Book 3 Chapter 263
1	mārkaṇḍeya uvāca
1	sakhā daśarathasyāsīj jaṭāyur aruṇātmajaḥ gṛdhrarājo mahāvīryaḥ saṃpātir yasya sodaraḥ
2	sa dadarśa tadā sītāṃ rāvaṇāṅkagatāṃ snuṣām krodhād abhyadravat pakṣī rāvaṇaṃ rākṣaseśvaram
3	athainam abravīd gṛdhro muñca muñceti maithilīm dhriyamāṇe mayi kathaṃ hariṣyasi niśācara na hi me mokṣyase jīvan yadi notsṛjase vadhūm
4	uktvaivaṃ rākṣasendraṃ taṃ cakarta nakharair bhṛśam pakṣatuṇḍaprahāraiś ca bahuśo jarjarīkṛtaḥ cakṣāra rudhiraṃ bhūri giriḥ prasravaṇair iva
5	sa vadhyamāno gṛdhreṇa rāmapriyahitaiṣiṇā khaḍgam ādāya ciccheda bhujau tasya patatriṇaḥ
6	nihatya gṛdhrarājaṃ sa chinnābhraśikharopamam ūrdhvam ācakrame sītāṃ gṛhītvāṅkena rākṣasaḥ
7	yatra yatra tu vaidehī paśyaty āśramamaṇḍalam saro vā saritaṃ vāpi tatra muñcati bhūṣaṇam
8	sā dadarśa giriprasthe pañca vānarapuṃgavān tatra vāso mahad divyam utsasarja manasvinī
9	tat teṣāṃ vānarendrāṇāṃ papāta pavanoddhutam madhye supītaṃ pañcānāṃ vidyun meghāntare yathā
10	evaṃ hṛtāyāṃ vaidehyāṃ rāmo hatvā mahāmṛgam nivṛtto dadṛśe dhīmān bhrātaraṃ lakṣmaṇaṃ tadā
11	katham utsṛjya vaidehīṃ vane rākṣasasevite ity evaṃ bhrātaraṃ dṛṣṭvā prāpto 'sīti vyagarhayat
12	mṛgarūpadhareṇātha rakṣasā so 'pakarṣaṇam bhrātur āgamanaṃ caiva cintayan paryatapyata
13	garhayann eva rāmas tu tvaritas taṃ samāsadat api jīvati vaidehī neti paśyāmi lakṣmaṇa
14	tasya tat sarvam ācakhyau sītāyā lakṣmaṇo vacaḥ yad uktavaty asadṛśaṃ vaidehī paścimaṃ vacaḥ
15	dahyamānena tu hṛdā rāmo 'bhyapatad āśramam sa dadarśa tadā gṛdhraṃ nihataṃ parvatopamam
16	rākṣasaṃ śaṅkamānas tu vikṛṣya balavad dhanuḥ abhyadhāvata kākutsthas tatas taṃ sahalakṣmaṇaḥ
17	sa tāv uvāca tejasvī sahitau rāmalakṣmaṇau gṛdhrarājo 'smi bhadraṃ vāṃ sakhā daśarathasya ha
18	tasya tad vacanaṃ śrutvā saṃgṛhya dhanuṣī śubhe ko 'yaṃ pitaram asmākaṃ nāmnāhety ūcatuś ca tau
19	tato dadṛśatus tau taṃ chinnapakṣadvayaṃ tathā tayoḥ śaśaṃsa gṛdhras tu sītārthe rāvaṇād vadham
20	apṛcchad rāghavo gṛdhraṃ rāvaṇaḥ kāṃ diśaṃ gataḥ tasya gṛdhraḥ śiraḥkampair ācacakṣe mamāra ca
21	dakṣiṇām iti kākutstho viditvāsya tad iṅgitam saṃskāraṃ lambhayām āsa sakhāyaṃ pūjayan pituḥ
22	tato dṛṣṭvāśramapadaṃ vyapaviddhabṛsīghaṭam vidhvastakalaśaṃ śūnyaṃ gomāyubalasevitam
23	duḥkhaśokasamāviṣṭau vaidehīharaṇārditau jagmatur daṇḍakāraṇyaṃ dakṣiṇena paraṃtapau
24	vane mahati tasmiṃs tu rāmaḥ saumitriṇā saha dadarśa mṛgayūthāni dravamāṇāni sarvaśaḥ śabdaṃ ca ghoraṃ sattvānāṃ dāvāgner iva vardhataḥ
25	apaśyetāṃ muhūrtāc ca kabandhaṃ ghoradarśanam meghaparvatasaṃkāśaṃ śālaskandhaṃ mahābhujam urogataviśālākṣaṃ mahodaramahāmukham
26	yadṛcchayātha tad rakṣaḥ kare jagrāha lakṣmaṇam viṣādam agamat sadyaḥ saumitrir atha bhārata
27	sa rāmam abhisaṃprekṣya kṛṣyate yena tanmukham viṣaṇṇaś cābravīd rāmaṃ paśyāvasthām imāṃ mama
28	haraṇaṃ caiva vaidehyā mama cāyam upaplavaḥ rājyabhraṃśaś ca bhavatas tātasya maraṇaṃ tathā
29	nāhaṃ tvāṃ saha vaidehyā sametaṃ kosalāgatam drakṣyāmi pṛthivīrājye pitṛpaitāmahe sthitam
30	drakṣyanty āryasya dhanyā ye kuśalājaśamīlavaiḥ abhiṣiktasya vadanaṃ somaṃ sābhralavaṃ yathā
31	evaṃ bahuvidhaṃ dhīmān vilalāpa sa lakṣmaṇaḥ tam uvācātha kākutsthaḥ saṃbhrameṣv apy asaṃbhramaḥ
32	mā viṣīda naravyāghra naiṣa kaś cin mayi sthite chindhy asya dakṣiṇaṃ bāhuṃ chinnaḥ savyo mayā bhujaḥ
33	ity evaṃ vadatā tasya bhujo rāmeṇa pātitaḥ khaḍgena bhṛśatīkṣṇena nikṛttas tilakāṇḍavat
34	tato 'sya dakṣiṇaṃ bāhuṃ khaḍgenājaghnivān balī saumitrir api saṃprekṣya bhrātaraṃ rāghavaṃ sthitam
35	punar abhyāhanat pārśve tad rakṣo lakṣmaṇo bhṛśam gatāsur apatad bhūmau kabandhaḥ sumahāṃs tataḥ
36	tasya dehād viniḥsṛtya puruṣo divyadarśanaḥ dadṛśe divam āsthāya divi sūrya iva jvalan
37	papraccha rāmas taṃ vāgmī kas tvaṃ prabrūhi pṛcchataḥ kāmayā kim idaṃ citram āścaryaṃ pratibhāti me
38	tasyācacakṣe gandharvo viśvāvasur ahaṃ nṛpa prāpto brahmānuśāpena yoniṃ rākṣasasevitām
39	rāvaṇena hṛtā sītā rājñā laṅkānivāsinā sugrīvam abhigacchasva sa te sāhyaṃ kariṣyati
40	eṣā pampā śivajalā haṃsakāraṇḍavāyutā ṛśyamūkasya śailasya saṃnikarṣe taṭākinī
41	saṃvasaty atra sugrīvaś caturbhiḥ sacivaiḥ saha bhrātā vānararājasya vālino hemamālinaḥ
42	etāvac chakyam asmābhir vaktuṃ draṣṭāsi jānakīm dhruvaṃ vānararājasya vidito rāvaṇālayaḥ
43	ity uktvāntarhito divyaḥ puruṣaḥ sa mahāprabhaḥ vismayaṃ jagmatuś cobhau tau vīrau rāmalakṣmaṇau