vinindan sa dvijo 'tmānam āgaskṛta ivābabhau
śraddadhānena bhāvyaṃ vai gacchāmi mithilām aham
taṃ gacchāmy aham adyaiva dharmaṃ praṣṭuṃ tapodhanam
balākāpratyayenāsau dharmyaiś ca vacanaiḥ śubhaiḥ
saṃpratasthe sa mithilāṃ kautūhalasamanvitaḥ
tato jagāma mithilāṃ janakena surakṣitām
gopurāṭṭālakavatīṃ gṛhaprākāraśobhitām
paṇyaiś ca bahubhir yuktāṃ suvibhaktamahāpathām
hṛṣṭapuṣṭajanākīrṇāṃ nityotsavasamākulām
dharmavyādham apṛcchac ca sa cāsya kathito dvijaiḥ
mārgamāhiṣamāṃsāni vikrīṇantaṃ tapasvinam
ākulatvāt tu kretṝṇām ekānte saṃsthito dvijaḥ
ājagāma yato vipraḥ sthita ekānta āsane
ahaṃ vyādhas tu bhadraṃ te kiṃ karomi praśādhi mām
jānāmy etad ahaṃ sarvaṃ yadarthaṃ tvam ihāgataḥ
dvitīyam idam āścaryam ity acintayata dvijaḥ
gṛhaṃ gacchāva bhagavan yadi rocayase 'nagha
agratas tu dvijaṃ kṛtvā sa jagāma gṛhān prati
pādyam ācamanīyaṃ ca pratigṛhya dvijottamaḥ
karmaitad vai na sadṛśaṃ bhavataḥ pratibhāti me
anutapye bhṛśaṃ tāta tava ghoreṇa karmaṇā
vartamānasya me dharme sve manyuṃ mā kṛthā dvija
prayatnāc ca gurū vṛddhau śuśrūṣe 'haṃ dvijottama
devatātithibhṛtyānām avaśiṣṭena vartaye
kṛtam anveti kartāraṃ purā karma dvijottama
daṇḍanītis trayī vidyā tena lokā bhavanty uta
brahmacaryaṃ tapo mantrāḥ satyaṃ ca brāhmaṇe sadā
vikarmāṇaś ca ye ke cit tān yunakti svakarmasu
mārayanti vikarmasthaṃ lubdhā mṛgam iveṣubhiḥ
svakarmaniratā varṇāś catvāro 'pi dvijottama
daṇḍyaṃ daṇḍe nikṣipati tathā na glāti dhārmikam
śrīś ca rājyaṃ ca daṇḍaś ca kṣatriyāṇāṃ dvijottama
sarveṣām eva varṇānāṃ trātā rājā bhavaty uta
na svayaṃ hanmi viprarṣe vikrīṇāmi sadā tv aham
sadopavāsī ca tathā naktabhojī tathā dvija
prāṇihiṃsārataś cāpi bhavate dhārmikaḥ punaḥ
adharmo vardhate cāpi saṃkīryante tathā prajāḥ
klībāś cāndhāś ca jāyante badhirā lambacūcukāḥ
pārthivānām adharmatvāt prajānām abhavaḥ sadā
anugṛhṇan prajāḥ sarvāḥ svadharmaniratāḥ sadā
sarvān supariṇītena karmaṇā toṣayāmy aham
na kiṃ cid upajīvanti dakṣā utthānaśīlinaḥ
yathārhaṃ pratipūjā ca sarvabhūteṣu vai dayā
tyāgān nānyatra martyānāṃ guṇās tiṣṭhanti pūruṣe
na ca kāmān na saṃrambhān na dveṣād dharmam utsṛjet
na muhyed arthakṛcchreṣu na ca dharmaṃ parityajet
yat kalyāṇam abhidhyāyet tatrātmānaṃ niyojayet
ātmanaiva hataḥ pāpo yaḥ pāpaṃ kartum icchati
na dharmo 'stīti manvānāḥ śucīn avahasanti ye
aśraddadhānā dharmasya te naśyanti na saṃśayaḥ
mūḍhānām avaliptānām asāraṃ bhāṣitaṃ bhavet
darśayaty antarātmānaṃ divā rūpam ivāṃśumān
api ceha mṛjā hīnaḥ kṛtavidyaḥ prakāśate
na kaś cid guṇasaṃpannaḥ prakāśo bhuvi dṛśyate
naitat kuryāṃ punar iti dvitīyāt parimucyate
evaṃ śrutir iyaṃ brahman dharmeṣu paridṛśyate
dharmo brahman nudate pūruṣāṇāṃ; yat kurvate pāpam iha pramādāt
cikīrṣed eva kalyāṇaṃ śraddadhāno 'nasūyakaḥ
pāpaṃ cet puruṣaḥ kṛtvā kalyāṇam abhipadyate
mucyate sarvapāpebhyo mahābhrair iva candramāḥ
evaṃ kalyāṇam ātiṣṭhan sarvapāpaiḥ pramucyate
lubdhāḥ pāpaṃ vyavasyanti narā nātibahuśrutāḥ
adharmā dharmarūpeṇa tṛṇaiḥ kūpā ivāvṛtāḥ
sarvaṃ hi vidyate teṣu śiṣṭācāraḥ sudurlabhaḥ
śiṣṭācāraṃ katham ahaṃ vidyām iti narottama
etan mahāmate vyādha prabravīhi yathātatham
pañcaitāni pavitrāṇi śiṣṭācāreṣu nityadā
dharma ity eva saṃtuṣṭās te śiṣṭāḥ śiṣṭasaṃmatāḥ
ācārapālanaṃ caiva dvitīyaṃ śiṣṭalakṣaṇam
etac catuṣṭayaṃ brahmañ śiṣṭācāreṣu nityadā
yām ayaṃ labhate tuṣṭiṃ sā na śakyā hy ato 'nyathā
damasyopaniṣat tyāgaḥ śiṣṭācāreṣu nityadā
apathā gacchatāṃ teṣām anuyātāpi pīḍyate
dharmyaṃ panthānam ārūḍhāḥ satyadharmaparāyaṇāḥ
upādhyāyamate yuktāḥ sthityā dharmārthadarśinaḥ
tyaja tāñ jñānam āśritya dhārmikān upasevya ca
nāvaṃ dhṛtimayīṃ kṛtvā janmadurgāṇi saṃtara
śiṣṭācāre bhavet sādhū rāgaḥ śukleva vāsasi
ahiṃsā paramo dharmaḥ sa ca satye pratiṣṭhitaḥ
satye kṛtvā pratiṣṭhāṃ tu pravartante pravṛttayaḥ
ācāraś ca satāṃ dharmaḥ santaś cācāralakṣaṇāḥ
pāpātmā krodhakāmādīn doṣān āpnoty anātmavān
anācāras tv adharmeti etac chiṣṭānuśāsanam
ṛjavaḥ śamasaṃpannāḥ śiṣṭācārā bhavanti te
guruśuśrūṣavo dāntāḥ śiṣṭācārā bhavanty uta
svaiḥ karmabhiḥ satkṛtānāṃ ghoratvaṃ saṃpraṇaśyati
dharmaṃ dharmeṇa paśyantaḥ svargaṃ yānti manīṣiṇaḥ
śrutavṛttopasaṃpannāḥ te santaḥ svargagāminaḥ
śiṣṭācīrṇaś ca śiṣṭānāṃ trividhaṃ dharmalakṣaṇam
kṣamā satyārjavaṃ śaucaṃ śiṣṭācāranidarśanam
paruṣaṃ na prabhāṣante sadā santo dvijapriyāḥ
vipākam abhijānanti te śiṣṭāḥ śiṣṭasaṃmatāḥ
santaḥ svargajitaḥ śuklāḥ saṃniviṣṭāś ca satpathe
sarvabhūtadayāvantas te śiṣṭāḥ śiṣṭasaṃmatāḥ
dānanityāḥ sukhāṃl lokān āpnuvantīha ca śriyam
atiśaktyā prayacchanti santaḥ sadbhiḥ samāgatāḥ
evaṃ santo vartamānā edhante śāśvatīḥ samāḥ
adroho nātimānaś ca hrīs titikṣā damaḥ śamaḥ
akāmadveṣasaṃyuktās te santo lokasatkṛtāḥ
na druhyec caiva dadyāc ca satyaṃ caiva sadā vadet
gacchantīha susaṃtuṣṭā dharmyaṃ panthānam uttamam
śiṣṭācārā mahātmāno yeṣāṃ dharmaḥ suniścitaḥ
kāmakrodhaparityāgaḥ śiṣṭācāraniṣevaṇam
śiṣṭācāraṃ niṣevante nityaṃ dharmeṣv atandritāḥ
prekṣanto lokavṛttāni vividhāni dvijottama
atipuṇyāni pāpāni tāni dvijavarottama
śiṣṭācāraguṇān brahman puraskṛtya dvijarṣabha