Book 3 Chapter 183
1	mārkaṇḍeya uvāca
1	bhūya eva tu māhātmyaṃ brāhmaṇānāṃ nibodha me vainyo nāmeha rājarṣir aśvamedhāya dīkṣitaḥ tam atrir gantum ārebhe vittārtham iti naḥ śrutam
2	bhūyo 'tha nānurudhyat sa dharmavyaktinidarśanāt saṃcintya sa mahātejā vanam evānvarocayat dharmapatnīṃ samāhūya putrāṃś cedam uvāca ha
3	prāpsyāmaḥ phalam atyantaṃ bahulaṃ nirupadravam araṇyagamanaṃ kṣipraṃ rocatāṃ vo guṇādhikam
4	taṃ bhāryā pratyuvācedaṃ dharmam evānurudhyatī vainyaṃ gatvā mahātmānam arthayasva dhanaṃ bahu sa te dāsyati rājarṣir yajamāno 'rthine dhanam
5	tata ādāya viprarṣe pratigṛhya dhanaṃ bahu bhṛtyān sutān saṃvibhajya tato vraja yathepsitam eṣa vai paramo dharmo dharmavidbhir udāhṛtaḥ
6	atrir uvāca
6	kathito me mahābhāge gautamena mahātmanā vainyo dharmārthasaṃyuktaḥ satyavratasamanvitaḥ
7	kiṃ tv asti tatra dveṣṭāro nivasanti hi me dvijāḥ yathā me gautamaḥ prāha tato na vyavasāmy aham
8	tatra sma vācaṃ kalyāṇīṃ dharmakāmārthasaṃhitām mayoktām anyathā brūyus tatas te vai nirarthakām
9	gamiṣyāmi mahāprājñe rocate me vacas tava gāś ca me dāsyate vainyaḥ prabhūtaṃ cārthasaṃcayam
10	mārkaṇḍeya uvāca
10	evam uktvā jagāmāśu vainyayajñaṃ mahātapāḥ gatvā ca yajñāyatanam atris tuṣṭāva taṃ nṛpam
11	rājan vainya tvam īśaś ca bhuvi tvaṃ prathamo nṛpaḥ stuvanti tvāṃ munigaṇās tvad anyo nāsti dharmavit
12	tam abravīd ṛṣis tatra vacaḥ kruddho mahātapāḥ maivam atre punar brūyā na te prajñā samāhitā atra naḥ prathamaṃ sthātā mahendro vai prajāpatiḥ
13	athātrir api rājendra gautamaṃ pratyabhāṣata ayam eva vidhātā ca yathaivendraḥ prajāpatiḥ tvam eva muhyase mohān na prajñānaṃ tavāsti ha
14	gautama uvāca
14	jānāmi nāhaṃ muhyāmi tvaṃ vivakṣur vimuhyase stoṣyase 'bhyudayaprepsus tasya darśanasaṃśrayāt
15	na vettha paramaṃ dharmaṃ na cāvaiṣi prayojanam bālas tvam asi mūḍhaś ca vṛddhaḥ kenāpi hetunā
16	mārkaṇḍeya uvāca
16	vivadantau tathā tau tu munīnāṃ darśane sthitau ye tasya yajñe saṃvṛttās te 'pṛcchanta kathaṃ tv imau
17	praveśaḥ kena datto 'yam anayor vainyasaṃsadi uccaiḥ samabhibhāṣantau kena kāryeṇa viṣṭhitau
18	tataḥ paramadharmātmā kāśyapaḥ sarvadharmavit vivādināv anuprāptau tāv ubhau pratyavedayat
19	athābravīt sadasyāṃs tu gautamo munisattamān āvayor vyāhṛtaṃ praśnaṃ śṛṇuta dvijapuṃgavāḥ vainyo vidhātety āhātrir atra naḥ saṃśayo mahān
20	śrutvaiva tu mahātmāno munayo 'bhyadravan drutam sanatkumāraṃ dharmajñaṃ saṃśayacchedanāya vai
21	sa ca teṣāṃ vacaḥ śrutvā yathātattvaṃ mahātapāḥ pratyuvācātha tān evaṃ dharmārthasahitaṃ vacaḥ
22	sanatkumāra uvāca
22	brahma kṣatreṇa sahitaṃ kṣatraṃ ca brahmaṇā saha rājā vai prathamo dharmaḥ prajānāṃ patir eva ca sa eva śakraḥ śukraś ca sa dhātā sa bṛhaspatiḥ
23	prajāpatir virāṭ samrāṭ kṣatriyo bhūpatir nṛpaḥ ya ebhiḥ stūyate śabdaiḥ kas taṃ nārcitum arhati
24	purāyonir yudhājic ca abhiyā mudito bhavaḥ svarṇetā sahajid babhrur iti rājābhidhīyate
25	satyamanyur yudhājīvaḥ satyadharmapravartakaḥ adharmād ṛṣayo bhītā balaṃ kṣatre samādadhan
26	ādityo divi deveṣu tamo nudati tejasā tathaiva nṛpatir bhūmāv adharmaṃ nudate bhṛśam
27	ato rājñaḥ pradhānatvaṃ śāstraprāmāṇyadarśanāt uttaraḥ sidhyate pakṣo yena rājeti bhāṣitam
28	mārkaṇḍeya uvāca
28	tataḥ sa rājā saṃhṛṣṭaḥ siddhe pakṣe mahāmanāḥ tam atrim abravīt prītaḥ pūrvaṃ yenābhisaṃstutaḥ
29	yasmāt sarvamanuṣyeṣu jyāyāṃsaṃ mām ihābravīḥ sarvadevaiś ca viprarṣe saṃmitaṃ śreṣṭham eva ca tasmāt te 'haṃ pradāsyāmi vividhaṃ vasu bhūri ca
30	dāsīsahasraṃ śyāmānāṃ suvastrāṇām alaṃkṛtam daśa koṭyo hiraṇyasya rukmabhārāṃs tathā daśa etad dadāni te vipra sarvajñas tvaṃ hi me mataḥ
31	tad atrir nyāyataḥ sarvaṃ pratigṛhya mahāmanāḥ pratyājagāma tejasvī gṛhān eva mahātapāḥ
32	pradāya ca dhanaṃ prītaḥ putrebhyaḥ prayatātmavān tapaḥ samabhisaṃdhāya vanam evānvapadyata