 | Book 3 Chapter 134
|
| 1 | aṣṭāvakra uvāca
|
| 1 | atrograsenasamiteṣu rājan; samāgateṣv apratimeṣu rājasu
na vai vivitsāntaram asti vādināṃ; mahājale haṃsaninādinām iva
|
| 2 | na me 'dya vakṣyasy ativādimānin; glahaṃ prapannaḥ saritām ivāgamaḥ
hutāśanasyeva samiddhatejasaḥ; sthiro bhavasveha mamādya bandin
|
| 3 | bandy uvāca
|
| 3 | vyāghraṃ śayānaṃ prati mā prabodhaya; āśīviṣaṃ sṛkkiṇī lelihānam
padāhatasyeva śiro 'bhihatya; nādaṣṭo vai mokṣyase tan nibodha
|
| 4 | yo vai darpāt saṃhananopapannaḥ; sudurbalaḥ parvatam āvihanti
tasyaiva pāṇiḥ sanakho viśīryate; na caiva śailasya hi dṛśyate vraṇaḥ
|
| 5 | sarve rājño maithilasya mainākasyeva parvatāḥ
nikṛṣṭabhūtā rājāno vatsā anaduho yathā
|
| 6 | lomaśa uvāca
|
| 6 | aṣṭāvakraḥ samitau garjamāno; jātakrodho bandinam āha rājan
ukte vākye cottaraṃ me bravīhi; vākyasya cāpy uttaraṃ te bravīmi
|
| 7 | bandy uvāca
|
| 7 | eka evāgnir bahudhā samidhyate; ekaḥ sūryaḥ sarvam idaṃ prabhāsate
eko vīro devarājo nihantā; yamaḥ pitṝṇām īśvaraś caika eva
|
| 8 | aṣṭāvakra uvāca
|
| 8 | dvāv indrāgnī carato vai sakhāyau; dvau devarṣī nāradaḥ parvataś ca
dvāv aśvinau dve ca rathasya cakre; bhāryāpatī dvau vihitau vidhātrā
|
| 9 | bandy uvāca
|
| 9 | triḥ sūyate karmaṇā vai prajeyaṃ; trayo yuktā vājapeyaṃ vahanti
adhvaryavas triṣavaṇāni tanvate; trayo lokās trīṇi jyotīṃṣi cāhuḥ
|
| 10 | aṣṭāvakra uvāca
|
| 10 | catuṣṭayaṃ brāhmaṇānāṃ niketaṃ; catvāro yuktā yajñam imaṃ vahanti
diśaś catasraś caturaś ca varṇāś; catuṣpadā gaur api śaśvad uktā
|
| 11 | bandy uvāca
|
| 11 | pañcāgnayaḥ pañcapadā ca paṅktir; yajñāḥ pañcaivāpy atha pañcendriyāṇi
dṛṣṭā vede pañcacūḍāś ca pañca; loke khyātaṃ pañcanadaṃ ca puṇyam
|
| 12 | aṣṭāvakra uvāca
|
| 12 | ṣaḍādhāne dakṣiṇām āhur eke; ṣaḍ eveme ṛtavaḥ kālacakram
ṣaḍ indriyāṇy uta ṣaṭ kṛttikāś ca; ṣaṭ sādyaskāḥ sarvavedeṣu dṛṣṭāḥ
|
| 13 | bandy uvāca
|
| 13 | sapta grāmyāḥ paśavaḥ sapta vanyāḥ; sapta chandāṃsi kratum ekaṃ vahanti
saptarṣayaḥ sapta cāpy arhaṇāni; saptatantrī prathitā caiva vīṇā
|
| 14 | aṣṭāvakra uvāca
|
| 14 |
aṣṭau śāṇāḥ śatamānaṃ vahanti; tathāṣṭapādaḥ śarabhaḥ siṃhaghātī
aṣṭau vasūñ śuśruma devatāsu; yūpaś cāṣṭāsrir vihitaḥ sarvayajñaḥ
|
| 15 | bandy uvāca
|
| 15 | navaivoktāḥ sāmidhenyaḥ pitṝṇāṃ; tathā prāhur navayogaṃ viṣargam
navākṣarā bṛhatī saṃpradiṣṭā; navayogo gaṇanām eti śaśvat
|
| 16 | aṣṭāvakra uvāca
|
| 16 | daśā daśoktāḥ puruṣasya loke; sahasram āhur daśa pūrṇaṃ śatāni
daśaiva māsān bibhrati garbhavatyo; daśerakā daśa dāśā daśārṇāḥ
|
| 17 | bandy uvāca
|
| 17 | ekādaśaikādaśinaḥ paśūnām; ekādaśaivātra bhavanti yūpāḥ
ekādaśa prāṇabhṛtāṃ vikārā; ekādaśoktā divi deveṣu rudrāḥ
|
| 18 | aṣṭāvakra uvāca
|
| 18 | saṃvatsaraṃ dvādaśa māsam āhur; jagatyāḥ pādo dvādaśaivākṣarāṇi
dvādaśāhaḥ prākṛto yajña ukto; dvādaśādityān kathayantīha viprāḥ
|
| 19 | bandy uvāca
|
| 19 | trayodaśī tithir uktā mahogrā; trayodaśadvīpavatī mahī ca
|
| 20 | lomaśa uvāca
|
| 20 | etāvad uktvā virarāma bandī; ślokasyārdhaṃ vyājahārāṣṭavakraḥ
trayodaśāhāni sasāra keśī; trayodaśādīny aticchandāṃsi cāhuḥ
|
| 21 | tato mahān udatiṣṭhan ninādas; tūṣṇīṃbhūtaṃ sūtaputraṃ niśamya
adhomukhaṃ dhyānaparaṃ tadānīm; aṣṭāvakraṃ cāpy udīryantam eva
|
| 22 | tasmiṃs tathā saṃkule vartamāne; sphīte yajñe janakasyātha rājñaḥ
aṣṭāvakraṃ pūjayanto 'bhyupeyur; viprāḥ sarve prāñjalayaḥ pratītāḥ
|
| 23 | aṣṭāvakra uvāca
|
| 23 | anena vai brāhmaṇāḥ śuśruvāṃso; vāde jitvā salile majjitāḥ kila
tān eva dharmān ayam adya bandī; prāpnotu gṛhyāpsu nimajjayainam
|
| 24 | bandy uvāca
|
| 24 | ahaṃ putro varuṇasyota rājñas; tatrāsa satraṃ dvādaśavārṣikaṃ vai
satreṇa te janaka tulyakālaṃ; tadarthaṃ te prahitā me dvijāgryāḥ
|
| 25 | ete sarve varuṇasyota yajñaṃ; draṣṭuṃ gatā iha āyānti bhūyaḥ
aṣṭāvakraṃ pūjaye pūjanīyaṃ; yasya hetor janitāraṃ sameṣye
|
| 26 | aṣṭāvakra uvāca
|
| 26 | viprāḥ samudrāmbhasi majjitās te; vācā jitā medhayā āvidānāḥ
tāṃ medhayā vācam athojjahāra; yathā vācam avacinvanti santaḥ
|
| 27 | agnir dahañ jātavedāḥ satāṃ gṛhān; visarjayaṃs tejasā na sma dhākṣīt
bāleṣu putreṣu kṛpaṇaṃ vadatsu; tathā vācam avacinvanti santaḥ
|
| 28 | śleṣmātakī kṣīṇavarcāḥ śṛṇoṣi; utāho tvāṃ stutayo mādayanti
hastīva tvaṃ janaka vitudyamāno; na māmikāṃ vācam imāṃ śṛṇoṣi
|
| 29 | janaka uvāca
|
| 29 | śṛṇomi vācaṃ tava divyarūpām; amānuṣīṃ divyarūpo 'si sākṣāt
ajaiṣīr yad bandinaṃ tvaṃ vivāde; nisṛṣṭa eṣa tava kāmo 'dya bandī
|
| 30 | aṣṭāvakra uvāca
|
| 30 | nānena jīvatā kaś cid artho me bandinā nṛpa
pitā yady asya varuṇo majjayainaṃ jalāśaye
|
| 31 | bandy uvāca
|
| 31 | ahaṃ putro varuṇasyota rājño; na me bhayaṃ salile majjitasya
imaṃ muhūrtaṃ pitaraṃ drakṣyate 'yam; aṣṭāvakraś ciranaṣṭaṃ kahoḍam
|
| 32 | lomaśa uvāca
|
| 32 | tatas te pūjitā viprā varuṇena mahātmanā
udatiṣṭhanta te sarve janakasya samīpataḥ
|
| 33 | kahoḍa uvāca
|
| 33 | ityartham icchanti sutāñ janā janaka karmaṇā
yad ahaṃ nāśakaṃ kartuṃ tat putraḥ kṛtavān mama
|
| 34 | utābalasya balavān uta bālasya paṇḍitaḥ
uta vāviduṣo vidvān putro janaka jāyate
|
| 35 | bandy uvāca
|
| 35 | śitena te paraśunā svayam evāntako nṛpa
śirāṃsy apāharatv ājau ripūṇāṃ bhadram astu te
|
| 36 | mahad ukthyaṃ gīyate sāma cāgryaṃ; samyak somaḥ pīyate cātra satre
śucīn bhāgān pratijagṛhuś ca hṛṣṭāḥ; sākṣād devā janakasyeha yajñe
|
| 37 | lomaśa uvāca
|
| 37 | samutthiteṣv atha sarveṣu rājan; vipreṣu teṣv adhikaṃ suprabheṣu
anujñāto janakenātha rājñā; viveśa toyaṃ sāgarasyota bandī
|
| 38 | aṣṭāvakraḥ pitaraṃ pūjayitvā; saṃpūjito brāhmaṇais tair yathāvat
pratyājagāmāśramam eva cāgryaṃ; jitvā bandiṃ sahito mātulena
|
| 39 | atra kaunteya sahito bhrātṛbhis tvaṃ; sukhoṣitaḥ saha vipraiḥ pratītaḥ
puṇyāny anyāni śucikarmaikabhaktir; mayā sārdhaṃ caritāsy ājamīḍha
|