Book 3 Chapter 106
1	lomaśa uvāca
1	te taṃ dṛṣṭvā hayaṃ rājan saṃprahṛṣṭatanūruhāḥ anādṛtya mahātmānaṃ kapilaṃ kālacoditāḥ saṃkruddhāḥ samadhāvanta aśvagrahaṇakāṅkṣiṇaḥ
2	tataḥ kruddho mahārāja kapilo munisattamaḥ vāsudeveti yaṃ prāhuḥ kapilaṃ munisattamam
3	sa cakṣur vivṛtaṃ kṛtvā tejas teṣu samutsṛjan dadāha sumahātejā mandabuddhīn sa sāgarān
4	tān dṛṣṭvā bhasmasād bhūtān nāradaḥ sumahātapāḥ sagarāntikam āgacchat tac ca tasmai nyavedayat
5	sa tac chrutvā vaco ghoraṃ rājā munimukhodgatam muhūrtaṃ vimanā bhūtvā sthāṇor vākyam acintayat ātmānam ātmanāśvāsya hayam evānvacintayat
6	aṃśumantaṃ samāhūya asamajñaḥsutaṃ tadā pautraṃ bharataśārdūla idaṃ vacanam abravīt
7	ṣaṣṭis tāni sahasrāṇi putrāṇām amitaujasām kāpilaṃ teja āsādya matkṛte nidhanaṃ gatāḥ
8	tava cāpi pitā tāta parityakto mayānagha dharmaṃ saṃrakṣamāṇena paurāṇāṃ hitam icchatā
9	yudhiṣṭhira uvāca
9	kimarthaṃ rājaśārdūlaḥ sagaraḥ putram ātmajam tyaktavān dustyajaṃ vīraṃ tan me brūhi tapodhana
10	lomaśa uvāca
10	asamañjā iti khyātaḥ sagarasya suto hy abhūt yaṃ śaibyā janayām āsa paurāṇāṃ sa hi dārakān khureṣu krośato gṛhya nadyāṃ cikṣepa durbalān
11	tataḥ paurāḥ samājagmur bhayaśokapariplutāḥ sagaraṃ cābhyayācanta sarve prāñjalayaḥ sthitāḥ
12	tvaṃ nas trātā mahārāja paracakrādibhir bhayaiḥ asamañjobhayād ghorāt tato nas trātum arhasi
13	paurāṇāṃ vacanaṃ śrutvā ghoraṃ nṛpatisattamaḥ muhūrtaṃ vimanā bhūtvā sacivān idam abravīt
14	asamañjāḥ purād adya suto me vipravāsyatām yadi vo matpriyaṃ kāryam etac chīghraṃ vidhīyatām
15	evam uktā narendreṇa sacivās te narādhipa yathoktaṃ tvaritāś cakrur yathājñāpitavān nṛpaḥ
16	etat te sarvam ākhyātaṃ yathā putro mahātmanā paurāṇāṃ hitakāmena sagareṇa vivāsitaḥ
17	aṃśumāṃs tu maheṣvāso yad uktaḥ sagareṇa ha tat te sarvaṃ pravakṣyāmi kīrtyamānaṃ nibodha me
18	sagara uvāca
18	pituś ca te 'haṃ tyāgena putrāṇāṃ nidhanena ca alābhena tathāśvasya paritapyāmi putraka
19	tasmād duḥkhābhisaṃtaptaṃ yajñavighnāc ca mohitam hayasyānayanāt pautra narakān māṃ samuddhara
20	lomaśa uvāca
20	aṃśumān evam uktas tu sagareṇa mahātmanā jagāma duḥkhāt taṃ deśaṃ yatra vai dāritā mahī
21	sa tu tenaiva mārgeṇa samudraṃ praviveśa ha apaśyac ca mahātmānaṃ kapilaṃ turagaṃ ca tam
22	sa dṛṣṭvā tejaso rāśiṃ purāṇam ṛṣisattamam praṇamya śirasā bhūmau kāryam asmai nyavedayat
23	tataḥ prīto mahātejāḥ kalipo 'ṃśumato 'bhavat uvāca cainaṃ dharmātmā varado 'smīti bhārata
24	sa vavre turagaṃ tatra prathamaṃ yajñakāraṇāt dvitīyam udakaṃ vavre pitṝṇāṃ pāvanepsayā
25	tam uvāca mahātejāḥ kapilo munipuṃgavaḥ dadāni tava bhadraṃ te yad yat prārthayase 'nagha
26	tvayi kṣamā ca dharmaś ca satyaṃ cāpi pratiṣṭhitam tvayā kṛtārthaḥ sagaraḥ putravāṃś ca tvayā pitā
27	tava caiva prabhāvena svargaṃ yāsyanti sāgarāḥ pautraś ca te tripathagāṃ tridivād ānayiṣyati pāvanārthaṃ sāgarāṇāṃ toṣayitvā maheśvaram
28	hayaṃ nayasva bhadraṃ te yajñiyaṃ narapuṃgava yajñaḥ samāpyatāṃ tāta sagarasya mahātmanaḥ
29	aṃśumān evam uktas tu kapilena mahātmanā ājagāma hayaṃ gṛhya yajñavāṭaṃ mahātmanaḥ
30	so 'bhivādya tataḥ pādau sagarasya mahātmanaḥ mūrdhni tenāpy upāghrātas tasmai sarvaṃ nyavedayat
31	yathā dṛṣṭaṃ śrutaṃ cāpi sāgarāṇāṃ kṣayaṃ tathā taṃ cāsmai hayam ācaṣṭa yajñavāṭam upāgatam
32	tac chrutvā sagaro rājā putrajaṃ duḥkham atyajat aṃśumantaṃ ca saṃpūjya samāpayata taṃ kratum
33	samāptayajñaḥ sagaro devaiḥ sarvaiḥ sabhājitaḥ putratve kalpayām āsa samudraṃ varuṇālayam
34	praśāsya suciraṃ kālaṃ rājyaṃ rājīvalocanaḥ pautre bhāraṃ samāveśya jagāma tridivaṃ tadā
35	aṃśumān api dharmātmā mahīṃ sāgaramekhalām praśaśāsa mahārāja yathaivāsya pitāmahaḥ
36	tasya putraḥ samabhavad dilīpo nāma dharmavit tasmai rājyaṃ samādhāya aṃśumān api saṃsthitaḥ
37	dilīpas tu tataḥ śrutvā pitṝṇāṃ nidhanaṃ mahat paryatapyata duḥkhena teṣāṃ gatim acintayat
38	gaṅgāvataraṇe yatnaṃ sumahac cākaron nṛpaḥ na cāvatārayām āsa ceṣṭamāno yathābalam
39	tasya putraḥ samabhavac chrīmān dharmaparāyaṇaḥ bhagīratha iti khyātaḥ satyavāg anasūyakaḥ
40	abhiṣicya tu taṃ rājye dilīpo vanam āśritaḥ tapaḥsiddhisamāyogāt sa rājā bharatarṣabha vanāj jagāma tridivaṃ kālayogena bhārata