Book 2 Chapter 48
1	duryodhana uvāca
1	dāyaṃ tu tasmai vividhaṃ śṛṇu me gadato 'nagha yajñārthaṃ rājabhir dattaṃ mahāntaṃ dhanasaṃcayam
2	merumandarayor madhye śailodām abhito nadīm ye te kīcakaveṇūnāṃ chāyāṃ ramyām upāsate
3	khaśā ekāśanājyohāḥ pradarā dīrghaveṇavaḥ paśupāś ca kuṇindāś ca taṅgaṇāḥ parataṅgaṇāḥ
4	te vai pipīlikaṃ nāma varadattaṃ pipīlikaiḥ jātarūpaṃ droṇameyam ahārṣuḥ puñjaśo nṛpāḥ
5	kṛṣṇāṃl lalāmāṃś camarāñ śuklāṃś cānyāñ śaśiprabhān himavatpuṣpajaṃ caiva svādu kṣaudraṃ tathā bahu
6	uttarebhyaḥ kurubhyaś cāpy apoḍhaṃ mālyam ambubhiḥ uttarād api kailāsād oṣadhīḥ sumahābalāḥ
7	pārvatīyā baliṃ cānyam āhṛtya praṇatāḥ sthitāḥ ajātaśatror nṛpater dvāri tiṣṭhanti vāritāḥ
8	ye parārdhe himavataḥ sūryodayagirau nṛpāḥ vāriṣeṇasamudrānte lohityam abhitaś ca ye phalamūlāśanā ye ca kirātāś carmavāsasaḥ
9	candanāgurukāṣṭhānāṃ bhārān kālīyakasya ca carmaratnasuvarṇānāṃ gandhānāṃ caiva rāśayaḥ
10	kairātikānām ayutaṃ dāsīnāṃ ca viśāṃ pate āhṛtya ramaṇīyārthān dūrajān mṛgapakṣiṇaḥ
11	nicitaṃ parvatebhyaś ca hiraṇyaṃ bhūrivarcasam baliṃ ca kṛtsnam ādāya dvāri tiṣṭhanti vāritāḥ
12	kāyavyā daradā dārvāḥ śūrā vaiyamakās tathā audumbarā durvibhāgāḥ pāradā bāhlikaiḥ saha
13	kāśmīrāḥ kundamānāś ca paurakā haṃsakāyanāḥ śibitrigartayaudheyā rājanyā madrakekayāḥ
14	ambaṣṭhāḥ kaukurās tārkṣyā vastrapāḥ pahlavaiḥ saha vasātayaḥ samauleyāḥ saha kṣudrakamālavaiḥ
15	śauṇḍikāḥ kukkurāś caiva śakāś caiva viśāṃ pate aṅgā vaṅgāś ca puṇḍrāś ca śānavatyā gayās tathā
16	sujātayaḥ śreṇimantaḥ śreyāṃsaḥ śastrapāṇayaḥ āhārṣuḥ kṣatriyā vittaṃ śataśo 'jātaśatrave
17	vaṅgāḥ kaliṅgapatayas tāmraliptāḥ sapuṇḍrakāḥ dukūlaṃ kauśikaṃ caiva patrorṇaṃ prāvarān api
18	tatra sma dvārapālais te procyante rājaśāsanāt kṛtakārāḥ subalayas tato dvāram avāpsyatha
19	īṣādantān hemakakṣān padmavarṇān kuthāvṛtān śailābhān nityamattāṃś ca abhitaḥ kāmyakaṃ saraḥ
20	dattvaikaiko daśaśatān kuñjarān kavacāvṛtān kṣamāvataḥ kulīnāṃś ca dvāreṇa prāviśaṃs tataḥ
21	ete cānye ca bahavo gaṇā digbhyaḥ samāgatāḥ anyaiś copāhṛtāny atra ratnānīha mahātmabhiḥ
22	rājā citraratho nāma gandharvo vāsavānugaḥ śatāni catvāry adadad dhayānāṃ vātaraṃhasām
23	tumburus tu pramudito gandharvo vājināṃ śatam āmrapatrasavarṇānām adadad dhemamālinām
24	kṛtī tu rājā kauravya śūkarāṇāṃ viśāṃ pate adadad gajaratnānāṃ śatāni subahūny api
25	virāṭena tu matsyena balyarthaṃ hemamālinām kuñjarāṇāṃ sahasre dve mattānāṃ samupāhṛte
26	pāṃśurāṣṭrād vasudāno rājā ṣaḍviṃśatiṃ gajān aśvānāṃ ca sahasre dve rājan kāñcanamālinām
27	javasattvopapannānāṃ vayaḥsthānāṃ narādhipa baliṃ ca kṛtsnam ādāya pāṇḍavebhyo nyavedayat
28	yajñasenena dāsīnāṃ sahasrāṇi caturdaśa dāsānām ayutaṃ caiva sadārāṇāṃ viśāṃ pate
29	gajayuktā mahārāja rathāḥ ṣaḍviṃśatis tathā rājyaṃ ca kṛtsnaṃ pārthebhyo yajñārthaṃ vai niveditam
30	samudrasāraṃ vaiḍūryaṃ muktāḥ śaṅkhāṃs tathaiva ca śataśaś ca kuthāṃs tatra siṃhalāḥ samupāharan
31	saṃvṛtā maṇicīrais tu śyāmās tāmrāntalocanāḥ tān gṛhītvā narās tatra dvāri tiṣṭhanti vāritāḥ
32	prītyarthaṃ brāhmaṇāś caiva kṣatriyāś ca vinirjitāḥ upājahrur viśaś caiva śūdrāḥ śuśrūṣavo 'pi ca prītyā ca bahumānāc ca abhyagacchan yudhiṣṭhiram
33	sarve mlecchāḥ sarvavarṇā ādimadhyāntajās tathā nānādeśasamutthaiś ca nānājātibhir āgataiḥ paryasta iva loko 'yaṃ yudhiṣṭhiraniveśane
34	uccāvacān upagrāhān rājabhiḥ prahitān bahūn śatrūṇāṃ paśyato duḥkhān mumūrṣā me 'dya jāyate
35	bhṛtyās tu ye pāṇḍavānāṃ tāṃs te vakṣyāmi bhārata yeṣām āmaṃ ca pakvaṃ ca saṃvidhatte yudhiṣṭhiraḥ
36	ayutaṃ trīṇi padmāni gajārohāḥ sasādinaḥ rathānām arbudaṃ cāpi pādātā bahavas tathā
37	pramīyamāṇam ārabdhaṃ pacyamānaṃ tathaiva ca visṛjyamānaṃ cānyatra puṇyāhasvana eva ca
38	nābhuktavantaṃ nāhṛṣṭaṃ nāsubhikṣaṃ kathaṃ cana apaśyaṃ sarvavarṇānāṃ yudhiṣṭhiraniveśane
39	aṣṭāśītisahasrāṇi snātakā gṛhamedhinaḥ triṃśaddāsīka ekaiko yān bibharti yudhiṣṭhiraḥ suprītāḥ parituṣṭāś ca te 'py āśaṃsanty arikṣayam
40	daśānyāni sahasrāṇi yatīnām ūrdhvaretasām bhuñjate rukmapātrīṣu yudhiṣṭhiraniveśane
41	bhuktābhuktaṃ kṛtākṛtaṃ sarvam ākubjavāmanam abhuñjānā yājñasenī pratyavaikṣad viśāṃ pate
42	dvau karaṃ na prayacchetāṃ kuntīputrāya bhārata vaivāhikena pāñcālāḥ sakhyenāndhakavṛṣṇayaḥ