 | Book 1 Chapter 88
|
| 1 | vasumanā uvāca
|
| 1 | pṛcchāmi tvāṃ vasumanā rauśadaśvir; yady asti loko divi mahyaṃ narendra
yady antarikṣe prathito mahātman; kṣetrajñaṃ tvāṃ tasya dharmasya manye
|
| 2 | yayātir uvāca
|
| 2 | yad antarikṣaṃ pṛthivī diśaś ca; yat tejasā tapate bhānumāṃś ca
lokās tāvanto divi saṃsthitā vai; te nāntavantaḥ pratipālayanti
|
| 3 | vasumanā uvāca
|
| 3 | tāṃs te dadāmi pata mā prapātaṃ; ye me lokās tava te vai bhavantu
krīṇīṣvaināṃs tṛṇakenāpi rājan; pratigrahas te yadi samyak praduṣṭaḥ
|
| 4 | yayātir uvāca
|
| 4 | na mithyāhaṃ vikrayaṃ vai smarāmi; vṛthā gṛhītaṃ śiśukāc chaṅkamānaḥ
kuryāṃ na caivākṛtapūrvam anyair; vivitsamānaḥ kim u tatra sādhu
|
| 5 | vasumanā uvāca
|
| 5 | tāṃs tvaṃ lokān pratipadyasva rājan; mayā dattān yadi neṣṭaḥ krayas te
ahaṃ na tān vai pratigantā narendra; sarve lokās tava te vai bhavantu
|
| 6 | śibir uvāca
|
| 6 | pṛcchāmi tvāṃ śibir auśīnaro 'haṃ; mamāpi lokā yadi santīha tāta
yady antarikṣe yadi vā divi śritāḥ; kṣetrajñaṃ tvāṃ tasya dharmasya manye
|
| 7 | yayātir uvāca
|
| 7 | na tvaṃ vācā hṛdayenāpi vidvan; parīpsamānān nāvamaṃsthā narendra
tenānantā divi lokāḥ śritās te; vidyudrūpāḥ svanavanto mahāntaḥ
|
| 8 | śibir uvāca
|
| 8 | tāṃs tvaṃ lokān pratipadyasva rājan; mayā dattān yadi neṣṭaḥ krayas te
na cāhaṃ tān pratipatsyeha dattvā; yatra gatvā tvam upāsse ha lokān
|
| 9 | yayātir uvāca
|
| 9 | yathā tvam indrapratimaprabhāvas; te cāpy anantā naradeva lokāḥ
tathādya loke na rame 'nyadatte; tasmāc chibe nābhinandāmi dāyam
|
| 10 | aṣṭaka uvāca
|
| 10 | na ced ekaikaśo rājaṃl lokān naḥ pratinandasi
sarve pradāya bhavate gantāro narakaṃ vayam
|
| 11 | yayātir uvāca
|
| 11 | yad arhāya dadadhvaṃ tat santaḥ satyānṛśaṃsyataḥ
ahaṃ tu nābhidhṛṣṇomi yatkṛtaṃ na mayā purā
|
| 12 | aṣṭaka uvāca
|
| 12 | kasyaite pratidṛśyante rathāḥ pañca hiraṇmayāḥ
uccaiḥ santaḥ prakāśante jvalanto 'gniśikhā iva
|
| 13 | yayātir uvāca
|
| 13 | yuṣmān ete hi vakṣyanti rathāḥ pañca hiraṇmayāḥ
uccaiḥ santaḥ prakāśante jvalanto 'gniśikhā iva
|
| 14 | aṣṭaka uvāca
|
| 14 | ātiṣṭhasva rathaṃ rājan vikramasva vihāyasā
vayam apy anuyāsyāmo yadā kālo bhaviṣyati
|
| 15 | yayātir uvāca
|
| 15 | sarvair idānīṃ gantavyaṃ sahasvargajito vayam
eṣa no virajāḥ panthā dṛśyate devasadmanaḥ
|
| 16 | vaiśaṃpāyana uvāca
|
| 16 | te 'dhiruhya rathān sarve prayātā nṛpasattamāḥ
ākramanto divaṃ bhābhir dharmeṇāvṛtya rodasī
|
| 17 | aṣṭaka uvāca
|
| 17 | ahaṃ manye pūrvam eko 'smi gantā; sakhā cendraḥ sarvathā me mahātmā
kasmād evaṃ śibir auśīnaro 'yam; eko 'tyagāt sarvavegena vāhān
|
| 18 | yayātir uvāca
|
| 18 | adadād devayānāya yāvad vittam avindata
uśīnarasya putro 'yaṃ tasmāc chreṣṭho hi naḥ śibiḥ
|
| 19 |
dānaṃ tapaḥ satyam athāpi dharmo; hrīḥ śrīḥ kṣamā saumya tathā titikṣā
rājann etāny apratimasya rājñaḥ; śibeḥ sthitāny anṛśaṃsasya buddhyā
evaṃvṛtto hrīniṣedhaś ca yasmāt; tasmāc chibir atyagād vai rathena
|
| 20 | vaiśaṃpāyana uvāca
|
| 20 | athāṣṭakaḥ punar evānvapṛcchan; mātāmahaṃ kautukād indrakalpam
pṛcchāmi tvāṃ nṛpate brūhi satyaṃ; kutaś ca kasyāsi sutaś ca kasya
kṛtaṃ tvayā yad dhi na tasya kartā; loke tvad anyaḥ kṣatriyo brāhmaṇo vā
|
| 21 | yayātir uvāca
|
| 21 | yayātir asmi nahuṣasya putraḥ; pūroḥ pitā sārvabhaumas tv ihāsam
guhyam arthaṃ māmakebhyo bravīmi; mātāmaho 'haṃ bhavatāṃ prakāśaḥ
|
| 22 | sarvām imāṃ pṛthivīṃ nirjigāya; prasthe baddhvā hy adadaṃ brāhmaṇebhyaḥ
medhyān aśvān ekaśaphān surūpāṃs; tadā devāḥ puṇyabhājo bhavanti
|
| 23 | adām ahaṃ pṛthivīṃ brāhmaṇebhyaḥ; pūrṇām imām akhilāṃ vāhanasya
gobhiḥ suvarṇena dhanaiś ca mukhyais; tatrāsan gāḥ śatam arbudāni
|
| 24 | satyena me dyauś ca vasuṃdharā ca; tathaivāgnir jvalate mānuṣeṣu
na me vṛthā vyāhṛtam eva vākyaṃ; satyaṃ hi santaḥ pratipūjayanti
sarve ca devā munayaś ca lokāḥ; satyena pūjyā iti me manogatam
|
| 25 | yo naḥ svargajitaḥ sarvān yathāvṛttaṃ nivedayet
anasūyur dvijāgrebhyaḥ sa labhen naḥ salokatām
|
| 26 | vaiśaṃpāyana uvāca
|
| 26 | evaṃ rājā sa mahātmā hy atīva; svair dauhitrais tārito 'mitrasāhaḥ
tyaktvā mahīṃ paramodārakarmā; svargaṃ gataḥ karmabhir vyāpya pṛthvīm
|