 | Book 1 Chapter 53
|
| 1 | sūta uvāca
|
| 1 | idam atyadbhutaṃ cānyad āstīkasyānuśuśrumaḥ
tathā varaiś chandyamāne rājñā pārikṣitena ha
|
| 2 | indrahastāc cyuto nāgaḥ kha eva yad atiṣṭhata
tataś cintāparo rājā babhūva janamejayaḥ
|
| 3 | hūyamāne bhṛśaṃ dīpte vidhivat pāvake tadā
na sma sa prāpatad vahnau takṣako bhayapīḍitaḥ
|
| 4 | śaunaka uvāca
|
| 4 | kiṃ sūta teṣāṃ viprāṇāṃ mantragrāmo manīṣiṇām
na pratyabhāt tadāgnau yan na papāta sa takṣakaḥ
|
| 5 | sūta uvāca
|
| 5 | tam indrahastād visrastaṃ visaṃjñaṃ pannagottamam
āstīkas tiṣṭha tiṣṭheti vācas tisro 'bhyudairayat
|
| 6 | vitasthe so 'ntarikṣe 'tha hṛdayena vidūyatā
yathā tiṣṭheta vai kaś cid gocakrasyāntarā naraḥ
|
| 7 | tato rājābravīd vākyaṃ sadasyaiś codito bhṛśam
kāmam etad bhavatv evaṃ yathāstīkasya bhāṣitam
|
| 8 | samāpyatām idaṃ karma pannagāḥ santv anāmayāḥ
prīyatām ayam āstīkaḥ satyaṃ sūtavaco 'stu tat
|
| 9 | tato halahalāśabdaḥ prītijaḥ samavartata
āstīkasya vare datte tathaivopararāma ca
|
| 10 | sa yajñaḥ pāṇḍaveyasya rājñaḥ pārikṣitasya ha
prītimāṃś cābhavad rājā bhārato janamejayaḥ
|
| 11 | ṛtvigbhyaḥ sasadasyebhyo ye tatrāsan samāgatāḥ
tebhyaś ca pradadau vittaṃ śataśo 'tha sahasraśaḥ
|
| 12 | lohitākṣāya sūtāya tathā sthapataye vibhuḥ
yenoktaṃ tatra satrāgre yajñasya vinivartanam
|
| 13 | nimittaṃ brāhmaṇa iti tasmai vittaṃ dadau bahu
tataś cakārāvabhṛthaṃ vidhidṛṣṭena karmaṇā
|
| 14 | āstīkaṃ preṣayām āsa gṛhān eva susatkṛtam
rājā prītamanāḥ prītaṃ kṛtakṛtyaṃ manīṣiṇam
|
| 15 | punarāgamanaṃ kāryam iti cainaṃ vaco 'bravīt
bhaviṣyasi sadasyo me vājimedhe mahākratau
|
| 16 | tathety uktvā pradudrāva sa cāstīko mudā yutaḥ
kṛtvā svakāryam atulaṃ toṣayitvā ca pārthivam
|
| 17 | sa gatvā paramaprīto mātaraṃ mātulaṃ ca tam
abhigamyopasaṃgṛhya yathāvṛttaṃ nyavedayat
|
| 18 | etac chrutvā prīyamāṇāḥ sametā; ye tatrāsan pannagā vītamohāḥ
te 'stīke vai prītimanto babhūvur; ūcuś cainaṃ varam iṣṭaṃ vṛṇīṣva
|
| 19 | bhūyo bhūyaḥ sarvaśas te 'bruvaṃs taṃ; kiṃ te priyaṃ karavāmo 'dya vidvan
prītā vayaṃ mokṣitāś caiva sarve; kāmaṃ kiṃ te karavāmo 'dya vatsa
|
| 20 | āstīka uvāca
|
| 20 | sāyaṃ prātaḥ suprasannātmarūpā; loke viprā mānavāś cetare 'pi
dharmākhyānaṃ ye vadeyur mamedaṃ; teṣāṃ yuṣmadbhyo naiva kiṃ cid bhayaṃ syāt
|
| 21 | sūta uvāca
|
| 21 | taiś cāpy ukto bhāgineyaḥ prasannair; etat satyaṃ kāmam evaṃ carantaḥ
prītyā yuktā īpsitaṃ sarvaśas te; kartāraḥ sma pravaṇā bhāgineya
|
| 22 | jaratkāror jaratkārvāṃ samutpanno mahāyaśāḥ
āstīkaḥ satyasaṃdho māṃ pannagebhyo 'bhirakṣatu
|
| 23 | asitaṃ cārtimantaṃ ca sunīthaṃ cāpi yaḥ smaret
divā vā yadi vā rātrau nāsya sarpabhayaṃ bhavet
|
| 24 | sūta uvāca
|
| 24 | mokṣayitvā sa bhujagān sarpasatrād dvijottamaḥ
jagāma kāle dharmātmā diṣṭāntaṃ putrapautravān
|
| 25 | ity ākhyānaṃ mayāstīkaṃ yathāvat kīrtitaṃ tava
yat kīrtayitvā sarpebhyo na bhayaṃ vidyate kva cit
|
| 26 | śrutvā dharmiṣṭham ākhyānam āstīkaṃ puṇyavardhanam
āstīkasya kaver vipra śrīmaccaritam āditaḥ
|
| 27 | śaunaka uvāca
|
| 27 | bhṛguvaṃśāt prabhṛty eva tvayā me kathitaṃ mahat
ākhyānam akhilaṃ tāta saute prīto 'smi tena te
|
| 28 | prakṣyāmi caiva bhūyas tvāṃ yathāvat sūtanandana
yāṃ kathāṃ vyāsasaṃpannāṃ tāṃ ca bhūyaḥ pracakṣva me
|
| 29 | tasmin paramaduṣprāpe sarpasatre mahātmanām
karmāntareṣu vidhivat sadasyānāṃ mahākave
|
| 30 | yā babhūvuḥ kathāś citrā yeṣv artheṣu yathātatham
tvatta icchāmahe śrotuṃ saute tvaṃ vai vicakṣaṇaḥ
|
| 31 | sūta uvāca
|
| 31 | karmāntareṣv akathayan dvijā vedāśrayāḥ kathāḥ
vyāsas tv akathayan nityam ākhyānaṃ bhārataṃ mahat
|
| 32 | śaunaka uvāca
|
| 32 | mahābhāratam ākhyānaṃ pāṇḍavānāṃ yaśaskaram
janamejayena yat pṛṣṭaḥ kṛṣṇadvaipāyanas tadā
|
| 33 | śrāvayām āsa vidhivat tadā karmāntareṣu saḥ
tām ahaṃ vidhivat puṇyāṃ śrotum icchāmi vai kathām
|
| 34 | manaḥsāgarasaṃbhūtāṃ maharṣeḥ puṇyakarmaṇaḥ
kathayasva satāṃ śreṣṭha na hi tṛpyāmi sūtaja
|
| 35 | sūta uvāca
|
| 35 | hanta te kathayiṣyāmi mahad ākhyānam uttamam
kṛṣṇadvaipāyanamataṃ mahābhāratam āditaḥ
|
| 36 | taj juṣasvottamamate kathyamānaṃ mayā dvija
śaṃsituṃ tan manoharṣo mamāpīha pravartate
|