% Mahabharata: Striparvan % Electronic text (C) Bhandarkar Oriental Research Institute, % Pune, India, 1999 % On the basis of the text entered by Muneo Tokunaga et al., % revised by John Smith, Cambridge, et al. ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ 11,001.000*0001_01 nÃrÃyaïaæ namask­tya naraæ caiva narottamam 11,001.000*0001_02 devÅæ sarasvatÅæ caiva tato jayam udÅrayet 11,001.001 janamejaya uvÃca 11,001.001a hate duryodhane caiva hate sainye ca sarvaÓa÷ 11,001.001c dh­tarëÂro mahÃrÃja÷ Órutvà kim akaron mune 11,001.002a tathaiva kauravo rÃjà dharmaputro mahÃmanÃ÷ 11,001.002c k­paprabh­tayaÓ caiva kim akurvata te traya÷ 11,001.003a aÓvatthÃmna÷ Órutaæ karma ÓÃpaÓ cÃnyonyakÃrita÷ 11,001.003c v­ttÃntam uttaraæ brÆhi yad abhëata saæjaya÷ 11,001.004 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,001.004a hate putraÓate dÅnaæ chinnaÓÃkham iva drumam 11,001.004c putraÓokÃbhisaætaptaæ dh­tarëÂraæ mahÅpatim 11,001.005a dhyÃnamÆkatvam Ãpannaæ cintayà samabhiplutam 11,001.005c abhigamya mahÃprÃj¤a÷ saæjayo vÃkyam abravÅt 11,001.006a kiæ Óocasi mahÃrÃja nÃsti Óoke sahÃyatà 11,001.006c ak«auhiïyo hatÃÓ cëÂau daÓa caiva viÓÃæ pate 11,001.006e nirjaneyaæ vasumatÅ ÓÆnyà saæprati kevalà 11,001.007a nÃnÃdigbhya÷ samÃgamya nÃnÃdeÓyà narÃdhipÃ÷ 11,001.007c sahitÃs tava putreïa sarve vai nidhanaæ gatÃ÷ 11,001.008a pitÌïÃæ putrapautrÃïÃæ j¤ÃtÅnÃæ suh­dÃæ tathà 11,001.008c gurÆïÃæ cÃnupÆrvyeïa pretakÃryÃïi kÃraya 11,001.008d*0002_01 **** **** ye cÃnye 'nucarà hatÃ÷ 11,001.008d*0002_02 pretakÃryÃïi sarvÃïi kÃrayasva narÃdhipa 11,001.009 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,001.009a tac chrutvà karuïaæ vÃkyaæ putrapautravadhÃrdita÷ 11,001.009c papÃta bhuvi durdhar«o vÃtÃhata iva druma÷ 11,001.010 dh­tarëÂra uvÃca 11,001.010a hataputro hatÃmÃtyo hatasarvasuh­jjana÷ 11,001.010c du÷khaæ nÆnaæ bhavi«yÃmi vicaran p­thivÅm imÃm 11,001.011a kiæ nu bandhuvihÅnasya jÅvitena mamÃdya vai 11,001.011c lÆnapak«asya iva me jarÃjÅrïasya pak«iïa÷ 11,001.012a h­tarÃjyo hatasuh­d dhatacak«uÓ ca vai tathà 11,001.012c na bhrÃji«ye mahÃprÃj¤a k«ÅïaraÓmir ivÃæÓumÃn 11,001.013a na k­taæ suh­dÃæ vÃkyaæ jÃmadagnyasya jalpata÷ 11,001.013c nÃradasya ca devar«e÷ k­«ïadvaipÃyanasya ca 11,001.014a sabhÃmadhye tu k­«ïena yac chreyo 'bhihitaæ mama 11,001.014c alaæ vaireïa te rÃjan putra÷ saæg­hyatÃm iti 11,001.015a tac ca vÃkyam ak­tvÃhaæ bh­Óaæ tapyÃmi durmati÷ 11,001.015c na hi ÓrotÃsmi bhÅ«masya dharmayuktaæ prabhëitam 11,001.016a duryodhanasya ca tathà v­«abhasyeva nardata÷ 11,001.016c du÷ÓÃsanavadhaæ Órutvà karïasya ca viparyayam 11,001.016e droïasÆryoparÃgaæ ca h­dayaæ me vidÅryate 11,001.017a na smarÃmy Ãtmana÷ kiæ cit purà saæjaya du«k­tam 11,001.017c yasyedaæ phalam adyeha mayà mƬhena bhujyate 11,001.018a nÆnaæ hy apak­taæ kiæ cin mayà pÆrve«u janmasu 11,001.018c yena mÃæ du÷khabhÃge«u dhÃtà karmasu yuktavÃn 11,001.019a pariïÃmaÓ ca vayasa÷ sarvabandhuk«ayaÓ ca me 11,001.019c suh­nmitravinÃÓaÓ ca daivayogÃd upÃgata÷ 11,001.019e ko 'nyo 'sti du÷khitataro mayà loke pumÃn iha 11,001.020a tan mÃm adyaiva paÓyantu pÃï¬avÃ÷ saæÓitavratam 11,001.020c viv­taæ brahmalokasya dÅrgham adhvÃnam Ãsthitam 11,001.021 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,001.021a tasya lÃlapyamÃnasya bahuÓokaæ vicinvata÷ 11,001.021c ÓokÃpahaæ narendrasya saæjayo vÃkyam abravÅt 11,001.022a Óokaæ rÃjan vyapanuda ÓrutÃs te vedaniÓcayÃ÷ 11,001.022c ÓÃstrÃgamÃÓ ca vividhà v­ddhebhyo n­pasattama 11,001.022e s­¤jaye putraÓokÃrte yad Æcur munaya÷ purà 11,001.023a tathà yauvanajaæ darpam Ãsthite te sute n­pa 11,001.023c na tvayà suh­dÃæ vÃkyaæ bruvatÃm avadhÃritam 11,001.023e svÃrthaÓ ca na k­ta÷ kaÓ cil lubdhena phalag­ddhinà 11,001.023f*0003_01 asinaivaikadhÃreïa svabuddhyà tu vice«Âitam 11,001.023f*0003_02 prÃyaÓo 'v­ttasaæpannÃ÷ satataæ paryupÃsitÃ÷ 11,001.024a tava du÷ÓÃsano mantrÅ rÃdheyaÓ ca durÃtmavÃn 11,001.024c ÓakuniÓ caiva du«ÂÃtmà citrasenaÓ ca durmati÷ 11,001.024e ÓalyaÓ ca yena vai sarvaæ ÓalyabhÆtaæ k­taæ jagat 11,001.025a kuruv­ddhasya bhÅ«masya gÃndhÃryà vidurasya ca 11,001.025b*0004_01 droïasya ca mahÃrÃja k­pasya ca Óaradvata÷ 11,001.025b*0004_02 k­«ïasya ca mahÃbÃho nÃradasya ca dhÅmata÷ 11,001.025b*0004_03 ­«ÅïÃæ ca tathÃnye«Ãæ vyÃsasyÃmitatejasa÷ 11,001.025c na k­taæ vacanaæ tena tava putreïa bhÃrata 11,001.025d*0005_01 alpabuddhir ahaækÃrÅ nityaæ yuddham iti bruvan 11,001.025d*0005_02 krÆro durmar«aïo nityam asaætu«ÂaÓ ca vÅryavÃn 11,001.025d*0005_03 ÓrutavÃn asi medhÃvÅ satyavÃæÓ caiva nityadà 11,001.025d*0005_04 na muhyantÅd­ÓÃ÷ santo buddhimanto bhavÃd­ÓÃ÷ 11,001.026a na dharma÷ satk­ta÷ kaÓ cin nityaæ yuddham iti bruvan 11,001.026c k«apitÃ÷ k«atriyÃ÷ sarve ÓatrÆïÃæ vardhitaæ yaÓa÷ 11,001.027a madhyastho hi tvam apy ÃsÅr na k«amaæ kiæ cid uktavÃn 11,001.027c dhÆr dhareïa tvayà bhÃras tulayà na samaæ dh­ta÷ 11,001.028a ÃdÃv eva manu«yeïa vartitavyaæ yathà k«amam 11,001.028c yathà nÃtÅtam arthaæ vai paÓcÃttÃpena yujyate 11,001.029a putrag­ddhyà tvayà rÃjan priyaæ tasya cikÅr«atà 11,001.029c paÓcÃttÃpam idaæ prÃptaæ na tvaæ Óocitum arhasi 11,001.030a madhu ya÷ kevalaæ d­«Âvà prapÃtaæ nÃnupaÓyati 11,001.030c sa bhra«Âo madhulobhena Óocaty eva yathà bhavÃn 11,001.031a arthÃn na Óocan prÃpnoti na Óocan vindate sukham 11,001.031c na Óoca¤ Óriyam Ãpnoti na Óocan vindate param 11,001.032a svayam utpÃdayitvÃgniæ vastreïa parive«Âayet 11,001.032c dahyamÃno manastÃpaæ bhajate na sa paï¬ita÷ 11,001.033a tvayaiva sasutenÃyaæ vÃkyavÃyusamÅrita÷ 11,001.033c lobhÃjyena ca saæsikto jvalita÷ pÃrthapÃvaka÷ 11,001.034a tasmin samiddhe patitÃ÷ Óalabhà iva te sutÃ÷ 11,001.034c tÃn keÓavÃrcir nirdagdhÃn na tvaæ Óocitum arhasi 11,001.035a yac cÃÓrupÃtakalilaæ vadanaæ vahase n­pa 11,001.035c aÓÃstrad­«Âam etad dhi na praÓaæsanti paï¬itÃ÷ 11,001.036a visphuliÇgà iva hy etÃn dahanti kila mÃnavÃn 11,001.036c jahÅhi manyuæ buddhyà vai dhÃrayÃtmÃnam Ãtmanà 11,001.037a evam ÃÓvÃsitas tena saæjayena mahÃtmanà 11,001.037c viduro bhÆya evÃha buddhipÆrvaæ paraætapa 11,002.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,002.001a tato 'm­tasamair vÃkyair hlÃdayan puru«ar«abham 11,002.001c vaicitravÅryaæ viduro yad uvÃca nibodha tat 11,002.002 vidura uvÃca 11,002.002a utti«Âha rÃjan kiæ Óe«e dhÃrayÃtmÃnam Ãtmanà 11,002.002c sthirajaÇgamamartyÃnÃæ sarve«Ãm e«a nirïaya÷ 11,002.002d*0006_01 e«Ã vai sarvasattvÃnÃæ lokeÓvara parà gati÷ 11,002.003a sarve k«ayÃntà nicayÃ÷ patanÃntÃ÷ samucchrayÃ÷ 11,002.003c saæyogà viprayogÃntà maraïÃntaæ hi jÅvitam 11,002.004a yadà ÓÆraæ ca bhÅruæ ca yama÷ kar«ati bhÃrata 11,002.004c tat kiæ na yotsyanti hi te k«atriyÃ÷ k«atriyar«abha 11,002.005a ayudhyamÃno mriyate yudhyamÃnaÓ ca jÅvati 11,002.005c kÃlaæ prÃpya mahÃrÃja na kaÓ cid ativartate 11,002.005d*0007_01 abhÃvÃdÅni bhÆtÃni bhÃvamadhyÃni bhÃrata 11,002.005d*0007_02 abhÃvanidhanÃny eva tatra kà paridevanà 11,002.005d*0007_03 na Óocan m­tam anveti na Óocan mriyate nara÷ 11,002.005d*0007_04 evaæ sÃæsiddhike loke kimartham anuÓocasi 11,002.005d*0007_05 kÃla÷ kar«ati bhÆtÃni sarvÃïi vividhÃny uta 11,002.005d*0007_06 na kÃlasya priya÷ kaÓ cin na dve«ya÷ kurusattama 11,002.005d*0007_07 yathà vÃyus t­ïÃgrÃïi saævartayati sarvaÓa÷ 11,002.005d*0007_08 tathà kÃlavaÓaæ yÃnti bhÆtÃni bharatar«abha 11,002.005d*0007_09 ekasÃrthaprayÃtÃnÃæ sarve«Ãæ tatra gÃminÃm 11,002.005d*0007_10 yasya kÃla÷ prayÃty agre tatra kà paridevanà 11,002.006a na cÃpy etÃn hatÃn yuddhe rÃja¤ Óocitum arhasi 11,002.006c pramÃïaæ yadi ÓÃstrÃïi gatÃs te paramÃæ gatim 11,002.007a sarve svÃdhyÃyavanto hi sarve ca caritavratÃ÷ 11,002.007c sarve cÃbhimukhÃ÷ k«ÅïÃs tatra kà paridevanà 11,002.008a adarÓanÃd ÃpatitÃ÷ punaÓ cÃdarÓanaæ gatÃ÷ 11,002.008c na te tava na te«Ãæ tvaæ tatra kà paridevanà 11,002.009a hato 'pi labhate svargaæ hatvà ca labhate yaÓa÷ 11,002.009c ubhayaæ no bahuguïaæ nÃsti ni«phalatà raïe 11,002.010a te«Ãæ kÃmadughÃæl lokÃn indra÷ saækalpayi«yati 11,002.010c indrasyÃtithayo hy ete bhavanti puru«ar«abha 11,002.011a na yaj¤air dak«iïÃvadbhir na tapobhir na vidyayà 11,002.011c svargaæ yÃnti tathà martyà yathà ÓÆrà raïe hatÃ÷ 11,002.011d*0008_01 ÓarÅrÃgni«u ÓÆrÃïÃæ juhuvus te ÓarÃhutÅ÷ 11,002.011d*0008_02 hÆyamÃnä ÓarÃæÓ caiva sehus tejasvino mitha÷ 11,002.011d*0008_03 evaæ rÃjaæs tavÃcak«e svargyaæ panthÃnam uttamam 11,002.011d*0008_04 na yuddhÃd adhikaæ kiæ cit k«atriyasyeha vidyate 11,002.011d*0008_05 k«atriyÃs te mahÃtmÃna÷ ÓÆrÃ÷ samitiÓobhanÃ÷ 11,002.011d*0008_06 ÃÓi«a÷ paramÃ÷ prÃptà na ÓocyÃ÷ sarva eva hi 11,002.011d*0008_07 ÃtmÃnam ÃtmanÃÓvÃsya mà Óuca÷ puru«ar«abha 11,002.011d*0008_08 nÃdya ÓokÃbhibhÆtas tvaæ kÃryam utsra«Âum arhasi 11,002.012a mÃtÃpit­sahasrÃïi putradÃraÓatÃni ca 11,002.012c saæsÃre«v anubhÆtÃni kasya te kasya và vayam 11,002.013a ÓokasthÃnasahasrÃïi bhayasthÃnaÓatÃni ca 11,002.013c divase divase mƬham ÃviÓanti na paï¬itam 11,002.014a na kÃlasya priya÷ kaÓ cin na dve«ya÷ kurusattama 11,002.014c na madhyastha÷ kva cit kÃla÷ sarvaæ kÃla÷ prakar«ati 11,002.014d*0009_01 kÃla÷ pacati bhÆtÃni kÃla÷ saæharate prajÃ÷ 11,002.014d*0009_02 kÃla÷ supte«u jÃgarti kÃlo hi duratikrama÷ 11,002.015a anityaæ jÅvitaæ rÆpaæ yauvanaæ dravyasaæcaya÷ 11,002.015c Ãrogyaæ priyasaævÃso g­dhyed e«u na paï¬ita÷ 11,002.016a na jÃnapadikaæ du÷kham eka÷ Óocitum arhasi 11,002.016c apy abhÃvena yujyeta tac cÃsya na nivartate 11,002.017a aÓocan pratikurvÅta yadi paÓyet parÃkramam 11,002.017c bhai«ajyam etad du÷khasya yad etan nÃnucintayet 11,002.017e cintyamÃnaæ hi na vyeti bhÆyaÓ cÃpi vivardhate 11,002.018a ani«ÂasaæprayogÃc ca viprayogÃt priyasya ca 11,002.018b*0010_01 alabdhalÃbhÃ÷ kliÓyante labdhalÃbhÃnupÃtina÷ 11,002.018c manu«yà mÃnasair du÷khair yujyante ye 'lpabuddhaya÷ 11,002.019a nÃrtho na dharmo na sukhaæ yad etad anuÓocasi 11,002.019c na ca nÃpaiti kÃryÃrthÃt trivargÃc caiva bhraÓyate 11,002.020a anyÃm anyÃæ dhanÃvasthÃæ prÃpya vaiÓe«ikÅæ narÃ÷ 11,002.020c asaætu«ÂÃ÷ pramuhyanti saæto«aæ yÃnti paï¬itÃ÷ 11,002.021a praj¤ayà mÃnasaæ du÷khaæ hanyÃc chÃrÅram au«adhai÷ 11,002.021c etaj j¤Ãnasya sÃmarthyaæ na bÃlai÷ samatÃm iyÃt 11,002.022a ÓayÃnaæ cÃnuÓayati ti«Âhantaæ cÃnuti«Âhati 11,002.022c anudhÃvati dhÃvantaæ karma pÆrvak­taæ naram 11,002.023a yasyÃæ yasyÃm avasthÃyÃæ yat karoti ÓubhÃÓubham 11,002.023c tasyÃæ tasyÃm avasthÃyÃæ tat tat phalam upÃÓnute 11,002.023d*0011_01 yena yena ÓarÅreïa yad yat karma karoti ya÷ 11,002.023d*0011_02 tena tena ÓarÅreïa tat tat phalam upÃÓnute 11,002.023d*0011_03 Ãtmaiva hy Ãtmano mitram Ãtmaiva ripur Ãtmana÷ 11,002.023d*0011_04 Ãtmaiva hy Ãtmana÷ sÃk«Å k­tasyÃpak­tasya ca 11,002.023d*0011_05 Óubhena karmaïà saukhyaæ du÷khaæ pÃpena karmaïà 11,002.023d*0011_06 k­taæ bhavati sarvatra nÃk­taæ bhujyate kva cit 11,002.023d*0011_07 na hi j¤Ãnaviruddhe«u bahvapÃye«u karmasu 11,002.023d*0011_08 mÆlaghÃti«u sajjante buddhimanto bhavadvidhÃ÷ 11,003.001 dh­tarëÂra uvÃca 11,003.001a subhëitair mahÃprÃj¤a Óoko 'yaæ vigato mama 11,003.001c bhuya eva tu vÃkyÃni Órotum icchÃmi tattvata÷ 11,003.002a ani«ÂÃnÃæ ca saæsargÃd i«ÂÃnÃæ ca vivarjanÃt 11,003.002c kathaæ hi mÃnasair du÷khai÷ pramucyante 'tra paï¬itÃ÷ 11,003.003 vidura uvÃca 11,003.003a yato yato mano du÷khÃt sukhÃd vÃpi pramucyate 11,003.003c tatas tata÷ Óamaæ labdhvà sugatiæ vindate budha÷ 11,003.004a aÓÃÓvatam idaæ sarvaæ cintyamÃnaæ narar«abha 11,003.004c kadalÅsaænibho loka÷ sÃro hy asya na vidyate 11,003.004d*0012_01 yadà prÃj¤ÃÓ ca mƬhÃÓ ca dhanavanto 'tha nirdhanÃ÷ 11,003.004d*0012_02 sarve pit­vaÓaæ prÃpya svapanti vigatajvarÃ÷ 11,003.004d*0012_03 nirmÃæsair asthibhÆyi«Âhair gÃtrai÷ snÃyunibandhanai÷ 11,003.004d*0012_04 kiæ viÓe«aæ prapaÓyanti tatra te«Ãæ pare janÃ÷ 11,003.004d*0012_05 yena pratyavagaccheyu÷ kularÆpaviÓe«aïam 11,003.004d*0012_06 kasmÃd anyonyam icchanti vipralabdhadhiyo narÃ÷ 11,003.005a g­hÃïy eva hi martyÃnÃm Ãhur dehÃni paï¬itÃ÷ 11,003.005c kÃlena viniyujyante sattvam ekaæ tu Óobhanam 11,003.006a yathà jÅrïam ajÅrïaæ và vastraæ tyaktvà tu vai nara÷ 11,003.006c anyad rocayate vastram evaæ dehÃ÷ ÓarÅriïÃm 11,003.007a vaicitravÅrya vÃsaæ hi du÷khaæ và yadi và sukham 11,003.007c prÃpnuvantÅha bhÆtÃni svak­tenaiva karmaïà 11,003.008a karmaïà prÃpyate svargaæ sukhaæ du÷khaæ ca bhÃrata 11,003.008c tato vahati taæ bhÃram avaÓa÷ svavaÓo 'pi và 11,003.009a yathà ca m­nmayaæ bhÃï¬aæ cakrÃrƬhaæ vipadyate 11,003.009c kiæ cit prakriyamÃïaæ và k­tamÃtram athÃpi và 11,003.010a chinnaæ vÃpy avaropyantam avatÅrïam athÃpi và 11,003.010c Ãrdraæ vÃpy atha và Óu«kaæ pacyamÃnam athÃpi và 11,003.011a avatÃryamÃïam ÃpÃkÃd uddh­taæ vÃpi bhÃrata 11,003.011c atha và paribhujyantam evaæ dehÃ÷ ÓarÅriïÃm 11,003.012a garbhastho và prasÆto vÃpy atha và divasÃntara÷ 11,003.012c ardhamÃsagato vÃpi mÃsamÃtragato 'pi và 11,003.013a saævatsaragato vÃpi dvisaævatsara eva và 11,003.013c yauvanastho 'pi madhyastho v­ddho vÃpi vipadyate 11,003.014a prÃkkarmabhis tu bhÆtÃni bhavanti na bhavanti ca 11,003.014c evaæ sÃæsiddhike loke kimartham anutapyase 11,003.015a yathà ca salile rÃjan krŬÃrtham anusaæcaran 11,003.015c unmajjec ca nimajjec ca kiæ cit sattvaæ narÃdhipa 11,003.016a evaæ saæsÃragahanÃd unmajjananimajjanÃt 11,003.016c karmabhogena badhyanta÷ kliÓyante ye 'lpabuddhaya÷ 11,003.016d*0013_01 j¤Ãnayogena mahatà samuttÅrïà mahar«aya÷ 11,003.017a ye tu prÃj¤Ã÷ sthitÃ÷ satye saæsÃrÃntagave«iïa÷ 11,003.017c samÃgamaj¤Ã bhÆtÃnÃæ te yÃnti paramÃæ gatim 11,004.001 dh­tarëÂra uvÃca 11,004.001a kathaæ saæsÃragahanaæ vij¤eyaæ vadatÃæ vara 11,004.001c etad icchÃmy ahaæ Órotuæ tattvam ÃkhyÃhi p­cchata÷ 11,004.002 vidura uvÃca 11,004.002a janmaprabh­ti bhÆtÃnÃæ kriyÃ÷ sarvÃ÷ Ó­ïu prabho 11,004.002c pÆrvam eveha kalale vasate kiæ cid antaram 11,004.002d*0014_01 tatas tu vÃyuvegena kalalaæ kiæ cid antaram 11,004.003a tata÷ sa pa¤came 'tÅte mÃse mÃæsaæ prakalpayet 11,004.003c tata÷ sarvÃÇgasaæpÆrïo garbho mÃse prajÃyate 11,004.004a amedhyamadhye vasati mÃæsaÓoïitalepane 11,004.004c tatas tu vÃyuvegena ÆrdhvapÃdo hy adha÷ÓirÃ÷ 11,004.005a yonidvÃram upÃgamya bahÆn kleÓÃn sam­cchati 11,004.005c yonisaæpŬanÃc caiva pÆrvakarmabhir anvita÷ 11,004.006a tasmÃn mukta÷ sa saæsÃrÃd anyÃn paÓyaty upadravÃn 11,004.006c grahÃs tam upasarpanti sÃrameyà ivÃmi«am 11,004.007a tata÷ prÃptottare kÃle vyÃdhayaÓ cÃpi taæ tathà 11,004.007c upasarpanti jÅvantaæ badhyamÃnaæ svakarmabhi÷ 11,004.008a baddham indriyapÃÓais taæ saÇgasvÃdubhir Ãturam 11,004.008c vyasanÃny upavartante vividhÃni narÃdhipa 11,004.008e badhyamÃnaÓ ca tair bhÆyo naiva t­ptim upaiti sa÷ 11,004.008f*0015_01 tadà na vetti caivÃyaæ prakurvan sÃdhv asÃdhunÅ 11,004.008f*0016_01 tathaiva parirak«yanti ye dhyÃnaparini«ÂhitÃ÷ 11,004.009a ayaæ na budhyate tÃvad yamalokam athÃgatam 11,004.009c yamadÆtair vik­«yaæÓ ca m­tyuæ kÃlena gacchati 11,004.010a vÃgghÅnasya ca yanmÃtram i«ÂÃni«Âaæ k­taæ mukhe 11,004.010c bhÆya evÃtmanÃtmÃnaæ badhyamÃnam upek«ate 11,004.011a aho vinik­to loko lobhena ca vaÓÅk­ta÷ 11,004.011c lobhakrodhamadonmatto nÃtmÃnam avabudhyate 11,004.012a kulÅnatvena ramate du«kulÅnÃn vikutsayan 11,004.012c dhanadarpeïa d­ptaÓ ca daridrÃn parikutsayan 11,004.013a mÆrkhÃn iti parÃn Ãha nÃtmÃnaæ samavek«ate 11,004.013c Óik«Ãæ k«ipati cÃnye«Ãæ nÃtmÃnaæ ÓÃstum icchati 11,004.013d*0017_01 yadà prÃj¤ÃÓ ca mƬhÃÓ ca dhanavanto 'tha nirdhanÃ÷ 11,004.013d*0017_02 kulÅnÃÓ cÃkulÅnÃÓ ca mÃnino 'thÃpy amÃnina÷ 11,004.013d*0017_03 sarve pit­vanaæ prÃptÃ÷ svapanti vigatatvaca÷ 11,004.013d*0017_04 nirmÃæsair asthibhÆyi«Âhair gÃtrai÷ snÃyunibandhanai÷ 11,004.013d*0017_05 kiæ viÓe«aæ prapaÓyanti tatra te«Ãæ pare janÃ÷ 11,004.013d*0017_06 yena pratyavagaccheyu÷ kularÆpaviÓe«aïam 11,004.013d*0017_07 yadà sarve samaæ nyastÃ÷ svapanti dharaïÅtale 11,004.013d*0017_08 kasmÃd anyonyam icchanti pralabdhum iha durbudhÃ÷ 11,004.013d*0017_09 pratyak«aæ ca parok«aæ ca yo niÓamya Órutiæ tv imÃm 11,004.014a adhruve jÅvaloke 'smin yo dharmam anupÃlayan 11,004.014c janmaprabh­ti varteta prÃpnuyÃt paramÃæ gatim 11,004.015a evaæ sarvaæ viditvà vai yas tattvam anuvartate 11,004.015c sa pramok«Ãya labhate panthÃnaæ manujÃdhipa 11,005.001 dh­tarëÂra uvÃca 11,005.001a yad idaæ dharmagahanaæ buddhyà samanugamyate 11,005.001c etad vistaraÓa÷ sarvaæ buddhimÃrgaæ praÓaæsa me 11,005.002 vidura uvÃca 11,005.002a atra te vartayi«yÃmi namask­tvà svayaæbhuve 11,005.002c yathà saæsÃragahanaæ vadanti paramar«aya÷ 11,005.003a kaÓ cin mahati saæsÃre vartamÃno dvija÷ kila 11,005.003c vanaæ durgam anuprÃpto mahat kravyÃdasaækulam 11,005.004a siæhavyÃghragajÃkÃrair atighorair mahÃÓanai÷ 11,005.004b*0018_01 piÓitÃdair atibhayair mahogrÃk­tibhis tathà 11,005.004c samantÃt saæparik«iptaæ m­tyor api bhayapradam 11,005.005a tad asya d­«Âvà h­dayam udvegam agamat param 11,005.005c abhyucchrayaÓ ca romïÃæ vai vikriyÃÓ ca paraætapa 11,005.005d*0019_01 vepathuÓ cÃbhavad gÃtre romahar«aÓ ca bhÃrata 11,005.006a sa tad vanaæ vyanusaran vipradhÃvan itas tata÷ 11,005.006c vÅk«amÃïo diÓa÷ sarvÃ÷ Óaraïaæ kva bhaved iti 11,005.007a sa te«Ãæ chidram anvicchan pradruto bhayapŬita÷ 11,005.007c na ca niryÃti vai dÆraæ na ca tair viprayujyate 11,005.008a athÃpaÓyad vanaæ ghoraæ samantÃd vÃgurÃv­tam 11,005.008c bÃhubhyÃæ saæpari«vaktaæ striyà paramaghorayà 11,005.009a pa¤caÓÅr«adharair nÃgai÷ Óailair iva samunnatai÷ 11,005.009c nabha÷sp­Óair mahÃv­k«ai÷ parik«iptaæ mahÃvanam 11,005.010a vanamadhye ca tatrÃbhÆd udapÃna÷ samÃv­ta÷ 11,005.010c vallÅbhis t­ïachannÃbhir gƬhÃbhir abhisaæv­ta÷ 11,005.011a papÃta sa dvijas tatra nigƬhe salilÃÓaye 11,005.011c vilagnaÓ cÃbhavat tasmiæl latÃsaætÃnasaækaÂe 11,005.012a panasasya yathà jÃtaæ v­ntabaddhaæ mahÃphalam 11,005.012c sa tathà lambate tatra ÆrdhvapÃdo hy adha÷ÓirÃ÷ 11,005.013a atha tatrÃpi cÃnyo 'sya bhÆyo jÃta upadrava÷ 11,005.013b*0020_01 tathà tatraiva cÃyÃto dantÅ daÊitaparvata÷ 11,005.013b*0021_01 kÆpamadhye mahÃnÃgam apaÓyata mahÃbalam 11,005.013c kÆpavÅnÃhavelÃyÃm apaÓyata mahÃgajam 11,005.014a «a¬vaktraæ k­«ïaÓabalaæ dvi«aÂkapadacÃriïam 11,005.014c krameïa parisarpantaæ vallÅv­k«asamÃv­tam 11,005.015a tasya cÃpi praÓÃkhÃsu v­k«aÓÃkhÃvalambina÷ 11,005.015c nÃnÃrÆpà madhukarà ghorarÆpà bhayÃvahÃ÷ 11,005.015e Ãsate madhu saæbh­tya pÆrvam eva niketajÃ÷ 11,005.016a bhÆyo bhÆya÷ samÅhante madhÆni bharatar«abha 11,005.016c svÃdanÅyÃni bhÆtÃnÃæ na yair bÃlo 'pi t­pyate 11,005.017a te«Ãæ madhÆnÃæ bahudhà dhÃrà prasravate sadà 11,005.017c tÃæ lambamÃna÷ sa pumÃn dhÃrÃæ pibati sarvadà 11,005.017e na cÃsya t­«ïà viratà pibamÃnasya saækaÂe 11,005.018a abhÅpsati ca tÃæ nityam at­pta÷ sa puna÷ puna÷ 11,005.018c na cÃsya jÅvite rÃjan nirveda÷ samajÃyata 11,005.019a tatraiva ca manu«yasya jÅvitÃÓà prati«Âhità 11,005.019c k­«ïÃ÷ ÓvetÃÓ ca taæ v­k«aæ kuÂÂayanti sma mÆ«akÃ÷ 11,005.020a vyÃlaiÓ ca vanadurgÃnte striyà ca paramograyà 11,005.020c kÆpÃdhastÃc ca nÃgena vÅnÃhe ku¤jareïa ca 11,005.021a v­k«aprapÃtÃc ca bhayaæ mÆ«akebhyaÓ ca pa¤camam 11,005.021c madhulobhÃn madhukarai÷ «a«Âham Ãhur mahad bhayam 11,005.022a evaæ sa vasate tatra k«ipta÷ saæsÃrasÃgare 11,005.022c na caiva jÅvitÃÓÃyÃæ nirvedam upagacchati 11,006.001 dh­tarëÂra uvÃca 11,006.001a aho khalu mahad du÷khaæ k­cchravÃsaæ vasaty asau 11,006.001c kathaæ tasya ratis tatra tu«Âir và vadatÃæ vara 11,006.002a sa deÓa÷ kva nu yatrÃsau vasate dharmasaækaÂe 11,006.002c kathaæ và sa vimucyeta naras tasmÃn mahÃbhayÃt 11,006.003a etan me sarvam Ãcak«va sÃdhu ce«ÂÃmahe tathà 11,006.003c k­pà me mahatÅ jÃtà tasyÃbhyuddharaïena hi 11,006.004 vidura uvÃca 11,006.004a upamÃnam idaæ rÃjan mok«avidbhir udÃh­tam 11,006.004c sugatiæ vindate yena paraloke«u mÃnava÷ 11,006.005a yat tad ucyati kÃntÃraæ mahat saæsÃra eva sa÷ 11,006.005c vanaæ durgaæ hi yat tv etat saæsÃragahanaæ hi tat 11,006.006a ye ca te kathità vyÃlà vyÃdhayas te prakÅrtitÃ÷ 11,006.006c yà sà nÃrÅ b­hatkÃyà adhiti«Âhati tatra vai 11,006.006e tÃm Ãhus tu jarÃæ prÃj¤Ã varïarÆpavinÃÓinÅm 11,006.007a yas tatra kÆpo n­pate sa tu deha÷ ÓarÅriïÃm 11,006.007c yas tatra vasate 'dhastÃn mahÃhi÷ kÃla eva sa÷ 11,006.007e antaka÷ sarvabhÆtÃnÃæ dehinÃæ sarvahÃry asau 11,006.008a kÆpamadhye ca yà jÃtà vallÅ yatra sa mÃnava÷ 11,006.008c pratÃne lambate sà tu jÅvitÃÓà ÓarÅriïÃm 11,006.009a sa yas tu kÆpavÅnÃhe taæ v­k«aæ parisarpati 11,006.009c «a¬vaktra÷ ku¤jaro rÃjan sa tu saævatsara÷ sm­ta÷ 11,006.009e mukhÃni ­tavo mÃsÃ÷ pÃdà dvÃdaÓa kÅrtitÃ÷ 11,006.010a ye tu v­k«aæ nik­ntanti mÆ«akÃ÷ satatotthitÃ÷ 11,006.010c rÃtryahÃni tu tÃny Ãhur bhÆtÃnÃæ paricintakÃ÷ 11,006.010e ye te madhukarÃs tatra kÃmÃs te parikÅrtitÃ÷ 11,006.011a yÃs tu tà bahuÓo dhÃrÃ÷ sravanti madhunisravam 11,006.011c tÃæs tu kÃmarasÃn vidyÃd yatra majjanti mÃnavÃ÷ 11,006.012a evaæ saæsÃracakrasya pariv­ttiæ sma ye vidu÷ 11,006.012c te vai saæsÃracakrasya pÃÓÃæÓ chindanti vai budhÃ÷ 11,006.012d*0022_01 ÓatÃt sahasrÃl lak«Ãd và nirvedo yasya jÃyate 11,006.012d*0022_02 mohayanti bh­Óaæ kÃmà mandÃnÃæ vi«ayai«iïÃm 11,007.001 dh­tarëÂra uvÃca 11,007.001a aho 'bhihitam ÃkhyÃnaæ bhavatà tattvadarÓinà 11,007.001c bhÆya eva tu me har«a÷ Órotuæ vÃgam­taæ tava 11,007.002 vidura uvÃca 11,007.002a Ó­ïu bhÆya÷ pravak«yÃmi mÃrgasyaitasya vistaram 11,007.002c yac chrutvà vipramucyante saæsÃrebhyo vicak«aïÃ÷ 11,007.003a yathà tu puru«o rÃjan dÅrgham adhvÃnam Ãsthita÷ 11,007.003c kva cit kva cic chramÃt sthÃtà kurute vÃsam eva và 11,007.004a evaæ saæsÃraparyÃye garbhavÃse«u bhÃrata 11,007.004c kurvanti durbudhà vÃsaæ mucyante tatra paï¬itÃ÷ 11,007.005a tasmÃd adhvÃnam evaitam Ãhu÷ ÓÃstravido janÃ÷ 11,007.005c yat tu saæsÃragahanaæ vanam Ãhur manÅ«iïa÷ 11,007.006a so 'yaæ lokasamÃvarto martyÃnÃæ bharatar«abha 11,007.006c carÃïÃæ sthÃvarÃïÃæ ca g­dhyet tatra na paï¬ita÷ 11,007.007a ÓÃrÅrà mÃnasÃÓ caiva martyÃnÃæ ye tu vyÃdhaya÷ 11,007.007c pratyak«ÃÓ ca parok«ÃÓ ca te vyÃlÃ÷ kathità budhai÷ 11,007.008a kliÓyamÃnÃÓ ca tair nityaæ hanyamÃnÃÓ ca bhÃrata 11,007.008c svakarmabhir mahÃvyÃlair nodvijanty alpabuddhaya÷ 11,007.009a athÃpi tair vimucyeta vyÃdhibhi÷ puru«o n­pa 11,007.009c Ãv­ïoty eva taæ paÓcÃj jarà rÆpavinÃÓinÅ 11,007.010a ÓabdarÆparasasparÓair gandhaiÓ ca vividhair api 11,007.010c majjamÃnaæ mahÃpaÇke nirÃlambe samantata÷ 11,007.011a saævatsarartavo mÃsÃ÷ pak«ÃhorÃtrasaædhaya÷ 11,007.011c krameïÃsya pralumpanti rÆpam Ãyus tathaiva ca 11,007.012a ete kÃlasya nidhayo naitä jÃnanti durbudhÃ÷ 11,007.012c atrÃbhilikhitÃny Ãhu÷ sarvabhÆtÃni karmaïà 11,007.013a rathaæ ÓarÅraæ bhÆtÃnÃæ sattvam Ãhus tu sÃrathim 11,007.013c indriyÃïi hayÃn Ãhu÷ karma buddhiÓ ca raÓmaya÷ 11,007.014a te«Ãæ hayÃnÃæ yo vegaæ dhÃvatÃm anudhÃvati 11,007.014c sa tu saæsÃracakre 'smiæÓ cakravat parivartate 11,007.014d*0023_01 bhramamÃïà na muhyanti saæsÃre na bhramanti te 11,007.014d*0023_02 saæsÃre bhramatÃæ rÃjan du÷kham etad dhi jÃyate 11,007.014d*0023_03 tasmÃd asya niv­ttyarthaæ yatnam evÃcared budha÷ 11,007.014d*0023_04 upek«Ã nÃtra kartavyà ÓataÓÃkha÷ pravardhate 11,007.014d*0023_05 yatendriyo naro rÃjan krodhalobhanirÃk­ta÷ 11,007.014d*0023_06 saætu«Âa÷ satyavÃdÅ ya÷ sa ÓÃntim adhigacchati 11,007.015a yas tÃn yamayate buddhyà sa yantà na nivartate 11,007.015c yÃmyam ÃhÆ rathaæ hy enaæ muhyante yena durbudhÃ÷ 11,007.016a sa caitat prÃpnute rÃjan yat tvaæ prÃpto narÃdhipa 11,007.016c rÃjyanÃÓaæ suh­nnÃÓaæ sutanÃÓaæ ca bhÃrata 11,007.017a anutar«ulam evaitad du÷khaæ bhavati bhÃrata 11,007.017c sÃdhu÷ paramadu÷khÃnÃæ du÷khabhai«ajyam Ãcaret 11,007.017d*0024_01 j¤Ãnau«adham avÃpyeha dÆrapÃraæ mahau«adham 11,007.017d*0024_02 chindyÃd du÷khamahÃvyÃdhiæ nara÷ saæyatamÃnasa÷ 11,007.018a na vikramo na cÃpy artho na mitraæ na suh­jjana÷ 11,007.018c tathonmocayate du÷khÃd yathÃtmà sthirasaæyama÷ 11,007.018d*0025_01 tathÃtmamÃt­putrÃdir na du÷khÃni vyapohati 11,007.019a tasmÃn maitraæ samÃsthÃya ÓÅlam Ãpadya bhÃrata 11,007.019c damas tyÃgo 'pramÃdaÓ ca te trayo brahmaïo hayÃ÷ 11,007.020a ÓÅlaraÓmisamÃyukte sthito yo mÃnase rathe 11,007.020c tyaktvà m­tyubhayaæ rÃjan brahmalokaæ sa gacchati 11,007.020d*0026_01 abhayaæ sarvabhÆtebhyo yo dadÃti mahÅpate 11,007.020d*0026_02 sa gacchati paraæ sthÃnaæ vi«ïo÷ padam anÃmayam 11,007.020d*0026_03 na tat kratusahasreïa nopavÃsaiÓ ca nityaÓa÷ 11,007.020d*0026_04 abhayasya ca dÃnena yat phalaæ prÃpnuyÃn nara÷ 11,007.020d*0026_05 na hy Ãtmana÷ priyataraæ kiæ cid bhÆte«u niÓcitam 11,007.020d*0026_06 ani«Âaæ sarvabhÆtÃnÃæ maraïaæ nÃma bhÃrata 11,007.020d*0026_07 tasmÃt sarve«u bhÆte«u dayà kÃryà vipaÓcità 11,007.020d*0026_08 nÃnÃmohasamÃyuktà buddhijÃlena saæv­tÃ÷ 11,007.020d*0026_09 asÆk«mad­«Âayo mandà bhrÃmyante tatra tatra ha 11,007.020d*0026_10 susÆk«mad­«Âayo dhÅrà vrajanti brahma ÓÃÓvatam 11,007.020d*0027_01 evaæ j¤Ãtvà mahÃprÃj¤a sa te«Ãm aurdhvadaihikam 11,007.020d*0027_02 kartum arhasi tenaiva phalaæ prÃpsyasi vai sukham 11,008.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,008.001a vidurasya tu tad vÃkyaæ niÓamya kurusattama÷ 11,008.001c putraÓokÃbhisaætapta÷ papÃta bhuvi mÆrchita÷ 11,008.002a taæ tathà patitaæ bhÆmau ni÷saæj¤aæ prek«ya bÃndhavÃ÷ 11,008.002c k­«ïadvaipÃyanaÓ caiva k«attà ca viduras tathà 11,008.003a saæjaya÷ suh­daÓ cÃnye dvÃ÷sthà ye cÃsya saæmatÃ÷ 11,008.003c jalena sukhaÓÅtena tÃlav­ntaiÓ ca bhÃrata 11,008.004a pasp­ÓuÓ ca karair gÃtraæ vÅjamÃnÃÓ ca yatnata÷ 11,008.004c anvÃsan suciraæ kÃlaæ dh­tarëÂraæ tathÃgatam 11,008.005a atha dÅrghasya kÃlasya labdhasaæj¤o mahÅpati÷ 11,008.005c vilalÃpa ciraæ kÃlaæ putrÃdhibhir abhipluta÷ 11,008.006a dhig astu khalu mÃnu«yaæ mÃnu«ye ca parigraham 11,008.006c yatomÆlÃni du÷khÃni saæbhavanti muhur muhu÷ 11,008.007a putranÃÓe 'rthanÃÓe ca j¤ÃtisaæbandhinÃm api 11,008.007c prÃpyate sumahad du÷khaæ vi«Ãgnipratimaæ vibho 11,008.008a yena dahyanti gÃtrÃïi yena praj¤Ã vinaÓyati 11,008.008c yenÃbhibhÆta÷ puru«o maraïaæ bahu manyate 11,008.009a tad idaæ vyasanaæ prÃptaæ mayà bhÃgyaviparyayÃt 11,008.009b*0028_01 tasyÃntaæ nÃdhigacchÃmi ­te prÃïaviparyayÃt 11,008.009c tac caivÃhaæ kari«yÃmi adyaiva dvijasattama 11,008.010a ity uktvà tu mahÃtmÃnaæ pitaraæ brahmavittamam 11,008.010c dh­tarëÂro 'bhavan mƬha÷ Óokaæ ca paramaæ gata÷ 11,008.010e abhÆc ca tÆ«ïÅæ rÃjÃsau dhyÃyamÃno mahÅpate 11,008.011a tasya tad vacanaæ Órutvà k­«ïadvaipÃyana÷ prabhu÷ 11,008.011c putraÓokÃbhisaætaptaæ putraæ vacanam abravÅt 11,008.012a dh­tarëÂra mahÃbÃho yat tvÃæ vak«yÃmi tac ch­ïu 11,008.012c ÓrutavÃn asi medhÃvÅ dharmÃrthakuÓalas tathà 11,008.013a na te 'sty aviditaæ kiæ cid veditavyaæ paraætapa 11,008.013c anityatÃæ hi martyÃnÃæ vijÃnÃsi na saæÓaya÷ 11,008.014a adhruve jÅvaloke ca sthÃne vÃÓÃÓvate sati 11,008.014c jÅvite maraïÃnte ca kasmÃc chocasi bhÃrata 11,008.015a pratyak«aæ tava rÃjendra vairasyÃsya samudbhava÷ 11,008.015c putraæ te kÃraïaæ k­tvà kÃlayogena kÃrita÷ 11,008.016a avaÓyaæ bhavitavye ca kurÆïÃæ vaiÓase n­pa 11,008.016c kasmÃc chocasi tä ÓÆrÃn gatÃn paramikÃæ gatim 11,008.017a jÃnatà ca mahÃbÃho vidureïa mahÃtmanà 11,008.017c yatitaæ sarvayatnena Óamaæ prati janeÓvara 11,008.018a na ca daivak­to mÃrga÷ Óakyo bhÆtena kena cit 11,008.018c ghaÂatÃpi ciraæ kÃlaæ niyantum iti me mati÷ 11,008.019a devatÃnÃæ hi yat kÃryaæ mayà pratyak«ata÷ Órutam 11,008.019c tat te 'haæ saæpravak«yÃmi kathaæ sthairyaæ bhavet tava 11,008.020a purÃhaæ tvarito yÃta÷ sabhÃm aindrÅæ jitaklama÷ 11,008.020c apaÓyaæ tatra ca tadà samavetÃn divaukasa÷ 11,008.020e nÃradapramukhÃæÓ cÃpi sarvÃn deva­«Åæs tathà 11,008.021a tatra cÃpi mayà d­«Âà p­thivÅ p­thivÅpate 11,008.021c kÃryÃrtham upasaæprÃptà devatÃnÃæ samÅpata÷ 11,008.022a upagamya tadà dhÃtrÅ devÃn Ãha samÃgatÃn 11,008.022c yat kÃryaæ mama yu«mÃbhir brahmaïa÷ sadane tadà 11,008.022e pratij¤Ãtaæ mahÃbhÃgÃs tac chÅghraæ saævidhÅyatÃm 11,008.023a tasyÃs tad vacanaæ Órutvà vi«ïur lokanamask­ta÷ 11,008.023c uvÃca prahasan vÃkyaæ p­thivÅæ devasaæsadi 11,008.024a dh­tarëÂrasya putrÃïÃæ yas tu jye«Âha÷ Óatasya vai 11,008.024c duryodhana iti khyÃta÷ sa te kÃryaæ kari«yati 11,008.024e taæ ca prÃpya mahÅpÃlaæ k­tak­tyà bhavi«yasi 11,008.025a tasyÃrthe p­thivÅpÃlÃ÷ kuruk«etre samÃgatÃ÷ 11,008.025c anyonyaæ ghÃtayi«yanti d­¬hai÷ Óastrai÷ prahÃriïa÷ 11,008.026a tatas te bhavità devi bhÃrasya yudhi nÃÓanam 11,008.026c gaccha ÓÅghraæ svakaæ sthÃnaæ lokÃn dhÃraya Óobhane 11,008.027a sa e«a te suto rÃjaæl lokasaæhÃrakÃraïÃt 11,008.027c kaler aæÓa÷ samutpanno gÃndhÃryà jaÂhare n­pa 11,008.028a amar«Å capalaÓ cÃpi krodhano du«prasÃdhana÷ 11,008.028c daivayogÃt samutpannà bhrÃtaraÓ cÃsya tÃd­ÓÃ÷ 11,008.029*0030_01 nÃrÃyaïaæ namask­tya naraæ caiva narottamam 11,008.029*0030_02 devÅæ sarasvatÅæ vyÃsaæ tato jayam udÅrayet 11,008.029a Óakunir mÃtulaÓ caiva karïaÓ ca parama÷ sakhà 11,008.029c samutpannà vinÃÓÃrthaæ p­thivyÃæ sahità n­pÃ÷ 11,008.029d*0029_01 yÃd­Óo jÃyate rÃjà tÃd­Óo 'sya jano bhavet 11,008.029d*0029_02 adharmo dharmatÃæ yÃti svÃmÅ ced dhÃrmiko bhavet 11,008.029d*0029_03 svÃmino guïado«ÃbhyÃæ bh­tyÃ÷ syur nÃtra saæÓaya÷ 11,008.029d*0029_04 du«Âaæ rÃjÃnam ÃsÃdya gatÃs te tanayà n­pa 11,008.029e etam arthaæ mahÃbÃho nÃrado veda tattvata÷ 11,008.030a ÃtmÃparÃdhÃt putrÃs te vina«ÂÃ÷ p­thivÅpate 11,008.030c mà tä Óocasva rÃjendra na hi Óoke 'sti kÃraïam 11,008.031a na hi te pÃï¬avÃ÷ svalpam aparÃdhyanti bhÃrata 11,008.031c putrÃs tava durÃtmÃno yair iyaæ ghÃtità mahÅ 11,008.032a nÃradena ca bhadraæ te pÆrvam eva na saæÓaya÷ 11,008.032c yudhi«Âhirasya samitau rÃjasÆye niveditam 11,008.033a pÃï¬avÃ÷ kauravÃÓ caiva samÃsÃdya parasparam 11,008.033c na bhavi«yanti kaunteya yat te k­tyaæ tad Ãcara 11,008.034a nÃradasya vaca÷ Órutvà tadÃÓocanta pÃï¬avÃ÷ 11,008.034c etat te sarvam ÃkhyÃtaæ devaguhyaæ sanÃtanam 11,008.035a kathaæ te ÓokanÃÓa÷ syÃt prÃïe«u ca dayà prabho 11,008.035c snehaÓ ca pÃï¬uputre«u j¤Ãtvà daivak­taæ vidhim 11,008.036a e«a cÃrtho mahÃbÃho pÆrvam eva mayà Óruta÷ 11,008.036c kathito dharmarÃjasya rÃjasÆye kratÆttame 11,008.037a yatitaæ dharmaputreïa mayà guhye nivedite 11,008.037c avigrahe kauravÃïÃæ daivaæ tu balavattaram 11,008.038a anatikramaïÅyo hi vidhÅ rÃjan kathaæ cana 11,008.038c k­tÃntasya hi bhÆtena sthÃvareïa trasena ca 11,008.039a bhavÃn karmaparo yatra buddhiÓre«ÂhaÓ ca bhÃrata 11,008.039c muhyate prÃïinÃæ j¤Ãtvà gatiæ cÃgatim eva ca 11,008.040a tvÃæ tu Óokena saætaptaæ muhyamÃnaæ muhur muhu÷ 11,008.040c j¤Ãtvà yudhi«Âhiro rÃjà prÃïÃn api parityajet 11,008.041a k­pÃlur nityaÓo vÅras tiryagyonigate«v api 11,008.041c sa kathaæ tvayi rÃjendra k­pÃæ vai na kari«yati 11,008.042a mama caiva niyogena vidheÓ cÃpy anivartanÃt 11,008.042c pÃï¬avÃnÃæ ca kÃruïyÃt prÃïÃn dhÃraya bhÃrata 11,008.043a evaæ te vartamÃnasya loke kÅrtir bhavi«yati 11,008.043c dharmaÓ ca sumahÃæs tÃta taptaæ syÃc ca tapaÓ cirÃt 11,008.044a putraÓokasamutpannaæ hutÃÓaæ jvalitaæ yathà 11,008.044c praj¤Ãmbhasà mahÃrÃja nirvÃpaya sadà sadà 11,008.045a etac chrutvà tu vacanaæ vyÃsasyÃmitatejasa÷ 11,008.045c muhÆrtaæ samanudhyÃya dh­tarëÂro 'bhyabhëata 11,008.046a mahatà ÓokajÃlena praïunno 'smi dvijottama 11,008.046c nÃtmÃnam avabudhyÃmi muhyamÃno muhur muhu÷ 11,008.047a idaæ tu vacanaæ Órutvà tava daivaniyogajam 11,008.047c dhÃrayi«yÃmy ahaæ prÃïÃn yati«ye ca naÓocitum 11,008.048a etac chrutvà tu vacanaæ vyÃsa÷ satyavatÅsuta÷ 11,008.048c dh­tarëÂrasya rÃjendra tatraivÃntaradhÅyata 11,009.001 janamejaya uvÃca 11,009.001a gate bhagavati vyÃse dh­tarëÂro mahÅpati÷ 11,009.001c kim ace«Âata viprar«e tan me vyÃkhyÃtum arhasi 11,009.001d@001_0001 tathaiva kauravo rÃjà dharmaputro mahÃmanÃ÷ 11,009.001d@001_0002 k­paprabh­tayaÓ caiva kim akurvata te traya÷ 11,009.001d@001_0003 aÓvatthÃmna÷ Órutaæ karma ÓÃpaÓ cÃnyonyakÃrita÷ 11,009.001d@001_0004 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,009.001d@001_0004 v­ttÃntam uttaraæ brÆhi yad abhëata saæjaya÷ 11,009.001d@001_0005 hate duryodhane caiva hate sainye ca sarvaÓa÷ 11,009.001d@001_0006 saæjaya uvÃca 11,009.001d@001_0006 saæjayo vigatapraj¤o dh­tarëÂram upasthita÷ 11,009.001d@001_0007 Ãgamya nÃnÃdeÓebhyo nÃnÃjanapadeÓvarÃ÷ 11,009.001d@001_0008 pit­lokaæ gatà rÃjan sarve tava sutai÷ saha 11,009.001d@001_0009 yÃcyamÃnena satataæ tava putreïa bhÃrata 11,009.001d@001_0010 ghÃtità p­thivÅ sarvà vairasyÃntaæ vidhitsatà 11,009.001d@001_0011 putrÃïÃm atha pautrÃïÃæ pitÌïÃæ ca mahÅpate 11,009.001d@001_0012 ÃnupÆrvyeïa sarve«Ãæ pretakÃryÃïi kÃraya 11,009.001d@001_0012 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,009.001d@001_0013 tac chrutvà vacanaæ ghoraæ saæjayasya mahÅpati÷ 11,009.001d@001_0014 gatÃsur iva niÓce«Âo nyapatat p­thivÅtale 11,009.001d@001_0015 taæ ÓayÃnam upÃgamya p­thivyÃæ p­thivÅpatim 11,009.001d@001_0016 vidura÷ sarvadharmaj¤a idaæ vacanam abravÅt 11,009.001d@001_0017 utti«Âha rÃjan kiæ Óe«e mà Óuco bharatar«abha 11,009.001d@001_0018 e«Ã vai sarvasattvÃnÃæ lokeÓvara parà gati÷ 11,009.001d@001_0019 abhÃvÃdÅni bhÆtÃni bhÃvamadhyÃni bhÃrata 11,009.001d@001_0020 abhÃvanidhanÃny eva tatra kà paridevanà 11,009.001d@001_0021 na Óocan m­tam anveti na Óocan mriyate nara÷ 11,009.001d@001_0022 evaæ sÃæsiddhike loke kimartham anuÓocasi 11,009.001d@001_0023 ayudhyamÃno mriyate yudhyamÃnaÓ ca jÅvati 11,009.001d@001_0024 kÃlaæ prÃpya mahÃrÃja na kaÓ cid ativartate 11,009.001d@001_0025 kÃla÷ kar«ati bhÆtÃni sarvÃïi vividhÃny uta 11,009.001d@001_0026 na kÃlasya priya÷ kaÓ cin na dve«ya÷ kurusattama 11,009.001d@001_0027 yathà vÃyus t­ïÃgrÃïi saævartayati sarvata÷ 11,009.001d@001_0028 tathà kÃlavaÓaæ yÃnti bhÆtÃni bharatar«abha 11,009.001d@001_0029 ekasÃrthaprayÃtÃnÃæ sarve«Ãæ tatra gÃminÃm 11,009.001d@001_0030 yasya kÃla÷ prayÃty agre tatra kà paridevanà 11,009.001d@001_0031 yÃæÓ cÃpi nihatÃn yuddhe rÃjaæs tvam anuÓocasi 11,009.001d@001_0032 aÓocyà hi mahÃtmÃna÷ sarve te tridivaæ gatÃ÷ 11,009.001d@001_0033 na yaj¤air dak«iïÃvadbhir na tapobhir na vidyayà 11,009.001d@001_0034 tathà svargam upÃyÃnti yathà ÓÆrÃs tanutyaja÷ 11,009.001d@001_0035 sarve vedavida÷ ÓÆrÃ÷ sarve ca caritavratÃ÷ 11,009.001d@001_0036 sarve cÃbhimukhÃ÷ k«ÅïÃs tatra kà paridevanà 11,009.001d@001_0037 ÓarÅrÃgni«u ÓÆrÃïÃæ juhuvus te ÓarÃhutÅ÷ 11,009.001d@001_0038 hÆyamÃnä ÓarÃæÓ caiva sehur uttamapÆru«Ã÷ 11,009.001d@001_0039 evaæ rÃjaæs tavÃcak«e svargyaæ panthÃnam uttamam 11,009.001d@001_0040 na yuddhÃd adhikaæ kiæ cit k«atriyasyeha vidyate 11,009.001d@001_0041 k«atriyÃs te mahÃtmÃna÷ ÓÆrÃ÷ samitiÓobhanÃ÷ 11,009.001d@001_0042 ÃÓi«aæ paramÃæ prÃptà na ÓocyÃ÷ sarva eva hi 11,009.001d@001_0043 ÃtmanÃtmÃnam ÃÓvÃsya mà Óuca÷ puru«ar«abha 11,009.001d@001_0044 nÃdya ÓokÃbhibhÆtas tvaæ kÃryam utsra«Âum arhasi 11,009.002 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,009.002a etac chrutvà naraÓre«Âha ciraæ dhyÃtvà tv acetana÷ 11,009.002c saæjayaæ yojayety uktvà viduraæ pratyabhëata 11,009.002d*0031_01 vidurasya tu tad vÃkyaæ Órutvà tu puru«ar«abha÷ 11,009.002d*0031_02 yujyatÃæ yÃnam ity uktvà punar vacanam abravÅt 11,009.003a k«ipram Ãnaya gÃndhÃrÅæ sarvÃÓ ca bharatastriya÷ 11,009.003c vadhÆæ kuntÅm upÃdÃya yÃÓ cÃnyÃs tatra yo«ita÷ 11,009.004a evam uktvà sa dharmÃtmà viduraæ dharmavittamam 11,009.004c Óokaviprahataj¤Ãno yÃnam evÃnvapadyata 11,009.005a gÃndhÃrÅ caiva ÓokÃrtà bhartur vacanacodità 11,009.005c saha kuntyà yato rÃjà saha strÅbhir upÃdravat 11,009.006a tÃ÷ samÃsÃdya rÃjÃnaæ bh­Óaæ ÓokasamanvitÃ÷ 11,009.006c ÃmantryÃnyonyam Åyu÷ sma bh­Óam uccukruÓus tata÷ 11,009.007a tÃ÷ samÃÓvÃsayat k«attà tÃbhyaÓ cÃrtatara÷ svayam 11,009.007c aÓrukaïÂhÅ÷ samÃropya tato 'sau niryayau purÃt 11,009.008a tata÷ praïÃda÷ saæjaj¤e sarve«u kuruveÓmasu 11,009.008c ÃkumÃraæ puraæ sarvam abhavac chokakarÓitam 11,009.009a ad­«ÂapÆrvà yà nÃrya÷ purà devagaïair api 11,009.009c p­thagjanena d­Óyanta tÃs tadà nihateÓvarÃ÷ 11,009.010a prakÅrya keÓÃn suÓubhÃn bhÆ«aïÃny avamucya ca 11,009.010c ekavastradharà nÃrya÷ paripetur anÃthavat 11,009.011a ÓvetaparvatarÆpebhyo g­hebhyas tÃs tv apÃkraman 11,009.011c guhÃbhya iva ÓailÃnÃæ p­«atyo hatayÆthapÃ÷ 11,009.012a tÃny udÅrïÃni nÃrÅïÃæ tadà v­ndÃny anekaÓa÷ 11,009.012c ÓokÃrtÃny adravan rÃjan kiÓorÅïÃm ivÃÇgane 11,009.013a prag­hya bÃhÆn kroÓantya÷ putrÃn bhrÃtÌn pitÌn api 11,009.013c darÓayantÅva tà ha sma yugÃnte lokasaæk«ayam 11,009.014a vilapantyo rudantyaÓ ca dhÃvamÃnÃs tatas tata÷ 11,009.014c ÓokenÃbhyÃhataj¤ÃnÃ÷ kartavyaæ na prajaj¤ire 11,009.015a vrŬÃæ jagmu÷ purà yÃ÷ sma sakhÅnÃm api yo«ita÷ 11,009.015c tà ekavastrà nirlajjÃ÷ ÓvaÓrÆïÃæ purato 'bhavan 11,009.016a parasparaæ susÆk«me«u Óoke«v ÃÓvÃsayan sma yÃ÷ 11,009.016c tÃ÷ Óokavihvalà rÃjann upaik«anta parasparam 11,009.017a tÃbhi÷ pariv­to rÃjà rudatÅbhi÷ sahasraÓa÷ 11,009.017c niryayau nagarÃd dÅnas tÆrïam Ãyodhanaæ prati 11,009.018a Óilpino vaïijo vaiÓyÃ÷ sarvakarmopajÅvina÷ 11,009.018c te pÃrthivaæ purask­tya niryayur nagarÃd bahi÷ 11,009.019a tÃsÃæ vikroÓamÃnÃnÃm ÃrtÃnÃæ kurusaæk«aye 11,009.019c prÃdurÃsÅn mahä Óabdo vyathayan bhuvanÃny uta 11,009.020a yugÃntakÃle saæprÃpte bhÆtÃnÃæ dahyatÃm iva 11,009.020c abhÃva÷ syÃd ayaæ prÃpta iti bhÆtÃni menire 11,009.021a bh­Óam udvignamanasas te paurÃ÷ kurusaæk«aye 11,009.021c prÃkroÓanta mahÃrÃja svanuraktÃs tadà bh­Óam 11,010.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,010.001a kroÓamÃtraæ tato gatvà dad­Óus tÃn mahÃrathÃn 11,010.001c ÓÃradvataæ k­paæ drauïiæ k­tavarmÃïam eva ca 11,010.002a te tu d­«Âvaiva rÃjÃnaæ praj¤Ãcak«u«am ÅÓvaram 11,010.002c aÓrukaïÂhà vini÷Óvasya rudantam idam abruvan 11,010.003a putras tava mahÃrÃja k­tvà karma sudu«karam 11,010.003c gata÷ sÃnucaro rÃja¤ Óakralokaæ mahÅpati÷ 11,010.004a duryodhanabalÃn muktà vayam eva trayo rathÃ÷ 11,010.004c sarvam anyat parik«Åïaæ sainyaæ te bharatar«abha 11,010.005a ity evam uktvà rÃjÃnaæ k­pa÷ ÓÃradvatas tadà 11,010.005c gÃndhÃrÅæ putraÓokÃrtÃm idaæ vacanam abravÅt 11,010.006a abhÅtà yudhyamÃnÃs te ghnanta÷ ÓatrugaïÃn bahÆn 11,010.006c vÅrakarmÃïi kurvÃïÃ÷ putrÃs te nidhanaæ gatÃ÷ 11,010.007a dhruvaæ saæprÃpya lokÃæs te nirmalä ÓastranirjitÃn 11,010.007c bhÃsvaraæ deham ÃsthÃya viharanty amarà iva 11,010.007d*0032_01 sarve hy abhimukhÃ÷ ÓÆrà yudhyamÃnà hatÃribhi÷ 11,010.008a na hi kaÓ cid dhi ÓÆrÃïÃæ yudhyamÃna÷ parÃÇmukha÷ 11,010.008c Óastreïa nidhanaæ prÃpto na ca kaÓ cit k­täjali÷ 11,010.009a etÃæ tÃæ k«atriyasyÃhu÷ purÃïÃæ paramÃæ gatim 11,010.009c Óastreïa nidhanaæ saækhye tÃn na Óocitum arhasi 11,010.010a na cÃpi Óatravas te«Ãm ­dhyante rÃj¤i pÃï¬avÃ÷ 11,010.010c Ó­ïu yat k­tam asmÃbhir aÓvatthÃmapurogamai÷ 11,010.011a adharmeïa hataæ Órutvà bhÅmasenena te sutam 11,010.011c suptaæ Óibiram ÃviÓya pÃï¬ÆnÃæ kadanaæ k­tam 11,010.012a päcÃlà nihatÃ÷ sarve dh­«ÂadyumnapurogamÃ÷ 11,010.012c drupadasyÃtmajÃÓ caiva draupadeyÃÓ ca pÃtitÃ÷ 11,010.013a tathà viÓasanaæ k­tvà putraÓatrugaïasya te 11,010.013c prÃdravÃma raïe sthÃtuæ na hi ÓakyÃmahe traya÷ 11,010.014a te hi ÓÆrà mahe«vÃsÃ÷ k«ipram e«yanti pÃï¬avÃ÷ 11,010.014c amar«avaÓam Ãpannà vairaæ pratijihÅr«ava÷ 11,010.015a nihatÃn Ãtmajä Órutvà pramattÃn puru«ar«abhÃ÷ 11,010.015c ninÅ«anta÷ padaæ ÓÆrÃ÷ k«ipram eva yaÓasvini 11,010.016a pÃï¬ÆnÃæ kilbi«aæ k­tvà saæsthÃtuæ notsahÃmahe 11,010.016c anujÃnÅhi no rÃj¤i mà ca Óoke mana÷ k­thÃ÷ 11,010.017a rÃjaæs tvam anujÃnÅhi dhairyam Ãti«Âha cottamam 11,010.017c ni«ÂhÃntaæ paÓya cÃpi tvaæ k«atradharmaæ ca kevalam 11,010.018a ity evam uktvà rÃjÃnaæ k­tvà cÃbhipradak«iïam 11,010.018c k­paÓ ca k­tavarmà ca droïaputraÓ ca bhÃrata 11,010.019a avek«amÃïà rÃjÃnaæ dh­tarëÂraæ manÅ«iïam 11,010.019c gaÇgÃm anu mahÃtmÃnas tÆrïam aÓvÃn acodayan 11,010.020a apakramya tu te rÃjan sarva eva mahÃrathÃ÷ 11,010.020c ÃmantryÃnyonyam udvignÃs tridhà te prayayus tata÷ 11,010.021a jagÃma hÃstinapuraæ k­pa÷ ÓÃradvatas tadà 11,010.021c svam eva rëÂraæ hÃrdikyo drauïir vyÃsÃÓramaæ yayau 11,010.022a evaæ te prayayur vÅrà vÅk«amÃïÃ÷ parasparam 11,010.022c bhayÃrtÃ÷ pÃï¬uputrÃïÃm Ãgask­tvà mahÃtmanÃm 11,010.023a sametya vÅrà rÃjÃnaæ tadà tv anudite ravau 11,010.023c viprajagmur mahÃrÃja yathecchakam ariædamÃ÷ 11,010.023d*0033_01 samÃsÃdyÃtha vai drauïiæ pÃï¬uputrà mahÃrathÃ÷ 11,010.023d*0033_02 vyajayanta raïe rÃjan vikramya tadanantaram 11,011.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,011.001a hate«u sarvasainye«u dharmarÃjo yudhi«Âhira÷ 11,011.001c ÓuÓruve pitaraæ v­ddhaæ niryÃtaæ gajasÃhvayÃt 11,011.002a so 'bhyayÃt putraÓokÃrta÷ putraÓokapariplutam 11,011.002c ÓocamÃno mahÃrÃja bhrÃt­bhi÷ sahitas tadà 11,011.003a anvÅyamÃno vÅreïa dÃÓÃrheïa mahÃtmanà 11,011.003c yuyudhÃnena ca tathà tathaiva ca yuyutsunà 11,011.004a tam anvagÃt sudu÷khÃrtà draupadÅ ÓokakarÓità 11,011.004c saha päcÃlayo«idbhir yÃs tatrÃsan samÃgatÃ÷ 11,011.005a sa gaÇgÃm anu v­ndÃni strÅïÃæ bharatasattama 11,011.005c kurarÅïÃm ivÃrtÃnÃæ kroÓantÅnÃæ dadarÓa ha 11,011.006a tÃbhi÷ pariv­to rÃjà rudatÅbhi÷ sahasraÓa÷ 11,011.006c ÆrdhvabÃhubhir ÃrtÃbhir bruvatÅbhi÷ priyÃpriye 11,011.007a kva nu dharmaj¤atà rÃj¤a÷ kva nu sÃdyÃn­Óaæsatà 11,011.007c yadÃvadhÅt pitÌn bhrÃtÌn gurÆn putrÃn sakhÅn api 11,011.008a ghÃtayitvà kathaæ droïaæ bhÅ«maæ cÃpi pitÃmaham 11,011.008c manas te 'bhÆn mahÃbÃho hatvà cÃpi jayadratham 11,011.009a kiæ nu rÃjyena te kÃryaæ pitÌn bhrÃtÌn apaÓyata÷ 11,011.009c abhimanyuæ ca durdhar«aæ draupadeyÃæÓ ca bhÃrata 11,011.010a atÅtya tà mahÃbÃhu÷ kroÓantÅ÷ kurarÅr iva 11,011.010c vavande pitaraæ jye«Âhaæ dharmarÃjo yudhi«Âhira÷ 11,011.011a tato 'bhivÃdya pitaraæ dharmeïÃmitrakarÓanÃ÷ 11,011.011c nyavedayanta nÃmÃni pÃï¬avÃs te 'pi sarvaÓa÷ 11,011.012a tam ÃtmajÃntakaraïaæ pità putravadhÃrdita÷ 11,011.012c aprÅyamÃïa÷ ÓokÃrta÷ pÃï¬avaæ pari«asvaje 11,011.013a dharmarÃjaæ pari«vajya sÃntvayitvà ca bhÃrata 11,011.013c du«ÂÃtmà bhÅmam anvaicchad didhak«ur iva pÃvaka÷ 11,011.014a sa kopapÃvakas tasya ÓokavÃyusamÅrita÷ 11,011.014c bhÅmasenamayaæ dÃvaæ didhak«ur iva d­Óyate 11,011.015a tasya saækalpam Ãj¤Ãya bhÅmaæ praty aÓubhaæ hari÷ 11,011.015b*0034_01 pÆrvam ÃnÃyità rÃjan k­«ïenÃkli«Âakarmaïà 11,011.015b*0034_02 duryodhanena yà pÆrvaæ kÃrità pratimÃyasÅ 11,011.015b*0034_03 yogyÃbhÆmau ÓramÃrthÃya bhÅmam uddiÓya cetasà 11,011.015c bhÅmam Ãk«ipya pÃïibhyÃæ pradadau bhÅmam Ãyasam 11,011.016a prÃg eva tu mahÃbuddhir buddhvà tasyeÇgitaæ hari÷ 11,011.016c saævidhÃnaæ mahÃprÃj¤as tatra cakre janÃrdana÷ 11,011.017a taæ tu g­hyaiva pÃïibhyÃæ bhÅmasenam ayasmayam 11,011.017c babha¤ja balavÃn rÃjà manyamÃno v­kodaram 11,011.018a nÃgÃyutabalaprÃïa÷ sa rÃjà bhÅmam Ãyasam 11,011.018c bhaÇktvà vimathitoraska÷ susrÃva rudhiraæ mukhÃt 11,011.019a tata÷ papÃta medinyÃæ tathaiva rudhirok«ita÷ 11,011.019c prapu«pitÃgraÓikhara÷ pÃrijÃta iva druma÷ 11,011.020a paryag­hïata taæ vidvÃn sÆto gÃvalgaïis tadà 11,011.020c maivam ity abravÅc cainaæ Óamayan sÃntvayann iva 11,011.021a sa tu kopaæ samuts­jya gatamanyur mahÃmanÃ÷ 11,011.021c hà hà bhÅmeti cukroÓa bhÆya÷ Óokasamanvita÷ 11,011.022a taæ viditvà gatakrodhaæ bhÅmasenavadhÃrditam 11,011.022c vÃsudevo vara÷ puæsÃm idaæ vacanam abravÅt 11,011.023a mà Óuco dh­tarëÂra tvaæ nai«a bhÅmas tvayà hata÷ 11,011.023c ÃyasÅ pratimà hy e«Ã tvayà rÃjan nipÃtità 11,011.024a tvÃæ krodhavaÓam Ãpannaæ viditvà bharatar«abha 11,011.024c mayÃpak­«Âa÷ kaunteyo m­tyor daæ«ÂrÃntaraæ gata÷ 11,011.025a na hi te rÃjaÓÃrdÆla bale tulyo 'sti kaÓ cana 11,011.025c ka÷ saheta mahÃbÃho bÃhvor nigrahaïaæ nara÷ 11,011.026a yathÃntakam anuprÃpya jÅvan kaÓ cin na mucyate 11,011.026c evaæ bÃhvantaraæ prÃpya tava jÅven na kaÓ cana 11,011.027a tasmÃt putreïa yà sà te pratimà kÃritÃyasÅ 11,011.027c bhÅmasya seyaæ kauravya tavaivopah­tà mayà 11,011.028a putraÓokÃbhisaætÃpÃd dharmÃd apah­taæ mana÷ 11,011.028c tava rÃjendra tena tvaæ bhÅmasenaæ jighÃæsasi 11,011.029a na ca te tat k«amaæ rÃjan hanyÃs tvaæ yad v­kodaram 11,011.029c na hi putrà mahÃrÃja jÅveyus te kathaæ cana 11,011.030a tasmÃd yat k­tam asmÃbhir manyamÃnai÷ k«amaæ prati 11,011.030c anumanyasva tat sarvaæ mà ca Óoke mana÷ k­thÃ÷ 11,012.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,012.001a tata enam upÃti«Âha¤ ÓaucÃrthaæ paricÃrakÃ÷ 11,012.001c k­taÓaucaæ punaÓ cainaæ provÃca madhusÆdana÷ 11,012.002a rÃjann adhÅtà vedÃs te ÓÃstrÃïi vividhÃni ca 11,012.002c ÓrutÃni ca purÃïÃni rÃjadharmÃÓ ca kevalÃ÷ 11,012.003a evaæ vidvÃn mahÃprÃj¤a nÃkÃr«År vacanaæ tadà 11,012.003a*0035_01 **** **** samartha÷ san balÃbale 11,012.003a*0035_02 ÃtmÃparÃdhÃt kasmÃt tvaæ kuru«e kopam Åd­Óam 11,012.003a*0035_03 uktavÃæs tvÃæ tadaivÃhaæ bhÅ«madroïau ca bhÃrata 11,012.003a*0035_04 vidura÷ saæjayaÓ caiva tvaæ tu rÃjan na tat k­thÃ÷ 11,012.003a*0035_05 sa vÃryamÃïo nÃsmÃkaæ 11,012.003c pÃï¬avÃn adhikä jÃnan bale Óaurye ca kaurava 11,012.004a rÃjà hi ya÷ sthirapraj¤a÷ svayaæ do«Ãn avek«ate 11,012.004c deÓakÃlavibhÃgaæ ca paraæ Óreya÷ sa vindati 11,012.005a ucyamÃnaæ ca ya÷ Óreyo g­hïÅte no hitÃhite 11,012.005c Ãpadaæ samanuprÃpya sa Óocaty anaye sthita÷ 11,012.006a tato 'nyav­ttam ÃtmÃnaæ samavek«asva bhÃrata 11,012.006c rÃjaæs tvaæ hy avidheyÃtmà duryodhanavaÓe sthita÷ 11,012.007a ÃtmÃparÃdhÃd Ãyastas tat kiæ bhÅmaæ jighÃæsasi 11,012.007c tasmÃt saæyaccha kopaæ tvaæ svam anusm­tya du«k­tam 11,012.008a yas tu tÃæ spardhayà k«udra÷ päcÃlÅm Ãnayat sabhÃm 11,012.008c sa hato bhÅmasenena vairaæ praticikÅr«atà 11,012.009a Ãtmano 'tikramaæ paÓya putrasya ca durÃtmana÷ 11,012.009c yad anÃgasi pÃï¬ÆnÃæ parityÃga÷ paraætapa 11,012.010a evam ukta÷ sa k­«ïena sarvaæ satyaæ janÃdhipa 11,012.010c uvÃca devakÅputraæ dh­tarëÂro mahÅpati÷ 11,012.011a evam etan mahÃbÃho yathà vadasi mÃdhava 11,012.011c putrasnehas tu dharmÃtman dhairyÃn mÃæ samacÃlayat 11,012.012a di«Âyà tu puru«avyÃghro balavÃn satyavikrama÷ 11,012.012c tvadgupto nÃgamat k­«ïa bhÅmo bÃhvantaraæ mama 11,012.013a idÃnÅæ tv aham ekÃgro gatamanyur gatajvara÷ 11,012.013c madhyamaæ pÃï¬avaæ vÅraæ spra«Âum icchÃmi keÓava 11,012.014a hate«u pÃrthivendre«u putre«u nihate«u ca 11,012.014c pÃï¬uputre«u me Óarma prÅtiÓ cÃpy avati«Âhate 11,012.015a tata÷ sa bhÅmaæ ca dhanaæjayaæ ca; mÃdryÃÓ ca putrau puru«apravÅrau 11,012.015c pasparÓa gÃtrai÷ prarudan sugÃtrÃn; ÃÓvÃsya kalyÃïam uvÃca cainÃn 11,013.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,013.001a dh­tarëÂrÃbhyanuj¤ÃtÃs tatas te kurupuægavÃ÷ 11,013.001c abhyayur bhrÃtara÷ sarve gÃndhÃrÅæ sahakeÓavÃ÷ 11,013.002a tato j¤Ãtvà hatÃmitraæ dharmarÃjaæ yudhi«Âhiram 11,013.002c gÃndhÃrÅ putraÓokÃrtà Óaptum aicchad anindità 11,013.003a tasyÃ÷ pÃpam abhiprÃyaæ viditvà pÃï¬avÃn prati 11,013.003c ­«i÷ satyavatÅputra÷ prÃg eva samabudhyata 11,013.004a sa gaÇgÃyÃm upasp­Óya puïyagandhaæ paya÷ Óuci 11,013.004c taæ deÓam upasaæpede paramar«ir manojava÷ 11,013.005a divyena cak«u«Ã paÓyan manasÃnuddhatena ca 11,013.005c sarvaprÃïabh­tÃæ bhÃvaæ sa tatra samabudhyata 11,013.006a sa snu«Ãm abravÅt kÃle kalyavÃdÅ mahÃtapÃ÷ 11,013.006c ÓÃpakÃlam avÃk«ipya ÓamakÃlam udÅrayan 11,013.007a na kopa÷ pÃï¬ave kÃryo gÃndhÃri Óamam Ãpnuhi 11,013.007c rajo nig­hyatÃm etac ch­ïu cedaæ vaco mama 11,013.008a uktÃsy a«ÂÃdaÓÃhÃni putreïa jayam icchatà 11,013.008c Óivam ÃÓÃssva me mÃtar yudhyamÃnasya Óatrubhi÷ 11,013.009a sà tathà yÃcyamÃnà tvaæ kÃle kÃle jayai«iïà 11,013.009c uktavaty asi gÃndhÃri yato dharmas tato jaya÷ 11,013.010a na cÃpy atÅtÃæ gÃndhÃri vÃcaæ te vitathÃm aham 11,013.010b*0036_01 vÃcà vyatÅte mà krodhe mana÷ kuru yaÓasvini 11,013.010c smarÃmi bhëamÃïÃyÃs tathà praïihità hy asi 11,013.010d*0037_01 svaire«v api ca kalyÃïi smarÃmi subalÃtmaje 11,013.010d*0038_01 vigrahe tumule rÃj¤Ãæ gatvà pÃram asaæÓayam 11,013.010d*0038_02 jitaæ pÃï¬usutair yuddhe nÆnaæ dharmas tato 'dhika÷ 11,013.010d*0039_01 k«amÃÓÅlà purà bhÆtvà sÃdya na k«amase katham 11,013.010d*0039_02 adharmaæ jahi dharmaj¤e yato dharmas tato jaya÷ 11,013.011a sà tvaæ dharmaæ parism­tya vÃcà coktvà manasvini 11,013.011c kopaæ saæyaccha gÃndhÃri maivaæ bhÆ÷ satyavÃdini 11,013.012 gÃndhÃry uvÃca 11,013.012a bhagavan nÃbhyasÆyÃmi naitÃn icchÃmi naÓyata÷ 11,013.012c putraÓokena tu balÃn mano vihvalatÅva me 11,013.013a yathaiva kuntyà kaunteyà rak«itavyÃs tathà mayà 11,013.013c yathaiva dh­tarëÂreïa rak«itavyÃs tathà mayà 11,013.014a duryodhanÃparÃdhena Óakune÷ saubalasya ca 11,013.014c karïadu÷ÓÃsanÃbhyÃæ ca v­tto 'yaæ kurusaæk«aya÷ 11,013.015a nÃparÃdhyati bÅbhatsur na ca pÃrtho v­kodara÷ 11,013.015c nakula÷ sahadevo và naiva jÃtu yudhi«Âhira÷ 11,013.016a yudhyamÃnà hi kauravyÃ÷ k­ntamÃnÃ÷ parasparam 11,013.016c nihatÃ÷ sahitÃÓ cÃnyais tatra nÃsty apriyaæ mama 11,013.017a yat tu karmÃkarod bhÅmo vÃsudevasya paÓyata÷ 11,013.017c duryodhanaæ samÃhÆya gadÃyuddhe mahÃmanÃ÷ 11,013.018a Óik«ayÃbhyadhikaæ j¤Ãtvà carantaæ bahudhà raïe 11,013.018c adho nÃbhyÃæ prah­tavÃæs tan me kopam avardhayat 11,013.019a kathaæ nu dharmaæ dharmaj¤ai÷ samuddi«Âaæ mahÃtmabhi÷ 11,013.019c tyajeyur Ãhave ÓÆrÃ÷ prÃïaheto÷ kathaæ cana 11,014.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,014.001a tac chrutvà vacanaæ tasyà bhÅmaseno 'tha bhÅtavat 11,014.001c gÃndhÃrÅæ pratyuvÃcedaæ vaca÷ sÃnunayaæ tadà 11,014.002a adharmo yadi và dharmas trÃsÃt tatra mayà k­ta÷ 11,014.002c ÃtmÃnaæ trÃtukÃmena tan me tvaæ k«antum arhasi 11,014.003a na hi yuddhena putras te dharmeïa sa mahÃbala÷ 11,014.003c Óakya÷ kena cid udyantum ato vi«amam Ãcaram 11,014.003d*0040_01 adharmeïa jita÷ pÆrvaæ tena cÃpi yudhi«Âhira÷ 11,014.003d*0040_02 nik­tÃÓ ca sadaiva sma tato vi«amam Ãcaram 11,014.004a sainyasyaiko 'vaÓi«Âo 'yaæ gadÃyuddhe ca vÅryavÃn 11,014.004c mÃæ hatvà na hared rÃjyam iti caitat k­taæ mayà 11,014.005a rÃjaputrÅæ ca päcÃlÅm ekavastrÃæ rajasvalÃm 11,014.005c bhavatyà viditaæ sarvam uktavÃn yat sutas tava 11,014.006a suyodhanam asaæg­hya na Óakyà bhÆ÷ sasÃgarà 11,014.006c kevalà bhoktum asmÃbhir ataÓ caitat k­taæ mayà 11,014.007a tac cÃpy apriyam asmÃkaæ putras te samupÃcarat 11,014.007c draupadyà yat sabhÃmadhye savyam Ærum adarÓayat 11,014.008a tatraiva vadhya÷ so 'smÃkaæ durÃcÃro 'mba te suta÷ 11,014.008c dharmarÃjÃj¤ayà caiva sthitÃ÷ sma samaye tadà 11,014.009a vairam uddhuk«itaæ rÃj¤i putreïa tava tan mahat 11,014.009c kleÓitÃÓ ca vane nityaæ tata etat k­taæ mayà 11,014.010a vairasyÃsya gata÷ pÃraæ hatvà duryodhanaæ raïe 11,014.010c rÃjyaæ yudhi«Âhira÷ prÃpto vayaæ ca gatamanyava÷ 11,014.011 gÃndhÃry uvÃca 11,014.011a na tasyai«a vadhas tÃta yat praÓaæsasi me sutam 11,014.011c k­tavÃæÓ cÃpi tat sarvaæ yad idaæ bhëase mayi 11,014.012a hatÃÓve nakule yat tad v­«asenena bhÃrata 11,014.012c apiba÷ Óoïitaæ saækhye du÷ÓÃsanaÓarÅrajam 11,014.013a sadbhir vigarhitaæ ghoram anÃryajanasevitam 11,014.013c krÆraæ karmÃkaro÷ kasmÃt tad ayuktaæ v­kodara 11,014.014 bhÅmasena uvÃca 11,014.014a anyasyÃpi na pÃtavyaæ rudhiraæ kiæ puna÷ svakam 11,014.014c yathaivÃtmà tathà bhrÃtà viÓe«o nÃsti kaÓ cana 11,014.015a rudhiraæ na vyatikrÃmad danto«Âhaæ me 'mba mà Óuca÷ 11,014.015c vaivasvatas tu tad veda hastau me rudhirok«itau 11,014.015d*0041_01 mà k­thà h­di tan mÃtar na tat pÅtaæ mayÃnaghe 11,014.016a hatÃÓvaæ nakulaæ d­«Âvà v­«asenena saæyuge 11,014.016c bhrÃtÌïÃæ saæprah­«ÂÃnÃæ trÃsa÷ saæjanito mayà 11,014.016d*0042_01 yat tu saæj¤Ãm akaravaæ pibÃmy as­g ahaæ ru«Ã 11,014.016d*0042_02 danto«Âhaæ nÃbhicakrÃma rudhiraæ me ca mà Óuca÷ 11,014.016d*0042_03 nÃs­k pÃtuæ tvayà Óakyaæ mama saægrÃmamÆrdhani 11,014.016d*0042_04 v­thà garjasi mƬhas tvaæ nistoyas toyado yathà 11,014.016d*0042_05 tad evaæ bruvamÃïasya tava sÆno 'lpacetasa÷ (sic) 11,014.016d*0042_06 vibhidya h­dayaæ pÅtaæ rÃk«asyà mama bhÃryayà 11,014.016d*0043_01 na pratij¤Ãm akaravaæ pibÃmy as­g arer iti 11,014.017a keÓapak«aparÃmarÓe draupadyà dyÆtakÃrite 11,014.017c krodhÃd yad abruvaæ cÃhaæ tac ca me h­di vartate 11,014.018a k«atradharmÃc cyuto rÃj¤i bhaveyaæ ÓÃsvatÅ÷ samÃ÷ 11,014.018c pratij¤Ãæ tÃm anistÅrya tatas tat k­tavÃn aham 11,014.019a na mÃm arhasi gÃndhÃri do«eïa pariÓaÇkitum 11,014.019c anig­hya purà putrÃn asmÃsv anapakÃri«u 11,014.019d*0044_01 adhunà kiæ tu do«eïa pariÓaÇkitum arhasi 11,014.020 gÃndhÃry uvÃca 11,014.020a v­ddhasyÃsya Óataæ putrÃn nighnaæs tvam aparÃjita÷ 11,014.020c kasmÃn na Óe«aya÷ kaæ cid yenÃlpam aparÃdhitam 11,014.021a saætÃnam Ãvayos tÃta v­ddhayor h­tarÃjyayo÷ 11,014.021c katham andhadvayasyÃsya ya«Âir ekà na varjità 11,014.022a Óe«e hy avasthite tÃta putrÃïÃm antake tvayi 11,014.022c na me du÷khaæ bhaved etad yadi tvaæ dharmam Ãcara÷ 11,015.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,015.001a evam uktvà tu gÃndhÃrÅ yudhi«Âhiram ap­cchata 11,015.001c kva sa rÃjeti sakrodhà putrapautravadhÃrdità 11,015.002a tÃm abhyagacchad rÃjendro vepamÃna÷ k­täjali÷ 11,015.002c yudhi«Âhira idaæ cainÃæ madhuraæ vÃkyam abravÅt 11,015.003a putrahantà n­Óaæso 'haæ tava devi yudhi«Âhira÷ 11,015.003c ÓÃpÃrha÷ p­thivÅnÃÓe hetubhÆta÷ Óapasva mÃm 11,015.004a na hi me jÅvitenÃrtho na rÃjyena dhanena và 11,015.004c tÃd­ÓÃn suh­do hatvà mƬhasyÃsya suh­ddruha÷ 11,015.005a tam evaævÃdinaæ bhÅtaæ saænikar«agataæ tadà 11,015.005c novÃca kiæ cid gÃndhÃrÅ ni÷ÓvÃsaparamà bh­Óam 11,015.006a tasyÃvanatadehasya pÃdayor nipati«yata÷ 11,015.006c yudhi«Âhirasya n­pater dharmaj¤Ã dharmadarÓinÅ 11,015.006e aÇgulyagrÃïi dad­Óe devÅ paÂÂÃntareïa sà 11,015.007a tata÷ sa kunakÅbhÆto darÓanÅyanakho n­pa÷ 11,015.007c taæ d­«Âvà cÃrjuno 'gacchad vÃsudevasya p­«Âhata÷ 11,015.008a evaæ saæce«ÂamÃnÃæs tÃn itaÓ cetaÓ ca bhÃrata 11,015.008c gÃndhÃrÅ vigatakrodhà sÃntvayÃm Ãsa mÃt­vat 11,015.009a tayà te samanuj¤Ãtà mÃtaraæ vÅramÃtaram 11,015.009c abhyagacchanta sahitÃ÷ p­thÃæ p­thulavak«asa÷ 11,015.010a cirasya d­«Âvà putrÃn sà putrÃdhibhir abhiplutà 11,015.010c bëpam ÃhÃrayad devÅ vastreïÃv­tya vai mukham 11,015.011a tato bëpaæ samuts­jya saha putrais tathà p­thà 11,015.011c apaÓyad etä Óastraughair bahudhà parivik«atÃn 11,015.012a sà tÃn ekaikaÓa÷ putrÃn saæsp­ÓantÅ puna÷ puna÷ 11,015.012c anvaÓocanta du÷khÃrtà draupadÅæ ca hatÃtmajÃm 11,015.012e rudatÅm atha päcÃlÅæ dadarÓa patitÃæ bhuvi 11,015.013 draupady uvÃca 11,015.013a Ãrye pautrÃ÷ kva te sarve saubhadrasahità gatÃ÷ 11,015.013c na tvÃæ te 'dyÃbhigacchanti cirad­«ÂÃæ tapasvinÅm 11,015.013e kiæ nu rÃjyena vai kÃryaæ vihÅnÃyÃ÷ sutair mama 11,015.014 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,015.014a tÃæ samÃÓvÃsayÃm Ãsa p­thà p­thulalocanà 11,015.014c utthÃpya yÃj¤asenÅæ tu rudatÅæ ÓokakarÓitÃm 11,015.015a tayaiva sahità cÃpi putrair anugatà p­thà 11,015.015c abhyagacchata gÃndhÃrÅm ÃrtÃm Ãrtatarà svayam 11,015.016a tÃm uvÃcÃtha gÃndhÃrÅ saha vadhvà yaÓasvinÅm 11,015.016c maivaæ putrÅti ÓokÃrtà paÓya mÃm api du÷khitÃm 11,015.017a manye lokavinÃÓo 'yaæ kÃlaparyÃyacodita÷ 11,015.017c avaÓyabhÃvÅ saæprÃpta÷ svabhÃvÃl lomahar«aïa÷ 11,015.018a idaæ tat samanuprÃptaæ vidurasya vaco mahat 11,015.018c asiddhÃnunaye k­«ïe yad uvÃca mahÃmati÷ 11,015.019a tasminn aparihÃrye 'rthe vyatÅte ca viÓe«ata÷ 11,015.019c mà Óuco na hi ÓocyÃs te saægrÃme nidhanaæ gatÃ÷ 11,015.020a yathaiva tvaæ tathaivÃhaæ ko và mÃÓvÃsayi«yati 11,015.020c mamaiva hy aparÃdhena kulam agryaæ vinÃÓitam 11,016.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,016.001a evam uktvà tu gÃndhÃrÅ kurÆïÃm Ãvikartanam 11,016.001c apaÓyat tatra ti«ÂhantÅ sarvaæ divyena cak«u«Ã 11,016.002a pativratà mahÃbhÃgà samÃnavratacÃriïÅ 11,016.002c ugreïa tapasà yuktà satataæ satyavÃdinÅ 11,016.003a varadÃnena k­«ïasya mahar«e÷ puïyakarmaïa÷ 11,016.003c divyaj¤Ãnabalopetà vividhaæ paryadevayat 11,016.004a dadarÓa sà buddhimatÅ dÆrÃd api yathÃntike 11,016.004c raïÃjiraæ n­vÅrÃïÃm adbhutaæ lomahar«aïam 11,016.005a asthikeÓaparistÅrïaæ Óoïitaughapariplutam 11,016.005c ÓarÅrair bahusÃhasrair vinikÅrïaæ samantata÷ 11,016.006a gajÃÓvarathayodhÃnÃm Ãv­taæ rudhirÃvilai÷ 11,016.006c ÓarÅrair aÓiraskaiÓ ca videhaiÓ ca Óirogaïai÷ 11,016.007a gajÃÓvanaravÅrÃïÃæ ni÷sattvair abhisaæv­tam 11,016.007c s­gÃlaba¬akÃkolakaÇkakÃkani«evitam 11,016.008a rak«asÃæ puru«ÃdÃnÃæ modanaæ kurarÃkulam 11,016.008c aÓivÃbhi÷ ÓivÃbhiÓ ca nÃditaæ g­dhrasevitam 11,016.009a tato vyÃsÃbhyanuj¤Ãto dh­tarëÂro mahÅpati÷ 11,016.009c pÃï¬uputrÃÓ ca te sarve yudhi«ÂhirapurogamÃ÷ 11,016.010a vÃsudevaæ purask­tya hatabandhuæ ca pÃrthivam 11,016.010c kurustriya÷ samÃsÃdya jagmur Ãyodhanaæ prati 11,016.011a samÃsÃdya kuruk«etraæ tÃ÷ striyo nihateÓvarÃ÷ 11,016.011c apaÓyanta hatÃæs tatra putrÃn bhrÃtÌn pitÌn patÅn 11,016.012a kravyÃdair bhak«yamÃïÃn vai gomÃyuba¬avÃyasai÷ 11,016.012c bhÆtai÷ piÓÃcai rak«obhir vividhaiÓ ca niÓÃcarai÷ 11,016.013a rudrÃkrŬanibhaæ d­«Âvà tadà viÓasanaæ striya÷ 11,016.013c mahÃrhebhyo 'tha yÃnebhyo vikroÓantyo nipetire 11,016.014a ad­«ÂapÆrvaæ paÓyantyo du÷khÃrtà bharatastriya÷ 11,016.014c ÓarÅre«v askhalann anyà nyapataæÓ cÃparà bhuvi 11,016.015a ÓrÃntÃnÃæ cÃpy anÃthÃnÃæ nÃsÅt kà cana cetanà 11,016.015c päcÃlakuruyo«ÃïÃæ k­païaæ tad abhÆn mahat 11,016.016a du÷khopahatacittÃbhi÷ samantÃd anunÃditam 11,016.016c d­«ÂvÃyodhanam atyugraæ dharmaj¤Ã subalÃtmajà 11,016.017a tata÷ sà puï¬arÅkÃk«am Ãmantrya puru«ottamam 11,016.017c kurÆïÃæ vaiÓasaæ d­«Âvà du÷khÃd vacanam abravÅt 11,016.018a paÓyaitÃ÷ puï¬arÅkÃk«a snu«Ã me nihateÓvarÃ÷ 11,016.018c prakÅrïakeÓÃ÷ kroÓantÅ÷ kurarÅr iva mÃdhava 11,016.019a amÆs tv abhisamÃgamya smarantyo bharatar«abhÃn 11,016.019c p­thag evÃbhyadhÃvanta putrÃn bhrÃtÌn pitÌn patÅn 11,016.020a vÅrasÆbhir mahÃbÃho hataputrÃbhir Ãv­tam 11,016.020c kva cic ca vÅrapatnÅbhir hatavÅrÃbhir Ãkulam 11,016.021a Óobhitaæ puru«avyÃghrair bhÅ«makarïÃbhimanyubhi÷ 11,016.021c droïadrupadaÓalyaiÓ ca jvaladbhir iva pÃvakai÷ 11,016.022a käcanai÷ kavacair ni«kair maïibhiÓ ca mahÃtmanÃm 11,016.022c aÇgadair hastakeyÆrai÷ sragbhiÓ ca samalaæk­tam 11,016.023a vÅrabÃhuvis­«ÂÃbhi÷ Óaktibhi÷ parighair api 11,016.023c kha¬gaiÓ ca vimalais tÅk«ïai÷ saÓaraiÓ ca ÓarÃsanai÷ 11,016.024a kravyÃdasaæghair muditais ti«Âhadbhi÷ sahitai÷ kva cit 11,016.024c kva cid ÃkrŬamÃnaiÓ ca ÓayÃnair aparai÷ kva cit 11,016.025a etad evaævidhaæ vÅra saæpaÓyÃyodhanaæ vibho 11,016.025b*0045_01 tvayà tu sÃdhitaæ karma pu«karÃk«a mahÃdyute 11,016.025c paÓyamÃnà ca dahyÃmi ÓokenÃhaæ janÃrdana 11,016.026a päcÃlÃnÃæ kurÆïÃæ ca vinÃÓaæ madhusÆdana 11,016.026c pa¤cÃnÃm iva bhÆtÃnÃæ nÃhaæ vadham acintayam 11,016.027a tÃn suparïÃÓ ca g­dhrÃÓ ca ni«kar«anty as­guk«itÃn 11,016.027c nig­hya kavace«Ægrà bhak«ayanti sahasraÓa÷ 11,016.028a jayadrathasya karïasya tathaiva droïabhÅ«mayo÷ 11,016.028c abhimanyor vinÃÓaæ ca kaÓ cintayitum arhati 11,016.029a avadhyakalpÃn nihatÃn d­«ÂvÃhaæ madhusÆdana 11,016.029c g­dhrakaÇkaba¬aÓyenaÓvas­gÃlÃdanÅk­tÃn 11,016.030a amar«avaÓam ÃpannÃn duryodhanavaÓe sthitÃn 11,016.030c paÓyemÃn puru«avyÃghrÃn saæÓÃntÃn pÃvakÃn iva 11,016.031a ÓayanÃny ucitÃ÷ sarve m­dÆni vimalÃni ca 11,016.031c vipannÃs te 'dya vasudhÃæ viv­tÃm adhiÓerate 11,016.032a bandibhi÷ satataæ kÃle stuvadbhir abhinanditÃ÷ 11,016.032c ÓivÃnÃm aÓivà ghorÃ÷ Ó­ïvanti vividhà gira÷ 11,016.033a ye purà Óerate vÅrÃ÷ Óayane«u yaÓasvina÷ 11,016.033c candanÃgurudigdhÃÇgÃs te 'dya pÃæsu«u Óerate 11,016.034a te«Ãm ÃbharaïÃny ete g­dhragomÃyuvÃyasÃ÷ 11,016.034c Ãk«ipanty aÓivà ghorà vinadanta÷ puna÷ puna÷ 11,016.035a cÃpÃni viÓikhÃn pÅtÃn nistriæÓÃn vimalà gadÃ÷ 11,016.035c yuddhÃbhimÃnina÷ prÅtà jÅvanta iva bibhrati 11,016.036a surÆpavarïà bahava÷ kravyÃdair avaghaÂÂitÃ÷ 11,016.036c ­«abhapratirÆpÃk«Ã÷ Óerate haritasraja÷ 11,016.037a apare punar ÃliÇgya gadÃ÷ parighabÃhava÷ 11,016.037c Óerate 'bhimukhÃ÷ ÓÆrà dayità iva yo«ita÷ 11,016.038a bibhrata÷ kavacÃny anye vimalÃny ÃyudhÃni ca 11,016.038c na dhar«ayanti kravyÃdà jÅvantÅti janÃrdana 11,016.039a kravyÃdai÷ k­«yamÃïÃnÃm apare«Ãæ mahÃtmanÃm 11,016.039c ÓÃtakaumbhya÷ srajaÓ citrà viprakÅrïÃ÷ samantata÷ 11,016.040a ete gomÃyavo bhÅmà nihatÃnÃæ yaÓasvinÃm 11,016.040c kaïÂhÃntaragatÃn hÃrÃn Ãk«ipanti sahasraÓa÷ 11,016.041a sarve«v apararÃtre«u yÃn anandanta bandina÷ 11,016.041c stutibhiÓ ca parÃrdhyÃbhir upacÃraiÓ ca Óik«itÃ÷ 11,016.042a tÃn imÃ÷ paridevanti du÷khÃrtÃ÷ paramÃÇganÃ÷ 11,016.042c k­païaæ v­«ïiÓÃrdÆla du÷khaÓokÃrdità bh­Óam 11,016.043a raktotpalavanÃnÅva vibhÃnti rucirÃïi vai 11,016.043c mukhÃni paramastrÅïÃæ pariÓu«kÃïi keÓava 11,016.044a ruditoparatà hy età dhyÃyantya÷ saæpariplutÃ÷ 11,016.044c kurustriyo 'bhigacchanti tena tenaiva du÷khitÃ÷ 11,016.045a etÃny ÃdityavarïÃni tapanÅyanibhÃni ca 11,016.045c ro«arodanatÃmrÃïi vaktrÃïi kuruyo«itÃm 11,016.045d*0046_01 ÓyÃmÃnÃæ varavarïÃnÃæ gaurÅïÃm ekavÃsasÃm 11,016.045d*0046_02 duryodhanavarastrÅïÃæ paÓya v­ndÃni keÓava 11,016.045d*0046_03 aÓrulÃlÃmbubhi÷ siktaæ siktaæ ÓÅkaravÃribhi÷ 11,016.045d*0046_04 duryodhanavarastrÅïÃæ sicyate nayanÃmbubhi÷ 11,016.046a ÃsÃm aparipÆrïÃrthaæ niÓamya paridevitam 11,016.046c itaretarasaækrandÃn na vijÃnanti yo«ita÷ 11,016.047a età dÅrgham ivocchvasya vikruÓya ca vilapya ca 11,016.047c vispandamÃnà du÷khena vÅrà jahati jÅvitam 11,016.048a bahvyo d­«Âvà ÓarÅrÃïi kroÓanti vilapanti ca 11,016.048c pÃïibhiÓ cÃparà ghnanti ÓirÃæsi m­dupÃïaya÷ 11,016.049a Óirobhi÷ patitair hastai÷ sarvÃÇgair yÆthaÓa÷ k­tai÷ 11,016.049c itaretarasaæp­ktair ÃkÅrïà bhÃti medinÅ 11,016.050a viÓiraskÃn atho kÃyÃn d­«Âvà ghorÃbhinandina÷ 11,016.050c muhyanty anucità nÃryo videhÃni ÓirÃæsi ca 11,016.051a Óira÷ kÃyena saædhÃya prek«amÃïà vicetasa÷ 11,016.051c apaÓyantyo paraæ tatra nedam asyeti du÷khitÃ÷ 11,016.052a bÃhÆrucaraïÃn anyÃn viÓikhonmathitÃn p­thak 11,016.052c saædadhatyo 'sukhÃvi«Âà mÆrchanty etÃ÷ puna÷ puna÷ 11,016.053a utk­ttaÓirasaÓ cÃnyÃn vijagdhÃn m­gapak«ibhi÷ 11,016.053c d­«Âvà kÃÓ cin na jÃnanti bhartÌn bharatayo«ita÷ 11,016.054a pÃïibhiÓ cÃparà ghnanti ÓirÃæsi madhusÆdana 11,016.054c prek«ya bhrÃtÌn pitÌn putrÃn patÅæÓ ca nihatÃn parai÷ 11,016.055a bÃhubhiÓ ca sakha¬gaiÓ ca ÓirobhiÓ ca sakuï¬alai÷ 11,016.055c agamyakalpà p­thivÅ mÃæsaÓoïitakardamà 11,016.055d*0047_01 babhÆva bharataÓre«Âha prÃïibhir gatajÅvitai÷ 11,016.056a na du÷khe«ÆcitÃ÷ pÆrvaæ du÷khaæ gÃhanty aninditÃ÷ 11,016.056c bhrÃt­bhi÷ pit­bhi÷ putrair upakÅrïÃæ vasuædharÃm 11,016.057a yÆthÃnÅva kiÓorÅïÃæ sukeÓÅnÃæ janÃrdana 11,016.057c snu«ÃïÃæ dh­tarëÂrasya paÓya v­ndÃny anekaÓa÷ 11,016.058a ato du÷khataraæ kiæ nu keÓava pratibhÃti me 11,016.058c yad imÃ÷ kurvate sarvà rÆpam uccÃvacaæ striya÷ 11,016.059a nÆnam Ãcaritaæ pÃpaæ mayà pÆrve«u janmasu 11,016.059c yà paÓyÃmi hatÃn putrÃn pautrÃn bhrÃtÌæÓ ca keÓava 11,016.059e evam Ãrtà vilapatÅ dadarÓa nihataæ sutam 11,016.059e*0048_01 **** **** samÃbhëya janÃrdanam 11,016.059e*0048_02 gÃndhÃrÅ putraÓokÃrtà 11,016.059e*0049_01 **** **** gÃndhÃrÅ du÷khakarÓità 11,016.059e*0049_02 ÓayÃnaæ vÅraÓayane 11,017.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,017.001a tato duryodhanaæ d­«Âvà gÃndhÃrÅ ÓokakarÓità 11,017.001c sahasà nyapatad bhÆmau chinneva kadalÅ vane 11,017.002a sà tu labdhvà puna÷ saæj¤Ãæ vikruÓya ca puna÷ puna÷ 11,017.002c duryodhanam abhiprek«ya ÓayÃnaæ rudhirok«itam 11,017.003a pari«vajya ca gÃndhÃrÅ k­païaæ paryadevayat 11,017.003c hà hà putreti ÓokÃrtà vilalÃpÃkulendriyà 11,017.004a sugƬhajatru vipulaæ hÃrani«kani«evitam 11,017.004c vÃriïà netrajenora÷ si¤cantÅ ÓokatÃpità 11,017.004e samÅpasthaæ h­«ÅkeÓam idaæ vacanam abravÅt 11,017.005a upasthite 'smin saægrÃme j¤ÃtÅnÃæ saæk«aye vibho 11,017.005c mÃm ayaæ prÃha vÃr«ïeya präjalir n­pasattama÷ 11,017.005e asmi¤ j¤Ãtisamuddhar«e jayam ambà bravÅtu me 11,017.006a ity ukte jÃnatÅ sarvam ahaæ svaæ vyasanÃgamam 11,017.006b*0050_01 ity evam abruvaæ naivaæ yata÷ k­«ïas tato jaya÷ 11,017.006c abruvaæ puru«avyÃghra yato dharmas tato jaya÷ 11,017.007a yathà na yudhyamÃnas tvaæ saæpramuhyasi putraka 11,017.007c dhruvaæ ÓastrajitÃæl lokÃn prÃptÃsy amaravad vibho 11,017.008a ity evam abruvaæ pÆrvaæ nainaæ ÓocÃmi vai prabho 11,017.008c dh­tarëÂraæ tu ÓocÃmi k­païaæ hatabÃndhavam 11,017.009a amar«aïaæ yudhÃæ Óre«Âhaæ k­tÃstraæ yuddhadurmadam 11,017.009c ÓayÃnaæ vÅraÓayane paÓya mÃdhava me sutam 11,017.010a yo 'yaæ mÆrdhÃvasiktÃnÃm agre yÃti paraætapa÷ 11,017.010c so 'yaæ pÃæsu«u Óete 'dya paÓya kÃlasya paryayam 11,017.011a dhruvaæ duryodhano vÅro gatiæ nasulabhÃæ gata÷ 11,017.011c tathà hy abhimukha÷ Óete Óayane vÅrasevite 11,017.011d*0051_01 yaæ purà paryupÃsÅnà ramayanti varastriya÷ 11,017.011d*0051_02 taæ vÅraÓayane suptaæ ramayanty aÓivÃ÷ ÓivÃ÷ 11,017.012a yaæ purà paryupÃsÅnà ramayanti mahÅk«ita÷ 11,017.012c mahÅtalasthaæ nihataæ g­dhrÃs taæ paryupÃsate 11,017.013a yaæ purà vyajanair agryair upavÅjanti yo«ita÷ 11,017.013c tam adya pak«avyajanair upavÅjanti pak«iïa÷ 11,017.014a e«a Óete mahÃbÃhur balavÃn satyavikrama÷ 11,017.014c siæheneva dvipa÷ saækhye bhÅmasenena pÃtita÷ 11,017.015a paÓya duryodhanaæ k­«ïa ÓayÃnaæ rudhirok«itam 11,017.015c nihataæ bhÅmasenena gadÃm udyamya bhÃrata 11,017.016a ak«auhiïÅr mahÃbÃhur daÓa caikÃæ ca keÓava 11,017.016c anayad ya÷ purà saækhye so 'nayÃn nidhanaæ gata÷ 11,017.017a e«a duryodhana÷ Óete mahe«vÃso mahÃratha÷ 11,017.017c ÓÃrdÆla iva siæhena bhÅmasenena pÃtita÷ 11,017.018a viduraæ hy avamanyai«a pitaraæ caiva mandabhÃk 11,017.018c bÃlo v­ddhÃvamÃnena mando m­tyuvaÓaæ gata÷ 11,017.019a ni÷sapatnà mahÅ yasya trayodaÓa samÃ÷ sthità 11,017.019c sa Óete nihato bhÆmau putro me p­thivÅpati÷ 11,017.020a apaÓyaæ k­«ïa p­thivÅæ dhÃrtarëÂrÃnuÓÃsanÃt 11,017.020c pÆrïÃæ hastigavÃÓvasya vÃr«ïeya na tu tac ciram 11,017.021a tÃm evÃdya mahÃbÃho paÓyÃmy anyÃnuÓÃsanÃt 11,017.021c hÅnÃæ hastigavÃÓvena kiæ nu jÅvÃmi mÃdhava 11,017.022a idaæ k­cchrataraæ paÓya putrasyÃpi vadhÃn mama 11,017.022c yad imÃ÷ paryupÃsante hatä ÓÆrÃn raïe striya÷ 11,017.023a prakÅrïakeÓÃæ suÓroïÅæ duryodhanabhujÃÇkagÃm 11,017.023c rukmavedÅnibhÃæ paÓya k­«ïa lak«maïamÃtaram 11,017.024a nÆnam e«Ã purà bÃlà jÅvamÃne mahÃbhuje 11,017.024c bhujÃv ÃÓritya ramate subhujasya manasvinÅ 11,017.025a kathaæ tu Óatadhà nedaæ h­dayaæ mama dÅryate 11,017.025c paÓyantyà nihataæ putraæ putreïa sahitaæ raïe 11,017.026a putraæ rudhirasaæsiktam upajighraty anindità 11,017.026c duryodhanaæ tu vÃmorÆ÷ pÃïinà parimÃrjati 11,017.027a kiæ nu Óocati bhartÃraæ putraæ cai«Ã manasvinÅ 11,017.027c tathà hy avasthità bhÃti putraæ cÃpy abhivÅk«ya sà 11,017.028a svaÓira÷ pa¤caÓÃkhÃbhyÃm abhihatyÃyatek«aïà 11,017.028c pataty urasi vÅrasya kururÃjasya mÃdhava 11,017.029a puï¬arÅkanibhà bhÃti puï¬arÅkÃntaraprabhà 11,017.029c mukhaæ vim­jya putrasya bhartuÓ caiva tapasvinÅ 11,017.030a yadi cÃpy ÃgamÃ÷ santi yadi và Órutayas tathà 11,017.030c dhruvaæ lokÃn avÃpto 'yaæ n­po bÃhubalÃrjitÃn 11,018.001 gÃndhÃry uvÃca 11,018.001a paÓya mÃdhava putrÃn me Óatasaækhyä jitaklamÃn 11,018.001c gadayà bhÅmasenena bhÆyi«Âhaæ nihatÃn raïe 11,018.002a idaæ du÷khataraæ me 'dya yad imà muktamÆrdhajÃ÷ 11,018.002c hataputrà raïe bÃlÃ÷ paridhÃvanti me snu«Ã÷ 11,018.003a prÃsÃdatalacÃriïyaÓ caraïair bhÆ«aïÃnvitai÷ 11,018.003c Ãpannà yat sp­ÓantÅmà rudhirÃrdrÃæ vasuædharÃm 11,018.004a g­dhrÃn utsÃrayantyaÓ ca gomÃyÆn vÃyasÃæs tathà 11,018.004c ÓokenÃrtà vighÆrïantyo mattà iva caranty uta 11,018.005a e«Ãnyà tv anavadyÃÇgÅ karasaæmitamadhyamà 11,018.005c ghoraæ tad vaiÓasaæ d­«Âvà nipataty atidu÷khità 11,018.006a d­«Âvà me pÃrthivasutÃm etÃæ lak«maïamÃtaram 11,018.006c rÃjaputrÅæ mahÃbÃho mano na vyupaÓÃmyati 11,018.007a bhrÃtÌæÓ cÃnyÃ÷ patÅæÓ cÃnyÃ÷ putrÃæÓ ca nihatÃn bhuvi 11,018.007c d­«Âvà paripatanty etÃ÷ prag­hya subhujà bhujÃn 11,018.008a madhyamÃnÃæ tu nÃrÅïÃæ v­ddhÃnÃæ cÃparÃjita 11,018.008c Ãkrandaæ hatabandhÆnÃæ dÃruïe vaiÓase Ó­ïu 11,018.009a rathanŬÃni dehÃæÓ ca hatÃnÃæ gajavÃjinÃm 11,018.009c ÃÓritÃ÷ ÓramamohÃrtÃ÷ sthitÃ÷ paÓya mahÃbala 11,018.010a anyà cÃpah­taæ kÃyÃc cÃrukuï¬alam unnasam 11,018.010c svasya bandho÷ Óira÷ k­«ïa g­hÅtvà paÓya ti«Âhati 11,018.011a pÆrvajÃtik­taæ pÃpaæ manye nÃlpam ivÃnagha 11,018.011c etÃbhir anavadyÃbhir mayà caivÃlpamedhayà 11,018.012a tad idaæ dharmarÃjena yÃtitaæ no janÃrdana 11,018.012c na hi nÃÓo 'sti vÃr«ïeya karmaïo÷ ÓubhapÃpayo÷ 11,018.013a pratyagravayasa÷ paÓya darÓanÅyakucodarÃ÷ 11,018.013c kule«u jÃtà hrÅmatya÷ k­«ïapak«Ãk«imÆrdhajÃ÷ 11,018.014a haæsagadgadabhëiïyo du÷khaÓokapramohitÃ÷ 11,018.014c sÃrasya iva vÃÓantya÷ patitÃ÷ paÓya mÃdhava 11,018.015a phullapadmaprakÃÓÃni puï¬arÅkÃk«a yo«itÃm 11,018.015c anavadyÃni vaktrÃïi tapaty asukharaÓmivÃn 11,018.016a År«ÆïÃæ mama putrÃïÃæ vÃsudevÃvarodhanam 11,018.016c mattamÃtaÇgadarpÃïÃæ paÓyanty adya p­thagjanÃ÷ 11,018.017a ÓatacandrÃïi carmÃïi dhvajÃæÓ cÃdityasaænibhÃn 11,018.017c raukmÃïi caiva varmÃïi ni«kÃn api ca käcanÃn 11,018.018a ÓÅr«atrÃïÃni caitÃni putrÃïÃæ me mahÅtale 11,018.018c paÓya dÅptÃni govinda pÃvakÃn suhutÃn iva 11,018.019a e«a du÷ÓÃsana÷ Óete ÓÆreïÃmitraghÃtinà 11,018.019c pÅtaÓoïitasarvÃÇgo bhÅmasenena pÃtita÷ 11,018.020a gadayà vÅraghÃtinyà paÓya mÃdhava me sutam 11,018.020c dyÆtakleÓÃn anusm­tya draupadyà coditena ca 11,018.021a uktà hy anena päcÃlÅ sabhÃyÃæ dyÆtanirjità 11,018.021c priyaæ cikÅr«atà bhrÃtu÷ karïasya ca janÃrdana 11,018.022a sahaiva sahadevena nakulenÃrjunena ca 11,018.022c dÃsabhÃryÃsi päcÃli k«ipraæ praviÓa no g­hÃn 11,018.023a tato 'ham abruvaæ k­«ïa tadà duryodhanaæ n­pam 11,018.023c m­tyupÃÓaparik«iptaæ Óakuniæ putra varjaya 11,018.024a nibodhainaæ sudurbuddhiæ mÃtulaæ kalahapriyam 11,018.024c k«ipram enaæ parityajya putra ÓÃmyasva pÃï¬avai÷ 11,018.025a na budhyase tvaæ durbuddhe bhÅmasenam amar«aïam 11,018.025c vÃÇnÃrÃcais tudaæs tÅk«ïair ulkÃbhir iva ku¤jaram 11,018.026a tÃn e«a rabhasa÷ krÆro vÃkÓalyÃn avadhÃrayan 11,018.026c utsasarja vi«aæ te«u sarpo gov­«abhe«v iva 11,018.027a e«a du÷ÓÃsana÷ Óete vik«ipya vipulau bhujau 11,018.027c nihato bhÅmasenena siæheneva mahar«abha÷ 11,018.027d*0052_01 kÃntÃsaÇgamukhasparÓanidrayÃvÃlikÃmukha÷ (sic) 11,018.028a atyartham akarod raudraæ bhÅmaseno 'tyamar«aïa÷ 11,018.028c du÷ÓÃsanasya yat kruddho 'pibac choïitam Ãhave 11,019.001 gÃndhÃry uvÃca 11,019.001a e«a mÃdhava putro me vikarïa÷ prÃj¤asaæmata÷ 11,019.001c bhÆmau vinihata÷ Óete bhÅmena Óatadhà k­ta÷ 11,019.002a gajamadhyagata÷ Óete vikarïo madhusÆdana 11,019.002c nÅlameghaparik«ipta÷ ÓaradÅva divÃkara÷ 11,019.003a asya cÃpagraheïai«a pÃïi÷ k­takiïo mahÃn 11,019.003c kathaæ cic chidyate g­dhrair attukÃmais talatravÃn 11,019.004a asya bhÃryÃmi«aprepsÆn g­dhrÃn etÃæs tapasvinÅ 11,019.004c vÃrayaty aniÓaæ bÃlà na ca Óaknoti mÃdhava 11,019.005a yuvà v­ndÃraka÷ ÓÆro vikarïa÷ puru«ar«abha 11,019.005c sukhocita÷ sukhÃrhaÓ ca Óete pÃæsu«u mÃdhava 11,019.006a karïinÃlÅkanÃrÃcair bhinnamarmÃïam Ãhave 11,019.006c adyÃpi na jahÃty enaæ lak«mÅr bharatasattamam 11,019.007a e«a saægrÃmaÓÆreïa pratij¤Ãæ pÃlayi«yatà 11,019.007c durmukho 'bhimukha÷ Óete hato 'rigaïahà raïe 11,019.008a tasyaitad vadanaæ k­«ïa ÓvÃpadair ardhabhak«itam 11,019.008c vibhÃty abhyadhikaæ tÃta saptamyÃm iva candramÃ÷ 11,019.009a ÓÆrasya hi raïe k­«ïa yasyÃnanam athed­Óam 11,019.009b*0053_01 vibhÃti nihatasyÃpi ÓvÃpadair ardhabhak«itam 11,019.009c sa kathaæ nihato 'mitrai÷ pÃæsÆn grasati me suta÷ 11,019.010a yasyÃhavamukhe saumya sthÃtà naivopapadyate 11,019.010c sa kathaæ durmukho 'mitrair hato vibudhalokajit 11,019.011a citrasenaæ hataæ bhÆmau ÓayÃnaæ madhusÆdana 11,019.011c dhÃrtarëÂram imaæ paÓya pratimÃnaæ danu«matÃm 11,019.012a taæ citramÃlyÃbharaïaæ yuvatya÷ ÓokakarÓitÃ÷ 11,019.012c kravyÃdasaæghai÷ sahità rudantya÷ paryupÃsate 11,019.013a strÅïÃæ ruditanirgho«a÷ ÓvÃpadÃnÃæ ca garjitam 11,019.013c citrarÆpam idaæ k­«ïa vicitraæ pratibhÃti me 11,019.014a yuvà v­ndÃrako nityaæ pravarastrÅni«evita÷ 11,019.014c viviæÓatir asau Óete dhvasta÷ pÃæsu«u mÃdhava 11,019.015a Óarasaæk­ttavarmÃïaæ vÅraæ viÓasane hatam 11,019.015c parivÃryÃsate g­dhrÃ÷ pariviæÓà viviæÓatim 11,019.016a praviÓya samare vÅra÷ pÃï¬avÃnÃm anÅkinÅm 11,019.016c ÃviÓya Óayane Óete puna÷ satpuru«ocitam 11,019.017a smitopapannaæ sunasaæ subhru tÃrÃdhipopamam 11,019.017c atÅva Óubhraæ vadanaæ paÓya k­«ïa viviæÓate÷ 11,019.018a yaæ sma taæ paryupÃsante vasuæ vÃsavayo«ita÷ 11,019.018c krŬantam iva gandharvaæ devakanyÃ÷ sahasraÓa÷ 11,019.019a hantÃraæ vÅrasenÃnÃæ ÓÆraæ samitiÓobhanam 11,019.019c nibarhaïam amitrÃïÃæ du÷sahaæ vi«aheta ka÷ 11,019.020a du÷sahasyaitad ÃbhÃti ÓarÅraæ saæv­taæ Óarai÷ 11,019.020c girir Ãtmaruhai÷ phullai÷ karïikÃrair ivÃv­ta÷ 11,019.021a ÓÃtakaumbhyà srajà bhÃti kavacena ca bhÃsvatà 11,019.021c agnineva giri÷ Óveto gatÃsur api du÷saha÷ 11,020.001 gÃndhÃry uvÃca 11,020.001a adhyardhaguïam Ãhur yaæ bale Óaurye ca mÃdhava 11,020.001c pitrà tvayà ca dÃÓÃrha d­ptaæ siæham ivotkaÂam 11,020.002a yo bibheda camÆm eko mama putrasya durbhidÃm 11,020.002c sa bhÆtvà m­tyur anye«Ãæ svayaæ m­tyuvaÓaæ gata÷ 11,020.003a tasyopalak«aye k­«ïa kÃr«ïer amitatejasa÷ 11,020.003c abhimanyor hatasyÃpi prabhà naivopaÓÃmyati 11,020.004a e«Ã virÃÂaduhità snu«Ã gÃï¬Åvadhanvana÷ 11,020.004c Ãrtà bÃlà patiæ vÅraæ Óocyà Óocaty anindità 11,020.005a tam e«Ã hi samÃsÃdya bhÃryà bhartÃram antike 11,020.005c virÃÂaduhità k­«ïa pÃïinà parimÃrjati 11,020.006a tasya vaktram upÃghrÃya saubhadrasya yaÓasvinÅ 11,020.006c vibuddhakamalÃkÃraæ kambuv­ttaÓirodharam 11,020.007a kÃmyarÆpavatÅ cai«Ã pari«vajati bhÃminÅ 11,020.007c lajjamÃnà purevainaæ mÃdhvÅkamadamÆrchità 11,020.008a tasya k«atajasaædigdhaæ jÃtarÆpapari«k­tam 11,020.008c vimucya kavacaæ k­«ïa ÓarÅram abhivÅk«ate 11,020.009a avek«amÃïà taæ bÃlà k­«ïa tvÃm abhibhëate 11,020.009c ayaæ te puï¬arÅkÃk«a sad­ÓÃk«o nipÃtita÷ 11,020.010a bale vÅrye ca sad­Óas tejasà caiva te 'nagha 11,020.010c rÆpeïa ca tavÃtyarthaæ Óete bhuvi nipÃtita÷ 11,020.011a atyantasukumÃrasya rÃÇkavÃjinaÓÃyina÷ 11,020.011c kaccid adya ÓarÅraæ te bhÆmau na paritapyate 11,020.012a mÃtaÇgabhujavar«mÃïau jyÃk«epakaÂhinatvacau 11,020.012c käcanÃÇgadinau Óe«e nik«ipya vipulau bhujau 11,020.013a vyÃyamya bahudhà nÆnaæ sukhasupta÷ ÓramÃd iva 11,020.013c evaæ vilapatÅm ÃrtÃæ na hi mÃm abhibhëase 11,020.013d*0054_01 na smarÃmy aparÃdhaæ te kiæ mÃæ na pratibhëase 11,020.013d*0054_02 nanu mÃæ tvaæ purà dÆrÃd abhivÅk«yÃbhibhëase 11,020.014a ÃryÃm Ãrya subhadrÃæ tvam imÃæÓ ca tridaÓopamÃn 11,020.014c pitÌn mÃæ caiva du÷khÃrtÃæ vihÃya kva gami«yasi 11,020.015a tasya ÓoïitasaædigdhÃn keÓÃn unnÃmya pÃïinà 11,020.015c utsaÇge vaktram ÃdhÃya jÅvantam iva p­cchati 11,020.015e svasrÅyaæ vÃsudevasya putraæ gÃï¬Åvadhanvana÷ 11,020.015e*0055_01 **** **** taæ g­dhrÃ÷ paryupÃsate 11,020.015e*0055_02 sÃk«Ãn maghavata÷ pautraæ 11,020.016a kathaæ tvÃæ raïamadhyasthaæ jaghnur ete mahÃrathÃ÷ 11,020.016c dhig astu krÆrakartÌæs tÃn k­pakarïajayadrathÃn 11,020.017a droïadrauïÃyanÅ cobhau yair asi vyasanÅk­ta÷ 11,020.017c rathar«abhÃïÃæ sarve«Ãæ katham ÃsÅt tadà mana÷ 11,020.018a bÃlaæ tvÃæ parivÃryaikaæ mama du÷khÃya jaghnu«Ãm 11,020.018c kathaæ nu pÃï¬avÃnÃæ ca päcÃlÃnÃæ ca paÓyatÃm 11,020.018e tvaæ vÅra nidhanaæ prÃpto nÃthavÃn sannanÃthavat 11,020.019a d­«Âvà bahubhir Ãkrande nihataæ tvÃm anÃthavat 11,020.019c vÅra÷ puru«aÓÃrdÆla÷ kathaæ jÅvati pÃï¬ava÷ 11,020.020a na rÃjyalÃbho vipula÷ ÓatrÆïÃæ và parÃbhava÷ 11,020.020c prÅtiæ dÃsyati pÃrthÃnÃæ tvÃm ­te pu«karek«aïa 11,020.021a tava ÓastrajitÃæl lokÃn dharmeïa ca damena ca 11,020.021c k«ipram anvÃgami«yÃmi tatra mÃæ pratipÃlaya 11,020.022a durmaraæ punar aprÃpte kÃle bhavati kena cit 11,020.022c yad ahaæ tvÃæ raïe d­«Âvà hataæ jÅvÃmi durbhagà 11,020.023a kÃm idÃnÅæ naravyÃghra Ólak«ïayà smitayà girà 11,020.023c pit­loke sametyÃnyÃæ mÃm ivÃmantrayi«yasi 11,020.024a nÆnam apsarasÃæ svarge manÃæsi pramathi«yasi 11,020.024c parameïa ca rÆpeïa girà ca smitapÆrvayà 11,020.025a prÃpya puïyak­tÃæl lokÃn apsarobhi÷ sameyivÃn 11,020.025c saubhadra viharan kÃle smarethÃ÷ suk­tÃni me 11,020.026a etÃvÃn iha saævÃso vihitas te mayà saha 11,020.026c «aïmÃsÃn saptame mÃsi tvaæ vÅra nidhanaæ gata÷ 11,020.026d*0056_01 subhadrÃæ bhadracarita smarethÃs tridivaæ gata÷ 11,020.027a ity uktavacanÃm etÃm apakar«anti du÷khitÃm 11,020.027c uttarÃæ moghasaækalpÃæ matsyarÃjakulastriya÷ 11,020.028a uttarÃm apak­«yainÃm ÃrtÃm ÃrtatarÃ÷ svayam 11,020.028c virÃÂaæ nihataæ d­«Âvà kroÓanti vilapanti ca 11,020.029a droïÃstraÓarasaæk­ttaæ ÓayÃnaæ rudhirok«itam 11,020.029c virÃÂaæ vitudanty ete g­dhragomÃyuvÃyasÃ÷ 11,020.030a vitudyamÃnaæ vihagair virÃÂam asitek«aïÃ÷ 11,020.030c na Óaknuvanti vivaÓà nivartayitum ÃturÃ÷ 11,020.031a ÃsÃm ÃtapataptÃnÃm ÃyÃsena ca yo«itÃm 11,020.031c Órameïa ca vivarïÃnÃæ rÆpÃïÃæ vigataæ vapu÷ 11,020.032a uttaraæ cÃbhimanyuæ ca kÃmbojaæ ca sudak«iïam 11,020.032c ÓiÓÆn etÃn hatÃn paÓya lak«maïaæ ca sudarÓanam 11,020.032d*0057_01 kÃr«ïinÃbhihataæ k­«ïa lak«maïaæ priyadarÓanam 11,020.032e ÃyodhanaÓiromadhye ÓayÃnaæ paÓya mÃdhava 11,021.001 gÃndhÃry uvÃca 11,021.001a e«a vaikartana÷ Óete mahe«vÃso mahÃratha÷ 11,021.001c jvalitÃnalavat saækhye saæÓÃnta÷ pÃrthatejasà 11,021.002a paÓya vaikartanaæ karïaæ nihatyÃtirathÃn bahÆn 11,021.002c ÓoïitaughaparÅtÃÇgaæ ÓayÃnaæ patitaæ bhuvi 11,021.003a amar«Å dÅrgharo«aÓ ca mahe«vÃso mahÃratha÷ 11,021.003c raïe vinihata÷ Óete ÓÆro gÃï¬Åvadhanvanà 11,021.004a yaæ sma pÃï¬avasaætrÃsÃn mama putrà mahÃrathÃ÷ 11,021.004c prÃyudhyanta purask­tya mÃtaÇgà iva yÆthapam 11,021.005a ÓÃrdÆlam iva siæhena samare savyasÃcinà 11,021.005c mÃtaÇgam iva mattena mÃtaÇgena nipÃtitam 11,021.006a sametÃ÷ puru«avyÃghra nihataæ ÓÆram Ãhave 11,021.006c prakÅrïamÆrdhajÃ÷ patnyo rudatya÷ paryupÃsate 11,021.007a udvigna÷ satataæ yasmÃd dharmarÃjo yudhi«Âhira÷ 11,021.007c trayodaÓa samà nidrÃæ cintayann nÃdhyagacchata 11,021.008a anÃdh­«ya÷ parair yuddhe Óatrubhir maghavÃn iva 11,021.008c yugÃntÃgnir ivÃrci«mÃn himavÃn iva ca sthira÷ 11,021.009a sa bhÆtvà Óaraïaæ vÅro dhÃrtarëÂrasya mÃdhava 11,021.009c bhÆmau vinihata÷ Óete vÃtarugïa iva druma÷ 11,021.010a paÓya karïasya patnÅæ tvaæ v­«asenasya mÃtaram 11,021.010c lÃlapyamÃnÃ÷ karuïaæ rudatÅæ patitÃæ bhuvi 11,021.011a ÃcÃryaÓÃpo 'nugato dhruvaæ tvÃæ; yad agrasac cakram iyaæ dharà te 11,021.011c tata÷ ÓareïÃpah­taæ Óiras te; dhanaæjayenÃhave Óatrumadhye 11,021.012a aho dhig e«Ã patità visaæj¤Ã; samÅk«ya jÃmbÆnadabaddhani«kam 11,021.012c karïaæ mahÃbÃhum adÅnasattvaæ; su«eïamÃtà rudatÅ bh­ÓÃrtà 11,021.013a alpÃvaÓe«o hi k­to mahÃtmÃ; ÓarÅrabhak«ai÷ paribhak«ayadbhi÷ 11,021.013c dra«Âuæ na saæprÅtikara÷ ÓaÓÅva; k­«ïaÓya pak«asya caturdaÓÃhe 11,021.014a sÃvartamÃnà patità p­thivyÃm; utthÃya dÅnà punar eva cai«Ã 11,021.014c karïasya vaktraæ parijighramÃïÃ; rorÆyate putravadhÃbhitaptà 11,022.001 gÃndhÃry uvÃca 11,022.001a Ãvantyaæ bhÅmasenena bhak«ayanti nipÃtitam 11,022.001c g­dhragomÃyava÷ ÓÆraæ bahubandhum abandhuvat 11,022.002a taæ paÓya kadanaæ k­tvà ÓatrÆïÃæ madhusÆdana 11,022.002c ÓayÃnaæ vÅraÓayane rudhireïa samuk«itam 11,022.003a taæ s­gÃlÃÓ ca kaÇkÃÓ ca kravyÃdÃÓ ca p­thagvidhÃ÷ 11,022.003c tena tena vikar«anti paÓya kÃlasya paryayam 11,022.004a ÓayÃnaæ vÅraÓayane vÅram ÃkrandasÃriïam 11,022.004c Ãvantyam abhito nÃryo rudatya÷ paryupÃsate 11,022.005a prÃtipÅyaæ mahe«vÃsaæ hataæ bhallena bÃhlikam 11,022.005c prasuptam iva ÓÃrdÆlaæ paÓya k­«ïa manasvinam 11,022.006a atÅva mukhavarïo 'sya nihatasyÃpi Óobhate 11,022.006c somasyevÃbhipÆrïasya paurïamÃsyÃæ samudyata÷ 11,022.007a putraÓokÃbhitaptena pratij¤Ãæ parirak«atà 11,022.007c pÃkaÓÃsaninà saækhye vÃrddhak«atrir nipÃtita÷ 11,022.008a ekÃdaÓa camÆr jitvà rak«yamÃïaæ mahÃtmanà 11,022.008c satyaæ cikÅr«atà paÓya hatam enaæ jayadratham 11,022.009a sindhusauvÅrabhartÃraæ darpapÆrïaæ manasvinam 11,022.009c bhak«ayanti Óivà g­dhrà janÃrdana jayadratham 11,022.010a saærak«yamÃïaæ bhÃryÃbhir anuraktÃbhir acyuta 11,022.010c bha«anto vyapakar«anti gahanaæ nimnam antikÃt 11,022.011a tam etÃ÷ paryupÃsante rak«amÃïà mahÃbhujam 11,022.011b*0058_01 du÷«alÃæ mÃnu«aæ te (sic) rak«amÃïà mahÃbhujam 11,022.011c sindhusauvÅragÃndhÃrakÃmbojayavanastriya÷ 11,022.012a yadà k­«ïÃm upÃdÃya prÃdravat kekayai÷ saha 11,022.012c tadaiva vadhya÷ pÃï¬ÆnÃæ janÃrdana jayadratha÷ 11,022.013a du÷ÓalÃæ mÃnayadbhis tu yadà mukto jayadratha÷ 11,022.013c katham adya na tÃæ k­«ïa mÃnayanti sma te puna÷ 11,022.014a sai«Ã mama sutà bÃlà vilapantÅ sudu÷khità 11,022.014c pramÃpayati cÃtmÃnam ÃkroÓati ca pÃï¬avÃn 11,022.015a kiæ nu du÷khataraæ k­«ïa paraæ mama bhavi«yati 11,022.015c yat sutà vidhavà bÃlà snu«ÃÓ ca nihateÓvarÃ÷ 11,022.016a aho dhig du÷ÓalÃæ paÓya vÅtaÓokabhayÃm iva 11,022.016c Óiro bhartur anÃsÃdya dhÃvamÃnÃm itas tata÷ 11,022.017a vÃrayÃm Ãsa ya÷ sarvÃn pÃï¬avÃn putrag­ddhina÷ 11,022.017c sa hatvà vipulÃ÷ senÃ÷ svayaæ m­tyuvaÓaæ gata÷ 11,022.018a taæ mattam iva mÃtaÇgaæ vÅraæ paramadurjayam 11,022.018c parivÃrya rudanty etÃ÷ striyaÓ candropamÃnanÃ÷ 11,023.001 gÃndhÃry uvÃca 11,023.001a e«a Óalyo hata÷ Óete sÃk«Ãn nakulamÃtula÷ 11,023.001c dharmaj¤ena satà tÃta dharmarÃjena saæyuge 11,023.002a yas tvayà spardhate nityaæ sarvatra puru«ar«abha 11,023.002c sa e«a nihata÷ Óete madrarÃjo mahÃratha÷ 11,023.002d*0059_01 jayadrathe yadi brÆyur aparÃdhaæ kathaæ cana 11,023.002d*0059_02 madraputre kathaæ brÆyur aparÃdhaæ vivak«ava÷ 11,023.003a yena saæg­hïatà tÃta ratham Ãdhirather yudhi 11,023.003c jayÃrthaæ pÃï¬uputrÃïÃæ tathà tejovadha÷ k­ta÷ 11,023.004a aho dhik paÓya Óalyasya pÆrïacandrasudarÓanam 11,023.004c mukhaæ padmapalÃÓÃk«aæ va¬air Ãda«Âam avraïam 11,023.005a e«Ã cÃmÅkarÃbhasya taptakäcanasaprabhà 11,023.005c ÃsyÃd vini÷s­tà jihvà bhak«yate k­«ïa pak«ibhi÷ 11,023.006a yudhi«Âhireïa nihataæ Óalyaæ samitiÓobhanam 11,023.006c rudantya÷ paryupÃsante madrarÃjakulastriya÷ 11,023.007a etÃ÷ susÆk«mavasanà madrarÃjaæ narar«abham 11,023.007c kroÓanty abhisamÃsÃdya k«atriyÃ÷ k«atriyar«abham 11,023.008a Óalyaæ nipatitaæ nÃrya÷ parivÃryÃbhita÷ sthitÃ÷ 11,023.008c vÃÓità g­«Âaya÷ paÇke parimagnam ivar«abham 11,023.009a Óalyaæ Óaraïadaæ ÓÆraæ paÓyainaæ rathasattamam 11,023.009c ÓayÃnaæ vÅraÓayane Óarair viÓakalÅk­tam 11,023.010a e«a ÓailÃlayo rÃjà bhagadatta÷ pratÃpavÃn 11,023.010c gajÃÇkuÓadhara÷ Óre«Âha÷ Óete bhuvi nipÃtita÷ 11,023.011a yasya rukmamayÅ mÃlà Óirasy e«Ã virÃjate 11,023.011c ÓvÃpadair bhak«yamÃïasya ÓobhayantÅva mÆrdhajÃn 11,023.012a etena kila pÃrthasya yuddham ÃsÅt sudÃruïam 11,023.012c lomahar«aïam atyugraæ Óakrasya balinà yathà 11,023.013a yodhayitvà mahÃbÃhur e«a pÃrthaæ dhanaæjayam 11,023.013c saæÓayaæ gamayitvà ca kuntÅputreïa pÃtita÷ 11,023.014a yasya nÃsti samo loke Óaurye vÅrye ca kaÓ cana 11,023.014c sa e«a nihata÷ Óete bhÅ«mo bhÅ«mak­d Ãhave 11,023.015a paÓya ÓÃætanavaæ k­«ïa ÓayÃnaæ sÆryavarcasam 11,023.015c yugÃnta iva kÃlena pÃtitaæ sÆryam ambarÃt 11,023.016a e«a taptvà raïe ÓatrƤ ÓastratÃpena vÅryavÃn 11,023.016c narasÆryo 'stam abhyeti sÆryo 'stam iva keÓava 11,023.017a Óaratalpagataæ vÅraæ dharme devÃpinà samam 11,023.017c ÓayÃnaæ vÅraÓayane paÓya ÓÆrani«evite 11,023.018a karïinÃlÅkanÃrÃcair ÃstÅrya Óayanottamam 11,023.018c ÃviÓya Óete bhagavÃn skanda÷ Óaravaïaæ yathà 11,023.019a atÆlapÆrïaæ gÃÇgeyas tribhir bÃïai÷ samanvitam 11,023.019c upadhÃyopadhÃnÃgryaæ dattaæ gÃï¬Åvadhanvanà 11,023.020a pÃlayÃna÷ pitu÷ ÓÃstram Ærdhvaretà mahÃyaÓÃ÷ 11,023.020c e«a ÓÃætanava÷ Óete mÃdhavÃpratimo yudhi 11,023.021a dharmÃtmà tÃta dharmaj¤a÷ pÃraæparyeïa nirïaye 11,023.021c amartya iva martya÷ sann e«a prÃïÃn adhÃrayat 11,023.022a nÃsti yuddhe k­tÅ kaÓ cin na vidvÃn na parÃkramÅ 11,023.022c yatra ÓÃætanavo bhÅ«ma÷ Óete 'dya nihata÷ parai÷ 11,023.023a svayam etena ÓÆreïa p­cchyamÃnena pÃï¬avai÷ 11,023.023c dharmaj¤enÃhave m­tyur ÃkhyÃta÷ satyavÃdinà 11,023.024a prana«Âa÷ kuruvaæÓaÓ ca punar yena samuddh­ta÷ 11,023.024c sa gata÷ kurubhi÷ sÃrdhaæ mahÃbuddhi÷ parÃbhavam 11,023.025a dharme«u kurava÷ kaæ nu pariprak«yanti mÃdhava 11,023.025c gate devavrate svargaæ devakalpe narar«abhe 11,023.026a arjunasya vinetÃram ÃcÃryaæ sÃtyakes tathà 11,023.026c taæ paÓya patitaæ droïaæ kurÆïÃæ gurusattamam 11,023.027a astraæ caturvidhaæ veda yathaiva tridaÓeÓvara÷ 11,023.027c bhÃrgavo và mahÃvÅryas tathà droïo 'pi mÃdhava 11,023.028a yasya prasÃdÃd bÅbhatsu÷ pÃï¬ava÷ karma du«karam 11,023.028c cakÃra sa hata÷ Óete nainam astrÃïy apÃlayan 11,023.029a yaæ purodhÃya kurava Ãhvayanti sma pÃï¬avÃn 11,023.029c so 'yaæ Óastrabh­tÃæ Óre«Âho droïa÷ Óastrai÷ p­thak k­ta÷ 11,023.030a yasya nirdahata÷ senÃæ gatir agner ivÃbhavat 11,023.030c sa bhÆmau nihata÷ Óete ÓÃntÃrcir iva pÃvaka÷ 11,023.031a dhanur mu«Âir aÓÅrïaÓ ca hastÃvÃpaÓ ca mÃdhava 11,023.031c droïasya nihatasyÃpi d­Óyate jÅvato yathà 11,023.032a vedà yasmÃc ca catvÃra÷ sarvÃstrÃïi ca keÓava 11,023.032c anapetÃni vai ÓÆrÃd yathaivÃdau prajÃpate÷ 11,023.033a vandanÃrhÃv imau tasya bandibhir vanditau Óubhau 11,023.033c gomÃyavo vikar«anti pÃdau Ói«yaÓatÃrcitau 11,023.034a droïaæ drupadaputreïa nihataæ madhusÆdana 11,023.034c k­pÅ k­païam anvÃste du÷khopahatacetanà 11,023.035a tÃæ paÓya rudatÅm ÃrtÃæ muktakeÓÅm adhomukhÅm 11,023.035c hataæ patim upÃsantÅæ droïaæ Óastrabh­tÃæ varam 11,023.036a bÃïair bhinnatanutrÃïaæ dh­«Âadyumnena keÓava 11,023.036c upÃste vai m­dhe droïaæ jaÂilà brahmacÃriïÅ 11,023.037a pretak­tye ca yatate k­pÅ k­païam Ãturà 11,023.037c hatasya samare bhartu÷ sukumÃrÅ yaÓasvinÅ 11,023.038a agnÅn Ãh­tya vidhivac citÃæ prajvÃlya sarvaÓa÷ 11,023.038c droïam ÃdhÃya gÃyanti trÅïi sÃmÃni sÃmagÃ÷ 11,023.039a kiranti ca citÃm ete jaÂilà brahmacÃriïa÷ 11,023.039c dhanurbhi÷ ÓaktibhiÓ caiva rathanŬaiÓ ca mÃdhava 11,023.040a ÓastraiÓ ca vividhair anyair dhak«yante bhÆritejasam 11,023.040c ta ete droïam ÃdhÃya Óaæsanti ca rudanti ca 11,023.041a sÃmabhis tribhir anta÷sthair anuÓaæsanti cÃpare 11,023.041c agnÃv agnim ivÃdhÃya droïaæ hutvà hutÃÓane 11,023.042a gacchanty abhimukhà gaÇgÃæ droïaÓi«yà dvijÃtaya÷ 11,023.042c apasavyÃæ citiæ k­tvà purask­tya k­pÅæ tadà 11,024.001 gÃndhÃry uvÃca 11,024.001a somadattasutaæ paÓya yuyudhÃnena pÃtitam 11,024.001c vitudyamÃnaæ vihagair bahubhir mÃdhavÃntike 11,024.002a putraÓokÃbhisaætapta÷ somadatto janÃrdana 11,024.002c yuyudhÃnaæ mahe«vÃsaæ garhayann iva d­Óyate 11,024.003a asau tu bhÆriÓravaso mÃtà Óokapariplutà 11,024.003c ÃÓvÃsayati bhartÃraæ somadattam anindità 11,024.004a di«Âyà nedaæ mahÃrÃja dÃruïaæ bharatak«ayam 11,024.004c kurusaækrandanaæ ghoraæ yugÃntam anupaÓyasi 11,024.005a di«Âyà yÆpadhvajaæ vÅraæ putraæ bhÆrisahasradam 11,024.005c anekakratuyajvÃnaæ nihataæ nÃdya paÓyasi 11,024.006a di«Âyà snu«ÃïÃm Ãkrande ghoraæ vilapitaæ bahu 11,024.006c na Ó­ïo«i mahÃrÃja sÃrasÅnÃm ivÃrïave 11,024.007a ekavastrÃnusaævÅtÃ÷ prakÅrïÃsitamÆrdhajÃ÷ 11,024.007c snu«Ãs te paridhÃvanti hatÃpatyà hateÓvarÃ÷ 11,024.008a ÓvÃpadair bhak«yamÃïaæ tvam aho di«Âyà na paÓyasi 11,024.008c chinnabÃhuæ naravyÃghram arjunena nipÃtitam 11,024.009a Óalaæ vinihataæ saækhye bhÆriÓravasam eva ca 11,024.009c snu«ÃÓ ca vidhavÃ÷ sarvà di«Âyà nÃdyeha paÓyasi 11,024.010a di«Âyà tat käcanaæ chatraæ yÆpaketor mahÃtmana÷ 11,024.010c vinikÅrïaæ rathopasthe saumadatter na paÓyasi 11,024.011a amÆs tu bhÆriÓravaso bhÃryÃ÷ sÃtyakinà hatam 11,024.011c parivÃryÃnuÓocanti bhartÃram asitek«aïÃ÷ 11,024.012a età vilapya bahulaæ bhart­Óokena karÓitÃ÷ 11,024.012c patanty abhimukhà bhÆmau k­païaæ bata keÓava 11,024.013a bÅbhatsur atibÅbhatsaæ karmedam akarot katham 11,024.013c pramattasya yad acchaitsÅd bÃhuæ ÓÆrasya yajvana÷ 11,024.014a tata÷ pÃpataraæ karma k­tavÃn api sÃtyaki÷ 11,024.014c yasmÃt prÃyopavi«Âasya prÃhÃr«Åt saæÓitÃtmana÷ 11,024.015a eko dvÃbhyÃæ hata÷ Óe«e tvam adharmeïa dhÃrmika÷ 11,024.015b*0060_01 kiæ nu vak«yati vai satsu go«ÂhÅ«u ca sabhÃsu ca 11,024.015b*0060_02 apuïyam ayaÓasyaæ ca karmedaæ sÃtyaki÷ svayam 11,024.015c iti yÆpadhvajasyaitÃ÷ striya÷ kroÓanti mÃdhava 11,024.016a bhÃryà yÆpadhvajasyai«Ã karasaæmitamadhyamà 11,024.016c k­tvotsaÇge bhujaæ bhartu÷ k­païaæ paryadevayat 11,024.017a ayaæ sa raÓanotkar«Å pÅnastanavimardana÷ 11,024.017c nÃbhyÆrujaghanasparÓÅ nÅvÅvisraæsana÷ kara÷ 11,024.017d*0061_01 ayaæ sa hantà ÓatrÆïÃæ mitrÃïÃm abhayaprada÷ 11,024.017d*0061_02 pradÃtà gosahasrÃïÃæ k«atriyÃntakara÷ kara÷ 11,024.018a vÃsudevasya sÃænidhye pÃrthenÃkli«Âakarmaïà 11,024.018c yudhyata÷ samare 'nyena pramattasya nipÃtita÷ 11,024.019a kiæ nu vak«yasi saæsatsu kathÃsu ca janÃrdana 11,024.019c arjunasya mahat karma svayaæ và sa kirÅÂavÃn 11,024.020a ity evaæ garhayitvai«Ã tÆ«ïÅm Ãste varÃÇganà 11,024.020c tÃm etÃm anuÓocanti sapatnya÷ svÃm iva snu«Ãm 11,024.021a gÃndhÃrarÃja÷ Óakunir balavÃn satyavikrama÷ 11,024.021c nihata÷ sahadevena bhÃgineyena mÃtula÷ 11,024.022a ya÷ purà hemadaï¬ÃbhyÃæ vyajanÃbhyÃæ sma vÅjyate 11,024.022c sa e«a pak«ibhi÷ pak«ai÷ ÓayÃna upavÅjyate 11,024.023a ya÷ sma rÆpÃïi kurute ÓataÓo 'tha sahasraÓa÷ 11,024.023c tasya mÃyÃvino mÃyà dagdhÃ÷ pÃï¬avatejasà 11,024.024a mÃyayà nik­tipraj¤o jitavÃn yo yudhi«Âhiram 11,024.024c sabhÃyÃæ vipulaæ rÃjyaæ sa punar jÅvitaæ jita÷ 11,024.025a ÓakuntÃ÷ Óakuniæ k­«ïa samantÃt paryupÃsate 11,024.025c kitavaæ mama putrÃïÃæ vinÃÓÃyopaÓik«itam 11,024.026a etenaitan mahad vairaæ prasaktaæ pÃï¬avai÷ saha 11,024.026c vadhÃya mama putrÃïÃm Ãtmana÷ sagaïasya ca 11,024.027a yathaiva mama putrÃïÃæ lokÃ÷ ÓastrajitÃ÷ prabho 11,024.027c evam asyÃpi durbuddher lokÃ÷ Óastreïa vai jitÃ÷ 11,024.028a kathaæ ca nÃyaæ tatrÃpi putrÃn me bhrÃt­bhi÷ saha 11,024.028c virodhayed ­jupraj¤Ãn an­jur madhusÆdana 11,024.028d*0062_01 ÓokÃrtà yat svasà k­«ïà k­païaæ paryupÃsate 11,024.028d*0062_02 vinÃÓaæ kÃÇk«atÅ nityaæ putrÃïÃæ krudhyatÅ mama 11,025.001 gÃndhÃry uvÃca 11,025.001a kÃmbojaæ paÓya durdhar«aæ kÃmbojÃstaraïocitam 11,025.001c ÓayÃnam ­«abhaskandhaæ hataæ pÃæsuÓu mÃdhava 11,025.002a yasya k«atajasaædigdhau bÃhÆ candanarÆ«itau 11,025.002c avek«ya k­païaæ bhÃryà vilapaty atidu÷khità 11,025.003a imau tau parighaprakhyau bÃhÆ ÓubhatalÃÇgulÅ 11,025.003c yayor vivaram ÃpannÃæ na ratir mÃæ purÃjahat 11,025.004a kÃæ gatiæ nu gami«yÃmi tvayà hÅnà janeÓvara 11,025.004c dÆrabandhur anÃtheva atÅva madhurasvarà 11,025.005a Ãtape klÃmyamÃnÃnÃæ vividhÃnÃm iva srajÃm 11,025.005c klÃntÃnÃm api nÃrÅïÃæ na ÓrÅr jahati vai tanum 11,025.006a ÓayÃnam abhita÷ ÓÆraæ kÃliÇgaæ madhusÆdana 11,025.006c paÓya dÅptÃÇgadayugapratibaddhamahÃbhujam 11,025.007a mÃgadhÃnÃm adhipatiæ jayatsenaæ janÃrdana 11,025.007c parivÃrya prarudità mÃgadhya÷ paÓya yo«ita÷ 11,025.008a ÃsÃm ÃyatanetrÃïÃæ susvarÃïÃæ janÃrdana 11,025.008c mana÷Órutiharo nÃdo mano mohayatÅva me 11,025.009a prakÅrïasarvÃbharaïà rudantya÷ ÓokakarÓitÃ÷ 11,025.009c svÃstÅrïaÓayanopetà mÃgadhya÷ Óerate bhuvi 11,025.010a kosalÃnÃm adhipatiæ rÃjaputraæ b­hadbalam 11,025.010c bhartÃraæ parivÃryaitÃ÷ p­thak praruditÃ÷ striya÷ 11,025.011a asya gÃtragatÃn bÃïÃn kÃr«ïibÃhubalÃrpitÃn 11,025.011c uddharanty asukhÃvi«Âà mÆrchamÃnÃ÷ puna÷ puna÷ 11,025.012a ÃsÃæ sarvÃnavadyÃnÃm Ãtapena pariÓramÃt 11,025.012c pramlÃnanalinÃbhÃni bhÃnti vaktrÃïi mÃdhava 11,025.013a droïena nihatÃ÷ ÓÆrÃ÷ Óerate rucirÃÇgadÃ÷ 11,025.013b*0063_01 dh­«ÂadyumnasutÃ÷ sarve ÓiÓavo hemamÃlina÷ 11,025.013b*0063_02 rathÃgnyagÃraæ cÃpÃrciæ ÓaraÓaktigadendhanam 11,025.013b*0063_03 droïam ÃsÃdya nirdagdhÃ÷ Óalabhà iva pÃvakam 11,025.013b*0063_04 tathaiva nihatÃ÷ ÓÆrÃ÷ Óerate rucirÃÇgadÃ÷ 11,025.013c droïenÃbhimukhÃ÷ sarve bhrÃtara÷ pa¤ca kekayÃ÷ 11,025.014a taptakäcanavarmÃïas tÃmradhvajarathasraja÷ 11,025.014c bhÃsayanti mahÅæ bhÃsà jvalità iva pÃvakÃ÷ 11,025.015a droïena drupadaæ saækhye paÓya mÃdhava pÃtitam 11,025.015c mahÃdvipam ivÃraïye siæhena mahatà hatam 11,025.016a päcÃlarÃj¤o vipulaæ puï¬arÅkÃk«a pÃï¬uram 11,025.016c Ãtapatraæ samÃbhÃti ÓaradÅva divÃkara÷ 11,025.017a etÃs tu drupadaæ v­ddhaæ snu«Ã bhÃryÃÓ ca du÷khitÃ÷ 11,025.017c dagdhvà gacchanti päcÃlyaæ rÃjÃnam apasavyata÷ 11,025.018a dh­«Âaketuæ mahe«vÃsaæ cedipuægavam aÇganÃ÷ 11,025.018c droïena nihataæ ÓÆraæ haranti h­tacetasa÷ 11,025.019a droïÃstram abhihatyai«a vimarde madhusÆdana 11,025.019b*0064_01 evaæ mÃm iha putrasya putra÷ pitaram anvagÃt 11,025.019c mahe«vÃso hata÷ Óete nadyà h­ta iva druma÷ 11,025.020a e«a cedipati÷ ÓÆro dh­«Âaketur mahÃratha÷ 11,025.020c Óete vinihata÷ saækhye hatvà ÓatrÆn sahasraÓa÷ 11,025.021a vitudyamÃnaæ vihagais taæ bhÃryÃ÷ pratyupasthitÃ÷ 11,025.021c cedirÃjaæ h­«ÅkeÓa hataæ sabalabÃndhavam 11,025.022a dÃÓÃrhÅputrajaæ vÅraæ ÓayÃnaæ satyavikramam 11,025.022c ÃropyÃÇke rudanty etÃÓ cedirÃjavarÃÇganÃ÷ 11,025.023a asya putraæ h­«ÅkeÓa suvaktraæ cÃrukuï¬alam 11,025.023c droïena samare paÓya nik­ttaæ bahudhà Óarai÷ 11,025.024a pitaraæ nÆnam Ãjisthaæ yudhyamÃnaæ parai÷ saha 11,025.024c nÃjahÃt p­«Âhato vÅram adyÃpi madhusÆdana 11,025.025a evaæ mamÃpi putrasya putra÷ pitaram anvagÃt 11,025.025c duryodhanaæ mahÃbÃho lak«maïa÷ paravÅrahà 11,025.026a vindÃnuvindÃv Ãvantyau patitau paÓya mÃdhava 11,025.026c himÃnte pu«pitau ÓÃlau marutà galitÃv iva 11,025.027a käcanÃÇgadavarmÃïau bÃïakha¬gadhanurdharau 11,025.027c ­«abhapratirÆpÃk«au ÓayÃnau vimalasrajau 11,025.028a avadhyÃ÷ pÃï¬avÃ÷ k­«ïa sarva eva tvayà saha 11,025.028c ye muktà droïabhÅ«mÃbhyÃæ karïÃd vaikartanÃt k­pÃt 11,025.029a duryodhanÃd droïasutÃt saindhavÃc ca mahÃrathÃt 11,025.029c somadattÃd vikarïÃc ca ÓÆrÃc ca k­tavarmaïa÷ 11,025.029e ye hanyu÷ Óastravegena devÃn api narar«abhÃ÷ 11,025.030a ta ime nihatÃ÷ saækhye paÓya kÃlasya paryayam 11,025.030c nÃtibhÃro 'sti daivasya dhruvaæ mÃdhava kaÓ cana 11,025.030e yad ime nihatÃ÷ ÓÆrÃ÷ k«atriyai÷ k«atriyar«abhÃ÷ 11,025.030f*0065_01 ÓÆrÃÓ ca k­tavidyÃÓ ca mama putrà manasvina÷ 11,025.031a tadaiva nihatÃ÷ k­«ïa mama putrÃs tarasvina÷ 11,025.031c yadaivÃk­takÃmas tvam upaplavyaæ gata÷ puna÷ 11,025.032a ÓaætanoÓ caiva putreïa prÃj¤ena vidureïa ca 11,025.032c tadaivoktÃsmi mà snehaæ kuru«vÃtmasute«v iti 11,025.033a tayor na darÓanaæ tÃta mithyà bhavitum arhati 11,025.033c acireïaiva me putrà bhasmÅbhÆtà janÃrdana 11,025.034 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,025.034a ity uktvà nyapatad bhÆmau gÃndhÃrÅ ÓokakarÓità 11,025.034c du÷khopahatavij¤Ãnà dhairyam uts­jya bhÃrata 11,025.035a tata÷ kopaparÅtÃÇgÅ putraÓokapariplutà 11,025.035c jagÃma Óauriæ do«eïa gÃndhÃrÅ vyathitendriyà 11,025.036 gÃndhÃry uvÃca 11,025.036a pÃï¬avà dhÃrtarëÂrÃÓ ca drugdhÃ÷ k­«ïa parasparam 11,025.036c upek«ità vinaÓyantas tvayà kasmÃj janÃrdana 11,025.037a Óaktena bahubh­tyena vipule ti«Âhatà bale 11,025.037c ubhayatra samarthena ÓrutavÃkyena caiva ha 11,025.038a icchatopek«ito nÃÓa÷ kurÆïÃæ madhusÆdana 11,025.038c yasmÃt tvayà mahÃbÃho phalaæ tasmÃd avÃpnuhi 11,025.039a patiÓuÓrÆ«ayà yan me tapa÷ kiæ cid upÃrjitam 11,025.039c tena tvÃæ duravÃpÃtma¤ Óapsye cakragadÃdhara 11,025.040a yasmÃt parasparaæ ghnanto j¤Ãtaya÷ kurupÃï¬avÃ÷ 11,025.040c upek«itÃs te govinda tasmÃj j¤ÃtÅn vadhi«yasi 11,025.041a tvam apy upasthite var«e «aÂtriæÓe madhusÆdana 11,025.041c hataj¤Ãtir hatÃmÃtyo hataputro vanecara÷ 11,025.041d*0066_01 anÃthavad avij¤Ãto loke«v anabhilak«ita÷ 11,025.041e kutsitenÃbhyupÃyena nidhanaæ samavÃpsyasi 11,025.042a tavÃpy evaæ hatasutà nihataj¤ÃtibÃndhavÃ÷ 11,025.042c striya÷ paripati«yanti yathaità bharatastriya÷ 11,025.043 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,025.043a tac chrutvà vacanaæ ghoraæ vÃsudevo mahÃmanÃ÷ 11,025.043c uvÃca devÅæ gÃndhÃrÅm Å«ad abhyutsmayann iva 11,025.044a saæhartà v­«ïicakrasya nÃnyo mad vidyate Óubhe 11,025.044c jÃne 'ham etad apy evaæ cÅrïaæ carasi k«atriye 11,025.044d*0067_01 daivÃd eva vinaÓyanti v­«ïayo nÃtra saæÓaya÷ 11,025.045a avadhyÃs te narair anyair api và devadÃnavai÷ 11,025.045c parasparak­taæ nÃÓam ata÷ prÃpsyanti yÃdavÃ÷ 11,025.046a ity uktavati dÃÓÃrhe pÃï¬avÃs trastacetasa÷ 11,025.046c babhÆvur bh­Óasaævignà nirÃÓÃÓ cÃpi jÅvite 11,026.001 vÃsudeva uvÃca 11,026.001a utti«Âhotti«Âha gÃndhÃri mà ca Óoke mana÷ k­thÃ÷ 11,026.001c tavaiva hy aparÃdhena kuravo nidhanaæ gatÃ÷ 11,026.002a yà tvaæ putraæ durÃtmÃnam År«um atyantamÃninam 11,026.002c duryodhanaæ purask­tya du«k­taæ sÃdhu manyase 11,026.003a ni«Âhuraæ vairaparu«aæ v­ddhÃnÃæ ÓÃsanÃtigam 11,026.003c katham Ãtmak­taæ do«aæ mayy ÃdhÃtum ihecchasi 11,026.004a m­taæ và yadi và na«Âaæ yo 'tÅtam anuÓocati 11,026.004c du÷khena labhate du÷khaæ dvÃv anarthau prapadyate 11,026.005a taporthÅyaæ brÃhmaïÅ dhatta garbhaæ; gaur vo¬hÃraæ dhÃvitÃraæ turaægÅ 11,026.005c ÓÆdrà dÃsaæ paÓupÃlaæ tu vaiÓyÃ; vadhÃrthÅyaæ tvadvidhà rÃjaputrÅ 11,026.006 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,026.006a tac chrutvà vÃsudevasya punaruktaæ vaco 'priyam 11,026.006c tÆ«ïÅæ babhÆva gÃndhÃrÅ ÓokavyÃkulalocanà 11,026.007a dh­tarëÂras tu rÃjar«ir nig­hyÃbuddhijaæ tama÷ 11,026.007c paryap­cchata dharmÃtmà dharmarÃjaæ yudhi«Âhiram 11,026.008a jÅvatÃæ parimÃïaj¤a÷ sainyÃnÃm asi pÃï¬ava 11,026.008c hatÃnÃæ yadi jÃnÅ«e parimÃïaæ vadasva me 11,026.009 yudhi«Âhira uvÃca 11,026.009a daÓÃyutÃnÃm ayutaæ sahasrÃïi ca viæÓati÷ 11,026.009c koÂya÷ «a«ÂiÓ ca «a caiva ye 'smin rÃjam­dhe hatÃ÷ 11,026.010a alak«yÃïÃæ tu vÅrÃïÃæ sahasrÃïi caturdaÓa 11,026.010c daÓa cÃnyÃni rÃjendra Óataæ «a«ÂiÓ ca pa¤ca ca 11,026.011 dh­tarëÂra uvÃca 11,026.011a yudhi«Âhira gatiæ kÃæ te gatÃ÷ puru«asattamÃ÷ 11,026.011b*0068_01 ke«u ke«u ca loke«u gatà hy ete narottamÃ÷ 11,026.011b*0068_02 yudhyamÃnà hatÃ÷ saækhye ye caivÃtrÃparÃÇmukhÃ÷ 11,026.011c Ãcak«va me mahÃbÃho sarvaj¤o hy asi me mata÷ 11,026.012 yudhi«Âhira uvÃca 11,026.012a yair hutÃni ÓarÅrÃïi h­«Âai÷ paramasaæyuge 11,026.012c devarÃjasamÃæl lokÃn gatÃs te satyavikramÃ÷ 11,026.013a ye tv ah­«Âena manasà martavyam iti bhÃrata 11,026.013c yudhyamÃnà hatÃ÷ saækhye te gandharvai÷ samÃgatÃ÷ 11,026.014a ye tu saægrÃmabhÆmi«Âhà yÃcamÃnÃ÷ parÃÇmukhÃ÷ 11,026.014c Óastreïa nidhanaæ prÃptà gatÃs te guhyakÃn prati 11,026.014d*0069_01 k«atradharmeïa nihatÃs te gatÃ÷ paramÃæ gatim 11,026.015a pŬyamÃnÃ÷ parair ye tu hÅyamÃnà nirÃyudhÃ÷ 11,026.015c hrÅni«edhà mahÃtmÃna÷ parÃn abhimukhà raïe 11,026.016a chidyamÃnÃ÷ Óitai÷ Óastrai÷ k«atradharmaparÃyaïÃ÷ 11,026.016c gatÃs te brahmasadanaæ hatà vÅrÃ÷ suvarcasa÷ 11,026.017a ye tatra nihatà rÃjann antar Ãyodhanaæ prati 11,026.017c yathà kathaæ cit te rÃjan saæprÃptà uttarÃn kurÆn 11,026.018 dh­tarëÂra uvÃca 11,026.018a kena j¤Ãnabalenaivaæ putra paÓyasi siddhavat 11,026.018c tan me vada mahÃbÃho Órotavyaæ yadi vai mayà 11,026.019 yudhi«Âhira uvÃca 11,026.019a nideÓÃd bhavata÷ pÆrvaæ vane vicaratà mayà 11,026.019c tÅrthayÃtrÃprasaÇgena saæprÃpto 'yam anugraha÷ 11,026.020a devar«ir lomaÓo d­«Âas tata÷ prÃpto 'smy anusm­tim 11,026.020c divyaæ cak«ur api prÃptaæ j¤Ãnayogena vai purà 11,026.021 dh­tarëÂra uvÃca 11,026.021a ye 'trÃnÃthà janasyÃsya sanÃthà ye ca bhÃrata 11,026.021c kaccit te«Ãæ ÓarÅrÃïi dhak«yanti vidhipÆrvakam 11,026.022a na ye«Ãæ santi kartÃro na ca ye 'trÃhitÃgnaya÷ 11,026.022c vayaæ ca kasya kuryÃmo bahutvÃt tÃta karmaïa÷ 11,026.023a yÃn suparïÃÓ ca g­dhrÃÓ ca vikar«anti tatas tata÷ 11,026.023c te«Ãæ tu karmaïà lokà bhavi«yanti yudhi«Âhira 11,026.024 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,026.024a evam ukto mahÃprÃj¤a÷ kuntÅputro yudhi«Âhira÷ 11,026.024c ÃdideÓa sudharmÃïaæ dhaumyaæ sÆtaæ ca saæjayam 11,026.025a viduraæ ca mahÃbuddhiæ yuyutsuæ caiva kauravam 11,026.025c indrasenamukhÃæÓ caiva bh­tyÃn sÆtÃæÓ ca sarvaÓa÷ 11,026.026a bhavanta÷ kÃrayantv e«Ãæ pretakÃryÃïi sarvaÓa÷ 11,026.026c yathà cÃnÃthavat kiæ cic charÅraæ na vinaÓyati 11,026.027a ÓÃsanÃd dharmarÃjasya k«attà sÆtaÓ ca saæjaya÷ 11,026.027c sudharmà dhaumyasahita indrasenÃdayas tathà 11,026.028a candanÃgurukëÂhÃni tathà kÃlÅyakÃny uta 11,026.028c gh­taæ tailaæ ca gandhÃæÓ ca k«aumÃïi vasanÃni ca 11,026.029a samÃh­tya mahÃrhÃïi dÃrÆïÃæ caiva saæcayÃn 11,026.029c rathÃæÓ ca m­ditÃæs tatra nÃnÃpraharaïÃni ca 11,026.030a citÃ÷ k­tvà prayatnena yathÃmukhyÃn narÃdhipÃn 11,026.030c dÃhayÃm Ãsur avyagrà vidhid­«Âena karmaïà 11,026.031a duryodhanaæ ca rÃjÃnaæ bhrÃtÌæÓ cÃsya ÓatÃdhikÃn 11,026.031c Óalyaæ Óalaæ ca rÃjÃnaæ bhÆriÓravasam eva ca 11,026.032a jayadrathaæ ca rÃjÃnam abhimanyuæ ca bhÃrata 11,026.032c dau÷ÓÃsaniæ lak«maïaæ ca dh­«Âaketuæ ca pÃrthivam 11,026.033a b­hantaæ somadattaæ ca s­¤jayÃæÓ ca ÓatÃdhikÃn 11,026.033c rÃjÃnaæ k«emadhanvÃnaæ virÃÂadrupadau tathà 11,026.034a Óikhaï¬inaæ ca päcÃlyaæ dh­«Âadyumnaæ ca pÃr«atam 11,026.034c yudhÃmanyuæ ca vikrÃntam uttamaujasam eva ca 11,026.035a kausalyaæ draupadeyÃæÓ ca Óakuniæ cÃpi saubalam 11,026.035c acalaæ v­«akaæ caiva bhagadattaæ ca pÃrthivam 11,026.036a karïaæ vaikartanaæ caiva sahaputram amar«aïam 11,026.036c kekayÃæÓ ca mahe«vÃsÃæs trigartÃæÓ ca mahÃrathÃn 11,026.037a ghaÂotkacaæ rÃk«asendraæ bakabhrÃtaram eva ca 11,026.037c alambusaæ ca rÃjÃnaæ jalasaædhaæ ca pÃrthivam 11,026.038a anyÃæÓ ca pÃrthivÃn rÃja¤ ÓataÓo 'tha sahasraÓa÷ 11,026.038b*0070_01 citÃ÷ k­tvà mahe«vÃsÃn sarvÃn etÃn yathÃvidhi 11,026.038c gh­tadhÃrÃhutair dÅptai÷ pÃvakai÷ samadÃhayan 11,026.039a pit­medhÃÓ ca ke«Ãæ cid avartanta mahÃtmanÃm 11,026.039c sÃmabhiÓ cÃpy agÃyanta te 'nvaÓocyanta cÃparai÷ 11,026.040a sÃmnÃm ­cÃæ ca nÃdena strÅïÃæ ca ruditasvanai÷ 11,026.040c kaÓmalaæ sarvabhÆtÃnÃæ niÓÃyÃæ samapadyata 11,026.041a te vidhÆmÃ÷ pradÅptÃÓ ca dÅpyamÃnÃÓ ca pÃvakÃ÷ 11,026.041c nabhasÅvÃnvad­Óyanta grahÃs tanvabhrasaæv­tÃ÷ 11,026.042a ye cÃpy anÃthÃs tatrÃsan nÃnÃdeÓasamÃgatÃ÷ 11,026.042c tÃæÓ ca sarvÃn samÃnÃyya rÃÓÅn k­tvà sahasraÓa÷ 11,026.043a citvà dÃrubhir avyagra÷ prabhÆtai÷ snehatÃpitai÷ 11,026.043c dÃhayÃm Ãsa viduro dharmarÃjasya ÓÃsanÃt 11,026.044a kÃrayitvà kriyÃs te«Ãæ kururÃjo yudhi«Âhira÷ 11,026.044c dh­tarëÂraæ purask­tya gaÇgÃm abhimukho 'gamat 11,027.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 11,027.001a te samÃsÃdya gaÇgÃæ tu ÓivÃæ puïyajanocitÃm 11,027.001c hradinÅæ vaprasaæpannÃæ mahÃnÆpÃæ mahÃvanÃm 11,027.002a bhÆ«aïÃny uttarÅyÃïi ve«ÂanÃny avamucya ca 11,027.002b*0071_01 kavacÃni vicitrÃïi gaÇgÃm avajagÃhire 11,027.002c tata÷ pitÌïÃæ pautrÃïÃæ bhrÃtÌïÃæ svajanasya ca 11,027.003a putrÃïÃm ÃryakÃïÃæ ca patÅnÃæ ca kurustriya÷ 11,027.003c udakaæ cakrire sarvà rudantyo bh­Óadu÷khitÃ÷ 11,027.003e suh­dÃæ cÃpi dharmaj¤Ã÷ pracakru÷ salilakriyÃ÷ 11,027.004a udake kriyamÃïe tu vÅrÃïÃæ vÅrapatnibhi÷ 11,027.004c sÆpatÅrthÃbhavad gaÇgà bhÆyo viprasasÃra ca 11,027.005a tan mahodadhisaækÃÓaæ nirÃnandam anutsavam 11,027.005c vÅrapatnÅbhir ÃkÅrïaæ gaÇgÃtÅram aÓobhata 11,027.006a tata÷ kuntÅ mahÃrÃja sahasà ÓokakarÓità 11,027.006c rudatÅ mandayà vÃcà putrÃn vacanam abravÅt 11,027.007a ya÷ sa ÓÆro mahe«vÃso rathayÆthapayÆthapa÷ 11,027.007c arjunena hata÷ saækhye vÅralak«aïalak«ita÷ 11,027.008a yaæ sÆtaputraæ manyadhvaæ rÃdheyam iti pÃï¬avÃ÷ 11,027.008c yo vyarÃjac camÆmadhye divÃkara iva prabhu÷ 11,027.009a pratyayudhyata ya÷ sarvÃn purà va÷ sapadÃnugÃn 11,027.009c duryodhanabalaæ sarvaæ ya÷ prakar«an vyarocata 11,027.009d*0072_01 ya÷ sa vÅro mahe«vÃso mahÃbalaparÃkrama÷ 11,027.010a yasya nÃsti samo vÅrye p­thivyÃm api kaÓ cana 11,027.010b*0073_01 yo 'v­ïÅta yaÓa÷ ÓÆra÷ prÃïair api sadà bhuvi 11,027.010c satyasaædhasya ÓÆrasya saægrÃme«v apalÃyina÷ 11,027.011a kurudhvam udakaæ tasya bhrÃtur akli«Âakarmaïa÷ 11,027.011c sa hi va÷ pÆrvajo bhrÃtà bhÃskarÃn mayy ajÃyata 11,027.011e kuï¬alÅ kavacÅ ÓÆro divÃkarasamaprabha÷ 11,027.011f*0074_01 dÃtÃniÓaæ brÃhmaïÃnÃæ pÆjaka÷ ÓÅlarak«aka÷ 11,027.011f*0074_02 k­taj¤a÷ satyavÃdÅ ca mahÃrathamahÃratha÷ 11,027.011f*0074_03 abhimÃnÅ vinÅtÃtmà sundara÷ priyadarÓana÷ 11,027.011f*0074_04 ekapatnÅrata÷ ÓrÅmÃn nityam ÆrjitaÓÃsana÷ 11,027.011f*0074_05 rÃjà sarvasya rëÂrasya duryodhanahite rata÷ 11,027.011f*0074_06 mama priyakaro nityaæ putrÃïÃæ rak«akaÓ ca ha 11,027.012a Órutvà tu pÃï¬avÃ÷ sarve mÃtur vacanam apriyam 11,027.012c karïam evÃnuÓocanta bhÆyaÓ cÃrtatarÃbhavan 11,027.013a tata÷ sa puru«avyÃghra÷ kuntÅputro yudhi«Âhira÷ 11,027.013c uvÃca mÃtaraæ vÅro ni÷Óvasann iva pannaga÷ 11,027.013d*0075_01 ya÷ Óarormir dhvajÃvarto mahÃbhujamahÃgraha÷ 11,027.013d*0075_02 talaÓabdapraïudito mahÃrathamahÃhrada÷ 11,027.014a yasye«upÃtam ÃsÃdya nÃnyas ti«Âhed dhanaæjayÃt 11,027.014c kathaæ putro bhavatyÃæ sa devagarbha÷ purÃbhavat 11,027.015a yasya bÃhupratÃpena tÃpitÃ÷ sarvato vayam 11,027.015c tam agnim iva vastreïa kathaæ chÃditavaty asi 11,027.015e yasya bÃhubalaæ ghoraæ dhÃrtarëÂrair upÃsitam 11,027.015f*0076_01 upÃsitaæ yathÃsmÃbhir balaæ gÃï¬Åvadhanvana÷ 11,027.015f*0076_02 bhÆmipÃnÃæ ca sarve«Ãæ balaæ balavatÃæ vara÷ 11,027.016a nÃnya÷ kuntÅsutÃt karïÃd ag­hïÃd rathinÃæ rathÅ 11,027.016c sa na÷ prathamajo bhrÃtà sarvaÓastrabh­tÃæ vara÷ 11,027.016e asÆta taæ bhavaty agre katham adbhutavikramam 11,027.017a aho bhavatyà mantrasya pidhÃnena vayaæ hatÃ÷ 11,027.017c nidhanena hi karïasya pŬitÃ÷ sma sabÃndhavÃ÷ 11,027.018a abhimanyor vinÃÓena draupadeyavadhena ca 11,027.018c päcÃlÃnÃæ ca nÃÓena kurÆïÃæ patanena ca 11,027.019a tata÷ Óataguïaæ du÷kham idaæ mÃm asp­Óad bh­Óam 11,027.019c karïam evÃnuÓocan hi dahyÃmy agnÃv ivÃhita÷ 11,027.019d*0077_01 karïÃrjunasahÃyo 'haæ jayeyam api vÃsavam 11,027.020a na hi sma kiæ cid aprÃpyaæ bhaved api divi sthitam 11,027.020c na ca sma vaiÓasaæ ghoraæ kauravÃntakaraæ bhavet 11,027.021a evaæ vilapya bahulaæ dharmarÃjo yudhi«Âhira÷ 11,027.021c vinada¤ Óanakai rÃjaæÓ cakÃrÃsyodakaæ prabhu÷ 11,027.022a tato vinedu÷ sahasà strÅpuæsÃs tatra sarvaÓa÷ 11,027.022c abhito ye sthitÃs tatra tasminn udakakarmaïi 11,027.023a tata ÃnÃyayÃm Ãsa karïasya saparicchadam 11,027.023c striya÷ kurupatir dhÅmÃn bhrÃtu÷ premïà yudhi«Âhira÷ 11,027.024a sa tÃbhi÷ saha dharmÃtmà pretak­tyam anantaram 11,027.024b*0078_01 aho bhavatyà mantrasya gopanena vayaæ hatÃ÷ 11,027.024b*0078_02 pÃpenÃsau mayà jye«Âho bhrÃtÃj¤ÃnÃn nipÃtita÷ 11,027.024b*0079_01 sarvaæ cakÃra karïasya vidhivad bhÆridak«iïam 11,027.024b*0079_02 sa rÃjà dh­tarëÂraÓ ca k­tvà jalam atandrita÷ 11,027.024b*0080_01 cakÃra vidhivad dhÅmÃn dharmarÃjo yudhi«Âhira÷ 11,027.024b*0080_02 pÃpenÃsau mayà Óre«Âho bhrÃtà j¤Ãtir nipÃtita÷ 11,027.024b*0080_03 ato manasi yad guhyaæ strÅïÃæ tan na bhavi«yati 11,027.024c k­tvottatÃra gaÇgÃyÃ÷ salilÃd Ãkulendriya÷ 11,027.024d*0081_01 samuttatÃra gaÇgÃyà bhÃryayà saha bhÃrata 11,027.024d*0082_01 bhrÃt­bhi÷ sahita÷ sarvair gaÇgÃtÅram upÃviÓat 11,027.024d*0083_01 ya idaæ Ó­ïuyÃd dhÅmä ÓraddhÃbhaktisamanvita÷ 11,027.024d*0083_02 tasya nÃrÃyaïo deva÷ pradadÃti samÅhitam 11,027.024d*0083_03 mÃnasaæ vÃcikaæ caiva kÃyikaæ yac ca du«k­tam 11,027.024d*0083_04 purÃïaj¤aæ pÆjayitvà brahmahatyà vimucyate 11,027.024d*0083_05 putrapautrai÷ pariv­ta iha loke sukhaæ labhet 11,027.024d*0083_06 muktvà ca sakalÃl lokÃn indraloke mahÅyate