% Mahabharata: Striparvan
% Electronic text (C) Bhandarkar Oriental Research Institute,
% Pune, India, 1999

% On the basis of the text entered by Muneo Tokunaga et al., 
% revised by John Smith, Cambridge, et al.

___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!   
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. 
                                       
Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding:
                                       
description             character  =ASCII   
                                       
long a                  à             224   
long A                  â             226   
long i                  ã             227   
long I                  ä             228   
long u                  å             229   
long U                  æ             230   
vocalic r               ç             231   
vocalic R               è             232   
long vocalic r          é             233   
vocalic l               ë             235   
long vocalic l          í             237   
velar n                 ï             239   
velar N                 ð             240   
palatal n               ¤             164   
palatal N               ¥             165   
retroflex t             ñ             241   
retroflex T             ò             242   
retroflex d             ó             243   
retroflex D             ô             244   
retroflex n             õ             245   
retroflex N             ö             246   
palatal s               ÷             247   
palatal S               ø             248   
retroflex s             ù             249   
retroflex S             ú             250   
anusvara                ü             252   
capital anusvara        ý             253   
visarga                 þ             254   

long e                  ¹             185   
long o                  º             186   
l underbar              ×             215   
r underbar              Ÿ             159   
n underbar              ­             173   
k underbar              É             201   
t underbar              Â             194   
                                       
Other characters of the CSX encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings 
and formats see:
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf
and
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf
___________________________________________________________________



11,001.000*0001_01	nàràyaõaü namaskçtya naraü caiva narottamam
11,001.000*0001_02	devãü sarasvatãü caiva tato jayam udãrayet
11,001.001	janamejaya uvàca
11,001.001a	hate duryodhane caiva hate sainye ca sarva÷aþ
11,001.001c	dhçtaràùñro mahàràjaþ ÷rutvà kim akaron mune
11,001.002a	tathaiva kauravo ràjà dharmaputro mahàmanàþ
11,001.002c	kçpaprabhçtaya÷ caiva kim akurvata te trayaþ
11,001.003a	a÷vatthàmnaþ ÷rutaü karma ÷àpa÷ cànyonyakàritaþ
11,001.003c	vçttàntam uttaraü bråhi yad abhàùata saüjayaþ
11,001.004	vai÷aüpàyana uvàca
11,001.004a	hate putra÷ate dãnaü chinna÷àkham iva drumam
11,001.004c	putra÷okàbhisaütaptaü dhçtaràùñraü mahãpatim
11,001.005a	dhyànamåkatvam àpannaü cintayà samabhiplutam
11,001.005c	abhigamya mahàpràj¤aþ saüjayo vàkyam abravãt
11,001.006a	kiü ÷ocasi mahàràja nàsti ÷oke sahàyatà
11,001.006c	akùauhiõyo hatà÷ càùñau da÷a caiva vi÷àü pate
11,001.006e	nirjaneyaü vasumatã ÷ånyà saüprati kevalà
11,001.007a	nànàdigbhyaþ samàgamya nànàde÷yà naràdhipàþ
11,001.007c	sahitàs tava putreõa sarve vai nidhanaü gatàþ
11,001.008a	pitéõàü putrapautràõàü j¤àtãnàü suhçdàü tathà
11,001.008c	guråõàü cànupårvyeõa pretakàryàõi kàraya
11,001.008d*0002_01	**** **** ye cànye 'nucarà hatàþ
11,001.008d*0002_02	pretakàryàõi sarvàõi kàrayasva naràdhipa
11,001.009	vai÷aüpàyana uvàca
11,001.009a	tac chrutvà karuõaü vàkyaü putrapautravadhàrditaþ
11,001.009c	papàta bhuvi durdharùo vàtàhata iva drumaþ
11,001.010	dhçtaràùñra uvàca
11,001.010a	hataputro hatàmàtyo hatasarvasuhçjjanaþ
11,001.010c	duþkhaü nånaü bhaviùyàmi vicaran pçthivãm imàm
11,001.011a	kiü nu bandhuvihãnasya jãvitena mamàdya vai
11,001.011c	lånapakùasya iva me jaràjãrõasya pakùiõaþ
11,001.012a	hçtaràjyo hatasuhçd dhatacakùu÷ ca vai tathà
11,001.012c	na bhràjiùye mahàpràj¤a kùãõara÷mir ivàü÷umàn
11,001.013a	na kçtaü suhçdàü vàkyaü jàmadagnyasya jalpataþ
11,001.013c	nàradasya ca devarùeþ kçùõadvaipàyanasya ca
11,001.014a	sabhàmadhye tu kçùõena yac chreyo 'bhihitaü mama
11,001.014c	alaü vaireõa te ràjan putraþ saügçhyatàm iti
11,001.015a	tac ca vàkyam akçtvàhaü bhç÷aü tapyàmi durmatiþ
11,001.015c	na hi ÷rotàsmi bhãùmasya dharmayuktaü prabhàùitam
11,001.016a	duryodhanasya ca tathà vçùabhasyeva nardataþ
11,001.016c	duþ÷àsanavadhaü ÷rutvà karõasya ca viparyayam
11,001.016e	droõasåryoparàgaü ca hçdayaü me vidãryate
11,001.017a	na smaràmy àtmanaþ kiü cit purà saüjaya duùkçtam
11,001.017c	yasyedaü phalam adyeha mayà måóhena bhujyate
11,001.018a	nånaü hy apakçtaü kiü cin mayà pårveùu janmasu
11,001.018c	yena màü duþkhabhàgeùu dhàtà karmasu yuktavàn
11,001.019a	pariõàma÷ ca vayasaþ sarvabandhukùaya÷ ca me
11,001.019c	suhçnmitravinà÷a÷ ca daivayogàd upàgataþ
11,001.019e	ko 'nyo 'sti duþkhitataro mayà loke pumàn iha
11,001.020a	tan màm adyaiva pa÷yantu pàõóavàþ saü÷itavratam
11,001.020c	vivçtaü brahmalokasya dãrgham adhvànam àsthitam
11,001.021	vai÷aüpàyana uvàca
11,001.021a	tasya làlapyamànasya bahu÷okaü vicinvataþ
11,001.021c	÷okàpahaü narendrasya saüjayo vàkyam abravãt
11,001.022a	÷okaü ràjan vyapanuda ÷rutàs te vedani÷cayàþ
11,001.022c	÷àstràgamà÷ ca vividhà vçddhebhyo nçpasattama
11,001.022e	sç¤jaye putra÷okàrte yad åcur munayaþ purà
11,001.023a	tathà yauvanajaü darpam àsthite te sute nçpa
11,001.023c	na tvayà suhçdàü vàkyaü bruvatàm avadhàritam
11,001.023e	svàrtha÷ ca na kçtaþ ka÷ cil lubdhena phalagçddhinà
11,001.023f*0003_01	asinaivaikadhàreõa svabuddhyà tu viceùñitam
11,001.023f*0003_02	pràya÷o 'vçttasaüpannàþ satataü paryupàsitàþ
11,001.024a	tava duþ÷àsano mantrã ràdheya÷ ca duràtmavàn
11,001.024c	÷akuni÷ caiva duùñàtmà citrasena÷ ca durmatiþ
11,001.024e	÷alya÷ ca yena vai sarvaü ÷alyabhåtaü kçtaü jagat
11,001.025a	kuruvçddhasya bhãùmasya gàndhàryà vidurasya ca
11,001.025b*0004_01	droõasya ca mahàràja kçpasya ca ÷aradvataþ
11,001.025b*0004_02	kçùõasya ca mahàbàho nàradasya ca dhãmataþ
11,001.025b*0004_03	çùãõàü ca tathànyeùàü vyàsasyàmitatejasaþ
11,001.025c	na kçtaü vacanaü tena tava putreõa bhàrata
11,001.025d*0005_01	alpabuddhir ahaükàrã nityaü yuddham iti bruvan
11,001.025d*0005_02	kråro durmarùaõo nityam asaütuùña÷ ca vãryavàn
11,001.025d*0005_03	÷rutavàn asi medhàvã satyavàü÷ caiva nityadà
11,001.025d*0005_04	na muhyantãdç÷àþ santo buddhimanto bhavàdç÷àþ
11,001.026a	na dharmaþ satkçtaþ ka÷ cin nityaü yuddham iti bruvan
11,001.026c	kùapitàþ kùatriyàþ sarve ÷atråõàü vardhitaü ya÷aþ
11,001.027a	madhyastho hi tvam apy àsãr na kùamaü kiü cid uktavàn
11,001.027c	dhår dhareõa tvayà bhàras tulayà na samaü dhçtaþ
11,001.028a	àdàv eva manuùyeõa vartitavyaü yathà kùamam
11,001.028c	yathà nàtãtam arthaü vai pa÷càttàpena yujyate
11,001.029a	putragçddhyà tvayà ràjan priyaü tasya cikãrùatà
11,001.029c	pa÷càttàpam idaü pràptaü na tvaü ÷ocitum arhasi
11,001.030a	madhu yaþ kevalaü dçùñvà prapàtaü nànupa÷yati
11,001.030c	sa bhraùño madhulobhena ÷ocaty eva yathà bhavàn
11,001.031a	arthàn na ÷ocan pràpnoti na ÷ocan vindate sukham
11,001.031c	na ÷oca¤ ÷riyam àpnoti na ÷ocan vindate param
11,001.032a	svayam utpàdayitvàgniü vastreõa pariveùñayet
11,001.032c	dahyamàno manastàpaü bhajate na sa paõóitaþ
11,001.033a	tvayaiva sasutenàyaü vàkyavàyusamãritaþ
11,001.033c	lobhàjyena ca saüsikto jvalitaþ pàrthapàvakaþ
11,001.034a	tasmin samiddhe patitàþ ÷alabhà iva te sutàþ
11,001.034c	tàn ke÷avàrcir nirdagdhàn na tvaü ÷ocitum arhasi
11,001.035a	yac cà÷rupàtakalilaü vadanaü vahase nçpa
11,001.035c	a÷àstradçùñam etad dhi na pra÷aüsanti paõóitàþ
11,001.036a	visphuliïgà iva hy etàn dahanti kila mànavàn
11,001.036c	jahãhi manyuü buddhyà vai dhàrayàtmànam àtmanà
11,001.037a	evam à÷vàsitas tena saüjayena mahàtmanà
11,001.037c	viduro bhåya evàha buddhipårvaü paraütapa
11,002.001	vai÷aüpàyana uvàca
11,002.001a	tato 'mçtasamair vàkyair hlàdayan puruùarùabham
11,002.001c	vaicitravãryaü viduro yad uvàca nibodha tat
11,002.002	vidura uvàca
11,002.002a	uttiùñha ràjan kiü ÷eùe dhàrayàtmànam àtmanà
11,002.002c	sthirajaïgamamartyànàü sarveùàm eùa nirõayaþ
11,002.002d*0006_01	eùà vai sarvasattvànàü loke÷vara parà gatiþ
11,002.003a	sarve kùayàntà nicayàþ patanàntàþ samucchrayàþ
11,002.003c	saüyogà viprayogàntà maraõàntaü hi jãvitam
11,002.004a	yadà ÷åraü ca bhãruü ca yamaþ karùati bhàrata
11,002.004c	tat kiü na yotsyanti hi te kùatriyàþ kùatriyarùabha
11,002.005a	ayudhyamàno mriyate yudhyamàna÷ ca jãvati
11,002.005c	kàlaü pràpya mahàràja na ka÷ cid ativartate
11,002.005d*0007_01	abhàvàdãni bhåtàni bhàvamadhyàni bhàrata
11,002.005d*0007_02	abhàvanidhanàny eva tatra kà paridevanà
11,002.005d*0007_03	na ÷ocan mçtam anveti na ÷ocan mriyate naraþ
11,002.005d*0007_04	evaü sàüsiddhike loke kimartham anu÷ocasi
11,002.005d*0007_05	kàlaþ karùati bhåtàni sarvàõi vividhàny uta
11,002.005d*0007_06	na kàlasya priyaþ ka÷ cin na dveùyaþ kurusattama
11,002.005d*0007_07	yathà vàyus tçõàgràõi saüvartayati sarva÷aþ
11,002.005d*0007_08	tathà kàlava÷aü yànti bhåtàni bharatarùabha
11,002.005d*0007_09	ekasàrthaprayàtànàü sarveùàü tatra gàminàm
11,002.005d*0007_10	yasya kàlaþ prayàty agre tatra kà paridevanà
11,002.006a	na càpy etàn hatàn yuddhe ràja¤ ÷ocitum arhasi
11,002.006c	pramàõaü yadi ÷àstràõi gatàs te paramàü gatim
11,002.007a	sarve svàdhyàyavanto hi sarve ca caritavratàþ
11,002.007c	sarve càbhimukhàþ kùãõàs tatra kà paridevanà
11,002.008a	adar÷anàd àpatitàþ puna÷ càdar÷anaü gatàþ
11,002.008c	na te tava na teùàü tvaü tatra kà paridevanà
11,002.009a	hato 'pi labhate svargaü hatvà ca labhate ya÷aþ
11,002.009c	ubhayaü no bahuguõaü nàsti niùphalatà raõe
11,002.010a	teùàü kàmadughàül lokàn indraþ saükalpayiùyati
11,002.010c	indrasyàtithayo hy ete bhavanti puruùarùabha
11,002.011a	na yaj¤air dakùiõàvadbhir na tapobhir na vidyayà
11,002.011c	svargaü yànti tathà martyà yathà ÷årà raõe hatàþ
11,002.011d*0008_01	÷arãràgniùu ÷åràõàü juhuvus te ÷aràhutãþ
11,002.011d*0008_02	håyamànठ÷aràü÷ caiva sehus tejasvino mithaþ
11,002.011d*0008_03	evaü ràjaüs tavàcakùe svargyaü panthànam uttamam
11,002.011d*0008_04	na yuddhàd adhikaü kiü cit kùatriyasyeha vidyate
11,002.011d*0008_05	kùatriyàs te mahàtmànaþ ÷åràþ samiti÷obhanàþ
11,002.011d*0008_06	à÷iùaþ paramàþ pràptà na ÷ocyàþ sarva eva hi
11,002.011d*0008_07	àtmànam àtmanà÷vàsya mà ÷ucaþ puruùarùabha
11,002.011d*0008_08	nàdya ÷okàbhibhåtas tvaü kàryam utsraùñum arhasi
11,002.012a	màtàpitçsahasràõi putradàra÷atàni ca
11,002.012c	saüsàreùv anubhåtàni kasya te kasya và vayam
11,002.013a	÷okasthànasahasràõi bhayasthàna÷atàni ca
11,002.013c	divase divase måóham àvi÷anti na paõóitam
11,002.014a	na kàlasya priyaþ ka÷ cin na dveùyaþ kurusattama
11,002.014c	na madhyasthaþ kva cit kàlaþ sarvaü kàlaþ prakarùati
11,002.014d*0009_01	kàlaþ pacati bhåtàni kàlaþ saüharate prajàþ
11,002.014d*0009_02	kàlaþ supteùu jàgarti kàlo hi duratikramaþ
11,002.015a	anityaü jãvitaü råpaü yauvanaü dravyasaücayaþ
11,002.015c	àrogyaü priyasaüvàso gçdhyed eùu na paõóitaþ
11,002.016a	na jànapadikaü duþkham ekaþ ÷ocitum arhasi
11,002.016c	apy abhàvena yujyeta tac càsya na nivartate
11,002.017a	a÷ocan pratikurvãta yadi pa÷yet paràkramam
11,002.017c	bhaiùajyam etad duþkhasya yad etan nànucintayet
11,002.017e	cintyamànaü hi na vyeti bhåya÷ càpi vivardhate
11,002.018a	aniùñasaüprayogàc ca viprayogàt priyasya ca
11,002.018b*0010_01	alabdhalàbhàþ kli÷yante labdhalàbhànupàtinaþ
11,002.018c	manuùyà mànasair duþkhair yujyante ye 'lpabuddhayaþ
11,002.019a	nàrtho na dharmo na sukhaü yad etad anu÷ocasi
11,002.019c	na ca nàpaiti kàryàrthàt trivargàc caiva bhra÷yate
11,002.020a	anyàm anyàü dhanàvasthàü pràpya vai÷eùikãü naràþ
11,002.020c	asaütuùñàþ pramuhyanti saütoùaü yànti paõóitàþ
11,002.021a	praj¤ayà mànasaü duþkhaü hanyàc chàrãram auùadhaiþ
11,002.021c	etaj j¤ànasya sàmarthyaü na bàlaiþ samatàm iyàt
11,002.022a	÷ayànaü cànu÷ayati tiùñhantaü cànutiùñhati
11,002.022c	anudhàvati dhàvantaü karma pårvakçtaü naram
11,002.023a	yasyàü yasyàm avasthàyàü yat karoti ÷ubhà÷ubham
11,002.023c	tasyàü tasyàm avasthàyàü tat tat phalam upà÷nute
11,002.023d*0011_01	yena yena ÷arãreõa yad yat karma karoti yaþ
11,002.023d*0011_02	tena tena ÷arãreõa tat tat phalam upà÷nute
11,002.023d*0011_03	àtmaiva hy àtmano mitram àtmaiva ripur àtmanaþ
11,002.023d*0011_04	àtmaiva hy àtmanaþ sàkùã kçtasyàpakçtasya ca
11,002.023d*0011_05	÷ubhena karmaõà saukhyaü duþkhaü pàpena karmaõà
11,002.023d*0011_06	kçtaü bhavati sarvatra nàkçtaü bhujyate kva cit
11,002.023d*0011_07	na hi j¤ànaviruddheùu bahvapàyeùu karmasu
11,002.023d*0011_08	målaghàtiùu sajjante buddhimanto bhavadvidhàþ
11,003.001	dhçtaràùñra uvàca
11,003.001a	subhàùitair mahàpràj¤a ÷oko 'yaü vigato mama
11,003.001c	bhuya eva tu vàkyàni ÷rotum icchàmi tattvataþ
11,003.002a	aniùñànàü ca saüsargàd iùñànàü ca vivarjanàt
11,003.002c	kathaü hi mànasair duþkhaiþ pramucyante 'tra paõóitàþ
11,003.003	vidura uvàca
11,003.003a	yato yato mano duþkhàt sukhàd vàpi pramucyate
11,003.003c	tatas tataþ ÷amaü labdhvà sugatiü vindate budhaþ
11,003.004a	a÷à÷vatam idaü sarvaü cintyamànaü nararùabha
11,003.004c	kadalãsaünibho lokaþ sàro hy asya na vidyate
11,003.004d*0012_01	yadà pràj¤à÷ ca måóhà÷ ca dhanavanto 'tha nirdhanàþ
11,003.004d*0012_02	sarve pitçva÷aü pràpya svapanti vigatajvaràþ
11,003.004d*0012_03	nirmàüsair asthibhåyiùñhair gàtraiþ snàyunibandhanaiþ
11,003.004d*0012_04	kiü vi÷eùaü prapa÷yanti tatra teùàü pare janàþ
11,003.004d*0012_05	yena pratyavagaccheyuþ kularåpavi÷eùaõam
11,003.004d*0012_06	kasmàd anyonyam icchanti vipralabdhadhiyo naràþ
11,003.005a	gçhàõy eva hi martyànàm àhur dehàni paõóitàþ
11,003.005c	kàlena viniyujyante sattvam ekaü tu ÷obhanam
11,003.006a	yathà jãrõam ajãrõaü và vastraü tyaktvà tu vai naraþ
11,003.006c	anyad rocayate vastram evaü dehàþ ÷arãriõàm
11,003.007a	vaicitravãrya vàsaü hi duþkhaü và yadi và sukham
11,003.007c	pràpnuvantãha bhåtàni svakçtenaiva karmaõà
11,003.008a	karmaõà pràpyate svargaü sukhaü duþkhaü ca bhàrata
11,003.008c	tato vahati taü bhàram ava÷aþ svava÷o 'pi và
11,003.009a	yathà ca mçnmayaü bhàõóaü cakràråóhaü vipadyate
11,003.009c	kiü cit prakriyamàõaü và kçtamàtram athàpi và
11,003.010a	chinnaü vàpy avaropyantam avatãrõam athàpi và
11,003.010c	àrdraü vàpy atha và ÷uùkaü pacyamànam athàpi và
11,003.011a	avatàryamàõam àpàkàd uddhçtaü vàpi bhàrata
11,003.011c	atha và paribhujyantam evaü dehàþ ÷arãriõàm
11,003.012a	garbhastho và prasåto vàpy atha và divasàntaraþ
11,003.012c	ardhamàsagato vàpi màsamàtragato 'pi và
11,003.013a	saüvatsaragato vàpi dvisaüvatsara eva và
11,003.013c	yauvanastho 'pi madhyastho vçddho vàpi vipadyate
11,003.014a	pràkkarmabhis tu bhåtàni bhavanti na bhavanti ca
11,003.014c	evaü sàüsiddhike loke kimartham anutapyase
11,003.015a	yathà ca salile ràjan krãóàrtham anusaücaran
11,003.015c	unmajjec ca nimajjec ca kiü cit sattvaü naràdhipa
11,003.016a	evaü saüsàragahanàd unmajjananimajjanàt
11,003.016c	karmabhogena badhyantaþ kli÷yante ye 'lpabuddhayaþ
11,003.016d*0013_01	j¤ànayogena mahatà samuttãrõà maharùayaþ
11,003.017a	ye tu pràj¤àþ sthitàþ satye saüsàràntagaveùiõaþ
11,003.017c	samàgamaj¤à bhåtànàü te yànti paramàü gatim
11,004.001	dhçtaràùñra uvàca
11,004.001a	kathaü saüsàragahanaü vij¤eyaü vadatàü vara
11,004.001c	etad icchàmy ahaü ÷rotuü tattvam àkhyàhi pçcchataþ
11,004.002	vidura uvàca
11,004.002a	janmaprabhçti bhåtànàü kriyàþ sarvàþ ÷çõu prabho
11,004.002c	pårvam eveha kalale vasate kiü cid antaram
11,004.002d*0014_01	tatas tu vàyuvegena kalalaü kiü cid antaram
11,004.003a	tataþ sa pa¤came 'tãte màse màüsaü prakalpayet
11,004.003c	tataþ sarvàïgasaüpårõo garbho màse prajàyate
11,004.004a	amedhyamadhye vasati màüsa÷oõitalepane
11,004.004c	tatas tu vàyuvegena årdhvapàdo hy adhaþ÷iràþ
11,004.005a	yonidvàram upàgamya bahån kle÷àn samçcchati
11,004.005c	yonisaüpãóanàc caiva pårvakarmabhir anvitaþ
11,004.006a	tasmàn muktaþ sa saüsàràd anyàn pa÷yaty upadravàn
11,004.006c	grahàs tam upasarpanti sàrameyà ivàmiùam
11,004.007a	tataþ pràptottare kàle vyàdhaya÷ càpi taü tathà
11,004.007c	upasarpanti jãvantaü badhyamànaü svakarmabhiþ
11,004.008a	baddham indriyapà÷ais taü saïgasvàdubhir àturam
11,004.008c	vyasanàny upavartante vividhàni naràdhipa
11,004.008e	badhyamàna÷ ca tair bhåyo naiva tçptim upaiti saþ
11,004.008f*0015_01	tadà na vetti caivàyaü prakurvan sàdhv asàdhunã
11,004.008f*0016_01	tathaiva parirakùyanti ye dhyànapariniùñhitàþ
11,004.009a	ayaü na budhyate tàvad yamalokam athàgatam
11,004.009c	yamadåtair vikçùyaü÷ ca mçtyuü kàlena gacchati
11,004.010a	vàgghãnasya ca yanmàtram iùñàniùñaü kçtaü mukhe
11,004.010c	bhåya evàtmanàtmànaü badhyamànam upekùate
11,004.011a	aho vinikçto loko lobhena ca va÷ãkçtaþ
11,004.011c	lobhakrodhamadonmatto nàtmànam avabudhyate
11,004.012a	kulãnatvena ramate duùkulãnàn vikutsayan
11,004.012c	dhanadarpeõa dçpta÷ ca daridràn parikutsayan
11,004.013a	mårkhàn iti paràn àha nàtmànaü samavekùate
11,004.013c	÷ikùàü kùipati cànyeùàü nàtmànaü ÷àstum icchati
11,004.013d*0017_01	yadà pràj¤à÷ ca måóhà÷ ca dhanavanto 'tha nirdhanàþ
11,004.013d*0017_02	kulãnà÷ càkulãnà÷ ca mànino 'thàpy amàninaþ
11,004.013d*0017_03	sarve pitçvanaü pràptàþ svapanti vigatatvacaþ
11,004.013d*0017_04	nirmàüsair asthibhåyiùñhair gàtraiþ snàyunibandhanaiþ
11,004.013d*0017_05	kiü vi÷eùaü prapa÷yanti tatra teùàü pare janàþ
11,004.013d*0017_06	yena pratyavagaccheyuþ kularåpavi÷eùaõam
11,004.013d*0017_07	yadà sarve samaü nyastàþ svapanti dharaõãtale
11,004.013d*0017_08	kasmàd anyonyam icchanti pralabdhum iha durbudhàþ
11,004.013d*0017_09	pratyakùaü ca parokùaü ca yo ni÷amya ÷rutiü tv imàm
11,004.014a	adhruve jãvaloke 'smin yo dharmam anupàlayan
11,004.014c	janmaprabhçti varteta pràpnuyàt paramàü gatim
11,004.015a	evaü sarvaü viditvà vai yas tattvam anuvartate
11,004.015c	sa pramokùàya labhate panthànaü manujàdhipa
11,005.001	dhçtaràùñra uvàca
11,005.001a	yad idaü dharmagahanaü buddhyà samanugamyate
11,005.001c	etad vistara÷aþ sarvaü buddhimàrgaü pra÷aüsa me
11,005.002	vidura uvàca
11,005.002a	atra te vartayiùyàmi namaskçtvà svayaübhuve
11,005.002c	yathà saüsàragahanaü vadanti paramarùayaþ
11,005.003a	ka÷ cin mahati saüsàre vartamàno dvijaþ kila
11,005.003c	vanaü durgam anupràpto mahat kravyàdasaükulam
11,005.004a	siühavyàghragajàkàrair atighorair mahà÷anaiþ
11,005.004b*0018_01	pi÷itàdair atibhayair mahogràkçtibhis tathà
11,005.004c	samantàt saüparikùiptaü mçtyor api bhayapradam
11,005.005a	tad asya dçùñvà hçdayam udvegam agamat param
11,005.005c	abhyucchraya÷ ca romõàü vai vikriyà÷ ca paraütapa
11,005.005d*0019_01	vepathu÷ càbhavad gàtre romaharùa÷ ca bhàrata
11,005.006a	sa tad vanaü vyanusaran vipradhàvan itas tataþ
11,005.006c	vãkùamàõo di÷aþ sarvàþ ÷araõaü kva bhaved iti
11,005.007a	sa teùàü chidram anvicchan pradruto bhayapãóitaþ
11,005.007c	na ca niryàti vai dåraü na ca tair viprayujyate
11,005.008a	athàpa÷yad vanaü ghoraü samantàd vàguràvçtam
11,005.008c	bàhubhyàü saüpariùvaktaü striyà paramaghorayà
11,005.009a	pa¤ca÷ãrùadharair nàgaiþ ÷ailair iva samunnataiþ
11,005.009c	nabhaþspç÷air mahàvçkùaiþ parikùiptaü mahàvanam
11,005.010a	vanamadhye ca tatràbhåd udapànaþ samàvçtaþ
11,005.010c	vallãbhis tçõachannàbhir gåóhàbhir abhisaüvçtaþ
11,005.011a	papàta sa dvijas tatra nigåóhe salilà÷aye
11,005.011c	vilagna÷ càbhavat tasmiül latàsaütànasaükañe
11,005.012a	panasasya yathà jàtaü vçntabaddhaü mahàphalam
11,005.012c	sa tathà lambate tatra årdhvapàdo hy adhaþ÷iràþ
11,005.013a	atha tatràpi cànyo 'sya bhåyo jàta upadravaþ
11,005.013b*0020_01	tathà tatraiva càyàto dantã daëitaparvataþ
11,005.013b*0021_01	kåpamadhye mahànàgam apa÷yata mahàbalam
11,005.013c	kåpavãnàhavelàyàm apa÷yata mahàgajam
11,005.014a	ùaóvaktraü kçùõa÷abalaü dviùañkapadacàriõam
11,005.014c	krameõa parisarpantaü vallãvçkùasamàvçtam
11,005.015a	tasya càpi pra÷àkhàsu vçkùa÷àkhàvalambinaþ
11,005.015c	nànàråpà madhukarà ghoraråpà bhayàvahàþ
11,005.015e	àsate madhu saübhçtya pårvam eva niketajàþ
11,005.016a	bhåyo bhåyaþ samãhante madhåni bharatarùabha
11,005.016c	svàdanãyàni bhåtànàü na yair bàlo 'pi tçpyate
11,005.017a	teùàü madhånàü bahudhà dhàrà prasravate sadà
11,005.017c	tàü lambamànaþ sa pumàn dhàràü pibati sarvadà
11,005.017e	na càsya tçùõà viratà pibamànasya saükañe
11,005.018a	abhãpsati ca tàü nityam atçptaþ sa punaþ punaþ
11,005.018c	na càsya jãvite ràjan nirvedaþ samajàyata
11,005.019a	tatraiva ca manuùyasya jãvità÷à pratiùñhità
11,005.019c	kçùõàþ ÷vetà÷ ca taü vçkùaü kuññayanti sma måùakàþ
11,005.020a	vyàlai÷ ca vanadurgànte striyà ca paramograyà
11,005.020c	kåpàdhastàc ca nàgena vãnàhe ku¤jareõa ca
11,005.021a	vçkùaprapàtàc ca bhayaü måùakebhya÷ ca pa¤camam
11,005.021c	madhulobhàn madhukaraiþ ùaùñham àhur mahad bhayam
11,005.022a	evaü sa vasate tatra kùiptaþ saüsàrasàgare
11,005.022c	na caiva jãvità÷àyàü nirvedam upagacchati
11,006.001	dhçtaràùñra uvàca
11,006.001a	aho khalu mahad duþkhaü kçcchravàsaü vasaty asau
11,006.001c	kathaü tasya ratis tatra tuùñir và vadatàü vara
11,006.002a	sa de÷aþ kva nu yatràsau vasate dharmasaükañe
11,006.002c	kathaü và sa vimucyeta naras tasmàn mahàbhayàt
11,006.003a	etan me sarvam àcakùva sàdhu ceùñàmahe tathà
11,006.003c	kçpà me mahatã jàtà tasyàbhyuddharaõena hi
11,006.004	vidura uvàca
11,006.004a	upamànam idaü ràjan mokùavidbhir udàhçtam
11,006.004c	sugatiü vindate yena paralokeùu mànavaþ
11,006.005a	yat tad ucyati kàntàraü mahat saüsàra eva saþ
11,006.005c	vanaü durgaü hi yat tv etat saüsàragahanaü hi tat
11,006.006a	ye ca te kathità vyàlà vyàdhayas te prakãrtitàþ
11,006.006c	yà sà nàrã bçhatkàyà adhitiùñhati tatra vai
11,006.006e	tàm àhus tu jaràü pràj¤à varõaråpavinà÷inãm
11,006.007a	yas tatra kåpo nçpate sa tu dehaþ ÷arãriõàm
11,006.007c	yas tatra vasate 'dhastàn mahàhiþ kàla eva saþ
11,006.007e	antakaþ sarvabhåtànàü dehinàü sarvahàry asau
11,006.008a	kåpamadhye ca yà jàtà vallã yatra sa mànavaþ
11,006.008c	pratàne lambate sà tu jãvità÷à ÷arãriõàm
11,006.009a	sa yas tu kåpavãnàhe taü vçkùaü parisarpati
11,006.009c	ùaóvaktraþ ku¤jaro ràjan sa tu saüvatsaraþ smçtaþ
11,006.009e	mukhàni çtavo màsàþ pàdà dvàda÷a kãrtitàþ
11,006.010a	ye tu vçkùaü nikçntanti måùakàþ satatotthitàþ
11,006.010c	ràtryahàni tu tàny àhur bhåtànàü paricintakàþ
11,006.010e	ye te madhukaràs tatra kàmàs te parikãrtitàþ
11,006.011a	yàs tu tà bahu÷o dhàràþ sravanti madhunisravam
11,006.011c	tàüs tu kàmarasàn vidyàd yatra majjanti mànavàþ
11,006.012a	evaü saüsàracakrasya parivçttiü sma ye viduþ
11,006.012c	te vai saüsàracakrasya pà÷àü÷ chindanti vai budhàþ
11,006.012d*0022_01	÷atàt sahasràl lakùàd và nirvedo yasya jàyate
11,006.012d*0022_02	mohayanti bhç÷aü kàmà mandànàü viùayaiùiõàm
11,007.001	dhçtaràùñra uvàca
11,007.001a	aho 'bhihitam àkhyànaü bhavatà tattvadar÷inà
11,007.001c	bhåya eva tu me harùaþ ÷rotuü vàgamçtaü tava
11,007.002	vidura uvàca
11,007.002a	÷çõu bhåyaþ pravakùyàmi màrgasyaitasya vistaram
11,007.002c	yac chrutvà vipramucyante saüsàrebhyo vicakùaõàþ
11,007.003a	yathà tu puruùo ràjan dãrgham adhvànam àsthitaþ
11,007.003c	kva cit kva cic chramàt sthàtà kurute vàsam eva và
11,007.004a	evaü saüsàraparyàye garbhavàseùu bhàrata
11,007.004c	kurvanti durbudhà vàsaü mucyante tatra paõóitàþ
11,007.005a	tasmàd adhvànam evaitam àhuþ ÷àstravido janàþ
11,007.005c	yat tu saüsàragahanaü vanam àhur manãùiõaþ
11,007.006a	so 'yaü lokasamàvarto martyànàü bharatarùabha
11,007.006c	caràõàü sthàvaràõàü ca gçdhyet tatra na paõóitaþ
11,007.007a	÷àrãrà mànasà÷ caiva martyànàü ye tu vyàdhayaþ
11,007.007c	pratyakùà÷ ca parokùà÷ ca te vyàlàþ kathità budhaiþ
11,007.008a	kli÷yamànà÷ ca tair nityaü hanyamànà÷ ca bhàrata
11,007.008c	svakarmabhir mahàvyàlair nodvijanty alpabuddhayaþ
11,007.009a	athàpi tair vimucyeta vyàdhibhiþ puruùo nçpa
11,007.009c	àvçõoty eva taü pa÷càj jarà råpavinà÷inã
11,007.010a	÷abdaråparasaspar÷air gandhai÷ ca vividhair api
11,007.010c	majjamànaü mahàpaïke niràlambe samantataþ
11,007.011a	saüvatsarartavo màsàþ pakùàhoràtrasaüdhayaþ
11,007.011c	krameõàsya pralumpanti råpam àyus tathaiva ca
11,007.012a	ete kàlasya nidhayo naitठjànanti durbudhàþ
11,007.012c	atràbhilikhitàny àhuþ sarvabhåtàni karmaõà
11,007.013a	rathaü ÷arãraü bhåtànàü sattvam àhus tu sàrathim
11,007.013c	indriyàõi hayàn àhuþ karma buddhi÷ ca ra÷mayaþ
11,007.014a	teùàü hayànàü yo vegaü dhàvatàm anudhàvati
11,007.014c	sa tu saüsàracakre 'smiü÷ cakravat parivartate
11,007.014d*0023_01	bhramamàõà na muhyanti saüsàre na bhramanti te
11,007.014d*0023_02	saüsàre bhramatàü ràjan duþkham etad dhi jàyate
11,007.014d*0023_03	tasmàd asya nivçttyarthaü yatnam evàcared budhaþ
11,007.014d*0023_04	upekùà nàtra kartavyà ÷ata÷àkhaþ pravardhate
11,007.014d*0023_05	yatendriyo naro ràjan krodhalobhaniràkçtaþ
11,007.014d*0023_06	saütuùñaþ satyavàdã yaþ sa ÷àntim adhigacchati
11,007.015a	yas tàn yamayate buddhyà sa yantà na nivartate
11,007.015c	yàmyam àhå rathaü hy enaü muhyante yena durbudhàþ
11,007.016a	sa caitat pràpnute ràjan yat tvaü pràpto naràdhipa
11,007.016c	ràjyanà÷aü suhçnnà÷aü sutanà÷aü ca bhàrata
11,007.017a	anutarùulam evaitad duþkhaü bhavati bhàrata
11,007.017c	sàdhuþ paramaduþkhànàü duþkhabhaiùajyam àcaret
11,007.017d*0024_01	j¤ànauùadham avàpyeha dårapàraü mahauùadham
11,007.017d*0024_02	chindyàd duþkhamahàvyàdhiü naraþ saüyatamànasaþ
11,007.018a	na vikramo na càpy artho na mitraü na suhçjjanaþ
11,007.018c	tathonmocayate duþkhàd yathàtmà sthirasaüyamaþ
11,007.018d*0025_01	tathàtmamàtçputràdir na duþkhàni vyapohati
11,007.019a	tasmàn maitraü samàsthàya ÷ãlam àpadya bhàrata
11,007.019c	damas tyàgo 'pramàda÷ ca te trayo brahmaõo hayàþ
11,007.020a	÷ãlara÷misamàyukte sthito yo mànase rathe
11,007.020c	tyaktvà mçtyubhayaü ràjan brahmalokaü sa gacchati
11,007.020d*0026_01	abhayaü sarvabhåtebhyo yo dadàti mahãpate
11,007.020d*0026_02	sa gacchati paraü sthànaü viùõoþ padam anàmayam
11,007.020d*0026_03	na tat kratusahasreõa nopavàsai÷ ca nitya÷aþ
11,007.020d*0026_04	abhayasya ca dànena yat phalaü pràpnuyàn naraþ
11,007.020d*0026_05	na hy àtmanaþ priyataraü kiü cid bhåteùu ni÷citam
11,007.020d*0026_06	aniùñaü sarvabhåtànàü maraõaü nàma bhàrata
11,007.020d*0026_07	tasmàt sarveùu bhåteùu dayà kàryà vipa÷cità
11,007.020d*0026_08	nànàmohasamàyuktà buddhijàlena saüvçtàþ
11,007.020d*0026_09	asåkùmadçùñayo mandà bhràmyante tatra tatra ha
11,007.020d*0026_10	susåkùmadçùñayo dhãrà vrajanti brahma ÷à÷vatam
11,007.020d*0027_01	evaü j¤àtvà mahàpràj¤a sa teùàm aurdhvadaihikam
11,007.020d*0027_02	kartum arhasi tenaiva phalaü pràpsyasi vai sukham
11,008.001	vai÷aüpàyana uvàca
11,008.001a	vidurasya tu tad vàkyaü ni÷amya kurusattamaþ
11,008.001c	putra÷okàbhisaütaptaþ papàta bhuvi mårchitaþ
11,008.002a	taü tathà patitaü bhåmau niþsaüj¤aü prekùya bàndhavàþ
11,008.002c	kçùõadvaipàyana÷ caiva kùattà ca viduras tathà
11,008.003a	saüjayaþ suhçda÷ cànye dvàþsthà ye càsya saümatàþ
11,008.003c	jalena sukha÷ãtena tàlavçntai÷ ca bhàrata
11,008.004a	paspç÷u÷ ca karair gàtraü vãjamànà÷ ca yatnataþ
11,008.004c	anvàsan suciraü kàlaü dhçtaràùñraü tathàgatam
11,008.005a	atha dãrghasya kàlasya labdhasaüj¤o mahãpatiþ
11,008.005c	vilalàpa ciraü kàlaü putràdhibhir abhiplutaþ
11,008.006a	dhig astu khalu mànuùyaü mànuùye ca parigraham
11,008.006c	yatomålàni duþkhàni saübhavanti muhur muhuþ
11,008.007a	putranà÷e 'rthanà÷e ca j¤àtisaübandhinàm api
11,008.007c	pràpyate sumahad duþkhaü viùàgnipratimaü vibho
11,008.008a	yena dahyanti gàtràõi yena praj¤à vina÷yati
11,008.008c	yenàbhibhåtaþ puruùo maraõaü bahu manyate
11,008.009a	tad idaü vyasanaü pràptaü mayà bhàgyaviparyayàt
11,008.009b*0028_01	tasyàntaü nàdhigacchàmi çte pràõaviparyayàt
11,008.009c	tac caivàhaü kariùyàmi adyaiva dvijasattama
11,008.010a	ity uktvà tu mahàtmànaü pitaraü brahmavittamam
11,008.010c	dhçtaràùñro 'bhavan måóhaþ ÷okaü ca paramaü gataþ
11,008.010e	abhåc ca tåùõãü ràjàsau dhyàyamàno mahãpate
11,008.011a	tasya tad vacanaü ÷rutvà kçùõadvaipàyanaþ prabhuþ
11,008.011c	putra÷okàbhisaütaptaü putraü vacanam abravãt
11,008.012a	dhçtaràùñra mahàbàho yat tvàü vakùyàmi tac chçõu
11,008.012c	÷rutavàn asi medhàvã dharmàrthaku÷alas tathà
11,008.013a	na te 'sty aviditaü kiü cid veditavyaü paraütapa
11,008.013c	anityatàü hi martyànàü vijànàsi na saü÷ayaþ
11,008.014a	adhruve jãvaloke ca sthàne và÷à÷vate sati
11,008.014c	jãvite maraõànte ca kasmàc chocasi bhàrata
11,008.015a	pratyakùaü tava ràjendra vairasyàsya samudbhavaþ
11,008.015c	putraü te kàraõaü kçtvà kàlayogena kàritaþ
11,008.016a	ava÷yaü bhavitavye ca kuråõàü vai÷ase nçpa
11,008.016c	kasmàc chocasi tठ÷åràn gatàn paramikàü gatim
11,008.017a	jànatà ca mahàbàho vidureõa mahàtmanà
11,008.017c	yatitaü sarvayatnena ÷amaü prati jane÷vara
11,008.018a	na ca daivakçto màrgaþ ÷akyo bhåtena kena cit
11,008.018c	ghañatàpi ciraü kàlaü niyantum iti me matiþ
11,008.019a	devatànàü hi yat kàryaü mayà pratyakùataþ ÷rutam
11,008.019c	tat te 'haü saüpravakùyàmi kathaü sthairyaü bhavet tava
11,008.020a	puràhaü tvarito yàtaþ sabhàm aindrãü jitaklamaþ
11,008.020c	apa÷yaü tatra ca tadà samavetàn divaukasaþ
11,008.020e	nàradapramukhàü÷ càpi sarvàn devaçùãüs tathà
11,008.021a	tatra càpi mayà dçùñà pçthivã pçthivãpate
11,008.021c	kàryàrtham upasaüpràptà devatànàü samãpataþ
11,008.022a	upagamya tadà dhàtrã devàn àha samàgatàn
11,008.022c	yat kàryaü mama yuùmàbhir brahmaõaþ sadane tadà
11,008.022e	pratij¤àtaü mahàbhàgàs tac chãghraü saüvidhãyatàm
11,008.023a	tasyàs tad vacanaü ÷rutvà viùõur lokanamaskçtaþ
11,008.023c	uvàca prahasan vàkyaü pçthivãü devasaüsadi
11,008.024a	dhçtaràùñrasya putràõàü yas tu jyeùñhaþ ÷atasya vai
11,008.024c	duryodhana iti khyàtaþ sa te kàryaü kariùyati
11,008.024e	taü ca pràpya mahãpàlaü kçtakçtyà bhaviùyasi
11,008.025a	tasyàrthe pçthivãpàlàþ kurukùetre samàgatàþ
11,008.025c	anyonyaü ghàtayiùyanti dçóhaiþ ÷astraiþ prahàriõaþ
11,008.026a	tatas te bhavità devi bhàrasya yudhi nà÷anam
11,008.026c	gaccha ÷ãghraü svakaü sthànaü lokàn dhàraya ÷obhane
11,008.027a	sa eùa te suto ràjaül lokasaühàrakàraõàt
11,008.027c	kaler aü÷aþ samutpanno gàndhàryà jañhare nçpa
11,008.028a	amarùã capala÷ càpi krodhano duùprasàdhanaþ
11,008.028c	daivayogàt samutpannà bhràtara÷ càsya tàdç÷àþ
11,008.029*0030_01	nàràyaõaü namaskçtya naraü caiva narottamam
11,008.029*0030_02	devãü sarasvatãü vyàsaü tato jayam udãrayet
11,008.029a	÷akunir màtula÷ caiva karõa÷ ca paramaþ sakhà
11,008.029c	samutpannà vinà÷àrthaü pçthivyàü sahità nçpàþ
11,008.029d*0029_01	yàdç÷o jàyate ràjà tàdç÷o 'sya jano bhavet
11,008.029d*0029_02	adharmo dharmatàü yàti svàmã ced dhàrmiko bhavet
11,008.029d*0029_03	svàmino guõadoùàbhyàü bhçtyàþ syur nàtra saü÷ayaþ
11,008.029d*0029_04	duùñaü ràjànam àsàdya gatàs te tanayà nçpa
11,008.029e	etam arthaü mahàbàho nàrado veda tattvataþ
11,008.030a	àtmàparàdhàt putràs te vinaùñàþ pçthivãpate
11,008.030c	mà tठ÷ocasva ràjendra na hi ÷oke 'sti kàraõam
11,008.031a	na hi te pàõóavàþ svalpam aparàdhyanti bhàrata
11,008.031c	putràs tava duràtmàno yair iyaü ghàtità mahã
11,008.032a	nàradena ca bhadraü te pårvam eva na saü÷ayaþ
11,008.032c	yudhiùñhirasya samitau ràjasåye niveditam
11,008.033a	pàõóavàþ kauravà÷ caiva samàsàdya parasparam
11,008.033c	na bhaviùyanti kaunteya yat te kçtyaü tad àcara
11,008.034a	nàradasya vacaþ ÷rutvà tadà÷ocanta pàõóavàþ
11,008.034c	etat te sarvam àkhyàtaü devaguhyaü sanàtanam
11,008.035a	kathaü te ÷okanà÷aþ syàt pràõeùu ca dayà prabho
11,008.035c	sneha÷ ca pàõóuputreùu j¤àtvà daivakçtaü vidhim
11,008.036a	eùa càrtho mahàbàho pårvam eva mayà ÷rutaþ
11,008.036c	kathito dharmaràjasya ràjasåye kratåttame
11,008.037a	yatitaü dharmaputreõa mayà guhye nivedite
11,008.037c	avigrahe kauravàõàü daivaü tu balavattaram
11,008.038a	anatikramaõãyo hi vidhã ràjan kathaü cana
11,008.038c	kçtàntasya hi bhåtena sthàvareõa trasena ca
11,008.039a	bhavàn karmaparo yatra buddhi÷reùñha÷ ca bhàrata
11,008.039c	muhyate pràõinàü j¤àtvà gatiü càgatim eva ca
11,008.040a	tvàü tu ÷okena saütaptaü muhyamànaü muhur muhuþ
11,008.040c	j¤àtvà yudhiùñhiro ràjà pràõàn api parityajet
11,008.041a	kçpàlur nitya÷o vãras tiryagyonigateùv api
11,008.041c	sa kathaü tvayi ràjendra kçpàü vai na kariùyati
11,008.042a	mama caiva niyogena vidhe÷ càpy anivartanàt
11,008.042c	pàõóavànàü ca kàruõyàt pràõàn dhàraya bhàrata
11,008.043a	evaü te vartamànasya loke kãrtir bhaviùyati
11,008.043c	dharma÷ ca sumahàüs tàta taptaü syàc ca tapa÷ ciràt
11,008.044a	putra÷okasamutpannaü hutà÷aü jvalitaü yathà
11,008.044c	praj¤àmbhasà mahàràja nirvàpaya sadà sadà
11,008.045a	etac chrutvà tu vacanaü vyàsasyàmitatejasaþ
11,008.045c	muhårtaü samanudhyàya dhçtaràùñro 'bhyabhàùata
11,008.046a	mahatà ÷okajàlena praõunno 'smi dvijottama
11,008.046c	nàtmànam avabudhyàmi muhyamàno muhur muhuþ
11,008.047a	idaü tu vacanaü ÷rutvà tava daivaniyogajam
11,008.047c	dhàrayiùyàmy ahaü pràõàn yatiùye ca na÷ocitum
11,008.048a	etac chrutvà tu vacanaü vyàsaþ satyavatãsutaþ
11,008.048c	dhçtaràùñrasya ràjendra tatraivàntaradhãyata
11,009.001	janamejaya uvàca
11,009.001a	gate bhagavati vyàse dhçtaràùñro mahãpatiþ
11,009.001c	kim aceùñata viprarùe tan me vyàkhyàtum arhasi
11,009.001d@001_0001	tathaiva kauravo ràjà dharmaputro mahàmanàþ
11,009.001d@001_0002	kçpaprabhçtaya÷ caiva kim akurvata te trayaþ
11,009.001d@001_0003	a÷vatthàmnaþ ÷rutaü karma ÷àpa÷ cànyonyakàritaþ
11,009.001d@001_0004	vai÷aüpàyana uvàca
11,009.001d@001_0004	vçttàntam uttaraü bråhi yad abhàùata saüjayaþ
11,009.001d@001_0005	hate duryodhane caiva hate sainye ca sarva÷aþ
11,009.001d@001_0006	saüjaya uvàca
11,009.001d@001_0006	saüjayo vigatapraj¤o dhçtaràùñram upasthitaþ
11,009.001d@001_0007	àgamya nànàde÷ebhyo nànàjanapade÷varàþ
11,009.001d@001_0008	pitçlokaü gatà ràjan sarve tava sutaiþ saha
11,009.001d@001_0009	yàcyamànena satataü tava putreõa bhàrata
11,009.001d@001_0010	ghàtità pçthivã sarvà vairasyàntaü vidhitsatà
11,009.001d@001_0011	putràõàm atha pautràõàü pitéõàü ca mahãpate
11,009.001d@001_0012	ànupårvyeõa sarveùàü pretakàryàõi kàraya
11,009.001d@001_0012	vai÷aüpàyana uvàca
11,009.001d@001_0013	tac chrutvà vacanaü ghoraü saüjayasya mahãpatiþ
11,009.001d@001_0014	gatàsur iva ni÷ceùño nyapatat pçthivãtale
11,009.001d@001_0015	taü ÷ayànam upàgamya pçthivyàü pçthivãpatim
11,009.001d@001_0016	viduraþ sarvadharmaj¤a idaü vacanam abravãt
11,009.001d@001_0017	uttiùñha ràjan kiü ÷eùe mà ÷uco bharatarùabha
11,009.001d@001_0018	eùà vai sarvasattvànàü loke÷vara parà gatiþ
11,009.001d@001_0019	abhàvàdãni bhåtàni bhàvamadhyàni bhàrata
11,009.001d@001_0020	abhàvanidhanàny eva tatra kà paridevanà
11,009.001d@001_0021	na ÷ocan mçtam anveti na ÷ocan mriyate naraþ
11,009.001d@001_0022	evaü sàüsiddhike loke kimartham anu÷ocasi
11,009.001d@001_0023	ayudhyamàno mriyate yudhyamàna÷ ca jãvati
11,009.001d@001_0024	kàlaü pràpya mahàràja na ka÷ cid ativartate
11,009.001d@001_0025	kàlaþ karùati bhåtàni sarvàõi vividhàny uta
11,009.001d@001_0026	na kàlasya priyaþ ka÷ cin na dveùyaþ kurusattama
11,009.001d@001_0027	yathà vàyus tçõàgràõi saüvartayati sarvataþ
11,009.001d@001_0028	tathà kàlava÷aü yànti bhåtàni bharatarùabha
11,009.001d@001_0029	ekasàrthaprayàtànàü sarveùàü tatra gàminàm
11,009.001d@001_0030	yasya kàlaþ prayàty agre tatra kà paridevanà
11,009.001d@001_0031	yàü÷ càpi nihatàn yuddhe ràjaüs tvam anu÷ocasi
11,009.001d@001_0032	a÷ocyà hi mahàtmànaþ sarve te tridivaü gatàþ
11,009.001d@001_0033	na yaj¤air dakùiõàvadbhir na tapobhir na vidyayà
11,009.001d@001_0034	tathà svargam upàyànti yathà ÷åràs tanutyajaþ
11,009.001d@001_0035	sarve vedavidaþ ÷åràþ sarve ca caritavratàþ
11,009.001d@001_0036	sarve càbhimukhàþ kùãõàs tatra kà paridevanà
11,009.001d@001_0037	÷arãràgniùu ÷åràõàü juhuvus te ÷aràhutãþ
11,009.001d@001_0038	håyamànठ÷aràü÷ caiva sehur uttamapåruùàþ
11,009.001d@001_0039	evaü ràjaüs tavàcakùe svargyaü panthànam uttamam
11,009.001d@001_0040	na yuddhàd adhikaü kiü cit kùatriyasyeha vidyate
11,009.001d@001_0041	kùatriyàs te mahàtmànaþ ÷åràþ samiti÷obhanàþ
11,009.001d@001_0042	à÷iùaü paramàü pràptà na ÷ocyàþ sarva eva hi
11,009.001d@001_0043	àtmanàtmànam à÷vàsya mà ÷ucaþ puruùarùabha
11,009.001d@001_0044	nàdya ÷okàbhibhåtas tvaü kàryam utsraùñum arhasi
11,009.002	vai÷aüpàyana uvàca
11,009.002a	etac chrutvà nara÷reùñha ciraü dhyàtvà tv acetanaþ
11,009.002c	saüjayaü yojayety uktvà viduraü pratyabhàùata
11,009.002d*0031_01	vidurasya tu tad vàkyaü ÷rutvà tu puruùarùabhaþ
11,009.002d*0031_02	yujyatàü yànam ity uktvà punar vacanam abravãt
11,009.003a	kùipram ànaya gàndhàrãü sarvà÷ ca bharatastriyaþ
11,009.003c	vadhåü kuntãm upàdàya yà÷ cànyàs tatra yoùitaþ
11,009.004a	evam uktvà sa dharmàtmà viduraü dharmavittamam
11,009.004c	÷okaviprahataj¤àno yànam evànvapadyata
11,009.005a	gàndhàrã caiva ÷okàrtà bhartur vacanacodità
11,009.005c	saha kuntyà yato ràjà saha strãbhir upàdravat
11,009.006a	tàþ samàsàdya ràjànaü bhç÷aü ÷okasamanvitàþ
11,009.006c	àmantryànyonyam ãyuþ sma bhç÷am uccukru÷us tataþ
11,009.007a	tàþ samà÷vàsayat kùattà tàbhya÷ càrtataraþ svayam
11,009.007c	a÷rukaõñhãþ samàropya tato 'sau niryayau puràt
11,009.008a	tataþ praõàdaþ saüjaj¤e sarveùu kuruve÷masu
11,009.008c	àkumàraü puraü sarvam abhavac chokakar÷itam
11,009.009a	adçùñapårvà yà nàryaþ purà devagaõair api
11,009.009c	pçthagjanena dç÷yanta tàs tadà nihate÷varàþ
11,009.010a	prakãrya ke÷àn su÷ubhàn bhåùaõàny avamucya ca
11,009.010c	ekavastradharà nàryaþ paripetur anàthavat
11,009.011a	÷vetaparvataråpebhyo gçhebhyas tàs tv apàkraman
11,009.011c	guhàbhya iva ÷ailànàü pçùatyo hatayåthapàþ
11,009.012a	tàny udãrõàni nàrãõàü tadà vçndàny aneka÷aþ
11,009.012c	÷okàrtàny adravan ràjan ki÷orãõàm ivàïgane
11,009.013a	pragçhya bàhån kro÷antyaþ putràn bhràtén pitén api
11,009.013c	dar÷ayantãva tà ha sma yugànte lokasaükùayam
11,009.014a	vilapantyo rudantya÷ ca dhàvamànàs tatas tataþ
11,009.014c	÷okenàbhyàhataj¤ànàþ kartavyaü na prajaj¤ire
11,009.015a	vrãóàü jagmuþ purà yàþ sma sakhãnàm api yoùitaþ
11,009.015c	tà ekavastrà nirlajjàþ ÷va÷råõàü purato 'bhavan
11,009.016a	parasparaü susåkùmeùu ÷okeùv à÷vàsayan sma yàþ
11,009.016c	tàþ ÷okavihvalà ràjann upaikùanta parasparam
11,009.017a	tàbhiþ parivçto ràjà rudatãbhiþ sahasra÷aþ
11,009.017c	niryayau nagaràd dãnas tårõam àyodhanaü prati
11,009.018a	÷ilpino vaõijo vai÷yàþ sarvakarmopajãvinaþ
11,009.018c	te pàrthivaü puraskçtya niryayur nagaràd bahiþ
11,009.019a	tàsàü vikro÷amànànàm àrtànàü kurusaükùaye
11,009.019c	pràduràsãn mahठ÷abdo vyathayan bhuvanàny uta
11,009.020a	yugàntakàle saüpràpte bhåtànàü dahyatàm iva
11,009.020c	abhàvaþ syàd ayaü pràpta iti bhåtàni menire
11,009.021a	bhç÷am udvignamanasas te pauràþ kurusaükùaye
11,009.021c	pràkro÷anta mahàràja svanuraktàs tadà bhç÷am
11,010.001	vai÷aüpàyana uvàca
11,010.001a	kro÷amàtraü tato gatvà dadç÷us tàn mahàrathàn
11,010.001c	÷àradvataü kçpaü drauõiü kçtavarmàõam eva ca
11,010.002a	te tu dçùñvaiva ràjànaü praj¤àcakùuùam ã÷varam
11,010.002c	a÷rukaõñhà viniþ÷vasya rudantam idam abruvan
11,010.003a	putras tava mahàràja kçtvà karma suduùkaram
11,010.003c	gataþ sànucaro ràja¤ ÷akralokaü mahãpatiþ
11,010.004a	duryodhanabalàn muktà vayam eva trayo rathàþ
11,010.004c	sarvam anyat parikùãõaü sainyaü te bharatarùabha
11,010.005a	ity evam uktvà ràjànaü kçpaþ ÷àradvatas tadà
11,010.005c	gàndhàrãü putra÷okàrtàm idaü vacanam abravãt
11,010.006a	abhãtà yudhyamànàs te ghnantaþ ÷atrugaõàn bahån
11,010.006c	vãrakarmàõi kurvàõàþ putràs te nidhanaü gatàþ
11,010.007a	dhruvaü saüpràpya lokàüs te nirmalठ÷astranirjitàn
11,010.007c	bhàsvaraü deham àsthàya viharanty amarà iva
11,010.007d*0032_01	sarve hy abhimukhàþ ÷årà yudhyamànà hatàribhiþ
11,010.008a	na hi ka÷ cid dhi ÷åràõàü yudhyamànaþ paràïmukhaþ
11,010.008c	÷astreõa nidhanaü pràpto na ca ka÷ cit kçtà¤jaliþ
11,010.009a	etàü tàü kùatriyasyàhuþ puràõàü paramàü gatim
11,010.009c	÷astreõa nidhanaü saükhye tàn na ÷ocitum arhasi
11,010.010a	na càpi ÷atravas teùàm çdhyante ràj¤i pàõóavàþ
11,010.010c	÷çõu yat kçtam asmàbhir a÷vatthàmapurogamaiþ
11,010.011a	adharmeõa hataü ÷rutvà bhãmasenena te sutam
11,010.011c	suptaü ÷ibiram àvi÷ya pàõóånàü kadanaü kçtam
11,010.012a	pà¤càlà nihatàþ sarve dhçùñadyumnapurogamàþ
11,010.012c	drupadasyàtmajà÷ caiva draupadeyà÷ ca pàtitàþ
11,010.013a	tathà vi÷asanaü kçtvà putra÷atrugaõasya te
11,010.013c	pràdravàma raõe sthàtuü na hi ÷akyàmahe trayaþ
11,010.014a	te hi ÷årà maheùvàsàþ kùipram eùyanti pàõóavàþ
11,010.014c	amarùava÷am àpannà vairaü pratijihãrùavaþ
11,010.015a	nihatàn àtmajठ÷rutvà pramattàn puruùarùabhàþ
11,010.015c	ninãùantaþ padaü ÷åràþ kùipram eva ya÷asvini
11,010.016a	pàõóånàü kilbiùaü kçtvà saüsthàtuü notsahàmahe
11,010.016c	anujànãhi no ràj¤i mà ca ÷oke manaþ kçthàþ
11,010.017a	ràjaüs tvam anujànãhi dhairyam àtiùñha cottamam
11,010.017c	niùñhàntaü pa÷ya càpi tvaü kùatradharmaü ca kevalam
11,010.018a	ity evam uktvà ràjànaü kçtvà càbhipradakùiõam
11,010.018c	kçpa÷ ca kçtavarmà ca droõaputra÷ ca bhàrata
11,010.019a	avekùamàõà ràjànaü dhçtaràùñraü manãùiõam
11,010.019c	gaïgàm anu mahàtmànas tårõam a÷vàn acodayan
11,010.020a	apakramya tu te ràjan sarva eva mahàrathàþ
11,010.020c	àmantryànyonyam udvignàs tridhà te prayayus tataþ
11,010.021a	jagàma hàstinapuraü kçpaþ ÷àradvatas tadà
11,010.021c	svam eva ràùñraü hàrdikyo drauõir vyàsà÷ramaü yayau
11,010.022a	evaü te prayayur vãrà vãkùamàõàþ parasparam
11,010.022c	bhayàrtàþ pàõóuputràõàm àgaskçtvà mahàtmanàm
11,010.023a	sametya vãrà ràjànaü tadà tv anudite ravau
11,010.023c	viprajagmur mahàràja yathecchakam ariüdamàþ
11,010.023d*0033_01	samàsàdyàtha vai drauõiü pàõóuputrà mahàrathàþ
11,010.023d*0033_02	vyajayanta raõe ràjan vikramya tadanantaram
11,011.001	vai÷aüpàyana uvàca
11,011.001a	hateùu sarvasainyeùu dharmaràjo yudhiùñhiraþ
11,011.001c	÷u÷ruve pitaraü vçddhaü niryàtaü gajasàhvayàt
11,011.002a	so 'bhyayàt putra÷okàrtaþ putra÷okapariplutam
11,011.002c	÷ocamàno mahàràja bhràtçbhiþ sahitas tadà
11,011.003a	anvãyamàno vãreõa dà÷àrheõa mahàtmanà
11,011.003c	yuyudhànena ca tathà tathaiva ca yuyutsunà
11,011.004a	tam anvagàt suduþkhàrtà draupadã ÷okakar÷ità
11,011.004c	saha pà¤càlayoùidbhir yàs tatràsan samàgatàþ
11,011.005a	sa gaïgàm anu vçndàni strãõàü bharatasattama
11,011.005c	kurarãõàm ivàrtànàü kro÷antãnàü dadar÷a ha
11,011.006a	tàbhiþ parivçto ràjà rudatãbhiþ sahasra÷aþ
11,011.006c	årdhvabàhubhir àrtàbhir bruvatãbhiþ priyàpriye
11,011.007a	kva nu dharmaj¤atà ràj¤aþ kva nu sàdyànç÷aüsatà
11,011.007c	yadàvadhãt pitén bhràtén gurån putràn sakhãn api
11,011.008a	ghàtayitvà kathaü droõaü bhãùmaü càpi pitàmaham
11,011.008c	manas te 'bhån mahàbàho hatvà càpi jayadratham
11,011.009a	kiü nu ràjyena te kàryaü pitén bhràtén apa÷yataþ
11,011.009c	abhimanyuü ca durdharùaü draupadeyàü÷ ca bhàrata
11,011.010a	atãtya tà mahàbàhuþ kro÷antãþ kurarãr iva
11,011.010c	vavande pitaraü jyeùñhaü dharmaràjo yudhiùñhiraþ
11,011.011a	tato 'bhivàdya pitaraü dharmeõàmitrakar÷anàþ
11,011.011c	nyavedayanta nàmàni pàõóavàs te 'pi sarva÷aþ
11,011.012a	tam àtmajàntakaraõaü pità putravadhàrditaþ
11,011.012c	aprãyamàõaþ ÷okàrtaþ pàõóavaü pariùasvaje
11,011.013a	dharmaràjaü pariùvajya sàntvayitvà ca bhàrata
11,011.013c	duùñàtmà bhãmam anvaicchad didhakùur iva pàvakaþ
11,011.014a	sa kopapàvakas tasya ÷okavàyusamãritaþ
11,011.014c	bhãmasenamayaü dàvaü didhakùur iva dç÷yate
11,011.015a	tasya saükalpam àj¤àya bhãmaü praty a÷ubhaü hariþ
11,011.015b*0034_01	pårvam ànàyità ràjan kçùõenàkliùñakarmaõà
11,011.015b*0034_02	duryodhanena yà pårvaü kàrità pratimàyasã
11,011.015b*0034_03	yogyàbhåmau ÷ramàrthàya bhãmam uddi÷ya cetasà
11,011.015c	bhãmam àkùipya pàõibhyàü pradadau bhãmam àyasam
11,011.016a	pràg eva tu mahàbuddhir buddhvà tasyeïgitaü hariþ
11,011.016c	saüvidhànaü mahàpràj¤as tatra cakre janàrdanaþ
11,011.017a	taü tu gçhyaiva pàõibhyàü bhãmasenam ayasmayam
11,011.017c	babha¤ja balavàn ràjà manyamàno vçkodaram
11,011.018a	nàgàyutabalapràõaþ sa ràjà bhãmam àyasam
11,011.018c	bhaïktvà vimathitoraskaþ susràva rudhiraü mukhàt
11,011.019a	tataþ papàta medinyàü tathaiva rudhirokùitaþ
11,011.019c	prapuùpitàgra÷ikharaþ pàrijàta iva drumaþ
11,011.020a	paryagçhõata taü vidvàn såto gàvalgaõis tadà
11,011.020c	maivam ity abravãc cainaü ÷amayan sàntvayann iva
11,011.021a	sa tu kopaü samutsçjya gatamanyur mahàmanàþ
11,011.021c	hà hà bhãmeti cukro÷a bhåyaþ ÷okasamanvitaþ
11,011.022a	taü viditvà gatakrodhaü bhãmasenavadhàrditam
11,011.022c	vàsudevo varaþ puüsàm idaü vacanam abravãt
11,011.023a	mà ÷uco dhçtaràùñra tvaü naiùa bhãmas tvayà hataþ
11,011.023c	àyasã pratimà hy eùà tvayà ràjan nipàtità
11,011.024a	tvàü krodhava÷am àpannaü viditvà bharatarùabha
11,011.024c	mayàpakçùñaþ kaunteyo mçtyor daüùñràntaraü gataþ
11,011.025a	na hi te ràja÷àrdåla bale tulyo 'sti ka÷ cana
11,011.025c	kaþ saheta mahàbàho bàhvor nigrahaõaü naraþ
11,011.026a	yathàntakam anupràpya jãvan ka÷ cin na mucyate
11,011.026c	evaü bàhvantaraü pràpya tava jãven na ka÷ cana
11,011.027a	tasmàt putreõa yà sà te pratimà kàritàyasã
11,011.027c	bhãmasya seyaü kauravya tavaivopahçtà mayà
11,011.028a	putra÷okàbhisaütàpàd dharmàd apahçtaü manaþ
11,011.028c	tava ràjendra tena tvaü bhãmasenaü jighàüsasi
11,011.029a	na ca te tat kùamaü ràjan hanyàs tvaü yad vçkodaram
11,011.029c	na hi putrà mahàràja jãveyus te kathaü cana
11,011.030a	tasmàd yat kçtam asmàbhir manyamànaiþ kùamaü prati
11,011.030c	anumanyasva tat sarvaü mà ca ÷oke manaþ kçthàþ
11,012.001	vai÷aüpàyana uvàca
11,012.001a	tata enam upàtiùñha¤ ÷aucàrthaü paricàrakàþ
11,012.001c	kçta÷aucaü puna÷ cainaü provàca madhusådanaþ
11,012.002a	ràjann adhãtà vedàs te ÷àstràõi vividhàni ca
11,012.002c	÷rutàni ca puràõàni ràjadharmà÷ ca kevalàþ
11,012.003a	evaü vidvàn mahàpràj¤a nàkàrùãr vacanaü tadà
11,012.003a*0035_01	**** **** samarthaþ san balàbale
11,012.003a*0035_02	àtmàparàdhàt kasmàt tvaü kuruùe kopam ãdç÷am
11,012.003a*0035_03	uktavàüs tvàü tadaivàhaü bhãùmadroõau ca bhàrata
11,012.003a*0035_04	viduraþ saüjaya÷ caiva tvaü tu ràjan na tat kçthàþ
11,012.003a*0035_05	sa vàryamàõo nàsmàkaü
11,012.003c	pàõóavàn adhikठjànan bale ÷aurye ca kaurava
11,012.004a	ràjà hi yaþ sthirapraj¤aþ svayaü doùàn avekùate
11,012.004c	de÷akàlavibhàgaü ca paraü ÷reyaþ sa vindati
11,012.005a	ucyamànaü ca yaþ ÷reyo gçhõãte no hitàhite
11,012.005c	àpadaü samanupràpya sa ÷ocaty anaye sthitaþ
11,012.006a	tato 'nyavçttam àtmànaü samavekùasva bhàrata
11,012.006c	ràjaüs tvaü hy avidheyàtmà duryodhanava÷e sthitaþ
11,012.007a	àtmàparàdhàd àyastas tat kiü bhãmaü jighàüsasi
11,012.007c	tasmàt saüyaccha kopaü tvaü svam anusmçtya duùkçtam
11,012.008a	yas tu tàü spardhayà kùudraþ pà¤càlãm ànayat sabhàm
11,012.008c	sa hato bhãmasenena vairaü praticikãrùatà
11,012.009a	àtmano 'tikramaü pa÷ya putrasya ca duràtmanaþ
11,012.009c	yad anàgasi pàõóånàü parityàgaþ paraütapa
11,012.010a	evam uktaþ sa kçùõena sarvaü satyaü janàdhipa
11,012.010c	uvàca devakãputraü dhçtaràùñro mahãpatiþ
11,012.011a	evam etan mahàbàho yathà vadasi màdhava
11,012.011c	putrasnehas tu dharmàtman dhairyàn màü samacàlayat
11,012.012a	diùñyà tu puruùavyàghro balavàn satyavikramaþ
11,012.012c	tvadgupto nàgamat kçùõa bhãmo bàhvantaraü mama
11,012.013a	idànãü tv aham ekàgro gatamanyur gatajvaraþ
11,012.013c	madhyamaü pàõóavaü vãraü spraùñum icchàmi ke÷ava
11,012.014a	hateùu pàrthivendreùu putreùu nihateùu ca
11,012.014c	pàõóuputreùu me ÷arma prãti÷ càpy avatiùñhate
11,012.015a	tataþ sa bhãmaü ca dhanaüjayaü ca; màdryà÷ ca putrau puruùapravãrau
11,012.015c	paspar÷a gàtraiþ prarudan sugàtràn; à÷vàsya kalyàõam uvàca cainàn
11,013.001	vai÷aüpàyana uvàca
11,013.001a	dhçtaràùñràbhyanuj¤àtàs tatas te kurupuügavàþ
11,013.001c	abhyayur bhràtaraþ sarve gàndhàrãü sahake÷avàþ
11,013.002a	tato j¤àtvà hatàmitraü dharmaràjaü yudhiùñhiram
11,013.002c	gàndhàrã putra÷okàrtà ÷aptum aicchad anindità
11,013.003a	tasyàþ pàpam abhipràyaü viditvà pàõóavàn prati
11,013.003c	çùiþ satyavatãputraþ pràg eva samabudhyata
11,013.004a	sa gaïgàyàm upaspç÷ya puõyagandhaü payaþ ÷uci
11,013.004c	taü de÷am upasaüpede paramarùir manojavaþ
11,013.005a	divyena cakùuùà pa÷yan manasànuddhatena ca
11,013.005c	sarvapràõabhçtàü bhàvaü sa tatra samabudhyata
11,013.006a	sa snuùàm abravãt kàle kalyavàdã mahàtapàþ
11,013.006c	÷àpakàlam avàkùipya ÷amakàlam udãrayan
11,013.007a	na kopaþ pàõóave kàryo gàndhàri ÷amam àpnuhi
11,013.007c	rajo nigçhyatàm etac chçõu cedaü vaco mama
11,013.008a	uktàsy aùñàda÷àhàni putreõa jayam icchatà
11,013.008c	÷ivam à÷àssva me màtar yudhyamànasya ÷atrubhiþ
11,013.009a	sà tathà yàcyamànà tvaü kàle kàle jayaiùiõà
11,013.009c	uktavaty asi gàndhàri yato dharmas tato jayaþ
11,013.010a	na càpy atãtàü gàndhàri vàcaü te vitathàm aham
11,013.010b*0036_01	vàcà vyatãte mà krodhe manaþ kuru ya÷asvini
11,013.010c	smaràmi bhàùamàõàyàs tathà praõihità hy asi
11,013.010d*0037_01	svaireùv api ca kalyàõi smaràmi subalàtmaje
11,013.010d*0038_01	vigrahe tumule ràj¤àü gatvà pàram asaü÷ayam
11,013.010d*0038_02	jitaü pàõóusutair yuddhe nånaü dharmas tato 'dhikaþ
11,013.010d*0039_01	kùamà÷ãlà purà bhåtvà sàdya na kùamase katham
11,013.010d*0039_02	adharmaü jahi dharmaj¤e yato dharmas tato jayaþ
11,013.011a	sà tvaü dharmaü parismçtya vàcà coktvà manasvini
11,013.011c	kopaü saüyaccha gàndhàri maivaü bhåþ satyavàdini
11,013.012	gàndhàry uvàca
11,013.012a	bhagavan nàbhyasåyàmi naitàn icchàmi na÷yataþ
11,013.012c	putra÷okena tu balàn mano vihvalatãva me
11,013.013a	yathaiva kuntyà kaunteyà rakùitavyàs tathà mayà
11,013.013c	yathaiva dhçtaràùñreõa rakùitavyàs tathà mayà
11,013.014a	duryodhanàparàdhena ÷akuneþ saubalasya ca
11,013.014c	karõaduþ÷àsanàbhyàü ca vçtto 'yaü kurusaükùayaþ
11,013.015a	nàparàdhyati bãbhatsur na ca pàrtho vçkodaraþ
11,013.015c	nakulaþ sahadevo và naiva jàtu yudhiùñhiraþ
11,013.016a	yudhyamànà hi kauravyàþ kçntamànàþ parasparam
11,013.016c	nihatàþ sahità÷ cànyais tatra nàsty apriyaü mama
11,013.017a	yat tu karmàkarod bhãmo vàsudevasya pa÷yataþ
11,013.017c	duryodhanaü samàhåya gadàyuddhe mahàmanàþ
11,013.018a	÷ikùayàbhyadhikaü j¤àtvà carantaü bahudhà raõe
11,013.018c	adho nàbhyàü prahçtavàüs tan me kopam avardhayat
11,013.019a	kathaü nu dharmaü dharmaj¤aiþ samuddiùñaü mahàtmabhiþ
11,013.019c	tyajeyur àhave ÷åràþ pràõahetoþ kathaü cana
11,014.001	vai÷aüpàyana uvàca
11,014.001a	tac chrutvà vacanaü tasyà bhãmaseno 'tha bhãtavat
11,014.001c	gàndhàrãü pratyuvàcedaü vacaþ sànunayaü tadà
11,014.002a	adharmo yadi và dharmas tràsàt tatra mayà kçtaþ
11,014.002c	àtmànaü tràtukàmena tan me tvaü kùantum arhasi
11,014.003a	na hi yuddhena putras te dharmeõa sa mahàbalaþ
11,014.003c	÷akyaþ kena cid udyantum ato viùamam àcaram
11,014.003d*0040_01	adharmeõa jitaþ pårvaü tena càpi yudhiùñhiraþ
11,014.003d*0040_02	nikçtà÷ ca sadaiva sma tato viùamam àcaram
11,014.004a	sainyasyaiko 'va÷iùño 'yaü gadàyuddhe ca vãryavàn
11,014.004c	màü hatvà na hared ràjyam iti caitat kçtaü mayà
11,014.005a	ràjaputrãü ca pà¤càlãm ekavastràü rajasvalàm
11,014.005c	bhavatyà viditaü sarvam uktavàn yat sutas tava
11,014.006a	suyodhanam asaügçhya na ÷akyà bhåþ sasàgarà
11,014.006c	kevalà bhoktum asmàbhir ata÷ caitat kçtaü mayà
11,014.007a	tac càpy apriyam asmàkaü putras te samupàcarat
11,014.007c	draupadyà yat sabhàmadhye savyam årum adar÷ayat
11,014.008a	tatraiva vadhyaþ so 'smàkaü duràcàro 'mba te sutaþ
11,014.008c	dharmaràjàj¤ayà caiva sthitàþ sma samaye tadà
11,014.009a	vairam uddhukùitaü ràj¤i putreõa tava tan mahat
11,014.009c	kle÷ità÷ ca vane nityaü tata etat kçtaü mayà
11,014.010a	vairasyàsya gataþ pàraü hatvà duryodhanaü raõe
11,014.010c	ràjyaü yudhiùñhiraþ pràpto vayaü ca gatamanyavaþ
11,014.011	gàndhàry uvàca
11,014.011a	na tasyaiùa vadhas tàta yat pra÷aüsasi me sutam
11,014.011c	kçtavàü÷ càpi tat sarvaü yad idaü bhàùase mayi
11,014.012a	hatà÷ve nakule yat tad vçùasenena bhàrata
11,014.012c	apibaþ ÷oõitaü saükhye duþ÷àsana÷arãrajam
11,014.013a	sadbhir vigarhitaü ghoram anàryajanasevitam
11,014.013c	kråraü karmàkaroþ kasmàt tad ayuktaü vçkodara
11,014.014	bhãmasena uvàca
11,014.014a	anyasyàpi na pàtavyaü rudhiraü kiü punaþ svakam
11,014.014c	yathaivàtmà tathà bhràtà vi÷eùo nàsti ka÷ cana
11,014.015a	rudhiraü na vyatikràmad dantoùñhaü me 'mba mà ÷ucaþ
11,014.015c	vaivasvatas tu tad veda hastau me rudhirokùitau
11,014.015d*0041_01	mà kçthà hçdi tan màtar na tat pãtaü mayànaghe
11,014.016a	hatà÷vaü nakulaü dçùñvà vçùasenena saüyuge
11,014.016c	bhràtéõàü saüprahçùñànàü tràsaþ saüjanito mayà
11,014.016d*0042_01	yat tu saüj¤àm akaravaü pibàmy asçg ahaü ruùà
11,014.016d*0042_02	dantoùñhaü nàbhicakràma rudhiraü me ca mà ÷ucaþ
11,014.016d*0042_03	nàsçk pàtuü tvayà ÷akyaü mama saügràmamårdhani
11,014.016d*0042_04	vçthà garjasi måóhas tvaü nistoyas toyado yathà
11,014.016d*0042_05	tad evaü bruvamàõasya tava såno 'lpacetasaþ (sic)
11,014.016d*0042_06	vibhidya hçdayaü pãtaü ràkùasyà mama bhàryayà
11,014.016d*0043_01	na pratij¤àm akaravaü pibàmy asçg arer iti
11,014.017a	ke÷apakùaparàmar÷e draupadyà dyåtakàrite
11,014.017c	krodhàd yad abruvaü càhaü tac ca me hçdi vartate
11,014.018a	kùatradharmàc cyuto ràj¤i bhaveyaü ÷àsvatãþ samàþ
11,014.018c	pratij¤àü tàm anistãrya tatas tat kçtavàn aham
11,014.019a	na màm arhasi gàndhàri doùeõa pari÷aïkitum
11,014.019c	anigçhya purà putràn asmàsv anapakàriùu
11,014.019d*0044_01	adhunà kiü tu doùeõa pari÷aïkitum arhasi
11,014.020	gàndhàry uvàca
11,014.020a	vçddhasyàsya ÷ataü putràn nighnaüs tvam aparàjitaþ
11,014.020c	kasmàn na ÷eùayaþ kaü cid yenàlpam aparàdhitam
11,014.021a	saütànam àvayos tàta vçddhayor hçtaràjyayoþ
11,014.021c	katham andhadvayasyàsya yaùñir ekà na varjità
11,014.022a	÷eùe hy avasthite tàta putràõàm antake tvayi
11,014.022c	na me duþkhaü bhaved etad yadi tvaü dharmam àcaraþ
11,015.001	vai÷aüpàyana uvàca
11,015.001a	evam uktvà tu gàndhàrã yudhiùñhiram apçcchata
11,015.001c	kva sa ràjeti sakrodhà putrapautravadhàrdità
11,015.002a	tàm abhyagacchad ràjendro vepamànaþ kçtà¤jaliþ
11,015.002c	yudhiùñhira idaü cainàü madhuraü vàkyam abravãt
11,015.003a	putrahantà nç÷aüso 'haü tava devi yudhiùñhiraþ
11,015.003c	÷àpàrhaþ pçthivãnà÷e hetubhåtaþ ÷apasva màm
11,015.004a	na hi me jãvitenàrtho na ràjyena dhanena và
11,015.004c	tàdç÷àn suhçdo hatvà måóhasyàsya suhçddruhaþ
11,015.005a	tam evaüvàdinaü bhãtaü saünikarùagataü tadà
11,015.005c	novàca kiü cid gàndhàrã niþ÷vàsaparamà bhç÷am
11,015.006a	tasyàvanatadehasya pàdayor nipatiùyataþ
11,015.006c	yudhiùñhirasya nçpater dharmaj¤à dharmadar÷inã
11,015.006e	aïgulyagràõi dadç÷e devã paññàntareõa sà
11,015.007a	tataþ sa kunakãbhåto dar÷anãyanakho nçpaþ
11,015.007c	taü dçùñvà càrjuno 'gacchad vàsudevasya pçùñhataþ
11,015.008a	evaü saüceùñamànàüs tàn ita÷ ceta÷ ca bhàrata
11,015.008c	gàndhàrã vigatakrodhà sàntvayàm àsa màtçvat
11,015.009a	tayà te samanuj¤àtà màtaraü vãramàtaram
11,015.009c	abhyagacchanta sahitàþ pçthàü pçthulavakùasaþ
11,015.010a	cirasya dçùñvà putràn sà putràdhibhir abhiplutà
11,015.010c	bàùpam àhàrayad devã vastreõàvçtya vai mukham
11,015.011a	tato bàùpaü samutsçjya saha putrais tathà pçthà
11,015.011c	apa÷yad etठ÷astraughair bahudhà parivikùatàn
11,015.012a	sà tàn ekaika÷aþ putràn saüspç÷antã punaþ punaþ
11,015.012c	anva÷ocanta duþkhàrtà draupadãü ca hatàtmajàm
11,015.012e	rudatãm atha pà¤càlãü dadar÷a patitàü bhuvi
11,015.013	draupady uvàca
11,015.013a	àrye pautràþ kva te sarve saubhadrasahità gatàþ
11,015.013c	na tvàü te 'dyàbhigacchanti ciradçùñàü tapasvinãm
11,015.013e	kiü nu ràjyena vai kàryaü vihãnàyàþ sutair mama
11,015.014	vai÷aüpàyana uvàca
11,015.014a	tàü samà÷vàsayàm àsa pçthà pçthulalocanà
11,015.014c	utthàpya yàj¤asenãü tu rudatãü ÷okakar÷itàm
11,015.015a	tayaiva sahità càpi putrair anugatà pçthà
11,015.015c	abhyagacchata gàndhàrãm àrtàm àrtatarà svayam
11,015.016a	tàm uvàcàtha gàndhàrã saha vadhvà ya÷asvinãm
11,015.016c	maivaü putrãti ÷okàrtà pa÷ya màm api duþkhitàm
11,015.017a	manye lokavinà÷o 'yaü kàlaparyàyacoditaþ
11,015.017c	ava÷yabhàvã saüpràptaþ svabhàvàl lomaharùaõaþ
11,015.018a	idaü tat samanupràptaü vidurasya vaco mahat
11,015.018c	asiddhànunaye kçùõe yad uvàca mahàmatiþ
11,015.019a	tasminn aparihàrye 'rthe vyatãte ca vi÷eùataþ
11,015.019c	mà ÷uco na hi ÷ocyàs te saügràme nidhanaü gatàþ
11,015.020a	yathaiva tvaü tathaivàhaü ko và mà÷vàsayiùyati
11,015.020c	mamaiva hy aparàdhena kulam agryaü vinà÷itam
11,016.001	vai÷aüpàyana uvàca
11,016.001a	evam uktvà tu gàndhàrã kuråõàm àvikartanam
11,016.001c	apa÷yat tatra tiùñhantã sarvaü divyena cakùuùà
11,016.002a	pativratà mahàbhàgà samànavratacàriõã
11,016.002c	ugreõa tapasà yuktà satataü satyavàdinã
11,016.003a	varadànena kçùõasya maharùeþ puõyakarmaõaþ
11,016.003c	divyaj¤ànabalopetà vividhaü paryadevayat
11,016.004a	dadar÷a sà buddhimatã dåràd api yathàntike
11,016.004c	raõàjiraü nçvãràõàm adbhutaü lomaharùaõam
11,016.005a	asthike÷aparistãrõaü ÷oõitaughapariplutam
11,016.005c	÷arãrair bahusàhasrair vinikãrõaü samantataþ
11,016.006a	gajà÷varathayodhànàm àvçtaü rudhiràvilaiþ
11,016.006c	÷arãrair a÷iraskai÷ ca videhai÷ ca ÷irogaõaiþ
11,016.007a	gajà÷vanaravãràõàü niþsattvair abhisaüvçtam
11,016.007c	sçgàlabaóakàkolakaïkakàkaniùevitam
11,016.008a	rakùasàü puruùàdànàü modanaü kuraràkulam
11,016.008c	a÷ivàbhiþ ÷ivàbhi÷ ca nàditaü gçdhrasevitam
11,016.009a	tato vyàsàbhyanuj¤àto dhçtaràùñro mahãpatiþ
11,016.009c	pàõóuputrà÷ ca te sarve yudhiùñhirapurogamàþ
11,016.010a	vàsudevaü puraskçtya hatabandhuü ca pàrthivam
11,016.010c	kurustriyaþ samàsàdya jagmur àyodhanaü prati
11,016.011a	samàsàdya kurukùetraü tàþ striyo nihate÷varàþ
11,016.011c	apa÷yanta hatàüs tatra putràn bhràtén pitén patãn
11,016.012a	kravyàdair bhakùyamàõàn vai gomàyubaóavàyasaiþ
11,016.012c	bhåtaiþ pi÷àcai rakùobhir vividhai÷ ca ni÷àcaraiþ
11,016.013a	rudràkrãóanibhaü dçùñvà tadà vi÷asanaü striyaþ
11,016.013c	mahàrhebhyo 'tha yànebhyo vikro÷antyo nipetire
11,016.014a	adçùñapårvaü pa÷yantyo duþkhàrtà bharatastriyaþ
11,016.014c	÷arãreùv askhalann anyà nyapataü÷ càparà bhuvi
11,016.015a	÷ràntànàü càpy anàthànàü nàsãt kà cana cetanà
11,016.015c	pà¤càlakuruyoùàõàü kçpaõaü tad abhån mahat
11,016.016a	duþkhopahatacittàbhiþ samantàd anunàditam
11,016.016c	dçùñvàyodhanam atyugraü dharmaj¤à subalàtmajà
11,016.017a	tataþ sà puõóarãkàkùam àmantrya puruùottamam
11,016.017c	kuråõàü vai÷asaü dçùñvà duþkhàd vacanam abravãt
11,016.018a	pa÷yaitàþ puõóarãkàkùa snuùà me nihate÷varàþ
11,016.018c	prakãrõake÷àþ kro÷antãþ kurarãr iva màdhava
11,016.019a	amås tv abhisamàgamya smarantyo bharatarùabhàn
11,016.019c	pçthag evàbhyadhàvanta putràn bhràtén pitén patãn
11,016.020a	vãrasåbhir mahàbàho hataputràbhir àvçtam
11,016.020c	kva cic ca vãrapatnãbhir hatavãràbhir àkulam
11,016.021a	÷obhitaü puruùavyàghrair bhãùmakarõàbhimanyubhiþ
11,016.021c	droõadrupada÷alyai÷ ca jvaladbhir iva pàvakaiþ
11,016.022a	kà¤canaiþ kavacair niùkair maõibhi÷ ca mahàtmanàm
11,016.022c	aïgadair hastakeyåraiþ sragbhi÷ ca samalaükçtam
11,016.023a	vãrabàhuvisçùñàbhiþ ÷aktibhiþ parighair api
11,016.023c	khaógai÷ ca vimalais tãkùõaiþ sa÷arai÷ ca ÷aràsanaiþ
11,016.024a	kravyàdasaüghair muditais tiùñhadbhiþ sahitaiþ kva cit
11,016.024c	kva cid àkrãóamànai÷ ca ÷ayànair aparaiþ kva cit
11,016.025a	etad evaüvidhaü vãra saüpa÷yàyodhanaü vibho
11,016.025b*0045_01	tvayà tu sàdhitaü karma puùkaràkùa mahàdyute
11,016.025c	pa÷yamànà ca dahyàmi ÷okenàhaü janàrdana
11,016.026a	pà¤càlànàü kuråõàü ca vinà÷aü madhusådana
11,016.026c	pa¤cànàm iva bhåtànàü nàhaü vadham acintayam
11,016.027a	tàn suparõà÷ ca gçdhrà÷ ca niùkarùanty asçgukùitàn
11,016.027c	nigçhya kavaceùågrà bhakùayanti sahasra÷aþ
11,016.028a	jayadrathasya karõasya tathaiva droõabhãùmayoþ
11,016.028c	abhimanyor vinà÷aü ca ka÷ cintayitum arhati
11,016.029a	avadhyakalpàn nihatàn dçùñvàhaü madhusådana
11,016.029c	gçdhrakaïkabaóa÷yena÷vasçgàlàdanãkçtàn
11,016.030a	amarùava÷am àpannàn duryodhanava÷e sthitàn
11,016.030c	pa÷yemàn puruùavyàghràn saü÷àntàn pàvakàn iva
11,016.031a	÷ayanàny ucitàþ sarve mçdåni vimalàni ca
11,016.031c	vipannàs te 'dya vasudhàü vivçtàm adhi÷erate
11,016.032a	bandibhiþ satataü kàle stuvadbhir abhinanditàþ
11,016.032c	÷ivànàm a÷ivà ghoràþ ÷çõvanti vividhà giraþ
11,016.033a	ye purà ÷erate vãràþ ÷ayaneùu ya÷asvinaþ
11,016.033c	candanàgurudigdhàïgàs te 'dya pàüsuùu ÷erate
11,016.034a	teùàm àbharaõàny ete gçdhragomàyuvàyasàþ
11,016.034c	àkùipanty a÷ivà ghorà vinadantaþ punaþ punaþ
11,016.035a	càpàni vi÷ikhàn pãtàn nistriü÷àn vimalà gadàþ
11,016.035c	yuddhàbhimàninaþ prãtà jãvanta iva bibhrati
11,016.036a	suråpavarõà bahavaþ kravyàdair avaghaññitàþ
11,016.036c	çùabhapratiråpàkùàþ ÷erate haritasrajaþ
11,016.037a	apare punar àliïgya gadàþ parighabàhavaþ
11,016.037c	÷erate 'bhimukhàþ ÷årà dayità iva yoùitaþ
11,016.038a	bibhrataþ kavacàny anye vimalàny àyudhàni ca
11,016.038c	na dharùayanti kravyàdà jãvantãti janàrdana
11,016.039a	kravyàdaiþ kçùyamàõànàm apareùàü mahàtmanàm
11,016.039c	÷àtakaumbhyaþ sraja÷ citrà viprakãrõàþ samantataþ
11,016.040a	ete gomàyavo bhãmà nihatànàü ya÷asvinàm
11,016.040c	kaõñhàntaragatàn hàràn àkùipanti sahasra÷aþ
11,016.041a	sarveùv apararàtreùu yàn anandanta bandinaþ
11,016.041c	stutibhi÷ ca paràrdhyàbhir upacàrai÷ ca ÷ikùitàþ
11,016.042a	tàn imàþ paridevanti duþkhàrtàþ paramàïganàþ
11,016.042c	kçpaõaü vçùõi÷àrdåla duþkha÷okàrdità bhç÷am
11,016.043a	raktotpalavanànãva vibhànti ruciràõi vai
11,016.043c	mukhàni paramastrãõàü pari÷uùkàõi ke÷ava
11,016.044a	ruditoparatà hy età dhyàyantyaþ saüpariplutàþ
11,016.044c	kurustriyo 'bhigacchanti tena tenaiva duþkhitàþ
11,016.045a	etàny àdityavarõàni tapanãyanibhàni ca
11,016.045c	roùarodanatàmràõi vaktràõi kuruyoùitàm
11,016.045d*0046_01	÷yàmànàü varavarõànàü gaurãõàm ekavàsasàm
11,016.045d*0046_02	duryodhanavarastrãõàü pa÷ya vçndàni ke÷ava
11,016.045d*0046_03	a÷rulàlàmbubhiþ siktaü siktaü ÷ãkaravàribhiþ
11,016.045d*0046_04	duryodhanavarastrãõàü sicyate nayanàmbubhiþ
11,016.046a	àsàm aparipårõàrthaü ni÷amya paridevitam
11,016.046c	itaretarasaükrandàn na vijànanti yoùitaþ
11,016.047a	età dãrgham ivocchvasya vikru÷ya ca vilapya ca
11,016.047c	vispandamànà duþkhena vãrà jahati jãvitam
11,016.048a	bahvyo dçùñvà ÷arãràõi kro÷anti vilapanti ca
11,016.048c	pàõibhi÷ càparà ghnanti ÷iràüsi mçdupàõayaþ
11,016.049a	÷irobhiþ patitair hastaiþ sarvàïgair yåtha÷aþ kçtaiþ
11,016.049c	itaretarasaüpçktair àkãrõà bhàti medinã
11,016.050a	vi÷iraskàn atho kàyàn dçùñvà ghoràbhinandinaþ
11,016.050c	muhyanty anucità nàryo videhàni ÷iràüsi ca
11,016.051a	÷iraþ kàyena saüdhàya prekùamàõà vicetasaþ
11,016.051c	apa÷yantyo paraü tatra nedam asyeti duþkhitàþ
11,016.052a	bàhårucaraõàn anyàn vi÷ikhonmathitàn pçthak
11,016.052c	saüdadhatyo 'sukhàviùñà mårchanty etàþ punaþ punaþ
11,016.053a	utkçtta÷irasa÷ cànyàn vijagdhàn mçgapakùibhiþ
11,016.053c	dçùñvà kà÷ cin na jànanti bhartén bharatayoùitaþ
11,016.054a	pàõibhi÷ càparà ghnanti ÷iràüsi madhusådana
11,016.054c	prekùya bhràtén pitén putràn patãü÷ ca nihatàn paraiþ
11,016.055a	bàhubhi÷ ca sakhaógai÷ ca ÷irobhi÷ ca sakuõóalaiþ
11,016.055c	agamyakalpà pçthivã màüsa÷oõitakardamà
11,016.055d*0047_01	babhåva bharata÷reùñha pràõibhir gatajãvitaiþ
11,016.056a	na duþkheùåcitàþ pårvaü duþkhaü gàhanty aninditàþ
11,016.056c	bhràtçbhiþ pitçbhiþ putrair upakãrõàü vasuüdharàm
11,016.057a	yåthànãva ki÷orãõàü suke÷ãnàü janàrdana
11,016.057c	snuùàõàü dhçtaràùñrasya pa÷ya vçndàny aneka÷aþ
11,016.058a	ato duþkhataraü kiü nu ke÷ava pratibhàti me
11,016.058c	yad imàþ kurvate sarvà råpam uccàvacaü striyaþ
11,016.059a	nånam àcaritaü pàpaü mayà pårveùu janmasu
11,016.059c	yà pa÷yàmi hatàn putràn pautràn bhràtéü÷ ca ke÷ava
11,016.059e	evam àrtà vilapatã dadar÷a nihataü sutam
11,016.059e*0048_01	**** **** samàbhàùya janàrdanam
11,016.059e*0048_02	gàndhàrã putra÷okàrtà
11,016.059e*0049_01	**** **** gàndhàrã duþkhakar÷ità
11,016.059e*0049_02	÷ayànaü vãra÷ayane
11,017.001	vai÷aüpàyana uvàca
11,017.001a	tato duryodhanaü dçùñvà gàndhàrã ÷okakar÷ità
11,017.001c	sahasà nyapatad bhåmau chinneva kadalã vane
11,017.002a	sà tu labdhvà punaþ saüj¤àü vikru÷ya ca punaþ punaþ
11,017.002c	duryodhanam abhiprekùya ÷ayànaü rudhirokùitam
11,017.003a	pariùvajya ca gàndhàrã kçpaõaü paryadevayat
11,017.003c	hà hà putreti ÷okàrtà vilalàpàkulendriyà
11,017.004a	sugåóhajatru vipulaü hàraniùkaniùevitam
11,017.004c	vàriõà netrajenoraþ si¤cantã ÷okatàpità
11,017.004e	samãpasthaü hçùãke÷am idaü vacanam abravãt
11,017.005a	upasthite 'smin saügràme j¤àtãnàü saükùaye vibho
11,017.005c	màm ayaü pràha vàrùõeya prà¤jalir nçpasattamaþ
11,017.005e	asmi¤ j¤àtisamuddharùe jayam ambà bravãtu me
11,017.006a	ity ukte jànatã sarvam ahaü svaü vyasanàgamam
11,017.006b*0050_01	ity evam abruvaü naivaü yataþ kçùõas tato jayaþ
11,017.006c	abruvaü puruùavyàghra yato dharmas tato jayaþ
11,017.007a	yathà na yudhyamànas tvaü saüpramuhyasi putraka
11,017.007c	dhruvaü ÷astrajitàül lokàn pràptàsy amaravad vibho
11,017.008a	ity evam abruvaü pårvaü nainaü ÷ocàmi vai prabho
11,017.008c	dhçtaràùñraü tu ÷ocàmi kçpaõaü hatabàndhavam
11,017.009a	amarùaõaü yudhàü ÷reùñhaü kçtàstraü yuddhadurmadam
11,017.009c	÷ayànaü vãra÷ayane pa÷ya màdhava me sutam
11,017.010a	yo 'yaü mårdhàvasiktànàm agre yàti paraütapaþ
11,017.010c	so 'yaü pàüsuùu ÷ete 'dya pa÷ya kàlasya paryayam
11,017.011a	dhruvaü duryodhano vãro gatiü nasulabhàü gataþ
11,017.011c	tathà hy abhimukhaþ ÷ete ÷ayane vãrasevite
11,017.011d*0051_01	yaü purà paryupàsãnà ramayanti varastriyaþ
11,017.011d*0051_02	taü vãra÷ayane suptaü ramayanty a÷ivàþ ÷ivàþ
11,017.012a	yaü purà paryupàsãnà ramayanti mahãkùitaþ
11,017.012c	mahãtalasthaü nihataü gçdhràs taü paryupàsate
11,017.013a	yaü purà vyajanair agryair upavãjanti yoùitaþ
11,017.013c	tam adya pakùavyajanair upavãjanti pakùiõaþ
11,017.014a	eùa ÷ete mahàbàhur balavàn satyavikramaþ
11,017.014c	siüheneva dvipaþ saükhye bhãmasenena pàtitaþ
11,017.015a	pa÷ya duryodhanaü kçùõa ÷ayànaü rudhirokùitam
11,017.015c	nihataü bhãmasenena gadàm udyamya bhàrata
11,017.016a	akùauhiõãr mahàbàhur da÷a caikàü ca ke÷ava
11,017.016c	anayad yaþ purà saükhye so 'nayàn nidhanaü gataþ
11,017.017a	eùa duryodhanaþ ÷ete maheùvàso mahàrathaþ
11,017.017c	÷àrdåla iva siühena bhãmasenena pàtitaþ
11,017.018a	viduraü hy avamanyaiùa pitaraü caiva mandabhàk
11,017.018c	bàlo vçddhàvamànena mando mçtyuva÷aü gataþ
11,017.019a	niþsapatnà mahã yasya trayoda÷a samàþ sthità
11,017.019c	sa ÷ete nihato bhåmau putro me pçthivãpatiþ
11,017.020a	apa÷yaü kçùõa pçthivãü dhàrtaràùñrànu÷àsanàt
11,017.020c	pårõàü hastigavà÷vasya vàrùõeya na tu tac ciram
11,017.021a	tàm evàdya mahàbàho pa÷yàmy anyànu÷àsanàt
11,017.021c	hãnàü hastigavà÷vena kiü nu jãvàmi màdhava
11,017.022a	idaü kçcchrataraü pa÷ya putrasyàpi vadhàn mama
11,017.022c	yad imàþ paryupàsante hatठ÷åràn raõe striyaþ
11,017.023a	prakãrõake÷àü su÷roõãü duryodhanabhujàïkagàm
11,017.023c	rukmavedãnibhàü pa÷ya kçùõa lakùmaõamàtaram
11,017.024a	nånam eùà purà bàlà jãvamàne mahàbhuje
11,017.024c	bhujàv à÷ritya ramate subhujasya manasvinã
11,017.025a	kathaü tu ÷atadhà nedaü hçdayaü mama dãryate
11,017.025c	pa÷yantyà nihataü putraü putreõa sahitaü raõe
11,017.026a	putraü rudhirasaüsiktam upajighraty anindità
11,017.026c	duryodhanaü tu vàmoråþ pàõinà parimàrjati
11,017.027a	kiü nu ÷ocati bhartàraü putraü caiùà manasvinã
11,017.027c	tathà hy avasthità bhàti putraü càpy abhivãkùya sà
11,017.028a	sva÷iraþ pa¤ca÷àkhàbhyàm abhihatyàyatekùaõà
11,017.028c	pataty urasi vãrasya kururàjasya màdhava
11,017.029a	puõóarãkanibhà bhàti puõóarãkàntaraprabhà
11,017.029c	mukhaü vimçjya putrasya bhartu÷ caiva tapasvinã
11,017.030a	yadi càpy àgamàþ santi yadi và ÷rutayas tathà
11,017.030c	dhruvaü lokàn avàpto 'yaü nçpo bàhubalàrjitàn
11,018.001	gàndhàry uvàca
11,018.001a	pa÷ya màdhava putràn me ÷atasaükhyठjitaklamàn
11,018.001c	gadayà bhãmasenena bhåyiùñhaü nihatàn raõe
11,018.002a	idaü duþkhataraü me 'dya yad imà muktamårdhajàþ
11,018.002c	hataputrà raõe bàlàþ paridhàvanti me snuùàþ
11,018.003a	pràsàdatalacàriõya÷ caraõair bhåùaõànvitaiþ
11,018.003c	àpannà yat spç÷antãmà rudhiràrdràü vasuüdharàm
11,018.004a	gçdhràn utsàrayantya÷ ca gomàyån vàyasàüs tathà
11,018.004c	÷okenàrtà vighårõantyo mattà iva caranty uta
11,018.005a	eùànyà tv anavadyàïgã karasaümitamadhyamà
11,018.005c	ghoraü tad vai÷asaü dçùñvà nipataty atiduþkhità
11,018.006a	dçùñvà me pàrthivasutàm etàü lakùmaõamàtaram
11,018.006c	ràjaputrãü mahàbàho mano na vyupa÷àmyati
11,018.007a	bhràtéü÷ cànyàþ patãü÷ cànyàþ putràü÷ ca nihatàn bhuvi
11,018.007c	dçùñvà paripatanty etàþ pragçhya subhujà bhujàn
11,018.008a	madhyamànàü tu nàrãõàü vçddhànàü càparàjita
11,018.008c	àkrandaü hatabandhånàü dàruõe vai÷ase ÷çõu
11,018.009a	rathanãóàni dehàü÷ ca hatànàü gajavàjinàm
11,018.009c	à÷ritàþ ÷ramamohàrtàþ sthitàþ pa÷ya mahàbala
11,018.010a	anyà càpahçtaü kàyàc càrukuõóalam unnasam
11,018.010c	svasya bandhoþ ÷iraþ kçùõa gçhãtvà pa÷ya tiùñhati
11,018.011a	pårvajàtikçtaü pàpaü manye nàlpam ivànagha
11,018.011c	etàbhir anavadyàbhir mayà caivàlpamedhayà
11,018.012a	tad idaü dharmaràjena yàtitaü no janàrdana
11,018.012c	na hi nà÷o 'sti vàrùõeya karmaõoþ ÷ubhapàpayoþ
11,018.013a	pratyagravayasaþ pa÷ya dar÷anãyakucodaràþ
11,018.013c	kuleùu jàtà hrãmatyaþ kçùõapakùàkùimårdhajàþ
11,018.014a	haüsagadgadabhàùiõyo duþkha÷okapramohitàþ
11,018.014c	sàrasya iva và÷antyaþ patitàþ pa÷ya màdhava
11,018.015a	phullapadmaprakà÷àni puõóarãkàkùa yoùitàm
11,018.015c	anavadyàni vaktràõi tapaty asukhara÷mivàn
11,018.016a	ãrùåõàü mama putràõàü vàsudevàvarodhanam
11,018.016c	mattamàtaïgadarpàõàü pa÷yanty adya pçthagjanàþ
11,018.017a	÷atacandràõi carmàõi dhvajàü÷ càdityasaünibhàn
11,018.017c	raukmàõi caiva varmàõi niùkàn api ca kà¤canàn
11,018.018a	÷ãrùatràõàni caitàni putràõàü me mahãtale
11,018.018c	pa÷ya dãptàni govinda pàvakàn suhutàn iva
11,018.019a	eùa duþ÷àsanaþ ÷ete ÷åreõàmitraghàtinà
11,018.019c	pãta÷oõitasarvàïgo bhãmasenena pàtitaþ
11,018.020a	gadayà vãraghàtinyà pa÷ya màdhava me sutam
11,018.020c	dyåtakle÷àn anusmçtya draupadyà coditena ca
11,018.021a	uktà hy anena pà¤càlã sabhàyàü dyåtanirjità
11,018.021c	priyaü cikãrùatà bhràtuþ karõasya ca janàrdana
11,018.022a	sahaiva sahadevena nakulenàrjunena ca
11,018.022c	dàsabhàryàsi pà¤càli kùipraü pravi÷a no gçhàn
11,018.023a	tato 'ham abruvaü kçùõa tadà duryodhanaü nçpam
11,018.023c	mçtyupà÷aparikùiptaü ÷akuniü putra varjaya
11,018.024a	nibodhainaü sudurbuddhiü màtulaü kalahapriyam
11,018.024c	kùipram enaü parityajya putra ÷àmyasva pàõóavaiþ
11,018.025a	na budhyase tvaü durbuddhe bhãmasenam amarùaõam
11,018.025c	vàïnàràcais tudaüs tãkùõair ulkàbhir iva ku¤jaram
11,018.026a	tàn eùa rabhasaþ kråro vàk÷alyàn avadhàrayan
11,018.026c	utsasarja viùaü teùu sarpo govçùabheùv iva
11,018.027a	eùa duþ÷àsanaþ ÷ete vikùipya vipulau bhujau
11,018.027c	nihato bhãmasenena siüheneva maharùabhaþ
11,018.027d*0052_01	kàntàsaïgamukhaspar÷anidrayàvàlikàmukhaþ (sic)
11,018.028a	atyartham akarod raudraü bhãmaseno 'tyamarùaõaþ
11,018.028c	duþ÷àsanasya yat kruddho 'pibac choõitam àhave
11,019.001	gàndhàry uvàca
11,019.001a	eùa màdhava putro me vikarõaþ pràj¤asaümataþ
11,019.001c	bhåmau vinihataþ ÷ete bhãmena ÷atadhà kçtaþ
11,019.002a	gajamadhyagataþ ÷ete vikarõo madhusådana
11,019.002c	nãlameghaparikùiptaþ ÷aradãva divàkaraþ
11,019.003a	asya càpagraheõaiùa pàõiþ kçtakiõo mahàn
11,019.003c	kathaü cic chidyate gçdhrair attukàmais talatravàn
11,019.004a	asya bhàryàmiùaprepsån gçdhràn etàüs tapasvinã
11,019.004c	vàrayaty ani÷aü bàlà na ca ÷aknoti màdhava
11,019.005a	yuvà vçndàrakaþ ÷åro vikarõaþ puruùarùabha
11,019.005c	sukhocitaþ sukhàrha÷ ca ÷ete pàüsuùu màdhava
11,019.006a	karõinàlãkanàràcair bhinnamarmàõam àhave
11,019.006c	adyàpi na jahàty enaü lakùmãr bharatasattamam
11,019.007a	eùa saügràma÷åreõa pratij¤àü pàlayiùyatà
11,019.007c	durmukho 'bhimukhaþ ÷ete hato 'rigaõahà raõe
11,019.008a	tasyaitad vadanaü kçùõa ÷vàpadair ardhabhakùitam
11,019.008c	vibhàty abhyadhikaü tàta saptamyàm iva candramàþ
11,019.009a	÷årasya hi raõe kçùõa yasyànanam athedç÷am
11,019.009b*0053_01	vibhàti nihatasyàpi ÷vàpadair ardhabhakùitam
11,019.009c	sa kathaü nihato 'mitraiþ pàüsån grasati me sutaþ
11,019.010a	yasyàhavamukhe saumya sthàtà naivopapadyate
11,019.010c	sa kathaü durmukho 'mitrair hato vibudhalokajit
11,019.011a	citrasenaü hataü bhåmau ÷ayànaü madhusådana
11,019.011c	dhàrtaràùñram imaü pa÷ya pratimànaü danuùmatàm
11,019.012a	taü citramàlyàbharaõaü yuvatyaþ ÷okakar÷itàþ
11,019.012c	kravyàdasaüghaiþ sahità rudantyaþ paryupàsate
11,019.013a	strãõàü ruditanirghoùaþ ÷vàpadànàü ca garjitam
11,019.013c	citraråpam idaü kçùõa vicitraü pratibhàti me
11,019.014a	yuvà vçndàrako nityaü pravarastrãniùevitaþ
11,019.014c	viviü÷atir asau ÷ete dhvastaþ pàüsuùu màdhava
11,019.015a	÷arasaükçttavarmàõaü vãraü vi÷asane hatam
11,019.015c	parivàryàsate gçdhràþ pariviü÷à viviü÷atim
11,019.016a	pravi÷ya samare vãraþ pàõóavànàm anãkinãm
11,019.016c	àvi÷ya ÷ayane ÷ete punaþ satpuruùocitam
11,019.017a	smitopapannaü sunasaü subhru tàràdhipopamam
11,019.017c	atãva ÷ubhraü vadanaü pa÷ya kçùõa viviü÷ateþ
11,019.018a	yaü sma taü paryupàsante vasuü vàsavayoùitaþ
11,019.018c	krãóantam iva gandharvaü devakanyàþ sahasra÷aþ
11,019.019a	hantàraü vãrasenànàü ÷åraü samiti÷obhanam
11,019.019c	nibarhaõam amitràõàü duþsahaü viùaheta kaþ
11,019.020a	duþsahasyaitad àbhàti ÷arãraü saüvçtaü ÷araiþ
11,019.020c	girir àtmaruhaiþ phullaiþ karõikàrair ivàvçtaþ
11,019.021a	÷àtakaumbhyà srajà bhàti kavacena ca bhàsvatà
11,019.021c	agnineva giriþ ÷veto gatàsur api duþsahaþ
11,020.001	gàndhàry uvàca
11,020.001a	adhyardhaguõam àhur yaü bale ÷aurye ca màdhava
11,020.001c	pitrà tvayà ca dà÷àrha dçptaü siüham ivotkañam
11,020.002a	yo bibheda camåm eko mama putrasya durbhidàm
11,020.002c	sa bhåtvà mçtyur anyeùàü svayaü mçtyuva÷aü gataþ
11,020.003a	tasyopalakùaye kçùõa kàrùõer amitatejasaþ
11,020.003c	abhimanyor hatasyàpi prabhà naivopa÷àmyati
11,020.004a	eùà viràñaduhità snuùà gàõóãvadhanvanaþ
11,020.004c	àrtà bàlà patiü vãraü ÷ocyà ÷ocaty anindità
11,020.005a	tam eùà hi samàsàdya bhàryà bhartàram antike
11,020.005c	viràñaduhità kçùõa pàõinà parimàrjati
11,020.006a	tasya vaktram upàghràya saubhadrasya ya÷asvinã
11,020.006c	vibuddhakamalàkàraü kambuvçtta÷irodharam
11,020.007a	kàmyaråpavatã caiùà pariùvajati bhàminã
11,020.007c	lajjamànà purevainaü màdhvãkamadamårchità
11,020.008a	tasya kùatajasaüdigdhaü jàtaråpapariùkçtam
11,020.008c	vimucya kavacaü kçùõa ÷arãram abhivãkùate
11,020.009a	avekùamàõà taü bàlà kçùõa tvàm abhibhàùate
11,020.009c	ayaü te puõóarãkàkùa sadç÷àkùo nipàtitaþ
11,020.010a	bale vãrye ca sadç÷as tejasà caiva te 'nagha
11,020.010c	råpeõa ca tavàtyarthaü ÷ete bhuvi nipàtitaþ
11,020.011a	atyantasukumàrasya ràïkavàjina÷àyinaþ
11,020.011c	kaccid adya ÷arãraü te bhåmau na paritapyate
11,020.012a	màtaïgabhujavarùmàõau jyàkùepakañhinatvacau
11,020.012c	kà¤canàïgadinau ÷eùe nikùipya vipulau bhujau
11,020.013a	vyàyamya bahudhà nånaü sukhasuptaþ ÷ramàd iva
11,020.013c	evaü vilapatãm àrtàü na hi màm abhibhàùase
11,020.013d*0054_01	na smaràmy aparàdhaü te kiü màü na pratibhàùase
11,020.013d*0054_02	nanu màü tvaü purà dåràd abhivãkùyàbhibhàùase
11,020.014a	àryàm àrya subhadràü tvam imàü÷ ca trida÷opamàn
11,020.014c	pitén màü caiva duþkhàrtàü vihàya kva gamiùyasi
11,020.015a	tasya ÷oõitasaüdigdhàn ke÷àn unnàmya pàõinà
11,020.015c	utsaïge vaktram àdhàya jãvantam iva pçcchati
11,020.015e	svasrãyaü vàsudevasya putraü gàõóãvadhanvanaþ
11,020.015e*0055_01	**** **** taü gçdhràþ paryupàsate
11,020.015e*0055_02	sàkùàn maghavataþ pautraü
11,020.016a	kathaü tvàü raõamadhyasthaü jaghnur ete mahàrathàþ
11,020.016c	dhig astu krårakartéüs tàn kçpakarõajayadrathàn
11,020.017a	droõadrauõàyanã cobhau yair asi vyasanãkçtaþ
11,020.017c	ratharùabhàõàü sarveùàü katham àsãt tadà manaþ
11,020.018a	bàlaü tvàü parivàryaikaü mama duþkhàya jaghnuùàm
11,020.018c	kathaü nu pàõóavànàü ca pà¤càlànàü ca pa÷yatàm
11,020.018e	tvaü vãra nidhanaü pràpto nàthavàn sannanàthavat
11,020.019a	dçùñvà bahubhir àkrande nihataü tvàm anàthavat
11,020.019c	vãraþ puruùa÷àrdålaþ kathaü jãvati pàõóavaþ
11,020.020a	na ràjyalàbho vipulaþ ÷atråõàü và paràbhavaþ
11,020.020c	prãtiü dàsyati pàrthànàü tvàm çte puùkarekùaõa
11,020.021a	tava ÷astrajitàül lokàn dharmeõa ca damena ca
11,020.021c	kùipram anvàgamiùyàmi tatra màü pratipàlaya
11,020.022a	durmaraü punar apràpte kàle bhavati kena cit
11,020.022c	yad ahaü tvàü raõe dçùñvà hataü jãvàmi durbhagà
11,020.023a	kàm idànãü naravyàghra ÷lakùõayà smitayà girà
11,020.023c	pitçloke sametyànyàü màm ivàmantrayiùyasi
11,020.024a	nånam apsarasàü svarge manàüsi pramathiùyasi
11,020.024c	parameõa ca råpeõa girà ca smitapårvayà
11,020.025a	pràpya puõyakçtàül lokàn apsarobhiþ sameyivàn
11,020.025c	saubhadra viharan kàle smarethàþ sukçtàni me
11,020.026a	etàvàn iha saüvàso vihitas te mayà saha
11,020.026c	ùaõmàsàn saptame màsi tvaü vãra nidhanaü gataþ
11,020.026d*0056_01	subhadràü bhadracarita smarethàs tridivaü gataþ
11,020.027a	ity uktavacanàm etàm apakarùanti duþkhitàm
11,020.027c	uttaràü moghasaükalpàü matsyaràjakulastriyaþ
11,020.028a	uttaràm apakçùyainàm àrtàm àrtataràþ svayam
11,020.028c	viràñaü nihataü dçùñvà kro÷anti vilapanti ca
11,020.029a	droõàstra÷arasaükçttaü ÷ayànaü rudhirokùitam
11,020.029c	viràñaü vitudanty ete gçdhragomàyuvàyasàþ
11,020.030a	vitudyamànaü vihagair viràñam asitekùaõàþ
11,020.030c	na ÷aknuvanti viva÷à nivartayitum àturàþ
11,020.031a	àsàm àtapataptànàm àyàsena ca yoùitàm
11,020.031c	÷rameõa ca vivarõànàü råpàõàü vigataü vapuþ
11,020.032a	uttaraü càbhimanyuü ca kàmbojaü ca sudakùiõam
11,020.032c	÷i÷ån etàn hatàn pa÷ya lakùmaõaü ca sudar÷anam
11,020.032d*0057_01	kàrùõinàbhihataü kçùõa lakùmaõaü priyadar÷anam
11,020.032e	àyodhana÷iromadhye ÷ayànaü pa÷ya màdhava
11,021.001	gàndhàry uvàca
11,021.001a	eùa vaikartanaþ ÷ete maheùvàso mahàrathaþ
11,021.001c	jvalitànalavat saükhye saü÷àntaþ pàrthatejasà
11,021.002a	pa÷ya vaikartanaü karõaü nihatyàtirathàn bahån
11,021.002c	÷oõitaughaparãtàïgaü ÷ayànaü patitaü bhuvi
11,021.003a	amarùã dãrgharoùa÷ ca maheùvàso mahàrathaþ
11,021.003c	raõe vinihataþ ÷ete ÷åro gàõóãvadhanvanà
11,021.004a	yaü sma pàõóavasaütràsàn mama putrà mahàrathàþ
11,021.004c	pràyudhyanta puraskçtya màtaïgà iva yåthapam
11,021.005a	÷àrdålam iva siühena samare savyasàcinà
11,021.005c	màtaïgam iva mattena màtaïgena nipàtitam
11,021.006a	sametàþ puruùavyàghra nihataü ÷åram àhave
11,021.006c	prakãrõamårdhajàþ patnyo rudatyaþ paryupàsate
11,021.007a	udvignaþ satataü yasmàd dharmaràjo yudhiùñhiraþ
11,021.007c	trayoda÷a samà nidràü cintayann nàdhyagacchata
11,021.008a	anàdhçùyaþ parair yuddhe ÷atrubhir maghavàn iva
11,021.008c	yugàntàgnir ivàrciùmàn himavàn iva ca sthiraþ
11,021.009a	sa bhåtvà ÷araõaü vãro dhàrtaràùñrasya màdhava
11,021.009c	bhåmau vinihataþ ÷ete vàtarugõa iva drumaþ
11,021.010a	pa÷ya karõasya patnãü tvaü vçùasenasya màtaram
11,021.010c	làlapyamànàþ karuõaü rudatãü patitàü bhuvi
11,021.011a	àcàrya÷àpo 'nugato dhruvaü tvàü; yad agrasac cakram iyaü dharà te
11,021.011c	tataþ ÷areõàpahçtaü ÷iras te; dhanaüjayenàhave ÷atrumadhye
11,021.012a	aho dhig eùà patità visaüj¤à; samãkùya jàmbånadabaddhaniùkam
11,021.012c	karõaü mahàbàhum adãnasattvaü; suùeõamàtà rudatã bhç÷àrtà
11,021.013a	alpàva÷eùo hi kçto mahàtmà; ÷arãrabhakùaiþ paribhakùayadbhiþ
11,021.013c	draùñuü na saüprãtikaraþ ÷a÷ãva; kçùõa÷ya pakùasya caturda÷àhe
11,021.014a	sàvartamànà patità pçthivyàm; utthàya dãnà punar eva caiùà
11,021.014c	karõasya vaktraü parijighramàõà; roråyate putravadhàbhitaptà
11,022.001	gàndhàry uvàca
11,022.001a	àvantyaü bhãmasenena bhakùayanti nipàtitam
11,022.001c	gçdhragomàyavaþ ÷åraü bahubandhum abandhuvat
11,022.002a	taü pa÷ya kadanaü kçtvà ÷atråõàü madhusådana
11,022.002c	÷ayànaü vãra÷ayane rudhireõa samukùitam
11,022.003a	taü sçgàlà÷ ca kaïkà÷ ca kravyàdà÷ ca pçthagvidhàþ
11,022.003c	tena tena vikarùanti pa÷ya kàlasya paryayam
11,022.004a	÷ayànaü vãra÷ayane vãram àkrandasàriõam
11,022.004c	àvantyam abhito nàryo rudatyaþ paryupàsate
11,022.005a	pràtipãyaü maheùvàsaü hataü bhallena bàhlikam
11,022.005c	prasuptam iva ÷àrdålaü pa÷ya kçùõa manasvinam
11,022.006a	atãva mukhavarõo 'sya nihatasyàpi ÷obhate
11,022.006c	somasyevàbhipårõasya paurõamàsyàü samudyataþ
11,022.007a	putra÷okàbhitaptena pratij¤àü parirakùatà
11,022.007c	pàka÷àsaninà saükhye vàrddhakùatrir nipàtitaþ
11,022.008a	ekàda÷a camår jitvà rakùyamàõaü mahàtmanà
11,022.008c	satyaü cikãrùatà pa÷ya hatam enaü jayadratham
11,022.009a	sindhusauvãrabhartàraü darpapårõaü manasvinam
11,022.009c	bhakùayanti ÷ivà gçdhrà janàrdana jayadratham
11,022.010a	saürakùyamàõaü bhàryàbhir anuraktàbhir acyuta
11,022.010c	bhaùanto vyapakarùanti gahanaü nimnam antikàt
11,022.011a	tam etàþ paryupàsante rakùamàõà mahàbhujam
11,022.011b*0058_01	duþùalàü mànuùaü te (sic) rakùamàõà mahàbhujam
11,022.011c	sindhusauvãragàndhàrakàmbojayavanastriyaþ
11,022.012a	yadà kçùõàm upàdàya pràdravat kekayaiþ saha
11,022.012c	tadaiva vadhyaþ pàõóånàü janàrdana jayadrathaþ
11,022.013a	duþ÷alàü mànayadbhis tu yadà mukto jayadrathaþ
11,022.013c	katham adya na tàü kçùõa mànayanti sma te punaþ
11,022.014a	saiùà mama sutà bàlà vilapantã suduþkhità
11,022.014c	pramàpayati càtmànam àkro÷ati ca pàõóavàn
11,022.015a	kiü nu duþkhataraü kçùõa paraü mama bhaviùyati
11,022.015c	yat sutà vidhavà bàlà snuùà÷ ca nihate÷varàþ
11,022.016a	aho dhig duþ÷alàü pa÷ya vãta÷okabhayàm iva
11,022.016c	÷iro bhartur anàsàdya dhàvamànàm itas tataþ
11,022.017a	vàrayàm àsa yaþ sarvàn pàõóavàn putragçddhinaþ
11,022.017c	sa hatvà vipulàþ senàþ svayaü mçtyuva÷aü gataþ
11,022.018a	taü mattam iva màtaïgaü vãraü paramadurjayam
11,022.018c	parivàrya rudanty etàþ striya÷ candropamànanàþ
11,023.001	gàndhàry uvàca
11,023.001a	eùa ÷alyo hataþ ÷ete sàkùàn nakulamàtulaþ
11,023.001c	dharmaj¤ena satà tàta dharmaràjena saüyuge
11,023.002a	yas tvayà spardhate nityaü sarvatra puruùarùabha
11,023.002c	sa eùa nihataþ ÷ete madraràjo mahàrathaþ
11,023.002d*0059_01	jayadrathe yadi bråyur aparàdhaü kathaü cana
11,023.002d*0059_02	madraputre kathaü bråyur aparàdhaü vivakùavaþ
11,023.003a	yena saügçhõatà tàta ratham àdhirather yudhi
11,023.003c	jayàrthaü pàõóuputràõàü tathà tejovadhaþ kçtaþ
11,023.004a	aho dhik pa÷ya ÷alyasya pårõacandrasudar÷anam
11,023.004c	mukhaü padmapalà÷àkùaü vaóair àdaùñam avraõam
11,023.005a	eùà càmãkaràbhasya taptakà¤canasaprabhà
11,023.005c	àsyàd viniþsçtà jihvà bhakùyate kçùõa pakùibhiþ
11,023.006a	yudhiùñhireõa nihataü ÷alyaü samiti÷obhanam
11,023.006c	rudantyaþ paryupàsante madraràjakulastriyaþ
11,023.007a	etàþ susåkùmavasanà madraràjaü nararùabham
11,023.007c	kro÷anty abhisamàsàdya kùatriyàþ kùatriyarùabham
11,023.008a	÷alyaü nipatitaü nàryaþ parivàryàbhitaþ sthitàþ
11,023.008c	và÷ità gçùñayaþ païke parimagnam ivarùabham
11,023.009a	÷alyaü ÷araõadaü ÷åraü pa÷yainaü rathasattamam
11,023.009c	÷ayànaü vãra÷ayane ÷arair vi÷akalãkçtam
11,023.010a	eùa ÷ailàlayo ràjà bhagadattaþ pratàpavàn
11,023.010c	gajàïku÷adharaþ ÷reùñhaþ ÷ete bhuvi nipàtitaþ
11,023.011a	yasya rukmamayã màlà ÷irasy eùà viràjate
11,023.011c	÷vàpadair bhakùyamàõasya ÷obhayantãva mårdhajàn
11,023.012a	etena kila pàrthasya yuddham àsãt sudàruõam
11,023.012c	lomaharùaõam atyugraü ÷akrasya balinà yathà
11,023.013a	yodhayitvà mahàbàhur eùa pàrthaü dhanaüjayam
11,023.013c	saü÷ayaü gamayitvà ca kuntãputreõa pàtitaþ
11,023.014a	yasya nàsti samo loke ÷aurye vãrye ca ka÷ cana
11,023.014c	sa eùa nihataþ ÷ete bhãùmo bhãùmakçd àhave
11,023.015a	pa÷ya ÷àütanavaü kçùõa ÷ayànaü såryavarcasam
11,023.015c	yugànta iva kàlena pàtitaü såryam ambaràt
11,023.016a	eùa taptvà raõe ÷atrå¤ ÷astratàpena vãryavàn
11,023.016c	narasåryo 'stam abhyeti såryo 'stam iva ke÷ava
11,023.017a	÷aratalpagataü vãraü dharme devàpinà samam
11,023.017c	÷ayànaü vãra÷ayane pa÷ya ÷åraniùevite
11,023.018a	karõinàlãkanàràcair àstãrya ÷ayanottamam
11,023.018c	àvi÷ya ÷ete bhagavàn skandaþ ÷aravaõaü yathà
11,023.019a	atålapårõaü gàïgeyas tribhir bàõaiþ samanvitam
11,023.019c	upadhàyopadhànàgryaü dattaü gàõóãvadhanvanà
11,023.020a	pàlayànaþ pituþ ÷àstram årdhvaretà mahàya÷àþ
11,023.020c	eùa ÷àütanavaþ ÷ete màdhavàpratimo yudhi
11,023.021a	dharmàtmà tàta dharmaj¤aþ pàraüparyeõa nirõaye
11,023.021c	amartya iva martyaþ sann eùa pràõàn adhàrayat
11,023.022a	nàsti yuddhe kçtã ka÷ cin na vidvàn na paràkramã
11,023.022c	yatra ÷àütanavo bhãùmaþ ÷ete 'dya nihataþ paraiþ
11,023.023a	svayam etena ÷åreõa pçcchyamànena pàõóavaiþ
11,023.023c	dharmaj¤enàhave mçtyur àkhyàtaþ satyavàdinà
11,023.024a	pranaùñaþ kuruvaü÷a÷ ca punar yena samuddhçtaþ
11,023.024c	sa gataþ kurubhiþ sàrdhaü mahàbuddhiþ paràbhavam
11,023.025a	dharmeùu kuravaþ kaü nu pariprakùyanti màdhava
11,023.025c	gate devavrate svargaü devakalpe nararùabhe
11,023.026a	arjunasya vinetàram àcàryaü sàtyakes tathà
11,023.026c	taü pa÷ya patitaü droõaü kuråõàü gurusattamam
11,023.027a	astraü caturvidhaü veda yathaiva trida÷e÷varaþ
11,023.027c	bhàrgavo và mahàvãryas tathà droõo 'pi màdhava
11,023.028a	yasya prasàdàd bãbhatsuþ pàõóavaþ karma duùkaram
11,023.028c	cakàra sa hataþ ÷ete nainam astràõy apàlayan
11,023.029a	yaü purodhàya kurava àhvayanti sma pàõóavàn
11,023.029c	so 'yaü ÷astrabhçtàü ÷reùñho droõaþ ÷astraiþ pçthak kçtaþ
11,023.030a	yasya nirdahataþ senàü gatir agner ivàbhavat
11,023.030c	sa bhåmau nihataþ ÷ete ÷àntàrcir iva pàvakaþ
11,023.031a	dhanur muùñir a÷ãrõa÷ ca hastàvàpa÷ ca màdhava
11,023.031c	droõasya nihatasyàpi dç÷yate jãvato yathà
11,023.032a	vedà yasmàc ca catvàraþ sarvàstràõi ca ke÷ava
11,023.032c	anapetàni vai ÷åràd yathaivàdau prajàpateþ
11,023.033a	vandanàrhàv imau tasya bandibhir vanditau ÷ubhau
11,023.033c	gomàyavo vikarùanti pàdau ÷iùya÷atàrcitau
11,023.034a	droõaü drupadaputreõa nihataü madhusådana
11,023.034c	kçpã kçpaõam anvàste duþkhopahatacetanà
11,023.035a	tàü pa÷ya rudatãm àrtàü muktake÷ãm adhomukhãm
11,023.035c	hataü patim upàsantãü droõaü ÷astrabhçtàü varam
11,023.036a	bàõair bhinnatanutràõaü dhçùñadyumnena ke÷ava
11,023.036c	upàste vai mçdhe droõaü jañilà brahmacàriõã
11,023.037a	pretakçtye ca yatate kçpã kçpaõam àturà
11,023.037c	hatasya samare bhartuþ sukumàrã ya÷asvinã
11,023.038a	agnãn àhçtya vidhivac citàü prajvàlya sarva÷aþ
11,023.038c	droõam àdhàya gàyanti trãõi sàmàni sàmagàþ
11,023.039a	kiranti ca citàm ete jañilà brahmacàriõaþ
11,023.039c	dhanurbhiþ ÷aktibhi÷ caiva rathanãóai÷ ca màdhava
11,023.040a	÷astrai÷ ca vividhair anyair dhakùyante bhåritejasam
11,023.040c	ta ete droõam àdhàya ÷aüsanti ca rudanti ca
11,023.041a	sàmabhis tribhir antaþsthair anu÷aüsanti càpare
11,023.041c	agnàv agnim ivàdhàya droõaü hutvà hutà÷ane
11,023.042a	gacchanty abhimukhà gaïgàü droõa÷iùyà dvijàtayaþ
11,023.042c	apasavyàü citiü kçtvà puraskçtya kçpãü tadà
11,024.001	gàndhàry uvàca
11,024.001a	somadattasutaü pa÷ya yuyudhànena pàtitam
11,024.001c	vitudyamànaü vihagair bahubhir màdhavàntike
11,024.002a	putra÷okàbhisaütaptaþ somadatto janàrdana
11,024.002c	yuyudhànaü maheùvàsaü garhayann iva dç÷yate
11,024.003a	asau tu bhåri÷ravaso màtà ÷okapariplutà
11,024.003c	à÷vàsayati bhartàraü somadattam anindità
11,024.004a	diùñyà nedaü mahàràja dàruõaü bharatakùayam
11,024.004c	kurusaükrandanaü ghoraü yugàntam anupa÷yasi
11,024.005a	diùñyà yåpadhvajaü vãraü putraü bhårisahasradam
11,024.005c	anekakratuyajvànaü nihataü nàdya pa÷yasi
11,024.006a	diùñyà snuùàõàm àkrande ghoraü vilapitaü bahu
11,024.006c	na ÷çõoùi mahàràja sàrasãnàm ivàrõave
11,024.007a	ekavastrànusaüvãtàþ prakãrõàsitamårdhajàþ
11,024.007c	snuùàs te paridhàvanti hatàpatyà hate÷varàþ
11,024.008a	÷vàpadair bhakùyamàõaü tvam aho diùñyà na pa÷yasi
11,024.008c	chinnabàhuü naravyàghram arjunena nipàtitam
11,024.009a	÷alaü vinihataü saükhye bhåri÷ravasam eva ca
11,024.009c	snuùà÷ ca vidhavàþ sarvà diùñyà nàdyeha pa÷yasi
11,024.010a	diùñyà tat kà¤canaü chatraü yåpaketor mahàtmanaþ
11,024.010c	vinikãrõaü rathopasthe saumadatter na pa÷yasi
11,024.011a	amås tu bhåri÷ravaso bhàryàþ sàtyakinà hatam
11,024.011c	parivàryànu÷ocanti bhartàram asitekùaõàþ
11,024.012a	età vilapya bahulaü bhartç÷okena kar÷itàþ
11,024.012c	patanty abhimukhà bhåmau kçpaõaü bata ke÷ava
11,024.013a	bãbhatsur atibãbhatsaü karmedam akarot katham
11,024.013c	pramattasya yad acchaitsãd bàhuü ÷årasya yajvanaþ
11,024.014a	tataþ pàpataraü karma kçtavàn api sàtyakiþ
11,024.014c	yasmàt pràyopaviùñasya pràhàrùãt saü÷itàtmanaþ
11,024.015a	eko dvàbhyàü hataþ ÷eùe tvam adharmeõa dhàrmikaþ
11,024.015b*0060_01	kiü nu vakùyati vai satsu goùñhãùu ca sabhàsu ca
11,024.015b*0060_02	apuõyam aya÷asyaü ca karmedaü sàtyakiþ svayam
11,024.015c	iti yåpadhvajasyaitàþ striyaþ kro÷anti màdhava
11,024.016a	bhàryà yåpadhvajasyaiùà karasaümitamadhyamà
11,024.016c	kçtvotsaïge bhujaü bhartuþ kçpaõaü paryadevayat
11,024.017a	ayaü sa ra÷anotkarùã pãnastanavimardanaþ
11,024.017c	nàbhyårujaghanaspar÷ã nãvãvisraüsanaþ karaþ
11,024.017d*0061_01	ayaü sa hantà ÷atråõàü mitràõàm abhayapradaþ
11,024.017d*0061_02	pradàtà gosahasràõàü kùatriyàntakaraþ karaþ
11,024.018a	vàsudevasya sàünidhye pàrthenàkliùñakarmaõà
11,024.018c	yudhyataþ samare 'nyena pramattasya nipàtitaþ
11,024.019a	kiü nu vakùyasi saüsatsu kathàsu ca janàrdana
11,024.019c	arjunasya mahat karma svayaü và sa kirãñavàn
11,024.020a	ity evaü garhayitvaiùà tåùõãm àste varàïganà
11,024.020c	tàm etàm anu÷ocanti sapatnyaþ svàm iva snuùàm
11,024.021a	gàndhàraràjaþ ÷akunir balavàn satyavikramaþ
11,024.021c	nihataþ sahadevena bhàgineyena màtulaþ
11,024.022a	yaþ purà hemadaõóàbhyàü vyajanàbhyàü sma vãjyate
11,024.022c	sa eùa pakùibhiþ pakùaiþ ÷ayàna upavãjyate
11,024.023a	yaþ sma råpàõi kurute ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ
11,024.023c	tasya màyàvino màyà dagdhàþ pàõóavatejasà
11,024.024a	màyayà nikçtipraj¤o jitavàn yo yudhiùñhiram
11,024.024c	sabhàyàü vipulaü ràjyaü sa punar jãvitaü jitaþ
11,024.025a	÷akuntàþ ÷akuniü kçùõa samantàt paryupàsate
11,024.025c	kitavaü mama putràõàü vinà÷àyopa÷ikùitam
11,024.026a	etenaitan mahad vairaü prasaktaü pàõóavaiþ saha
11,024.026c	vadhàya mama putràõàm àtmanaþ sagaõasya ca
11,024.027a	yathaiva mama putràõàü lokàþ ÷astrajitàþ prabho
11,024.027c	evam asyàpi durbuddher lokàþ ÷astreõa vai jitàþ
11,024.028a	kathaü ca nàyaü tatràpi putràn me bhràtçbhiþ saha
11,024.028c	virodhayed çjupraj¤àn ançjur madhusådana
11,024.028d*0062_01	÷okàrtà yat svasà kçùõà kçpaõaü paryupàsate
11,024.028d*0062_02	vinà÷aü kàïkùatã nityaü putràõàü krudhyatã mama
11,025.001	gàndhàry uvàca
11,025.001a	kàmbojaü pa÷ya durdharùaü kàmbojàstaraõocitam
11,025.001c	÷ayànam çùabhaskandhaü hataü pàüsu÷u màdhava
11,025.002a	yasya kùatajasaüdigdhau bàhå candanaråùitau
11,025.002c	avekùya kçpaõaü bhàryà vilapaty atiduþkhità
11,025.003a	imau tau parighaprakhyau bàhå ÷ubhatalàïgulã
11,025.003c	yayor vivaram àpannàü na ratir màü puràjahat
11,025.004a	kàü gatiü nu gamiùyàmi tvayà hãnà jane÷vara
11,025.004c	dårabandhur anàtheva atãva madhurasvarà
11,025.005a	àtape klàmyamànànàü vividhànàm iva srajàm
11,025.005c	klàntànàm api nàrãõàü na ÷rãr jahati vai tanum
11,025.006a	÷ayànam abhitaþ ÷åraü kàliïgaü madhusådana
11,025.006c	pa÷ya dãptàïgadayugapratibaddhamahàbhujam
11,025.007a	màgadhànàm adhipatiü jayatsenaü janàrdana
11,025.007c	parivàrya prarudità màgadhyaþ pa÷ya yoùitaþ
11,025.008a	àsàm àyatanetràõàü susvaràõàü janàrdana
11,025.008c	manaþ÷rutiharo nàdo mano mohayatãva me
11,025.009a	prakãrõasarvàbharaõà rudantyaþ ÷okakar÷itàþ
11,025.009c	svàstãrõa÷ayanopetà màgadhyaþ ÷erate bhuvi
11,025.010a	kosalànàm adhipatiü ràjaputraü bçhadbalam
11,025.010c	bhartàraü parivàryaitàþ pçthak praruditàþ striyaþ
11,025.011a	asya gàtragatàn bàõàn kàrùõibàhubalàrpitàn
11,025.011c	uddharanty asukhàviùñà mårchamànàþ punaþ punaþ
11,025.012a	àsàü sarvànavadyànàm àtapena pari÷ramàt
11,025.012c	pramlànanalinàbhàni bhànti vaktràõi màdhava
11,025.013a	droõena nihatàþ ÷åràþ ÷erate ruciràïgadàþ
11,025.013b*0063_01	dhçùñadyumnasutàþ sarve ÷i÷avo hemamàlinaþ
11,025.013b*0063_02	rathàgnyagàraü càpàrciü ÷ara÷aktigadendhanam
11,025.013b*0063_03	droõam àsàdya nirdagdhàþ ÷alabhà iva pàvakam
11,025.013b*0063_04	tathaiva nihatàþ ÷åràþ ÷erate ruciràïgadàþ
11,025.013c	droõenàbhimukhàþ sarve bhràtaraþ pa¤ca kekayàþ
11,025.014a	taptakà¤canavarmàõas tàmradhvajarathasrajaþ
11,025.014c	bhàsayanti mahãü bhàsà jvalità iva pàvakàþ
11,025.015a	droõena drupadaü saükhye pa÷ya màdhava pàtitam
11,025.015c	mahàdvipam ivàraõye siühena mahatà hatam
11,025.016a	pà¤càlaràj¤o vipulaü puõóarãkàkùa pàõóuram
11,025.016c	àtapatraü samàbhàti ÷aradãva divàkaraþ
11,025.017a	etàs tu drupadaü vçddhaü snuùà bhàryà÷ ca duþkhitàþ
11,025.017c	dagdhvà gacchanti pà¤càlyaü ràjànam apasavyataþ
11,025.018a	dhçùñaketuü maheùvàsaü cedipuügavam aïganàþ
11,025.018c	droõena nihataü ÷åraü haranti hçtacetasaþ
11,025.019a	droõàstram abhihatyaiùa vimarde madhusådana
11,025.019b*0064_01	evaü màm iha putrasya putraþ pitaram anvagàt
11,025.019c	maheùvàso hataþ ÷ete nadyà hçta iva drumaþ
11,025.020a	eùa cedipatiþ ÷åro dhçùñaketur mahàrathaþ
11,025.020c	÷ete vinihataþ saükhye hatvà ÷atrån sahasra÷aþ
11,025.021a	vitudyamànaü vihagais taü bhàryàþ pratyupasthitàþ
11,025.021c	cediràjaü hçùãke÷a hataü sabalabàndhavam
11,025.022a	dà÷àrhãputrajaü vãraü ÷ayànaü satyavikramam
11,025.022c	àropyàïke rudanty età÷ cediràjavaràïganàþ
11,025.023a	asya putraü hçùãke÷a suvaktraü càrukuõóalam
11,025.023c	droõena samare pa÷ya nikçttaü bahudhà ÷araiþ
11,025.024a	pitaraü nånam àjisthaü yudhyamànaü paraiþ saha
11,025.024c	nàjahàt pçùñhato vãram adyàpi madhusådana
11,025.025a	evaü mamàpi putrasya putraþ pitaram anvagàt
11,025.025c	duryodhanaü mahàbàho lakùmaõaþ paravãrahà
11,025.026a	vindànuvindàv àvantyau patitau pa÷ya màdhava
11,025.026c	himànte puùpitau ÷àlau marutà galitàv iva
11,025.027a	kà¤canàïgadavarmàõau bàõakhaógadhanurdharau
11,025.027c	çùabhapratiråpàkùau ÷ayànau vimalasrajau
11,025.028a	avadhyàþ pàõóavàþ kçùõa sarva eva tvayà saha
11,025.028c	ye muktà droõabhãùmàbhyàü karõàd vaikartanàt kçpàt
11,025.029a	duryodhanàd droõasutàt saindhavàc ca mahàrathàt
11,025.029c	somadattàd vikarõàc ca ÷åràc ca kçtavarmaõaþ
11,025.029e	ye hanyuþ ÷astravegena devàn api nararùabhàþ
11,025.030a	ta ime nihatàþ saükhye pa÷ya kàlasya paryayam
11,025.030c	nàtibhàro 'sti daivasya dhruvaü màdhava ka÷ cana
11,025.030e	yad ime nihatàþ ÷åràþ kùatriyaiþ kùatriyarùabhàþ
11,025.030f*0065_01	÷årà÷ ca kçtavidyà÷ ca mama putrà manasvinaþ
11,025.031a	tadaiva nihatàþ kçùõa mama putràs tarasvinaþ
11,025.031c	yadaivàkçtakàmas tvam upaplavyaü gataþ punaþ
11,025.032a	÷aütano÷ caiva putreõa pràj¤ena vidureõa ca
11,025.032c	tadaivoktàsmi mà snehaü kuruùvàtmasuteùv iti
11,025.033a	tayor na dar÷anaü tàta mithyà bhavitum arhati
11,025.033c	acireõaiva me putrà bhasmãbhåtà janàrdana
11,025.034	vai÷aüpàyana uvàca
11,025.034a	ity uktvà nyapatad bhåmau gàndhàrã ÷okakar÷ità
11,025.034c	duþkhopahatavij¤ànà dhairyam utsçjya bhàrata
11,025.035a	tataþ kopaparãtàïgã putra÷okapariplutà
11,025.035c	jagàma ÷auriü doùeõa gàndhàrã vyathitendriyà
11,025.036	gàndhàry uvàca
11,025.036a	pàõóavà dhàrtaràùñrà÷ ca drugdhàþ kçùõa parasparam
11,025.036c	upekùità vina÷yantas tvayà kasmàj janàrdana
11,025.037a	÷aktena bahubhçtyena vipule tiùñhatà bale
11,025.037c	ubhayatra samarthena ÷rutavàkyena caiva ha
11,025.038a	icchatopekùito nà÷aþ kuråõàü madhusådana
11,025.038c	yasmàt tvayà mahàbàho phalaü tasmàd avàpnuhi
11,025.039a	pati÷u÷råùayà yan me tapaþ kiü cid upàrjitam
11,025.039c	tena tvàü duravàpàtma¤ ÷apsye cakragadàdhara
11,025.040a	yasmàt parasparaü ghnanto j¤àtayaþ kurupàõóavàþ
11,025.040c	upekùitàs te govinda tasmàj j¤àtãn vadhiùyasi
11,025.041a	tvam apy upasthite varùe ùañtriü÷e madhusådana
11,025.041c	hataj¤àtir hatàmàtyo hataputro vanecaraþ
11,025.041d*0066_01	anàthavad avij¤àto lokeùv anabhilakùitaþ
11,025.041e	kutsitenàbhyupàyena nidhanaü samavàpsyasi
11,025.042a	tavàpy evaü hatasutà nihataj¤àtibàndhavàþ
11,025.042c	striyaþ paripatiùyanti yathaità bharatastriyaþ
11,025.043	vai÷aüpàyana uvàca
11,025.043a	tac chrutvà vacanaü ghoraü vàsudevo mahàmanàþ
11,025.043c	uvàca devãü gàndhàrãm ãùad abhyutsmayann iva
11,025.044a	saühartà vçùõicakrasya nànyo mad vidyate ÷ubhe
11,025.044c	jàne 'ham etad apy evaü cãrõaü carasi kùatriye
11,025.044d*0067_01	daivàd eva vina÷yanti vçùõayo nàtra saü÷ayaþ
11,025.045a	avadhyàs te narair anyair api và devadànavaiþ
11,025.045c	parasparakçtaü nà÷am ataþ pràpsyanti yàdavàþ
11,025.046a	ity uktavati dà÷àrhe pàõóavàs trastacetasaþ
11,025.046c	babhåvur bhç÷asaüvignà nirà÷à÷ càpi jãvite
11,026.001	vàsudeva uvàca
11,026.001a	uttiùñhottiùñha gàndhàri mà ca ÷oke manaþ kçthàþ
11,026.001c	tavaiva hy aparàdhena kuravo nidhanaü gatàþ
11,026.002a	yà tvaü putraü duràtmànam ãrùum atyantamàninam
11,026.002c	duryodhanaü puraskçtya duùkçtaü sàdhu manyase
11,026.003a	niùñhuraü vairaparuùaü vçddhànàü ÷àsanàtigam
11,026.003c	katham àtmakçtaü doùaü mayy àdhàtum ihecchasi
11,026.004a	mçtaü và yadi và naùñaü yo 'tãtam anu÷ocati
11,026.004c	duþkhena labhate duþkhaü dvàv anarthau prapadyate
11,026.005a	taporthãyaü bràhmaõã dhatta garbhaü; gaur voóhàraü dhàvitàraü turaügã
11,026.005c	÷ådrà dàsaü pa÷upàlaü tu vai÷yà; vadhàrthãyaü tvadvidhà ràjaputrã
11,026.006	vai÷aüpàyana uvàca
11,026.006a	tac chrutvà vàsudevasya punaruktaü vaco 'priyam
11,026.006c	tåùõãü babhåva gàndhàrã ÷okavyàkulalocanà
11,026.007a	dhçtaràùñras tu ràjarùir nigçhyàbuddhijaü tamaþ
11,026.007c	paryapçcchata dharmàtmà dharmaràjaü yudhiùñhiram
11,026.008a	jãvatàü parimàõaj¤aþ sainyànàm asi pàõóava
11,026.008c	hatànàü yadi jànãùe parimàõaü vadasva me
11,026.009	yudhiùñhira uvàca
11,026.009a	da÷àyutànàm ayutaü sahasràõi ca viü÷atiþ
11,026.009c	koñyaþ ùaùñi÷ ca ùañ caiva ye 'smin ràjamçdhe hatàþ
11,026.010a	alakùyàõàü tu vãràõàü sahasràõi caturda÷a
11,026.010c	da÷a cànyàni ràjendra ÷ataü ùaùñi÷ ca pa¤ca ca
11,026.011	dhçtaràùñra uvàca
11,026.011a	yudhiùñhira gatiü kàü te gatàþ puruùasattamàþ
11,026.011b*0068_01	keùu keùu ca lokeùu gatà hy ete narottamàþ
11,026.011b*0068_02	yudhyamànà hatàþ saükhye ye caivàtràparàïmukhàþ
11,026.011c	àcakùva me mahàbàho sarvaj¤o hy asi me mataþ
11,026.012	yudhiùñhira uvàca
11,026.012a	yair hutàni ÷arãràõi hçùñaiþ paramasaüyuge
11,026.012c	devaràjasamàül lokàn gatàs te satyavikramàþ
11,026.013a	ye tv ahçùñena manasà martavyam iti bhàrata
11,026.013c	yudhyamànà hatàþ saükhye te gandharvaiþ samàgatàþ
11,026.014a	ye tu saügràmabhåmiùñhà yàcamànàþ paràïmukhàþ
11,026.014c	÷astreõa nidhanaü pràptà gatàs te guhyakàn prati
11,026.014d*0069_01	kùatradharmeõa nihatàs te gatàþ paramàü gatim
11,026.015a	pãóyamànàþ parair ye tu hãyamànà niràyudhàþ
11,026.015c	hrãniùedhà mahàtmànaþ paràn abhimukhà raõe
11,026.016a	chidyamànàþ ÷itaiþ ÷astraiþ kùatradharmaparàyaõàþ
11,026.016c	gatàs te brahmasadanaü hatà vãràþ suvarcasaþ
11,026.017a	ye tatra nihatà ràjann antar àyodhanaü prati
11,026.017c	yathà kathaü cit te ràjan saüpràptà uttaràn kurån
11,026.018	dhçtaràùñra uvàca
11,026.018a	kena j¤ànabalenaivaü putra pa÷yasi siddhavat
11,026.018c	tan me vada mahàbàho ÷rotavyaü yadi vai mayà
11,026.019	yudhiùñhira uvàca
11,026.019a	nide÷àd bhavataþ pårvaü vane vicaratà mayà
11,026.019c	tãrthayàtràprasaïgena saüpràpto 'yam anugrahaþ
11,026.020a	devarùir loma÷o dçùñas tataþ pràpto 'smy anusmçtim
11,026.020c	divyaü cakùur api pràptaü j¤ànayogena vai purà
11,026.021	dhçtaràùñra uvàca
11,026.021a	ye 'trànàthà janasyàsya sanàthà ye ca bhàrata
11,026.021c	kaccit teùàü ÷arãràõi dhakùyanti vidhipårvakam
11,026.022a	na yeùàü santi kartàro na ca ye 'tràhitàgnayaþ
11,026.022c	vayaü ca kasya kuryàmo bahutvàt tàta karmaõaþ
11,026.023a	yàn suparõà÷ ca gçdhrà÷ ca vikarùanti tatas tataþ
11,026.023c	teùàü tu karmaõà lokà bhaviùyanti yudhiùñhira
11,026.024	vai÷aüpàyana uvàca
11,026.024a	evam ukto mahàpràj¤aþ kuntãputro yudhiùñhiraþ
11,026.024c	àdide÷a sudharmàõaü dhaumyaü såtaü ca saüjayam
11,026.025a	viduraü ca mahàbuddhiü yuyutsuü caiva kauravam
11,026.025c	indrasenamukhàü÷ caiva bhçtyàn såtàü÷ ca sarva÷aþ
11,026.026a	bhavantaþ kàrayantv eùàü pretakàryàõi sarva÷aþ
11,026.026c	yathà cànàthavat kiü cic charãraü na vina÷yati
11,026.027a	÷àsanàd dharmaràjasya kùattà såta÷ ca saüjayaþ
11,026.027c	sudharmà dhaumyasahita indrasenàdayas tathà
11,026.028a	candanàgurukàùñhàni tathà kàlãyakàny uta
11,026.028c	ghçtaü tailaü ca gandhàü÷ ca kùaumàõi vasanàni ca
11,026.029a	samàhçtya mahàrhàõi dàråõàü caiva saücayàn
11,026.029c	rathàü÷ ca mçditàüs tatra nànàpraharaõàni ca
11,026.030a	citàþ kçtvà prayatnena yathàmukhyàn naràdhipàn
11,026.030c	dàhayàm àsur avyagrà vidhidçùñena karmaõà
11,026.031a	duryodhanaü ca ràjànaü bhràtéü÷ càsya ÷atàdhikàn
11,026.031c	÷alyaü ÷alaü ca ràjànaü bhåri÷ravasam eva ca
11,026.032a	jayadrathaü ca ràjànam abhimanyuü ca bhàrata
11,026.032c	dauþ÷àsaniü lakùmaõaü ca dhçùñaketuü ca pàrthivam
11,026.033a	bçhantaü somadattaü ca sç¤jayàü÷ ca ÷atàdhikàn
11,026.033c	ràjànaü kùemadhanvànaü viràñadrupadau tathà
11,026.034a	÷ikhaõóinaü ca pà¤càlyaü dhçùñadyumnaü ca pàrùatam
11,026.034c	yudhàmanyuü ca vikràntam uttamaujasam eva ca
11,026.035a	kausalyaü draupadeyàü÷ ca ÷akuniü càpi saubalam
11,026.035c	acalaü vçùakaü caiva bhagadattaü ca pàrthivam
11,026.036a	karõaü vaikartanaü caiva sahaputram amarùaõam
11,026.036c	kekayàü÷ ca maheùvàsàüs trigartàü÷ ca mahàrathàn
11,026.037a	ghañotkacaü ràkùasendraü bakabhràtaram eva ca
11,026.037c	alambusaü ca ràjànaü jalasaüdhaü ca pàrthivam
11,026.038a	anyàü÷ ca pàrthivàn ràja¤ ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ
11,026.038b*0070_01	citàþ kçtvà maheùvàsàn sarvàn etàn yathàvidhi
11,026.038c	ghçtadhàràhutair dãptaiþ pàvakaiþ samadàhayan
11,026.039a	pitçmedhà÷ ca keùàü cid avartanta mahàtmanàm
11,026.039c	sàmabhi÷ càpy agàyanta te 'nva÷ocyanta càparaiþ
11,026.040a	sàmnàm çcàü ca nàdena strãõàü ca ruditasvanaiþ
11,026.040c	ka÷malaü sarvabhåtànàü ni÷àyàü samapadyata
11,026.041a	te vidhåmàþ pradãptà÷ ca dãpyamànà÷ ca pàvakàþ
11,026.041c	nabhasãvànvadç÷yanta grahàs tanvabhrasaüvçtàþ
11,026.042a	ye càpy anàthàs tatràsan nànàde÷asamàgatàþ
11,026.042c	tàü÷ ca sarvàn samànàyya rà÷ãn kçtvà sahasra÷aþ
11,026.043a	citvà dàrubhir avyagraþ prabhåtaiþ snehatàpitaiþ
11,026.043c	dàhayàm àsa viduro dharmaràjasya ÷àsanàt
11,026.044a	kàrayitvà kriyàs teùàü kururàjo yudhiùñhiraþ
11,026.044c	dhçtaràùñraü puraskçtya gaïgàm abhimukho 'gamat
11,027.001	vai÷aüpàyana uvàca
11,027.001a	te samàsàdya gaïgàü tu ÷ivàü puõyajanocitàm
11,027.001c	hradinãü vaprasaüpannàü mahànåpàü mahàvanàm
11,027.002a	bhåùaõàny uttarãyàõi veùñanàny avamucya ca
11,027.002b*0071_01	kavacàni vicitràõi gaïgàm avajagàhire
11,027.002c	tataþ pitéõàü pautràõàü bhràtéõàü svajanasya ca
11,027.003a	putràõàm àryakàõàü ca patãnàü ca kurustriyaþ
11,027.003c	udakaü cakrire sarvà rudantyo bhç÷aduþkhitàþ
11,027.003e	suhçdàü càpi dharmaj¤àþ pracakruþ salilakriyàþ
11,027.004a	udake kriyamàõe tu vãràõàü vãrapatnibhiþ
11,027.004c	såpatãrthàbhavad gaïgà bhåyo viprasasàra ca
11,027.005a	tan mahodadhisaükà÷aü nirànandam anutsavam
11,027.005c	vãrapatnãbhir àkãrõaü gaïgàtãram a÷obhata
11,027.006a	tataþ kuntã mahàràja sahasà ÷okakar÷ità
11,027.006c	rudatã mandayà vàcà putràn vacanam abravãt
11,027.007a	yaþ sa ÷åro maheùvàso rathayåthapayåthapaþ
11,027.007c	arjunena hataþ saükhye vãralakùaõalakùitaþ
11,027.008a	yaü såtaputraü manyadhvaü ràdheyam iti pàõóavàþ
11,027.008c	yo vyaràjac camåmadhye divàkara iva prabhuþ
11,027.009a	pratyayudhyata yaþ sarvàn purà vaþ sapadànugàn
11,027.009c	duryodhanabalaü sarvaü yaþ prakarùan vyarocata
11,027.009d*0072_01	yaþ sa vãro maheùvàso mahàbalaparàkramaþ
11,027.010a	yasya nàsti samo vãrye pçthivyàm api ka÷ cana
11,027.010b*0073_01	yo 'vçõãta ya÷aþ ÷åraþ pràõair api sadà bhuvi
11,027.010c	satyasaüdhasya ÷årasya saügràmeùv apalàyinaþ
11,027.011a	kurudhvam udakaü tasya bhràtur akliùñakarmaõaþ
11,027.011c	sa hi vaþ pårvajo bhràtà bhàskaràn mayy ajàyata
11,027.011e	kuõóalã kavacã ÷åro divàkarasamaprabhaþ
11,027.011f*0074_01	dàtàni÷aü bràhmaõànàü påjakaþ ÷ãlarakùakaþ
11,027.011f*0074_02	kçtaj¤aþ satyavàdã ca mahàrathamahàrathaþ
11,027.011f*0074_03	abhimànã vinãtàtmà sundaraþ priyadar÷anaþ
11,027.011f*0074_04	ekapatnãrataþ ÷rãmàn nityam årjita÷àsanaþ
11,027.011f*0074_05	ràjà sarvasya ràùñrasya duryodhanahite rataþ
11,027.011f*0074_06	mama priyakaro nityaü putràõàü rakùaka÷ ca ha
11,027.012a	÷rutvà tu pàõóavàþ sarve màtur vacanam apriyam
11,027.012c	karõam evànu÷ocanta bhåya÷ càrtataràbhavan
11,027.013a	tataþ sa puruùavyàghraþ kuntãputro yudhiùñhiraþ
11,027.013c	uvàca màtaraü vãro niþ÷vasann iva pannagaþ
11,027.013d*0075_01	yaþ ÷arormir dhvajàvarto mahàbhujamahàgrahaþ
11,027.013d*0075_02	tala÷abdapraõudito mahàrathamahàhradaþ
11,027.014a	yasyeùupàtam àsàdya nànyas tiùñhed dhanaüjayàt
11,027.014c	kathaü putro bhavatyàü sa devagarbhaþ puràbhavat
11,027.015a	yasya bàhupratàpena tàpitàþ sarvato vayam
11,027.015c	tam agnim iva vastreõa kathaü chàditavaty asi
11,027.015e	yasya bàhubalaü ghoraü dhàrtaràùñrair upàsitam
11,027.015f*0076_01	upàsitaü yathàsmàbhir balaü gàõóãvadhanvanaþ
11,027.015f*0076_02	bhåmipànàü ca sarveùàü balaü balavatàü varaþ
11,027.016a	nànyaþ kuntãsutàt karõàd agçhõàd rathinàü rathã
11,027.016c	sa naþ prathamajo bhràtà sarva÷astrabhçtàü varaþ
11,027.016e	asåta taü bhavaty agre katham adbhutavikramam
11,027.017a	aho bhavatyà mantrasya pidhànena vayaü hatàþ
11,027.017c	nidhanena hi karõasya pãóitàþ sma sabàndhavàþ
11,027.018a	abhimanyor vinà÷ena draupadeyavadhena ca
11,027.018c	pà¤càlànàü ca nà÷ena kuråõàü patanena ca
11,027.019a	tataþ ÷ataguõaü duþkham idaü màm aspç÷ad bhç÷am
11,027.019c	karõam evànu÷ocan hi dahyàmy agnàv ivàhitaþ
11,027.019d*0077_01	karõàrjunasahàyo 'haü jayeyam api vàsavam
11,027.020a	na hi sma kiü cid apràpyaü bhaved api divi sthitam
11,027.020c	na ca sma vai÷asaü ghoraü kauravàntakaraü bhavet
11,027.021a	evaü vilapya bahulaü dharmaràjo yudhiùñhiraþ
11,027.021c	vinada¤ ÷anakai ràjaü÷ cakàràsyodakaü prabhuþ
11,027.022a	tato vineduþ sahasà strãpuüsàs tatra sarva÷aþ
11,027.022c	abhito ye sthitàs tatra tasminn udakakarmaõi
11,027.023a	tata ànàyayàm àsa karõasya saparicchadam
11,027.023c	striyaþ kurupatir dhãmàn bhràtuþ premõà yudhiùñhiraþ
11,027.024a	sa tàbhiþ saha dharmàtmà pretakçtyam anantaram
11,027.024b*0078_01	aho bhavatyà mantrasya gopanena vayaü hatàþ
11,027.024b*0078_02	pàpenàsau mayà jyeùñho bhràtàj¤ànàn nipàtitaþ
11,027.024b*0079_01	sarvaü cakàra karõasya vidhivad bhåridakùiõam
11,027.024b*0079_02	sa ràjà dhçtaràùñra÷ ca kçtvà jalam atandritaþ
11,027.024b*0080_01	cakàra vidhivad dhãmàn dharmaràjo yudhiùñhiraþ
11,027.024b*0080_02	pàpenàsau mayà ÷reùñho bhràtà j¤àtir nipàtitaþ
11,027.024b*0080_03	ato manasi yad guhyaü strãõàü tan na bhaviùyati
11,027.024c	kçtvottatàra gaïgàyàþ salilàd àkulendriyaþ
11,027.024d*0081_01	samuttatàra gaïgàyà bhàryayà saha bhàrata
11,027.024d*0082_01	bhràtçbhiþ sahitaþ sarvair gaïgàtãram upàvi÷at
11,027.024d*0083_01	ya idaü ÷çõuyàd dhãmठ÷raddhàbhaktisamanvitaþ
11,027.024d*0083_02	tasya nàràyaõo devaþ pradadàti samãhitam
11,027.024d*0083_03	mànasaü vàcikaü caiva kàyikaü yac ca duùkçtam
11,027.024d*0083_04	puràõaj¤aü påjayitvà brahmahatyà vimucyate
11,027.024d*0083_05	putrapautraiþ parivçta iha loke sukhaü labhet
11,027.024d*0083_06	muktvà ca sakalàl lokàn indraloke mahãyate