% Mahabharata: Salyaparvan % Electronic text (C) Bhandarkar Oriental Research Institute, % Pune, India, 1999 % On the basis of the text entered by Muneo Tokunaga et al., % revised by John Smith, Cambridge, et al. ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ 09,001.000*0001_01 nÃrÃyaïaæ namask­tya naraæ caiva narottamam 09,001.000*0001_02 devÅæ sarasvatÅæ caiva tato jayam udÅrayet 09,001.001 janamejaya uvÃca 09,001.001a evaæ nipÃtite karïe samare savyasÃcinà 09,001.001c alpÃvaÓi«ÂÃ÷ kurava÷ kim akurvata vai dvija 09,001.002a udÅryamÃïaæ ca balaæ d­«Âvà rÃjà suyodhana÷ 09,001.002c pÃï¬avai÷ prÃptakÃlaæ ca kiæ prÃpadyata kaurava÷ 09,001.003a etad icchÃmy ahaæ Órotuæ tad Ãcak«va dvijottama 09,001.003c na hi t­pyÃmi pÆrve«Ãæ Ó­ïvÃnaÓ caritaæ mahat 09,001.004 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,001.004a tata÷ karïe hate rÃjan dhÃrtarëÂra÷ suyodhana÷ 09,001.004c bh­Óaæ ÓokÃrïave magno nirÃÓa÷ sarvato 'bhavat 09,001.005a hà karïa hà karïa iti ÓocamÃna÷ puna÷ puna÷ 09,001.005c k­cchrÃt svaÓibiraæ prÃyÃd dhataÓe«air n­pai÷ saha 09,001.006a sa samÃÓvÃsyamÃno 'pi hetubhi÷ ÓÃstraniÓcitai÷ 09,001.006c rÃjabhir nÃlabhac charma sÆtaputravadhaæ smaran 09,001.007a sa daivaæ balavan matvà bhavitavyaæ ca pÃrthiva÷ 09,001.007c saægrÃme niÓcayaæ k­tvà punar yuddhÃya niryayau 09,001.008a Óalyaæ senÃpatiæ k­tvà vidhivad rÃjapuægava÷ 09,001.008b*0002_01 madrarÃjaæ purask­tya yuddhÃyopajagÃma ha 09,001.008c raïÃya niryayau rÃjà hataÓe«air n­pai÷ saha 09,001.009a tata÷ sutumulaæ yuddhaæ kurupÃï¬avasenayo÷ 09,001.009c babhÆva bharataÓre«Âha devÃsuraraïopamam 09,001.010a tata÷ Óalyo mahÃrÃja k­tvà kadanam Ãhave 09,001.010c pÃï¬usainyasya madhyÃhne dharmarÃjena pÃtita÷ 09,001.011a tato duryodhano rÃjà hatabandhÆ raïÃjirÃt 09,001.011c apas­tya hradaæ ghoraæ viveÓa ripujÃd bhayÃt 09,001.012a athÃparÃhïe tasyÃhna÷ parivÃrya mahÃrathai÷ 09,001.012b*0003_01 tathÃparÃhïe tatrasthaæ parivÃrya suyodhanam 09,001.012c hradÃd ÃhÆya yogena bhÅmasenena pÃtita÷ 09,001.013a tasmin hate mahe«vÃse hataÓi«ÂÃs trayo rathÃ÷ 09,001.013a*0004_01 **** **** sÃnubandhe suyodhane 09,001.013a*0004_02 k­tavarmà k­po drauïir 09,001.013b*0005_01 suptaæ Óibiram ÃviÓya dh­«ÂadyumnapurogamÃn 09,001.013c saærabhÃn niÓi rÃjendra jaghnu÷ päcÃlasainikÃn 09,001.014a tata÷ pÆrvÃhïasamaye ÓibirÃd etya saæjaya÷ 09,001.014c praviveÓa purÅæ dÅno du÷khaÓokasamanvita÷ 09,001.015a praviÓya ca puraæ tÆrïaæ bhujÃv ucchritya du÷khita÷ 09,001.015c vepamÃnas tato rÃj¤a÷ praviveÓa niveÓanam 09,001.016a ruroda ca naravyÃghra hà rÃjann iti du÷khita÷ 09,001.016c aho bata vivignÃ÷ sma nidhanena mahÃtmana÷ 09,001.017a aho subalavÃn kÃlo gatiÓ ca paramà tathà 09,001.017b*0006_01 vidhis tu balavÃn atra pauru«aæ tu nirarthakam 09,001.017c ÓakratulyabalÃ÷ sarve yatrÃvadhyanta pÃrthivÃ÷ 09,001.018a d­«Âvaiva ca puro rÃja¤ jana÷ sarva÷ sa saæjayam 09,001.018b*0007_01 kleÓena mahatà yukta÷ sarvato rÃjasattama 09,001.018c praruroda bh­Óodvigno hà rÃjann iti sasvaram 09,001.019a ÃkumÃraæ naravyÃghra tat puraæ vai samantata÷ 09,001.019c ÃrtanÃdaæ mahac cakre Órutvà vinihataæ n­pam 09,001.020a dhÃvataÓ cÃpy apaÓyac ca tatra trÅn puru«ar«abhÃn 09,001.020c na«ÂacittÃn ivonmattä Óokena bh­ÓapŬitÃn 09,001.020d*0008_01 d­«Âvaiva ca narä ÓÅghraæ vyÃjahÃrÃtidu÷khita÷ 09,001.021a tathà sa vihvala÷ sÆta÷ praviÓya n­patik«ayam 09,001.021c dadarÓa n­patiÓre«Âhaæ praj¤Ãcak«u«am ÅÓvaram 09,001.022a d­«Âvà cÃsÅnam anaghaæ samantÃt parivÃritam 09,001.022c snu«Ãbhir bharataÓre«Âha gÃndhÃryà vidureïa ca 09,001.023a tathÃnyaiÓ ca suh­dbhiÓ ca j¤ÃtibhiÓ ca hitai«ibhi÷ 09,001.023c tam eva cÃrthaæ dhyÃyantaæ karïasya nidhanaæ prati 09,001.024a rudann evÃbravÅd vÃkyaæ rÃjÃnaæ janamejaya 09,001.024c nÃtih­«ÂamanÃ÷ sÆto bëpasaædigdhayà girà 09,001.024d*0009_01 uvÃca bharataÓre«Âhaæ dh­tarëÂraæ janÃdhipam 09,001.025a saæjayo 'haæ naravyÃghra namas te bharatar«abha 09,001.025c madrÃdhipo hata÷ Óalya÷ Óakuni÷ saubalas tathà 09,001.025e ulÆka÷ puru«avyÃghra kaitavyo d­¬havikrama÷ 09,001.026a saæÓaptakà hatÃ÷ sarve kÃmbojÃÓ ca Óakai÷ saha 09,001.026c mlecchÃÓ ca pÃrvatÅyÃÓ ca yavanÃÓ ca nipÃtitÃ÷ 09,001.027a prÃcyà hatà mahÃrÃja dÃk«iïÃtyÃÓ ca sarvaÓa÷ 09,001.027c udÅcyà nihatÃ÷ sarve pratÅcyÃÓ ca narÃdhipa 09,001.027e rÃjÃno rÃjaputrÃÓ ca sarvato nihatà n­pa 09,001.028a duryodhano hato rÃjan yathoktaæ pÃï¬avena ca 09,001.028c bhagnasaktho mahÃrÃja Óete pÃæsu«u rÆ«ita÷ 09,001.028d*0010_01 duryodhanasya bhÅmena bhagnÃv ÆrÆ sutasya te 09,001.028d*0010_02 sa bhÆmau patita÷ Óete pÃæÓubhi÷ pariguïÂhita÷ 09,001.029a dh­«Âadyumno hato rÃja¤ Óikhaï¬Å cÃparÃjita÷ 09,001.029c uttamaujà yudhÃmanyus tathà rÃjan prabhadrakÃ÷ 09,001.030a päcÃlÃÓ ca naravyÃghrÃÓ cedayaÓ ca ni«ÆditÃ÷ 09,001.030c tava putrà hatÃ÷ sarve draupadeyÃÓ ca bhÃrata 09,001.030e karïaputro hata÷ ÓÆro v­«aseno mahÃbala÷ 09,001.031a narà vinihatÃ÷ sarve gajÃÓ ca vinipÃtitÃ÷ 09,001.031c rathinaÓ ca naravyÃghra hayÃÓ ca nihatà yudhi 09,001.032a kiæcicche«aæ ca Óibiraæ tÃvakÃnÃæ k­taæ vibho 09,001.032c pÃï¬avÃnÃæ ca ÓÆrÃïÃæ samÃsÃdya parasparam 09,001.033a prÃya÷ strÅÓe«am abhavaj jagat kÃlena mohitam 09,001.033c sapta pÃï¬avata÷ Óe«Ã dhÃrtarëÂrÃs tathà traya÷ 09,001.034a te caiva bhrÃtara÷ pa¤ca vÃsudevo 'tha sÃtyaki÷ 09,001.034c k­paÓ ca k­tavarmà ca drauïiÓ ca jayatÃæ vara÷ 09,001.035a tavÃpy ete mahÃrÃja rathino n­pasattama 09,001.035c ak«auhiïÅnÃæ sarvÃsÃæ sametÃnÃæ janeÓvara 09,001.035e ete Óe«Ã mahÃrÃja sarve 'nye nidhanaæ gatÃ÷ 09,001.036a kÃlena nihataæ sarvaæ jagad vai bharatar«abha 09,001.036c duryodhanaæ vai purata÷ k­tvà vairasya bhÃrata 09,001.037a etac chrutvà vaca÷ krÆraæ dh­tarëÂro janeÓvara÷ 09,001.037c nipapÃta mahÃrÃja gatasattvo mahÅtale 09,001.038a tasmin nipatite bhÆmau viduro 'pi mahÃyaÓÃ÷ 09,001.038c nipapÃta mahÃrÃja rÃjavyasanakarÓita÷ 09,001.039a gÃndhÃrÅ ca n­paÓre«Âha sarvÃÓ ca kuruyo«ita÷ 09,001.039c patitÃ÷ sahasà bhÆmau Órutvà krÆraæ vacaÓ ca tÃ÷ 09,001.040a ni÷saæj¤aæ patitaæ bhÆmau tadÃsÅd rÃjamaï¬alam 09,001.040c pralÃpayuktà mahatÅ kathà nyastà paÂe yathà 09,001.041a k­cchreïa tu tato rÃjà dh­tarëÂro mahÅpati÷ 09,001.041c Óanair alabhata prÃïÃn putravyasanakarÓita÷ 09,001.042a labdhvà tu sa n­pa÷ saæj¤Ãæ vepamÃna÷ sudu÷khita÷ 09,001.042c udÅk«ya ca diÓa÷ sarvÃ÷ k«attÃraæ vÃkyam abravÅt 09,001.043a vidvan k«attar mahÃprÃj¤a tvaæ gatir bharatar«abha 09,001.043c mamÃnÃthasya subh­Óaæ putrair hÅnasya sarvaÓa÷ 09,001.043e evam uktvà tato bhÆyo visaæj¤o nipapÃta ha 09,001.044a taæ tathà patitaæ d­«Âvà bÃndhavà ye 'sya ke cana 09,001.044c ÓÅtais tu si«icus toyair vivyajur vyajanair api 09,001.045a sa tu dÅrgheïa kÃlena pratyÃÓvasto mahÅpati÷ 09,001.045c tÆ«ïÅæ dadhyau mahÅpÃla÷ putravyasanakarÓita÷ 09,001.045e ni÷Óvasa¤ jihmaga iva kumbhak«ipto viÓÃæ pate 09,001.046a saæjayo 'py arudat tatra d­«Âvà rÃjÃnam Ãturam 09,001.046c tathà sarvÃ÷ striyaÓ caiva gÃndhÃrÅ ca yaÓasvinÅ 09,001.047a tato dÅrgheïa kÃlena viduraæ vÃkyam abravÅt 09,001.047c dh­tarëÂro naravyÃghro muhyamÃno muhur muhu÷ 09,001.048a gacchantu yo«ita÷ sarvà gÃndhÃrÅ ca yaÓasvinÅ 09,001.048c tatheme suh­da÷ sarve bhraÓyate me mano bh­Óam 09,001.049a evam uktas tata÷ k«attà tÃ÷ striyo bharatar«abha 09,001.049c visarjayÃm Ãsa Óanair vepamÃna÷ puna÷ puna÷ 09,001.050a niÓcakramus tata÷ sarvÃs tÃ÷ striyo bharatar«abha 09,001.050c suh­daÓ ca tata÷ sarve d­«Âvà rÃjÃnam Ãturam 09,001.051a tato narapatiæ tatra labdhasaæj¤aæ paraætapa 09,001.051b*0011_01 gatir me ko bhaved adya iti cintÃsamÃkula÷ 09,001.051c avek«ya saæjayo dÅno rodamÃnaæ bh­ÓÃturam 09,001.052a präjalir ni÷Óvasantaæ ca taæ narendraæ muhur muhu÷ 09,001.052b*0012_01 j¤ÃtÅn striyo 'tha niryÃpya praviÓya vidura÷ puna÷ 09,001.052b*0012_02 rÃjÃnaæ ÓocamÃnas tu taæ Óocantaæ muhur muhu÷ 09,001.052c samÃÓvÃsayata k«attà vacasà madhureïa ha 09,002.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,002.001a vis­«ÂÃsv atha nÃrÅ«u dh­tarëÂro 'mbikÃsuta÷ 09,002.001c vilalÃpa mahÃrÃja du÷khÃd du÷khataraæ gata÷ 09,002.002a sadhÆmam iva ni÷Óvasya karau dhunvan puna÷ puna÷ 09,002.002c vicintya ca mahÃrÃja tato vacanam abravÅt 09,002.002d*0013_01 yac chrutvà suh­dÃæ cÃtikaruïà samajÃyata 09,002.003a aho bata mahad du÷khaæ yad ahaæ pÃï¬avÃn raïe 09,002.003c k«emiïaÓ cÃvyayÃæÓ caiva tvatta÷ sÆta Ó­ïomi vai 09,002.004a vajrasÃramayaæ nÆnaæ h­dayaæ sud­¬haæ mama 09,002.004c yac chrutvà nihatÃn putrÃn dÅryate na sahasradhà 09,002.005a cintayitvà vacas te«Ãæ bÃlakrŬÃæ ca saæjaya 09,002.005c adya Órutvà hatÃn putrÃn bh­Óaæ me dÅryate mana÷ 09,002.006a andhatvÃd yadi te«Ãæ tu na me rÆpanidarÓanam 09,002.006c putrasnehak­tà prÅtir nityam ete«u dhÃrità 09,002.007a bÃlabhÃvam atikrÃntÃn yauvanasthÃæÓ ca tÃn aham 09,002.007c madhyaprÃptÃæs tathà Órutvà h­«Âa Ãsaæ tathÃnagha 09,002.008a tÃn adya nihatä Órutvà h­taiÓvaryÃn h­taujasa÷ 09,002.008c na labhe vai kva cic chÃntiæ putrÃdhibhir abhipluta÷ 09,002.009a ehy ehi putra rÃjendra mamÃnÃthasya sÃæpratam 09,002.009c tvayà hÅno mahÃbÃho kÃæ nu yÃsyÃmy ahaæ gatim 09,002.010a gatir bhÆtvà mahÃrÃja j¤ÃtÅnÃæ suh­dÃæ tathà 09,002.010c andhaæ v­ddhaæ ca mÃæ vÅra vihÃya kva nu gacchasi 09,002.011a sà k­pà sà ca te prÅti÷ sà ca rÃjan sumÃnità 09,002.011c kathaæ vinihata÷ pÃrthai÷ saæyuge«v aparÃjita÷ 09,002.012a kathaæ tvaæ p­thivÅpÃlÃn bhuktvà tÃta samÃgatÃn 09,002.012c Óe«e vinihato bhÆmau prÃk­ta÷ kun­po yathà 09,002.013a ko nu mÃm utthitaæ kÃlye tÃta tÃteti vak«yati 09,002.013c mahÃrÃjeti satataæ lokanÃtheti cÃsak­t 09,002.014a pari«vajya ca mÃæ kaïÂhe snehenÃklinnalocana÷ 09,002.014c anuÓÃdhÅti kauravya tat sÃdhu vada me vaca÷ 09,002.015a nanu nÃmÃham aÓrau«aæ vacanaæ tava putraka 09,002.015c bhÆyasÅ mama p­thvÅyaæ yathà pÃrthasya no tathà 09,002.016a bhagadatta÷ k­pa÷ Óalya Ãvantyo 'tha jayadratha÷ 09,002.016c bhÆriÓravÃ÷ somadatto mahÃrÃjo 'tha bÃhlika÷ 09,002.017a aÓvatthÃmà ca bhojaÓ ca mÃgadhaÓ ca mahÃbala÷ 09,002.017c b­hadbalaÓ ca kÃÓÅÓa÷ ÓakuniÓ cÃpi saubala÷ 09,002.018a mlecchÃÓ ca bahusÃhasrÃ÷ ÓakÃÓ ca yavanai÷ saha 09,002.018c sudak«iïaÓ ca kÃmbojas trigartÃdhipatis tathà 09,002.019a bhÅ«ma÷ pitÃmahaÓ caiva bhÃradvÃjo 'tha gautama÷ 09,002.019c ÓrutÃyuÓ cÃcyutÃyuÓ ca ÓatÃyuÓ cÃpi vÅryavÃn 09,002.020a jalasaædho 'thÃrÓyaÓ­ÇgÅ rÃk«asaÓ cÃpy alÃyudha÷ 09,002.020c alaæbuso mahÃbÃhu÷ subÃhuÓ ca mahÃratha÷ 09,002.021a ete cÃnye ca bahavo rÃjÃno rÃjasattama 09,002.021c madartham udyatÃ÷ sarve prÃïÃæs tyaktvà raïe prabho 09,002.022a ye«Ãæ madhye sthito yuddhe bhrÃt­bhi÷ parivÃrita÷ 09,002.022c yodhayi«yÃmy ahaæ pÃrthÃn päcÃlÃæÓ caiva sarvaÓa÷ 09,002.023a cedÅæÓ ca n­paÓÃrdÆla draupadeyÃæÓ ca saæyuge 09,002.023c sÃtyakiæ kuntibhojaæ ca rÃk«asaæ ca ghaÂotkacam 09,002.024a eko 'py e«Ãæ mahÃrÃja samartha÷ saænivÃraïe 09,002.024c samare pÃï¬aveyÃnÃæ saækruddho hy abhidhÃvatÃm 09,002.024e kiæ puna÷ sahità vÅrÃ÷ k­tavairÃÓ ca pÃï¬avai÷ 09,002.025a atha và sarva evaite pÃï¬avasyÃnuyÃyibhi÷ 09,002.025c yotsyanti saha rÃjendra hani«yanti ca tÃn m­dhe 09,002.026a karïas tv eko mayà sÃrdhaæ nihani«yati pÃï¬avÃn 09,002.026c tato n­patayo vÅrÃ÷ sthÃsyanti mama ÓÃsane 09,002.027a yaÓ ca te«Ãæ praïetà vai vÃsudevo mahÃbala÷ 09,002.027c na sa saænahyate rÃjann iti mÃm abravÅd vaca÷ 09,002.028a tasyÃhaæ vadata÷ sÆta bahuÓo mama saænidhau 09,002.028c yuktito hy anupaÓyÃmi nihatÃn pÃï¬avÃn m­dhe 09,002.029a te«Ãæ madhye sthità yatra hanyante mama putrakÃ÷ 09,002.029c vyÃyacchamÃnÃ÷ samare kim anyad bhÃgadheyata÷ 09,002.030a bhÅ«maÓ ca nihato yatra lokanÃtha÷ pratÃpavÃn 09,002.030c Óikhaï¬inaæ samÃsÃdya m­gendra iva jambukam 09,002.031a droïaÓ ca brÃhmaïo yatra sarvaÓastrÃstrapÃraga÷ 09,002.031c nihata÷ pÃï¬avai÷ saækhye kim anyad bhÃgadheyata÷ 09,002.031d*0014_01 karïaÓ ca nihata÷ saækhye divyÃstraj¤o mahÃbala÷ 09,002.032a bhÆriÓravà hato yatra somadattaÓ ca saæyuge 09,002.032c bÃhlÅkaÓ ca mahÃrÃja kim anyad bhÃgadheyata÷ 09,002.032d*0015_01 bhagadatto hato yatra gajayuddhaviÓÃrada÷ 09,002.032d*0015_02 jayadrathaÓ ca nihata÷ kim anyad bhÃgadheyata÷ 09,002.033a sudak«iïo hato yatra jalasaædhaÓ ca kaurava÷ 09,002.033c ÓrutÃyuÓ cÃcyutÃyuÓ ca kim anyad bhÃgadheyata÷ 09,002.033d*0016_01 mahÃbalas tathà pÃï¬ya÷ sarvaÓastrÃstrapÃraga÷ 09,002.033d*0016_02 nihata÷ pÃï¬avai÷ saækhye kim anyad bhÃgadheyata÷ 09,002.034a b­hadbalo hato yatra mÃgadhaÓ ca mahÃbala÷ 09,002.034b*0017_01 ugrÃyudhaÓ ca vikrÃnta÷ pratimÃnaæ dhanu«matÃm 09,002.034b*0018_01 ÓatÃyuÓ caiva vikrÃnta÷ kim anyad bhÃgadheyata÷ 09,002.034c Ãvantyo nihato yatra trigartaÓ ca janÃdhipa÷ 09,002.034e saæÓaptakÃÓ ca bahava÷ kim anyad bhÃgadheyata÷ 09,002.034f*0019_01 **** **** ÓakuniÓ cÃpi saubala÷ 09,002.034f*0019_02 trigartaÓ ca mahÃbÃhu÷ saæÓaptÃÓ ca mahÃbalÃ÷ 09,002.034f*0020_01 yatra ÓÆrà mahe«vÃsà madarthe tyaktajÅvitÃ÷ 09,002.034f*0020_02 nihatà bhÅmasenena kim anyad bhÃgadheyata÷ 09,002.035a alaæbusas tathà rÃjan rÃk«asaÓ cÃpy alÃyudha÷ 09,002.035c ÃrÓyaÓ­ÇgaÓ ca nihata÷ kim anyad bhÃgadheyata÷ 09,002.036a nÃrÃyaïà hatà yatra gopÃlà yuddhadurmadÃ÷ 09,002.036c mlecchÃÓ ca bahusÃhasrÃ÷ kim anyad bhÃgadheyata÷ 09,002.037a Óakuni÷ saubalo yatra kaitavyaÓ ca mahÃbala÷ 09,002.037c nihata÷ sabalo vÅra÷ kim anyad bhÃgadheyata÷ 09,002.037d*0021_01 ete cÃnye ca bahava÷ k­tÃstrà yuddhadurmadÃ÷ 09,002.038a rÃjÃno rÃjaputrÃÓ ca ÓÆrÃ÷ parighabÃhava÷ 09,002.038c nihatà bahavo yatra kim anyad bhÃgadheyata÷ 09,002.038d*0022_01 yatra ÓÆrà mahe«vÃsÃ÷ k­tÃstrà yuddhadurmadÃ÷ 09,002.038d*0023_01 yatra ÓÆrà mahÃtmÃna÷ sarvaÓÃstrÃstrapÃragÃ÷ 09,002.038d*0024_01 bahavo nihatÃ÷ sÆta mahendrasamavikramÃ÷ 09,002.039a nÃnÃdeÓasamÃv­ttÃ÷ k«atriyà yatra saæjaya 09,002.039c nihatÃ÷ samare sarve kim anyad bhÃgadheyata÷ 09,002.040a putrÃÓ ca me vinihatÃ÷ pautrÃÓ caiva mahÃbalÃ÷ 09,002.040b*0025_01 duryodhano hato yatra putraÓ cÃsya mahÃtmana÷ 09,002.040c vayasyà bhrÃtaraÓ caiva kim anyad bhÃgadheyata÷ 09,002.040d*0026_01 pÃrthena saæyuge ghore kim anyad bhÃgadheyata÷ 09,002.041a bhÃgadheyasamÃyukto dhruvam utpadyate nara÷ 09,002.041c yaÓ ca bhÃgyasamÃyukta÷ sa Óubhaæ prÃpnuyÃn nara÷ 09,002.042a ahaæ viyukta÷ svair bhÃgyai÷ putraiÓ caiveha saæjaya 09,002.042c katham adya bhavi«yÃmi v­ddha÷ ÓatruvaÓaæ gata÷ 09,002.043a nÃnyad atra paraæ manye vanavÃsÃd ­te prabho 09,002.043c so 'haæ vanaæ gami«yÃmi nirbandhur j¤Ãtisaæk«aye 09,002.044a na hi me 'nyad bhavec chreyo vanÃbhyupagamÃd ­te 09,002.044c imÃm avasthÃæ prÃptasya lÆnapak«asya saæjaya 09,002.045a duryodhano hato yatra ÓalyaÓ ca nihato yudhi 09,002.045c du÷ÓÃsano viÓastaÓ ca vikarïaÓ ca mahÃbala÷ 09,002.046a kathaæ hi bhÅmasenasya Óro«ye 'haæ Óabdam uttamam 09,002.046c ekena samare yena hataæ putraÓataæ mama 09,002.047a asak­d vadatas tasya duryodhanavadhena ca 09,002.047c du÷khaÓokÃbhisaætapto na Óro«ye paru«Ã gira÷ 09,002.048a evaæ sa Óokasaætapta÷ pÃrthivo hatabÃndhava÷ 09,002.048c muhur muhur muhyamÃna÷ putrÃdhibhir abhipluta÷ 09,002.049a vilapya suciraæ kÃlaæ dh­tarëÂro 'mbikÃsuta÷ 09,002.049c dÅrgham u«ïaæ ca ni÷Óvasya cintayitvà parÃbhavam 09,002.050a du÷khena mahatà rÃjà saætapto bharatar«abha 09,002.050c punar gÃvalgaïiæ sÆtaæ paryap­cchad yathÃtatham 09,002.051a bhÅ«madroïau hatau Órutvà sÆtaputraæ ca pÃtitam 09,002.051c senÃpatiæ praïetÃraæ kim akurvata mÃmakÃ÷ 09,002.051d*0027_01 tathà Óalyaæ mahe«vÃsaæ madrÃïÃm ÅÓvaraæ vibhum 09,002.052a yaæ yaæ senÃpraïetÃraæ yudhi kurvanti mÃmakÃ÷ 09,002.052c acireïaiva kÃlena taæ taæ nighnanti pÃï¬avÃ÷ 09,002.053a raïamÆrdhni hato bhÅ«ma÷ paÓyatÃæ va÷ kirÅÂinà 09,002.053c evam eva hato droïa÷ sarve«Ãm eva paÓyatÃm 09,002.054a evam eva hata÷ karïa÷ sÆtaputra÷ pratÃpavÃn 09,002.054c sa rÃjakÃnÃæ sarve«Ãæ paÓyatÃæ va÷ kirÅÂinà 09,002.055a pÆrvam evÃham ukto vai vidureïa mahÃtmanà 09,002.055c duryodhanÃparÃdhena prajeyaæ vinaÓi«yati 09,002.056a ke cin na samyak paÓyanti mƬhÃ÷ samyak tathÃpare 09,002.056c tad idaæ mama mƬhasya tathÃbhÆtaæ vaca÷ sma ha 09,002.057a yad abravÅn me dharmÃtmà viduro dÅrghadarÓivÃn 09,002.057c tat tathà samanuprÃptaæ vacanaæ satyavÃdina÷ 09,002.058a daivopahatacittena yan mayÃpak­taæ purà 09,002.058c anayasya phalaæ tasya brÆhi gÃvalgaïe puna÷ 09,002.059a ko và mukham anÅkÃnÃm ÃsÅt karïe nipÃtite 09,002.059c arjunaæ vÃsudevaæ ca ko và pratyudyayau rathÅ 09,002.060a ke 'rak«an dak«iïaæ cakraæ madrarÃjasya saæyuge 09,002.060c vÃmaæ ca yoddhukÃmasya ke và vÅrasya p­«Âhata÷ 09,002.061a kathaæ ca va÷ sametÃnÃæ madrarÃjo mahÃbala÷ 09,002.061c nihata÷ pÃï¬avai÷ saækhye putro và mama saæjaya 09,002.062a brÆhi sarvaæ yathÃtattvaæ bharatÃnÃæ mahÃk«ayam 09,002.062c yathà ca nihata÷ saækhye putro duryodhano mama 09,002.063a päcÃlÃÓ ca yathà sarve nihatÃ÷ sapadÃnugÃ÷ 09,002.063c dh­«Âadyumna÷ Óikhaï¬Å ca draupadyÃ÷ pa¤ca cÃtmajÃ÷ 09,002.064a pÃï¬avÃÓ ca yathà muktÃs tathobhau sÃtvatau yudhi 09,002.064c k­paÓ ca k­tavarmà ca bhÃradvÃjasya cÃtmaja÷ 09,002.065a yad yathà yÃd­Óaæ caiva yuddhaæ v­ttaæ ca sÃæpratam 09,002.065c akhilaæ Órotum icchÃmi kuÓalo hy asi saæjaya 09,003.001 saæjaya uvÃca 09,003.001a Ó­ïu rÃjann avahito yathà v­tto mahÃn k«aya÷ 09,003.001c kurÆïÃæ pÃï¬avÃnÃæ ca samÃsÃdya parasparam 09,003.002a nihate sÆtaputre tu pÃï¬avena mahÃtmanà 09,003.002c vidrute«u ca sainye«u samÃnÅte«u cÃsak­t 09,003.002d@001_0001 ghore manu«yadehÃnÃm Ãjau gajavarak«aye 09,003.002d@001_0002 yat tat karïe hate pÃrtha÷ siæhanÃdam athÃkarot 09,003.002d@001_0003 tadà tava sutÃn rÃjan prÃviÓat sumahad bhayam 09,003.002d@001_0004 na saædhÃtum anÅkÃni na caivÃtha parÃkrame 09,003.002d@001_0005 ÃsÅd buddhir hate karïe tava yodhasya kasya cit 09,003.002d@001_0006 vaïijo nÃvi bhinnÃyÃm agÃdhe viplavà iva 09,003.002d@001_0007 apÃre pÃram icchanto hate dvÅpe kirÅÂinà 09,003.002d@001_0008 sÆtaputre hate rÃjan vitrastÃ÷ Óaravik«atÃ÷ 09,003.002d@001_0009 anÃthà nÃtham icchanto m­gÃ÷ siæhÃrdità iva 09,003.002d@001_0010 bhagnaÓ­Çgà iva v­«Ã÷ ÓÅrïadaæ«Ârà ivoragÃ÷ 09,003.002d@001_0011 pratyupÃyÃma sÃyÃhne nirjitÃ÷ savyasÃcinà 09,003.002d@001_0012 hatapravÅrà vidhvastà nik­ttà niÓitai÷ Óarai÷ 09,003.002d@001_0013 sÆtaputre hate rÃjan putrÃs te prÃdravan bhayÃt 09,003.002d@001_0014 viÓastrakavacÃ÷ sarve kÃædiÓÅkà vicetasa÷ 09,003.002d@001_0015 anyonyam abhinighnanto vÅk«amÃïà bhayÃrditÃ÷ 09,003.002d@001_0016 mÃm eva nÆnaæ bÅbhatsur mÃm eva ca v­kodara÷ 09,003.002d@001_0017 abhiyÃtÅti manvÃnÃ÷ petur mamluÓ ca bhÃrata 09,003.002d@001_0018 hayÃn anye gajÃn anye rathÃn anye mahÃrathÃ÷ 09,003.002d@001_0019 Ãruhya javasaæpannÃn pÃdÃtÃn prajahur bhayÃt 09,003.002d@001_0020 ku¤jarai÷ syandanà bhagnÃ÷ sÃdinaÓ ca mahÃrathai÷ 09,003.002d@001_0021 padÃtisaæghÃÓ cÃÓvaughai÷ palÃyadbhir bh­Óaæ hatÃ÷ 09,003.002d@001_0022 vyÃlataskarasaækÅrïe sÃrthahÅnà yathà vane 09,003.002d@001_0023 tathà tvadÅyà nihate sÆtaputre tadÃbhavan 09,003.002d@001_0024 hatÃrohÃs tathà nÃgÃÓ chinnahastÃs tathÃpare 09,003.002d@001_0025 sarvaæ pÃrthamayaæ lokam apaÓyan vai bhayÃrditÃ÷ 09,003.002d@001_0026 tÃn prek«ya dravata÷ sarvÃn bhÅmasenabhayÃrditÃn 09,003.002d@001_0027 duryodhano 'tha svaæ sÆtaæ hÃhÃk­tvedam abravÅt 09,003.002d@001_0028 nÃtikrami«yate pÃrtho dhanu«pÃïim avasthitam 09,003.002d@001_0029 jaghane yudhyamÃnaæ mÃæ tÆrïam aÓvÃn pracodaya 09,003.002d@001_0030 samare yudhyamÃnaæ hi kaunteyo mÃæ dhanaæjaya÷ 09,003.002d@001_0031 notsahetÃbhyatikrÃntuæ velÃm iva mahÃrïava÷ 09,003.002d@001_0032 adyÃrjunaæ sagovindaæ mÃninaæ ca v­kodaram 09,003.002d@001_0033 nihatya Ói«Âä ÓatrÆæÓ ca karïasyÃn­ïyam ÃpnuyÃm 09,003.002d@001_0034 tac chrutvà kururÃjasya ÓÆrÃryasad­Óaæ vaca÷ 09,003.002d@001_0035 sÆto hemaparicchannä Óanair aÓvÃn acodayat 09,003.002d@001_0036 gajÃÓvarathahÅnÃs tu pÃdÃtÃÓ caiva mÃri«a 09,003.002d@001_0037 pa¤caviæÓatisÃhasrÃ÷ prÃdrava¤ Óanakair iva 09,003.002d@001_0038 tÃn bhÅmasena÷ saækruddho dh­«ÂadyumnaÓ ca pÃr«ata÷ 09,003.002d@001_0039 balena caturaÇgeïa parik«ipyÃhanac charai÷ 09,003.002d@001_0040 pratyayudhyanta te sarve bhÅmasenaæ sapÃr«atam 09,003.002d@001_0041 pÃrthapÃr«atayoÓ cÃnye jag­hus tatra nÃmanÅ 09,003.002d@001_0042 akrudhyata raïe bhÅmas tair m­dhe pratyavasthitai÷ 09,003.002d@001_0043 so 'vatÅrya rathÃt tÆrïaæ gadÃpÃïir ayudhyata 09,003.002d@001_0044 na tÃn rathastho bhÆmi«ÂhÃn dharmÃpek«Å v­kodara÷ 09,003.002d@001_0045 yodhayÃm Ãsa kaunteyo bhujavÅryaæ samÃÓrita÷ 09,003.002d@001_0046 jÃtarÆpaparicchannÃæ prag­hya mahatÅæ gadÃm 09,003.002d@001_0047 nyavadhÅt tÃvakÃn sarvÃn daï¬apÃïir ivÃntaka÷ 09,003.002d@001_0048 padÃtayo hi saærabdhÃs tyaktajÅvitabÃndhavÃ÷ 09,003.002d@001_0049 bhÅmam abhyadravan saækhye pataægà jvalanaæ yathà 09,003.002d@001_0050 ÃsÃdya bhÅmasenaæ te saærabdhà yuddhadurmadÃ÷ 09,003.002d@001_0051 vineÓu÷ sahasà d­«Âvà bhÆtagrÃmà ivÃntakam 09,003.002d@001_0052 Óyenavad vyacarad bhÅma÷ kha¬gena gadayà tathà 09,003.002d@001_0053 pa¤caviæÓatisÃhasrÃæs tÃvakÃnÃm apothayat 09,003.002d@001_0054 hatvà tat puru«ÃnÅkaæ bhÅma÷ satyaparÃkrama÷ 09,003.002d@001_0055 dh­«Âadyumnaæ purask­tya punas tasthau mahÃbala÷ 09,003.002d@001_0056 dhanaæjayo rathÃnÅkam anvapadyata vÅryavÃn 09,003.002d@001_0057 mÃdrÅputrau ca Óakuniæ sÃtyakiÓ ca mahÃbala÷ 09,003.002d@001_0058 javenÃbhyapatan h­«Âà ghnanto dauryodhanaæ balam 09,003.002d@001_0059 tasyÃÓvavÃrÃn subahÆæs te nihatya Óitai÷ Óarai÷ 09,003.002d@001_0060 tam anvadhÃvaæs tvaritÃs tatra yuddham avartata 09,003.002d@001_0061 tato dhanaæjayo rÃjan rathÃnÅkam agÃhata 09,003.002d@001_0062 viÓrutaæ tri«u loke«u gÃï¬Åvaæ vyÃk«ipan dhanu÷ 09,003.002d@001_0063 k­«ïasÃrathim ÃyÃntaæ d­«Âvà Óvetahayaæ ratham 09,003.002d@001_0064 arjunaæ cÃpi yoddhÃraæ tvadÅyÃ÷ prÃdravan bhayÃt 09,003.002d@001_0065 viprahÅnarathÃÓvÃÓ ca ÓaraiÓ ca parivÃritÃ÷ 09,003.002d@001_0066 pa¤caviæÓatisÃhasrÃ÷ pÃrtham Ãrchan padÃtaya÷ 09,003.002d@001_0067 hatvà tat puru«ÃnÅkaæ päcÃlÃnÃæ mahÃratha÷ 09,003.002d@001_0068 bhÅmasenaæ purask­tya na cirÃt pratyad­Óyata 09,003.002d@001_0069 mahÃdhanurdhara÷ ÓrÅmÃn amitragaïamardana÷ 09,003.002d@001_0070 putra÷ päcÃlarÃjasya dh­«Âadyumno mahÃyaÓÃ÷ 09,003.002d@001_0071 pÃrÃvatasavarïÃÓvaæ kovidÃravaradhvajam 09,003.002d@001_0072 dh­«Âadyumnaæ raïe d­«Âvà tvadÅyÃ÷ prÃdravan bhayÃt 09,003.002d@001_0073 gÃndhÃrarÃjaæ ÓÅghrÃstram anus­tya yaÓasvinau 09,003.002d@001_0074 nacirÃt pratyad­ÓyetÃæ mÃdrÅputrau sasÃtyakÅ 09,003.002d@001_0075 cekitÃna÷ Óikhaï¬Å ca draupadeyÃÓ ca mÃri«a 09,003.002d@001_0076 hatvà tvadÅyaæ sumahat sainyaæ ÓaÇkhÃn athÃdhaman 09,003.002d@001_0077 te sarve tÃvakÃn prek«ya dravato vai parÃÇmukhÃn 09,003.002d@001_0078 abhyadhÃvanta nighnanto v­«Ã¤ jitvà v­«Ã iva 09,003.002d@001_0079 senÃvaÓe«aæ taæ d­«Âvà tava putrasya pÃï¬ava÷ 09,003.002d@001_0080 vyavasthitaæ savyasÃcÅ cukrodha balavan n­pa 09,003.002d@001_0081 tata enaæ Óarai rÃjan sahasà samavÃkirat 09,003.002d@001_0082 rajasà codgatenÃtha na sma kiæ cana d­Óyate 09,003.002d@001_0083 andhakÃrÅk­te loke ÓarÅbhÆte mahÅtale 09,003.002d@001_0084 diÓa÷ sarvà mahÃrÃja tÃvakÃ÷ prÃdravan bhayÃt 09,003.002d@001_0085 bhajyamÃne«u sainye«u kururÃjo viÓÃæ pate 09,003.002d@001_0086 pare«Ãm ÃtmanaÓ caiva samantÃt samupÃdravat 09,003.002d@001_0087 tato duryodhana÷ sarvÃn ÃjuhÃvÃtha pÃï¬avÃn 09,003.002d@001_0088 yuddhÃya bharataÓre«Âha devÃn iva purà bali÷ 09,003.002d@001_0089 ta enam abhigarjantaæ sahitÃ÷ samupÃdravan 09,003.002d@001_0090 nÃnÃÓastras­ja÷ kruddhà bhartsayanto muhur muhu÷ 09,003.002d@001_0091 duryodhano 'py asaæbhrÃntas tÃn arÅn vyadhamac charai÷ 09,003.002d@001_0092 tatrÃdbhutam apaÓyÃma tava putrasya pauru«am 09,003.002d@001_0093 yad enaæ pÃï¬avÃ÷ sarve na Óekur ativartitum 09,003.002d@001_0094 nÃtidÆrÃpayÃtaæ tu k­tabuddhiæ palÃyane 09,003.002d@001_0095 duryodhana÷ svakaæ sainyam apaÓyad bh­Óavik«atam 09,003.002d@001_0096 tato 'vasthÃpya rÃjendra k­tabuddhis tavÃtmaja÷ 09,003.002d@001_0097 har«ayann iva tÃn yodhÃn idaæ vacanam abravÅt 09,003.002d@001_0098 na taæ deÓaæ prapaÓyÃmi p­thivyÃæ parvate«u ca 09,003.002d@001_0099 yatra yÃtÃn na vo hanyu÷ pÃï¬avÃ÷ kiæ s­tena va÷ 09,003.002d@001_0100 svalpaæ caiva balaæ te«Ãæ k­«ïau ca bh­Óavik«atau 09,003.002d@001_0101 yadi sarve 'tra ti«ÂhÃmo dhruvo no vijayo bhavet 09,003.002d@001_0102 viprayÃtÃæs tu vo bhinnÃn pÃï¬avÃ÷ k­takilbi«Ãn 09,003.002d@001_0103 anus­tya hani«yanti Óreyo na÷ samare vadha÷ 09,003.002d@001_0104 sukha÷ sÃægrÃmiko m­tyu÷ k«atradharmeïa yudhyata÷ 09,003.002d@001_0105 m­to du÷khaæ na jÃnÅte pretya cÃnantyam aÓnute 09,003.002d@001_0106 Ó­ïvantu k«atriyÃ÷ sarve yÃvanto vai samÃgatÃ÷ 09,003.002d@001_0107 dvi«ato bhÅmasenasya kruddhasya vaÓam e«y atha 09,003.002d@001_0108 pitÃmahair Ãcaritaæ na dharmaæ hÃtum arhatha 09,003.002d@001_0109 na hi karmÃsti pÃpÅya÷ k«atriyasya palÃyanÃt 09,003.002d@001_0110 na yuddhadharmÃc chreyÃn hi panthÃ÷ svargasya kauravÃ÷ 09,003.002d@001_0111 sucireïÃrjitÃæl lokÃn sadyo yodha÷ samaÓnute 09,003.002d@001_0112 tasya tad vacanaæ rÃj¤a÷ pÆjayitvà mahÃrathÃ÷ 09,003.002d@001_0113 punar evÃbhyavartanta k«atriyÃ÷ pÃï¬avÃn prati 09,003.002d@001_0114 parÃjayam am­«yanta÷ k­tacittÃÓ ca vikrame 09,003.002d@001_0115 tata÷ pravav­te yuddhaæ punar eva sudÃruïam 09,003.002d@001_0116 tÃvakÃnÃæ pare«Ãæ ca devÃsuraraïopamam 09,003.002d@001_0117 yudhi«ÂhirapurogÃæÓ ca sarvasainyena pÃï¬avÃn 09,003.002d@001_0118 anvadhÃvan mahÃrÃja putro duryodhanas tava 09,003.003a vimukhe tava putre tu Óokopahatacetasi 09,003.003b*0028_01 pÃtite«u turaæge«u gaje«u ca rathe«u ca 09,003.003c bh­Óodvigne«u sainye«u d­«Âvà pÃrthasya vikramam 09,003.004a dhyÃyamÃne«u sainye«u du÷khaæ prÃpte«u bhÃrata 09,003.004c balÃnÃæ mathyamÃnÃnÃæ Órutvà ninadam uttamam 09,003.005a abhij¤Ãnaæ narendrÃïÃæ vik­taæ prek«ya saæyuge 09,003.005c patitÃn rathanŬÃæÓ ca rathÃæÓ cÃpi mahÃtmanÃm 09,003.006a raïe vinihatÃn nÃgÃn d­«Âvà pattÅæÓ ca mÃri«a 09,003.006c Ãyodhanaæ cÃtighoraæ rudrasyÃkrŬasaænibham 09,003.007a aprakhyÃtiæ gatÃnÃæ tu rÃj¤Ãæ ÓatasahasraÓa÷ 09,003.007c k­pÃvi«Âa÷ k­po rÃjan vaya÷ÓÅlasamanvita÷ 09,003.008a abravÅt tatra tejasvÅ so 'bhis­tya janÃdhipam 09,003.008c duryodhanaæ manyuvaÓÃd vacanaæ vacanak«ama÷ 09,003.009a duryodhana nibodhedaæ yat tvà vak«yÃmi kaurava 09,003.009c Órutvà kuru mahÃrÃja yadi te rocate 'nagha 09,003.010a na yuddhadharmÃc chreyÃn vai panthà rÃjendra vidyate 09,003.010c yaæ samÃÓritya yudhyante k«atriyÃ÷ k«atriyar«abha 09,003.011a putro bhrÃtà pità caiva svasreyo mÃtulas tathà 09,003.011c saæbandhibÃndhavÃÓ caiva yodhyà vai k«atrajÅvinà 09,003.012a vadhe caiva paro dharmas tathÃdharma÷ palÃyane 09,003.012c te sma ghorÃæ samÃpannà jÅvikÃæ jÅvitÃrthina÷ 09,003.013a tatra tvÃæ prativak«yÃmi kiæ cid eva hitaæ vaca÷ 09,003.013c hate bhÅ«me ca droïe ca karïe caiva mahÃrathe 09,003.014a jayadrathe ca nihate tava bhrÃt­«u cÃnagha 09,003.014c lak«maïe tava putre ca kiæ Óe«aæ paryupÃsmahe 09,003.015a ye«u bhÃraæ samÃsajya rÃjye matim akurmahi 09,003.015c te saætyajya tanÆr yÃtÃ÷ ÓÆrà brahmavidÃæ gatim 09,003.016a vayaæ tv iha vinÃbhÆtà guïavadbhir mahÃrathai÷ 09,003.016c k­païaæ vartayi«yÃma pÃtayitvà n­pÃn bahÆn 09,003.017a sarvair api ca jÅvadbhir bÅbhatsur aparÃjita÷ 09,003.017c k­«ïanetro mahÃbÃhur devair api durÃsada÷ 09,003.018a indrakÃrmukavajrÃbham indraketum ivocchritam 09,003.018c vÃnaraæ ketum ÃsÃdya saæcacÃla mahÃcamÆ÷ 09,003.019a siæhanÃdena bhÅmasya päcajanyasvanena ca 09,003.019c gÃï¬Åvasya ca nirgho«Ãt saæh­«yanti manÃæsi na÷ 09,003.020a carantÅva mahÃvidyun mu«ïanti nayanaprabhÃm 09,003.020c alÃtam iva cÃviddhaæ gÃï¬Åvaæ samad­Óyata 09,003.021a jÃmbÆnadavicitraæ ca dhÆyamÃnaæ mahad dhanu÷ 09,003.021c d­Óyate dik«u sarvÃsu vidyud abhraghane«v iva 09,003.021d*0029_01 ÓvetÃÓ ca vegasaæpannÃ÷ ÓaÓikÃÓasamaprabhÃ÷ 09,003.021d*0029_02 pibanta iva cÃkÃÓaæ rathe yuktÃs tu vÃjina÷ 09,003.022a uhyamÃnaÓ ca k­«ïena vÃyuneva balÃhaka÷ 09,003.022b*0030_01 jÃmbÆnadavicitrÃÇgà vahante cÃrjunaæ raïe 09,003.022c tÃvakaæ tad balaæ rÃjann arjuno 'stravidÃæ vara÷ 09,003.022e gahanaæ ÓiÓire kak«aæ dadÃhÃgnir ivotthita÷ 09,003.023a gÃhamÃnam anÅkÃni mahendrasad­Óaprabham 09,003.023c dhanaæjayam apaÓyÃma caturdantam iva dvipam 09,003.024a vik«obhayantaæ senÃæ te trÃsayantaæ ca pÃrthivÃn 09,003.024c dhanaæjayam apaÓyÃma nalinÅm iva ku¤jaram 09,003.025a trÃsayantaæ tathà yodhÃn dhanur gho«eïa pÃï¬avam 09,003.025c bhÆya enam apaÓyÃma siæhaæ m­gagaïà iva 09,003.026a sarvalokamahe«vÃsau v­«abhau sarvadhanvinÃm 09,003.026c Ãmuktakavacau k­«ïau lokamadhye virejatu÷ 09,003.027a adya saptadaÓÃhÃni vartamÃnasya bhÃrata 09,003.027c saægrÃmasyÃtighorasya vadhyatÃæ cÃbhito yudhi 09,003.028a vÃyuneva vidhÆtÃni tavÃnÅkÃni sarvaÓa÷ 09,003.028c ÓaradambhodajÃlÃni vyaÓÅryanta samantata÷ 09,003.029a tÃæ nÃvam iva paryastÃæ bhrÃntavÃtÃæ mahÃrïave 09,003.029c tava senÃæ mahÃrÃja savyasÃcÅ vyakampayat 09,003.030a kva nu te sÆtaputro 'bhÆt kva nu droïa÷ sahÃnuga÷ 09,003.030c ahaæ kva ca kva cÃtmà te hÃrdikyaÓ ca tathà kva nu 09,003.030e du÷ÓÃsanaÓ ca bhrÃtà te bhrÃt­bhi÷ sahita÷ kva nu 09,003.031a bÃïagocarasaæprÃptaæ prek«ya caiva jayadratham 09,003.031c saæbandhinas te bhrÃtÌæÓ ca sahÃyÃn mÃtulÃæs tathà 09,003.032a sarvÃn vikramya mi«ato lokÃæÓ cÃkramya mÆrdhani 09,003.032c jayadratho hato rÃjan kiæ nu Óe«am upÃsmahe 09,003.033a ko veha sa pumÃn asti yo vije«yati pÃï¬avam 09,003.033b*0031_01 asti ka÷ puru«aÓ cÃdya yo je«yati dhanaæjayam 09,003.033c tasya cÃstrÃïi divyÃni vividhÃni mahÃtmana÷ 09,003.033e gÃï¬Åvasya ca nirgho«o vÅryÃïi harate hi na÷ 09,003.034a na«Âacandrà yathà rÃtri÷ seneyaæ hatanÃyakà 09,003.034a*0032_01 **** **** kÃminÅ ca m­tapriyà 09,003.034c nÃgabhagnadrumà Óu«kà nadÅvÃkulatÃæ gatà 09,003.034d*0032_02 yathà nadÅ Óu«kajalà senà karïaæ vinà tathà 09,003.035a dhvajinyÃæ hatanetrÃyÃæ yathe«Âaæ ÓvetavÃhana÷ 09,003.035c cari«yati mahÃbÃhu÷ kak«e 'gnir iva saæjvalan 09,003.036a sÃtyakeÓ caiva yo vego bhÅmasenasya cobhayo÷ 09,003.036c dÃrayeta girÅn sarvä Óo«ayeta ca sÃgarÃn 09,003.037a uvÃca vÃkyaæ yad bhÅma÷ sabhÃmadhye viÓÃæ pate 09,003.037c k­taæ tat sakalaæ tena bhÆyaÓ caiva kari«yati 09,003.038a pramukhasthe tadà karïe balaæ pÃï¬avarak«itam 09,003.038c durÃsadaæ tathà guptaæ gƬhaæ gÃï¬Åvadhanvanà 09,003.039a yu«mÃbhis tÃni cÅrïÃni yÃny asÃdhÆni sÃdhu«u 09,003.039c akÃraïak­tÃny eva te«Ãæ va÷ phalam Ãgatam 09,003.040a Ãtmano 'rthe tvayà loko yatnata÷ sarva Ãh­ta÷ 09,003.040c sa te saæÓayitas tÃta Ãtmà ca bharatar«abha 09,003.041a rak«a duryodhanÃtmÃnam Ãtmà sarvasya bhÃjanam 09,003.041c bhinne hi bhÃjane tÃta diÓo gacchati tadgatam 09,003.042a hÅyamÃnena vai saædhi÷ parye«Âavya÷ samena ca 09,003.042c vigraho vardhamÃnena nÅtir e«Ã b­haspate÷ 09,003.043a te vayaæ pÃï¬uputrebhyo hÅnÃ÷ svabalaÓaktita÷ 09,003.043c atra te pÃï¬avai÷ sÃrdhaæ saædhiæ manye k«amaæ prabho 09,003.044a na jÃnÅte hi ya÷ Óreya÷ ÓreyasaÓ cÃvamanyate 09,003.044c sa k«ipraæ bhraÓyate rÃjyÃn na ca Óreyo 'nuvindati 09,003.045a praïipatya hi rÃjÃnaæ rÃjyaæ yadi labhemahi 09,003.045c Óreya÷ syÃn na tu mau¬hyena rÃjan gantuæ parÃbhavam 09,003.046a vaicitravÅryavacanÃt k­pÃÓÅlo yudhi«Âhira÷ 09,003.046c viniyu¤jÅta rÃjye tvÃæ govindavacanena ca 09,003.046d*0033_01 ajÃtaÓatru÷ kauravyo guruÓuÓrÆ«aïe rata÷ 09,003.046d*0033_02 dh­tarëÂrasya vacanaæ nÃvamaæsyati dhÃrmika÷ 09,003.046d*0033_03 kurvanti bhrÃtaraÓ cÃsya vacanaæ nÃtra saæÓaya÷ 09,003.047a yad brÆyÃd dhi h­«ÅkeÓo rÃjÃnam aparÃjitam 09,003.047c arjunaæ bhÅmasenaæ ca sarvaæ kuryur asaæÓayam 09,003.048a nÃtikrami«yate k­«ïo vacanaæ kauravasya ha 09,003.048c dh­tarëÂrasya manye 'haæ nÃpi k­«ïasya pÃï¬ava÷ 09,003.049a etat k«amam ahaæ manye tava pÃrthair avigraham 09,003.049c na tvà bravÅmi kÃrpaïyÃn na prÃïaparirak«aïÃt 09,003.049e pathyaæ rÃjan bravÅmi tvÃæ tat parÃsu÷ smari«yasi 09,003.050a iti v­ddho vilapyaitat k­pa÷ ÓÃradvato vaca÷ 09,003.050c dÅrgham u«ïaæ ca ni÷Óvasya ÓuÓoca ca mumoha ca 09,004.001 saæjaya uvÃca 09,004.001a evam uktas tato rÃjà gautamena yaÓasvinà 09,004.001c ni÷Óvasya dÅrgham u«ïaæ ca tÆ«ïÅm ÃsÅd viÓÃæ pate 09,004.002a tato muhÆrtaæ sa dhyÃtvà dhÃrtarëÂro mahÃmanÃ÷ 09,004.002c k­paæ ÓÃradvataæ vÃkyam ity uvÃca paraætapa÷ 09,004.003a yat kiæ cit suh­dà vÃcyaæ tat sarvaæ ÓrÃvito hy aham 09,004.003c k­taæ ca bhavatà sarvaæ prÃïÃn saætyajya yudhyatà 09,004.004a gÃhamÃnam anÅkÃni yudhyamÃnaæ mahÃrathai÷ 09,004.004c pÃï¬avair atitejobhir lokas tvÃm anud­«ÂavÃn 09,004.005a suh­dà yad idaæ vÃcyaæ bhavatà ÓrÃvito hy aham 09,004.005c na mÃæ prÅïÃti tat sarvaæ mumÆr«or iva bhe«ajam 09,004.006a hetukÃraïasaæyuktaæ hitaæ vacanam uttamam 09,004.006c ucyamÃnaæ mahÃbÃho na me viprÃgrya rocate 09,004.007a rÃjyÃd vinik­to 'smÃbhi÷ kathaæ so 'smÃsu viÓvaset 09,004.007c ak«adyÆte ca n­patir jito 'smÃbhir mahÃdhana÷ 09,004.007e sa kathaæ mama vÃkyÃni ÓraddadhyÃd bhÆya eva tu 09,004.008a tathà dautyena saæprÃpta÷ k­«ïa÷ pÃrthahite rata÷ 09,004.008c pralabdhaÓ ca h­«ÅkeÓas tac ca karma virodhitam 09,004.008e sa ca me vacanaæ brahman katham evÃbhimaæsyate 09,004.009a vilalÃpa hi yat k­«ïà sabhÃmadhye sameyu«Å 09,004.009c na tan mar«ayate k­«ïo na rÃjyaharaïaæ tathà 09,004.010a ekaprÃïÃv ubhau k­«ïÃv anyonyaæ prati saæhatau 09,004.010c purà yac chrutam evÃsÅd adya paÓyÃmi tat prabho 09,004.011a svasrÅyaæ ca hataæ Órutvà du÷khaæ svapiti keÓava÷ 09,004.011c k­tÃgaso vayaæ tasya sa madarthaæ kathaæ k«amet 09,004.012a abhimanyor vinÃÓena na Óarma labhate 'rjuna÷ 09,004.012c sa kathaæ maddhite yatnaæ prakari«yati yÃcita÷ 09,004.013a madhyama÷ pÃï¬avas tÅk«ïo bhÅmaseno mahÃbala÷ 09,004.013c pratij¤Ãtaæ ca tenograæ sa bhajyeta na saænamet 09,004.013d*0034_01 sa hani«yati mÃæ rudrahastenÃpi hi rak«itam 09,004.014a ubhau tau baddhanistriæÓÃv ubhau cÃbaddhakaÇkaÂau 09,004.014c k­tavairÃv ubhau vÅrau yamÃv api yamopamau 09,004.015a dh­«Âadyumna÷ Óikhaï¬Å ca k­tavairau mayà saha 09,004.015c tau kathaæ maddhite yatnaæ prakuryÃtÃæ dvijottama 09,004.016a du÷ÓÃsanena yat k­«ïà ekavastrà rajasvalà 09,004.016c parikli«Âà sabhÃmadhye sarvalokasya paÓyata÷ 09,004.017a tathà vivasanÃæ dÅnÃæ smaranty adyÃpi pÃï¬avÃ÷ 09,004.017b*0035_01 k­«ïa÷ pratyaham evedaæ vakti nÃÓe mamodita÷ 09,004.017b*0035_02 te«u jÅvatsu pÃrthe«u tasmi¤ jÅvati keÓave 09,004.017b*0035_03 vinÃÓam eva yÃsyÃmi svapÃpenaiva sÃnuja÷ 09,004.017c na nivÃrayituæ ÓakyÃ÷ saægrÃmÃt te paraætapÃ÷ 09,004.018a yadà ca draupadÅ k­«ïà madvinÃÓÃya du÷khità 09,004.018c ugraæ tepe tapa÷ k­«ïà bhartÌïÃm arthasiddhaye 09,004.018e sthaï¬ile nityadà Óete yÃvad vairasya yÃtanà 09,004.019a nik«ipya mÃnaæ darpaæ ca vÃsudevasahodarà 09,004.019c k­«ïÃyÃ÷ pre«yavad bhÆtvà ÓuÓrÆ«Ãæ kurute sadà 09,004.020a iti sarvaæ samunnaddhaæ na nirvÃti kathaæ cana 09,004.020c abhimanyor vinÃÓena sa saædheya÷ kathaæ mayà 09,004.021a kathaæ ca nÃma bhuktvemÃæ p­thivÅæ sÃgarÃmbarÃm 09,004.021c pÃï¬avÃnÃæ prasÃdena bhu¤jÅyÃæ rÃjyam alpakam 09,004.022a upary upari rÃj¤Ãæ vai jvalito bhÃskaro yathà 09,004.022c yudhi«Âhiraæ kathaæ paÓcÃd anuyÃsyÃmi dÃsavat 09,004.023a kathaæ bhuktvà svayaæ bhogÃn dattvà dÃyÃæÓ ca pu«kalÃn 09,004.023c k­païaæ vartayi«yÃmi k­païai÷ saha jÅvikÃm 09,004.024a nÃbhyasÆyÃmi te vÃkyam uktaæ snigdhaæ hitaæ tvayà 09,004.024c na tu saædhim ahaæ manye prÃptakÃlaæ kathaæ cana 09,004.025a sunÅtam anupaÓyÃmi suyuddhena paraætapa 09,004.025c nÃyaæ klÅbayituæ kÃla÷ saæyoddhuæ kÃla eva na÷ 09,004.026a i«Âaæ me bahubhir yaj¤air dattà vipre«u dak«iïÃ÷ 09,004.026c prÃptÃ÷ kramaÓrutà vedÃ÷ ÓatrÆïÃæ mÆrdhni ca sthitam 09,004.027a bh­tyà me subh­tÃs tÃta dÅnaÓ cÃbhyuddh­to jana÷ 09,004.027b*0036_01 notsahe 'dya dvijaÓre«Âha pÃï¬avÃn vaktum Åd­Óam 09,004.027c yÃtÃni pararëÂrÃïi svarëÂram anupÃlitam 09,004.028a bhuktÃÓ ca vividhà bhogÃs trivarga÷ sevito mayà 09,004.028c pitÌïÃæ gatam Ãn­ïyaæ k«atradharmasya cobhayo÷ 09,004.029a na dhruvaæ sukham astÅha kuto rÃjyaæ kuto yaÓa÷ 09,004.029c iha kÅrtir vidhÃtavyà sà ca yuddhena nÃnyathà 09,004.030a g­he yat k«atriyasyÃpi nidhanaæ tad vigarhitam 09,004.030c adharma÷ sumahÃn e«a yac chayyÃmaraïaæ g­he 09,004.031a araïye yo vimu¤ceta saægrÃme và tanuæ nara÷ 09,004.031c kratÆn Ãh­tya mahato mahimÃnaæ sa gacchati 09,004.032a k­païaæ vilapann Ãrto jarayÃbhiparipluta÷ 09,004.032c mriyate rudatÃæ madhye j¤ÃtÅnÃæ na sa pÆru«a÷ 09,004.033a tyaktvà tu vividhÃn bhogÃn prÃptÃnÃæ paramÃæ gatim 09,004.033c apÅdÃnÅæ suyuddhena gaccheyaæ satsalokatÃm 09,004.034a ÓÆrÃïÃm Ãryav­ttÃnÃæ saægrÃme«v anivartinÃm 09,004.034c dhÅmatÃæ satyasaædhÃnÃæ sarve«Ãæ kratuyÃjinÃm 09,004.035a ÓastrÃvabh­tham ÃptÃnÃæ dhruvaæ vÃsas trivi«Âape 09,004.035c mudà nÆnaæ prapaÓyanti Óubhrà hy apsarasÃæ gaïÃ÷ 09,004.035d*0037_01 m­dhe tanutyajo yodhÃn prek«anty apsarasÃæ gaïÃ÷ 09,004.035d*0038_01 nÆnaæ mudopati«Âhanti svarge tÃn apsarogaïÃ÷ 09,004.036a paÓyanti nÆnaæ pitara÷ pÆjitä Óakrasaæsadi 09,004.036c apsarobhi÷ pariv­tÃn modamÃnÃæs trivi«Âape 09,004.037a panthÃnam amarair yÃtaæ ÓÆraiÓ caivÃnivartibhi÷ 09,004.037c api tai÷ saægataæ mÃrgaæ vayam apy Ãruhemahi 09,004.038a pitÃmahena v­ddhena tathÃcÃryeïa dhÅmatà 09,004.038c jayadrathena karïena tathà du÷ÓÃsanena ca 09,004.038d*0039_01 sÃrdhaæ duryodhana÷ svarge khelatÃæ yuddhapÃtita÷ 09,004.039a ghaÂamÃnà madarthe 'smin hatÃ÷ ÓÆrà janÃdhipÃ÷ 09,004.039c Óerate lohitÃktÃÇgÃ÷ p­thivyÃæ Óaravik«atÃ÷ 09,004.040a uttamÃstravida÷ ÓÆrà yathoktakratuyÃjina÷ 09,004.040c tyaktvà prÃïÃn yathÃnyÃyam indrasadmasu dhi«ÂhitÃ÷ 09,004.041a tais tv ayaæ racita÷ panthà durgamo hi punar bhavet 09,004.041c saæpatadbhir mahÃvegair ito yÃdbhiÓ ca sadgatim 09,004.042a ye madarthe hatÃ÷ ÓÆrÃs te«Ãæ k­tam anusmaran 09,004.042c ­ïaæ tat pratimu¤cÃno na rÃjye mana Ãdadhe 09,004.043a pÃtayitvà vayasyÃæÓ ca bhrÃtÌn atha pitÃmahÃn 09,004.043c jÅvitaæ yadi rak«eyaæ loko mÃæ garhayed dhruvam 09,004.044a kÅd­Óaæ ca bhaved rÃjyaæ mama hÅnasya bandhubhi÷ 09,004.044c sakhibhiÓ ca suh­dbhiÓ ca praïipatya ca pÃï¬avam 09,004.045a so 'ham etÃd­Óaæ k­tvà jagato 'sya parÃbhavam 09,004.045c suyuddhena tata÷ svargaæ prÃpsyÃmi na tad anyathà 09,004.046a evaæ duryodhanenoktaæ sarve saæpÆjya tad vaca÷ 09,004.046b*0040_01 tac chrutvà tava putrasya sattvayuktasya bhëitam 09,004.046c sÃdhu sÃdhv iti rÃjÃnaæ k«atriyÃ÷ saæbabhëire 09,004.047a parÃjayam aÓocanta÷ k­tacittÃÓ ca vikrame 09,004.047c sarve suniÓcità yoddhum udagramanaso 'bhavan 09,004.048a tato vÃhÃn samÃÓvÃsya sarve yuddhÃbhinandina÷ 09,004.048c Æne dviyojane gatvà pratyati«Âhanta kauravÃ÷ 09,004.049a ÃkÃÓe vidrume puïye prasthe himavata÷ Óubhe 09,004.049c aruïÃæ sarasvatÅæ prÃpya papu÷ sasnuÓ ca tajjalam 09,004.050a tava putrÃ÷ k­totsÃhÃ÷ paryavartanta te tata÷ 09,004.050c paryavasthÃpya cÃtmÃnam anyonyena punas tadà 09,004.050e sarve rÃjan nyavartanta k«atriyÃ÷ kÃlacoditÃ÷ 09,005.001 saæjaya uvÃca 09,005.001a atha haimavate prasthe sthitvà yuddhÃbhinandina÷ 09,005.001c sarva eva mahÃrÃja yodhÃs tatra samÃgatÃ÷ 09,005.002a ÓalyaÓ ca citrasenaÓ ca ÓakuniÓ ca mahÃratha÷ 09,005.002c aÓvatthÃmà k­paÓ caiva k­tavarmà ca sÃtvata÷ 09,005.003a su«eïo 'ri«ÂasenaÓ ca dh­tasenaÓ ca vÅryavÃn 09,005.003c jayatsenaÓ ca rÃjÃnas te rÃtrim u«itÃs tata÷ 09,005.004a raïe karïe hate vÅre trÃsità jitakÃÓibhi÷ 09,005.004c nÃlabha¤ Óarma te putrà himavantam ­te girim 09,005.005a te 'bruvan sahitÃs tatra rÃjÃnaæ sainyasaænidhau 09,005.005c k­tayatnà raïe rÃjan saæpÆjya vidhivat tadà 09,005.006a k­tvà senÃpraïetÃraæ parÃæs tvaæ yoddhum arhasi 09,005.006c yenÃbhiguptÃ÷ saægrÃme jayemÃsuh­do vayam 09,005.007a tato duryodhana÷ sthitvà rathe rathavarottamam 09,005.007c sarvayuddhavibhÃgaj¤am antakapratimaæ yudhi 09,005.008a svaÇgaæ pracchannaÓirasaæ kambugrÅvaæ priyaævadam 09,005.008c vyÃkoÓapadmÃbhimukhaæ vyÃghrÃsyaæ merugauravam 09,005.009a sthÃïor v­«asya sad­Óaæ skandhanetragatisvarai÷ 09,005.009c pu«ÂaÓli«ÂÃyatabhujaæ suvistÅrïaghanorasam 09,005.010a jave bale ca sad­Óam aruïÃnujavÃtayo÷ 09,005.010c Ãdityasya tvi«Ã tulyaæ buddhyà coÓanasà samam 09,005.011a kÃntirÆpamukhaiÓvaryais tribhiÓ candramasopamam 09,005.011c käcanopalasaæghÃtai÷ sad­Óaæ Óli«Âasaædhikam 09,005.012a suv­ttorukaÂÅjaÇghaæ supÃdaæ svaÇgulÅnakham 09,005.012c sm­tvà sm­tvaiva ca guïÃn dhÃtrà yatnÃd vinirmitam 09,005.013a sarvalak«aïasaæpannaæ nipuïaæ ÓrutisÃgaram 09,005.013c jetÃraæ tarasÃrÅïÃm ajeyaæ Óatrubhir balÃt 09,005.013d*0041_01 prayogabalasaæhÃraprÃyaÓcittaæ sumaÇgalam 09,005.013d*0041_02 prayogaviniyogau ca sm­tiæ yasya guïÃn vidu÷ 09,005.014a daÓÃÇgaæ yaÓ catu«pÃdam i«vastraæ veda tattvata÷ 09,005.014c sÃÇgÃæÓ ca caturo vedÃn samyag ÃkhyÃnapa¤camÃn 09,005.015a ÃrÃdhya tryambakaæ yatnÃd vratair ugrair mahÃtapÃ÷ 09,005.015c ayonijÃyÃm utpanno droïenÃyonijena ya÷ 09,005.016a tam apratimakarmÃïaæ rÆpeïÃsad­Óaæ bhuvi 09,005.016c pÃragaæ sarvavidyÃnÃæ guïÃrïavam aninditam 09,005.016e tam abhyetyÃtmajas tubhyam aÓvatthÃmÃnam abravÅt 09,005.017a yaæ purask­tya sahità yudhi je«yÃma pÃï¬avÃn 09,005.017c guruputro 'dya sarve«Ãm asmÃkaæ paramà gati÷ 09,005.017e bhavÃæs tasmÃn niyogÃt te ko 'stu senÃpatir mama 09,005.018 drauïir uvÃca 09,005.018a ayaæ kulena vÅryeïa tejasà yaÓasà Óriyà 09,005.018c sarvair guïai÷ samudita÷ Óalyo no 'stu camÆpati÷ 09,005.019a bhÃgineyÃn nijÃæs tyaktvà k­taj¤o 'smÃn upÃgata÷ 09,005.019c mahÃseno mahÃbÃhur mahÃsena ivÃpara÷ 09,005.020a enaæ senÃpatiæ k­tvà n­patiæ n­pasattama 09,005.020c Óakya÷ prÃptuæ jayo 'smÃbhir devai÷ skandam ivÃjitam 09,005.021a tathokte droïaputreïa sarva eva narÃdhipÃ÷ 09,005.021c parivÃrya sthitÃ÷ Óalyaæ jayaÓabdÃæÓ ca cakrire 09,005.021e yuddhÃya ca matiæ cakrÆr ÃveÓaæ ca paraæ yayu÷ 09,005.022a tato duryodhana÷ Óalyaæ bhÆmau sthitvà rathe sthitam 09,005.022c uvÃca präjalir bhÆtvà rÃmabhÅ«masamaæ raïe 09,005.023a ayaæ sa kÃla÷ saæprÃpto mitrÃïÃæ mitravatsala 09,005.023c yatra mitram amitraæ và parÅk«ante budhà janÃ÷ 09,005.024a sa bhavÃn astu na÷ ÓÆra÷ praïetà vÃhinÅmukhe 09,005.024c raïaæ ca yÃte bhavati pÃï¬avà mandacetasa÷ 09,005.024e bhavi«yanti sahÃmÃtyÃ÷ päcÃlÃÓ ca nirudyamÃ÷ 09,005.024f*0042_01 duryodhanavaca÷ Órutvà Óalyo madrÃdhipas tadà 09,005.024f*0042_02 uvÃca vÃkyaæ dharmaj¤o rÃjÃnaæ rÃjasaænidhau 09,005.025 Óalya uvÃca 09,005.025a yat tu mÃæ manyase rÃjan kururÃja karomi tat 09,005.025c tvatpriyÃrthaæ hi me sarvaæ prÃïà rÃjyaæ dhanÃni ca 09,005.026 duryodhana uvÃca 09,005.026a senÃpatyena varaye tvÃm ahaæ mÃtulÃtulam 09,005.026c so 'smÃn pÃhi yudhÃæ Óre«Âha skando devÃn ivÃhave 09,005.027a abhi«icyasva rÃjendra devÃnÃm iva pÃvaki÷ 09,005.027c jahi ÓatrÆn raïe vÅra mahendro dÃnavÃn iva 09,006.001 saæjaya uvÃca 09,006.001a etac chrutvà vaco rÃj¤o madrarÃja÷ pratÃpavÃn 09,006.001c duryodhanaæ tadà rÃjan vÃkyam etad uvÃca ha 09,006.002a duryodhana mahÃbÃho Ó­ïu vÃkyavidÃæ vara 09,006.002c yÃv etau manyase k­«ïau rathasthau rathinÃæ varau 09,006.002e na me tulyÃv ubhÃv etau bÃhuvÅrye kathaæ cana 09,006.003a udyatÃæ p­thivÅæ sarvÃæ sasurÃsuramÃnavÃm 09,006.003c yodhayeyaæ raïamukhe saækruddha÷ kim u pÃï¬avÃn 09,006.003e vije«ye ca raïe pÃrthÃn somakÃæÓ ca samÃgatÃn 09,006.004a ahaæ senÃpraïetà te bhavi«yÃmi na saæÓaya÷ 09,006.004c taæ ca vyÆhaæ vidhÃsyÃmi na tari«yanti yaæ pare 09,006.004e iti satyaæ bravÅmy e«a duryodhana na saæÓaya÷ 09,006.005a evam uktas tato rÃjà madrÃdhipatim a¤jasà 09,006.005c abhya«i¤cata senÃyà madhye bharatasattama 09,006.005e vidhinà ÓÃstrad­«Âena h­«ÂarÆpo viÓÃæ pate 09,006.006a abhi«ikte tatas tasmin siæhanÃdo mahÃn abhÆt 09,006.006c tava sainye«v avÃdyanta vÃditrÃïi ca bhÃrata 09,006.007a h­«ÂÃÓ cÃsaæs tadà yodhà madrakÃÓ ca mahÃrathÃ÷ 09,006.007c tu«ÂuvuÓ caiva rÃjÃnaæ Óalyam ÃhavaÓobhinam 09,006.008a jaya rÃjaæÓ ciraæ jÅva jahi ÓatrÆn samÃgatÃn 09,006.008c tava bÃhubalaæ prÃpya dhÃrtarëÂrà mahÃbalÃ÷ 09,006.008e nikhilÃæ p­thivÅæ sarvÃæ praÓÃsantu hatadvi«a÷ 09,006.009a tvaæ hi Óakto raïe jetuæ sasurÃsuramÃnavÃn 09,006.009c martyadharmÃïa iha tu kim u somakas­¤jayÃn 09,006.010a evaæ saæstÆyamÃnas tu madrÃïÃm adhipo balÅ 09,006.010c har«aæ prÃpa tadà vÅro durÃpam ak­tÃtmabhi÷ 09,006.011 Óalya uvÃca 09,006.011a adyaivÃhaæ raïe sarvÃn päcÃlÃn saha pÃï¬avai÷ 09,006.011c nihani«yÃmi rÃjendra svargaæ yÃsyÃmi và hata÷ 09,006.012a adya paÓyantu mÃæ lokà vicarantam abhÅtavat 09,006.012c adya pÃï¬usutÃ÷ sarve vÃsudeva÷ sasÃtyaki÷ 09,006.013a päcÃlÃÓ cedayaÓ caiva draupadeyÃÓ ca sarvaÓa÷ 09,006.013c dh­«Âadyumna÷ Óikhaï¬Å ca sarve cÃpi prabhadrakÃ÷ 09,006.014a vikramaæ mama paÓyantu dhanu«aÓ ca mahad balam 09,006.014c lÃghavaæ cÃstravÅryaæ ca bhujayoÓ ca balaæ yudhi 09,006.015a adya paÓyantu me pÃrthÃ÷ siddhÃÓ ca saha cÃraïai÷ 09,006.015c yÃd­Óaæ me balaæ bÃhvo÷ saæpad astre«u yà ca me 09,006.016a adya me vikramaæ d­«Âvà pÃï¬avÃnÃæ mahÃrathÃ÷ 09,006.016c pratÅkÃraparà bhÆtvà ce«ÂantÃæ vividhÃ÷ kriyÃ÷ 09,006.017a adya sainyÃni pÃï¬ÆnÃæ drÃvayi«ye samantata÷ 09,006.017c droïabhÅ«mÃv ati vibho sÆtaputraæ ca saæyuge 09,006.017e vicari«ye raïe yudhyan priyÃrthaæ tava kaurava 09,006.018 saæjaya uvÃca 09,006.018a abhi«ikte tadà Óalye tava sainye«u mÃnada 09,006.018c na karïavyasanaæ kiæ cin menire tatra bhÃrata 09,006.019a h­«ÂÃ÷ sumanasaÓ caiva babhÆvus tatra sainikÃ÷ 09,006.019c menire nihatÃn pÃrthÃn madrarÃjavaÓaæ gatÃn 09,006.020a prahar«aæ prÃpya senà tu tÃvakÅ bharatar«abha 09,006.020c tÃæ rÃtriæ sukhinÅ suptà svasthacitteva sÃbhavat 09,006.021a sainyasya tava taæ Óabdaæ Órutvà rÃjà yudhi«Âhira÷ 09,006.021c vÃr«ïeyam abravÅd vÃkyaæ sarvak«atrasya Ó­ïvata÷ 09,006.022a madrarÃja÷ k­ta÷ Óalyo dhÃrtarëÂreïa mÃdhava 09,006.022c senÃpatir mahe«vÃsa÷ sarvasainye«u pÆjita÷ 09,006.023a etac chrutvà yathÃbhÆtaæ kuru mÃdhava yat k«amam 09,006.023c bhavÃn netà ca goptà ca vidhatsva yad anantaram 09,006.024a tam abravÅn mahÃrÃja vÃsudevo janÃdhipam 09,006.024c ÃrtÃyanim ahaæ jÃne yathÃtattvena bhÃrata 09,006.025a vÅryavÃæÓ ca mahÃtejà mahÃtmà ca viÓe«ata÷ 09,006.025c k­tÅ ca citrayodhÅ ca saæyukto lÃghavena ca 09,006.026a yÃd­g bhÅ«mas tathà droïo yÃd­k karïaÓ ca saæyuge 09,006.026c tÃd­Óas tad viÓi«Âo và madrarÃjo mato mama 09,006.026d*0043_01 evam ukte tu k­«ïena dharmarÃjo viÓÃæ pati÷ 09,006.026d*0043_02 saægrÃmÃya matiæ cakre tata÷ parapuraæjaya÷ 09,006.026d*0043_03 bherÅm­daÇgaÓaÇkhÃnÃæ paÂahÃnÃæ tathaiva ca 09,006.026d*0043_04 ninÃdair ubhayos tatra sainyayor vyÃptam ambaram 09,006.027a yudhyamÃnasya tasyÃjau cintayann eva bhÃrata 09,006.027c yoddhÃraæ nÃdhigacchÃmi tulyarÆpaæ janÃdhipa 09,006.028a Óikhaï¬yarjunabhÅmÃnÃæ sÃtvatasya ca bhÃrata 09,006.028c dh­«Âadyumnasya ca tathà balenÃbhyadhiko raïe 09,006.029a madrarÃjo mahÃrÃja siæhadviradavikrama÷ 09,006.029c vicari«yaty abhÅ÷ kÃle kÃla÷ kruddha÷ prajÃsv iva 09,006.030a tasyÃdya na prapaÓyÃmi pratiyoddhÃram Ãhave 09,006.030c tvÃm ­te puru«avyÃghra ÓÃrdÆlasamavikramam 09,006.031a sadevaloke k­tsne 'smin nÃnyas tvatta÷ pumÃn bhavet 09,006.031c madrarÃjaæ raïe kruddhaæ yo hanyÃt kurunandana 09,006.031e ahany ahani yudhyantaæ k«obhayantaæ balaæ tava 09,006.032a tasmÃj jahi raïe Óalyaæ maghavÃn iva Óambaram 09,006.032c atipaÓcÃd asau vÅro dhÃrtarëÂreïa satk­ta÷ 09,006.033a tavaiva hi jayo nÆnaæ hate madreÓvare yudhi 09,006.033c tasmin hate hataæ sarvaæ dhÃrtarëÂrabalaæ mahat 09,006.034a etac chrutvà mahÃrÃja vacanaæ mama sÃæpratam 09,006.034c pratyudyÃhi raïe pÃrtha madrarÃjaæ mahÃbalam 09,006.034e jahi cainaæ mahÃbÃho vÃsavo namuciæ yathà 09,006.035a na caivÃtra dayà kÃryà mÃtulo 'yaæ mameti vai 09,006.035c k«atradharmaæ purask­tya jahi madrajaneÓvaram 09,006.036a bhÅ«madroïÃrïavaæ tÅrtvà karïapÃtÃlasaæbhavam 09,006.036c mà nimajjasva sagaïa÷ Óalyam ÃsÃdya go«padam 09,006.037a yac ca te tapaso vÅryaæ yac ca k«Ãtraæ balaæ tava 09,006.037b*0044_01 cak«ur dharmeti yal loke kathyase tvaæ janÃdhipa 09,006.037c tad darÓaya raïe sarvaæ jahi cainaæ mahÃratham 09,006.038a etÃvad uktvà vacanaæ keÓava÷ paravÅrahà 09,006.038c jagÃma Óibiraæ sÃyaæ pÆjyamÃno 'tha pÃï¬avai÷ 09,006.039a keÓave tu tadà yÃte dharmarÃjo yudhi«Âhira÷ 09,006.039c vis­jya sarvÃn bhrÃtÌæÓ ca päcÃlÃn atha somakÃn 09,006.039e su«vÃpa rajanÅæ tÃæ tu viÓalya iva ku¤jara÷ 09,006.040a te ca sarve mahe«vÃsÃ÷ päcÃlÃ÷ pÃï¬avÃs tathà 09,006.040b*0045_01 abravÅt tÃvakÃn sarvÃn karïasya nidhanena vai 09,006.040c karïasya nidhane h­«ÂÃ÷ su«upus tÃæ niÓÃæ tadà 09,006.041a gatajvaraæ mahe«vÃsaæ tÅrïapÃraæ mahÃratham 09,006.041c babhÆva pÃï¬aveyÃnÃæ sainyaæ pramuditaæ niÓi 09,006.041e sÆtaputrasya nidhane jayaæ labdhvà ca mÃri«a 09,006.041f*0046_01 prabhÃtasamaye h­«ÂÃ÷ saænahyanta rathottamÃ÷ 09,007.001 saæjaya uvÃca 09,007.001a vyatÅtÃyÃæ rajanyÃæ tu rÃjà duryodhanas tadà 09,007.001c abravÅt tÃvakÃn sarvÃn saænahyantÃæ mahÃrathÃ÷ 09,007.002a rÃj¤as tu matam Ãj¤Ãya samanahyata sà camÆ÷ 09,007.002c ayojayan rathÃæs tÆrïaæ paryadhÃvaæs tathÃpare 09,007.003a akalpyanta ca mÃtaÇgÃ÷ samanahyanta pattaya÷ 09,007.003c hayÃn ÃstaraïopetÃæÓ cakrur anye sahasraÓa÷ 09,007.004a vÃditrÃïÃæ ca ninada÷ prÃdurÃsÅd viÓÃæ pate 09,007.004c bodhanÃrthaæ hi yodhÃnÃæ sainyÃnÃæ cÃpy udÅryatÃm 09,007.005a tato balÃni sarvÃïi senÃÓi«ÂÃni bhÃrata 09,007.005c saænaddhÃny eva dad­Óur m­tyuæ k­tvà nivartanam 09,007.006a Óalyaæ senÃpatiæ k­tvà madrarÃjaæ mahÃrathÃ÷ 09,007.006c pravibhajya balaæ sarvam anÅke«u vyavasthitÃ÷ 09,007.007a tata÷ sarve samÃgamya putreïa tava sainikÃ÷ 09,007.007c k­paÓ ca k­tavarmà ca drauïi÷ Óalyo 'tha saubala÷ 09,007.008a anye ca pÃrthivÃ÷ Óe«Ã÷ samayaæ cakrire tadà 09,007.008c na na ekena yoddhavyaæ kathaæ cid api pÃï¬avai÷ 09,007.009a yo hy eka÷ pÃï¬avair yudhyed yo và yudhyantam uts­jet 09,007.009c sa pa¤cabhir bhaved yukta÷ pÃtakai÷ sopapÃtakai÷ 09,007.009d*0047_01 adyÃcÃryasuto drauïir naiko yudhyeta Óatrubhi÷ 09,007.009e anyonyaæ parirak«adbhir yoddhavyaæ sahitaiÓ ca na÷ 09,007.010a evaæ te samayaæ k­tvà sarve tatra mahÃrathÃ÷ 09,007.010c madrarÃjaæ purask­tya tÆrïam abhyadravan parÃn 09,007.011a tathaiva pÃï¬avà rÃjan vyÆhya sainyaæ mahÃraïe 09,007.011c abhyayu÷ kauravÃn sarvÃn yotsyamÃnÃ÷ samantata÷ 09,007.012a tad balaæ bharataÓre«Âha k«ubdhÃrïavasamasvanam 09,007.012c samuddhÆtÃrïavÃkÃram uddhÆtarathaku¤jaram 09,007.013 dh­tarëÂra uvÃca 09,007.013a droïasya bhÅ«masya ca vai rÃdheyasya ca me Órutam 09,007.013c pÃtanaæ Óaæsa me bhÆya÷ ÓalyasyÃtha sutasya me 09,007.014a kathaæ raïe hata÷ Óalyo dharmarÃjena saæjaya 09,007.014b*0048_01 kathaæ ca nihata÷ saækhye gadÃyuddhaviÓÃrada÷ 09,007.014c bhÅmena ca mahÃbÃhu÷ putro duryodhano mama 09,007.015 saæjaya uvÃca 09,007.015a k«ayaæ manu«yadehÃnÃæ rathanÃgÃÓvasaæk«ayam 09,007.015c Ó­ïu rÃjan sthiro bhÆtvà saægrÃmaæ Óaæsato mama 09,007.015d*0049_01 Ó­ïu rÃjann avahito gajÃÓvanarasaæk«ayam 09,007.015d*0049_02 vak«ye 'haæ sarvayodhÃnÃæ saægrÃmaæ tava dÃruïam 09,007.016a ÃÓà balavatÅ rÃjan putrÃïÃæ te 'bhavat tadà 09,007.016c hate bhÅ«me ca droïe ca sÆtaputre ca pÃtite 09,007.016e Óalya÷ pÃrthÃn raïe sarvÃn nihani«yati mÃri«a 09,007.017a tÃm ÃÓÃæ h­daye k­tvà samÃÓvÃsya ca bhÃrata 09,007.017c madrarÃjaæ ca samare samÃÓritya mahÃratham 09,007.017e nÃthavantam athÃtmÃnam amanyata sutas tava 09,007.018a yadà karïe hate pÃrthÃ÷ siæhanÃdaæ pracakrire 09,007.018c tadà rÃjan dhÃrtarëÂrÃn ÃviveÓa mahad bhayam 09,007.019a tÃn samÃÓvÃsya tu tadà madrarÃja÷ pratÃpavÃn 09,007.019c vyÆhya vyÆhaæ mahÃrÃja sarvatobhadram ­ddhimat 09,007.020a pratyudyÃto raïe pÃrthÃn madrarÃja÷ pratÃpavÃn 09,007.020c vidhunvan kÃrmukaæ citraæ bhÃraghnaæ vegavattaram 09,007.021a rathapravaram ÃsthÃya saindhavÃÓvaæ mahÃratha÷ 09,007.021c tasya sÅtà mahÃrÃja rathasthÃÓobhayad ratham 09,007.021d*0050_01 tasya sthitvà mahÃrÃja mukhe vyÆhasya daæÓita÷ 09,007.022a sa tena saæv­to vÅro rathenÃmitrakarÓana÷ 09,007.022c tasthau ÓÆro mahÃrÃja putrÃïÃæ te bhayapraïut 09,007.023a prayÃïe madrarÃjo 'bhÆn mukhaæ vyÆhasya daæÓita÷ 09,007.023c madrakai÷ sahito vÅrai÷ karïaputraiÓ ca durjayai÷ 09,007.024a savye 'bhÆt k­tavarmà ca trigartai÷ parivÃrita÷ 09,007.024c gautamo dak«iïe pÃrÓve ÓakaiÓ ca yavanai÷ saha 09,007.025a aÓvatthÃmà p­«Âhato 'bhÆt kÃmbojai÷ parivÃrita÷ 09,007.025c duryodhano 'bhavan madhye rak«ita÷ kurupuægavai÷ 09,007.026a hayÃnÅkena mahatà saubalaÓ cÃpi saæv­ta÷ 09,007.026c prayayau sarvasainyena kaitavyaÓ ca mahÃratha÷ 09,007.027a pÃï¬avÃÓ ca mahe«vÃsà vyÆhya sainyam ariædamÃ÷ 09,007.027c tridhà bhÆtvà mahÃrÃja tava sainyam upÃdravan 09,007.028a dh­«Âadyumna÷ Óikhaï¬Å ca sÃtyakiÓ ca mahÃratha÷ 09,007.028c Óalyasya vÃhinÅæ tÆrïam abhidudruvur Ãhave 09,007.029a tato yudhi«Âhiro rÃjà svenÃnÅkena saæv­ta÷ 09,007.029c Óalyam evÃbhidudrÃva jighÃæsur bharatar«abha 09,007.030a hÃrdikyaæ tu mahe«vÃsam arjuna÷ ÓatrupÆgahà 09,007.030c saæÓaptakagaïÃæÓ caiva vegato 'bhividudruve 09,007.031a gautamaæ bhÅmaseno vai somakÃÓ ca mahÃrathÃ÷ 09,007.031c abhyadravanta rÃjendra jighÃæsanta÷ parÃn yudhi 09,007.032a mÃdrÅputrau tu Óakunim ulÆkaæ ca mahÃrathau 09,007.032c sasainyau sahasenau tÃv upatasthatur Ãhave 09,007.033a tathaivÃyutaÓo yodhÃs tÃvakÃ÷ pÃï¬avÃn raïe 09,007.033c abhyadravanta saækruddhà vividhÃyudhapÃïaya÷ 09,007.034 dh­tarëÂra uvÃca 09,007.034a hate bhÅ«me mahe«vÃse droïe karïe mahÃrathe 09,007.034c kuru«v alpÃvaÓi«Âe«u pÃï¬ave«u ca saæyuge 09,007.035a susaærabdhe«u pÃrthe«u parÃkrÃnte«u saæjaya 09,007.035c mÃmakÃnÃæ pare«Ãæ ca kiæ Ói«Âam abhavad balam 09,007.036 saæjaya uvÃca 09,007.036a yathà vayaæ pare rÃjan yuddhÃya samavasthitÃ÷ 09,007.036c yÃvac cÃsÅd balaæ Ói«Âaæ saægrÃme tan nibodha me 09,007.037a ekÃdaÓa sahasrÃïi rathÃnÃæ bharatar«abha 09,007.037c daÓa dantisahasrÃïi sapta caiva ÓatÃni ca 09,007.038a pÆrïe Óatasahasre dve hayÃnÃæ bharatar«abha 09,007.038c narakoÂyas tathà tisro balam etat tavÃbhavat 09,007.039a rathÃnÃæ «aÂsahasrÃïi «aÂsahasrÃÓ ca ku¤jarÃ÷ 09,007.039c daÓa cÃÓvasahasrÃïi pattikoÂÅ ca bhÃrata 09,007.040a etad balaæ pÃï¬avÃnÃm abhavac che«am Ãhave 09,007.040b*0051_01 svalpam apy etad eveha balavat parirak«itam 09,007.040c eta eva samÃjagmur yuddhÃya bharatar«abha 09,007.040d*0052_01 ÓastrÃstre«v abhavan ghorÃ÷ ketava÷ k«ayakÃriïa÷ 09,007.040d*0052_02 bhrÃntyÃÓvÃ÷ ÓataÓas tatra netrÃïy uccair avar«ayan 09,007.041a evaæ vibhajya rÃjendra madrarÃjamate sthitÃ÷ 09,007.041c pÃï¬avÃn pratyudÅyÃma jayag­ddhÃ÷ pramanyava÷ 09,007.042a tathaiva pÃï¬avÃ÷ ÓÆrÃ÷ samare jitakÃÓina÷ 09,007.042c upayÃtà naravyÃghrÃ÷ päcÃlÃÓ ca yaÓasvina÷ 09,007.043a evam ete balaughena parasparavadhai«iïa÷ 09,007.043c upayÃtà naravyÃghrÃ÷ pÆrvÃæ saædhyÃæ prati prabho 09,007.044a tata÷ pravav­te yuddhaæ ghorarÆpaæ bhayÃnakam 09,007.044c tÃvakÃnÃæ pare«Ãæ ca nighnatÃm itaretaram 09,008.001 saæjaya uvÃca 09,008.001a tata÷ pravav­te yuddhaæ kurÆïÃæ bhayavardhanam 09,008.001c s­¤jayai÷ saha rÃjendra ghoraæ devÃsuropamam 09,008.002a narà rathà gajaughÃÓ ca sÃdinaÓ ca sahasraÓa÷ 09,008.002c vÃjinaÓ ca parÃkrÃntÃ÷ samÃjagmu÷ parasparam 09,008.003a nÃgÃnÃæ bhÅmarÆpÃïÃæ dravatÃæ nisvano mahÃn 09,008.003c aÓrÆyata yathà kÃle jaladÃnÃæ nabhastale 09,008.004a nÃgair abhyÃhatÃ÷ ke cit sarathà rathino 'patan 09,008.004c vyadravanta raïe vÅrà drÃvyamÃïà madotkaÂai÷ 09,008.005a hayaughÃn pÃdarak«ÃæÓ ca rathinas tatra Óik«itÃ÷ 09,008.005c Óarai÷ saæpre«ayÃm Ãsu÷ paralokÃya bhÃrata 09,008.006a sÃdina÷ Óik«ità rÃjan parivÃrya mahÃrathÃn 09,008.006c vicaranto raïe 'bhyaghnan prÃsaÓakty­«Âibhis tathà 09,008.007a dhanvina÷ puru«Ã÷ ke cit saænivÃrya mahÃrathÃn 09,008.007c ekaæ bahava ÃsÃdya pre«ayeyur yamak«ayam 09,008.008a nÃgaæ rathavarÃæÓ cÃnye parivÃrya mahÃrathÃ÷ 09,008.008c sottarÃyudhinaæ jaghnur dravamÃïà mahÃravam 09,008.009a tathà ca rathinaæ kruddhaæ vikirantaæ ÓarÃn bahÆn 09,008.009c nÃgà jaghnur mahÃrÃja parivÃrya samantata÷ 09,008.010a nÃgo nÃgam abhidrutya rathÅ ca rathinaæ raïe 09,008.010c ÓaktitomaranÃrÃcair nijaghnus tatra tatra ha 09,008.011a pÃdÃtÃn avam­dnanto rathavÃraïavÃjina÷ 09,008.011c raïamadhye vyad­Óyanta kurvanto mahad Ãkulam 09,008.012a hayÃÓ ca paryadhÃvanta cÃmarair upaÓobhitÃ÷ 09,008.012c haæsà himavata÷ prasthe pibanta iva medinÅm 09,008.013a te«Ãæ tu vÃjinÃæ bhÆmi÷ khuraiÓ citrà viÓÃæ pate 09,008.013c aÓobhata yathà nÃrÅ karajak«atavik«atà 09,008.014a vÃjinÃæ khuraÓabdena rathanemisvanena ca 09,008.014c pattÅnÃæ cÃpi Óabdena nÃgÃnÃæ b­æhitena ca 09,008.015a vÃditrÃïÃæ ca gho«eïa ÓaÇkhÃnÃæ nisvanena ca 09,008.015c abhavan nÃdità bhÆmir nirghÃtair iva bhÃrata 09,008.016a dhanu«Ãæ kÆjamÃnÃnÃæ nistriæÓÃnÃæ ca dÅpyatÃm 09,008.016c kavacÃnÃæ prabhÃbhiÓ ca na prÃj¤Ãyata kiæ cana 09,008.017a bahavo bÃhavaÓ chinnà nÃgarÃjakaropamÃ÷ 09,008.017c udve«Âante vive«Âante vegaæ kurvanti dÃruïam 09,008.018a ÓirasÃæ ca mahÃrÃja patatÃæ vasudhÃtale 09,008.018c cyutÃnÃm iva tÃlebhya÷ phalÃnÃæ ÓrÆyate svana÷ 09,008.019a Óirobhi÷ patitair bhÃti rudhirÃrdrair vasuædharà 09,008.019c tapanÅyanibhai÷ kÃle nalinair iva bhÃrata 09,008.020a udv­ttanayanais tais tu gatasattvai÷ suvik«atai÷ 09,008.020c vyabhrÃjata mahÃrÃja puï¬arÅkair ivÃv­tà 09,008.021a bÃhubhiÓ candanÃdigdhai÷ sakeyÆrair mahÃdhanai÷ 09,008.021c patitair bhÃti rÃjendra mahÅ Óakradhvajair iva 09,008.022a ÆrubhiÓ ca narendrÃïÃæ vinik­ttair mahÃhave 09,008.022c hastihastopamair anyai÷ saæv­taæ tad raïÃÇgaïam 09,008.023a kabandhaÓatasaækÅrïaæ chatracÃmaraÓobhitam 09,008.023c senÃvanaæ tac chuÓubhe vanaæ pu«pÃcitaæ yathà 09,008.024a tatra yodhà mahÃrÃja vicaranto hy abhÅtavat 09,008.024c d­Óyante rudhirÃktÃÇgÃ÷ pu«pità iva kiæÓukÃ÷ 09,008.025a mÃtaÇgÃÓ cÃpy ad­Óyanta ÓaratomarapŬitÃ÷ 09,008.025c patantas tatra tatraiva chinnÃbhrasad­Óà raïe 09,008.026a gajÃnÅkaæ mahÃrÃja vadhyamÃnaæ mahÃtmabhi÷ 09,008.026c vyadÅryata diÓa÷ sarvà vÃtanunnà ghanà iva 09,008.027a te gajà ghanasaækÃÓÃ÷ petur urvyÃæ samantata÷ 09,008.027c vajrarugïà iva babhu÷ parvatà yugasaæk«aye 09,008.028a hayÃnÃæ sÃdibhi÷ sÃrdhaæ patitÃnÃæ mahÅtale 09,008.028c rÃÓaya÷ saæprad­Óyante girimÃtrÃs tatas tata÷ 09,008.029a saæjaj¤e raïabhÆmau tu paralokavahà nadÅ 09,008.029c Óoïitodà rathÃvartà dhvajav­k«ÃsthiÓarkarà 09,008.030a bhujanakrà dhanu÷srotà hastiÓailà hayopalà 09,008.030c medomajjÃkardaminÅ chatrahaæsà gado¬upà 09,008.031a kavaco«ïÅ«asaæchannà patÃkÃruciradrumà 09,008.031c cakracakrÃvalÅju«Âà triveïÆdaï¬akÃv­tà 09,008.032a ÓÆrÃïÃæ har«ajananÅ bhÅrÆïÃæ bhayavardhinÅ 09,008.032c prÃvartata nadÅ raudrà kurus­¤jayasaækulà 09,008.033a tÃæ nadÅæ pit­lokÃya vahantÅm atibhairavÃm 09,008.033c terur vÃhananaubhis te ÓÆrÃ÷ parighabÃhava÷ 09,008.034a vartamÃne tathà yuddhe nirmaryÃde viÓÃæ pate 09,008.034c caturaÇgak«aye ghore pÆrvaæ devÃsuropame 09,008.035a akroÓan bÃndhavÃn anye tatra tatra paraætapa 09,008.035c kroÓadbhir bÃndhavaiÓ cÃnye bhayÃrtà na nivartire 09,008.036a nirmaryÃde tathà yuddhe vartamÃne bhayÃnake 09,008.036c arjuno bhÅmasenaÓ ca mohayÃæ cakratu÷ parÃn 09,008.037a sà vadhyamÃnà mahatÅ senà tava janÃdhipa 09,008.037c amuhyat tatra tatraiva yo«in madavaÓÃd iva 09,008.038a mohayitvà ca tÃæ senÃæ bhÅmasenadhanaæjayau 09,008.038c dadhmatur vÃrijau tatra siæhanÃdaæ ca nedatu÷ 09,008.039a Órutvaiva tu mahÃÓabdaæ dh­«ÂadyumnaÓikhaï¬inau 09,008.039c dharmarÃjaæ purask­tya madrarÃjam abhidrutau 09,008.040a tatrÃÓcaryam apaÓyÃma ghorarÆpaæ viÓÃæ pate 09,008.040c Óalyena saægatÃ÷ ÓÆrà yad ayudhyanta bhÃgaÓa÷ 09,008.041a mÃdrÅputrau sarabhasau k­tÃstrau yuddhadurmadau 09,008.041c abhyayÃtÃæ tvarÃyuktau jigÅ«antau balaæ tava 09,008.042a tato nyavartata balaæ tÃvakaæ bharatar«abha 09,008.042c Óarai÷ praïunnaæ bahudhà pÃï¬avair jitakÃÓibhi÷ 09,008.043a vadhyamÃnà camÆ÷ sà tu putrÃïÃæ prek«atÃæ tava 09,008.043c bheje diÓo mahÃrÃja praïunnà d­¬hadhanvibhi÷ 09,008.043e hÃhÃkÃro mahä jaj¤e yodhÃnÃæ tava bhÃrata 09,008.044a ti«Âha ti«Âheti vÃg ÃsÅd drÃvitÃnÃæ mahÃtmanÃm 09,008.044c k«atriyÃïÃæ tadÃnyonyaæ saæyuge jayam icchatÃm 09,008.044e Ãdravann eva bhagnÃs te pÃï¬avais tava sainikÃ÷ 09,008.045a tyaktvà yuddhe priyÃn putrÃn bhrÃtÌn atha pitÃmahÃn 09,008.045c mÃtulÃn bhÃgineyÃæÓ ca tathà saæbandhibÃndhavÃn 09,008.046a hayÃn dvipÃæs tvarayanto yodhà jagmu÷ samantata÷ 09,008.046c ÃtmatrÃïak­totsÃhÃs tÃvakà bharatar«abha 09,009.001 saæjaya uvÃca 09,009.001a tat prabhagnaæ balaæ d­«Âvà madrarÃja÷ pratÃpavÃn 09,009.001c uvÃca sÃrathiæ tÆrïaæ codayÃÓvÃn mahÃjavÃn 09,009.002a e«a ti«Âhati vai rÃjà pÃï¬uputro yudhi«Âhira÷ 09,009.002c chatreïa dhriyamÃïena pÃï¬ureïa virÃjatà 09,009.003a atra mÃæ prÃpaya k«ipraæ paÓya me sÃrathe balam 09,009.003c na samarthà hi me pÃrthÃ÷ sthÃtum adya puro yudhi 09,009.004a evam uktas tata÷ prÃyÃn madrarÃjasya sÃrathi÷ 09,009.004c yatra rÃjà satyasaædho dharmarÃjo yudhi«Âhira÷ 09,009.005a Ãpatantaæ ca sahasà pÃï¬avÃnÃæ mahad balam 09,009.005c dadhÃraiko raïe Óalyo velevoddh­tam arïavam 09,009.006a pÃï¬avÃnÃæ balaughas tu Óalyam ÃsÃdya mÃri«a 09,009.006c vyati«Âhata tadà yuddhe sindhor vega ivÃcalam 09,009.007a madrarÃjaæ tu samare d­«Âvà yuddhÃya vi«Âhitam 09,009.007c kurava÷ saænyavartanta m­tyuæ k­tvà nivartanam 09,009.008a te«u rÃjan niv­tte«u vyƬhÃnÅke«u bhÃgaÓa÷ 09,009.008c prÃvartata mahÃraudra÷ saægrÃma÷ Óoïitodaka÷ 09,009.008e samÃrchac citrasenena nakulo yuddhadurmada÷ 09,009.008f*0053_01 nÃtheva ca mahÃrÃja citrasenas tu pÃï¬avam 09,009.009a tau parasparam ÃsÃdya citrakÃrmukadhÃriïau 09,009.009c meghÃv iva yathodv­ttau dak«iïottaravar«iïau 09,009.010a Óaratoyai÷ si«icatus tau parasparam Ãhave 09,009.010c nÃntaraæ tatra paÓyÃmi pÃï¬avasyetarasya và 09,009.011a ubhau k­tÃstrau balinau rathacaryÃviÓÃradau 09,009.011c parasparavadhe yattau chidrÃnve«aïatatparau 09,009.012a citrasenas tu bhallena pÅtena niÓitena ca 09,009.012c nakulasya mahÃrÃja mu«ÂideÓe 'cchinad dhanu÷ 09,009.013a athainaæ chinnadhanvÃnaæ rukmapuÇkhai÷ ÓilÃÓitai÷ 09,009.013c tribhi÷ Óarair asaæbhrÃnto lalÃÂe vai samarpayat 09,009.014a hayÃæÓ cÃsya Óarais tÅk«ïai÷ pre«ayÃm Ãsa m­tyave 09,009.014c tathà dhvajaæ sÃrathiæ ca tribhis tribhir apÃtayat 09,009.015a sa Óatrubhujanirmuktair lalÃÂasthais tribhi÷ Óarai÷ 09,009.015c nakula÷ ÓuÓubhe rÃjaæs triÓ­Çga iva parvata÷ 09,009.016a sa chinnadhanvà viratha÷ kha¬gam ÃdÃya carma ca 09,009.016c rathÃd avÃtarad vÅra÷ ÓailÃgrÃd iva kesarÅ 09,009.017a padbhyÃm Ãpatatas tasya Óarav­«Âim avÃs­jat 09,009.017c nakulo 'py agrasat tÃæ vai carmaïà laghuvikrama÷ 09,009.018a citrasenarathaæ prÃpya citrayodhÅ jitaÓrama÷ 09,009.018c Ãruroha mahÃbÃhu÷ sarvasainyasya paÓyata÷ 09,009.019a sakuï¬alaæ samukuÂaæ sunasaæ svÃyatek«aïam 09,009.019c citrasenaÓira÷ kÃyÃd apÃharata pÃï¬ava÷ 09,009.019e sa papÃta rathopasthÃd divÃkarasamaprabha÷ 09,009.020a citrasenaæ viÓastaæ tu d­«Âvà tatra mahÃrathÃ÷ 09,009.020b*0054_01 citrasenaæ hataæ d­«Âvà sarve pÃï¬avasainikÃ÷ 09,009.020b*0055_01 citraseno mahÃrÃja nakulena hato raïe 09,009.020c sÃdhuvÃdasvanÃæÓ cakru÷ siæhanÃdÃæÓ ca pu«kalÃn 09,009.021a viÓastaæ bhrÃtaraæ d­«Âvà karïaputrau mahÃrathau 09,009.021c su«eïa÷ satyasenaÓ ca mu¤cantau niÓitä ÓarÃn 09,009.022a tato 'bhyadhÃvatÃæ tÆrïaæ pÃï¬avaæ rathinÃæ varam 09,009.022c jighÃæsantau yathà nÃgaæ vyÃghrau rÃjan mahÃvane 09,009.023a tÃv abhyadhÃvatÃæ tÅk«ïau dvÃv apy enaæ mahÃratham 09,009.023c ÓaraughÃn samyag asyantau jÅmÆtau salilaæ yathà 09,009.024a sa Óarai÷ sarvato viddha÷ prah­«Âa iva pÃï¬ava÷ 09,009.024b*0056_01 nakulo bharataÓre«Âhas tÃbhyÃæ parabalÃrdana÷ 09,009.024c anyat kÃrmukam ÃdÃya ratham Ãruhya vÅryavÃn 09,009.024e ati«Âhata raïe vÅra÷ kruddharÆpa ivÃntaka÷ 09,009.025a tasya tau bhrÃtarau rÃja¤ Óarai÷ saænataparvabhi÷ 09,009.025c rathaæ viÓakalÅkartuæ samÃrabdhau viÓÃæ pate 09,009.026a tata÷ prahasya nakulaÓ caturbhiÓ caturo raïe 09,009.026c jaghÃna niÓitais tÅk«ïai÷ satyasenasya vÃjina÷ 09,009.027a tata÷ saædhÃya nÃrÃcaæ rukmapuÇkhaæ ÓilÃÓitam 09,009.027c dhanuÓ ciccheda rÃjendra satyasenasya pÃï¬ava÷ 09,009.028a athÃnyaæ ratham ÃsthÃya dhanur ÃdÃya cÃparam 09,009.028c satyasena÷ su«eïaÓ ca pÃï¬avaæ paryadhÃvatÃm 09,009.029a avidhyat tÃv asaæbhrÃntau mÃdrÅputra÷ pratÃpavÃn 09,009.029c dvÃbhyÃæ dvÃbhyÃæ mahÃrÃja ÓarÃbhyÃæ raïamÆrdhani 09,009.030a su«eïas tu tata÷ kruddha÷ pÃï¬avasya mahad dhanu÷ 09,009.030c ciccheda prahasan yuddhe k«urapreïa mahÃratha÷ 09,009.031a athÃnyad dhanur ÃdÃya nakula÷ krodhamÆrchita÷ 09,009.031c su«eïaæ pa¤cabhir viddhvà dhvajam ekena cicchide 09,009.032a satyasenasya ca dhanur hastÃvÃpaæ ca mÃri«a 09,009.032c ciccheda tarasà yuddhe tata uccukruÓur janÃ÷ 09,009.033a athÃnyad dhanur ÃdÃya vegaghnaæ bhÃrasÃdhanam 09,009.033c Óarai÷ saæchÃdayÃm Ãsa samantÃt pÃï¬unandanam 09,009.034a saænivÃrya tu tÃn bÃïÃn nakula÷ paravÅrahà 09,009.034c satyasenaæ su«eïaæ ca dvÃbhyÃæ dvÃbhyÃm avidhyata 09,009.034d*0057_01 tata÷ Óaktiæ samudyamya satyasenÃya cik«ipe 09,009.035a tÃv enaæ pratyavidhyetÃæ p­thak p­thag ajihmagai÷ 09,009.035c sÃrathiæ cÃsya rÃjendra Óarair vivyadhatu÷ Óitai÷ 09,009.036a satyaseno rathe«Ãæ tu nakulasya dhanus tathà 09,009.036c p­thak ÓarÃbhyÃæ ciccheda k­tahasta÷ pratÃpavÃn 09,009.037a sa rathe 'tirathas ti«Âhan rathaÓaktiæ parÃm­Óat 09,009.037c svarïadaï¬Ãm akuïÂhÃgrÃæ tailadhautÃæ sunirmalÃm 09,009.038a lelihÃnÃm iva vibho nÃgakanyÃæ mahÃvi«Ãm 09,009.038c samudyamya ca cik«epa satyasenasya saæyuge 09,009.039a sà tasya h­dayaæ saækhye bibheda Óatadhà n­pa 09,009.039c sa papÃta rathÃd bhÆmau gatasattvo 'lpacetana÷ 09,009.040a bhrÃtaraæ nihataæ d­«Âvà su«eïa÷ krodhamÆrchita÷ 09,009.040c abhyavar«ac charais tÆrïaæ padÃtiæ pÃï¬unandanam 09,009.040d*0058_01 caturbhiÓ caturo vÃhÃn dhvajaæ chittvà tu pa¤cabhi÷ 09,009.040d*0058_02 tribhir vai sÃrathiæ hatvà karïaputro nanÃda ha 09,009.041a nakulaæ virathaæ d­«Âvà draupadeyo mahÃbala÷ 09,009.041c sutasomo 'bhidudrÃva parÅpsan pitaraæ raïe 09,009.042a tato 'dhiruhya nakula÷ sutasomasya taæ ratham 09,009.042c ÓuÓubhe bharataÓre«Âho giristha iva kesarÅ 09,009.042e so 'nyat kÃrmukam ÃdÃya su«eïaæ samayodhayat 09,009.043a tÃv ubhau Óaravar«ÃbhyÃæ samÃsÃdya parasparam 09,009.043c parasparavadhe yatnaæ cakratu÷ sumahÃrathau 09,009.044a su«eïas tu tata÷ kruddha÷ pÃï¬avaæ viÓikhais tribhi÷ 09,009.044c sutasomaæ ca viæÓatyà bÃhvor urasi cÃrpayat 09,009.045a tata÷ kruddho mahÃrÃja nakula÷ paravÅrahà 09,009.045c Óarais tasya diÓa÷ sarvÃÓ chÃdayÃm Ãsa vÅryavÃn 09,009.046a tato g­hÅtvà tÅk«ïÃgram ardhacandraæ sutejanam 09,009.046c sa vegayuktaæ cik«epa karïaputrasya saæyuge 09,009.047a tasya tena Óira÷ kÃyÃj jahÃra n­pasattama 09,009.047c paÓyatÃæ sarvasainyÃnÃæ tad adbhutam ivÃbhavat 09,009.048a sa hata÷ prÃpatad rÃjan nakulena mahÃtmanà 09,009.048c nadÅvegÃd ivÃrugïas tÅraja÷ pÃdapo mahÃn 09,009.049a karïaputravadhaæ d­«Âvà nakulasya ca vikramam 09,009.049c pradudrÃva bhayÃt senà tÃvakÅ bharatar«abha 09,009.050a tÃæ tu senÃæ mahÃrÃja madrarÃja÷ pratÃpavÃn 09,009.050c apÃlayad raïe ÓÆra÷ senÃpatir ariædama÷ 09,009.050d*0059_01 sà senà vidrutà rÃjan diÓo daÓa bhayadrutà 09,009.051a vibhÅs tasthau mahÃrÃja vyavasthÃpya ca vÃhinÅm 09,009.051c siæhanÃdaæ bh­Óaæ k­tvà dhanu÷Óabdaæ ca dÃruïam 09,009.052a tÃvakÃ÷ samare rÃjan rak«ità d­¬hadhanvanà 09,009.052c pratyudyayur arÃtÅæs te samantÃd vigatavyathÃ÷ 09,009.053a madrarÃjaæ mahe«vÃsaæ parivÃrya samantata÷ 09,009.053c sthità rÃjan mahÃsenà yoddhukÃmÃ÷ samantata÷ 09,009.054a sÃtyakir bhÅmasenaÓ ca mÃdrÅputrau ca pÃï¬avau 09,009.054c yudhi«Âhiraæ purask­tya hrÅni«edham ariædamam 09,009.055a parivÃrya raïe vÅrÃ÷ siæhanÃdaæ pracakrire 09,009.055c bÃïaÓabdaravÃæÓ cogrÃn k«ve¬ÃæÓ ca vividhÃn dadhu÷ 09,009.056a tathaiva tÃvakÃ÷ sarve madrÃdhipatim a¤jasà 09,009.056c parivÃrya susaærabdhÃ÷ punar yuddham arocayan 09,009.057a tata÷ pravav­te yuddhaæ bhÅrÆïÃæ bhayavardhanam 09,009.057c tÃvakÃnÃæ pare«Ãæ ca m­tyuæ k­tvà nivartanam 09,009.058a yathà devÃsuraæ yuddhaæ pÆrvam ÃsÅd viÓÃæ pate 09,009.058c abhÅtÃnÃæ tathà rÃjan yamarëÂravivardhanam 09,009.059a tata÷ kapidhvajo rÃjan hatvà saæÓaptakÃn raïe 09,009.059c abhyadravata tÃæ senÃæ kauravÅæ pÃï¬unandana÷ 09,009.060a tathaiva pÃï¬avÃ÷ Óe«Ã dh­«ÂadyumnapurogamÃ÷ 09,009.060c abhyadhÃvanta tÃæ senÃæ vis­janta÷ Óitä ÓarÃn 09,009.061a pÃï¬avair avakÅrïÃnÃæ saæmoha÷ samajÃyata 09,009.061c na ca jaj¤ur anÅkÃni diÓo và pradiÓas tathà 09,009.062a ÃpÆryamÃïà niÓitai÷ Óarai÷ pÃï¬avacoditai÷ 09,009.062c hatapravÅrà vidhvastà kÅryamÃïà samantata÷ 09,009.062e kauravy avadhyata camÆ÷ pÃï¬uputrair mahÃrathai÷ 09,009.063a tathaiva pÃï¬avÅ senà Óarai rÃjan samantata÷ 09,009.063c raïe 'hanyata putrais te ÓataÓo 'tha sahasraÓa÷ 09,009.064a te sene bh­Óasaætapte vadhyamÃne parasparam 09,009.064c vyÃkule samapadyetÃæ var«Ãsu saritÃv iva 09,009.065a ÃviveÓa tatas tÅvraæ tÃvakÃnÃæ mahad bhayam 09,009.065c pÃï¬avÃnÃæ ca rÃjendra tathÃbhÆte mahÃhave 09,010.001 saæjaya uvÃca 09,010.001a tasmin vilulite sainye vadhyamÃne parasparam 09,010.001c dravamÃïe«u yodhe«u ninadatsu ca danti«u 09,010.002a kÆjatÃæ stanatÃæ caiva padÃtÅnÃæ mahÃhave 09,010.002c vidrute«u mahÃrÃja haye«u bahudhà tadà 09,010.003a prak«aye dÃruïe jÃte saæhÃre sarvadehinÃm 09,010.003c nÃnÃÓastrasamÃvÃpe vyati«aktarathadvipe 09,010.004a har«aïe yuddhaÓauï¬ÃnÃæ bhÅrÆïÃæ bhayavardhane 09,010.004c gÃhamÃne«u yodhe«u parasparavadhai«i«u 09,010.005a prÃïÃdÃne mahÃghore vartamÃne durodare 09,010.005c saægrÃme ghorarÆpe tu yamarëÂravivardhane 09,010.006a pÃï¬avÃs tÃvakaæ sainyaæ vyadhaman niÓitai÷ Óarai÷ 09,010.006c tathaiva tÃvakà yodhà jaghnu÷ pÃï¬avasainikÃn 09,010.007a tasmiæs tathà vartamÃne yuddhe bhÅrubhayÃvahe 09,010.007c pÆrvÃhïe caiva saæprÃpte bhÃskarodayanaæ prati 09,010.008a labdhalak«Ã÷ pare rÃjan rak«itÃÓ ca mahÃtmanà 09,010.008c ayodhayaæs tava balaæ m­tyuæ k­tvà nivartanam 09,010.009a balibhi÷ pÃï¬avair d­ptair labdhalak«ai÷ prahÃribhi÷ 09,010.009c kauravy asÅdat p­tanà m­gÅvÃgnisamÃkulà 09,010.010a tÃæ d­«Âvà sÅdatÅæ senÃæ paÇke gÃm iva durbalÃm 09,010.010c ujjihÅr«us tadà Óalya÷ prÃyÃt pÃï¬ucamÆæ prati 09,010.011a madrarÃjas tu saækruddho g­hÅtvà dhanur uttamam 09,010.011c abhyadravata saægrÃme pÃï¬avÃn ÃtatÃyina÷ 09,010.012a pÃï¬avÃÓ ca mahÃrÃja samare jitakÃÓina÷ 09,010.012c madrarÃjaæ samÃsÃdya vivyadhur niÓitai÷ Óarai÷ 09,010.012d*0060_01 tathaiva tÃvakà yaudhà dharmarÃjaæ yudhi«Âhiram 09,010.013a tata÷ ÓaraÓatais tÅk«ïair madrarÃjo mahÃbala÷ 09,010.013c ardayÃm Ãsa tÃæ senÃæ dharmarÃjasya paÓyata÷ 09,010.014a prÃdurÃsaæs tato rÃjan nÃnÃrÆpÃïy anekaÓa÷ 09,010.014c cacÃla Óabdaæ kurvÃïà mahÅ cÃpi saparvatà 09,010.015a sadaï¬aÓÆlà dÅptÃgrÃ÷ ÓÅryamÃïÃ÷ samantata÷ 09,010.015c ulkà bhÆmiæ diva÷ petur Ãhatya ravimaï¬alam 09,010.016a m­gÃÓ ca mÃhi«ÃÓ cÃpi pak«iïaÓ ca viÓÃæ pate 09,010.016c apasavyaæ tadà cakru÷ senÃæ te bahuÓo n­pa 09,010.016d*0061_01 bh­gusÆnudharÃputrau ÓaÓijena samanvitau 09,010.016d*0061_02 caramaæ pÃï¬uputrÃïÃæ purastÃt sarvabhÆbhujÃm 09,010.016d*0061_03 ÓastrÃgre«v abhavaj jvÃlà netrÃïy Ãhatya var«atÅ 09,010.016d*0061_04 Óira÷ svalÅyanta bh­Óaæ kÃkolÆkÃÓ ca ketu«u 09,010.017a tatas tad yuddham atyugram abhavat saæghacÃriïÃm 09,010.017c tathà sarvÃïy anÅkÃni saænipatya janÃdhipa 09,010.017e abhyayu÷ kauravà rÃjan pÃï¬avÃnÃm anÅkinÅm 09,010.018a Óalyas tu Óaravar«eïa var«ann iva sahasrad­k 09,010.018c abhyavar«ad adÅnÃtmà kuntÅputraæ yudhi«Âhiram 09,010.019a bhÅmasenaæ ÓaraiÓ cÃpi rukmapuÇkhai÷ ÓilÃÓita÷ 09,010.019c draupadeyÃæs tathà sarvÃn mÃdrÅputrau ca pÃï¬avau 09,010.020a dh­«Âadyumnaæ ca Óaineyaæ Óikhaï¬inam athÃpi ca 09,010.020c ekaikaæ daÓabhir bÃïair vivyÃdha ca mahÃbala÷ 09,010.020e tato 's­jad bÃïavar«aæ gharmÃnte maghavÃn iva 09,010.021a tata÷ prabhadrakà rÃjan somakÃÓ ca sahasraÓa÷ 09,010.021c patitÃ÷ pÃtyamÃnÃÓ ca d­Óyante ÓalyasÃyakai÷ 09,010.022a bhramarÃïÃm iva vrÃtÃ÷ ÓalabhÃnÃm iva vrajÃ÷ 09,010.022c hrÃdinya iva meghebhya÷ Óalyasya nyapata¤ ÓarÃ÷ 09,010.023a dviradÃs turagÃÓ cÃrtÃ÷ pattayo rathinas tathà 09,010.023c Óalyasya bÃïair nyapatan babhramur vyanadaæs tathà 09,010.024a Ãvi«Âa iva madreÓo manyunà pauru«eïa ca 09,010.024c prÃcchÃdayad arÅn saækhye kÃlas­«Âa ivÃntaka÷ 09,010.024e vinardamÃno madreÓo meghahrÃdo mahÃbala÷ 09,010.025a sà vadhyamÃnà Óalyena pÃï¬avÃnÃm anÅkinÅ 09,010.025b*0062_01 pradudrÃva mahÃrÃja ÓalyabÃïai÷ prapŬità 09,010.025c ajÃtaÓatruæ kaunteyam abhyadhÃvad yudhi«Âhiram 09,010.026a tÃæ samarpya tata÷ saækhye laghuhasta÷ Óitai÷ Óarai÷ 09,010.026c Óaravar«eïa mahatà yudhi«Âhiram apŬayat 09,010.026d*0063_01 vavar«a samare kruddho dharmaputraæ yudhi«Âhiram 09,010.027a tam Ãpatantaæ pattyaÓvai÷ kruddho rÃjà yudhi«Âhira÷ 09,010.027c avÃrayac charais tÅk«ïair mattaæ dvipam ivÃÇkuÓai÷ 09,010.028a tasya Óalya÷ Óaraæ ghoraæ mumocÃÓÅvi«opamam 09,010.028c so 'bhyavidhyan mahÃtmÃnaæ vegenÃbhyapatac ca gÃm 09,010.029a tato v­kodara÷ kruddha÷ Óalyaæ vivyÃdha saptabhi÷ 09,010.029c pa¤cabhi÷ sahadevas tu nakulo daÓabhi÷ Óarai÷ 09,010.030a draupadeyÃÓ ca Óatrughnaæ ÓÆram ÃrtÃyaniæ Óarai÷ 09,010.030c abhyavar«an mahÃbhÃgaæ meghà iva mahÅdharam 09,010.031a tato d­«Âvà tudyamÃnaæ Óalyaæ pÃrthai÷ samantata÷ 09,010.031c k­tavarmà k­paÓ caiva saækruddhÃv abhyadhÃvatÃm 09,010.032a ulÆkaÓ ca patatrÅ ca ÓakuniÓ cÃpi saubala÷ 09,010.032c smayamÃnaÓ ca Óanakair aÓvatthÃmà mahÃratha÷ 09,010.032e tava putrÃÓ ca kÃrtsnyena jugupu÷ Óalyam Ãhave 09,010.033a bhÅmasenaæ tribhir viddhvà k­tavarmà ÓilÅmukhai÷ 09,010.033c bÃïavar«eïa mahatà kruddharÆpam avÃrayat 09,010.034a dh­«Âadyumnaæ k­pa÷ kruddho bÃïavar«air apŬayat 09,010.034c draupadeyÃæÓ ca Óakunir yamau ca drauïir abhyayÃt 09,010.035a duryodhano yudhÃæ Óre«ÂhÃv Ãhave keÓavÃrjunau 09,010.035c samabhyayÃd ugratejÃ÷ ÓaraiÓ cÃbhyahanad balÅ 09,010.036a evaæ dvaædvaÓatÃny Ãsaæs tvadÅyÃnÃæ parai÷ saha 09,010.036c ghorarÆpÃïi citrÃïi tatra tatra viÓÃæ pate 09,010.037a ­Óyavarïä jaghÃnÃÓvÃn bhojo bhÅmasya saæyuge 09,010.037c so 'vatÅrya rathopasthÃd dhatÃÓva÷ pÃï¬unandana÷ 09,010.037e kÃlo daï¬am ivodyamya gadÃpÃïir ayudhyata 09,010.038a pramukhe sahadevasya jaghÃnÃÓvÃæÓ ca madrarà09,010.038c tata÷ Óalyasya tanayaæ sahadevo 'sinÃvadhÅt 09,010.039a gautama÷ punar ÃcÃryo dh­«Âadyumnam ayodhayat 09,010.039c asaæbhrÃntam asaæbhrÃnto yatnavÃn yatnavattaram 09,010.040a draupadeyÃæs tathà vÅrÃn ekaikaæ daÓabhi÷ Óarai÷ 09,010.040c avidhyad ÃcÃryasuto nÃtikruddha÷ smayann iva 09,010.040d*0064_01 yuktÃÓvasya punar madhyaæ rathasyÃroham icchata÷ 09,010.040d*0065_01 punaÓ ca bhÅmasenasya jaghÃnÃÓvÃæs tathÃhave 09,010.040d*0065_02 so 'vatÅrya rathÃt tÆrïaæ hatÃÓva÷ pÃï¬unandana÷ 09,010.040d*0065_03 kÃlo daï¬am ivodyamya gadÃæ kruddho mahÃbala÷ 09,010.040d*0065_04 pothayÃm Ãsa turagÃn rathaæ ca k­tavarmaïa÷ 09,010.040d*0065_05 k­tavarmà tv avaplutya rathÃt tasmÃd apÃkramat 09,010.041a Óalyo 'pi rÃjan saækruddho nighnan somakapÃï¬avÃn 09,010.041c punar eva Óitair bÃïair yudhi«Âhiram apŬayat 09,010.042a tasya bhÅmo raïe kruddha÷ saæda«ÂadaÓanacchada÷ 09,010.042c vinÃÓÃyÃbhisaædhÃya gadÃm Ãdatta vÅryavÃn 09,010.043a yamadaï¬apratÅkÃÓÃæ kÃlarÃtrim ivodyatÃm 09,010.043c gajavÃjimanu«yÃïÃæ prÃïÃntakaraïÅm api 09,010.044a hemapaÂÂaparik«iptÃm ulkÃæ prajvalitÃm iva 09,010.044c ÓaikyÃæ vyÃlÅm ivÃtyugrÃæ vajrakalpÃm ayasmayÅm 09,010.045a candanÃgurupaÇkÃktÃæ pramadÃm ÅpsitÃm iva 09,010.045c vasÃmedos­gÃdigdhÃæ jihvÃæ vaivasvatÅm iva 09,010.046a paÂughaïÂÃravaÓatÃæ vÃsavÅm aÓanÅm iva 09,010.046c nirmuktÃÓÅvi«ÃkÃrÃæ p­ktÃæ gajamadair api 09,010.047a trÃsanÅæ ripusainyÃnÃæ svasainyaparihar«iïÅm 09,010.047c manu«yaloke vikhyÃtÃæ giriÓ­ÇgavidÃriïÅm 09,010.048a yayà kailÃsabhavane maheÓvarasakhaæ balÅ 09,010.048c ÃhvayÃm Ãsa kaunteya÷ saækruddham alakÃdhipam 09,010.049a yayà mÃyÃvino d­ptÃn subahÆn dhanadÃlaye 09,010.049c jaghÃna guhyakÃn kruddho mandÃrÃrthe mahÃbala÷ 09,010.049e nivÃryamÃïo bahubhir draupadyÃ÷ priyam Ãsthita÷ 09,010.050a tÃæ vajramaïiratnaughÃm a«ÂÃÓriæ vajragauravÃm 09,010.050c samudyamya mahÃbÃhu÷ Óalyam abhyadravad raïe 09,010.051a gadayà yuddhakuÓalas tayà dÃruïanÃdayà 09,010.051c pothayÃm Ãsa Óalyasya caturo 'ÓvÃn mahÃjavÃn 09,010.052a tata÷ Óalyo raïe kruddha÷ pÅne vak«asi tomaram 09,010.052c nicakhÃna nadan vÅro varma bhittvà ca so 'bhyagÃt 09,010.053a v­kodaras tv asaæbhrÃtas tam evoddh­tya tomaram 09,010.053b*0066_01 cik«epa bhÅmasenasya so 'sravac choïitaæ bahu 09,010.053b*0066_02 tam evÃdÃya bhÅmas tu tata÷ kopasamanvita÷ 09,010.053c yantÃraæ madrarÃjasya nirbibheda tato h­di 09,010.054a sa bhinnavarmà rudhiraæ vaman vitrastamÃnasa÷ 09,010.054c papÃtÃbhimukho dÅno madrarÃjas tv apÃkramat 09,010.055a k­tapratik­taæ d­«Âvà Óalyo vismitamÃnasa÷ 09,010.055c gadÃm ÃÓritya dhÅrÃtmà pratyamitram avaik«ata 09,010.056a tata÷ sumanasa÷ pÃrthà bhÅmasenam apÆjayan 09,010.056b*0067_01 viyatsthità jÃtahar«Ãs tata÷ siddhà babhëire 09,010.056b*0067_02 pÆrvajanmani prahlÃdo d­«Âo 'smÃbhir ayaæ bali÷ 09,010.056c tad d­«Âvà karma saægrÃme ghoram akli«Âakarmaïa÷ 09,010.056d*0068_01 taæ d­«Âvà karma Óalyasya sarvasiddhÃs tv apÆjayan 09,011.001 saæjaya uvÃca 09,011.001a patitaæ prek«ya yantÃraæ Óalya÷ sarvÃyasÅæ gadÃm 09,011.001c ÃdÃya tarasà rÃjaæs tasthau girir ivÃcala÷ 09,011.002a taæ dÅptam iva kÃlÃgniæ pÃÓahastam ivÃntakam 09,011.002c saÓ­Çgam iva kailÃsaæ savajram iva vÃsavam 09,011.003a saÓÆlam iva haryak«aæ vane mattam iva dvipam 09,011.003a*0069_01 **** **** sacakram iva cakriïam 09,011.003a*0069_02 saÓaktim iva senÃnyaæ 09,011.003c javenÃbhyapatad bhÅma÷ prag­hya mahatÅæ gadÃm 09,011.003d*0070_01 madrarÃjam asaæbhrÃnta÷ paÓyatÃæ sarvadhanvinÃm 09,011.004a tata÷ ÓaÇkhapraïÃdaÓ ca tÆryÃïÃæ ca sahasraÓa÷ 09,011.004c siæhanÃdaÓ ca saæjaj¤e ÓÆrÃïÃæ har«avardhana÷ 09,011.005a prek«anta÷ sarvatas tau hi yodhà yodhamahÃdvipau 09,011.005c tÃvakÃÓ ca pare caiva sÃdhu sÃdhv ity athÃbruvan 09,011.006a na hi madrÃdhipÃd anyo rÃmÃd và yadunandanÃt 09,011.006c so¬hum utsahate vegaæ bhÅmasenasya saæyuge 09,011.007a tathà madrÃdhipasyÃpi gadÃvegaæ mahÃtmana÷ 09,011.007c so¬hum utsahate nÃnyo yodho yudhi v­kodarÃt 09,011.008a tau v­«Ãv iva nardantau maï¬alÃni viceratu÷ 09,011.008c Ãvalgitau gadÃhastau madrarÃjav­kodarau 09,011.009a maï¬alÃvartamÃrge«u gadÃviharaïe«u ca 09,011.009c nirviÓe«am abhÆd yuddhaæ tayo÷ puru«asiæhayo÷ 09,011.010a taptahemamayai÷ Óubhrair babhÆva bhayavardhanÅ 09,011.010c agnijvÃlair ivÃviddhà paÂÂai÷ Óalyasya sà gadà 09,011.011a tathaiva carato mÃrgÃn maï¬ale«u mahÃtmana÷ 09,011.011c vidyud abhrapratÅkÃÓà bhÅmasya ÓuÓubhe gadà 09,011.012a tìità madrarÃjena bhÅmasya gadayà gadà 09,011.012c dÅpyamÃneva vai rÃjan sas­je pÃvakÃrci«a÷ 09,011.013a tathà bhÅmena Óalyasya tìità gadayà gadà 09,011.013c aÇgÃravar«aæ mumuce tad adbhutam ivÃbhavat 09,011.014a dantair iva mahÃnÃgau Ó­Çgair iva mahar«abhau 09,011.014c tottrair iva tadÃnyonyaæ gadÃgrÃbhyÃæ nijaghnatu÷ 09,011.015a tau gadÃnihatair gÃtrai÷ k«aïena rudhirok«itau 09,011.015c prek«aïÅyatarÃv ÃstÃæ pu«pitÃv iva kiæÓukau 09,011.016a gadayà madrarÃjena savyadak«iïam Ãhata÷ 09,011.016c bhÅmaseno mahÃbÃhur na cacÃlÃcalo yathà 09,011.017a tathà bhÅmagadÃvegais tìyamÃno muhur muhu÷ 09,011.017c Óalyo na vivyathe rÃjan dantinevÃhato giri÷ 09,011.018a ÓuÓruve dik«u sarvÃsu tayo÷ puru«asiæhayo÷ 09,011.018c gadÃnipÃtasaæhrÃdo vajrayor iva nisvana÷ 09,011.019a niv­tya tu mahÃvÅryau samucchritagadÃv ubhau 09,011.019c punar antaramÃrgasthau maï¬alÃni viceratu÷ 09,011.020a athÃbhyetya padÃny a«Âau saænipÃto 'bhavat tayo÷ 09,011.020c udyamya lohadaï¬ÃbhyÃm atimÃnu«akarmaïo÷ 09,011.021a prÃrthayÃnau tadÃnyo 'nyaæ maï¬alÃni viceratu÷ 09,011.021c kriyÃviÓe«aæ k­tinau darÓayÃm Ãsatus tadà 09,011.022a athodyamya gade ghore saÓ­ÇgÃv iva parvatau 09,011.022c tÃv Ãjaghnatur anyonyaæ yathà bhÆmicale 'calau 09,011.023a tau parasparavegÃc ca gadÃbhyÃæ ca bh­ÓÃhatau 09,011.023c yugapat petatur vÅrÃv ubhÃv indradhvajÃv iva 09,011.024a ubhayo÷ senayor vÅrÃs tadà hÃhÃk­to 'bhavan 09,011.024c bh­Óaæ marmaïy abhihatÃv ubhÃv ÃstÃæ suvihvalau 09,011.025a tata÷ sagadam Ãropya madrÃïÃm ­«abhaæ rathe 09,011.025c apovÃha k­pa÷ Óalyaæ tÆrïam ÃyodhanÃd api 09,011.026a k«Åbavad vihvalatvÃt tu nime«Ãt punar utthita÷ 09,011.026c bhÅmaseno gadÃpÃïi÷ samÃhvayata madrapam 09,011.027a tatas tu tÃvakÃ÷ ÓÆrà nÃnÃÓastrasamÃyutÃ÷ 09,011.027c nÃnÃvÃditraÓabdena pÃï¬usenÃm ayodhayan 09,011.028a bhujÃv ucchritya Óastraæ ca Óabdena mahatà tata÷ 09,011.028c abhyadravan mahÃrÃja duryodhanapurogamÃ÷ 09,011.029a tad anÅkam abhiprek«ya tatas te pÃï¬unandanÃ÷ 09,011.029c prayayu÷ siæhanÃdena duryodhanavadhepsayà 09,011.030a te«Ãm ÃpatatÃæ tÆrïaæ putras te bharatar«abha 09,011.030c prÃsena cekitÃnaæ vai vivyÃdha h­daye bh­Óam 09,011.031a sa papÃta rathopasthe tava putreïa tìita÷ 09,011.031c rudhiraughapariklinna÷ praviÓya vipulaæ tama÷ 09,011.032a cekitÃnaæ hataæ d­«Âvà pÃï¬avÃnÃæ mahÃrathÃ÷ 09,011.032c prasaktam abhyavar«anta Óaravar«Ãïi bhÃgaÓa÷ 09,011.033a tÃvakÃnÃm anÅke«u pÃï¬avà jitakÃÓina÷ 09,011.033c vyacaranta mahÃrÃja prek«aïÅyÃ÷ samantata÷ 09,011.034a k­paÓ ca k­tavarmà ca saubalaÓ ca mahÃbala÷ 09,011.034c ayodhayan dharmarÃjaæ madrarÃjapurask­tÃ÷ 09,011.035a bhÃradvÃjasya hantÃraæ bhÆrivÅryaparÃkramam 09,011.035c duryodhano mahÃrÃja dh­«Âadyumnam ayodhayat 09,011.036a trisÃhasrà rathà rÃjaæs tava putreïa coditÃ÷ 09,011.036c ayodhayanta vijayaæ droïaputrapurask­tÃ÷ 09,011.037a vijaye dh­tasaækalpÃ÷ samabhityaktajÅvitÃ÷ 09,011.037c prÃviÓaæs tÃvakà rÃjan haæsà iva mahat sara÷ 09,011.038a tato yuddham abhÆd ghoraæ parasparavadhai«iïÃm 09,011.038c anyonyavadhasaæyuktam anyonyaprÅtivardhanam 09,011.039a tasmin prav­tte saægrÃme rÃjan vÅravarak«aye 09,011.039c anileneritaæ ghoram uttasthau pÃrthivaæ raja÷ 09,011.040a ÓravaïÃn nÃmadheyÃnÃæ pÃï¬avÃnÃæ ca kÅrtanÃt 09,011.040c parasparaæ vijÃnÅmo ye cÃyudhyann abhÅtavat 09,011.041a tad raja÷ puru«avyÃghra Óoïitena praÓÃmitam 09,011.041c diÓaÓ ca vimalà jaj¤us tasmin rajasi ÓÃmite 09,011.042a tathà prav­tte saægrÃme ghorarÆpe bhayÃnake 09,011.042c tÃvakÃnÃæ pare«Ãæ ca nÃsÅt kaÓ cit parÃÇmukha÷ 09,011.043a brahmalokaparà bhÆtvà prÃrthayanto jayaæ yudhi 09,011.043c suyuddhena parÃkrÃntà narÃ÷ svargam abhÅpsava÷ 09,011.044a bhart­piï¬avimok«Ãrthaæ bhart­kÃryaviniÓcitÃ÷ 09,011.044c svargasaæsaktamanaso yodhà yuyudhire tadà 09,011.045a nÃnÃrÆpÃïi ÓastrÃïi vis­janto mahÃrathÃ÷ 09,011.045c anyonyam abhigarjanta÷ praharanta÷ parasparam 09,011.046a hata vidhyata g­hïÅta praharadhvaæ nik­ntata 09,011.046c iti sma vÃca÷ ÓrÆyante tava te«Ãæ ca vai bale 09,011.047a tata÷ Óalyo mahÃrÃja dharmarÃjaæ yudhi«Âhiram 09,011.047c vivyÃdha niÓitair bÃïair hantukÃmo mahÃratham 09,011.048a tasya pÃrtho mahÃrÃja nÃrÃcÃn vai caturdaÓa 09,011.048c marmÃïy uddiÓya marmaj¤o nicakhÃna hasann iva 09,011.049a taæ vÃrya pÃï¬avaæ bÃïair hantukÃmo mahÃyaÓÃ÷ 09,011.049c vivyÃdha samare kruddho bahubhi÷ kaÇkapatribhi÷ 09,011.050a atha bhÆyo mahÃrÃja Óareïa nataparvaïà 09,011.050c yudhi«Âhiraæ samÃjaghne sarvasainyasya paÓyata÷ 09,011.051a dharmarÃjo 'pi saækruddho madrarÃjaæ mahÃyaÓÃ÷ 09,011.051c vivyÃdha niÓitair bÃïai÷ kaÇkabarhiïavÃjitai÷ 09,011.052a candrasenaæ ca saptatyà sÆtaæ ca navabhi÷ Óarai÷ 09,011.052c drumasenaæ catu÷«a«Âyà nijaghÃna mahÃratha÷ 09,011.053a cakrarak«e hate Óalya÷ pÃï¬avena mahÃtmanà 09,011.053c nijaghÃna tato rÃjaæÓ cedÅn vai pa¤caviæÓatim 09,011.054a sÃtyakiæ pa¤caviæÓatyà bhÅmasenaæ ca pa¤cabhi÷ 09,011.054c mÃdrÅputrau ÓatenÃjau vivyÃdha niÓitai÷ Óarai÷ 09,011.055a evaæ vicaratas tasya saægrÃme rÃjasattama 09,011.055c saæpre«ayac chitÃn pÃrtha÷ ÓarÃn ÃÓÅvi«opamÃn 09,011.056a dhvajÃgraæ cÃsya samare kuntÅputro yudhi«Âhira÷ 09,011.056c pramukhe vartamÃnasya bhallenÃpaharad rathÃt 09,011.057a pÃï¬uputreïa vai tasya ketuæ chinnaæ mahÃtmanà 09,011.057c nipatantam apaÓyÃma giriÓ­Çgam ivÃhatam 09,011.058a dhvajaæ nipatitaæ d­«Âvà pÃï¬avaæ ca vyavasthitam 09,011.058c saækruddho madrarÃjo 'bhÆc charavar«aæ mumoca ha 09,011.059a Óalya÷ sÃyakavar«eïa parjanya iva v­«ÂimÃn 09,011.059c abhyavar«ad ameyÃtmà k«atriyaæ k«atriyar«abha÷ 09,011.060a sÃtyakiæ bhÅmasenaæ ca mÃdrÅputrau ca pÃï¬avau 09,011.060c ekaikaæ pa¤cabhir viddhvà yudhi«Âhiram apŬayat 09,011.061a tato bÃïamayaæ jÃlaæ vitataæ pÃï¬avorasi 09,011.061c apaÓyÃma mahÃrÃja meghajÃlam ivodgatam 09,011.062a tasya Óalyo raïe kruddho bÃïai÷ saænataparvabhi÷ 09,011.062c diÓa÷ pracchÃdayÃm Ãsa pradiÓaÓ ca mahÃratha÷ 09,011.063a tato yudhi«Âhiro rÃjà bÃïajÃlena pŬita÷ 09,011.063c babhÆva h­tavikrÃnto jambho v­trahaïà yathà 09,012.001 saæjaya uvÃca 09,012.001a pŬite dharmarÃje tu madrarÃjena mÃri«a 09,012.001c sÃtyakir bhÅmasenaÓ ca mÃdrÅputrau ca pÃï¬avau 09,012.001e parivÃrya rathai÷ Óalyaæ pŬayÃm Ãsur Ãhave 09,012.002a tam ekaæ bahubhir d­«Âvà pŬyamÃnaæ mahÃrathai÷ 09,012.002c sÃdhuvÃdo mahä jaj¤e siddhÃÓ cÃsan prahar«itÃ÷ 09,012.002e ÃÓcaryam ity abhëanta munayaÓ cÃpi saægatÃ÷ 09,012.003a bhÅmaseno raïe Óalyaæ ÓalyabhÆtaæ parÃkrame 09,012.003c ekena viddhvà bÃïena punar vivyÃdha saptabhi÷ 09,012.004a sÃtyakiÓ ca Óatenainaæ dharmaputraparÅpsayà 09,012.004c madreÓvaram avÃkÅrya siæhanÃdam athÃnadat 09,012.005a nakula÷ pa¤cabhiÓ cainaæ sahadevaÓ ca saptabhi÷ 09,012.005c viddhvà taæ tu tatas tÆrïaæ punar vivyÃdha saptabhi÷ 09,012.006a sa tu ÓÆro raïe yatta÷ pŬitas tair mahÃrathai÷ 09,012.006c vik­«ya kÃrmukaæ ghoraæ vegaghnaæ bhÃrasÃdhanam 09,012.007a sÃtyakiæ pa¤caviæÓatyà Óalyo vivyÃdha mÃri«a 09,012.007c bhÅmasenaæ trisaptatyà nakulaæ saptabhis tathà 09,012.008a tata÷ saviÓikhaæ cÃpaæ sahadevasya dhanvina÷ 09,012.008c chittvà bhallena samare vivyÃdhainaæ trisaptabhi÷ 09,012.009a sahadevas tu samare mÃtulaæ bhÆrivarcasam 09,012.009c sajyam anyad dhanu÷ k­tvà pa¤cabhi÷ samatìayat 09,012.009e Óarair ÃÓÅvi«ÃkÃrair jvalaj jvalanasaænibhai÷ 09,012.010a sÃrathiæ cÃsya samare ÓareïÃnataparvaïà 09,012.010c vivyÃdha bh­Óasaækruddhas taæ ca bhÆyas tribhi÷ Óarai÷ 09,012.011a bhÅmasenas trisaptatyà sÃtyakir navabhi÷ Óarai÷ 09,012.011c dharmarÃjas tathà «a«Âyà gÃtre Óalyaæ samarpayat 09,012.011c*0071_01 **** **** pa¤cabhi÷ pa¤cabhi÷ Óarai÷ 09,012.011c*0071_02 gÃtre bÃïais tu te sarve ÓÆrÃ÷ sarve samarpayan 09,012.012a tata÷ Óalyo mahÃrÃja nirviddhas tair mahÃrathai÷ 09,012.012c susrÃva rudhiraæ gÃtrair gairikaæ parvato yathà 09,012.013a tÃæÓ ca sarvÃn mahe«vÃsÃn pa¤cabhi÷ pa¤cabhi÷ Óarai÷ 09,012.013c vivyÃdha tarasà rÃjaæs tad adbhutam ivÃbhavat 09,012.014a tato 'pareïa bhallena dharmaputrasya mÃri«a 09,012.014c dhanuÓ ciccheda samare sajyaæ sa sumahÃratha÷ 09,012.015a athÃnyad dhanur ÃdÃya dharmaputro mahÃratha÷ 09,012.015c sÃÓvasÆtadhvajarathaæ Óalyaæ prÃcchÃdayac charai÷ 09,012.016a sa cchÃdyamÃna÷ samare dharmaputrasya sÃyakai÷ 09,012.016c yudhi«Âhiram athÃvidhyad daÓabhir niÓitai÷ Óarai÷ 09,012.016d*0072_01 evaæ dvaædvaÓatÃny Ãsaæs tvadÅyÃnÃæ parai÷ saha 09,012.017a sÃtyakis tu tata÷ kruddho dharmaputre ÓarÃrdite 09,012.017c madrÃïÃm adhipaæ ÓÆraæ Óaraughai÷ samavÃrayat 09,012.018a sa sÃtyake÷ praciccheda k«urapreïa mahad dhanu÷ 09,012.018c bhÅmasenamukhÃæs tÃæÓ ca tribhis tribhir atìayat 09,012.019a tasya kruddho mahÃrÃja sÃtyaki÷ satyavikrama÷ 09,012.019c tomaraæ pre«ayÃm Ãsa svarïadaï¬aæ mahÃdhanam 09,012.020a bhÅmaseno 'tha nÃrÃcaæ jvalantam iva pannagam 09,012.020c nakula÷ samare Óaktiæ sahadevo gadÃæ ÓubhÃm 09,012.020e dharmarÃja÷ ÓataghnÅæ tu jighÃæsu÷ Óalyam Ãhave 09,012.020f*0073_01 te«Ãæ patanti ÓastrÃïi bahubhi÷ sÃyakair yudhi 09,012.021a tÃn Ãpatata evÃÓu pa¤cÃnÃæ vai bhujacyutÃn 09,012.021b*0074_01 vÃrayÃm Ãsa samare Óastrasaæghai÷ sa madrarà09,012.021b*0075_01 ciccheda samare rÃjan sarve«Ãæ ca p­thak p­thak 09,012.021c sÃtyakiprahitaæ Óalyo bhallaiÓ ciccheda tomaram 09,012.022a bhÅmena prahitaæ cÃpi Óaraæ kanakabhÆ«aïam 09,012.022c dvidhà ciccheda samare k­tahasta÷ pratÃpavÃn 09,012.023a nakulapre«itÃæ Óaktiæ hemadaï¬Ãæ bhayÃvahÃm 09,012.023c gadÃæ ca sahadevena Óaraughai÷ samavÃrayat 09,012.024a ÓarÃbhyÃæ ca ÓataghnÅæ tÃæ rÃj¤aÓ ciccheda bhÃrata 09,012.024c paÓyatÃæ pÃï¬uputrÃïÃæ siæhanÃdaæ nanÃda ca 09,012.024e nÃm­«yat taæ tu Óaineya÷ Óatror vijayam Ãhave 09,012.025a athÃnyad dhanur ÃdÃya sÃtyaki÷ krodhamÆrchita÷ 09,012.025c dvÃbhyÃæ madreÓvaraæ viddhvà sÃrathiæ ca tribhi÷ Óarai÷ 09,012.026a tata÷ Óalyo mahÃrÃja sarvÃæs tÃn daÓabhi÷ Óarai÷ 09,012.026c vivyÃdha subh­Óaæ kruddhas tottrair iva mahÃdvipÃn 09,012.027a te vÃryamÃïÃ÷ samare madrarÃj¤Ã mahÃrathÃ÷ 09,012.027c na Óeku÷ pramukhe sthÃtuæ tasya Óatruni«ÆdanÃ÷ 09,012.028a tato duryodhano rÃjà d­«Âvà Óalyasya vikramam 09,012.028c nihatÃn pÃï¬avÃn mene päcÃlÃn atha s­¤jayÃn 09,012.028d*0076_01 tathÃvidhaæ mahÃrÃja madrarÃjasya vikramam 09,012.028d*0076_02 asahyaæ mÃnavair yuddhe tad babhÆva narar«abha 09,012.029a tato rÃjan mahÃbÃhur bhÅmasena÷ pratÃpavÃn 09,012.029c saætyajya manasà prÃïÃn madrÃdhipam ayodhayat 09,012.030a nakula÷ sahadevaÓ ca sÃtyakiÓ ca mahÃratha÷ 09,012.030c parivÃrya tadà Óalyaæ samantÃd vyakira¤ Óarai÷ 09,012.031a sa caturbhir mahe«vÃsai÷ pÃï¬avÃnÃæ mahÃrathai÷ 09,012.031c v­tas tÃn yodhayÃm Ãsa madrarÃja÷ pratÃpavÃn 09,012.032a tasya dharmasuto rÃjan k«urapreïa mahÃhave 09,012.032c cakrarak«aæ jaghÃnÃÓu madrarÃjasya pÃrthiva 09,012.033a tasmiæs tu nihate ÓÆre cakrarak«e mahÃrathe 09,012.033c madrarÃjo 'tibalavÃn sainikÃn Ãst­ïoc charai÷ 09,012.034a samÃcchannÃæs tatas tÃæs tu rÃjan vÅk«ya sa sainikÃn 09,012.034c cintayÃm Ãsa samare dharmarÃjo yudhi«Âhira÷ 09,012.035a kathaæ nu na bhavet satyaæ tan mÃdhavavaco mahat 09,012.035c na hi kruddho raïe rÃjà k«apayeta balaæ mama 09,012.035d*0077_01 ahaæ madbhrÃtaraÓ caiva sÃtyakiÓ ca mahÃratha÷ 09,012.035d*0077_02 päcÃlÃ÷ s­¤jayÃÓ caiva na ÓaktÃÓ ca hi madrapam 09,012.035d*0077_03 nihani«yati ced adya mÃtulo 'smÃn mahÃyaÓÃ÷ 09,012.035d*0077_04 govindavacanaæ satyaæ kathaæ bhavati kiæ tv idam 09,012.036a tata÷ sarathanÃgÃÓvÃ÷ pÃï¬avÃ÷ pÃï¬upÆrvaja 09,012.036c madreÓvaraæ samÃsedu÷ pŬayanta÷ samantata÷ 09,012.037a nÃnÃÓastraughabahulÃæ Óastrav­«Âiæ samutthitÃm 09,012.037c vyadhamat samare rÃjan mahÃbhrÃïÅva mÃruta÷ 09,012.038a tata÷ kanakapuÇkhÃæ tÃæ Óalyak«iptÃæ viyadgatÃm 09,012.038c Óarav­«Âim apaÓyÃma ÓalabhÃnÃm ivÃtatim 09,012.039a te Óarà madrarÃjena pre«ità raïamÆrdhani 09,012.039c saæpatanta÷ sma d­Óyante ÓalabhÃnÃæ vrajà iva 09,012.040a madrarÃjadhanurmuktai÷ Óarai÷ kanakabhÆ«aïai÷ 09,012.040c nirantaram ivÃkÃÓaæ saæbabhÆva janÃdhipa 09,012.041a na pÃï¬avÃnÃæ nÃsmÃkaæ tatra kaÓ cid vyad­Óyata 09,012.041c bÃïÃndhakÃre mahati k­te tatra mahÃbhaye 09,012.042a madrarÃjena balinà lÃghavÃc charav­«Âibhi÷ 09,012.042c lo¬yamÃnaæ tathà d­«Âvà pÃï¬avÃnÃæ balÃrïavam 09,012.042e vismayaæ paramaæ jagmur devagandharvadÃnavÃ÷ 09,012.043a sa tu tÃn sarvato yattä Óarai÷ saæpŬya mÃri«a 09,012.043c dharmarÃjam avacchÃdya siæhavad vyanadan muhu÷ 09,012.044a te channÃ÷ samare tena pÃï¬avÃnÃæ mahÃrathÃ÷ 09,012.044c na Óekus taæ tadà yuddhe pratyudyÃtuæ mahÃratham 09,012.045a dharmarÃjapurogÃs tu bhÅmasenamukhà rathÃ÷ 09,012.045c na jahu÷ samare ÓÆraæ Óalyam ÃhavaÓobhinam 09,013.001 saæjaya uvÃca 09,013.001a arjuno drauïinà viddho yuddhe bahubhir Ãyasai÷ 09,013.001c tasya cÃnucarai÷ ÓÆrais trigartÃnÃæ mahÃrathai÷ 09,013.001e drauïiæ vivyÃdha samare tribhir eva ÓilÅmukhai÷ 09,013.002a tathetarÃn mahe«vÃsÃn dvÃbhyÃæ dvÃbhyÃæ dhanaæjaya÷ 09,013.002c bhÆyaÓ caiva mahÃbÃhu÷ Óaravar«air avÃkirat 09,013.003a ÓarakaïÂakitÃs te tu tÃvakà bharatar«abha 09,013.003c na jahu÷ samare pÃrthaæ vadhyamÃnÃ÷ Óitai÷ Óarai÷ 09,013.004a te 'rjunaæ rathavaæÓena droïaputrapurogamÃ÷ 09,013.004c ayodhayanta samare parivÃrya mahÃrathÃ÷ 09,013.004d*0078_01 parivÃrya mudà yuktà yodhayantaÓ cakÃÓire 09,013.005a tais tu k«iptÃ÷ Óarà rÃjan kÃrtasvaravibhÆ«itÃ÷ 09,013.005c arjunasya rathopasthaæ pÆrayÃm Ãsur a¤jasà 09,013.006a tathà k­«ïau mahe«vÃsau v­«abhau sarvadhanvinÃm 09,013.006c Óarair vÅk«ya vitunnÃÇgau prah­«Âau yuddhadurmadau 09,013.007a kÆbaraæ rathacakrÃïi Å«Ã yoktrÃïi cÃbhibho 09,013.007c yugaæ caivÃnukar«aæ ca ÓarabhÆtam abhÆt tadà 09,013.008a naitÃd­Óaæ d­«ÂapÆrvaæ rÃjan naiva ca na÷ Órutam 09,013.008c yÃd­Óaæ tatra pÃrthasya tÃvakÃ÷ saæpracakrire 09,013.009a sa ratha÷ sarvato bhÃti citrapuÇkhai÷ Óitai÷ Óarai÷ 09,013.009c ulkÃÓatai÷ saæpradÅptaæ vimÃnam iva bhÆtale 09,013.010a tato 'rjuno mahÃrÃja Óarai÷ saænataparvabhi÷ 09,013.010c avÃkirat tÃæ p­tanÃæ megho v­«Âyà yathÃcalam 09,013.011a te vadhyamÃnÃ÷ samare pÃrthanÃmÃÇkitai÷ Óarai÷ 09,013.011c pÃrthabhÆtam amanyanta prek«amÃïÃs tathÃvidham 09,013.012a tato 'dbhutaÓarajvÃlo dhanu÷ÓabdÃnilo mahÃn 09,013.012c senendhanaæ dadÃhÃÓu tÃvakaæ pÃrthapÃvaka÷ 09,013.013a cakrÃïÃæ patatÃæ caiva yugÃnÃæ ca dharÃtale 09,013.013c tÆïÅrÃïÃæ patÃkÃnÃæ dhvajÃnÃæ ca rathai÷ saha 09,013.013d*0079_01 Å«ÃïÃæ cÃpi yoktrÃïÃæ veïÆnÃæ cÃpi sarvaÓa÷ 09,013.013d*0079_02 bhujÃnÃæ ÓirasÃæ caiva chattrÃïÃæ vyajanai÷ saha 09,013.013d*0079_03 tatra kruddhasya pÃrthasya agamyà samabhÆd dharà 09,013.014a Å«ÃïÃm anukar«ÃïÃæ triveïÆnÃæ ca bhÃrata 09,013.014c ak«ÃïÃm atha yoktrÃïÃæ pratodÃnÃæ ca sarvaÓa÷ 09,013.015a ÓirasÃæ patatÃæ caiva kuï¬alo«ïÅ«adhÃriïÃm 09,013.015c bhujÃnÃæ ca mahÃrÃja skandhÃnÃæ ca samantata÷ 09,013.015d*0080_01 sarve«Ãæ patatÃæ caiva chattrÃïÃæ ca samantata÷ 09,013.016a chatrÃïÃæ vyajanai÷ sÃrdhaæ mukuÂÃnÃæ ca rÃÓaya÷ 09,013.016c samad­Óyanta pÃrthasya rathamÃrge«u bhÃrata 09,013.016d*0081_01 tata÷ kruddhasya pÃrthasya rathamÃrge viÓÃæ pate 09,013.017a agamyarÆpà p­thivÅ mÃæsaÓoïitakardamà 09,013.017c babhÆva bharataÓre«Âha rudrasyÃkrŬanaæ yathà 09,013.017e bhÅrÆïÃæ trÃsajananÅ ÓÆrÃïÃæ har«avardhanÅ 09,013.018a hatvà tu samare pÃrtha÷ sahasre dve paraætapa 09,013.018c rathÃnÃæ savarÆthÃnÃæ vidhÆmo 'gnir iva jvalan 09,013.019a yathà hi bhagavÃn agnir jagad dagdhvà carÃcaram 09,013.019c vidhÆmo d­Óyate rÃjaæs tathà pÃrtho mahÃratha÷ 09,013.020a drauïis tu samare d­«Âvà pÃï¬avasya parÃkramam 09,013.020c rathenÃtipatÃkena pÃï¬avaæ pratyavÃrayat 09,013.021a tÃv ubhau puru«avyÃghrau ÓvetÃÓvau dhanvinÃæ varau 09,013.021c samÅyatus tadà tÆrïaæ parasparavadhai«iïau 09,013.022a tayor ÃsÅn mahÃrÃja bÃïavar«aæ sudÃruïam 09,013.022c jÅmÆtÃnÃæ yathà v­«Âis tapÃnte bharatar«abha 09,013.023a anyonyaspardhinau tau tu Óarai÷ saænataparvabhi÷ 09,013.023c tatak«atur m­dhe 'nyonyaæ Ó­ÇgÃbhyÃæ v­«abhÃv iva 09,013.024a tayor yuddhaæ mahÃrÃja ciraæ samam ivÃbhavat 09,013.024c astrÃïÃæ saægamaÓ caiva ghoras tatrÃbhavan mahÃn 09,013.025a tato 'rjunaæ dvÃdaÓabhÅ rukmapuÇkhai÷ sutejanai÷ 09,013.025c vÃsudevaæ ca daÓabhir drauïir vivyÃdha bhÃrata 09,013.026a tata÷ prahasya bÅbhatsur vyÃk«ipad gÃï¬ivaæ dhanu÷ 09,013.026c mÃnayitvà muhÆrtaæ ca guruputraæ mahÃhave 09,013.026d*0082_01 nirucchvÃsaæ tata÷ k­tvà guruputraæ mahÃmanÃ÷ 09,013.026d*0082_02 so 's­jat sÃyakÃn saækhye arjuno jayatÃæ vara÷ 09,013.026d*0082_03 caturbhi÷ sÃyakaiÓ caiva tìayÃm Ãsa ghoÂakÃn 09,013.027a vyaÓvasÆtarathaæ cakre savyasÃcÅ mahÃratha÷ 09,013.027c m­dupÆrvaæ tataÓ cainaæ tribhir vivyÃdha sÃyakai÷ 09,013.028a hatÃÓve tu rathe ti«Âhan droïaputras tv ayasmayam 09,013.028b*0083_01 yamadaï¬anibhaæ ghoraæ Óatrusainyabhayaækaram 09,013.028c musalaæ pÃï¬uputrÃya cik«epa parighopamam 09,013.029a tam Ãpatantaæ sahasà hemapaÂÂavibhÆ«itam 09,013.029c ciccheda saptadhà vÅra÷ pÃrtha÷ Óatrunibarhaïa÷ 09,013.030a sa cchinnaæ musalaæ d­«Âvà drauïi÷ paramakopana÷ 09,013.030c Ãdade parighaæ ghoraæ nagendraÓikharopamam 09,013.030e cik«epa caiva pÃrthÃya drauïir yuddhaviÓÃrada÷ 09,013.031a tam antakam iva kruddhaæ parighaæ prek«ya pÃï¬ava÷ 09,013.031c arjunas tvarito jaghne pa¤cabhi÷ sÃyakottamai÷ 09,013.032a sa cchinna÷ patito bhÆmau pÃrthabÃïair mahÃhave 09,013.032c dÃrayan p­thivÅndrÃïÃæ mana÷ Óabdena bhÃrata 09,013.033a tato 'parais tribhir bÃïair drauïiæ vivyÃdha pÃï¬ava÷ 09,013.033c so 'tividdho balavatà pÃrthena sumahÃbala÷ 09,013.033e na saæbhrÃntas tadà drauïi÷ pauru«e sve vyavasthita÷ 09,013.034a sudharmà tu tato rÃjan bhÃradvÃjaæ mahÃratham 09,013.034c avÃkirac charavrÃtai÷ sarvak«atrasya paÓyata÷ 09,013.035a tatas tu suratho 'py Ãjau päcÃlÃnÃæ mahÃratha÷ 09,013.035c rathena meghagho«eïa drauïim evÃbhyadhÃvata 09,013.036a vikar«an vai dhanu÷ Óre«Âhaæ sarvabhÃrasahaæ d­¬ham 09,013.036c jvalanÃÓÅvi«anibhai÷ ÓaraiÓ cainam avÃkirat 09,013.037a surathaæ tu tata÷ kruddham Ãpatantaæ mahÃratham 09,013.037c cukopa samare drauïir daï¬Ãhata ivoraga÷ 09,013.038a triÓikhÃæ bhrukuÂÅæ k­tvà s­kkiïÅ parilelihan 09,013.038c udvÅk«ya surathaæ ro«Ãd dhanurjyÃm avam­jya ca 09,013.038e mumoca tÅk«ïaæ nÃrÃcaæ yamadaï¬asamadyutim 09,013.039a sa tasya h­dayaæ bhittvà praviveÓÃtivegata÷ 09,013.039c ÓakrÃÓanir ivots­«Âà vidÃrya dharaïÅtalam 09,013.040a tatas taæ patitaæ bhÆmau nÃrÃcena samÃhatam 09,013.040c vajreïeva yathà ӭÇgaæ parvatasya mahÃdhanam 09,013.041a tasmiæs tu nihate vÅre droïaputra÷ pratÃpavÃn 09,013.041c Ãruroha rathaæ tÆrïaæ tam eva rathinÃæ vara÷ 09,013.042a tata÷ sajjo mahÃrÃja drauïir Ãhavadurmada÷ 09,013.042c arjunaæ yodhayÃm Ãsa saæÓaptakav­to raïe 09,013.043a tatra yuddhaæ mahac cÃsÅd arjunasya parai÷ saha 09,013.043c madhyaædinagate sÆrye yamarëÂravivardhanam 09,013.044a tatrÃÓcaryam apaÓyÃma d­«Âvà te«Ãæ parÃkramam 09,013.044c yad eko yugapad vÅrÃn samayodhayad arjuna÷ 09,013.045a vimardas tu mahÃn ÃsÅd arjunasya parai÷ saha 09,013.045c Óatakrator yathà pÆrvaæ mahatyà daityasenayà 09,014.001 saæjaya uvÃca 09,014.001a duryodhano mahÃrÃja dh­«ÂadyumnaÓ ca pÃr«ata÷ 09,014.001c cakratu÷ sumahad yuddhaæ ÓaraÓaktisamÃkulam 09,014.002a tayor Ãsan mahÃrÃja ÓaradhÃrÃ÷ sahasraÓa÷ 09,014.002c ambudÃnÃæ yathà kÃle jaladhÃrÃ÷ samantata÷ 09,014.003a rÃjà tu pÃr«ataæ viddhvà Óarai÷ pa¤cabhir Ãyasai÷ 09,014.003c droïahantÃram ugre«u÷ punar vivyÃdha saptabhi÷ 09,014.004a dh­«Âadyumnas tu samare balavÃn d­¬havikrama÷ 09,014.004c saptatyà viÓikhÃnÃæ vai duryodhanam apŬayat 09,014.005a pŬitaæ prek«ya rÃjÃnaæ sodaryà bharatar«abha 09,014.005c mahatyà senayà sÃrdhaæ parivavru÷ sma pÃr«atam 09,014.006a sa tai÷ pariv­ta÷ ÓÆrai÷ sarvato 'tirathair bh­Óam 09,014.006c vyacarat samare rÃjan darÓayan hastalÃghavam 09,014.007a Óikhaï¬Å k­tavarmÃïaæ gautamaæ ca mahÃratham 09,014.007c prabhadrakai÷ samÃyukto yodhayÃm Ãsa dhanvinau 09,014.008a tatrÃpi sumahad yuddhaæ ghorarÆpaæ viÓÃæ pate 09,014.008c prÃïÃn saætyajatÃæ yuddhe prÃïadyÆtÃbhidevane 09,014.009a Óalyas tu Óaravar«Ãïi vimu¤can sarvatodiÓam 09,014.009c pÃï¬avÃn pŬayÃm Ãsa sasÃtyakiv­kodarÃn 09,014.010a tathobhau ca yamau yuddhe yamatulyaparÃkramau 09,014.010c yodhayÃm Ãsa rÃjendra vÅryeïa ca balena ca 09,014.011a ÓalyasÃyakanunnÃnÃæ pÃï¬avÃnÃæ mahÃm­dhe 09,014.011c trÃtÃraæ nÃdhyagacchanta ke cit tatra mahÃrathÃ÷ 09,014.012a tatas tu nakula÷ ÓÆro dharmarÃje prapŬite 09,014.012c abhidudrÃva vegena mÃtulaæ mÃdrinandana÷ 09,014.013a saæchÃdya samare Óalyaæ nakula÷ paravÅrahà 09,014.013c vivyÃdha cainaæ daÓabhi÷ smayamÃna÷ stanÃntare 09,014.014a sarvapÃraÓavair bÃïai÷ karmÃraparimÃrjitai÷ 09,014.014c svarïapuÇkhai÷ ÓilÃdhautair dhanuryantrapracoditai÷ 09,014.015a Óalyas tu pŬitas tena svasrÅyeïa mahÃtmanà 09,014.015c nakulaæ pŬayÃm Ãsa patribhir nataparvabhi÷ 09,014.016a tato yudhi«Âhiro rÃjà bhÅmaseno 'tha sÃtyaki÷ 09,014.016c sahadevaÓ ca mÃdreyo madrarÃjam upÃdravan 09,014.017a tÃn Ãpatata evÃÓu pÆrayÃnÃn rathasvanai÷ 09,014.017c diÓaÓ ca pradiÓaÓ caiva kampayÃnÃæÓ ca medinÅm 09,014.017e pratijagrÃha samare senÃpatir amitrajit 09,014.018a yudhi«Âhiraæ tribhir viddhvà bhÅmasenaæ ca saptabhi÷ 09,014.018c sÃtyakiæ ca ÓatenÃjau sahadevaæ tribhi÷ Óarai÷ 09,014.019a tatas tu saÓaraæ cÃpaæ nakulasya mahÃtmana÷ 09,014.019c madreÓvara÷ k«urapreïa tadà ciccheda mÃri«a 09,014.019e tad aÓÅryata vicchinnaæ dhanu÷ Óalyasya sÃyakai÷ 09,014.020a athÃnyad dhanur ÃdÃya mÃdrÅputro mahÃratha÷ 09,014.020c madrarÃjarathaæ tÆrïaæ pÆrayÃm Ãsa patribhi÷ 09,014.021a yudhi«Âhiras tu madreÓaæ sahadevaÓ ca mÃri«a 09,014.021c daÓabhir daÓabhir bÃïair urasy enam avidhyatÃm 09,014.022a bhÅmasenas tata÷ «a«Âyà sÃtyakir navabhi÷ Óarai÷ 09,014.022c madrarÃjam abhidrutya jaghnatu÷ kaÇkapatribhi÷ 09,014.023a madrarÃjas tata÷ kruddha÷ sÃtyakiæ navabhi÷ Óarai÷ 09,014.023c vivyÃdha bhÆya÷ saptatyà ÓarÃïÃæ nataparvaïÃm 09,014.024a athÃsya saÓaraæ cÃpaæ mu«Âau ciccheda mÃri«a 09,014.024c hayÃæÓ ca catura÷ saækhye pre«ayÃm Ãsa m­tyave 09,014.025a virathaæ sÃtyakiæ k­tvà madrarÃjo mahÃbala÷ 09,014.025c viÓikhÃnÃæ Óatenainam ÃjaghÃna samantata÷ 09,014.026a mÃdrÅputrau tu saærabdhau bhÅmasenaæ ca pÃï¬avam 09,014.026c yudhi«Âhiraæ ca kauravya vivyÃdha daÓabhi÷ Óarai÷ 09,014.027a tatrÃdbhutam apaÓyÃma madrarÃjasya pauru«am 09,014.027c yad enaæ sahitÃ÷ pÃrthà nÃbhyavartanta saæyuge 09,014.028a athÃnyaæ ratham ÃsthÃya sÃtyaki÷ satyavikrama÷ 09,014.028c pŬitÃn pÃï¬avÃn d­«Âvà madrarÃjavaÓaæ gatÃn 09,014.028e abhidudrÃva vegena madrÃïÃm adhipaæ balÅ 09,014.029a Ãpatantaæ rathaæ tasya Óalya÷ samitiÓobhana÷ 09,014.029c pratyudyayau rathenaiva matto mattam iva dvipam 09,014.030a sa saænipÃtas tumulo babhÆvÃdbhutadarÓana÷ 09,014.030c sÃtyakeÓ caiva ÓÆrasya madrÃïÃm adhipasya ca 09,014.030e yÃd­Óo vai purà v­tta÷ ÓambarÃmararÃjayo÷ 09,014.031a sÃtyaki÷ prek«ya samare madrarÃjaæ vyavasthitam 09,014.031c vivyÃdha daÓabhir bÃïais ti«Âha ti«Âheti cÃbravÅt 09,014.032a madrarÃjas tu subh­Óaæ viddhas tena mahÃtmanà 09,014.032c sÃtyakiæ prativivyÃdha citrapuÇkhai÷ Óitai÷ Óarai÷ 09,014.033a tata÷ pÃrthà mahe«vÃsÃ÷ sÃtvatÃbhis­taæ n­pam 09,014.033c abhyadravan rathais tÆrïaæ mÃtulaæ vadhakÃmyayà 09,014.034a tata ÃsÅt parÃmardas tumula÷ Óoïitodaka÷ 09,014.034c ÓÆrÃïÃæ yudhyamÃnÃnÃæ siæhÃnÃm iva nardatÃm 09,014.035a te«Ãm ÃsÅn mahÃrÃja vyatik«epa÷ parasparam 09,014.035c siæhÃnÃm Ãmi«epsÆnÃæ kÆjatÃm iva saæyuge 09,014.036a te«Ãæ bÃïasahasraughair ÃkÅrïà vasudhÃbhavat 09,014.036c antarik«aæ ca sahasà bÃïabhÆtam abhÆt tadà 09,014.037a ÓarÃndhakÃraæ bahudhà k­taæ tatra samantata÷ 09,014.037c abhracchÃyeva saæjaj¤e Óarair muktair mahÃtmabhi÷ 09,014.038a tatra rÃja¤ Óarair muktair nirmuktair iva pannagai÷ 09,014.038c svarïapuÇkhai÷ prakÃÓadbhir vyarocanta diÓas tathà 09,014.039a tatrÃdbhutaæ paraæ cakre Óalya÷ Óatrunibarhaïa÷ 09,014.039c yad eka÷ samare ÓÆro yodhayÃm Ãsa vai bahÆn 09,014.040a madrarÃjabhujots­«Âai÷ kaÇkabarhiïavÃjitai÷ 09,014.040c saæpatadbhi÷ Óarair ghorair avÃkÅryata medinÅ 09,014.041a tatra Óalyarathaæ rÃjan vicarantaæ mahÃhave 09,014.041c apaÓyÃma yathà pÆrvaæ ÓakrasyÃsurasaæk«aye 09,015.001 saæjaya uvÃca 09,015.001a tata÷ sainyÃs tava vibho madrarÃjapurask­tÃ÷ 09,015.001c punar abhyadravan pÃrthÃn vegena mahatà raïe 09,015.002a pŬitÃs tÃvakÃ÷ sarve pradhÃvanto raïotkaÂÃ÷ 09,015.002c k«aïenaiva ca pÃrthÃæs te bahutvÃt samalo¬ayan 09,015.003a te vadhyamÃnÃ÷ kurubhi÷ pÃï¬avà nÃvatasthire 09,015.003c nivÃryamÃïà bhÅmena paÓyato÷ k­«ïapÃrthayo÷ 09,015.004a tato dhanaæjaya÷ kruddha÷ k­paæ saha padÃnugai÷ 09,015.004c avÃkirac charaugheïa k­tavarmÃïam eva ca 09,015.005a Óakuniæ sahadevas tu sahasainyam avÃrayat 09,015.005c nakula÷ pÃrÓvata÷ sthitvà madrarÃjam avaik«ata 09,015.006a draupadeyà narendrÃæÓ ca bhÆyi«Âhaæ samavÃrayan 09,015.006c droïaputraæ ca päcÃlya÷ Óikhaï¬Å samavÃrayat 09,015.007a bhÅmasenas tu rÃjÃnaæ gadÃpÃïir avÃrayat 09,015.007c Óalyaæ tu saha sainyena kuntÅputro yudhi«Âhira÷ 09,015.008a tata÷ samabhavad yuddhaæ saæsaktaæ tatra tatra ha 09,015.008c tÃvakÃnÃæ pare«Ãæ ca saægrÃme«v anivartinÃm 09,015.009a tatra paÓyÃmahe karma ÓalyasyÃtimahad raïe 09,015.009c yad eka÷ sarvasainyÃni pÃï¬avÃnÃm ayudhyata 09,015.010a vyad­Óyata tadà Óalyo yudhi«ÂhirasamÅpata÷ 09,015.010c raïe candramaso 'bhyÃÓe ÓanaiÓcara iva graha÷ 09,015.011a pŬayitvà tu rÃjÃnaæ Óarair ÃÓÅvi«opamai÷ 09,015.011c abhyadhÃvat punar bhÅmaæ Óaravar«air avÃkirat 09,015.012a tasya tal lÃghavaæ d­«Âvà tathaiva ca k­tÃstratÃm 09,015.012c apÆjayann anÅkÃni pare«Ãæ tÃvakÃni ca 09,015.013a pŬyamÃnÃs tu Óalyena pÃï¬avà bh­Óavik«atÃ÷ 09,015.013c prÃdravanta raïaæ hitvà kroÓamÃne yudhi«Âhire 09,015.014a vadhyamÃne«v anÅke«u madrarÃjena pÃï¬ava÷ 09,015.014c amar«avaÓam Ãpanno dharmarÃjo yudhi«Âhira÷ 09,015.014e tata÷ pauru«am ÃsthÃya madrarÃjam apŬayat 09,015.015a jayo vÃstu vadho veti k­tabuddhir mahÃratha÷ 09,015.015c samÃhÆyÃbravÅt sarvÃn bhrÃtÌn k­«ïaæ ca mÃdhavam 09,015.016a bhÅ«mo droïaÓ ca karïaÓ ca ye cÃnye p­thivÅk«ita÷ 09,015.016c kauravÃrthe parÃkrÃntÃ÷ saægrÃme nidhanaæ gatÃ÷ 09,015.017a yathÃbhÃgaæ yathotsÃhaæ bhavanta÷ k­tapauru«Ã÷ 09,015.017c bhÃgo 'vaÓi«Âa eko 'yaæ mama Óalyo mahÃratha÷ 09,015.018a so 'ham adya yudhà jetum ÃÓaæse madrakeÓvaram 09,015.018c tatra yan mÃnasaæ mahyaæ tat sarvaæ nigadÃmi va÷ 09,015.019a cakrarak«Ãv imau ÓÆrau mama mÃdravatÅsutau 09,015.019c ajeyau vÃsavenÃpi samare vÅrasaæmatau 09,015.020a sÃdhv imau mÃtulaæ yuddhe k«atradharmapurask­tau 09,015.020c madarthaæ pratiyudhyetÃæ mÃnÃrhau satyasaægarau 09,015.020d*0084_01 kiæ và pralapitenÃtha vyarthenÃnena kiæ cana 09,015.021a mÃæ và Óalyo raïe hantà taæ vÃhaæ bhadram astu va÷ 09,015.021c iti satyÃm imÃæ vÃïÅæ lokavÅrà nibodhata 09,015.022a yotsye 'haæ mÃtulenÃdya k«atradharmeïa pÃrthivÃ÷ 09,015.022c svayaæ samabhisaædhÃya vijayÃyetarÃya và 09,015.023a tasya me 'bhyadhikaæ Óastraæ sarvopakaraïÃni ca 09,015.023c saæyu¤jantu raïe k«ipraæ ÓÃstravad rathayojakÃ÷ 09,015.024a Óaineyo dak«iïaæ cakraæ dh­«Âadyumnas tathottaram 09,015.024c p­«Âhagopo bhavatv adya mama pÃrtho dhanaæjaya÷ 09,015.025a pura÷saro mamÃdyÃstu bhÅma÷ Óastrabh­tÃæ vara÷ 09,015.025c evam abhyadhika÷ ÓalyÃd bhavi«yÃmi mahÃm­dhe 09,015.026a evam uktÃs tathà cakru÷ sarve rÃj¤a÷ priyai«iïa÷ 09,015.026c tata÷ prahar«a÷ sainyÃnÃæ punar ÃsÅt tadà n­pa 09,015.027a päcÃlÃnÃæ somakÃnÃæ matsyÃnÃæ ca viÓe«ata÷ 09,015.027c pratij¤Ãæ tÃæ ca saægrÃme dharmarÃjasya pÆrayan 09,015.027d*0085_01 pratij¤Ãæ tÃæ tadà rÃjà k­tvà madreÓam abhyayÃt 09,015.028a tata÷ ÓaÇkhÃæÓ ca bherÅÓ ca ÓataÓaÓ caiva pu«karÃn 09,015.028c avÃdayanta päcÃlÃ÷ siæhanÃdÃæÓ ca nedire 09,015.029a te 'bhyadhÃvanta saærabdhà madrarÃjaæ tarasvina÷ 09,015.029c mahatà har«ajenÃtha nÃdena kurupuægavÃ÷ 09,015.030a hrÃdena gajaghaïÂÃnÃæ ÓaÇkhÃnÃæ ninadena ca 09,015.030c tÆryaÓabdena mahatà nÃdayantaÓ ca medinÅm 09,015.031a tÃn pratyag­hïÃt putras te madrarÃjaÓ ca vÅryavÃn 09,015.031c mahÃmeghÃn iva bahƤ ÓailÃv astodayÃv ubhau 09,015.032a Óalyas tu samaraÓlÃghÅ dharmarÃjam ariædamam 09,015.032c vavar«a Óaravar«eïa var«eïa maghavÃn iva 09,015.033a tathaiva kururÃjo 'pi prag­hya ruciraæ dhanu÷ 09,015.033c droïopadeÓÃn vividhÃn darÓayÃno mahÃmanÃ÷ 09,015.033d*0086_01 saædadhe vividhÃn bÃïÃn darÓayan hastalÃghavam 09,015.034a vavar«a Óaravar«Ãïi citraæ laghu ca su«Âhu ca 09,015.034c na cÃsya vivaraæ kaÓ cid dadarÓa carato raïe 09,015.035a tÃv ubhau vividhair bÃïais tatak«Ãte parasparam 09,015.035c ÓÃrdÆlÃv Ãmi«aprepsÆ parÃkrÃntÃv ivÃhave 09,015.036a bhÅmas tu tava putreïa raïaÓauï¬ena saægata÷ 09,015.036c päcÃlya÷ sÃtyakiÓ caiva mÃdrÅputrau ca pÃï¬avau 09,015.036e ÓakunipramukhÃn vÅrÃn pratyag­hïan samantata÷ 09,015.037a tadÃsÅt tumulaæ yuddhaæ punar eva jayai«iïÃm 09,015.037c tÃvakÃnÃæ pare«Ãæ ca rÃjan durmantrite tava 09,015.038a duryodhanas tu bhÅmasya ÓareïÃnataparvaïà 09,015.038c cicchedÃdiÓya saægrÃme dhvajaæ hemavibhÆ«itam 09,015.039a sakiÇkiïÅkajÃlena mahatà cÃrudarÓana÷ 09,015.039c papÃta rucira÷ siæho bhÅmasenasya nÃnadan 09,015.040a punaÓ cÃsya dhanuÓ citraæ gajarÃjakaropamam 09,015.040c k«ureïa ÓitadhÃreïa pracakarta narÃdhipa÷ 09,015.041a sa cchinnadhanvà tejasvÅ rathaÓaktyà sutaæ tava 09,015.041c bibhedorasi vikramya sa rathopastha ÃviÓat 09,015.042a tasmin moham anuprÃpte punar eva v­kodara÷ 09,015.042c yantur eva Óira÷ kÃyÃt k«urapreïÃharat tadà 09,015.043a hatasÆtà hayÃs tasya ratham ÃdÃya bhÃrata 09,015.043c vyadravanta diÓo rÃjan hÃhÃkÃras tadÃbhavat 09,015.044a tam abhyadhÃvat trÃïÃrthaæ droïaputro mahÃratha÷ 09,015.044c k­paÓ ca k­tavarmà ca putraæ te 'bhiparÅpsava÷ 09,015.045a tasmin vilulite sainye trastÃs tasya padÃnugÃ÷ 09,015.045c gÃï¬Åvadhanvà visphÃrya dhanus tÃn ahanac charai÷ 09,015.046a yudhi«Âhiras tu madreÓam abhyadhÃvad amar«ita÷ 09,015.046c svayaæ saæcodayann aÓvÃn dantavarïÃn manojavÃn 09,015.047a tatrÃdbhutam apaÓyÃma kuntÅputre yudhi«Âhire 09,015.047c purà bhÆtvà m­dur dÃnto yat tadà dÃruïo 'bhavat 09,015.048a viv­tÃk«aÓ ca kaunteyo vepamÃnaÓ ca manyunà 09,015.048c ciccheda yodhÃn niÓitai÷ Óarai÷ ÓatasahasraÓa÷ 09,015.049a yÃæ yÃæ pratyudyayau senÃæ tÃæ tÃæ jye«Âha÷ sa pÃï¬ava÷ 09,015.049c Óarair apÃtayad rÃjan girÅn vajrair ivottamai÷ 09,015.050a sÃÓvasÆtadhvajarathÃn rathina÷ pÃtayan bahÆn 09,015.050c ÃkrŬad eko balavÃn pavanas toyadÃn iva 09,015.051a sÃÓvÃrohÃæÓ ca turagÃn pattÅæÓ caiva sahasraÓa÷ 09,015.051c vyapothayata saægrÃme kruddho rudra÷ paÓÆn iva 09,015.052a ÓÆnyam Ãyodhanaæ k­tvà Óaravar«ai÷ samantata÷ 09,015.052c abhyadravata madreÓaæ ti«Âha Óalyeti cÃbravÅt 09,015.053a tasya tac caritaæ d­«Âvà saægrÃme bhÅmakarmaïa÷ 09,015.053c vitresus tÃvakÃ÷ sarve Óalyas tv enaæ samabhyayÃt 09,015.054a tatas tau tu susaærabdhau pradhmÃpya salilodbhavau 09,015.054c samÃhÆya tadÃnyonyaæ bhartsayantau samÅyatu÷ 09,015.055a Óalyas tu Óaravar«eïa yudhi«Âhiram avÃkirat 09,015.055c madrarÃjaæ ca kaunteya÷ Óaravar«air avÃkirat 09,015.056a vyad­ÓyetÃæ tadà rÃjan kaÇkapatribhir Ãhave 09,015.056c udbhinnarudhirau ÓÆrau madrarÃjayudhi«Âhirau 09,015.057a pu«pitÃv iva rejÃte vane ÓalmalikiæÓukà 09,015.057b*0087_01 pu«pitau ÓuÓubhÃte tau vasante kiæÓukau yathà 09,015.057c dÅpyamÃnau mahÃtmÃnau prÃïayor yuddhadurmadau 09,015.058a d­«Âvà sarvÃïi sainyÃni nÃdhyavasyaæs tayor jayam 09,015.058c hatvà madrÃdhipaæ pÃrtho bhok«yate 'dya vasuædharÃm 09,015.059a Óalyo và pÃï¬avaæ hatvà dadyÃd duryodhanÃya gÃm 09,015.059c itÅva niÓcayo nÃbhÆd yodhÃnÃæ tatra bhÃrata 09,015.060a pradak«iïam abhÆt sarvaæ dharmarÃjasya yudhyata÷ 09,015.061a tata÷ ÓaraÓataæ Óalyo mumocÃÓu yudhi«Âhire 09,015.061c dhanuÓ cÃsya ÓitÃgreïa bÃïena nirak­ntata 09,015.062a so 'nyat kÃrmukam ÃdÃya Óalyaæ ÓaraÓatais tribhi÷ 09,015.062c avidhyat kÃrmukaæ cÃsya k«ureïa nirak­ntata 09,015.063a athÃsya nijaghÃnÃÓvÃæÓ caturo nataparvabhi÷ 09,015.063c dvÃbhyÃm atha ÓitÃgrÃbhyÃm ubhau ca pÃr«ïisÃrathÅ 09,015.064a tato 'sya dÅpyamÃnena pÅtena niÓitena ca 09,015.064c pramukhe vartamÃnasya bhallenÃpÃharad dhvajam 09,015.064e tata÷ prabhagnaæ tat sainyaæ dauryodhanam ariædama 09,015.065a tato madrÃdhipaæ drauïir abhyadhÃvat tathÃk­tam 09,015.065c Ãropya cainaæ svarathaæ tvaramÃïa÷ pradudruve 09,015.066a muhÆrtam iva tau gatvà nardamÃne yudhi«Âhire 09,015.066c sthitvà tato madrapatir anyaæ syandanam Ãsthita÷ 09,015.067a vidhivat kalpitaæ Óubhraæ mahÃmbudaninÃdinam 09,015.067c sajjayantropakaraïaæ dvi«atÃæ romahar«aïam 09,015.067d*0088_01 sukÆbaraæ sucakrÃk«aæ vidheyÃÓvaæ susÃrathim 09,016.001 saæjaya uvÃca 09,016.001a athÃnyad dhanur ÃdÃya balavad vegavattaram 09,016.001c yudhi«Âhiraæ madrapatir viddhvà siæha ivÃnadat 09,016.002a tata÷ sa Óaravar«eïa parjanya iva v­«ÂimÃn 09,016.002c abhyavar«ad ameyÃtmà k«atriyÃn k«atriyar«abha÷ 09,016.003a sÃtyakiæ daÓabhir viddhvà bhÅmasenaæ tribhi÷ Óarai÷ 09,016.003c sahadevaæ tribhir viddhvà yudhi«Âhiram apŬayat 09,016.004a tÃæs tÃn anyÃn mahe«vÃsÃn sÃÓvÃn sarathaku¤jarÃn 09,016.004b*0089_01 ardayÃm Ãsa viÓikhair ulkÃbhir iva ku¤jarÃn 09,016.004c ku¤jarÃn ku¤jarÃrohÃn aÓvÃn aÓvaprayÃyina÷ 09,016.004e rathÃæÓ ca rathibhi÷ sÃrdhaæ jaghÃna rathinÃæ vara÷ 09,016.005a bÃhÆæÓ ciccheda ca tathà sÃyudhÃn ketanÃni ca 09,016.005c cakÃra ca mahÅæ yodhais tÅrïÃæ vedÅæ kuÓair iva 09,016.006a tathà tam arisainyÃni ghnantaæ m­tyum ivÃntakam 09,016.006c parivavrur bh­Óaæ kruddhÃ÷ pÃï¬upäcÃlasomakÃ÷ 09,016.007a taæ bhÅmasenaÓ ca ÓineÓ ca naptÃ; mÃdryÃÓ ca putrau puru«apravÅrau 09,016.007c samÃgataæ bhÅmabalena rÃj¤Ã; paryÃpur anyonyam athÃhvayanta÷ 09,016.008a tatas tu ÓÆrÃ÷ samare narendraæ; madreÓvaraæ prÃpya yudhÃæ vari«Âham 09,016.008c ÃvÃrya cainaæ samare n­vÅrÃ; jaghnu÷ Óarai÷ patribhir ugravegai÷ 09,016.009a saærak«ito bhÅmasenena rÃjÃ; mÃdrÅsutÃbhyÃm atha mÃdhavena 09,016.009c madrÃdhipaæ patribhir ugravegai÷; stanÃntare dharmasuto nijaghne 09,016.010a tato raïe tÃvakÃnÃæ rathaughÃ÷; samÅk«ya madrÃdhipatiæ ÓarÃrtam 09,016.010c paryÃvavru÷ pravarÃ÷ sarvaÓaÓ ca; duryodhanasyÃnumate samantÃt 09,016.011a tato drutaæ madrajanÃdhipo raïe; yudhi«Âhiraæ saptabhir abhyavidhyat 09,016.011c taæ cÃpi pÃrtho navabhi÷ p­«atkair; vivyÃdha rÃjaæs tumule mahÃtmà 09,016.012a ÃkarïapÆrïÃyatasaæprayuktai÷; Óarais tadà saæyati tailadhautai÷ 09,016.012c anyonyam ÃcchÃdayatÃæ mahÃrathau; madrÃdhipaÓ cÃpi yudhi«ÂhiraÓ ca 09,016.013a tatas tu tÆrïaæ samare mahÃrathau; parasparasyÃntaram Åk«amÃïau 09,016.013c Óarair bh­Óaæ vivyadhatur n­pottamau; mahÃbalau Óatrubhir apradh­«yau 09,016.014a tayor dhanurjyÃtalanisvano mahÃn; mahendravajrÃÓanitulyanisvana÷ 09,016.014c parasparaæ bÃïagaïair mahÃtmano÷; pravar«ator madrapapÃï¬uvÅrayo÷ 09,016.015a tau ceratur vyÃghraÓiÓuprakÃÓau; mahÃvane«v Ãmi«ag­ddhinÃv iva 09,016.015c vi«Ãïinau nÃgavarÃv ivobhau; tatak«atu÷ saæyugajÃtadarpau 09,016.016a tatas tu madrÃdhipatir mahÃtmÃ; yudhi«Âhiraæ bhÅmabalaæ prasahya 09,016.016c vivyÃdha vÅraæ h­daye 'tivegaæ; Óareïa sÆryÃgnisamaprabheïa 09,016.017a tato 'tividdho 'tha yudhi«Âhiro 'pi; susaæprayuktena Óareïa rÃjan 09,016.017b*0090_01 tata÷ sa viddho vidhidharmasÆnunà 09,016.017b*0090_02 mahÃbalenendraparÃkrameïa 09,016.017c jaghÃna madrÃdhipatiæ mahÃtmÃ; mudaæ ca lebhe ­«abha÷ kurÆïÃm 09,016.018a tato muhÆrtÃd iva pÃrthivendro; labdhvà saæj¤Ãæ krodhasaæraktanetra÷ 09,016.018c Óatena pÃrthaæ tvarito jaghÃna; sahasranetrapratimaprabhÃva÷ 09,016.019a tvaraæs tato dharmasuto mahÃtmÃ; Óalyasya kruddho navabhi÷ p­«atkai÷ 09,016.019c bhittvà hy uras tapanÅyaæ ca varma; jaghÃna «a¬bhis tv aparai÷ p­«atkai÷ 09,016.020a tatas tu madrÃdhipati÷ prah­«Âo; dhanur vik­«ya vyas­jat p­«atkÃn 09,016.020c dvÃbhyÃæ k«urÃbhyÃæ ca tathaiva rÃj¤aÓ; ciccheda cÃpaæ kurupuægavasya 09,016.021a navaæ tato 'nyat samare prag­hya; rÃjà dhanur ghorataraæ mahÃtmà 09,016.021c Óalyaæ tu viddhvà niÓitai÷ samantÃd; yathà mahendro namuciæ ÓitÃgrai÷ 09,016.022a tatas tu Óalyo navabhi÷ p­«atkair; bhÅmasya rÃj¤aÓ ca yudhi«Âhirasya 09,016.022c nik­tya raukme paÂuvarmaïÅ tayor; vidÃrayÃm Ãsa bhujau mahÃtmà 09,016.023a tato 'pareïa jvalitÃrkatejasÃ; k«ureïa rÃj¤o dhanur unmamÃtha 09,016.023c k­paÓ ca tasyaiva jaghÃna sÆtaæ; «a¬bhi÷ Óarai÷ so 'bhimukhaæ papÃta 09,016.024a madrÃdhipaÓ cÃpi yudhi«Âhirasya; ÓaraiÓ caturbhir nijaghÃna vÃhÃn 09,016.024c vÃhÃæÓ ca hatvà vyakaron mahÃtmÃ; yodhak«ayaæ dharmasutasya rÃj¤a÷ 09,016.024d*0091_01 yad adbhutaæ karma na Óakyam anyai÷ 09,016.024d*0091_02 sudu÷sahaæ tat k­tavantam ekam 09,016.024d*0091_03 Óalyaæ narendra÷ sa vi«aïïabhÃvÃd 09,016.024d*0091_04 vicintayÃm Ãsa m­daÇgaketu÷ 09,016.024d*0091_05 kim etad indrÃvarajasya vÃkyaæ 09,016.024d*0091_06 moghaæ bhavaty adya vidher balena 09,016.024d*0091_07 jahÅti Óalyaæ hy avadat tadÃjau 09,016.024d*0091_08 na lokanÃthasya vaco 'nyathà syÃt 09,016.025a tathà k­te rÃjani bhÅmaseno; madrÃdhipasyÃÓu tato mahÃtmà 09,016.025c chittvà dhanur vegavatà Óareïa; dvÃbhyÃm avidhyat subh­Óaæ narendram 09,016.026a athÃpareïÃsya jahÃra yantu÷; kÃyÃc chira÷ saænahanÅyamadhyÃt 09,016.026c jaghÃna cÃÓvÃæÓ catura÷ sa ÓÅghraæ; tathà bh­Óaæ kupito bhÅmasena÷ 09,016.027a tam agraïÅ÷ sarvadhanurdharÃïÃm; ekaæ carantaæ samare 'tivegam 09,016.027c bhÅma÷ Óatena vyakirac charÃïÃæ; mÃdrÅputra÷ sahadevas tathaiva 09,016.028a tai÷ sÃyakair mohitaæ vÅk«ya Óalyaæ; bhÅma÷ Óarair asya cakarta varma 09,016.028b*0092_01 bhÅma÷ Óarair niÓitais tigmatejai÷ 09,016.028b*0092_02 ÓilÅmukhair asya cakarta varma 09,016.028c sa bhÅmasenena nik­ttavarmÃ; madrÃdhipaÓ carma sahasratÃram 09,016.029a prag­hya kha¬gaæ ca rathÃn mahÃtmÃ; praskandya kuntÅsutam abhyadhÃvat 09,016.029c chittvà rathe«Ãæ nakulasya so 'tha; yudhi«Âhiraæ bhÅmabalo 'bhyadhÃvat 09,016.030a taæ cÃpi rÃjÃnam athotpatantaæ; kruddhaæ yathaivÃntakam Ãpatantam 09,016.030c dh­«Âadyumno draupadeyÃ÷ Óikhaï¬Å; ÓineÓ ca naptà sahasà parÅyu÷ 09,016.031a athÃsya carmÃpratimaæ nyak­ntad; bhÅmo mahÃtmà daÓabhi÷ p­«atka÷ 09,016.031c kha¬gaæ ca bhallair nicakarta mu«Âau; nadan prah­«Âas tava sainyamadhye 09,016.032a tat karma bhÅmasya samÅk«ya h­«ÂÃs; te pÃï¬avÃnÃæ pravarà rathaughÃ÷ 09,016.032c nÃdaæ ca cakrur bh­Óam utsmayanta÷; ÓaÇkhÃæÓ ca dadhmu÷ ÓaÓisaænikÃÓÃn 09,016.033a tenÃtha Óabdena vibhÅ«aïena; tavÃbhitaptaæ balam aprah­«Âam 09,016.033c svedÃbhibhÆtaæ rudhirok«itÃÇgaæ; visaæj¤akalpaæ ca tathà vi«aïïam 09,016.034a sa madrarÃja÷ sahasÃvakÅrïo; bhÅmÃgragai÷ pÃï¬avayodhamukhyai÷ 09,016.034c yudhi«ÂhirasyÃbhimukhaæ javena; siæho yathà m­gaheto÷ prayÃta÷ 09,016.035a sa dharmarÃjo nihatÃÓvasÆtaæ; krodhena dÅptajvalanaprakÃÓam 09,016.035c d­«Âvà tu madrÃdhipatiæ sa tÆrïaæ; samabhyadhÃvat tam ariæ balena 09,016.036a govindavÃkyaæ tvaritaæ vicintya; dadhre matiæ ÓalyavinÃÓanÃya 09,016.036c sa dharmarÃjo nihatÃÓvasÆte; rathe ti«Âha¤ Óaktim evÃbhikÃÇk«an 09,016.037a tac cÃpi Óalyasya niÓamya karma; mahÃtmano bhÃgam athÃvaÓi«Âam 09,016.037c sm­tvà mana÷ Óalyavadhe yatÃtmÃ; yathoktam indrÃvarajasya cakre 09,016.038a sa dharmarÃjo maïihemadaï¬Ãæ; jagrÃha Óaktiæ kanakaprakÃÓÃm 09,016.038c netre ca dÅpte sahasà viv­tya; madrÃdhipaæ kruddhamanà niraik«at 09,016.039a nirÅk«ito vai naradeva rÃj¤Ã; pÆtÃtmanà nirh­takalma«eïa 09,016.039c abhÆn na yad bhasmasÃn madrarÃjas; tad adbhutaæ me pratibhÃti rÃjan 09,016.040a tatas tu Óaktiæ rucirogradaï¬Ãæ; maïipravÃlojjvalitÃæ pradÅptÃm 09,016.040c cik«epa vegÃt subh­Óaæ mahÃtmÃ; madrÃdhipÃya pravara÷ kurÆïÃm 09,016.041a dÅptÃm athainÃæ mahatà balena; savisphuliÇgÃæ sahasà patantÅm 09,016.041c praik«anta sarve kurava÷ sametÃ; yathà yugÃnte mahatÅm ivolkÃm 09,016.042a tÃæ kÃlarÃtrÅm iva pÃÓahastÃæ; yamasya dhÃtrÅm iva cograrÆpÃm 09,016.042c sabrahmadaï¬apratimÃm amoghÃæ; sasarja yatto yudhi dharmarÃja÷ 09,016.043a gandhasrag agryÃsanapÃnabhojanair; abhyarcitÃæ pÃï¬usutai÷ prayatnÃt 09,016.043c saævartakÃgnipratimÃæ jvalantÅæ; k­tyÃm atharvÃÇgirasÅm ivogrÃm 09,016.044a ÅÓÃnaheto÷ pratinirmitÃæ tÃæ; tva«Ârà ripÆïÃm asudehabhak«Ãm 09,016.044c bhÆmyantarik«ÃdijalÃÓayÃni; prasahya bhÆtÃni nihantum ÅÓÃm 09,016.045a ghaïÂÃpatÃkÃmaïivajrabhÃjaæ; vai¬ÆryacitrÃæ tapanÅyadaï¬Ãm 09,016.045c tva«Ârà prayatnÃn niyamena kÊptÃæ; brahmadvi«Ãm antakarÅm amoghÃm 09,016.046a balaprayatnÃd adhirƬhavegÃæ; mantraiÓ ca ghorair abhimantrayitvà 09,016.046c sasarja mÃrgeïa ca tÃæ pareïa; vadhÃya madrÃdhipates tadÃnÅm 09,016.047a hato 'sy asÃv ity abhigarjamÃno; rudro 'ntakÃyÃntakaraæ yathe«um 09,016.047c prasÃrya bÃhuæ sud­¬haæ supÃïiæ; krodhena n­tyann iva dharmarÃja÷ 09,016.047d*0093_01 sphuratprabhÃmaï¬alam aæÓujÃlair 09,016.047d*0093_02 dharmÃtmajo madravinÃÓakÃle 09,016.047d*0093_03 puratrayaproddharaïe purastÃn 09,016.047d*0093_04 mÃheÓvaraæ rÆpam abhÆt tadÃnÅm 09,016.047d*0093_05 ÃvartanÃku¤citabÃhudaï¬a÷ 09,016.047d*0093_06 saædhyÃvihÃrÅ tanuv­ttamadhya÷ 09,016.047d*0093_07 viÓÃlavak«Ã bhagavÃn haro yathà 09,016.047d*0093_08 sudurnirÅk«yo 'bhavad arjunÃgraja÷ 09,016.048a tÃæ sarvaÓaktyà prahitÃæ sa Óaktiæ; yudhi«ÂhireïÃprativÃryavÅryÃm 09,016.048c pratigrahÃyÃbhinanarda Óalya÷; samyag ghutÃm agnir ivÃjyadhÃrÃm 09,016.049a sà tasya marmÃïi vidÃrya Óubhram; uro viÓÃlaæ ca tathaiva varma 09,016.049c viveÓa gÃæ toyam ivÃprasaktÃ; yaÓo viÓÃlaæ n­pater dahantÅ 09,016.050a nÃsÃk«ikarïÃsyavini÷s­tena; prasyandatà ca vraïasaæbhavena 09,016.050c saæsiktagÃtro rudhireïa so 'bhÆt; krau¤co yathà skandahato mahÃdri÷ 09,016.051a prasÃrya bÃhÆ sa rathÃd gato gÃæ; saæchinnavarmà kurunandanena 09,016.051c mahendravÃhapratimo mahÃtmÃ; vajrÃhataæ Ó­Çgam ivÃcalasya 09,016.052a bÃhÆ prasÃryÃbhimukho dharmarÃjasya madrarà09,016.052b*0094_01 bÃhÆ prasÃryÃbhimukho 'titÆrïaæ 09,016.052b*0094_02 sa dharmarÃjasya samÅpamadra(?dri)rà09,016.052c tato nipatito bhÆmÃv indradhvaja ivocchrita÷ 09,016.053a sa tathà bhinnasarvÃÇgo rudhireïa samuk«ita÷ 09,016.053c pratyudgata iva premïà bhÆmyà sa narapuægava÷ 09,016.054a priyayà kÃntayà kÃnta÷ patamÃna ivorasi 09,016.054c ciraæ bhuktvà vasumatÅæ priyÃæ kÃntÃm iva prabhu÷ 09,016.054e sarvair aÇgai÷ samÃÓli«ya prasupta iva so 'bhavat 09,016.055a dharmye dharmÃtmanà yuddhe nihato dharmasÆnunà 09,016.055c samyag ghuta iva svi«Âa÷ praÓÃnto 'gnir ivÃdhvare 09,016.056a Óaktyà vibhinnah­dayaæ vipraviddhÃyudhadhvajam 09,016.056c saæÓÃntam api madreÓaæ lak«mÅr naiva vyamu¤cata 09,016.057a tato yudhi«ÂhiraÓ cÃpam ÃdÃyendradhanu«prabham 09,016.057c vyadhamad dvi«ata÷ saækhye khagarì iva pannagÃn 09,016.057e dehÃsÆn niÓitair bhallai ripÆïÃæ nÃÓayan k«aïÃt 09,016.058a tata÷ pÃrthasya bÃïaughair Ãv­tÃ÷ sainikÃs tava 09,016.058c nimÅlitÃk«Ã÷ k«iïvanto bh­Óam anyonyam arditÃ÷ 09,016.058e saænyastakavacà dehair vipatrÃyudhajÅvitÃ÷ 09,016.059a tata÷ Óalye nipatite madrarÃjÃnujo yuvà 09,016.059c bhrÃtu÷ sarvair guïais tulyo rathÅ pÃï¬avam abhyayÃt 09,016.060a vivyÃdha ca naraÓre«Âho nÃrÃcair bahubhis tvaran 09,016.060c hatasyÃpacitiæ bhrÃtuÓ cikÅr«ur yuddhadurmada÷ 09,016.061a taæ vivyÃdhÃÓugai÷ «a¬bhir dharmarÃjas tvarann iva 09,016.061c kÃrmukaæ cÃsya ciccheda k«urÃbhyÃæ dhvajam eva ca 09,016.062a tato 'sya dÅpyamÃnena sud­¬hena Óitena ca 09,016.062c pramukhe vartamÃnasya bhallenÃpÃharac chira÷ 09,016.062d*0095_01 ÓiraÓ ciccheda bÃïena bhallena nataparvaïà 09,016.063a sakuï¬alaæ tad dad­Óe patamÃnaæ Óiro rathÃt 09,016.063c puïyak«ayam iva prÃpya patantaæ svargavÃsinam 09,016.064a tasyÃpak­«ÂaÓÅr«aæ tac charÅraæ patitaæ rathÃt 09,016.064c rudhireïÃvasiktÃÇgaæ d­«Âvà sainyam abhajyata 09,016.065a vicitrakavace tasmin hate madran­pÃnuje 09,016.065c hÃhÃkÃraæ vikurvÃïÃ÷ kuravo vipradudruvu÷ 09,016.066a ÓalyÃnujaæ hataæ d­«Âvà tÃvakÃs tyaktajÅvitÃ÷ 09,016.066c vitresu÷ pÃï¬avabhayÃd rajodhvastÃs tathà bh­Óam 09,016.067a tÃæs tathà bhajyatas trastÃn kauravÃn bharatar«abha 09,016.067b*0096_01 tat sainyaæ tava putrasya vidrutaæ sarvato bhayÃt 09,016.067c Óiner naptà kiran bÃïair abhyavartata sÃtyaki÷ 09,016.068a tam ÃyÃntaæ mahe«vÃsam aprasahyaæ durÃsadam 09,016.068c hÃrdikyas tvarito rÃjan pratyag­hïÃd abhÅtavat 09,016.069a tau sametau mahÃtmÃnau vÃr«ïeyÃv aparÃjitau 09,016.069c hÃrdikya÷ sÃtyakiÓ caiva siæhÃv iva madotkaÂau 09,016.070a i«ubhir vimalÃbhÃsaiÓ chÃdayantau parasparam 09,016.070c arcirbhir iva sÆryasya divÃkarasamaprabhau 09,016.071a cÃpamÃrgabaloddhÆtÃn mÃrgaïÃn v­«ïisiæhayo÷ 09,016.071c ÃkÃÓe samapaÓyÃma pataægÃn iva ÓÅghragÃn 09,016.072a sÃtyakiæ daÓabhir viddhvà hayÃæÓ cÃsya tribhi÷ Óarai÷ 09,016.072c cÃpam ekena ciccheda hÃrdikyo nataparvaïà 09,016.073a tan nik­ttaæ dhanu÷ Óre«Âham apÃsya Óinipuægava÷ 09,016.073c anyad Ãdatta vegena vegavattaram Ãyudham 09,016.074a tad ÃdÃya dhanu÷ Óre«Âhaæ vari«Âha÷ sarvadhanvinÃm 09,016.074c hÃrdikyaæ daÓabhir bÃïai÷ pratyavidhyat stanÃntare 09,016.075a tato rathaæ yuge«Ãæ ca chittvà bhallai÷ susaæyatai÷ 09,016.075c aÓvÃæs tasyÃvadhÅt tÆrïam ubhau ca pÃr«ïisÃrathÅ 09,016.075d*0097_01 hÃrdikyaæ virathaæ d­«Âvà k­pa÷ ÓÃradvata÷ prabho 09,016.075d*0097_02 apovÃha tata÷ k«ipraæ ratham Ãropya vÅryavÃn 09,016.076a madrarÃje hate rÃjan virathe k­tavarmaïi 09,016.076c duryodhanabalaæ sarvaæ punar ÃsÅt parÃÇmukham 09,016.077a tatpare nÃvabudhyanta sainyena rajasà v­te 09,016.077c balaæ tu hatabhÆyi«Âhaæ tat tadÃsÅt parÃÇmukham 09,016.078a tato muhÆrtÃt te 'paÓyan rajo bhaumaæ samutthitam 09,016.078c vividhai÷ ÓoïitasrÃvai÷ praÓÃntaæ puru«ar«abha 09,016.078d*0098_01 vividhÃn saritaÓ coghä Óoïitasya viÓÃæ pate 09,016.079a tato duryodhano d­«Âvà bhagnaæ svabalam antikÃt 09,016.079c javenÃpatata÷ pÃrthÃn eka÷ sarvÃn avÃrayat 09,016.080a pÃï¬avÃn sarathÃn d­«Âvà dh­«Âadyumnaæ ca pÃr«atam 09,016.080c Ãnartaæ ca durÃdhar«aæ Óitair bÃïair avÃkirat 09,016.081a taæ pare nÃbhyavartanta martyà m­tyum ivÃgatam 09,016.081c athÃnyaæ ratham ÃsthÃya hÃrdikyo 'pi nyavartata 09,016.081d*0099_01 prag­hya ca dhanur ghoram abhyadhÃvad yudhi«Âhiram 09,016.082a tato yudhi«Âhiro rÃjà tvaramÃïo mahÃratha÷ 09,016.082c caturbhir nijaghÃnÃÓvÃn patribhi÷ k­tavarmaïa÷ 09,016.082e vivyÃdha gautamaæ cÃpi «a¬bhir bhallai÷ sutejanai÷ 09,016.083a aÓvatthÃmà tato rÃj¤Ã hatÃÓvaæ virathÅk­tam 09,016.083c samapovÃha hÃrdikyaæ svarathena yudhi«ÂhirÃt 09,016.084a tata÷ ÓÃradvato '«ÂÃbhi÷ pratyavidhyad yudhi«Âhiram 09,016.084c vivyÃdha cÃÓvÃn niÓitais tasyëÂÃbhi÷ ÓilÅmukhai÷ 09,016.085a evam etan mahÃrÃja yuddhaÓe«am avartata 09,016.085c tava durmantrite rÃjan sahaputrasya bhÃrata 09,016.086a tasmin mahe«vÃsavare viÓaste; saægrÃmamadhye kurupuægavena 09,016.086c pÃrthÃ÷ sametÃ÷ paramaprah­«ÂÃ÷; ÓaÇkhÃn pradadhmur hatam Åk«ya Óalyam 09,016.087a yudhi«Âhiraæ ca praÓaÓaæsur Ãjau; purà surà v­travadhe yathendram 09,016.087c cakruÓ ca nÃnÃvidhavÃdyaÓabdÃn; ninÃdayanto vasudhÃæ samantÃt 09,017.001 saæjaya uvÃca 09,017.001a Óalye tu nihate rÃjan madrarÃjapadÃnugÃ÷ 09,017.001c rathÃ÷ saptaÓatà vÅrà niryayur mahato balÃt 09,017.002a duryodhanas tu dviradam ÃruhyÃcalasaænibham 09,017.002c chatreïa dhriyamÃïena vÅjyamÃnaÓ ca cÃmarai÷ 09,017.002e na gantavyaæ na gantavyam iti madrÃn avÃrayat 09,017.003a duryodhanena te vÅrà vÃryamÃïÃ÷ puna÷ puna÷ 09,017.003c yudhi«Âhiraæ jighÃæsanta÷ pÃï¬ÆnÃæ prÃviÓan balam 09,017.004a te tu ÓÆrà mahÃrÃja k­tacittÃ÷ sma yodhane 09,017.004c dhanu÷Óabdaæ mahat k­tvà sahÃyudhyanta pÃï¬avai÷ 09,017.005a Órutvà tu nihataæ Óalyaæ dharmaputraæ ca pŬitam 09,017.005c madrarÃjapriye yuktair madrakÃïÃæ mahÃrathai÷ 09,017.006a ÃjagÃma tata÷ pÃrtho gÃï¬Åvaæ vik«ipan dhanu÷ 09,017.006c pÆrayan rathagho«eïa diÓa÷ sarvà mahÃratha÷ 09,017.007a tato 'rjunaÓ ca bhÅmaÓ ca mÃdrÅputrau ca pÃï¬avau 09,017.007c sÃtyakiÓ ca naravyÃghro draupadeyÃÓ ca sarvaÓa÷ 09,017.008a dh­«Âadyumna÷ Óikhaï¬Å ca päcÃlÃ÷ saha somakai÷ 09,017.008c yudhi«Âhiraæ parÅpsanta÷ samantÃt paryavÃrayan 09,017.009a te samantÃt pariv­tÃ÷ pÃï¬avai÷ puru«ar«abhÃ÷ 09,017.009c k«obhayanti sma tÃæ senÃæ makarÃ÷ sÃgaraæ yathà 09,017.010a purovÃtena gaÇgeva k«obhyamÃnà mahÃnadÅ 09,017.010c ak«obhyata tadà rÃjan pÃï¬ÆnÃæ dhvajinÅ puna÷ 09,017.011a praskandya senÃæ mahatÅæ tyaktÃtmÃno mahÃrathÃ÷ 09,017.011c v­k«Ãn iva mahÃvÃtÃ÷ kampayanti sma tÃvakÃ÷ 09,017.012a bahavaÓ cukruÓus tatra kva sa rÃjà yudhi«Âhira÷ 09,017.012c bhrÃtaro vÃsya te ÓÆrà d­Óyante neha ke cana 09,017.013a päcÃlÃnÃæ mahÃvÅryÃ÷ Óikhaï¬Å ca mahÃratha÷ 09,017.013c dh­«Âadyumno 'tha Óaineyo draupadeyÃÓ ca sarvaÓa÷ 09,017.014a evaæ tÃn vÃdina÷ ÓÆrÃn draupadeyà mahÃrathÃ÷ 09,017.014c abhyaghnan yuyudhÃnaÓ ca madrarÃjapadÃnugÃn 09,017.015a cakrair vimathitai÷ ke cit ke cic chinnair mahÃdhvajai÷ 09,017.015c pratyad­Óyanta samare tÃvakà nihatÃ÷ parai÷ 09,017.016a Ãlokya pÃï¬avÃn yuddhe yodhà rÃjan samantata÷ 09,017.016c vÃryamÃïà yayur vegÃt tava putreïa bhÃrata 09,017.017a duryodhanas tu tÃn vÅrÃn vÃrayÃm Ãsa sÃntvayan 09,017.017c na cÃsya ÓÃsanaæ kaÓ cit tatra cakre mahÃratha÷ 09,017.018a tato gÃndhÃrarÃjasya putra÷ Óakunir abravÅt 09,017.018c duryodhanaæ mahÃrÃja vacanaæ vacanak«ama÷ 09,017.019a kiæ na÷ saæprek«amÃïÃnÃæ madrÃïÃæ hanyate balam 09,017.019c na yuktam etat samare tvayi ti«Âhati bhÃrata 09,017.020a sahitair nÃma yoddhavyam ity e«a samaya÷ k­ta÷ 09,017.020c atha kasmÃt parÃn eva ghnato mar«ayase n­pa 09,017.021 duryodhana uvÃca 09,017.021a vÃryamÃïà mayà pÆrvaæ naite cakrur vaco mama 09,017.021c ete hi nihatÃ÷ sarve praskannÃ÷ pÃï¬uvÃhinÅm 09,017.022 Óakunir uvÃca 09,017.022*0100_01 vÃryamÃïo (sic) mayà pÆrvaæ na k­taæ vacanaæ tvayà 09,017.022a na bhartu÷ ÓÃsanaæ vÅrà raïe kurvanty amar«itÃ÷ 09,017.022c alaæ kroddhuæ tathaite«Ãæ nÃyaæ kÃla upek«itum 09,017.023a yÃma÷ sarve 'tra saæbhÆya savÃjirathaku¤jarÃ÷ 09,017.023c paritrÃtuæ mahe«vÃsÃn madrarÃjapadÃnugÃn 09,017.024a anyonyaæ parirak«Ãmo yatnena mahatà n­pa 09,017.024c evaæ sarve 'nusaæcintya prayayur yatra sainikÃ÷ 09,017.025 saæjaya uvÃca 09,017.025a evam uktas tato rÃjà balena mahatà v­ta÷ 09,017.025c prayayau siæhanÃdena kampayan vai vasuædharÃm 09,017.026a hata vidhyata g­hïÅta praharadhvaæ nik­ntata 09,017.026c ity ÃsÅt tumula÷ Óabdas tava sainyasya bhÃrata 09,017.027a pÃï¬avÃs tu raïe d­«Âvà madrarÃjapadÃnugÃn 09,017.027b*0101_01 paÓyatÃæ tava putrÃïÃæ pÃï¬uputrair asaæbhramam 09,017.027c sahitÃn abhyavartanta gulmam ÃsthÃya madhyamam 09,017.028a te muhÆrtÃd raïe vÅrà hastÃhastaæ viÓÃæ pate 09,017.028c nihatÃ÷ pratyad­Óyanta madrarÃjapadÃnugÃ÷ 09,017.029a tato na÷ saæprayÃtÃnÃæ hatÃmitrÃs tarasvina÷ 09,017.029c h­«ÂÃ÷ kilakilÃÓabdam akurvan sahitÃ÷ pare 09,017.030a athotthitÃni ruï¬Ãni samad­Óyanta sarvaÓa÷ 09,017.030c papÃta mahatÅ colkà madhyenÃdityamaï¬alam 09,017.031a rathair bhagnair yugÃk«aiÓ ca nihataiÓ ca mahÃrathai÷ 09,017.031c aÓvair nipatitaiÓ caiva saæchannÃbhÆd vasuædharà 09,017.032a vÃtÃyamÃnais turagair yugÃsaktais turaægamai÷ 09,017.032c ad­Óyanta mahÃrÃja yodhÃs tatra raïÃjire 09,017.033a bhagnacakrÃn rathÃn ke cid avahaæs turagà raïe 09,017.033c rathÃrdhaæ ke cid ÃdÃya diÓo daÓa vibabhramu÷ 09,017.033e tatra tatra ca d­Óyante yoktrai÷ Óli«ÂÃ÷ sma vÃjina÷ 09,017.034a rathina÷ patamÃnÃÓ ca vyad­Óyanta narottama 09,017.034c gaganÃt pracyutÃ÷ siddhÃ÷ puïyÃnÃm iva saæk«aye 09,017.035a nihate«u ca ÓÆre«u madrarÃjÃnuge«u ca 09,017.035c asmÃn ÃpatataÓ cÃpi d­«Âvà pÃrthà mahÃrathÃ÷ 09,017.036a abhyavartanta vegena jayag­dhrÃ÷ prahÃriïa÷ 09,017.036c bÃïaÓabdaravÃn k­tvà vimiÓrä ÓaÇkhanisvanai÷ 09,017.037a asmÃæs tu punar ÃsÃdya labdhalak«Ã÷ prahÃriïa÷ 09,017.037c ÓarÃsanÃni dhunvÃnÃ÷ siæhanÃdÃn pracukruÓu÷ 09,017.038a tato hatam abhiprek«ya madrarÃjabalaæ mahat 09,017.038c madrarÃjaæ ca samare d­«Âvà ÓÆraæ nipÃtitam 09,017.038e duryodhanabalaæ sarvaæ punar ÃsÅt parÃÇmukham 09,017.039a vadhyamÃnaæ mahÃrÃja pÃï¬avair jitakÃÓibhi÷ 09,017.039c diÓo bheje 'tha saæbhrÃntaæ trÃsitaæ d­¬hadhanvibhi÷ 09,018.001 saæjaya uvÃca 09,018.001a pÃtite yudhi durdhar«e madrarÃje mahÃrathe 09,018.001c tÃvakÃs tava putrÃÓ ca prÃyaÓo vimukhÃbhavan 09,018.002a vaïijo nÃvi bhinnÃyÃæ yathÃgÃdhe 'plave 'rïave 09,018.002c apÃre pÃram icchanto hate ÓÆre mahÃtmani 09,018.003a madrarÃje mahÃrÃja vitrastÃ÷ Óaravik«atÃ÷ 09,018.003c anÃthà nÃtham icchanto m­gÃ÷ siæhÃrdità iva 09,018.004a v­«Ã yathà bhagnaÓ­ÇgÃ÷ ÓÅrïadantà gajà iva 09,018.004c madhyÃhne pratyapÃyÃma nirjità dharmasÆnunà 09,018.005a na saædhÃtum anÅkÃni na ca rÃjan parÃkrame 09,018.005c ÃsÅd buddhir hate Óalye tava yodhasya kasya cit 09,018.006a bhÅ«me droïe ca nihate sÆtaputre ca bhÃrata 09,018.006c yad du÷khaæ tava yodhÃnÃæ bhayaæ cÃsÅd viÓÃæ pate 09,018.006e tad bhayaæ sa ca na÷ Óoko bhÆya evÃbhyavartata 09,018.007a nirÃÓÃÓ ca jaye tasmin hate Óalye mahÃrathe 09,018.007b*0102_01 nirÃÓaÓ ca hate Óalye rÃjà rÃjan mahÃyaÓÃ÷ 09,018.007c hatapravÅrà vidhvastà vik­ttÃÓ ca Óitai÷ Óarai÷ 09,018.007e madrarÃje hate rÃjan yodhÃs te prÃdravan bhayÃt 09,018.008a aÓvÃn anye gajÃn anye rathÃn anye mahÃrathÃ÷ 09,018.008c Ãruhya javasaæpannÃ÷ pÃdÃtÃ÷ prÃdravan bhayÃt 09,018.009a dvisÃhasrÃÓ ca mÃtaÇgà girirÆpÃ÷ prahÃriïa÷ 09,018.009c saæprÃdravan hate Óalye aÇkuÓÃÇgu«ÂhacoditÃ÷ 09,018.010a te raïÃd bharataÓre«Âha tÃvakÃ÷ prÃdravan diÓa÷ 09,018.010c dhÃvantaÓ cÃpy ad­Óyanta ÓvasamÃnÃ÷ ÓarÃturÃ÷ 09,018.011a tÃn prabhagnÃn drutÃn d­«Âvà hatotsÃhÃn parÃjitÃn 09,018.011c abhyadravanta päcÃlÃ÷ pÃï¬avÃÓ ca jayai«iïa÷ 09,018.012a bÃïaÓabdaravaÓ cÃpi siæhanÃdaÓ ca pu«kala÷ 09,018.012c ÓaÇkhaÓabdaÓ ca ÓÆrÃïÃæ dÃruïa÷ samapadyata 09,018.013a d­«Âvà tu kauravaæ sainyaæ bhayatrastaæ pravidrutam 09,018.013c anyonyaæ samabhëanta päcÃlÃ÷ pÃï¬avai÷ saha 09,018.014a adya rÃjà satyadh­tir jitÃmitro yudhi«Âhira÷ 09,018.014c adya duryodhano hÅno dÅptayà n­patiÓriyà 09,018.014d*0103_01 adya di«Âyà k«mÃÓayanaæ niratÃmÃmucak«u«a÷ (sic) 09,018.014d*0103_02 draupadyà yaÓ ca saækalpa÷ saæsiddha iti ghu«yatÃm 09,018.015a adya Órutvà hataæ putraæ dh­tarëÂro janeÓvara÷ 09,018.015c ni÷saæj¤a÷ patito bhÆmau kilbi«aæ pratipadyatÃm 09,018.016a adya jÃnÃtu kaunteyaæ samarthaæ sarvadhanvinÃm 09,018.016c adyÃtmÃnaæ ca durmedhà garhayi«yati pÃpak­t 09,018.016e adya k«attur vaca÷ satyaæ smaratÃæ bruvato hitam 09,018.017a adyaprabh­ti pÃrthÃæÓ ca pre«yabhÆta upÃcaran 09,018.017b*0104_01 adyaiva ca hi pÃrthÃnÃæ yat k­taæ pÆrvakarmabhi÷ 09,018.017c vijÃnÃtu n­po du÷khaæ yat prÃptaæ pÃï¬unandanai÷ 09,018.018a adya k­«ïasya mÃhÃtmyaæ jÃnÃtu sa mahÅpati÷ 09,018.018c adyÃrjunadhanurgho«aæ ghoraæ jÃnÃtu saæyuge 09,018.018d*0105_01 putrÃïÃæ ca vadhaæ ghoraæ bhÅmena Óro«yate n­pa÷ 09,018.019a astrÃïÃæ ca balaæ sarvaæ bÃhvoÓ ca balam Ãhave 09,018.019c adya j¤Ãsyati bhÅmasya balaæ ghoraæ mahÃtmana÷ 09,018.020a hate duryodhane yuddhe ÓakreïevÃsure maye 09,018.020c yat k­taæ bhÅmasenena du÷ÓÃsanavadhe tadà 09,018.020e nÃnya÷ kartÃsti loke tad ­te bhÅmaæ mahÃbalam 09,018.021a jÃnÅtÃm adya jye«Âhasya pÃï¬avasya parÃkramam 09,018.021c madrarÃjaæ hataæ Órutvà devair api sudu÷saham 09,018.022a adya j¤Ãsyati saægrÃme mÃdrÅputrau mahÃbalau 09,018.022c nihate saubale ÓÆre gÃndhÃre«u ca sarvaÓa÷ 09,018.023a kathaæ te«Ãæ jayo na syÃd ye«Ãæ yoddhà dhanaæjaya÷ 09,018.023c sÃtyakir bhÅmasenaÓ ca dh­«ÂadyumnaÓ ca pÃr«ata÷ 09,018.024a draupadyÃs tanayÃ÷ pa¤ca mÃdrÅputrau ca pÃï¬avau 09,018.024c Óikhaï¬Å ca mahe«vÃso rÃjà caiva yudhi«Âhira÷ 09,018.025a ye«Ãæ ca jagatÃæ nÃtho nÃtha÷ k­«ïo janÃrdana÷ 09,018.025c kathaæ te«Ãæ jayo na syÃd ye«Ãæ dharmo vyapÃÓraya÷ 09,018.025d*0106_01 lÃbhas te«Ãæ jayas te«Ãæ kutas te«Ãæ parÃbhava÷ 09,018.025d*0106_02 ye«Ãæ nÃtho h­«ÅkeÓa÷ sarvalokavibhur hari÷ 09,018.026a bhÅ«maæ droïaæ ca karïaæ ca madrarÃjÃnam eva ca 09,018.026c tathÃnyÃn n­patÅn vÅrä ÓataÓo 'tha sahasraÓa÷ 09,018.027a ko 'nya÷ Óakto raïe jetum ­te pÃrthaæ yudhi«Âhiram 09,018.027c yasya nÃtho h­«ÅkeÓa÷ sadà dharmayaÓonidhi÷ 09,018.028a ity evaæ vadamÃnÃs te har«eïa mahatà yutÃ÷ 09,018.028c prabhagnÃæs tÃvakÃn rÃjan s­¤jayÃ÷ p­«Âhato 'nvayu÷ 09,018.029a dhanaæjayo rathÃnÅkam abhyavartata vÅryavÃn 09,018.029c mÃdrÅputrau ca Óakuniæ sÃtyakiÓ ca mahÃratha÷ 09,018.030a tÃn prek«ya dravata÷ sarvÃn bhÅmasenabhayÃrditÃn 09,018.030c duryodhanas tadà sÆtam abravÅd utsmayann iva 09,018.031a na mÃtikramate pÃrtho dhanu«pÃïim avasthitam 09,018.031c jaghane sarvasainyÃnÃæ mamÃÓvÃn pratipÃdaya 09,018.032a jaghane yudhyamÃnaæ hi kaunteyo mÃæ dhanaæjaya÷ 09,018.032c notsahetÃbhyatikrÃntuæ velÃm iva mahodadhi÷ 09,018.033a paÓya sainyaæ mahat sÆta pÃï¬avai÷ samabhidrutam 09,018.033c sainyareïuæ samuddhÆtaæ paÓyasvainaæ samantata÷ 09,018.034a siæhanÃdÃæÓ ca bahuÓa÷ Ó­ïu ghorÃn bhayÃnakÃn 09,018.034c tasmÃd yÃhi Óanai÷ sÆta jaghanaæ paripÃlaya 09,018.035a mayi sthite ca samare niruddhe«u ca pÃï¬u«u 09,018.035c punarÃvartate tÆrïaæ mÃmakaæ balam ojasà 09,018.036a tac chrutvà tava putrasya ÓÆrÃgryasad­Óaæ vaca÷ 09,018.036c sÃrathir hemasaæchannä Óanair aÓvÃn acodayat 09,018.037a gajÃÓvarathibhir hÅnÃs tyaktÃtmÃna÷ padÃtaya÷ 09,018.037c ekaviæÓatisÃhasrÃ÷ saæyugÃyÃvatasthire 09,018.038a nÃnÃdeÓasamudbhÆtà nÃnÃra¤jitavÃsasa÷ 09,018.038c avasthitÃs tadà yodhÃ÷ prÃrthayanto mahad yaÓa÷ 09,018.039a te«Ãm ÃpatatÃæ tatra saæh­«ÂÃnÃæ parasparam 09,018.039c saæmarda÷ sumahä jaj¤e ghorarÆpo bhayÃnaka÷ 09,018.040a bhÅmasenaæ tadà rÃjan dh­«Âadyumnaæ ca pÃr«atam 09,018.040c balena caturaÇgeïa nÃnÃdeÓyà nyavÃrayan 09,018.041a bhÅmam evÃbhyavartanta raïe 'nye tu padÃtaya÷ 09,018.041c prak«ve¬yÃsphoÂya saæh­«Âà vÅralokaæ yiyÃsava÷ 09,018.042a ÃsÃdya bhÅmasenaæ tu saærabdhà yuddhadurmadÃ÷ 09,018.042c dhÃrtarëÂrà vinedur hi nÃnyÃæ cÃkathayan kathÃm 09,018.042d*0107_01 nig­hÅtuæ tadà kruddhÃ÷ samantÃt paryavÃrayan 09,018.042e parivÃrya raïe bhÅmaæ nijaghnus te samantata÷ 09,018.043a sa vadhyamÃna÷ samare padÃtigaïasaæv­ta÷ 09,018.043c na cacÃla rathopasthe mainÃka iva parvata÷ 09,018.044a te tu kruddhà mahÃrÃja pÃï¬avasya mahÃratham 09,018.044c nigrahÅtuæ pracakrur hi yodhÃæÓ cÃnyÃn avÃrayan 09,018.045a akrudhyata raïe bhÅmas tais tadà paryavasthitai÷ 09,018.045c so 'vatÅrya rathÃt tÆrïaæ padÃti÷ samavasthita÷ 09,018.046a jÃtarÆpaparicchannÃæ prag­hya mahatÅæ gadÃm 09,018.046c avadhÅt tÃvakÃn yodhÃn daï¬apÃïir ivÃntaka÷ 09,018.047a rathÃÓvadvipahÅnÃæs tu tÃn bhÅmo gadayà balÅ 09,018.047b*0108_01 viprahÅnarathÃÓvÃæs tÃn narÃn sa puru«ar«abha÷ 09,018.047b*0109_01 bhÅmaseno gadÃpÃïir gadayà vajrakalpayà 09,018.047c ekaviæÓatisÃhasrÃn padÃtÅn avapothayat 09,018.048a hatvà tat puru«ÃnÅkaæ bhÅma÷ satyaparÃkrama÷ 09,018.048c dh­«Âadyumnaæ purask­tya nacirÃt pratyad­Óyata 09,018.049a pÃdÃtà nihatà bhÆmau ÓiÓyire rudhirok«itÃ÷ 09,018.049c saæbhagnà iva vÃtena karïikÃrÃ÷ supu«pitÃ÷ 09,018.050a nÃnÃpu«pasrajopetà nÃnÃkuï¬aladhÃriïa÷ 09,018.050c nÃnÃjÃtyà hatÃs tatra nÃnÃdeÓasamÃgatÃ÷ 09,018.051a patÃkÃdhvajasaæchannaæ padÃtÅnÃæ mahad balam 09,018.051c nik­ttaæ vibabhau tatra ghorarÆpaæ bhayÃnakam 09,018.052a yudhi«ÂhirapurogÃs tu sarvasainyamahÃrathÃ÷ 09,018.052c abhyadhÃvan mahÃtmÃnaæ putraæ duryodhanaæ tava 09,018.053a te sarve tÃvakÃn d­«Âvà mahe«vÃsÃn parÃÇmukhÃn 09,018.053b*0110_01 samabhyadhÃvaæs tvarità yuddhÃya jitakÃÓina÷ 09,018.053c nÃbhyavartanta te putraæ veleva makarÃlayam 09,018.054a tad adbhutam apaÓyÃma tava putrasya pauru«am 09,018.054c yad ekaæ sahitÃ÷ pÃrthà na Óekur ativartitum 09,018.055a nÃtidÆrÃpayÃtaæ tu k­tabuddhiæ palÃyane 09,018.055c duryodhana÷ svakaæ sainyam abravÅd bh­Óavik«atam 09,018.056a na taæ deÓaæ prapaÓyÃmi p­thivyÃæ parvate«u và 09,018.056c yatra yÃtÃn na vo hanyu÷ pÃï¬avÃ÷ kiæ s­tena va÷ 09,018.057a alpaæ ca balam ete«Ãæ k­«ïau ca bh­Óavik«atau 09,018.057c yadi sarve 'tra ti«ÂhÃmo dhruvo no vijayo bhavet 09,018.058a viprayÃtÃæs tu vo bhinnÃn pÃï¬avÃ÷ k­takilbi«Ãn 09,018.058c anus­tya hani«yanti Óreyo na÷ samare sthitam 09,018.059a Ó­ïudhvaæ k«atriyÃ÷ sarve yÃvanta÷ stha samÃgatÃ÷ 09,018.059c yadà ÓÆraæ ca bhÅruæ ca mÃrayaty antaka÷ sadà 09,018.059e ko nu mƬho na yudhyeta puru«a÷ k«atriyabruva÷ 09,018.060a Óreyo no bhÅmasenasya kruddhasya pramukhe sthitam 09,018.060c sukha÷ sÃægrÃmiko m­tyu÷ k«atradharmeïa yudhyatÃm 09,018.060d*0111_01 martyenÃvaÓyamartavyaæ g­he«v api kadà cana 09,018.060d*0111_02 yudhyata÷ k«atradharmeïa m­tyur e«a sanÃtana÷ 09,018.060e jitveha sukham Ãpnoti hata÷ pretya mahat phalam 09,018.061a na yuddhadharmÃc chreyÃn vai panthÃ÷ svargasya kauravÃ÷ 09,018.061c acireïa jitÃæl lokÃn hato yuddhe samaÓnute 09,018.062a Órutvà tu vacanaæ tasya pÆjayitvà ca pÃrthivÃ÷ 09,018.062c punar evÃnvavartanta pÃï¬avÃn ÃtatÃyina÷ 09,018.063a tÃn Ãpatata evÃÓu vyƬhÃnÅkÃ÷ prahÃriïa÷ 09,018.063c pratyudyayus tadà pÃrthà jayag­dhrÃ÷ prahÃriïa÷ 09,018.064a dhanaæjayo rathenÃjÃv abhyavartata vÅryavÃn 09,018.064c viÓrutaæ tri«u loke«u gÃï¬Åvaæ vik«ipan dhanu÷ 09,018.065a mÃdrÅputrau ca Óakuniæ sÃtyakiÓ ca mahÃbala÷ 09,018.065c javenÃbhyapatan h­«Âà yato vai tÃvakaæ balam 09,019.001 saæjaya uvÃca 09,019.001a saæniv­tte balaughe tu ÓÃlvo mlecchagaïÃdhipa÷ 09,019.001c abhyavartata saækruddha÷ pÃï¬ÆnÃæ sumahad balam 09,019.002a ÃsthÃya sumahÃnÃgaæ prabhinnaæ parvatopamam 09,019.002c d­ptam airÃvataprakhyam amitragaïamardanam 09,019.003a yo 'sau mahÃbhadrakulaprasÆta÷; supÆjito dhÃrtarëÂreïa nityam 09,019.003c sukalpita÷ ÓÃstraviniÓcayaj¤ai÷; sadopavÃhya÷ samare«u rÃjan 09,019.003d*0112_01 airÃvataæ daityagaïÃn vim­dna¤ 09,019.003d*0112_02 Óakro yathà saæjanayan bhayÃni 09,019.004a tam Ãsthito rÃjavaro babhÆva; yathodayastha÷ savità k«apÃnte 09,019.004c sa tena nÃgapravareïa rÃjann; abhyudyayau pÃï¬usutÃn samantÃt 09,019.004e Óitai÷ p­«atkair vidadÃra cÃpi; mahendravajrapratimai÷ sughorai÷ 09,019.005a tata÷ ÓarÃn vai s­jato mahÃraïe; yodhÃæÓ ca rÃjan nayato yamÃya 09,019.005b*0113_01 tata÷ ÓarÃn vai s­[ja]tà n­peïa 09,019.005b*0113_02 yodhÃ÷ samastà gamità yamÃlayam 09,019.005c nÃsyÃntaraæ dad­Óu÷ sve pare vÃ; yathà purà vajradharasya daityÃ÷ 09,019.005d*0114_01 airÃvaïasthasya camÆvimarde 09,019.005d*0114_02 daityÃ÷ purà vÃsavasyeva rÃjan 09,019.006a te pÃï¬avÃ÷ somakÃ÷ s­¤jayÃÓ ca; tam eva nÃgaæ dad­Óu÷ samantÃt 09,019.006c sahasraÓo vai vicarantam ekaæ; yathà mahendrasya gajaæ samÅpe 09,019.007a saædrÃvyamÃïaæ tu balaæ pare«Ãæ; parÅtakalpaæ vibabhau samantÃt 09,019.007c naivÃvatasthe samare bh­Óaæ bhayÃd; vimardamÃnaæ tu parasparaæ tadà 09,019.008a tata÷ prabhagnà sahasà mahÃcamÆ÷; sà pÃï¬avÅ tena narÃdhipena 09,019.008c diÓaÓ catasra÷ sahasà pradhÃvitÃ; gajendravegaæ tam apÃrayantÅ 09,019.009a d­«Âvà ca tÃæ vegavatà prabhagnÃæ; sarve tvadÅyà yudhi yodhamukhyÃ÷ 09,019.009c apÆjayaæs tatra narÃdhipaæ taæ; dadhmuÓ ca ÓaÇkhä ÓaÓisaænikÃÓÃn 09,019.010a Órutvà ninÃdaæ tv atha kauravÃïÃæ; har«Ãd vimuktaæ saha ÓaÇkhaÓabdai÷ 09,019.010c senÃpati÷ pÃï¬avas­¤jayÃnÃæ; päcÃlaputro na mamar«a ro«Ãt 09,019.011a tatas tu taæ vai dviradaæ mahÃtmÃ; pratyudyayau tvaramÃïo jayÃya 09,019.011c jambho yathà ÓakrasamÃgame vai; nÃgendram airÃvaïam indravÃhyam 09,019.012a tam Ãpatantaæ sahasà tu d­«ÂvÃ; päcÃlarÃjaæ yudhi rÃjasiæha÷ 09,019.012c taæ vai dvipaæ pre«ayÃm Ãsa tÆrïaæ; vadhÃya rÃjan drupadÃtmajasya 09,019.013a sa taæ dvipaæ sahasÃbhyÃpatantam; avidhyad arkapratimai÷ p­«atkai÷ 09,019.013c karmÃradhautair niÓitair jvaladbhir; nÃrÃcamukhyais tribhir ugravegai÷ 09,019.014a tato 'parÃn pa¤ca ÓitÃn mahÃtmÃ; nÃrÃcamukhyÃn visasarja kumbhe 09,019.014c sa tais tu viddha÷ paramadvipo raïe; tadà parÃv­tya bh­Óaæ pradudruve 09,019.015a taæ nÃgarÃjaæ sahasà praïunnaæ; vidrÃvyamÃïaæ ca nig­hya ÓÃlva÷ 09,019.015c tottrÃÇkuÓai÷ pre«ayÃm Ãsa tÆrïaæ; päcÃlarÃjasya rathaæ pradiÓya 09,019.016a d­«ÂvÃpatantaæ sahasà tu nÃgaæ; dh­«Âadyumna÷ svarathÃc chÅghram eva 09,019.016c gadÃæ prag­hyÃÓu javena vÅro; bhÆmiæ prapanno bhayavihvalÃÇga÷ 09,019.017a sa taæ rathaæ hemavibhÆ«itÃÇgaæ; sÃÓvaæ sasÆtaæ sahasà vim­dya 09,019.017c utk«ipya hastena tadà mahÃdvipo; vipothayÃm Ãsa vasuædharÃtale 09,019.018a päcÃlarÃjasya sutaæ sa d­«ÂvÃ; tadÃrditaæ nÃgavareïa tena 09,019.018c tam abhyadhÃvat sahasà javena; bhÅma÷ Óikhaï¬Å ca ÓineÓ ca naptà 09,019.019a ÓaraiÓ ca vegaæ sahasà nig­hya; tasyÃbhito 'bhyÃpatato gajasya 09,019.019c sa saæg­hÅto rathibhir gajo vai; cacÃla tair vÃryamÃïaÓ ca saækhye 09,019.020a tata÷ p­«atkÃn pravavar«a rÃjÃ; sÆryo yathà raÓmijÃlaæ samantÃt 09,019.020c tenÃÓugair vadhyamÃnà rathaughÃ÷; pradudruvus tatra tatas tu sarve 09,019.021a tat karma ÓÃlvasya samÅk«ya sarve; päcÃlamatsyà n­pa s­¤jayÃÓ ca 09,019.021c hÃhÃkÃrair nÃdayanta÷ sma yuddhe; dvipaæ samantÃd rurudhur narÃgryÃ÷ 09,019.022a päcÃlarÃjas tvaritas tu ÓÆro; gadÃæ prag­hyÃcalaÓ­ÇgakalpÃm 09,019.022c asaæbhramaæ bhÃrata ÓatrughÃtÅ; javena vÅro 'nusasÃra nÃgam 09,019.023a tato 'tha nÃgaæ dharaïÅdharÃbhaæ; madaæ sravantaæ jaladaprakÃÓam 09,019.023c gadÃæ samÃvidhya bh­Óaæ jaghÃna; päcÃlarÃjasya sutas tarasvÅ 09,019.024a sa bhinnakumbha÷ sahasà vinadya; mukhÃt prabhÆtaæ k«atajaæ vimu¤can 09,019.024c papÃta nÃgo dharaïÅdharÃbha÷; k«itiprakampÃc calito yathÃdri÷ 09,019.025a nipÃtyamÃne tu tadà gajendre; hÃhÃk­te tava putrasya sainye 09,019.025c sa ÓÃlvarÃjasya ÓinipravÅro; jahÃra bhallena Óira÷ Óitena 09,019.026a h­tottamÃÇgo yudhi sÃtvatena; papÃta bhÆmau saha nÃgarÃj¤Ã 09,019.026c yathÃdriÓ­Çgaæ sumahat praïunnaæ; vajreïa devÃdhipacoditena 09,020.001 saæjaya uvÃca 09,020.001a tasmiæs tu nihate ÓÆre ÓÃlve samitiÓobhane 09,020.001c tavÃbhajyad balaæ vegÃd vÃteneva mahÃdruma÷ 09,020.002a tat prabhagnaæ balaæ d­«Âvà k­tavarmà mahÃratha÷ 09,020.002c dadhÃra samare ÓÆra÷ Óatrusainyaæ mahÃbala÷ 09,020.003a saæniv­ttÃs tu te ÓÆrà d­«Âvà sÃtvatam Ãhave 09,020.003c Óailopamaæ sthitaæ rÃjan kÅryamÃïaæ Óarair yudhi 09,020.004a tata÷ pravav­te yuddhaæ kurÆïÃæ pÃï¬avai÷ saha 09,020.004c niv­ttÃnÃæ mahÃrÃja m­tyuæ k­tvà nivartanam 09,020.005a tatrÃÓcaryam abhÆd yuddhaæ sÃtvatasya parai÷ saha 09,020.005c yad eko vÃrayÃm Ãsa pÃï¬usenÃæ durÃsadÃm 09,020.006a te«Ãm anyonyasuh­dÃæ k­te karmaïi du«kare 09,020.006c siæhanÃda÷ prah­«ÂÃnÃæ diva÷sp­k sumahÃn abhÆt 09,020.007a tena Óabdena vitrastÃn päcÃlÃn bharatar«abha 09,020.007c Óiner naptà mahÃbÃhur anvapadyata sÃtyaki÷ 09,020.007d*0115_01 ÓatavarmÃïam atyugraæ mahÃvÅraæ mahÃbalam 09,020.008a sa samÃsÃdya rÃjÃnaæ k«emadhÆrtiæ mahÃbalam 09,020.008c saptabhir niÓitair bÃïair anayad yamasÃdanam 09,020.009a tam ÃyÃntaæ mahÃbÃhuæ pravapantaæ Óitä ÓarÃn 09,020.009c javenÃbhyapatad dhÅmÃn hÃrdikya÷ Óinipuægavam 09,020.010a tau siæhÃv iva nardantau dhanvinau rathinÃæ varau 09,020.010c anyonyam abhyadhÃvetÃæ ÓastrapravaradhÃriïau 09,020.011a pÃï¬avÃ÷ saha päcÃlair yodhÃÓ cÃnye n­pottamÃ÷ 09,020.011c prek«akÃ÷ samapadyanta tayo÷ puru«asiæhayo÷ 09,020.012a nÃrÃcair vatsadantaiÓ ca v­«ïyandhakamahÃrathau 09,020.012c abhijaghnatur anyonyaæ prah­«ÂÃv iva ku¤jarau 09,020.013a carantau vividhÃn mÃrgÃn hÃrdikyaÓinipuægavau 09,020.013c muhur antardadhÃte tau bÃïav­«Âyà parasparam 09,020.014a cÃpavegabaloddhÆtÃn mÃrgaïÃn v­«ïisiæhayo÷ 09,020.014c ÃkÃÓe samapaÓyÃma pataægÃn iva ÓÅghragÃn 09,020.015a tam ekaæ satyakarmÃïam ÃsÃdya h­dikÃtmaja÷ 09,020.015c avidhyan niÓitair bÃïaiÓ caturbhiÓ caturo hayÃn 09,020.016a sa dÅrghabÃhu÷ saækruddhas tottrÃrdita iva dvipa÷ 09,020.016c a«ÂÃbhi÷ k­tavarmÃïam avidhyat parame«ubhi÷ 09,020.017a tata÷ pÆrïÃyatots­«Âai÷ k­tavarmà ÓilÃÓitai÷ 09,020.017c sÃtyakiæ tribhir Ãhatya dhanur ekena cicchide 09,020.018a nik­ttaæ tad dhanu÷Óre«Âham apÃsya Óinipuægava÷ 09,020.018c anyad Ãdatta vegena Óaineya÷ saÓaraæ dhanu÷ 09,020.019a tad ÃdÃya dhanu÷Óre«Âhaæ vari«Âha÷ sarvadhanvinÃm 09,020.019c Ãropya ca mahÃvÅryo mahÃbuddhir mahÃbala÷ 09,020.020a am­«yamÃïo dhanu«aÓ chedanaæ k­tavarmaïà 09,020.020c kupito 'tiratha÷ ÓÅghraæ k­tavarmÃïam abhyayÃt 09,020.021a tata÷ suniÓitair bÃïair daÓabhi÷ Óinipuægava÷ 09,020.021c jaghÃna sÆtam aÓvÃæÓ ca dhvajaæ ca k­tavarmaïa÷ 09,020.022a tato rÃjan mahe«vÃsa÷ k­tavarmà mahÃratha÷ 09,020.022c hatÃÓvasÆtaæ saæprek«ya rathaæ hemapari«k­tam 09,020.023a ro«eïa mahatÃvi«Âa÷ ÓÆlam udyamya mÃri«a 09,020.023c cik«epa bhujavegena jighÃæsu÷ Óinipuægavam 09,020.024a tac chÆlaæ sÃtvato hy Ãjau nirbhidya niÓitai÷ Óarai÷ 09,020.024c cÆrïitaæ pÃtayÃm Ãsa mohayann iva mÃdhavam 09,020.024e tato 'pareïa bhallena h­dy enaæ samatìayat 09,020.025a sa yuddhe yuyudhÃnena hatÃÓvo hatasÃrathi÷ 09,020.025c k­tavarmà k­tÃstreïa dharaïÅm anvapadyata 09,020.026a tasmin sÃtyakinà vÅre dvairathe virathÅk­te 09,020.026c samapadyata sarve«Ãæ sainyÃnÃæ sumahad bhayam 09,020.027a putrasya tava cÃtyarthaæ vi«Ãda÷ samapadyata 09,020.027c hatasÆte hatÃÓve ca virathe k­tavarmaïi 09,020.028a hatÃÓvaæ ca samÃlak«ya hatasÆtam ariædamam 09,020.028c abhyadhÃvat k­po rÃja¤ jighÃæsu÷ Óinipuægavam 09,020.029a tam Ãropya rathopasthe mi«atÃæ sarvadhanvinÃm 09,020.029c apovÃha mahÃbÃhus tÆrïam ÃyodhanÃd api 09,020.030a Óaineye 'dhi«Âhite rÃjan virathe k­tavarmaïi 09,020.030c duryodhanabalaæ sarvaæ punar ÃsÅt parÃÇmukham 09,020.031a tatpare nÃvabudhyanta sainyena rajasÃv­te 09,020.031c tÃvakÃ÷ pradrutà rÃjan duryodhanam ­te n­pam 09,020.032a duryodhanas tu saæprek«ya bhagnaæ svabalam antikÃt 09,020.032c javenÃbhyapatat tÆrïaæ sarvÃæÓ caiko nyavÃrayat 09,020.033a pÃï¬ÆæÓ ca sarvÃn saækruddho dh­«Âadyumnaæ ca pÃr«atam 09,020.033c Óikhaï¬inaæ draupadeyÃn päcÃlÃnÃæ ca ye gaïÃ÷ 09,020.034a kekayÃn somakÃæÓ caiva päcÃlÃæÓ caiva mÃri«a 09,020.034c asaæbhramaæ durÃdhar«a÷ Óitair astrair avÃrayat 09,020.035a ati«Âhad Ãhave yatta÷ putras tava mahÃbala÷ 09,020.035c yathà yaj¤e mahÃn agnir mantrapÆta÷ prakÃÓayan 09,020.035d*0116_01 tathà duryodhano rÃjà saægrÃme sarvato 'bhavat 09,020.036a taæ pare nÃbhyavartanta martyà m­tyum ivÃhave 09,020.036c athÃnyaæ ratham ÃsthÃya hÃrdikya÷ samapadyata 09,021.001 saæjaya uvÃca 09,021.001a putras tu te mahÃrÃja rathastho rathinÃæ vara÷ 09,021.001b*0117_01 durdhara÷ sa pumÃn kaÓ cit pÃï¬avÃn prati bhÃrata 09,021.001c durutsaho babhau yuddhe yathà rudra÷ pratÃpavÃn 09,021.002a tasya bÃïasahasrais tu pracchannà hy abhavan mahÅ 09,021.002c parÃæÓ ca si«ice bÃïair dhÃrÃbhir iva parvatÃn 09,021.003a na ca so 'sti pumÃn kaÓ cit pÃï¬avÃnÃæ mahÃhave 09,021.003c hayo gajo ratho vÃpi yo 'sya bÃïair avik«ata÷ 09,021.004a yaæ yaæ hi samare yodhaæ prapaÓyÃmi viÓÃæ pate 09,021.004c sa sa bÃïaiÓ cito 'bhÆd vai putreïa tava bhÃrata 09,021.005a yathà sainyena rajasà samuddhÆtena vÃhinÅ 09,021.005c pratyad­Óyata saæchannà tathà bÃïair mahÃtmana÷ 09,021.006a bÃïabhÆtÃm apaÓyÃma p­thivÅæ p­thivÅpate 09,021.006c duryodhanena prak­tÃæ k«iprahastena dhanvinà 09,021.007a te«u yodhasahasre«u tÃvake«u pare«u ca 09,021.007c eko duryodhano hy ÃsÅt pumÃn iti matir mama 09,021.008a tatrÃdbhutam apaÓyÃma tava putrasya vikramam 09,021.008c yad ekaæ sahitÃ÷ pÃrthà nÃtyavartanta bhÃrata 09,021.009a yudhi«Âhiraæ ÓatenÃjau vivyÃdha bharatar«abha 09,021.009c bhÅmasenaæ ca saptatyà sahadevaæ ca saptabhi÷ 09,021.010a nakulaæ ca catu÷«a«Âyà dh­«Âadyumnaæ ca pa¤cabhi÷ 09,021.010c saptabhir draupadeyÃæÓ ca tribhir vivyÃdha sÃtyakim 09,021.010e dhanuÓ ciccheda bhallena sahadevasya mÃri«a 09,021.011a tad apÃsya dhanuÓ chinnaæ mÃdrÅputra÷ pratÃpavÃn 09,021.011c abhyadhÃvata rÃjÃnaæ prag­hyÃnyan mahad dhanu÷ 09,021.011e tato duryodhanaæ saækhye vivyÃdha daÓabhi÷ Óarai÷ 09,021.012a nakulaÓ ca tato vÅro rÃjÃnaæ navabhi÷ Óarai÷ 09,021.012c ghorarÆpair mahe«vÃso vivyÃdha ca nanÃda ca 09,021.013a sÃtyakiÓ cÃpi rÃjÃnaæ ÓareïÃnataparvaïà 09,021.013c draupadeyÃs trisaptatyà dharmarÃjaÓ ca saptabhi÷ 09,021.013e aÓÅtyà bhÅmasenaÓ ca Óarai rÃjÃnam Ãrdayat 09,021.014a samantÃt kÅryamÃïas tu bÃïasaæghair mahÃtmabhi÷ 09,021.014c na cacÃla mahÃrÃja sarvasainyasya paÓyata÷ 09,021.015a lÃghavaæ sau«Âhavaæ cÃpi vÅryaæ caiva mahÃtmana÷ 09,021.015c ati sarvÃïi bhÆtÃni dad­Óu÷ sarvamÃnavÃ÷ 09,021.016a dhÃrtarëÂrÃs tu rÃjendra yÃtvà tu svalpam antaram 09,021.016c apaÓyamÃnà rÃjÃnaæ paryavartanta daæÓitÃ÷ 09,021.017a te«Ãm ÃpatatÃæ ghoras tumula÷ samajÃyata 09,021.017c k«ubdhasya hi samudrasya prÃv­ÂkÃle yathà niÓi 09,021.018a samÃsÃdya raïe te tu rÃjÃnam aparÃjitam 09,021.018c pratyudyayur mahe«vÃsÃ÷ pÃï¬avÃn ÃtatÃyina÷ 09,021.019a bhÅmasenaæ raïe kruddhaæ droïaputro nyavÃrayat 09,021.019c tato bÃïair mahÃrÃja pramuktai÷ sarvatodiÓam 09,021.019e nÃj¤Ãyanta raïe vÅrà na diÓa÷ pradiÓas tathà 09,021.020a tÃv ubhau krÆrakarmÃïÃv ubhau bhÃrata du÷sahau 09,021.020c ghorarÆpam ayudhyetÃæ k­tapratik­tai«iïau 09,021.020e trÃsayantau jagat sarvaæ jyÃk«epavihatatvacau 09,021.021a Óakunis tu raïe vÅro yudhi«Âhiram apŬayat 09,021.021c tasyÃÓvÃæÓ caturo hatvà subalasya suto vibhu÷ 09,021.021d*0118_01 yantreïa hanyamÃnau tu rathÃÇgÃv api cicchide 09,021.021d*0118_02 maï¬alÃgraæ dhanuÓ cÃpi niÓitÃæs tomarÃn api 09,021.021d*0118_03 nÃrÃcÃn ardhanÃrÃcÃn supuïyÃn mudgarÃn api 09,021.021d*0118_04 svarïadaï¬Ãæ ca Óaktiæ ca bhiï¬ipÃlÃn parasvadhÃn 09,021.021d*0118_05 nirundhayan satyadh­tiæ k­tvaitat karma dÃruïam 09,021.021e nÃdaæ cakÃra balavÃn sarvasainyÃni kampayan 09,021.022a etasminn antare vÅraæ rÃjÃnam aparÃjitam 09,021.022c apovÃha rathenÃjau sahadeva÷ pratÃpavÃn 09,021.023a athÃnyaæ ratham ÃsthÃya dharmarÃjo yudhi«Âhira÷ 09,021.023c Óakuniæ navabhir viddhvà punar vivyÃdha pa¤cabhi÷ 09,021.023e nanÃda ca mahÃnÃdaæ pravara÷ sarvadhanvinÃm 09,021.024a tad yuddham abhavac citraæ ghorarÆpaæ ca mÃri«a 09,021.024c Åk«it­prÅtijananaæ siddhacÃraïasevitam 09,021.025a ulÆkas tu mahe«vÃsaæ nakulaæ yuddhadurmadam 09,021.025c abhyadravad ameyÃtmà Óaravar«ai÷ samantata÷ 09,021.026a tathaiva nakula÷ ÓÆra÷ saubalasya sutaæ raïe 09,021.026c Óaravar«eïa mahatà samantÃt paryavÃrayat 09,021.027a tau tatra samare vÅrau kulaputrau mahÃrathau 09,021.027c yodhayantÃv apaÓyetÃæ parasparak­tÃgasau 09,021.028a tathaiva k­tavarmà tu Óaineyaæ ÓatrutÃpanam 09,021.028c yodhaya¤ ÓuÓubhe rÃjan balaæ Óakra ivÃhave 09,021.029a duryodhano dhanuÓ chittvà dh­«Âadyumnasya saæyuge 09,021.029b*0119_01 pa¤cabhir niÓitais tÅk«ïai÷ Óarair vivyÃdha mar«ayan 09,021.029c athainaæ chinnadhanvÃnaæ vivyÃdha niÓitai÷ Óarai÷ 09,021.030a dh­«Âadyumno 'pi samare prag­hya paramÃyudham 09,021.030c rÃjÃnaæ yodhayÃm Ãsa paÓyatÃæ sarvadhanvinÃm 09,021.031a tayor yuddhaæ mahac cÃsÅt saægrÃme bharatar«abha 09,021.031c prabhinnayor yathà saktaæ mattayor varahastino÷ 09,021.032a gautamas tu raïe kruddho draupadeyÃn mahÃbalÃn 09,021.032c vivyÃdha bahubhi÷ ÓÆra÷ Óarai÷ saænataparvabhi÷ 09,021.033a tasya tair abhavad yuddham indriyair iva dehina÷ 09,021.033c ghorarÆpam asaævÃryaæ nirmaryÃdam atÅva ca 09,021.034a te ca taæ pŬayÃm Ãsur indriyÃïÅva bÃliÓam 09,021.034c sa ca tÃn pratisaærabdha÷ pratyayodhayad Ãhave 09,021.035a evaæ citram abhÆd yuddhaæ tasya tai÷ saha bhÃrata 09,021.035c utthÃyotthÃya hi yathà dehinÃm indriyair vibho 09,021.036a narÃÓ caiva narai÷ sÃrdhaæ dantino dantibhis tathà 09,021.036c hayà hayai÷ samÃsaktà rathino rathibhis tathà 09,021.036e saækulaæ cÃbhavad bhÆyo ghorarÆpaæ viÓÃæ pate 09,021.037a idaæ citram idaæ ghoram idaæ raudram iti prabho 09,021.037c yuddhÃny Ãsan mahÃrÃja ghorÃïi ca bahÆni ca 09,021.038a te samÃsÃdya samare parasparam ariædamÃ÷ 09,021.038c vivyadhuÓ caiva jaghnuÓ ca samÃsÃdya mahÃhave 09,021.039a te«Ãæ ÓastrasamudbhÆtaæ rajas tÅvram ad­Óyata 09,021.039c pravÃtenoddhataæ rÃjan dhÃvadbhiÓ cÃÓvasÃdibhi÷ 09,021.040a rathanemisamudbhÆtaæ ni÷ÓvÃsaiÓ cÃpi dantinÃm 09,021.040c raja÷ saædhyÃbhrakapilaæ divÃkarapathaæ yayau 09,021.040d*0120_01 ekacchÃyam ivÃkÃÓaæ samabhÆt tatra dhanvinÃm 09,021.041a rajasà tena saæp­kte bhÃskare ni«prabhÅk­te 09,021.041c saæchÃditÃbhavad bhÆmis te ca ÓÆrà mahÃrathÃ÷ 09,021.042a muhÆrtÃd iva saæv­ttaæ nÅrajaskaæ samantata÷ 09,021.042c vÅraÓoïitasiktÃyÃæ bhÆmau bharatasattama 09,021.042e upÃÓÃmyat tatas tÅvraæ tad rajo ghoradarÓanam 09,021.043a tato 'paÓyaæ mahÃrÃja dvaædvayuddhÃni bhÃrata 09,021.043c yathÃprÃgryaæ yathÃjye«Âhaæ madhyÃhne vai sudÃruïe 09,021.043e varmaïÃæ tatra rÃjendra vyad­ÓyantojjvalÃ÷ prabhÃ÷ 09,021.044a Óabda÷ sutumula÷ saækhye ÓarÃïÃæ patatÃm abhÆt 09,021.044c mahÃveïuvanasyeva dahyamÃnasya sarvata÷ 09,022.001 saæjaya uvÃca 09,022.001a vartamÃne tathà yuddhe ghorarÆpe bhayÃnake 09,022.001c abhajyata balaæ tatra tava putrasya pÃï¬avai÷ 09,022.002a tÃæs tu yatnena mahatà saænivÃrya mahÃrathÃn 09,022.002c putras te yodhayÃm Ãsa pÃï¬avÃnÃm anÅkinÅm 09,022.003a niv­ttÃ÷ sahasà yodhÃs tava putrapriyai«iïa÷ 09,022.003c saæniv­tte«u te«v evaæ yuddham ÃsÅt sudÃruïam 09,022.004a tÃvakÃnÃæ pare«Ãæ ca devÃsuraraïopamam 09,022.004c pare«Ãæ tava sainye ca nÃsÅt kaÓ cit parÃÇmukha÷ 09,022.005a anumÃnena yudhyante saæj¤ÃbhiÓ ca parasparam 09,022.005c te«Ãæ k«ayo mahÃn ÃsÅd yudhyatÃm itaretaram 09,022.006a tato yudhi«Âhiro rÃjà krodhena mahatà yuta÷ 09,022.006c jigÅ«amÃïa÷ saægrÃme dhÃrtarëÂrÃn sarÃjakÃn 09,022.007a tribhi÷ ÓÃradvataæ viddhvà rukmapuÇkhai÷ ÓilÃÓitai÷ 09,022.007c caturbhir nijaghÃnÃÓvÃn kalyÃïÃn k­tavarmaïa÷ 09,022.008a aÓvatthÃmà tu hÃrdikyam apovÃha yaÓasvinam 09,022.008c atha ÓÃradvato '«ÂÃbhi÷ pratyavidhyad yudhi«Âhiram 09,022.009a tato duryodhano rÃjà rathÃn saptaÓatÃn raïe 09,022.009c pre«ayad yatra rÃjÃsau dharmaputro yudhi«Âhira÷ 09,022.010a te rathà rathibhir yuktà manomÃrutaraæhasa÷ 09,022.010c abhyadravanta saægrÃme kaunteyasya rathaæ prati 09,022.011a te samantÃn mahÃrÃja parivÃrya yudhi«Âhiram 09,022.011c ad­Óyaæ sÃyakaiÓ cakrur meghà iva divÃkaram 09,022.011d*0121_01 te d­«Âvà dharmarÃjÃnaæ kauravais taæ tathÃk­tam 09,022.012a nÃm­«yanta susaærabdhÃ÷ Óikhaï¬ipramukhà rathÃ÷ 09,022.012c rathair agryajavair yuktai÷ kiÇkiïÅjÃlasaæv­tai÷ 09,022.012e Ãjagmur abhirak«anta÷ kuntÅputraæ yudhi«Âhiram 09,022.013a tata÷ pravav­te raudra÷ saægrÃma÷ Óoïitodaka÷ 09,022.013a*0122_01 **** **** devÃsuraraïopamam 09,022.013a*0122_02 tathÃnyat sumahac caiva 09,022.013c pÃï¬avÃnÃæ kurÆïÃæ ca yamarëÂravivardhana÷ 09,022.014a rathÃn saptaÓatÃn hatvà kurÆïÃm ÃtatÃyinÃm 09,022.014c pÃï¬avÃ÷ saha päcÃlai÷ punar evÃbhyavÃrayan 09,022.015a tatra yuddhaæ mahac cÃsÅt tava putrasya pÃï¬avai÷ 09,022.015c na ca nas tÃd­Óaæ d­«Âaæ naiva cÃpi pariÓrutam 09,022.016a vartamÃne tathà yuddhe nirmaryÃde samantata÷ 09,022.016c vadhyamÃne«u yodhe«u tÃvake«v itare«u ca 09,022.017a ninadatsu ca yodhe«u ÓaÇkhavaryaiÓ ca pÆritai÷ 09,022.017b*0123_01 jyÃgho«air yodhamukhyÃnÃæ talagho«ai÷ samaætata÷ 09,022.017c utk­«Âai÷ siæhanÃdaiÓ ca garjitena ca dhanvinÃm 09,022.018a atiprav­ddhe yuddhe ca chidyamÃne«u marmasu 09,022.018c dhÃvamÃne«u yodhe«u jayag­ddhi«u mÃri«a 09,022.019a saæhÃre sarvato jÃte p­thivyÃæ Óokasaæbhave 09,022.019c bahvÅnÃm uttamastrÅïÃæ sÅmantoddharaïe tathà 09,022.020a nirmaryÃde tathà yuddhe vartamÃne sudÃruïe 09,022.020c prÃdurÃsan vinÃÓÃya tadotpÃtÃ÷ sudÃruïÃ÷ 09,022.020e cacÃla Óabdaæ kurvÃïà saparvatavanà mahÅ 09,022.021a sadaï¬Ã÷ solmukà rÃja¤ ÓÅryamÃïÃ÷ samantata÷ 09,022.021c ulkÃ÷ petur divo bhÆmÃv Ãhatya ravimaï¬alam 09,022.022a vi«vagvÃtÃ÷ prÃdurÃsan nÅcai÷ Óarkaravar«iïa÷ 09,022.022c aÓrÆïi mumucur nÃgà vepathuÓ cÃsp­Óad bh­Óam 09,022.023a etÃn ghorÃn anÃd­tya samutpÃtÃn sudÃruïÃn 09,022.023c punar yuddhÃya saæmantrya k«atriyÃs tasthur avyathÃ÷ 09,022.023e ramaïÅye kuruk«etre puïye svargaæ yiyÃsava÷ 09,022.024a tato gÃndhÃrarÃjasya putra÷ Óakunir abravÅt 09,022.024b*0124_01 Óakuni÷ paramayà Óaktyà pÃï¬avaæ balam Ãdravat 09,022.024c yudhyadhvam agrato yÃvat p­«Âhato hanmi pÃï¬avÃn 09,022.024d*0125_01 te yÃvat p­«Âhato hanti pÃï¬avÃn raïadurmadÃn 09,022.025a tato na÷ saæprayÃtÃnÃæ madrayodhÃs tarasvina÷ 09,022.025c h­«ÂÃ÷ kilakilÃÓabdam akurvantÃpare tathà 09,022.026a asmÃæs tu punar ÃsÃdya labdhalak«Ã durÃsadÃ÷ 09,022.026c ÓarÃsanÃni dhunvanta÷ Óaravar«air avÃkiran 09,022.027a tato hataæ parais tatra madrarÃjabalaæ tadà 09,022.027c duryodhanabalaæ d­«Âvà punar ÃsÅt parÃÇmukham 09,022.028a gÃndhÃrarÃjas tu punar vÃkyam Ãha tato balÅ 09,022.028c nivartadhvam adharmaj¤Ã yudhyadhvaæ kiæ s­tena va÷ 09,022.028d*0126_01 suranÃrÅratisukhaæ vimardam evam anyathà 09,022.028d*0126_02 utpÃÂitaæ dvÃram etac chrÅmat tridaÓasadmana÷ 09,022.028d*0126_03 evam uktvà jagÃmÃÓu Óakunis tÃæ puna÷ puna÷ 09,022.028d*0126_04 lak«adhvajaæ vasi«Âhaæ ca manonilajavaæ mahat 09,022.029a anÅkaæ daÓasÃhasram aÓvÃnÃæ bharatar«abha 09,022.029c ÃsÅd gÃndhÃrarÃjasya vimalaprÃsayodhinÃm 09,022.030a balena tena vikramya vartamÃne janak«aye 09,022.030c p­«Âhata÷ pÃï¬avÃnÅkam abhyaghnan niÓitai÷ Óarai÷ 09,022.031a tad abhram iva vÃtena k«ipyamÃïaæ samantata÷ 09,022.031c abhajyata mahÃrÃja pÃï¬ÆnÃæ sumahad balam 09,022.032a tato yudhi«Âhira÷ prek«ya bhagnaæ svabalam antikÃt 09,022.032c abhyacodayad avyagra÷ sahadevaæ mahÃbalam 09,022.033a asau subalaputro no jaghanaæ pŬya daæÓita÷ 09,022.033c senÃæ nisÆdayanty e«a paÓya pÃï¬ava durmatim 09,022.034a gaccha tvaæ draupadeyÃÓ ca Óakuniæ saubalaæ jahi 09,022.034c rathÃnÅkam ahaæ rak«ye päcÃlasahito 'nagha 09,022.035a gacchantu ku¤jarÃ÷ sarve vÃjinaÓ ca saha tvayà 09,022.035c pÃdÃtÃÓ ca trisÃhasrÃ÷ Óakuniæ saubalaæ jahi 09,022.035d*0127_01 kiranto yatra caivÃsmÃn pariÓi«Âo mahÃmate 09,022.035d*0127_02 mamÃnudhyÃnamahimà bhavi«yati na saæÓaya÷ 09,022.035d*0127_03 na ca ÓÃsanakartÃnyas tvattas ti«Âhati kaÓ cana 09,022.035d*0127_04 yad Ãj¤ÃpayasÅty evam avadat prÅtimÃnasa÷ 09,022.036a tato gajÃ÷ saptaÓatÃÓ cÃpapÃïibhir ÃsthitÃ÷ 09,022.036c pa¤ca cÃÓvasahasrÃïi sahadevaÓ ca vÅryavÃn 09,022.037a pÃdÃtÃÓ ca trisÃhasrà draupadeyÃÓ ca sarvaÓa÷ 09,022.037c raïe hy abhyadravaæs te tu Óakuniæ yuddhadurmadam 09,022.038a tatas tu saubalo rÃjann abhyatikramya pÃï¬avÃn 09,022.038c jaghÃna p­«Âhata÷ senÃæ jayag­dhra÷ pratÃpavÃn 09,022.039a aÓvÃrohÃs tu saærabdhÃ÷ pÃï¬avÃnÃæ tarasvinÃm 09,022.039c prÃviÓan saubalÃnÅkam abhyatikramya tÃn rathÃn 09,022.040a te tatra sÃdina÷ ÓÆrÃ÷ saubalasya mahad balam 09,022.040c gajamadhye 'vati«Âhanta÷ Óaravar«air avÃkiran 09,022.041a tad udyatagadÃprÃsam akÃpuru«asevitam 09,022.041c prÃvartata mahad yuddhaæ rÃjan durmantrite tava 09,022.042a upÃramanta jyÃÓabdÃ÷ prek«akà rathino 'bhavan 09,022.042c na hi sve«Ãæ pare«Ãæ và viÓe«a÷ pratyad­Óyata 09,022.043a ÓÆrabÃhuvis­«ÂÃnÃæ ÓaktÅnÃæ bharatar«abha 09,022.043c jyoti«Ãm iva saæpÃtam apaÓyan kurupÃï¬avÃ÷ 09,022.044a ­«Âibhir vimalÃbhiÓ ca tatra tatra viÓÃæ pate 09,022.044c saæpatantÅbhir ÃkÃÓam Ãv­taæ bahv aÓobhata 09,022.045a prÃsÃnÃæ patatÃæ rÃjan rÆpam ÃsÅt samantata÷ 09,022.045c ÓalabhÃnÃm ivÃkÃÓe tadà bharatasattama 09,022.046a rudhirok«itasarvÃÇgà vipraviddhair niyant­bhi÷ 09,022.046c hayÃ÷ paripatanti sma ÓataÓo 'tha sahasraÓa÷ 09,022.047a anyonyaparipi«ÂÃÓ ca samÃsÃdya parasparam 09,022.047c avik«atÃ÷ sma d­Óyante vamanto rudhiraæ mukhai÷ 09,022.048a tato 'bhavat tamo ghoraæ sainyena rajasà v­te 09,022.048c tÃn apÃkramato 'drÃk«aæ tasmÃd deÓÃd ariædamÃn 09,022.048e aÓvÃn rÃjan manu«yÃæÓ ca rajasà saæv­te sati 09,022.049a bhÆmau nipatitÃÓ cÃnye vamanto rudhiraæ bahu 09,022.049c keÓÃkeÓisamÃlagnà na ÓekuÓ ce«Âituæ janÃ÷ 09,022.050a anyonyam aÓvap­«Âhebhyo vikar«anto mahÃbalÃ÷ 09,022.050c mallà iva samÃsÃdya nijaghnur itaretaram 09,022.050e aÓvaiÓ ca vyapak­«yanta bahavo 'tra gatÃsava÷ 09,022.051a bhÆmau nipatitÃÓ cÃnye bahavo vijayai«iïa÷ 09,022.051c tatra tatra vyad­Óyanta puru«Ã÷ ÓÆramÃnina÷ 09,022.052a raktok«itaiÓ chinnabhujair apak­«ÂaÓiroruhai÷ 09,022.052c vyad­Óyata mahÅ kÅrïà ÓataÓo 'tha sahasraÓa÷ 09,022.053a dÆraæ na Óakyaæ tatrÃsÅd gantum aÓvena kena cit 09,022.053c sÃÓvÃrohair hatair aÓvair Ãv­te vasudhÃtale 09,022.054a rudhirok«itasaænÃhair ÃttaÓastrair udÃyudhai÷ 09,022.054c nÃnÃpraharaïair ghorai÷ parasparavadhai«ibhi÷ 09,022.054e susaænik­«Âai÷ saægrÃme hatabhÆyi«Âhasainikai÷ 09,022.055a sa muhÆrtaæ tato yuddhvà saubalo 'tha viÓÃæ pate 09,022.055c «aÂsahasrair hayai÷ Ói«Âair apÃyÃc chakunis tata÷ 09,022.056a tathaiva pÃï¬avÃnÅkaæ rudhireïa samuk«itam 09,022.056c «aÂsahasrair hayai÷ Ói«Âair apÃyÃc chrÃntavÃhanam 09,022.057a aÓvÃrohÃs tu pÃï¬ÆnÃm abruvan rudhirok«itÃ÷ 09,022.057b*0128_01 Óakuniæ mÃrayÃmo 'dya sahaputraæ sabÃndhavam 09,022.057b*0128_02 tato duryodhanaæ pÃpaæ pÃï¬avÃnÃæ prasÃdata÷ 09,022.057c susaænik­«ÂÃ÷ saægrÃme bhÆyi«Âhaæ tyaktajÅvitÃ÷ 09,022.058a neha Óakyaæ rathair yoddhuæ kuta eva mahÃgajai÷ 09,022.058c rathÃn eva rathà yÃntu ku¤jarÃ÷ ku¤jarÃn api 09,022.058d*0129_01 vayaæ paÓcÃd gami«yÃma÷ sahitÃs tyaktajÅvitÃ÷ 09,022.058d*0129_02 bh­Óaæ palÃyane tasmÃd upÃdhiæ samupÃÓritÃ÷ 09,022.059a pratiyÃto hi Óakuni÷ svam anÅkam avasthita÷ 09,022.059c na puna÷ saubalo rÃjà yuddham abhyÃgami«yati 09,022.060a tatas tu draupadeyÃÓ ca te ca mattà mahÃdvipÃ÷ 09,022.060c prayayur yatra päcÃlyo dh­«Âadyumno mahÃratha÷ 09,022.061a sahadevo 'pi kauravya rajomeghe samutthite 09,022.061c ekÃkÅ prayayau tatra yatra rÃjà yudhi«Âhira÷ 09,022.062a tatas te«u prayÃte«u Óakuni÷ saubala÷ puna÷ 09,022.062c pÃrÓvato 'bhyahanat kruddho dh­«Âadyumnasya vÃhinÅm 09,022.063a tat punas tumulaæ yuddhaæ prÃïÃæs tyaktvÃbhyavartata 09,022.063c tÃvakÃnÃæ pare«Ãæ ca parasparavadhai«iïÃm 09,022.064a te hy anyonyam avek«anta tasmin vÅrasamÃgame 09,022.064c yodhÃ÷ paryapatan rÃja¤ ÓataÓo 'tha sahasraÓa÷ 09,022.065a asibhiÓ chidyamÃnÃnÃæ ÓirasÃæ lokasaæk«aye 09,022.065c prÃdurÃsÅn mahÃÓabdas tÃlÃnÃæ patatÃm iva 09,022.066a vimuktÃnÃæ ÓarÅrÃïÃæ bhinnÃnÃæ patatÃæ bhuvi 09,022.066c sÃyudhÃnÃæ ca bÃhÆnÃm urÆïÃæ ca viÓÃæ pate 09,022.066e ÃsÅt kaÂakaÂÃÓabda÷ sumahÃn romahar«aïa÷ 09,022.067a nighnanto niÓitai÷ Óastrair bhrÃtÌn putrÃn sakhÅn api 09,022.067c yodhÃ÷ paripatanti sma yathÃmi«ak­te khagÃ÷ 09,022.068a anyonyaæ pratisaærabdhÃ÷ samÃsÃdya parasparam 09,022.068c ahaæ pÆrvam ahaæ pÆrvam iti nyaghnan sahasraÓa÷ 09,022.069a saæghÃtair Ãsanabhra«Âair aÓvÃrohair gatÃsubhi÷ 09,022.069c hayÃ÷ paripatanti sma ÓataÓo 'tha sahasraÓa÷ 09,022.070a sphuratÃæ pratipi«ÂÃnÃm aÓvÃnÃæ ÓÅghrasÃriïÃm 09,022.070c stanatÃæ ca manu«yÃïÃæ saænaddhÃnÃæ viÓÃæ pate 09,022.071a Óakty­«ÂiprÃsaÓabdaÓ ca tumula÷ samajÃyata 09,022.071c bhindatÃæ paramarmÃïi rÃjan durmantrite tava 09,022.071d*0130_01 evaæ hi yodhÃ÷ saærabdhÃ÷ parasparasamÃhatÃ÷ 09,022.072a ÓramÃbhibhÆtÃ÷ saærabdhÃ÷ ÓrÃntavÃhÃ÷ pipÃsitÃ÷ 09,022.072c vik«atÃÓ ca Óitai÷ Óastrair abhyavartanta tÃvakÃ÷ 09,022.073a mattà rudhiragandhena bahavo 'tra vicetasa÷ 09,022.073c jaghnu÷ parÃn svakÃæÓ caiva prÃptÃn prÃptÃn anantarÃn 09,022.074a bahavaÓ ca gataprÃïÃ÷ k«atriyà jayag­ddhina÷ 09,022.074c bhÆmÃv abhyapatan rÃja¤ Óarav­«Âibhir Ãv­tÃ÷ 09,022.075a v­kag­dhraÓ­gÃlÃnÃæ tumule modane 'hani 09,022.075c ÃsÅd balak«ayo ghoras tava putrasya paÓyata÷ 09,022.076a narÃÓvakÃyasaæchannà bhÆmir ÃsÅd viÓÃæ pate 09,022.076c rudhirodakacitrà ca bhÅrÆïÃæ bhayavardhinÅ 09,022.077a asibhi÷ paÂÂiÓai÷ ÓÆlais tak«amÃïÃ÷ puna÷ puna÷ 09,022.077c tÃvakÃ÷ pÃï¬avÃÓ caiva nÃbhyavartanta bhÃrata 09,022.078a praharanto yathÃÓakti yÃvat prÃïasya dhÃraïam 09,022.078c yodhÃ÷ paripatanti sma vamanto rudhiraæ vraïai÷ 09,022.079a Óiro g­hÅtvà keÓe«u kabandha÷ samad­Óyata 09,022.079c udyamya niÓitaæ kha¬gaæ rudhireïa samuk«itam 09,022.080a athotthite«u bahu«u kabandhe«u janÃdhipa 09,022.080c tathà rudhiragandhena yodhÃ÷ kaÓmalam ÃviÓan 09,022.081a mandÅbhÆte tata÷ Óabde pÃï¬avÃnÃæ mahad balam 09,022.081c alpÃvaÓi«Âais turagair abhyavartata saubala÷ 09,022.082a tato 'bhyadhÃvaæs tvaritÃ÷ pÃï¬avà jayag­ddhina÷ 09,022.082c padÃtayaÓ ca nÃgÃÓ ca sÃdinaÓ codyatÃyudhÃ÷ 09,022.083a ko«ÂakÅk­tya cÃpy enaæ parik«ipya ca sarvaÓa÷ 09,022.083c Óastrair nÃnÃvidhair jaghnur yuddhapÃraæ titÅr«ava÷ 09,022.083d*0131_01 drÃvyamÃïaæ balaæ d­«Âvà tava putrasya paÓyata÷ 09,022.084a tvadÅyÃs tÃæs tu saæprek«ya sarvata÷ samabhidrutÃn 09,022.084c sÃÓvapattidviparathÃ÷ pÃï¬avÃn abhidudruvu÷ 09,022.085a ke cit padÃtaya÷ padbhir mu«ÂibhiÓ ca parasparam 09,022.085c nijaghnu÷ samare ÓÆrÃ÷ k«ÅïaÓastrÃs tato 'patan 09,022.086a rathebhyo rathina÷ petur dvipebhyo hastisÃdina÷ 09,022.086c vimÃnebhya iva bhra«ÂÃ÷ siddhÃ÷ puïyak«ayÃd yathà 09,022.087a evam anyonyam Ãyastà yodhà jaghnur mahÃm­dhe 09,022.087c pitÌn bhrÃtÌn vayasyÃæÓ ca putrÃn api tathÃpare 09,022.088a evam ÃsÅd amaryÃdaæ yuddhaæ bharatasattama 09,022.088c prÃsÃsibÃïakalile vartamÃne sudÃruïe 09,023.001 saæjaya uvÃca 09,023.001a tasmi¤ Óabde m­dau jÃte pÃï¬avair nihate bale 09,023.001c aÓvai÷ saptaÓatai÷ Ói«Âair upÃvartata saubala÷ 09,023.002a sa yÃtvà vÃhinÅæ tÆrïam abravÅt tvarayan yudhi 09,023.002c yudhyadhvam iti saæh­«ÂÃ÷ puna÷ punar ariædama÷ 09,023.002e ap­cchat k«atriyÃæs tatra kva nu rÃjà mahÃratha÷ 09,023.003a Óakunes tu vaca÷ Órutvà ta Æcur bharatar«abha 09,023.003c asau ti«Âhati kauravyo raïamadhye mahÃratha÷ 09,023.004a yatraitat sumahac chatraæ pÆrïacandrasamaprabham 09,023.004c yatraite satalatrÃïà rathÃs ti«Âhanti daæÓitÃ÷ 09,023.005a yatrai«a Óabdas tumula÷ parjanyaninadopama÷ 09,023.005c tatra gaccha drutaæ rÃjaæs tato drak«yasi kauravam 09,023.006a evam uktas tu tai÷ ÓÆrai÷ Óakuni÷ saubalas tadà 09,023.006c prayayau tatra yatrÃsau putras tava narÃdhipa 09,023.006e sarvata÷ saæv­to vÅrai÷ samare«v anivartibhi÷ 09,023.007a tato duryodhanaæ d­«Âvà rathÃnÅke vyavasthitam 09,023.007c sarathÃæs tÃvakÃn sarvÃn har«aya¤ Óakunis tata÷ 09,023.008a duryodhanam idaæ vÃkyaæ h­«ÂarÆpo viÓÃæ pate 09,023.008c k­takÃryam ivÃtmÃnaæ manyamÃno 'bravÅn n­pam 09,023.009a jahi rÃjan rathÃnÅkam aÓvÃ÷ sarve jità mayà 09,023.009c nÃtyaktvà jÅvitaæ saækhye Óakyo jetuæ yudhi«Âhira÷ 09,023.010a hate tasmin rathÃnÅke pÃï¬avenÃbhipÃlite 09,023.010c gajÃn etÃn hani«yÃma÷ padÃtÅæÓ cetarÃæs tathà 09,023.011a Órutvà tu vacanaæ tasya tÃvakà jayag­ddhina÷ 09,023.011c javenÃbhyapatan h­«ÂÃ÷ pÃï¬avÃnÃm anÅkinÅm 09,023.012a sarve viv­tatÆïÅrÃ÷ prag­hÅtaÓarÃsanÃ÷ 09,023.012c ÓarÃsanÃni dhunvÃnÃ÷ siæhanÃdaæ pracakrire 09,023.013a tato jyÃtalanirgho«a÷ punar ÃsÅd viÓÃæ pate 09,023.013c prÃdurÃsÅc charÃïÃæ ca sumuktÃnÃæ sudÃruïa÷ 09,023.014a tÃn samÅpagatÃn d­«Âvà javenodyatakÃrmukÃn 09,023.014c uvÃca devakÅputraæ kuntÅputro dhanaæjaya÷ 09,023.015a codayÃÓvÃn asaæbhrÃnta÷ praviÓaitad balÃrïavam 09,023.015c antam adya gami«yÃmi ÓatrÆïÃæ niÓitai÷ Óarai÷ 09,023.016a a«ÂÃdaÓa dinÃny adya yuddhasyÃsya janÃrdana 09,023.016c vartamÃnasya mahata÷ samÃsÃdya parasparam 09,023.017a anantakalpà dhvajinÅ bhÆtvà hy e«Ãæ mahÃtmanÃm 09,023.017c k«ayam adya gatà yuddhe paÓya daivaæ yathÃvidham 09,023.018a samudrakalpaæ tu balaæ dhÃrtarëÂrasya mÃdhava 09,023.018c asmÃn ÃsÃdya saæjÃtaæ go«padopamam acyuta 09,023.019a hate bhÅ«me ca saædadhyÃc chivaæ syÃd iha mÃdhava 09,023.019c na ca tat k­tavÃn mƬho dhÃrtarëÂra÷ subÃliÓa÷ 09,023.020a uktaæ bhÅ«meïa yad vÃkyaæ hitaæ pathyaæ ca mÃdhava 09,023.020c tac cÃpi nÃsau k­tavÃn vÅtabuddhi÷ suyodhana÷ 09,023.021a tasmiæs tu patite bhÅ«me pracyute p­thivÅtale 09,023.021c na jÃne kÃraïaæ kiæ nu yena yuddham avartata 09,023.021d*0132_01 hate droïe ca karïe ca bhÆriÓravasi saægare 09,023.021d*0132_02 du÷ÓÃsane ca ÓÃlve ca Óalye ca saparicchade 09,023.021d*0132_03 bhagadatte ca vÅrendre naivÃÓÃmyata hà raïa÷ 09,023.021d*0132_04 yena bhÅ«mas tathà droïa÷ k­po vidura eva ca 09,023.021d*0132_05 pità mÃtà ÓamasyÃrthe pratyÃkhyÃtÃs tu pÃpinà 09,023.022a mƬhÃæs tu sarvathà manye dhÃrtarëÂrÃn subÃliÓÃn 09,023.022c patite Óaætano÷ putre ye 'kÃr«u÷ saæyugaæ puna÷ 09,023.023a anantaraæ ca nihate droïe brahmavidÃæ vare 09,023.023c rÃdheye ca vikarïe ca naivÃÓÃmyata vaiÓasam 09,023.023d*0133_01 rÃdheye sÆtaputre ca naiva ÓÃmyati vaiÓasam 09,023.024a alpÃvaÓi«Âe sainye 'smin sÆtaputre ca pÃtite 09,023.024c saputre vai naravyÃghre naivÃÓÃmyata vaiÓasam 09,023.025a ÓrutÃyu«i hate ÓÆre jalasaædhe ca paurave 09,023.025c ÓrutÃyudhe ca n­patau naivÃÓÃmyata vaiÓasam 09,023.026a bhÆriÓravasi Óalye ca ÓÃlve caiva janÃrdana 09,023.026c Ãvantye«u ca vÅre«u naivÃÓÃmyata vaiÓasam 09,023.027a jayadrathe ca nihate rÃk«ase cÃpy alÃyudhe 09,023.027c bÃhlike somadatte ca naivÃÓÃmyata vaiÓasam 09,023.028a bhagadatte hate ÓÆre kÃmboje ca sudak«iïe 09,023.028b*0134_01 nÃnÃdeÓasamutthe ca hate sainye p­thagvidhe 09,023.028c du÷ÓÃsane ca nihate naivÃÓÃmyata vaiÓasam 09,023.029a d­«Âvà ca nihatä ÓÆrÃn p­thaÇ mÃï¬alikÃn n­pÃn 09,023.029c balinaÓ ca raïe k­«ïa naivÃÓÃmyata vaiÓasam 09,023.030a ak«auhiïÅpatÅn d­«Âvà bhÅmasenena pÃtitÃn 09,023.030c mohÃd và yadi và lobhÃn naivÃÓÃmyata vaiÓasam 09,023.030d*0135_01 hatapravÅrÃæ vidhvastÃæ d­«Âvà cemÃæ camÆæ raïe 09,023.030d*0135_02 alambuse ca nihate naiva ÓÃmyati vaiÓasam 09,023.030d*0135_03 bhrÃtÌn vinihatÃn d­«Âvà vayasyÃn mÃtulÃn api 09,023.030d*0135_04 putrÃn vinihatÃn saækhye naiva ÓÃmyati vaiÓasam 09,023.031a ko nu rÃjakule jÃta÷ kauraveyo viÓe«ata÷ 09,023.031c nirarthakaæ mahad vairaæ kuryÃd anya÷ suyodhanÃt 09,023.031d*0136_01 n­papravÅrÃn vidhvastÃn d­«Âvà cemÃæ mahÃcamÆm 09,023.032a guïato 'bhyadhikaæ j¤Ãtvà balata÷ Óauryato 'pi và 09,023.032c amƬha÷ ko nu yudhyeta jÃnan prÃj¤o hitÃhitam 09,023.033a yan na tasya mano hy ÃsÅt tvayoktasya hitaæ vaca÷ 09,023.033c praÓame pÃï¬avai÷ sÃrdhaæ so 'nyasya Ó­ïuyÃt katham 09,023.034a yena ÓÃætanavo bhÅ«mo droïo vidura eva ca 09,023.034c pratyÃkhyÃtÃ÷ ÓamasyÃrthe kiæ nu tasyÃdya bhe«ajam 09,023.035a maurkhyÃd yena pità v­ddha÷ pratyÃkhyÃto janÃrdana 09,023.035c tathà mÃtà hitaæ vÃkyaæ bhëamÃïà hitai«iïÅ 09,023.035e pratyÃkhyÃtà hy asatk­tya sa kasmai rocayed vaca÷ 09,023.036a kulÃntakaraïo vyaktaæ jÃta e«a janÃrdana 09,023.036c tathÃsya d­Óyate ce«Âà nÅtiÓ caiva viÓÃæ pate 09,023.036e nai«a dÃsyati no rÃjyam iti me matir acyuta 09,023.037a ukto 'haæ bahuÓas tÃta vidureïa mahÃtmanà 09,023.037c na jÅvan dÃsyate bhÃgaæ dhÃrtarëÂra÷ kathaæ cana 09,023.038a yÃvat prÃïà dhami«yanti dhÃrtarëÂrasya mÃnada 09,023.038c tÃvad yu«mÃsv apÃpe«u pracari«yati pÃtakam 09,023.039a na sa yukto 'nyathà jetum ­te yuddhena mÃdhava 09,023.039c ity abravÅt sadà mÃæ hi vidura÷ satyadarÓana÷ 09,023.040a tat sarvam adya jÃnÃmi vyavasÃyaæ durÃtmana÷ 09,023.040c yad uktaæ vacanaæ tena vidureïa mahÃtmanà 09,023.041a yo hi Órutvà vaca÷ pathyaæ jÃmadagnyÃd yathÃtatham 09,023.041c avÃmanyata durbuddhir dhruvaæ nÃÓamukhe sthita÷ 09,023.042a uktaæ hi bahubhi÷ siddhair jÃtamÃtre suyodhane 09,023.042c enaæ prÃpya durÃtmÃnaæ k«ayaæ k«atraæ gami«yati 09,023.043a tad idaæ vacanaæ te«Ãæ niruktaæ vai janÃrdana 09,023.043c k«ayaæ yÃtà hi rÃjÃno duryodhanak­te bh­Óam 09,023.044a so 'dya sarvÃn raïe yodhÃn nihani«yÃmi mÃdhava 09,023.044c k«atriye«u hate«v ÃÓu ÓÆnye ca Óibire k­te 09,023.045a vadhÃya cÃtmano 'smÃbhi÷ saæyugaæ rocayi«yati 09,023.045c tad antaæ hi bhaved vairam anumÃnena mÃdhava 09,023.046a evaæ paÓyÃmi vÃr«ïeya cintayan praj¤ayà svayà 09,023.046c vidurasya ca vÃkyena ce«Âayà ca durÃtmana÷ 09,023.047a saæyÃhi bhÃratÅæ vÅra yÃvad dhanmi Óitai÷ Óarai÷ 09,023.047c duryodhanaæ durÃtmÃnaæ vÃhinÅæ cÃsya saæyuge 09,023.048a k«emam adya kari«yÃmi dharmarÃjasya mÃdhava 09,023.048c hatvaitad durbalaæ sainyaæ dhÃrtarëÂrasya paÓyata÷ 09,023.049 saæjaya uvÃca 09,023.049a abhÅÓuhasto dÃÓÃrhas tathokta÷ savyasÃcinà 09,023.049c tad balaugham amitrÃïÃm abhÅta÷ prÃviÓad raïe 09,023.050a ÓarÃsanavaraæ ghoraæ ÓaktikaïÂakasaæv­tam 09,023.050c gadÃparighapanthÃnaæ rathanÃgamahÃdrumam 09,023.051a hayapattilatÃkÅrïaæ gÃhamÃno mahÃyaÓÃ÷ 09,023.051c vyacarat tatra govindo rathenÃtipatÃkinà 09,023.052a te hayÃ÷ pÃï¬urà rÃjan vahanto 'rjunam Ãhave 09,023.052c dik«u sarvÃsv ad­Óyanta dÃÓÃrheïa pracoditÃ÷ 09,023.053a tata÷ prÃyÃd rathenÃjau savyasÃcÅ paraætapa÷ 09,023.053c kira¤ ÓaraÓatÃæs tÅk«ïÃn vÃridhÃrà ivÃmbuda÷ 09,023.054a prÃdurÃsÅn mahä Óabda÷ ÓarÃïÃæ nataparvaïÃm 09,023.054c i«ubhiÓ chÃdyamÃnÃnÃæ samare savyasÃcinà 09,023.055a asajjantas tanutre«u ÓaraughÃ÷ prÃpatan bhuvi 09,023.055c indrÃÓanisamasparÓà gÃï¬Åvapre«itÃ÷ ÓarÃ÷ 09,023.056a narÃn nÃgÃn samÃhatya hayÃæÓ cÃpi viÓÃæ pate 09,023.056c apatanta raïe bÃïÃ÷ pataægà iva gho«iïa÷ 09,023.057a ÃsÅt sarvam avacchannaæ gÃï¬Åvapre«itai÷ Óarai÷ 09,023.057c na prÃj¤Ãyanta samare diÓo và pradiÓo 'pi và 09,023.058a sarvam ÃsÅj jagat pÆrïaæ pÃrthanÃmÃÇkitai÷ Óarai÷ 09,023.058c rukmapuÇkhais tailadhautai÷ karmÃraparimÃrjitai÷ 09,023.059a te dahyamÃnÃ÷ pÃrthena pÃvakeneva ku¤jarÃ÷ 09,023.059c samÃsÅdanta kauravyà vadhyamÃnÃ÷ Óitai÷ Óarai÷ 09,023.060a ÓaracÃpadhara÷ pÃrtha÷ prajvalann iva bhÃrata 09,023.060c dadÃha samare yodhÃn kak«am agnir iva jvalan 09,023.061a yathà vanÃnte vanapair vis­«Âa÷; kak«aæ dahet k­«ïagati÷ sagho«a÷ 09,023.061c bhÆridrumaæ Óu«kalatÃvitÃnaæ; bh­Óaæ sam­ddho jvalana÷ pratÃpÅ 09,023.062a evaæ sa nÃrÃcagaïapratÃpÅ; ÓarÃrcir uccÃvacatigmatejÃ÷ 09,023.062c dadÃha sarvÃæ tava putrasenÃm; am­«yamÃïas tarasà tarasvÅ 09,023.063a tasye«ava÷ prÃïaharÃ÷ sumuktÃ; nÃsajjan vai varmasu rukmapuÇkhÃ÷ 09,023.063c na ca dvitÅyaæ pramumoca bÃïaæ; nare haye và paramadvipe và 09,023.064a anekarÆpÃk­tibhir hi bÃïair; mahÃrathÃnÅkam anupraviÓya 09,023.064c sa eva ekas tava putrasenÃæ; jaghÃna daityÃn iva vajrapÃïi÷ 09,023.064c*0137_01 dhanaæjaya÷ saæyati sÃyakair và 09,024.001 saæjaya uvÃca 09,024.001a asyatÃæ yatamÃnÃnÃæ ÓÆrÃïÃm anivartinÃm 09,024.001c saækalpam akaron moghaæ gÃï¬Åvena dhanaæjaya÷ 09,024.002a indrÃÓanisamasparÓÃn avi«ahyÃn mahaujasa÷ 09,024.002c vis­jan d­Óyate bÃïÃn dhÃrà mu¤cann ivÃmbuda÷ 09,024.003a tat sainyaæ bharataÓre«Âha vadhyamÃnaæ kirÅÂinà 09,024.003c saæpradudrÃva saægrÃmÃt tava putrasya paÓyata÷ 09,024.003d*0138_01 pitÌn bhrÃtÌn parityajya vayasyÃn api cÃpare 09,024.004a hatadhuryà rathÃ÷ ke cid dhatasÆtÃs tathÃpare 09,024.004c bhagnÃk«ayugacakre«Ã÷ ke cid Ãsan viÓÃæ pate 09,024.005a anye«Ãæ sÃyakÃ÷ k«ÅïÃs tathÃnye ÓarapŬitÃ÷ 09,024.005c ak«atà yugapat ke cit prÃdravan bhayapŬitÃ÷ 09,024.006a ke cit putrÃn upÃdÃya hatabhÆyi«ÂhavÃhanÃ÷ 09,024.006c vicukruÓu÷ pitÌn anye sahÃyÃn apare puna÷ 09,024.007a bÃndhavÃæÓ ca naravyÃghra bhrÃtÌn saæbandhinas tathà 09,024.007c dudruvu÷ ke cid uts­jya tatra tatra viÓÃæ pate 09,024.008a bahavo 'tra bh­Óaæ viddhà muhyamÃnà mahÃrathÃ÷ 09,024.008c ni«Âananta÷ sma d­Óyante pÃrthabÃïahatà narÃ÷ 09,024.009a tÃn anye ratham Ãropya samÃÓvÃsya muhÆrtakam 09,024.009c viÓrÃntÃÓ ca vit­«ïÃÓ ca punar yuddhÃya jagmire 09,024.010a tÃn apÃsya gatÃ÷ ke cit punar eva yuyutsava÷ 09,024.010c kurvantas tava putrasya ÓÃsanaæ yuddhadurmadÃ÷ 09,024.011a pÃnÅyam apare pÅtvà paryÃÓvÃsya ca vÃhanam 09,024.011c varmÃïi ca samÃropya ke cid bharatasattama 09,024.012a samÃÓvÃsyÃpare bhrÃtÌn nik«ipya Óibire 'pi ca 09,024.012c putrÃn anye pitÌn anye punar yuddham arocayan 09,024.013a sajjayitvà rathÃn ke cid yathÃmukhyaæ viÓÃæ pate 09,024.013c Ãplutya pÃï¬avÃnÅkaæ punar yuddham arocayan 09,024.014a te ÓÆrÃ÷ kiÇkiïÅjÃlai÷ samÃcchannà babhÃsire 09,024.014c trailokyavijaye yuktà yathà daiteyadÃnavÃ÷ 09,024.015a Ãgamya sahasà ke cid rathai÷ svarïavibhÆ«itai÷ 09,024.015c pÃï¬avÃnÃm anÅke«u dh­«Âadyumnam ayodhayan 09,024.016a dh­«Âadyumno 'pi päcÃlya÷ Óikhaï¬Å ca mahÃratha÷ 09,024.016c nÃkuliÓ ca ÓatÃnÅko rathÃnÅkam ayodhayan 09,024.017a päcÃlyas tu tata÷ kruddha÷ sainyena mahatà v­ta÷ 09,024.017c abhyadravat susaærabdhas tÃvakÃn hantum udyata÷ 09,024.017d*0139_01 abhyayus tÃvakÃn yuddhe ÓataÓo 'tha sahasraÓa÷ 09,024.018a tatas tv Ãpatatas tasya tava putro janÃdhipa 09,024.018c bÃïasaæghÃn anekÃn vai pre«ayÃm Ãsa bhÃrata 09,024.018d*0140_01 ekaikaæ daÓabhir bÃïair avidhyad bharatar«abha÷ 09,024.019a dh­«Âadyumnas tato rÃjaæs tava putreïa dhanvinà 09,024.019c nÃrÃcair bahubhi÷ k«ipraæ bÃhvor urasi cÃrpita÷ 09,024.019c*0141_01 nÃrÃcair ardhanÃrÃcair bahubhi÷ k«iprakÃribhi÷ 09,024.019d*0142_01 vatsadantaiÓ ca bÃïaiÓ ca karmÃraparimÃrjitai÷ 09,024.019d*0142_02 aÓvÃæÓ ca caturo hatvà 09,024.020a so 'tividdho mahe«vÃsas tottrÃrdita iva dvipa÷ 09,024.020c tasyÃÓvÃæÓ caturo bÃïai÷ pre«ayÃm Ãsa m­tyave 09,024.020e sÃratheÓ cÃsya bhallena Óira÷ kÃyÃd apÃharat 09,024.021a tato duryodhano rÃjà p­«Âham Ãruhya vÃjina÷ 09,024.021c apÃkrÃmad dhataratho nÃtidÆram ariædama÷ 09,024.022a d­«Âvà tu hatavikrÃntaæ svam anÅkaæ mahÃbala÷ 09,024.022c tava putro mahÃrÃja prayayau yatra saubala÷ 09,024.023a tato rathe«u bhagne«u trisÃhasrà mahÃdvipÃ÷ 09,024.023c pÃï¬avÃn rathina÷ pa¤ca samantÃt paryavÃrayan 09,024.024a te v­tÃ÷ samare pa¤ca gajÃnÅkena bhÃrata 09,024.024c aÓobhanta naravyÃghrà grahà vyÃptà ghanair iva 09,024.025a tato 'rjuno mahÃrÃja labdhalak«o mahÃbhuja÷ 09,024.025c viniryayau rathenaiva ÓvetÃÓva÷ k­«ïasÃrathi÷ 09,024.026a tai÷ samantÃt pariv­ta÷ ku¤jarai÷ parvatopamai÷ 09,024.026c nÃrÃcair vimalais tÅk«ïair gajÃnÅkam apothayat 09,024.027a tatraikabÃïanihatÃn apaÓyÃma mahÃgajÃn 09,024.027c patitÃn pÃtyamÃnÃæÓ ca vibhinnÃn savyasÃcinà 09,024.028a bhÅmasenas tu tÃn d­«Âvà nÃgÃn mattagajopama÷ 09,024.028c kareïa g­hya mahatÅæ gadÃm abhyapatad balÅ 09,024.028e avaplutya rathÃt tÆrïaæ daï¬apÃïir ivÃntaka÷ 09,024.029a tam udyatagadaæ d­«Âvà pÃï¬avÃnÃæ mahÃratham 09,024.029c vitresus tÃvakÃ÷ sainyÃ÷ Óak­nmÆtraæ prasusruvu÷ 09,024.029e Ãvignaæ ca balaæ sarvaæ gadÃhaste v­kodare 09,024.030a gadayà bhÅmasenena bhinnakumbhÃn rajasvalÃn 09,024.030b*0143_01 pÃtyamÃnÃn prapaÓyÃma lÅnakumbhÃn k«aradvraïÃn 09,024.030c dhÃvamÃnÃn apaÓyÃma ku¤jarÃn parvatopamÃn 09,024.031a pradhÃvya ku¤jarÃs te tu bhÅmasenagadÃhatÃ÷ 09,024.031c petur Ãrtasvaraæ k­tvà chinnapak«Ã ivÃdraya÷ 09,024.032a tÃn bhinnakumbhÃn subahÆn dravamÃïÃn itas tata÷ 09,024.032c patamÃnÃæÓ ca saæprek«ya vitresus tava sainikÃ÷ 09,024.033a yudhi«Âhiro 'pi saækruddho mÃdrÅputrau ca pÃï¬avau 09,024.033c g­dhrapak«ai÷ Óitair bÃïair jaghnur vai gajayodhina÷ 09,024.034a dh­«Âadyumnas tu samare parÃjitya narÃdhipam 09,024.034c apakrÃnte tava sute hayap­«Âhaæ samÃÓrite 09,024.035a d­«Âvà ca pÃï¬avÃn sarvÃn ku¤jarai÷ parivÃritÃn 09,024.035c dh­«Âadyumno mahÃrÃja saha sarvai÷ prabhadrakai÷ 09,024.035e putra÷ päcÃlarÃjasya jighÃæsu÷ ku¤jarÃn yayau 09,024.036a ad­«Âvà tu rathÃnÅke duryodhanam ariædamam 09,024.036c aÓvatthÃmà k­paÓ caiva k­tavarmà ca sÃtvata÷ 09,024.036e ap­cchan k«atriyÃæs tatra kva nu duryodhano gata÷ 09,024.037a apaÓyamÃnà rÃjÃnaæ vartamÃne janak«aye 09,024.037c manvÃnà nihataæ tatra tava putraæ mahÃrathÃ÷ 09,024.037e vi«aïïavadanà bhÆtvà paryap­cchanta te sutam 09,024.038a Ãhu÷ ke cid dhate sÆte prayÃto yatra saubala÷ 09,024.038c apare tv abruvaæs tatra k«atriyà bh­Óavik«atÃ÷ 09,024.039a duryodhanena kiæ kÃryaæ drak«yadhvaæ yadi jÅvati 09,024.039c yudhyadhvaæ sahitÃ÷ sarve kiæ vo rÃjà kari«yati 09,024.039d*0144_01 tatas te k«atriyÃ÷ sarve svadharme«u vyavasthitÃ÷ 09,024.040a te k«atriyÃ÷ k«atair gÃtrair hatabhÆyi«ÂhavÃhanÃ÷ 09,024.040c Óarai÷ saæpŬyamÃnÃÓ ca nÃtivyaktam ivÃbruvan 09,024.041a idaæ sarvaæ balaæ hanmo yena sma parivÃritÃ÷ 09,024.041c ete sarve gajÃn hatvà upayÃnti sma pÃï¬avÃ÷ 09,024.042a Órutvà tu vacanaæ te«Ãm aÓvatthÃmà mahÃbala÷ 09,024.042c hitvà päcÃlarÃjasya tad anÅkaæ durutsaham 09,024.043a k­paÓ ca k­tavarmà ca prayayur yatra saubala÷ 09,024.043c rathÃnÅkaæ parityajya ÓÆrÃ÷ sud­¬hadhanvina÷ 09,024.044a tatas te«u prayÃte«u dh­«ÂadyumnapurogamÃ÷ 09,024.044c Ãyayu÷ pÃï¬avà rÃjan vinighnanta÷ sma tÃvakÃn 09,024.045a d­«Âvà tu tÃn Ãpatata÷ saæprah­«ÂÃn mahÃrathÃn 09,024.045c parÃkrÃntÃæs tato vÅrÃn nirÃÓä jÅvite tadà 09,024.045e vivarïamukhabhÆyi«Âham abhavat tÃvakaæ balam 09,024.046a parik«ÅïÃyudhÃn d­«Âvà tÃn ahaæ parivÃritÃn 09,024.046c rÃjan balena dvyaÇgena tyaktvà jÅvitam Ãtmana÷ 09,024.047a ÃtmanÃpa¤camo 'yudhyaæ päcÃlasya balena ha 09,024.047c tasmin deÓe vyavasthÃpya yatra ÓÃradvata÷ sthita÷ 09,024.048a saæprayuddhà vayaæ pa¤ca kirÅÂiÓarapŬitÃ÷ 09,024.048c dh­«Âadyumnaæ mahÃnÅkaæ tatra no 'bhÆd raïo mahÃn 09,024.048e jitÃs tena vayaæ sarve vyapayÃma raïÃt tata÷ 09,024.049a athÃpaÓyaæ sÃtyakiæ tam upÃyÃntaæ mahÃratham 09,024.049c rathaiÓ catu÷Óatair vÅro mÃæ cÃbhyadravad Ãhave 09,024.050a dh­«ÂadyumnÃd ahaæ mukta÷ kathaæ cic chrÃntavÃhana÷ 09,024.050c patito mÃdhavÃnÅkaæ du«k­tÅ narakaæ yathà 09,024.050e tatra yuddham abhÆd ghoraæ muhÆrtam atidÃruïam 09,024.051a sÃtyakis tu mahÃbÃhur mama hatvà paricchadam 09,024.051c jÅvagrÃham ag­hïÃn mÃæ mÆrchitaæ patitaæ bhuvi 09,024.051d*0145_01 sarve jayÃya dhÃvanti mayà labdho 'dya saæjaya÷ 09,024.051d*0145_02 iti bruvÃïa÷ Óaineyo rÃjan mÃm agrahÅt tadà 09,024.052a tato muhÆrtÃd iva tad gajÃnÅkam avadhyata 09,024.052c gadayà bhÅmasenena nÃrÃcair arjunena ca 09,024.053a pratipi«Âair mahÃnÃgai÷ samantÃt parvatopamai÷ 09,024.053c nÃtiprasiddheva gati÷ pÃï¬avÃnÃm ajÃyata 09,024.053d*0146_01 viniryayau rathenaiva ÓvetÃÓva÷ k­«ïasÃrathi÷ 09,024.054a rathamÃrgÃæs tataÓ cakre bhÅmaseno mahÃbala÷ 09,024.054c pÃï¬avÃnÃæ mahÃrÃja vyapakar«an mahÃgajÃn 09,024.055a aÓvatthÃmà k­paÓ caiva k­tavarmà ca sÃtvata÷ 09,024.055c apaÓyanto rathÃnÅke duryodhanam ariædamam 09,024.055e rÃjÃnaæ m­gayÃm Ãsus tava putraæ mahÃratham 09,024.056a parityajya ca päcÃlaæ prayÃtà yatra saubala÷ 09,024.056c rÃj¤o 'darÓanasaævignà vartamÃne janak«aye 09,025.001 saæjaya uvÃca 09,025.001a gajÃnÅke hate tasmin pÃï¬uputreïa bhÃrata 09,025.001c vadhyamÃne bale caiva bhÅmasenena saæyuge 09,025.002a carantaæ ca tathà d­«Âvà bhÅmasenam ariædamam 09,025.002c daï¬ahastaæ yathà kruddham antakaæ prÃïahÃriïam 09,025.003a sametya samare rÃjan hataÓe«Ã÷ sutÃs tava 09,025.003c ad­ÓyamÃne kauravye putre duryodhane tava 09,025.003e sodaryÃ÷ sahità bhÆtvà bhÅmasenam upÃdravan 09,025.003f*0147_01 ÓrutavÃn saæjayaÓ caiva jayatsena÷ ÓrutÃntaka÷ 09,025.003f*0147_02 durvimocanakaÓ caiva tathà durvi«aho balÅ 09,025.003f*0148_01 Órutavarmà Órutarvà ca sujÃto durvimocana÷ 09,025.004a durmar«aïo mahÃrÃja jaitro bhÆribalo ravi÷ 09,025.004b*0149_01 jayatsena÷ sujÃtaÓ ca tathà durvi«aho 'rihà 09,025.004b*0150_01 durvimocananÃmà ca du«pradhar«as tathaiva ca 09,025.004b*0150_02 Órutarvà ca mahÃbÃhu÷ sarve yuddhaviÓÃradÃ÷ 09,025.004c ity ete sahità bhÆtvà tava putrÃ÷ samantata÷ 09,025.004e bhÅmasenam abhidrutya rurudhu÷ sarvatodiÓam 09,025.005a tato bhÅmo mahÃrÃja svarathaæ punar Ãsthita÷ 09,025.005c mumoca niÓitÃn bÃïÃn putrÃïÃæ tava marmasu 09,025.006a te kÅryamÃïà bhÅmena putrÃs tava mahÃraïe 09,025.006c bhÅmasenam apÃsedhan pravaïÃd iva ku¤jaram 09,025.006d*0151_01 bhÅmam eva samÃjaghnu÷ smarantaæ pÆrvakilbi«am 09,025.007a tata÷ kruddho raïe bhÅma÷ Óiro durmar«aïasya ha 09,025.007c k«urapreïa pramathyÃÓu pÃtayÃm Ãsa bhÆtale 09,025.008a tato 'pareïa bhallena sarvÃvaraïabhedinà 09,025.008c ÓrutÃntam avadhÅd bhÅmas tava putraæ mahÃratha÷ 09,025.009a jayatsenaæ tato viddhvà nÃrÃcena hasann iva 09,025.009c pÃtayÃm Ãsa kauravyaæ rathopasthÃd ariædama÷ 09,025.009e sa papÃta rathÃd rÃjan bhÆmau tÆrïaæ mamÃra ca 09,025.010a Órutarvà tu tato bhÅmaæ kruddho vivyÃdha mÃri«a 09,025.010c Óatena g­dhravÃjÃnÃæ ÓarÃïÃæ nataparvaïÃm 09,025.011a tata÷ kruddho raïe bhÅmo jaitraæ bhÆribalaæ ravim 09,025.011c trÅn etÃæs tribhir Ãnarchad vi«Ãgnipratimai÷ Óarai÷ 09,025.012a te hatà nyapatan bhÆmau syandanebhyo mahÃrathÃ÷ 09,025.012c vasante pu«paÓabalà nik­ttà iva kiæÓukÃ÷ 09,025.013a tato 'pareïa tÅk«ïena nÃrÃcena paraætapa÷ 09,025.013c durvimocanam Ãhatya pre«ayÃm Ãsa m­tyave 09,025.014a sa hata÷ prÃpatad bhÆmau svarathÃd rathinÃæ vara÷ 09,025.014c gires tu kÆÂajo bhagno mÃruteneva pÃdapa÷ 09,025.015a du«pradhar«aæ tataÓ caiva sujÃtaæ ca sutau tava 09,025.015c ekaikaæ nyavadhÅt saækhye dvÃbhyÃæ dvÃbhyÃæ camÆmukhe 09,025.015e tau ÓilÅmukhaviddhÃÇgau petatÆ rathasattamau 09,025.016a tato yatantam aparam abhivÅk«ya sutaæ tava 09,025.016c bhallena yudhi vivyÃdha bhÅmo durvi«ahaæ raïe 09,025.016e sa papÃta hato vÃhÃt paÓyatÃæ sarvadhanvinÃm 09,025.017a d­«Âvà tu nihatÃn bhrÃtÌn bahÆn ekena saæyuge 09,025.017c amar«avaÓam Ãpanna÷ Órutarvà bhÅmam abhyayÃt 09,025.018a vik«ipan sumahac cÃpaæ kÃrtasvaravibhÆ«itam 09,025.018c vis­jan sÃyakÃæÓ caiva vi«ÃgnipratimÃn bahÆn 09,025.019a sa tu rÃjan dhanuÓ chittvà pÃï¬avasya mahÃm­dhe 09,025.019c athainaæ chinnadhanvÃnaæ viæÓatyà samavÃkirat 09,025.020a tato 'nyad dhanur ÃdÃya bhÅmaseno mahÃratha÷ 09,025.020c avÃkirat tava sutaæ ti«Âha ti«Âheti cÃbravÅt 09,025.021a mahad ÃsÅt tayor yuddhaæ citrarÆpaæ bhayÃnakam 09,025.021c yÃd­Óaæ samare pÆrvaæ jambhavÃsavayor abhÆt 09,025.022a tayos tatra Óarair muktair yamadaï¬anibhai÷ Óubhai÷ 09,025.022a*0152_01 **** **** avacchannà dharÃbhavat 09,025.022c samÃcchannà dharà sarvà khaæ ca sarvà diÓas tathà 09,025.023a tata÷ Órutarvà saækruddho dhanur Ãyamya sÃyakai÷ 09,025.023c bhÅmasenaæ raïe rÃjan bÃhvor urasi cÃrpayat 09,025.024a so 'tividdho mahÃrÃja tava putreïa dhanvinà 09,025.024c bhÅma÷ saæcuk«ubhe kruddha÷ parvaïÅva mahodadhi÷ 09,025.025a tato bhÅmo ru«Ãvi«Âa÷ putrasya tava mÃri«a 09,025.025c sÃrathiæ caturaÓ cÃÓvÃn bÃïair ninye yamak«ayam 09,025.026a virathaæ taæ samÃlak«ya viÓikhair lomavÃhibhi÷ 09,025.026c avÃkirad ameyÃtmà darÓayan pÃïilÃghavam 09,025.027a Órutarvà viratho rÃjann Ãdade kha¬gacarmaïÅ 09,025.027c athÃsyÃdadata÷ kha¬gaæ Óatacandraæ ca bhÃnumat 09,025.027e k«urapreïa Óira÷ kÃyÃt pÃtayÃm Ãsa pÃï¬ava÷ 09,025.028a chinnottamÃÇgasya tata÷ k«urapreïa mahÃtmana÷ 09,025.028c papÃta kÃya÷ sa rathÃd vasudhÃm anunÃdayan 09,025.029a tasmin nipatite vÅre tÃvakà bhayamohitÃ÷ 09,025.029c abhyadravanta saægrÃme bhÅmasenaæ yuyutsava÷ 09,025.030a tÃn Ãpatata evÃÓu hataÓe«Ãd balÃrïavÃt 09,025.030c daæÓita÷ pratijagrÃha bhÅmasena÷ pratÃpavÃn 09,025.030e te tu taæ vai samÃsÃdya parivavru÷ samantata÷ 09,025.031a tatas tu saæv­to bhÅmas tÃvakair niÓitai÷ Óarai÷ 09,025.031c pŬayÃm Ãsa tÃn sarvÃn sahasrÃk«a ivÃsurÃn 09,025.032a tata÷ pa¤caÓatÃn hatvà savarÆthÃn mahÃrathÃn 09,025.032c jaghÃna ku¤jarÃnÅkaæ puna÷ saptaÓataæ yudhi 09,025.033a hatvà daÓa sahasrÃïi pattÅnÃæ parame«ubhi÷ 09,025.033c vÃjinÃæ ca ÓatÃny a«Âau pÃï¬ava÷ sma virÃjate 09,025.034a bhÅmasenas tu kaunteyo hatvà yuddhe sutÃæs tava 09,025.034c mene k­tÃrtham ÃtmÃnaæ saphalaæ janma ca prabho 09,025.035a taæ tathà yudhyamÃnaæ ca vinighnantaæ ca tÃvakÃn 09,025.035c Åk«ituæ notsahante sma tava sainyÃni bhÃrata 09,025.036a vidrÃvya tu kurÆn sarvÃæs tÃæÓ ca hatvà padÃnugÃn 09,025.036c dorbhyÃæ Óabdaæ tataÓ cakre trÃsayÃno mahÃdvipÃn 09,025.037a hatabhÆyi«Âhayodhà tu tava senà viÓÃæ pate 09,025.037c kiæcicche«Ã mahÃrÃja k­païà samapadyata 09,026.001 saæjaya uvÃca 09,026.001a duryodhano mahÃrÃja sudarÓaÓ cÃpi te suta÷ 09,026.001c hataÓe«au tadà saækhye vÃjimadhye vyavasthitau 09,026.002a tato duryodhanaæ d­«Âvà vÃjimadhye vyavasthitam 09,026.002c uvÃca devakÅputra÷ kuntÅputraæ dhanaæjayam 09,026.003a Óatravo hatabhÆyi«Âhà j¤Ãtaya÷ paripÃlitÃ÷ 09,026.003c g­hÅtvà saæjayaæ cÃsau niv­tta÷ Óinipuægava÷ 09,026.004a pariÓrÃntaÓ ca nakula÷ sahadevaÓ ca bhÃrata 09,026.004c yodhayitvà raïe pÃpÃn dhÃrtarëÂrapadÃnugÃn 09,026.005a suyodhanam abhityajya traya ete vyavasthitÃ÷ 09,026.005c k­paÓ ca k­tavarmà ca drauïiÓ caiva mahÃratha÷ 09,026.006a asau ti«Âhati päcÃlya÷ Óriyà paramayà yuta÷ 09,026.006c duryodhanabalaæ hatvà saha sarvai÷ prabhadrakai÷ 09,026.007a asau duryodhana÷ pÃrtha vÃjimadhye vyavasthita÷ 09,026.007c chatreïa dhriyamÃïena prek«amÃïo muhur muhu÷ 09,026.008a prativyÆhya balaæ sarvaæ raïamadhye vyavasthita÷ 09,026.008c enaæ hatvà Óitair bÃïai÷ k­tak­tyo bhavi«yasi 09,026.009a gajÃnÅkaæ hataæ d­«Âvà tvÃæ ca prÃptam ariædama 09,026.009c yÃvan na vidravanty ete tÃvaj jahi suyodhanam 09,026.010a yÃtu kaÓ cit tu päcÃlyaæ k«ipram ÃgamyatÃm iti 09,026.010c pariÓrÃntabalas tÃta nai«a mucyeta kilbi«Å 09,026.011a tava hatvà balaæ sarvaæ saægrÃme dh­tarëÂraja÷ 09,026.011c jitÃn pÃï¬usutÃn matvà rÆpaæ dhÃrayate mahat 09,026.011d*0153_01 yathà daityacamÆæ hatvà purà Óakro mahÃbala÷ 09,026.012a nihataæ svabalaæ d­«Âvà pŬitaæ cÃpi pÃï¬avai÷ 09,026.012c dhruvam e«yati saægrÃme vadhÃyaivÃtmano n­pa÷ 09,026.013a evam ukta÷ phalgunas tu k­«ïaæ vacanam abravÅt 09,026.013c dh­tarëÂrasutÃ÷ sarve hatà bhÅmena mÃnada 09,026.013e yÃv etÃv Ãsthitau k­«ïa tÃv adya na bhavi«yata÷ 09,026.014a hato bhÅ«mo hato droïa÷ karïo vaikartano hata÷ 09,026.014c madrarÃjo hata÷ Óalyo hata÷ k­«ïa jayadratha÷ 09,026.015a hayÃ÷ pa¤caÓatÃ÷ Ói«ÂÃ÷ Óakune÷ saubalasya ca 09,026.015c rathÃnÃæ tu Óate Ói«Âe dve eva tu janÃrdana 09,026.015e dantinÃæ ca Óataæ sÃgraæ trisÃhasrÃ÷ padÃtaya÷ 09,026.016a aÓvatthÃmà k­paÓ caiva trigartÃdhipatis tathà 09,026.016c ulÆka÷ ÓakuniÓ caiva k­tavarmà ca sÃtvata÷ 09,026.017a etad balam abhÆc che«aæ dhÃrtarëÂrasya mÃdhava 09,026.017c mok«o na nÆnaæ kÃlÃd dhi vidyate bhuvi kasya cit 09,026.018a tathà vinihate sainye paÓya duryodhanaæ sthitam 09,026.018c adyÃhnà hi mahÃrÃjo hatÃmitro bhavi«yati 09,026.019a na hi me mok«yate kaÓ cit pare«Ãm iti cintaye 09,026.019c ye tv adya samaraæ k­«ïa na hÃsyanti raïotkaÂÃ÷ 09,026.019e tÃn vai sarvÃn hani«yÃmi yady api syur amÃnu«Ã÷ 09,026.020a adya yuddhe susaækruddho dÅrghaæ rÃj¤a÷ prajÃgaram 09,026.020c apane«yÃmi gÃndhÃraæ pÃtayitvà Óitai÷ Óarai÷ 09,026.021a nik­tyà vai durÃcÃro yÃni ratnÃni saubala÷ 09,026.021c sabhÃyÃm aharad dyÆte punas tÃny ÃharÃmy aham 09,026.022a adya tà api vetsyanti sarvà nÃgapurastriya÷ 09,026.022c Órutvà patÅæÓ ca putrÃæÓ ca pÃï¬avair nihatÃn yudhi 09,026.023a samÃptam adya vai karma sarvaæ k­«ïa bhavi«yati 09,026.023c adya duryodhano dÅptÃæ Óriyaæ prÃïÃæÓ ca tyak«yati 09,026.024a nÃpayÃti bhayÃt k­«ïa saægrÃmÃd yadi cen mama 09,026.024c nihataæ viddhi vÃr«ïeya dhÃrtarëÂraæ subÃliÓam 09,026.025a mama hy etad aÓaktaæ vai vÃjiv­ndam ariædama 09,026.025c so¬huæ jyÃtalanirgho«aæ yÃhi yÃvan nihanmy aham 09,026.026a evam uktas tu dÃÓÃrha÷ pÃï¬avena yaÓasvinà 09,026.026c acodayad dhayÃn rÃjan duryodhanabalaæ prati 09,026.027a tad anÅkam abhiprek«ya traya÷ sajjà mahÃrathÃ÷ 09,026.027c bhÅmaseno 'rjunaÓ caiva sahadevaÓ ca mÃri«a 09,026.027e prayayu÷ siæhanÃdena duryodhanajighÃæsayà 09,026.028a tÃn prek«ya sahitÃn sarvä javenodyatakÃrmukÃn 09,026.028c saubalo 'bhyadravad yuddhe pÃï¬avÃn ÃtatÃyina÷ 09,026.029a sudarÓanas tava suto bhÅmasenaæ samabhyayÃt 09,026.029c suÓarmà ÓakuniÓ caiva yuyudhÃte kirÅÂinà 09,026.029e sahadevaæ tava suto hayap­«Âhagato 'bhyayÃt 09,026.030a tato hy ayatnata÷ k«ipraæ tava putro janÃdhipa 09,026.030c prÃsena sahadevasya Óirasi prÃharad bh­Óam 09,026.031a sopÃviÓad rathopasthe tava putreïa tìita÷ 09,026.031c rudhirÃplutasarvÃÇga ÃÓÅvi«a iva Óvasan 09,026.032a pratilabhya tata÷ saæj¤Ãæ sahadevo viÓÃæ pate 09,026.032c duryodhanaæ Óarais tÅk«ïai÷ saækruddha÷ samavÃkirat 09,026.033a pÃrtho 'pi yudhi vikramya kuntÅputro dhanaæjaya÷ 09,026.033c ÓÆrÃïÃm aÓvap­«Âhebhya÷ ÓirÃæsi nicakarta ha 09,026.034a tad anÅkaæ tadà pÃrtho vyadhamad bahubhi÷ Óarai÷ 09,026.034c pÃtayitvà hayÃn sarvÃæs trigartÃnÃæ rathÃn yayau 09,026.035a tatas te sahità bhÆtvà trigartÃnÃæ mahÃrathÃ÷ 09,026.035c arjunaæ vÃsudevaæ ca Óaravar«air avÃkiran 09,026.036a satyakarmÃïam Ãk«ipya k«urapreïa mahÃyaÓÃ÷ 09,026.036c tato 'sya syandanasye«Ãæ cicchide pÃï¬unandana÷ 09,026.037a ÓilÃÓitena ca vibho k«urapreïa mahÃyaÓÃ÷ 09,026.037c ÓiraÓ ciccheda prahasaæs taptakuï¬alabhÆ«aïam 09,026.037d*0154_01 hÃhÃkÃras tato jÃto hate vÅre suÓarmaïi 09,026.037d*0154_02 tÃvakÃnÃæ balaughÃnÃæ rÃjan durmantritÃt tava 09,026.038a satye«um atha cÃdatta yodhÃnÃæ mi«atÃæ tata÷ 09,026.038c yathà siæho vane rÃjan m­gaæ paribubhuk«ita÷ 09,026.039a taæ nihatya tata÷ pÃrtha÷ suÓarmÃïaæ tribhi÷ Óarai÷ 09,026.039c viddhvà tÃn ahanat sarvÃn rathÃn rukmavibhÆ«itÃn 09,026.040a tatas tu pratvaran pÃrtho dÅrghakÃlaæ susaæbh­tam 09,026.040c mu¤can krodhavi«aæ tÅk«ïaæ prasthalÃdhipatiæ prati 09,026.041a tam arjuna÷ p­«atkÃnÃæ Óatena bharatar«abha 09,026.041c pÆrayitvà tato vÃhÃn nyahanat tasya dhanvina÷ 09,026.042a tata÷ Óaraæ samÃdÃya yamadaï¬opamaæ Óitam 09,026.042c suÓarmÃïaæ samuddiÓya cik«epÃÓu hasann iva 09,026.043a sa Óara÷ pre«itas tena krodhadÅptena dhanvinà 09,026.043c suÓarmÃïaæ samÃsÃdya bibheda h­dayaæ raïe 09,026.044a sa gatÃsur mahÃrÃja papÃta dharaïÅtale 09,026.044c nandayan pÃï¬avÃn sarvÃn vyathayaæÓ cÃpi tÃvakÃn 09,026.045a suÓarmÃïaæ raïe hatvà putrÃn asya mahÃrathÃn 09,026.045c sapta cëÂau ca triæÓac ca sÃyakair anayat k«ayam 09,026.046a tato 'sya niÓitair bÃïai÷ sarvÃn hatvà padÃnugÃn 09,026.046c abhyagÃd bhÃratÅæ senÃæ hataÓe«Ãæ mahÃratha÷ 09,026.047a bhÅmas tu samare kruddha÷ putraæ tava janÃdhipa 09,026.047c sudarÓanam ad­Óyaæ taæ ÓaraiÓ cakre hasann iva 09,026.048a tato 'sya prahasan kruddha÷ Óira÷ kÃyÃd apÃharat 09,026.048c k«urapreïa sutÅk«ïena sa hata÷ prÃpatad bhuvi 09,026.049a tasmiæs tu nihate vÅre tatas tasya padÃnugÃ÷ 09,026.049a*0155_01 **** **** tad anÅkavanaæ mahat 09,026.049a*0155_02 adahad bhÅmasenas tu helayà bÃïavahninà 09,026.049c parivavrÆ raïe bhÅmaæ kiranto viÓikhä ÓitÃn 09,026.050a tatas tu niÓitair bÃïais tad anÅkaæ v­kodara÷ 09,026.050c indrÃÓanisamasparÓai÷ samantÃt paryavÃkirat 09,026.050e tata÷ k«aïena tad bhÅmo nyahanad bharatar«abha 09,026.051a te«u tÆtsÃdyamÃne«u senÃdhyak«Ã mahÃbalÃ÷ 09,026.051c bhÅmasenaæ samÃsÃdya tato 'yudhyanta bhÃrata 09,026.051e tÃæs tu sarvä Óarair ghorair avÃkirata pÃï¬ava÷ 09,026.052a tathaiva tÃvakà rÃjan pÃï¬aveyÃn mahÃrathÃn 09,026.052c Óaravar«eïa mahatà samantÃt paryavÃrayan 09,026.053a vyÃkulaæ tad abhÆt sarvaæ pÃï¬avÃnÃæ parai÷ saha 09,026.053c tÃvakÃnÃæ ca samare pÃï¬aveyair yuyutsatÃm 09,026.054a tatra yodhÃs tadà petu÷ parasparasamÃhatÃ÷ 09,026.054c ubhayo÷ senayo rÃjan saæÓocanta÷ sma bÃndhavÃn 09,027.001 saæjaya uvÃca 09,027.001a tasmin prav­tte saægrÃme naravÃjigajak«aye 09,027.001c Óakuni÷ saubalo rÃjan sahadevaæ samabhyayÃt 09,027.002a tato 'syÃpatatas tÆrïaæ sahadeva÷ pratÃpavÃn 09,027.002c ÓaraughÃn pre«ayÃm Ãsa pataægÃn iva ÓÅghragÃn 09,027.002e ulÆkaÓ ca raïe bhÅmaæ vivyÃdha daÓabhi÷ Óarai÷ 09,027.003a Óakunis tu mahÃrÃja bhÅmaæ viddhvà tribhi÷ Óarai÷ 09,027.003c sÃyakÃnÃæ navatyà vai sahadevam avÃkirat 09,027.004a te ÓÆrÃ÷ samare rÃjan samÃsÃdya parasparam 09,027.004c vivyadhur niÓitair bÃïai÷ kaÇkabarhiïavÃjitai÷ 09,027.004e svarïapuÇkhai÷ ÓilÃdhautair à karïÃt prahitai÷ Óarai÷ 09,027.005a te«Ãæ cÃpabhujots­«Âà Óarav­«Âir viÓÃæ pate 09,027.005c ÃcchÃdayad diÓa÷ sarvà dhÃrÃbhir iva toyada÷ 09,027.006a tata÷ kruddho raïe bhÅma÷ sahadevaÓ ca bhÃrata 09,027.006c ceratu÷ kadanaæ saækhye kurvantau sumahÃbalau 09,027.007a tÃbhyÃæ ÓaraÓataiÓ channaæ tad balaæ tava bhÃrata 09,027.007c andhakÃram ivÃkÃÓam abhavat tatra tatra ha 09,027.008a aÓvair viparidhÃvadbhi÷ Óaracchannair viÓÃæ pate 09,027.008c tatra tatra k­to mÃrgo vikar«adbhir hatÃn bahÆn 09,027.009a nihatÃnÃæ hayÃnÃæ ca sahaiva hayayodhibhi÷ 09,027.009c varmabhir vinik­ttaiÓ ca prÃsaiÓ chinnaiÓ ca mÃri«a 09,027.009d*0156_01 ­«Âibhi÷ ÓaktibhiÓ caiva tomaraiÓ ca paraætapa 09,027.009e saæchannà p­thivÅ jaj¤e kusumai÷ Óabalà iva 09,027.010a yodhÃs tatra mahÃrÃja samÃsÃdya parasparam 09,027.010c vyacaranta raïe kruddhà vinighnanta÷ parasparam 09,027.011a udv­ttanayanai ro«Ãt saæda«Âau«ÂhapuÂair mukhai÷ 09,027.011c sakuï¬alair mahÅ channà padmaki¤jalkasaænibhai÷ 09,027.012a bhujaiÓ chinnair mahÃrÃja nÃgarÃjakaropamai÷ 09,027.012c sÃÇgadai÷ satanutraiÓ ca sÃsiprÃsaparaÓvadhai÷ 09,027.013a kabandhair utthitaiÓ chinnair n­tyadbhiÓ cÃparair yudhi 09,027.013c kravyÃdagaïasaækÅrïà ghorÃbhÆt p­thivÅ vibho 09,027.014a alpÃvaÓi«Âe sainye tu kauraveyÃn mahÃhave 09,027.014c prah­«ÂÃ÷ pÃï¬avà bhÆtvà ninyire yamasÃdanam 09,027.015a etasminn antare ÓÆra÷ saubaleya÷ pratÃpavÃn 09,027.015c prÃsena sahadevasya Óirasi prÃharad bh­Óam 09,027.015e sa vihvalo mahÃrÃja rathopastha upÃviÓat 09,027.016a sahadevaæ tathà d­«Âvà bhÅmasena÷ pratÃpavÃn 09,027.016c sarvasainyÃni saækruddho vÃrayÃm Ãsa bhÃrata 09,027.017a nirbibheda ca nÃrÃcai÷ ÓataÓo 'tha sahasraÓa÷ 09,027.017c vinirbhidyÃkaroc caiva siæhanÃdam ariædama 09,027.018a tena Óabdena vitrastÃ÷ sarve sahayavÃraïÃ÷ 09,027.018c prÃdravan sahasà bhÅtÃ÷ ÓakuneÓ ca padÃnugÃ÷ 09,027.019a prabhagnÃn atha tÃn d­«Âvà rÃjà duryodhano 'bravÅt 09,027.019c nivartadhvam adharmaj¤Ã yudhyadhvaæ kiæ s­tena va÷ 09,027.020a iha kÅrtiæ samÃdhÃya pretya lokÃn samaÓnute 09,027.020c prÃïä jahÃti yo vÅro yudhi p­«Âham adarÓayan 09,027.020d*0157_01 ÓÆliyÃsa[pÃÓa?]m atikramya Óakralokaæ samaÓnute 09,027.021a evam uktÃs tu te rÃj¤Ã saubalasya padÃnugÃ÷ 09,027.021c pÃï¬avÃn abhyavartanta m­tyuæ k­tvà nivartanam 09,027.022a dravadbhis tatra rÃjendra k­ta÷ Óabdo 'tidÃruïa÷ 09,027.022c k«ubdhasÃgarasaækÃÓa÷ k«ubhita÷ sarvato 'bhavat 09,027.023a tÃæs tadÃpatato d­«Âvà saubalasya padÃnugÃn 09,027.023c pratyudyayur mahÃrÃja pÃï¬avà vijaye v­tÃ÷ 09,027.024a pratyÃÓvasya ca durdhar«a÷ sahadevo viÓÃæ pate 09,027.024c Óakuniæ daÓabhir viddhvà hayÃæÓ cÃsya tribhi÷ Óarai÷ 09,027.024e dhanuÓ ciccheda ca Óarai÷ saubalasya hasann iva 09,027.025a athÃnyad dhanur ÃdÃya Óakunir yuddhadurmada÷ 09,027.025b*0158_01 sahadevaæ cÃbhyavar«ac charai÷ saænataparvabhi÷ 09,027.025b*0158_02 ulÆkaÓ ca tato rÃjan krodhena mahatà yuta÷ 09,027.025c vivyÃdha nakulaæ «a«Âyà bhÅmasenaæ ca saptabhi÷ 09,027.026a ulÆko 'pi mahÃrÃja bhÅmaæ vivyÃdha saptabhi÷ 09,027.026c sahadevaæ ca saptatyà parÅpsan pitaraæ raïe 09,027.027a taæ bhÅmasena÷ samare vivyÃdha niÓitai÷ Óarai÷ 09,027.027c Óakuniæ ca catu÷«a«Âyà pÃrÓvasthÃæÓ ca tribhis tribhi÷ 09,027.028a te hanyamÃnà bhÅmena nÃrÃcais tailapÃyitai÷ 09,027.028b*0159_01 pradudruvur mahÃrÃja bhÅmasenabhayÃrditÃ÷ 09,027.028b*0159_02 ulÆkas tu tata÷ kruddho dhanur udyamya mÃri«a 09,027.028b*0160_01 gatotsÃhà mahÃrÃja dudruvur bhayapŬitÃ÷ 09,027.028b*0160_02 ulÆkas tu Óitair bÃïai÷ sahadevam avidhyata 09,027.028c sahadevaæ raïe kruddhÃÓ chÃdaya¤ Óarav­«Âibhi÷ 09,027.028e parvataæ vÃridhÃrÃbhi÷ savidyuta ivÃmbudÃ÷ 09,027.029a tato 'syÃpatata÷ ÓÆra÷ sahadeva÷ pratÃpavÃn 09,027.029c ulÆkasya mahÃrÃja bhallenÃpÃharac chira÷ 09,027.030a sa jagÃma rathÃd bhÆmiæ sahadevena pÃtita÷ 09,027.030c rudhirÃplutasarvÃÇgo nandayan pÃï¬avÃn yudhi 09,027.031a putraæ tu nihataæ d­«Âvà Óakunis tatra bhÃrata 09,027.031c sÃÓrukaïÂho vini÷Óvasya k«attur vÃkyam anusmaran 09,027.032a cintayitvà muhÆrtaæ sa bëpapÆrïek«aïa÷ Óvasan 09,027.032c sahadevaæ samÃsÃdya tribhir vivyÃdha sÃyakai÷ 09,027.033a tÃn apÃsya ÓarÃn muktä Óarasaæghai÷ pratÃpavÃn 09,027.033c sahadevo mahÃrÃja dhanuÓ ciccheda saæyuge 09,027.034a chinne dhanu«i rÃjendra Óakuni÷ saubalas tadà 09,027.034c prag­hya vipulaæ kha¬gaæ sahadevÃya prÃhiïot 09,027.035a tam Ãpatantaæ sahasà ghorarÆpaæ viÓÃæ pate 09,027.035c dvidhà ciccheda samare saubalasya hasann iva 09,027.036a asiæ d­«Âvà dvidhà chinnaæ prag­hya mahatÅæ gadÃm 09,027.036c prÃhiïot sahadevÃya sà moghà nyapatad bhuvi 09,027.036d*0161_01 tato gÃndhÃran­pati÷ k­tapraticikÅr«ayà 09,027.037a tata÷ Óaktiæ mahÃghorÃæ kÃlarÃtrim ivodyatÃm 09,027.037c pre«ayÃm Ãsa saækruddha÷ pÃï¬avaæ prati saubala÷ 09,027.038a tÃm ÃpatantÅæ sahasà Óarai÷ käcanabhÆ«aïai÷ 09,027.038c tridhà ciccheda samare sahadevo hasann iva 09,027.039a sà papÃta tridhà chinnà bhÆmau kanakabhÆ«aïà 09,027.039c ÓÅryamÃïà yathà dÅptà gaganÃd vai Óatahradà 09,027.040a Óaktiæ vinihatÃæ d­«Âvà saubalaæ ca bhayÃrditam 09,027.040c dudruvus tÃvakÃ÷ sarve bhaye jÃte sasaubalÃ÷ 09,027.041a athotkru«Âaæ mahad dhy ÃsÅt pÃï¬avair jitakÃÓibhi÷ 09,027.041c dhÃrtarëÂrÃs tata÷ sarve prÃyaÓo vimukhÃbhavan 09,027.042a tÃn vai vimanaso d­«Âvà mÃdrÅputra÷ pratÃpavÃn 09,027.042c Óarair anekasÃhasrair vÃrayÃm Ãsa saæyuge 09,027.043a tato gÃndhÃrakair guptaæ p­«Âhair aÓvair jaye dh­tam 09,027.043c ÃsasÃda raïe yÃntaæ sahadevo 'tha saubalam 09,027.044a svam aæÓam avaÓi«Âaæ sa saæsm­tya Óakuniæ n­pa 09,027.044c rathena käcanÃÇgena sahadeva÷ samabhyayÃt 09,027.044e adhijyaæ balavat k­tvà vyÃk«ipan sumahad dhanu÷ 09,027.045a sa saubalam abhidrutya g­dhrapatrai÷ ÓilÃÓitai÷ 09,027.045c bh­Óam abhyahanat kruddhas tottrair iva mahÃdvipam 09,027.046a uvÃca cainaæ medhÃvÅ nig­hya smÃrayann iva 09,027.046c k«atradharme sthito bhÆtvà yudhyasva puru«o bhava 09,027.047a yat tadà h­«yase mƬha glahann ak«ai÷ sabhÃtale 09,027.047b*0162_01 sabhÃmadhye vijityà kÆÂadyÆtena yad bhavÃn 09,027.047c phalam adya prapadyasva karmaïas tasya durmate 09,027.048a nihatÃs te durÃtmÃno ye 'smÃn avahasan purà 09,027.048c duryodhana÷ kulÃÇgÃra÷ Ói«Âas tvaæ tasya mÃtula÷ 09,027.049a adya te vihani«yÃmi k«ureïonmathitaæ Óira÷ 09,027.049c v­k«Ãt phalam ivoddh­tya lagu¬ena pramÃthinà 09,027.050a evam uktvà mahÃrÃja sahadevo mahÃbala÷ 09,027.050c saækruddho naraÓÃrdÆlo vegenÃbhijagÃma ha 09,027.051a abhigamya tu durdhar«a÷ sahadevo yudhÃæ pati÷ 09,027.051c vik­«ya balavac cÃpaæ krodhena prahasann iva 09,027.052a Óakuniæ daÓabhir viddhvà caturbhiÓ cÃsya vÃjina÷ 09,027.052c chatraæ dhvajaæ dhanuÓ cÃsya chittvà siæha ivÃnadat 09,027.053a chinnadhvajadhanuÓchatra÷ sahadevena saubala÷ 09,027.053c tato viddhaÓ ca bahubhi÷ sarvamarmasu sÃyakai÷ 09,027.054a tato bhÆyo mahÃrÃja sahadeva÷ pratÃpavÃn 09,027.054c Óakune÷ pre«ayÃm Ãsa Óarav­«Âiæ durÃsadÃm 09,027.055a tatas tu kruddha÷ subalasya putro; mÃdrÅsutaæ sahadevaæ vimarde 09,027.055c prÃsena jÃmbÆnadabhÆ«aïena; jighÃæsur eko 'bhipapÃta ÓÅghram 09,027.056a mÃdrÅsutas tasya samudyataæ taæ; prÃsaæ suv­ttau ca bhujau raïÃgre 09,027.056c bhallais tribhir yugapat saæcakarta; nanÃda coccais tarasÃjimadhye 09,027.057a tasyÃÓukÃrÅ susamÃhitena; suvarïapuÇkhena d­¬hÃyasena 09,027.057b*0163_01 tathaiva vegÃt sud­¬hÃyudhena 09,027.057c bhallena sarvÃvaraïÃtigena; Óira÷ ÓarÅrÃt pramamÃtha bhÆya÷ 09,027.057d*0164_01 tasyottamÃÇgaæ ca bhujau suv­ttau 09,027.057d*0164_02 ÓaktiÓ ca pÆrvaæ nipapÃta bhÆmau 09,027.057d*0164_03 paÓcÃt kabandhaæ rudhirÃvasiktaæ 09,027.057d*0164_04 vispandamÃnaæ nipapÃta ghoram 09,027.057d*0165_01 rathottamÃt pÃrthivapÃrthivasya 09,027.057d*0166_01 suvarïaratnottamabhÆ«itaæ ca 09,027.057d*0166_02 sa siæhanÃdaæ vyanadan mahÃtmà 09,027.057d*0166_03 nihatya pÃpaæ subalasya putraæ 09,027.057d*0166_04 sa nair­tÅm eva diÓaæ mahÃtmà 09,027.057d*0166_05 suvarïapuÇkhair i«ubhi÷ patantaæ 09,027.057d*0167_01 prÃvodayad bhÆmipater mahÃtmà 09,027.058a Óareïa kÃrtasvarabhÆ«itena; divÃkarÃbhena susaæÓitena 09,027.058c h­tottamÃÇgo yudhi pÃï¬avena; papÃta bhÆmau subalasya putra÷ 09,027.059a sa tacchiro vegavatà Óareïa; suvarïapuÇkhena ÓilÃÓitena 09,027.059c prÃverayat kupita÷ pÃï¬uputro; yat tat kurÆïÃm anayasya mÆlam 09,027.060a h­tottamÃÇgaæ Óakuniæ samÅk«ya; bhÆmau ÓayÃnaæ rudhirÃrdragÃtram 09,027.060c yodhÃs tvadÅyà bhayana«ÂasattvÃ; diÓa÷ prajagmu÷ prag­hÅtaÓastrÃ÷ 09,027.060d*0168_01 mÃdrÅsutaæ te sahasÃbhipetur 09,027.060d*0168_02 gÃndhÃrayodhÃ÷ prag­hÅtaÓastrÃ÷ 09,027.061a vipradrutÃ÷ Óu«kamukhà visaæj¤Ã; gÃï¬Åvagho«eïa samÃhatÃÓ ca 09,027.061c bhayÃrdità bhagnarathÃÓvanÃgÃ÷; padÃtayaÓ caiva sadhÃrtarëÂrÃ÷ 09,027.061d*0169_01 Óekur na yoddhuæ tarasÃjimadhye 09,027.062a tato rathÃc chakuniæ pÃtayitvÃ; mudÃnvità bhÃrata pÃï¬aveyÃ÷ 09,027.062c ÓaÇkhÃn pradadhmu÷ samare prah­«ÂÃ÷; sakeÓavÃ÷ sainikÃn har«ayanta÷ 09,027.063a taæ cÃpi sarve pratipÆjayanto; h­«Âà bruvÃïÃ÷ sahadevam Ãjau 09,027.063c di«Âyà hato naik­tiko durÃtmÃ; sahÃtmajo vÅra raïe tvayeti 09,028.001 saæjaya uvÃca 09,028.001a tata÷ kruddhà mahÃrÃja saubalasya padÃnugÃ÷ 09,028.001c tyaktvà jÅvitam Ãkrande pÃï¬avÃn paryavÃrayan 09,028.002a tÃn arjuna÷ pratyag­hïÃt sahadevajaye dh­ta÷ 09,028.002c bhÅmasenaÓ ca tejasvÅ kruddhÃÓÅvi«adarÓana÷ 09,028.003a Óakty­«ÂiprÃsahastÃnÃæ sahadevaæ jighÃæsatÃm 09,028.003c saækalpam akaron moghaæ gÃï¬Åvena dhanaæjaya÷ 09,028.004a prag­hÅtÃyudhÃn bÃhÆn yodhÃnÃm abhidhÃvatÃm 09,028.004c bhallaiÓ ciccheda bÅbhatsu÷ ÓirÃæsy api hayÃn api 09,028.005a te hatÃ÷ pratyapadyanta vasudhÃæ vigatÃsava÷ 09,028.005c tvarità lokavÅreïa prahatÃ÷ savyasÃcinà 09,028.006a tato duryodhano rÃjà d­«Âvà svabalasaæk«ayam 09,028.006c hataÓe«Ãn samÃnÅya kruddho rathaÓatÃn vibho 09,028.007a ku¤jarÃæÓ ca hayÃæÓ caiva pÃdÃtÃæÓ ca paraætapa 09,028.007c uvÃca sahitÃn sarvÃn dhÃrtarëÂra idaæ vaca÷ 09,028.008a samÃsÃdya raïe sarvÃn pÃï¬avÃn sasuh­dgaïÃn 09,028.008c päcÃlyaæ cÃpi sabalaæ hatvà ÓÅghraæ nivartata 09,028.009a tasya te Óirasà g­hya vacanaæ yuddhadurmadÃ÷ 09,028.009c pratyudyayÆ raïe pÃrthÃæs tava putrasya ÓÃsanÃt 09,028.010a tÃn abhyÃpatata÷ ÓÅghraæ hataÓe«Ãn mahÃraïe 09,028.010c Óarair ÃÓÅvi«ÃkÃrai÷ pÃï¬avÃ÷ samavÃkiran 09,028.011a tat sainyaæ bharataÓre«Âha muhÆrtena mahÃtmabhi÷ 09,028.011c avadhyata raïaæ prÃpya trÃtÃraæ nÃbhyavindata 09,028.011e prati«ÂhamÃnaæ tu bhayÃn nÃvati«Âhata daæÓitam 09,028.012a aÓvair viparidhÃvadbhi÷ sainyena rajasà v­te 09,028.012c na prÃj¤Ãyanta samare diÓaÓ ca pradiÓas tathà 09,028.013a tatas tu pÃï¬avÃnÅkÃn ni÷s­tya bahavo janÃ÷ 09,028.013c abhyaghnaæs tÃvakÃn yuddhe muhÆrtÃd iva bhÃrata 09,028.013e tato ni÷Óe«am abhavat tat sainyaæ tava bhÃrata 09,028.014a ak«auhiïya÷ sametÃs tu tava putrasya bhÃrata 09,028.014c ekÃdaÓa hatà yuddhe tÃ÷ prabho pÃï¬us­¤jayai÷ 09,028.015a te«u rÃjasahasre«u tÃvake«u mahÃtmasu 09,028.015c eko duryodhano rÃjann ad­Óyata bh­Óaæ k«ata÷ 09,028.016a tato vÅk«ya diÓa÷ sarvà d­«Âvà ÓÆnyÃæ ca medinÅm 09,028.016c vihÅna÷ sarvayodhaiÓ ca pÃï¬avÃn vÅk«ya saæyuge 09,028.017a muditÃn sarvasiddhÃrthÃn nardamÃnÃn samantata÷ 09,028.017c bÃïaÓabdaravÃæÓ caiva Órutvà te«Ãæ mahÃtmanÃm 09,028.018a duryodhano mahÃrÃja kaÓmalenÃbhisaæv­ta÷ 09,028.018c apayÃne manaÓ cakre vihÅnabalavÃhana÷ 09,028.019 dh­tarëÂra uvÃca 09,028.019a nihate mÃmake sainye ni÷Óe«e Óibire k­te 09,028.019c pÃï¬avÃnÃæ balaæ sÆta kiæ nu Óe«am abhÆt tadà 09,028.019e etan me p­cchato brÆhi kuÓalo hy asi saæjaya 09,028.020a yac ca duryodhano manda÷ k­tavÃæs tanayo mama 09,028.020c balak«ayaæ tathà d­«Âvà sa eka÷ p­thivÅpati÷ 09,028.021 saæjaya uvÃca 09,028.021a rathÃnÃæ dve sahasre tu sapta nÃgaÓatÃni ca 09,028.021c pa¤ca cÃÓvasahasrÃïi pattÅnÃæ ca Óataæ ÓatÃ÷ 09,028.022a etac che«am abhÆd rÃjan pÃï¬avÃnÃæ mahad balam 09,028.022c parig­hya hi yad yuddhe dh­«Âadyumno vyavasthita÷ 09,028.023a ekÃkÅ bharataÓre«Âha tato duryodhano n­pa÷ 09,028.023c nÃpaÓyat samare kaæ cit sahÃyaæ rathinÃæ vara÷ 09,028.024a nardamÃnÃn parÃæÓ caiva svabalasya ca saæk«ayam 09,028.024b*0170_01 tathà d­«Âvà mahÃrÃja eka÷ sa p­thivÅpati÷ 09,028.024b*0171_01 d­«Âvà bharataÓÃrdÆla kaÓmalenÃbhisaæv­ta÷ 09,028.024c hataæ svahayam uts­jya prÃÇmukha÷ prÃdravad bhayÃt 09,028.025a ekÃdaÓacamÆbhartà putro duryodhanas tava 09,028.025c gadÃm ÃdÃya tejasvÅ padÃti÷ prasthito hradam 09,028.026a nÃtidÆraæ tato gatvà padbhyÃm eva narÃdhipa÷ 09,028.026c sasmÃra vacanaæ k«attur dharmaÓÅlasya dhÅmata÷ 09,028.027a idaæ nÆnaæ mahÃprÃj¤o viduro d­«ÂavÃn purà 09,028.027c mahad vaiÓasam asmÃkaæ k«atriyÃïÃæ ca saæyuge 09,028.028a evaæ vicintayÃnas tu pravivik«ur hradaæ n­pa÷ 09,028.028c du÷khasaætaptah­dayo d­«Âvà rÃjan balak«ayam 09,028.028d*0172_01 daÓaikÃk«ohiïÅbhartà tathà duryodhano 'pi san 09,028.028d*0172_02 prÃptavÃn vyasanaæ tÅvraæ daivaæ hi balavattaram 09,028.029a pÃï¬avÃÓ ca mahÃrÃja dh­«ÂadyumnapurogamÃ÷ 09,028.029c abhyadhÃvanta saækruddhÃs tava rÃjan balaæ prati 09,028.030a Óakty­«ÂiprÃsahastÃnÃæ balÃnÃm abhigarjatÃm 09,028.030c saækalpam akaron moghaæ gÃï¬Åvena dhanaæjaya÷ 09,028.031a tÃn hatvà niÓitair bÃïai÷ sÃmÃtyÃn saha bandhubhi÷ 09,028.031c rathe Óvetahaye ti«Âhann arjuno bahv aÓobhata 09,028.032a subalasya hate putre savÃjirathaku¤jare 09,028.032c mahÃvanam iva chinnam abhavat tÃvakaæ balam 09,028.033a anekaÓatasÃhasre bale duryodhanasya ha 09,028.033c nÃnyo mahÃratho rÃja¤ jÅvamÃno vyad­Óyata 09,028.034a droïaputrÃd ­te vÅrÃt tathaiva k­tavarmaïa÷ 09,028.034c k­pÃc ca gautamÃd rÃjan pÃrthivÃc ca tavÃtmajÃt 09,028.035a dh­«Âadyumnas tu mÃæ d­«Âvà hasan sÃtyakim abravÅt 09,028.035c kim anena g­hÅtena nÃnenÃrtho 'sti jÅvatà 09,028.036a dh­«Âadyumnavaca÷ Órutvà Óiner naptà mahÃratha÷ 09,028.036c udyamya niÓitaæ kha¬gaæ hantuæ mÃm udyatas tadà 09,028.037a tam Ãgamya mahÃprÃj¤a÷ k­«ïadvaipÃyano 'bravÅt 09,028.037c mucyatÃæ saæjayo jÅvan na hantavya÷ kathaæ cana 09,028.038a dvaipÃyanavaca÷ Órutvà Óiner naptà k­täjali÷ 09,028.038c tato mÃm abravÅn muktvà svasti saæjaya sÃdhaya 09,028.039a anuj¤Ãtas tv ahaæ tena nyastavarmà nirÃyudha÷ 09,028.039c prÃti«Âhaæ yena nagaraæ sÃyÃhne rudhirok«ita÷ 09,028.040a kroÓamÃtram apakrÃntaæ gadÃpÃïim avasthitam 09,028.040c ekaæ duryodhanaæ rÃjann apaÓyaæ bh­Óavik«atam 09,028.041a sa tu mÃm aÓrupÆrïÃk«o nÃÓaknod abhivÅk«itum 09,028.041c upapraik«ata mÃæ d­«Âvà tadà dÅnam avasthitam 09,028.042a taæ cÃham api Óocantaæ d­«ÂvaikÃkinam Ãhave 09,028.042c muhÆrtaæ nÃÓakaæ vaktuæ kiæ cid du÷khaparipluta÷ 09,028.042d*0173_01 yasya mÆrdhÃvasiktÃnÃæ sahasraæ maïimaulinÃm 09,028.042d*0173_02 Ãh­tya ca karaæ sarvaæ svasya vai vaÓam Ãgatam 09,028.042d*0173_03 catu÷sÃgaraparyantà p­thivÅ ratnabhÆ«ità 09,028.042d*0173_04 karïenaikena yasyÃrthe karam ÃhÃrità purà 09,028.042d*0173_05 yasyÃj¤Ã pararëÂre«u karïenaiva prasÃrità 09,028.042d*0173_06 nÃbhavad yasya Óastre«u khedo rÃj¤a÷ praÓÃsata÷ 09,028.042d*0173_07 ÃsÅno hastinapure k«emaæ rÃjyam akaïÂakam 09,028.042d*0173_08 anvapÃlayad aiÓvaryÃt kuberam api nÃsmarat 09,028.042d*0173_09 bhavanÃd bhavanaæ rÃjan prayÃtuæ p­thivÅpate 09,028.042d*0173_10 devÃlayapraveÓe ca panthà yasya hiraïmaya÷ 09,028.042d*0173_11 patÃkÃv­tasÆryÃæÓutoraïocchritaÓobhina÷ 09,028.042d*0173_12 prayÃïe p­thivÅbhartur dhanyÃnÃm abhavan g­hÃ÷ 09,028.042d*0173_13 ÃruhyairÃvataprakhyaæ nÃgam indrasamo balÅ 09,028.042d*0173_14 vibhÆtyà sumahatyà ya÷ prayÃti p­thivÅpate 09,028.042d*0173_15 taæ bh­Óaæ k«atam indrÃbhaæ padbhyÃm eva dharÃtale 09,028.042d*0173_16 ti«Âhantam ekaæ d­«Âvà tu mamÃbhÆt kleÓa uttama÷ 09,028.042d*0173_17 tasya caivaævidhasyÃdya jagannÃthasya bhÆpate 09,028.042d*0173_18 ÃpadapratimaivÃbhÆd balÅyÃn vidhir eva hi 09,028.043a tato 'smai tad ahaæ sarvam uktavÃn grahaïaæ tadà 09,028.043c dvaipÃyanaprasÃdÃc ca jÅvato mok«am Ãhave 09,028.044a muhÆrtam iva ca dhyÃtvà pratilabhya ca cetanÃm 09,028.044c bhrÃtÌæÓ ca sarvasainyÃni paryap­cchata mÃæ tata÷ 09,028.045a tasmai tad aham Ãcak«aæ sarvaæ pratyak«adarÓivÃn 09,028.045c bhrÃtÌæÓ ca nihatÃn sarvÃn sainyaæ ca vinipÃtitam 09,028.046a traya÷ kila rathÃ÷ Ói«ÂÃs tÃvakÃnÃæ narÃdhipa 09,028.046c iti prasthÃnakÃle mÃæ k­«ïadvaipÃyano 'bravÅt 09,028.047a sa dÅrgham iva ni÷Óvasya viprek«ya ca puna÷ puna÷ 09,028.047c aæse mÃæ pÃïinà sp­«Âvà putras te paryabhëata 09,028.048a tvad anyo neha saægrÃme kaÓ cij jÅvati saæjaya 09,028.048c dvitÅyaæ neha paÓyÃmi sasahÃyÃÓ ca pÃï¬avÃ÷ 09,028.049a brÆyÃ÷ saæjaya rÃjÃnaæ praj¤Ãcak«u«am ÅÓvaram 09,028.049c duryodhanas tava suta÷ pravi«Âo hradam ity uta 09,028.050a suh­dbhis tÃd­Óair hÅna÷ putrair bhrÃt­bhir eva ca 09,028.050c pÃï¬avaiÓ ca h­te rÃjye ko nu jÅvati mÃd­Óa÷ 09,028.051a Ãcak«ethÃ÷ sarvam idaæ mÃæ ca muktaæ mahÃhavÃt 09,028.051c asmiæs toyahrade suptaæ jÅvantaæ bh­Óavik«atam 09,028.052a evam uktvà mahÃrÃja prÃviÓat taæ hradaæ n­pa÷ 09,028.052c astambhayata toyaæ ca mÃyayà manujÃdhipa÷ 09,028.053a tasmin hradaæ pravi«Âe tu trÅn rathä ÓrÃntavÃhanÃn 09,028.053c apaÓyaæ sahitÃn ekas taæ deÓaæ samupeyu«a÷ 09,028.054a k­paæ ÓÃradvataæ vÅraæ drauïiæ ca rathinÃæ varam 09,028.054c bhojaæ ca k­tavarmÃïaæ sahitä Óaravik«atÃn 09,028.055a te sarve mÃm abhiprek«ya tÆrïam aÓvÃn acodayan 09,028.055c upayÃya ca mÃm Æcur di«Âyà jÅvasi saæjaya 09,028.056a ap­cchaæÓ caiva mÃæ sarve putraæ tava janÃdhipam 09,028.056c kaccid duryodhano rÃjà sa no jÅvati saæjaya 09,028.057a ÃkhyÃtavÃn ahaæ tebhyas tadà kuÓalinaæ n­pam 09,028.057c tac caiva sarvam Ãcak«aæ yan mÃæ duryodhano 'bravÅt 09,028.057e hradaæ caivÃham Ãca«Âa yaæ pravi«Âo narÃdhipa÷ 09,028.058a aÓvatthÃmà tu tad rÃjan niÓamya vacanaæ mama 09,028.058c taæ hradaæ vipulaæ prek«ya karuïaæ paryadevayat 09,028.059a aho dhiÇ na sa jÃnÃti jÅvato 'smÃn narÃdhipa÷ 09,028.059c paryÃptà hi vayaæ tena saha yodhayituæ parÃn 09,028.060a te tu tatra ciraæ kÃlaæ vilapya ca mahÃrathÃ÷ 09,028.060c prÃdravan rathinÃæ Óre«Âhà d­«Âvà pÃï¬usutÃn raïe 09,028.061a te tu mÃæ ratham Ãropya k­pasya supari«k­tam 09,028.061c senÃniveÓam Ãjagmur hataÓe«Ãs trayo rathÃ÷ 09,028.062a tatra gulmÃ÷ paritrastÃ÷ sÆrye cÃstam ite sati 09,028.062c sarve vicukruÓu÷ Órutvà putrÃïÃæ tava saæk«ayam 09,028.063a tato v­ddhà mahÃrÃja yo«itÃæ rak«aïo narÃ÷ 09,028.063c rÃjadÃrÃn upÃdÃya prayayur nagaraæ prati 09,028.064a tatra vikroÓatÅnÃæ ca rudatÅnÃæ ca sarvaÓa÷ 09,028.064c prÃdurÃsÅn mahä Óabda÷ Órutvà tad balasaæk«ayam 09,028.065a tatas tà yo«ito rÃjan krandantyo vai muhur muhu÷ 09,028.065c kurarya iva Óabdena nÃdayantyo mahÅtalam 09,028.066a Ãjaghnu÷ karajaiÓ cÃpi pÃïibhiÓ ca ÓirÃæsy uta 09,028.066c luluvuÓ ca tadà keÓÃn kroÓantyas tatra tatra ha 09,028.067a hÃhÃkÃravinÃdinyo vinighnantya urÃæsi ca 09,028.067c kroÓantyas tatra rurudu÷ krandamÃnà viÓÃæ pate 09,028.068a tato duryodhanÃmÃtyÃ÷ sÃÓrukaïÂhà bh­ÓÃturÃ÷ 09,028.068c rÃjadÃrÃn upÃdÃya prayayur nagaraæ prati 09,028.069a vetrajarjharahastÃÓ ca dvÃrÃdhyak«Ã viÓÃæ pate 09,028.069c ÓayanÅyÃni ÓubhrÃïi spardhyÃstaraïavanti ca 09,028.069e samÃdÃya yayus tÆrïaæ nagaraæ dÃrarak«iïa÷ 09,028.070a ÃsthÃyÃÓvatarÅyuktÃn syandanÃn apare janÃ÷ 09,028.070c svÃn svÃn dÃrÃn upÃdÃya prayayur nagaraæ prati 09,028.071a ad­«ÂapÆrvà yà nÃryo bhÃskareïÃpi veÓmasu 09,028.071c dad­Óus tà mahÃrÃja janà yÃntÅ÷ puraæ prati 09,028.072a tÃ÷ striyo bharataÓre«Âha saukumÃryasamanvitÃ÷ 09,028.072c prayayur nagaraæ tÆrïaæ hatasvajanabÃndhavÃ÷ 09,028.073a à gopÃlÃvipÃlebhyo dravanto nagaraæ prati 09,028.073c yayur manu«yÃ÷ saæbhrÃntà bhÅmasenabhayÃrditÃ÷ 09,028.074a api cai«Ãæ bhayaæ tÅvraæ pÃrthebhyo 'bhÆt sudÃruïam 09,028.074c prek«amÃïÃs tadÃnyonyam ÃdhÃvan nagaraæ prati 09,028.075a tasmiæs tadà vartamÃne vidrave bh­ÓadÃruïe 09,028.075c yuyutsu÷ ÓokasaæmƬha÷ prÃptakÃlam acintayat 09,028.076a jito duryodhana÷ saækhye pÃï¬avair bhÅmavikramai÷ 09,028.076c ekÃdaÓacamÆbhartà bhrÃtaraÓ cÃsya sÆditÃ÷ 09,028.076e hatÃÓ ca kurava÷ sarve bhÅ«madroïapura÷sarÃ÷ 09,028.077a aham eko vimuktas tu bhÃgyayogÃd yad­cchayà 09,028.077c vidrutÃni ca sarvÃïi ÓibirÃïi samantata÷ 09,028.077d*0174_01 itas tata÷ palÃyante hatanÃthà hataujasa÷ 09,028.077d*0174_02 ad­«ÂapÆrvà du÷khÃrtà bhayavyÃkulalocanÃ÷ 09,028.077d*0174_03 hariïà iva vitrastÃ÷ prek«yamÃïà diÓo daÓa 09,028.078a duryodhanasya sacivà ye ke cid avaÓe«itÃ÷ 09,028.078c rÃjadÃrÃn upÃdÃya vyadhÃvan nagaraæ prati 09,028.079a prÃptakÃlam ahaæ manye praveÓaæ tai÷ sahÃbhibho 09,028.079c yudhi«Âhiram anuj¤Ãpya bhÅmasenaæ tathaiva ca 09,028.080a etam arthaæ mahÃbÃhur ubhayo÷ sa nyavedayat 09,028.080c tasya prÅto 'bhavad rÃjà nityaæ karuïavedità 09,028.080e pari«vajya mahÃbÃhur vaiÓyÃputraæ vyasarjayat 09,028.081a tata÷ sa ratham ÃsthÃya drutam aÓvÃn acodayat 09,028.081c asaæbhÃvitavÃæÓ cÃpi rÃjadÃrÃn puraæ prati 09,028.082a taiÓ caiva sahita÷ k«ipram astaæ gacchati bhÃskare 09,028.082c pravi«Âo hÃstinapuraæ bëpakaïÂho 'Órulocana÷ 09,028.083a apaÓyata mahÃprÃj¤aæ viduraæ sÃÓrulocanam 09,028.083c rÃj¤a÷ samÅpÃn ni«krÃntaæ Óokopahatacetasam 09,028.084a tam abravÅt satyadh­ti÷ praïataæ tv agrata÷ sthitam 09,028.084c asmin kuruk«aye v­tte di«Âyà tvaæ putra jÅvasi 09,028.085a vinà rÃj¤a÷ praveÓÃd vai kim asi tvam ihÃgata÷ 09,028.085c etan me kÃraïaæ sarvaæ vistareïa nivedaya 09,028.086 yuyutsur uvÃca 09,028.086a nihate Óakunau tÃta saj¤ÃtisutabÃndhave 09,028.086c hataÓe«aparÅvÃro rÃjà duryodhanas tata÷ 09,028.086e svakaæ sa hayam uts­jya prÃÇmukha÷ prÃdravad bhayÃt 09,028.087a apakrÃnte tu n­patau skandhÃvÃraniveÓanÃt 09,028.087c bhayavyÃkulitaæ sarvaæ prÃdravan nagaraæ prati 09,028.088a tato rÃj¤a÷ kalatrÃïi bhrÃtÌïÃæ cÃsya sarvaÓa÷ 09,028.088c vÃhane«u samÃropya stryadhyak«Ã÷ prÃdravan bhayÃt 09,028.089a tato 'haæ samanuj¤Ãpya rÃjÃnaæ sahakeÓavam 09,028.089c pravi«Âo hÃstinapuraæ rak«aæl lokÃd dhi vÃcyatÃm 09,028.090a etac chrutvà tu vacanaæ vaiÓyÃputreïa bhëitam 09,028.090c prÃptakÃlam iti j¤Ãtvà vidura÷ sarvadharmavit 09,028.090e apÆjayad ameyÃtmà yuyutsuæ vÃkyakovidam 09,028.091a prÃptakÃlam idaæ sarvaæ bhavato bharatak«aye 09,028.091b*0175_01 saæsm­ta÷ kuladharmaÓ ca sÃnukroÓatayà tvayà 09,028.091b*0175_02 di«Âyà tvÃæ tÃta saægrÃmÃd asmÃd vÅrak«ayÃt puram 09,028.091b*0175_03 samÃgatam apaÓyÃma hy aæÓumantam iva prajÃ÷ 09,028.091b*0175_04 andhasya n­pater ya«Âir lubdhasyÃdÅrghadarÓina÷ 09,028.091b*0175_05 bahuÓo yÃcyamÃnasya daivopahatacetasa÷ 09,028.091b*0175_06 tvam eko vyasanÃrtasya dhriyase putra sarvadà 09,028.091c adya tvam iha viÓrÃnta÷ Óvo 'bhigantà yudhi«Âhiram 09,028.092a etÃvad uktvà vacanaæ vidura÷ sarvadharmavit 09,028.092b*0176_01 yuyutsuæ pre«ayÃm Ãsa svag­haæ yÃhi putraka 09,028.092b*0176_02 yuyutsur api k«attÃraæ natvà svag­ham Ãyayau 09,028.092c yuyutsuæ samanuj¤Ãpya praviveÓa n­pak«ayam 09,028.092d*0177_01 paurajÃnapadair du÷khÃd dhà heti bh­ÓanÃditam 09,028.092d*0177_02 nirÃnandaæ gataÓrÅkaæ h­tanÃgam ivÃÓayam 09,028.092d*0177_03 ÓÆnyarÆpam apadhvastaæ d­«Âvà dhvastataro 'bhavat 09,028.092d*0177_04 vidura÷ sarvadharmaj¤o viklavenÃntarÃtmanà 09,028.092d*0177_05 viveÓa n­pate rÃjan niÓaÓvÃsa Óanai÷ Óanai÷ 09,028.092e yuyutsur api tÃæ rÃtriæ svag­he nyavasat tadà 09,028.092f*0178_01 vandyamÃna÷ svakaiÓ cÃpi nÃbhyanandat sudu÷khita÷ 09,028.092f*0178_02 cintayÃna÷ k«ayaæ tÅvraæ bharatÃnÃæ parasparam 09,029.000*0179_01 nÃrÃyaïaæ namask­tya naraæ caiva narottamam 09,029.000*0179_02 devÅæ sarasvatÅæ caiva tato jayam udÅrayet 09,029.000*0180_00 saæjaya uvÃca 09,029.000*0180_01 muhÆrtÃd iva rÃjendra sarvaæ ÓÆnyam ad­Óyata 09,029.000*0180_02 mattavÃraïasaæghu«Âaæ Óibiraæ vidrute bale 09,029.000*0180_03 yatra Óabdena mahatà nÃnvabudhyan mahÃrathÃ÷ 09,029.000*0180_04 tatra Óabdaæ na Ó­ïumo manu«yasyÃpi kasya cit 09,029.001 dh­tarëÂra uvÃca 09,029.001a hate«u sarvasainye«u pÃï¬uputrai raïÃjire 09,029.001c mama sainyÃvaÓi«ÂÃs te kim akurvata saæjaya 09,029.002a k­tavarmà k­paÓ caiva droïaputraÓ ca vÅryavÃn 09,029.002c duryodhanaÓ ca mandÃtmà rÃjà kim akarot tadà 09,029.003 saæjaya uvÃca 09,029.003a saæprÃdravatsu dÃre«u k«atriyÃïÃæ mahÃtmanÃm 09,029.003c vidrute Óibire ÓÆnye bh­ÓodvignÃs trayo rathÃ÷ 09,029.004a niÓamya pÃï¬uputrÃïÃæ tadà vijayinÃæ svanam 09,029.004c vidrutaæ Óibiraæ d­«Âvà sÃyÃhne rÃjag­ddhina÷ 09,029.004e sthÃnaæ nÃrocayaæs tatra tatas te hradam abhyayu÷ 09,029.005a yudhi«Âhiro 'pi dharmÃtmà bhrÃt­bhi÷ sahito raïe 09,029.005c h­«Âa÷ paryapatad rÃjan duryodhanavadhepsayà 09,029.006a mÃrgamÃïÃs tu saækruddhÃs tava putraæ jayai«iïa÷ 09,029.006c yatnato 'nve«amÃïÃs tu naivÃpaÓya¤ janÃdhipam 09,029.007a sa hi tÅvreïa vegena gadÃpÃïir apÃkramat 09,029.007b*0181_01 yadà duryodhano yuddhaæ tyaktvà pattir apÃkramat 09,029.007c taæ hradaæ prÃviÓac cÃpi vi«ÂabhyÃpa÷ svamÃyayà 09,029.008a yadà tu pÃï¬avÃ÷ sarve supariÓrÃntavÃhanÃ÷ 09,029.008c tata÷ svaÓibiraæ prÃpya vyati«Âhan sahasainikÃ÷ 09,029.009a tata÷ k­paÓ ca drauïiÓ ca k­tavarmà ca sÃtvata÷ 09,029.009c saænivi«Âe«u pÃrthe«u prayÃtÃs taæ hradaæ Óanai÷ 09,029.010a te taæ hradaæ samÃsÃdya yatra Óete janÃdhipa÷ 09,029.010c abhyabhëanta durdhar«aæ rÃjÃnaæ suptam ambhasi 09,029.011a rÃjann utti«Âha yudhyasva sahÃsmÃbhir yudhi«Âhiram 09,029.011c jitvà và p­thivÅæ bhuÇk«va hato và svargam Ãpnuhi 09,029.012a te«Ãm api balaæ sarvaæ hataæ duryodhana tvayà 09,029.012c pratirabdhÃÓ ca bhÆyi«Âhaæ ye Ói«ÂÃs tatra sainikÃ÷ 09,029.013a na te vegaæ vi«ahituæ ÓaktÃs tava viÓÃæ pate 09,029.013c asmÃbhir abhiguptasya tasmÃd utti«Âha bhÃrata 09,029.013d*0182_01 evam ukta÷ pratyuvÃca tÃn sa tatra mahÃrathÃn 09,029.014 duryodhana uvÃca 09,029.014a di«Âyà paÓyÃmi vo muktÃn Åd­ÓÃt puru«ak«ayÃt 09,029.014c pÃï¬ukauravasaæmardÃj jÅvamÃnÃn narar«abhÃn 09,029.015a vije«yÃmo vayaæ sarve viÓrÃntà vigataklamÃ÷ 09,029.015c bhavantaÓ ca pariÓrÃntà vayaæ ca bh­Óavik«atÃ÷ 09,029.015e udÅrïaæ ca balaæ te«Ãæ tena yuddhaæ na rocaye 09,029.016a na tv etad adbhutaæ vÅrà yad vo mahad idaæ mana÷ 09,029.016c asmÃsu ca parà bhaktir na tu kÃla÷ parÃkrame 09,029.017a viÓramyaikÃæ niÓÃm adya bhavadbhi÷ sahito raïe 09,029.017c pratiyotsyÃmy ahaæ ÓatrƤ Óvo na me 'sty atra saæÓaya÷ 09,029.018 saæjaya uvÃca 09,029.018a evam ukto 'bravÅd drauïÅ rÃjÃnaæ yuddhadurmadam 09,029.018c utti«Âha rÃjan bhadraæ te vije«yÃmo raïe parÃn 09,029.019a i«ÂÃpÆrtena dÃnena satyena ca japena ca 09,029.019c Óape rÃjan yathà hy adya nihani«yÃmi somakÃn 09,029.020a mà sma yaj¤ak­tÃæ prÅtiæ prÃpnuyÃæ sajjanocitÃm 09,029.020c yadÅmÃæ rajanÅæ vyu«ÂÃæ na nihanmi parÃn raïe 09,029.021a nÃhatvà sarvapäcÃlÃn vimok«ye kavacaæ vibho 09,029.021c iti satyaæ bravÅmy etat tan me Ó­ïu janÃdhipa 09,029.022a te«u saæbhëamÃïe«u vyÃdhÃs taæ deÓam Ãyayu÷ 09,029.022c mÃæsabhÃrapariÓrÃntÃ÷ pÃnÅyÃrthaæ yad­cchayà 09,029.023a te hi nityaæ mahÃrÃja bhÅmasenasya lubdhakÃ÷ 09,029.023c mÃæsabhÃrÃn upÃjahrur bhaktyà paramayà vibho 09,029.024a te tatra vi«ÂhitÃs te«Ãæ sarvaæ tad vacanaæ raha÷ 09,029.024c duryodhanavacaÓ caiva ÓuÓruvu÷ saægatà mitha÷ 09,029.025a te 'pi sarve mahe«vÃsà ayuddhÃrthini kaurave 09,029.025c nirbandhaæ paramaæ cakrus tadà vai yuddhakÃÇk«iïa÷ 09,029.026a tÃæs tathà samudÅk«yÃtha kauravÃïÃæ mahÃrathÃn 09,029.026c ayuddhamanasaæ caiva rÃjÃnaæ sthitam ambhasi 09,029.027a te«Ãæ Órutvà ca saævÃdaæ rÃj¤aÓ ca salile sata÷ 09,029.027c vyÃdhÃbhyajÃnan rÃjendra salilasthaæ suyodhanam 09,029.028a te pÆrvaæ pÃï¬uputreïa p­«Âà hy Ãsan sutaæ tava 09,029.028c yad­cchopagatÃs tatra rÃjÃnaæ parimÃrgitÃ÷ 09,029.029a tatas te pÃï¬uputrasya sm­tvà tad bhëitaæ tadà 09,029.029c anyonyam abruvan rÃjan m­gavyÃdhÃ÷ Óanair idam 09,029.030a duryodhanaæ khyÃpayÃmo dhanaæ dÃsyati pÃï¬ava÷ 09,029.030c suvyaktam iti na÷ khyÃto hrade duryodhano n­pa÷ 09,029.031a tasmÃd gacchÃmahe sarve yatra rÃjà yudhi«Âhira÷ 09,029.031c ÃkhyÃtuæ salile suptaæ duryodhanam amar«aïam 09,029.032a dh­tarëÂrÃtmajaæ tasmai bhÅmasenÃya dhÅmate 09,029.032c ÓayÃnaæ salile sarve kathayÃmo dhanurbh­te 09,029.033a sa no dÃsyati suprÅto dhanÃni bahulÃny uta 09,029.033c kiæ no mÃæsena Óu«keïa parikli«Âena Óo«iïà 09,029.034a evam uktvà tato vyÃdhÃ÷ saæprah­«Âà dhanÃrthina÷ 09,029.034c mÃæsabhÃrÃn upÃdÃya prayayu÷ Óibiraæ prati 09,029.035a pÃï¬avÃÓ ca mahÃrÃja labdhalak«Ã÷ prahÃriïa÷ 09,029.035c apaÓyamÃnÃ÷ samare duryodhanam avasthitam 09,029.036a nik­tes tasya pÃpasya te pÃraæ gamanepsava÷ 09,029.036c cÃrÃn saæpre«ayÃm Ãsu÷ samantÃt tad raïÃjiram 09,029.037a Ãgamya tu tata÷ sarve na«Âaæ duryodhanaæ n­pam 09,029.037c nyavedayanta sahità dharmarÃjasya sainikÃ÷ 09,029.038a te«Ãæ tad vacanaæ Órutvà cÃrÃïÃæ bharatar«abha 09,029.038c cintÃm abhyagamat tÅvrÃæ niÓaÓvÃsa ca pÃrthiva÷ 09,029.038d*0183_01 ariÓe«e bhavati tu saædigdho vijayo bhavet 09,029.038d*0183_02 rÃjyaæ labhe kathaæ tad dhi pÆjitaæ vijayÃdibhi÷ 09,029.039a atha sthitÃnÃæ pÃï¬ÆnÃæ dÅnÃnÃæ bharatar«abha 09,029.039c tasmÃd deÓÃd apakramya tvarità lubdhakà vibho 09,029.040a Ãjagmu÷ Óibiraæ h­«Âà d­«Âvà duryodhanaæ n­pam 09,029.040c vÃryamÃïÃ÷ pravi«ÂÃÓ ca bhÅmasenasya paÓyata÷ 09,029.041a te tu pÃï¬avam ÃsÃdya bhÅmasenaæ mahÃbalam 09,029.041c tasmai tat sarvam Ãcakhyur yad v­ttaæ yac ca vai Órutam 09,029.042a tato v­kodaro rÃjan dattvà te«Ãæ dhanaæ bahu 09,029.042c dharmarÃjÃya tat sarvam Ãcacak«e paraætapa÷ 09,029.043a asau duryodhano rÃjan vij¤Ãto mama lubdhakai÷ 09,029.043c saæstabhya salilaæ Óete yasyÃrthe paritapyase 09,029.044a tad vaco bhÅmasenasya priyaæ Órutvà viÓÃæ pate 09,029.044c ajÃtaÓatru÷ kaunteyo h­«Âo 'bhÆt saha sodarai÷ 09,029.045a taæ ca Órutvà mahe«vÃsaæ pravi«Âaæ salilahradam 09,029.045c k«ipram eva tato 'gacchat purask­tya janÃrdanam 09,029.046a tata÷ kilakilÃÓabda÷ prÃdurÃsÅd viÓÃæ pate 09,029.046c pÃï¬avÃnÃæ prah­«ÂÃnÃæ päcÃlÃnÃæ ca sarvaÓa÷ 09,029.047a siæhanÃdÃæs tataÓ cakru÷ k«ve¬ÃæÓ ca bharatar«abha 09,029.047c tvaritÃ÷ k«atriyà rÃja¤ jagmur dvaipÃyanaæ hradam 09,029.048a j¤Ãta÷ pÃpo dhÃrtarëÂro d­«ÂaÓ cety asak­d raïe 09,029.048c prÃkroÓan somakÃs tatra h­«ÂarÆpÃ÷ samantata÷ 09,029.049a te«Ãm ÃÓu prayÃtÃnÃæ rathÃnÃæ tatra veginÃm 09,029.049c babhÆva tumula÷ Óabdo divasp­k p­thivÅpate 09,029.050a duryodhanaæ parÅpsantas tatra tatra yudhi«Âhiram 09,029.050c anvayus tvaritÃs te vai rÃjÃnaæ ÓrÃntavÃhanÃ÷ 09,029.051a arjuno bhÅmasenaÓ ca mÃdrÅputrau ca pÃï¬avau 09,029.051c dh­«ÂadyumnaÓ ca päcÃlya÷ Óikhaï¬Å cÃparÃjita÷ 09,029.052a uttamaujà yudhÃmanyu÷ sÃtyakiÓ cÃparÃjita÷ 09,029.052c päcÃlÃnÃæ ca ye Ói«Âà draupadeyÃÓ ca bhÃrata 09,029.052e hayÃÓ ca sarve nÃgÃÓ ca ÓataÓaÓ ca padÃtaya÷ 09,029.053a tata÷ prÃpto mahÃrÃja dharmaputro yudhi«Âhira÷ 09,029.053c dvaipÃyanahradaæ khyÃtaæ yatra duryodhano 'bhavat 09,029.054a ÓÅtÃmalajalaæ h­dyaæ dvitÅyam iva sÃgaram 09,029.054c mÃyayà salilaæ stabhya yatrÃbhÆt te suta÷ sthita÷ 09,029.055a atyadbhutena vidhinà daivayogena bhÃrata 09,029.055c salilÃntargata÷ Óete durdarÓa÷ kasya cit prabho 09,029.055e mÃnu«asya manu«yendra gadÃhasto janÃdhipa÷ 09,029.056a tato duryodhano rÃjà salitÃntargato vasan 09,029.056c ÓuÓruve tumulaæ Óabdaæ jaladopamani÷svanam 09,029.057a yudhi«Âhiras tu rÃjendra hradaæ taæ saha sodarai÷ 09,029.057c ÃjagÃma mahÃrÃja tava putravadhÃya vai 09,029.058a mahatà ÓaÇkhanÃdena rathanemisvanena ca 09,029.058c uddhunvaæÓ ca mahÃreïuæ kampayaæÓ cÃpi medinÅm 09,029.059a yaudhi«Âhirasya sainyasya Órutvà Óabdaæ mahÃrathÃ÷ 09,029.059c k­tavarmà k­po drauïÅ rÃjÃnam idam abruvan 09,029.060a ime hy ÃyÃnti saæh­«ÂÃ÷ pÃï¬avà jitakÃÓina÷ 09,029.060c apayÃsyÃmahe tÃvad anujÃnÃtu no bhavÃn 09,029.061a duryodhanas tu tac chrutvà te«Ãæ tatra yaÓasvinÃm 09,029.061c tathety uktvà hradaæ taæ vai mÃyayÃstambhayat prabho 09,029.062a te tv anuj¤Ãpya rÃjÃnaæ bh­Óaæ ÓokaparÃyaïÃ÷ 09,029.062c jagmur dÆraæ mahÃrÃja k­paprabh­tayo rathÃ÷ 09,029.063a te gatvà dÆram adhvÃnaæ nyagrodhaæ prek«ya mÃri«a 09,029.063c nyaviÓanta bh­Óaæ ÓrÃntÃÓ cintayanto n­paæ prati 09,029.064a vi«Âabhya salilaæ supto dhÃrtarëÂro mahÃbala÷ 09,029.064c pÃï¬avÃÓ cÃpi saæprÃptÃs taæ deÓaæ yuddham Åpsava÷ 09,029.065a kathaæ nu yuddhaæ bhavità kathaæ rÃjà bhavi«yati 09,029.065c kathaæ nu pÃï¬avà rÃjan pratipatsyanti kauravam 09,029.066a ity evaæ cintayantas te rathebhyo 'ÓvÃn vimucya ha 09,029.066c tatrÃsÃæ cakrire rÃjan k­paprabh­tayo rathÃ÷ 09,030.001 saæjaya uvÃca 09,030.001a tatas te«v apayÃte«u rathe«u tri«u pÃï¬avÃ÷ 09,030.001c taæ hradaæ pratyapadyanta yatra duryodhano 'bhavat 09,030.002a ÃsÃdya ca kuruÓre«Âha tadà dvaipÃyanahradam 09,030.002c stambhitaæ dhÃrtarëÂreïa d­«Âvà taæ salilÃÓayam 09,030.002e vÃsudevam idaæ vÃkyam abravÅt kurunandana÷ 09,030.003a paÓyemÃæ dhÃrtarëÂreïa mÃyÃm apsu prayojitÃm 09,030.003c vi«Âabhya salilaæ Óete nÃsya mÃnu«ato bhayam 09,030.004a daivÅæ mÃyÃm imÃæ k­tvà salilÃntargato hy ayam 09,030.004c nik­tyà nik­tipraj¤o na me jÅvan vimok«yate 09,030.005a yady asya samare sÃhyaæ kurute vajrabh­t svayam 09,030.005c tathÃpy enaæ hataæ yuddhe loko drak«yati mÃdhava 09,030.006 ÓrÅvÃsudeva uvÃca 09,030.006a mÃyÃvina imÃæ mÃyÃæ mÃyayà jahi bhÃrata 09,030.006c mÃyÃvÅ mÃyayà vadhya÷ satyam etad yudhi«Âhira 09,030.007a kriyÃbhyupÃyair bahulair mÃyÃm apsu prayojya ha 09,030.007c jahi tvaæ bharataÓre«Âha pÃpÃtmÃnaæ suyodhanam 09,030.008a kriyÃbhyupÃyair indreïa nihatà daityadÃnavÃ÷ 09,030.008c kriyÃbhyupÃyair bahubhir balir baddho mahÃtmanà 09,030.009a kriyÃbhyupÃyai÷ pÆrvaæ hi hiraïyÃk«o mahÃsura÷ 09,030.009c hiraïyakaÓipuÓ caiva kriyayaiva ni«Æditau 09,030.009e v­traÓ ca nihato rÃjan kriyayaiva na saæÓaya÷ 09,030.010a tathà paulastyatanayo rÃvaïo nÃma rÃk«asa÷ 09,030.010c rÃmeïa nihato rÃjan sÃnubandha÷ sahÃnuga÷ 09,030.010e kriyayà yogam ÃsthÃya tathà tvam api vikrama 09,030.011a kriyÃbhyupÃyair nihato mayà rÃjan purÃtane 09,030.011c tÃrakaÓ ca mahÃdaityo vipracittiÓ ca vÅryavÃn 09,030.012a vÃtÃpir ilvalaÓ caiva triÓirÃÓ ca tathà vibho 09,030.012c sundopasundÃv asurau kriyayaiva ni«Æditau 09,030.012d*0184_01 tÃrakaÓ ca mahÃdaityo hy andhakaÓ ca ni«Ædita÷ 09,030.013a kriyÃbhyupÃyair indreïa tridivaæ bhujyate vibho 09,030.013c kriyà balavatÅ rÃjan nÃnyat kiæ cid yudhi«Âhira 09,030.014a daityÃÓ ca dÃnavÃÓ caiva rÃk«asÃ÷ pÃrthivÃs tathà 09,030.014c kriyÃbhyupÃyair nihatÃ÷ kriyÃæ tasmÃt samÃcara 09,030.015 saæjaya uvÃca 09,030.015a ity ukto vÃsudevena pÃï¬ava÷ saæÓitavrata÷ 09,030.015c jalasthaæ taæ mahÃrÃja tava putraæ mahÃbalam 09,030.015e abhyabhëata kaunteya÷ prahasann iva bhÃrata 09,030.016a suyodhana kimartho 'yam Ãrambho 'psu k­tas tvayà 09,030.016c sarvaæ k«atraæ ghÃtayitvà svakulaæ ca viÓÃæ pate 09,030.017a jalÃÓayaæ pravi«Âo 'dya vächa¤ jÅvitam Ãtmana÷ 09,030.017c utti«Âha rÃjan yudhyasva sahÃsmÃbhi÷ suyodhana 09,030.018a sa ca darpo naraÓre«Âha sa ca mÃna÷ kva te gata÷ 09,030.018c yas tvaæ saæstabhya salilaæ bhÅto rÃjan vyavasthita÷ 09,030.019a sarve tvÃæ ÓÆra ity eva janà jalpanti saæsadi 09,030.019c vyarthaæ tad bhavato manye Óauryaæ salilaÓÃyina÷ 09,030.020a utti«Âha rÃjan yudhyasva k«atriyo 'si kulodbhava÷ 09,030.020c kauraveyo viÓe«eïa kule janma ca saæsmara 09,030.021a sa kathaæ kaurave vaæÓe praÓaæsa¤ janma cÃtmana÷ 09,030.021c yuddhÃd bhÅtas tatas toyaæ praviÓya pratiti«Âhasi 09,030.022a ayuddham avyavasthÃnaæ nai«a dharma÷ sanÃtana÷ 09,030.022c anÃryaju«Âam asvargyaæ raïe rÃjan palÃyanam 09,030.023a kathaæ pÃram agatvà hi yuddhe tvaæ vai jijÅvi«u÷ 09,030.023c imÃn nipatitÃn d­«Âvà putrÃn bhrÃtÌn pitÌæs tathà 09,030.024a saæbandhino vayasyÃæÓ ca mÃtulÃn bÃndhavÃæs tathà 09,030.024c ghÃtayitvà kathaæ tÃta hrade ti«Âhasi sÃæpratam 09,030.025a ÓÆramÃnÅ na ÓÆras tvaæ mithyà vadasi bhÃrata 09,030.025c ÓÆro 'ham iti durbuddhe sarvalokasya Ó­ïvata÷ 09,030.026a na hi ÓÆrÃ÷ palÃyante ÓatrÆn d­«Âvà kathaæ cana 09,030.026c brÆhi và tvaæ yayà dh­tyà ÓÆra tyajasi saægaram 09,030.027a sa tvam utti«Âha yudhyasva vinÅya bhayam Ãtmana÷ 09,030.027c ghÃtayitvà sarvasainyaæ bhrÃtÌæÓ caiva suyodhana 09,030.028a nedÃnÅæ jÅvite buddhi÷ kÃryà dharmacikÅr«ayà 09,030.028c k«atradharmam apÃÓritya tvadvidhena suyodhana 09,030.029a yat tat karïam upÃÓritya Óakuniæ cÃpi saubalam 09,030.029c amartya iva saæmohÃt tvam ÃtmÃnaæ na buddhavÃn 09,030.030a tat pÃpaæ sumahat k­tvà pratiyudhyasva bhÃrata 09,030.030c kathaæ hi tvadvidho mohÃd rocayeta palÃyanam 09,030.031a kva te tat pauru«aæ yÃtaæ kva ca mÃna÷ suyodhana 09,030.031c kva ca vikrÃntatà yÃtà kva ca visphÆrjitaæ mahat 09,030.032a kva te k­tÃstratà yÃtà kiæ ca Óe«e jalÃÓaye 09,030.032c sa tvam utti«Âha yudhyasva k«atradharmeïa bhÃrata 09,030.033a asmÃn và tvaæ parÃjitya praÓÃdhi p­thivÅm imÃm 09,030.033c atha và nihato 'smÃbhir bhÆmau svapsyasi bhÃrata 09,030.034a e«a te prathamo dharma÷ s­«Âo dhÃtrà mahÃtmanà 09,030.034c taæ kuru«va yathÃtathyaæ rÃjà bhava mahÃratha 09,030.034d*0185_00 saæjaya uvÃca 09,030.034d*0185_01 evam ukto mahÃrÃja dharmaputreïa dhÅmatà 09,030.034d*0185_02 salilasthas tava suta idaæ vacanam abravÅt 09,030.035 duryodhana uvÃca 09,030.035a naitac citraæ mahÃrÃja yad bhÅ÷ prÃïinam ÃviÓet 09,030.035c na ca prÃïabhayÃd bhÅto vyapayÃto 'smi bhÃrata 09,030.036a arathaÓ cÃni«aÇgÅ ca nihata÷ pÃr«ïisÃrathi÷ 09,030.036c ekaÓ cÃpy agaïa÷ saækhye pratyÃÓvÃsam arocayam 09,030.037a na prÃïahetor na bhayÃn na vi«ÃdÃd viÓÃæ pate 09,030.037c idam ambha÷ pravi«Âo 'smi ÓramÃt tv idam anu«Âhitam 09,030.038a tvaæ cÃÓvasihi kaunteya ye cÃpy anugatÃs tava 09,030.038c aham utthÃya va÷ sarvÃn pratiyotsyÃmi saæyuge 09,030.039 yudhi«Âhira uvÃca 09,030.039a ÃÓvastà eva sarve sma ciraæ tvÃæ m­gayÃmahe 09,030.039c tad idÃnÅæ samutti«Âha yudhyasveha suyodhana 09,030.040a hatvà và samare pÃrthÃn sphÅtaæ rÃjyam avÃpnuhi 09,030.040c nihato và raïe 'smÃbhir vÅralokam avÃpsyasi 09,030.041 duryodhana uvÃca 09,030.041a yadarthaæ rÃjyam icchÃmi kurÆïÃæ kurunandana 09,030.041c ta ime nihatÃ÷ sarve bhrÃtaro me janeÓvara 09,030.042a k«ÅïaratnÃæ ca p­thivÅæ hatak«atriyapuægavÃm 09,030.042c nÃbhyutsahÃmy ahaæ bhoktuæ vidhavÃm iva yo«itam 09,030.043a adyÃpi tv aham ÃÓaæse tvÃæ vijetuæ yudhi«Âhira 09,030.043c bhaÇktvà päcÃlapÃï¬ÆnÃm utsÃhaæ bharatar«abha 09,030.044a na tv idÃnÅm ahaæ manye kÃryaæ yuddhena karhi cit 09,030.044c droïe karïe ca saæÓÃnte nihate ca pitÃmahe 09,030.045a astv idÃnÅm iyaæ rÃjan kevalà p­thivÅ tava 09,030.045c asahÃyo hi ko rÃjà rÃjyam icchet praÓÃsitum 09,030.046a suh­das tÃd­ÓÃn hitvà putrÃn bhrÃtÌn pitÌn api 09,030.046c bhavadbhiÓ ca h­te rÃjye ko nu jÅveta mÃd­Óa÷ 09,030.047a ahaæ vanaæ gami«yÃmi hy ajinai÷ prativÃsita÷ 09,030.047c ratir hi nÃsti me rÃjye hatapak«asya bhÃrata 09,030.048a hatabÃndhavabhÆyi«Âhà hatÃÓvà hataku¤jarà 09,030.048c e«Ã te p­thivÅ rÃjan bhuÇk«vainÃæ vigatajvara÷ 09,030.049a vanam eva gami«yÃmi vasÃno m­gacarmaïÅ 09,030.049c na hi me nirjitasyÃsti jÅvite 'dya sp­hà vibho 09,030.050a gaccha tvaæ bhuÇk«va rÃjendra p­thivÅæ nihateÓvarÃm 09,030.050c hatayodhÃæ na«ÂaratnÃæ k«ÅïavaprÃæ yathÃsukham 09,030.050d*0186_00 saæjaya uvÃca 09,030.050d*0186_01 duryodhanaæ tava sutaæ salilasthaæ mahÃyaÓÃ÷ 09,030.050d*0186_02 Órutvà tu karuïaæ vÃkyam abhëata yudhi«Âhira÷ 09,030.051 yudhi«Âhira uvÃca 09,030.051a ÃrtapralÃpÃn mà tÃta salilastha÷ prabhëathÃ÷ 09,030.051c naitan manasi me rÃjan vÃÓitaæ Óakuner iva 09,030.052a yadi cÃpi samartha÷ syÃs tvaæ dÃnÃya suyodhana 09,030.052c nÃham iccheyam avaniæ tvayà dattÃæ praÓÃsitum 09,030.053a adharmeïa na g­hïÅyÃæ tvayà dattÃæ mahÅm imÃm 09,030.053c na hi dharma÷ sm­to rÃjan k«atriyasya pratigraha÷ 09,030.054a tvayà dattÃæ na ceccheyaæ p­thivÅm akhilÃm aham 09,030.054c tvÃæ tu yuddhe vinirjitya bhoktÃsmi vasudhÃm imÃm 09,030.055a anÅÓvaraÓ ca p­thivÅæ kathaæ tvaæ dÃtum icchasi 09,030.055c tvayeyaæ p­thivÅ rÃjan kiæ na dattà tadaiva hi 09,030.056a dharmato yÃcamÃnÃnÃæ ÓamÃrthaæ ca kulasya na÷ 09,030.056c vÃr«ïeyaæ prathamaæ rÃjan pratyÃkhyÃya mahÃbalam 09,030.057a kim idÃnÅæ dadÃsi tvaæ ko hi te cittavibhrama÷ 09,030.057c abhiyuktas tu ko rÃjà dÃtum icched dhi medinÅm 09,030.058a na tvam adya mahÅæ dÃtum ÅÓa÷ kauravanandana 09,030.058c Ãcchettuæ và balÃd rÃjan sa kathaæ dÃtum icchasi 09,030.058e mÃæ tu nirjitya saægrÃme pÃlayemÃæ vasuædharÃm 09,030.059a sÆcyagreïÃpi yad bhÆmer api dhrÅyeta bhÃrata 09,030.059c tanmÃtram api no mahyaæ na dadÃti purà bhavÃn 09,030.060a sa kathaæ p­thivÅm etÃæ pradadÃsi viÓÃæ pate 09,030.060c sÆcyagraæ nÃtyaja÷ pÆrvaæ sa kathaæ tyajasi k«itim 09,030.061a evam aiÓvaryam ÃsÃdya praÓÃsya p­thivÅm imÃm 09,030.061c ko hi mƬho vyavasyeta Óatror dÃtuæ vasuædharÃm 09,030.062a tvaæ tu kevalamaurkhyeïa vimƬho nÃvabudhyase 09,030.062c p­thivÅæ dÃtukÃmo 'pi jÅvitenÃdya mok«yase 09,030.063a asmÃn và tvaæ parÃjitya praÓÃdhi p­thivÅm imÃm 09,030.063c atha và nihato 'smÃbhir vraja lokÃn anuttamÃn 09,030.064a Ãvayor jÅvato rÃjan mayi ca tvayi ca dhruvam 09,030.064c saæÓaya÷ sarvabhÆtÃnÃæ vijaye no bhavi«yati 09,030.065a jÅvitaæ tava du«praj¤a mayi saæprati vartate 09,030.065c jÅvayeyaæ tv ahaæ kÃmaæ na tu tvaæ jÅvituæ k«ama÷ 09,030.066a dahane hi k­to yatnas tvayÃsmÃsu viÓe«ata÷ 09,030.066c ÃÓÅvi«air vi«aiÓ cÃpi jale cÃpi praveÓanai÷ 09,030.066e tvayà vinik­tà rÃjan rÃjyasya haraïena ca 09,030.066f*0187_01 apriyÃïÃæ ca vacanair draupadyÃ÷ kar«aïena ca 09,030.066f*0188_01 asaæbaddhapralÃpÃc ca vanavÃsÃbhisaæÓrayÃt 09,030.066f*0189_01 hradÃn ni«kramya yudhyasva tata÷ Óreyo bhavi«yati 09,030.067a etasmÃt kÃraïÃt pÃpa jÅvitaæ te na vidyate 09,030.067c utti«Âhotti«Âha yudhyasva tat te Óreyo bhavi«yati 09,030.068 saæjaya uvÃca 09,030.068a evaæ tu vividhà vÃco jayayuktÃ÷ puna÷ puna÷ 09,030.068c kÅrtayanti sma te vÅrÃs tatra tatra janÃdhipa 09,031.001 dh­tarëÂra uvÃca 09,031.001a evaæ saætarjyamÃnas tu mama putro mahÅpati÷ 09,031.001c prak­tyà manyumÃn vÅra÷ katham ÃsÅt paraætapa÷ 09,031.002a na hi saætarjanà tena ÓrutapÆrvà kadà cana 09,031.002c rÃjabhÃvena mÃnyaÓ ca sarvalokasya so 'bhavat 09,031.002d*0190_01 yasyÃtapatracchÃyÃpi svakà bhÃnos tathà prabhà 09,031.002d*0190_02 khedÃyaivÃbhimÃnitvÃt sahet saivaæ kathaæ gira÷ 09,031.003a iyaæ ca p­thivÅ sarvà samlecchÃÂavikà bh­Óam 09,031.003c prasÃdÃd dhriyate yasya pratyak«aæ tava saæjaya 09,031.004a sa tathà tarjyamÃnas tu pÃï¬uputrair viÓe«ata÷ 09,031.004c vihÅnaÓ ca svakair bh­tyair nirjane cÃv­to bh­Óam 09,031.005a Órutvà sa kaÂukà vÃco jayayuktÃ÷ puna÷ puna÷ 09,031.005c kim abravÅt pÃï¬aveyÃæs tan mamÃcak«va saæjaya 09,031.006 saæjaya uvÃca 09,031.006a tarjyamÃnas tadà rÃjann udakasthas tavÃtmaja÷ 09,031.006c yudhi«Âhireïa rÃjendra bhrÃt­bhi÷ sahitena ha 09,031.007a Órutvà sa kaÂukà vÃco vi«amastho janÃdhipa÷ 09,031.007c dÅrgham u«ïaæ ca ni÷Óvasya salilastha÷ puna÷ puna÷ 09,031.008a salilÃntargato rÃjà dhunvan hastau puna÷ puna÷ 09,031.008c manaÓ cakÃra yuddhÃya rÃjÃnaæ cÃbhyabhëata 09,031.009a yÆyaæ sasuh­da÷ pÃrthÃ÷ sarve sarathavÃhanÃ÷ 09,031.009c aham eka÷ paridyÆno viratho hatavÃhana÷ 09,031.010a ÃttaÓastrai rathagatair bahubhi÷ parivÃrita÷ 09,031.010c katham eka÷ padÃti÷ sann aÓastro yoddhum utsahe 09,031.011a ekaikena tu mÃæ yÆyaæ yodhayadhvaæ yudhi«Âhira 09,031.011c na hy eko bahubhir vÅrair nyÃyyaæ yodhayituæ yudhi 09,031.012a viÓe«ato vikavaca÷ ÓrÃntaÓ cÃpa÷ samÃÓrita÷ 09,031.012c bh­Óaæ vik«atagÃtraÓ ca ÓrÃntavÃhanasainika÷ 09,031.013a na me tvatto bhayaæ rÃjan na ca pÃrthÃd v­kodarÃt 09,031.013c phalgunÃd vÃsudevÃd và päcÃlebhyo 'tha và puna÷ 09,031.014a yamÃbhyÃæ yuyudhÃnÃd và ye cÃnye tava sainikÃ÷ 09,031.014c eka÷ sarvÃn ahaæ kruddho na tÃn yoddhum ihotsahe 09,031.015a dharmamÆlà satÃæ kÅrtir manu«yÃïÃæ janÃdhipa 09,031.015c dharmaæ caiveha kÅrtiæ ca pÃlayan prabravÅmy aham 09,031.016a aham utthÃya va÷ sarvÃn pratiyotsyÃmi saæyuge 09,031.016c anvaæÓÃbhyÃgatÃn sarvÃn ­tÆn saævatsaro yathà 09,031.017a adya va÷ sarathÃn sÃÓvÃn aÓastro viratho 'pi san 09,031.017c nak«atrÃïÅva sarvÃïi savità rÃtrisaæk«aye 09,031.017e tejasà nÃÓayi«yÃmi sthirÅbhavata pÃï¬avÃ÷ 09,031.018a adyÃn­ïyaæ gami«yÃmi k«atriyÃïÃæ yaÓasvinÃm 09,031.018c bÃhlÅkadroïabhÅ«mÃïÃæ karïasya ca mahÃtmana÷ 09,031.019a jayadrathasya ÓÆrasya bhagadattasya cobhayo÷ 09,031.019c madrarÃjasya Óalyasya bhÆriÓravasa eva ca 09,031.020a putrÃïÃæ bharataÓre«Âha Óakune÷ saubalasya ca 09,031.020c mitrÃïÃæ suh­dÃæ caiva bÃndhavÃnÃæ tathaiva ca 09,031.021a Ãn­ïyam adya gacchÃmi hatvà tvÃæ bhrÃt­bhi÷ saha 09,031.021c etÃvad uktvà vacanaæ virarÃma janÃdhipa÷ 09,031.021d*0191_01 salilÃntargata÷ ÓrÅmÃn putro duryodhanas tava 09,031.022 yudhi«Âhira uvÃca 09,031.022a di«Âyà tvam api jÃnÅ«e k«atradharmaæ suyodhana 09,031.022c di«Âyà te vartate buddhir yuddhÃyaiva mahÃbhuja 09,031.023a di«Âyà ÓÆro 'si kauravya di«Âyà jÃnÃsi saægaram 09,031.023c yas tvam eko hi na÷ sarvÃn saæyuge yoddhum icchasi 09,031.024a eka ekena saægamya yat te saæmatam Ãyudham 09,031.024c tat tvam ÃdÃya yudhyasva prek«akÃs te vayaæ sthitÃ÷ 09,031.025a ayam i«Âaæ ca te kÃmaæ vÅra bhÆyo dadÃmy aham 09,031.025c hatvaikaæ bhavato rÃjyaæ hato và svargam Ãpnuhi 09,031.025d*0192_01 tatroccaiÓ cukruÓu÷ siddhÃs tasya vÃkyÃntare n­pa 09,031.026 duryodhana uvÃca 09,031.026a ekaÓ ced yoddhum Ãkrande varo 'dya mama dÅyate 09,031.026c ÃyudhÃnÃm iyaæ cÃpi v­tà tvatsaæmate gadà 09,031.027a bhrÃtÌïÃæ bhavatÃm eka÷ Óakyaæ mÃæ yo 'bhimanyate 09,031.027c padÃtir gadayà saækhye sa yudhyatu mayà saha 09,031.028a v­ttÃni rathayuddhÃni vicitrÃïi pade pade 09,031.028c idam ekaæ gadÃyuddhaæ bhavatv adyÃdbhutaæ mahat 09,031.029a annÃnÃm api paryÃyaæ kartum icchanti mÃnavÃ÷ 09,031.029c yuddhÃnÃm api paryÃyo bhavatv anumate tava 09,031.030a gadayà tvÃæ mahÃbÃho vije«yÃmi sahÃnujam 09,031.030c päcÃlÃn s­¤jayÃæÓ caiva ye cÃnye tava sainikÃ÷ 09,031.030d*0193_01 na hi me saæbhramo jÃtu ÓakrÃd api yudhi«Âhira 09,031.031 yudhi«Âhira uvÃca 09,031.031a utti«Âhotti«Âha gÃndhÃre mÃæ yodhaya suyodhana 09,031.031c eka ekena saægamya saæyuge gadayà balÅ 09,031.032a puru«o bhava gÃndhÃre yudhyasva susamÃhita÷ 09,031.032c adya te jÅvitaæ nÃsti yady api tvaæ manojava÷ 09,031.033 saæjaya uvÃca 09,031.033a etat sa naraÓÃrdÆlo nÃm­«yata tavÃtmaja÷ 09,031.033c salilÃntargata÷ Óvabhre mahÃnÃga iva Óvasan 09,031.034a tathÃsau vÃkpratodena tudyamÃna÷ puna÷ puna÷ 09,031.034c vÃcaæ na mam­«e dhÅmÃn uttamÃÓva÷ kaÓÃm iva 09,031.035a saæk«obhya salilaæ vegÃd gadÃm ÃdÃya vÅryavÃn 09,031.035c adrisÃramayÅæ gurvÅæ käcanÃÇgadabhÆ«aïÃm 09,031.035e antarjalÃt samuttasthau nÃgendra iva ni÷Óvasan 09,031.036a sa bhittvà stambhitaæ toyaæ skandhe k­tvÃyasÅæ gadÃm 09,031.036c udati«Âhata putras te pratapan raÓmimÃn iva 09,031.037a tata÷ ÓaikyÃyasÅæ gurvÅæ jÃtarÆpapari«k­tÃm 09,031.037c gadÃæ parÃm­Óad dhÅmÃn dhÃrtarëÂro mahÃbala÷ 09,031.038a gadÃhastaæ tu taæ d­«Âvà saÓ­Çgam iva parvatam 09,031.038c prajÃnÃm iva saækruddhaæ ÓÆlapÃïim avasthitam 09,031.038e sagado bhÃrato bhÃti pratapan bhÃskaro yathà 09,031.039a tam uttÅrïaæ mahÃbÃhuæ gadÃhastam ariædamam 09,031.039c menire sarvabhÆtÃni daï¬ahastam ivÃntakam 09,031.040a vajrahastaæ yathà Óakraæ ÓÆlahastaæ yathà haram 09,031.040c dad­Óu÷ sarvapäcÃlÃ÷ putraæ tava janÃdhipa 09,031.041a tam uttÅrïaæ tu saæprek«ya samah­«yanta sarvaÓa÷ 09,031.041c päcÃlÃ÷ pÃï¬aveyÃÓ ca te 'nyonyasya talÃn dadu÷ 09,031.042a avahÃsaæ tu taæ matvà putro duryodhanas tava 09,031.042c udv­tya nayane kruddho didhak«ur iva pÃï¬avÃn 09,031.043a triÓikhÃæ bhrukuÂÅæ k­tvà saæda«ÂadaÓanacchada÷ 09,031.043c pratyuvÃca tatas tÃn vai pÃï¬avÃn sahakeÓavÃn 09,031.044a avahÃsasya vo 'syÃdya prativaktÃsmi pÃï¬avÃ÷ 09,031.044c gami«yatha hatÃ÷ sadya÷ sapäcÃlà yamak«ayam 09,031.045a utthitas tu jalÃt tasmÃt putro duryodhanas tava 09,031.045c ati«Âhata gadÃpÃïÅ rudhireïa samuk«ita÷ 09,031.046a tasya Óoïitadigdhasya salilena samuk«itam 09,031.046c ÓarÅraæ sma tadà bhÃti sravann iva mahÅdhara÷ 09,031.047a tam udyatagadaæ vÅraæ menire tatra pÃï¬avÃ÷ 09,031.047c vaivasvatam iva kruddhaæ kiækarodyatapÃïinam 09,031.048a sa meghaninado har«Ãn nadann iva ca gov­«a÷ 09,031.048c ÃjuhÃva tata÷ pÃrthÃn gadayà yudhi vÅryavÃn 09,031.049 duryodhana uvÃca 09,031.049a ekaikena ca mÃæ yÆyam ÃsÅdata yudhi«Âhira 09,031.049c na hy eko bahubhir nyÃyyo vÅra yodhayituæ yudhi 09,031.050a nyastavarmà viÓe«eïa ÓrÃntaÓ cÃpsu paripluta÷ 09,031.050c bh­Óaæ vik«atagÃtraÓ ca hatavÃhanasainika÷ 09,031.050d*0194_01 sarvopakaraïair hÅnaæ varmaÓastrÃstravarjitam 09,031.050d*0194_02 ekÃkinaæ yudhyamÃnaæ paÓyantu divi devatÃ÷ 09,031.050d*0195_01 avaÓyam eva yoddhavyaæ sarvair eva mayà saha 09,031.050d*0195_02 yuktaæ tv ayuktam ity etad vetsi tvaæ caiva sarvadà 09,031.051 yudhi«Âhira uvÃca 09,031.051a nÃbhÆd iyaæ tava praj¤Ã katham evaæ suyodhana 09,031.051c yadÃbhimanyuæ bahavo jaghnur yudhi mahÃrathÃ÷ 09,031.051d*0196_01 k«atradharmaæ bh­Óaæ krÆraæ nirapek«aæ sunirgh­ïam 09,031.051d*0196_02 anyathà tu kathaæ hanyur abhimanyuæ tathÃgatam 09,031.051d*0196_03 sarve bhavanto dharmaj¤Ã÷ sarve ÓÆrÃs tanutyaja÷ 09,031.051d*0196_04 nyÃyena yudhyatÃæ proktà Óakralokagati÷ parà 09,031.051d*0196_05 yady ekas tu na hantavyo bahubhir dharma eva tu 09,031.051d*0196_06 tadÃbhimanyuæ bahavo nijaghnus tvanmate katham 09,031.051d*0196_07 sarvo vim­Óate jantu÷ k­cchrastho dharmadarÓanam 09,031.051d*0196_08 padastho vihitaæ dvÃraæ paralokasya paÓyati 09,031.052a Ãmu¤ca kavacaæ vÅra mÆrdhajÃn yamayasva ca 09,031.052c yac cÃnyad api te nÃsti tad apy Ãdatsva bhÃrata 09,031.052d*0197_01 i«uæ prÃsaæ gadÃæ vÃpi varaæ bhÆyo dadÃmy aham 09,031.052e imam ekaæ ca te kÃmaæ vÅra bhÆyo dadÃmy aham 09,031.053a pa¤cÃnÃæ pÃï¬aveyÃnÃæ yena yoddhum ihecchasi 09,031.053c taæ hatvà vai bhavÃn rÃjà hato và svargam Ãpnuhi 09,031.053e ­te ca jÅvitÃd vÅra yuddhe kiæ kurma te priyam 09,031.054 saæjaya uvÃca 09,031.054a tatas tava suto rÃjan varma jagrÃha käcanam 09,031.054c vicitraæ ca ÓirastrÃïaæ jÃmbÆnadapari«k­tam 09,031.055a so 'vabaddhaÓirastrÃïa÷ Óubhakäcanavarmabh­t 09,031.055c rarÃja rÃjan putras te käcana÷ Óailarì iva 09,031.056a saænaddha÷ sa gadÅ rÃjan sajja÷ saægrÃmamÆrdhani 09,031.056c abravÅt pÃï¬avÃn sarvÃn putro duryodhanas tava 09,031.057a bhrÃtÌïÃæ bhavatÃm eko yudhyatÃæ gadayà mayà 09,031.057c sahadevena và yotsye bhÅmena nakulena và 09,031.058a atha và phalgunenÃdya tvayà và bharatar«abha 09,031.058c yotsye 'haæ saægaraæ prÃpya vije«ye ca raïÃjire 09,031.059a aham adya gami«yÃmi vairasyÃntaæ sudurgamam 09,031.059c gadayà puru«avyÃghra hemapaÂÂavinaddhayà 09,031.060a gadÃyuddhe na me kaÓ cit sad­Óo 'stÅti cintaya 09,031.060c gadayà vo hani«yÃmi sarvÃn eva samÃgatÃn 09,031.060d*0198_01 na me samarthÃ÷ sarve vai yoddhuæ nyÃyena ke cana 09,031.060d*0198_02 na yuktam Ãtmanà vaktum evaæ garvoddhataæ vaca÷ 09,031.060d*0198_03 atha và saphalaæ hy etat kari«ye bhavatÃæ pura÷ 09,031.060d*0198_04 asmin muhÆrte satyaæ và mithyà vaitad bhavi«yati 09,031.060e g­hïÃtu sa gadÃæ yo vai yudhyate 'dya mayà saha 09,032.001 saæjaya uvÃca 09,032.001a evaæ duryodhane rÃjan garjamÃne muhur muhu÷ 09,032.001c yudhi«Âhirasya saækruddho vÃsudevo 'bravÅd idam 09,032.002a yadi nÃma hy ayaæ yuddhe varayet tvÃæ yudhi«Âhira 09,032.002c arjunaæ nakulaæ vÃpi sahadevam athÃpi và 09,032.003a kim idaæ sÃhasaæ rÃjaæs tvayà vyÃh­tam Åd­Óam 09,032.003c ekam eva nihatyÃjau bhava rÃjà kuru«v iti 09,032.004a etena hi k­tà yogyà var«ÃïÅha trayodaÓa 09,032.004b*0199_01 yat tvayà hi k­taæ pÆrvaæ bhÅmasenajighÃæsayà 09,032.004b*0199_02 tasyÃdya kÃryav­ttasya vÃkyasyÃn­ïyatÃæ vraja 09,032.004c Ãyase puru«e rÃjan bhÅmasenajighÃæsayà 09,032.005a kathaæ nÃma bhavet kÃryam asmÃbhir bharatar«abha 09,032.005c sÃhasaæ k­tavÃæs tvaæ tu hy anukroÓÃn n­pottama 09,032.006a nÃnyam asyÃnupaÓyÃmi pratiyoddhÃram Ãhave 09,032.006c ­te v­kodarÃt pÃrthÃt sa ca nÃtik­taÓrama÷ 09,032.007a tad idaæ dyÆtam Ãrabdhaæ punar eva yathà purà 09,032.007c vi«amaæ ÓakuneÓ caiva tava caiva viÓÃæ pate 09,032.008a balÅ bhÅma÷ samarthaÓ ca k­tÅ rÃjà suyodhana÷ 09,032.008c balavÃn và k­tÅ veti k­tÅ rÃjan viÓi«yate 09,032.009a so 'yaæ rÃjaæs tvayà Óatru÷ same pathi niveÓita÷ 09,032.009c nyastaÓ cÃtmà suvi«ame k­cchram ÃpÃdità vayam 09,032.010a ko nu sarvÃn vinirjitya ÓatrÆn ekena vairiïà 09,032.010c païitvà caikapÃïena rocayed evam Ãhavam 09,032.010d*0200_01 k­cchraprÃptena ca tathà hÃrayed rÃjyam Ãgatam 09,032.011a na hi paÓyÃmi taæ loke gadÃhastaæ narottamam 09,032.011a*0201_01 **** **** yo 'dya duryodhanaæ raïe 09,032.011c yudhyed duryodhanaæ saækhye k­titvÃd dhi viÓe«ayet 09,032.011d*0201_02 gadÃhastaæ vijetuæ vai Óakta÷ syÃd amaro 'pi hi 09,032.012a phalgunaæ và bhavantaæ và mÃdrÅputrÃv athÃpi và 09,032.012b*0201_03 na tvaæ bhÅmo na nakula÷ sahadevo 'tha phalguna÷ 09,032.012c na samarthÃn ahaæ manye gadÃhastasya saæyuge 09,032.012d*0201_04 jetuæ nyÃyena Óakto vai k­tÅ rÃjà suyodhana÷ 09,032.013a sa kathaæ vadase Óatruæ yudhyasva gadayeti ha 09,032.013c ekaæ ca no nihatyÃjau bhava rÃjeti bhÃrata 09,032.014a v­kodaraæ samÃsÃdya saæÓayo vijaye hi na÷ 09,032.014c nyÃyato yudhyamÃnÃnÃæ k­tÅ hy e«a mahÃbala÷ 09,032.014d*0202_01 ekaæ vÃsmÃn nihatya tvaæ bhava rÃjeti vai puna÷ 09,032.014d*0202_02 nÆnaæ na rÃjyabhÃge«Ã pÃï¬o÷ kuntyÃÓ ca saætati÷ 09,032.014d*0202_03 atyantavanavÃsÃya s­«Âà bhaik«yÃya và puna÷ 09,032.015 bhÅma uvÃca 09,032.015a madhusÆdana mà kÃr«År vi«Ãdaæ yadunandana 09,032.015c adya pÃraæ gami«yÃmi vairasya bh­Óadurgamam 09,032.016a ahaæ suyodhanaæ saækhye hani«yÃmi na saæÓaya÷ 09,032.016c vijayo vai dhruvaæ k­«ïa dharmarÃjasya d­Óyate 09,032.017a adhyardhena guïeneyaæ gadà gurutarÅ mama 09,032.017c na tathà dhÃrtarëÂrasya mà kÃr«År mÃdhava vyathÃm 09,032.017d*0203_01 anayà gadayà cÃhaæ saæyuge yoddhum utsahe 09,032.017d*0203_02 bhavanta÷ prek«akÃ÷ sarve mama santu janÃrdana 09,032.018a sÃmarÃn api lokÃæs trÅn nÃnÃÓastradharÃn yudhi 09,032.018c yodhayeyaæ raïe h­«Âa÷ kim utÃdya suyodhanam 09,032.019 saæjaya uvÃca 09,032.019@002_0001 tathà saæbhëamÃïe tu har«Ãd utphullalocane 09,032.019@002_0002 hasamÃne b­æhamÃïe nardamÃne ca naikaÓa÷ 09,032.019@002_0003 muhur muhur balÃmÃne k«ve¬Ãæ mu¤cati cÃsak­t 09,032.019@002_0004 vikÃrÃn naikarÆpÃæÓ ca manyusaæjananÃn bh­Óam 09,032.019@002_0005 putrasyotpÃÂanÃrthÃya tava kurvati vÃyuje 09,032.019@002_0006 vÃsudeva÷ pratÅtÃtmà bhÅmaæ vÃkyam athÃbravÅt 09,032.019@002_0007 naitac citraæ mahÃbÃho hanyÃs tvaæ yat suyodhanam 09,032.019@002_0008 yena vaiÓravaïo yuddhe maïibhadraÓ ca yak«arà09,032.019@002_0009 yak«arÃk«asabhÆtÃnÃæ sahasrÃïi hi naikaÓa÷ 09,032.019@002_0010 tasya te gaïanÃæ yuddhe ka÷ kuryÃd dh­tarëÂraje 09,032.019@002_0011 yas tvaæ nÃgÃyutaprÃïaæ hi¬imbaæ bhÅmarÆpiïam 09,032.019@002_0012 bakaæ taddviguïaæ saækhye kirmÅraæ ca caturguïam 09,032.019@002_0013 hatavÃn astrarahita÷ kÅcakaæ cÃmaropamam 09,032.019@002_0014 sa tvaæ nihantà kauravyam atra kasyÃsti saæÓaya÷ 09,032.019@002_0015 tathokte vÃsudevena dharmarÃjo 'bravÅd idam 09,032.019@002_0016 tavaiva tejasà k­«ïa hani«yati suyodhanam 09,032.019@002_0017 pÆrïapratij¤a evÃyaæ ÓatrÆïÃm antak­t tathà 09,032.019@002_0018 vipriyaæ bhÅmasenasya k­tvà ko 'sti sukhÅ nara÷ 09,032.019@002_0019 sÃtyaki÷ prÃha k­«ïÃtmà bhÅmaæ saævÅk«ya keÓavam 09,032.019@002_0020 nÃyaæ keÓava sÃmÃnyo gadÃyuddhe v­kodara÷ 09,032.019@002_0021 girÅn aÓe«Ãn saækruddhaÓ cÆrïayed ya÷ k«aïena ha 09,032.019@002_0022 tasyÃmÃnu«adehasya k«atriyasyÃsti kà kathà 09,032.019@002_0023 gajair gajÃn hayair aÓvÃn rathÃæÓ caiva rathais tathà 09,032.019@002_0024 apÃtayat samak«aæ te mama prÅtyartham eva ca 09,032.019@002_0025 tathà saæpÆjayÃm Ãsa Óauryaæ bhÅmasya phalguna÷ 09,032.019@002_0026 nakula÷ sahadevaÓ ca praÓaÓaæsu÷ puna÷ puna÷ 09,032.019@002_0027 dh­«ÂadyumnamukhÃÓ caiva päcÃlÃ÷ somakai÷ saha 09,032.019@002_0028 rÃjÃno hataÓi«ÂÃÓ ca praÓaÓaæsur v­kodaram 09,032.019@002_0029 vividhÃbhiÓ ca vÃgbhiÓ ca pÆjayÃm Ãsur Ãd­tÃ÷ 09,032.019@002_0030 tad vaco bhÅmasenasya sarva evÃbhyapÆjayan 09,032.019@002_0031 tato bhÅmabalo bhÅmo vÃsudevapurogamai÷ 09,032.019@002_0032 pÃï¬ava÷ saha päcÃlai÷ saæstuta÷ karmabhis tathà 09,032.019@002_0033 pÆjitaÓ ca mahe«vÃsas tadaiva tejito bh­Óam 09,032.019@002_0034 avardhata balenÃsau parvaïÅva mahodadhi÷ 09,032.019@002_0035 uvÃca suh­da÷ sarvÃn h­«Âaromodgamo mudà 09,032.019@002_0036 keÓavaæ dharmarÃjaæ ca samastÃn anujÃæs tathà 09,032.019@002_0037 adya krodhaæ vimok«yÃmi cirakÃlÃbhisaæv­tam 09,032.019@002_0038 Óalyam adyoddhari«yÃmi nihitaæ dh­tarëÂrajai÷ 09,032.019a tathà saæbhëamÃïaæ tu vÃsudevo v­kodaram 09,032.019c h­«Âa÷ saæpÆjayÃm Ãsa vacanaæ cedam abravÅt 09,032.020a tvÃm ÃÓritya mahÃbÃho dharmarÃjo yudhi«Âhira÷ 09,032.020c nihatÃri÷ svakÃæ dÅptÃæ Óriyaæ prÃpto na saæÓaya÷ 09,032.021a tvayà vinihatÃ÷ sarve dh­tarëÂrasutà raïe 09,032.021c rÃjÃno rÃjaputrÃÓ ca nÃgÃÓ ca vinipÃtitÃ÷ 09,032.022a kaliÇgà mÃgadhÃ÷ prÃcyà gÃndhÃrÃ÷ kuravas tathà 09,032.022c tvÃm ÃsÃdya mahÃyuddhe nihatÃ÷ pÃï¬unandana 09,032.023a hatvà duryodhanaæ cÃpi prayacchorvÅæ sasÃgarÃm 09,032.023c dharmarÃjÃya kaunteya yathà vi«ïu÷ ÓacÅpate÷ 09,032.024a tvÃæ ca prÃpya raïe pÃpo dhÃrtarëÂro vinaÇk«yati 09,032.024c tvam asya sakthinÅ bhaÇktvà pratij¤Ãæ pÃrayi«yasi 09,032.025a yatnena tu sadà pÃrtha yoddhavyo dh­tarëÂraja÷ 09,032.025c k­tÅ ca balavÃæÓ caiva yuddhaÓauï¬aÓ ca nityadà 09,032.026a tatas tu sÃtyakÅ rÃjan pÆjayÃm Ãsa pÃï¬avam 09,032.026c vividhÃbhiÓ ca tÃæ vÃgbhi÷ pÆjayÃm Ãsa mÃdhava÷ 09,032.027a päcÃlÃ÷ pÃï¬aveyÃÓ ca dharmarÃjapurogamÃ÷ 09,032.027c tad vaco bhÅmasenasya sarva evÃbhyapÆjayan 09,032.028a tato bhÅmabalo bhÅmo yudhi«Âhiram athÃbravÅt 09,032.028c s­¤jayai÷ saha ti«Âhantaæ tapantam iva bhÃskaram 09,032.029a aham etena saægamya saæyuge yoddhum utsahe 09,032.029c na hi Óakto raïe jetuæ mÃm e«a puru«Ãdhama÷ 09,032.030a adya krodhaæ vimok«yÃmi nihitaæ h­daye bh­Óam 09,032.030c suyodhane dhÃrtarëÂre khÃï¬ave 'gnim ivÃrjuna÷ 09,032.031a Óalyam adyoddhari«yÃmi tava pÃï¬ava h­cchayam 09,032.031c nihatya gadayà pÃpam adya rÃjan sukhÅ bhava 09,032.032a adya kÅrtimayÅæ mÃlÃæ pratimok«ye tavÃnagha 09,032.032c prÃïä Óriyaæ ca rÃjyaæ ca mok«yate 'dya suyodhana÷ 09,032.033a rÃjà ca dh­tarëÂro 'dya Órutvà putraæ mayà hatam 09,032.033c smari«yaty aÓubhaæ karma yat tac chakunibuddhijam 09,032.034a ity uktvà bharataÓre«Âho gadÃm udyamya vÅryavÃn 09,032.034c udati«Âhata yuddhÃya Óakro v­tram ivÃhvayan 09,032.034d*0204_01 tad ÃhvÃnam am­«yan vai tava putro 'tivÅryavÃn 09,032.034d*0204_02 pratyupasthita evÃÓu matto mattam iva dvipam 09,032.034d*0204_03 gadÃhastaæ tava sutaæ yuddhÃya samupasthitam 09,032.034d*0204_04 dad­Óu÷ pÃï¬avÃ÷ sarve kailÃsam iva Ó­Çgiïam 09,032.035a tam ekÃkinam ÃsÃdya dhÃrtarëÂraæ mahÃbalam 09,032.035c niryÆtham iva mÃtaÇgaæ samah­«yanta pÃï¬avÃ÷ 09,032.035d*0205_01 na saæbhramo na ca bhayaæ na ca glÃnir na ca vyathà 09,032.035d*0205_02 ÃsÅd duryodhanasyÃpi sthita÷ siæha ivÃhave 09,032.036a tam udyatagadaæ d­«Âvà kailÃsam iva Ó­Çgiïam 09,032.036c bhÅmasenas tadà rÃjan duryodhanam athÃbravÅt 09,032.037a rÃj¤Ãpi dh­tarëÂreïa tvayà cÃsmÃsu yat k­tam 09,032.037c smara tad du«k­taæ karma yad v­ttaæ vÃraïÃvate 09,032.038a draupadÅ ca parikli«Âà sabhÃmadhye rajasvalà 09,032.038c dyÆte yad vijito rÃjà Óakuner buddhiniÓcayÃt 09,032.039a yÃni cÃnyÃni du«ÂÃtman pÃpÃni k­tavÃn asi 09,032.039c anÃga÷su ca pÃrthe«u tasya paÓya mahat phalam 09,032.040a tvatk­te nihata÷ Óete Óaratalpe mahÃyaÓÃ÷ 09,032.040c gÃÇgeyo bharataÓre«Âha÷ sarve«Ãæ na÷ pitÃmaha÷ 09,032.041a hato droïaÓ ca karïaÓ ca hata÷ Óalya÷ pratÃpavÃn 09,032.041c vairasya cÃdikartÃsau Óakunir nihato yudhi 09,032.042a bhrÃtaras te hatÃ÷ ÓÆrÃ÷ putrÃÓ ca sahasainikÃ÷ 09,032.042c rÃjÃnaÓ ca hatÃ÷ ÓÆrÃ÷ samare«v anivartina÷ 09,032.043a ete cÃnye ca nihatà bahava÷ k«atriyar«abhÃ÷ 09,032.043c prÃtikÃmÅ tathà pÃpo draupadyÃ÷ kleÓak­d dhata÷ 09,032.044a avaÓi«Âas tvam evaika÷ kulaghno 'dhamapÆru«a÷ 09,032.044c tvÃm apy adya hani«yÃmi gadayà nÃtra saæÓaya÷ 09,032.045a adya te 'haæ raïe darpaæ sarvaæ nÃÓayità n­pa 09,032.045c rÃjyÃÓÃæ vipulÃæ rÃjan pÃï¬ave«u ca du«k­tam 09,032.046 duryodhana uvÃca 09,032.046a kiæ katthitena bahudhà yudhyasvÃdya mayà saha 09,032.046c adya te 'haæ vine«yÃmi yuddhaÓraddhÃæ v­kodara 09,032.047a kiæ na paÓyasi mÃæ pÃpa gadÃyuddhe vyavasthitam 09,032.047c himavacchikharÃkÃrÃæ prag­hya mahatÅæ gadÃm 09,032.048a gadinaæ ko 'dya mÃæ pÃpa jetum utsahate ripu÷ 09,032.048c nyÃyato yudhyamÃnasya deve«v api puraædara÷ 09,032.048d*0206_01 yad etat kathitaæ pÆrvaæ madÅyaæ durvice«Âitam 09,032.048d*0206_02 sarvaæ tan na ca me kiæ cic chaÇkitaæ kartum eva hi 09,032.048d*0206_03 araïye cÃpi vasatiæ dÃsyaæ ca paraveÓmasu 09,032.048d*0206_04 tathà rÆpaviparyÃsam akari«yam ahaæ balÃt 09,032.048d*0206_05 hatÃÓ ca bÃndhavÃs tubhyaæ k«ayas tulyo 'yam Ãvayo÷ 09,032.048d*0206_06 patanaæ saæprati tu me yadi nÃma bhaved yudhi 09,032.048d*0206_07 tad atiÓlÃghyam eva syÃt kÃlo và tatra kÃraïam 09,032.048d*0206_08 adyÃpi hi na me jetà dharmeïÃsti raïÃjire 09,032.048d*0206_09 chadmanà yadi je«yadhvam akÅrti÷ sthÃsyati dhruvam 09,032.048d*0206_10 adharmyà vÃyaÓasyà ca paÓcÃt tapsyatha vai dhruvam 09,032.049a mà v­thà garja kaunteya ÓÃradÃbhram ivÃjalam 09,032.049c darÓayasva balaæ yuddhe yÃvat tat te 'dya vidyate 09,032.050a tasya tad vacanaæ Órutvà päcÃlÃ÷ sahas­¤jayÃ÷ 09,032.050c sarve saæpÆjayÃm Ãsus tad vaco vijigÅ«ava÷ 09,032.051a taæ mattam iva mÃtaÇgaæ talaÓabdena mÃnavÃ÷ 09,032.051c bhÆya÷ saæhar«ayÃm ÃsÆ rÃjan duryodhanaæ n­pam 09,032.052a b­æhanti ku¤jarÃs tatra hayà he«anti cÃsak­t 09,032.052c ÓastrÃïi saæpradÅpyante pÃï¬avÃnÃæ jayai«iïÃm 09,033.001 saæjaya uvÃca 09,033.001a tasmin yuddhe mahÃrÃja saæprav­tte sudÃruïe 09,033.001c upavi«Âe«u sarve«u pÃï¬ave«u mahÃtmasu 09,033.002a tatas tÃladhvajo rÃmas tayor yuddha upasthite 09,033.002c Órutvà tac chi«yayo rÃjann ÃjagÃma halÃyudha÷ 09,033.003a taæ d­«Âvà paramaprÅtÃ÷ pÆjayitvà narÃdhipÃ÷ 09,033.003b*0207_01 upagamyopasaæg­hya vidhivat pratyapÆjayan 09,033.003b*0207_02 pÆjayitvà tata÷ paÓcÃd idaæ vacanam abruvan 09,033.003c Ói«yayo÷ kauÓalaæ yuddhe paÓya rÃmeti cÃbruvan 09,033.004a abravÅc ca tadà rÃmo d­«Âvà k­«ïaæ ca pÃï¬avam 09,033.004c duryodhanaæ ca kauravyaæ gadÃpÃïim avasthitam 09,033.005a catvÃriæÓad ahÃny adya dve ca me ni÷s­tasya vai 09,033.005c pu«yeïa saæprayÃto 'smi Óravaïe punarÃgata÷ 09,033.005e Ói«yayor vai gadÃyuddhaæ dra«ÂukÃmo 'smi mÃdhava 09,033.005f*0208_01 tatas tadà gadÃhastau duryodhanav­kodarau 09,033.005f*0208_02 yuddhabhÆmigatau vÅrÃv ubhÃv eva virejatu÷ 09,033.006a tato yudhi«Âhiro rÃjà pari«vajya halÃyudham 09,033.006c svÃgataæ kuÓalaæ cÃsmai paryap­cchad yathÃtatham 09,033.007a k­«ïau cÃpi mahe«vÃsÃv abhivÃdya halÃyudham 09,033.007c sasvajÃte pariprÅtau priyamÃïau yaÓasvinau 09,033.008a mÃdrÅputrau tathà ÓÆrau draupadyÃ÷ pa¤ca cÃtmajÃ÷ 09,033.008c abhivÃdya sthità rÃjan rauhiïeyaæ mahÃbalam 09,033.009a bhÅmaseno 'tha balavÃn putras tava janÃdhipa 09,033.009c tathaiva codyatagadau pÆjayÃm Ãsatur balam 09,033.009d*0209_01 abhivÃdya tatas tau tu sasvajÃte halÃyudham 09,033.010a svÃgatena ca te tatra pratipÆjya puna÷ puna÷ 09,033.010c paÓya yuddhaæ mahÃbÃho iti te rÃmam abruvan 09,033.010e evam Æcur mahÃtmÃnaæ rauhiïeyaæ narÃdhipÃ÷ 09,033.011a pari«vajya tadà rÃma÷ pÃï¬avÃn s­¤jayÃn api 09,033.011c ap­cchat kuÓalaæ sarvÃn pÃï¬avÃæÓ cÃmitaujasa÷ 09,033.011e tathaiva te samÃsÃdya papracchus tam anÃmayam 09,033.012a pratyabhyarcya halÅ sarvÃn k«atriyÃæÓ ca mahÃmanÃ÷ 09,033.012c k­tvà kuÓalasaæyuktÃæ saævidaæ ca yathÃvaya÷ 09,033.013a janÃrdanaæ sÃtyakiæ ca premïà sa pari«asvaje 09,033.013c mÆrdhni caitÃv upÃghrÃya kuÓalaæ paryap­cchata 09,033.014a tau cainaæ vidhivad rÃjan pÆjayÃm Ãsatur gurum 09,033.014c brahmÃïam iva deveÓam indropendrau mudà yutau 09,033.015a tato 'bravÅd dharmasuto rauhiïeyam ariædamam 09,033.015c idaæ bhrÃtror mahÃyuddhaæ paÓya rÃmeti bhÃrata 09,033.016a te«Ãæ madhye mahÃbÃhu÷ ÓrÅmÃn keÓavapÆrvaja÷ 09,033.016c nyaviÓat paramaprÅta÷ pÆjyamÃno mahÃrathai÷ 09,033.017a sa babhau rÃjamadhyastho nÅlavÃsÃ÷ sitaprabha÷ 09,033.017c divÅva nak«atragaïai÷ parikÅrïo niÓÃkara÷ 09,033.018a tatas tayo÷ saænipÃtas tumulo romahar«aïa÷ 09,033.018c ÃsÅd antakaro rÃjan vairasya tava putrayo÷ 09,034.001 janamejaya uvÃca 09,034.001a pÆrvam eva yadà rÃmas tasmin yuddha upasthite 09,034.001c Ãmantrya keÓavaæ yÃto v­«ïibhi÷ sahita÷ prabhu÷ 09,034.002a sÃhÃyyaæ dhÃrtarëÂrasya na ca kartÃsmi keÓava 09,034.002c na caiva pÃï¬uputrÃïÃæ gami«yÃmi yathÃgatam 09,034.003a evam uktvà tadà rÃmo yÃta÷ Óatrunibarhaïa÷ 09,034.003c tasya cÃgamanaæ bhÆyo brahma¤ Óaæsitum arhasi 09,034.004a ÃkhyÃhi me vistarata÷ kathaæ rÃma upasthita÷ 09,034.004c kathaæ ca d­«ÂavÃn yuddhaæ kuÓalo hy asi sattama 09,034.005 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,034.005a upaplavye nivi«Âe«u pÃï¬ave«u mahÃtmasu 09,034.005c pre«ito dh­tarëÂrasya samÅpaæ madhusÆdana÷ 09,034.005e Óamaæ prati mahÃbÃho hitÃrthaæ sarvadehinÃm 09,034.006a sa gatvà hÃstinapuraæ dh­tarëÂraæ sametya ca 09,034.006c uktavÃn vacanaæ tathyaæ hitaæ caiva viÓe«ata÷ 09,034.006e na ca tat k­tavÃn rÃjà yathÃkhyÃtaæ hi te purà 09,034.007a anavÃpya Óamaæ tatra k­«ïa÷ puru«asattama÷ 09,034.007c Ãgacchata mahÃbÃhur upaplavyaæ janÃdhipa 09,034.008a tata÷ pratyÃgata÷ k­«ïo dhÃrtarëÂravisarjita÷ 09,034.008b*0210_01 ÃjagÃma naravyÃghra÷ pÃï¬avÃnÃm anÅkinÅm 09,034.008c akriyÃyÃæ naravyÃghra pÃï¬avÃn idam abravÅt 09,034.008d*0211_01 yathoktaæ ca yathÃv­ttam uktvà pÃï¬avam abravÅt 09,034.009a na kurvanti vaco mahyaæ kurava÷ kÃlacoditÃ÷ 09,034.009c nirgacchadhvaæ pÃï¬aveyÃ÷ pu«yeïa sahità mayà 09,034.010a tato vibhajyamÃne«u bale«u balinÃæ vara÷ 09,034.010c provÃca bhrÃtaraæ k­«ïaæ rauhiïeyo mahÃmanÃ÷ 09,034.011a te«Ãm api mahÃbÃho sÃhÃyyaæ madhusÆdana 09,034.011c kriyatÃm iti tat k­«ïo nÃsya cakre vacas tadà 09,034.011d*0212_01 dhÅmÃn arivinÃÓÃya k­taæ sarvaæ sadà hari÷ 09,034.011d*0212_02 sasmÃra sa tadà tatra idaæ tatra puna÷ puna÷ 09,034.012a tato manyuparÅtÃtmà jagÃma yadunandana÷ 09,034.012c tÅrthayÃtrÃæ haladhara÷ sarasvatyÃæ mahÃyaÓÃ÷ 09,034.012e maitre nak«atrayoge sma sahita÷ sarvayÃdavai÷ 09,034.013a ÃÓrayÃm Ãsa bhojas tu duryodhanam ariædama÷ 09,034.013c yuyudhÃnena sahito vÃsudevas tu pÃï¬avÃn 09,034.014a rauhiïeye gate ÓÆre pu«yeïa madhusÆdana÷ 09,034.014c pÃï¬aveyÃn purask­tya yayÃv abhimukha÷ kurÆn 09,034.015a gacchann eva pathisthas tu rÃma÷ pre«yÃn uvÃca ha 09,034.015c saæbhÃrÃæs tÅrthayÃtrÃyÃæ sarvopakaraïÃni ca 09,034.015e Ãnayadhvaæ dvÃrakÃyà agnÅn vai yÃjakÃæs tathà 09,034.016a suvarïaæ rajataæ caiva dhenÆr vÃsÃæsi vÃjina÷ 09,034.016c ku¤jarÃæÓ ca rathÃæÓ caiva kharo«Âraæ vÃhanÃni ca 09,034.016e k«ipram ÃnÅyatÃæ sarvaæ tÅrthaheto÷ paricchadam 09,034.017a pratisrota÷ sarasvatyà gacchadhvaæ ÓÅghragÃmina÷ 09,034.017c ­tvijaÓ cÃnayadhvaæ vai ÓataÓaÓ ca dvijar«abhÃn 09,034.018a evaæ saædiÓya tu pre«yÃn baladevo mahÃbala÷ 09,034.018c tÅrthayÃtrÃæ yayau rÃjan kurÆïÃæ vaiÓase tadà 09,034.018e sarasvatÅæ pratisrota÷ samudrÃd abhijagmivÃn 09,034.018f*0213_01 rÃmo yadÆttama÷ ÓrÅmÃæs tÅrthayÃtrÃm anusmaran 09,034.019a ­tvigbhiÓ ca suh­dbhiÓ ca tathÃnyair dvijasattamai÷ 09,034.019c rathair gajais tathÃÓvaiÓ ca pre«yaiÓ ca bharatar«abha 09,034.019e gokharo«ÂraprayuktaiÓ ca yÃnaiÓ ca bahubhir v­ta÷ 09,034.020a ÓrÃntÃnÃæ klÃntavapu«Ãæ ÓiÓÆnÃæ vipulÃyu«Ãm 09,034.020c tÃni yÃnÃni deÓe«u pratÅk«yante sma bhÃrata 09,034.020e bubhuk«itÃnÃm arthÃya kÊptam annaæ samantata÷ 09,034.020f*0214_01 deÓe deÓe tu deyÃni dÃnÃni vividhÃni ca 09,034.020f*0214_02 arcÃyai cÃrthinÃæ rÃjan kl­ptÃni bahuÓas tathà 09,034.021a yo yo yatra dvijo bhoktuæ kÃmaæ kÃmayate tadà 09,034.021c tasya tasya tu tatraivam upajahrus tadà n­pa 09,034.022a tatra sthità narà rÃjan rauhiïeyasya ÓÃsanÃt 09,034.022c bhak«yapeyasya kurvanti rÃÓÅæs tatra samantata÷ 09,034.023a vÃsÃæsi ca mahÃrhÃïi paryaÇkÃstaraïÃni ca 09,034.023c pÆjÃrthaæ tatra kÊptÃni viprÃïÃæ sukham icchatÃm 09,034.024a yatra ya÷ svapate vipra÷ k«atriyo vÃpi bhÃrata 09,034.024c tatra tatra tu tasyaiva sarvaæ kÊptam ad­Óyata 09,034.025a yathÃsukhaæ jana÷ sarvas ti«Âhate yÃti và tadà 09,034.025c yÃtukÃmasya yÃnÃni pÃnÃni t­«itasya ca 09,034.026a bubhuk«itasya cÃnnÃni svÃdÆni bharatar«abha 09,034.026c upajahrur narÃs tatra vastrÃïy ÃbharaïÃni ca 09,034.027a sa panthÃ÷ prababhau rÃjan sarvasyaiva sukhÃvaha÷ 09,034.027c svargopamas tadà vÅra narÃïÃæ tatra gacchatÃm 09,034.028a nityapramuditopeta÷ svÃdubhak«a÷ ÓubhÃnvita÷ 09,034.028c vipaïyÃpaïapaïyÃnÃæ nÃnÃjanaÓatair v­ta÷ 09,034.028e nÃnÃdrumalatopeto nÃnÃratnavibhÆ«ita÷ 09,034.029a tato mahÃtmà niyame sthitÃtmÃ; puïye«u tÅrthe«u vasÆni rÃjan 09,034.029c dadau dvijebhya÷ kratudak«iïÃÓ ca; yadupravÅro halabh­t pratÅta÷ 09,034.030a dogdhrÅÓ ca dhenÆÓ ca sahasraÓo vai; suvÃsasa÷ käcanabaddhaÓ­ÇgÅ÷ 09,034.030c hayÃæÓ ca nÃnÃvidhadeÓajÃtÃn; yÃnÃni dÃsÅÓ ca tathà dvijebhya÷ 09,034.031a ratnÃni muktÃmaïividrumaæ ca; Ó­ÇgÅsuvarïaæ rajataæ ca Óubhram 09,034.031c ayasmayaæ tÃmramayaæ ca bhÃï¬aæ; dadau dvijÃtipravare«u rÃma÷ 09,034.032a evaæ sa vittaæ pradadau mahÃtmÃ; sarasvatÅtÅrthavare«u bhÆri 09,034.032c yayau krameïÃpratimaprabhÃvas; tata÷ kuruk«etram udÃrav­tta÷ 09,034.033 janamejaya uvÃca 09,034.033a sÃrasvatÃnÃæ tÅrthÃnÃæ guïotpattiæ vadasva me 09,034.033c phalaæ ca dvipadÃæ Óre«Âha karmanirv­ttim eva ca 09,034.034a yathÃkramaæ ca bhagavaæs tÅrthÃnÃm anupÆrvaÓa÷ 09,034.034c brahman brahmavidÃæ Óre«Âha paraæ kautÆhalaæ hi me 09,034.035 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,034.035a tÅrthÃnÃæ vistaraæ rÃjan guïotpattiæ ca sarvaÓa÷ 09,034.035c mayocyamÃnÃæ Ó­ïu vai puïyÃæ rÃjendra k­tsnaÓa÷ 09,034.036a pÆrvaæ mahÃrÃja yadupravÅra; ­tviksuh­dvipragaïaiÓ ca sÃrdham 09,034.036c puïyaæ prabhÃsaæ samupÃjagÃma; yatro¬urì yak«maïà kliÓyamÃna÷ 09,034.037a vimuktaÓÃpa÷ punar Ãpya teja÷; sarvaæ jagad bhÃsayate narendra 09,034.037c evaæ tu tÅrthapravaraæ p­thivyÃæ; prabhÃsanÃt tasya tata÷ prabhÃsa÷ 09,034.038 janamejaya uvÃca 09,034.038a kimarthaæ bhagavÃn somo yak«maïà samag­hyata 09,034.038c kathaæ ca tÅrthapravare tasmiæÓ candro nyamajjata 09,034.039a katham Ãplutya tasmiæs tu punar ÃpyÃyita÷ ÓaÓÅ 09,034.039c etan me sarvam Ãcak«va vistareïa mahÃmune 09,034.040 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,034.040a dak«asya tanayà yÃs tÃ÷ prÃdurÃsan viÓÃæ pate 09,034.040c sa saptaviæÓatiæ kanyà dak«a÷ somÃya vai dadau 09,034.041a nak«atrayoganiratÃ÷ saækhyÃnÃrthaæ ca bhÃrata 09,034.041c patnyo vai tasya rÃjendra somasya Óubhalak«aïÃ÷ 09,034.042a tÃs tu sarvà viÓÃlÃk«yo rÆpeïÃpratimà bhuvi 09,034.042c atyaricyata tÃsÃæ tu rohiïÅ rÆpasaæpadà 09,034.043a tatas tasyÃæ sa bhagavÃn prÅtiæ cakre niÓÃkara÷ 09,034.043c sÃsya h­dyà babhÆvÃtha tasmÃt tÃæ bubhuje sadà 09,034.044a purà hi somo rÃjendra rohiïyÃm avasac ciram 09,034.044c tato 'sya kupitÃny Ãsan nak«atrÃïi mahÃtmana÷ 09,034.045a tà gatvà pitaraæ prÃhu÷ prajÃpatim atandritÃ÷ 09,034.045c somo vasati nÃsmÃsu rohiïÅæ bhajate sadà 09,034.046a tà vayaæ sahitÃ÷ sarvÃs tvatsakÃÓe prajeÓvara 09,034.046b*0215_01 saæprÃptÃ÷ paribhÆtÃ÷ smo gatir bhava pita÷ svayam 09,034.046c vatsyÃmo niyatÃhÃrÃs tapaÓcaraïatatparÃ÷ 09,034.047a Órutvà tÃsÃæ tu vacanaæ dak«a÷ somam athÃbravÅt 09,034.047c samaæ vartasva bhÃryÃsu mà tvÃdharmo mahÃn sp­Óet 09,034.048a tÃÓ ca sarvÃbravÅd dak«o gacchadhvaæ somam antikÃt 09,034.048c samaæ vatsyati sarvÃsu candramà mama ÓÃsanÃt 09,034.049a vis­«ÂÃs tÃs tadà jagmu÷ ÓÅtÃæÓubhavanaæ tadà 09,034.049c tathÃpi somo bhagavÃn punar eva mahÅpate 09,034.049e rohiïÅæ nivasaty eva prÅyamÃïo muhur muhu÷ 09,034.050a tatas tÃ÷ sahitÃ÷ sarvà bhÆya÷ pitaram abruvan 09,034.050c tava ÓuÓrÆ«aïe yuktà vatsyÃmo hi tavÃÓrame 09,034.050e somo vasati nÃsmÃsu nÃkarod vacanaæ tava 09,034.051a tÃsÃæ tad vacanaæ Órutvà dak«a÷ somam athÃbravÅt 09,034.051c samaæ vartasva bhÃryÃsu mà tvÃæ Óapsye virocana 09,034.052a anÃd­tya tu tad vÃkyaæ dak«asya bhagavä ÓaÓÅ 09,034.052c rohiïyà sÃrdham avasat tatas tÃ÷ kupitÃ÷ puna÷ 09,034.053a gatvà ca pitaraæ prÃhu÷ praïamya Óirasà tadà 09,034.053c somo vasati nÃsmÃsu tasmÃn na÷ Óaraïaæ bhava 09,034.054a rohiïyÃm eva bhagavan sadà vasati candramÃ÷ 09,034.054b*0216_01 na tvadvaco gaïayati nÃsmÃsu sneham icchati 09,034.054c tasmÃn nas trÃhi sarvà vai yathà na÷ soma ÃviÓet 09,034.055a tac chrutvà bhagavÃn kruddho yak«mÃïaæ p­thivÅpate 09,034.055c sasarja ro«Ãt somÃya sa co¬upatim ÃviÓat 09,034.056a sa yak«maïÃbhibhÆtÃtmÃk«ÅyatÃhar aha÷ ÓaÓÅ 09,034.056c yatnaæ cÃpy akarod rÃjan mok«Ãrthaæ tasya yak«maïa÷ 09,034.057a i«Âve«Âibhir mahÃrÃja vividhÃbhir niÓÃkara÷ 09,034.057c na cÃmucyata ÓÃpÃd vai k«ayaæ caivÃbhyagacchata 09,034.058a k«ÅyamÃïe tata÷ some o«adhyo na prajaj¤ire 09,034.058c nirÃsvÃdarasÃ÷ sarvà hatavÅryÃÓ ca sarvaÓa÷ 09,034.059a o«adhÅnÃæ k«aye jÃte prÃïinÃm api saæk«aya÷ 09,034.059c k­ÓÃÓ cÃsan prajÃ÷ sarvÃ÷ k«ÅyamÃïe niÓÃkare 09,034.060a tato devÃ÷ samÃgamya somam Æcur mahÅpate 09,034.060c kim idaæ bhavato rÆpam Åd­Óaæ na prakÃÓate 09,034.061a kÃraïaæ brÆhi na÷ sarvaæ yenedaæ te mahad bhayam 09,034.061c Órutvà tu vacanaæ tvatto vidhÃsyÃmas tato vayam 09,034.062a evam ukta÷ pratyuvÃca sarvÃæs tä ÓaÓalak«aïa÷ 09,034.062c ÓÃpaæ ca kÃraïaæ caiva yak«mÃïaæ ca tathÃtmana÷ 09,034.063a devÃs tasya vaca÷ Órutvà gatvà dak«am athÃbruvan 09,034.063c prasÅda bhagavan some ÓÃpaÓ cai«a nivartyatÃm 09,034.064a asau hi candramÃ÷ k«Åïa÷ kiæcicche«o hi lak«yate 09,034.064c k«ayÃc caivÃsya deveÓa prajÃÓ cÃpi gatÃ÷ k«ayam 09,034.065a vÅrudo«adhayaÓ caiva bÅjÃni vividhÃni ca 09,034.065b*0217_01 te«Ãæ k«aye k«ayo 'smÃkaæ vinÃsmÃbhir jagac ca kim 09,034.065c tathà vayaæ lokaguro prasÃdaæ kartum arhasi 09,034.066a evam uktas tadà cintya prÃha vÃkyaæ prajÃpati÷ 09,034.066c naitac chakyaæ mama vaco vyÃvartayitum anyathà 09,034.066e hetunà tu mahÃbhÃgà nivarti«yati kena cit 09,034.067a samaæ vartatu sarvÃsu ÓaÓÅ bhÃryÃsu nityaÓa÷ 09,034.067c sarasvatyà vare tÅrthe unmajja¤ ÓaÓalak«aïa÷ 09,034.067e punar vardhi«yate devÃs tad vai satyaæ vaco mama 09,034.068a mÃsÃrdhaæ ca k«ayaæ somo nityam eva gami«yati 09,034.068c mÃsÃrdhaæ ca sadà v­ddhiæ satyam etad vaco mama 09,034.068d*0218_01 samudraæ paÓcimaæ gatvà sarasvatyabdhisaægamam 09,034.068d*0218_02 ÃrÃdhayatu deveÓaæ tata÷ kÃntim avÃpsyati 09,034.069a sarasvatÅæ tata÷ somo jagÃma ­«iÓÃsanÃt 09,034.069c prabhÃsaæ paramaæ tÅrthaæ sarasvatyà jagÃma ha 09,034.070a amÃvÃsyÃæ mahÃtejÃs tatronmajjan mahÃdyuti÷ 09,034.070c lokÃn prabhÃsayÃm Ãsa ÓÅtÃæÓutvam avÃpa ca 09,034.071a devÃÓ ca sarve rÃjendra prabhÃsaæ prÃpya pu«kalam 09,034.071c somena sahità bhÆtvà dak«asya pramukhe 'bhavan 09,034.072a tata÷ prajÃpati÷ sarvà visasarjÃtha devatÃ÷ 09,034.072c somaæ ca bhagavÃn prÅto bhÆyo vacanam abravÅt 09,034.073a mÃvamaæsthÃ÷ striya÷ putra mà ca viprÃn kadà cana 09,034.073c gaccha yukta÷ sadà bhÆtvà kuru vai ÓÃsanaæ mama 09,034.074a sa vis­«Âo mahÃrÃja jagÃmÃtha svam Ãlayam 09,034.074c prajÃÓ ca mudità bhÆtvà bhojane ca yathà purà 09,034.075a etat te sarvam ÃkhyÃtaæ yathà Óapto niÓÃkara÷ 09,034.075c prabhÃsaæ ca yathà tÅrthaæ tÅrthÃnÃæ pravaraæ hy abhÆt 09,034.076a amÃvÃsyÃæ mahÃrÃja nityaÓa÷ ÓaÓalak«aïa÷ 09,034.076c snÃtvà hy ÃpyÃyate ÓrÅmÃn prabhÃse tÅrtha uttame 09,034.077a ataÓ cainaæ prajÃnanti prabhÃsam iti bhÆmipa 09,034.077c prabhÃæ hi paramÃæ lebhe tasminn unmajjya candramÃ÷ 09,034.077d*0219_01 lokÃn prabhÃsayÃm Ãsa pupo«a ca vapus tathà 09,034.077d*0219_02 tatra snÃtvà halÅ rÃmo dattvà prÅto 'tha dak«iïÃm 09,034.078a tatas tu camasodbhedam acyutas tv agamad balÅ 09,034.078c camasodbheda ity evaæ yaæ janÃ÷ kathayanty uta 09,034.079a tatra dattvà ca dÃnÃni viÓi«ÂÃni halÃyudha÷ 09,034.079c u«itvà rajanÅm ekÃæ snÃtvà ca vidhivat tadà 09,034.080a udapÃnam athÃgacchat tvarÃvÃn keÓavÃgraja÷ 09,034.080c Ãdyaæ svastyayanaæ caiva tatrÃvÃpya mahat phalam 09,034.081a snigdhatvÃd o«adhÅnÃæ ca bhÆmeÓ ca janamejaya 09,034.081c jÃnanti siddhà rÃjendra na«ÂÃm api sarasvatÅm 09,035.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,035.001a tasmÃn nadÅgataæ cÃpi udapÃnaæ yaÓasvina÷ 09,035.001c tritasya ca mahÃrÃja jagÃmÃtha halÃyudha÷ 09,035.002a tatra dattvà bahu dravyaæ pÆjayitvà tathà dvijÃn 09,035.002c upasp­Óya ca tatraiva prah­«Âo musalÃyudha÷ 09,035.003a tatra dharmaparo hy ÃsÅt trita÷ sa sumahÃtapÃ÷ 09,035.003c kÆpe ca vasatà tena soma÷ pÅto mahÃtmanà 09,035.004a tatra cainaæ samuts­jya bhrÃtarau jagmatur g­hÃn 09,035.004c tatas tau vai ÓaÓÃpÃtha trito brÃhmaïasattama÷ 09,035.005 janamejaya uvÃca 09,035.005a udapÃnaæ kathaæ brahman kathaæ ca sumahÃtapÃ÷ 09,035.005c patita÷ kiæ ca saætyakto bhrÃt­bhyÃæ dvijasattama÷ 09,035.006a kÆpe kathaæ ca hitvainaæ bhrÃtarau jagmatur g­hÃn 09,035.006b*0220_01 kathaæ ca yÃjayÃm Ãsa papau somaæ ca vai katham 09,035.006c etad Ãcak«va me brahman yadi ÓrÃvyaæ hi manyase 09,035.007 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,035.007a Ãsan pÆrvayuge rÃjan munayo bhrÃtaras traya÷ 09,035.007c ekataÓ ca dvitaÓ caiva tritaÓ cÃdityasaænibhÃ÷ 09,035.008a sarve prajÃpatisamÃ÷ prajÃvantas tathaiva ca 09,035.008c brahmalokajita÷ sarve tapasà brahmavÃdina÷ 09,035.009a te«Ãæ tu tapasà prÅto niyamena damena ca 09,035.009c abhavad gautamo nityaæ pità dharmarata÷ sadà 09,035.010a sa tu dÅrgheïa kÃlena te«Ãæ prÅtim avÃpya ca 09,035.010c jagÃma bhagavÃn sthÃnam anurÆpam ivÃtmana÷ 09,035.011a rÃjÃnas tasya ye pÆrve yÃjyà hy Ãsan mahÃtmana÷ 09,035.011c te sarve svargate tasmiæs tasya putrÃn apÆjayan 09,035.012a te«Ãæ tu karmaïà rÃjaæs tathaivÃdhyayanena ca 09,035.012c trita÷ sa Óre«ÂhatÃæ prÃpa yathaivÃsya pità tathà 09,035.013a taæ sma sarve mahÃbhÃgà munaya÷ puïyalak«aïÃ÷ 09,035.013c apÆjayan mahÃbhÃgaæ tathà vidvattayaiva tu 09,035.014a kadà cid dhi tato rÃjan bhrÃtarÃv ekatadvitau 09,035.014c yaj¤Ãrthaæ cakratuÓ cittaæ dhanÃrthaæ ca viÓe«ata÷ 09,035.015a tayoÓ cintà samabhavat tritaæ g­hya paraætapa 09,035.015c yÃjyÃn sarvÃn upÃdÃya pratig­hya paÓÆæs tata÷ 09,035.016a somaæ pÃsyÃmahe h­«ÂÃ÷ prÃpya yaj¤aæ mahÃphalam 09,035.016c cakruÓ caiva mahÃrÃja bhrÃtaras traya eva ha 09,035.016d*0221_01 tathà te samayaæ k­tvà g­hÃn ni«kramya pÃrthiva 09,035.017a tathà tu te parikramya yÃjyÃn sarvÃn paÓÆn prati 09,035.017c yÃjayitvà tato yÃjyÃæl labdhvà ca subahÆn paÓÆn 09,035.018a yÃjyena karmaïà tena pratig­hya vidhÃnata÷ 09,035.018c prÃcÅæ diÓaæ mahÃtmÃna Ãjagmus te mahar«aya÷ 09,035.019a tritas te«Ãæ mahÃrÃja purastÃd yÃti h­«Âavat 09,035.019c ekataÓ ca dvitaÓ caiva p­«Âhata÷ kÃlayan paÓÆn 09,035.020a tayoÓ cintà samabhavad d­«Âvà paÓugaïaæ mahat 09,035.020c kathaæ na syur imà gÃva ÃvÃbhyÃæ vai vinà tritam 09,035.021a tÃv anyonyaæ samÃbhëya ekataÓ ca dvitaÓ ca ha 09,035.021c yad Æcatur mitha÷ pÃpau tan nibodha janeÓvara 09,035.022a trito yaj¤e«u kuÓalas trito vede«u ni«Âhita÷ 09,035.022c anyÃs trito bahutarà gÃva÷ samupalapsyate 09,035.023a tad ÃvÃæ sahitau bhÆtvà gÃ÷ prakÃlya vrajÃvahe 09,035.023c trito 'pi gacchatÃæ kÃmam ÃvÃbhyÃæ vai vinÃk­ta÷ 09,035.024a te«Ãm ÃgacchatÃæ rÃtrau pathisthÃne v­ko 'bhavat 09,035.024c tathà kÆpo 'vidÆre 'bhÆt sarasvatyÃs taÂe mahÃn 09,035.025a atha trito v­kaæ d­«Âvà pathi ti«Âhantam agrata÷ 09,035.025c tadbhayÃd apasarpan vai tasmin kÆpe papÃta ha 09,035.025e agÃdhe sumahÃghore sarvabhÆtabhayaækare 09,035.026a tritas tato mahÃbhÃga÷ kÆpastho munisattama÷ 09,035.026c ÃrtanÃdaæ tataÓ cakre tau tu ÓuÓruvatur munÅ 09,035.027a taæ j¤Ãtvà patitaæ kÆpe bhrÃtarÃv ekatadvitau 09,035.027c v­katrÃsÃc ca lobhÃc ca samuts­jya prajagmatu÷ 09,035.028a bhrÃt­bhyÃæ paÓulubdhÃbhyÃm uts­«Âa÷ sa mahÃtapÃ÷ 09,035.028c udapÃne mahÃrÃja nirjale pÃæsusaæv­te 09,035.029a trita ÃtmÃnam Ãlak«ya kÆpe vÅrutt­ïÃv­te 09,035.029c nimagnaæ bharataÓre«Âha pÃpak­n narake yathà 09,035.030a buddhyà hy agaïayat prÃj¤o m­tyor bhÅto hy asomapa÷ 09,035.030c soma÷ kathaæ nu pÃtavya ihasthena mayà bhavet 09,035.031a sa evam anusaæcintya tasmin kÆpe mahÃtapÃ÷ 09,035.031c dadarÓa vÅrudhaæ tatra lambamÃnÃæ yad­cchayà 09,035.032a pÃæsugraste tata÷ kÆpe vicintya salilaæ muni÷ 09,035.032c agnÅn saækalpayÃm Ãsa hotre cÃtmÃnam eva ca 09,035.033a tatas tÃæ vÅrudhaæ somaæ saækalpya sumahÃtapÃ÷ 09,035.033c ­co yajÆæ«i sÃmÃni manasà cintayan muni÷ 09,035.033e grÃvÃïa÷ ÓarkarÃ÷ k­tvà pracakre 'bhi«avaæ n­pa 09,035.034a Ãjyaæ ca salilaæ cakre bhÃgÃæÓ ca tridivaukasÃm 09,035.034c somasyÃbhi«avaæ k­tvà cakÃra tumulaæ dhvanim 09,035.035a sa cÃviÓad divaæ rÃjan svara÷ Óaik«as tritasya vai 09,035.035c samavÃpa ca taæ yaj¤aæ yathoktaæ brahmavÃdibhi÷ 09,035.036a vartamÃne tathà yaj¤e tritasya sumahÃtmana÷ 09,035.036c Ãvignaæ tridivaæ sarvaæ kÃraïaæ ca na budhyate 09,035.037a tata÷ sutumulaæ Óabdaæ ÓuÓrÃvÃtha b­haspati÷ 09,035.037c Órutvà caivÃbravÅd devÃn sarvÃn devapurohita÷ 09,035.038a tritasya vartate yaj¤as tatra gacchÃmahe surÃ÷ 09,035.038c sa hi kruddha÷ s­jed anyÃn devÃn api mahÃtapÃ÷ 09,035.039a tac chrutvà vacanaæ tasya sahitÃ÷ sarvadevatÃ÷ 09,035.039c prayayus tatra yatrÃsau tritayaj¤a÷ pravartate 09,035.040a te tatra gatvà vibudhÃs taæ kÆpaæ yatra sa trita÷ 09,035.040c dad­Óus taæ mahÃtmÃnaæ dÅk«itaæ yaj¤akarmasu 09,035.041a d­«Âvà cainaæ mahÃtmÃnaæ Óriyà paramayà yutam 09,035.041c ÆcuÓ cÃtha mahÃbhÃgaæ prÃptà bhÃgÃrthino vayam 09,035.042a athÃbravÅd ­«ir devÃn paÓyadhvaæ mÃæ divaukasa÷ 09,035.042c asmin pratibhaye kÆpe nimagnaæ na«Âacetasam 09,035.043a tatas trito mahÃrÃja bhÃgÃæs te«Ãæ yathÃvidhi 09,035.043c mantrayuktÃn samadadÃt te ca prÅtÃs tadÃbhavan 09,035.044a tato yathÃvidhi prÃptÃn bhÃgÃn prÃpya divaukasa÷ 09,035.044c prÅtÃtmÃno dadus tasmai varÃn yÃn manasecchati 09,035.045a sa tu vavre varaæ devÃæs trÃtum arhatha mÃm ita÷ 09,035.045c yaÓ cehopasp­Óet kÆpe sa somapagatiæ labhet 09,035.046a tatra cormimatÅ rÃjann utpapÃta sarasvatÅ 09,035.046b*0222_01 ÃjagÃma drutaæ prÅtà tasmin kÆpe sarasvatÅ 09,035.046c tayotk«iptas tritas tasthau pÆjayaæs tridivaukasa÷ 09,035.047a tatheti coktvà vibudhà jagmÆ rÃjan yathÃgatam 09,035.047c tritaÓ cÃpy agamat prÅta÷ svam eva nilayaæ tadà 09,035.048a kruddha÷ sa tu samÃsÃdya tÃv ­«Å bhrÃtarau tadà 09,035.048c uvÃca paru«aæ vÃkyaæ ÓaÓÃpa ca mahÃtapÃ÷ 09,035.049a paÓulubdhau yuvÃæ yasmÃn mÃm uts­jya pradhÃvitau 09,035.049c tasmÃd rÆpeïa te«Ãæ vai daæ«ÂriïÃm abhitaÓ carau 09,035.050a bhavitÃrau mayà Óaptau pÃpenÃnena karmaïà 09,035.050c prasavaÓ caiva yuvayor golÃÇgÆlark«avÃnarÃ÷ 09,035.051a ity ukte tu tadà tena k«aïÃd eva viÓÃæ pate 09,035.051c tathÃbhÆtÃv ad­ÓyetÃæ vacanÃt satyavÃdina÷ 09,035.052a tatrÃpy amitavikrÃnta÷ sp­«Âvà toyaæ halÃyudha÷ 09,035.052c dattvà ca vividhÃn dÃyÃn pÆjayitvà ca vai dvijÃn 09,035.053a udapÃnaæ ca taæ d­«Âvà praÓasya ca puna÷ puna÷ 09,035.053c nadÅgatam adÅnÃtmà prÃpto vinaÓanaæ tadà 09,036.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,036.001a tato vinaÓanaæ rÃjann ÃjagÃma halÃyudha÷ 09,036.001c ÓÆdrÃbhÅrÃn prati dve«Ãd yatra na«Âà sarasvatÅ 09,036.002a yasmÃt sà bharataÓre«Âha dve«Ãn na«Âà sarasvatÅ 09,036.002c tasmÃt tad ­«ayo nityaæ prÃhur vinaÓaneti ha 09,036.003a tac cÃpy upasp­Óya bala÷ sarasvatyÃæ mahÃbala÷ 09,036.003c subhÆmikaæ tato 'gacchat sarasvatyÃs taÂe vare 09,036.004a tatra cÃpsarasa÷ Óubhrà nityakÃlam atandritÃ÷ 09,036.004c krŬÃbhir vimalÃbhiÓ ca krŬanti vimalÃnanÃ÷ 09,036.005a tatra devÃ÷ sagandharvà mÃsi mÃsi janeÓvara 09,036.005c abhigacchanti tat tÅrthaæ puïyaæ brÃhmaïasevitam 09,036.006a tatrÃd­Óyanta gandharvÃs tathaivÃpsarasÃæ gaïÃ÷ 09,036.006c sametya sahità rÃjan yathÃprÃptaæ yathÃsukham 09,036.007a tatra modanti devÃÓ ca pitaraÓ ca savÅrudha÷ 09,036.007c puïyai÷ pu«pai÷ sadà divyai÷ kÅryamÃïÃ÷ puna÷ puna÷ 09,036.008a ÃkrŬabhÆmi÷ sà rÃjaæs tÃsÃm apsarasÃæ Óubhà 09,036.008c subhÆmiketi vikhyÃtà sarasvatyÃs taÂe vare 09,036.009a tatra snÃtvà ca dattvà ca vasu vipre«u mÃdhava÷ 09,036.009c Órutvà gÅtaæ ca tad divyaæ vÃditrÃïÃæ ca ni÷svanam 09,036.010a chÃyÃÓ ca vipulà d­«Âvà devagandharvarak«asÃm 09,036.010c gandharvÃïÃæ tatas tÅrtham Ãgacchad rohiïÅsuta÷ 09,036.011a viÓvÃvasumukhÃs tatra gandharvÃs tapasÃnvitÃ÷ 09,036.011c n­ttavÃditragÅtaæ ca kurvanti sumanoramam 09,036.012a tatra dattvà haladharo viprebhyo vividhaæ vasu 09,036.012c ajÃvikaæ gokharo«Âraæ suvarïaæ rajataæ tathà 09,036.013a bhojayitvà dvijÃn kÃmai÷ saætarpya ca mahÃdhanai÷ 09,036.013c prayayau sahito viprai÷ stÆyamÃnaÓ ca mÃdhava÷ 09,036.014a tasmÃd gandharvatÅrthÃc ca mahÃbÃhur ariædama÷ 09,036.014c gargasroto mahÃtÅrtham ÃjagÃmaikakuï¬alÅ 09,036.015a yatra gargeïa v­ddhena tapasà bhÃvitÃtmanà 09,036.015c kÃlaj¤ÃnagatiÓ caiva jyoti«Ãæ ca vyatikrama÷ 09,036.016a utpÃtà dÃruïÃÓ caiva ÓubhÃÓ ca janamejaya 09,036.016c sarasvatyÃ÷ Óubhe tÅrthe vihità vai mahÃtmanà 09,036.016e tasya nÃmnà ca tat tÅrthaæ gargasrota iti sm­tam 09,036.017a tatra gargaæ mahÃbhÃgam ­«aya÷ suvratà n­pa 09,036.017c upÃsÃæ cakrire nityaæ kÃlaj¤Ãnaæ prati prabho 09,036.018a tatra gatvà mahÃrÃja bala÷ ÓvetÃnulepana÷ 09,036.018c vidhivad dhi dhanaæ dattvà munÅnÃæ bhÃvitÃtmanÃm 09,036.019a uccÃvacÃæs tathà bhak«yÃn dvijebhyo vipradÃya sa÷ 09,036.019c nÅlavÃsÃs tato 'gacchac chaÇkhatÅrthaæ mahÃyaÓÃ÷ 09,036.020a tatrÃpaÓyan mahÃÓaÇkhaæ mahÃmerum ivocchritam 09,036.020c ÓvetaparvatasaækÃÓam ­«isaæghair ni«evitam 09,036.020e sarasvatyÃs taÂe jÃtaæ nagaæ tÃladhvajo balÅ 09,036.021a yak«Ã vidyÃdharÃÓ caiva rÃk«asÃÓ cÃmitaujasa÷ 09,036.021c piÓÃcÃÓ cÃmitabalà yatra siddhÃ÷ sahasraÓa÷ 09,036.022a te sarve hy aÓanaæ tyaktvà phalaæ tasya vanaspate÷ 09,036.022c vrataiÓ ca niyamaiÓ caiva kÃle kÃle sma bhu¤jate 09,036.023a prÃptaiÓ ca niyamais tais tair vicaranta÷ p­thak p­thak 09,036.023c ad­ÓyamÃnà manujair vyacaran puru«ar«abha 09,036.024a evaæ khyÃto narapate loke 'smin sa vanaspati÷ 09,036.024c tatra tÅrthaæ sarasvatyÃ÷ pÃvanaæ lokaviÓrutam 09,036.025a tasmiæÓ ca yaduÓÃrdÆlo dattvà tÅrthe yaÓasvinÃm 09,036.025c tÃmrÃyasÃni bhÃï¬Ãni vastrÃïi vividhÃni ca 09,036.026a pÆjayitvà dvijÃæÓ caiva pÆjitaÓ ca tapodhanai÷ 09,036.026c puïyaæ dvaitavanaæ rÃjann ÃjagÃma halÃyudha÷ 09,036.027a tatra gatvà munÅn d­«Âvà nÃnÃve«adharÃn bala÷ 09,036.027c Ãplutya salile cÃpi pÆjayÃm Ãsa vai dvijÃn 09,036.028a tathaiva dattvà viprebhya÷ paribhogÃn supu«kalÃn 09,036.028c tata÷ prÃyÃd balo rÃjan dak«iïena sarasvatÅm 09,036.029a gatvà caiva mahÃbÃhur nÃtidÆraæ mahÃyaÓÃ÷ 09,036.029c dharmÃtmà nÃgadhanvÃnaæ tÅrtham Ãgamad acyuta÷ 09,036.030a yatra pannagarÃjasya vÃsuke÷ saæniveÓanam 09,036.030c mahÃdyuter mahÃrÃja bahubhi÷ pannagair v­tam 09,036.030e yatrÃsann ­«aya÷ siddhÃ÷ sahasrÃïi caturdaÓa 09,036.031a yatra devÃ÷ samÃgamya vÃsukiæ pannagottamam 09,036.031c sarvapannagarÃjÃnam abhya«i¤can yathÃvidhi 09,036.031e pannagebhyo bhayaæ tatra vidyate na sma kaurava 09,036.032a tatrÃpi vidhivad dattvà viprebhyo ratnasaæcayÃn 09,036.032c prÃyÃt prÃcÅæ diÓaæ rÃjan dÅpyamÃna÷ svatejasà 09,036.032d*0223_01 tasyÃæ diÓi vicitrÃïi tÅrthÃni paramÃïi ca 09,036.033a Ãplutya bahuÓo h­«Âas te«u tÅrthe«u lÃÇgalÅ 09,036.033c dattvà vasu dvijÃtibhyo jagÃmÃti tapasvina÷ 09,036.034a tatrasthÃn ­«isaæghÃæs tÃn abhivÃdya halÃyudha÷ 09,036.034c tato rÃmo 'gamat tÅrtham ­«ibhi÷ sevitaæ mahat 09,036.035a yatra bhÆyo nivav­te prÃÇmukhà vai sarasvatÅ 09,036.035b*0224_01 **** **** tathà tÅrthÃny anekaÓa÷ 09,036.035b*0224_02 sahasraÓatasaækhyÃni prathitÃni pade pade 09,036.035b*0224_03 Ãplutya te«u tÅrthe«u yathoktaæ tatra car«ibhi÷ 09,036.035b*0224_04 k­tvopavÃsaniyamaæ dattvà dÃnÃni bhÆriÓa÷ 09,036.035b*0224_05 abhivÃdya munÅæs tÃæs tu tatra tÅrthanivÃsina÷ 09,036.035b*0224_06 uddi«ÂamÃrga÷ prayayau yatra bhÆya÷ sarasvatÅ 09,036.035b*0224_07 prÃÇmukhaæ vai nivav­te v­«Âir vÃtahatà yathà 09,036.035c ­«ÅïÃæ naimi«eyÃïÃm avek«Ãrthaæ mahÃtmanÃm 09,036.036a niv­ttÃæ tÃæ saricchre«ÂhÃæ tatra d­«Âvà tu lÃÇgalÅ 09,036.036c babhÆva vismito rÃjan bala÷ ÓvetÃnulepana÷ 09,036.037 janamejaya uvÃca 09,036.037a kasmÃt sarasvatÅ brahman niv­ttà prÃÇmukhÅ tata÷ 09,036.037c vyÃkhyÃtum etad icchÃmi sarvam adhvaryusattama 09,036.038a kasmiæÓ ca kÃraïe tatra vismito yadunandana÷ 09,036.038c viniv­ttà saricchre«Âhà katham etad dvijottama 09,036.039 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,036.039a pÆrvaæ k­tayuge rÃjan naimi«eyÃs tapasvina÷ 09,036.039b*0225_01 dvÃdaÓaæ vÃr«ikaæ satraæ samupÃsanyatavratÃ÷ 09,036.039b*0226_01 sÃyaæprÃtarvrataparà naktasaæbhojanÃ÷ pare 09,036.039b*0226_02 pa¤cÃgnitapaso grÅ«me var«Ãsv ÃkÃÓaÓÃyina÷ 09,036.039b*0226_03 t­ïÃÓinas tathà cÃnye mÃrgaÓÃyina eva ca 09,036.039b*0226_04 kaïÂakapravare ghore svaptÃro bhÆmiÓÃyina÷ 09,036.039c vartamÃne subahule satre dvÃdaÓavÃr«ike 09,036.039e ­«ayo bahavo rÃjaæs tatra saæpratipedire 09,036.040a u«itvà ca mahÃbhÃgÃs tasmin satre yathÃvidhi 09,036.040c niv­tte naimi«eye vai satre dvÃdaÓavÃr«ike 09,036.040e Ãjagmur ­«ayas tatra bahavas tÅrthakÃraïÃt 09,036.041a ­«ÅïÃæ bahulatvÃt tu sarasvatyà viÓÃæ pate 09,036.041c tÅrthÃni nagarÃyante kÆle vai dak«iïe tadà 09,036.042a samantapa¤cakaæ yÃvat tÃvat te dvijasattamÃ÷ 09,036.042c tÅrthalobhÃn naravyÃghra nadyÃs tÅraæ samÃÓritÃ÷ 09,036.043a juhvatÃæ tatra te«Ãæ tu munÅnÃæ bhÃvitÃtmanÃm 09,036.043c svÃdhyÃyenÃpi mahatà babhÆvu÷ pÆrità diÓa÷ 09,036.044a agnihotrais tatas te«Ãæ hÆyamÃnair mahÃtmanÃm 09,036.044c aÓobhata saricchre«Âhà dÅpyamÃnai÷ samantata÷ 09,036.045a vÃlakhilyà mahÃrÃja aÓmakuÂÂÃÓ ca tÃpasÃ÷ 09,036.045c dantolÆkhalinaÓ cÃnye saæprak«ÃlÃs tathÃpare 09,036.046a vÃyubhak«Ã jalÃhÃrÃ÷ parïabhak«ÃÓ ca tÃpasÃ÷ 09,036.046b*0227_01 kaïadhÆmabhujaÓ cÃnye tathà mÃsopavÃsina÷ 09,036.046b*0227_02 sarvatithyupavÃsÃÓ ca tathà hy anye sahasraÓa÷ 09,036.046b*0227_03 bhÆmipÃtrabhujaÓ cÃnye tathà bhÆmibhujo 'pi hi 09,036.046b*0227_04 ÃvasathyÃgniniratÃs tretÃgniniratÃs tathà 09,036.046b*0227_05 vighasÃbhyÃÓinas tÅvrÃs tathÃnye mitabhojanÃ÷ 09,036.046c nÃnÃniyamayuktÃÓ ca tathà sthaï¬ilaÓÃyina÷ 09,036.047a Ãsan vai munayas tatra sarasvatyÃ÷ samÅpata÷ 09,036.047c Óobhayanta÷ saricchre«ÂhÃæ gaÇgÃm iva divaukasa÷ 09,036.048a tata÷ paÓcÃt samÃpetur ­«aya÷ satrayÃjina÷ 09,036.048c te 'vakÃÓaæ na dad­Óu÷ kuruk«etre mahÃvratÃ÷ 09,036.049a tato yaj¤opavÅtais te tat tÅrthaæ nirmimÃya vai 09,036.049c juhuvuÓ cÃgnihotrÃïi cakruÓ ca vividhÃ÷ kriyÃ÷ 09,036.050a tatas tam ­«isaæghÃtaæ nirÃÓaæ cintayÃnvitam 09,036.050c darÓayÃm Ãsa rÃjendra te«Ãm arthe sarasvatÅ 09,036.051a tata÷ ku¤jÃn bahÆn k­tvà saæniv­ttà saridvarà 09,036.051c ­«ÅïÃæ puïyatapasÃæ kÃruïyÃj janamejaya 09,036.052a tato niv­tya rÃjendra te«Ãm arthe sarasvatÅ 09,036.052c bhÆya÷ pratÅcyabhimukhÅ susrÃva saritÃæ varà 09,036.053a amoghà gamanaæ k­tvà te«Ãæ bhÆyo vrajÃmy aham 09,036.053c ity adbhutaæ mahac cakre tato rÃjan mahÃnadÅ 09,036.053d*0228_01 tatraiva ku¤jamadhye tu sà jagÃma sarasvatÅ 09,036.053d*0229_01 yathÃgataæ puïyajalà kuruk«etraæ praviÓya ha 09,036.054a evaæ sa ku¤jo rÃjendra naimi«eya iti sm­ta÷ 09,036.054c kuruk«etre kuruÓre«Âha kuru«va mahatÅ÷ kriyÃ÷ 09,036.055a tatra ku¤jÃn bahÆn d­«Âvà saæniv­ttÃæ ca tÃæ nadÅm 09,036.055c babhÆva vismayas tatra rÃmasyÃtha mahÃtmana÷ 09,036.056a upasp­Óya tu tatrÃpi vidhivad yadunandana÷ 09,036.056c dattvà dÃyÃn dvijÃtibhyo bhÃï¬Ãni vividhÃni ca 09,036.056e bhak«yaæ peyaæ ca vividhaæ brÃhmaïÃn pratyapÃdayat 09,036.057a tata÷ prÃyÃd balo rÃjan pÆjyamÃno dvijÃtibhi÷ 09,036.057c sarasvatÅtÅrthavaraæ nÃnÃdvijagaïÃyutam 09,036.057d*0230_01 haæsakÃraï¬avÃkÅrïaæ cakravÃkopaÓobhitam 09,036.058a badareÇgudakÃÓmaryaplak«ÃÓvatthavibhÅtakai÷ 09,036.058c panasaiÓ ca palÃÓaiÓ ca karÅrai÷ pÅlubhis tathà 09,036.058d*0231_01 sÃlais tÃlais tamÃlaiÓ ca kakubhaiÓ ca saketakai÷ 09,036.059a sarasvatÅtÅraruhair bandhanai÷ syandanais tathà 09,036.059c parÆ«akavanaiÓ caiva bilvair ÃmrÃtakais tathà 09,036.060a atimuktaka«aï¬aiÓ ca pÃrijÃtaiÓ ca Óobhitam 09,036.060c kadalÅvanabhÆyi«Âham i«Âaæ kÃntaæ manoramam 09,036.061a vÃyvambuphalaparïÃdair dantolÆkhalikair api 09,036.061c tathÃÓmakuÂÂair vÃneyair munibhir bahubhir v­tam 09,036.062a svÃdhyÃyagho«asaæghu«Âaæ m­gayÆthaÓatÃkulam 09,036.062c ahiæsrair dharmaparamair n­bhir atyantasevitam 09,036.063a saptasÃrasvataæ tÅrtham ÃjagÃma halÃyudha÷ 09,036.063c yatra maÇkaïaka÷ siddhas tapas tepe mahÃmuni÷ 09,037.001 janamejaya uvÃca 09,037.001a saptasÃrasvataæ kasmÃt kaÓ ca maÇkaïako muni÷ 09,037.001c kathaæ siddhaÓ ca bhagavÃn kaÓ cÃsya niyamo 'bhavat 09,037.002a kasya vaæÓe samutpanna÷ kiæ cÃdhÅtaæ dvijottama 09,037.002c etad icchÃmy ahaæ Órotuæ vidhivad dvijasattama 09,037.003 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,037.003a rÃjan sapta sarasvatyo yÃbhir vyÃptam idaæ jagat 09,037.003c ÃhÆtà balavadbhir hi tatra tatra sarasvatÅ 09,037.004a suprabhà käcanÃk«Å ca viÓÃlà mÃnasahradà 09,037.004c sarasvatÅ oghavatÅ suveïur vimalodakà 09,037.005a pitÃmahasya mahato vartamÃne mahÅtale 09,037.005c vitate yaj¤avÃÂe vai samete«u dvijÃti«u 09,037.006a puïyÃhagho«air vimalair vedÃnÃæ ninadais tathà 09,037.006c deve«u caiva vyagre«u tasmin yaj¤avidhau tadà 09,037.007a tatra caiva mahÃrÃja dÅk«ite prapitÃmahe 09,037.007c yajatas tatra satreïa sarvakÃmasam­ddhinà 09,037.008a manasà cintità hy arthà dharmÃrthakuÓalais tadà 09,037.008c upati«Âhanti rÃjendra dvijÃtÅæs tatra tatra ha 09,037.009a jaguÓ ca tatra gandharvà nan­tuÓ cÃpsarogaïÃ÷ 09,037.009c vÃditrÃïi ca divyÃni vÃdayÃm Ãsur a¤jasà 09,037.010a tasya yaj¤asya saæpattyà tutu«ur devatà api 09,037.010c vismayaæ paramaæ jagmu÷ kim u mÃnu«ayonaya÷ 09,037.011a vartamÃne tathà yaj¤e pu«karasthe pitÃmahe 09,037.011c abruvann ­«ayo rÃjan nÃyaæ yaj¤o mahÃphala÷ 09,037.011e na d­Óyate saricchre«Âhà yasmÃd iha sarasvatÅ 09,037.012a tac chrutvà bhagavÃn prÅta÷ sasmÃrÃtha sarasvatÅm 09,037.012c pitÃmahena yajatà ÃhÆtà pu«kare«u vai 09,037.012e suprabhà nÃma rÃjendra nÃmnà tatra sarasvatÅ 09,037.013a tÃæ d­«Âvà munayas tu«Âà vegayuktÃæ sarasvatÅm 09,037.013c pitÃmahaæ mÃnayantÅæ kratuæ te bahu menire 09,037.014a evam e«Ã saricchre«Âhà pu«kare«u sarasvatÅ 09,037.014c pitÃmahÃrthaæ saæbhÆtà tu«Âyarthaæ ca manÅ«iïÃm 09,037.015a naimi«e munayo rÃjan samÃgamya samÃsate 09,037.015c tatra citrÃ÷ kathà hy Ãsan vedaæ prati janeÓvara 09,037.016a tatra te munayo hy Ãsan nÃnÃsvÃdhyÃyavedina÷ 09,037.016c te samÃgamya munaya÷ sasmarur vai sarasvatÅm 09,037.017a sà tu dhyÃtà mahÃrÃja ­«ibhi÷ satrayÃjibhi÷ 09,037.017c samÃgatÃnÃæ rÃjendra sahÃyÃrthaæ mahÃtmanÃm 09,037.017e ÃjagÃma mahÃbhÃgà tatra puïyà sarasvatÅ 09,037.018a naimi«e käcanÃk«Å tu munÅnÃæ satrayÃjinÃm 09,037.018c Ãgatà saritÃæ Óre«Âhà tatra bhÃrata pÆjità 09,037.019a gayasya yajamÃnasya gaye«v eva mahÃkratum 09,037.019c ÃhÆtà saritÃæ Óre«Âhà gayayaj¤e sarasvatÅ 09,037.020a viÓÃlÃæ tu gaye«v Ãhur ­«aya÷ saæÓitavratÃ÷ 09,037.020c sarit sà himavatpÃrÓvÃt prasÆtà ÓÅghragÃminÅ 09,037.021a auddÃlakes tathà yaj¤e yajatas tatra bhÃrata 09,037.021c samete sarvata÷ sphÅte munÅnÃæ maï¬ale tadà 09,037.022a uttare kosalÃbhÃge puïye rÃjan mahÃtmana÷ 09,037.022c auddÃlakena yajatà pÆrvaæ dhyÃtà sarasvatÅ 09,037.023a ÃjagÃma saricchre«Âhà taæ deÓam ­«ikÃraïÃt 09,037.023c pÆjyamÃnà munigaïair valkalÃjinasaæv­tai÷ 09,037.023e manohradeti vikhyÃtà sà hi tair manasà h­tà 09,037.024a suveïur ­«abhadvÅpe puïye rÃjar«isevite 09,037.024c kuroÓ ca yajamÃnasya kuruk«etre mahÃtmana÷ 09,037.024e ÃjagÃma mahÃbhÃgà saricchre«Âhà sarasvatÅ 09,037.025a oghavaty api rÃjendra vasi«Âhena mahÃtmanà 09,037.025c samÃhÆtà kuruk«etre divyatoyà sarasvatÅ 09,037.026a dak«eïa yajatà cÃpi gaÇgÃdvÃre sarasvatÅ 09,037.026b*0232_01 suveïur iti vikhyÃtà prasrutà ÓÅghragÃminÅ 09,037.026c vimalodà bhagavatÅ brahmaïà yajatà puna÷ 09,037.026e samÃhÆtà yayau tatra puïye haimavate girau 09,037.027a ekÅbhÆtÃs tatas tÃs tu tasmiæs tÅrthe samÃgatÃ÷ 09,037.027c saptasÃrasvataæ tÅrthaæ tatas tat prathitaæ bhuvi 09,037.028a iti sapta sarasvatyo nÃmata÷ parikÅrtitÃ÷ 09,037.028c saptasÃrasvataæ caiva tÅrthaæ puïyaæ tathà sm­tam 09,037.029a Ó­ïu maÇkaïakasyÃpi kaumÃrabrahmacÃriïa÷ 09,037.029c ÃpagÃm avagìhasya rÃjan prakrŬitaæ mahat 09,037.030a d­«Âvà yad­cchayà tatra striyam ambhasi bhÃrata 09,037.030c snÃyantÅæ rucirÃpÃÇgÅæ digvÃsasam aninditÃm 09,037.030e sarasvatyÃæ mahÃrÃja caskande vÅryam ambhasi 09,037.031a tad reta÷ sa tu jagrÃha kalaÓe vai mahÃtapÃ÷ 09,037.031b*0233_01 ­«i÷ paramadharmÃtmà tadà puru«asattama÷ 09,037.031c saptadhà pravibhÃgaæ tu kalaÓasthaæ jagÃma ha 09,037.031e tatrar«aya÷ sapta jÃtà jaj¤ire marutÃæ gaïÃ÷ 09,037.032a vÃyuvego vÃyubalo vÃyuhà vÃyumaï¬ala÷ 09,037.032c vÃyujvÃlo vÃyuretà vÃyucakraÓ ca vÅryavÃn 09,037.032e evam ete samutpannà marutÃæ janayi«ïava÷ 09,037.033a idam anyac ca rÃjendra Ó­ïv ÃÓcaryataraæ bhuvi 09,037.033c mahar«eÓ caritaæ yÃd­k tri«u loke«u viÓrutam 09,037.034a purà maÇkaïaka÷ siddha÷ kuÓÃgreïeti na÷ Órutam 09,037.034c k«ata÷ kila kare rÃjaæs tasya ÓÃkaraso 'sravat 09,037.034e sa vi ÓÃkarasaæ d­«Âvà har«Ãvi«Âa÷ pran­ttavÃn 09,037.035a tatas tasmin pran­tte vai sthÃvaraæ jaÇgamaæ ca yat 09,037.035c pran­ttam ubhayaæ vÅra tejasà tasya mohitam 09,037.036a brahmÃdibhi÷ surai rÃjann ­«ibhiÓ ca tapodhanai÷ 09,037.036c vij¤apto vai mahÃdeva ­«er arthe narÃdhipa 09,037.036e nÃyaæ n­tyed yathà deva tathà tvaæ kartum arhasi 09,037.037a tato devo muniæ d­«Âvà har«Ãvi«Âam atÅva ha 09,037.037c surÃïÃæ hitakÃmÃrthaæ mahÃdevo 'bhyabhëata 09,037.038a bho bho brÃhmaïa dharmaj¤a kimarthaæ narinartsi vai 09,037.038c har«asthÃnaæ kimarthaæ vai tavedaæ munisattama 09,037.038e tapasvino dharmapathe sthitasya dvijasattama 09,037.039 ­«ir uvÃca 09,037.039a kiæ na paÓyasi me brahman karÃc chÃkarasaæ srutam 09,037.039c yaæ d­«Âvà vai pran­tto 'haæ har«eïa mahatà vibho 09,037.040a taæ prahasyÃbravÅd devo muniæ rÃgeïa mohitam 09,037.040c ahaæ na vismayaæ vipra gacchÃmÅti prapaÓya mÃm 09,037.041a evam uktvà muniÓre«Âhaæ mahÃdevena dhÅmatà 09,037.041c aÇgulyagreïa rÃjendra svÃÇgu«Âhas tìito 'bhavat 09,037.042a tato bhasma k«atÃd rÃjan nirgataæ himasaænibham 09,037.042c tad d­«Âvà vrŬito rÃjan sa muni÷ pÃdayor gata÷ 09,037.042d*0234_01 mene devaæ mahÃdevam idaæ covÃca vismita÷ 09,037.042d*0235_01 uvÃca pÃrvatÅnÃtham indurekhÃvataæsakam 09,037.043 ­«ir uvÃca 09,037.043a nÃnyaæ devÃd ahaæ manye rudrÃt parataraæ mahat 09,037.043c surÃsurasya jagato gatis tvam asi ÓÆladh­k 09,037.044a tvayà s­«Âam idaæ viÓvaæ vadantÅha manÅ«iïa÷ 09,037.044c tvÃm eva sarvaæ viÓati punar eva yugak«aye 09,037.045a devair api na Óakyas tvaæ parij¤Ãtuæ kuto mayà 09,037.045c tvayi sarve sma d­Óyante surà brahmÃdayo 'nagha 09,037.045c*0236_01 **** **** bhÃvà ye jagati sthitÃ÷ 09,037.045c*0236_02 tvÃm upÃsanta varadaæ 09,037.046a sarvas tvam asi devÃnÃæ kartà kÃrayità ca ha 09,037.046c tvatprasÃdÃt surÃ÷ sarve modantÅhÃkutobhayÃ÷ 09,037.046d*0237_01 tvaæ prabhu÷ paramaiÓvaryÃd adhikaæ bhÃsi Óaækara 09,037.046d*0237_02 tvayi brahmà ca vi«ïuÓ ca lokÃn saædhÃrya ti«Âhata÷ 09,037.046d*0237_03 tvanmÆlaæ ca jagat sarvaæ tvadantaæ ca maheÓvara 09,037.046d*0237_04 tvayà hi vitatà lokà sapteme sarvasaæbhava 09,037.046d*0237_05 sarvathà sarvabhÆteÓa tvÃm evÃrcanti daivatam 09,037.046d*0237_06 tvanmayaæ hi jagat sarvaæ bhÆtaæ sthÃvarajaÇgamam 09,037.046d*0237_07 svargaæ ca paramasthÃnaæ n­ïÃm abhyudayÃrthinÃm 09,037.046d*0237_08 dadÃsi ca prasannas tvaæ bhaktÃnÃæ parameÓvara 09,037.046d*0237_09 anÃv­ttipadaæ nÌïÃæ nityaæ ni÷ÓreyasÃrthinÃm 09,037.046d*0237_10 dadÃsi karmiïÃæ karma bhÃvayan dhyÃnayogata÷ 09,037.046d*0237_11 na v­thÃsti mahÃdeva prasÃdas te maheÓvara 09,037.046d*0237_12 yasmÃt tvayopakaraïÃt karomi kamalek«aïa 09,037.046d*0237_13 prapadye Óaraïaæ Óaæbhuæ sarvadà sarvata÷ sthitam 09,037.046d*0237_14 karmaïà manasà vÃcà tam evÃbhijagÃma ha 09,037.047a evaæ stutvà mahÃdevaæ sa ­«i÷ praïato 'bravÅt 09,037.047b*0238_01 yad idaæ cÃpalaæ deva k­tam etat smayÃdikam 09,037.047c bhagavaæs tvatprasÃdÃd vai tapo me na k«ared iti 09,037.048a tato deva÷ prÅtamanÃs tam ­«iæ punar abravÅt 09,037.048c tapas te vardhatÃæ vipra matprasÃdÃt sahasradhà 09,037.048e ÃÓrame ceha vatsyÃmi tvayà sÃrdham ahaæ sadà 09,037.049a saptasÃrasvate cÃsmin yo mÃm arci«yate nara÷ 09,037.049c na tasya durlabhaæ kiæ cid bhaviteha paratra ca 09,037.049e sÃrasvataæ ca lokaæ te gami«yanti na saæÓaya÷ 09,037.050a etan maÇkaïakasyÃpi caritaæ bhÆritejasa÷ 09,037.050b*0239_01 kathitaæ ca n­patiÓre«Âha kiæ bhÆya÷ kathayÃmi te 09,037.050b*0240_01 saptasÃrasvataæ cÃpi yathotpannaæ tathoditam 09,037.050c sa hi putra÷ sajanyÃyÃm utpanno mÃtariÓvanà 09,038.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,038.001a u«itvà tatra rÃmas tu saæpÆjyÃÓramavÃsina÷ 09,038.001c tathà maÇkaïake prÅtiæ ÓubhÃæ cakre halÃyudha÷ 09,038.002a dattvà dÃnaæ dvijÃtibhyo rajanÅæ tÃm upo«ya ca 09,038.002c pÆjito munisaæghaiÓ ca prÃtar utthÃya lÃÇgalÅ 09,038.003a anuj¤Ãpya munÅn sarvÃn sp­«Âvà toyaæ ca bhÃrata 09,038.003c prayayau tvarito rÃmas tÅrthahetor mahÃbala÷ 09,038.004a tata auÓanasaæ tÅrtham ÃjagÃma halÃyudha÷ 09,038.004c kapÃlamocanaæ nÃma yatra mukto mahÃmuni÷ 09,038.005a mahatà Óirasà rÃjan grastajaÇgho mahodara÷ 09,038.005c rÃk«asasya mahÃrÃja rÃmak«iptasya vai purà 09,038.006a tatra pÆrvaæ tapas taptaæ kÃvyena sumahÃtmanà 09,038.006c yatrÃsya nÅtir akhilà prÃdurbhÆtà mahÃtmana÷ 09,038.006e tatrasthaÓ cintayÃm Ãsa daityadÃnavavigraham 09,038.007a tat prÃpya ca balo rÃjaæs tÅrthapravaram uttamam 09,038.007c vidhivad dhi dadau vittaæ brÃhmaïÃnÃæ mahÃtmanÃm 09,038.008 janamejaya uvÃca 09,038.008a kapÃlamocanaæ brahman kathaæ yatra mahÃmuni÷ 09,038.008c mukta÷ kathaæ cÃsya Óiro lagnaæ kena ca hetunà 09,038.009 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,038.009a purà vai daï¬akÃraïye rÃghaveïa mahÃtmanà 09,038.009c vasatà rÃjaÓÃrdÆla rÃk«asÃs tatra hiæsitÃ÷ 09,038.010a janasthÃne ÓiraÓ chinnaæ rÃk«asasya durÃtmana÷ 09,038.010c k«ureïa ÓitadhÃreïa tat papÃta mahÃvane 09,038.011a mahodarasya tal lagnaæ jaÇghÃyÃæ vai yad­cchayà 09,038.011c vane vicarato rÃjann asthi bhittvÃsphurat tadà 09,038.012a sa tena lagnena tadà dvijÃtir na ÓaÓÃka ha 09,038.012c abhigantuæ mahÃprÃj¤as tÅrthÃny ÃyatanÃni ca 09,038.013a sa pÆtinà visravatà vedanÃrto mahÃmuni÷ 09,038.013c jagÃma sarvatÅrthÃni p­thivyÃm iti na÷ Órutam 09,038.014a sa gatvà sarita÷ sarvÃ÷ samudrÃæÓ ca mahÃtapÃ÷ 09,038.014c kathayÃm Ãsa tat sarvam ­«ÅïÃæ bhÃvitÃtmanÃm 09,038.015a Ãpluta÷ sarvatÅrthe«u na ca mok«am avÃptavÃn 09,038.015c sa tu ÓuÓrÃva viprendro munÅnÃæ vacanaæ mahat 09,038.016a sarasvatyÃs tÅrthavaraæ khyÃtam auÓanasaæ tadà 09,038.016c sarvapÃpapraÓamanaæ siddhak«etram anuttamam 09,038.017a sa tu gatvà tatas tatra tÅrtham auÓanasaæ dvija÷ 09,038.017c tata auÓanase tÅrthe tasyopasp­Óatas tadà 09,038.017e tacchiraÓ caraïaæ muktvà papÃtÃntarjale tadà 09,038.017f*0241_01 vimuktas tena Óirasà paraæ sukham avÃpa ha 09,038.017f*0241_02 sa cÃpy antarjale mÆrdhà jagÃmÃdarÓanaæ vibho 09,038.018a tata÷ sa virujo rÃjan pÆtÃtmà vÅtakalma«a÷ 09,038.018c ÃjagÃmÃÓramaæ prÅta÷ k­tak­tyo mahodara÷ 09,038.019a so 'tha gatvÃÓramaæ puïyaæ vipramukto mahÃtapÃ÷ 09,038.019c kathayÃm Ãsa tat sarvam ­«ÅïÃæ bhÃvitÃtmanÃm 09,038.020a te Órutvà vacanaæ tasya tatas tÅrthasya mÃnada 09,038.020c kapÃlamocanam iti nÃma cakru÷ samÃgatÃ÷ 09,038.020d*0242_01 sa cÃpi tÅrthapravaraæ punar gatvà mahÃn ­«i÷ 09,038.020d*0242_02 pÅtvà paya÷ suvipulaæ siddhim ÃyÃt tadà muni÷ 09,038.021a tatra dattvà bahÆn dÃyÃn viprÃn saæpÆjya mÃdhava÷ 09,038.021c jagÃma v­«ïipravaro ru«aÇgorÃÓramaæ tadà 09,038.022a yatra taptaæ tapo ghoram Ãr«Âi«eïena bhÃrata 09,038.022c brÃhmaïyaæ labdhavÃæs tatra viÓvÃmitro mahÃmuni÷ 09,038.022d*0243_01 sarvakÃmasam­ddhaæ ca tad ÃÓramapadaæ mahat 09,038.022d*0243_02 munibhir brÃhmaïaiÓ caiva sevitaæ sarvadà vibho 09,038.023a tato haladhara÷ ÓrÅmÃn brÃhmaïai÷ parivÃrita÷ 09,038.023c jagÃma yatra rÃjendra ru«aÇgus tanum atyajat 09,038.024a ru«aÇgur brÃhmaïo v­ddhas taponityaÓ ca bhÃrata 09,038.024c dehanyÃse k­tamanà vicintya bahudhà bahu 09,038.025a tata÷ sarvÃn upÃdÃya tanayÃn vai mahÃtapÃ÷ 09,038.025c ru«aÇgur abravÅt tatra nayadhvaæ mà p­thÆdakam 09,038.026a vij¤ÃyÃtÅtavayasaæ ru«aÇguæ te tapodhanÃ÷ 09,038.026c taæ vai tÅrtham upÃninyu÷ sarasvatyÃs tapodhanam 09,038.027a sa tai÷ putrais tadà dhÅmÃn ÃnÅto vai sarasvatÅm 09,038.027c puïyÃæ tÅrthaÓatopetÃæ viprasaæghair ni«evitÃm 09,038.028a sa tatra vidhinà rÃjann Ãpluta÷ sumahÃtapÃ÷ 09,038.028c j¤Ãtvà tÅrthaguïÃæÓ caiva prÃhedam ­«isattama÷ 09,038.028e suprÅta÷ puru«avyÃghra sarvÃn putrÃn upÃsata÷ 09,038.028f*0244_01 provÃca karma tattvaj¤a÷ prÅtas tÅrthasya darÓanÃt 09,038.029a sarasvaty uttare tÅre yas tyajed Ãtmanas tanum 09,038.029c p­thÆdake japyaparo nainaæ Óvomaraïaæ tapet 09,038.030a tatrÃplutya sa dharmÃtmà upasp­Óya halÃyudha÷ 09,038.030c dattvà caiva bahÆn dÃyÃn viprÃïÃæ vipravatsala÷ 09,038.031a sasarja yatra bhagavÃæl lokÃæl lokapitÃmaha÷ 09,038.031c yatrÃr«Âi«eïa÷ kauravya brÃhmaïyaæ saæÓitavrata÷ 09,038.031e tapasà mahatà rÃjan prÃptavÃn ­«isattama÷ 09,038.032a sindhudvÅpaÓ ca rÃjar«ir devÃpiÓ ca mahÃtapÃ÷ 09,038.032c brÃhmaïyaæ labdhavÃn yatra viÓvÃmitro mahÃmuni÷ 09,038.032e mahÃtapasvÅ bhagavÃn ugratejà mahÃtapÃ÷ 09,038.033a tatrÃjagÃma balavÃn balabhadra÷ pratÃpavÃn 09,039.001 janamejaya uvÃca 09,039.001a katham Ãr«Âi«eïo bhagavÃn vipulaæ taptavÃæs tapa÷ 09,039.001c sindhudvÅpa÷ kathaæ cÃpi brÃhmaïyaæ labdhavÃæs tadà 09,039.002a devÃpiÓ ca kathaæ brahman viÓvÃmitraÓ ca sattama 09,039.002c tan mamÃcak«va bhagavan paraæ kautÆhalaæ hi me 09,039.003 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,039.003a purà k­tayuge rÃjann Ãr«Âi«eïo dvijottama÷ 09,039.003c vasan gurukule nityaæ nityam adhyayane rata÷ 09,039.004a tasya rÃjan gurukule vasato nityam eva ha 09,039.004c samÃptiæ nÃgamad vidyà nÃpi vedà viÓÃæ pate 09,039.005a sa nirviïïas tato rÃjaæs tapas tepe mahÃtapÃ÷ 09,039.005c tato vai tapasà tena prÃpya vedÃn anuttamÃn 09,039.006a sa vidvÃn vedayuktaÓ ca siddhaÓ cÃpy ­«isattama÷ 09,039.006b*0245_01 tatÃpa rÃjan saæprÃpya tÅrthaæ vai sumahÃtapÃ÷ 09,039.006c tatra tÅrthe varÃn prÃdÃt trÅn eva sumahÃtapÃ÷ 09,039.007a asmiæs tÅrthe mahÃnadyà adyaprabh­ti mÃnava÷ 09,039.007c Ãpluto vÃjimedhasya phalaæ prÃpnoti pu«kalam 09,039.008a adyaprabh­ti naivÃtra bhayaæ vyÃlÃd bhavi«yati 09,039.008c api cÃlpena yatnena phalaæ prÃpsyati pu«kalam 09,039.009a evam uktvà mahÃtejà jagÃma tridivaæ muni÷ 09,039.009c evaæ siddha÷ sa bhagavÃn Ãr«Âi«eïa÷ pratÃpavÃn 09,039.010a tasminn eva tadà tÅrthe sindhudvÅpa÷ pratÃpavÃn 09,039.010c devÃpiÓ ca mahÃrÃja brÃhmaïyaæ prÃpatur mahat 09,039.011a tathà ca kauÓikas tÃta taponityo jitendriya÷ 09,039.011c tapasà vai sutaptena brÃhmaïatvam avÃptavÃn 09,039.012a gÃdhir nÃma mahÃn ÃsÅt k«atriya÷ prathito bhuvi 09,039.012c tasya putro 'bhavad rÃjan viÓvÃmitra÷ pratÃpavÃn 09,039.013a sa rÃjà kauÓikas tÃta mahÃyogy abhavat kila 09,039.013c sa putram abhi«icyÃtha viÓvÃmitraæ mahÃtapÃ÷ 09,039.014a dehanyÃse manaÓ cakre tam Æcu÷ praïatÃ÷ prajÃ÷ 09,039.014c na gantavyaæ mahÃprÃj¤a trÃhi cÃsmÃn mahÃbhayÃt 09,039.015a evam ukta÷ pratyuvÃca tato gÃdhi÷ prajÃs tadà 09,039.015c viÓvasya jagato goptà bhavi«yati suto mama 09,039.016a ity uktvà tu tato gÃdhir viÓvÃmitraæ niveÓya ca 09,039.016c jagÃma tridivaæ rÃjan viÓvÃmitro 'bhavan n­pa÷ 09,039.016c*0246_01 **** **** pathà vai puïyakarmaïÃm 09,039.016c*0246_02 tathà gÃdhisuto rÃjà 09,039.016e na ca Óaknoti p­thivÅæ yatnavÃn api rak«itum 09,039.017a tata÷ ÓuÓrÃva rÃjà sa rÃk«asebhyo mahÃbhayam 09,039.017c niryayau nagarÃc cÃpi caturaÇgabalÃnvita÷ 09,039.018a sa gatvà dÆram adhvÃnaæ vasi«ÂhÃÓramam abhyayÃt 09,039.018c tasya te sainikà rÃjaæÓ cakrus tatrÃnayÃn bahÆn 09,039.019a tatas tu bhagavÃn vipro vasi«Âho ''Óramam abhyayÃt 09,039.019c dad­Óe ca tata÷ sarvaæ bhajyamÃnaæ mahÃvanam 09,039.020a tasya kruddho mahÃrÃja vasi«Âho munisattama÷ 09,039.020c s­jasva ÓabarÃn ghorÃn iti svÃæ gÃm uvÃca ha 09,039.021a tathoktà sÃs­jad dhenu÷ puru«Ãn ghoradarÓanÃn 09,039.021c te ca tad balam ÃsÃdya babha¤ju÷ sarvatodiÓam 09,039.022a tad d­«Âvà vidrutaæ sainyaæ viÓvÃmitras tu gÃdhija÷ 09,039.022c tapa÷ paraæ manyamÃnas tapasy eva mano dadhe 09,039.023a so 'smiæs tÅrthavare rÃjan sarasvatyÃ÷ samÃhita÷ 09,039.023c niyamaiÓ copavÃsaiÓ ca karÓayan deham Ãtmana÷ 09,039.024a jalÃhÃro vÃyubhak«a÷ parïÃhÃraÓ ca so 'bhavat 09,039.024c tathà sthaï¬ilaÓÃyÅ ca ye cÃnye niyamÃ÷ p­thak 09,039.025a asak­t tasya devÃs tu vratavighnaæ pracakrire 09,039.025c na cÃsya niyamÃd buddhir apayÃti mahÃtmana÷ 09,039.026a tata÷ pareïa yatnena taptvà bahuvidhaæ tapa÷ 09,039.026c tejasà bhÃskarÃkÃro gÃdhija÷ samapadyata 09,039.027a tapasà tu tathà yuktaæ viÓvÃmitraæ pitÃmaha÷ 09,039.027c amanyata mahÃtejà varado varam asya tat 09,039.028a sa tu vavre varaæ rÃjan syÃm ahaæ brÃhmaïas tv iti 09,039.028c tatheti cÃbravÅd brahmà sarvalokapitÃmaha÷ 09,039.029a sa labdhvà tapasogreïa brÃhmaïatvaæ mahÃyaÓÃ÷ 09,039.029c vicacÃra mahÅæ k­tsnÃæ k­takÃma÷ suropama÷ 09,039.030a tasmiæs tÅrthavare rÃma÷ pradÃya vividhaæ vasu 09,039.030c payasvinÅs tathà dhenÆr yÃnÃni ÓayanÃni ca 09,039.031a tathà vastrÃïy alaækÃraæ bhak«yaæ peyaæ ca Óobhanam 09,039.031c adadÃn mudito rÃjan pÆjayitvà dvijottamÃn 09,039.032a yayau rÃjaæs tato rÃmo bakasyÃÓramam antikÃt 09,039.032c yatra tepe tapas tÅvraæ dÃlbhyo baka iti Óruti÷ 09,040.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,040.001a brahmayonibhir ÃkÅrïaæ jagÃma yadunandana÷ 09,040.001c yatra dÃlbhyo bako rÃjan paÓvarthaæ sumahÃtapÃ÷ 09,040.001c*0247_01 **** **** dh­tarëÂreïa satk­ta÷ 09,040.001c*0247_02 kiæ cit prapÃæ pade mÃtraæ (sic) 09,040.001e juhÃva dh­tarëÂrasya rëÂraæ vaicitravÅryiïa÷ 09,040.002a tapasà ghorarÆpeïa karÓayan deham Ãtmana÷ 09,040.002c krodhena mahatÃvi«Âo dharmÃtmà vai pratÃpavÃn 09,040.003a purà hi naimi«eyÃïÃæ satre dvÃdaÓavÃr«ike 09,040.003c v­tte viÓvajito 'nte vai päcÃlÃn ­«ayo 'gaman 09,040.004a tatreÓvaram ayÃcanta dak«iïÃrthaæ manÅ«iïa÷ 09,040.004b*0248_01 tatra te lebhire rÃjan päcÃlebhyo mahar«aya÷ 09,040.004c balÃnvitÃn vatsatarÃn nirvyÃdhÅn ekaviæÓatim 09,040.004d*0249_01 te«Ãæ vipradadau rÃjà brÃhmaïÃnÃæ v­«Ãæs tadà 09,040.005a tÃn abravÅd bako v­ddho vibhajadhvaæ paÓÆn iti 09,040.005c paÓÆn etÃn ahaæ tyaktvà bhik«i«ye rÃjasattamam 09,040.006a evam uktvà tato rÃjann ­«Ån sarvÃn pratÃpavÃn 09,040.006c jagÃma dh­tarëÂrasya bhavanaæ brÃhmaïottama÷ 09,040.007a sa samÅpagato bhÆtvà dh­tarëÂraæ janeÓvaram 09,040.007c ayÃcata paÓÆn dÃlbhya÷ sa cainaæ ru«ito 'bravÅt 09,040.008a yad­cchayà m­tà d­«Âvà gÃs tadà n­pasattama 09,040.008c etÃn paÓÆn naya k«ipraæ brahmabandho yadÅcchasi 09,040.009a ­«is tv atha vaca÷ Órutvà cintayÃm Ãsa dharmavit 09,040.009c aho bata n­Óaæsaæ vai vÃkyam ukto 'smi saæsadi 09,040.010a cintayitvà muhÆrtaæ ca ro«Ãvi«Âo dvijottama÷ 09,040.010c matiæ cakre vinÃÓÃya dh­tarëÂrasya bhÆpate÷ 09,040.011a sa utk­tya m­tÃnÃæ vai mÃæsÃni dvijasattama÷ 09,040.011c juhÃva dh­tarëÂrasya rëÂraæ narapate÷ purà 09,040.012a avakÅrïe sarasvatyÃs tÅrthe prajvÃlya pÃvakam 09,040.012c bako dÃlbhyo mahÃrÃja niyamaæ param Ãsthita÷ 09,040.012e sa tair eva juhÃvÃsya rëÂraæ mÃæsair mahÃtapÃ÷ 09,040.013a tasmiæs tu vidhivat satre saæprav­tte sudÃruïe 09,040.013c ak«Åyata tato rëÂraæ dh­tarëÂrasya pÃrthiva 09,040.013d*0250_01 tata÷ prak«ÅyamÃïaæ tad rëÂraæ tasya mahÅpate÷ 09,040.014a chidyamÃnaæ yathÃnantaæ vanaæ paraÓunà vibho 09,040.014c babhÆvÃpahataæ tac cÃpy avakÅrïam acetanam 09,040.015a d­«Âvà tad avakÅrïaæ tu rëÂraæ sa manujÃdhipa÷ 09,040.015c babhÆva durmanà rÃjaæÓ cintayÃm Ãsa ca prabhu÷ 09,040.016a mok«Ãrtham akarod yatnaæ brÃhmaïai÷ sahita÷ purà 09,040.016b*0251_01 na ca Óreyo 'dhyagacchat tu k«Åyate rëÂram eva ca 09,040.016c athÃsau pÃrthiva÷ khinnas te ca viprÃs tadà n­pa 09,040.017a yadà cÃpi na Óaknoti rëÂraæ mocayituæ n­pa 09,040.017c atha vaiprÃÓnikÃæs tatra papraccha janamejaya 09,040.018a tato vaiprÃÓnikÃ÷ prÃhu÷ paÓuviprak­tas tvayà 09,040.018c mÃæsair abhijuhotÅti tava rëÂraæ munir baka÷ 09,040.019a tena te hÆyamÃnasya rëÂrasyÃsya k«ayo mahÃn 09,040.019c tasyaitat tapasa÷ karma yena te hy anayo mahÃn 09,040.019d*0252_01 yadÅcchasi mahÃbÃho ÓÃntiæ rëÂrasya bhÆmipa 09,040.019e apÃæ ku¤je sarasvatyÃs taæ prasÃdaya pÃrthiva 09,040.020a sarasvatÅæ tato gatvà sa rÃjà bakam abravÅt 09,040.020c nipatya Óirasà bhÆmau präjalir bharatar«abha 09,040.021a prasÃdaye tvà bhagavann aparÃdhaæ k«amasva me 09,040.021c mama dÅnasya lubdhasya maurkhyeïa hatacetasa÷ 09,040.021e tvaæ gatis tvaæ ca me nÃtha÷ prasÃdaæ kartum arhasi 09,040.022a taæ tathà vilapantaæ tu Óokopahatacetasam 09,040.022c d­«Âvà tasya k­pà jaj¤e rëÂraæ tac ca vyamocayat 09,040.023a ­«i÷ prasannas tasyÃbhÆt saærambhaæ ca vihÃya sa÷ 09,040.023c mok«Ãrthaæ tasya rëÂrasya juhÃva punar Ãhutim 09,040.024a mok«ayitvà tato rëÂraæ pratig­hya paÓÆn bahÆn 09,040.024c h­«ÂÃtmà naimi«Ãraïyaæ jagÃma punar eva hi 09,040.025a dh­tarëÂro 'pi dharmÃtmà svasthacetà mahÃmanÃ÷ 09,040.025c svam eva nagaraæ rÃjà pratipede maharddhimat 09,040.026a tatra tÅrthe mahÃrÃja b­haspatir udÃradhÅ÷ 09,040.026c asurÃïÃm abhÃvÃya bhÃvÃya ca divaukasÃm 09,040.027a mÃæsair api juhÃve«Âim ak«Åyanta tato 'surÃ÷ 09,040.027c daivatair api saæbhagnà jitakÃÓibhir Ãhave 09,040.028a tatrÃpi vidhivad dattvà brÃhmaïebhyo mahÃyaÓÃ÷ 09,040.028c vÃjina÷ ku¤jarÃæÓ caiva rathÃæÓ cÃÓvatarÅyutÃn 09,040.029a ratnÃni ca mahÃrhÃïi dhanaæ dhÃnyaæ ca pu«kalam 09,040.029c yayau tÅrthaæ mahÃbÃhur yÃyÃtaæ p­thivÅpate 09,040.030a yatra yaj¤e yayÃtes tu mahÃrÃja sarasvatÅ 09,040.030c sarpi÷ payaÓ ca susrÃva nÃhu«asya mahÃtmana÷ 09,040.031a tatre«Âvà puru«avyÃghro yayÃti÷ p­thivÅpati÷ 09,040.031c ÃkrÃmad Ærdhvaæ mudito lebhe lokÃæÓ ca pu«kalÃn 09,040.031d*0253_01 punas tatra ca rÃj¤as tu yayÃter yajata÷ prabho÷ 09,040.031d*0253_02 audÃryaæ paramaæ k­tvà bhaktiæ cÃtmani ÓÃÓvatÅm 09,040.031d*0253_03 dadau kÃmÃn brÃhmaïebhyo yÃn yÃn yo manasecchati 09,040.031d*0253_04 yo yatra sthita eveha ÃhÆto yaj¤asaæstare 09,040.031d*0253_05 tasya tasya saric chre«Âhà g­hÃdiÓayanÃdikam 09,040.031d*0253_06 yatra saæbhojanaæ caiva dÃnaæ nÃnÃvidhaæ bahu 09,040.031d*0253_07 te manyamÃnà rÃj¤as tu saæpradÃnam anuttamam 09,040.031d*0253_08 rÃjÃnaæ tu«Âuvu÷ prÅtà dattvà caivÃÓi«a÷ ÓubhÃ÷ 09,040.032a yayÃter yajamÃnasya yatra rÃjan sarasvatÅ 09,040.032c pras­tà pradadau kÃmÃn brÃhmaïÃnÃæ mahÃtmanÃm 09,040.033a yatra yatra hi yo vipro yÃn yÃn kÃmÃn abhÅpsati 09,040.033c tatra tatra saricchre«Âhà sasarja subahÆn rasÃn 09,040.034a tatra devÃ÷ sagandharvÃ÷ prÅtà yaj¤asya saæpadà 09,040.034c vismità mÃnu«ÃÓ cÃsan d­«Âvà tÃæ yaj¤asaæpadam 09,040.035a tatas tÃlaketur mahÃdharmasetur; mahÃtmà k­tÃtmà mahÃdÃnanitya÷ 09,040.035c vasi«ÂhÃpavÃhaæ mahÃbhÅmavegaæ; dh­tÃtmà jitÃtmà samabhyÃjagÃma 09,041.001 janamejaya uvÃca 09,041.001a vasi«ÂhasyÃpavÃho vai bhÅmavega÷ kathaæ nu sa÷ 09,041.001c kimarthaæ ca saricchre«Âhà tam ­«iæ pratyavÃhayat 09,041.002a kena cÃsyÃbhavad vairaæ kÃraïaæ kiæ ca tat prabho 09,041.002c Óaæsa p­«Âo mahÃprÃj¤a na hi t­pyÃmi kathyatÃm 09,041.003 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,041.003a viÓvÃmitrasya caivar«er vasi«Âhasya ca bhÃrata 09,041.003c bh­Óaæ vairam abhÆd rÃjaæs tapa÷spardhÃk­taæ mahat 09,041.004a ÃÓramo vai vasi«Âhasya sthÃïutÅrthe 'bhavan mahÃn 09,041.004c pÆrvata÷ paÓcimaÓ cÃsÅd viÓvÃmitrasya dhÅmata÷ 09,041.005a yatra sthÃïur mahÃrÃja taptavÃn sumahat tapa÷ 09,041.005c yatrÃsya karma tad ghoraæ pravadanti manÅ«iïa÷ 09,041.006a yatre«Âvà bhagavÃn sthÃïu÷ pÆjayitvà sarasvatÅm 09,041.006c sthÃpayÃm Ãsa tat tÅrthaæ sthÃïutÅrtham iti prabho 09,041.007a tatra sarve surÃ÷ skandam abhya«i¤can narÃdhipa 09,041.007c senÃpatyena mahatà surÃrivinibarhaïam 09,041.008a tasmin sarasvatÅtÅrthe viÓvÃmitro mahÃmuni÷ 09,041.008c vasi«Âhaæ cÃlayÃm Ãsa tapasogreïa tac ch­ïu 09,041.009a viÓvÃmitravasi«Âhau tÃv ahany ahani bhÃrata 09,041.009c spardhÃæ tapa÷k­tÃæ tÅvrÃæ cakratus tau tapodhanau 09,041.010a tatrÃpy adhikasaætÃpo viÓvÃmitro mahÃmuni÷ 09,041.010c d­«Âvà tejo vasi«Âhasya cintÃm abhijagÃma ha 09,041.010e tasya buddhir iyaæ hy ÃsÅd dharmanityasya bhÃrata 09,041.011a iyaæ sarasvatÅ tÆrïaæ matsamÅpaæ tapodhanam 09,041.011c Ãnayi«yati vegena vasi«Âhaæ japatÃæ varam 09,041.011e ihÃgataæ dvijaÓre«Âhaæ hani«yÃmi na saæÓaya÷ 09,041.012a evaæ niÓcitya bhagavÃn viÓvÃmitro mahÃmuni÷ 09,041.012c sasmÃra saritÃæ Óre«ÂhÃæ krodhasaæraktalocana÷ 09,041.013a sà dhyÃtà muninà tena vyÃkulatvaæ jagÃma ha 09,041.013c jaj¤e cainaæ mahÃvÅryaæ mahÃkopaæ ca bhÃminÅ 09,041.014a tata enaæ vepamÃnà vivarïà präjalis tadà 09,041.014c upatasthe munivaraæ viÓvÃmitraæ sarasvatÅ 09,041.015a hatavÅrà yathà nÃrÅ sÃbhavad du÷khità bh­Óam 09,041.015c brÆhi kiæ karavÃïÅti provÃca munisattamam 09,041.016a tÃm uvÃca muni÷ kruddho vasi«Âhaæ ÓÅghram Ãnaya 09,041.016c yÃvad enaæ nihanmy adya tac chrutvà vyathità nadÅ 09,041.017a säjaliæ tu tata÷ k­tvà puï¬arÅkanibhek«aïà 09,041.017c vivyathe suvirƬheva latà vÃyusamÅrità 09,041.018a tathÃgatÃæ tu tÃæ d­«Âvà vepamÃnÃæ k­täjalim 09,041.018c viÓvÃmitro 'bravÅt kruddho vasi«Âhaæ ÓÅghram Ãnaya 09,041.019a tato bhÅtà saricchre«Âhà cintayÃm Ãsa bhÃrata 09,041.019c ubhayo÷ ÓÃpayor bhÅtà katham etad bhavi«yati 09,041.019d*0254_01 prÃkampata bh­Óaæ bhÅtà vÃyunevÃhatà latà 09,041.019d*0254_02 tathÃrÆpÃæ tu tÃæ d­«Âvà munir Ãha mahÃnadÅm 09,041.019d*0254_03 avicÃraæ vasi«Âhaæ tvam ÃnayasvÃntikaæ mama 09,041.019d*0254_04 sà tasya vacanaæ Órutvà j¤Ãtvà pÃpaæ cikÅr«itam 09,041.019d*0254_05 vasi«Âhasya prabhÃvaæ ca jÃnanty apratimaæ bhuvi 09,041.020a sÃbhigamya vasi«Âhaæ tu imam artham acodayat 09,041.020c yad uktà saritÃæ Óre«Âhà viÓvÃmitreïa dhÅmatà 09,041.021a ubhayo÷ ÓÃpayor bhÅtà vepamÃnà puna÷ puna÷ 09,041.021c cintayitvà mahÃÓÃpam ­«ivitrÃsità bh­Óam 09,041.022a tÃæ k­ÓÃæ ca vivarïÃæ ca d­«Âvà cintÃsamanvitÃm 09,041.022c uvÃca rÃjan dharmÃtmà vasi«Âho dvipadÃæ vara÷ 09,041.023a trÃhy ÃtmÃnaæ saricchre«Âhe vaha mÃæ ÓÅghragÃminÅ 09,041.023c viÓvÃmitra÷ Óaped dhi tvÃæ mà k­thÃs tvaæ vicÃraïÃm 09,041.024a tasya tad vacanaæ Órutvà k­pÃÓÅlasya sà sarit 09,041.024c cintayÃm Ãsa kauravya kiæ k­taæ suk­taæ bhavet 09,041.025a tasyÃÓ cintà samutpannà vasi«Âho mayy atÅva hi 09,041.025c k­tavÃn hi dayÃæ nityaæ tasya kÃryaæ hitaæ mayà 09,041.026a atha kÆle svake rÃja¤ japantam ­«isattamam 09,041.026c juhvÃnaæ kauÓikaæ prek«ya sarasvaty abhyacintayat 09,041.027a idam antaram ity eva tata÷ sà saritÃæ varà 09,041.027c kÆlÃpahÃram akarot svena vegena sà sarit 09,041.028a tena kÆlÃpahÃreïa maitrÃvaruïir auhyata 09,041.028c uhyamÃnaÓ ca tu«ÂÃva tadà rÃjan sarasvatÅm 09,041.029a pitÃmahasya sarasa÷ prav­ttÃsi sarasvati 09,041.029c vyÃptaæ cedaæ jagat sarvaæ tavaivÃmbhobhir uttamai÷ 09,041.030a tvam evÃkÃÓagà devi meghe«Æts­jase paya÷ 09,041.030c sarvÃÓ cÃpas tvam eveti tvatto vayam adhÅmahe 09,041.031a pu«Âir dyutis tathà kÅrti÷ siddhir v­ddhir umà tathà 09,041.031c tvam eva vÃïÅ svÃhà tvaæ tvayy Ãyattam idaæ jagat 09,041.031e tvam eva sarvabhÆte«u vasasÅha caturvidhà 09,041.032a evaæ sarasvatÅ rÃjan stÆyamÃnà mahar«iïà 09,041.032c vegenovÃha taæ vipraæ viÓvÃmitrÃÓramaæ prati 09,041.032e nyavedayata cÃbhÅk«ïaæ viÓvÃmitrÃya taæ munim 09,041.033a tam ÃnÅtaæ sarasvatyà d­«Âvà kopasamanvita÷ 09,041.033b*0255_01 astrodyata÷ samutti«Âhad viÓvÃmitro muniæ prati 09,041.033b*0255_02 taæ g­hÅtÃyudhaæ d­«Âvà vasi«ÂhÃntakaraæ munim 09,041.033b*0255_03 kauÓikaæ sumahat kruddhaæ kÃlam­tyum ivÃparam 09,041.033c athÃnve«at praharaïaæ vasi«ÂhÃntakaraæ tadà 09,041.034a taæ tu kruddham abhiprek«ya brahmahatyÃbhayÃn nadÅ 09,041.034c apovÃha vasi«Âhaæ tu prÃcÅæ diÓam atandrità 09,041.034e ubhayo÷ kurvatÅ vÃkyaæ va¤cayitvà tu gÃdhijam 09,041.035a tato 'pavÃhitaæ d­«Âvà vasi«Âham ­«isattamam 09,041.035c abravÅd atha saækruddho viÓvÃmitro hy amar«aïa÷ 09,041.036a yasmÃn mà tvaæ saricchre«Âhe va¤cayitvà punar gatà 09,041.036c Óoïitaæ vaha kalyÃïi rak«ogrÃmaïisaæmatam 09,041.037a tata÷ sarasvatÅ Óaptà viÓvÃmitreïa dhÅmatà 09,041.037c avahac choïitonmiÓraæ toyaæ saævatsaraæ tadà 09,041.038a athar«ayaÓ ca devÃÓ ca gandharvÃpsarasas tathà 09,041.038c sarasvatÅæ tathà d­«Âvà babhÆvur bh­Óadu÷khitÃ÷ 09,041.039a evaæ vasi«ÂhÃpavÃho loke khyÃto janÃdhipa 09,041.039c Ãgacchac ca punar mÃrgaæ svam eva saritÃæ varà 09,042.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,042.001a sà Óaptà tena kruddhena viÓvÃmitreïa dhÅmatà 09,042.001c tasmiæs tÅrthavare Óubhre Óoïitaæ samupÃvahat 09,042.002a athÃjagmus tato rÃjan rÃk«asÃs tatra bhÃrata 09,042.002c tatra te Óoïitaæ sarve pibanta÷ sukham Ãsate 09,042.003a t­ptÃÓ ca subh­Óaæ tena sukhità vigatajvarÃ÷ 09,042.003c n­tyantaÓ ca hasantaÓ ca yathà svargajitas tathà 09,042.004a kasya cit tv atha kÃlasya ­«aya÷ satapodhanÃ÷ 09,042.004c tÅrthayÃtrÃæ samÃjagmu÷ sarasvatyÃæ mahÅpate 09,042.005a te«u sarve«u tÅrthe«u Ãplutya munipuægavÃ÷ 09,042.005c prÃpya prÅtiæ parÃæ cÃpi tapolubdhà viÓÃradÃ÷ 09,042.005e prayayur hi tato rÃjan yena tÅrthaæ hi tat tathà 09,042.006a athÃgamya mahÃbhÃgÃs tat tÅrthaæ dÃruïaæ tadà 09,042.006c d­«Âvà toyaæ sarasvatyÃ÷ Óoïitena pariplutam 09,042.006e pÅyamÃnaæ ca rak«obhir bahubhir n­pasattama 09,042.007a tÃn d­«Âvà rÃk«asÃn rÃjan munaya÷ saæÓitavratÃ÷ 09,042.007c paritrÃïe sarasvatyÃ÷ paraæ yatnaæ pracakrire 09,042.008a te tu sarve mahÃbhÃgÃ÷ samÃgamya mahÃvratÃ÷ 09,042.008c ÃhÆya saritÃæ Óre«ÂhÃm idaæ vacanam abruvan 09,042.009a kÃraïaæ brÆhi kalyÃïi kimarthaæ te hrado hy ayam 09,042.009c evam ÃkulatÃæ yÃta÷ Órutvà pÃsyÃmahe vayam 09,042.010a tata÷ sà sarvam Ãca«Âa yathÃv­ttaæ pravepatÅ 09,042.010c du÷khitÃm atha tÃæ d­«Âvà ta Æcur vai tapodhanÃ÷ 09,042.011a kÃraïaæ Órutam asmÃbhi÷ ÓÃpaÓ caiva Óruto 'naghe 09,042.011c kari«yanti tu yat prÃptaæ sarva eva tapodhanÃ÷ 09,042.012a evam uktvà saricchre«ÂhÃm Æcus te 'tha parasparam 09,042.012c vimocayÃmahe sarve ÓÃpÃd etÃæ sarasvatÅm 09,042.012d*0256_01 te sarve brÃhmaïà rÃjaæs tapobhir niyamais tathà 09,042.012d*0256_02 upavÃsaiÓ ca vividhair yamai÷ ka«Âavratais tathà 09,042.012d*0256_03 ÃrÃdhya paÓubhartÃraæ mahÃdevaæ jagatpatim 09,042.012d*0256_04 mok«ayÃm Ãsus tÃæ devÅæ saricchre«ÂhÃæ sarasvatÅm 09,042.013a te«Ãæ tu vacanÃd eva prak­tisthà sarasvatÅ 09,042.013c prasannasalilà jaj¤e yathà pÆrvaæ tathaiva hi 09,042.013d*0257_01 evam uktvà ca munayo du÷khÃc cainÃæ vyamocayan 09,042.013e vimuktà ca saricchre«Âhà vibabhau sà yathà purà 09,042.014a d­«Âvà toyaæ sarasvatyà munibhis tais tathà k­tam 09,042.014b*0258_01 tÃn eva Óaraïaæ jagmÆ rÃk«asÃ÷ k«udhitÃs tathà 09,042.014c k­täjalÅs tato rÃjan rÃk«asÃ÷ k«udhayÃrditÃ÷ 09,042.014e Æcus tÃn vai munÅn sarvÃn k­pÃyuktÃn puna÷ puna÷ 09,042.015a vayaæ hi k«udhitÃÓ caiva dharmÃd dhÅnÃÓ ca ÓÃÓvatÃt 09,042.015c na ca na÷ kÃmakÃro 'yaæ yad vayaæ pÃpakÃriïa÷ 09,042.016a yu«mÃkaæ cÃprasÃdena du«k­tena ca karmaïà 09,042.016c pak«o 'yaæ vardhate 'smÃkaæ yata÷ sma brahmarÃk«asÃ÷ 09,042.017a evaæ hi vaiÓyaÓÆdrÃïÃæ k«atriyÃïÃæ tathaiva ca 09,042.017c ye brÃhmaïÃn pradvi«anti te bhavantÅha rÃk«asÃ÷ 09,042.018a ÃcÃryam ­tvijaæ caiva guruæ v­ddhajanaæ tathà 09,042.018c prÃïino ye 'vamanyante te bhavantÅha rÃk«asÃ÷ 09,042.018e yo«itÃæ caiva pÃpÃnÃæ yonido«eïa vardhate 09,042.018f*0259_01 pak«o 'smÃkam ­«iÓre«Âhà yad atrÃnantaraæ k«amam 09,042.019a tat kurudhvam ihÃsmÃkaæ kÃruïyaæ dvijasattamÃ÷ 09,042.019c Óaktà bhavanta÷ sarve«Ãæ lokÃnÃm api tÃraïe 09,042.020a te«Ãæ te munaya÷ Órutvà tu«Âuvus tÃæ mahÃnadÅm 09,042.020c mok«Ãrthaæ rak«asÃæ te«Ãm Æcu÷ prayatamÃnasÃ÷ 09,042.021a k«utakÅÂÃvapannaæ ca yac cocchi«ÂÃÓitaæ bhavet 09,042.021c keÓÃvapannam ÃdhÆtam Ãrugïam api yad bhavet 09,042.021d*0260_01 avadhÆtam avij¤Ãtam atiÓÅtaæ ca yad bhavet 09,042.021d*0260_02 patitÃnnaæ sÆtikÃnnaæ puæÓcalyÃnnaæ ca yad bhavet 09,042.021e Óvabhi÷ saæsp­«Âam annaæ ca bhÃgo 'sau rak«asÃm iha 09,042.022a tasmÃj j¤Ãtvà sadà vidvÃn etÃny annÃni varjayet 09,042.022c rÃk«asÃnnam asau bhuÇkte yo bhuÇkte hy annam Åd­Óam 09,042.023a Óodhayitvà tatas tÅrtham ­«ayas te tapodhanÃ÷ 09,042.023c mok«Ãrthaæ rÃk«asÃnÃæ ca nadÅæ tÃæ pratyacodayan 09,042.024a mahar«ÅïÃæ mataæ j¤Ãtvà tata÷ sà saritÃæ varà 09,042.024c aruïÃm ÃnayÃm Ãsa svÃæ tanuæ puru«ar«abha 09,042.025a tasyÃæ te rÃk«asÃ÷ snÃtvà tanÆs tyaktvà divaæ gatÃ÷ 09,042.025c aruïÃyÃæ mahÃrÃja brahmahatyÃpahà hi sà 09,042.026a etam artham abhij¤Ãya devarÃja÷ Óatakratu÷ 09,042.026c tasmiæs tÅrthavare snÃtvà vimukta÷ pÃpmanà kila 09,042.027 janamejaya uvÃca 09,042.027a kimarthaæ bhagavä Óakro brahmahatyÃm avÃptavÃn 09,042.027c katham asmiæÓ ca tÅrthe vai ÃplutyÃkalma«o 'bhavat 09,042.028 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,042.028a Ó­ïu«vaitad upÃkhyÃnaæ yathÃv­ttaæ janeÓvara 09,042.028c yathà bibheda samayaæ namucer vÃsava÷ purà 09,042.029a namucir vÃsavÃd bhÅta÷ sÆryaraÓmiæ samÃviÓat 09,042.029c tenendra÷ sakhyam akarot samayaæ cedam abravÅt 09,042.030a nÃrdreïa tvà na Óu«keïa na rÃtrau nÃpi vÃhani 09,042.030c vadhi«yÃmy asuraÓre«Âha sakhe satyena te Óape 09,042.031a evaæ sa k­tvà samayaæ s­«Âvà nÅhÃram ÅÓvara÷ 09,042.031c cicchedÃsya Óiro rÃjann apÃæ phenena vÃsava÷ 09,042.032a tac chiro namuceÓ chinnaæ p­«Âhata÷ Óakram anvayÃt 09,042.032c he mitrahan pÃpa iti bruvÃïaæ Óakram antikÃt 09,042.033a evaæ sa Óirasà tena codyamÃna÷ puna÷ puna÷ 09,042.033c pitÃmahÃya saætapta evam arthaæ nyavedayat 09,042.034a tam abravÅl lokagurur aruïÃyÃæ yathÃvidhi 09,042.034c i«Âvopasp­Óa devendra brahmahatyÃpahà hi sà 09,042.034d*0261_01 e«Ã puïyajalà Óakra k­tà munibhir eva tu 09,042.034d*0261_02 nigƬham asyà gamanam ihÃsÅt pÆrvam eva tu 09,042.034d*0261_03 tato 'bhyetyÃruïÃæ devÅæ plÃvayÃm Ãsa vÃriïà 09,042.034d*0261_04 sarasvatyÃruïÃyÃÓ ca puïyo 'yaæ saægamo mahÃn 09,042.034d*0261_05 iha tvaæ yaja devendra dada dÃnÃny anekaÓa÷ 09,042.034d*0261_06 atrÃplutya sughorÃt tvaæ pÃtakÃd vipramok«yase 09,042.035a ity ukta÷ sa sarasvatyÃ÷ ku¤je vai janamejaya 09,042.035c i«Âvà yathÃvad balabhid aruïÃyÃm upÃsp­Óat 09,042.036a sa mukta÷ pÃpmanà tena brahmahatyÃk­tena ha 09,042.036b*0262_01 brahmaïo vacanÃc chakro 'yajad yaj¤air anekaÓa÷ 09,042.036b*0262_02 dattvà dÃnÃny anekÃni snÃtvà tÅrthe Óatakratu÷ 09,042.036b*0262_03 vipÃpmà virajÃ÷ ÓrÅmÃn brahmavadhyÃæ vidhÆya sa÷ 09,042.036c jagÃma saæh­«ÂamanÃs tridivaæ tridaÓeÓvara÷ 09,042.037a Óiras tac cÃpi namuces tatraivÃplutya bhÃrata 09,042.037c lokÃn kÃmadughÃn prÃptam ak«ayÃn rÃjasattama 09,042.038a tatrÃpy upasp­Óya balo mahÃtmÃ; dattvà ca dÃnÃni p­thagvidhÃni 09,042.038c avÃpya dharmaæ param ÃryakarmÃ; jagÃma somasya mahat sa tÅrtham 09,042.039a yatrÃyajad rÃjasÆyena soma÷; sÃk«Ãt purà vidhivat pÃrthivendra 09,042.039c atrir dhÅmÃn vipramukhyo babhÆva; hotà yasmin kratumukhye mahÃtmà 09,042.040a yasyÃnte 'bhÆt sumahÃn dÃnavÃnÃæ; daiteyÃnÃæ rÃk«asÃnÃæ ca devai÷ 09,042.040c sa saægrÃmas tÃrakÃkhya÷ sutÅvro; yatra skandas tÃrakÃkhyaæ jaghÃna 09,042.041a senÃpatyaæ labdhavÃn devatÃnÃæ; mahÃseno yatra daityÃntakartà 09,042.041c sÃk«Ãc cÃtra nyavasat kÃrttikeya÷; sadà kumÃro yatra sa plak«arÃja÷ 09,043.001 janamejaya uvÃca 09,043.001a sarasvatyÃ÷ prabhÃvo 'yam uktas te dvijasattama 09,043.001c kumÃrasyÃbhi«ekaæ tu brahman vyÃkhyÃtum arhasi 09,043.002a yasmin kÃle ca deÓe ca yathà ca vadatÃæ vara 09,043.002c yaiÓ cÃbhi«ikto bhagavÃn vidhinà yena ca prabhu÷ 09,043.003a skando yathà ca daityÃnÃm akarot kadanaæ mahat 09,043.003c tathà me sarvam Ãcak«va paraæ kautÆhalaæ hi me 09,043.004 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,043.004a kuruvaæÓasya sad­Óam idaæ kautÆhalaæ tava 09,043.004c har«am utpÃdayaty etad vaco me janamejaya 09,043.005a hanta te kathayi«yÃmi Ó­ïvÃnasya janÃdhipa 09,043.005c abhi«ekaæ kumÃrasya prabhÃvaæ ca mahÃtmana÷ 09,043.006a tejo mÃheÓvaraæ skannam agnau prapatitaæ purà 09,043.006c tat sarvabhak«o bhagavÃn nÃÓakad dagdhum ak«ayam 09,043.007a tenÃsÅdati tejasvÅ dÅptimÃn havyavÃhana÷ 09,043.007c na caiva dhÃrayÃm Ãsa garbhaæ tejomayaæ tadà 09,043.008a sa gaÇgÃm abhisaægamya niyogÃd brahmaïa÷ prabhu÷ 09,043.008c garbham ÃhitavÃn divyaæ bhÃskaropamatejasam 09,043.009a atha gaÇgÃpi taæ garbham asahantÅ vidhÃraïe 09,043.009c utsasarja girau ramye himavaty amarÃrcite 09,043.010a sa tatra vav­dhe lokÃn Ãv­tya jvalanÃtmaja÷ 09,043.010c dad­Óur jvalanÃkÃraæ taæ garbham atha k­ttikÃ÷ 09,043.011a Óarastambe mahÃtmÃnam analÃtmajam ÅÓvaram 09,043.011c mamÃyam iti tÃ÷ sarvÃ÷ putrÃrthinyo 'bhicakramu÷ 09,043.012a tÃsÃæ viditvà bhÃvaæ taæ mÃtÌïÃæ bhagavÃn prabhu÷ 09,043.012c prasnutÃnÃæ paya÷ «a¬bhir vadanair apibat tadà 09,043.013a taæ prabhÃvaæ samÃlak«ya tasya bÃlasya k­ttikÃ÷ 09,043.013c paraæ vismayam Ãpannà devyo divyavapurdharÃ÷ 09,043.014a yatrots­«Âa÷ sa bhagavÃn gaÇgayà girimÆrdhani 09,043.014c sa Óaila÷ käcana÷ sarva÷ saæbabhau kurusattama 09,043.015a vardhatà caiva garbheïa p­thivÅ tena ra¤jità 09,043.015c ataÓ ca sarve saæv­ttà giraya÷ käcanÃkarÃ÷ 09,043.016a kumÃraÓ ca mahÃvÅrya÷ kÃrttikeya iti sm­ta÷ 09,043.016c gÃÇgeya÷ pÆrvam abhavan mahÃyogabalÃnvita÷ 09,043.017a sa devas tapasà caiva vÅryeïa ca samanvita÷ 09,043.017c vav­dhe 'tÅva rÃjendra candravat priyadarÓana÷ 09,043.018a sa tasmin käcane divye Óarastambe Óriyà v­ta÷ 09,043.018c stÆyamÃnas tadà Óete gandharvair munibhis tathà 09,043.019a tathainam anvan­tyanta devakanyÃ÷ sahasraÓa÷ 09,043.019c divyavÃditran­ttaj¤Ã÷ stuvantyaÓ cÃrudarÓanÃ÷ 09,043.020a anvÃste ca nadÅ devaæ gaÇgà vai saritÃæ varà 09,043.020c dadhÃra p­thivÅ cainaæ bibhratÅ rÆpam uttamam 09,043.021a jÃtakarmÃdikÃs tasya kriyÃÓ cakre b­haspati÷ 09,043.021c vedaÓ cainaæ caturmÆrtir upatasthe k­täjali÷ 09,043.022a dhanurvedaÓ catu«pÃda÷ ÓastragrÃma÷ sasaægraha÷ 09,043.022c tatrainaæ samupÃti«Âhat sÃk«Ãd vÃïÅ ca kevalà 09,043.023a sa dadarÓa mahÃvÅryaæ devadevam umÃpatim 09,043.023c Óailaputryà sahÃsÅnaæ bhÆtasaæghaÓatair v­tam 09,043.024a nikÃyà bhÆtasaæghÃnÃæ paramÃdbhutadarÓanÃ÷ 09,043.024c vik­tà vik­tÃkÃrà vik­tÃbharaïadhvajÃ÷ 09,043.025a vyÃghrasiæhark«avadanà bi¬ÃlamakarÃnanÃ÷ 09,043.025c v­«adaæÓamukhÃÓ cÃnye gajo«ÂravadanÃs tathà 09,043.026a ulÆkavadanÃ÷ ke cid g­dhragomÃyudarÓanÃ÷ 09,043.026c krau¤capÃrÃvatanibhair vadanai rÃÇkavair api 09,043.027a ÓvÃvicchalyakagodhÃnÃæ kharai¬akagavÃæ tathà 09,043.027c sad­ÓÃni vapÆæ«y anye tatra tatra vyadhÃrayan 09,043.028a ke cic chailÃmbudaprakhyÃÓ cakrÃlÃtagadÃyudhÃ÷ 09,043.028c ke cid a¤janapu¤jÃbhÃ÷ ke cic chvetÃcalaprabhÃ÷ 09,043.029a saptamÃt­gaïÃÓ caiva samÃjagmur viÓÃæ pate 09,043.029c sÃdhyà viÓve 'tha maruto vasava÷ pitaras tathà 09,043.030a rudrÃdityÃs tathà siddhà bhujagà dÃnavÃ÷ khagÃ÷ 09,043.030c brahmà svayaæbhÆr bhagavÃn saputra÷ saha vi«ïunà 09,043.031a Óakras tathÃbhyayÃd dra«Âuæ kumÃravaram acyutam 09,043.031c nÃradapramukhÃÓ cÃpi devagandharvasattamÃ÷ 09,043.032a devar«ayaÓ ca siddhÃÓ ca b­haspatipurogamÃ÷ 09,043.032c ­bhavo nÃma varadà devÃnÃm api devatÃ÷ 09,043.032e te 'pi tatra samÃjagmur yÃmà dhÃmÃÓ ca sarvaÓa÷ 09,043.033a sa tu bÃlo 'pi bhagavÃn mahÃyogabalÃnvita÷ 09,043.033c abhyÃjagÃma deveÓaæ ÓÆlahastaæ pinÃkinam 09,043.034a tam Ãvrajantam Ãlak«ya ÓivasyÃsÅn manogatam 09,043.034c yugapac chailaputryÃÓ ca gaÇgÃyÃ÷ pÃvakasya ca 09,043.035a kiæ nu pÆrvam ayaæ bÃlo gauravÃd abhyupai«yati 09,043.035c api mÃm iti sarve«Ãæ te«Ãm ÃsÅn manogatam 09,043.036a te«Ãm etam abhiprÃyaæ caturïÃm upalak«ya sa÷ 09,043.036c yugapad yogam ÃsthÃya sasarja vividhÃs tanÆ÷ 09,043.037a tato 'bhavac caturmÆrti÷ k«aïena bhagavÃn prabhu÷ 09,043.037c skanda÷ ÓÃkho viÓÃkhaÓ ca naigame«aÓ ca p­«Âhata÷ 09,043.038a evaæ sa k­tvà hy ÃtmÃnaæ caturdhà bhagavÃn prabhu÷ 09,043.038c yato rudras tata÷ skando jagÃmÃdbhutadarÓana÷ 09,043.039a viÓÃkhas tu yayau yena devÅ girivarÃtmajà 09,043.039c ÓÃkho yayau ca bhagavÃn vÃyumÆrtir vibhÃvasum 09,043.039e naigame«o 'gamad gaÇgÃæ kumÃra÷ pÃvakaprabha÷ 09,043.040a sarve bhÃsvaradehÃs te catvÃra÷ samarÆpiïa÷ 09,043.040c tÃn samabhyayur avyagrÃs tad adbhutam ivÃbhavat 09,043.041a hÃhÃkÃro mahÃn ÃsÅd devadÃnavarak«asÃm 09,043.041c tad d­«Âvà mahad ÃÓcaryam adbhutaæ romahar«aïam 09,043.042a tato rudraÓ ca devÅ ca pÃvakaÓ ca pitÃmaham 09,043.042c gaÇgayà sahitÃ÷ sarve praïipetur jagatpatim 09,043.043a praïipatya tatas te tu vidhivad rÃjapuægava 09,043.043c idam Æcur vaco rÃjan kÃrttikeyapriyepsayà 09,043.044a asya bÃlasya bhagavann Ãdhipatyaæ yathepsitam 09,043.044c asmatpriyÃrthaæ deveÓa sad­Óaæ dÃtum arhasi 09,043.045a tata÷ sa bhagavÃn dhÅmÃn sarvalokapitÃmaha÷ 09,043.045c manasà cintayÃm Ãsa kim ayaæ labhatÃm iti 09,043.046a aiÓvaryÃïi hi sarvÃïi devagandharvarak«asÃm 09,043.046c bhÆtayak«avihaægÃnÃæ pannagÃnÃæ ca sarvaÓa÷ 09,043.047a pÆrvam evÃdideÓÃsau nikÃye«u mahÃtmanÃm 09,043.047c samarthaæ ca tam aiÓvarye mahÃmatir amanyata 09,043.048a tato muhÆrtaæ sa dhyÃtvà devÃnÃæ Óreyasi sthita÷ 09,043.048c senÃpatyaæ dadau tasmai sarvabhÆte«u bhÃrata 09,043.049a sarvadevanikÃyÃnÃæ ye rÃjÃna÷ pariÓrutÃ÷ 09,043.049c tÃn sarvÃn vyÃdideÓÃsmai sarvabhÆtapitÃmaha÷ 09,043.050a tata÷ kumÃram ÃdÃya devà brahmapurogamÃ÷ 09,043.050c abhi«ekÃrtham Ãjagmu÷ Óailendraæ sahitÃs tata÷ 09,043.051a puïyÃæ haimavatÅæ devÅæ saricchre«ÂhÃæ sarasvatÅm 09,043.051c samantapa¤cake yà vai tri«u loke«u viÓrutà 09,043.052a tatra tÅre sarasvatyÃ÷ puïye sarvaguïÃnvite 09,043.052c ni«edur devagandharvÃ÷ sarve saæpÆrïamÃnasÃ÷ 09,044.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,044.001a tato 'bhi«ekasaæbhÃrÃn sarvÃn saæbh­tya ÓÃstrata÷ 09,044.001c b­haspati÷ samiddhe 'gnau juhÃvÃjyaæ yathÃvidhi 09,044.002a tato himavatà datte maïipravaraÓobhite 09,044.002c divyaratnÃcite divye ni«aïïa÷ paramÃsane 09,044.003a sarvamaÇgalasaæbhÃrair vidhimantrapurask­tam 09,044.003c Ãbhi«ecanikaæ dravyaæ g­hÅtvà devatÃgaïÃ÷ 09,044.004a indrÃvi«ïÆ mahÃvÅryau sÆryÃcandramasau tathà 09,044.004c dhÃtà caiva vidhÃtà ca tathà caivÃnilÃnalau 09,044.005a pÆ«ïà bhagenÃryamïà ca aæÓena ca vivasvatà 09,044.005c rudraÓ ca sahito dhÅmÃn mitreïa varuïena ca 09,044.006a rudrair vasubhir Ãdityair aÓvibhyÃæ ca v­ta÷ prabhu÷ 09,044.006c viÓvedevair marudbhiÓ ca sÃdhyaiÓ ca pit­bhi÷ saha 09,044.007a gandharvair apsarobhiÓ ca yak«arÃk«asapannagai÷ 09,044.007c devar«ibhir asaækhyeyais tathà brahmar«ibhir varai÷ 09,044.008a vaikhÃnasair vÃlakhilyair vÃyvÃhÃrair marÅcipai÷ 09,044.008c bh­gubhiÓ cÃÇgirobhiÓ ca yatibhiÓ ca mahÃtmabhi÷ 09,044.008e sarvair vidyÃdharai÷ puïyair yogasiddhais tathà v­ta÷ 09,044.009a pitÃmaha÷ pulastyaÓ ca pulahaÓ ca mahÃtapÃ÷ 09,044.009c aÇgirÃ÷ kaÓyapo 'triÓ ca marÅcir bh­gur eva ca 09,044.010a kratur hara÷ pracetÃÓ ca manur dak«as tathaiva ca 09,044.010c ­tavaÓ ca grahÃÓ caiva jyotÅæ«i ca viÓÃæ pate 09,044.011a mÆrtimatyaÓ ca sarito vedÃÓ caiva sanÃtanÃ÷ 09,044.011c samudrÃÓ ca hradÃÓ caiva tÅrthÃni vividhÃni ca 09,044.011e p­thivÅ dyaur diÓaÓ caiva pÃdapÃÓ ca janÃdhipa 09,044.012a aditir devamÃtà ca hrÅ÷ ÓrÅ÷ svÃhà sarasvatÅ 09,044.012c umà ÓacÅ sinÅvÃlÅ tathà cÃnumati÷ kuhÆ÷ 09,044.012e rÃkà ca dhi«aïà caiva patnyaÓ cÃnyà divaukasÃm 09,044.013a himavÃæÓ caiva vindhyaÓ ca meruÓ cÃnekaÓ­ÇgavÃn 09,044.013c airÃvata÷ sÃnucara÷ kalÃ÷ këÂhÃs tathaiva ca 09,044.013e mÃsÃrdhamÃsà ­tavas tathà rÃtryahanÅ n­pa 09,044.014a uccai÷Óravà hayaÓre«Âho nÃgarÃjaÓ ca vÃmana÷ 09,044.014c aruïo garu¬aÓ caiva v­k«ÃÓ cau«adhibhi÷ saha 09,044.015a dharmaÓ ca bhagavÃn deva÷ samÃjagmur hi saægatÃ÷ 09,044.015c kÃlo yamaÓ ca m­tyuÓ ca yamasyÃnucarÃÓ ca ye 09,044.016a bahulatvÃc ca noktà ye vividhà devatÃgaïÃ÷ 09,044.016c te kumÃrÃbhi«ekÃrthaæ samÃjagmus tatas tata÷ 09,044.017a jag­hus te tadà rÃjan sarva eva divaukasa÷ 09,044.017c Ãbhi«ecanikaæ bhÃï¬aæ maÇgalÃni ca sarvaÓa÷ 09,044.018a divyasaæbhÃrasaæyuktai÷ kalaÓai÷ käcanair n­pa 09,044.018c sarasvatÅbhi÷ puïyÃbhir divyatoyÃbhir eva tu 09,044.019a abhya«i¤can kumÃraæ vai saæprah­«Âà divaukasa÷ 09,044.019c senÃpatiæ mahÃtmÃnam asurÃïÃæ bhayÃvaham 09,044.020a purà yathà mahÃrÃja varuïaæ vai jaleÓvaram 09,044.020c tathÃbhya«i¤cad bhagavÃn brahmà lokapitÃmaha÷ 09,044.020e kaÓyapaÓ ca mahÃtejà ye cÃnye nÃnukÅrtitÃ÷ 09,044.021a tasmai brahmà dadau prÅto balino vÃtaraæhasa÷ 09,044.021c kÃmavÅryadharÃn siddhÃn mahÃpÃri«adÃn prabhu÷ 09,044.022a nandi«eïaæ lohitÃk«aæ ghaïÂÃkarïaæ ca saæmatam 09,044.022c caturtham asyÃnucaraæ khyÃtaæ kumudamÃlinam 09,044.023a tata÷ sthÃïuæ mahÃvegaæ mahÃpÃri«adaæ kratum 09,044.023c mÃyÃÓatadharaæ kÃmaæ kÃmavÅryabalÃnvitam 09,044.023e dadau skandÃya rÃjendra surÃrivinibarhaïam 09,044.024a sa hi devÃsure yuddhe daityÃnÃæ bhÅmakarmaïÃm 09,044.024c jaghÃna dorbhyÃæ saækruddha÷ prayutÃni caturdaÓa 09,044.025a tathà devà dadus tasmai senÃæ nair­tasaækulÃm 09,044.025c devaÓatruk«ayakarÅm ajayyÃæ viÓvarÆpiïÅm 09,044.026a jayaÓabdaæ tataÓ cakrur devÃ÷ sarve savÃsavÃ÷ 09,044.026c gandharvayak«arak«Ãæsi munaya÷ pitaras tathà 09,044.027a yama÷ prÃdÃd anucarau yamakÃlopamÃv ubhau 09,044.027c unmÃthaæ ca pramÃthaæ ca mahÃvÅryau mahÃdyutÅ 09,044.028a subhrÃjo bhÃskaraÓ caiva yau tau sÆryÃnuyÃyinau 09,044.028c tau sÆrya÷ kÃrttikeyÃya dadau prÅta÷ pratÃpavÃn 09,044.029a kailÃsaÓ­ÇgasaækÃÓau ÓvetamÃlyÃnulepanau 09,044.029c somo 'py anucarau prÃdÃn maïiæ sumaïim eva ca 09,044.030a jvÃlÃjihvaæ tathà jyotir ÃtmajÃya hutÃÓana÷ 09,044.030c dadÃv anucarau ÓÆrau parasainyapramÃthinau 09,044.031a parighaæ ca vaÂaæ caiva bhÅmaæ ca sumahÃbalam 09,044.031c dahatiæ dahanaæ caiva pracaï¬au vÅryasaæmatau 09,044.031e aæÓo 'py anucarÃn pa¤ca dadau skandÃya dhÅmate 09,044.032a utkroÓaæ paÇkajaæ caiva vajradaï¬adharÃv ubhau 09,044.032c dadÃv analaputrÃya vÃsava÷ paravÅrahà 09,044.032e tau hi ÓatrÆn mahendrasya jaghnatu÷ samare bahÆn 09,044.033a cakraæ vikramakaæ caiva saækramaæ ca mahÃbalam 09,044.033c skandÃya trÅn anucarÃn dadau vi«ïur mahÃyaÓÃ÷ 09,044.034a vardhanaæ nandanaæ caiva sarvavidyÃviÓÃradau 09,044.034c skandÃya dadatu÷ prÅtÃv aÓvinau bharatar«abha 09,044.035a kundanaæ kusumaæ caiva kumudaæ ca mahÃyaÓÃ÷ 09,044.035c ¬ambarìambarau caiva dadau dhÃtà mahÃtmane 09,044.036a vakrÃnuvakrau balinau me«avaktrau balotkaÂau 09,044.036c dadau tva«Âà mahÃmÃyau skandÃyÃnucarau varau 09,044.037a suvrataæ satyasaædhaæ ca dadau mitro mahÃtmane 09,044.037c kumÃrÃya mahÃtmÃnau tapovidyÃdharau prabhu÷ 09,044.038a sudarÓanÅyau varadau tri«u loke«u viÓrutau 09,044.038c suprabhaæ ca mahÃtmÃnaæ ÓubhakarmÃïam eva ca 09,044.038e kÃrttikeyÃya saæprÃdÃd vidhÃtà lokaviÓrutau 09,044.039a pÃlitakaæ kÃlikaæ ca mahÃmÃyÃvinÃv ubhau 09,044.039c pÆ«Ã ca pÃr«adau prÃdÃt kÃrttikeyÃya bhÃrata 09,044.040a balaæ cÃtibalaæ caiva mahÃvaktrau mahÃbalau 09,044.040c pradadau kÃrttikeyÃya vÃyur bharatasattama 09,044.041a ghasaæ cÃtighasaæ caiva timivaktrau mahÃbalau 09,044.041c pradadau kÃrttikeyÃya varuïa÷ satyasaægara÷ 09,044.042a suvarcasaæ mahÃtmÃnaæ tathaivÃpy ativarcasam 09,044.042c himavÃn pradadau rÃjan hutÃÓanasutÃya vai 09,044.043a käcanaæ ca mahÃtmÃnaæ meghamÃlinam eva ca 09,044.043c dadÃv anucarau merur agniputrÃya bhÃrata 09,044.044a sthiraæ cÃtisthiraæ caiva merur evÃparau dadau 09,044.044c mahÃtmane 'gniputrÃya mahÃbalaparÃkramau 09,044.045a ucchritaæ cÃtiÓ­Çgaæ ca mahÃpëÃïayodhinau 09,044.045c pradadÃv agniputrÃya vindhya÷ pÃri«adÃv ubhau 09,044.046a saægrahaæ vigrahaæ caiva samudro 'pi gadÃdharau 09,044.046c pradadÃv agniputrÃya mahÃpÃri«adÃv ubhau 09,044.047a unmÃdaæ pu«padantaæ ca ÓaÇkukarïaæ tathaiva ca 09,044.047c pradadÃv agniputrÃya pÃrvatÅ ÓubhadarÓanà 09,044.048a jayaæ mahÃjayaæ caiva nÃgau jvalanasÆnave 09,044.048c pradadau puru«avyÃghra vÃsuki÷ pannageÓvara÷ 09,044.049a evaæ sÃdhyÃÓ ca rudrÃÓ ca vasava÷ pitaras tathà 09,044.049c sÃgarÃ÷ saritaÓ caiva girayaÓ ca mahÃbalÃ÷ 09,044.050a dadu÷ senÃgaïÃdhyak«Ã¤ ÓÆlapaÂÂiÓadhÃriïa÷ 09,044.050c divyapraharaïopetÃn nÃnÃve«avibhÆ«itÃn 09,044.051a Ó­ïu nÃmÃni cÃnye«Ãæ ye 'nye skandasya sainikÃ÷ 09,044.051c vividhÃyudhasaæpannÃÓ citrÃbharaïavarmiïa÷ 09,044.052a ÓaÇkukarïo nikumbhaÓ ca padma÷ kumuda eva ca 09,044.052c ananto dvÃdaÓabhujas tathà k­«ïopak­«ïakau 09,044.053a droïaÓravÃ÷ kapiskandha÷ käcanÃk«o jalaædhama÷ 09,044.053c ak«asaætarjano rÃjan kunadÅkas tamobhrak­t 09,044.054a ekÃk«o dvÃdaÓÃk«aÓ ca tathaivaikajaÂa÷ prabhu÷ 09,044.054c sahasrabÃhur vikaÂo vyÃghrÃk«a÷ k«itikampana÷ 09,044.055a puïyanÃmà sunÃmà ca suvaktra÷ priyadarÓana÷ 09,044.055c pariÓruta÷ kokanada÷ priyamÃlyÃnulepana÷ 09,044.056a ajodaro gajaÓirÃ÷ skandhÃk«a÷ Óatalocana÷ 09,044.056c jvÃlÃjihva÷ karÃlaÓ ca sitakeÓo jaÂÅ hari÷ 09,044.056d*0263_01 pariÓruta÷ kokanada÷ k­«ïakeÓo jaÂÃdhara÷ 09,044.057a caturdaæ«Âro '«ÂajihvaÓ ca meghanÃda÷ p­thuÓravÃ÷ 09,044.057c vidyudak«o dhanurvaktro jaÂharo mÃrutÃÓana÷ 09,044.058a udarÃk«o jha«Ãk«aÓ ca vajranÃbho vasuprabha÷ 09,044.058c samudravego rÃjendra ÓailakampÅ tathaiva ca 09,044.059a putrame«a÷ pravÃhaÓ ca tathà nandopanandakau 09,044.059c dhÆmra÷ Óveta÷ kaliÇgaÓ ca siddhÃrtho varadas tathà 09,044.060a priyakaÓ caiva nandaÓ ca gonandaÓ ca pratÃpavÃn 09,044.060c ÃnandaÓ ca pramodaÓ ca svastiko dhruvakas tathà 09,044.061a k«emavÃpa÷ sujÃtaÓ ca siddhayÃtraÓ ca bhÃrata 09,044.061c govraja÷ kanakÃpŬo mahÃpÃri«adeÓvara÷ 09,044.062a gÃyano hasanaÓ caiva bÃïa÷ kha¬gaÓ ca vÅryavÃn 09,044.062c vaitÃlÅ cÃtitÃlÅ ca tathà katikavÃtikau 09,044.063a haæsaja÷ paÇkadigdhÃÇga÷ samudronmÃdanaÓ ca ha 09,044.063c raïotkaÂa÷ prahÃsaÓ ca ÓvetaÓÅr«aÓ ca nandaka÷ 09,044.064a kÃlakaïÂha÷ prabhÃsaÓ ca tathà kumbhÃï¬ako 'para÷ 09,044.064c kÃlakÃk«a÷ sitaÓ caiva bhÆtalonmathanas tathà 09,044.064d*0264_01 samudronmadanaÓ caiva mahÃnÃdÅ raïotkaÂa÷ 09,044.064d*0264_02 kÃlakaÓ ca prahÃsaÓ ca tathÃÇgÃrakavahnikau 09,044.064d*0264_03 ete cÃnye ca bahavo mahÃÓÃlÅ raïotkaÂa÷ 09,044.065a yaj¤avÃha÷ pravÃhaÓ ca devayÃjÅ ca somapa÷ 09,044.065c sajÃlaÓ ca mahÃtejÃ÷ krathakrÃthau ca bhÃrata 09,044.066a tuhanaÓ ca tuhÃnaÓ ca citradevaÓ ca vÅryavÃn 09,044.066c madhura÷ suprasÃdaÓ ca kirÅÂÅ ca mahÃbala÷ 09,044.067a vasano madhuvarïaÓ ca kalaÓodara eva ca 09,044.067c dhamanto manmathakara÷ sÆcÅvaktraÓ ca vÅryavÃn 09,044.068a Óvetavaktra÷ suvaktraÓ ca cÃruvaktraÓ ca pÃï¬ura÷ 09,044.068c daï¬abÃhu÷ subÃhuÓ ca raja÷ kokilakas tathà 09,044.069a acala÷ kanakÃk«aÓ ca bÃlÃnÃm ayika÷ prabhu÷ 09,044.069c saæcÃraka÷ kokanado g­dhravaktraÓ ca jambuka÷ 09,044.070a lohÃÓavaktro jaÂhara÷ kumbhavaktraÓ ca kuï¬aka÷ 09,044.070c madgugrÅvaÓ ca k­«ïaujà haæsavaktraÓ ca candrabhÃ÷ 09,044.070d*0265_01 candramÃ÷ pÃïikarmà ca u¬ukaÓ ca mahÃbala÷ 09,044.071a pÃïikÆrmà ca ÓambÆka÷ pa¤cavaktraÓ ca Óik«aka÷ 09,044.071c cëavaktraÓ ca jambÆka÷ ÓÃkavaktraÓ ca kuï¬aka÷ 09,044.072a yogayuktà mahÃtmÃna÷ satataæ brÃhmaïapriyÃ÷ 09,044.072c paitÃmahà mahÃtmÃno mahÃpÃri«adÃÓ ca ha 09,044.072e yauvanasthÃÓ ca bÃlÃÓ ca v­ddhÃÓ ca janamejaya 09,044.073a sahasraÓa÷ pÃri«adÃ÷ kumÃram upatasthire 09,044.073c vaktrair nÃnÃvidhair ye tu Ó­ïu tä janamejaya 09,044.074a kÆrmakukkuÂavaktrÃÓ ca ÓaÓolÆkamukhÃs tathà 09,044.074a*0266_01 **** **** dÅrghavaktrÃÓ ca bhÃrata 09,044.074a*0266_02 ÓvagomÃyumukhÃÓ caiva 09,044.074c kharo«ÂravadanÃÓ caiva varÃhavadanÃs tathà 09,044.075a manu«yame«avaktrÃÓ ca s­gÃlavadanÃs tathà 09,044.075c bhÅmà makaravaktrÃÓ ca ÓiæÓumÃramukhÃs tathà 09,044.076a mÃrjÃraÓaÓavaktrÃÓ ca dÅrghavaktrÃÓ ca bhÃrata 09,044.076c nakulolÆkavaktrÃÓ ca ÓvavaktrÃÓ ca tathÃpare 09,044.077a ÃkhubabhrukavaktrÃÓ ca mayÆravadanÃs tathà 09,044.077c matsyame«ÃnanÃÓ cÃnye ajÃvimahi«ÃnanÃ÷ 09,044.078a ­k«aÓÃrdÆlavaktrÃÓ ca dvÅpisiæhÃnanÃs tathà 09,044.078c bhÅmà gajÃnanÃÓ caiva tathà nakramukhÃ÷ pare 09,044.079a garu¬ÃnanÃ÷ kha¬gamukhà v­kakÃkamukhÃs tathà 09,044.079c gokharo«ÂramukhÃÓ cÃnye v­«adaæÓamukhÃs tathà 09,044.080a mahÃjaÂharapÃdÃÇgÃs tÃrakÃk«ÃÓ ca bhÃrata 09,044.080c pÃrÃvatamukhÃÓ cÃnye tathà v­«amukhÃ÷ pare 09,044.081a kokilÃvadanÃÓ cÃnye ÓyenatittirikÃnanÃ÷ 09,044.081c k­kalÃsamukhÃÓ caiva virajombaradhÃriïa÷ 09,044.082a vyÃlavaktrÃ÷ ÓÆlamukhÃÓ caï¬avaktrÃ÷ ÓatÃnanÃ÷ 09,044.082c ÃÓÅvi«ÃÓ cÅradharà gonÃsÃvaraïÃs tathà 09,044.083a sthÆlodarÃ÷ k­ÓÃÇgÃÓ ca sthÆlÃÇgÃÓ ca k­ÓodarÃ÷ 09,044.083c hrasvagrÅvà mahÃkarïà nÃnÃvyÃlavibhÆ«itÃ÷ 09,044.084a gajendracarmavasanÃs tathà k­«ïÃjinÃmbarÃ÷ 09,044.084c skandhemukhà mahÃrÃja tathà hy udaratomukhÃ÷ 09,044.085a p­«Âhemukhà hanumukhÃs tathà jaÇghÃmukhà api 09,044.085c pÃrÓvÃnanÃÓ ca bahavo nÃnÃdeÓamukhÃs tathà 09,044.086a tathà kÅÂapataægÃnÃæ sad­ÓÃsyà gaïeÓvarÃ÷ 09,044.086c nÃnÃvyÃlamukhÃÓ cÃnye bahubÃhuÓirodharÃ÷ 09,044.087a nÃnÃv­k«abhujÃ÷ ke cit kaÂiÓÅr«Ãs tathÃpare 09,044.087c bhujaægabhogavadanà nÃnÃgulmanivÃsina÷ 09,044.088a cÅrasaæv­tagÃtrÃÓ ca tathà phalakavÃsasa÷ 09,044.088c nÃnÃve«adharÃÓ caiva carmavÃsasa eva ca 09,044.088c*0267_01 **** **** nÃnÃmÃlyÃnulepanÃ÷ 09,044.088c*0267_02 nÃnÃvastradharÃÓ caiva 09,044.089a u«ïÅ«iïo mukuÂina÷ kambugrÅvÃ÷ suvarcasa÷ 09,044.089c kirÅÂina÷ pa¤caÓikhÃs tathà kaÂhinamÆrdhajÃ÷ 09,044.090a triÓikhà dviÓikhÃÓ caiva tathà saptaÓikhÃ÷ pare 09,044.090c Óikhaï¬ino mukuÂino muï¬ÃÓ ca jaÂilÃs tathà 09,044.091a citramÃlyadharÃ÷ ke cit ke cid romÃnanÃs tathà 09,044.091c divyamÃlyÃmbaradharÃ÷ satataæ priyavigrahÃ÷ 09,044.091d*0268_01 vigrahaikarasà nityam ajeyÃ÷ surasattamai÷ 09,044.092a k­«ïà nirmÃæsavaktrÃÓ ca dÅrghap­«Âhà nirÆdarÃ÷ 09,044.092c sthÆlap­«Âhà hrasvap­«ÂhÃ÷ pralambodaramehanÃ÷ 09,044.093a mahÃbhujà hrasvabhujà hrasvagÃtrÃÓ ca vÃmanÃ÷ 09,044.093c kubjÃÓ ca dÅrghajaÇghÃÓ ca hastikarïaÓirodharÃ÷ 09,044.094a hastinÃsÃ÷ kÆrmanÃsà v­kanÃsÃs tathÃpare 09,044.094c dÅrgho«Âhà dÅrghajihvÃÓ ca vikarÃlà hy adhomukhÃ÷ 09,044.095a mahÃdaæ«Ârà hrasvadaæ«ÂrÃÓ caturdaæ«ÂrÃs tathÃpare 09,044.095c vÃraïendranibhÃÓ cÃnye bhÅmà rÃjan sahasraÓa÷ 09,044.096a suvibhaktaÓarÅrÃÓ ca dÅptimanta÷ svalaæk­tÃ÷ 09,044.096c piÇgÃk«Ã÷ ÓaÇkukarïÃÓ ca vakranÃsÃÓ ca bhÃrata 09,044.097a p­thudaæ«Ârà mahÃdaæ«ÂrÃ÷ sthÆlau«Âhà harimÆrdhajÃ÷ 09,044.097c nÃnÃpÃdau«Âhadaæ«ÂrÃÓ ca nÃnÃhastaÓirodharÃ÷ 09,044.097e nÃnÃvarmabhir Ãcchannà nÃnÃbhëÃÓ ca bhÃrata 09,044.098a kuÓalà deÓabhëÃsu jalpanto 'nyonyam ÅÓvarÃ÷ 09,044.098c h­«ÂÃ÷ paripatanti sma mahÃpÃri«adÃs tathà 09,044.099a dÅrghagrÅvà dÅrghanakhà dÅrghapÃdaÓirobhujÃ÷ 09,044.099c piÇgÃk«Ã nÅlakaïÂhÃÓ ca lambakarïÃÓ ca bhÃrata 09,044.100a v­kodaranibhÃÓ caiva ke cid a¤janasaænibhÃ÷ 09,044.100c ÓvetÃÇgà lohitagrÅvÃ÷ piÇgÃk«ÃÓ ca tathÃpare 09,044.100e kalmëà bahavo rÃjaæÓ citravarïÃÓ ca bhÃrata 09,044.101a cÃmarÃpŬakanibhÃ÷ ÓvetalohitarÃjaya÷ 09,044.101c nÃnÃvarïÃ÷ savarïÃÓ ca mayÆrasad­ÓaprabhÃ÷ 09,044.101d*0269_01 nÃnÃpraharaïà ye vai nÃnÃÓastrÃstrakovidÃ÷ 09,044.102a puna÷ praharaïÃny e«Ãæ kÅrtyamÃnÃni me Ó­ïu 09,044.102c Óe«ai÷ k­taæ pÃri«adair ÃyudhÃnÃæ parigraham 09,044.103a pÃÓodyatakarÃ÷ ke cid vyÃditÃsyÃ÷ kharÃnanÃ÷ 09,044.103c p­thvak«Ã nÅlakaïÂhÃÓ ca tathà parighabÃhava÷ 09,044.104a ÓataghnÅcakrahastÃÓ ca tathà musalapÃïaya÷ 09,044.104c ÓÆlÃsihastÃÓ ca tathà mahÃkÃyà mahÃbalÃ÷ 09,044.105a gadÃbhuÓuï¬ihastÃÓ ca tathà tomarapÃïaya÷ 09,044.105c asimudgarahastÃÓ ca daï¬ahastÃÓ ca bhÃrata 09,044.106a Ãyudhair vividhair ghorair mahÃtmÃno mahÃjavÃ÷ 09,044.106c mahÃbalà mahÃvegà mahÃpÃri«adÃs tathà 09,044.107a abhi«ekaæ kumÃrasya d­«Âvà h­«Âà raïapriyÃ÷ 09,044.107c ghaïÂÃjÃlapinaddhÃÇgà nan­tus te mahaujasa÷ 09,044.108a ete cÃnye ca bahavo mahÃpÃri«adà n­pa 09,044.108c upatasthur mahÃtmÃnaæ kÃrttikeyaæ yaÓasvinam 09,044.109a divyÃÓ cÃpy Ãntarik«ÃÓ ca pÃrthivÃÓ cÃnilopamÃ÷ 09,044.109c vyÃdi«Âà daivatai÷ ÓÆrÃ÷ skandasyÃnucarÃbhavan 09,044.110a tÃd­ÓÃnÃæ sahasrÃïi prayutÃny arbudÃni ca 09,044.110c abhi«iktaæ mahÃtmÃnaæ parivÃryopatasthire 09,045.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,045.001a Ó­ïu mÃt­gaïÃn rÃjan kumÃrÃnucarÃn imÃn 09,045.001c kÅrtyamÃnÃn mayà vÅra sapatnagaïasÆdanÃn 09,045.002a yaÓasvinÅnÃæ mÃtÌïÃæ Ó­ïu nÃmÃni bhÃrata 09,045.002c yÃbhir vyÃptÃs trayo lokÃ÷ kalyÃïÅbhiÓ carÃcarÃ÷ 09,045.003a prabhÃvatÅ viÓÃlÃk«Å palità gonasÅ tathà 09,045.003c ÓrÅmatÅ bahulà caiva tathaiva bahuputrikà 09,045.004a apsujÃtà ca gopÃlÅ b­hadambÃlikà tathà 09,045.004c jayÃvatÅ mÃlatikà dhruvaratnà bhayaækarÅ 09,045.005a vasudÃmà sudÃmà ca viÓokà nandinÅ tathà 09,045.005c ekacƬà mahÃcƬà cakranemiÓ ca bhÃrata 09,045.006a uttejanÅ jayatsenà kamalÃk«y atha Óobhanà 09,045.006c Óatruæjayà tathà caiva krodhanà ÓalabhÅ kharÅ 09,045.007a mÃdhavÅ Óubhavaktrà ca tÅrthanemiÓ ca bhÃrata 09,045.007c gÅtapriyà ca kalyÃïÅ kadrulà cÃmitÃÓanà 09,045.008a meghasvanà bhogavatÅ subhrÆÓ ca kanakÃvatÅ 09,045.008c alÃtÃk«Å vÅryavatÅ vidyujjihvà ca bhÃrata 09,045.009a padmÃvatÅ sunak«atrà kandarà bahuyojanà 09,045.009c saætÃnikà ca kauravya kamalà ca mahÃbalà 09,045.010a sudÃmà bahudÃmà ca suprabhà ca yaÓasvinÅ 09,045.010c n­tyapriyà ca rÃjendra ÓatolÆkhalamekhalà 09,045.011a ÓataghaïÂà ÓatÃnandà bhaganandà ca bhÃminÅ 09,045.011c vapu«matÅ candraÓÅtà bhadrakÃlÅ ca bhÃrata 09,045.012a saækÃrikà ni«kuÂikà bhramà catvaravÃsinÅ 09,045.012c sumaÇgalà svastimatÅ v­ddhikÃmà jayapriyà 09,045.013a dhanadà suprasÃdà ca bhavadà ca jaleÓvarÅ 09,045.013c e¬Å bhe¬Å same¬Å ca vetÃlajananÅ tathà 09,045.013e kaï¬Æti÷ kÃlikà caiva devamitrà ca bhÃrata 09,045.014a lambasÅ ketakÅ caiva citrasenà tathà balà 09,045.014c kukkuÂikà ÓaÇkhanikà tathà jarjarikà n­pa 09,045.015a kuï¬Ãrikà kokalikà kaï¬arà ca ÓatodarÅ 09,045.015c utkrÃthinÅ jareïà ca mahÃvegà ca kaÇkaïà 09,045.016a manojavà kaïÂakinÅ praghasà pÆtanà tathà 09,045.016b*0270_01 vegapëviÂapÃvÃsà kÃnanÃkrŬanaprabhà 09,045.016c khaÓayà curvyuÂir vÃmà kroÓanÃtha ta¬itprabhà 09,045.017a maï¬odarÅ ca tuï¬Ã ca koÂarà meghavÃsinÅ 09,045.017c subhagà lambinÅ lambà vasucƬà vikatthanÅ 09,045.018a ÆrdhvaveïÅdharà caiva piÇgÃk«Å lohamekhalà 09,045.018c p­thuvaktrà madhurikà madhukumbhà tathaiva ca 09,045.019a pak«Ãlikà manthanikà jarÃyur jarjarÃnanà 09,045.019c khyÃtà dahadahà caiva tathà dhamadhamà n­pa 09,045.020a khaï¬akhaï¬Ã ca rÃjendra pÆ«aïà maïikuï¬alà 09,045.020c amocà caiva kauravya tathà lambapayodharà 09,045.021a veïuvÅïÃdharà caiva piÇgÃk«Å lohamekhalà 09,045.021c ÓaÓolÆkamukhÅ k­«ïà kharajaÇghà mahÃjavà 09,045.022a ÓiÓumÃramukhÅ Óvetà lohitÃk«Å vibhÅ«aïà 09,045.022c jaÂÃlikà kÃmacarÅ dÅrghajihvà balotkaÂà 09,045.023a kÃle¬ikà vÃmanikà mukuÂà caiva bhÃrata 09,045.023c lohitÃk«Å mahÃkÃyà haripiï¬Å ca bhÆmipa 09,045.024a ekÃk«arà sukusumà k­«ïakarïÅ ca bhÃrata 09,045.024c k«urakarïÅ catu«karïÅ karïaprÃvaraïà tathà 09,045.025a catu«pathaniketà ca gokarïÅ mahi«Ãnanà 09,045.025c kharakarïÅ mahÃkarïÅ bherÅsvanamahÃsvanà 09,045.026a ÓaÇkhakumbhasvanà caiva bhaÇgadà ca mahÃbalà 09,045.026c gaïà ca sugaïà caiva tathÃbhÅty atha kÃmadà 09,045.027a catu«patharatà caiva bhÆtitÅrthÃnyagocarà 09,045.027c paÓudà vittadà caiva sukhadà ca mahÃyaÓÃ÷ 09,045.027e payodà gomahi«adà suvi«Ãïà ca bhÃrata 09,045.028a prati«Âhà suprati«Âhà ca rocamÃnà surocanà 09,045.028c gokarïÅ ca sukarïÅ ca sasirà stherikà tathà 09,045.028e ekacakrà megharavà meghamÃlà virocanà 09,045.029a etÃÓ cÃnyÃÓ ca bahavo mÃtaro bharatar«abha 09,045.029c kÃrttikeyÃnuyÃyinyo nÃnÃrÆpÃ÷ sahasraÓa÷ 09,045.030a dÅrghanakhyo dÅrghadantyo dÅrghatuï¬yaÓ ca bhÃrata 09,045.030c saralà madhurÃÓ caiva yauvanasthÃ÷ svalaæk­tÃ÷ 09,045.031a mÃhÃtmyena ca saæyuktÃ÷ kÃmarÆpadharÃs tathà 09,045.031c nirmÃæsagÃtrya÷ ÓvetÃÓ ca tathà käcanasaænibhÃ÷ 09,045.032a k­«ïameghanibhÃÓ cÃnyà dhÆmrÃÓ ca bharatar«abha 09,045.032c aruïÃbhà mahÃbhÃgà dÅrghakeÓya÷ sitÃmbarÃ÷ 09,045.033a ÆrdhvaveïÅdharÃÓ caiva piÇgÃk«yo lambamekhalÃ÷ 09,045.033c lambodaryo lambakarïÃs tathà lambapayodharÃ÷ 09,045.034a tÃmrÃk«yas tÃmravarïÃÓ ca haryak«yaÓ ca tathÃparÃ÷ 09,045.034c varadÃ÷ kÃmacÃriïyo nityapramuditÃs tathà 09,045.035a yÃmyo raudryas tathà saumyÃ÷ kauberyo 'tha mahÃbalÃ÷ 09,045.035c vÃruïyo 'tha ca mÃhendryas tathÃgneyya÷ paraætapa 09,045.036a vÃyavyaÓ cÃtha kaumÃryo brÃhmyaÓ ca bharatar«abha 09,045.036b*0271_01 vai«ïavyaÓ ca tathà sauryo vÃrÃhyaÓ ca mahÃbalÃ÷ 09,045.036b*0272_01 vai«ïavyo 'tibhayÃÓ cÃnyÃ÷ krÆrarÆpà bhayaækarÃ÷ 09,045.036c rÆpeïÃpsarasÃæ tulyà jave vÃyusamÃs tathà 09,045.037a parapu«Âopamà vÃkye tatharddhyà dhanadopamÃ÷ 09,045.037c ÓakravÅryopamÃÓ caiva dÅptyà vahnisamÃs tathà 09,045.037d*0273_01 ÓatrÆïÃæ vigrahe nityaæ bhayadÃs tà bhavanty uta 09,045.037d*0273_02 kÃmarÆpadharÃÓ caiva jave vÃyusamÃs tathà 09,045.037d*0273_03 acintyabalavÅryÃÓ ca tathÃcintyaparÃkramÃ÷ 09,045.038a v­k«acatvaravÃsinyaÓ catu«pathaniketanÃ÷ 09,045.038c guhÃÓmaÓÃnavÃsinya÷ ÓailaprasravaïÃlayÃ÷ 09,045.039a nÃnÃbharaïadhÃriïyo nÃnÃmÃlyÃmbarÃs tathà 09,045.039c nÃnÃvicitrave«ÃÓ ca nÃnÃbhëÃs tathaiva ca 09,045.039d*0274_01 nÃnÃvidhair bahuguïaiÓ citrÃyudhavibhÆ«aïai÷ 09,045.040a ete cÃnye ca bahavo gaïÃ÷ ÓatrubhayaækarÃ÷ 09,045.040c anujagmur mahÃtmÃnaæ tridaÓendrasya saæmate 09,045.040d*0275_01 divyÃÓ ca pradadau tasmai nÃnÃratnasamÃcitÃ÷ 09,045.041a tata÷ Óaktyastram adadad bhagavÃn pÃkaÓÃsana÷ 09,045.041c guhÃya rÃjaÓÃrdÆla vinÃÓÃya suradvi«Ãm 09,045.042a mahÃsvanÃæ mahÃghaïÂÃæ dyotamÃnÃæ sitaprabhÃm 09,045.042c taruïÃdityavarïÃæ ca patÃkÃæ bharatar«abha 09,045.043a dadau paÓupatis tasmai sarvabhÆtamahÃcamÆm 09,045.043c ugrÃæ nÃnÃpraharaïÃæ tapovÅryabalÃnvitÃm 09,045.043d*0276_01 ajeyÃæ svaguïair yuktÃæ nÃmnà senÃæ dhanaæjayÃm 09,045.043d*0276_02 rudratulyabalair guptÃæ yodhÃnÃm ayutais tribhi÷ 09,045.043d*0276_03 na sà vijÃnÃti raïÃt kadà cid vinivartitum 09,045.044a vi«ïur dadau vaijayantÅæ mÃlÃæ balavivardhinÅm 09,045.044c umà dadau cÃrajasÅ vÃsasÅ sÆryasaprabhe 09,045.045a gaÇgà kamaï¬aluæ divyam am­todbhavam uttamam 09,045.045c dadau prÅtyà kumÃrÃya daï¬aæ caiva b­haspati÷ 09,045.046a garu¬o dayitaæ putraæ mayÆraæ citrabarhiïam 09,045.046c aruïas tÃmracƬaæ ca pradadau caraïÃyudham 09,045.047a pÃÓaæ tu varuïo rÃjà balavÅryasamanvitam 09,045.047c k­«ïÃjinaæ tathà brahmà brahmaïyÃya dadau prabhu÷ 09,045.047e samare«u jayaæ caiva pradadau lokabhÃvana÷ 09,045.048a senÃpatyam anuprÃpya skando devagaïasya ha 09,045.048c ÓuÓubhe jvalito 'rci«mÃn dvitÅya iva pÃvaka÷ 09,045.048e tata÷ pÃri«adaiÓ caiva mÃt­bhiÓ ca samanvita÷ 09,045.048f*0277_01 yayau daityavinÃÓÃya hlÃdayan surapuægavÃn 09,045.049a sà senà nair­tÅ bhÅmà saghaïÂocchritaketanà 09,045.049c sabherÅÓaÇkhamurajà sÃyudhà sapatÃkinÅ 09,045.049e ÓÃradÅ dyaur ivÃbhÃti jyotirbhir upaÓobhità 09,045.050a tato devanikÃyÃs te bhÆtasenÃgaïÃs tathà 09,045.050c vÃdayÃm Ãsur avyagrà bherÅÓaÇkhÃæÓ ca pu«kalÃn 09,045.051a paÂahä jharjharÃæÓ caiva k­kacÃn govi«ÃïikÃn 09,045.051c ìambarÃn gomukhÃæÓ ca ¬iï¬imÃæÓ ca mahÃsvanÃn 09,045.052a tu«Âuvus te kumÃraæ ca sarve devÃ÷ savÃsavÃ÷ 09,045.052c jaguÓ ca devagandharvà nan­tuÓ cÃpsarogaïÃ÷ 09,045.053a tata÷ prÅto mahÃsenas tridaÓebhyo varaæ dadau 09,045.053c ripÆn hantÃsmi samare ye vo vadhacikÅr«ava÷ 09,045.054a pratig­hya varaæ devÃs tasmÃd vibudhasattamÃt 09,045.054c prÅtÃtmÃno mahÃtmÃno menire nihatÃn ripÆn 09,045.055a sarve«Ãæ bhÆtasaæghÃnÃæ har«Ãn nÃda÷ samutthita÷ 09,045.055c apÆrayata lokÃæs trÅn vare datte mahÃtmanà 09,045.056a sa niryayau mahÃseno mahatyà senayà v­ta÷ 09,045.056c vadhÃya yudhi daityÃnÃæ rak«Ãrthaæ ca divaukasÃm 09,045.057a vyavasÃyo jayo dharma÷ siddhir lak«mÅr dh­ti÷ sm­ti÷ 09,045.057c mahÃsenasya sainyÃnÃm agre jagmur narÃdhipa 09,045.058a sa tayà bhÅmayà deva÷ ÓÆlamudgarahastayà 09,045.058b*0278_01 jvalitÃlÃtadhÃriïyà citrÃbharaïavarmayà 09,045.058c gadÃmusalanÃrÃcaÓaktitomarahastayà 09,045.058e d­ptasiæhaninÃdinyà vinadya prayayau guha÷ 09,045.059a taæ d­«Âvà sarvadaiteyà rÃk«asà dÃnavÃs tathà 09,045.059c vyadravanta diÓa÷ sarvà bhayodvignÃ÷ samantata÷ 09,045.059e abhyadravanta devÃs tÃn vividhÃyudhapÃïaya÷ 09,045.060a d­«Âvà ca sa tata÷ kruddha÷ skandas tejobalÃnvita÷ 09,045.060c Óaktyastraæ bhagavÃn bhÅmaæ puna÷ punar avÃs­jat 09,045.060e Ãdadhac cÃtmanas tejo havi«eddha ivÃnala÷ 09,045.061a abhyasyamÃne Óaktyastre skandenÃmitatejasà 09,045.061c ulkÃjvÃlà mahÃrÃja papÃta vasudhÃtale 09,045.062a saæhrÃdayantaÓ ca tathà nirghÃtÃÓ cÃpatan k«itau 09,045.062c yathÃntakÃlasamaye sughorÃ÷ syus tathà n­pa 09,045.063a k«iptà hy ekà tathà Óakti÷ sughorÃnalasÆnunà 09,045.063c tata÷ koÂyo vini«petu÷ ÓaktÅnÃæ bharatar«abha 09,045.064a sa Óaktyastreïa saægrÃme jaghÃna bhagavÃn prabhu÷ 09,045.064c daityendraæ tÃrakaæ nÃma mahÃbalaparÃkramam 09,045.064e v­taæ daityÃyutair vÅrair balibhir daÓabhir n­pa 09,045.065a mahi«aæ cëÂabhi÷ padmair v­taæ saækhye nijaghnivÃn 09,045.065c tripÃdaæ cÃyutaÓatair jaghÃna daÓabhir v­tam 09,045.066a hradodaraæ nikharvaiÓ ca v­taæ daÓabhir ÅÓvara÷ 09,045.066c jaghÃnÃnucarai÷ sÃrdhaæ vividhÃyudhapÃïibhi÷ 09,045.067a tatrÃkurvanta vipulaæ nÃdaæ vadhyatsu Óatru«u 09,045.067c kumÃrÃnucarà rÃjan pÆrayanto diÓo daÓa 09,045.067d*0279_01 nan­tuÓ ca vavalguÓ ca jahasuÓ ca mudÃnvitÃ÷ 09,045.068a Óaktyastrasya tu rÃjendra tato 'rcirbhi÷ samantata÷ 09,045.068b*0280_01 trailokyaæ trÃsitaæ sarvaæ j­mbhamÃïÃbhir eva ca 09,045.068c dagdhÃ÷ sahasraÓo daityà nÃdai÷ skandasya cÃpare 09,045.069a patÃkayÃvadhÆtÃÓ ca hatÃ÷ ke cit suradvi«a÷ 09,045.069c ke cid ghaïÂÃravatrastà nipetur vasudhÃtale 09,045.069e ke cit praharaïaiÓ chinnà vinipetur gatÃsava÷ 09,045.070a evaæ suradvi«o 'nekÃn balavÃn ÃtatÃyina÷ 09,045.070c jaghÃna samare vÅra÷ kÃrttikeyo mahÃbala÷ 09,045.071a bÃïo nÃmÃtha daiteyo bale÷ putro mahÃbala÷ 09,045.071c krau¤caæ parvatam ÃsÃdya devasaæghÃn abÃdhata 09,045.072a tam abhyayÃn mahÃsena÷ suraÓatrum udÃradhÅ÷ 09,045.072c sa kÃrttikeyasya bhayÃt krau¤caæ Óaraïam eyivÃn 09,045.073a tata÷ krau¤caæ mahÃmanyu÷ krau¤canÃdaninÃditam 09,045.073c Óaktyà bibheda bhagavÃn kÃrttikeyo 'gnidattayà 09,045.074a saÓÃlaskandhasaralaæ trastavÃnaravÃraïam 09,045.074c pulinatrastavihagaæ vini«patitapannagam 09,045.075a golÃÇgÆlark«asaæghaiÓ ca dravadbhir anunÃditam 09,045.075c kuraÇgagatinirgho«am udbhrÃntas­marÃcitam 09,045.076a vini«patadbhi÷ Óarabhai÷ siæhaiÓ ca sahasà drutai÷ 09,045.076c ÓocyÃm api daÓÃæ prÃpto rarÃjaiva sa parvata÷ 09,045.077a vidyÃdharÃ÷ samutpetus tasya Ó­ÇganivÃsina÷ 09,045.077c kiænarÃÓ ca samudvignÃ÷ ÓaktipÃtaravoddhatÃ÷ 09,045.078a tato daityà vini«petu÷ ÓataÓo 'tha sahasraÓa÷ 09,045.078c pradÅptÃt parvataÓre«ÂhÃd vicitrÃbharaïasraja÷ 09,045.079a tÃn nijaghnur atikramya kumÃrÃnucarà m­dhe 09,045.079b*0281_01 sa caiva bhagavÃn kruddho daityendrasya sutaæ tadà 09,045.079b*0281_02 sahÃnujaæ jaghÃnÃÓu v­traæ devapatir yathà 09,045.079c bibheda Óaktyà krau¤caæ ca pÃvaki÷ paravÅrahà 09,045.080a bahudhà caikadhà caiva k­tvÃtmÃnaæ mahÃtmanà 09,045.080c Óakti÷ k«iptà raïe tasya pÃïim eti puna÷ puna÷ 09,045.081a evaæprabhÃvo bhagavÃn ato bhÆyaÓ ca pÃvaki÷ 09,045.081b*0282_01 ÓauryÃd dviguïayogena tejasà yaÓasà Óriyà 09,045.081c krau¤cas tena vinirbhinno daityÃÓ ca ÓataÓo hatÃ÷ 09,045.082a tata÷ sa bhagavÃn devo nihatya vibudhadvi«a÷ 09,045.082c sabhÃjyamÃno vibudhai÷ paraæ har«am avÃpa ha 09,045.082d*0283_01 bhinne krau¤ce girivare caï¬aputre ca pÃtite 09,045.083a tato dundubhayo rÃjan nedu÷ ÓaÇkhÃÓ ca bhÃrata 09,045.083c mumucur devayo«ÃÓ ca pu«pavar«am anuttamam 09,045.084a divyagandham upÃdÃya vavau puïyaÓ ca mÃruta÷ 09,045.084c gandharvÃs tu«ÂuvuÓ cainaæ yajvÃnaÓ ca mahar«aya÷ 09,045.085a ke cid enaæ vyavasyanti pitÃmahasutaæ prabhum 09,045.085c sanatkumÃraæ sarve«Ãæ brahmayoniæ tam agrajam 09,045.086a ke cin maheÓvarasutaæ ke cit putraæ vibhÃvaso÷ 09,045.086c umÃyÃ÷ k­ttikÃnÃæ ca gaÇgÃyÃÓ ca vadanty uta 09,045.087a ekadhà ca dvidhà caiva caturdhà ca mahÃbalam 09,045.087c yoginÃm ÅÓvaraæ devaæ ÓataÓo 'tha sahasraÓa÷ 09,045.088a etat te kathitaæ rÃjan kÃrttikeyÃbhi«ecanam 09,045.088c Ó­ïu caiva sarasvatyÃs tÅrthavaæÓasya puïyatÃm 09,045.089a babhÆva tÅrthapravaraæ hate«u suraÓatru«u 09,045.089c kumÃreïa mahÃrÃja trivi«Âapam ivÃparam 09,045.090a aiÓvaryÃïi ca tatrastho dadÃv ÅÓa÷ p­thak p­thak 09,045.090c tadà nair­tamukhyebhyas trailokye pÃvakÃtmaja÷ 09,045.091a evaæ sa bhagavÃæs tasmiæs tÅrthe daityakulÃntaka÷ 09,045.091c abhi«ikto mahÃrÃja devasenÃpati÷ surai÷ 09,045.092a aujasaæ nÃma tat tÅrthaæ yatra pÆrvam apÃæ pati÷ 09,045.092c abhi«ikta÷ suragaïair varuïo bharatar«abha 09,045.093a tasmiæs tÅrthavare snÃtvà skandaæ cÃbhyarcya lÃÇgalÅ 09,045.093c brÃhmaïebhyo dadau rukmaæ vÃsÃæsy ÃbharaïÃni ca 09,045.094a u«itvà rajanÅæ tatra mÃdhava÷ paravÅrahà 09,045.094c pÆjya tÅrthavaraæ tac ca sp­«Âvà toyaæ ca lÃÇgalÅ 09,045.094e h­«Âa÷ prÅtamanÃÓ caiva hy abhavan mÃdhavottama÷ 09,045.095a etat te sarvam ÃkhyÃtaæ yan mÃæ tvaæ parip­cchasi 09,045.095c yathÃbhi«ikto bhagavÃn skando devai÷ samÃgatai÷ 09,045.095d*0284_01 senÃnÅÓ ca k­to rÃjan bÃla eva mahÃbala÷ 09,046.001 janamejaya uvÃca 09,046.001a atyadbhutam idaæ brahma¤ ÓrutavÃn asmi tattvata÷ 09,046.001c abhi«ekaæ kumÃrasya vistareïa yathÃvidhi 09,046.002a yac chrutvà pÆtam ÃtmÃnaæ vijÃnÃmi tapodhana 09,046.002c prah­«ÂÃni ca romÃïi prasannaæ ca mano mama 09,046.003a abhi«ekaæ kumÃrasya daityÃnÃæ ca vadhaæ tathà 09,046.003c Órutvà me paramà prÅtir bhÆya÷ kautÆhalaæ hi me 09,046.004a apÃæ pati÷ kathaæ hy asminn abhi«ikta÷ surÃsurai÷ 09,046.004c tan me brÆhi mahÃprÃj¤a kuÓalo hy asi sattama 09,046.005 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,046.005a Ó­ïu rÃjann idaæ citraæ pÆrvakalpe yathÃtatham 09,046.005c Ãdau k­tayuge tasmin vartamÃne yathÃvidhi 09,046.005e varuïaæ devatÃ÷ sarvÃ÷ sametyedam athÃbruvan 09,046.006a yathÃsmÃn suraràÓakro bhayebhya÷ pÃti sarvadà 09,046.006c tathà tvam api sarvÃsÃæ saritÃæ vai patir bhava 09,046.007a vÃsaÓ ca te sadà deva sÃgare makarÃlaye 09,046.007c samudro 'yaæ tava vaÓe bhavi«yati nadÅpati÷ 09,046.008a somena sÃrdhaæ ca tava hÃniv­ddhÅ bhavi«yata÷ 09,046.008c evam astv iti tÃn devÃn varuïo vÃkyam abravÅt 09,046.009a samÃgamya tata÷ sarve varuïaæ sÃgarÃlayam 09,046.009c apÃæ patiæ pracakrur hi vidhid­«Âena karmaïà 09,046.010a abhi«icya tato devà varuïaæ yÃdasÃæ patim 09,046.010c jagmu÷ svÃny eva sthÃnÃni pÆjayitvà jaleÓvaram 09,046.011a abhi«iktas tato devair varuïo 'pi mahÃyaÓÃ÷ 09,046.011c sarita÷ sÃgarÃæÓ caiva nadÃæÓ caiva sarÃæsi ca 09,046.011e pÃlayÃm Ãsa vidhinà yathà devä Óatakratu÷ 09,046.012a tatas tatrÃpy upasp­Óya dattvà ca vividhaæ vasu 09,046.012c agnitÅrthaæ mahÃprÃj¤a÷ sa jagÃma pralambahà 09,046.012e na«Âo na d­Óyate yatra ÓamÅgarbhe hutÃÓana÷ 09,046.013a lokÃlokavinÃÓe ca prÃdurbhÆte tadÃnagha 09,046.013c upatasthur mahÃtmÃnaæ sarvalokapitÃmaham 09,046.014a agni÷ prana«Âo bhagavÃn kÃraïaæ ca na vidmahe 09,046.014c sarvalokak«ayo mà bhÆt saæpÃdayatu no 'nalam 09,046.015 janamejaya uvÃca 09,046.015a kimarthaæ bhagavÃn agni÷ prana«Âo lokabhÃvana÷ 09,046.015c vij¤ÃtaÓ ca kathaæ devais tan mamÃcak«va tattvata÷ 09,046.016 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,046.016a bh­go÷ ÓÃpÃd bh­Óaæ bhÅto jÃtavedÃ÷ pratÃpavÃn 09,046.016c ÓamÅgarbham athÃsÃdya nanÃÓa bhagavÃæs tata÷ 09,046.017a prana«Âe tu tadà vahnau devÃ÷ sarve savÃsavÃ÷ 09,046.017c anve«anta tadà na«Âaæ jvalanaæ bh­Óadu÷khitÃ÷ 09,046.018a tato 'gnitÅrtham ÃsÃdya ÓamÅgarbhastham eva hi 09,046.018c dad­Óur jvalanaæ tatra vasamÃnaæ yathÃvidhi 09,046.019a devÃ÷ sarve naravyÃghra b­haspatipurogamÃ÷ 09,046.019c jvalanaæ taæ samÃsÃdya prÅtÃbhÆvan savÃsavÃ÷ 09,046.019e punar yathÃgataæ jagmu÷ sarvabhak«aÓ ca so 'bhavat 09,046.020a bh­go÷ ÓÃpÃn mahÅpÃla yad uktaæ brahmavÃdinà 09,046.020c tatrÃpy Ãplutya matimÃn brahmayoniæ jagÃma ha 09,046.021a sasarja bhagavÃn yatra sarvalokapitÃmaha÷ 09,046.021c tatrÃplutya tato brahmà saha devai÷ prabhu÷ purà 09,046.021e sasarja cÃnnÃni tathà devatÃnÃæ yathÃvidhi 09,046.022a tatra snÃtvà ca dattvà ca vasÆni vividhÃni ca 09,046.022c kauberaæ prayayau tÅrthaæ tatra taptvà mahat tapa÷ 09,046.022e dhanÃdhipatyaæ saæprÃpto rÃjann ailabila÷ prabhu÷ 09,046.023a tatrastham eva taæ rÃjan dhanÃni nidhayas tathà 09,046.023c upatasthur naraÓre«Âha tat tÅrthaæ lÃÇgalÅ tata÷ 09,046.023e gatvà snÃtvà ca vidhivad brÃhmaïebhyo dhanaæ dadau 09,046.024a dad­Óe tatra tat sthÃnaæ kaubere kÃnanottame 09,046.024c purà yatra tapas taptaæ vipulaæ sumahÃtmanà 09,046.025a yatra rÃj¤Ã kubereïa varà labdhÃÓ ca pu«kalÃ÷ 09,046.025c dhanÃdhipatyaæ sakhyaæ ca rudreïÃmitatejasà 09,046.026a suratvaæ lokapÃlatvaæ putraæ ca nalakÆbaram 09,046.026c yatra lebhe mahÃbÃho dhanÃdhipatir a¤jasà 09,046.027a abhi«iktaÓ ca tatraiva samÃgamya marudgaïai÷ 09,046.027c vÃhanaæ cÃsya tad dattaæ haæsayuktaæ manoramam 09,046.027e vimÃnaæ pu«pakaæ divyaæ nair­taiÓvaryam eva ca 09,046.028a tatrÃplutya balo rÃjan dattvà dÃyÃæÓ ca pu«kalÃn 09,046.028c jagÃma tvarito rÃmas tÅrthaæ ÓvetÃnulepana÷ 09,046.029a ni«evitaæ sarvasattvair nÃmnà badarapÃcanam 09,046.029c nÃnartukavanopetaæ sadÃpu«paphalaæ Óubham 09,047.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,047.001a tatas tÅrthavaraæ rÃmo yayau badarapÃcanam 09,047.001c tapasvisiddhacaritaæ yatra kanyà dh­tavratà 09,047.002a bharadvÃjasya duhità rÆpeïÃpratimà bhuvi 09,047.002c srucÃvatÅ nÃma vibho kumÃrÅ brahmacÃriïÅ 09,047.003a tapaÓ cacÃra sÃtyugraæ niyamair bahubhir n­pa 09,047.003c bhartà me devarÃja÷ syÃd iti niÓcitya bhÃminÅ 09,047.004a samÃs tasyà vyatikrÃntà bahvya÷ kurukulodvaha 09,047.004c carantyà niyamÃæs tÃæs tÃn strÅbhis tÅvrÃn suduÓcarÃn 09,047.005a tasyÃs tu tena v­ttena tapasà ca viÓÃæ pate 09,047.005c bhaktyà ca bhagavÃn prÅta÷ parayà pÃkaÓÃsana÷ 09,047.006a ÃjagÃmÃÓramaæ tasyÃs tridaÓÃdhipati÷ prabhu÷ 09,047.006c ÃsthÃya rÆpaæ viprar«er vasi«Âhasya mahÃtmana÷ 09,047.007a sà taæ d­«Âvogratapasaæ vasi«Âhaæ tapatÃæ varam 09,047.007c ÃcÃrair munibhir d­«Âai÷ pÆjayÃm Ãsa bhÃrata 09,047.008a uvÃca niyamaj¤Ã ca kalyÃïÅ sà priyaævadà 09,047.008c bhagavan muniÓÃrdÆla kim Ãj¤Ãpayasi prabho 09,047.009a sarvam adya yathÃÓakti tava dÃsyÃmi suvrata 09,047.009c Óakrabhaktyà tu te pÃïiæ na dÃsyÃmi kathaæ cana 09,047.010a vrataiÓ ca niyamaiÓ caiva tapasà ca tapodhana 09,047.010c Óakras to«ayitavyo vai mayà tribhuvaneÓvara÷ 09,047.011a ity ukto bhagavÃn deva÷ smayann iva nirÅk«ya tÃm 09,047.011c uvÃca niyamaj¤Ãæ tÃæ sÃntvayann iva bhÃrata 09,047.012a ugraæ tapaÓ carasi vai vidità me 'si suvrate 09,047.012c yadartham ayam Ãrambhas tava kalyÃïi h­dgata÷ 09,047.013a tac ca sarvaæ yathÃbhÆtaæ bhavi«yati varÃnane 09,047.013c tapasà labhyate sarvaæ sarvaæ tapasi ti«Âhati 09,047.014a yÃni sthÃnÃni divyÃni vibudhÃnÃæ ÓubhÃnane 09,047.014c tapasà tÃni prÃpyÃni tapomÆlaæ mahat sukham 09,047.015a iha k­tvà tapo ghoraæ dehaæ saænyasya mÃnavÃ÷ 09,047.015c devatvaæ yÃnti kalyÃïi Ó­ïu cedaæ vaco mama 09,047.016a pacasvaitÃni subhage badarÃïi Óubhavrate 09,047.016c pacety uktvà sa bhagavä jagÃma balasÆdana÷ 09,047.017a Ãmantrya tÃæ tu kalyÃïÅæ tato japyaæ jajÃpa sa÷ 09,047.017c avidÆre tatas tasmÃd ÃÓramÃt tÅrtha uttame 09,047.017d*0285_01 tac ca tÅrthaæ mahÃrÃja yatra japyaæ jajÃpa sa÷ 09,047.017e indratÅrthe mahÃrÃja tri«u loke«u viÓrute 09,047.018a tasyà jij¤ÃsanÃrthaæ sa bhagavÃn pÃkaÓÃsana÷ 09,047.018c badarÃïÃm apacanaæ cakÃra vibudhÃdhipa÷ 09,047.019a tata÷ sa prayatà rÃjan vÃgyatà vigataklamà 09,047.019c tatparà ÓucisaævÅtà pÃvake samadhiÓrayat 09,047.019e apacad rÃjaÓÃrdÆla badarÃïi mahÃvratà 09,047.020a tasyÃ÷ pacantyÃ÷ sumahÃn kÃlo 'gÃt puru«ar«abha 09,047.020c na ca sma tÃny apacyanta dinaæ ca k«ayam abhyagÃt 09,047.021a hutÃÓanena dagdhaÓ ca yas tasyÃ÷ këÂhasaæcaya÷ 09,047.021c akëÂham agniæ sà d­«Âvà svaÓarÅram athÃdahat 09,047.022a pÃdau prak«ipya sà pÆrvaæ pÃvake cÃrudarÓanà 09,047.022c dagdhau dagdhau puna÷ pÃdÃv upÃvartayatÃnaghà 09,047.023a caraïau dahyamÃnau ca nÃcintayad anindità 09,047.023c du÷khaæ kamalapatrÃk«Å mahar«e÷ priyakÃmyayà 09,047.023d*0286_01 na vaimanasyaæ tasyÃstu mukhabhedo 'tha vÃbhavat 09,047.023d*0286_02 ÓarÅram agninÃdÅpya jalamadhyeva har«ità 09,047.023d*0286_03 tac cÃsyà vacanaæ nityam avartad dh­di bhÃrata 09,047.023d*0286_04 sarvathà badarÃïy eva paktavyÃnÅti kanyakà 09,047.023d*0286_05 sà tan manasi k­tvaiva mahar«er vacanaæ Óubhà 09,047.023d*0286_06 apacad badarÃïy eva na cÃpacyanta bhÃrata 09,047.023d*0286_07 tasyÃstu caraïau vahnir dadÃha bhagavÃn svayam 09,047.023d*0286_08 na ca tasyà manodu÷khaæ svalpam apy abhavat tadà 09,047.024a atha tat karma d­«ÂvÃsyÃ÷ prÅtas tribhuvaneÓvara÷ 09,047.024c tata÷ saædarÓayÃm Ãsa kanyÃyai rÆpam Ãtmana÷ 09,047.025a uvÃca ca suraÓre«Âhas tÃæ kanyÃæ sud­¬havratÃm 09,047.025c prÅto 'smi te Óubhe bhaktyà tapasà niyamena ca 09,047.026a tasmÃd yo 'bhimata÷ kÃma÷ sa te saæpatsyate Óubhe 09,047.026c dehaæ tyaktvà mahÃbhÃge tridive mayi vatsyasi 09,047.027a idaæ ca te tÅrthavaraæ sthiraæ loke bhavi«yati 09,047.027c sarvapÃpÃpahaæ subhru nÃmnà badarapÃcanam 09,047.027e vikhyÃtaæ tri«u loke«u brahmar«ibhir abhiplutam 09,047.028a asmin khalu mahÃbhÃge Óubhe tÅrthavare purà 09,047.028c tyaktvà saptar«ayo jagmur himavantam arundhatÅm 09,047.029a tatas te vai mahÃbhÃgà gatvà tatra susaæÓitÃ÷ 09,047.029c v­ttyarthaæ phalamÆlÃni samÃhartuæ yayu÷ kila 09,047.030a te«Ãæ v­ttyarthinÃæ tatra vasatÃæ himavadvane 09,047.030c anÃv­«Âir anuprÃptà tadà dvÃdaÓavÃr«ikÅ 09,047.031a te k­tvà cÃÓramaæ tatra nyavasanta tapasvina÷ 09,047.031c arundhaty api kalyÃïÅ taponityÃbhavat tadà 09,047.032a arundhatÅæ tato d­«Âvà tÅvraæ niyamam ÃsthitÃm 09,047.032c athÃgamat trinayana÷ suprÅto varadas tadà 09,047.033a brÃhmaæ rÆpaæ tata÷ k­tvà mahÃdevo mahÃyaÓÃ÷ 09,047.033c tÃm abhyetyÃbravÅd devo bhik«Ãm icchÃmy ahaæ Óubhe 09,047.034a pratyuvÃca tata÷ sà taæ brÃhmaïaæ cÃrudarÓanà 09,047.034c k«Åïo 'nnasaæcayo vipra badarÃïÅha bhak«aya 09,047.034e tato 'bravÅn mahÃdeva÷ pacasvaitÃni suvrate 09,047.035a ity uktà sÃpacat tÃni brÃhmaïapriyakÃmyayà 09,047.035c adhiÓritya samiddhe 'gnau badarÃïi yaÓasvinÅ 09,047.036a divyà manoramÃ÷ puïyÃ÷ kathÃ÷ ÓuÓrÃva sà tadà 09,047.036c atÅtà sà tv anÃv­«Âir ghorà dvÃdaÓavÃr«ikÅ 09,047.037a anaÓnantyÃ÷ pacantyÃÓ ca Ó­ïvantyÃÓ ca kathÃ÷ ÓubhÃ÷ 09,047.037c aha÷sama÷ sa tasyÃs tu kÃlo 'tÅta÷ sudÃruïa÷ 09,047.038a tatas te munaya÷ prÃptÃ÷ phalÃny ÃdÃya parvatÃt 09,047.038c tata÷ sa bhagavÃn prÅta÷ provÃcÃrundhatÅæ tadà 09,047.039a upasarpasva dharmaj¤e yathÃpÆrvam imÃn ­«Ån 09,047.039c prÅto 'smi tava dharmaj¤e tapasà niyamena ca 09,047.040a tata÷ saædarÓayÃm Ãsa svarÆpaæ bhagavÃn hara÷ 09,047.040c tato 'bravÅt tadà tebhyas tasyÃs tac caritaæ mahat 09,047.041a bhavadbhir himavatp­«Âhe yat tapa÷ samupÃrjitam 09,047.041c asyÃÓ ca yat tapo viprà na samaæ tan mataæ mama 09,047.042a anayà hi tapasvinyà tapas taptaæ suduÓcaram 09,047.042c anaÓnantyà pacantyà ca samà dvÃdaÓa pÃritÃ÷ 09,047.043a tata÷ provÃca bhagavÃæs tÃm evÃrundhatÅæ puna÷ 09,047.043c varaæ v­ïÅ«va kalyÃïi yat te 'bhila«itaæ h­di 09,047.044a sÃbravÅt p­thutÃmrÃk«Å devaæ saptar«isaæsadi 09,047.044c bhagavÃn yadi me prÅtas tÅrthaæ syÃd idam uttamam 09,047.044e siddhadevar«idayitaæ nÃmnà badarapÃcanam 09,047.045a tathÃsmin devadeveÓa trirÃtram u«ita÷ Óuci÷ 09,047.045c prÃpnuyÃd upavÃsena phalaæ dvÃdaÓavÃr«ikam 09,047.045e evam astv iti tÃæ coktvà haro yÃtas tadà divam 09,047.045e*0287_01 **** **** pratyuvÃca tapasvinÅm 09,047.045e*0287_02 saptar«ibhi÷ stuto devas 09,047.046a ­«ayo vismayaæ jagmus tÃæ d­«Âvà cÃpy arundhatÅm 09,047.046c aÓrÃntÃæ cÃvivarïÃæ ca k«utpipÃsÃsahÃæ satÅm 09,047.047a evaæ siddhi÷ parà prÃptà arundhatyà viÓuddhayà 09,047.047c yathà tvayà mahÃbhÃge madarthaæ saæÓitavrate 09,047.048a viÓe«o hi tvayà bhadre vrate hy asmin samarpita÷ 09,047.048c tathà cedaæ dadÃmy adya niyamena suto«ita÷ 09,047.049a viÓe«aæ tava kalyÃïi prayacchÃmi varaæ vare 09,047.049c arundhatyà varas tasyà yo datto vai mahÃtmanà 09,047.050a tasya cÃhaæ prasÃdena tava kalyÃïi tejasà 09,047.050c pravak«yÃmy aparaæ bhÆyo varam atra yathÃvidhi 09,047.051a yas tv ekÃæ rajanÅæ tÅrthe vatsyate susamÃhita÷ 09,047.051c sa snÃtvà prÃpsyate lokÃn dehanyÃsÃc ca durlabhÃn 09,047.052a ity uktvà bhagavÃn deva÷ sahasrÃk«a÷ pratÃpavÃn 09,047.052c srucÃvatÅæ tata÷ puïyÃæ jagÃma tridivaæ puna÷ 09,047.053a gate vajradhare rÃjaæs tatra var«aæ papÃta ha 09,047.053c pu«pÃïÃæ bharataÓre«Âha divyÃnÃæ divyagandhinÃm 09,047.054a nedur dundubhayaÓ cÃpi samantÃt sumahÃsvanÃ÷ 09,047.054c mÃrutaÓ ca vavau yuktyà puïyagandho viÓÃæ pate 09,047.055a uts­jya tu Óubhaæ dehaæ jagÃmendrasya bhÃryatÃm 09,047.055c tapasogreïa sà labdhvà tena reme sahÃcyuta 09,047.056 janamejaya uvÃca 09,047.056a kà tasyà bhagavan mÃtà kva saæv­ddhà ca Óobhanà 09,047.056c Órotum icchÃmy ahaæ brahman paraæ kautÆhalaæ hi me 09,047.057 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,047.057a bhÃradvÃjasya viprar«e÷ skannaæ reto mahÃtmana÷ 09,047.057c d­«ÂvÃpsarasam ÃyÃntÅæ gh­tÃcÅæ p­thulocanÃm 09,047.058a sa tu jagrÃha tad reta÷ kareïa japatÃæ vara÷ 09,047.058c tadÃvapat parïapuÂe tatra sà saæbhavac chubhà 09,047.059a tasyÃs tu jÃtakarmÃdi k­tvà sarvaæ tapodhana÷ 09,047.059c nÃma cÃsyÃ÷ sa k­tavÃn bhÃradvÃjo mahÃmuni÷ 09,047.060a srucÃvatÅti dharmÃtmà tadar«igaïasaæsadi 09,047.060c sa ca tÃm ÃÓrame nyasya jagÃma himavadvanam 09,047.061a tatrÃpy upasp­Óya mahÃnubhÃvo; vasÆni dattvà ca mahÃdvijebhya÷ 09,047.061c jagÃma tÅrthaæ susamÃhitÃtmÃ; Óakrasya v­«ïipravaras tadÃnÅm 09,048.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,048.001a indratÅrthaæ tato gatvà yadÆnÃæ pravaro balÅ 09,048.001c viprebhyo dhanaratnÃni dadau snÃtvà yathÃvidhi 09,048.002a tatra hy amararÃjo 'sÃv Åje kratuÓatena ha 09,048.002c b­haspateÓ ca deveÓa÷ pradadau vipulaæ dhanam 09,048.003a nirargalÃn sajÃrÆthyÃn sarvÃn vividhadak«iïÃn 09,048.003c ÃjahÃra kratÆæs tatra yathoktÃn vedapÃragai÷ 09,048.003d*0288_01 yatra pÆrvaæ surapati÷ kratÆnÃæ Óatam eva hi 09,048.004a tÃn kratÆn bharataÓre«Âha Óatak­tvo mahÃdyuti÷ 09,048.004c pÆrayÃm Ãsa vidhivat tata÷ khyÃta÷ Óatakratu÷ 09,048.005a tasya nÃmnà ca tat tÅrthaæ Óivaæ puïyaæ sanÃtanam 09,048.005c indratÅrtham iti khyÃtaæ sarvapÃpapramocanam 09,048.006a upasp­Óya ca tatrÃpi vidhivan musalÃyudha÷ 09,048.006c brÃhmaïÃn pÆjayitvà ca pÃnÃcchÃdanabhojanai÷ 09,048.006e Óubhaæ tÅrthavaraæ tasmÃd rÃmatÅrthaæ jagÃma ha 09,048.007a yatra rÃmo mahÃbhÃgo bhÃrgava÷ sumahÃtapÃ÷ 09,048.007c asak­t p­thivÅæ sarvÃæ hatak«atriyapuægavÃm 09,048.008a upÃdhyÃyaæ purask­tya kaÓyapaæ munisattamam 09,048.008c ayajad vÃjapeyena so 'ÓvamedhaÓatena ca 09,048.008e pradadau dak«iïÃrthaæ ca p­thivÅæ vai sasÃgarÃm 09,048.008f*0289_01 dattvà ca dÃnaæ vividhaæ nÃnÃratnasamanvitam 09,048.008f*0289_02 sagohastikadÃsÅkaæ sÃjÃvi gatavÃn vanam 09,048.008f*0289_03 puïye tÅrthavare tatra devabrahmar«isevite 09,048.009a rÃmo dattvà dhanaæ tatra dvijebhyo janamejaya 09,048.009c upasp­Óya yathÃnyÃyaæ pÆjayitvà tathà dvijÃn 09,048.010a puïye tÅrthe Óubhe deÓe vasu dattvà ÓubhÃnana÷ 09,048.010c munÅæÓ caivÃbhivÃdyÃtha yamunÃtÅrtham Ãgamat 09,048.011a yatrÃnayÃm Ãsa tadà rÃjasÆyaæ mahÅpate 09,048.011c putro 'diter mahÃbhÃgo varuïo vai sitaprabha÷ 09,048.012a tatra nirjitya saægrÃme mÃnu«Ãn daivatÃæs tathà 09,048.012c varaæ kratuæ samÃjahre varuïa÷ paravÅrahà 09,048.013a tasmin kratuvare v­tte saægrÃma÷ samajÃyata 09,048.013c devÃnÃæ dÃnavÃnÃæ ca trailokyasya k«ayÃvaha÷ 09,048.014a rÃjasÆye kratuÓre«Âhe niv­tte janamejaya 09,048.014c jÃyate sumahÃghora÷ saægrÃma÷ k«atriyÃn prati 09,048.015a sÅrÃyudhas tadà rÃmas tasmiæs tÅrthavare tadà 09,048.015c tatra snÃtvà ca dattvà ca dvijebhyo vasu mÃdhava÷ 09,048.015d*0290_01 tatrÃpi lÃÇgalÅ deva ­«Ån abhyarcya pÆjayà 09,048.015d*0290_02 itarebhyo 'py adÃd dÃnam arthibhya÷ kÃmado vibhu÷ 09,048.016a vanamÃlÅ tato h­«Âa÷ stÆyamÃno dvijÃtibhi÷ 09,048.016c tasmÃd ÃdityatÅrthaæ ca jagÃma kamalek«aïa÷ 09,048.017a yatre«Âvà bhagavä jyotir bhÃskaro rÃjasattama 09,048.017c jyoti«Ãm Ãdhipatyaæ ca prabhÃvaæ cÃbhyapadyata 09,048.018a tasyà nadyÃs tu tÅre vai sarve devÃ÷ savÃsavÃ÷ 09,048.018c viÓvedevÃ÷ samaruto gandharvÃpsarasaÓ ca ha 09,048.019a dvaipÃyana÷ ÓukaÓ caiva k­«ïaÓ ca madhusÆdana÷ 09,048.019c yak«ÃÓ ca rÃk«asÃÓ caiva piÓÃcÃÓ ca viÓÃæ pate 09,048.020a ete cÃnye ca bahavo yogasiddhÃ÷ sahasraÓa÷ 09,048.020c tasmiæs tÅrthe sarasvatyÃ÷ Óive puïye paraætapa 09,048.021a tatra hatvà purà vi«ïur asurau madhukaiÂabhau 09,048.021c Ãpluto bharataÓre«Âha tÅrthapravara uttame 09,048.022a dvaipÃyanaÓ ca dharmÃtmà tatraivÃplutya bhÃrata 09,048.022c saæprÃpta÷ paramaæ yogaæ siddhiæ ca paramÃæ gata÷ 09,048.023a asito devalaÓ caiva tasminn eva mahÃtapÃ÷ 09,048.023c paramaæ yogam ÃsthÃya ­«ir yogam avÃptavÃn 09,049.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,049.001a tasminn eva tu dharmÃtmà vasati sma tapodhana÷ 09,049.001c gÃrhasthyaæ dharmam ÃsthÃya asito devala÷ purà 09,049.002a dharmanitya÷ Óucir dÃnto nyastadaï¬o mahÃtapÃ÷ 09,049.002c karmaïà manasà vÃcà sama÷ sarve«u jantu«u 09,049.003a akrodhano mahÃrÃja tulyanindÃpriyÃpriya÷ 09,049.003b*0291_01 priyÃpriye tulyav­ttir yamavat samadarÓana÷ 09,049.003c käcane lo«Âake caiva samadarÓÅ mahÃtapÃ÷ 09,049.004a devatÃ÷ pÆjayan nityam atithÅæÓ ca dvijai÷ saha 09,049.004c brahmacaryarato nityaæ sadà dharmaparÃyaïa÷ 09,049.005a tato 'bhyetya mahÃrÃja yogam ÃsthÃya bhik«uka÷ 09,049.005c jaigÅ«avyo munir dhÅmÃæs tasmiæs tÅrthe samÃhita÷ 09,049.006a devalasyÃÓrame rÃjan nyavasat sa mahÃdyuti÷ 09,049.006c yoganityo mahÃrÃja siddhiæ prÃpto mahÃtapÃ÷ 09,049.007a taæ tatra vasamÃnaæ tu jaigÅ«avyaæ mahÃmunim 09,049.007c devalo darÓayann eva naivÃyu¤jata dharmata÷ 09,049.007d*0292_01 na j¤Ãtas tena muninà devalena mahÃtmanà 09,049.008a evaæ tayor mahÃrÃja dÅrghakÃlo vyatikramat 09,049.008c jaigÅ«avyaæ muniæ caiva na dadarÓÃtha devala÷ 09,049.008d*0293_01 jaigÅ«avya÷ kadà cit sa darÓayÃm Ãsa devalam 09,049.009a ÃhÃrakÃle matimÃn parivrì janamejaya 09,049.009c upÃti«Âhata dharmaj¤o bhaik«akÃle sa devalam 09,049.010a sa d­«Âvà bhik«urÆpeïa prÃptaæ tatra mahÃmunim 09,049.010c gauravaæ paramaæ cakre prÅtiæ ca vipulÃæ tathà 09,049.011a devalas tu yathÃÓakti pÆjayÃm Ãsa bhÃrata 09,049.011c ­«id­«Âena vidhinà samà bahvya÷ samÃhita÷ 09,049.012a kadà cit tasya n­pate devalasya mahÃtmana÷ 09,049.012c cintà sumahatÅ jÃtà muniæ d­«Âvà mahÃdyutim 09,049.013a samÃs tu samatikrÃntà bahvya÷ pÆjayato mama 09,049.013c na cÃyam alaso bhik«ur abhyabhëata kiæ cana 09,049.014a evaæ vigaïayann eva sa jagÃma mahodadhim 09,049.014c antarik«acara÷ ÓrÅmÃn kalaÓaæ g­hya devala÷ 09,049.015a gacchann eva sa dharmÃtmà samudraæ saritÃæ patim 09,049.015c jaigÅ«avyaæ tato 'paÓyad gataæ prÃg eva bhÃrata 09,049.016a tata÷ savismayaÓ cintÃæ jagÃmÃthÃsita÷ prabhu÷ 09,049.016c kathaæ bhik«ur ayaæ prÃpta÷ samudre snÃta eva ca 09,049.017a ity evaæ cintayÃm Ãsa mahar«ir asitas tadà 09,049.017c snÃtvà samudre vidhivac chucir japyaæ jajÃpa ha 09,049.018a k­tajapyÃhnika÷ ÓrÅmÃn ÃÓramaæ ca jagÃma ha 09,049.018c kalaÓaæ jalapÆrïaæ vai g­hÅtvà janamejaya 09,049.019a tata÷ sa praviÓann eva svam ÃÓramapadaæ muni÷ 09,049.019c ÃsÅnam ÃÓrame tatra jaigÅ«avyam apaÓyata 09,049.020a na vyÃharati caivainaæ jaigÅ«avya÷ kathaæ cana 09,049.020c këÂhabhÆto ''Óramapade vasati sma mahÃtapÃ÷ 09,049.021a taæ d­«Âvà cÃplutaæ toye sÃgare sÃgaropamam 09,049.021c pravi«Âam ÃÓramaæ cÃpi pÆrvam eva dadarÓa sa÷ 09,049.022a asito devalo rÃjaæÓ cintayÃm Ãsa buddhimÃn 09,049.022c d­«Âa÷ prabhÃvaæ tapaso jaigÅ«avyasya yogajam 09,049.023a cintayÃm Ãsa rÃjendra tadà sa munisattama÷ 09,049.023c mayà d­«Âa÷ samudre ca ÃÓrame ca kathaæ tv ayam 09,049.024a evaæ vigaïayann eva sa munir mantrapÃraga÷ 09,049.024c utpapÃtÃÓramÃt tasmÃd antarik«aæ viÓÃæ pate 09,049.024e jij¤ÃsÃrthaæ tadà bhik«or jaigÅ«avyasya devala÷ 09,049.025a so 'ntarik«acarÃn siddhÃn samapaÓyat samÃhitÃn 09,049.025c jaigÅ«avyaæ ca tai÷ siddhai÷ pÆjyamÃnam apaÓyata 09,049.026a tato 'sita÷ susaærabdho vyavasÃyÅ d­¬havrata÷ 09,049.026c apaÓyad vai divaæ yÃntaæ jaigÅ«avyaæ sa devala÷ 09,049.027a tasmÃc ca pit­lokaæ taæ vrajantaæ so 'nvapaÓyata 09,049.027c pit­lokÃc ca taæ yÃntaæ yÃmyaæ lokam apaÓyata 09,049.027d*0294_01 tasmÃd Ãdityalokaæ ca vrajantaæ so 'nvapaÓyata 09,049.028a tasmÃd api samutpatya somalokam abhi«Âutam 09,049.028c vrajantam anvapaÓyat sa jaigÅ«avyaæ mahÃmunim 09,049.029a lokÃn samutpatantaæ ca ÓubhÃn ekÃntayÃjinÃm 09,049.029c tato 'gnihotriïÃæ lokÃæs tebhyaÓ cÃpy utpapÃta ha 09,049.030a darÓaæ ca paurïamÃsaæ ca ye yajanti tapodhanÃ÷ 09,049.030c tebhya÷ sa dad­Óe dhÅmÃæl lokebhya÷ paÓuyÃjinÃm 09,049.030e vrajantaæ lokam amalam apaÓyad devapÆjitam 09,049.031a cÃturmÃsyair bahuvidhair yajante ye tapodhanÃ÷ 09,049.031c te«Ãæ sthÃnaæ tathà yÃntaæ tathÃgni«ÂomayÃjinÃm 09,049.032a agni«Âutena ca tathà ye yajanti tapodhanÃ÷ 09,049.032c tat sthÃnam anusaæprÃptam anvapaÓyata devala÷ 09,049.033a vÃjapeyaæ kratuvaraæ tathà bahusuvarïakam 09,049.033c Ãharanti mahÃprÃj¤Ãs te«Ãæ loke«v apaÓyata 09,049.034a yajante puï¬arÅkeïa rÃjasÆyena caiva ye 09,049.034c te«Ãæ loke«v apaÓyac ca jaigÅ«avyaæ sa devala÷ 09,049.035a aÓvamedhaæ kratuvaraæ naramedhaæ tathaiva ca 09,049.035c Ãharanti naraÓre«ÂhÃs te«Ãæ loke«v apaÓyata 09,049.036a sarvamedhaæ ca du«prÃpaæ tathà sautrÃmaïiæ ca ye 09,049.036c te«Ãæ loke«v apaÓyac ca jaigÅ«avyaæ sa devala÷ 09,049.037a dvÃdaÓÃhaiÓ ca satrair ye yajante vividhair n­pa 09,049.037c te«Ãæ loke«v apaÓyac ca jaigÅ«avyaæ sa devala÷ 09,049.038a mitrÃvaruïayor lokÃn ÃdityÃnÃæ tathaiva ca 09,049.038c salokatÃm anuprÃptam apaÓyata tato 'sita÷ 09,049.039a rudrÃïÃæ ca vasÆnÃæ ca sthÃnaæ yac ca b­haspate÷ 09,049.039c tÃni sarvÃïy atÅtaæ ca samapaÓyat tato 'sita÷ 09,049.040a Ãruhya ca gavÃæ lokaæ prayÃntaæ brahmasatriïÃm 09,049.040c lokÃn apaÓyad gacchantaæ jaigÅ«avyaæ tato 'sita÷ 09,049.041a trÅæl lokÃn aparÃn vipram utpatantaæ svatejasà 09,049.041c pativratÃnÃæ lokÃæÓ ca vrajantaæ so 'nvapaÓyata 09,049.042a tato munivaraæ bhÆyo jaigÅ«avyam athÃsita÷ 09,049.042c nÃnvapaÓyata yogastham antarhitam ariædama 09,049.043a so 'cintayan mahÃbhÃgo jaigÅ«avyasya devala÷ 09,049.043c prabhÃvaæ suvratatvaæ ca siddhiæ yogasya cÃtulÃm 09,049.044a asito 'p­cchata tadà siddhÃæl loke«u sattamÃn 09,049.044c prayata÷ präjalir bhÆtvà dhÅras tÃn brahmasatriïa÷ 09,049.045a jaigÅ«avyaæ na paÓyÃmi taæ Óaæsata mahaujasam 09,049.045c etad icchÃmy ahaæ Órotuæ paraæ kautÆhalaæ hi me 09,049.045d*0295_01 so 'py ap­cchad yadà siddhÃn abruvan p­cchate tadà 09,049.045d*0295_02 yathÃbhÆtaæ tathÃd­«Âaæ prabhÃvaæ tapasÃæ nidhe÷ 09,049.046 siddhà Æcu÷ 09,049.046a Ó­ïu devala bhÆtÃrthaæ ÓaæsatÃæ no d­¬havrata 09,049.046c jaigÅ«avyo gato lokaæ ÓÃÓvataæ brahmaïo 'vyayam 09,049.047a sa Órutvà vacanaæ te«Ãæ siddhÃnÃæ brahmasatriïÃm 09,049.047c asito devalas tÆrïam utpapÃta papÃta ca 09,049.048a tata÷ siddhÃs ta Æcur hi devalaæ punar eva ha 09,049.048c na devala gatis tatra tava gantuæ tapodhana 09,049.048e brahmaïa÷ sadanaæ vipra jaigÅ«avyo yadÃptavÃn 09,049.049a te«Ãæ tad vacanaæ Órutvà siddhÃnÃæ devala÷ puna÷ 09,049.049c ÃnupÆrvyeïa lokÃæs tÃn sarvÃn avatatÃra ha 09,049.050a svam ÃÓramapadaæ puïyam ÃjagÃma pataægavat 09,049.050c praviÓann eva cÃpaÓyaj jaigÅ«avyaæ sa devala÷ 09,049.051a tato buddhyà vyagaïayad devalo dharmayuktayà 09,049.051c d­«Âvà prabhÃvaæ tapaso jaigÅ«avyasya yogajam 09,049.052a tato 'bravÅn mahÃtmÃnaæ jaigÅ«avyaæ sa devala÷ 09,049.052c vinayÃvanato rÃjann upasarpya mahÃmunim 09,049.052e mok«adharmaæ samÃsthÃtum iccheyaæ bhagavann aham 09,049.053a tasya tad vacanaæ Órutvà upadeÓaæ cakÃra sa÷ 09,049.053c vidhiæ ca yogasya paraæ kÃryÃkÃryaæ ca ÓÃstrata÷ 09,049.054a saænyÃsak­tabuddhiæ taæ tato d­«Âvà mahÃtapÃ÷ 09,049.054c sarvÃÓ cÃsya kriyÃÓ cakre vidhid­«Âena karmaïà 09,049.055a saænyÃsak­tabuddhiæ taæ bhÆtÃni pit­bhi÷ saha 09,049.055c tato d­«Âvà prarurudu÷ ko 'smÃn saævibhaji«yati 09,049.056a devalas tu vaca÷ Órutvà bhÆtÃnÃæ karuïaæ tathà 09,049.056c diÓo daÓa vyÃharatÃæ mok«aæ tyaktuæ mano dadhe 09,049.057a tatas tu phalamÆlÃni pavitrÃïi ca bhÃrata 09,049.057c pu«pÃïy o«adhayaÓ caiva rorÆyante sahasraÓa÷ 09,049.058a punar no devala÷ k«udro nÆnaæ chetsyati durmati÷ 09,049.058c abhayaæ sarvabhÆtebhyo yo dattvà nÃvabudhyate 09,049.059a tato bhÆyo vyagaïayat svabuddhyà munisattama÷ 09,049.059c mok«e gÃrhasthyadharme và kiæ nu Óreyaskaraæ bhavet 09,049.060a iti niÓcitya manasà devalo rÃjasattama 09,049.060c tyaktvà gÃrhasthyadharmaæ sa mok«adharmam arocayat 09,049.061a evamÃdÅni saæcintya devalo niÓcayÃt tata÷ 09,049.061c prÃptavÃn paramÃæ siddhiæ paraæ yogaæ ca bhÃrata 09,049.062a tato devÃ÷ samÃgamya b­haspatipurogamÃ÷ 09,049.062c jaigÅ«avyaæ tapaÓ cÃsya praÓaæsanti tapasvina÷ 09,049.063a athÃbravÅd ­«ivaro devÃn vai nÃradas tadà 09,049.063c jaigÅ«avye tapo nÃsti vismÃpayati yo 'sitam 09,049.064a tam evaævÃdinaæ dhÅraæ pratyÆcus te divaukasa÷ 09,049.064c maivam ity eva Óaæsanto jaigÅ«avyaæ mahÃmunim 09,049.064d*0296_01 nÃta÷ parataraæ kiæ cit tulyam asti prabhÃvata÷ 09,049.064d*0296_02 tejasas tapasaÓ cÃsya yogasya ca mahÃtmana÷ 09,049.064d*0296_03 evaæprabhÃvo dharmÃtmà jaigÅ«avyas tathÃsita÷ 09,049.064d*0296_04 tayor idaæ sthÃnavaraæ tÅrthaæ caiva mahÃtmano÷ 09,049.065a tatrÃpy upasp­Óya tato mahÃtmÃ; dattvà ca vittaæ halabh­d dvijebhya÷ 09,049.065c avÃpya dharmaæ param ÃryakarmÃ; jagÃma somasya mahat sa tÅrtham 09,050.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,050.001a yatrejivÃn u¬upatÅ rÃjasÆyena bhÃrata 09,050.001c tasmin v­tte mahÃn ÃsÅt saægrÃmas tÃrakÃmaya÷ 09,050.002a tatrÃpy upasp­Óya balo dattvà dÃnÃni cÃtmavÃn 09,050.002c sÃrasvatasya dharmÃtmà munes tÅrthaæ jagÃma ha 09,050.003a yatra dvÃdaÓavÃr«ikyÃm anÃv­«ÂyÃæ dvijottamÃn 09,050.003c vedÃn adhyÃpayÃm Ãsa purà sÃrasvato muni÷ 09,050.004 janamejaya uvÃca 09,050.004a kathaæ dvÃdaÓavÃr«ikyÃm anÃv­«ÂyÃæ tapodhana÷ 09,050.004c vedÃn adhyÃpayÃm Ãsa purà sÃrasvato muni÷ 09,050.005 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,050.005a ÃsÅt pÆrvaæ mahÃrÃja munir dhÅmÃn mahÃtapÃ÷ 09,050.005c dadhÅca iti vikhyÃto brahmacÃrÅ jitendriya÷ 09,050.006a tasyÃtitapasa÷ Óakro bibheti satataæ vibho 09,050.006c na sa lobhayituæ Óakya÷ phalair bahuvidhair api 09,050.007a pralobhanÃrthaæ tasyÃtha prÃhiïot pÃkaÓÃsana÷ 09,050.007c divyÃm apsarasaæ puïyÃæ darÓanÅyÃm alambusÃm 09,050.008a tasya tarpayato devÃn sarasvatyÃæ mahÃtmana÷ 09,050.008c samÅpato mahÃrÃja sopÃti«Âhata bhÃminÅ 09,050.009a tÃæ divyavapu«aæ d­«Âvà tasyar«er bhÃvitÃtmana÷ 09,050.009c reta÷ skannaæ sarasvatyÃæ tat sà jagrÃha nimnagà 09,050.010a kuk«au cÃpy adadhad d­«Âvà tad reta÷ puru«ar«abha 09,050.010c sà dadhÃra ca taæ garbhaæ putrahetor mahÃnadÅ 09,050.011a su«uve cÃpi samaye putraæ sà saritÃæ varà 09,050.011c jagÃma putram ÃdÃya tam ­«iæ prati ca prabho 09,050.012a ­«isaæsadi taæ d­«Âvà sà nadÅ munisattamam 09,050.012c tata÷ provÃca rÃjendra dadatÅ putram asya tam 09,050.012e brahmar«e tava putro 'yaæ tvadbhaktyà dhÃrito mayà 09,050.013a d­«Âvà te 'psarasaæ reto yat skannaæ prÃg alambusÃm 09,050.013c tat kuk«iïà vai brahmar«e tvadbhaktyà dh­tavaty aham 09,050.014a na vinÃÓam idaæ gacchet tvatteja iti niÓcayÃt 09,050.014c pratig­hïÅ«va putraæ svaæ mayà dattam aninditam 09,050.015a ity ukta÷ pratijagrÃha prÅtiæ cÃvÃpa uttamÃm 09,050.015c mantravac copajighrat taæ mÆrdhni premïà dvijottama÷ 09,050.016a pari«vajya ciraæ kÃlaæ tadà bharatasattama 09,050.016c sarasvatyai varaæ prÃdÃt prÅyamÃïo mahÃmuni÷ 09,050.017a viÓve devÃ÷ sapitaro gandharvÃpsarasÃæ gaïÃ÷ 09,050.017c t­ptiæ yÃsyanti subhage tarpyamÃïÃs tavÃmbhasà 09,050.018a ity uktvà sa tu tu«ÂÃva vacobhir vai mahÃnadÅm 09,050.018c prÅta÷ paramah­«ÂÃtmà yathÃvac ch­ïu pÃrthiva 09,050.019a pras­tÃsi mahÃbhÃge saraso brahmaïa÷ purà 09,050.019c jÃnanti tvÃæ saricchre«Âhe munaya÷ saæÓitavratÃ÷ 09,050.020a mama priyakarÅ cÃpi satataæ priyadarÓane 09,050.020c tasmÃt sÃrasvata÷ putro mahÃæs te varavarïini 09,050.021a tavaiva nÃmnà prathita÷ putras te lokabhÃvana÷ 09,050.021c sÃrasvata iti khyÃto bhavi«yati mahÃtapÃ÷ 09,050.022a e«a dvÃdaÓavÃr«ikyÃm anÃv­«ÂyÃæ dvijar«abhÃn 09,050.022c sÃrasvato mahÃbhÃge vedÃn adhyÃpayi«yati 09,050.023a puïyÃbhyaÓ ca saridbhyas tvaæ sadà puïyatamà Óubhe 09,050.023c bhavi«yasi mahÃbhÃge matprasÃdÃt sarasvati 09,050.024a evaæ sà saæstutà tena varaæ labdhvà mahÃnadÅ 09,050.024c putram ÃdÃya mudità jagÃma bharatar«abha 09,050.025a etasminn eva kÃle tu virodhe devadÃnavai÷ 09,050.025c Óakra÷ praharaïÃnve«Å lokÃæs trÅn vicacÃra ha 09,050.026a na copalebhe bhagavä Óakra÷ praharaïaæ tadà 09,050.026c yad vai te«Ãæ bhaved yogyaæ vadhÃya vibudhadvi«Ãm 09,050.027a tato 'bravÅt surä Óakro na me Óakyà mahÃsurÃ÷ 09,050.027c ­te 'sthibhir dadhÅcasya nihantuæ tridaÓadvi«a÷ 09,050.028a tasmÃd gatvà ­«iÓre«Âho yÃcyatÃæ surasattamÃ÷ 09,050.028c dadhÅcÃsthÅni dehÅti tair vadhi«yÃmahe ripÆn 09,050.029a sa devair yÃcito 'sthÅni yatnÃd ­«ivaras tadà 09,050.029c prÃïatyÃgaæ kuru«veti cakÃraivÃvicÃrayan 09,050.029e sa lokÃn ak«ayÃn prÃpto devapriyakaras tadà 09,050.030a tasyÃsthibhir atho Óakra÷ saæprah­«ÂamanÃs tadà 09,050.030c kÃrayÃm Ãsa divyÃni nÃnÃpraharaïÃny uta 09,050.030e vajrÃïi cakrÃïi gadà gurudaï¬ÃæÓ ca pu«kalÃn 09,050.031a sa hi tÅvreïa tapasà saæbh­ta÷ paramar«iïà 09,050.031c prajÃpatisutenÃtha bh­guïà lokabhÃvana÷ 09,050.032a atikÃya÷ sa tejasvÅ lokasÃravinirmita÷ 09,050.032c jaj¤e Óailaguru÷ prÃæÓur mahimnà prathita÷ prabhu÷ 09,050.032e nityam udvijate cÃsya tejasà pÃkaÓÃsana÷ 09,050.033a tena vajreïa bhagavÃn mantrayuktena bhÃrata 09,050.033c bh­Óaæ krodhavis­«Âena brahmatejobhavena ca 09,050.033e daityadÃnavavÅrÃïÃæ jaghÃna navatÅr nava 09,050.034a atha kÃle vyatikrÃnte mahaty atibhayaækare 09,050.034c anÃv­«Âir anuprÃptà rÃjan dvÃdaÓavÃr«ikÅ 09,050.035a tasyÃæ dvÃdaÓavÃr«ikyÃm anÃv­«ÂyÃæ mahar«aya÷ 09,050.035c v­ttyarthaæ prÃdravan rÃjan k«udhÃrtÃ÷ sarvatodiÓam 09,050.036a digbhyas tÃn pradrutÃn d­«Âvà muni÷ sÃrasvatas tadà 09,050.036c gamanÃya matiæ cakre taæ provÃca sarasvatÅ 09,050.037a na gantavyam ita÷ putra tavÃhÃram ahaæ sadà 09,050.037c dÃsyÃmi matsyapravarÃn u«yatÃm iha bhÃrata 09,050.038a ity uktas tarpayÃm Ãsa sa pitÌn devatÃs tathà 09,050.038c ÃhÃram akaron nityaæ prÃïÃn vedÃæÓ ca dhÃrayan 09,050.039a atha tasyÃm atÅtÃyÃm anÃv­«ÂyÃæ mahar«aya÷ 09,050.039c anyonyaæ paripapracchu÷ puna÷ svÃdhyÃyakÃraïÃt 09,050.040a te«Ãæ k«udhÃparÅtÃnÃæ na«Âà vedà vidhÃvatÃm 09,050.040c sarve«Ãm eva rÃjendra na kaÓ cit pratibhÃnavÃn 09,050.041a atha kaÓ cid ­«is te«Ãæ sÃrasvatam upeyivÃn 09,050.041c kurvÃïaæ saæÓitÃtmÃnaæ svÃdhyÃyam ­«isattamam 09,050.042a sa gatvÃca«Âa tebhyaÓ ca sÃrasvatam atiprabham 09,050.042c svÃdhyÃyam amaraprakhyaæ kurvÃïaæ vijane jane 09,050.043a tata÷ sarve samÃjagmus tatra rÃjan mahar«aya÷ 09,050.043c sÃrasvataæ muniÓre«Âham idam Æcu÷ samÃgatÃ÷ 09,050.044a asmÃn adhyÃpayasveti tÃn uvÃca tato muni÷ 09,050.044c Ói«yatvam upagacchadhvaæ vidhivad bho mamety uta 09,050.045a tato 'bravÅd ­«igaïo bÃlas tvam asi putraka 09,050.045c sa tÃn Ãha na me dharmo naÓyed iti punar munÅn 09,050.046a yo hy adharmeïa vibrÆyÃd g­hïÅyÃd vÃpy adharmata÷ 09,050.046c mriyatÃæ tÃv ubhau k«ipraæ syÃtÃæ và vairiïÃv ubhau 09,050.047a na hÃyanair na palitair na vittena na bandhubhi÷ 09,050.047c ­«ayaÓ cakrire dharmaæ yo 'nÆcÃna÷ sa no mahÃn 09,050.048a etac chrutvà vacas tasya munayas te vidhÃnata÷ 09,050.048c tasmÃd vedÃn anuprÃpya punar dharmaæ pracakrire 09,050.049a «a«Âir munisahasrÃïi Ói«yatvaæ pratipedire 09,050.049c sÃrasvatasya viprar«er vedasvÃdhyÃyakÃraïÃt 09,050.050a mu«Âiæ mu«Âiæ tata÷ sarve darbhÃïÃæ te 'bhyupÃharan 09,050.050c tasyÃsanÃrthaæ viprar«er bÃlasyÃpi vaÓe sthitÃ÷ 09,050.051a tatrÃpi dattvà vasu rauhiïeyo; mahÃbala÷ keÓavapÆrvajo 'tha 09,050.051c jagÃma tÅrthaæ mudita÷ krameïa; khyÃtaæ mahad v­ddhakanyà sma yatra 09,051.001 janamejaya uvÃca 09,051.001a kathaæ kumÃrÅ bhagavaæs tapoyuktà hy abhÆt purà 09,051.001c kimarthaæ ca tapas tepe ko vÃsyà niyamo 'bhavat 09,051.002a sudu«karam idaæ brahmaæs tvatta÷ Órutam anuttamam 09,051.002c ÃkhyÃhi tattvam akhilaæ yathà tapasi sà sthità 09,051.003 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,051.003a ­«ir ÃsÅn mahÃvÅrya÷ kuïir gÃrgyo mahÃyaÓÃ÷ 09,051.003c sa taptvà vipulaæ rÃjaæs tapo vai tapatÃæ vara÷ 09,051.003e mÃnasÅæ sa sutÃæ subhrÆæ samutpÃditavÃn vibhu÷ 09,051.004a tÃæ ca d­«Âvà bh­Óaæ prÅta÷ kuïir gÃrgyo mahÃyaÓÃ÷ 09,051.004c jagÃma tridivaæ rÃjan saætyajyeha kalevaram 09,051.005a subhrÆ÷ sà hy atha kalyÃïÅ puï¬arÅkanibhek«aïà 09,051.005c mahatà tapasogreïa k­tvÃÓramam anindità 09,051.006a upavÃsai÷ pÆjayantÅ pitÌn devÃæÓ ca sà purà 09,051.006c tasyÃs tu tapasogreïa mahÃn kÃlo 'tyagÃn n­pa 09,051.007a sà pitrà dÅyamÃnÃpi bhartre naicchad anindità 09,051.007c Ãtmana÷ sad­Óaæ sà tu bhartÃraæ nÃnvapaÓyata 09,051.008a tata÷ sà tapasogreïa pŬayitvÃtmanas tanum 09,051.008c pit­devÃrcanaratà babhÆva vijane vane 09,051.009a sÃtmÃnaæ manyamÃnÃpi k­tak­tyaæ ÓramÃnvità 09,051.009b*0297_01 jagÃma v­ddhabhÃvaæ ca kaumÃrabrahmacÃriïÅ 09,051.009c vÃrddhakena ca rÃjendra tapasà caiva karÓità 09,051.010a sà nÃÓakad yadà gantuæ padÃt padam api svayam 09,051.010c cakÃra gamane buddhiæ paralokÃya vai tadà 09,051.011a moktukÃmÃæ tu tÃæ d­«Âvà ÓarÅraæ nÃrado 'bravÅt 09,051.011c asaæsk­tÃyÃ÷ kanyÃyÃ÷ kuto lokÃs tavÃnaghe 09,051.012a evaæ hi Órutam asmÃbhir devaloke mahÃvrate 09,051.012c tapa÷ paramakaæ prÃptaæ na tu lokÃs tvayà jitÃ÷ 09,051.013a tan nÃradavaca÷ Órutvà sÃbravÅd ­«isaæsadi 09,051.013c tapaso 'rdhaæ prayacchÃmi pÃïigrÃhasya sattamÃ÷ 09,051.014a ity ukte cÃsyà jagrÃha pÃïiæ gÃlavasaæbhava÷ 09,051.014c ­«i÷ prÃk Ó­ÇgavÃn nÃma samayaæ cedam abravÅt 09,051.015a samayena tavÃdyÃhaæ pÃïiæ sprak«yÃmi Óobhane 09,051.015c yady ekarÃtraæ vastavyaæ tvayà saha mayeti ha 09,051.016a tatheti sà pratiÓrutya tasmai pÃïiæ dadau tadà 09,051.016b*0298_01 yathÃd­«Âena vidhinà hutvà cÃgniæ vidhÃnata÷ 09,051.016c cakre ca pÃïigrahaïaæ tasyodvÃhaæ ca gÃlavi÷ 09,051.017a sà rÃtrÃv abhavad rÃjaæs taruïÅ devavarïinÅ 09,051.017c divyÃbharaïavastrà ca divyasraganulepanà 09,051.018a tÃæ d­«Âvà gÃlavi÷ prÅto dÅpayantÅm ivÃtmanà 09,051.018c uvÃsa ca k«apÃm ekÃæ prabhÃte sÃbravÅc ca tam 09,051.019a yas tvayà samayo vipra k­to me tapatÃæ vara 09,051.019c teno«itÃsmi bhadraæ te svasti te 'stu vrajÃmy aham 09,051.020a sÃnuj¤ÃtÃbravÅd bhÆyo yo 'smiæs tÅrthe samÃhita÷ 09,051.020c vatsyate rajanÅm ekÃæ tarpayitvà divaukasa÷ 09,051.021a catvÃriæÓatam a«Âau ca dve cëÂau samyag Ãcaret 09,051.021c yo brahmacaryaæ var«Ãïi phalaæ tasya labheta sa÷ 09,051.021e evam uktvà tata÷ sÃdhvÅ dehaæ tyaktvà divaæ gatà 09,051.022a ­«ir apy abhavad dÅnas tasyà rÆpaæ vicintayan 09,051.022c samayena tapo 'rdhaæ ca k­cchrÃt pratig­hÅtavÃn 09,051.023a sÃdhayitvà tadÃtmÃnaæ tasyÃ÷ sa gatim anvayÃt 09,051.023c du÷khito bharataÓre«Âha tasyà rÆpabalÃtk­ta÷ 09,051.023e etat te v­ddhakanyÃyà vyÃkhyÃtaæ caritaæ mahat 09,051.023f*0299_01 tathaiva brahmacaryaæ ca svargasya ca gati÷ Óubhà 09,051.024a tatrasthaÓ cÃpi ÓuÓrÃva hataæ Óalyaæ halÃyudha÷ 09,051.024c tatrÃpi dattvà dÃnÃni dvijÃtibhya÷ paraætapa 09,051.024e ÓuÓoca Óalyaæ saægrÃme nihataæ pÃï¬avais tadà 09,051.025a samantapa¤cakadvÃrÃt tato ni«kramya mÃdhava÷ 09,051.025c papracchar«igaïÃn rÃma÷ kuruk«etrasya yat phalam 09,051.026a te p­«Âà yadusiæhena kuruk«etraphalaæ vibho 09,051.026c samÃcakhyur mahÃtmÃnas tasmai sarvaæ yathÃtatham 09,052.001 ­«aya Æcu÷ 09,052.001a prajÃpater uttaravedir ucyate; sanÃtanà rÃma samantapa¤cakam 09,052.001c samÅjire yatra purà divaukaso; vareïa satreïa mahÃvarapradÃ÷ 09,052.002a purà ca rÃjar«ivareïa dhÅmatÃ; bahÆni var«Ãïy amitena tejasà 09,052.002c prak­«Âam etat kuruïà mahÃtmanÃ; tata÷ kuruk«etram itÅha paprathe 09,052.003 rÃma uvÃca 09,052.003a kimarthaæ kuruïà k­«Âaæ k«etram etan mahÃtmanà 09,052.003c etad icchÃmy ahaæ Órotuæ kathyamÃnaæ tapodhanÃ÷ 09,052.004 ­«aya Æcu÷ 09,052.004a purà kila kuruæ rÃma k­«antaæ satatotthitam 09,052.004c abhyetya Óakras tridivÃt paryap­cchata kÃraïam 09,052.005a kim idaæ vartate rÃjan prayatnena pareïa ca 09,052.005c rÃjar«e kim abhipretaæ yeneyaæ k­«yate k«iti÷ 09,052.006 kurur uvÃca 09,052.006a iha ye puru«Ã÷ k«etre mari«yanti Óatakrato 09,052.006c te gami«yanti suk­tÃæl lokÃn pÃpavivarjitÃn 09,052.007a avahasya tata÷ Óakro jagÃma tridivaæ prabhu÷ 09,052.007c rÃjar«ir apy anirviïïa÷ kar«aty eva vasuædharÃm 09,052.008a ÃgamyÃgamya caivainaæ bhÆyo bhÆyo 'vahasya ca 09,052.008c Óatakratur anirviïïaæ p­«Âvà p­«Âvà jagÃma ha 09,052.009a yadà tu tapasogreïa cakar«a vasudhÃæ n­pa÷ 09,052.009c tata÷ Óakro 'bravÅd devÃn rÃjar«er yac cikÅr«itam 09,052.010a tac chrutvà cÃbruvan devÃ÷ sahasrÃk«am idaæ vaca÷ 09,052.010c vareïa cchandyatÃæ Óakra rÃjar«ir yadi Óakyate 09,052.011a yadi hy atra pramÅtà vai svargaæ gacchanti mÃnavÃ÷ 09,052.011c asmÃn ani«Âvà kratubhir bhÃgo no na bhavi«yati 09,052.012a Ãgamya ca tata÷ Óakras tadà rÃjar«im abravÅt 09,052.012c alaæ khedena bhavata÷ kriyatÃæ vacanaæ mama 09,052.013a mÃnavà ye nirÃhÃrà dehaæ tyak«yanty atandritÃ÷ 09,052.013c yudhi và nihatÃ÷ samyag api tiryaggatà n­pa 09,052.014a te svargabhÃjo rÃjendra bhavantv iti mahÃmate 09,052.014c tathÃstv iti tato rÃjà kuru÷ Óakram uvÃca ha 09,052.015a tatas tam abhyanuj¤Ãpya prah­«ÂenÃntarÃtmanà 09,052.015c jagÃma tridivaæ bhÆya÷ k«ipraæ balani«Ædana÷ 09,052.016a evam etad yaduÓre«Âha k­«Âaæ rÃjar«iïà purà 09,052.016c Óakreïa cÃpy anuj¤Ãtaæ puïyaæ prÃïÃn vimu¤catÃm 09,052.016d*0300_01 brahmÃdyaiÓ ca suraÓre«Âhai÷ puïyai rÃjar«ibhis tathà 09,052.016d*0301_01 nÃta÷ parataraæ puïyaæ bhÆme÷ sthÃnaæ bhavi«yati 09,052.016d*0301_02 iha tapsyanti ye ke cit tapa÷ paramakaæ narÃ÷ 09,052.016d*0301_03 dehatyÃgena te sarve yÃsyanti brahmaïa÷ k«ayam 09,052.016d*0301_04 ye puna÷ puïyabhÃjo vai dÃnaæ dÃsyanti mÃnavÃ÷ 09,052.016d*0301_05 te«Ãæ sahasraguïitaæ bhavi«yaty acireïa vai 09,052.016d*0301_06 ye ceha nityaæ manujà nivatsyanti Óubhai«iïa÷ 09,052.016d*0301_07 yamasya vi«ayaæ te tu na drak«yanti kadà cana 09,052.016d*0301_08 yak«yanti ye ca kratubhir mahadbhir manujeÓvarÃ÷ 09,052.016d*0301_09 te«Ãæ trivi«Âape vÃso yÃvad bhÆmir dhari«yati 09,052.017a api cÃtra svayaæ Óakro jagau gÃthÃæ surÃdhipa÷ 09,052.017c kuruk«etre nibaddhÃæ vai tÃæ Ó­ïu«va halÃyudha 09,052.018a pÃæsavo 'pi kuruk«etrÃd vÃyunà samudÅritÃ÷ 09,052.018c api du«k­takarmÃïaæ nayanti paramÃæ gatim 09,052.018d*0302_01 kuruk«etraæ gami«yÃmi kuruk«etre vasÃmy aham 09,052.018d*0302_02 ity evaæ niÓcito bhÆtvà tenaiva svargam e«yati 09,052.018d*0302_03 kuruk«etraæ gami«yÃmi kuruk«etre vasÃmy aham 09,052.018d*0302_04 tathà sthÃnaæ ca maunaæ ca vÅrÃsanam upÃsmahe 09,052.018d*0302_05 evaæ pralapamÃno 'pi cintayaæÓ ca muhur muhu÷ 09,052.018d*0302_06 dÆrastho yadi và ti«Âhaæl labhet svargaæ viniÓcita÷ 09,052.019a surar«abhà brÃhmaïasattamÃÓ ca; tathà n­gÃdyà naradevamukhyÃ÷ 09,052.019c i«Âvà mahÃrhai÷ kratubhir n­siæha; saænyasya dehÃn sugatiæ prapannÃ÷ 09,052.020a tarantukÃrantukayor yad antaraæ; rÃmahradÃnÃæ ca macakrukasya 09,052.020c etat kuruk«etrasamantapa¤cakaæ; prajÃpater uttaravedir ucyate 09,052.021a Óivaæ mahat puïyam idaæ divaukasÃæ; susaæmataæ svargaguïai÷ samanvitam 09,052.021c ataÓ ca sarve 'pi vasuædharÃdhipÃ; hatà gami«yanti mahÃtmanÃæ gatim 09,052.021d*0303_01 ity uvÃca svayaæ Óakra÷ saha brahmÃdibhis tathà 09,052.021d*0303_02 tac cÃnumoditaæ sarvaæ brahmavi«ïumaheÓvarai÷ 09,053.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,053.001a kuruk«etraæ tato d­«Âvà dattvà dÃyÃæÓ ca sÃtvata÷ 09,053.001c ÃÓramaæ sumahad divyam agamaj janamejaya 09,053.002a madhÆkÃmravanopetaæ plak«anyagrodhasaækulam 09,053.002c ciribilvayutaæ puïyaæ panasÃrjunasaækulam 09,053.003a taæ d­«Âvà yÃdavaÓre«Âha÷ pravaraæ puïyalak«aïam 09,053.003c papraccha tÃn ­«Ån sarvÃn kasyÃÓramavaras tv ayam 09,053.004a te tu sarve mahÃtmÃnam ÆcÆ rÃjan halÃyudham 09,053.004c Ó­ïu vistarato rÃma yasyÃyaæ pÆrvam ÃÓrama÷ 09,053.005a atra vi«ïu÷ purà devas taptavÃæs tapa uttamam 09,053.005c atrÃsya vidhivad yaj¤Ã÷ sarve v­ttÃ÷ sanÃtanÃ÷ 09,053.006a atraiva brÃhmaïÅ siddhà kaumÃrabrahmacÃriïÅ 09,053.006c yogayuktà divaæ yÃtà tapa÷siddhà tapasvinÅ 09,053.007a babhÆva ÓrÅmatÅ rÃja¤ ÓÃï¬ilyasya mahÃtmana÷ 09,053.007c sutà dh­tavratà sÃdhvÅ niyatà brahmacÃriïÅ 09,053.007d*0304_01 sà tu taptvà tapo ghoraæ duÓcaraæ strÅjanena ha 09,053.008a sà tu prÃpya paraæ yogaæ gatà svargam anuttamam 09,053.008c bhuktvÃÓrame 'Óvamedhasya phalaæ phalavatÃæ Óubhà 09,053.008e gatà svargaæ mahÃbhÃgà pÆjità niyatÃtmabhi÷ 09,053.009a abhigamyÃÓramaæ puïyaæ d­«Âvà ca yadupuægava÷ 09,053.009b*0305_01 Órutvà ­«ÅïÃæ vacanam ÃÓramaæ taæ jagÃma ha 09,053.009b*0306_01 ­«ÅïÃæ vacanaæ Órutvà jagÃmÃÓramam uttamam 09,053.009b*0307_01 tasyÃÓrame 'Óvamedhasya phaÊam Ãpnoti mÃnava÷ 09,053.009c ­«Åæs tÃn abhivÃdyÃtha pÃrÓve himavato 'cyuta÷ 09,053.009e skandhÃvÃrÃïi sarvÃïi nivartyÃruruhe 'calam 09,053.010a nÃtidÆraæ tato gatvà nagaæ tÃladhvajo balÅ 09,053.010c puïyaæ tÅrthavaraæ d­«Âvà vismayaæ paramaæ gata÷ 09,053.011a prabhavaæ ca sarasvatyÃ÷ plak«aprasravaïaæ bala÷ 09,053.011c saæprÃpta÷ kÃrapacanaæ tÅrthapravaram uttamam 09,053.012a halÃyudhas tatra cÃpi dattvà dÃnaæ mahÃbala÷ 09,053.012c Ãpluta÷ salile ÓÅte tasmÃc cÃpi jagÃma ha 09,053.012e ÃÓramaæ paramaprÅto mitrasya varuïasya ca 09,053.012f*0308_01 Ãpluta÷ salile puïye suÓÅte vimale Óucau 09,053.012f*0308_02 saætarpayÃm Ãsa pitÌn devÃæÓ ca raïadurmada÷ 09,053.012f*0308_03 tatro«yaikÃæ tu rajanÅæ yatibhir brÃhmaïai÷ saha 09,053.012f*0308_04 mitrÃvaruïayo÷ puïyaæ jagÃmÃÓramam acyuta÷ 09,053.013a indro 'gnir aryamà caiva yatra prÃk prÅtim Ãpnuvan 09,053.013c taæ deÓaæ kÃrapacanÃd yamunÃyÃæ jagÃma ha 09,053.014a snÃtvà tatrÃpi dharmÃtmà parÃæ tu«Âim avÃpya ca 09,053.014c ­«ibhiÓ caiva siddhaiÓ ca sahito vai mahÃbala÷ 09,053.014e upavi«Âa÷ kathÃ÷ ÓubhrÃ÷ ÓuÓrÃva yadupuægava÷ 09,053.015a tathà tu ti«ÂhatÃæ te«Ãæ nÃrado bhagavÃn ­«i÷ 09,053.015c ÃjagÃmÃtha taæ deÓaæ yatra rÃmo vyavasthita÷ 09,053.015d*0309_01 tatra saæti«ÂhataÓ cÃtha rÃmasyÃpratimadyute÷ 09,053.015d*0309_02 ÃjagÃma mahÃtejà nÃrado bhagavÃn ­«i÷ 09,053.016a jaÂÃmaï¬alasaævÅta÷ svarïacÅrÅ mahÃtapÃ÷ 09,053.016c hemadaï¬adharo rÃjan kamaï¬aludharas tathà 09,053.017a kacchapÅæ sukhaÓabdÃæ tÃæ g­hya vÅïÃæ manoramÃm 09,053.017c n­tye gÅte ca kuÓalo devabrÃhmaïapÆjita÷ 09,053.018a prakartà kalahÃnÃæ ca nityaæ ca kalahapriya÷ 09,053.018c taæ deÓam agamad yatra ÓrÅmÃn rÃmo vyavasthita÷ 09,053.019a pratyutthÃya tu te sarve pÆjayitvà yatavratam 09,053.019c devar«iæ paryap­cchanta yathÃv­ttaæ kurÆn prati 09,053.020a tato 'syÃkathayad rÃjan nÃrada÷ sarvadharmavit 09,053.020c sarvam eva yathÃv­ttam atÅtaæ kurusaæk«ayam 09,053.021a tato 'bravÅd rauhiïeyo nÃradaæ dÅnayà girà 09,053.021c kim avasthaæ tu tat k«atraæ ye ca tatrÃbhavan n­pÃ÷ 09,053.022a Órutam etan mayà pÆrvaæ sarvam eva tapodhana 09,053.022c vistaraÓravaïe jÃtaæ kautÆhalam atÅva me 09,053.023 nÃrada uvÃca 09,053.023a pÆrvam eva hato bhÅ«mo droïa÷ sindhupatis tathà 09,053.023c hato vaikartana÷ karïa÷ putrÃÓ cÃsya mahÃrathÃ÷ 09,053.024a bhÆriÓravà rauhiïeya madrarÃjaÓ ca vÅryavÃn 09,053.024c ete cÃnye ca bahavas tatra tatra mahÃbalÃ÷ 09,053.025a priyÃn prÃïÃn parityajya priyÃrthaæ kauravasya vai 09,053.025c rÃjÃno rÃjaputrÃÓ ca samare«v anivartina÷ 09,053.025d*0310_01 nihatÃ÷ pÃï¬avai÷ sarve gatÃ÷ svargagatiæ prati 09,053.026a ahatÃæs tu mahÃbÃho Ó­ïu me tatra mÃdhava 09,053.026c dhÃrtarëÂrabale Óe«Ã÷ k­po bhojaÓ ca vÅryavÃn 09,053.026e aÓvatthÃmà ca vikrÃnto bhagnasainyà diÓo gatÃ÷ 09,053.026f*0311_01 **** **** traya÷ samitimardanÃ÷ 09,053.026f*0311_02 k­paÓ ca k­tavarmà ca droïaputraÓ ca vÅryavÃn 09,053.026f*0311_03 te 'pi vai vidrutà rÃma diÓo daÓa bhayÃt tadà 09,053.027a duryodhano hate sainye pradrute«u k­pÃdi«u 09,053.027c hradaæ dvaipÃyanaæ nÃma viveÓa bh­Óadu÷khita÷ 09,053.028a ÓayÃnaæ dhÃrtarëÂraæ tu stambhite salile tadà 09,053.028c pÃï¬avÃ÷ saha k­«ïena vÃgbhir ugrÃbhir Ãrdayan 09,053.029a sa tudyamÃno balavÃn vÃgbhÅ rÃma samantata÷ 09,053.029c utthita÷ prÃg ghradÃd vÅra÷ prag­hya mahatÅæ gadÃm 09,053.030a sa cÃpy upagato yuddhaæ bhÅmena saha sÃæpratam 09,053.030c bhavi«yati ca tat sadyas tayo rÃma sudÃruïam 09,053.031a yadi kautÆhalaæ te 'sti vraja mÃdhava mà ciram 09,053.031c paÓya yuddhaæ mahÃghoraæ Ói«yayor yadi manyase 09,053.031c*0312_01 **** **** adya rÃmÃhave dvayo÷ 09,053.031c*0312_02 bhÅmakauravayor vÅra 09,053.032 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,053.032a nÃradasya vaca÷ Órutvà tÃn abhyarcya dvijar«abhÃn 09,053.032c sarvÃn visarjayÃm Ãsa ye tenÃbhyÃgatÃ÷ saha 09,053.032e gamyatÃæ dvÃrakÃæ ceti so 'nvaÓÃd anuyÃyina÷ 09,053.033a so 'vatÅryÃcalaÓre«ÂhÃt plak«aprasravaïÃc chubhÃt 09,053.033c tata÷ prÅtamanà rÃma÷ Órutvà tÅrthaphalaæ mahat 09,053.033e viprÃïÃæ saænidhau Ólokam agÃyad idam acyuta÷ 09,053.034a sarasvatÅvÃsasamà kuto rati÷; sarasvatÅvÃsasamÃ÷ kuto guïÃ÷ 09,053.034c sarasvatÅæ prÃpya divaæ gatà janÃ÷; sadà smari«yanti nadÅæ sarasvatÅm 09,053.035a sarasvatÅ sarvanadÅ«u puïyÃ; sarasvatÅ lokasukhÃvahà sadà 09,053.035c sarasvatÅæ prÃpya janÃ÷ sudu«k­tÃ÷; sadà na Óocanti paratra ceha ca 09,053.036a tato muhur muhu÷ prÅtyà prek«amÃïa÷ sarasvatÅm 09,053.036c hayair yuktaæ rathaæ Óubhram Ãti«Âhata paraætapa÷ 09,053.037a sa ÓÅghragÃminà tena rathena yadupuægava÷ 09,053.037c did­k«ur abhisaæprÃpta÷ Ói«yayuddham upasthitam 09,054.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,054.001a evaæ tad abhavad yuddhaæ tumulaæ janamejaya 09,054.001c yatra du÷khÃnvito rÃjà dh­tarëÂro 'bravÅd idam 09,054.002a rÃmaæ saænihitaæ d­«Âvà gadÃyuddha upasthite 09,054.002c mama putra÷ kathaæ bhÅmaæ pratyayudhyata saæjaya 09,054.003 saæjaya uvÃca 09,054.003a rÃmasÃænidhyam ÃsÃdya putro duryodhanas tava 09,054.003c yuddhakÃmo mahÃbÃhu÷ samah­«yata vÅryavÃn 09,054.004a d­«Âvà lÃÇgalinaæ rÃjà pratyutthÃya ca bhÃrata 09,054.004c prÅtyà paramayà yukto yudhi«Âhiram athÃbravÅt 09,054.004c*0313_01 **** **** samabhyarcya yathÃvidhi 09,054.004c*0313_02 Ãsanaæ ca dadau tasmai paryap­cchad anÃmayam 09,054.004c*0313_03 tato yudhi«Âhiraæ rÃmo vÃkyam etad uvÃca ha 09,054.004c*0313_04 madhuraæ dharmasaæyuktaæ ÓÆrÃïÃæ hitam eva ca 09,054.004c*0313_05 mayà Órutaæ kathayatÃm ­«ÅïÃæ rÃjasattama 09,054.004c*0313_06 kuruk«etraæ paraæ puïyaæ pÃvanaæ svargyam eva ca 09,054.004c*0313_07 daivatair ­«ibhir ju«Âaæ brÃhmaïaiÓ ca mahÃtmabhi÷ 09,054.004c*0313_08 tatra vai yotsyamÃnà ye dehaæ tyak«yanti mÃnavÃ÷ 09,054.004c*0313_09 te«Ãæ svarge dhruvo vÃsa÷ Óakreïa saha mÃri«a 09,054.005a samantapa¤cakaæ k«ipram ito yÃma viÓÃæ pate 09,054.005c prathitottaravedÅ sà devaloke prajÃpate÷ 09,054.006a tasmin mahÃpuïyatame trailokyasya sanÃtane 09,054.006c saægrÃme nidhanaæ prÃpya dhruvaæ svargo bhavi«yati 09,054.007a tathety uktvà mahÃrÃja kuntÅputro yudhi«Âhira÷ 09,054.007c samantapa¤cakaæ vÅra÷ prÃyÃd abhimukha÷ prabhu÷ 09,054.008a tato duryodhano rÃjà prag­hya mahatÅæ gadÃm 09,054.008c padbhyÃm amar«Ãd dyutimÃn agacchat pÃï¬avai÷ saha 09,054.009a tathà yÃntaæ gadÃhastaæ varmaïà cÃpi daæÓitam 09,054.009c antarik«agatà devÃ÷ sÃdhu sÃdhv ity apÆjayan 09,054.009e vÃtikÃÓ ca narà ye 'tra d­«Âvà te har«am ÃgatÃ÷ 09,054.010a sa pÃï¬avai÷ pariv­ta÷ kururÃjas tavÃtmaja÷ 09,054.010c mattasyeva gajendrasya gatim ÃsthÃya so 'vrajat 09,054.011a tata÷ ÓaÇkhaninÃdena bherÅïÃæ ca mahÃsvanai÷ 09,054.011c siæhanÃdaiÓ ca ÓÆrÃïÃæ diÓa÷ sarvÃ÷ prapÆritÃ÷ 09,054.011d*0314_01 tatas te tu kuruk«etraæ prÃptà naravarottamÃ÷ 09,054.012a pratÅcyabhimukhaæ deÓaæ yathoddi«Âaæ sutena te 09,054.012c gatvà ca tai÷ parik«iptaæ samantÃt sarvatodiÓam 09,054.013a dak«iïena sarasvatyÃ÷ svayanaæ tÅrtham uttamam 09,054.013c tasmin deÓe tv aniriïe tatra yuddham arocayan 09,054.014a tato bhÅmo mahÃkoÂiæ gadÃæ g­hyÃtha varmabh­t 09,054.014c bibhrad rÆpaæ mahÃrÃja sad­Óaæ hi garutmata÷ 09,054.015a avabaddhaÓirastrÃïa÷ saækhye käcanavarmabh­t 09,054.015c rarÃja rÃjan putras te käcana÷ Óailarì iva 09,054.016a varmabhyÃæ saæv­tau vÅrau bhÅmaduryodhanÃv ubhau 09,054.016c saæyuge ca prakÃÓete saærabdhÃv iva ku¤jarau 09,054.017a raïamaï¬alamadhyasthau bhrÃtarau tau narar«abhau 09,054.017c aÓobhetÃæ mahÃrÃja candrasÆryÃv ivoditau 09,054.018a tÃv anyonyaæ nirÅk«etÃæ kruddhÃv iva mahÃdvipau 09,054.018c dahantau locanai rÃjan parasparavadhai«iïau 09,054.019a saæprah­«Âamanà rÃjan gadÃm ÃdÃya kaurava÷ 09,054.019c s­kkiïÅ saælihan rÃjan krodharaktek«aïa÷ Óvasan 09,054.020a tato duryodhano rÃjà gadÃm ÃdÃya vÅryavÃn 09,054.020c bhÅmasenam abhiprek«ya gajo gajam ivÃhvayat 09,054.021a adrisÃramayÅæ bhÅmas tathaivÃdÃya vÅryavÃn 09,054.021c ÃhvayÃm Ãsa n­patiæ siæha÷ siæhaæ yathà vane 09,054.022a tÃv udyatagadÃpÃïÅ duryodhanav­kodarau 09,054.022c saæyuge sma prakÃÓete girÅ saÓikharÃv iva 09,054.023a tÃv ubhÃv abhisaækruddhÃv ubhau bhÅmaparÃkramau 09,054.023c ubhau Ói«yau gadÃyuddhe rauhiïeyasya dhÅmata÷ 09,054.024a ubhau sad­ÓakarmÃïau yamavÃsavayor iva 09,054.024c tathà sad­ÓakarmÃïau varuïasya mahÃbalau 09,054.025a vÃsudevasya rÃmasya tathà vaiÓravaïasya ca 09,054.025c sad­Óau tau mahÃrÃja madhukaiÂabhayor yudhi 09,054.026a ubhau sad­ÓakarmÃïau raïe sundopasundayo÷ 09,054.026b*0315_01 rÃmarÃvaïayoÓ caiva vÃlisugrÅvayos tathà 09,054.026c tathaiva kÃlasya samau m­tyoÓ caiva paraætapau 09,054.027a anyonyam abhidhÃvantau mattÃv iva mahÃdvipau 09,054.027c vÃÓitÃsaægame d­ptau ÓaradÅva madotkaÂau 09,054.028a mattÃv iva jigÅ«antau mÃtaÇgau bharatar«abhau 09,054.028c ubhau krodhavi«aæ dÅptaæ vamantÃv uragÃv iva 09,054.029a anyonyam abhisaærabdhau prek«amÃïÃv ariædamau 09,054.029c ubhau bharataÓÃrdÆlau vikrameïa samanvitau 09,054.030a siæhÃv iva durÃdhar«au gadÃyuddhe paraætapau 09,054.030c nakhadaæ«ÂrÃyudhau vÅrau vyÃghrÃv iva durutsahau 09,054.031a prajÃsaæharaïe k«ubdhau samudrÃv iva dustarau 09,054.031c lohitÃÇgÃv iva kruddhau pratapantau mahÃrathau 09,054.031d*0316_01 pÆrvapaÓcimajau meghau vÃyunà k«ubhitau yathà 09,054.031d*0316_02 garjamÃnau suvi«amaæ k«arantau prÃv­«Åva hi 09,054.032a raÓmimantau mahÃtmÃnau dÅptimantau mahÃbalau 09,054.032c dad­ÓÃte kuruÓre«Âhau kÃlasÆryÃv ivoditau 09,054.033a vyÃghrÃv iva susaærabdhau garjantÃv iva toyadau 09,054.033c jah­«Ãte mahÃbÃhÆ siæhau kesariïÃv iva 09,054.034a gajÃv iva susaærabdhau jvalitÃv iva pÃvakau 09,054.034c dad­Óus tau mahÃtmÃnau saÓ­ÇgÃv iva parvatau 09,054.035a ro«Ãt prasphuramÃïo«Âhau nirÅk«antau parasparam 09,054.035c tau sametau mahÃtmÃnau gadÃhastau narottamau 09,054.036a ubhau paramasaæh­«ÂÃv ubhau paramasaæmatau 09,054.036c sadaÓvÃv iva he«antau b­æhantÃv iva ku¤jarau 09,054.037a v­«abhÃv iva garjantau duryodhanav­kodarau 09,054.037c daityÃv iva balonmattau rejatus tau narottamau 09,054.038a tato duryodhano rÃjann idam Ãha yudhi«Âhiram 09,054.038b*0317_01 bhrÃt­bhi÷ sahitaæ caiva k­«ïena ca mahÃtmanà 09,054.038b*0317_02 rÃmeïÃmitavÅryeïa vÃkyaæ Óauï¬Åryasaæmatam 09,054.038c s­¤jayai÷ saha ti«Âhantaæ tapantam iva bhÃskaram 09,054.038d*0318_01 kekayai÷ s­¤jayair guptaæ päcÃlaiÓ ca mahÃtmabhi÷ 09,054.039a idaæ vyavasitaæ yuddhaæ mama bhÅmasya cobhayo÷ 09,054.039c upopavi«ÂÃ÷ paÓyadhvaæ vimardaæ n­pasattamÃ÷ 09,054.039d*0319_01 Órutvà duryodhanavaca÷ pratyapadyanta tat tathà 09,054.040a tata÷ samupavi«Âaæ tat sumahad rÃjamaï¬alam 09,054.040c virÃjamÃnaæ dad­Óe divÅvÃdityamaï¬alam 09,054.041a te«Ãæ madhye mahÃbÃhu÷ ÓrÅmÃn keÓavapÆrvaja÷ 09,054.041c upavi«Âo mahÃrÃja pÆjyamÃna÷ samantata÷ 09,054.042a ÓuÓubhe rÃjamadhyastho nÅlavÃsÃ÷ sitaprabha÷ 09,054.042c nak«atrair iva saæpÆrïo v­to niÓi niÓÃkara÷ 09,054.043a tau tathà tu mahÃrÃja gadÃhastau durÃsadau 09,054.043c anyonyaæ vÃgbhir ugrÃbhis tak«amÃïau vyavasthitau 09,054.044a apriyÃïi tato 'nyonyam uktvà tau kurupuægavau 09,054.044c udÅk«antau sthitau vÅrau v­traÓakrÃv ivÃhave 09,055.001 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,055.001a tato vÃgyuddham abhavat tumulaæ janamejaya 09,055.001a*0320_01 **** **** tumulaæ romahar«aïam 09,055.001a*0320_02 krodhasaævardhanaæ ni«ÂhÃm (sic) 09,055.001c yatra du÷khÃnvito rÃjà dh­tarëÂro 'bravÅd idam 09,055.002a dhig astu khalu mÃnu«yaæ yasya ni«Âheyam Åd­ÓÅ 09,055.002c ekÃdaÓacamÆbhartà yatra putro mamÃbhibhÆ÷ 09,055.003a Ãj¤Ãpya sarvÃn n­patÅn bhuktvà cemÃæ vasuædharÃm 09,055.003c gadÃm ÃdÃya vegena padÃti÷ prasthito raïam 09,055.004a bhÆtvà hi jagato nÃtho hy anÃtha iva me suta÷ 09,055.004c gadÃm udyamya yo yÃti kim anyad bhÃgadheyata÷ 09,055.005a aho du÷khaæ mahat prÃptaæ putreïa mama saæjaya 09,055.005c evam uktvà sa du÷khÃrto virarÃma janÃdhipa÷ 09,055.006 saæjaya uvÃca 09,055.006a sa meghaninado har«Ãd vinadann iva gov­«a÷ 09,055.006c ÃjuhÃva tata÷ pÃrthaæ yuddhÃya yudhi vÅryavÃn 09,055.007a bhÅmam ÃhvayamÃne tu kururÃje mahÃtmani 09,055.007b*0321_01 ÃjuhÃva tato bhÅmo yuddhÃya ca suyodhanam 09,055.007b*0321_02 evam ÃhvayamÃne tu bhÅmasene mahÃtmani 09,055.007c prÃdurÃsan sughorÃïi rÆpÃïi vividhÃny uta 09,055.008a vavur vÃtÃ÷ sanirghÃtÃ÷ pÃæsuvar«aæ papÃta ca 09,055.008c babhÆvuÓ ca diÓa÷ sarvÃs timireïa samÃv­tÃ÷ 09,055.009a mahÃsvanÃ÷ sanirghÃtÃs tumulà romahar«aïÃ÷ 09,055.009c petus tatholkÃ÷ ÓataÓa÷ sphoÂayantyo nabhastalam 09,055.010a rÃhuÓ cÃgrasad Ãdityam aparvaïi viÓÃæ pate 09,055.010c cakampe ca mahÃkampaæ p­thivÅ savanadrumà 09,055.011a rÆk«ÃÓ ca vÃtÃ÷ pravavur nÅcai÷ Óarkaravar«iïa÷ 09,055.011c girÅïÃæ ÓikharÃïy eva nyapatanta mahÅtale 09,055.012a m­gà bahuvidhÃkÃrÃ÷ saæpatanti diÓo daÓa 09,055.012c dÅptÃ÷ ÓivÃÓ cÃpy anadan ghorarÆpÃ÷ sudÃruïÃ÷ 09,055.013a nirghÃtÃÓ ca mahÃghorà babhÆvÆ romahar«aïÃ÷ 09,055.013c dÅptÃyÃæ diÓi rÃjendra m­gÃÓ cÃÓubhavÃdina÷ 09,055.014a udapÃnagatÃÓ cÃpo vyavardhanta samantata÷ 09,055.014c aÓarÅrà mahÃnÃdÃ÷ ÓrÆyante sma tadà n­pa 09,055.015a evamÃdÅni d­«ÂvÃtha nimittÃni v­kodara÷ 09,055.015c uvÃca bhrÃtaraæ jye«Âhaæ dharmarÃjaæ yudhi«Âhiram 09,055.016a nai«a Óakto raïe jetuæ mandÃtmà mÃæ suyodhana÷ 09,055.016c adya krodhaæ vimok«yÃmi nigƬhaæ h­daye ciram 09,055.016e suyodhane kauravendre khÃï¬ave pÃvako yathà 09,055.017a Óalyam adyoddhari«yÃmi tava pÃï¬ava h­cchayam 09,055.017c nihatya gadayà pÃpam imaæ kurukulÃdhamam 09,055.018a adya kÅrtimayÅæ mÃlÃæ pratimok«yÃmy ahaæ tvayi 09,055.018c hatvemaæ pÃpakarmÃïaæ gadayà raïamÆrdhani 09,055.019a adyÃsya Óatadhà dehaæ bhinadmi gadayÃnayà 09,055.019c nÃyaæ prave«Âà nagaraæ punar vÃraïasÃhvayam 09,055.020a sarpotsargasya Óayane vi«adÃnasya bhojane 09,055.020c pramÃïakoÂyÃæ pÃtasya dÃhasya jatuveÓmani 09,055.021a sabhÃyÃm avahÃsasya sarvasvaharaïasya ca 09,055.021c var«am aj¤ÃtavÃsasya vanavÃsasya cÃnagha 09,055.021d*0322_01 draupadyÃ÷ kleÓadÃnasya vastrasaæharaïasya ca 09,055.022a adyÃntam e«Ãæ du÷khÃnÃæ gantà bharatasattama 09,055.022c ekÃhnà vinihatyemaæ bhavi«yÃmy Ãtmano 'n­ïa÷ 09,055.023a adyÃyur dhÃrtarëÂrasya durmater ak­tÃtmana÷ 09,055.023c samÃptaæ bharataÓre«Âha mÃtÃpitroÓ ca darÓanam 09,055.023d*0323_01 adya saukhyaæ tu rÃjendra kururÃjasya durmate÷ 09,055.023d*0323_02 samÃptaæ ca mahÃrÃja nÃrÅïÃæ darÓanaæ puna÷ 09,055.024a adyÃyaæ kururÃjasya Óaætano÷ kulapÃæsana÷ 09,055.024c prÃïä Óriyaæ ca rÃjyaæ ca tyaktvà Óe«yati bhÆtale 09,055.025a rÃjà ca dh­tarëÂro 'dya Órutvà putraæ mayà hatam 09,055.025c smari«yaty aÓubhaæ karma yat tac chakunibuddhijam 09,055.026a ity uktvà rÃjaÓÃrdÆla gadÃm ÃdÃya vÅryavÃn 09,055.026c avÃti«Âhata yuddhÃya Óakro v­tram ivÃhvayan 09,055.027a tam udyatagadaæ d­«Âvà kailÃsam iva Ó­Çgiïam 09,055.027c bhÅmasena÷ puna÷ kruddho duryodhanam uvÃca ha 09,055.028a rÃj¤aÓ ca dh­tarëÂrasya tathà tvam api cÃtmana÷ 09,055.028a*0324_01 **** **** tava hetor durÃtmana÷ 09,055.028a*0324_02 sarve«Ãm api cÃsmÃkaæ du÷khaæ prÃptaæ sudurmate 09,055.028c smara tad du«k­taæ karma yad v­ttaæ vÃraïÃvate 09,055.029a draupadÅ ca parikli«Âà sabhÃyÃæ yad rajasvalà 09,055.029c dyÆte ca va¤cito rÃjà yat tvayà saubalena ca 09,055.030a vane du÷khaæ ca yat prÃptam asmÃbhis tvatk­taæ mahat 09,055.030c virÃÂanagare caiva yonyantaragatair iva 09,055.030e tat sarvaæ yÃtayÃmy adya di«Âyà d­«Âo 'si durmate 09,055.031a tvatk­te 'sau hata÷ Óete Óaratalpe pratÃpavÃn 09,055.031c gÃÇgeyo rathinÃæ Óre«Âho nihato yÃj¤aseninà 09,055.032a hato droïaÓ ca karïaÓ ca tathà Óalya÷ pratÃpavÃn 09,055.032c vairÃgner Ãdikartà ca Óakuni÷ saubalo hata÷ 09,055.033a prÃtikÃmÅ tathà pÃpo draupadyÃ÷ kleÓak­d dhata÷ 09,055.033c bhrÃtaras te hatÃ÷ sarve ÓÆrà vikrÃntayodhina÷ 09,055.034a ete cÃnye ca bahavo nihatÃs tvatk­te n­pÃ÷ 09,055.034c tvÃm adya nihani«yÃmi gadayà nÃtra saæÓaya÷ 09,055.035a ity evam uccai rÃjendra bhëamÃïaæ v­kodaram 09,055.035c uvÃca vÅtabhÅ rÃjan putras te satyavikrama÷ 09,055.036a kiæ katthitena bahudhà yudhyasva tvaæ v­kodara 09,055.036c adya te 'haæ vine«yÃmi yuddhaÓraddhÃæ kulÃdhama 09,055.036d*0325_01 iti duryodhanenokta÷ pratyuvÃca v­kodara÷ 09,055.037a naiva duryodhana÷ k«udra kena cit tvadvidhena vai 09,055.037c Óakyas trÃsayituæ vÃcà yathÃnya÷ prÃk­to nara÷ 09,055.038a cirakÃlepsitaæ di«Âyà h­dayastham idaæ mama 09,055.038c tvayà saha gadÃyuddhaæ tridaÓair upapÃditam 09,055.039a kiæ vÃcà bahunoktena katthitena ca durmate 09,055.039c vÃïÅ saæpadyatÃm e«Ã karmaïà mà ciraæ k­thÃ÷ 09,055.040a tasya tad vacanaæ Órutvà sarva evÃbhyapÆjayan 09,055.040c rÃjÃna÷ somakÃÓ caiva ye tatrÃsan samÃgatÃ÷ 09,055.041a tata÷ saæpÆjita÷ sarvai÷ saæprah­«ÂatanÆruha÷ 09,055.041c bhÆyo dhÅraæ manaÓ cakre yuddhÃya kurunandana÷ 09,055.042a taæ mattam iva mÃtaÇgaæ talatÃlair narÃdhipÃ÷ 09,055.042c bhÆya÷ saæhar«ayÃæ cakrur duryodhanam amar«aïam 09,055.043a taæ mahÃtmà mahÃtmÃnaæ gadÃm udyamya pÃï¬ava÷ 09,055.043c abhidudrÃva vegena dhÃrtarëÂraæ v­kodara÷ 09,055.044a b­æhanti ku¤jarÃs tatra hayà he«anti cÃsak­t 09,055.044c ÓastrÃïi cÃpy adÅpyanta pÃï¬avÃnÃæ jayai«iïÃm 09,056.001 saæjaya uvÃca 09,056.001a tato duryodhano d­«Âvà bhÅmasenaæ tathÃgatam 09,056.001c pratyudyayÃv adÅnÃtmà vegena mahatà nadan 09,056.002a samÃpetatur Ãnadya Ó­Çgiïau v­«abhÃv iva 09,056.002c mahÃnirghÃtagho«aÓ ca saæprahÃras tayor abhÆt 09,056.003a abhavac ca tayor yuddhaæ tumulaæ romahar«aïam 09,056.003c jigÅ«ator yudhÃnyonyam indraprahrÃdayor iva 09,056.003d@003_0001 tau v­«Ãv iva garjantau maï¬alÃni viceratu÷ 09,056.003d@003_0002 ÃvarjitagadÃhastau duryodhanav­kodarau 09,056.003d@003_0003 maï¬alÃvartamÃrge«u gadÃpraharaïe 'pi ca 09,056.003d@003_0004 nirviÓe«am abhÆd yuddhaæ tayo÷ puru«asiæhayo÷ 09,056.003d@003_0005 taptahemamayÅ Óubhrair babhÆva bhayavardhanÅ 09,056.003d@003_0006 agnijvÃlair ivÃvidhya pade bhÅmasya sà gadà 09,056.003d@003_0007 tìità dhÃrtarëÂreïa bhÅmasya gadayà gadà 09,056.003d@003_0008 gadÃyuddhe mahÃrÃja sas­je pÃvakÃrci«a÷ 09,056.003d@003_0009 09,056.003d@003_0010 aÇgÃravar«aæ mumuce tad adbhutam ivÃbhavat 09,056.003d@003_0011 dantair iva mahÃnÃgau Ó­Çgair iva mahÃv­«au 09,056.003d@003_0012 tau tu rejatur anyonyaæ gadÃbhyÃm aparik«atau 09,056.003d@003_0013 gadayÃbhihate gÃtre k«aïena rudhirok«itau 09,056.003d@003_0014 prek«aïÅyatarÃv ÃstÃæ pu«pitÃv iva kiæÓukau 09,056.003d@003_0015 gadayà dhÃrtarëÂreïa savye pÃrÓve bh­ÓÃhata÷ 09,056.003d@003_0016 bhÅmaseno mahÃbÃhur na cacÃlÃcalo yathà 09,056.003d@003_0017 tadà bhÅmagadÃvegais tìyamÃno muhur muhu÷ 09,056.003d@003_0018 kaÂitvÃn mocayÃm Ãsa du«ÂahastÅva hastipam 09,056.003d@003_0019 ÓuÓruve dik«u sarvÃsu tayo÷ puru«asiæhayo÷ 09,056.003d@003_0020 gadÃnipÃtasaæhrÃdo vajrayor iva nisvana÷ 09,056.003d@003_0021 abhih­tya mahÃvÅryau niv­tya tu mahÃgadau 09,056.003d@003_0022 punar uttamamÃrgasthau maï¬alÃni viceratu÷ 09,056.003d@003_0023 tadÃnyonyam abhidrutya sthitau vÅrau mahÃgadau 09,056.003d@003_0024 udyamya lohadaï¬ÃbhyÃæ tìyamÃnau hi petatu÷ 09,056.003d@003_0025 punar utpatya vegena maï¬alÃni viceratu÷ 09,056.003d@003_0026 kriyÃviÓe«abalinau darÓayÃm Ãsatus tadà 09,056.003d@003_0027 abhyudyatagadau vÅrau saÓ­ÇgÃv iva parvatau 09,056.003d@003_0028 tÃv Ãjaghnatur anyonyaæ yathà bhÆmicale 'calau 09,056.003d@003_0029 tau parasparasaævegÃd gadÃbhyÃæ bh­Óam Ãhatau 09,056.003d@003_0030 yugapat petatur vÅrau tathÃlak«ya samutthitau 09,056.003d@003_0031 bh­Óaæ marmasv abhihatÃv ubhÃv ÃstÃæ suvihvalau 09,056.003d@003_0032 tau parasparasaæghar«au prek«atÃæ hi mahÃbalau 09,056.004a rudhirok«itasarvÃÇgau gadÃhastau manasvinau 09,056.004c dad­ÓÃte mahÃtmÃnau pu«pitÃv iva kiæÓukau 09,056.005a tathà tasmin mahÃyuddhe vartamÃne sudÃruïe 09,056.005c khadyotasaæghair iva khaæ darÓanÅyaæ vyarocata 09,056.006a tathà tasmin vartamÃne saækule tumule bh­Óam 09,056.006b*0326_01 saægrÃme dÃruïe tÃta subh­Óaæ krodhasaæyutau 09,056.006c ubhÃv api pariÓrÃntau yudhyamÃnÃv ariædamau 09,056.007a tau muhÆrtaæ samÃÓvasya punar eva paraætapau 09,056.007c abhyahÃrayatÃæ tatra saæprag­hya gade Óubhe 09,056.008a tau tu d­«Âvà mahÃvÅryau samÃÓvastau narar«abhau 09,056.008c balinau vÃraïau yadvad vÃÓitÃrthe madotkaÂau 09,056.009a apÃravÅryau saæprek«ya prag­hÅtagadÃv ubhau 09,056.009c vismayaæ paramaæ jagmur devagandharvadÃnavÃ÷ 09,056.010a prag­hÅtagadau d­«Âvà duryodhanav­kodarau 09,056.010c saæÓaya÷ sarvabhÆtÃnÃæ vijaye samapadyata 09,056.011a samÃgamya tato bhÆyo bhrÃtarau balinÃæ varau 09,056.011c anyonyasyÃntaraprepsÆ pracakrÃte 'ntaraæ prati 09,056.012a yamadaï¬opamÃæ gurvÅm indrÃÓanim ivodyatÃm 09,056.012c dad­Óu÷ prek«akà rÃjan raudrÅæ viÓasanÅæ gadÃm 09,056.013a Ãvidhyato gadÃæ tasya bhÅmasenasya saæyuge 09,056.013c Óabda÷ sutumulo ghoro muhÆrtaæ samapadyata 09,056.014a Ãvidhyantam abhiprek«ya dhÃrtarëÂro 'tha pÃï¬avam 09,056.014c gadÃm alaghuvegÃæ tÃæ vismita÷ saæbabhÆva ha 09,056.015a caraæÓ ca vividhÃn mÃrgÃn maï¬alÃni ca bhÃrata 09,056.015c aÓobhata tadà vÅro bhÆya eva v­kodara÷ 09,056.016a tau parasparam ÃsÃdya yat tÃv anyonyarak«aïe 09,056.016c mÃrjÃrÃv iva bhak«Ãrthe tatak«Ãte muhur muhu÷ 09,056.017a acarad bhÅmasenas tu mÃrgÃn bahuvidhÃæs tathà 09,056.017c maï¬alÃni vicitrÃïi sthÃnÃni vividhÃni ca 09,056.018a gomÆtrikÃïi citrÃïi gatapratyÃgatÃni ca 09,056.018c parimok«aæ prahÃrÃïÃæ varjanaæ paridhÃvanam 09,056.019a abhidravaïam Ãk«epam avasthÃnaæ savigraham 09,056.019c parÃvartanasaævartam avaplutam athÃplutam 09,056.019e upanyastam apanyastaæ gadÃyuddhaviÓÃradau 09,056.020a evaæ tau vicarantau tu nyaghnatÃæ vai parasparam 09,056.020c va¤cayantau punaÓ caiva ceratu÷ kurusattamau 09,056.021a vikrŬantau subalinau maï¬alÃni praceratu÷ 09,056.021c gadÃhastau tatas tau tu maï¬alÃvasthitau balÅ 09,056.022a dak«iïaæ maï¬alaæ rÃjan dhÃrtarëÂro 'bhyavartata 09,056.022c savyaæ tu maï¬alaæ tatra bhÅmaseno 'bhyavartata 09,056.023a tathà tu caratas tasya bhÅmasya raïamÆrdhani 09,056.023c duryodhano mahÃrÃja pÃrÓvadeÓe 'bhyatìayat 09,056.024a Ãhatas tu tadà bhÅmas tava putreïa bhÃrata 09,056.024c Ãvidhyata gadÃæ gurvÅæ prahÃraæ tam acintayan 09,056.025a indrÃÓanisamÃæ ghorÃæ yamadaï¬am ivodyatÃm 09,056.025c dad­Óus te mahÃrÃja bhÅmasenasya tÃæ gadÃm 09,056.026a Ãvidhyantaæ gadÃæ d­«Âvà bhÅmasenaæ tavÃtmaja÷ 09,056.026c samudyamya gadÃæ ghorÃæ pratyavidhyad ariædama÷ 09,056.026d*0327_01 yamadaï¬anibhÃæ rÃjan ghorÃæ prati ariædama÷ 09,056.027a gadÃmÃrutavegena tava putrasya bhÃrata 09,056.027c Óabda ÃsÅt sutumulas tejaÓ ca samajÃyata 09,056.027d*0328_01 Óabda ÃsÅn mahÃæs tatra tumulo lomahar«aïa÷ 09,056.028a sa caran vividhÃn mÃrgÃn maï¬alÃni ca bhÃgaÓa÷ 09,056.028c samaÓobhata tejasvÅ bhÆyo bhÅmÃt suyodhana÷ 09,056.029a Ãviddhà sarvavegena bhÅmena mahatÅ gadà 09,056.029c sadhÆmaæ sÃrci«aæ cÃgniæ mumocogrà mahÃsvanà 09,056.029d*0329_01 udvamac cÃrci«o vahniæ sasphuliÇgaæ samantata÷ 09,056.030a ÃdhÆtÃæ bhÅmasenena gadÃæ d­«Âvà suyodhana÷ 09,056.030c adrisÃramayÅæ gurvÅm Ãvidhyan bahv aÓobhata 09,056.031a gadÃmÃrutavegaæ hi d­«Âvà tasya mahÃtmana÷ 09,056.031c bhayaæ viveÓa pÃï¬Æn vai sarvÃn eva sasomakÃn 09,056.032a tau darÓayantau samare yuddhakrŬÃæ samantata÷ 09,056.032c gadÃbhyÃæ sahasÃnyonyam Ãjaghnatur ariædamau 09,056.033a tau parasparam ÃsÃdya daæ«ÂrÃbhyÃæ dviradau yathà 09,056.033c aÓobhetÃæ mahÃrÃja Óoïitena pariplutau 09,056.034a evaæ tad abhavad yuddhaæ ghorarÆpam asaæv­tam 09,056.034c pariv­tte 'hani krÆraæ v­travÃsavayor iva 09,056.035a d­«Âvà vyavasthitaæ bhÅmaæ tava putro mahÃbala÷ 09,056.035c caraæÓ citratarÃn mÃrgÃn kaunteyam abhidudruve 09,056.036a tasya bhÅmo mahÃvegÃæ jÃmbÆnadapari«k­tÃm 09,056.036c abhikruddhasya kruddhas tu tìayÃm Ãsa tÃæ gadÃm 09,056.037a savisphuliÇgo nirhrÃdas tayos tatrÃbhighÃtaja÷ 09,056.037c prÃdurÃsÅn mahÃrÃja s­«Âayor vajrayor iva 09,056.038a vegavatyà tayà tatra bhÅmasenapramuktayà 09,056.038c nipatantyà mahÃrÃja p­thivÅ samakampata 09,056.039a tÃæ nÃm­«yata kauravyo gadÃæ pratihatÃæ raïe 09,056.039c matto dvipa iva kruddha÷ pratiku¤jaradarÓanÃt 09,056.040a sa savyaæ maï¬alaæ rÃjann udbhrÃmya k­taniÓcaya÷ 09,056.040c Ãjaghne mÆrdhni kaunteyaæ gadayà bhÅmavegayà 09,056.041a tayà tv abhihato bhÅma÷ putreïa tava pÃï¬ava÷ 09,056.041c nÃkampata mahÃrÃja tad adbhutam ivÃbhavat 09,056.042a ÃÓcaryaæ cÃpi tad rÃjan sarvasainyÃny apÆjayan 09,056.042c yad gadÃbhihato bhÅmo nÃkampata padÃt padam 09,056.043a tato gurutarÃæ dÅptÃæ gadÃæ hemapari«k­tÃm 09,056.043c duryodhanÃya vyas­jad bhÅmo bhÅmaparÃkrama÷ 09,056.044a taæ prahÃram asaæbhrÃnto lÃghavena mahÃbala÷ 09,056.044c moghaæ duryodhanaÓ cakre tatrÃbhÆd vismayo mahÃn 09,056.045a sà tu moghà gadà rÃjan patantÅ bhÅmacodità 09,056.045c cÃlayÃm Ãsa p­thivÅæ mahÃnirghÃtanisvanà 09,056.046a ÃsthÃya kauÓikÃn mÃrgÃn utpatan sa puna÷ puna÷ 09,056.046b*0330_01 gadÃnipÃtaæ kriyayà moghaæ cakre sutas tava 09,056.046b*0330_02 sa gadÃvarjitaæ d­«Âvà bhÅmasenam upÃdravat 09,056.046b*0330_03 so 'gacchac calito rÃjan kaunteyas trirathÃntaram 09,056.046c gadÃnipÃtaæ praj¤Ãya bhÅmasenam ava¤cayat 09,056.047a va¤cayitvà tathà bhÅmaæ gadayà kurusattama÷ 09,056.047c tìayÃm Ãsa saækruddho vak«odeÓe mahÃbala÷ 09,056.048a gadayÃbhihato bhÅmo muhyamÃno mahÃraïe 09,056.048c nÃbhyamanyata kartavyaæ putreïÃbhyÃhatas tava 09,056.049a tasmiæs tathà vartamÃne rÃjan somakapÃï¬avÃ÷ 09,056.049c bh­Óopahatasaækalpà nah­«Âamanaso 'bhavan 09,056.050a sa tu tena prahÃreïa mÃtaÇga iva ro«ita÷ 09,056.050c hastivad dhastisaækÃÓam abhidudrÃva te sutam 09,056.051a tatas tu rabhaso bhÅmo gadayà tanayaæ tava 09,056.051c abhidudrÃva vegena siæho vanagajaæ yathà 09,056.052a upas­tya tu rÃjÃnaæ gadÃmok«aviÓÃrada÷ 09,056.052c Ãvidhyata gadÃæ rÃjan samuddiÓya sutaæ tava 09,056.053a atìayad bhÅmasena÷ pÃrÓve duryodhanaæ tadà 09,056.053c sa vihvala÷ prahÃreïa jÃnubhyÃm agaman mahÅm 09,056.054a tasmiæs tu bharataÓre«Âhe jÃnubhyÃm avanÅæ gate 09,056.054c udati«Âhat tato nÃda÷ s­¤jayÃnÃæ jagatpate 09,056.055a te«Ãæ tu ninadaæ Órutvà s­¤jayÃnÃæ narar«abha÷ 09,056.055c amar«Ãd bharataÓre«Âha putras te samakupyata 09,056.056a utthÃya tu mahÃbÃhu÷ kruddho nÃga iva Óvasan 09,056.056c didhak«ann iva netrÃbhyÃæ bhÅmasenam avaik«ata 09,056.057a tata÷ sa bharataÓre«Âho gadÃpÃïir abhidravat 09,056.057c pramathi«yann iva Óiro bhÅmasenasya saæyuge 09,056.058a sa mahÃtmà mahÃtmÃnaæ bhÅmaæ bhÅmaparÃkrama÷ 09,056.058c atìayac chaÇkhadeÓe sa cacÃlÃcalopama÷ 09,056.059a sa bhÆya÷ ÓuÓubhe pÃrthas tìito gadayà raïe 09,056.059c udbhinnarudhiro rÃjan prabhinna iva ku¤jara÷ 09,056.059d*0331_01 sa saækruddho mahÃrÃja bhÅmo bhÅmaparÃkrama÷ 09,056.060a tato gadÃæ vÅrahaïÅm ayasmayÅæ; prag­hya vajrÃÓanitulyanisvanÃm 09,056.060c atìayac chatrum amitrakarÓano; balena vikramya dhanaæjayÃgraja÷ 09,056.061a sa bhÅmasenÃbhihatas tavÃtmaja÷; papÃta saækampitadehabandhana÷ 09,056.061c supu«pito mÃrutavegatìito; mahÃvane sÃla ivÃvaghÆrïita÷ 09,056.062a tata÷ praïedur jah­«uÓ ca pÃï¬avÃ÷; samÅk«ya putraæ patitaæ k«itau tava 09,056.062c tata÷ sutas te pratilabhya cetanÃæ; samutpapÃta dvirado yathà hradÃt 09,056.063a sa pÃrthivo nityam amar«itas tadÃ; mahÃratha÷ Óik«itavat paribhraman 09,056.063c atìayat pÃï¬avam agrata÷ sthitaæ; sa vihvalÃÇgo jagatÅm upÃsp­Óat 09,056.064a sa siæhanÃdÃn vinanÃda kauravo; nipÃtya bhÆmau yudhi bhÅmam ojasà 09,056.064c bibheda caivÃÓanitulyatejasÃ; gadÃnipÃtena ÓarÅrarak«aïam 09,056.065a tato 'ntarik«e ninado mahÃn abhÆd; divaukasÃm apsarasÃæ ca nedu«Ãm 09,056.065c papÃta coccair amarapraveritaæ; vicitrapu«potkaravar«am uttamam 09,056.066a tata÷ parÃn ÃviÓad uttamaæ bhayaæ; samÅk«ya bhÆmau patitaæ narottamam 09,056.066c ahÅyamÃnaæ ca balena kauravaæ; niÓamya bhedaæ ca d­¬hasya varmaïa÷ 09,056.067a tato muhÆrtÃd upalabhya cetanÃæ; pram­jya vaktraæ rudhirÃrdram Ãtmana÷ 09,056.067c dh­tiæ samÃlambya viv­ttalocano; balena saæstabhya v­kodara÷ sthita÷ 09,056.067d*0332_01 tato yamau yamasad­Óau parÃkrame 09,056.067d*0332_02 sapÃr«ata÷ ÓinitanayaÓ ca vÅryavÃn 09,056.067d*0332_03 samÃhvayann aham aham ity abhitvaraæs 09,056.067d*0332_04 tavÃtmajaæ samabhiyayur vadhai«iïa÷ 09,056.067d*0332_05 nig­hya tÃn punar api pÃï¬avo balÅ 09,056.067d*0332_06 tavÃtmajaæ svayam abhigamya kÃlavat 09,056.067d*0332_07 cacÃra ca vyapagatakhedavepathu÷ 09,056.067d*0332_08 sureÓvaro namucim ivottamaæ raïe 09,057.001 saæjaya uvÃca 09,057.001a samudÅrïaæ tato d­«Âvà saægrÃmaæ kurumukhyayo÷ 09,057.001c athÃbravÅd arjunas tu vÃsudevaæ yaÓasvinam 09,057.002a anayor vÅrayor yuddhe ko jyÃyÃn bhavato mata÷ 09,057.002c kasya và ko guïo bhÆyÃn etad vada janÃrdana 09,057.003 vÃsudeva uvÃca 09,057.003a upadeÓo 'nayos tulyo bhÅmas tu balavattara÷ 09,057.003c k­tayatnataras tv e«a dhÃrtarëÂro v­kodarÃt 09,057.004a bhÅmasenas tu dharmeïa yudhyamÃno na je«yati 09,057.004c anyÃyena tu yudhyan vai hanyÃd e«a suyodhanam 09,057.005a mÃyayà nirjità devair asurà iti na÷ Órutam 09,057.005c virocanaÓ ca Óakreïa mÃyayà nirjita÷ sakhe 09,057.005e mÃyayà cÃk«ipat tejo v­trasya balasÆdana÷ 09,057.005f*0333_01 tasmÃn mÃyÃmayaæ bhÅma Ãti«Âhatu parÃkramam 09,057.005f*0334_01 karotu bhÅma÷ samayaæ balam ÃsthÃya vÅryavÃn 09,057.006a pratij¤Ãtaæ tu bhÅmena dyÆtakÃle dhanaæjaya 09,057.006c ÆrÆ bhetsyÃmi te saækhye gadayeti suyodhanam 09,057.007a so 'yaæ pratij¤Ãæ tÃæ cÃpi pÃrayitvÃrikarÓana÷ 09,057.007c mÃyÃvinaæ ca rÃjÃnaæ mÃyayaiva nik­ntatu 09,057.008a yady e«a balam ÃsthÃya nyÃyena prahari«yati 09,057.008c vi«amasthas tato rÃjà bhavi«yati yudhi«Âhira÷ 09,057.009a punar eva ca vak«yÃmi pÃï¬avedaæ nibodha me 09,057.009c dharmarÃjÃparÃdhena bhayaæ na÷ punarÃgatam 09,057.010a k­tvà hi sumahat karma hatvà bhÅ«mamukhÃn kurÆn 09,057.010c jaya÷ prÃpto yaÓaÓ cÃgryaæ vairaæ ca pratiyÃtitam 09,057.010e tad evaæ vijaya÷ prÃpta÷ puna÷ saæÓayita÷ k­ta÷ 09,057.011a abuddhir e«Ã mahatÅ dharmarÃjasya pÃï¬ava 09,057.011c yad ekavijaye yuddhaæ païitaæ k­tam Åd­Óam 09,057.011e suyodhana÷ k­tÅ vÅra ekÃyanagatas tathà 09,057.012a api coÓanasà gÅta÷ ÓrÆyate 'yaæ purÃtana÷ 09,057.012c Ólokas tattvÃrthasahitas tan me nigadata÷ Ó­ïu 09,057.012d*0335_01 asminn arthe purÃïo 'yaæ Óloko 'pi niyata÷ kila 09,057.012d*0335_02 ÓrutaÓ coÓanasà gÅta÷ satÃæ nÅtividÃæ mata÷ 09,057.013a punarÃvartamÃnÃnÃæ bhagnÃnÃæ jÅvitai«iïÃm 09,057.013c bhetavyam ariÓe«ÃïÃm ekÃyanagatà hi te 09,057.013d*0336_01 sÃhasotpatitÃnÃæ ca nirÃÓÃnÃæ ca jÅvite 09,057.013d*0336_02 na Óakyam agrata÷ sthÃtuæ ÓakreïÃpi dhanaæjaya 09,057.014a suyodhanam imaæ bhagnaæ hatasainyaæ hradaæ gatam 09,057.014c parÃjitaæ vanaprepsuæ nirÃÓaæ rÃjyalambhane 09,057.015a ko nv e«a saæyuge prÃj¤a÷ punar dvaædve samÃhvayet 09,057.015c api vo nirjitaæ rÃjyaæ na hareta suyodhana÷ 09,057.016a yas trayodaÓavar«Ãïi gadayà k­taniÓrama÷ 09,057.016c caraty Ærdhvaæ ca tiryak ca bhÅmasenajighÃæsayà 09,057.017a evaæ cen na mahÃbÃhur anyÃyena hani«yati 09,057.017c e«a va÷ kauravo rÃjà dhÃrtarëÂro bhavi«yati 09,057.018a dhanaæjayas tu Órutvaitat keÓavasya mahÃtmana÷ 09,057.018c prek«ato bhÅmasenasya hastenorum atìayat 09,057.019a g­hya saæj¤Ãæ tato bhÅmo gadayà vyacarad raïe 09,057.019c maï¬alÃni vicitrÃïi yamakÃnÅtarÃïi ca 09,057.020a dak«iïaæ maï¬alaæ savyaæ gomÆtrakam athÃpi ca 09,057.020c vyacarat pÃï¬avo rÃjann ariæ saæmohayann iva 09,057.021a tathaiva tava putro 'pi gadÃmÃrgaviÓÃrada÷ 09,057.021c vyacaral laghu citraæ ca bhÅmasenajighÃæsayà 09,057.022a Ãdhunvantau gade ghore candanÃgarurÆ«ite 09,057.022c vairasyÃntaæ parÅpsantau raïe kruddhÃv ivÃntakau 09,057.023a anyonyaæ tau jighÃæsantau pravÅrau puru«ar«abhau 09,057.023c yuyudhÃte garutmantau yathà nÃgÃmi«ai«iïau 09,057.024a maï¬alÃni vicitrÃïi carator n­pabhÅmayo÷ 09,057.024c gadÃsaæpÃtajÃs tatra prajaj¤u÷ pÃvakÃrci«a÷ 09,057.025a samaæ praharatos tatra ÓÆrayor balinor m­dhe 09,057.025c k«ubdhayor vÃyunà rÃjan dvayor iva samudrayo÷ 09,057.026a tayo÷ praharatos tulyaæ mattaku¤jarayor iva 09,057.026c gadÃnirghÃtasaæhrÃda÷ prahÃrÃïÃm ajÃyata 09,057.027a tasmiæs tadà saæprahÃre dÃruïe saækule bh­Óam 09,057.027c ubhÃv api pariÓrÃntau yudhyamÃnÃv ariædamau 09,057.028a tau muhÆrtaæ samÃÓvasya punar eva paraætapau 09,057.028c abhyahÃrayatÃæ kruddhau prag­hya mahatÅ gade 09,057.029a tayo÷ samabhavad yuddhaæ ghorarÆpam asaæv­tam 09,057.029c gadÃnipÃtai rÃjendra tak«ator vai parasparam 09,057.030a vyÃyÃmapradrutau tau tu v­«abhÃk«au tarasvinau 09,057.030c anyonyaæ jaghnatur vÅrau paÇkasthau mahi«Ãv iva 09,057.031a jarjarÅk­tasarvÃÇgau rudhireïÃbhisaæplutau 09,057.031c dad­ÓÃte himavati pu«pitÃv iva kiæÓukau 09,057.032a duryodhanena pÃrthas tu vivare saæpradarÓite 09,057.032c Å«ad utsmayamÃnas tu sahasà prasasÃra ha 09,057.033a tam abhyÃÓagataæ prÃj¤o raïe prek«ya v­kodara÷ 09,057.033c avÃk«ipad gadÃæ tasmai vegena mahatà balÅ 09,057.034a avak«epaæ tu taæ d­«Âvà putras tava viÓÃæ pate 09,057.034c apÃsarpat tata÷ sthÃnÃt sà moghà nyapatad bhuvi 09,057.035a mok«ayitvà prahÃraæ taæ sutas tava sa saæbhramÃt 09,057.035c bhÅmasenaæ ca gadayà prÃharat kurusattama÷ 09,057.036a tasya vi«yandamÃnena rudhireïÃmitaujasa÷ 09,057.036b*0337_01 samÃplutasya bhÅmasya krodharaktek«aïasya ca 09,057.036c prahÃragurupÃtÃc ca mÆrcheva samajÃyata 09,057.037a duryodhanas taæ ca veda pŬitaæ pÃï¬avaæ raïe 09,057.037c dhÃrayÃm Ãsa bhÅmo 'pi ÓarÅram atipŬitam 09,057.038a amanyata sthitaæ hy enaæ prahari«yantam Ãhave 09,057.038c ato na prÃharat tasmai punar eva tavÃtmaja÷ 09,057.039a tato muhÆrtam ÃÓvasya duryodhanam avasthitam 09,057.039c vegenÃbhyadravad rÃjan bhÅmasena÷ pratÃpavÃn 09,057.040a tam Ãpatantaæ saæprek«ya saærabdham amitaujasam 09,057.040c mogham asya prahÃraæ taæ cikÅr«ur bharatar«abha 09,057.041a avasthÃne matiæ k­tvà putras tava mahÃmanÃ÷ 09,057.041c iye«otpatituæ rÃjaæÓ chalayi«yan v­kodaram 09,057.042a abudhyad bhÅmasenas tad rÃj¤as tasya cikÅr«itam 09,057.042c athÃsya samabhidrutya samutkramya ca siæhavat 09,057.043a s­tyà va¤cayato rÃjan punar evotpati«yata÷ 09,057.043c ÆrubhyÃæ prÃhiïod rÃjan gadÃæ vegena pÃï¬ava÷ 09,057.044a sà vajrani«pe«asamà prahità bhÅmakarmaïà 09,057.044c ÆrÆ duryodhanasyÃtha babha¤ja priyadarÓanau 09,057.045a sa papÃta naravyÃghro vasudhÃm anunÃdayan 09,057.045c bhagnorur bhÅmasenena putras tava mahÅpate 09,057.046a vavur vÃtÃ÷ sanirghÃtÃ÷ pÃæsuvar«aæ papÃta ca 09,057.046c cacÃla p­thivÅ cÃpi sav­k«ak«upaparvatà 09,057.047a tasmin nipatite vÅre patyau sarvamahÅk«itÃm 09,057.047c mahÃsvanà punar dÅptà sanirghÃtà bhayaækarÅ 09,057.047e papÃta colkà mahatÅ patite p­thivÅpatau 09,057.048a tathà Óoïitavar«aæ ca pÃæsuvar«aæ ca bhÃrata 09,057.048c vavar«a maghavÃæs tatra tava putre nipÃtite 09,057.049a yak«ÃïÃæ rÃk«asÃnÃæ ca piÓÃcÃnÃæ tathaiva ca 09,057.049c antarik«e mahÃnÃda÷ ÓrÆyate bharatar«abha 09,057.050a tena Óabdena ghoreïa m­gÃïÃm atha pak«iïÃm 09,057.050c jaj¤e ghoratama÷ Óabdo bahÆnÃæ sarvatodiÓam 09,057.051a ye tatra vÃjina÷ Óe«Ã gajÃÓ ca manujai÷ saha 09,057.051c mumucus te mahÃnÃdaæ tava putre nipÃtite 09,057.052a bherÅÓaÇkham­daÇgÃnÃm abhavac ca svano mahÃn 09,057.052c antarbhÆmigataÓ caiva tava putre nipÃtite 09,057.053a bahupÃdair bahubhujai÷ kabandhair ghoradarÓanai÷ 09,057.053c n­tyadbhir bhayadair vyÃptà diÓas tatrÃbhavan n­pa 09,057.054a dhvajavanto 'stravantaÓ ca Óastravantas tathaiva ca 09,057.054c prÃkampanta tato rÃjaæs tava putre nipÃtite 09,057.055a hradÃ÷ kÆpÃÓ ca rudhiram udvemur n­pasattama 09,057.055c nadyaÓ ca sumahÃvegÃ÷ pratisrotovahÃbhavan 09,057.056a pulliÇgà iva nÃryas tu strÅliÇgÃ÷ puru«Ãbhavan 09,057.056c duryodhane tadà rÃjan patite tanaye tava 09,057.057a d­«Âvà tÃn adbhutotpÃtÃn päcÃlÃ÷ pÃï¬avai÷ saha 09,057.057b*0338_01 s­¤jayÃÓ ca mahÃrÃja sarva eva mahÃrathÃ÷ 09,057.057c Ãvignamanasa÷ sarve babhÆvur bharatar«abha 09,057.057d*0339_01 prah­«ÂamanasaÓ cÃsan pÃï¬avÃ÷ s­¤jayai÷ saha 09,057.058a yayur devà yathÃkÃmaæ gandharvÃpsarasas tathà 09,057.058c kathayanto 'dbhutaæ yuddhaæ sutayos tava bhÃrata 09,057.059a tathaiva siddhà rÃjendra tathà vÃtikacÃraïÃ÷ 09,057.059c narasiæhau praÓaæsantau viprajagmur yathÃgatam 09,058.001 saæjaya uvÃca 09,058.001a taæ pÃtitaæ tato d­«Âvà mahÃÓÃlam ivodgatam 09,058.001c prah­«Âamanasa÷ sarve babhÆvus tatra pÃï¬avÃ÷ 09,058.002a unmattam iva mÃtaÇgaæ siæhena vinipÃtitam 09,058.002c dad­Óur h­«ÂaromÃïa÷ sarve te cÃpi somakÃ÷ 09,058.003a tato duryodhanaæ hatvà bhÅmasena÷ pratÃpavÃn 09,058.003c patitaæ kauravendraæ tam upagamyedam abravÅt 09,058.003d*0340_01 v­kodaro mahÃrÃja vÃkÓalyam atidu÷saham 09,058.004a gaur gaur iti purà manda draupadÅm ekavÃsasam 09,058.004c yat sabhÃyÃæ hasann asmÃæs tadà vadasi durmate 09,058.004e tasyÃvahÃsasya phalam adya tvaæ samavÃpnuhi 09,058.005a evam uktvà sa vÃmena padà maulim upÃsp­Óat 09,058.005c ÓiraÓ ca rÃjasiæhasya pÃdena samalo¬ayat 09,058.006a tathaiva krodhasaærakto bhÅma÷ parabalÃrdana÷ 09,058.006c punar evÃbravÅd vÃkyaæ yat tac ch­ïu narÃdhipa 09,058.007a ye 'smÃn puro 'pan­tyanta punar gaur iti gaur iti 09,058.007c tÃn vayaæ pratin­tyÃma÷ punar gaur iti gaur iti 09,058.008a nÃsmÃkaæ nik­tir vahnir nÃk«adyÆtaæ na va¤canà 09,058.008b*0341_01 na ÓÃÂhyaæ naiva no mÃyà yathÃsya sudurÃtmana÷ 09,058.008c svabÃhubalam ÃÓritya prabÃdhÃmo vayaæ ripÆn 09,058.009a so 'vÃpya vairasya parasya pÃraæ; v­kodara÷ prÃha Óanai÷ prahasya 09,058.009c yudhi«Âhiraæ keÓavas­¤jayÃæÓ ca; dhanaæjayaæ mÃdravatÅsutau ca 09,058.010a rajasvalÃæ draupadÅm Ãnayan ye; ye cÃpy akurvanta sadasy avastrÃm 09,058.010c tÃn paÓyadhvaæ pÃï¬avair dhÃrtarëÂrÃn; raïe hatÃæs tapasà yÃj¤asenyÃ÷ 09,058.011a ye na÷ purà «aï¬hatilÃn avocan; krÆrà rÃj¤o dh­tarëÂrasya putrÃ÷ 09,058.011c te no hatÃ÷ sagaïÃ÷ sÃnubandhÃ÷; kÃmaæ svargaæ narakaæ và vrajÃma÷ 09,058.012a punaÓ ca rÃj¤a÷ patitasya bhÆmau; sa tÃæ gadÃæ skandhagatÃæ nirÅk«ya 09,058.012c vÃmena pÃdena Óira÷ pram­dya; duryodhanaæ naik­tikety avocat 09,058.013a h­«Âena rÃjan kurupÃrthivasya; k«udrÃtmanà bhÅmasenena pÃdam 09,058.013c d­«Âvà k­taæ mÆrdhani nÃbhyanandan; dharmÃtmÃna÷ somakÃnÃæ prabarhÃ÷ 09,058.014a tava putraæ tathà hatvà katthamÃnaæ v­kodaram 09,058.014c n­tyamÃnaæ ca bahuÓo dharmarÃjo 'bravÅd idam 09,058.014d*0342_01 gato 'si vairasyÃn­ïyaæ pratij¤Ã pÆrità tvayà 09,058.014d*0342_02 ÓubhenaivÃÓubhenÃtha karmaïà viramÃdhunà 09,058.015a mà Óiro 'sya padà mardÅr mà dharmas te 'tyagÃn mahÃn 09,058.015a*0343_01 **** **** ekÃdaÓacamÆpate÷ 09,058.015a*0343_02 pa¤cÃnÃm api yo bhartà na sà prak­tir mÃnu«Å 09,058.015c rÃjà j¤Ãtir hataÓ cÃyaæ naitan nyÃyyaæ tavÃnagha 09,058.015d*0344_01 Ãgacchet tvÃæ mahÃbÃho vÃcyaæ cÃdharmasaæhitam 09,058.015d*0344_02 mà Óiro 'sya padà m­dnà ekÃdaÓacamÆpate÷ 09,058.015d*0344_03 na naÓyetÃæ ca dharmasya tyÃgÃt kÅrtir mahad yaÓa÷ 09,058.015d*0344_04 nihatasya padÃghÃto naitan nyÃyyaæ tavÃnagha 09,058.015d*0345_01 ekÃdaÓacamÆnÃthaæ kurÆïÃm adhipaæ tathà 09,058.015d*0345_02 mà sprÃk«År bhÅma pÃdena rÃjÃnaæ j¤Ãtim eva ca 09,058.015d*0345_03 hatabandhur hatÃmÃtyo bhra«Âasainyo hato m­dhe 09,058.015d*0345_04 sarvÃkÃreïa Óocyo 'yaæ nÃvahÃsyo 'yam ÅÓvara÷ 09,058.016a vidhvasto 'yaæ hatÃmÃtyo hatabhrÃtà hatapraja÷ 09,058.016c utsannapiï¬o bhrÃtà ca naitan nyÃyyaæ k­taæ tvayà 09,058.017a dhÃrmiko bhÅmaseno 'sÃv ity Ãhus tvÃæ purà janÃ÷ 09,058.017c sa kasmÃd bhÅmasena tvaæ rÃjÃnam adhiti«Âhasi 09,058.018a d­«Âvà duryodhanaæ rÃjà kuntÅputras tathÃgatam 09,058.018c netrÃbhyÃm aÓrupÆrïÃbhyÃm idaæ vacanam abravÅt 09,058.018d*0346_01 ity uktvà bhÅmasenaæ tu sÃÓrukaïÂho yudhi«Âhira÷ 09,058.018d*0346_02 upas­tyÃbravÅd dÅno duryodhanam ariædamam 09,058.018d*0347_01 tÃta manyur na te kÃryo nÃtmà Óocyas tvayà tathà 09,058.018d*0347_02 nÆnaæ pÆrvak­taæ karma sughoram anubhÆyate 09,058.019a nÆnam etad balavatà dhÃtrÃdi«Âaæ mahÃtmanà 09,058.019c yad vayaæ tvÃæ jighÃæsÃmas tvaæ cÃsmÃn kurusattama 09,058.020a Ãtmano hy aparÃdhena mahad vyasanam Åd­Óam 09,058.020c prÃptavÃn asi yal lobhÃn madÃd bÃlyÃc ca bhÃrata 09,058.021a ghÃtayitvà vayasyÃæÓ ca bhrÃtÌn atha pitÌæs tathà 09,058.021c putrÃn pautrÃæs tathÃcÃryÃæs tato 'si nidhanaæ gata÷ 09,058.022a tavÃparÃdhÃd asmÃbhir bhrÃtaras te mahÃrathÃ÷ 09,058.022b*0348_01 Ãtmà na ÓocanÅyas te ÓlÃghyo m­tyus tavÃnagha 09,058.022b*0348_02 vayam evÃdhunà ÓocyÃ÷ sarvÃvasthÃsu kaurava 09,058.022b*0348_03 k­païaæ vartayi«yÃmas tair hÅnà bandhubhi÷ priyai÷ 09,058.022b*0348_04 bhrÃtÌïÃæ caiva putrÃïÃæ tathà vai ÓokavihvalÃ÷ 09,058.022b*0348_05 kathaæ drak«yÃmi vidhavà vadhÆ÷ ÓokapariplutÃ÷ 09,058.022b*0348_06 tvam eka÷ susthito rÃjan svarge te nilayo dhruva÷ 09,058.022b*0348_07 vayaæ narakasaæj¤Ã vai du÷khaæ bhok«yÃma dÃruïam 09,058.022c nihatà j¤ÃtayaÓ cÃnye di«Âaæ manye duratyayam 09,058.023a snu«ÃÓ ca prasnu«ÃÓ caiva dh­tarëÂrasya vihvalÃ÷ 09,058.023c garhayi«yanti no nÆnaæ vidhavÃ÷ ÓokakarÓitÃ÷ 09,058.024a evam uktvà sudu÷khÃrto niÓaÓvÃsa sa pÃrthiva÷ 09,058.024c vilalÃpa ciraæ cÃpi dharmaputro yudhi«Âhira÷ 09,058.024d*0349_01 vilalÃpa mahÅyÃn sa÷ prak­tyà karuïÃpara÷ 09,059.001 dh­tarëÂra uvÃca 09,059.001a adharmeïa hataæ d­«Âvà rÃjÃnaæ mÃdhavottama÷ 09,059.001c kim abravÅt tadà sÆta baladevo mahÃbala÷ 09,059.002a gadÃyuddhaviÓe«aj¤o gadÃyuddhaviÓÃrada÷ 09,059.002c k­tavÃn rauhiïeyo yat tan mamÃcak«va saæjaya 09,059.003 saæjaya uvÃca 09,059.003a Óirasy abhihataæ d­«Âvà bhÅmasenena te sutam 09,059.003c rÃma÷ praharatÃæ Óre«ÂhaÓ cukrodha balavad balÅ 09,059.004a tato madhye narendrÃïÃm ÆrdhvabÃhur halÃyudha÷ 09,059.004c kurvann Ãrtasvaraæ ghoraæ dhig dhig bhÅmety uvÃca ha 09,059.005a aho dhig yad adho nÃbhe÷ prah­taæ Óuddhavikrame 09,059.005c naitad d­«Âaæ gadÃyuddhe k­tavÃn yad v­kodara÷ 09,059.006a adho nÃbhyà na hantavyam iti ÓÃstrasya niÓcaya÷ 09,059.006c ayaæ tv aÓÃstravin mƬha÷ svacchandÃt saæpravartate 09,059.007a tasya tat tad bruvÃïasya ro«a÷ samabhavan mahÃn 09,059.007b*0350_01 tato rÃjÃnam Ãlokya ro«asaæraktalocana÷ 09,059.007b*0350_02 baladevo mahÃrÃja tato vacanam abravÅt 09,059.007b*0350_03 na cai«a patita÷ k­«ïa kevalaæ matsamo 'sama÷ 09,059.007b*0350_04 ÃÓritasya tu daurbalyÃd ÃÓraya÷ paribhartsyate 09,059.007c tato lÃÇgalam udyamya bhÅmam abhyadravad balÅ 09,059.008a tasyordhvabÃho÷ sad­Óaæ rÆpam ÃsÅn mahÃtmana÷ 09,059.008c bahudhÃtuvicitrasya Óvetasyeva mahÃgire÷ 09,059.008d*0351_01 tam utpatantaæ saækruddhaæ vij¤Ãya madhusÆdana÷ 09,059.008d*0352_01 bhrÃt­bhi÷ sahito bhÅma÷ sÃrjunair astrakovidai÷ 09,059.008d*0352_02 na vivyathe mahÃrÃja d­«Âvà haladharaæ balÅ 09,059.009a tam utpatantaæ jagrÃha keÓavo vinayÃnata÷ 09,059.009c bÃhubhyÃæ pÅnav­ttÃbhyÃæ prayatnÃd balavad balÅ 09,059.010a sitÃsitau yaduvarau ÓuÓubhÃte 'dhikaæ tata÷ 09,059.010b*0353_01 saægatÃv iva rÃjendra kailÃsäjanaparvatau 09,059.010c nabhogatau yathà rÃjaæÓ candrasÆryau dinak«aye 09,059.011a uvÃca cainaæ saærabdhaæ Óamayann iva keÓava÷ 09,059.011c Ãtmav­ddhir mitrav­ddhir mitramitrodayas tathà 09,059.011e viparÅtaæ dvi«atsv etat «a¬vidhà v­ddhir Ãtmana÷ 09,059.012a Ãtmany api ca mitre«u viparÅtaæ yadà bhavet 09,059.012c tadà vidyÃn manojyÃnim ÃÓu ÓÃntikaro bhavet 09,059.013a asmÃkaæ sahajaæ mitraæ pÃï¬avÃ÷ Óuddhapauru«Ã÷ 09,059.013c svakÃ÷ pit­«vasu÷ putrÃs te parair nik­tà bh­Óam 09,059.014a pratij¤ÃpÃraïaæ dharma÷ k«atriyasyeti vettha ha 09,059.014c suyodhanasya gadayà bhaÇktÃsmy ÆrÆ mahÃhave 09,059.014e iti pÆrvaæ pratij¤Ãtaæ bhÅmena hi sabhÃtale 09,059.015a maitreyeïÃbhiÓaptaÓ ca pÆrvam eva mahar«iïà 09,059.015c ÆrÆ bhetsyati te bhÅmo gadayeti paraætapa 09,059.015e ato do«aæ na paÓyÃmi mà krudhas tvaæ pralambahan 09,059.015f*0354_01 ye j¤ÃtibÃndhavebhyaÓ ca Óre«Âhà vai snehabÃndhavÃ÷ 09,059.015f*0354_02 pÃï¬avÃÓ cÃbhava¤ Óre«ÂhÃ÷ snehÃt saæbandhatas tathà 09,059.016a yaunair hÃrdaiÓ ca saæbandhai÷ saæbaddhÃ÷ smeha pÃï¬avai÷ 09,059.016c te«Ãæ v­ddhyÃbhiv­ddhir no mà krudha÷ puru«ar«abha 09,059.016d*0355_01 vÃsudevavaca÷ Órutvà sÅrabh­t prÃha dharmavit 09,059.017 rÃma uvÃca 09,059.017a dharma÷ sucarita÷ sadbhi÷ saha dvÃbhyÃæ niyacchati 09,059.017c arthaÓ cÃtyarthalubdhasya kÃmaÓ cÃtiprasaÇgina÷ 09,059.018a dharmÃrthau dharmakÃmau ca kÃmÃrthau cÃpy apŬayan 09,059.018c dharmÃrthakÃmÃn yo 'bhyeti so 'tyantaæ sukham aÓnute 09,059.019a tad idaæ vyÃkulaæ sarvaæ k­taæ dharmasya pŬanÃt 09,059.019c bhÅmasenena govinda kÃmaæ tvaæ tu yathÃttha mÃm 09,059.020 vÃsudeva uvÃca 09,059.020a aro«aïo hi dharmÃtmà satataæ dharmavatsala÷ 09,059.020c bhavÃn prakhyÃyate loke tasmÃt saæÓÃmya mà krudha÷ 09,059.021a prÃptaæ kaliyugaæ viddhi pratij¤Ãæ pÃï¬avasya ca 09,059.021c Ãn­ïyaæ yÃtu vairasya pratij¤ÃyÃÓ ca pÃï¬ava÷ 09,059.021d*0356_01 ata÷ puru«aÓÃrdÆlo hatvà naik­tikaæ raïe 09,059.021d*0356_02 nik­tyà nik­tipraj¤aæ yo hanyÃd vairiïaæ raïe 09,059.021d*0356_03 adharmo vidyate nÃtra yad bhÅmo hatavÃn ripum 09,059.021d*0356_04 yudhyantaæ samare vÅraæ kuruv­«ïiyaÓaskaram 09,059.021d*0356_05 anena karïa÷ saædi«Âa÷ pratÅto dhanur acchinat 09,059.021d*0356_06 tata÷ saæchinnadhanvÃnaæ virathaæ pauru«e sthitam 09,059.021d*0356_07 vyÃyudhÅk­tya hatavÃn saubhadram apalÃyinam 09,059.021d*0356_08 janmaprabh­ti lubdhaÓ ca pÃpaÓ cai«a durÃtmavÃn 09,059.021d*0356_09 nihato bhÅmasenena durbuddhi÷ kulapÃæsana÷ 09,059.021d*0356_10 pratij¤Ãæ bhÅmasenasya trayodaÓasamÃrjitÃm 09,059.021d*0356_11 kimarthaæ nÃbhijÃnÃti yudhyamÃno hi viÓrutÃm 09,059.021d*0356_12 Ærdhvam utkramya vegena jighÃæsantaæ v­kodara÷ 09,059.021d*0356_13 babha¤ja gadayà corÆ na ca sthÃne ca maï¬ale 09,059.021d*0357_01 gacchatv adya mahÃprÃj¤o bhÅmaseno mahÃbala÷ 09,059.022 saæjaya uvÃca 09,059.022a dharmacchalam api Órutvà keÓavÃt sa viÓÃæ pate 09,059.022c naiva prÅtamanà rÃmo vacanaæ prÃha saæsadi 09,059.023a hatvÃdharmeïa rÃjÃnaæ dharmÃtmÃnaæ suyodhanam 09,059.023c jihmayodhÅti loke 'smin khyÃtiæ yÃsyati pÃï¬ava÷ 09,059.024a duryodhano 'pi dharmÃtmà gatiæ yÃsyati ÓÃÓvatÅm 09,059.024c ­juyodhÅ hato rÃjà dhÃrtarëÂro narÃdhipa÷ 09,059.025a yuddhadÅk«Ãæ praviÓyÃjau raïayaj¤aæ vitatya ca 09,059.025c hutvÃtmÃnam amitrÃgnau prÃpa cÃvabh­thaæ yaÓa÷ 09,059.025d*0358_01 svargaæ gantà mahÃrÃja÷ sasuh­jj¤ÃtibÃndhava÷ 09,059.026a ity uktvà ratham ÃsthÃya rauhiïeya÷ pratÃpavÃn 09,059.026c ÓvetÃbhraÓikharÃkÃra÷ prayayau dvÃrakÃæ prati 09,059.027a päcÃlÃÓ ca savÃr«ïeyÃ÷ pÃï¬avÃÓ ca viÓÃæ pate 09,059.027c rÃme dvÃravatÅæ yÃte nÃtipramanaso 'bhavan 09,059.028a tato yudhi«Âhiraæ dÅnaæ cintÃparam adhomukham 09,059.028c Óokopahatasaækalpaæ vÃsudevo 'bravÅd idam 09,059.029a dharmarÃja kimarthaæ tvam adharmam anumanyase 09,059.029c hatabandhor yad etasya patitasya vicetasa÷ 09,059.030a duryodhanasya bhÅmena m­dyamÃnaæ Óira÷ padà 09,059.030c upaprek«asi kasmÃt tvaæ dharmaj¤a÷ san narÃdhipa 09,059.031 yudhi«Âhira uvÃca 09,059.031a na mamaitat priyaæ k­«ïa yad rÃjÃnaæ v­kodara÷ 09,059.031c padà mÆrdhny asp­Óat krodhÃn na ca h­«ye kulak«aye 09,059.032a nik­tyà nik­tà nityaæ dh­tarëÂrasutair vayam 09,059.032c bahÆni paru«Ãïy uktvà vanaæ prasthÃpitÃ÷ sma ha 09,059.033a bhÅmasenasya tad du÷kham atÅva h­di vartate 09,059.033c iti saæcintya vÃr«ïeya mayaitat samupek«itam 09,059.034a tasmÃd dhatvÃk­tapraj¤aæ lubdhaæ kÃmavaÓÃnugam 09,059.034c labhatÃæ pÃï¬ava÷ kÃmaæ dharme 'dharme 'pi và k­te 09,059.035 saæjaya uvÃca 09,059.035a ity ukte dharmarÃjena vÃsudevo 'bravÅd idam 09,059.035b*0359_01 ity uktavati kaunteye dharmarÃje yudhi«Âhire 09,059.035b*0359_02 vÃsudevo mahÃbÃhur yudhi«Âhiram abhëata 09,059.035c kÃmam astv evam iti vai k­cchrÃd yadukulodvaha÷ 09,059.036a ity ukto vÃsudevena bhÅmapriyahitai«iïà 09,059.036c anvamodata tat sarvaæ yad bhÅmena k­taæ yudhi 09,059.036d*0360_01 arjuno 'pi mahÃbÃhur aprÅtenÃntarÃtmanà 09,059.036d*0360_02 novÃca kiæ cid vacanaæ bhrÃtaraæ sÃdhv asÃdhu và 09,059.037a bhÅmaseno 'pi hatvÃjau tava putram amar«aïa÷ 09,059.037c abhivÃdyÃgrata÷ sthitvà saæprah­«Âa÷ k­täjali÷ 09,059.038a provÃca sumahÃtejà dharmarÃjaæ yudhi«Âhiram 09,059.038c har«Ãd utphullanayano jitakÃÓÅ viÓÃæ pate 09,059.039a tavÃdya p­thivÅ rÃjan k«emà nihatakaïÂakà 09,059.039c tÃæ praÓÃdhi mahÃrÃja svadharmam anupÃlayan 09,059.040a yas tu kartÃsya vairasya nik­tyà nik­tipriya÷ 09,059.040c so 'yaæ vinihata÷ Óete p­thivyÃæ p­thivÅpate 09,059.041a du÷ÓÃsanaprabh­taya÷ sarve te cogravÃdina÷ 09,059.041c rÃdheya÷ ÓakuniÓ cÃpi nihatÃs tava Óatrava÷ 09,059.042a seyaæ ratnasamÃkÅrïà mahÅ savanaparvatà 09,059.042c upÃv­ttà mahÃrÃja tvÃm adya nihatadvi«am 09,059.043 yudhi«Âhira uvÃca 09,059.043a gataæ vairasya nidhanaæ hato rÃjà suyodhana÷ 09,059.043c k­«ïasya matam ÃsthÃya vijiteyaæ vasuædharà 09,059.044a di«Âyà gatas tvam Ãn­ïyaæ mÃtu÷ kopasya cobhayo÷ 09,059.044c di«Âyà jayasi durdhar«a di«Âyà Óatrur nipÃtita÷ 09,060.001 dh­tarëÂra uvÃca 09,060.001a hataæ duryodhanaæ d­«Âvà bhÅmasenena saæyuge 09,060.001c pÃï¬avÃ÷ s­¤jayÃÓ caiva kim akurvata saæjaya 09,060.001d*0361_01 aÓvatthÃmà k­paÓ caiva k­tavarmà ca sÃtvata÷ 09,060.001d*0361_02 hataæ duryodhanaæ d­«Âvà pratyapadyanta saæjaya 09,060.002 saæjaya uvÃca 09,060.002a hataæ duryodhanaæ d­«Âvà bhÅmasenena saæyuge 09,060.002c siæheneva mahÃrÃja mattaæ vanagajaæ vane 09,060.003a prah­«Âamanasas tatra k­«ïena saha pÃï¬avÃ÷ 09,060.003c päcÃlÃ÷ s­¤jayÃÓ caiva nihate kurunandane 09,060.004a Ãvidhyann uttarÅyÃïi siæhanÃdÃæÓ ca nedire 09,060.004c naitÃn har«asamÃvi«ÂÃn iyaæ sehe vasuædharà 09,060.005a dhanÆæ«y anye vyÃk«ipanta jyÃÓ cÃpy anye tathÃk«ipan 09,060.005c dadhmur anye mahÃÓaÇkhÃn anye jaghnuÓ ca dundubhÅ÷ 09,060.006a cikrŬuÓ ca tathaivÃnye jahasuÓ ca tavÃhitÃ÷ 09,060.006c abruvaæÓ cÃsak­d vÅrà bhÅmasenam idaæ vaca÷ 09,060.007a du«karaæ bhavatà karma raïe 'dya sumahat k­tam 09,060.007c kauravendraæ raïe hatvà gadayÃtik­taÓramam 09,060.008a indreïeva hi v­trasya vadhaæ paramasaæyuge 09,060.008c tvayà k­tam amanyanta Óatror vadham imaæ janÃ÷ 09,060.009a carantaæ vividhÃn mÃrgÃn maï¬alÃni ca sarvaÓa÷ 09,060.009c duryodhanam imaæ ÓÆraæ ko 'nyo hanyÃd v­kodarÃt 09,060.010a vairasya ca gata÷ pÃraæ tvam ihÃnyai÷ sudurgamam 09,060.010c aÓakyam etad anyena saæpÃdayitum Åd­Óam 09,060.011a ku¤jareïeva mattena vÅra saægrÃmamÆrdhani 09,060.011c duryodhanaÓiro di«Âyà pÃdena m­ditaæ tvayà 09,060.012a siæhena mahi«asyeva k­tvà saægaram adbhutam 09,060.012c du÷ÓÃsanasya rudhiraæ di«Âyà pÅtaæ tvayÃnagha 09,060.013a ye viprakurvan rÃjÃnaæ dharmÃtmÃnaæ yudhi«Âhiram 09,060.013c mÆrdhni te«Ãæ k­ta÷ pÃdo di«Âyà te svena karmaïà 09,060.014a amitrÃïÃm adhi«ÂhÃnÃd vadhÃd duryodhanasya ca 09,060.014c bhÅma di«Âyà p­thivyÃæ te prathitaæ sumahad yaÓa÷ 09,060.015a evaæ nÆnaæ hate v­tre Óakraæ nandanti bandina÷ 09,060.015c tathà tvÃæ nihatÃmitraæ vayaæ nandÃma bhÃrata 09,060.016a duryodhanavadhe yÃni romÃïi h­«itÃni na÷ 09,060.016c adyÃpi na vih­«yanti tÃni tad viddhi bhÃrata 09,060.016e ity abruvan bhÅmasenaæ vÃtikÃs tatra saægatÃ÷ 09,060.017a tÃn h­«ÂÃn puru«avyÃghrÃn päcÃlÃn pÃï¬avai÷ saha 09,060.017c bruvata÷ sad­Óaæ tatra provÃca madhusÆdana÷ 09,060.018a na nyÃyyaæ nihata÷ Óatrur bhÆyo hantuæ janÃdhipÃ÷ 09,060.018c asak­d vÃgbhir ugrÃbhir nihato hy e«a mandadhÅ÷ 09,060.019a tadaivai«a hata÷ pÃpo yadaiva nirapatrapa÷ 09,060.019c lubdha÷ pÃpasahÃyaÓ ca suh­dÃæ ÓÃsanÃtiga÷ 09,060.020a bahuÓo viduradroïak­pagÃÇgeyas­¤jayai÷ 09,060.020b*0362_01 ity ukta÷ pÃï¬avebhyaÓ ca hy ardharÃjyaæ dadasva vai 09,060.020c pÃï¬ubhya÷ procyamÃno 'pi pitryam aæÓaæ na dattavÃn 09,060.020d*0363_01 nÃnena kÃryaæ d­«Âena Órutenaiva kathÃsv api 09,060.020d*0363_02 Åd­Óà bhinnamaryÃdà gatiæ yÃntÅha tÃd­ÓÅm 09,060.020d*0363_03 Órutvaivaæ vacanaæ tasya sÃsÆyavacanaæ tadà 09,060.020d*0363_04 jvalann iva ca ro«eïa sphurann iva ca bhÆpati÷ 09,060.021a nai«a yogyo 'dya mitraæ và Óatrur và puru«Ãdhama÷ 09,060.021c kim anenÃtinunnena vÃgbhi÷ këÂhasadharmaïà 09,060.022a rathe«v Ãrohata k«ipraæ gacchÃmo vasudhÃdhipÃ÷ 09,060.022c di«Âyà hato 'yaæ pÃpÃtmà sÃmÃtyaj¤ÃtibÃndhava÷ 09,060.023a iti Órutvà tv adhik«epaæ k­«ïÃd duryodhano n­pa÷ 09,060.023c amar«avaÓam Ãpanna udati«Âhad viÓÃæ pate 09,060.024a sphigdeÓenopavi«Âa÷ sa dorbhyÃæ vi«Âabhya medinÅm 09,060.024c d­«Âiæ bhrÆsaækaÂÃæ k­tvà vÃsudeve nyapÃtayat 09,060.025a ardhonnataÓarÅrasya rÆpam ÃsÅn n­pasya tat 09,060.025c kruddhasyÃÓÅvi«asyeva cchinnapucchasya bhÃrata 09,060.026a prÃïÃntakaraïÅæ ghorÃæ vedanÃm avicintayan 09,060.026c duryodhano vÃsudevaæ vÃgbhir ugrÃbhir Ãrdayat 09,060.027a kaæsadÃsasya dÃyÃda na te lajjÃsty anena vai 09,060.027c adharmeïa gadÃyuddhe yad ahaæ vinipÃtita÷ 09,060.028a ÆrÆ bhindhÅti bhÅmasya sm­tiæ mithyà prayacchatà 09,060.028c kiæ na vij¤Ãtam etan me yad arjunam avocathÃ÷ 09,060.029a ghÃtayitvà mahÅpÃlÃn ­juyuddhÃn sahasraÓa÷ 09,060.029c jihmair upÃyair bahubhir na te lajjà na te gh­ïà 09,060.030a ahany ahani ÓÆrÃïÃæ kurvÃïa÷ kadanaæ mahat 09,060.030c Óikhaï¬inaæ purask­tya ghÃtitas te pitÃmaha÷ 09,060.031a aÓvatthÃmna÷ sanÃmÃnaæ hatvà nÃgaæ sudurmate 09,060.031c ÃcÃryo nyÃsita÷ Óastraæ kiæ tan na viditaæ mama 09,060.032a sa cÃnena n­Óaæsena dh­«Âadyumnena vÅryavÃn 09,060.032c pÃtyamÃnas tvayà d­«Âo na cainaæ tvam avÃraya÷ 09,060.033a vadhÃrthaæ pÃï¬uputrasya yÃcitÃæ Óaktim eva ca 09,060.033c ghaÂotkace vyaæsayathÃ÷ kas tvatta÷ pÃpak­ttama÷ 09,060.034a chinnabÃhu÷ prÃyagatas tathà bhÆriÓravà balÅ 09,060.034c tvayà nis­«Âena hata÷ Óaineyena durÃtmanà 09,060.035a kurvÃïaÓ cottamaæ karma karïa÷ pÃrthajigÅ«ayà 09,060.035c vyaæsanenÃÓvasenasya pannagendrasutasya vai 09,060.036a punaÓ ca patite cakre vyasanÃrta÷ parÃjita÷ 09,060.036c pÃtita÷ samare karïaÓ cakravyagro 'graïÅr n­ïÃm 09,060.037a yadi mÃæ cÃpi karïaæ ca bhÅ«madroïau ca saæyuge 09,060.037c ­junà pratiyudhyethà na te syÃd vijayo dhruvam 09,060.038a tvayà punar anÃryeïa jihmamÃrgeïa pÃrthivÃ÷ 09,060.038c svadharmam anuti«Âhanto vayaæ cÃnye ca ghÃtitÃ÷ 09,060.038d*0364_01 tvayà mÃyÃvinà k­«ïa mÃyÃm arkapramo«iïÅm 09,060.038d*0364_02 k­tvà hata÷ sindhupati÷ kiæ tan na viditaæ mama 09,060.039 vÃsudeva uvÃca 09,060.039a hatas tvam asi gÃndhÃre sabhrÃt­sutabÃndhava÷ 09,060.039c sagaïa÷ sasuh­c caiva pÃpamÃrgam anu«Âhita÷ 09,060.040a tavaiva du«k­tair vÅrau bhÅ«madroïau nipÃtitau 09,060.040c karïaÓ ca nihata÷ saækhye tava ÓÅlÃnuvartaka÷ 09,060.041a yÃcyamÃno mayà mƬha pitryam aæÓaæ na ditsasi 09,060.041c pÃï¬avebhya÷ svarÃjyÃrdhaæ lobhÃc chakuniniÓcayÃt 09,060.042a vi«aæ te bhÅmasenÃya dattaæ sarve ca pÃï¬avÃ÷ 09,060.042c pradÅpità jatug­he mÃtrà saha sudurmate 09,060.042d*0365_01 pÃï¬avÃ÷ du÷khitÃÓ cÃsan purà vai vÃraïÃvate 09,060.043a sabhÃyÃæ yÃj¤asenÅ ca k­«Âà dyÆte rajasvalà 09,060.043c tadaiva tÃvad du«ÂÃtman vadhyas tvaæ nirapatrapa÷ 09,060.044a anak«aj¤aæ ca dharmaj¤aæ saubalenÃk«avedinà 09,060.044c nik­tyà yat parÃjai«Ås tasmÃd asi hato raïe 09,060.045a jayadrathena pÃpena yat k­«ïà kleÓità vane 09,060.045c yÃte«u m­gayÃæ te«u t­ïabindor athÃÓrame 09,060.045d*0366_01 tasmÃt so 'pi hata÷ krÆras tava do«eïa cÃtmana÷ 09,060.046a abhimanyuÓ ca yad bÃla eko bahubhir Ãhave 09,060.046c tvaddo«air nihata÷ pÃpa tasmÃd asi hato raïe 09,060.046d*0367_01 yÃny akÃryÃïi cÃsmÃkaæ k­tÃnÅti prabhëase 09,060.046d*0367_02 vaiguïyena tavÃtyarthaæ sarvaæ hi tad anu«Âhitam 09,060.046d*0367_03 b­haspater uÓanaso nopadeÓa÷ Órutas tvayà 09,060.046d*0367_04 v­ddhà nopÃsitÃÓ caiva hitaæ vÃkyaæ na te Órutam 09,060.046d*0367_05 lobhenÃtibalena tvaæ t­«ïayà ca vaÓÅk­ta÷ 09,060.046d*0367_06 k­tavÃn asyakÃryÃïi vipÃkas te«u bhujyatÃm 09,060.046d@004_0001 kurvÃïaæ karma samare pÃï¬avÃn arthakÃÇk«iïam 09,060.046d@004_0002 yac chikhaï¬y avadhÅd bhÅ«maæ mitrÃrthe na vyatikrama÷ 09,060.046d@004_0003 svadharmaæ p­«Âhata÷ k­tvà ÃcÃryas tvatpriyepsayà 09,060.046d@004_0004 pÃr«atena hata÷ saækhye vartamÃno 'satÃæ pathi 09,060.046d@004_0005 pratij¤Ãm Ãtmana÷ satyÃæ cikÅr«an samare ripum 09,060.046d@004_0006 hatavÃn sÃtvato vidvÃn saumadattiæ mahÃratham 09,060.046d@004_0007 arjuna÷ samare rÃjan yudhyamÃna÷ kadà cana 09,060.046d@004_0008 ninditaæ puru«avyÃghra÷ karoti na kathaæ cana 09,060.046d@004_0009 labdhvÃpi bahuÓaÓ chidraæ vÅrav­ttam anusmaran 09,060.046d@004_0010 na jaghÃna raïe karïaæ maivaæ voca÷ sudurmate 09,060.046d@004_0011 devÃnÃæ matam Ãj¤Ãya te«Ãæ priyahitepsayà 09,060.046d@004_0012 nÃrjunasya mate nÃgaæ mayà vyaæsitam asrajam 09,060.046d@004_0013 tvaæ ca bhÅ«maÓ ca karïaÓ ca droïo drauïis tathà k­pa÷ 09,060.046d@004_0014 virÃÂanagare tasya Ãn­ÓaæsyÃc ca jÅvitÃ÷ 09,060.046d@004_0015 smara pÃrthasya vikrÃntaæ gandharve«u k­taæ tadà 09,060.046d@004_0016 adharmaæ nÃtra gÃndhÃre pÃï¬avair yat k­taæ tvayi 09,060.046d@004_0017 svabÃhubalam ÃsthÃya svadharmeïa paraætapÃ÷ 09,060.046d@004_0018 jitavanto raïe vÅrÃ÷ pÃpo 'si nidhanaæ gata÷ 09,060.047 duryodhana uvÃca 09,060.047a adhÅtaæ vidhivad dattaæ bhÆ÷ praÓÃstà sasÃgarà 09,060.047c mÆrdhni sthitam amitrÃïÃæ ko nu svantataro mayà 09,060.048a yad i«Âaæ k«atrabandhÆnÃæ svadharmam anupaÓyatÃm 09,060.048c tad idaæ nidhanaæ prÃptaæ ko nu svantataro mayà 09,060.049a devÃrhà mÃnu«Ã bhogÃ÷ prÃptà asulabhà n­pai÷ 09,060.049c aiÓvaryaæ cottamaæ prÃptaæ ko nu svantataro mayà 09,060.050a sasuh­t sÃnubandhaÓ ca svargaæ gantÃham acyuta 09,060.050c yÆyaæ vihatasaækalpÃ÷ Óocanto vartayi«yatha 09,060.050d*0368_01 na me vi«Ãdo bhÅmena pÃdena Óira Ãhatam 09,060.050d*0368_02 kÃko và kaÇkag­dhro và nidhÃsyati padaæ k«aïÃt 09,060.051 saæjaya uvÃca 09,060.051a asya vÃkyasya nidhane kururÃjasya bhÃrata 09,060.051c apatat sumahad var«aæ pu«pÃïÃæ puïyagandhinÃm 09,060.052a avÃdayanta gandharvà jaguÓ cÃpsarasÃæ gaïÃ÷ 09,060.052a*0369_01 **** **** vÃditraæ sumanoharam 09,060.052a*0369_02 jaguÓ cÃpsaraso rÃj¤o yaÓa÷ saæbaddham eva ca 09,060.052c siddhÃÓ ca mumucur vÃca÷ sÃdhu sÃdhv iti bhÃrata 09,060.053a vavau ca surabhir vÃyu÷ puïyagandho m­du÷ sukha÷ 09,060.053c vyarÃjatÃmalaæ caiva nabho vai¬Æryasaænibham 09,060.054a atyadbhutÃni te d­«Âvà vÃsudevapurogamÃ÷ 09,060.054b*0370_01 ÃÓcaryaæ paramaæ jagmu÷ päcÃlÃ÷ somakai÷ saha 09,060.054c duryodhanasya pÆjÃæ ca d­«Âvà vrŬÃm upÃgaman 09,060.055a hatÃæÓ cÃdharmata÷ Órutvà ÓokÃrtÃ÷ ÓuÓucur hi te 09,060.055b*0371_01 hatÃæÓ ca kauravä ÓrutvÃdharmataÓ ca mahÅpatÅn 09,060.055b*0371_02 ÓokÃrtÃ÷ ÓuÓucu÷ sarve pÃï¬avà bharatar«abha 09,060.055c bhÅ«maæ droïaæ tathà karïaæ bhÆriÓravasam eva ca 09,060.056a tÃæs tu cintÃparÃn d­«Âvà pÃï¬avÃn dÅnacetasa÷ 09,060.056c provÃcedaæ vaca÷ k­«ïo meghadundubhinisvana÷ 09,060.057a nai«a Óakyo 'tiÓÅghrÃstras te ca sarve mahÃrathÃ÷ 09,060.057c ­juyuddhena vikrÃntà hantuæ yu«mÃbhir Ãhave 09,060.057d*0372_01 nai«a Óakya÷ kadà cit tu hantuæ dharmeïa pÃrthiva÷ 09,060.057d*0372_02 te và bhÅ«mamukhÃ÷ sarve mahe«vÃsà mahÃrathÃ÷ 09,060.057d*0372_03 mayÃnekair upÃyais tu mÃyÃyogena cÃsak­t 09,060.057d*0372_04 hatÃs te sarva evÃjau bhavatÃæ hitam icchatà 09,060.057d*0372_05 yadi naivaævidhaæ jÃtu kuryÃæ jihmam ahaæ raïe 09,060.057d*0372_06 kuto vo vijayo bhÆya÷ kuto rÃjyaæ kuto dhanam 09,060.058a upÃyà vihità hy ete mayà tasmÃn narÃdhipÃ÷ 09,060.058c anyathà pÃï¬aveyÃnÃæ nÃbhavi«yaj jaya÷ kva cit 09,060.059a te hi sarve mahÃtmÃnaÓ catvÃro 'tirathà bhuvi 09,060.059c na Óakyà dharmato hantuæ lokapÃlair api svayam 09,060.060a tathaivÃyaæ gadÃpÃïir dhÃrtarëÂro gataklama÷ 09,060.060c na Óakyo dharmato hantuæ kÃlenÃpÅha daï¬inà 09,060.061a na ca vo h­di kartavyaæ yad ayaæ ghÃtito n­pa÷ 09,060.061c mithyÃvadhyÃs tathopÃyair bahava÷ Óatravo 'dhikÃ÷ 09,060.062a pÆrvair anugato mÃrgo devair asuraghÃtibhi÷ 09,060.062c sadbhiÓ cÃnugata÷ panthÃ÷ sa sarvair anugamyate 09,060.062d*0373_01 evaæ vidhÃtrà vihitaæ vadham e«Ãæ mahÃtmanÃm 09,060.062d*0373_02 daivaæ puru«akÃreïa na Óakyam ativartitum 09,060.062d*0373_03 bhÆtaæ bhavyaæ bhavi«yac ca nime«Ãd yo hani«yati 09,060.062d*0373_04 k­tÃntam anyathÃkartuæ necchet so 'yaæ dhanaæjaya÷ 09,060.063a k­tak­tyÃ÷ sma sÃyÃhne nivÃsaæ rocayÃmahe 09,060.063c sÃÓvanÃgarathÃ÷ sarve viÓramÃmo narÃdhipÃ÷ 09,060.064a vÃsudevavaca÷ Órutvà tadÃnÅæ pÃï¬avai÷ saha 09,060.064c päcÃlà bh­Óasaæh­«Âà vinedu÷ siæhasaæghavat 09,060.065a tata÷ prÃdhmÃpaya¤ ÓaÇkhÃn päcajanyaæ ca mÃdhava÷ 09,060.065b*0374_01 devadattaæ prah­«ÂÃtmà ÓaÇkhapravaram arjuna÷ 09,060.065b*0374_02 anantavijayaæ rÃjà kuntÅputro yudhi«Âhira÷ 09,060.065b*0374_03 pauï¬raæ dadhmau mahÃÓaÇkhaæ bhÅmakarmà v­kodara÷ 09,060.065b*0374_04 nakula÷ sahadevaÓ ca sugho«amaïipu«pakau 09,060.065b*0374_05 dh­«Âadyumnas tathà jaitraæ sÃtyakir nandivardhanam 09,060.065b*0374_06 te«Ãæ nÃdena mahatà ÓaÇkhÃnÃæ bharatar«abha 09,060.065b*0374_07 ÃpupÆre nabha÷ sarvaæ p­thivÅ ca cacÃla ha 09,060.065b*0374_08 tata÷ ÓaÇkhÃÓ ca bheryaÓ ca païavÃnakagomukhÃ÷ 09,060.065b*0374_09 pÃï¬usainye«v avÃdyanta sa Óabdas tumulo 'bhavat 09,060.065b*0374_10 astuvan pÃï¬avÃn anye gÅrbhiÓ ca stutimaÇgalai÷ 09,060.065b*0375_01 gÅrbhir maÇgalayuktÃbhir vandina÷ stutipÃÂhakÃ÷ 09,060.065c h­«Âà duryodhanaæ d­«Âvà nihataæ puru«ar«abhÃ÷ 09,061.001 saæjaya uvÃca 09,061.001a tatas te prayayu÷ sarve nivÃsÃya mahÅk«ita÷ 09,061.001c ÓaÇkhÃn pradhmÃpayanto vai h­«ÂÃ÷ parighabÃhava÷ 09,061.002a pÃï¬avÃn gacchataÓ cÃpi Óibiraæ no viÓÃæ pate 09,061.002c mahe«vÃso 'nvagÃt paÓcÃd yuyutsu÷ sÃtyakis tathà 09,061.003a dh­«Âadyumna÷ Óikhaï¬Å ca draupadeyÃÓ ca sarvaÓa÷ 09,061.003c sarve cÃnye mahe«vÃsà yayu÷ svaÓibirÃïy uta 09,061.004a tatas te prÃviÓan pÃrthà hatatviÂkaæ hateÓvaram 09,061.004c duryodhanasya Óibiraæ raÇgavad vis­te jane 09,061.005a gatotsavaæ puram iva h­tanÃgam iva hradam 09,061.005c strÅvar«avarabhÆyi«Âhaæ v­ddhÃmÃtyair adhi«Âhitam 09,061.006a tatraitÃn paryupÃti«Âhan duryodhanapura÷sarÃ÷ 09,061.006c k­täjalipuÂà rÃjan këÃyamalinÃmbarÃ÷ 09,061.007a Óibiraæ samanuprÃpya kururÃjasya pÃï¬avÃ÷ 09,061.007c avaterur mahÃrÃja rathebhyo rathasattamÃ÷ 09,061.008a tato gÃï¬ÅvadhanvÃnam abhyabhëata keÓava÷ 09,061.008c sthita÷ priyahite nityam atÅva bharatar«abha 09,061.009a avaropaya gÃï¬Åvam ak«ayyau ca mahe«udhÅ 09,061.009c athÃham avarok«yÃmi paÓcÃd bharatasattama 09,061.010a svayaæ caivÃvaroha tvam etac chreyas tavÃnagha 09,061.010c tac cÃkarot tathà vÅra÷ pÃï¬uputro dhanaæjaya÷ 09,061.011a atha paÓcÃt tata÷ k­«ïo raÓmÅn uts­jya vÃjinÃm 09,061.011c avÃrohata medhÃvÅ rathÃd gÃï¬Åvadhanvana÷ 09,061.012a athÃvatÅrïe bhÆtÃnÃm ÅÓvare sumahÃtmani 09,061.012c kapir antardadhe divyo dhvajo gÃï¬Åvadhanvana÷ 09,061.013a sa dagdho droïakarïÃbhyÃæ divyair astrair mahÃratha÷ 09,061.013c atha dÅpto 'gninà hy ÃÓu prajajvÃla mahÅpate 09,061.014a sopÃsaÇga÷ saraÓmiÓ ca sÃÓva÷ sayugabandhura÷ 09,061.014c bhasmÅbhÆto 'patad bhÆmau ratho gÃï¬Åvadhanvana÷ 09,061.015a taæ tathà bhasmabhÆtaæ tu d­«Âvà pÃï¬usutÃ÷ prabho 09,061.015c abhavan vismità rÃjann arjunaÓ cedam abravÅt 09,061.016a k­täjali÷ sapraïayaæ praïipatyÃbhivÃdya ca 09,061.016c govinda kasmÃd bhagavan ratho dagdho 'yam agninà 09,061.017a kim etan mahad ÃÓcaryam abhavad yadunandana 09,061.017c tan me brÆhi mahÃbÃho Órotavyaæ yadi manyase 09,061.017d*0376_01 arjunasya vaca÷ Órutvà puna÷ prÃha janÃrdana÷ 09,061.018 vÃsudeva uvÃca 09,061.018a astrair bahuvidhair dagdha÷ pÆrvam evÃyam arjuna 09,061.018c madadhi«ÂhitatvÃt samare na viÓÅrïa÷ paraætapa 09,061.019a idÃnÅæ tu viÓÅrïo 'yaæ dagdho brahmÃstratejasà 09,061.019c mayà vimukta÷ kaunteya tvayy adya k­takarmaïi 09,061.020 saæjaya uvÃca 09,061.020a Å«ad utsmayamÃnaÓ ca bhagavÃn keÓavo 'rihà 09,061.020c pari«vajya ca rÃjÃnaæ yudhi«Âhiram abhëata 09,061.021a di«Âyà jayasi kaunteya di«Âyà te Óatravo jitÃ÷ 09,061.021c di«Âyà gÃï¬Åvadhanvà ca bhÅmasenaÓ ca pÃï¬ava÷ 09,061.022a tvaæ cÃpi kuÓalÅ rÃjan mÃdrÅputrau ca pÃï¬avau 09,061.022c muktà vÅrak«ayÃd asmÃt saægrÃmÃn nihatadvi«a÷ 09,061.022e k«ipram uttarakÃlÃni kuru kÃryÃïi bhÃrata 09,061.023a upayÃtam upaplavyaæ saha gÃï¬Åvadhanvanà 09,061.023c ÃnÅya madhuparkaæ mÃæ yat purà tvam avocathÃ÷ 09,061.024a e«a bhrÃtà sakhà caiva tava k­«ïa dhanaæjaya÷ 09,061.024c rak«itavyo mahÃbÃho sarvÃsv Ãpatsv iti prabho 09,061.024e tava caivaæ bruvÃïasya tathety evÃham abruvam 09,061.025a sa savyasÃcÅ guptas te vijayÅ ca nareÓvara 09,061.025c bhrÃt­bhi÷ saha rÃjendra ÓÆra÷ satyaparÃkrama÷ 09,061.025e mukto vÅrak«ayÃd asmÃt saægrÃmÃd romahar«aïÃt 09,061.026a evam uktas tu k­«ïena dharmarÃjo yudhi«Âhira÷ 09,061.026c h­«Âaromà mahÃrÃja pratyuvÃca janÃrdanam 09,061.027a pramuktaæ droïakarïÃbhyÃæ brahmÃstram arimardana 09,061.027b*0377_01 bhÅ«madroïak­padrauïikarïaÓalyamukhÃn rathÃn 09,061.027c kas tvad anya÷ sahet sÃk«Ãd api vajrÅ puraædara÷ 09,061.028a bhavatas tu prasÃdena saægrÃme bahavo jitÃ÷ 09,061.028c mahÃraïagata÷ pÃrtho yac ca nÃsÅt parÃÇmukha÷ 09,061.029a tathaiva ca mahÃbÃho paryÃyair bahubhir mayà 09,061.029a*0378_01 **** **** prasÃdÃd bahavo hatÃ÷ 09,061.029a*0378_02 bhÅmasenena ca mayà yamÃbhyÃæ yudhi mÃnada 09,061.029a*0378_03 karmaïà manasà vÃcà tvam asmÃkaæ gati÷ parà 09,061.029c karmaïÃm anusaætÃnaæ tejasaÓ ca gati÷ Óubhà 09,061.030a upaplavye mahar«ir me k­«ïadvaipÃyano 'bravÅt 09,061.030c yato dharmas tata÷ k­«ïo yata÷ k­«ïas tato jaya÷ 09,061.030d@005_0001 evam uktas tata÷ k­«ïa÷ pratyuvÃca yudhi«Âhiram 09,061.030d@005_0002 ak«auhiïyo daÓëÂau ca tava te«Ãæ ca bhÃrata 09,061.030d@005_0003 na tulyaÓ cÃrjunasyeha balena kurunandana 09,061.030d@005_0004 sa eva sarvÃïy astrÃïi divyÃni prÃpya ÓaækarÃt 09,061.030d@005_0005 matsamo madviÓi«Âo và raïe tvam iti pÃï¬ava 09,061.030d@005_0006 anuj¤Ãta÷ pÃï¬usuta÷ puna÷ pratyÃgaman mahÅm 09,061.030d@005_0007 bhÆtaæ bhavyaæ bhavi«yac ca anujÃnÃsi cet prabho 09,061.030d@005_0008 nime«ÃrdhÃn naravyÃghro nayed iti matir mama 09,061.030d@005_0009 droïaæ bhÅ«maæ k­paæ karïaæ droïaputraæ jayadratham 09,061.030d@005_0010 nihantuæ ÓaknuyÃt kruddho nime«ÃrdhÃd dhanaæjaya÷ 09,061.030d@005_0011 sadevÃsuragandharvÃn sayak«oragakiænarÃn 09,061.030d@005_0012 trÅn và lokÃn vijetuæ hi Óakta÷ kim iha mÃnu«Ãn 09,061.030d@005_0013 vidhinà vihitaÓ cÃsau mayà saæcodito 'pi san 09,061.030d@005_0014 na cakÃra matiæ hantuæ k­tÃnto balavattara÷ 09,061.030d@005_0015 atra gÅtà mayà su«Âhu gira÷ satyà mahÅpate 09,061.030d@005_0016 darÓitaæ mayi sarvaæ ca tenÃsau jitavÃn ripÆn 09,061.030d@005_0017 arjuno 'pi mahÃbÃhur mayà tulyo mahÅpate 09,061.030d@005_0018 sa maheÓvaralabdhÃstra÷ kiæ na kuryÃd vibhu÷ prabho 09,061.031a ity evam ukte te vÅrÃ÷ Óibiraæ tava bhÃrata 09,061.031c praviÓya pratyapadyanta koÓaratnarddhisaæcayÃn 09,061.032a rajataæ jÃtarÆpaæ ca maïÅn atha ca mauktikÃn 09,061.032c bhÆ«aïÃny atha mukhyÃni kambalÃny ajinÃni ca 09,061.032d*0379_01 gajÃn aÓvÃn rathÃæÓ caiva mahÃnti ÓayanÃni ca 09,061.032e dÃsÅdÃsam asaækhyeyaæ rÃjyopakaraïÃni ca 09,061.033a te prÃpya dhanam ak«ayyaæ tvadÅyaæ bharatar«abha 09,061.033c udakroÓan mahe«vÃsà narendra vijitÃraya÷ 09,061.034a te tu vÅrÃ÷ samÃÓvasya vÃhanÃny avamucya ca 09,061.034c ati«Âhanta muhu÷ sarve pÃï¬avÃ÷ sÃtyakis tathà 09,061.035a athÃbravÅn mahÃrÃja vÃsudevo mahÃyaÓÃ÷ 09,061.035c asmÃbhir maÇgalÃrthÃya vastavyaæ ÓibirÃd bahi÷ 09,061.035d*0380_01 jayantÅ yatra devÅ tu tatra vrajata mà ciram 09,061.035d*0380_02 upayÃcitam etan me yuddhÃrambhopakalpitam 09,061.036a tathety uktvà ca te sarve pÃï¬avÃ÷ sÃtyakis tathà 09,061.036c vÃsudevena sahità maÇgalÃrthaæ yayur bahi÷ 09,061.037a te samÃsÃdya saritaæ puïyÃmoghavatÅæ n­pa 09,061.037c nyavasann atha tÃæ rÃtriæ pÃï¬avà hataÓatrava÷ 09,061.037d*0381_01 yudhi«Âhiras tato rÃjà prÃptakÃlam acintayat 09,061.038a tata÷ saæpre«ayÃm Ãsur yÃdavaæ nÃgasÃhvayam 09,061.038c sa ca prÃyÃj javenÃÓu vÃsudeva÷ pratÃpavÃn 09,061.038e dÃrukaæ ratham Ãropya yena rÃjÃmbikÃsuta÷ 09,061.039a tam Æcu÷ saæprayÃsyantaæ sainyasugrÅvavÃhanam 09,061.039c pratyÃÓvÃsaya gÃndhÃrÅæ hataputrÃæ yaÓasvinÅm 09,061.040a sa prÃyÃt pÃï¬avair uktas tat puraæ sÃtvatÃæ vara÷ 09,061.040c ÃsasÃdayi«u÷ k«ipraæ gÃndhÃrÅæ nihatÃtmajÃm 09,062.001 janamejaya uvÃca 09,062.001a kimarthaæ rÃjaÓÃrdÆlo dharmarÃjo yudhi«Âhira÷ 09,062.001c gÃndhÃryÃ÷ pre«ayÃm Ãsa vÃsudevaæ paraætapam 09,062.002a yadà pÆrvaæ gata÷ k­«ïa÷ ÓamÃrthaæ kauravÃn prati 09,062.002c na ca taæ labdhavÃn kÃmaæ tato yuddham abhÆd idam 09,062.003a nihate«u tu yodhe«u hate duryodhane tathà 09,062.003c p­thivyÃæ pÃï¬aveyasya ni÷sapatne k­te yudhi 09,062.004a vidrute Óibire ÓÆnye prÃpte yaÓasi cottame 09,062.004c kiæ nu tat kÃraïaæ brahman yena k­«ïo gata÷ puna÷ 09,062.005a na caitat kÃraïaæ brahmann alpaæ vai pratibhÃti me 09,062.005c yatrÃgamad ameyÃtmà svayam eva janÃrdana÷ 09,062.006a tattvato vai samÃcak«va sarvam adhvaryusattama 09,062.006c yac cÃtra kÃraïaæ brahman kÃryasyÃsya viniÓcaye 09,062.007 vaiÓaæpÃyana uvÃca 09,062.007a tvadyukto 'yam anupraÓno yan mÃæ p­cchasi pÃrthiva 09,062.007c tat te 'haæ saæpravak«yÃmi yathÃvad bharatar«abha 09,062.008a hataæ duryodhanaæ d­«Âvà bhÅmasenena saæyuge 09,062.008c vyutkramya samayaæ rÃjan dhÃrtarëÂraæ mahÃbalam 09,062.009a anyÃyena hataæ d­«Âvà gadÃyuddhena bhÃrata 09,062.009c yudhi«Âhiraæ mahÃrÃja mahad bhayam athÃviÓat 09,062.010a cintayÃno mahÃbhÃgÃæ gÃndhÃrÅæ tapasÃnvitÃm 09,062.010c ghoreïa tapasà yuktÃæ trailokyam api sà dahet 09,062.011a tasya cintayamÃnasya buddhi÷ samabhavat tadà 09,062.011c gÃndhÃryÃ÷ krodhadÅptÃyÃ÷ pÆrvaæ praÓamanaæ bhavet 09,062.012a sà hi putravadhaæ Órutvà k­tam asmÃbhir Åd­Óam 09,062.012c mÃnasenÃgninà kruddhà bhasmasÃn na÷ kari«yati 09,062.013a kathaæ du÷kham idaæ tÅvraæ gÃndhÃrÅ prasahi«yati 09,062.013c Órutvà vinihataæ putraæ chalenÃjihmayodhinam 09,062.014a evaæ vicintya bahudhà bhayaÓokasamanvita÷ 09,062.014c vÃsudevam idaæ vÃkyaæ dharmarÃjo 'bhyabhëata 09,062.015a tava prasÃdÃd govinda rÃjyaæ nihatakaïÂakam 09,062.015c aprÃpyaæ manasÃpÅha prÃptam asmÃbhir acyuta 09,062.016a pratyak«aæ me mahÃbÃho saægrÃme romahar«aïe 09,062.016c vimarda÷ sumahÃn prÃptas tvayà yÃdavanandana 09,062.017a tvayà devÃsure yuddhe vadhÃrtham amaradvi«Ãm 09,062.017c yathà sÃhyaæ purà dattaæ hatÃÓ ca vibudhadvi«a÷ 09,062.018a sÃhyaæ tathà mahÃbÃho dattam asmÃkam acyuta 09,062.018c sÃrathyena ca vÃr«ïeya bhavatà yad dh­tà vayam 09,062.019a yadi na tvaæ bhaven nÃtha÷ phalgunasya mahÃraïe 09,062.019c kathaæ Óakyo raïe jetuæ bhaved e«a balÃrïava÷ 09,062.019d*0382_01 jetuæ parÃn parivyƬhÃn prÃptÃæÓ caiva tvayÃcyuta 09,062.020a gadÃprahÃrà vipulÃ÷ parighaiÓ cÃpi tìanam 09,062.020c Óaktibhir bhiï¬ipÃlaiÓ ca tomarai÷ saparaÓvadhai÷ 09,062.021a vÃcaÓ ca paru«Ã÷ prÃptÃs tvayà hy asmaddhitai«iïà 09,062.021b*0383_01 asmatk­te tvayà k­«ïa vÃca÷ suparu«Ã÷ ÓrutÃ÷ 09,062.021c tÃÓ ca te saphalÃ÷ sarvà hate duryodhane 'cyuta 09,062.021d*0384_01 ÓastrÃïÃæ ca nipÃtà vai vajrasparÓopamà raïe 09,062.021d*0385_01 tat sarvaæ na yathà naÓyet puna÷ k­«ïa tathà kuru 09,062.021d*0385_02 saædehadolÃæ prÃptaæ naÓ ceta÷ k­«ïa jaye sati 09,062.022a gÃndhÃryà hi mahÃbÃho krodhaæ budhyasva mÃdhava 09,062.022c sà hi nityaæ mahÃbhÃgà tapasogreïa karÓità 09,062.023a putrapautravadhaæ Órutvà dhruvaæ na÷ saæpradhak«yati 09,062.023c tasyÃ÷ prasÃdanaæ vÅra prÃptakÃlaæ mataæ mama 09,062.024a kaÓ ca tÃæ krodhadÅptÃk«Åæ putravyasanakarÓitÃm 09,062.024c vÅk«ituæ puru«a÷ Óaktas tvÃm ­te puru«ottama 09,062.025a tatra me gamanaæ prÃptaæ rocate tava mÃdhava 09,062.025c gÃndhÃryÃ÷ krodhadÅptÃyÃ÷ praÓamÃrtham ariædama 09,062.026a tvaæ hi kartà vikartà ca lokÃnÃæ prabhavÃpyaya÷ 09,062.026c hetukÃraïasaæyuktair vÃkyai÷ kÃlasamÅritai÷ 09,062.027a k«ipram eva mahÃprÃj¤a gÃndhÃrÅæ Óamayi«yasi 09,062.027c pitÃmahaÓ ca bhagavÃn k­«ïas tatra bhavi«yati 09,062.028a sarvathà te mahÃbÃho gÃndhÃryÃ÷ krodhanÃÓanam 09,062.028c kartavyaæ sÃtvataÓre«Âha pÃï¬avÃnÃæ hitai«iïà 09,062.029a dharmarÃjasya vacanaæ Órutvà yadukulodvaha÷ 09,062.029c Ãmantrya dÃrukaæ prÃha ratha÷ sajjo vidhÅyatÃm 09,062.030a keÓavasya vaca÷ Órutvà tvaramÃïo 'tha dÃruka÷ 09,062.030c nyavedayad rathaæ sajjaæ keÓavÃya mahÃtmane 09,062.031a taæ rathaæ yÃdavaÓre«Âha÷ samÃruhya paraætapa÷ 09,062.031c jagÃma hÃstinapuraæ tvarita÷ keÓavo vibhu÷ 09,062.032a tata÷ prÃyÃn mahÃrÃja mÃdhavo bhagavÃn rathÅ 09,062.032c nÃgasÃhvayam ÃsÃdya praviveÓa ca vÅryavÃn 09,062.033a praviÓya nagaraæ vÅro rathagho«eïa nÃdayan 09,062.033c vidito dh­tarëÂrasya so 'vatÅrya rathottamÃt 09,062.034a abhyagacchad adÅnÃtmà dh­tarëÂraniveÓanam 09,062.034c pÆrvaæ cÃbhigataæ tatra so 'paÓyad ­«isattamam 09,062.035a pÃdau prapŬya k­«ïasya rÃj¤aÓ cÃpi janÃrdana÷ 09,062.035c abhyavÃdayad avyagro gÃndhÃrÅæ cÃpi keÓava÷ 09,062.036a tatas tu yÃdavaÓre«Âho dh­tarëÂram adhok«aja÷ 09,062.036c pÃïim Ãlambya rÃj¤a÷ sa sasvaraæ praruroda ha 09,062.037a sa muhÆrtam ivots­jya bëpaæ Óokasamudbhavam 09,062.037c prak«Ãlya vÃriïà netre Ãcamya ca yathÃvidhi 09,062.037e uvÃca praÓritaæ vÃkyaæ dh­tarëÂram ariædama÷ 09,062.038a na te 'sty aviditaæ kiæ cid bhÆtabhavyasya bhÃrata 09,062.038c kÃlasya ca yathà v­ttaæ tat te suviditaæ prabho 09,062.039a yad idaæ pÃï¬avai÷ sarvais tava cittÃnurodhibhi÷ 09,062.039c kathaæ kulak«ayo na syÃt tathà k«atrasya bhÃrata 09,062.040a bhrÃt­bhi÷ samayaæ k­tvà k«ÃntavÃn dharmavatsala÷ 09,062.040c dyÆtacchalajitai÷ Óaktair vanavÃso 'bhyupÃgata÷ 09,062.041a aj¤ÃtavÃsacaryà ca nÃnÃveÓasamÃv­tai÷ 09,062.041c anye ca bahava÷ kleÓÃs tv aÓaktair iva nityadà 09,062.042a mayà ca svayam Ãgamya yuddhakÃla upasthite 09,062.042c sarvalokasya sÃænidhye grÃmÃæs tvaæ pa¤ca yÃcita÷ 09,062.043a tvayà kÃlopas­«Âena lobhato nÃpavarjitÃ÷ 09,062.043c tavÃparÃdhÃn n­pate sarvaæ k«atraæ k«ayaæ gatam 09,062.044a bhÅ«meïa somadattena bÃhlikena k­peïa ca 09,062.044c droïena ca saputreïa vidureïa ca dhÅmatà 09,062.044e yÃcitas tvaæ Óamaæ nityaæ na ca tat k­tavÃn asi 09,062.045a kÃlopahatacitto hi sarvo muhyati bhÃrata 09,062.045c yathà mƬho bhavÃn pÆrvam asminn arthe samudyate 09,062.046a kim anyat kÃlayogÃd dhi di«Âam eva parÃyaïam 09,062.046c mà ca do«aæ mahÃrÃja pÃï¬ave«u niveÓaya 09,062.047a alpo 'py atikramo nÃsti pÃï¬avÃnÃæ mahÃtmanÃm 09,062.047c dharmato nyÃyataÓ caiva snehataÓ ca paraætapa 09,062.048a etat sarvaæ tu vij¤Ãya Ãtmado«ak­taæ phalam 09,062.048c asÆyÃæ pÃï¬uputre«u na bhavÃn kartum arhati 09,062.049a kulaæ vaæÓaÓ ca piï¬aÓ ca yac ca putrak­taæ phalam 09,062.049c gÃndhÃryÃs tava caivÃdya pÃï¬ave«u prati«Âhitam 09,062.049d*0386_01 tvaæ caiva naraÓÃrdÆla gÃndhÃrÅ ca yaÓasvinÅ 09,062.049d*0386_02 mà Óuco naraÓÃrdÆla pÃï¬avÃn prati kilbi«am 09,062.050a etat sarvam anudhyÃtvà ÃtmanaÓ ca vyatikramam 09,062.050c Óivena pÃï¬avÃn dhyÃhi namas te bharatar«abha 09,062.051a jÃnÃsi ca mahÃbÃho dharmarÃjasya yà tvayi 09,062.051c bhaktir bharataÓÃrdÆla snehaÓ cÃpi svabhÃvata÷ 09,062.052a etac ca kadanaæ k­tvà ÓatrÆïÃm apakÃriïÃm 09,062.052c dahyate sma divÃrÃtraæ na ca ÓarmÃdhigacchati 09,062.053a tvÃæ caiva naraÓÃrdÆla gÃndhÃrÅæ ca yaÓasvinÅm 09,062.053c sa Óocan bharataÓre«Âha na ÓÃntim adhigacchati 09,062.054a hriyà ca parayÃvi«Âo bhavantaæ nÃdhigacchati 09,062.054c putraÓokÃbhisaætaptaæ buddhivyÃkulitendriyam 09,062.055a evam uktvà mahÃrÃja dh­tarëÂraæ yadÆttama÷ 09,062.055c uvÃca paramaæ vÃkyaæ gÃndhÃrÅæ ÓokakarÓitÃm 09,062.056a saubaleyi nibodha tvaæ yat tvÃæ vak«yÃmi suvrate 09,062.056c tvatsamà nÃsti loke 'sminn adya sÅmantinÅ Óubhe 09,062.057a jÃnÃmi ca yathà rÃj¤i sabhÃyÃæ mama saænidhau 09,062.057c dharmÃrthasahitaæ vÃkyam ubhayo÷ pak«ayor hitam 09,062.057e uktavaty asi kalyÃïi na ca te tanayai÷ Órutam 09,062.058a duryodhanas tvayà cokto jayÃrthÅ paru«aæ vaca÷ 09,062.058c Ó­ïu mƬha vaco mahyaæ yato dharmas tato jaya÷ 09,062.059a tad idaæ samanuprÃptaæ tava vÃkyaæ n­pÃtmaje 09,062.059c evaæ viditvà kalyÃïi mà sma Óoke mana÷ k­thÃ÷ 09,062.059e pÃï¬avÃnÃæ vinÃÓÃya mà te buddhi÷ kadà cana 09,062.060a Óaktà cÃsi mahÃbhÃge p­thivÅæ sacarÃcarÃm 09,062.060c cak«u«Ã krodhadÅptena nirdagdhuæ tapaso balÃt 09,062.061a vÃsudevavaca÷ Órutvà gÃndhÃrÅ vÃkyam abravÅt 09,062.061c evam etan mahÃbÃho yathà vadasi keÓava 09,062.062a Ãdhibhir dahyamÃnÃyà mati÷ saæcalità mama 09,062.062c sà me vyavasthità Órutvà tava vÃkyaæ janÃrdana 09,062.063a rÃj¤as tv andhasya v­ddhasya hataputrasya keÓava 09,062.063c tvaæ gati÷ saha tair vÅrai÷ pÃï¬avair dvipadÃæ vara 09,062.064a etÃvad uktvà vacanaæ mukhaæ pracchÃdya vÃsasà 09,062.064c putraÓokÃbhisaætaptà gÃndhÃrÅ praruroda ha 09,062.065a tata enÃæ mahÃbÃhu÷ keÓava÷ ÓokakarÓitÃm 09,062.065c hetukÃraïasaæyuktair vÃkyair ÃÓvÃsayat prabhu÷ 09,062.066a samÃÓvÃsya ca gÃndhÃrÅæ dh­tarëÂraæ ca mÃdhava÷ 09,062.066c drauïe÷ saækalpitaæ bhÃvam anvabudhyata keÓava÷ 09,062.067a tatas tvarita utthÃya pÃdau mÆrdhnà praïamya ca 09,062.067c dvaipÃyanasya rÃjendra tata÷ kauravam abravÅt 09,062.068a Ãp­cche tvÃæ kuruÓre«Âha mà ca Óoke mana÷ k­thÃ÷ 09,062.068c drauïe÷ pÃpo 'sty abhiprÃyas tenÃsmi sahasotthita÷ 09,062.068e pÃï¬avÃnÃæ vadhe rÃtrau buddhis tena pradarÓità 09,062.069a etac chrutvà tu vacanaæ gÃndhÃryà sahito 'bravÅt 09,062.069c dh­tarëÂro mahÃbÃhu÷ keÓavaæ keÓisÆdanam 09,062.070a ÓÅghraæ gaccha mahÃbÃho pÃï¬avÃn paripÃlaya 09,062.070c bhÆyas tvayà same«yÃmi k«ipram eva janÃrdana 09,062.070e prÃyÃt tatas tu tvarito dÃrukeïa sahÃcyuta÷ 09,062.071a vÃsudeve gate rÃjan dh­tarëÂraæ janeÓvaram 09,062.071c ÃÓvÃsayad ameyÃtmà vyÃso lokanamask­ta÷ 09,062.072a vÃsudevo 'pi dharmÃtmà k­tak­tyo jagÃma ha 09,062.072c Óibiraæ hÃstinapurÃd did­k«u÷ pÃï¬avÃn n­pa 09,062.073a Ãgamya Óibiraæ rÃtrau so 'bhyagacchata pÃï¬avÃn 09,062.073c tac ca tebhya÷ samÃkhyÃya sahitas tai÷ samÃviÓat 09,063.001 dh­tarëÂra uvÃca 09,063.001a adhi«Âhita÷ padà mÆrdhni bhagnasaktho mahÅæ gata÷ 09,063.001c ÓauÂÅramÃnÅ putro me kÃny abhëata saæjaya 09,063.002a atyarthaæ kopano rÃjà jÃtavairaÓ ca pÃï¬u«u 09,063.002c vyasanaæ paramaæ prÃpta÷ kim Ãha paramÃhave 09,063.003 saæjaya uvÃca 09,063.003a Ó­ïu rÃjan pravak«yÃmi yathÃv­ttaæ narÃdhipa 09,063.003c rÃj¤Ã yad uktaæ bhagnena tasmin vyasana Ãgate 09,063.004a bhagnasaktho n­po rÃjan pÃæsunà so 'vaguïÂhita÷ 09,063.004c yamayan mÆrdhajÃæs tatra vÅk«ya caiva diÓo daÓa 09,063.005a keÓÃn niyamya yatnena ni÷Óvasann urago yathà 09,063.005c saærambhÃÓruparÅtÃbhyÃæ netrÃbhyÃm abhivÅk«ya mÃm 09,063.006a bÃhÆ dharaïyÃæ ni«pi«ya muhur matta iva dvipa÷ 09,063.006c prakÅrïÃn mÆrdhajÃn dhunvan dantair dantÃn upasp­Óan 09,063.006e garhayan pÃï¬avaæ jye«Âhaæ ni÷Óvasyedam athÃbravÅt 09,063.007a bhÅ«me ÓÃætanave nÃthe karïe cÃstrabh­tÃæ vare 09,063.007c gautame Óakunau cÃpi droïe cÃstrabh­tÃæ vare 09,063.008a aÓvatthÃmni tathà Óalye ÓÆre ca k­tavarmaïi 09,063.008b*0387_01 anye«v api ca ÓÆre«u nyastabhÃro mahÃtmasu 09,063.008c imÃm avasthÃæ prÃpto 'smi kÃlo hi duratikrama÷ 09,063.009a ekÃdaÓacamÆbhartà so 'ham etÃæ daÓÃæ gata÷ 09,063.009c kÃlaæ prÃpya mahÃbÃho na kaÓ cid ativartate 09,063.010a ÃkhyÃtavyaæ madÅyÃnÃæ ye 'smi¤ jÅvanti saægare 09,063.010c yathÃhaæ bhÅmasenena vyutkramya samayaæ hata÷ 09,063.011a bahÆni sun­ÓaæsÃni k­tÃni khalu pÃï¬avai÷ 09,063.011c bhÆriÓravasi karïe ca bhÅ«me droïe ca ÓrÅmati 09,063.012a idaæ cÃkÅrtijaæ karma n­Óaæsai÷ pÃï¬avai÷ k­tam 09,063.012c yena te satsu nirvedaæ gami«yantÅti me mati÷ 09,063.013a kà prÅti÷ sattvayuktasya k­tvopadhik­taæ jayam 09,063.013c ko và samayabhettÃraæ budha÷ saæmantum arhati 09,063.014a adharmeïa jayaæ labdhvà ko nu h­«yeta paï¬ita÷ 09,063.014c yathà saæh­«yate pÃpa÷ pÃï¬uputro v­kodara÷ 09,063.015a kiæ nu citram atas tv adya bhagnasakthasya yan mama 09,063.015c kruddhena bhÅmasenena pÃdena m­ditaæ Óira÷ 09,063.016a pratapantaæ Óriyà ju«Âaæ vartamÃnaæ ca bandhu«u 09,063.016c evaæ kuryÃn naro yo hi sa vai saæjaya pÆjita÷ 09,063.017a abhij¤au k«atradharmasya mama mÃtà pità ca me 09,063.017c tau hi saæjaya du÷khÃrtau vij¤Ãpyau vacanÃn mama 09,063.018a i«Âaæ bh­tyà bh­tÃ÷ samyag bhÆ÷ praÓÃstà sasÃgarà 09,063.018c mÆrdhni sthitam amitrÃïÃæ jÅvatÃm eva saæjaya 09,063.019a dattà dÃyà yathÃÓakti mitrÃïÃæ ca priyaæ k­tam 09,063.019c amitrà bÃdhitÃ÷ sarve ko nu svantataro mayà 09,063.020a yÃtÃni pararëÂrÃïi n­pà bhuktÃÓ ca dÃsavat 09,063.020c priyebhya÷ prak­taæ sÃdhu ko nu svantataro mayà 09,063.021a mÃnità bÃndhavÃ÷ sarve mÃnya÷ saæpÆjito jana÷ 09,063.021c tritayaæ sevitaæ sarvaæ ko nu svantataro mayà 09,063.022a Ãj¤aptaæ n­pamukhye«u mÃna÷ prÃpta÷ sudurlabha÷ 09,063.022c ÃjÃneyais tathà yÃtaæ ko nu svantataro mayà 09,063.023a adhÅtaæ vidhivad dattaæ prÃptam Ãyur nirÃmayam 09,063.023c svadharmeïa jità lokÃ÷ ko nu svantataro mayà 09,063.024a di«Âyà nÃhaæ jita÷ saækhye parÃn pre«yavad ÃÓrita÷ 09,063.024c di«Âyà me vipulà lak«mÅr m­te tv anyaæ gatà vibho 09,063.025a yad i«Âaæ k«atrabandhÆnÃæ svadharmam anuti«ÂhatÃm 09,063.025c nidhanaæ tan mayà prÃptaæ ko nu svantataro mayà 09,063.026a di«Âyà nÃhaæ parÃv­tto vairÃt prÃk­tavaj jita÷ 09,063.026c di«Âyà na vimatiæ kÃæ cid bhajitvà tu parÃjita÷ 09,063.027a suptaæ vÃtha pramattaæ và yathà hanyÃd vi«eïa và 09,063.027c evaæ vyutkrÃntadharmeïa vyutkramya samayaæ hata÷ 09,063.028a aÓvatthÃmà mahÃbhÃga÷ k­tavarmà ca sÃtvata÷ 09,063.028c k­pa÷ ÓÃradvataÓ caiva vaktavyà vacanÃn mama 09,063.029a adharmeïa prav­ttÃnÃæ pÃï¬avÃnÃm anekaÓa÷ 09,063.029c viÓvÃsaæ samayaghnÃnÃæ na yÆyaæ gantum arhatha 09,063.030a vÃtikÃæÓ cÃbravÅd rÃjà putras te satyavikrama÷ 09,063.030c adharmÃd bhÅmasenena nihato 'haæ yathà raïe 09,063.031a so 'haæ droïaæ svargagataæ ÓalyakarïÃv ubhau tathà 09,063.031c v­«asenaæ mahÃvÅryaæ Óakuniæ cÃpi saubalam 09,063.032a jalasaædhaæ mahÃvÅryaæ bhagadattaæ ca pÃrthivam 09,063.032c saumadattiæ mahe«vÃsaæ saindhavaæ ca jayadratham 09,063.033a du÷ÓÃsanapurogÃæÓ ca bhrÃtÌn ÃtmasamÃæs tathà 09,063.033c dau÷ÓÃsaniæ ca vikrÃntaæ lak«maïaæ cÃtmajÃv ubhau 09,063.034a etÃæÓ cÃnyÃæÓ ca subahÆn madÅyÃæÓ ca sahasraÓa÷ 09,063.034c p­«Âhato 'nugami«yÃmi sÃrthahÅna ivÃdhvaga÷ 09,063.035a kathaæ bhrÃtÌn hatä Órutvà bhartÃraæ ca svasà mama 09,063.035c rorÆyamÃïà du÷khÃrtà du÷Óalà sà bhavi«yati 09,063.036a snu«Ãbhi÷ prasnu«ÃbhiÓ ca v­ddho rÃjà pità mama 09,063.036c gÃndhÃrÅsahita÷ kroÓan kÃæ gatiæ pratipatsyate 09,063.037a nÆnaæ lak«maïamÃtÃpi hataputrà hateÓvarà 09,063.037c vinÃÓaæ yÃsyati k«ipraæ kalyÃïÅ p­thulocanà 09,063.038a yadi jÃnÃti cÃrvÃka÷ parivrì vÃgviÓÃrada÷ 09,063.038c kari«yati mahÃbhÃgo dhruvaæ so 'pacitiæ mama 09,063.039a samantapa¤cake puïye tri«u loke«u viÓrute 09,063.039c ahaæ nidhanam ÃsÃdya lokÃn prÃpsyÃmi ÓÃÓvatÃn 09,063.040a tato janasahasrÃïi bëpapÆrïÃni mÃri«a 09,063.040c pralÃpaæ n­pate÷ Órutvà vidravanti diÓo daÓa 09,063.041a sasÃgaravanà ghorà p­thivÅ sacarÃcarà 09,063.041c cacÃlÃtha sanirhrÃdà diÓaÓ caivÃvilÃbhavan 09,063.042a te droïaputram ÃsÃdya yathÃv­ttaæ nyavedayan 09,063.042c vyavahÃraæ gadÃyuddhe pÃrthivasya ca ghÃtanam 09,063.043a tad ÃkhyÃya tata÷ sarve droïaputrasya bhÃrata 09,063.043b*0388_01 vÃdikà du÷khasaætaptÃ÷ Óokopahatacetasa÷ 09,063.043c dhyÃtvà ca suciraæ kÃlaæ jagmur Ãrtà yathÃgatam 09,064.001 saæjaya uvÃca 09,064.001a vÃtikÃnÃæ sakÃÓÃt tu Órutvà duryodhanaæ hatam 09,064.001c hataÓi«ÂÃs tato rÃjan kauravÃïÃæ mahÃrathÃ÷ 09,064.002a vinirbhinnÃ÷ Óitair bÃïair gadÃtomaraÓaktibhi÷ 09,064.002c aÓvatthÃmà k­paÓ caiva k­tavarmà ca sÃtvata÷ 09,064.002e tvarità javanair aÓvair Ãyodhanam upÃgaman 09,064.003a tatrÃpaÓyan mahÃtmÃnaæ dhÃrtarëÂraæ nipÃtitam 09,064.003c prabhagnaæ vÃyuvegena mahÃÓÃlaæ yathà vane 09,064.004a bhÆmau vive«ÂamÃnaæ taæ rudhireïa samuk«itam 09,064.004c mahÃgajam ivÃraïye vyÃdhena vinipÃtitam 09,064.005a vivartamÃnaæ bahuÓo rudhiraughapariplutam 09,064.005c yad­cchayà nipatitaæ cakram Ãdityagocaram 09,064.006a mahÃvÃtasamutthena saæÓu«kam iva sÃgaram 09,064.006c pÆrïacandram iva vyomni tu«ÃrÃv­tamaï¬alam 09,064.007a reïudhvastaæ dÅrghabhujaæ mÃtaÇgasamavikramam 09,064.007c v­taæ bhÆtagaïair ghorai÷ kravyÃdaiÓ ca samantata÷ 09,064.007e yathà dhanaæ lipsamÃnair bh­tyair n­patisattamam 09,064.008a bhrukuÂÅk­tavaktrÃntaæ krodhÃd udv­ttacak«u«am 09,064.008c sÃmar«aæ taæ naravyÃghraæ vyÃghraæ nipatitaæ yathà 09,064.009a te tu d­«Âvà mahe«vÃsà bhÆtale patitaæ n­pam 09,064.009c moham abhyÃgaman sarve k­paprabh­tayo rathÃ÷ 09,064.010a avatÅrya rathebhyas tu prÃdravan rÃjasaænidhau 09,064.010c duryodhanaæ ca saæprek«ya sarve bhÆmÃv upÃviÓan 09,064.011a tato drauïir mahÃrÃja bëpapÆrïek«aïa÷ Óvasan 09,064.011c uvÃca bharataÓre«Âhaæ sarvalokeÓvareÓvaram 09,064.012a na nÆnaæ vidyate 'sahyaæ mÃnu«ye kiæ cid eva hi 09,064.012c yatra tvaæ puru«avyÃghra Óe«e pÃæsu«u rÆ«ita÷ 09,064.013a bhÆtvà hi n­pati÷ pÆrvaæ samÃj¤Ãpya ca medinÅm 09,064.013c katham eko 'dya rÃjendra ti«Âhase nirjane vane 09,064.014a du÷ÓÃsanaæ na paÓyÃmi nÃpi karïaæ mahÃratham 09,064.014c nÃpi tÃn suh­da÷ sarvÃn kim idaæ bharatar«abha 09,064.015a du÷khaæ nÆnaæ k­tÃntasya gatiæ j¤Ãtuæ kathaæ cana 09,064.015c lokÃnÃæ ca bhavÃn yatra Óete pÃæsu«u rÆ«ita÷ 09,064.016a e«a mÆrdhÃvasiktÃnÃm agre gatvà paraætapa÷ 09,064.016c sat­ïaæ grasate pÃæsuæ paÓya kÃlasya paryayam 09,064.017a kva te tad amalaæ chatraæ vyajanaæ kva ca pÃrthiva 09,064.017c sà ca te mahatÅ senà kva gatà pÃrthivottama 09,064.017c*0389_01 **** **** gajÃÓvarathasaækulà 09,064.017c*0389_02 sÃmantarÃjasaæyuktà 09,064.017d*0390_01 bhrÃtaras te mahÃrÃja vÅryaÓakrasamà yudhi 09,064.017d*0390_02 ÓatrÆïÃæ ca nihantÃro mahÃbalaparÃkramÃ÷ 09,064.017d*0390_03 kva gatÃ÷ pÃrthivendrÃdya saubhrÃtraæ ca samÃÓritam 09,064.017d*0390_04 tava putrà mahÃbhÃga lak«maïÃdyà mahÃrathÃ÷ 09,064.017d*0390_05 pÆrïendusad­Óà vÅrÃ÷ ÓÃntisaundaryakÃntibhi÷ 09,064.017d*0390_06 k­tavÃn n­paÓÃrdÆla jayantasamavikramam 09,064.018a durvij¤eyà gatir nÆnaæ kÃryÃïÃæ kÃraïÃntare 09,064.018c yad vai lokagurur bhÆtvà bhavÃn etÃæ daÓÃæ gata÷ 09,064.019a adhruvà sarvamartye«u dhruvaæ ÓrÅr upalak«yate 09,064.019b*0391_01 dhruveva bhÃti sarvatra nityaæ mohakarÅ n­ïÃm 09,064.019b*0391_02 vivekibhir n­bhir nityaæ cintyamÃnà viÓe«ata÷ 09,064.019b*0391_03 na tu viÓvasen nityÃæ vai hy adhruvà vai svabhÃvata÷ 09,064.019c bhavato vyasanaæ d­«Âvà Óakravispardhino bh­Óam 09,064.019d*0392_01 imaæ lokam anityaæ và hy adyÃhaæ samacintaye 09,064.020a tasya tad vacanaæ Órutvà du÷khitasya viÓe«ata÷ 09,064.020c uvÃca rÃjan putras te prÃptakÃlam idaæ vaca÷ 09,064.021a vim­jya netre pÃïibhyÃæ Óokajaæ bëpam uts­jan 09,064.021c k­pÃdÅn sa tadà vÅrÃn sarvÃn eva narÃdhipa÷ 09,064.022a Åd­Óo martyadharmo 'yaæ dhÃtrà nirdi«Âa ucyate 09,064.022c vinÃÓa÷ sarvabhÆtÃnÃæ kÃlaparyÃyakÃrita÷ 09,064.023a so 'yaæ mÃæ samanuprÃpta÷ pratyak«aæ bhavatÃæ hi ya÷ 09,064.023c p­thivÅæ pÃlayitvÃham etÃæ ni«ÂhÃm upÃgata÷ 09,064.024a di«Âyà nÃhaæ parÃv­tto yuddhe kasyÃæ cid Ãpadi 09,064.024b*0393_01 di«ÂyÃhaæ no n­patibhir nirjito na kadà cana 09,064.024b*0393_02 di«Âyà mayà nirjitÃs te rÃjÃno bahuÓo yudhi 09,064.024c di«ÂyÃhaæ nihata÷ pÃpaiÓ chalenaiva viÓe«ata÷ 09,064.024c*0394_01 **** **** pÃï¬uputrair durÃtmabhi÷ 09,064.024c*0394_02 adharmato gadÃyuddhe 09,064.025a utsÃhaÓ ca k­to nityaæ mayà di«Âyà yuyutsatà 09,064.025b*0395_01 di«Âyà hatà gajà yuddhe sagajÃrohakà bh­Óam 09,064.025b*0395_02 di«ÂyÃÓvà deÓajÃ÷ sarve k­tino vegaÓÃlina÷ 09,064.025b*0395_03 kuÓalai÷ sÃdibhi÷ sÃrdhaæ nihatà raïamÆrdhani 09,064.025b*0395_04 di«Âyà raïe vinihatà rathà hemapari«k­tÃ÷ 09,064.025b*0395_05 rathibhir yuddhakuÓalai÷ sÃrdhaæ vidalitai÷ Óarai÷ 09,064.025b*0395_06 di«Âyà yodhà dhanu«manta÷ sarve yuddhaviÓÃradÃ÷ 09,064.025b*0395_07 ÓaranirbhinnasarvÃÇgÃ÷ samare patitÃbhavan 09,064.025b*0395_08 di«Âyà mamÃyudhÃny ÃÓu nÃÓam ÃyÃnti vai k«aïÃt 09,064.025c di«Âyà cÃsmi hato yuddhe nihataj¤ÃtibÃndhava÷ 09,064.026a di«Âyà ca vo 'haæ paÓyÃmi muktÃn asmÃj janak«ayÃt 09,064.026b*0396_01 svasti haæto tv ahaæ yuddhe nihataj¤ÃtibÃndhava÷ 09,064.026c svastiyuktÃæÓ ca kalyÃæÓ ca tan me priyam anuttamam 09,064.027a mà bhavanto 'nutapyantÃæ sauh­dÃn nidhanena me 09,064.027c yadi vedÃ÷ pramÃïaæ vo jità lokà mayÃk«ayÃ÷ 09,064.028a manyamÃna÷ prabhÃvaæ ca k­«ïasyÃmitatejasa÷ 09,064.028c tena na cyÃvitaÓ cÃhaæ k«atradharmÃt svanu«ÂhitÃt 09,064.029a sa mayà samanuprÃpto nÃsmi Óocya÷ kathaæ cana 09,064.029b*0397_01 tathà tu d­«Âvà rÃjendra vartate vijayo mama 09,064.029c k­taæ bhavadbhi÷ sad­Óam anurÆpam ivÃtmana÷ 09,064.029e yatitaæ vijaye nityaæ daivaæ tu duratikramam 09,064.030a etÃvad uktvà vacanaæ bëpavyÃkulalocana÷ 09,064.030c tÆ«ïÅæ babhÆva rÃjendra rujÃsau vihvalo bh­Óam 09,064.031a tathà tu d­«Âvà rÃjÃnaæ bëpaÓokasamanvitam 09,064.031c drauïi÷ krodhena jajvÃla yathà vahnir jagatk«aye 09,064.032a sa tu krodhasamÃvi«Âa÷ pÃïau pÃïiæ nipŬya ca 09,064.032c bëpavihvalayà vÃcà rÃjÃnam idam abravÅt 09,064.033a pità me nihata÷ k«udrai÷ sun­Óaæsena karmaïà 09,064.033c na tathà tena tapyÃmi yathà rÃjaæs tvayÃdya vai 09,064.034a Ó­ïu cedaæ vaco mahyaæ satyena vadata÷ prabho 09,064.034b*0398_01 an­ïo 'haæ bhavi«yÃmi tavÃdya n­pasattama 09,064.034b*0398_02 tava priyaæ kari«yÃmi k­tvà kÃryam anuttamam 09,064.034b*0398_03 Åpsitaæ manasà rÃjan yathecchasi tathà vada 09,064.034c i«ÂÃpÆrtena dÃnena dharmeïa suk­tena ca 09,064.034d*0399_01 Óapeyaæ rÃjaÓÃrdÆla pÃdÃbhyÃæ mama vai pitu÷ 09,064.035a adyÃhaæ sarvapäcÃlÃn vÃsudevasya paÓyata÷ 09,064.035a*0400_01 **** **** s­¤jayÃæÓ caiva sarvaÓa÷ 09,064.035a*0400_02 sarvÃæÓ ca n­patÅn rÃjan dh­«ÂadyumnapurogamÃn 09,064.035a*0400_03 sasainyÃn yudhiÓe«ÃæÓ ca 09,064.035c sarvopÃyair hi ne«yÃmi pretarÃjaniveÓanam 09,064.035d*0401_01 adya rÃtrau mahÃrÃja nihani«yÃmi pÃï¬avÃn 09,064.035e anuj¤Ãæ tu mahÃrÃja bhavÃn me dÃtum arhati 09,064.036a iti Órutvà tu vacanaæ droïaputrasya kaurava÷ 09,064.036b*0402_01 tac chrutvà vacanaæ drauïer dh­tarëÂra tavÃtmaja÷ 09,064.036c manasa÷ prÅtijananaæ k­paæ vacanam abravÅt 09,064.036e ÃcÃrya ÓÅghraæ kalaÓaæ jalapÆrïaæ samÃnaya 09,064.037a sa tad vacanam Ãj¤Ãya rÃj¤o brÃhmaïasattama÷ 09,064.037c kalaÓaæ pÆrïam ÃdÃya rÃj¤o 'ntikam upÃgamat 09,064.038a tam abravÅn mahÃrÃja putras tava viÓÃæ pate 09,064.038c mamÃj¤ayà dvijaÓre«Âha droïaputro 'bhi«icyatÃm 09,064.038e senÃpatyena bhadraæ te mama ced icchasi priyam 09,064.039a rÃj¤o niyogÃd yoddhavyaæ brÃhmaïena viÓe«ata÷ 09,064.039c vartatà k«atradharmeïa hy evaæ dharmavido vidu÷ 09,064.040a rÃj¤as tu vacanaæ Órutvà k­pa÷ ÓÃradvatas tata÷ 09,064.040c drauïiæ rÃj¤o niyogena senÃpatye 'bhya«ecayat 09,064.041a so 'bhi«ikto mahÃrÃja pari«vajya n­pottamam 09,064.041c prayayau siæhanÃdena diÓa÷ sarvà vinÃdayan 09,064.042a duryodhano 'pi rÃjendra Óoïitaughaparipluta÷ 09,064.042c tÃæ niÓÃæ pratipede 'tha sarvabhÆtabhayÃvahÃm 09,064.043a apakramya tu te tÆrïaæ tasmÃd ÃyodhanÃn n­pa 09,064.043c ÓokasaævignamanasaÓ cintÃdhyÃnaparÃbhavan 09,064.043d*0403_01 k­tavarmak­pÃbhyÃæ ca aÓvatthÃme 'pi gacchati 09,064.043d*0403_02 Ãste rÃjà cintayÃnas te«Ãm Ãgamanaæ prati 09,064.043d*0403_03 gadÃparvaïi rÃjendra samÃpte 'bhÅ«Âade n­ïÃm 09,064.043d*0403_04 brÃhmaïÃn bhojayet paÓcÃd vaktÃraæ ca supÆjayet