% Mahabharata: Sabhaparvan % Electronic text (C) Bhandarkar Oriental Research Institute, % Pune, India, 1999 % On the basis of the text entered by Muneo Tokunaga et al., % revised by John Smith, Cambridge, et al. ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ 02,000.000*0001_01 nàràyaõaü namaskçtya naraü caiva narottamam 02,000.000*0001_02 devãü sarasvatãü caiva tato jayam udãrayet 02,000.000*0002_01 oü namo bhagavate tasmai vyàsàyàmitatejase 02,000.000*0002_02 yasya prasàdàd vakùyàmi nàràyaõakathàü ÷ubhàm 02,000.000*0003_01 * * * * * * * * * * * * * * * * 02,000.000*0003_02 tato 'j¤ànatamondhasya kàvasthà jagato bhavet 02,000.000*0004_00 janamejaya uvàca 02,000.000*0004_01 mayasya tu kathàü divyàü ÷rotum icchàmi sattama 02,000.000*0004_02 sabhàü caiva kçtàü tena dharmaràjasya dhãmataþ 02,000.000*0005_00 janamejaya uvàca 02,000.000*0005_01 rakùitaþ pàõóavà * * mayo nàma mahàsuraþ 02,000.000*0005_02 kçùõàc ca pàvakàc caiva pàrthenàmitatejasà 02,000.000*0005_03 sa cakàra yad årdhvaü vai karma pratyayakàrakam 02,000.000*0005_04 tad bråhi bhagavan sarvaü pràõadàya kirãñine 02,000.000*0006_00 janamejayaþ 02,000.000*0006_01 arjuno jayatàü ÷reùñho mokùayitvà mayaü tadà 02,000.000*0006_02 kiü cakàra mahàtejàs tan me bråhi dvijottama 02,001.000*0007_01 ÷çõu ràjann avahita÷ caritaü pårvakasya te 02,001.000*0007_02 mokùayitvà mayaü tatra pàrthaþ ÷astrabhçtàü varaþ 02,001.000*0007_03 gàõóãvaü kàrmuka÷reùñhaü tåõã càkùayasàyakau 02,001.000*0007_04 divyàny astràõi ràjendra durlabhàni nçpair bhuvi 02,001.000*0007_05 rathadhvajaü patàkà÷ ca ÷vetà÷vaiþ saha vãryavàn 02,001.000*0007_06 etàni pàvakàt pràpya mudà paramayà yutaþ 02,001.000*0007_07 tasthau pàrtho mahàvãryas tadà saha mayena saþ 02,001.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,001.001a tato 'bravãn mayaþ pàrthaü vàsudevasya saünidhau 02,001.001b*0008_01 pàõóavena paritràtas tatkçtaü pratyanusmaran 02,001.001c prà¤jaliþ ÷lakùõayà vàcà påjayitvà punaþ punaþ 02,001.002a asmàc ca kçùõàt saükruddhàt pàvakàc ca didhakùataþ 02,001.002c tvayà tràto 'smi kaunteya bråhi kiü karavàõi te 02,001.002d*0009_01 ahaü hi vi÷vakarmà vai asuràõàü paraütapa 02,001.002d*0009_02 tasmàt te vismayaü kiü cit kuryàm anyaiþ suduùkaram 02,001.002d*0009_03 evam ukto mahàvãryaþ pàrtho màyàvidaü mayam 02,001.002d*0009_04 dhyàtvà muhårtaü kaunteyaþ prahasan vàkyam abravãt 02,001.003 arjuna uvàca 02,001.003a kçtam eva tvayà sarvaü svasti gaccha mahàsura 02,001.003c prãtimàn bhava me nityaü prãtimanto vayaü ca te 02,001.003d*0010_01 pràptopakàràd arthaü hi nàharàmãti me vratam 02,001.004 maya uvàca 02,001.004a yuktam etat tvayi vibho yathàttha puruùarùabha 02,001.004c prãtipårvam ahaü kiü cit kartum icchàmi bhàrata 02,001.005a ahaü hi vi÷vakarmà vai dànavànàü mahàkaviþ 02,001.005c so 'haü vai tvatkçte kiü cit kartum icchàmi pàõóava 02,001.005d*0011_01 dànavànàü purà pàrtha pràsàdà hi mayà kçtàþ 02,001.005d*0011_02 ramyàõi sukhadar÷àni bhogàóhyàni sahasra÷aþ 02,001.005d*0011_03 udyànàni ca ramyàõi saràüsi vividhàni ca 02,001.005d*0011_04 vicitràõi ca ÷astràõi rathàþ kàmagamàs tathà 02,001.005d*0011_05 nagaràõi vi÷àlàni sàññapràkàratoraõaiþ 02,001.005d*0011_06 vàhanàni ca mukhyàni vicitràõi sahasra÷aþ 02,001.005d*0011_07 bilàni ramaõãyàni sukhayuktàni vai bhç÷am 02,001.005d*0011_08 ete kçtà mayà sarve tasmàd icchàmi phalguna 02,001.006 arjuna uvàca 02,001.006a pràõakçcchràd vimuktaü tvam àtmànaü manyase mayà 02,001.006c evaü gate na ÷akùyàmi kiü cit kàrayituü tvayà 02,001.007a na càpi tava saükalpaü mogham icchàmi dànava 02,001.007c kçùõasya kriyatàü kiü cit tathà pratikçtaü mayi 02,001.007d*0012_00 mayaþ 02,001.007d*0012_01 vàsudeva mayà kartuü kim icchasi ÷ubhànana 02,001.008 vai÷aüpàyana uvàca 02,001.008a codito vàsudevas tu mayena bharatarùabha 02,001.008c muhårtam iva saüdadhyau kim ayaü codyatàm iti 02,001.008d*0013_01 naipuõaü divi ÷ilpasya saücintya mayam abravãt 02,001.008d*0014_01 tato vicintya manasà lokanàthaþ prajàpatiþ 02,001.009a codayàm àsa taü kçùõaþ sabhà vai kriyatàm iti 02,001.009b*0015_01 yadi tvaü kartukàmo 'si priyaü ÷ilpavatàü vara 02,001.009c dharmaràjasya daiteya yàdç÷ãm iha manyase 02,001.009d*0016_01 anavàpyàü manuùyeõa tàdç÷ãü kuru vai sabhàm 02,001.009d*0016_02 asuràn mànuùàn devàn gandharvàn ràkùasàn api 02,001.010a yàü kçtàü nànukuryus te mànavàþ prekùya vismitàþ 02,001.010c manuùyaloke kçtsne 'smiüs tàdç÷ãü kuru vai sabhàm 02,001.011a yatra divyàn abhipràyàn pa÷yema vihitàüs tvayà 02,001.011c àsuràn mànuùàü÷ caiva tàü sabhàü kuru vai maya 02,001.012a pratigçhya tu tad vàkyaü saüprahçùño mayas tadà 02,001.012c vimànapratimàü cakre pàõóavasya sabhàü mudà 02,001.013a tataþ kçùõa÷ ca pàrtha÷ ca dharmaràje yudhiùñhire 02,001.013c sarvam etad yathàvedya dar÷ayàm àsatur mayam 02,001.014a tasmai yudhiùñhiraþ påjàü yathàrham akarot tadà 02,001.014b*0017_01 àsanaü kalpayàm àsa påjayàm àsa ca prabhuþ 02,001.014c sa tu tàü pratijagràha mayaþ satkçtya satkçtaþ 02,001.015a sa pårvadevacaritaü tatra tatra vi÷àü pate 02,001.015b*0018_01 saüprahçùño mayo ràjan pàõóavasya ca tattvataþ 02,001.015c kathayàm àsa daiteyaþ pàõóuputreùu bhàrata 02,001.016a sa kàlaü kaü cid à÷vasya vi÷vakarmà pracintya ca 02,001.016c sabhàü pracakrame kartuü pàõóavànàü mahàtmanàm 02,001.017a abhipràyeõa pàrthànàü kçùõasya ca mahàtmanaþ 02,001.017c puõye 'hani mahàtejàþ kçtakautukamaïgalaþ 02,001.018a tarpayitvà dvija÷reùñhàn pàyasena sahasra÷aþ 02,001.018c dhanaü bahuvidhaü dattvà tebhya eva ca vãryavàn 02,001.018d*0019_01 iti sarvavidhiü kçtvà pradakùiõam avartata 02,001.019a sarvartuguõasaüpannàü divyaråpàü manoramàm 02,001.019b*0020_01 janaughasya rathaughasya yànayugyasya caiva hi 02,001.019c da÷akiùkusahasràü tàü màpayàm àsa sarvataþ 02,002.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,002.001a uùitvà khàõóavaprasthe sukhavàsaü janàrdanaþ 02,002.001c pàrthaiþ prãtisamàyuktaiþ påjanàrho 'bhipåjitaþ 02,002.002a gamanàya matiü cakre pitur dar÷analàlasaþ 02,002.002c dharmaràjam athàmantrya pçthàü ca pçthulocanaþ 02,002.003a vavande caraõau mårdhnà jagadvandyaþ pitçùvasuþ 02,002.003c sa tayà mårdhny upàghràtaþ pariùvakta÷ ca ke÷avaþ 02,002.004a dadar÷ànantaraü kçùõo bhaginãü svàü mahàya÷àþ 02,002.004c tàm upetya hçùãke÷aþ prãtyà bàùpasamanvitaþ 02,002.005a arthyaü tathyaü hitaü vàkyaü laghu yuktam anuttamam 02,002.005c uvàca bhagavàn bhadràü subhadràü bhadrabhàùiõãm 02,002.006a tayà svajanagàmãni ÷ràvito vacanàni saþ 02,002.006c saüpåjita÷ càpy asakçc chirasà càbhivàditaþ 02,002.007a tàm anuj¤àpya vàrùõeyaþ pratinandya ca bhàminãm 02,002.007c dadar÷ànantaraü kçùõàü dhaumyaü càpi janàrdanaþ 02,002.008a vavande ca yathànyàyaü dhaumyaü puruùasattamaþ 02,002.008c draupadãü sàntvayitvà ca àmantrya ca janàrdanaþ 02,002.009a bhràtén abhyagamad dhãmàn pàrthena sahito balã 02,002.009c bhràtçbhiþ pa¤cabhiþ kçùõo vçtaþ ÷akra ivàmaraiþ 02,002.009d*0021_01 yàtràkàlasya yogyàni karmàõi garuóadhvajaþ 02,002.009d*0021_02 kartukàmaþ ÷ucir bhåtvà snàtavàn samalaükçtaþ 02,002.009d*0022_01 àmantrya ca pçthàü kçùõaþ pratasthe tasthuùàü varaþ 02,002.009d*0022_02 àmantrya ca pçthàü kçùõàü dhaumyaü ca puruùottamaþ 02,002.010a arcayàm àsa devàü÷ ca dvijàü÷ ca yadupuügavaþ 02,002.010c màlyajapyanamaskàrair gandhair uccàvacair api 02,002.010e sa kçtvà sarvakàryàõi pratasthe tasthuùàü varaþ 02,002.010f*0023_01 upetya sa yadu÷reùñho bàhyakakùàü vinirgataþ 02,002.011a svasti vàcyàrhato vipràn dadhipàtraphalàkùataiþ 02,002.011c vasu pradàya ca tataþ pradakùiõam avartata 02,002.011d*0024_01 tatas tu kçtamàïgalyo bràhmaõair vedapàragaiþ 02,002.012a kà¤canaü ratham àsthàya tàrkùyaketanam à÷ugam 02,002.012c gadàcakràsi÷àrïgàdyair àyudhai÷ ca samanvitam 02,002.013a tithàv atha ca nakùatre muhårte ca guõànvite 02,002.013c prayayau puõóarãkàkùaþ sainyasugrãvavàhanaþ 02,002.014a anvàruroha càpy enaü premõà ràjà yudhiùñhiraþ 02,002.014c apàsya càsya yantàraü dàrukaü yantçsattamam 02,002.014e abhãùån saüprajagràha svayaü kurupatis tadà 02,002.015a upàruhyàrjuna÷ càpi càmaravyajanaü sitam 02,002.015c rukmadaõóaü bçhan mårdhni dudhàvàbhipradakùiõam 02,002.016a tathaiva bhãmaseno 'pi yamàbhyàü sahito va÷ã 02,002.016a*0025_01 **** **** ratham àruhya vãryavàn 02,002.016a*0025_02 chatraü ÷ata÷alàkaü ca divyamàlyopa÷obhitam 02,002.016a*0025_03 vaióåryamaõidaõóaü ca càmãkaravibhåùitam 02,002.016a*0025_04 dadhàra tarasà bhãma÷ chatraü tac chàrïgadhanvane 02,002.016a*0025_05 upàruhya rathaü ÷ãghraü càmaravyajane site 02,002.016a*0025_06 nakulaþ sahadeva÷ ca dhåyamànau janàrdanam 02,002.016a*0025_07 bhãmasenàrjunau càpi 02,002.016c pçùñhato 'nuyayau kçùõam çtvik paurajanair vçtaþ 02,002.017a sa tathà bhràtçbhiþ sàrdhaü ke÷avaþ paravãrahà 02,002.017c anugamyamànaþ ÷u÷ubhe ÷iùyair iva guruþ priyaiþ 02,002.017d*0026_01 abhimanyuü ca saubhadraü vçddhaiþ parivçtas tadà 02,002.017d*0026_02 ratham àropya niryàto dhaumyo bràhmaõapuügavaþ 02,002.017d*0026_03 indraprastham atikramya kro÷amàtraü mahàdyutiþ 02,002.018a pàrtham àmantrya govindaþ pariùvajya ca pãóitam 02,002.018c yudhiùñhiraü påjayitvà bhãmasenaü yamau tathà 02,002.019a pariùvakto bhç÷aü tàbhyàü yamàbhyàm abhivàditaþ 02,002.019c tatas taiþ saüvidaü kçtvà yathàvan madhusådanaþ 02,002.019d*0027_01 yojanàrdham atho gatvà kçùõaþ parapuraüjayaþ 02,002.019d*0027_02 yudhiùñhiraü samàmantrya nivartasveti bhàrata 02,002.019d*0027_03 tato 'bhivàdya govindaþ pàdau jagràha dharmavit 02,002.019d*0027_04 utthàpya dharmaràjas tu mårdhny upàghràya ke÷avam 02,002.019d*0027_05 pàõóavo yàdava÷reùñhaü kçùõaü kamalalocanam 02,002.019d*0027_06 gamyatàm ity anuj¤àpya dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,002.020a nivartayitvà ca tadà pàõóavàn sapadànugàn 02,002.020c svàü purãü prayayau kçùõaþ puraüdara ivàparaþ 02,002.021a locanair anujagmus te tam à dçùñipathàt tadà 02,002.021b*0028_01 pàõóavà yàdava÷reùñhaü kçùõaü kamalalocanam 02,002.021c manobhir anujagmus te kçùõaü prãtisamanvayàt 02,002.022a atçptamanasàm eva teùàü ke÷avadar÷ane 02,002.022c kùipram antardadhe ÷auri÷ cakùuùàü priyadar÷anaþ 02,002.023a akàmà iva pàrthàs te govindagatamànasàþ 02,002.023c nivçtyopayayuþ sarve svapuraü puruùarùabhàþ 02,002.023e syandanenàtha kçùõo 'pi samaye dvàrakàm agàt 02,002.023f@001_0001 sàtvatena ca vãreõa pçùñhato yàyinà tadà 02,002.023f@001_0002 dàrukeõa ca såtena sahito devakãsutaþ 02,002.023f@001_0003 vai÷aüpàyana uvàca 02,002.023f@001_0003 sa gato dvàrakàü viùõur garutmàn iva vegavàn 02,002.023f@001_0004 nivçtya dharmaràjas tu saha bhràtçbhir acyutaþ 02,002.023f@001_0005 suhçtparivçto ràjà pravive÷a purottamam 02,002.023f@001_0006 visçjya suhçdaþ sarvàn bhràtén putràü÷ ca dharmaràñ 02,002.023f@001_0007 mumoda puruùavyàghro draupadyà sahito nçpa 02,002.023f@001_0008 ke÷avo 'pi mudà yuktaþ pravive÷a purottamam 02,002.023f@001_0009 påjyamàno yadu÷reùñhair ugrasenamukhais tathà 02,002.023f@001_0010 àhukaü pitaraü vçddhaü màtaraü ca ya÷asvinãm 02,002.023f@001_0011 abhivàdya balaü caiva sthitaþ kamalalocanaþ 02,002.023f@001_0012 pradyumnasàmbani÷añhàü÷ càrudeùõaü gadaü tathà 02,002.023f@001_0013 aniruddhaü ca bhànuü ca pariùvajya janàrdanaþ 02,002.023f@001_0014 sa vçddhair abhyanuj¤àto rukmiõyà bhavanaü yayau 02,002.023f@001_0015 mayo 'pi sa mahàbhàgaþ sarvaratnavibhåùitàm 02,002.023f@001_0016 vidhivat kalpayàm àsa sabhàü dharmasutàya vai 02,003.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,003.001a athàbravãn mayaþ pàrtham arjunaü jayatàü varam 02,003.001c àpçcche tvàü gamiùyàmi kùipram eùyàmi càpy aham 02,003.002a uttareõa tu kailàsaü mainàkaü parvataü prati 02,003.002c yakùyamàõeùu sarveùu dànaveùu tadà mayà 02,003.002e kçtaü maõimayaü bhàõóaü ramyaü bindusaraþ prati 02,003.003a sabhàyàü satyasaüdhasya yad àsãd vçùaparvaõaþ 02,003.003c àgamiùyàmi tad gçhya yadi tiùñhati bhàrata 02,003.003d*0029_01 vi÷rutàü triùu lokeùu pàrtha divyàü sabhàü tava 02,003.003d*0029_02 pràõinàü vismayakarãü tava prãtivivardhinãm 02,003.003d*0029_03 pàõóavànàü ca sarveùàü kariùyàmi dhanaüjaya 02,003.004a tataþ sabhàü kariùyàmi pàõóavàya ya÷asvine 02,003.004c manaþprahlàdinãü citràü sarvaratnavibhåùitàm 02,003.005a asti bindusarasy eva gadà ÷reùñhà kurådvaha 02,003.005c nihità yauvanà÷vena ràj¤à hatvà raõe ripån 02,003.005e suvarõabindubhi÷ citrà gurvã bhàrasahà dçóhà 02,003.005f*0030_01 svarõabhàrasahasreõa nirmità ÷atrughàtinã 02,003.006a sà vai ÷atasahasrasya saümità sarvaghàtinã 02,003.006c anuråpà ca bhãmasya gàõóãvaü bhavato yathà 02,003.007a vàruõa÷ ca mahà÷aïkho devadattaþ sughoùavàn 02,003.007c sarvam etat pradàsyàmi bhavate nàtra saü÷ayaþ 02,003.007e ity uktvà so 'suraþ pàrthaü pràgudãcãm agàd di÷am 02,003.008a uttareõa tu kailàsaü mainàkaü parvataü prati 02,003.008c hiraõya÷çïgo bhagavàn mahàmaõimayo giriþ 02,003.009a ramyaü bindusaro nàma yatra ràjà bhagãrathaþ 02,003.009c dçùñvà bhàgãrathãü gaïgàm uvàsa bahulàþ samàþ 02,003.010a yatreùñvà sarvabhåtànàm ã÷vareõa mahàtmanà 02,003.010c àhçtàþ kratavo mukhyàþ ÷ataü bharatasattama 02,003.011a yatra yåpà maõimayà÷ cityà÷ càpi hiraõmayàþ 02,003.011c ÷obhàrthaü vihitàs tatra na tu dçùñàntataþ kçtàþ 02,003.012a yatreùñvà sa gataþ siddhiü sahasràkùaþ ÷acãpatiþ 02,003.012c yatra bhåtapatiþ sçùñvà sarvalokàn sanàtanaþ 02,003.012e upàsyate tigmatejà vçto bhåtaiþ sahasra÷aþ 02,003.012f*0031_01 yatreùñaü munibhiþ sarvair nàradàdyair mumukùubhiþ 02,003.013a naranàràyaõau brahmà yamaþ sthàõu÷ ca pa¤camaþ 02,003.013c upàsate yatra satraü sahasrayugaparyaye 02,003.014a yatreùñaü vàsudevena satrair varùasahasrakaiþ 02,003.014c ÷raddadhànena satataü ÷iùñasaüpratipattaye 02,003.015a suvarõamàlino yåpà÷ cityà÷ càpy atibhàsvaràþ 02,003.015c dadau yatra sahasràõi prayutàni ca ke÷avaþ 02,003.016a tatra gatvà sa jagràha gadàü ÷aïkhaü ca bhàrata 02,003.016b*0032_01 tasmàd girer upàdàya ÷ilàþ suruciràþ ÷ubhàþ 02,003.016c sphàñikaü ca sabhàdravyaü yad àsãd vçùaparvaõaþ 02,003.016e kiükaraiþ saha rakùobhir agçhõàt sarvam eva tat 02,003.016f*0033_01 tad agçhõàn mayas tatra gatvà sarvaü mahàsuraþ 02,003.017a tad àhçtya tu tàü cakre so 'suro 'pratimàü sabhàm 02,003.017c vi÷rutàü triùu lokeùu divyàü maõimayãü ÷ubhàm 02,003.018a gadàü ca bhãmasenàya pravaràü pradadau tadà 02,003.018c devadattaü ca pàrthàya dadau ÷aïkham anuttamam 02,003.018d*0034_01 yasya ÷aïkhasya nàdena bhåtàni pracakampire 02,003.019a sabhà tu sà mahàràja ÷àtakumbhamayadrumà 02,003.019c da÷a kiùkusahasràõi samantàd àyatàbhavat 02,003.020a yathà vahner yathàrkasya somasya ca yathaiva sà 02,003.020c bhràjamànà tathà divyà babhàra paramaü vapuþ 02,003.021a pratighnatãva prabhayà prabhàm arkasya bhàsvaràm 02,003.021c prababhau jvalamàneva divyà divyena varcasà 02,003.022a nagameghapratãkà÷à divam àvçtya viùñhità 02,003.022c àyatà vipulà ÷lakùõà vipàpmà vigataklamà 02,003.023a uttamadravyasaüpannà maõipràkàramàlinã 02,003.023c bahuratnà bahudhanà sukçtà vi÷vakarmaõà 02,003.024a na dà÷àrhã sudharmà và brahmaõo vàpi tàdç÷ã 02,003.024c àsãd råpeõa saüpannà yàü cakre 'pratimàü mayaþ 02,003.024c*0035_01 **** **** ÷aübhor vàtha mahàtmanaþ 02,003.024c*0035_02 atãva råpasaüpannàü 02,003.025a tàü sma tatra mayenoktà rakùanti ca vahanti ca 02,003.025c sabhàm aùñau sahasràõi kiükarà nàma ràkùasàþ 02,003.026a antarikùacarà ghorà mahàkàyà mahàbalàþ 02,003.026c raktàkùàþ piïgalàkùà÷ ca ÷uktikarõàþ prahàriõaþ 02,003.027a tasyàü sabhàyàü nalinãü cakàràpratimàü mayaþ 02,003.027c vaióåryapatravitatàü maõinàlamayàmbujàm 02,003.028a padmasaugandhikavatãü nànàdvijagaõàyutàm 02,003.028c puùpitaiþ païkajai÷ citràü kårmamatsyai÷ ca ÷obhitàm 02,003.029a såpatãrthàm akaluùàü sarvartusalilàü ÷ubhàm 02,003.029c màrutenaiva coddhåtair muktàbindubhir àcitàm 02,003.029d*0036_01 mahàmaõi÷ilàpaññabaddhaparyantavedikàm 02,003.030a maõiratnacitàü tàü tu ke cid abhyetya pàrthivàþ 02,003.030c dçùñvàpi nàbhyajànanta te 'j¤ànàt prapatanty uta 02,003.031a tàü sabhàm abhito nityaü puùpavanto mahàdrumàþ 02,003.031c àsan nànàvidhà nãlàþ ÷ãtacchàyà manoramàþ 02,003.032a kànanàni sugandhãni puùkariõya÷ ca sarva÷aþ 02,003.032c haüsakàraõóavayutà÷ cakravàkopa÷obhitàþ 02,003.033a jalajànàü ca màlyànàü sthalajànàü ca sarva÷aþ 02,003.033c màruto gandham àdàya pàõóavàn sma niùevate 02,003.033d*0037_01 aùñau tàni sahasràõi kiükarà nàma ràkùasàþ 02,003.033d*0037_02 ayasmayapraharaõàþ ÷ålamudgarapàõayaþ 02,003.033d*0037_03 upagåóhàþ prançtyanti ramayanti sma pàõóavàn 02,003.033d*0037_04 pràkàreõa parikùiptàü ratnajàlavibhåùitàm 02,003.034a ãdç÷ãü tàü sabhàü kçtvà màsaiþ paricaturda÷aiþ 02,003.034c niùñhitàü dharmaràjàya mayo ràj¤e nyavedayat 02,004.000*0038_01 tàü tu kçtvà sabhàü ÷reùñhàü maya÷ càrjunam abravãt 02,004.000*0038_02 bhåtànàü ca mahàvãryo dhvajàgre kiükaro gaõaþ 02,004.000*0038_03 tava viùphàraghoùeõa meghavan ninadiùyati 02,004.000*0038_04 ayaü hi såryasaükà÷o jvalanasya rathottamaþ 02,004.000*0038_05 ime ca divijàþ ÷vetà vãryavanto hayottamàþ 02,004.000*0038_06 màyàmayaþ kçto hy eùa dhvajo vànaralakùaõaþ 02,004.000*0038_07 asajyamàno vçkùeùu dhåmaketur ivocchritaþ 02,004.000*0038_08 bahuvarõaü hi lakùyeta dhvajaü vànaralakùaõam 02,004.000*0038_09 dhvajotkañaü hy anavamaü yuddhe drakùyasi viùñhitam 02,004.000*0038_10 ity uktvàliïgya bãbhatsuü visçùñaþ prayayau mayaþ 02,004.000*0039_01 eùà sabhà savyasàcin dhvajo 'gryas te bhaviùyati 02,004.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,004.001a tataþ prave÷anaü cakre tasyàü ràjà yudhiùñhiraþ 02,004.001c ayutaü bhojayàm àsa bràhmaõànàü naràdhipaþ 02,004.002a ghçtapàyasena madhunà bhakùyair målaphalais tathà 02,004.002c ahatai÷ caiva vàsobhir màlyair uccàvacair api 02,004.003a dadau tebhyaþ sahasràõi gavàü pratyeka÷aþ prabhuþ 02,004.003c puõyàhaghoùas tatràsãd divaspçg iva bhàrata 02,004.004a vàditrair vividhair gãtair gandhair uccàvacair api 02,004.004b*0040_01 bhakùyair målaiþ phalai÷ caiva màüsair vàràhahàriõaiþ 02,004.004b*0041_01 kçsareõàtha jãvantyà haviùyeõa ca sarva÷aþ 02,004.004b*0041_02 màüsaprakàrair vividhaiþ khàdyai÷ càpi tathà nçpa 02,004.004b*0041_03 coùyai÷ ca vividhai ràjan peyai÷ ca bahuvistaraiþ 02,004.004c påjayitvà kuru÷reùñho daivatàni nive÷ya ca 02,004.004d*0042_01 tarpayàm àsa viprendràn nànàdigbhyaþ samàgatàn 02,004.005a tatra mallà nañà jhallàþ såtà vaitàlikàs tathà 02,004.005c upatasthur mahàtmànaü saptaràtraü yudhiùñhiram 02,004.006a tathà sa kçtvà påjàü tàü bhràtçbhiþ saha pàõóavaþ 02,004.006c tasyàü sabhàyàü ramyàyàü reme ÷akro yathà divi 02,004.007a sabhàyàm çùayas tasyàü pàõóavaiþ saha àsate 02,004.007c àsàü cakrur narendrà÷ ca nànàde÷asamàgatàþ 02,004.008a asito devalaþ satyaþ sarpamàlã mahà÷iràþ 02,004.008c arvàvasuþ sumitra÷ ca maitreyaþ ÷unako baliþ 02,004.008d*0043_01 àtreyaþ kaõvajañharau maudgalyo hastikà÷yapau 02,004.009a bako dàlbhyaþ sthåla÷iràþ kçùõadvaipàyanaþ ÷ukaþ 02,004.009c sumantur jaiminiþ pailo vyàsa÷iùyàs tathà vayam 02,004.010a tittirir yàj¤avalkya÷ ca sasuto lomaharùaõaþ 02,004.010b*0044_01 satyàùàóha÷ ca durvàsà bhàradvàjas tathaiva ca 02,004.010b*0044_02 ÷unaþ÷epho vasiùñha÷ ca kaõóur uddàlakas tathà 02,004.010b*0044_03 ÷vetaketuþ saha÷ caiva kapardã cà÷valàyanaþ 02,004.010b*0044_04 bodhàyano bharadvàja àpastambas tathaiva ca 02,004.010c apsuhomya÷ ca dhaumya÷ ca àõãmàõóavyakau÷ikau 02,004.011a dàmoùõãùas traivaõi÷ ca parõàdo ghañajànukaþ 02,004.011c mau¤jàyano vàyubhakùaþ pàrà÷arya÷ ca sàrikau 02,004.012a balavàkaþ ÷inãvàkaþ sutyapàlaþ kçta÷ramaþ 02,004.012c jàtåkarõaþ ÷ikhàvàü÷ ca subalaþ pàrijàtakaþ 02,004.013a parvata÷ ca mahàbhàgo màrkaõóeyas tathà muniþ 02,004.013c pavitrapàõiþ sàvarõir bhàlukir gàlavas tathà 02,004.014a jaïghàbandhu÷ ca raibhya÷ ca kopavega÷ravà bhçguþ 02,004.014c haribabhru÷ ca kauõóinyo babhrumàlã sanàtanaþ 02,004.015a kakùãvàn au÷ija÷ caiva nàciketo 'tha gautamaþ 02,004.015c paiïgo varàhaþ ÷unakaþ ÷àõóilya÷ ca mahàtapàþ 02,004.015e karkaro veõujaïgha÷ ca kalàpaþ kañha eva ca 02,004.015f*0045_01 ÷àrïgaras tailakupya÷ ca parõavalkas tathaiva ca 02,004.016a munayo dharmasahità dhçtàtmàno jitendriyàþ 02,004.016c ete cànye ca bahavo vedavedàïgapàragàþ 02,004.017a upàsate mahàtmànaü sabhàyàm çùisattamàþ 02,004.017c kathayantaþ kathàþ puõyà dharmaj¤àþ ÷ucayo 'malàþ 02,004.018a tathaiva kùatriya÷reùñhà dharmaràjam upàsate 02,004.018c ÷rãmàn mahàtmà dharmàtmà mu¤jaketur vivardhanaþ 02,004.019a saügràmajid durmukha÷ ca ugrasena÷ ca vãryavàn 02,004.019c kakùasenaþ kùitipatiþ kùemaka÷ càparàjitaþ 02,004.019e kàmbojaràjaþ kamalaþ kampana÷ ca mahàbalaþ 02,004.020a satataü kampayàm àsa yavanàn eka eva yaþ 02,004.020b*0046_01 balapauruùasaüpannàn kçtàstràn amitaujasaþ 02,004.020c yathàsuràn kàlakeyàn devo vajradharas tathà 02,004.021a jañàsuro madrakànta÷ ca ràjà; kuntiþ kuõinda÷ ca kiràtaràjaþ 02,004.021c tathàïgavaïgau saha puõórakeõa; pàõóyoóraràjau saha càndhrakeõa 02,004.021d*0047_01 jañàsuro madraka÷ ca ràjà kuntiþ pulindakaþ 02,004.021d*0047_02 kiràtaràja÷ ca tathà vaïge÷aþ sahapuõórakaþ 02,004.021d*0047_03 pàõóya÷ ca ràjà sumahàn andhrakeõa mahàtmanà 02,004.021d*0048_01 aïgo vaïgaþ sumitra÷ ca ÷aibya÷ càmitrakar÷anaþ 02,004.022a kiràtaràjaþ sumanà yavanàdhipatis tathà 02,004.022b*0049_01 pà¤càla÷ ca viràña÷ ca druma÷alyaþ pçthu÷ravàþ 02,004.022c càõåro devaràta÷ ca bhojo bhãmaratha÷ ca yaþ 02,004.023a ÷rutàyudha÷ ca kàliïgo jayatsena÷ ca màgadhaþ 02,004.023c su÷armà cekitàna÷ ca suratho 'mitrakarùaõaþ 02,004.024a ketumàn vasudàna÷ ca vaideho 'tha kçtakùaõaþ 02,004.024c sudharmà càniruddha÷ ca ÷rutàyu÷ ca mahàbalaþ 02,004.025a anåparàjo durdharùaþ kùemajic ca sudakùiõaþ 02,004.025c ÷i÷upàlaþ sahasutaþ karåùàdhipatis tathà 02,004.025d*0050_01 pàntyàndhraràjau sahitàdaü * * na mahàtmanàm 02,004.026a vçùõãnàü caiva durdharùàþ kumàrà devaråpiõaþ 02,004.026c àhuko vipçthu÷ caiva gadaþ sàraõa eva ca 02,004.027a akråraþ kçtavarmà ca sàtyaki÷ ca ÷ineþ sutaþ 02,004.027c bhãùmako 'thàhçti÷ caiva dyumatsena÷ ca vãryavàn 02,004.027e kekayà÷ ca maheùvàsà yaj¤asena÷ ca saumakiþ 02,004.027f*0051_01 ketumàn vasumàü÷ caiva kçtàstra÷ ca mahàbalaþ 02,004.027f*0052_01 ete cànye ca bahavaþ kùatriyà mukhyasaümatàþ 02,004.027f*0052_02 upàsate sabhàyàü sma kuntãputraü yudhiùñhiram 02,004.028a arjunaü càpi saü÷ritya ràjaputrà mahàbalàþ 02,004.028c a÷ikùanta dhanurvedaü rauravàjinavàsasaþ 02,004.029a tatraiva ÷ikùità ràjan kumàrà vçùõinandanàþ 02,004.029c raukmiõeya÷ ca sàmba÷ ca yuyudhàna÷ ca sàtyakiþ 02,004.029d*0053_01 sudharmà càniruddha÷ ca ÷aibya÷ ca narapuügavaþ 02,004.030a ete cànye ca bahavo ràjànaþ pçthivãpate 02,004.030b*0054_01 dhanaüjayam upàtiùñhan dhanurvedacikãrùavaþ 02,004.030c dhanaüjayasakhà càtra nityam àste sma tumburuþ 02,004.030d*0055_01 upàsate mahàtmànam àsãnaü saptaviü÷atiþ 02,004.031a citrasenaþ sahàmàtyo gandharvàpsarasas tathà 02,004.031b*0056_01 tasyàü sabhàyàm àste sma bahubhiþ parivàritaþ 02,004.031c gãtavàditraku÷alàþ ÷amyàtàlavi÷àradàþ 02,004.032a pramàõe 'tha layasthàne kiünaràþ kçtani÷ramàþ 02,004.032c saücoditàs tumburuõà gandharvàþ sahità jaguþ 02,004.033a gàyanti divyatànais te yathànyàyaü manasvinaþ 02,004.033b*0057_01 devatàü÷ ca munãü÷ caiva pàrthivàü÷ caiva toùayan 02,004.033b*0058_01 ÷amyàtàleùu ku÷alàþ ku÷alà gãtavàdane 02,004.033c pàõóuputràn çùãü÷ caiva ramayanta upàsate 02,004.033d*0059_01 hàhàhåhåþ parvata÷ ca nàrada÷ ca pçthu÷ravàþ 02,004.033d*0059_02 gàyanti ca prançtyanti urva÷yàdyapsarogaõaiþ 02,004.034a tasyàü sabhàyàm àsãnàþ suvratàþ satyasaügaràþ 02,004.034c divãva devà brahmàõaü yudhiùñhiram upàsate 02,005.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,005.001a tathà tatropaviùñeùu pàõóaveùu mahàtmasu 02,005.001c mahatsu copaviùñeùu gandharveùu ca bhàrata 02,005.001d@002_0001 vedopaniùadàü vettà çùiþ suragaõàrcitaþ 02,005.001d@002_0002 itihàsapuràõaj¤aþ puràkalpavi÷eùavit 02,005.001d@002_0003 nyàyavid dharmatattvaj¤aþ ùaóaïgavid anuttamaþ 02,005.001d@002_0004 aikyasaüyoganànàtvasamavàyavi÷àradaþ 02,005.001d@002_0005 vaktà pragalbho medhàvã smçtimàn nayavit kaviþ 02,005.001d@002_0006 paràparavibhàgaj¤aþ pramàõakçtani÷cayaþ 02,005.001d@002_0007 pa¤càvayavayuktasya vàkyasya guõadoùavit 02,005.001d@002_0008 uttarottaravaktà ca vadato 'pi bçhaspateþ 02,005.001d@002_0009 dharmakàmàrthamokùeùu yathàvat kçtani÷cayaþ 02,005.001d@002_0010 tathà bhuvanako÷asya sarvasyàsya mahàmatiþ 02,005.001d@002_0011 pratyakùadar÷ã lokasya tiryag årdhvam adhas tathà 02,005.001d@002_0012 sàükhyayogavibhàgaj¤o nirvivitsuþ suràsuràn 02,005.001d@002_0013 saüdhivigrahatattvaj¤as tv anumànavibhàgavit 02,005.001d@002_0014 ùàóguõyavidhiyukta÷ ca sarva÷àstravi÷àradaþ 02,005.001d@002_0015 yuddhagàndharvasevã ca sarvatràpratighas tathà 02,005.001d@002_0016 etai÷ cànyai÷ ca bahubhir yukto guõagaõair muniþ 02,005.002a lokàn anucaran sarvàn àgamat tàü sabhàm çùiþ 02,005.002c nàradaþ sumahàtejà çùibhiþ sahitas tadà 02,005.003a pàrijàtena ràjendra raivatena ca dhãmatà 02,005.003c sumukhena ca saumyena devarùir amitadyutiþ 02,005.003e sabhàsthàn pàõóavàn draùñuü prãyamàõo manojavaþ 02,005.003f*0060_01 jayà÷ãrbhiþ stutaü vipro dharmaràjànam àrcayat 02,005.004a tam àgatam çùiü dçùñvà nàradaü sarvadharmavit 02,005.004c sahasà pàõóava÷reùñhaþ pratyutthàyànujaiþ saha 02,005.004e abhyavàdayata prãtyà vinayàvanatas tadà 02,005.005a tadarham àsanaü tasmai saüpradàya yathàvidhi 02,005.005b*0061_01 gàü caiva madhuparkaü ca saüpradàyàrdhyam eva ca 02,005.005c arcayàm àsa ratnai÷ ca sarvakàmai÷ ca dharmavit 02,005.005d*0062_01 tutoùa ca yathàvac ca påjàü pràpya yudhiùñhiràt 02,005.006a so 'rcitaþ pàõóavaiþ sarvair maharùir vedapàragaþ 02,005.006c dharmakàmàrthasaüyuktaü papracchedaü yudhiùñhiram 02,005.007 nàrada uvàca 02,005.007a kaccid arthà÷ ca kalpante dharme ca ramate manaþ 02,005.007c sukhàni cànubhåyante mana÷ ca na vihanyate 02,005.008a kaccid àcaritàü pårvair naradeva pitàmahaiþ 02,005.008c vartase vçttim akùãõàü dharmàrthasahitàü nçùu 02,005.009a kaccid arthena và dharmaü dharmeõàrtham athàpi và 02,005.009c ubhau và prãtisàreõa na kàmena prabàdhase 02,005.010a kaccid arthaü ca dharmaü ca kàmaü ca jayatàü vara 02,005.010c vibhajya kàle kàlaj¤a sadà varada sevase 02,005.011a kaccid ràjaguõaiþ ùaóbhiþ saptopàyàüs tathànagha 02,005.011c balàbalaü tathà samyak caturda÷a parãkùase 02,005.012a kaccid àtmànam anvãkùya paràü÷ ca jayatàü vara 02,005.012c tathà saüdhàya karmàõi aùñau bhàrata sevase 02,005.013a kaccit prakçtayaþ ùañ te na luptà bharatarùabha 02,005.013c àóhyàs tathàvyasaninaþ svanuraktà÷ ca sarva÷aþ 02,005.014a kaccin na tarkair dåtair và ye càpy apari÷aïkitàþ 02,005.014c tvatto và tava vàmàtyair bhidyate jàtu mantritam 02,005.014d*0063_01 mitrodàsãna÷atråõàü kaccid vetsi cikãrùitam 02,005.015a kaccit saüdhiü yathàkàlaü vigrahaü copasevase 02,005.015c kaccid vçttim udàsãne madhyame cànuvartase 02,005.016a kaccid àtmasamà buddhyà ÷ucayo jãvitakùamàþ 02,005.016c kulãnà÷ cànuraktà÷ ca kçtàs te vãra mantriõaþ 02,005.017a vijayo mantramålo hi ràj¤àü bhavati bhàrata 02,005.017c susaüvçto mantradhanair amàtyaiþ ÷àstrakovidaiþ 02,005.017d*0064_01 ràùñraü surakùitaü tàta ÷atrubhir na vilupyate 02,005.018a kaccin nidràva÷aü naiùi kaccit kàle vibudhyase 02,005.018c kaccic càpararàtreùu cintayasy artham arthavit 02,005.019a kaccin mantrayase naikaþ kaccin na bahubhiþ saha 02,005.019c kaccit te mantrito mantro na ràùñram anudhàvati 02,005.020a kaccid arthàn vini÷citya laghumålàn mahodayàn 02,005.020c kùipram àrabhase kartuü na vighnayasi tàdç÷àn 02,005.021a kaccin na sarve karmàntàþ parokùàs te vi÷aïkitàþ 02,005.021b*0065_01 parokùà và mahàràja madhyaü hy atra pra÷asyate 02,005.021b*0066_01 àptair alubdhaiþ kramikais te ca kaccid anuùñhitàþ 02,005.021c sarve và punar utsçùñàþ saüsçùñaü hy atra kàraõam 02,005.022a kaccid ràjan kçtàny eva kçtapràyàõi và punaþ 02,005.022c vidus te vãra karmàõi nànavàptàni kàni cit 02,005.023a kaccit kàraõikàþ sarve sarva÷àstreùu kovidàþ 02,005.023c kàrayanti kumàràü÷ ca yodhamukhyàü÷ ca sarva÷aþ 02,005.024a kaccit sahasrair mårkhàõàm ekaü krãõàsi paõóitam 02,005.024c paõóito hy arthakçcchreùu kuryàn niþ÷reyasaü param 02,005.025a kaccid durgàõi sarvàõi dhanadhànyàyudhodakaiþ 02,005.025c yantrai÷ ca paripårõàni tathà ÷ilpidhanurdharaiþ 02,005.026a eko 'py amàtyo medhàvã ÷åro dànto vicakùaõaþ 02,005.026c ràjànaü ràjaputraü và pràpayen mahatãü ÷riyam 02,005.027a kaccid aùñàda÷ànyeùu svapakùe da÷a pa¤ca ca 02,005.027c tribhis tribhir avij¤àtair vetsi tãrthàni càrakaiþ 02,005.028a kaccid dviùàm aviditaþ pratiyatta÷ ca sarvadà 02,005.028c nityayukto ripån sarvàn vãkùase ripusådana 02,005.029a kaccid vinayasaüpannaþ kulaputro bahu÷rutaþ 02,005.029c anasåyur anupraùñà satkçtas te purohitaþ 02,005.030a kaccid agniùu te yukto vidhij¤o matimàn çjuþ 02,005.030c hutaü ca hoùyamàõaü ca kàle vedayate sadà 02,005.031a kaccid aïgeùu niùõàto jyotiùàü pratipàdakaþ 02,005.031c utpàteùu ca sarveùu daivaj¤aþ ku÷alas tava 02,005.032a kaccin mukhyà mahatsv eva madhyameùu ca madhyamàþ 02,005.032c jaghanyà÷ ca jaghanyeùu bhçtyàþ karmasu yojitàþ 02,005.033a amàtyàn upadhàtãtàn pitçpaitàmahठ÷ucãn 02,005.033c ÷reùñhठ÷reùñheùu kaccit tvaü niyojayasi karmasu 02,005.034a kaccin nogreõa daõóena bhç÷am udvejitaprajàþ 02,005.034c ràùñraü tavànu÷àsanti mantriõo bharatarùabha 02,005.035a kaccit tvàü nàvajànanti yàjakàþ patitaü yathà 02,005.035c ugrapratigrahãtàraü kàmayànam iva striyaþ 02,005.035d*0067_01 kaccin na vidyate ràùñre tava kãrtivinà÷akàþ 02,005.036a kaccid dhçùña÷ ca ÷åra÷ ca matimàn dhçtimठ÷uciþ 02,005.036c kulãna÷ cànurakta÷ ca dakùaþ senàpatis tava 02,005.037a kaccid balasya te mukhyàþ sarve yuddhavi÷àradàþ 02,005.037c dçùñàpadànà vikràntàs tvayà satkçtya mànitàþ 02,005.038a kaccid balasya bhaktaü ca vetanaü ca yathocitam 02,005.038c saüpràptakàlaü dàtavyaü dadàsi na vikarùasi 02,005.039a kàlàtikramaõàd dhy ete bhaktavetanayor bhçtàþ 02,005.039c bhartuþ kupyanti daurgatyàt so 'narthaþ sumahàn smçtaþ 02,005.039d*0068_01 kaccit sarve mahãpàlàs tvadàj¤à mårdhni dhàritàþ 02,005.039d*0068_02 kaccit suhçhayàþ sarve hy arcayanti bhavatkçte 02,005.039d*0068_03 kaccid antapurà devà kàle saüsevitàs tvayà 02,005.039d*0068_04 kaccid ràjapurandhrãbhiþ prasåyante kulocitàþ 02,005.039d*0068_05 kumàrà dhàrmikàþ ÷årà ràjadharmavi÷àradàþ 02,005.039d*0068_06 kaccit teùàü ca putràõàü vivàhaþ kriyate tvayà 02,005.039d*0068_07 saütànàrthaü tu vaü÷asya doùaü tasya mahãyasaþ 02,005.039d*0068_08 kaccid à÷vàsi*ràjaüs tvayà ÷araõam àgatàn 02,005.039d*0068_09 devàdãn bhayasaütrastàn akàrpaõyadhiyà bhç÷am 02,005.040a kaccit sarve 'nuraktàs tvàü kulaputràþ pradhànataþ 02,005.040c kaccit pràõàüs tavàrtheùu saütyajanti sadà yudhi 02,005.041a kaccin naiko bahån arthàn sarva÷aþ sàüparàyikàn 02,005.041c anu÷àssi yathàkàmaü kàmàtmà ÷àsanàtigaþ 02,005.042a kaccit puruùakàreõa puruùaþ karma ÷obhayan 02,005.042c labhate mànam adhikaü bhåyo và bhaktavetanam 02,005.043a kaccid vidyàvinãtàü÷ ca narठj¤ànavi÷àradàn 02,005.043c yathàrhaü guõata÷ caiva dànenàbhyavapadyase 02,005.044a kaccid dàràn manuùyàõàü tavàrthe mçtyum eyuùàm 02,005.044c vyasanaü càbhyupetànàü bibharùi bharatarùabha 02,005.045a kaccid bhayàd upanataü klãbaü và ripum àgatam 02,005.045c yuddhe và vijitaü pàrtha putravat parirakùasi 02,005.046a kaccit tvam eva sarvasyàþ pçthivyàþ pçthivãpate 02,005.046c sama÷ ca nàbhi÷aïkya÷ ca yathà màtà yathà pità 02,005.047a kaccid vyasaninaü ÷atruü ni÷amya bharatarùabha 02,005.047c abhiyàsi javenaiva samãkùya trividhaü balam 02,005.047d*0069_01 yàtràm àrabhase diùñyà pràptakàlam ariüdama 02,005.048a pàrùõimålaü ca vij¤àya vyavasàyaü paràjayam 02,005.048c balasya ca mahàràja dattvà vetanam agrataþ 02,005.049a kaccic ca balamukhyebhyaþ pararàùñre paraütapa 02,005.049c upacchannàni ratnàni prayacchasi yathàrhataþ 02,005.050a kaccid àtmànam evàgre vijitya vijitendriyaþ 02,005.050c parठjigãùase pàrtha pramattàn ajitendriyàn 02,005.051a kaccit te yàsyataþ ÷atrån pårvaü yànti svanuùñhitàþ 02,005.051c sàma dànaü ca bheda÷ ca daõóa÷ ca vidhivad guõàþ 02,005.052a kaccin målaü dçóhaü kçtvà yàtràü yàsi vi÷àü pate 02,005.052c tàü÷ ca vikramase jetuü jitvà ca parirakùasi 02,005.053a kaccid aùñàïgasaüyuktà caturvidhabalà camåþ 02,005.053c balamukhyaiþ sunãtà te dviùatàü pratibàdhanã 02,005.054a kaccil lavaü ca muùñiü ca pararàùñre paraütapa 02,005.054c avihàya mahàràja vihaüsi samare ripån 02,005.055a kaccit svapararàùñreùu bahavo 'dhikçtàs tava 02,005.055c arthàn samanutiùñhanti rakùanti ca parasparam 02,005.056a kaccid abhyavahàryàõi gàtrasaüspar÷akàni ca 02,005.056c ghreyàõi ca mahàràja rakùanty anumatàs tava 02,005.057a kaccit ko÷aü ca koùñhaü ca vàhanaü dvàram àyudham 02,005.057c àya÷ ca kçtakalyàõais tava bhaktair anuùñhitaþ 02,005.058a kaccid àbhyantarebhya÷ ca bàhyebhya÷ ca vi÷àü pate 02,005.058c rakùasy àtmànam evàgre tàü÷ ca svebhyo mitha÷ ca tàn 02,005.059a kaccin na pàne dyåte và krãóàsu pramadàsu ca 02,005.059c pratijànanti pårvàhõe vyayaü vyasanajaü tava 02,005.060a kaccid àyasya càrdhena caturbhàgena và punaþ 02,005.060c pàdabhàgais tribhir vàpi vyayaþ saü÷odhyate tava 02,005.061a kaccij j¤àtãn gurån vçddhàn vaõijaþ ÷ilpinaþ ÷ritàn 02,005.061c abhãkùõam anugçhõàsi dhanadhànyena durgatàn 02,005.062a kaccid àyavyaye yuktàþ sarve gaõakalekhakàþ 02,005.062c anutiùñhanti pårvàhõe nityam àyavyayaü tava 02,005.063a kaccid artheùu saüprauóhàn hitakàmàn anupriyàn 02,005.063c nàpakarùasi karmabhyaþ pårvam apràpya kilbiùam 02,005.064a kaccid viditvà puruùàn uttamàdhamamadhyamàn 02,005.064c tvaü karmasv anuråpeùu niyojayasi bhàrata 02,005.065a kaccin na lubdhà÷ caurà và vairiõo và vi÷àü pate 02,005.065c apràptavyavahàrà và tava karmasv anuùñhitàþ 02,005.066a kaccin na lubdhai÷ caurair và kumàraiþ strãbalena và 02,005.066c tvayà và pãóyate ràùñraü kaccit puùñàþ kçùãvalàþ 02,005.067a kaccid ràùñre taóàgàni pårõàni ca mahànti ca 02,005.067c bhàga÷o viniviùñàni na kçùir devamàtçkà 02,005.068a kaccid bãjaü ca bhaktaü ca karùakàyàvasãdate 02,005.068c pratikaü ca ÷ataü vçddhyà dadàsy çõam anugraham 02,005.068d*0070_01 kacit te dayitàþ sarve kçùigorakùajãvinaþ 02,005.069a kaccit svanuùñhità tàta vàrttà te sàdhubhir janaiþ 02,005.069c vàrttàyàü saü÷ritas tàta loko 'yaü sukham edhate 02,005.070a kaccic chucikçtaþ pràj¤àþ pa¤ca pa¤ca svanuùñhitàþ 02,005.070c kùemaü kurvanti saühatya ràja¤ janapade tava 02,005.071a kaccin nagaraguptyarthaü gràmà nagaravat kçtàþ 02,005.071c gràmavac ca kçtà rakùà te ca sarve tadarpaõàþ 02,005.072a kaccid balenànugatàþ samàni viùamàõi ca 02,005.072c puràõacauràþ sàdhyakùà÷ caranti viùaye tava 02,005.073a kaccit striyaþ sàntvayasi kaccit tà÷ ca surakùitàþ 02,005.073c kaccin na ÷raddadhàsy àsàü kaccid guhyaü na bhàùase 02,005.074a kaccic càràn ni÷i ÷rutvà tat kàryam anucintya ca 02,005.074c priyàõy anubhava¤ ÷eùe viditvàbhyantaraü janam 02,005.075a kaccid dvau prathamau yàmau ràtryàü suptvà vi÷àü pate 02,005.075c saücintayasi dharmàrthau yàma utthàya pa÷cime 02,005.076a kaccid dar÷ayase nityaü manuùyàn samalaükçtàn 02,005.076c utthàya kàle kàlaj¤aþ saha pàõóava mantribhiþ 02,005.077a kaccid raktàmbaradharàþ khaógahastàþ svalaükçtàþ 02,005.077c abhitas tvàm upàsante rakùaõàrtham ariüdama 02,005.078a kaccid daõóyeùu yamavat påjyeùu ca vi÷àü pate 02,005.078c parãkùya vartase samyag apriyeùu priyeùu ca 02,005.079a kaccic chàrãram àbàdham auùadhair niyamena và 02,005.079c mànasaü vçddhasevàbhiþ sadà pàrthàpakarùasi 02,005.080a kaccid vaidyà÷ cikitsàyàm aùñàïgàyàü vi÷àradàþ 02,005.080c suhçda÷ cànuraktà÷ ca ÷arãre te hitàþ sadà 02,005.081a kaccin na mànàn mohàd và kàmàd vàpi vi÷àü pate 02,005.081c arthipratyarthinaþ pràptàn apàsyasi kathaü cana 02,005.082a kaccin na lobhàn mohàd và vi÷rambhàt praõayena và 02,005.082c à÷ritànàü manuùyàõàü vçttiü tvaü saüruõatsi ca 02,005.082d*0071_01 kaccid artheùu saüprauóhàn arthakarmavicakùaõàn 02,005.082d*0071_02 nàpakarùasi karmabhyo hy arthayuktà itãva hi 02,005.083a kaccit paurà na sahità ye ca te ràùñravàsinaþ 02,005.083c tvayà saha virudhyante paraiþ krãtàþ kathaü cana 02,005.084a kaccit te durbalaþ ÷atrur balenopanipãóitaþ 02,005.084c mantreõa balavàn ka÷ cid ubhàbhyàü và yudhiùñhira 02,005.085a kaccit sarve 'nuraktàs tvàü bhåmipàlàþ pradhànataþ 02,005.085c kaccit pràõàüs tvadartheùu saütyajanti tvayà hçtàþ 02,005.086a kaccit te sarvavidyàsu guõato 'rcà pravartate 02,005.086c bràhmaõànàü ca sàdhånàü tava niþ÷reyase ÷ubhà 02,005.086d*0072_01 dakùiõàs tvaü dadàsy eùàü nityaü svargàpavargadàþ 02,005.087a kaccid dharme trayãmåle pårvair àcarite janaiþ 02,005.087c vartamànas tathà kartuü tasmin karmaõi vartase 02,005.088a kaccit tava gçhe 'nnàni svàdåny a÷nanti vai dvijàþ 02,005.088c guõavanti guõopetàs tavàdhyakùaü sadakùiõam 02,005.089a kaccit kratån ekacitto vàjapeyàü÷ ca sarva÷aþ 02,005.089c puõóarãkàü÷ ca kàrtsnyena yatase kartum àtmavàn 02,005.090a kaccij j¤àtãn gurån vçddhàn daivatàüs tàpasàn api 02,005.090c caityàü÷ ca vçkùàn kalyàõàn bràhmaõàü÷ ca namasyasi 02,005.090d*0073_01 kaccic choko na manyur và tvayà protpàdyate 'nagha 02,005.090d*0073_02 api maïgalahasta÷ ca janaþ pàr÷ve 'nutiùñhati 02,005.091a kaccid eùà ca te buddhir vçttir eùà ca te 'nagha 02,005.091c àyuùyà ca ya÷asyà ca dharmakàmàrthadar÷inã 02,005.092a etayà vartamànasya buddhyà ràùñraü na sãdati 02,005.092c vijitya ca mahãü ràjà so 'tyantaü sukham edhate 02,005.093a kaccid àryo vi÷uddhàtmà kùàrita÷ caurakarmaõi 02,005.093c adçùña÷àstraku÷alair na lobhàd vadhyate ÷uciþ 02,005.094a pçùño gçhãtas tatkàrã tajj¤air dçùñaþ sakàraõaþ 02,005.094c kaccin na mucyate steno dravyalobhàn nararùabha 02,005.095a vyutpanne kaccid àóhyasya daridrasya ca bhàrata 02,005.095c arthàn na mithyà pa÷yanti tavàmàtyà hçtà dhanaiþ 02,005.096a nàstikyam ançtaü krodhaü pramàdaü dãrghasåtratàm 02,005.096c adar÷anaü j¤ànavatàm àlasyaü kùiptacittatàm 02,005.097a ekacintanam arthànàm anarthaj¤ai÷ ca cintanam 02,005.097c ni÷citànàm anàrambhaü mantrasyàparirakùaõam 02,005.098a maïgalyasyàprayogaü ca prasaïgaü viùayeùu ca 02,005.098c kaccit tvaü varjayasy etàn ràjadoùàü÷ caturda÷a 02,005.098d*0074_01 pràya÷o yair vina÷yanti kçtamålàpi pàrthivàþ 02,005.099a kaccit te saphalà vedàþ kaccit te saphalaü dhanam 02,005.099c kaccit te saphalà dàràþ kaccit te saphalaü ÷rutam 02,005.100 yudhiùñhira uvàca 02,005.100a kathaü vai saphalà vedàþ kathaü vai saphalaü dhanam 02,005.100c kathaü vai saphalà dàràþ kathaü vai saphalaü ÷rutam 02,005.100d*0075_01 ity evaü bhàùito ràj¤à sarva÷àstràrthatattvavit 02,005.100d*0075_02 dharmaràjaü mahàtmànaü punar àha ca tattvataþ 02,005.101 nàrada uvàca 02,005.101a agnihotraphalà vedà dattabhuktaphalaü dhanam 02,005.101c ratiputraphalà dàràþ ÷ãlavçttaphalaü ÷rutam 02,005.102 vai÷aüpàyana uvàca 02,005.102a etad àkhyàya sa munir nàradaþ sumahàtapàþ 02,005.102c papracchànantaram idaü dharmàtmànaü yudhiùñhiram 02,005.103 nàrada uvàca 02,005.103a kaccid abhyàgatà dåràd vaõijo làbhakàraõàt 02,005.103c yathoktam avahàryante ÷ulkaü ÷ulkopajãvibhiþ 02,005.104a kaccit te puruùà ràjan pure ràùñre ca mànitàþ 02,005.104c upànayanti paõyàni upadhàbhir ava¤citàþ 02,005.105a kaccic chçõoùi vçddhànàü dharmàrthasahità giraþ 02,005.105c nityam arthavidàü tàta tathà dharmànudar÷inàm 02,005.106a kaccit te kçùitantreùu goùu puùpaphaleùu ca 02,005.106b*0076_01 niyuktàþ ku÷alàs teùu vibhàgaj¤àþ kulocitàþ 02,005.106c dharmàrthaü ca dvijàtibhyo dãyate madhusarpiùã 02,005.107a dravyopakaraõaü kaccit sarvadà sarva÷ilpinàm 02,005.107c càturmàsyàvaraü samyaï niyataü saüprayacchasi 02,005.108a kaccit kçtaü vijànãùe kartàraü ca pra÷aüsasi 02,005.108c satàü madhye mahàràja satkaroùi ca påjayan 02,005.109a kaccit såtràõi sarvàõi gçhõàsi bharatarùabha 02,005.109c hastisåtrà÷vasåtràõi rathasåtràõi càbhibho 02,005.110a kaccid abhyasyate ÷a÷vad gçhe te bharatarùabha 02,005.110c dhanurvedasya såtraü ca yantrasåtraü ca nàgaram 02,005.111a kaccid astràõi sarvàõi brahmadaõóa÷ ca te 'nagha 02,005.111c viùayogà÷ ca te sarve viditàþ ÷atrunà÷anàþ 02,005.112a kaccid agnibhayàc caiva sarpavyàlabhayàt tathà 02,005.112c rogarakùobhayàc caiva ràùñraü svaü parirakùasi 02,005.113a kaccid andhàü÷ ca måkàü÷ ca païgån vyaïgàn abàndhavàn 02,005.113c piteva pàsi dharmaj¤a tathà pravrajitàn api 02,005.113d*0077_01 ùaóanarthà mahàràja kaccit te pçùñhataþ kçtàþ 02,005.113d*0077_02 nidràlasyaü bhayaü krodho màrdavaü dãrghasåtratà 02,005.114 vai÷aüpàyana uvàca 02,005.114a etàþ kuråõàm çùabho mahàtmà; ÷rutvà giro bràhmaõasattamasya 02,005.114c praõamya pàdàv abhivàdya hçùño; ràjàbravãn nàradaü devaråpam 02,005.115a evaü kariùyàmi yathà tvayoktaü; praj¤à hi me bhåya evàbhivçddhà 02,005.115c uktvà tathà caiva cakàra ràjà; lebhe mahãü sàgaramekhalàü ca 02,005.116 nàrada uvàca 02,005.116a evaü yo vartate ràjà càturvarõyasya rakùaõe 02,005.116c sa vihçtyeha susukhã ÷akrasyaiti salokatàm 02,006.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,006.001a saüpåjyàthàbhyanuj¤àto maharùer vacanàt param 02,006.001c pratyuvàcànupårvyeõa dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,006.002a bhagavan nyàyyam àhaitaü yathàvad dharmani÷cayam 02,006.002c yathà÷akti yathànyàyaü kriyate 'yaü vidhir mayà 02,006.003a ràjabhir yad yathà kàryaü purà tat tan na saü÷ayaþ 02,006.003c yathànyàyopanãtàrthaü kçtaü hetumad arthavat 02,006.004a vayaü tu satpathaü teùàü yàtum icchàmahe prabho 02,006.004c na tu ÷akyaü tathà gantuü yathà tair niyatàtmabhiþ 02,006.004d*0078_01 taü tu vi÷ràntam àsãnaü devarùim amitadyutim 02,006.005a evam uktvà sa dharmàtmà vàkyaü tad abhipåjya ca 02,006.005c muhårtàt pràptakàlaü ca dçùñvà lokacaraü munim 02,006.006a nàradaü svastham àsãnam upàsãno yudhiùñhiraþ 02,006.006c apçcchat pàõóavas tatra ràjamadhye mahàmatiþ 02,006.007a bhavàn saücarate lokàn sadà nànàvidhàn bahån 02,006.007c brahmaõà nirmitàn pårvaü prekùamàõo manojavaþ 02,006.008a ãdç÷ã bhavatà kà cid dçùñapårvà sabhà kva cit 02,006.008c ito và ÷reyasã brahmaüs tan mamàcakùva pçcchataþ 02,006.009a tac chrutvà nàradas tasya dharmaràjasya bhàùitam 02,006.009c pàõóavaü pratyuvàcedaü smayan madhurayà girà 02,006.010a mànuùeùu na me tàta dçùñapårvà na ca ÷rutà 02,006.010c sabhà maõimayã ràjan yatheyaü tava bhàrata 02,006.011a sabhàü tu pitçràjasya varuõasya ca dhãmataþ 02,006.011c kathayiùye tathendrasya kailàsanilayasya ca 02,006.012a brahmaõa÷ ca sabhàü divyàü kathayiùye gataklamàm 02,006.012b*0079_01 divyàü divyair abhipràyair upetàü vi÷varåpiõãm 02,006.012b*0079_02 devaiþ pitçgaõaiþ sàdhyair yajvabhir niyatàtmabhiþ 02,006.012b*0079_03 juùñàü munigaõaiþ ÷àntair vedayaj¤aiþ sadakùiõaiþ 02,006.012c yadi te ÷ravaõe buddhir vartate bharatarùabha 02,006.013a nàradenaivam uktas tu dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,006.013c prà¤jalir bhràtçbhiþ sàrdhaü tai÷ ca sarvair nçpair vçtaþ 02,006.014a nàradaü pratyuvàcedaü dharmaràjo mahàmanàþ 02,006.014c sabhàþ kathaya tàþ sarvàþ ÷rotum icchàmahe vayam 02,006.015a kiüdravyàs tàþ sabhà brahman kiüvistàràþ kimàyatàþ 02,006.015c pitàmahaü ca ke tasyàü sabhàyàü paryupàsate 02,006.016a vàsavaü devaràjaü ca yamaü vaivasvataü ca ke 02,006.016c varuõaü ca kuberaü ca sabhàyàü paryupàsate 02,006.017a etat sarvaü yathàtattvaü devarùe vadatas tava 02,006.017c ÷rotum icchàma sahitàþ paraü kautåhalaü hi naþ 02,006.018a evam uktaþ pàõóavena nàradaþ pratyuvàca tam 02,006.018c krameõa ràjan divyàs tàþ ÷råyantàm iha naþ sabhàþ 02,007.001 nàrada uvàca 02,007.001a ÷akrasya tu sabhà divyà bhàsvarà karmabhir jità 02,007.001c svayaü ÷akreõa kauravya nirmitàrkasamaprabhà 02,007.002a vistãrõà yojana÷ataü ÷atam adhyardham àyatà 02,007.002c vaihàyasã kàmagamà pa¤cayojanam ucchrità 02,007.003a jarà÷okaklamàpetà niràtaïkà ÷ivà ÷ubhà 02,007.003c ve÷màsanavatã ramyà divyapàdapa÷obhità 02,007.004a tasyàü deve÷varaþ pàrtha sabhàyàü paramàsane 02,007.004c àste ÷acyà mahendràõyà ÷riyà lakùmyà ca bhàrata 02,007.005a bibhrad vapur anirde÷yaü kirãñã lohitàïgadaþ 02,007.005c virajombara÷ citramàlyo hrãkãrtidyutibhiþ saha 02,007.006a tasyàm upàsate nityaü mahàtmànaü ÷atakratum 02,007.006c marutaþ sarvato ràjan sarve ca gçhamedhinaþ 02,007.006e siddhà devarùaya÷ caiva sàdhyà devagaõàs tathà 02,007.006f*0080_01 marutvanta÷ ca sahità bhàsvanto hemamàlinaþ 02,007.007a ete sànucaràþ sarve divyaråpàþ svalaükçtàþ 02,007.007c upàsate mahàtmànaü devaràjam ariüdamam 02,007.008a tathà devarùayaþ sarve pàrtha ÷akram upàsate 02,007.008c amalà dhåtapàpmàno dãpyamànà ivàgnayaþ 02,007.008e tejasvinaþ somayujo vipàpà vigataklamàþ 02,007.009a parà÷araþ parvata÷ ca tathà sàvarõigàlavau 02,007.009b*0081_01 ekata÷ ca dvita÷ caiva trita÷ caiva mahàmuniþ 02,007.009c ÷aïkha÷ ca likhita÷ caiva tathà gaura÷irà muniþ 02,007.010a durvàsà÷ ca dãrghatapà yàj¤avalkyo 'tha bhàlukiþ 02,007.010a*0082_01 **** **** tathà dãrghatamà muniþ 02,007.010a*0082_02 pavitrapàõiþ sàvarõiþ 02,007.010c uddàlakaþ ÷vetaketus tathà ÷àñyàyanaþ prabhuþ 02,007.011a haviùmàü÷ ca gaviùñha÷ ca hari÷candra÷ ca pàrthivaþ 02,007.011c hçdya÷ codara÷àõóilyaþ pàrà÷aryaþ kçùãvalaþ 02,007.011d*0082a_01 jàbàlir vàmadeva÷ ca ÷aktir gàrgyasuvàmanau 02,007.012a vàtaskandho vi÷àkha÷ ca vidhàtà kàla eva ca 02,007.012c anantadantas tvaùñà ca vi÷vakarmà ca tumburuþ 02,007.013a ayonijà yonijà÷ ca vàyubhakùà hutà÷inaþ 02,007.013c ã÷ànaü sarvalokasya vajriõaü samupàsate 02,007.014a sahadevaþ sunãtha÷ ca vàlmãki÷ ca mahàtapàþ 02,007.014c samãkaþ satyavàü÷ caiva pracetàþ satyasaügaraþ 02,007.015a medhàtithir vàmadevaþ pulastyaþ pulahaþ kratuþ 02,007.015c marutta÷ ca marãci÷ ca sthàõu÷ càtrir mahàtapàþ 02,007.016a kakùãvàn gautamas tàrkùyas tathà vai÷vànaro muniþ 02,007.016b*0083_01 ùaóartuþ kavaùo dhåmro raibhyo nalaparàvaså 02,007.016b*0083_02 svastyàtreyo jaratkàruþ kahoëaþ kà÷yapas tathà 02,007.016b*0083_03 vibhaõóako çùya÷çïga unmukho vimukhas tathà 02,007.016c muniþ kàlakavçkùãya à÷ràvyo 'tha hiraõyadaþ 02,007.016e saüvarto devahavya÷ ca viùvaksena÷ ca vãryavàn 02,007.016f*0084_01 kaõvaþ kàtyàyano ràjan gàrgyaþ kau÷ika eva tu 02,007.017a divyà àpas tathauùadhyaþ ÷raddhà medhà sarasvatã 02,007.017c artho dharma÷ ca kàma÷ ca vidyuta÷ càpi pàõóava 02,007.018a jalavàhàs tathà meghà vàyavaþ stanayitnavaþ 02,007.018c pràcã dig yaj¤avàhà÷ ca pàvakàþ saptaviü÷atiþ 02,007.019a agnãùomau tathendràgnã mitro 'tha savitàryamà 02,007.019c bhago vi÷ve ca sàdhyà÷ ca ÷ukro manthã ca bhàrata 02,007.019d*0085_01 sarveùàü marutàü mànyà guruþ ÷ukras tathaiva ca 02,007.019d*0086_01 vi÷vàvasu÷ citrasenaþ sumanas taruõas tathà 02,007.020a yaj¤à÷ ca dakùiõà÷ caiva grahàþ stobhà÷ ca sarva÷aþ 02,007.020c yaj¤avàhà÷ ca ye mantràþ sarve tatra samàsate 02,007.021a tathaivàpsaraso ràjan gandharvà÷ ca manoramàþ 02,007.021a*0087_01 **** **** rambhorva÷y atha menakà 02,007.021a*0087_02 ghçtàcã pa¤cacåóà ca vipracittipurogamàþ 02,007.021a*0087_03 vi÷vàvasu÷ citrasenaþ parvatas tumburus tathà 02,007.021a*0087_04 vidyàdharàs tu ràjendra 02,007.021c nçtyavàditragãtai÷ ca hàsyai÷ ca vividhair api 02,007.021e ramayanti sma nçpate devaràjaü ÷atakratum 02,007.022a stutibhir maïgalai÷ caiva stuvantaþ karmabhis tathà 02,007.022c vikramai÷ ca mahàtmànaü balavçtraniùådanam 02,007.023a brahmaràjarùayaþ sarve sarve devarùayas tathà 02,007.023c vimànair vividhair divyair bhràjamànair ivàgnibhiþ 02,007.024a sragviõo bhåùità÷ cànye yànti càyànti càpare 02,007.024c bçhaspati÷ ca ÷ukra÷ ca tasyàm àyayatuþ saha 02,007.025a ete cànye ca bahavo yatàtmàno yatavratàþ 02,007.025c vimànai÷ candrasaükà÷aiþ somavat priyadar÷anàþ 02,007.025e brahmaõo vacanàd ràjan bhçguþ saptarùayas tathà 02,007.026a eùà sabhà mayà ràjan dçùñà puùkaramàlinã 02,007.026c ÷atakrator mahàràja yàmyàü ÷çõu mamànagha 02,008.001 nàrada uvàca 02,008.001a kathayiùye sabhàü divyàü yudhiùñhira nibodha tàm 02,008.001c vaivasvatasya yàm arthe vi÷vakarmà cakàra ha 02,008.002a taijasã sà sabhà ràjan babhåva ÷atayojanà 02,008.002c vistàràyàmasaüpannà bhåyasã càpi pàõóava 02,008.003a arkaprakà÷à bhràjiùõuþ sarvataþ kàmacàriõã 02,008.003c naivàti÷ãtà nàtyuùõà manasa÷ ca praharùiõã 02,008.004a na ÷oko na jarà tasyàü kùutpipàse na càpriyam 02,008.004c na ca dainyaü klamo vàpi pratikålaü na càpy uta 02,008.005a sarve kàmàþ sthitàs tasyàü ye divyà ye ca mànuùàþ 02,008.005c rasavac ca prabhåtaü ca bhakùyabhojyam ariüdama 02,008.005d*0088_01 lehyaü coùyaü ca peyaü ca hçdyaü svàdu manoharam 02,008.006a puõyagandhàþ srajas tatra nityapuùpaphaladrumàþ 02,008.006c rasavanti ca toyàni ÷ãtàny uùõàni caiva ha 02,008.006d*0089_01 vçkùà÷ ca vividhàs tatra nityapuùpà manoramàþ 02,008.006d*0089_02 ÷ãtalàni ca ramyàõi sukhoùõàni ca bhàrata 02,008.007a tasyàü ràjarùayaþ puõyàs tathà brahmarùayo 'malàþ 02,008.007c yamaü vaivasvataü tàta prahçùñàþ paryupàsate 02,008.008a yayàtir nahuùaþ pårur màndhàtà somako nçgaþ 02,008.008c trasadasyu÷ ca turayaþ kçtavãryaþ ÷ruta÷ravàþ 02,008.009a aripraõut susiüha÷ ca kçtavegaþ kçtir nimiþ 02,008.009c pratardanaþ ÷ibir matsyaþ pçthvakùo 'tha bçhadrathaþ 02,008.010a aióo maruttaþ ku÷ikaþ sàükà÷yaþ sàükçtir bhavaþ 02,008.010c catura÷vaþ sada÷vormiþ kàrtavãrya÷ ca pàrthivaþ 02,008.011a bharatas tathà surathaþ sunãtho naiùadho nalaþ 02,008.011b*0090_01 bharataþ suratha÷ caiva tathà ràjà taporathaþ 02,008.011b*0090_02 sunãtho ni÷añho ràjà nalo vai niùadhàdhipaþ 02,008.011c divodàso 'tha sumanà ambarãùo bhagãrathaþ 02,008.011d*0091_01 lomapàdo 'naraõya÷ ca lohitaþ pårur udvahaþ 02,008.012a vya÷vaþ sada÷vo vadhrya÷vaþ pa¤cahastaþ pçthu÷ravàþ 02,008.012c ruùadgur vçùasena÷ ca kùupa÷ ca sumahàbalaþ 02,008.013a ruùada÷vo vasumanàþ purukutso dhvajã rathã 02,008.013c àrùñiùeõo dilãpa÷ ca mahàtmà càpy u÷ãnaraþ 02,008.014a au÷ãnaraþ puõóarãkaþ ÷aryàtiþ ÷arabhaþ ÷uciþ 02,008.014c aïgo 'riùña÷ ca vena÷ ca duþùantaþ saüjayo jayaþ 02,008.015a bhàïgàsvariþ sunãtha÷ ca niùadho 'tha tviùãrathaþ 02,008.015c karaüdhamo bàhlika÷ ca sudyumno balavàn madhuþ 02,008.015d*0092_01 ailo marutta÷ ca tathà balavàn pçthivãpatiþ 02,008.016a kapotaromà tçõakaþ sahadevàrjunau tathà 02,008.016b*0093_01 vya÷vaþ sà÷vaþ kç÷à÷va÷ ca ÷a÷abindu÷ ca pàrthivaþ 02,008.016b*0094_01 ràjà da÷aratha÷ caiva kakutstho 'tha pravardhanaþ 02,008.016c ràmo dà÷arathi÷ caiva lakùmaõo 'tha pratardanaþ 02,008.017a alarkaþ kakùasena÷ ca gayo gaurà÷va eva ca 02,008.017c jàmadagnyo 'tha ràmo 'tra nàbhàgasagarau tathà 02,008.018a bhåridyumno mahà÷va÷ ca pçthva÷vo janakas tathà 02,008.018c vainyo ràjà vàriùeõaþ purujo janamejayaþ 02,008.019a brahmadattas trigarta÷ ca ràjoparicaras tathà 02,008.019c indradyumno bhãmajànur gayaþ pçùñho nayo 'naghaþ 02,008.020a padmo 'tha mucukunda÷ ca bhåridyumnaþ prasenajit 02,008.020c ariùñanemiþ pradyumnaþ pçthaga÷vo 'jakas tathà 02,008.021a ÷ataü matsyà nçpatayaþ ÷ataü nãpàþ ÷ataü hayàþ 02,008.021c dhçtaràùñrà÷ caika÷atam a÷ãtir janamejayàþ 02,008.022a ÷ataü ca brahmadattànàm ãriõàü vairiõàü ÷atam 02,008.022b*0095_01 bhãùmàõàü dve ÷ate 'py atra bhãmànàü tu tathà ÷atam 02,008.022b*0095_02 ÷ataü ca prativindhyànàü ÷ataü nàgàþ ÷ataü hayàþ 02,008.022b*0095_03 palà÷ànàü ÷ataü j¤eyaü ÷ataü kà÷aku÷àdayaþ 02,008.022c ÷aütanu÷ caiva ràjarùiþ pàõóu÷ caiva pità tava 02,008.023a u÷adgavaþ ÷ataratho devaràjo jayadrathaþ 02,008.023c vçùàdarbhi÷ ca ràjarùir dhàmnà saha samantriõà 02,008.024a athàpare sahasràõi ye gatàþ ÷a÷abindavaþ 02,008.024c iùñvà÷vamedhair bahubhir mahadbhir bhåridakùiõaiþ 02,008.025a ete ràjarùayaþ puõyàþ kãrtimanto bahu÷rutàþ 02,008.025c tasyàü sabhàyàü ràjarùe vaivasvatam upàsate 02,008.026a agastyo 'tha mataïga÷ ca kàlo mçtyus tathaiva ca 02,008.026c yajvàna÷ caiva siddhà÷ ca ye ca yoga÷arãriõaþ 02,008.027a agniùvàttà÷ ca pitaraþ phenapà÷ coùmapà÷ ca ye 02,008.027c svadhàvanto barhiùado mårtimantas tathàpare 02,008.028a kàlacakraü ca sàkùàc ca bhagavàn havyavàhanaþ 02,008.028c narà duùkçtakarmàõo dakùiõàyanamçtyavaþ 02,008.029a kàlasya nayane yuktà yamasya puruùà÷ ca ye 02,008.029c tasyàü ÷iü÷apapàlà÷às tathà kà÷aku÷àdayaþ 02,008.029e upàsate dharmaràjaü mårtimanto niràmayàþ 02,008.030a ete cànye ca bahavaþ pitçràjasabhàsadaþ 02,008.030c a÷akyàþ parisaükhyàtuü nàmabhiþ karmabhis tathà 02,008.031a asaübàdhà hi sà pàrtha ramyà kàmagamà sabhà 02,008.031c dãrghakàlaü tapas taptvà nirmità vi÷vakarmaõà 02,008.032a prabhàsantã jvalantãva tejasà svena bhàrata 02,008.032c tàm ugratapaso yànti suvratàþ satyavàdinaþ 02,008.033a ÷àntàþ saünyàsinaþ siddhàþ påtàþ puõyena karmaõà 02,008.033c sarve bhàsvaradehà÷ ca sarve ca virajombaràþ 02,008.034a citràïgadà÷ citramàlyàþ sarve jvalitakuõóalàþ 02,008.034c sukçtaiþ karmabhiþ puõyaiþ paribarhair vibhåùitàþ 02,008.035a gandharvà÷ ca mahàtmànaþ ÷ata÷a÷ càpsarogaõàþ 02,008.035c vàditraü nçttagãtaü ca hàsyaü làsyaü ca sarva÷aþ 02,008.036a puõyà÷ ca gandhàþ ÷abdà÷ ca tasyàü pàrtha samantataþ 02,008.036c divyàni màlyàni ca tàm upatiùñhanti sarva÷aþ 02,008.037a ÷ataü ÷atasahasràõi dharmiõàü taü praje÷varam 02,008.037c upàsate mahàtmànaü råpayuktà manasvinaþ 02,008.038a ãdç÷ã sà sabhà ràjan pitçràj¤o mahàtmanaþ 02,008.038c varuõasyàpi vakùyàmi sabhàü puùkaramàlinãm 02,008.038d*0096_01 tvam ekàgramanà ràjann avadhàraya pàrthiva 02,009.001 nàrada uvàca 02,009.001a yudhiùñhira sabhà divyà varuõasya sitaprabhà 02,009.001c pramàõena yathà yàmyà ÷ubhapràkàratoraõà 02,009.002a antaþsalilam àsthàya vihità vi÷vakarmaõà 02,009.002c divyaratnamayair vçkùaiþ phalapuùpapradair yutà 02,009.003a nãlapãtàsita÷yàmaiþ sitair lohitakair api 02,009.003c avatànais tathà gulmaiþ puùpama¤jaridhàribhiþ 02,009.004a tathà ÷akunayas tasyàü nànàråpà mçdusvaràþ 02,009.004c anirde÷yà vapuùmantaþ ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ 02,009.005a sà sabhà sukhasaüspar÷à na ÷ãtà na ca gharmadà 02,009.005c ve÷màsanavatã ramyà sità varuõapàlità 02,009.006a yasyàm àste sa varuõo vàruõyà saha bhàrata 02,009.006c divyaratnàmbaradharo bhåùaõair upa÷obhitaþ 02,009.006d*0097_01 dvitãyena tu nàmnà yà gaurãti bhuvi vi÷rutà 02,009.006d*0097_02 patnyà sa varuõo devaþ pramodati sukhã sukham 02,009.006d*0098_01 divyamàlyàmbaradharà divyàlaükàrabhåùità 02,009.007a sragviõo bhåùità÷ càpi divyamàlyànukarùiõaþ 02,009.007c àdityàs tatra varuõaü jale÷varam upàsate 02,009.008a vàsukis takùaka÷ caiva nàga÷ cairàvatas tathà 02,009.008c kçùõa÷ ca lohita÷ caiva padma÷ citra÷ ca vãryavàn 02,009.009a kambalà÷vatarau nàgau dhçtaràùñrabalàhakau 02,009.009b*0099_01 maõi÷ ca maõinàga÷ ca nàgaþ ÷aïkhanakhas tathà 02,009.009b*0099_02 kauravyaþ svastika÷ caiva elàputraþ suvàmanaþ 02,009.009b*0099_03 aparàjita÷ ca doùa÷ ca nandakaþ påraõas tathà 02,009.009b*0099_04 abhãkaþ ÷ibhikaþ ÷veto bhadro bhadre÷varas tathà 02,009.009c maõimàn kuõóaladharaþ karkoñakadhanaüjayau 02,009.009d*0100_01 pàõimàn kuõóadhàra÷ ca balavàn pçthivãpate 02,009.010a prahlàdo måùikàda÷ ca tathaiva janamejayaþ 02,009.010c patàkino maõóalinaþ phaõavanta÷ ca sarva÷aþ 02,009.010d*0101_01 artho dharma÷ ca kàma÷ ca vasuþ kapila eva ca 02,009.010d*0101_02 ananta÷ ca mahànàgo yaü sa dçùñvà jale÷varaþ 02,009.010d*0101_03 abhyarcayati satkàrair àsanena ca taü vibhum 02,009.010d*0101_04 vàsukipramukhà÷ caiva sarve prà¤jalayaþ sthitàþ 02,009.010d*0101_05 anuj¤àtà÷ ca ÷eùeõa yathàrham upavi÷ya ca 02,009.011a ete cànye ca bahavaþ sarpàs tasyàü yudhiùñhira 02,009.011b*0102_01 vainateya÷ ca garuóo ye cànye paricàriõaþ 02,009.011c upàsate mahàtmànaü varuõaü vigataklamàþ 02,009.012a balir vairocano ràjà narakaþ pçthivãüjayaþ 02,009.012c prahlàdo vipracitti÷ ca kàlakha¤jà÷ ca sarva÷aþ 02,009.013a suhanur durmukhaþ ÷aïkhaþ sumanàþ sumatiþ svanaþ 02,009.013c ghañodaro mahàpàr÷vaþ krathanaþ piñharas tathà 02,009.014a vi÷varåpaþ suråpa÷ ca viråpo 'tha mahà÷iràþ 02,009.014c da÷agrãva÷ ca vàlã ca meghavàsà da÷àvaraþ 02,009.015a kaiñabho viñañåta÷ ca saühràda÷ cendratàpanaþ 02,009.015c daityadànavasaüghà÷ ca sarve rucirakuõóalàþ 02,009.016a sragviõo maulinaþ sarve tathà divyaparicchadàþ 02,009.016c sarve labdhavaràþ ÷åràþ sarve vigatamçtyavaþ 02,009.017a te tasyàü varuõaü devaü dharmapà÷asthitàþ sadà 02,009.017c upàsate mahàtmànaü sarve sucaritavratàþ 02,009.018a tathà samudrà÷ catvàro nadã bhàgãrathã ca yà 02,009.018c kàlindã vidi÷à veõõà narmadà vegavàhinã 02,009.019a vipà÷à ca ÷atadru÷ ca candrabhàgà sarasvatã 02,009.019c iràvatã vitastà ca sindhur devanadas tathà 02,009.020a godàvarã kçùõaveõõà kàverã ca saridvarà 02,009.020c età÷ cànyà÷ ca saritas tãrthàni ca saràüsi ca 02,009.020d*0103_01 kiüpunà ca vi÷alyà ca tathà vaitaraõã nadã 02,009.020d*0103_02 tçtãyà jyeùñhilà caiva ÷oõa÷ càpi mahànadaþ 02,009.020d*0103_03 carmaõvatã tathà caiva parõà÷à ca mahànadã 02,009.020d*0103_04 sarayår vàravatyàtha làïgalã ca saridvarà 02,009.020d*0104_01 karatoyà tathàtreyã lauhitya÷ ca mahànadaþ 02,009.020d*0104_02 laïghanã gomatã caiva saüdhyà trisrotasà tathà 02,009.020d*0105_01 kambudà ca vi÷alyà ca kau÷ikã gomatã tathà 02,009.020d*0105_02 devikà ca vipaïkà ca tathà vaitaraõã nadã 02,009.020d*0105_03 tçtãyà jyeùñhilà caiva ÷oõa÷ caiva mahànadaþ 02,009.020d*0105_04 carmaõvatã ÷vetanadã phalgunà ca mahànadã 02,009.020d*0105_05 sarayå÷ cãravalkelà kuli÷ ca saritas tathà 02,009.020d*0106_01 sutãrthà lokavi÷rutàþ 02,009.020d*0106_02 saritaþ sarvata÷ cànyàs 02,009.020d*0107_01 hradà÷ ca varuõaü devaü sabhàyàü paryupàsate 02,009.021a kåpà÷ ca saprasravaõà dehavanto yudhiùñhira 02,009.021c palvalàni taóàgàni dehavanty atha bhàrata 02,009.022a di÷as tathà mahã caiva tathà sarve mahãdharàþ 02,009.022c upàsate mahàtmànaü sarve jalacaràs tathà 02,009.023a gãtavàditravanta÷ ca gandharvàpsarasàü gaõàþ 02,009.023c stuvanto varuõaü tasyàü sarva eva samàsate 02,009.024a mahãdharà ratnavanto rasà yeùu pratiùñhitàþ 02,009.024c sarve vigrahavantas te tam ã÷varam upàsate 02,009.024d*0108_01 kathayantaþ sumadhuràþ kathàs tatra samàsate 02,009.024d*0108_02 vàruõa÷ ca tathà mantrã sunàbhaþ paryupàsate 02,009.024d*0108_03 putrapautraiþ parivçto gonàmnà puùkareõa ca 02,009.025a eùà mayà saüpatatà vàruõã bharatarùabha 02,009.025c dçùñapårvà sabhà ramyà kuberasya sabhàü ÷çõu 02,010.001 nàrada uvàca 02,010.001a sabhà vai÷ravaõã ràja¤ ÷atayojanam àyatà 02,010.001c vistãrõà saptati÷ caiva yojanàni sitaprabhà 02,010.002a tapasà nirmità ràjan svayaü vai÷ravaõena sà 02,010.002c ÷a÷iprabhà khecarãõàü kailàsa÷ikharopamà 02,010.003a guhyakair uhyamànà sà khe viùakteva dç÷yate 02,010.003c divyà hemamayair uccaiþ pàdapair upa÷obhità 02,010.004a ra÷mivatã bhàsvarà ca divyagandhà manoramà 02,010.004c sitàbhra÷ikharàkàrà plavamàneva dç÷yate 02,010.004d*0109_01 divyà hemamayair aïgair vidyudbhir iva citrità 02,010.005a tasyàü vai÷ravaõo ràjà vicitràbharaõàmbaraþ 02,010.005c strãsahasràvçtaþ ÷rãmàn àste jvalitakuõóalaþ 02,010.005d*0110_01 saha patnyà mahàràja çddhyà saha viràjate 02,010.005d*0110_02 sarvàbharaõabhåùiõyà puùpavatyà dhane÷varaþ 02,010.006a divàkaranibhe puõye divyàstaraõasaüvçte 02,010.006c divyapàdopadhàne ca niùaõõaþ paramàsane 02,010.007a mandàràõàm udàràõàü vanàni surabhãõi ca 02,010.007c saugandhikànàü càdàya gandhàn gandhavahaþ ÷uciþ 02,010.008a nalinyà÷ càlakàkhyàyà÷ candanànàü vanasya ca 02,010.008c manohçdayasaühlàdã vàyus tam upasevate 02,010.009a tatra devàþ sagandharvà gaõair apsarasàü vçtàþ 02,010.009c divyatànena gãtàni gànti divyàni bhàrata 02,010.010a mi÷rake÷ã ca rambhà ca citrasenà ÷ucismità 02,010.010c càrunetrà ghçtàcã ca menakà pu¤jikasthalà 02,010.011a vi÷vàcã sahajanyà ca pramlocà urva÷ã irà 02,010.011b*0111_01 pramlocàpy urva÷ã caiva ióà citrà vibhàvarã 02,010.011c vargà ca saurabheyã ca samãcã budbudà latà 02,010.011c*0112_01 **** **** devã rambhà manoramà 02,010.011c*0112_02 gopàlã pa¤cacåóà ca vidyudvarõà sulocanà 02,010.011c*0112_03 citradevã ca nãlà ca 02,010.012a etàþ sahasra÷a÷ cànyà nçttagãtavi÷àradàþ 02,010.012c upatiùñhanti dhanadaü pàõóavàpsarasàü gaõàþ 02,010.013a ani÷aü divyavàditrair nçttair gãtai÷ ca sà sabhà 02,010.013c a÷ånyà rucirà bhàti gandharvàpsarasàü gaõaiþ 02,010.014a kiünarà nàma gandharvà narà nàma tathàpare 02,010.014b*0113_01 ete gàyanti nçtyanti dhanadaü hlàdayanti ca 02,010.014c maõibhadro 'tha dhanadaþ ÷vetabhadra÷ ca guhyakaþ 02,010.014d*0114_01 sthåõa÷ ca såryabhànu÷ ca tathà ÷oõakatindukau 02,010.015a ka÷erako gaõóakaõóuþ pradyota÷ ca mahàbalaþ 02,010.015c kustumburuþ pi÷àca÷ ca gajakarõo vi÷àlakaþ 02,010.016a varàhakarõaþ sàndroùñhaþ phalabhakùaþ phalodakaþ 02,010.016b*0115_01 mudga÷ camåhilaþ puùpo hemanetrapraõàlukaþ 02,010.016c aïgacåóaþ ÷ikhàvarto hemanetro vibhãùaõaþ 02,010.017a puùpànanaþ piïgalakaþ ÷oõitodaþ pravàlakaþ 02,010.017c vçkùavàsyaniketa÷ ca cãravàsà÷ ca bhàrata 02,010.018a ete cànye ca bahavo yakùàþ ÷atasahasra÷aþ 02,010.018c sadà bhagavatã ca ÷rãs tathaiva nalakåbaraþ 02,010.019a ahaü ca bahu÷as tasyàü bhavanty anye ca madvidhàþ 02,010.019c àcàryà÷ càbhavaüs tatra tathà devarùayo 'pare 02,010.019d*0116_01 kravyàdà÷ ca tathaivànye gandharvà÷ ca mahàbalàþ 02,010.019d*0116_02 upàsate mahàtmànaü tasyàü dhanadam ã÷varam 02,010.020a bhagavàn bhåtasaüghai÷ ca vçtaþ ÷atasahasra÷aþ 02,010.020c umàpatiþ pa÷upatiþ ÷åladhçg bhaganetrahà 02,010.021a tryambako ràja÷àrdåla devã ca vigataklamà 02,010.021c vàmanair vikañaiþ kubjaiþ kùatajàkùair manojavaiþ 02,010.022a màüsamedovasàhàrair ugra÷ravaõadar÷anaiþ 02,010.022c nànàpraharaõair ghorair vàtair iva mahàjavaiþ 02,010.022e vçtaþ sakhàyam anvàste sadaiva dhanadaü nçpa 02,010.022f@003_0001 prahçùñàþ ÷ata÷a÷ cànye bahu÷aþ saparicchadàþ 02,010.022f@003_0002 gandharvàõàü ca patayo vi÷vàvasur hahàhuhåþ 02,010.022f@003_0003 tumburuþ parvata÷ caiva ÷ailåùas tv atha nàradaþ 02,010.022f@003_0004 citrasena÷ ca gãtaj¤as tathà citraratho 'pi ca 02,010.022f@003_0005 ete cànye ca gandharvà dhane÷varam upàsate 02,010.022f@003_0006 vidyàdharàdhipa÷ caiva candràpãóaþ sahànujaiþ 02,010.022f@003_0007 upàsate mahàtmànaü dhanànàm ã÷varaü prabhum 02,010.022f@003_0008 kiünaràþ ÷ata÷as tatra dhanànàm ã÷varaü prabhum 02,010.022f@003_0009 àsate càpi ràjàno bhagadattapurogamàþ 02,010.022f@003_0010 drumaþ kiüpuruùe÷a÷ ca upàste dhanade÷varam 02,010.022f@003_0011 ràkùasànàü pati÷ caiva mahendro gandhamàdanaþ 02,010.022f@003_0012 saha yakùaiþ sagandharvaiþ saha sarvair ni÷àcaraiþ 02,010.022f@003_0013 vibhãùaõa÷ ca dharmiùñha upàste bhràtaraü prabhum 02,010.022f@003_0014 himavàn pàriyàtra÷ ca vindhyakailàsamandaràþ 02,010.022f@003_0015 malayo dardura÷ caiva mahendro gandhamàdanaþ 02,010.022f@003_0016 indranãlaþ sunàbha÷ ca tathà divyau ca parvatau 02,010.022f@003_0017 ete cànye ca bahavaþ sarve merupurogamàþ 02,010.022f@003_0018 upàsate mahàtmànaü dhanànàm ã÷varaü prabhum 02,010.022f@003_0019 nandã÷vara÷ ca bhagavàn mahàkàlas tathaiva ca 02,010.022f@003_0020 ÷aïkukarõamukhàþ sarve divyàþ pàriùadàs tathà 02,010.022f@003_0021 kàùñhakåñaþ somanandã vijaya÷ ca tapodhikaþ 02,010.022f@003_0022 ÷veta÷ ca vçùabhas tatra nanarda sumahàravaþ 02,010.022f@003_0023 dhanadaü ràkùasà÷ cànye gandharvà÷ ca samàsate 02,010.022f@003_0024 pariùadgaõaiþ parivçtam upayàtaü mahe÷varam 02,010.022f@003_0025 taü dçùñvà devadeve÷aü ÷ivaü trailokyabhàvanam 02,010.022f@003_0026 praõamya mårdhnà paulastyo bahuråpam umàpatim 02,010.022f@003_0027 tato 'bhyanuj¤àü saüpràpya mahàdevàd dhane÷varaþ 02,010.022f@003_0028 àste kadàcid bhagavàn bhavo dhanapateþ sakhà 02,010.022f@003_0029 nidhãnàü pravarau mukhyau ÷aïkhapadmau dhane÷varau 02,010.022f@003_0030 sarvàn nidhãn pragçhyàtha upàstàü vai dhane÷varam 02,010.023a sà sabhà tàdç÷ã ràjan mayà dçùñàntarikùagà 02,010.023c pitàmahasabhàü ràjan kathayiùye gataklamàm 02,011.001 nàrada uvàca 02,011.001a purà devayuge ràjann àdityo bhagavàn divaþ 02,011.001c àgacchan mànuùaü lokaü didçkùur vigataklamaþ 02,011.001d*0117_01 pitàmahasabhàü tàta kathyamànàü nibodha me 02,011.001d*0117_02 ÷akyate yà na nirdeùñum evaüråpeti bhàrata 02,011.002a caran mànuùaråpeõa sabhàü dçùñvà svayaübhuvaþ 02,011.002c sabhàm akathayan mahyaü bràhmãü tattvena pàõóava 02,011.003a aprameyaprabhàü divyàü mànasãü bharatarùabha 02,011.003c anirde÷yàü prabhàvena sarvabhåtamanoramàm 02,011.004a ÷rutvà guõàn ahaü tasyàþ sabhàyàþ pàõóunandana 02,011.004c dar÷anepsus tathà ràjann àdityam aham abruvam 02,011.005a bhagavan draùñum icchàmi pitàmahasabhàm aham 02,011.005c yena sà tapasà ÷akyà karmaõà vàpi gopate 02,011.006a auùadhair và tathà yuktair uta và màyayà yayà 02,011.006c tan mamàcakùva bhagavan pa÷yeyaü tàü sabhàü katham 02,011.006d*0118_01 sa tan mama vacaþ ÷rutvà sahasràü÷ur divàkaraþ 02,011.006d*0118_02 provàca bharata÷reùñha vrataü varùasahasrikam 02,011.006d*0118_03 brahmavratam upàssva tvaü prayatenàntaràtmanà 02,011.006d*0118_04 tato 'haü himavatpçùñhe samàrabdho mahàvratam 02,011.007a tataþ sa bhagavàn såryo màm upàdàya vãryavàn 02,011.007c agacchat tàü sabhàü bràhmãü vipàpàü vigataklamàm 02,011.008a evaüråpeti sà ÷akyà na nirdeùñuü janàdhipa 02,011.008c kùaõena hi bibharty anyad anirde÷yaü vapus tathà 02,011.009a na veda parimàõaü và saüsthànaü vàpi bhàrata 02,011.009c na ca råpaü mayà tàdçg dçùñapårvaü kadà cana 02,011.010a susukhà sà sabhà ràjan na ÷ãtà na ca gharmadà 02,011.010c na kùutpipàse na glàniü pràpya tàü pràpnuvanty uta 02,011.011a nànàråpair iva kçtà suvicitraiþ subhàsvaraiþ 02,011.011c stambhair na ca dhçtà sà tu ÷à÷vatã na ca sà kùarà 02,011.011d*0119_01 divyair nànàvidhair bhàvair bhàsadbhir amitaprabhaiþ 02,011.012a ati candraü ca såryaü ca ÷ikhinaü ca svayaüprabhà 02,011.012c dãpyate nàkapçùñhasthà bhàsayantãva bhàskaram 02,011.013a tasyàü sa bhagavàn àste vidadhad devamàyayà 02,011.013c svayam eko 'ni÷aü ràjaül lokàül lokapitàmahaþ 02,011.014a upatiùñhanti càpy enaü prajànàü patayaþ prabhum 02,011.014c dakùaþ pracetàþ pulaho marãciþ ka÷yapas tathà 02,011.014d*0120_01 àdityà÷ ca tathà ràjan rudrà÷ ca vasavo '÷vinau 02,011.015a bhçgur atrir vasiùñha÷ ca gautama÷ ca tathàïgiràþ 02,011.015b*0121_01 pulastya÷ ca kratu÷ caiva prahràdaþ kardamas tathà 02,011.015b*0122_01 atharvàïgirasa÷ caiva vàlakhilyà marãcipàþ 02,011.015b*0123_01 çùaya÷ ca mahàbhàgàþ pitàmaham upàsate 02,011.015c mano 'ntarikùaü vidyà÷ ca vàyus tejo jalaü mahã 02,011.016a ÷abdaþ spar÷as tathà råpaü raso gandha÷ ca bhàrata 02,011.016c prakçti÷ ca vikàra÷ ca yac cànyat kàraõaü bhuvaþ 02,011.016d*0124_01 kùamà dhçtiþ ÷uci÷ caiva praj¤à buddhiþ smçtir ya÷aþ 02,011.016d*0124_02 bhàùyàõi tarkayuktàni dehavanti ca bhàrata 02,011.016d*0125_01 agastya÷ ca mahàtejà màrkaõóeya÷ ca vãryavàn 02,011.016d*0125_02 jamadagnir bharadvàjaþ saüvarta÷ cyavanas tathà 02,011.016d*0125_03 durvàsà÷ ca mahàbhàga çùya÷çïga÷ ca dhàrmikaþ 02,011.016d*0125_04 sanatkumàro bhagavàn yogàcàryo mahàtapàþ 02,011.016d*0125_05 asito devala÷ caiva jaigãùavya÷ ca tattvavit 02,011.016d*0125_06 çùabho jita÷atru÷ ca mahàvãryas tathà maõiþ 02,011.016d*0125_07 àyurvedas tathàùñàïgo dehavàüs tatra bhàrata 02,011.016d*0126_01 kçùõadvaipàyana÷ caiva saha ÷iùyair mahàmuniþ 02,011.017a candramàþ saha nakùatrair àditya÷ ca gabhastimàn 02,011.017c vàyavaþ kratava÷ caiva saükalpaþ pràõa eva ca 02,011.017d*0127_01 mårtimanto mahàtmàno mahàvrataparàyaõàþ 02,011.018a ete cànye ca bahavaþ svayaübhuvam upasthitàþ 02,011.018c artho dharma÷ ca kàma÷ ca harùo dveùas tapo damaþ 02,011.019a àyànti tasyàü sahità gandharvàpsarasas tathà 02,011.019b*0128_01 kàlikà surabhã devã saramà caiva gautamã 02,011.019b*0128_02 prapà kadrå÷ ca tà devãs tatra devàþ samàtaraþ 02,011.019c viü÷atiþ sapta caivànye lokapàlà÷ ca sarva÷aþ 02,011.020a ÷ukro bçhaspati÷ caiva budho 'ïgàraka eva ca 02,011.020c ÷anai÷cara÷ ca ràhu÷ ca grahàþ sarve tathaiva ca 02,011.021a mantro rathaütara÷ caiva harimàn vasumàn api 02,011.021c àdityàþ sàdhiràjàno nànàdvaüdvair udàhçtàþ 02,011.022a maruto vi÷vakarmà ca vasava÷ caiva bhàrata 02,011.022b*0129_01 sarve ca kàmapracuràþ sabhàyàü tatra nitya÷aþ 02,011.022c tathà pitçgaõàþ sarve sarvàõi ca havãüùy atha 02,011.023a çgvedaþ sàmaveda÷ ca yajurveda÷ ca pàõóava 02,011.023c atharvaveda÷ ca tathà parvàõi ca vi÷àü pate 02,011.024a itihàsopavedà÷ ca vedàïgàni ca sarva÷aþ 02,011.024c grahà yaj¤à÷ ca soma÷ ca daivatàni ca sarva÷aþ 02,011.025a sàvitrã durgataraõã vàõã saptavidhà tathà 02,011.025c medhà dhçtiþ ÷ruti÷ caiva praj¤à buddhir ya÷aþ kùamà 02,011.026a sàmàni stuti÷astràõi gàthà÷ ca vividhàs tathà 02,011.026c bhàùyàõi tarkayuktàni dehavanti vi÷àü pate 02,011.026d*0130_01 nàñakà vividhàþ kàvyàþ kathàkhyàyikakàrikàþ 02,011.026d*0130_02 tatra tiùñhanti te puõyà ye cànye gurupåjakàþ 02,011.027a kùaõà lavà muhårtà÷ ca divà ràtris tathaiva ca 02,011.027c ardhamàsà÷ ca màsà÷ ca çtavaþ ùañ ca bhàrata 02,011.028a saüvatsaràþ pa¤cayugam ahoràtrà÷ caturvidhàþ 02,011.028c kàlacakraü ca yad divyaü nityam akùayam avyayam 02,011.028d*0131_01 dharmacakraü tathà càpi nityam àste yudhiùñhira 02,011.029a aditir ditir danu÷ caiva surasà vinatà irà 02,011.029c kàlakà surabhir devã saramà càtha gautamã 02,011.029d*0132_01 pràdhà kadrå÷ ca vai devyau devatànàü ca màtaraþ 02,011.029d*0132_02 rudràõã ÷rã÷ ca lakùmã÷ ca bhadrà ùaùñhã tathàparà 02,011.029d*0132_03 pçthivã gàü gatà devã hrãþ svàhà kãrtir eva ca 02,011.029d*0132_04 surà devã ÷acã caiva tathà puùñir arundhatã 02,011.029d*0132_05 saüvçttir à÷à niyatiþ sçùñir devã ratis tathà 02,011.029d*0132_06 età÷ cànyà÷ ca vai devya upatasthuþ prajàpatim 02,011.030a àdityà vasavo rudrà maruta÷ cà÷vinàv api 02,011.030c vi÷vedevà÷ ca sàdhyà÷ ca pitara÷ ca manojavàþ 02,011.030d*0133_01 pitéõàü ca gaõàn viddhi saptaiva puruùarùabha 02,011.030d*0133_02 catvàro mårtimanto vai traya÷ càpy a÷arãriõaþ 02,011.030d*0133_03 vairàjà÷ ca mahàbhàgà agniùvuàttà÷ ca bhàrata 02,011.030d*0133_04 gàrhapatyà nàkacaràþ pitaro lokavi÷rutàþ 02,011.030d*0133_05 somapà eka÷çïgà÷ ca caturvedàþ kalàs tathà 02,011.030d*0133_06 ete caturùu varõeùu påjyante pitaro nçpa 02,011.030d*0133_07 etair àpyàyitaiþ pårvaü soma÷ càpyàyyate punaþ 02,011.030d*0133_08 ta ete pitaraþ sarve prajàpatim upasthitàþ 02,011.030d*0133_09 upàsate ca saühçùñà brahmàõam amitaujasam 02,011.031a ràkùasà÷ ca pi÷àcà÷ ca dànavà guhyakàs tathà 02,011.031c suparõanàgapa÷avaþ pitàmaham upàsate 02,011.031d*0134_01 sthàvarà jaïgamà÷ caiva mahàbhåtàs tathàpare 02,011.031d*0134_02 puraüdara÷ ca devendro varuõo dhanado yamaþ 02,011.031d*0134_03 mahàdevaþ sahomo 'tra sadàgacchati sarva÷aþ 02,011.031d*0134_04 mahàsena÷ ca ràjendra sadopàste pitàmaham 02,011.032a devo nàràyaõas tasyàü tathà devarùaya÷ ca ye 02,011.032c çùayo vàlakhilyà÷ ca yonijàyonijàs tathà 02,011.033a yac ca kiü cit triloke 'smin dç÷yate sthàõujaïgamam 02,011.033c sarvaü tasyàü mayà dçùñaü tad viddhi manujàdhipa 02,011.034a aùñà÷ãtisahasràõi yatãnàm årdhvaretasàm 02,011.034c prajàvatàü ca pa¤cà÷ad çùãõàm api pàõóava 02,011.035a te sma tatra yathàkàmaü dçùñvà sarve divaukasaþ 02,011.035c praõamya ÷irasà tasmai pratiyànti yathàgatam 02,011.036a atithãn àgatàn devàn daityàn nàgàn munãüs tathà 02,011.036c yakùàn suparõàn kàleyàn gandharvàpsarasas tathà 02,011.037a mahàbhàgàn amitadhãr brahmà lokapitàmahaþ 02,011.037c dayàvàn sarvabhåteùu yathàrhaü pratipadyate 02,011.038a pratigçhya ca vi÷vàtmà svayaübhår amitaprabhaþ 02,011.038b*0135_01 madhureõa sàmnà bhagavàn pratigçhõàti nitya÷aþ 02,011.038c sàntvamànàrthasaübhogair yunakti manujàdhipa 02,011.039a tathà tair upayàtai÷ ca pratiyàtai÷ ca bhàrata 02,011.039c àkulà sà sabhà tàta bhavati sma sukhapradà 02,011.040a sarvatejomayã divyà brahmarùigaõasevità 02,011.040c bràhmyà ÷riyà dãpyamànà ÷u÷ubhe vigataklamà 02,011.041a sà sabhà tàdç÷ã dçùñà sarvalokeùu durlabhà 02,011.041c sabheyaü ràja÷àrdåla manuùyeùu yathà tava 02,011.042a età mayà dçùñapårvàþ sabhà deveùu pàõóava 02,011.042c taveyaü mànuùe loke sarva÷reùñhatamà sabhà 02,011.043 yudhiùñhira uvàca 02,011.043a pràya÷o ràjalokas te kathito vadatàü vara 02,011.043c vaivasvatasabhàyàü tu yathà vadasi vai prabho 02,011.044a varuõasya sabhàyàü tu nàgàs te kathità vibho 02,011.044c daityendrà÷ caiva bhåyiùñhàþ saritaþ sàgaràs tathà 02,011.045a tathà dhanapater yakùà guhyakà ràkùasàs tathà 02,011.045c gandharvàpsarasa÷ caiva bhagavàü÷ ca vçùadhvajaþ 02,011.046a pitàmahasabhàyàü tu kathitàs te maharùayaþ 02,011.046c sarvadevanikàyà÷ ca sarva÷àstràõi caiva hi 02,011.047a ÷atakratusabhàyàü tu devàþ saükãrtità mune 02,011.047c udde÷ata÷ ca gandharvà vividhà÷ ca maharùayaþ 02,011.048a eka eva tu ràjarùir hari÷candro mahàmune 02,011.048c kathitas te sabhànityo devendrasya mahàtmanaþ 02,011.048d*0136_01 kena karmavipàkena hari÷candro dvijarùabha 02,011.048d*0136_02 teùu ràjasahasreùu prabhayàpy atirocate 02,011.049a kiü karma tenàcaritaü tapo và niyatavratam 02,011.049b*0137_01 kiü cid dattaü hutaü tena iùñaü vàpi mahàmune 02,011.049c yenàsau saha ÷akreõa spardhate sma mahàya÷àþ 02,011.050a pitçlokagata÷ càpi tvayà vipra pità mama 02,011.050c dçùñaþ pàõóur mahàbhàgaþ kathaü càsi samàgataþ 02,011.051a kim uktavàü÷ ca bhagavann etad icchàmi veditum 02,011.051b*0138_01 anàgatam atikràntaü tat sarvaü tvayi niùñhitam 02,011.051c tvattaþ ÷rotum ahaü sarvaü paraü kautåhalaü hi me 02,011.052 nàrada uvàca 02,011.052a yan màü pçcchasi ràjendra hari÷candraü prati prabho 02,011.052c tat te 'haü saüpravakùyàmi màhàtmyaü tasya dhãmataþ 02,011.052d*0139_01 ikùvàkåõàü kule jàtas tri÷aïkur nàma pàrthivaþ 02,011.052d*0139_02 ayodhyàdhipatir vãro vi÷vàmitreõa saüsthitaþ 02,011.052d*0139_03 tasya satyavatã nàma patnã kekayavaü÷ajà 02,011.052d*0139_04 tasyàü garbhaþ samabhavad dharmeõa kurunandana 02,011.052d*0139_05 sà ca kàle mahàbhàgà janmamàsaü pravi÷ya vai 02,011.052d*0139_06 kumàraü janayàm àsa hari÷candram akalmaùam 02,011.052d*0139_07 sa vai ràjà hari÷candras trai÷aïkava iti smçtaþ 02,011.053a sa ràjà balavàn àsãt samràñ sarvamahãkùitàm 02,011.053c tasya sarve mahãpàlàþ ÷àsanàvanatàþ sthitàþ 02,011.054a tenaikaü ratham àsthàya jaitraü hemavibhåùitam 02,011.054c ÷astrapratàpena jità dvãpàþ sapta nare÷vara 02,011.055a sa vijitya mahãü sarvàü sa÷ailavanakànanàm 02,011.055c àjahàra mahàràja ràjasåyaü mahàkratum 02,011.056a tasya sarve mahãpàlà dhanàny àjahrur àj¤ayà 02,011.056c dvijànàü pariveùñàras tasmin yaj¤e ca te 'bhavan 02,011.057a pràdàc ca draviõaü prãtyà yàjakànàü nare÷varaþ 02,011.057c yathoktaü tatra tais tasmiüs tataþ pa¤caguõàdhikam 02,011.058a atarpayac ca vividhair vasubhir bràhmaõàüs tathà 02,011.058c pràsarpakàle saüpràpte nànàdigbhyaþ samàgatàn 02,011.059a bhakùyair bhojyai÷ ca vividhair yathàkàmapuraskçtaiþ 02,011.059c ratnaughatarpitais tuùñair dvijai÷ ca samudàhçtam 02,011.059e tejasvã ca ya÷asvã ca nçpebhyo 'bhyadhiko 'bhavat 02,011.060a etasmàt kàraõàt pàrtha hari÷candro viràjate 02,011.060c tebhyo ràjasahasrebhyas tad viddhi bharatarùabha 02,011.061a samàpya ca hari÷candro mahàyaj¤aü pratàpavàn 02,011.061c abhiùiktaþ sa ÷u÷ubhe sàmràjyena naràdhipa 02,011.061d*0140_01 ràjasåye 'bhiùiktas tu samàptavaradakùiõe 02,011.062a ye cànye 'pi mahãpàlà ràjasåyaü mahàkratum 02,011.062c yajante te mahendreõa modante saha bhàrata 02,011.063a ye càpi nidhanaü pràptàþ saügràmeùv apalàyinaþ 02,011.063c te tatsadaþ samàsàdya modante bharatarùabha 02,011.064a tapasà ye ca tãvreõa tyajantãha kalevaram 02,011.064c te 'pi tat sthànam àsàdya ÷rãmanto bhànti nitya÷aþ 02,011.065a pità ca tvàha kaunteya pàõóuþ kauravanandanaþ 02,011.065c hari÷candre ÷riyaü dçùñvà nçpatau jàtavismayaþ 02,011.065d*0141_01 vij¤àya mànuùaü lokam àyàntaü màü naràdhipa 02,011.065d*0141_02 provàca praõato bhåtvà vadethàs tvaü yudhiùñhiram 02,011.066a samartho 'si mahãü jetuü bhràtaras te va÷e sthitàþ 02,011.066c ràjasåyaü kratu÷reùñham àharasveti bhàrata 02,011.066d*0142_01 tvayãùñavati putre 'haü hari÷candravad à÷u vai 02,011.066d*0142_02 modiùye bahulàþ ÷a÷vat samàþ ÷akrasya saüsadi 02,011.066d*0142_03 evaü bhavatu vakùye 'haü tava putraü naràdhipam 02,011.066d*0142_04 bhårlokaü yadi gaccheyam iti pàõóum athàbruvam 02,011.067a tasya tvaü puruùavyàghra saükalpaü kuru pàõóava 02,011.067b*0143_01 gantàras te mahendrasya pårve sarve pitàmahàþ 02,011.067b*0143_02 salokatàü surendrasya trailokyàdhipater nçpa 02,011.067c gantàras te mahendrasya pårvaiþ saha salokatàm 02,011.068a bahuvighna÷ ca nçpate kratur eùa smçto mahàn 02,011.068c chidràõy atra hi và¤chanti yaj¤aghnà brahmaràkùasàþ 02,011.069a yuddhaü ca pçùñhagamanaü pçthivãkùayakàrakam 02,011.069c kiü cid eva nimittaü ca bhavaty atra kùayàvaham 02,011.069d*0144_01 etat te sarvam àkhyàtaü kiü bhåyaþ karavàõi te 02,011.070a etat saücintya ràjendra yat kùamaü tat samàcara 02,011.070c apramattotthito nityaü càturvarõyasya rakùaõe 02,011.070e bhava edhasva modasva dànais tarpaya ca dvijàn 02,011.071a etat te vistareõoktaü yan màü tvaü paripçcchasi 02,011.071c àpçcche tvàü gamiùyàmi dà÷àrhanagarãü prati 02,011.072 vai÷aüpàyana uvàca 02,011.072a evam àkhyàya pàrthebhyo nàrado janamejaya 02,011.072c jagàma tair vçto ràjann çùibhir yaiþ samàgataþ 02,011.073a gate tu nàrade pàrtho bhràtçbhiþ saha kaurava 02,011.073c ràjasåyaü kratu÷reùñhaü cintayàm àsa bhàrata 02,012.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,012.001a çùes tad vacanaü ÷rutvà ni÷a÷vàsa yudhiùñhiraþ 02,012.001c cintayan ràjasåyàptiü na lebhe ÷arma bhàrata 02,012.002a ràjarùãõàü hi taü ÷rutvà mahimànaü mahàtmanàm 02,012.002c yajvanàü karmabhiþ puõyair lokapràptiü samãkùya ca 02,012.003a hari÷candraü ca ràjarùiü rocamànaü vi÷eùataþ 02,012.003c yajvànaü yaj¤am àhartuü ràjasåyam iyeùa saþ 02,012.004a yudhiùñhiras tataþ sarvàn arcayitvà sabhàsadaþ 02,012.004c pratyarcita÷ ca taiþ sarvair yaj¤àyaiva mano dadhe 02,012.005a sa ràjasåyaü ràjendra kuråõàm çùabhaþ kratum 02,012.005c àhartuü pravaõaü cakre manaþ saücintya so 'sakçt 02,012.006a bhåya÷ càdbhutavãryaujà dharmam evànupàlayan 02,012.006c kiü hitaü sarvalokànàü bhaved iti mano dadhe 02,012.007a anugçhõan prajàþ sarvàþ sarvadharmavidàü varaþ 02,012.007c avi÷eùeõa sarveùàü hitaü cakre yudhiùñhiraþ 02,012.007d*0145_01 sarveùàü dãyatàü deyaü muùõan kopamadàv ubhau 02,012.007d*0145_02 sàdhu dharmeti dharmeti nànyac chråyeta bhàùitam 02,012.008a evaü gate tatas tasmin pitarãvà÷vasa¤ janàþ 02,012.008c na tasya vidyate dveùñà tato 'syàjàta÷atrutà 02,012.008d@004_0001 parigrahàn narendrasya bhãmasya paripàlanàt 02,012.008d@004_0002 ÷atråõàü kùapaõàc caiva bãbhatsoþ savyasàcinaþ 02,012.008d@004_0003 dhãmataþ sahadevasya dharmàõàm anu÷àsanàt 02,012.008d@004_0004 avigrahà vãtabhayàþ svakarmaniratàþ sadà 02,012.008d@004_0005 nikàmavarùàþ sphãtà÷ ca àsa¤ janapadàs tathà 02,012.008d@004_0006 vàrdhuùã yaj¤asattvàni gorakùaü karùaõaü vaõik 02,012.008d@004_0007 vi÷eùàt sarvam evaitat saüjaj¤e ràjakarmaõà 02,012.008d@004_0008 anukarùaü ca niùkarùaü vyàdhipàvakamårchanam 02,012.008d@004_0009 sarvam eva na tatràsãd dharmanitye yudhiùñhire 02,012.008d@004_0010 dasyubhyo va¤cakebhya÷ ca ràj¤aþ prati parasparam 02,012.008d@004_0011 ràjavallabhata÷ caiva nà÷råyata mçùàkçtam 02,012.008d@004_0012 priyaü kartum upasthàtuü balikarma svakarmajam 02,012.008d@004_0013 abhihartuü nçpàþ ùañsu pçthak jàtyai÷ ca naigamaiþ 02,012.008d@004_0014 vavçdhe viùayas tatra dharmanitye yudhiùñhire 02,012.008d@004_0015 kàmato 'py upayu¤jànai ràjasair lobhajair janaiþ 02,012.008d@004_0016 sarvavyàpã sarvaguõã sarvasàhaþ sa sarvaràñ 02,012.008d@004_0017 yasminn adhikçtaþ samràó bhràjamàno mahàya÷àþ 02,012.008d@004_0018 yatra ràjan da÷a di÷aþ pitçto màtçtas tathà 02,012.008d@004_0019 anuraktàþ prajà àsann àgopàlà dvijàtayaþ 02,012.009a sa mantriõaþ samànàyya bhràtéü÷ ca vadatàü varaþ 02,012.009c ràjasåyaü prati tadà punaþ punar apçcchata 02,012.010a te pçcchyamànàþ sahità vaco 'rthyaü mantriõas tadà 02,012.010c yudhiùñhiraü mahàpràj¤aü yiyakùum idam abruvan 02,012.011a yenàbhiùikto nçpatir vàruõaü guõam çcchati 02,012.011c tena ràjàpi san kçtsnaü samràóguõam abhãpsati 02,012.012a tasya samràóguõàrhasya bhavataþ kurunandana 02,012.012c ràjasåyasya samayaü manyante suhçdas tava 02,012.013a tasya yaj¤asya samayaþ svàdhãnaþ kùatrasaüpadà 02,012.013c sàmnà ùaó agnayo yasmiü÷ cãyante saü÷itavrataiþ 02,012.014a darvãhomàn upàdàya sarvàn yaþ pràpnute kratån 02,012.014c abhiùekaü ca yaj¤ànte sarvajit tena cocyate 02,012.015a samartho 'si mahàbàho sarve te va÷agà vayam 02,012.015b*0146_01 aciràt tvaü mahàràja ràjasåyam avàpsyasi 02,012.015c avicàrya mahàràja ràjasåye manaþ kuru 02,012.016a ity evaü suhçdaþ sarve pçthak ca saha càbruvan 02,012.016c sa dharmyaü pàõóavas teùàü vacaþ ÷rutvà vi÷àü pate 02,012.016e dhçùñam iùñaü variùñhaü ca jagràha manasàrihà 02,012.017a ÷rutvà suhçdvacas tac ca jànaü÷ càpy àtmanaþ kùamam 02,012.017b*0147_01 vai÷aüpàyanaþ 02,012.017b*0147_01 saüpra÷astaþ kùamàrambhaþ parãkùàm upacakrame 02,012.017b*0147_02 caturbhir bhãmasenàdyair bhràtçbhiþ sahitair hitam 02,012.017b*0147_03 evam uktas tadà pàrtho dharma eva mano dadhe 02,012.017b*0147_04 sa ràjasåyaü ràjendraþ kuråõàm çùabhaþ kratum 02,012.017b*0147_05 jagàma manasà sadya àhariùyan yudhiùñhiraþ 02,012.017b*0147_06 bhåyas tv adbhutavãryaujà dharmam evànupàlayan 02,012.017c punaþ punar mano dadhre ràjasåyàya bhàrata 02,012.018a sa bhràtçbhiþ punar dhãmàn çtvigbhi÷ ca mahàtmabhiþ 02,012.018b*0148_01 mantribhi÷ càpi sahito dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,012.018c dhaumyadvaipàyanàdyai÷ ca mantrayàm àsa mantribhiþ 02,012.018d*0149_01 bhãmàrjunayamaiþ sàrdhaü pàrùatena ca dhãmatà 02,012.018d*0150_01 viràñadrupadàbhyàü ca sàtyakena ca dhãmatà 02,012.018d*0150_02 yudhàmanyåttamaujobhyàü saubhadreõa ca dhãmatà 02,012.018d*0150_03 draupadeyaiþ paraü ÷årair mantrayàm àsa saüvçtaþ 02,012.019 yudhiùñhira uvàca 02,012.019a iyaü yà ràjasåyasya samràóarhasya sukratoþ 02,012.019c ÷raddadhànasya vadataþ spçhà me sà kathaü bhavet 02,012.020 vai÷aüpàyana uvàca 02,012.020a evam uktàs tu te tena ràj¤à ràjãvalocana 02,012.020c idam åcur vacaþ kàle dharmàtmànaü yudhiùñhiram 02,012.020e arhas tvam asi dharmaj¤a ràjasåyaü mahàkratum 02,012.021a athaivam ukte nçpatàv çtvigbhir çùibhis tathà 02,012.021c mantriõo bhràtara÷ càsya tad vacaþ pratyapåjayan 02,012.022a sa tu ràjà mahàpràj¤aþ punar evàtmanàtmavàn 02,012.022c bhåyo vimamç÷e pàrtho lokànàü hitakàmyayà 02,012.023a sàmarthyayogaü saüprekùya de÷akàlau vyayàgamau 02,012.023c vimç÷ya samyak ca dhiyà kurvan pràj¤o na sãdati 02,012.023d*0151_01 sarvais tair ni÷citamatiþ kàla ity eva bhàrata 02,012.024a na hi yaj¤asamàrambhaþ kevalàtmavipattaye 02,012.024c bhavatãti samàj¤àya yatnataþ kàryam udvahan 02,012.025a sa ni÷cayàrthaü kàryasya kçùõam eva janàrdanam 02,012.025c sarvalokàt paraü matvà jagàma manasà harim 02,012.026a aprameyaü mahàbàhuü kàmàj jàtam ajaü nçùu 02,012.026c pàõóavas tarkayàm àsa karmabhir devasaümitaiþ 02,012.027a nàsya kiü cid avij¤àtaü nàsya kiü cid akarmajam 02,012.027c na sa kiü cin na viùahed iti kçùõam amanyata 02,012.028a sa tu tàü naiùñhikãü buddhiü kçtvà pàrtho yudhiùñhiraþ 02,012.028c guruvad bhåtagurave pràhiõod dåtam a¤jasà 02,012.029a ÷ãghragena rathenà÷u sa dåtaþ pràpya yàdavàn 02,012.029c dvàrakàvàsinaü kçùõaü dvàravatyàü samàsadat 02,012.029d*0152_01 dåtaþ 02,012.029d*0152_01 sa prahvaþ prà¤jalir bhåtvà vij¤àpayata màdhavam 02,012.029d*0152_02 dharmaràjo hçùãke÷a dhaumyavyàsàdibhiþ saha 02,012.029d*0152_03 pà¤càlamàtsyasahitair bhràtçbhi÷ caiva sarva÷aþ 02,012.029d*0152_04 tvaddar÷anaü mahàbàho kàïkùate sa yudhiùñhiraþ 02,012.029d*0152_05 indrasenavacaþ ÷rutvà yàdavapravaro balã 02,012.030a dar÷anàkàïkùiõaü pàrthaü dar÷anàkàïkùayàcyutaþ 02,012.030b*0153_01 àmantrya vasudevaü ca baladevaü ca màdhavaþ 02,012.030c indrasenena sahita indraprasthaü yayau tadà 02,012.031a vyatãtya vividhàn de÷àüs tvaràvàn kùipravàhanaþ 02,012.031c indraprasthagataü pàrtham abhyagacchaj janàrdanaþ 02,012.032a sa gçhe bhràtçvad bhràtrà dharmaràjena påjitaþ 02,012.032c bhãmena ca tato 'pa÷yat svasàraü prãtimàn pituþ 02,012.033a prãtaþ priyeõa suhçdà reme sa sahitas tadà 02,012.033c arjunena yamàbhyàü ca guruvat paryupasthitaþ 02,012.034a taü vi÷ràntaü ÷ubhe de÷e kùaõinaü kalyam acyutam 02,012.034c dharmaràjaþ samàgamya j¤àpayat svaü prayojanam 02,012.035 yudhiùñhira uvàca 02,012.035a pràrthito ràjasåyo me na càsau kevalepsayà 02,012.035c pràpyate yena tat te ha viditaü kçùõa sarva÷aþ 02,012.036a yasmin sarvaü saübhavati ya÷ ca sarvatra påjyate 02,012.036c ya÷ ca sarve÷varo ràjà ràjasåyaü sa vindati 02,012.037a taü ràjasåyaü suhçdaþ kàryam àhuþ sametya me 02,012.037c tatra me ni÷citatamaü tava kçùõa girà bhavet 02,012.038a ke cid dhi sauhçdàd eva doùaü na paricakùate 02,012.038c arthahetos tathaivànye priyam eva vadanty uta 02,012.039a priyam eva parãpsante ke cid àtmani yad dhitam 02,012.039c evaüpràyà÷ ca dç÷yante janavàdàþ prayojane 02,012.040a tvaü tu hetån atãtyaitàn kàmakrodhau vyatãtya ca 02,012.040c paramaü naþ kùamaü loke yathàvad vaktum arhasi 02,013.001 ÷rãkçùõa uvàca 02,013.001a sarvair guõair mahàràja ràjasåyaü tvam arhasi 02,013.001c jànatas tv eva te sarvaü kiü cid vakùyàmi bhàrata 02,013.002a jàmadagnyena ràmeõa kùatraü yad ava÷eùitam 02,013.002c tasmàd avarajaü loke yad idaü kùatrasaüj¤itam 02,013.003a kçto 'yaü kulasaükalpaþ kùatriyair vasudhàdhipa 02,013.003c nide÷avàgbhis tat te ha viditaü bharatarùabha 02,013.004a ailasyekùvàkuvaü÷asya prakçtiü paricakùate 02,013.004c ràjànaþ ÷reõibaddhà÷ ca tato 'nye kùatriyà bhuvi 02,013.005a ailavaü÷yàs tu ye ràjaüs tathaivekùvàkavo nçpàþ 02,013.005c tàni caika÷ataü viddhi kulàni bharatarùabha 02,013.006a yayàtes tv eva bhojànàü vistaro 'tiguõo mahàn 02,013.006c bhajate ca mahàràja vistaraþ sa caturdi÷am 02,013.007a teùàü tathaiva tàü lakùmãü sarvakùatram upàsate 02,013.007b*0154_01 idànãm eva vai ràja¤ jaràsaüdho mahãpatiþ 02,013.007b*0154_02 abhibhåya ÷riyaü teùàü kulànàm abhiùecitaþ 02,013.007b*0154_03 sthito mårdhni narendràõàm ojasàkramya sarva÷aþ 02,013.007c so 'vanãü madhyamàü bhuktvà mithobhedeùv amanyata 02,013.008a caturyus tv aparo ràjà yasminn eka÷ato 'bhavat 02,013.008c sa sàmràjyaü jaràsaüdhaþ pràpto bhavati yonitaþ 02,013.009a taü sa ràjà mahàpràj¤a saü÷ritya kila sarva÷aþ 02,013.009c ràjan senàpatir jàtaþ ÷i÷upàlaþ pratàpavàn 02,013.010a tam eva ca mahàràja ÷iùyavat samupasthitaþ 02,013.010c vakraþ karåùàdhipatir màyàyodhã mahàbalaþ 02,013.011a aparau ca mahàvãryau mahàtmànau samà÷ritau 02,013.011c jaràsaüdhaü mahàvãryaü tau haüsaóibhakàv ubhau 02,013.012a dantavakraþ karåùa÷ ca kalabho meghavàhanaþ 02,013.012c mårdhnà divyaü maõiü bibhrad yaü taü bhåtamaõiü viduþ 02,013.013a muraü ca narakaü caiva ÷àsti yo yavanàdhipau 02,013.013c aparyantabalo ràjà pratãcyàü varuõo yathà 02,013.014a bhagadatto mahàràja vçddhas tava pituþ sakhà 02,013.014c sa vàcà praõatas tasya karmaõà caiva bhàrata 02,013.015a snehabaddhas tu pitçvan manasà bhaktimàüs tvayi 02,013.015c pratãcyàü dakùiõaü càntaü pçthivyàþ pàti yo nçpaþ 02,013.015d*0155_01 te càpi praõatàs tasya mahàtmàno bhayàrditàþ 02,013.016a màtulo bhavataþ ÷åraþ purujit kuntivardhanaþ 02,013.016c sa te saünatimàn ekaþ snehataþ ÷atrutàpanaþ 02,013.017a jaràsaüdhaü gatas tv evaü purà yo na mayà hataþ 02,013.017c puruùottamavij¤àto yo 'sau cediùu durmatiþ 02,013.018a àtmànaü pratijànàti loke 'smin puruùottamam 02,013.018c àdatte satataü mohàd yaþ sa cihnaü ca màmakam 02,013.019a vaïgapuõórakiràteùu ràjà balasamanvitaþ 02,013.019c pauõórako vàsudeveti yo 'sau lokeùu vi÷rutaþ 02,013.020a caturyuþ sa mahàràja bhoja indrasakho balã 02,013.020c vidyàbalàd yo vyajayat pàõóyakrathakakai÷ikàn 02,013.021a bhràtà yasyàhçtiþ ÷åro jàmadagnyasamo yudhi 02,013.021c sa bhakto màgadhaü ràjà bhãùmakaþ paravãrahà 02,013.022a priyàõy àcarataþ prahvàn sadà saübandhinaþ sataþ 02,013.022c bhajato na bhajaty asmàn apriyeùu vyavasthitaþ 02,013.023a na kulaü na balaü ràjann abhijànaüs tathàtmanaþ 02,013.023c pa÷yamàno ya÷o dãptaü jaràsaüdham upà÷ritaþ 02,013.024a udãcyabhojà÷ ca tathà kulàny aùñàda÷àbhibho 02,013.024c jaràsaüdhabhayàd eva pratãcãü di÷am à÷ritàþ 02,013.025a ÷årasenà bhadrakàrà bodhàþ ÷àlvàþ pañaccaràþ 02,013.025c sustharà÷ ca sukuññà÷ ca kuõindàþ kuntibhiþ saha 02,013.026a ÷àlveyànàü ca ràjànaþ sodaryànucaraiþ saha 02,013.026c dakùiõà ye ca pà¤càlàþ pårvàþ kuntiùu ko÷alàþ 02,013.027a tathottaràü di÷aü càpi parityajya bhayàrditàþ 02,013.027c matsyàþ saünyastapàdà÷ ca dakùiõàü di÷am à÷ritàþ 02,013.028a tathaiva sarvapà¤càlà jaràsaüdhabhayàrditàþ 02,013.028c svaràùñraü saüparityajya vidrutàþ sarvatodi÷am 02,013.028d*0156_01 agrato hy asya pà¤càlàs tatrànãke mahàtmanaþ 02,013.028d*0156_02 anirgate sàrabale màgadhebhyo girivrajàt 02,013.029a kasya cit tv atha kàlasya kaüso nirmathya bàndhavàn 02,013.029c bàrhadrathasute devyàv upàgacchad vçthàmatiþ 02,013.030a astiþ pràpti÷ ca nàmnà te sahadevànuje 'bale 02,013.030c balena tena sa j¤àtãn abhibhåya vçthàmatiþ 02,013.031a ÷raiùñhyaü pràptaþ sa tasyàsãd atãvàpanayo mahàn 02,013.031c bhojaràjanyavçddhais tu pãóyamànair duràtmanà 02,013.032a j¤àtitràõam abhãpsadbhir asmatsaübhàvanà kçtà 02,013.032c dattvàkråràya sutanuü tàm àhukasutàü tadà 02,013.033a saükarùaõadvitãyena j¤àtikàryaü mayà kçtam 02,013.033c hatau kaüsasunàmànau mayà ràmeõa càpy uta 02,013.033d*0157_01 hatvà kaüsaü tathaivàjau jaràsaüdhasya bibhyatà 02,013.033d*0157_02 mayà ràmeõa cànyatra j¤àtayaþ paripàlitàþ 02,013.034a bhaye tu samupakrànte jaràsaüdhe samudyate 02,013.034c mantro 'yaü mantrito ràjan kulair aùñàda÷àvaraiþ 02,013.035a anàramanto nighnanto mahàstraiþ ÷ataghàtibhiþ 02,013.035c na hanyàma vayaü tasya tribhir varùa÷atair balam 02,013.036a tasya hy amarasaükà÷au balena balinàü varau 02,013.036c nàmabhyàü haüsaóibhakàv ity àstàü yodhasattamau 02,013.037a tàv ubhau sahitau vãrau jaràsaüdha÷ ca vãryavàn 02,013.037c trayas trayàõàü lokànàü paryàptà iti me matiþ 02,013.038a na hi kevalam asmàkaü yàvanto 'nye ca pàrthivàþ 02,013.038c tathaiva teùàm àsãc ca buddhir buddhimatàü vara 02,013.038d*0158_01 aùñàda÷a mayà tasya saügràmà romaharùaõaþ 02,013.038d*0158_02 dattà na ca hato ràja¤ jaràsaüdho mahàbalaþ 02,013.039a atha haüsa iti khyàtaþ ka÷ cid àsãn mahàn nçpaþ 02,013.039c sa cànyaiþ sahito ràjan saügràme 'ùñàda÷àvaraiþ 02,013.040a hato haüsa iti proktam atha kenàpi bhàrata 02,013.040c tac chrutvà óibhako ràjan yamunàmbhasy amajjata 02,013.041a vinà haüsena loke 'smin nàhaü jãvitum utsahe 02,013.041c ity etàü matim àsthàya óibhako nidhanaü gataþ 02,013.042a tathà tu óibhakaü ÷rutvà haüsaþ parapuraüjayaþ 02,013.042c prapede yamunàm eva so 'pi tasyàü nyamajjata 02,013.043a tau sa ràjà jaràsaüdhaþ ÷rutvàpsu nidhanaü gatau 02,013.043c svapuraü ÷årasenànàü prayayau bharatarùabha 02,013.044a tato vayam amitraghna tasmin pratigate nçpe 02,013.044c punar ànanditàþ sarve mathuràyàü vasàmahe 02,013.045a yadà tv abhyetya pitaraü sà vai ràjãvalocanà 02,013.045c kaüsabhàryà jaràsaüdhaü duhità màgadhaü nçpam 02,013.046a codayaty eva ràjendra pativyasanaduþkhità 02,013.046c patighnaü me jahãty evaü punaþ punar ariüdama 02,013.047a tato vayaü mahàràja taü mantraü pårvamantritam 02,013.047c saüsmaranto vimanaso vyapayàtà naràdhipa 02,013.048a pçthaktvena drutà ràjan saükùipya mahatãü ÷riyam 02,013.048c prapatàmo bhayàt tasya sadhanaj¤àtibàndhavàþ 02,013.049a iti saücintya sarve sma pratãcãü di÷am à÷ritàþ 02,013.049c ku÷asthalãü purãü ramyàü raivatenopa÷obhitàm 02,013.050a punar nive÷anaü tasyàü kçtavanto vayaü nçpa 02,013.050c tathaiva durgasaüskàraü devair api duràsadam 02,013.051a striyo 'pi yasyàü yudhyeyuþ kiü punar vçùõipuügavàþ 02,013.051c tasyàü vayam amitraghna nivasàmo 'kutobhayàþ 02,013.052a àlokya girimukhyaü taü màdhavãtãrtham eva ca 02,013.052c màdhavàþ kuru÷àrdåla paràü mudam avàpnuvan 02,013.053a evaü vayaü jaràsaüdhàd àditaþ kçtakilbiùàþ 02,013.053c sàmarthyavantaþ saübandhàd bhavantaü samupà÷ritàþ 02,013.054a triyojanàyataü sadma triskandhaü yojanàd adhi 02,013.054c yojanànte ÷atadvàraü vikramakramatoraõam 02,013.054e aùñàda÷àvarair naddhaü kùatriyair yuddhadurmadaiþ 02,013.055a aùñàda÷a sahasràõi vràtànàü santi naþ kule 02,013.055c àhukasya ÷ataü putrà ekaikas tri÷atàvaraþ 02,013.056a càrudeùõaþ saha bhràtrà cakradevo 'tha sàtyakiþ 02,013.056c ahaü ca rauhiõeya÷ ca sàmbaþ ÷aurisamo yudhi 02,013.057a evam ete rathàþ sapta ràjann anyàn nibodha me 02,013.057c kçtavarmà anàdhçùñiþ samãkaþ samitiüjayaþ 02,013.058a kahvaþ ÷aïkur nidànta÷ ca saptaivaite mahàrathàþ 02,013.058b*0159_01 pradyumna÷ càniruddha÷ ca bhànur akrårasàraõau 02,013.058b*0159_02 ni÷añha÷ ca gada÷ caiva sapta caite mahàrathàþ 02,013.058b*0159_03 vitadrur jhallibabhrå ca uddhavo 'tha vióårathaþ 02,013.058b*0159_04 vasudevograsenau ca saptaite mantripuügavàþ 02,013.058b*0159_05 prasenajic ca yamalo ràjaràjaguõànvitaþ 02,013.058b*0159_06 syamantako maõir yasya rukmaü nisravate bahu 02,013.058c putrau càndhakabhojasya vçddho ràjà ca te da÷a 02,013.059a lokasaühananà vãrà vãryavanto mahàbalàþ 02,013.059c smaranto madhyamaü de÷aü vçùõimadhye gatavyathàþ 02,013.059d*0160_00 ÷rãbhagavàn 02,013.059d*0160_01 pàõóavai÷ càpi satataü nàthavanto vayaü nçpa 02,013.060a sa tvaü samràóguõair yuktaþ sadà bharatasattama 02,013.060c kùatre samràjam àtmànaü kartum arhasi bhàrata 02,013.060d*0161_01 duryodhanaü ÷àütanavaü droõaü droõàyaniü kçpam 02,013.060d*0161_02 karõaü ca ÷i÷upàlaü ca rukmiõaü ca dhanurdharam 02,013.060d*0161_03 ekalavyaü drumaü ÷vetaü ÷alyaü ÷akunim eva ca 02,013.060d*0161_04 etàn ajitvà saügràme kathaü ÷aknoùi taü kratum 02,013.060d*0161_05 athaite gauraveõaiva na yotsyanti naràdhipàþ 02,013.060d*0161_06 ekas tatra balonmattaþ karõo vaikartano vçùà 02,013.060d*0161_07 yotsyate sa balàmarùã divyàstrabalagarvitaþ 02,013.061a na tu ÷akyaü jaràsaüdhe jãvamàne mahàbale 02,013.061c ràjasåyas tvayà pràptum eùà ràjan matir mama 02,013.062a tena ruddhà hi ràjànaþ sarve jitvà girivraje 02,013.062c kandaràyàü girãndrasya siüheneva mahàdvipàþ 02,013.063a so 'pi ràjà jaràsaüdho yiyakùur vasudhàdhipaiþ 02,013.063b*0162_01 mahàdevaü mahàtmànam umàpatim ariüdama 02,013.063b*0163_01 abhiùiktai÷ ca ràjanyaiþ sahasrair uta càùñabhiþ 02,013.063c àràdhya hi mahàdevaü nirjitàs tena pàrthivàþ 02,013.063d*0164_01 pratij¤àyà÷ ca pàraü sa gataþ kùatriyapuügavaþ 02,013.064a sa hi nirjitya nirjitya pàrthivàn pçtanàgatàn 02,013.064c puram ànãya baddhvà ca cakàra puruùavrajam 02,013.065a vayaü caiva mahàràja jaràsaüdhabhayàt tadà 02,013.065c mathuràü saüparityajya gatà dvàravatãü purãm 02,013.065d*0165_01 nivasàma tathàdyàpi sadhanaj¤àtibàndhavàþ 02,013.065d*0165_02 kaüsahetor hi yad vairaü màgadhasya mayà saha 02,013.065d*0165_03 pàraü gatvà sa tasyàjau yiyakùur devam uttamam 02,013.066a yadi tv enaü mahàràja yaj¤aü pràptum ihecchasi 02,013.066c yatasva teùàü mokùàya jaràsaüdhavadhàya ca 02,013.067a samàrambho hi ÷akyo 'yaü nànyathà kurunandana 02,013.067c ràjasåyasya kàrtsnyena kartuü matimatàü vara 02,013.067d*0166_01 jaràsaüdhavadhopàya÷ cintyatàü bharatarùabha 02,013.067d*0166_02 tasmi¤ jite jitaü sarvaü sakalaü pàrthivaü balam 02,013.068a ity eùà me matã ràjan yathà và manyase 'nagha 02,013.068c evaü gate mamàcakùva svayaü ni÷citya hetubhiþ 02,014.001 yudhiùñhira uvàca 02,014.001a uktaü tvayà buddhimatà yan nànyo vaktum arhati 02,014.001c saü÷ayànàü hi nirmoktà tvan nànyo vidyate bhuvi 02,014.002a gçhe gçhe hi ràjànaþ svasya svasya priyaükaràþ 02,014.002c na ca sàmràjyam àptàs te samràñ÷abdo hi kçtsnabhàk 02,014.003a kathaü parànubhàvaj¤aþ svaü pra÷aüsitum arhati 02,014.003c pareõa samavetas tu yaþ pra÷astaþ sa påjyate 02,014.004a vi÷àlà bahulà bhåmir bahuratnasamàcità 02,014.004c dåraü gatvà vijànàti ÷reyo vçùõikulodvaha 02,014.005a ÷amam eva paraü manye na tu mokùàd bhavec chamaþ 02,014.005c àrambhe pàrameùñhyaü tu na pràpyam iti me matiþ 02,014.006a evam evàbhijànanti kule jàtà manasvinaþ 02,014.006c ka÷ cit kadà cid eteùàü bhavec chreùñho janàrdana 02,014.006d*0167_01 vayaü caiva mahàbhàga jaràsaüdhabhayàt tadà 02,014.006d*0167_02 ÷aïkitàþ sma mahàbhàga dauràtmyàt tasya cànagha 02,014.006d*0167_03 ahaü hi tava durdharùa bhujavãryà÷rayaþ prabho 02,014.006d*0167_04 nàtmànaü balinaü manye tvayi tasmàd vi÷aïkite 02,014.006d*0167_05 tvatsakà÷àc ca ràmàc ca bhãmasenàc ca màdhava 02,014.006d*0167_06 arjunàd và mahàbàho hantuü ÷akyo na veti vai 02,014.006d*0167_07 evaü jànan hi vàrùõeya vimç÷àmi punaþ punaþ 02,014.006d*0167_08 tvaü me pramàõabhåto 'si sarvakàryeùu ke÷ava 02,014.006d*0167_09 tac chrutvà càbravãd bhãmo vàkyaü vàkyavi÷àradaþ 02,014.007 bhãma uvàca 02,014.007a anàrambhaparo ràjà valmãka iva sãdati 02,014.007c durbala÷ cànupàyena balinaü yo 'dhitiùñhati 02,014.008a atandritas tu pràyeõa durbalo balinaü ripum 02,014.008c jayet samyaï nayo ràjan nãtyàrthàn àtmano hitàn 02,014.009a kçùõe nayo mayi balaü jayaþ pàrthe dhanaüjaye 02,014.009c màgadhaü sàdhayiùyàmo vayaü traya ivàgnayaþ 02,014.009d*0168_01 tvadbuddhibalam à÷ritya sarvaü pràpsyati dharmaràñ 02,014.009d*0168_02 jayo 'smàkaü hi govinda yeùàü nàtho bhavàn sadà 02,014.010 kçùõa uvàca 02,014.010a àdatte 'rthaparo bàlo nànubandham avekùate 02,014.010c tasmàd ariü na mçùyanti bàlam arthaparàyaõam 02,014.010d*0169_01 sarvàn vaü÷yàn anumç÷ann ekam eva satàü yuge 02,014.011a hitvà karàn yauvanà÷vaþ pàlanàc ca bhagãrathaþ 02,014.011c kàrtavãryas tapoyogàd balàt tu bharato vibhuþ 02,014.011e çddhyà maruttas tàn pa¤ca samràja iti ÷u÷rumaþ 02,014.011f*0170_01 sàmràjyam icchatas te tu sarvàkàraü yudhiùñhira 02,014.011f*0171_01 sarvàn vaü÷àn anumç÷an naite santi yuge yuge 02,014.012a nigràhyalakùaõaü pràpto dharmàrthanayalakùaõaiþ 02,014.012c bàrhadratho jaràsaüdhas tad viddhi bharatarùabha 02,014.013a na cainam anurudhyante kulàny eka÷ataü nçpàþ 02,014.013c tasmàd etad balàd eva sàmràjyaü kurute 'dya saþ 02,014.014a ratnabhàjo hi ràjàno jaràsaüdham upàsate 02,014.014c na ca tuùyati tenàpi bàlyàd anayam àsthitaþ 02,014.015a mårdhàbhiùiktaü nçpatiü pradhànapuruùaü balàt 02,014.015c àdatte na ca no dçùño 'bhàgaþ puruùataþ kva cit 02,014.016a evaü sarvàn va÷e cakre jaràsaüdhaþ ÷atàvaràn 02,014.016c taü durbalataro ràjà kathaü pàrtha upaiùyati 02,014.016d*0172_01 taõóulaprasthake ràjà kapardinam upàsta saþ 02,014.016d*0173_01 kathaü jitvà punar yåyam asmàn saüpratiyàsyatha 02,014.017a prokùitànàü pramçùñànàü ràj¤àü pa÷upater gçhe 02,014.017c pa÷ånàm iva kà prãtir jãvite bharatarùabha 02,014.018a kùatriyaþ ÷astramaraõo yadà bhavati satkçtaþ 02,014.018c nanu sma màgadhaü sarve pratibàdhema yad vayam 02,014.019a ùaóa÷ãtiþ samànãtàþ ÷eùà ràjaü÷ caturda÷a 02,014.019c jaràsaüdhena ràjànas tataþ kråraü prapatsyate 02,014.020a pràpnuyàt sa ya÷o dãptaü tatra yo vighnam àcaret 02,014.020c jayed ya÷ ca jaràsaüdhaü sa samràõ niyataü bhavet 02,015.001 yudhiùñhira uvàca 02,015.001a samràóguõam abhãpsan vai yuùmàn svàrthaparàyaõaþ 02,015.001c kathaü prahiõuyàü bhãmaü balàt kevalasàhasàt 02,015.002a bhãmàrjunàv ubhau netre mano manye janàrdanam 02,015.002c mana÷cakùurvihãnasya kãdç÷aü jãvitaü bhavet 02,015.003a jaràsaüdhabalaü pràpya duùpàraü bhãmavikramam 02,015.003c ÷ramo hi vaþ paràjayyàt kim u tatra viceùñitam 02,015.004a asminn arthàntare yuktam anarthaþ pratipadyate 02,015.004c yathàhaü vimç÷àmy ekas tat tàvac chråyatàü mama 02,015.004d*0174_01 tasmàn na pratipattis tu kàryà yuktà matà mama 02,015.005a saünyàsaü rocaye sàdhu kàryasyàsya janàrdana 02,015.005c pratihanti mano me 'dya ràjasåyo duràsadaþ 02,015.006 vai÷aüpàyana uvàca 02,015.006a pàrthaþ pràpya dhanuþ÷reùñham akùayyau ca maheùudhã 02,015.006c rathaü dhvajaü sabhàü caiva yudhiùñhiram abhàùata 02,015.007a dhanur astraü ÷arà vãryaü pakùo bhåmir ya÷o balam 02,015.007c pràptam etan mayà ràjan duùpràpaü yad abhãpsitam 02,015.008a kule janma pra÷aüsanti vaidyàþ sàdhu suniùñhitàþ 02,015.008c balena sadç÷aü nàsti vãryaü tu mama rocate 02,015.009a kçtavãryakule jàto nirvãryaþ kiü kariùyati 02,015.009b*0175_01 nirvãrye tu kule jàto vãryavàüs tu vi÷iùyate 02,015.009c kùatriyaþ sarva÷o ràjan yasya vçttiþ paràjaye 02,015.010a sarvair api guõair hãno vãryavàn hi tared ripån 02,015.010c sarvair api guõair yukto nirvãryaþ kiü kariùyati 02,015.011a dravyabhåtà guõàþ sarve tiùñhanti hi paràkrame 02,015.011c jayasya hetuþ siddhir hi karma daivaü ca saü÷ritam 02,015.012a saüyukto hi balaiþ ka÷ cit pramàdàn nopayujyate 02,015.012c tena dvàreõa ÷atrubhyaþ kùãyate sabalo ripuþ 02,015.013a dainyaü yathàbalavati tathà moho balànvite 02,015.013c tàv ubhau nà÷akau hetå ràj¤à tyàjyau jayàrthinà 02,015.014a jaràsaüdhavinà÷aü ca ràj¤àü ca parimokùaõam 02,015.014c yadi kuryàma yaj¤àrthaü kiü tataþ paramaü bhavet 02,015.015a anàrambhe tu niyato bhaved aguõani÷cayaþ 02,015.015c guõàn niþsaü÷ayàd ràjan nairguõyaü manyase katham 02,015.016a kàùàyaü sulabhaü pa÷càn munãnàü ÷amam icchatàm 02,015.016c sàmràjyaü tu tavecchanto vayaü yotsyàmahe paraiþ 02,016.001 vàsudeva uvàca 02,016.001a jàtasya bhàrate vaü÷e tathà kuntyàþ sutasya ca 02,016.001c yà vai yuktà matiþ seyam arjunena pradar÷ità 02,016.002a na mçtyoþ samayaü vidma ràtrau và yadi và divà 02,016.002c na càpi kaü cid amaram ayuddhenàpi ÷u÷rumaþ 02,016.003a etàvad eva puruùaiþ kàryaü hçdayatoùaõam 02,016.003c nayena vidhidçùñena yad upakramate paràn 02,016.004a sunayasyànapàyasya saüyuge paramaþ kramaþ 02,016.004c saü÷ayo jàyate sàmye sàmyaü ca na bhaved dvayoþ 02,016.005a te vayaü nayam àsthàya ÷atrudehasamãpagàþ 02,016.005c katham antaü na gacchema vçkùasyeva nadãrayàþ 02,016.005e pararandhre paràkràntàþ svarandhràvaraõe sthitàþ 02,016.006a vyåóhànãkair anubalair nopeyàd balavattaram 02,016.006c iti buddhimatàü nãtis tan mamàpãha rocate 02,016.007a anavadyà hy asaübuddhàþ praviùñàþ ÷atrusadma tat 02,016.007c ÷atrudeham upàkramya taü kàmaü pràpnuyàmahe 02,016.008a eko hy eva ÷riyaü nityaü bibharti puruùarùabha 02,016.008c antaràtmeva bhåtànàü tatkùaye vai balakùayaþ 02,016.008d*0176_01 catuþkikku (sic) caturdaüùñro dvi÷ukto da÷apadmavàn 02,016.008d*0176_02 ùaó unnatair da÷a bçhat tribhir vyàptoti pàrthivaþ 02,016.009a atha cet taü nihatyàjau ÷eùeõàbhisamàgatàþ 02,016.009c pràpnuyàma tataþ svargaü j¤àtitràõaparàyaõàþ 02,016.010 yudhiùñhira uvàca 02,016.010a kçùõa ko 'yaü jaràsaüdhaþ kiüvãryaþ kiüparàkramaþ 02,016.010c yas tvàü spçùñvàgnisadç÷aü na dagdhaþ ÷alabho yathà 02,016.011 kçùõa uvàca 02,016.011a ÷çõu ràja¤ jaràsaüdho yadvãryo yatparàkramaþ 02,016.011c yathà copekùito 'smàbhir bahu÷aþ kçtavipriyaþ 02,016.012a akùauhiõãnàü tisçõàm àsãt samaradarpitaþ 02,016.012c ràjà bçhadratho nàma magadhàdhipatiþ patiþ 02,016.013a råpavàn vãryasaüpannaþ ÷rãmàn atulavikramaþ 02,016.013b*0177_01 svaràjyaü kàrayàm àsa magadheùu girivraje 02,016.013c nityaü dãkùàkç÷atanuþ ÷atakratur ivàparaþ 02,016.014a tejasà såryasadç÷aþ kùamayà pçthivãsamaþ 02,016.014c yamàntakasamaþ kope ÷riyà vai÷ravaõopamaþ 02,016.015a tasyàbhijanasaüyuktair guõair bharatasattama 02,016.015c vyàpteyaü pçthivã sarvà såryasyeva gabhastibhiþ 02,016.016a sa kà÷iràjasya sute yamaje bharatarùabha 02,016.016c upayeme mahàvãryo råpadraviõasaümate 02,016.017a tayo÷ cakàra samayaü mithaþ sa puruùarùabhaþ 02,016.017c nàtivartiùya ity evaü patnãbhyàü saünidhau tadà 02,016.018a sa tàbhyàü ÷u÷ubhe ràjà patnãbhyàü manujàdhipa 02,016.018c priyàbhyàm anuråpàbhyàü kareõubhyàm iva dvipaþ 02,016.019a tayor madhyagata÷ càpi raràja vasudhàdhipaþ 02,016.019c gaïgàyamunayor madhye mårtimàn iva sàgaraþ 02,016.020a viùayeùu nimagnasya tasya yauvanam atyagàt 02,016.020c na ca vaü÷akaraþ putras tasyàjàyata ka÷ cana 02,016.021a maïgalair bahubhir homaiþ putrakàmàbhir iùñibhiþ 02,016.021c nàsasàda nçpa÷reùñhaþ putraü kulavivardhanam 02,016.021d*0178_01 sa bhàryàbhyàü saha tadà nirvedam agamad bhç÷am 02,016.021d*0178_02 ràjyaü càpi parityajya tapovanam athà÷rayat 02,016.021d*0178_03 vàryamàõaþ prakçtibhir nçpabhaktyà vi÷àü pate 02,016.022a atha kàkùãvataþ putraü gautamasya mahàtmanaþ 02,016.022c ÷u÷ràva tapasi ÷ràntam udàraü caõóakau÷ikam 02,016.023a yadçcchayàgataü taü tu vçkùamålam upà÷ritam 02,016.023c patnãbhyàü sahito ràjà sarvaratnair atoùayat 02,016.023d*0179_01 bçhadrathaü ca sa çùir yathàvat pratyanandata 02,016.023d*0179_02 upaviùña÷ ca tenàtha anuj¤àto mahàtmanà 02,016.023d*0179_03 tam apçcchat tadà vipraþ kim àgamanam ity atha 02,016.023d*0179_04 paurair anugatasyaiva patnãbhyàü sahitasya ca 02,016.023d*0179_05 sa uvàca muniü ràjà bhagavan nàsti me sutaþ 02,016.023d*0179_06 aputrasya vçthà janma ity àhur munisattamàþ 02,016.023d*0179_07 tàdç÷asya hi ràjyena vçddhatve kiü prayojanam 02,016.023d*0179_08 so 'haü tapa÷ cariùyàmi patnãbhyàü sahito vane 02,016.023d*0179_09 nàprajasya mune kãrtiþ svarga÷ caivàkùayo bhavet 02,016.023d*0179_10 evam uktasya ràj¤à tu muneþ kàruõyam àgatam 02,016.024a tam abravãt satyadhçtiþ satyavàg çùisattamaþ 02,016.024c parituùño 'smi te ràjan varaü varaya suvrata 02,016.025a tataþ sabhàryaþ praõatas tam uvàca bçhadrathaþ 02,016.025c putradar÷ananairà÷yàd bàùpagadgadayà girà 02,016.026 bçhadratha uvàca 02,016.026a bhagavan ràjyam utsçjya prasthitasya tapovanam 02,016.026c kiü vareõàlpabhàgyasya kiü ràjyenàprajasya me 02,016.027 kçùõa uvàca 02,016.027a etac chrutvà munir dhyànam agamat kùubhitendriyaþ 02,016.027c tasyaiva càmravçkùasya chàyàyàü samupàvi÷at 02,016.028a tasyopaviùñasya muner utsaïge nipapàta ha 02,016.028c avàtam a÷ukàdaùñam ekam àmraphalaü kila 02,016.029a tat pragçhya muni÷reùñho hçdayenàbhimantrya ca 02,016.029c ràj¤e dadàv apratimaü putrasaüpràptikàrakam 02,016.030a uvàca ca mahàpràj¤as taü ràjànaü mahàmuniþ 02,016.030c gaccha ràjan kçtàrtho 'si nivarta manujàdhipa 02,016.030d*0180_01 eùa te tanayo ràjan mà tapsãs tvaü tapo vane 02,016.030d*0180_02 prajàþ pàlaya dharmeõa eùa dharmo mahãkùitàm 02,016.030d*0180_03 yajasva vividhair yaj¤air indraü tarpaya cendunà 02,016.030d*0180_04 putraü ràjye pratiùñhàpya tata à÷ramam àvraja 02,016.030d*0180_05 aùñau varàn prayacchàmi tava putrasya pàrthiva 02,016.030d*0180_06 brahmaõyatàm ajeyatvaü yuddheùu ca tathà ratim 02,016.030d*0180_07 priyàtitheyatàü caiva dãnànàm anvavekùaõam 02,016.030d*0180_08 tathà balaü ca sumahal loke kãrtiü ca ÷à÷vatãm 02,016.030d*0180_09 anuràgaü prajànàü ca dadau tasmai sa kau÷ikaþ 02,016.030d*0180_10 gaccha ràjan kçtàrtho 'si nivartasva janàdhipa 02,016.030d*0180_11 anuj¤àtaþ sa çùiõà patnãbhyàü sahito nçpaþ 02,016.030d*0180_12 paurair anugata÷ càpi vive÷a svapuraü punaþ 02,016.030d*0181_01 etac chrutvà muner vàkyaü ÷irasà praõipatya ca 02,016.030d*0181_02 muneþ pàdau mahàpràj¤aþ sa nçpaþ svagçhaü gataþ 02,016.031a yathàsamayam àj¤àya tadà sa nçpasattamaþ 02,016.031c dvàbhyàm ekaü phalaü pràdàt patnãbhyàü bharatarùabha 02,016.031d*0182_01 mune÷ ca bahumànena kàlasya ca viparyayàt 02,016.032a te tad àmraü dvidhà kçtvà bhakùayàm àsatuþ ÷ubhe 02,016.032c bhàvitvàd api càrthasya satyavàkyàt tathà muneþ 02,016.033a tayoþ samabhavad garbhaþ phalaprà÷anasaübhavaþ 02,016.033c te ca dçùñvà narapatiþ paràü mudam avàpa ha 02,016.034a atha kàle mahàpràj¤a yathàsamayam àgate 02,016.034c prajàyetàm ubhe ràja¤ ÷arãra÷akale tadà 02,016.035a ekàkùibàhucaraõe ardhodaramukhasphije 02,016.035c dçùñvà ÷arãra÷akale pravepàte ubhe bhç÷am 02,016.036a udvigne saha saümantrya te bhaginyau tadàbale 02,016.036c sajãve pràõi÷akale tatyajàte suduþkhite 02,016.037a tayor dhàtryau susaüvãte kçtvà te garbhasaüplave 02,016.037c nirgamyàntaþpuradvàràt samutsçjyà÷u jagmatuþ 02,016.037d*0183_01 dukålàbhyàü susaüchanne pàõóaràbhyàm ubhe tadà 02,016.037d*0183_02 aj¤àte kasya cit te tu jahatus te catuùpathe 02,016.037d*0183_03 tato vivi÷atur dhàtryau punar antaþpuraü tadà 02,016.037d*0183_04 kathayàm àsatur ubhe devãbhyàü tu pçthak pçthak 02,016.038a te catuùpathanikùipte jarà nàmàtha ràkùasã 02,016.038c jagràha manujavyàghra màüsa÷oõitabhojanà 02,016.039a kartukàmà sukhavahe ÷akale sà tu ràkùasã 02,016.039c saüghaññayàm àsa tadà vidhànabalacodità 02,016.040a te samànãtamàtre tu ÷akale puruùarùabha 02,016.040c ekamårtikçte vãraþ kumàraþ samapadyata 02,016.041a tataþ sà ràkùasã ràjan vismayotphullalocanà 02,016.041c na ÷a÷àka samudvoóhuü vajrasàramayaü ÷i÷um 02,016.042a bàlas tàmratalaü muùñiü kçtvà càsye nidhàya saþ 02,016.042c pràkro÷ad atisaürambhàt satoya iva toyadaþ 02,016.043a tena ÷abdena saübhràntaþ sahasàntaþpure janaþ 02,016.043c nirjagàma naravyàghra ràj¤à saha paraütapa 02,016.044a te càbale pariglàne payaþpårõapayodhare 02,016.044c nirà÷e putralàbhàya sahasaivàbhyagacchatàm 02,016.045a atha dçùñvà tathàbhåte ràjànaü ceùñasaütatim 02,016.045c taü ca bàlaü subalinaü cintayàm àsa ràkùasã 02,016.046a nàrhàmi viùaye ràj¤o vasantã putragçddhinaþ 02,016.046b*0184_01 bàlaü putram imaü hantuü dhàrmikasya mahàtmanaþ 02,016.046c bàlaü putram upàdàtuü meghalekheva bhàskaram 02,016.047a sà kçtvà mànuùaü råpam uvàca manujàdhipam 02,016.047c bçhadratha sutas te 'yaü maddattaþ pratigçhyatàm 02,016.048a tava patnãdvaye jàto dvijàtivara÷àsanàt 02,016.048c dhàtrãjanaparityakto mayàyaü parirakùitaþ 02,016.049a tatas te bharata÷reùñha kà÷iràjasute ÷ubhe 02,016.049c taü bàlam abhipatyà÷u prasnavair abhiùi¤catàm 02,016.050a tataþ sa ràjà saühçùñaþ sarvaü tad upalabhya ca 02,016.050c apçcchan navahemàbhàü ràkùasãü tàm aràkùasãm 02,016.051a kà tvaü kamalagarbhàbhe mama putrapradàyinã 02,016.051c kàmayà bråhi kalyàõi devatà pratibhàsi me 02,017.001 ràkùasy uvàca 02,017.001a jarà nàmàsmi bhadraü te ràkùasã kàmaråpiõã 02,017.001c tava ve÷mani ràjendra påjità nyavasaü sukham 02,017.001d*0185_01 gçhe gçhe manuùyàõàü nityaü tiùñhati ràkùasã 02,017.001d*0185_02 gçhadevãti nàmnà vai purà sçùñà svayaübhuvà 02,017.001d*0185_03 dànavànàü vinà÷àya sthàpità divyaråpiõã 02,017.001d*0185_04 yo màü bhaktyà likhet kuóye saputràü yauvanànvitàm 02,017.001d*0185_05 gçhe tasya bhaved vçddhir anyathà kùayam àpnuyàt 02,017.001d*0185_06 tvadgçhe tiùñhamànà tu påjitàhaü sadà vibho 02,017.001d*0185_07 likhità caiva kuóyeùu putrair bahubhir àvçtà 02,017.001d*0185_08 gandhapuùpais tathà dhåpair bhakùyair bhojyaiþ supåjità 02,017.002a sàhaü pratyupakàràrthaü cintayanty ani÷aü nçpa 02,017.002c taveme putra÷akale dçùñavaty asmi dhàrmika 02,017.003a saü÷leùite mayà daivàt kumàraþ samapadyata 02,017.003c tava bhàgyair mahàràja hetumàtram ahaü tv iha 02,017.003d*0186_01 meruü và khàdituü ÷aktà kiü punas tava bàlakam 02,017.003d*0186_02 gçhasaüpåjanàt tuùñyà mayà pratyarpitas tava 02,017.003d*0187_01 tasya bàlasya yat kçtyaü tat kuruùva naràdhipa 02,017.003d*0188_01 mama nàmnà ca loke 'smin khyàta eva bhaviùyati 02,017.004 kçùõa uvàca 02,017.004a evam uktvà tu sà ràjaüs tatraivàntaradhãyata 02,017.004c sa gçhya ca kumàraü taü pràvi÷at svagçhaü nçpaþ 02,017.005a tasya bàlasya yat kçtyaü tac cakàra nçpas tadà 02,017.005c àj¤àpayac ca ràkùasyà màgadheùu mahotsavam 02,017.006a tasya nàmàkarot tatra prajàpatisamaþ pità 02,017.006c jarayà saüdhito yasmàj jaràsaüdhas tato 'bhavat 02,017.007a so 'vardhata mahàtejà magadhàdhipateþ sutaþ 02,017.007c pramàõabalasaüpanno hutàhutir ivànalaþ 02,017.007d*0189_01 màgadho balasaüpanno * * hutãr ivànalaþ 02,017.007d*0190_01 màtàpitror nandikaraþ ÷uklapakùe yathà ÷a÷ã 02,017.007d*0191_01 evaü sa vavçdhe ràjan kumàraþ puùkarekùaõaþ 02,017.007d*0191_02 kàlena mahatà càpi yauvanastho babhåva ha 02,017.008a kasya cit tv atha kàlasya punar eva mahàtapàþ 02,017.008c magadhàn upacakràma bhagavàü÷ caõóakau÷ikaþ 02,017.009a tasyàgamanasaühçùñaþ sàmàtyaþ sapuraþsaraþ 02,017.009c sabhàryaþ saha putreõa nirjagàma bçhadrathaþ 02,017.010a pàdyàrghyàcamanãyais tam arcayàm àsa bhàrata 02,017.010c sa nçpo ràjyasahitaü putraü càsmai nyavedayat 02,017.011a pratigçhya tu tàü påjàü pàrthivàd bhagavàn çùiþ 02,017.011c uvàca màgadhaü ràjan prahçùñenàntaràtmanà 02,017.012a sarvam etan mayà ràjan vij¤àtaü j¤ànacakùuùà 02,017.012c putras tu ÷çõu ràjendra yàdç÷o 'yaü bhaviùyati 02,017.012d*0192_01 asya råpaü ca sattvaü ca balam årjitam eva ca 02,017.012d*0192_02 eùa ÷riyà samuditaþ putras tava na saü÷ayaþ 02,017.012d*0192_03 pràpayiùyati tat sarvaü vikrameõa samanvitaþ 02,017.013a asya vãryavato vãryaü nànuyàsyanti pàrthivàþ 02,017.013b*0193_01 patato vainateyasya gatim anye yathà khagàþ 02,017.013b*0194_01 vinà÷am upayàsyanti ye càsya paripanthinaþ 02,017.013c devair api visçùñàni ÷astràõy asya mahãpate 02,017.013e na rujaü janayiùyanti girer iva nadãrayàþ 02,017.014a sarvamårdhàbhiùiktànàm eùa mårdhni jvaliùyati 02,017.014c sarveùàü niùprabhakaro jyotiùàm iva bhàskaraþ 02,017.015a enam àsàdya ràjànaþ samçddhabalavàhanàþ 02,017.015c vinà÷am upayàsyanti ÷alabhà iva pàvakam 02,017.016a eùa ÷riyaü samuditàü sarvaràj¤àü grahãùyati 02,017.016c varùàsv ivoddhatajalà nadãr nadanadãpatiþ 02,017.017a eùa dhàrayità samyak càturvarõyaü mahàbalaþ 02,017.017c ÷ubhà÷ubham iva sphãtà sarvasasyadharà dharà 02,017.017d*0195_01 ÷riyaü samuditàþ sarve bhaviùyanti naràdhipàþ 02,017.018a asyàj¤àva÷agàþ sarve bhaviùyanti naràdhipàþ 02,017.018c sarvabhåtàtmabhåtasya vàyor iva ÷arãriõaþ 02,017.019a eùa rudraü mahàdevaü tripuràntakaraü haram 02,017.019c sarvalokeùv atibalaþ svayaü drakùyati màgadhaþ 02,017.020a evaü bruvann eva muniþ svakàryàrthaü vicintayan 02,017.020c visarjayàm àsa nçpaü bçhadratham athàrihan 02,017.021a pravi÷ya nagaraü caiva j¤àtisaübandhibhir vçtaþ 02,017.021c abhiùicya jaràsaüdhaü magadhàdhipatis tadà 02,017.021e bçhadratho narapatiþ paràü nirvçtim àyayau 02,017.022a abhiùikte jaràsaüdhe tadà ràjà bçhadrathaþ 02,017.022c patnãdvayenànugatas tapovanarato 'bhavat 02,017.023a tapovanasthe pitari màtçbhyàü saha bhàrata 02,017.023c jaràsaüdhaþ svavãryeõa pàrthivàn akarod va÷e 02,017.024a atha dãrghasya kàlasya tapovanagato nçpaþ 02,017.024c sabhàryaþ svargam agamat tapas taptvà bçhadrathaþ 02,017.024d*0196_01 jaràsaüdho 'pi nçpatir yathoktaü kau÷ikena tat 02,017.024d*0196_02 varapradànam akhilaü pràpya ràjyam apàlayat 02,017.024d*0197_01 nihate vàsudevena tadà kaüse mahãpatau 02,017.024d*0197_02 jàto vai vairanirbandhaþ kçùõena saha tasya vai 02,017.024d*0197_03 bhràmayitvà ÷ataguõam ekonaü yena bhàrata 02,017.024d*0197_04 gadà kùiptà balavatà màgadhena girivrajàt 02,017.024d*0197_05 tiùñhato mathuràyàü vai kçùõasyàdbhutakarmaõaþ 02,017.024d*0197_06 ekonayojana÷ate sà papàta gadà ÷ubhà 02,017.024d*0197_07 dçùñvà paurais tadà samyag gadà caiva nivedità 02,017.024d*0198_01 gadàvasànaü tat khyàtaü mathuràyàü samãpataþ 02,017.025a tasyàstàü haüsaóibhakàv a÷astranidhanàv ubhau 02,017.025c mantre matimatàü ÷reùñhau yuddha÷àstravi÷àradau 02,017.025d*0199_01 hate caiva mayà kaüse sahaüsaóibhake tadà 02,017.025d*0199_02 jaràsaüdhasya duhità rodate pàr÷vataþ pituþ 02,017.025d*0199_03 tato vairaü vinirbaddhaü mayà tasya ca bhàrata 02,017.026a yau tau mayà te kathitau pårvam eva mahàbalau 02,017.026c trayas trayàõàü lokànàü paryàptà iti me matiþ 02,017.027a evam eùa tadà vãra balibhiþ kukuràndhakaiþ 02,017.027c vçùõibhi÷ ca mahàràja nãtihetor upekùitaþ 02,018.001 vàsudeva uvàca 02,018.001a patitau haüsaóibhakau kaüsàmàtyau nipàtitau 02,018.001c jaràsaüdhasya nidhane kàlo 'yaü samupàgataþ 02,018.002a na sa ÷akyo raõe jetuü sarvair api suràsuraiþ 02,018.002c pràõayuddhena jetavyaþ sa ity upalabhàmahe 02,018.003a mayi nãtir balaü bhãme rakùità càvayorjunaþ 02,018.003c sàdhayiùyàma taü ràjan vayaü traya ivàgnayaþ 02,018.004a tribhir àsàdito 'smàbhir vijane sa naràdhipaþ 02,018.004c na saüdeho yathà yuddham ekenàbhyupayàsyati 02,018.005a avamànàc ca lokasya vyàyatatvàc ca dharùitaþ 02,018.005c bhãmasenena yuddhàya dhruvam abhyupayàsyati 02,018.006a alaü tasya mahàbàhur bhãmaseno mahàbalaþ 02,018.006c lokasya samudãrõasya nidhanàyàntako yathà 02,018.007a yadi te hçdayaü vetti yadi te pratyayo mayi 02,018.007c bhãmasenàrjunau ÷ãghraü nyàsabhåtau prayaccha me 02,018.008 vai÷aüpàyana uvàca 02,018.008a evam ukto bhagavatà pratyuvàca yudhiùñhiraþ 02,018.008c bhãmapàrthau samàlokya saüprahçùñamukhau sthitau 02,018.009a acyutàcyuta mà maivaü vyàharàmitrakarùaõa 02,018.009c pàõóavànàü bhavàn nàtho bhavantaü cà÷rità vayam 02,018.010a yathà vadasi govinda sarvaü tad upapadyate 02,018.010c na hi tvam agratas teùàü yeùàü lakùmãþ paràïmukhã 02,018.010d*0200_01 yeùàm abhimukhã lakùmãs teùàü kçùõa tvam agrataþ 02,018.011a nihata÷ ca jaràsaüdho mokùità÷ ca mahãkùitaþ 02,018.011c ràjasåya÷ ca me labdho nide÷e tava tiùñhataþ 02,018.012a kùiprakàrin yathà tv etat kàryaü samupapadyate 02,018.012c mama kàryaü jagatkàryaü tathà kuru narottama 02,018.013a tribhir bhavadbhir hi vinà nàhaü jãvitum utsahe 02,018.013c dharmakàmàrtharahito rogàrta iva durgataþ 02,018.014a na ÷auriõà vinà pàrtho na ÷auriþ pàõóavaü vinà 02,018.014c nàjeyo 'sty anayor loke kçùõayor iti me matiþ 02,018.015a ayaü ca balinàü ÷reùñhaþ ÷rãmàn api vçkodaraþ 02,018.015c yuvàbhyàü sahito vãraþ kiü na kuryàn mahàya÷àþ 02,018.016a supraõãto balaugho hi kurute kàryam uttamam 02,018.016c andhaü jaóaü balaü pràhuþ praõetavyaü vicakùaõaiþ 02,018.017a yato hi nimnaü bhavati nayantãha tato jalam 02,018.017c yata÷ chidraü tata÷ càpi nayante dhãdhanà balam 02,018.018a tasmàn nayavidhànaj¤aü puruùaü lokavi÷rutam 02,018.018c vayam à÷ritya govindaü yatàmaþ kàryasiddhaye 02,018.019a evaü praj¤ànayabalaü kriyopàyasamanvitam 02,018.019c puraskurvãta kàryeùu kçùõa kàryàrthasiddhaye 02,018.020a evam eva yadu÷reùñhaü pàrthaþ kàryàrthasiddhaye 02,018.020c arjunaþ kçùõam anvetu bhãmo 'nvetu dhanaüjayam 02,018.020e nayo jayo balaü caiva vikrame siddhim eùyati 02,018.021a evam uktàs tataþ sarve bhràtaro vipulaujasaþ 02,018.021c vàrùõeyaþ pàõóaveyau ca pratasthur màgadhaü prati 02,018.022a varcasvinàü bràhmaõànàü snàtakànàü paricchadàn 02,018.022c àcchàdya suhçdàü vàkyair manoj¤air abhinanditàþ 02,018.022d*0201_01 màdhavaþ pàõóaveyau ca pratasthur vratadhàriõaþ 02,018.023a amarùàd abhitaptànàü j¤àtyarthaü mukhyavàsasàm 02,018.023c ravisomàgnivapuùàü bhãmam àsãt tadà vapuþ 02,018.024a hataü mene jaràsaüdhaü dçùñvà bhãmapurogamau 02,018.024c ekakàryasamudyuktau kçùõau yuddhe 'paràjitau 02,018.025a ã÷au hi tau mahàtmànau sarvakàryapravartane 02,018.025c dharmàrthakàmakàryàõàü kàryàõàm iva nigrahe 02,018.026a kurubhyaþ prasthitàs te tu madhyena kurujàïgalam 02,018.026c ramyaü padmasaro gatvà kàlakåñam atãtya ca 02,018.027a gaõóakãyàü tathà ÷oõaü sadànãràü tathaiva ca 02,018.027c ekaparvatake nadyaþ krameõaitya vrajanti te 02,018.028a saütãrya sarayåü ramyàü dçùñvà pårvàü÷ ca kosalàn 02,018.028c atãtya jagmur mithilàü màlàü carmaõvatãü nadãm 02,018.029a uttãrya gaïgàü ÷oõaü ca sarve te pràïmukhàs trayaþ 02,018.029c kuravora÷chadaü jagmur màgadhaü kùetram acyutàþ 02,018.030a te ÷a÷vad godhanàkãrõam ambumantaü ÷ubhadrumam 02,018.030c gorathaü girim àsàdya dadç÷ur màgadhaü puram 02,019.001 vàsudeva uvàca 02,019.001a eùa pàrtha mahàn svàduþ pa÷umàn nityam ambumàn 02,019.001c niràmayaþ suve÷màóhyo nive÷o màgadhaþ ÷ubhaþ 02,019.001d*0202_01 puùpauùadhiphalopeto dhanadhànyasamçddhimàn 02,019.002a vaihàro vipulaþ ÷ailo varàho vçùabhas tathà 02,019.002c tathaivarùigiris tàta ÷ubhà÷ caityakapa¤camàþ 02,019.003a ete pa¤ca mahà÷çïgàþ parvatàþ ÷ãtaladrumàþ 02,019.003c rakùantãvàbhisaühatya saühatàïgà girivrajam 02,019.004a puùpaveùñita÷àkhàgrair gandhavadbhir manoramaiþ 02,019.004c nigåóhà iva lodhràõàü vanaiþ kàmijanapriyaiþ 02,019.004d*0203_01 yatra dãrghatamà nàma çùiþ paramayantritaþ 02,019.005a ÷ådràyàü gautamo yatra mahàtmà saü÷itavrataþ 02,019.005c au÷ãnaryàm ajanayat kàkùãvàdãn sutàn çùiþ 02,019.006a gautamaþ kùayaõàd asmàd athàsau tatra ve÷mani 02,019.006c bhajate màgadhaü vaü÷aü sa nçpàõàm anugrahàt 02,019.007a aïgavaïgàdaya÷ caiva ràjànaþ sumahàbalàþ 02,019.007c gautamakùayam abhyetya ramante sma puràrjuna 02,019.008a vanaràjãs tu pa÷yemàþ priyàlànàü manoramàþ 02,019.008c lodhràõàü ca ÷ubhàþ pàrtha gautamaukaþsamãpajàþ 02,019.008c*0204_01 **** **** ràjan ràjãvalocana 02,019.008c*0204_02 puünàgànàü nagànàü ca 02,019.009a arbudaþ ÷akravàpã ca pannagau ÷atrutàpanau 02,019.009c svastikasyàlaya÷ càtra maõinàgasya cottamaþ 02,019.010a aparihàryà meghànàü màgadheyaü maõeþ kçte 02,019.010c kau÷iko maõimàü÷ caiva vavçdhàte hy anugraham 02,019.010d*0205_01 evaü pràpya puraü ramyaü duràdharùaü samantataþ 02,019.010d*0206_01 pàõóare vipule caiva tathà vàràhake 'pi ca 02,019.010d*0206_02 caityake ca giri÷reùñhe màtaïge ca ÷iloccaye 02,019.010d*0206_03 eteùu parvatendreùu sarvasiddhisamàlayàþ 02,019.010d*0206_04 yatãnàm à÷ramà÷ caiva munãnàü ca mahàtmanàm 02,019.010d*0206_05 vçùabhasya tamàlasya mahàvãryasya vai tathà 02,019.010d*0206_06 gandharvarakùasàü caiva nàgànàü ca tathàlayàþ 02,019.010d*0206_07 kakùãvatas tapovãryàt tapodà iti vi÷rutàþ 02,019.010d*0206_08 puõyatãrthà÷ ca te sarve siddhànàü caiva kãrtitàþ 02,019.010d*0206_09 maõe÷ ca dar÷anàd eva bhadraü hi ÷ivam àpnuyàt 02,019.011a arthasiddhiü tv anapagàü jaràsaüdho 'bhimanyate 02,019.011c vayam àsàdane tasya darpam adya nihanma hi 02,019.012 vai÷aüpàyana uvàca 02,019.012a evam uktvà tataþ sarve bhràtaro vipulaujasaþ 02,019.012c vàrùõeyaþ pàõóaveyau ca pratasthur màgadhaü puram 02,019.013a tuùñapuùñajanopetaü càturvarõyajanàkulam 02,019.013c sphãtotsavam anàdhçùyam àsedu÷ ca girivrajam 02,019.013d*0207_01 puradvàram apàsya tvam advàreõa pravi÷ya te 02,019.014a te 'tha dvàram anàsàdya purasya girim ucchritam 02,019.014c bàrhadrathaiþ påjyamànaü tathà nagaravàsibhiþ 02,019.015a yatra màùàdam çùabham àsasàda bçhadrathaþ 02,019.015c taü hatvà màùanàlà÷ ca tisro bherãr akàrayat 02,019.016a ànahya carmaõà tena sthàpayàm àsa sve pure 02,019.016c yatra tàþ pràõadan bheryo divyapuùpàvacårõitàþ 02,019.016d*0208_01 bhaïktvà bherãtrayaü te 'pi caityapràkàram àdravan 02,019.016d*0208_02 dvàrato 'bhimukhàþ sarve yayur nànàyudhàs tadà 02,019.016d*0209_01 ghoranàdaü nadanty ete paracakràgame sadà 02,019.016d*0209_02 ÷rutvà nàdaü mahàghoraü girivrajanivàsinaþ 02,019.017a màgadhànàü suruciraü caityakàntaü samàdravan 02,019.017c ÷irasãva jighàüsanto jaràsaüdhajighàüsavaþ 02,019.018a sthiraü suvipulaü ÷çïgaü sumahàntaü puràtanam 02,019.018c arcitaü màlyadàmai÷ ca satataü supratiùñhitam 02,019.019a vipulair bàhubhir vãràs te 'bhihatyàbhyapàtayan 02,019.019c tatas te màgadhaü dçùñvà puraü pravivi÷us tadà 02,019.019d*0210_01 dçùñvà tu durnimittaü tad bràhmaõà vedapàragàþ 02,019.019d*0211_01 ÷àntidànajapair homair devàn aprãõayaüs tadà 02,019.020a etasminn eva kàle tu jaràsaüdhaü samarcayan 02,019.020c paryagni kurvaü÷ ca nçpaü dviradasthaü purohitàþ 02,019.020d*0212_01 tatas tacchàntaye ràjà jaràsaüdhaþ pratàpavàn 02,019.020d*0213_01 dãkùito niyamastho 'sàv upavàsaparo 'bhavat 02,019.020d*0214_01 nãràjayanti dãpais taü kàlamçtyuharair japaiþ 02,019.020d*0214_02 etasminn eva kàle tu kçùõabhãmadhanaüjayàþ 02,019.021a snàtakavratinas te tu bàhu÷astrà niràyudhàþ 02,019.021b*0215_01 pa÷yantaþ purasaubhàgyam årjitàü ca pura÷riyam 02,019.021c yuyutsavaþ pravivi÷ur jaràsaüdhena bhàrata 02,019.022a bhakùyamàlyàpaõànàü ca dadç÷uþ ÷riyam uttamàm 02,019.022a*0216_01 **** **** vipaõiü ratnavàsasàm 02,019.022a*0216_02 divyanànàpaõànàü ca 02,019.022c sphãtàü sarvaguõopetàü sarvakàmasamçddhinãm 02,019.023a tàü tu dçùñvà samçddhiü te vãthyàü tasyàü narottamàþ 02,019.023c ràjamàrgeõa gacchantaþ kçùõabhãmadhanaüjayàþ 02,019.024a balàd gçhãtvà màlyàni màlàkàràn mahàbalàþ 02,019.024b*0217_01 karpåra÷çïgaü koùñaü ca saphalaü càntaràpaõe 02,019.024b*0217_02 vai÷yàd balàd gçhãtvà te vihçtya ca mahàrathàþ 02,019.024c viràgavasanàþ sarve sragviõo mçùñakuõóalàþ 02,019.025a nive÷anam athàjagmur jaràsaüdhasya dhãmataþ 02,019.025c govàsam iva vãkùantaþ siühà haimavatà yathà 02,019.026a ÷ailastambhanibhàs teùàü candanàgurubhåùitàþ 02,019.026c a÷obhanta mahàràja bàhavo bàhu÷àlinàm 02,019.027a tàn dçùñvà dviradaprakhyठ÷àlaskandhàn ivodgatàn 02,019.027c vyåóhoraskàn màgadhànàü vismayaþ samajàyata 02,019.027d*0218_01 advàreõàbhyavaskandya vivi÷ur màgadhàlayam 02,019.028a te tv atãtya janàkãrõàs tisraþ kakùyà nararùabhàþ 02,019.028c ahaükàreõa ràjànam upatasthur mahàbalàþ 02,019.028d*0219_01 bho÷abdenaiva ràjànam åcus te tu mahàrathàþ 02,019.028d*0220_01 àyuùmàn bhava saumyeti vaded vipràbhivàdane 02,019.028d*0220_02 vijayaü bàhujaü bråyàd vai÷ye naùña itãrayet 02,019.028d*0220_03 àrogyaü pàdaje bråyàc chatrau no÷abdam ãrayet 02,019.028d*0220_04 ràjadatteùv anarghyeùu na niùedus tadàsane 02,019.028d*0220_05 pàdenàsanam àkçùya tasminn upavi÷ed ripuþ 02,019.028d*0220_06 bhåtale vàpy anàstãrõe ÷atruve÷many ayaü kramaþ 02,019.029a tàn pàdyamadhuparkàrhàn mànàrhàn satkçtiü gatàn 02,019.029c pratyutthàya jaràsaüdha upatasthe yathàvidhi 02,019.030a uvàca caitàn ràjàsau svàgataü vo 'stv iti prabhuþ 02,019.030b*0221_01 maunam àsãt tadà pàrthabhãmayor janamejaya 02,019.030b*0221_02 teùàü madhye mahàbuddhiþ kçùõo vacanam abravãt 02,019.030b*0221_03 vaktuü nàyàti ràjendra etayor niyamasthayoþ 02,019.030b*0221_04 arvàï ni÷ãthàt paratas tvayà sàrdhaü vadiùyataþ 02,019.030b*0221_05 yaj¤àgàre sthàpayitvà ràjà ràjagçhaü gataþ 02,019.030b*0221_06 tato 'rdharàtre saüpràpte yàto yatra sthità dvijàþ 02,019.030c tasya hy etad vrataü ràjan babhåva bhuvi vi÷rutam 02,019.030d*0222_01 bàrhadratho vai ràjendro mahàbalaparàkramaþ 02,019.031a snàtakàn bràhmaõàn pràptठ÷rutvà sa samitiüjayaþ 02,019.031c apy ardharàtre nçpatiþ pratyudgacchati bhàrata 02,019.031c*0223_01 **** **** yoùitsaüghagato 'pi và 02,019.031c*0223_02 ÷rutvà samàgatàn vipràn 02,019.032a tàüs tv apårveõa veùeõa dçùñvà nçpatisattamaþ 02,019.032c upatasthe jaràsaüdho vismita÷ càbhavat tadà 02,019.033a te tu dçùñvaiva ràjànaü jaràsaüdhaü nararùabhàþ 02,019.033b*0224_01 satvaü tejo balaü dhairyaü gàmbhãryam iva mårtimàn 02,019.033c idam åcur amitraghnàþ sarve bharatasattama 02,019.033d*0225_01 ràjan viddhy atithãn asmàn arthino dåram àgatàn 02,019.033d*0225_02 tan naþ prayaccha bhadraü te yad vayaü kàmayàmahe 02,019.033d*0225_03 kiü durmarùaü titikùåõàü kim akàryam asàdhubhiþ 02,019.033d*0225_04 kim adeyaü vadànyànàü kaþ paraþ samadar÷inàm 02,019.033d*0225_05 yo 'nityena ÷arãreõa satàü geyaü ya÷o dhruvam 02,019.033d*0225_06 nàcinoti svayaü kalpaþ sa vàcyaþ ÷ocya eva saþ 02,019.033d*0225_07 hari÷candro rantideva u¤chavçttiþ ÷ibir baliþ 02,019.033d*0225_08 vyàdhaþ kapoto bahavo hy adhruveõa dhruvaü gatàþ 02,019.034a svasty astu ku÷alaü ràjann iti sarve vyavasthitàþ 02,019.034c taü nçpaü nçpa÷àrdåla vipraikùanta parasparam 02,019.035a tàn abravãj jaràsaüdhas tadà yàdavapàõóavàn 02,019.035c àsyatàm iti ràjendra bràhmaõacchadmasaüvçtàn 02,019.036a athopavivi÷uþ sarve trayas te puruùarùabhàþ 02,019.036c saüpradãptàs trayo lakùmyà mahàdhvara ivàgnayaþ 02,019.036d*0226_01 svarair àkçtibhis tàüs tu prakoùñhair jyàhatair api 02,019.036d*0226_02 ràjanyabandhån vij¤àya dçùñapårvàn acintayat 02,019.036d*0226_03 ràjanyabandhavo hy ete brahmaliïgàni bibhrati 02,019.036d*0226_04 dadàmi bhikùitaü tebhya àtmànam api dustyajam 02,019.036d*0226_05 baler na ÷råyate kãrtir vitatà dikùu sarvataþ 02,019.036d*0226_06 ai÷varyàd bhraü÷ita÷ càpi vipravyàjena viùõunà 02,019.036d*0226_07 ÷riyaü jihãrùatendrasya viùõave dvijaråpiõe 02,019.036d*0226_08 jànann api mahãü pràdàd vàryamàõo 'pi daityaràñ 02,019.036d*0226_09 vijità bràhmaõàrthàya ko nv arthaþ kùatrabandhunà 02,019.036d*0226_10 dehena tapamànena neheta vipulaü ya÷aþ 02,019.036d*0226_11 ity udàramatiþ pràha kçùõàrjunavçkodaràn 02,019.036d*0226_12 he viprà vrãyatàü kàmo dadàmy àtmà ÷iro 'pi ca 02,019.037a tàn uvàca jaràsaüdhaþ satyasaüdho naràdhipaþ 02,019.037b*0227_01 harim indraü samãraü ca lãlàmànuùavigrahàn 02,019.037c vigarhamàõaþ kauravya veùagrahaõakàraõàt 02,019.038a na snàtakavratà viprà bahirmàlyànulepanàþ 02,019.038c bhavantãti nçloke 'smin viditaü mama sarva÷aþ 02,019.039a te yåyaü puùpavanta÷ ca bhujair jyàghàtalakùaõaiþ 02,019.039b*0228_01 kçta÷ma÷rumukhà raktà raktatãkùõanakhàïkuràþ 02,019.039b*0228_02 raktoùõãùadharà raktadantapaïktiviràjitàþ 02,019.039c bibhrataþ kùàtram oja÷ ca bràhmaõyaü pratijànatha 02,019.040a evaü viràgavasanà bahirmàlyànulepanàþ 02,019.040b*0229_01 kùatriyà eva loke 'smin vidità mama sarva÷aþ 02,019.040c satyaü vadata ke yåyaü satyaü ràjasu ÷obhate 02,019.040d*0230_01 iyaü vasumatã satyaü satyaråpà mahãkùitaþ 02,019.040d*0230_02 satye sthito vadet satyam anyathà vina÷iùyati 02,019.041a caityakaü ca gireþ ÷çïgaü bhittvà kim iva sadma naþ 02,019.041c advàreõa praviùñàþ stha nirbhayà ràjakilbiùàt 02,019.041c*0231_01 **** **** praveùñavyaü ripor gçham 02,019.041c*0231_02 so 'haü na bhavatàü ÷atrur bràhmaõà mama devatàþ 02,019.041c*0231_03 atàóayata kiü bherãr yuddhasaünàhalakùaõàþ 02,019.041c*0231_04 yåyaü mayà na yoddhavyà 02,019.042a karma caitad viliïgasya kiü vàdya prasamãkùitam 02,019.042c vadadhvaü vàci vãryaü ca bràhmaõasya vi÷eùataþ 02,019.043a evaü ca màm upasthàya kasmàc ca vidhinàrhaõàm 02,019.043c praõãtàü no na gçhõãta kàryaü kiü càsmadàgame 02,019.044a evam uktas tataþ kçùõaþ pratyuvàca mahàmanàþ 02,019.044c snigdhagambhãrayà vàcà vàkyaü vàkyavi÷àradaþ 02,019.045a snàtakavratino ràjan bràhmaõàþ kùatriyà vi÷aþ 02,019.045c vi÷eùaniyamà÷ caiùàm avi÷eùà÷ ca santy uta 02,019.045d*0232_01 snàtakàn bràhmaõàn ràjan viddhy asmàüs tvaü naràdhipa 02,019.046a vi÷eùavàü÷ ca satataü kùatriyaþ ÷riyam archati 02,019.046c puùpavatsu dhruvà ÷rã÷ ca puùpavantas tato vayam 02,019.047a kùatriyo bàhuvãryas tu na tathà vàkyavãryavàn 02,019.047c apragalbhaü vacas tasya tasmàd bàrhadrathe smçtam 02,019.048a svavãryaü kùatriyàõàü ca bàhvor dhàtà nyave÷ayat 02,019.048c tad didçkùasi ced ràjan draùñàsy adya na saü÷ayaþ 02,019.049a advàreõa ripor gehaü dvàreõa suhçdo gçham 02,019.049c pravi÷anti sadà santo dvàraü no varjitaü tataþ 02,019.050a kàryavanto gçhàn etya ÷atruto nàrhaõàü vayam 02,019.050c pratigçhõãma tad viddhi etan naþ ÷à÷vataü vratam 02,020.001 jaràsaüdha uvàca 02,020.001a na smareyaü kadà vairaü kçtaü yuùmàbhir ity uta 02,020.001c cintayaü÷ ca na pa÷yàmi bhavatàü prati vaikçtam 02,020.001d*0233_00 vai÷aüpàyanaþ 02,020.001d*0233_01 evam ukto bhagavatà bçhadrathasuto balã 02,020.001d*0233_02 àtmany autsukam àlokya kçùõam àha nçpottamàþ 02,020.002a vaikçte càsati kathaü manyadhvaü màm anàgasam 02,020.002c ariü vibråta tad vipràþ satàü samaya eùa hi 02,020.003a atha dharmopaghàtàd dhi manaþ samupatapyate 02,020.003c yo 'nàgasi prasçjati kùatriyo 'pi na saü÷ayaþ 02,020.003d*0234_01 kùatriyà eva loke 'smin viditaü mama sarva÷aþ 02,020.004a ato 'nyathàcaraül loke dharmaj¤aþ san mahàvrataþ 02,020.004c vçjinàü gatim àpnoti ÷reyaso 'py upahanti ca 02,020.005a trailokye kùatradharmàd dhi ÷reyàüsaü sàdhucàriõàm 02,020.005b*0235_01 nànyaü dharmaü pra÷aüsanti ye ca dharmavido janàþ 02,020.005b*0235_02 tasya me 'dya sthitasyeha svadharme niyatàtmanaþ 02,020.005c anàgasaü prajànànàþ pramàdàd iva jalpatha 02,020.006 vàsudeva uvàca 02,020.006a kulakàryaü mahàràja ka÷ cid ekaþ kulodvahaþ 02,020.006c vahate tanniyogàd vai vayam abhyutthitàs trayaþ 02,020.007a tvayà copahçtà ràjan kùatriyà lokavàsinaþ 02,020.007c tad àgaþ kråram utpàdya manyase kiü tv anàgasam 02,020.008a ràjà ràj¤aþ kathaü sàdhån hiüsyàn nçpatisattama 02,020.008c tad ràj¤aþ saünigçhya tvaü rudràyopajihãrùasi 02,020.009a asmàüs tad eno gaccheta tvayà bàrhadrathe kçtam 02,020.009c vayaü hi ÷aktà dharmasya rakùaõe dharmacàriõaþ 02,020.009d*0236_01 tasmàd adyopagacchàmas tava bàrhadrathe 'ntikam 02,020.010a manuùyàõàü samàlambho na ca dçùñaþ kadà cana 02,020.010c sa kathaü mànuùair devaü yaùñum icchasi ÷aükaram 02,020.011a savarõo hi savarõànàü pa÷usaüj¤àü kariùyati 02,020.011c ko 'nya evaü yathà hi tvaü jaràsaüdha vçthàmatiþ 02,020.011d*0237_01 yasyàü yasyàm avasthàyàü yad yat karma karoti yaþ 02,020.011d*0237_02 tasyàü tasyàm avasthàyàü tat phalaü samavàpnuyàt 02,020.012a te tvàü j¤àtikùayakaraü vayam àrtànusàriõaþ 02,020.012c j¤àtivçddhinimittàrthaü viniyantum ihàgatàþ 02,020.013a nàsti loke pumàn anyaþ kùatriyeùv iti caiva yat 02,020.013c manyase sa ca te ràjan sumahàn buddhiviplavaþ 02,020.014a ko hi jànann abhijanam àtmanaþ kùatriyo nçpa 02,020.014c nàvi÷et svargam atulaü raõànantaram avyayam 02,020.015a svargaü hy eva samàsthàya raõayaj¤eùu dãkùitàþ 02,020.015c yajante kùatriyà lokàüs tad viddhi magadhàdhipa 02,020.016a svargayonir jayo ràjan svargayonir mahad ya÷aþ 02,020.016c svargayonis tapo yuddhe màrgaþ so 'vyabhicàravàn 02,020.017a eùa hy aindro vaijayanto guõo nityaü samàhitaþ 02,020.017c yenàsuràn paràjitya jagat pàti ÷atakratuþ 02,020.017d*0238_01 yena sarvàn paràjitya vijayas tv abhipàditaþ 02,020.018a svargam àsthàya kasya syàd vigrahitvaü yathà tava 02,020.018c màgadhair vipulaiþ sainyair bàhulyabaladarpitaiþ 02,020.019a màvamaüsthàþ paràn ràjan nàsti vãryaü nare nare 02,020.019c samaü tejas tvayà caiva kevalaü manuje÷vara 02,020.020a yàvad eva na saübuddhaü tàvad eva bhavet tava 02,020.020c viùahyam etad asmàkam ato ràjan bravãmi te 02,020.021a jahi tvaü sadç÷eùv eva mànaü darpaü ca màgadha 02,020.021c mà gamaþ sasutàmàtyaþ sabala÷ ca yamakùayam 02,020.022a dambhodbhavaþ kàrtavãrya uttara÷ ca bçhadrathaþ 02,020.022c ÷reyaso hy avamanyeha vine÷uþ sabalà nçpàþ 02,020.023a mumukùamàõàs tvatta÷ ca na vayaü bràhmaõabruvàþ 02,020.023c ÷aurir asmi hçùãke÷o nçvãrau pàõóavàv imau 02,020.023d*0239_01 anayor màtuleyaü ca kçùõaü màü viddhi te ripum 02,020.024a tvàm àhvayàmahe ràjan sthiro yudhyasva màgadha 02,020.024c mu¤ca và nçpatãn sarvàn mà gamas tvaü yamakùayam 02,020.024d@005_0000 vai÷aüpàyanaþ 02,020.024d@005_0001 jaràsaüdhaþ 02,020.024d@005_0001 etac chrutvà jaràsaüdhaþ kruddho vacanam abravãt 02,020.024d@005_0002 nàhaü kaüsaþ pralambo và na bàõo na ca muùñikaþ 02,020.024d@005_0003 narako nendratapano na ke÷ã na ca påtanà 02,020.024d@005_0004 na kàlayavano vàpi ye tvayà nihatà yudhi 02,020.024d@005_0005 tvaü tu gopakulotpanno jàtiü vai pårvikàü smara 02,020.024d@005_0006 yo 'smadbhayàd apakramya sàgarànåpam à÷ritaþ 02,020.024d@005_0007 janmabhåmiü parityajya madhuràü pràkçto yathà 02,020.024d@005_0008 so 'dhunà katthase ÷aure ÷aradãva yathà ghanaþ 02,020.024d@005_0009 adyànçõyaü kariùyàmi bhojaràjasya dhãmataþ 02,020.024d@005_0010 jàmàtur augrasenasya tvàü nihatyàdya màdhava 02,020.024d@005_0011 cirakàïkùito me saügràmas tvàü hantuü sasuhçdgaõam 02,020.024d@005_0012 diùñyà me saphalo yatnaþ kçto devaiþ savàsavaiþ 02,020.024d@005_0013 klãbàv imau ca govinda bhãmasenàrjunàv ubhau 02,020.024d@005_0014 hiüsyàmi yudhi vikramya siühaþ kùudramçgàn iva 02,020.024d@005_0014 vai÷aüpàyanaþ 02,020.024d@005_0015 tasya roùàbhibhåtasya jaràsaüdhasya garjataþ 02,020.024d@005_0016 ÷rãbhagavàn 02,020.024d@005_0016 sarvabhåtàni vitresur ye tatràsan samàgatàþ 02,020.024d@005_0017 kiü garjasi jaràsaüdha karmaõà tàn samàcara 02,020.024d@005_0018 mama nirde÷akartçbhyàü pàõóavàbhyàü nçpàdhama 02,020.024d@005_0019 sàmàtyaü sasutaü càdya ghàtayiùyàmy ahaü raõe 02,020.024d@005_0020 na kathaü cana jãvan vai pravekùyasi purottamam 02,020.025 jaràsaüdha uvàca 02,020.025a nàjitàn vai narapatãn aham àdadmi kàü÷ cana 02,020.025c jitaþ kaþ paryavasthàtà ko 'tra yo na mayà jitaþ 02,020.026a kùatriyasyaitad evàhur dharmyaü kçùõopajãvanam 02,020.026c vikramya va÷am ànãya kàmato yat samàcaret 02,020.027a devatàrtham upàkçtya ràj¤aþ kçùõa kathaü bhayàt 02,020.027c aham adya vimu¤ceyaü kùàtraü vratam anusmaran 02,020.028a sainyaü sainyena vyåóhena eka ekena và punaþ 02,020.028c dvàbhyàü tribhir và yotsye 'haü yugapat pçthag eva và 02,020.029 vai÷aüpàyana uvàca 02,020.029a evam uktvà jaràsaüdhaþ sahadevàbhiùecanam 02,020.029c àj¤àpayat tadà ràjà yuyutsur bhãmakarmabhiþ 02,020.030a sa tu senàpatã ràjà sasmàra bharatarùabha 02,020.030c kau÷ikaü citrasenaü ca tasmin yuddha upasthite 02,020.031a yayos te nàmanã loke haüseti óibhaketi ca 02,020.031c pårvaü saükathite pumbhir nçloke lokasatkçte 02,020.031d*0240_01 ni÷a÷vàsa jaràsaüdho diùñaü saücintayaüs tadà 02,020.032a taü tu ràjan vibhuþ ÷aurã ràjànaü balinàü varam 02,020.032c smçtvà puruùa÷àrdåla ÷àrdålasamavikramam 02,020.033a satyasaüdho jaràsaüdhaü bhuvi bhãmaparàkramam 02,020.033c bhàgam anyasya nirdiùñaü vadhyaü bhåmibhçd acyutaþ 02,020.034a nàtmanàtmavatàü mukhya iyeùa madhusådanaþ 02,020.034c brahmaõo ''j¤àü puraskçtya hantuü haladharànujaþ 02,020.034d@006_0000 janamejayaþ 02,020.034d@006_0001 kimarthaü vairiõàv àstàm ubhau tau kçùõamàgadhau 02,020.034d@006_0002 kathaü ca nirjitaþ saükhye jaràsaüdhena màdhavaþ 02,020.034d@006_0003 ka÷ ca kaüso màgadhasya yasya hetoþ sa vairavàn 02,020.034d@006_0004 etad àcakùva me sarvaü vai÷aüpàyana tattvataþ 02,020.034d@006_0004 vai÷aüpàyanaþ 02,020.034d@006_0005 yàdavànàm anvavàye vasudevo mahàmatiþ 02,020.034d@006_0006 udapadyata vàrùõeyo hy ugrasenasya mantrabhçt 02,020.034d@006_0007 ugrasenasya kaüsas tu babhåva balavàn sutaþ 02,020.034d@006_0008 jyeùñho bahånàü kauravya sarva÷astravi÷àradaþ 02,020.034d@006_0009 jaràsaüdhasya duhità tasya bhàryàtivi÷rutà 02,020.034d@006_0010 ràjya÷ulkena dattà sà jaràsaüdhena dhãmatà 02,020.034d@006_0011 tadartham ugrasenasya madhuràyàü sutas tadà 02,020.034d@006_0012 abhiùiktas tadàmàtyaiþ sa vai tãvraparàkramaþ 02,020.034d@006_0013 ai÷varyabalamattas tu sa tadà balamohitaþ 02,020.034d@006_0014 nigçhya pitaraü bhuïkte tad ràjyaü mantribhiþ saha 02,020.034d@006_0015 vasudevasya tat kçtyaü na ÷çõoti sa mandadhãþ 02,020.034d@006_0016 sa tena saha tad ràjyaü dharmataþ paryapàlayat 02,020.034d@006_0017 prãtimàn sa tu daityendro vasudevasya devakãm 02,020.034d@006_0018 uvàha bhàryàü sa tadà duhità devakasya yà 02,020.034d@006_0019 tasyàm udvàhyamànàyàü rathena janamejaya 02,020.034d@006_0020 upàruroha vàrùõeyaü kaüso bhåmipatis tadà 02,020.034d@006_0021 tato 'ntarikùe vàg àsãd devadåtasya kasya cit 02,020.034d@006_0022 vasudeva÷ ca ÷u÷ràva tàü vàcaü pàrthiva÷ ca saþ 02,020.034d@006_0023 yàm etàü vahamàno 'dya kaüsodvahasi devakãm 02,020.034d@006_0024 asyà ya÷ càùñamo garbhaþ sa te mçtyur bhaviùyati 02,020.034d@006_0025 so 'vatãrya tato ràjà khaógam uddhçtya nirmalam 02,020.034d@006_0026 iyeùa tasyà mårdhànaü chettuü paramadurmatiþ 02,020.034d@006_0027 sa sàntvayaüs tadà kaüsaü hasan krodhava÷ànugam 02,020.034d@006_0028 ràjann anunayàm àsa vasudevo mahàmatiþ 02,020.034d@006_0029 ahiüsyàü pramadàm àhuþ sarvadharmeùu pàrthiva 02,020.034d@006_0030 akasmàd abalàü nàrãü hantàsãmàm anàgasãm 02,020.034d@006_0031 yac ca te 'tra bhayaü ràja¤ ÷akyate bàdhituü tvayà 02,020.034d@006_0032 iyaü ca ÷akyà pàlayituü samaya÷ caiva rakùitum 02,020.034d@006_0033 asyàs tvam aùñamaü garbhaü jàtamàtraü mahãpate 02,020.034d@006_0034 vidhvaüsaya tadà pràptam evaü parihçtaü bhavet 02,020.034d@006_0035 evaü sa ràjà kathito vasudevena bhàrata 02,020.034d@006_0036 vai÷aüpàyanaþ 02,020.034d@006_0036 tasya tad vacanaü cakre ÷årasenàdhipas tadà 02,020.034d@006_0037 tatas tasyàü saübabhåvuþ kumàràþ såryavarcasaþ 02,020.034d@006_0038 jàtठjàtàüs tu tàn sarvठjaghàna madhure÷varaþ 02,020.034d@006_0039 atha tasyàü samabhavad baladevas tu saptamaþ 02,020.034d@006_0040 yàmyayà màyayà taü tu yamo ràjà vi÷àü pate 02,020.034d@006_0041 devakyà garbham atulaü rohiõyà jañhare 'kùipat 02,020.034d@006_0042 àkçùya karùaõàt samyak saükarùaõa iti smçtaþ 02,020.034d@006_0043 bala÷reùñhatayà tasya baladeva iti smçtaþ 02,020.034d@006_0044 punas tasyàü samabhavad aùñamo madhusådanaþ 02,020.034d@006_0045 tasya garbhasya rakùàü tu cakre so 'bhyadhikaü nçpaþ 02,020.034d@006_0046 tataþ kàle rakùaõàrthaü vasudevasya sàtvataþ 02,020.034d@006_0047 ugraþ prayuktaþ kaüsena sacivaþ krårakarmakçt 02,020.034d@006_0048 vimåóheùu prabhàvena bàlasyottãrya tatra vai 02,020.034d@006_0049 upàgamya sa ghoùe tu jagàma samahàdyutiþ 02,020.034d@006_0050 jàtamàtraü vàsudevam athàkçùya pità tataþ 02,020.034d@006_0051 upajahre parikrãtàü sutàü gopasya kasya cit 02,020.034d@006_0052 mumukùamàõas taü ÷abdaü devadåtasya pàrthiva 02,020.034d@006_0053 jaghàna kaüsas tàü kanyàü prahasantã jagàma sà 02,020.034d@006_0054 àryeti và÷atã ÷abdaü tasmàd àryeti kãrtità 02,020.034d@006_0055 evaü taü va¤cayitvà ca ràjànaü sa mahàmatiþ 02,020.034d@006_0056 vàsudevaü mahàtmànaü vardhayàm àsa gokule 02,020.034d@006_0057 vàsudevo 'pi gopeùu vavçdhe 'bjam ivàmbhasi 02,020.034d@006_0058 aj¤àyamànaþ kaüsena gåóho 'gnir iva dàruùu 02,020.034d@006_0059 vipracakre 'tha tàn sarvàn ballavàn madhure÷varaþ 02,020.034d@006_0060 vardhamàno mahàbàhus tejobalasamanvitaþ 02,020.034d@006_0061 tatas te kli÷yamànàs tu puõóarãkàkùam acyutam 02,020.034d@006_0062 bhayena kàmàd apare gaõa÷aþ paryavàrayan 02,020.034d@006_0063 sa tu labdhvà balaü ràjann ugrasenasya saümataþ 02,020.034d@006_0064 vasudevàtmajaþ sarvabhràtçbhiþ sahitaü punaþ 02,020.034d@006_0065 nirjitya yudhi bhojendraü hatvà kaüsaü mahàbalaþ 02,020.034d@006_0066 abhyaùi¤cat tato ràjya ugrasenaü vi÷àü pate 02,020.034d@006_0067 tataþ ÷rutvà jaràsaüdho màdhavena hataü yudhi 02,020.034d@006_0068 ÷årasenàdhipaü cakre kaüsaputraü tadà nçpa 02,020.034d@006_0069 sa sainyaü mahad utthàpya vàsudevaü prasahya ca 02,020.034d@006_0070 abhyaùi¤cat sutaü tatra sutàyà janamejaya 02,020.034d@006_0071 ugrasenaü ca vçùõãü÷ ca mahàbalasamanvitaþ 02,020.034d@006_0072 sa tatra viprakurute jaràsaüdhaþ pratàpavàn 02,020.034d@006_0073 etad vairaü kauraveya jaràsaüdhasya màdhave 02,020.034d@006_0074 à÷àsitàrtho ràjendra saürurodha vinirjitàn 02,020.034d@006_0075 pàrthivais tair nçpatibhir yakùyamàõaþ samçddhimàn 02,020.034d@006_0076 deva÷reùñhaü mahàdevaü kçttivàsaü triyambakam 02,020.034d@006_0077 etat sarvaü yathàvçttaü kathitaü bharatarùabha 02,020.034d@006_0078 yathà tu sa hato ràjà bhãmasenena tac chçõu 02,021.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,021.001a tatas taü ni÷citàtmànaü yuddhàya yadunandanaþ 02,021.001c uvàca vàgmã ràjànaü jaràsaüdham adhokùajaþ 02,021.002a trayàõàü kena te ràjan yoddhuü vitarate manaþ 02,021.002c asmad anyatameneha sajjãbhavatu ko yudhi 02,021.002d*0241_01 tvayà màyàvinà kçùõa na yotsye 'haü kadà cana 02,021.002d*0241_02 bhayena me yojitànàü yadånàü ca palàyataþ 02,021.002d*0241_03 arjuno na bhaved yoddhà na ca tulyabalo mama 02,021.002d*0241_04 bhãmaþ kùaõaü kùaõàrdhaü và kùamaþ syàd iti me puraþ 02,021.003a evam uktaþ sa kçùõena yuddhaü vavre mahàdyutiþ 02,021.003c jaràsaüdhas tato ràjan bhãmasenena màgadhaþ 02,021.003d*0242_01 na tvayà bhãruõà yotsye yudhi viklavacetasà 02,021.003d*0242_02 mathuràü svapurãü tyaktvà samudraü ÷araõaü gataþ 02,021.003d*0242_03 ayaü tu vayasàtulyo nàtisattvo na me samaþ 02,021.003d*0242_04 arjuno no bhaved yoddhà bhãmas tulyabalo mama 02,021.003d*0242_05 ity uktvà bhãmasenàya pradàya mahatãü gadàm 02,021.003d*0242_06 dvitãyàü svayam àdàya nirjagàma puràd bahiþ 02,021.003d*0243_01 àdàya rocanàü màlàü màïgalyàny aparàõi ca 02,021.004a dhàrayann agadàn mukhyàn nirvçtãr vedanàni ca 02,021.004c upatasthe jaràsaüdhaü yuyutsuü vai purohitaþ 02,021.004d*0244_01 arjunaü vàsudevaü ca varjayàm àsa màgadhaþ 02,021.004d*0244_02 matvà devaü gopa iti bàlo 'rjunam iti sma ha 02,021.005a kçtasvastyayano vidvàn bràhmaõena ya÷asvinà 02,021.005c samanahyaj jaràsaüdhaþ kùatradharmam anuvrataþ 02,021.006a avamucya kirãñaü sa ke÷àn samanumçjya ca 02,021.006c udatiùñhaj jaràsaüdho velàtiga ivàrõavaþ 02,021.007a uvàca matimàn ràjà bhãmaü bhãmaparàkramam 02,021.007c bhãma yotsye tvayà sàrdhaü ÷reyasà nirjitaü varam 02,021.007d*0245_01 kùetrodaye tataþ kçùõa bàlo 'yam anujo 'rjunaþ 02,021.008a evam uktvà jaràsaüdho bhãmasenam ariüdamaþ 02,021.008c pratyudyayau mahàtejàþ ÷akraü balir ivàsuraþ 02,021.009a tataþ saümantrya kçùõena kçtasvastyayano balã 02,021.009c bhãmaseno jaràsaüdham àsasàda yuyutsayà 02,021.010a tatas tau nara÷àrdålau bàhu÷astrau samãyatuþ 02,021.010c vãrau paramasaühçùñàv anyonyajayakàïkùiõau 02,021.010d@007_0001 karagrahaõapårvaü tu kçtvà pàdàbhivandanam 02,021.010d@007_0002 kakùaiþ kakùàü vidhunvànàv àsphoñaü tatra cakratuþ 02,021.010d@007_0003 skandhe dorbhyàü samàhatya nihatya ca muhur muhuþ 02,021.010d@007_0004 aïgam aïgaiþ samà÷liùya punar àsphàlanaü vibho 02,021.010d@007_0005 citrahastàdikaü kçtvà kakùàbandhaü ca cakratuþ 02,021.010d@007_0006 galagaõóàbhighàtena sasphuliïgena cà÷anim 02,021.010d@007_0007 bàhupà÷àdikaü kçtvà pàdàhata÷iràv ubhau 02,021.010d@007_0008 urohastaü tata÷ cakre pårõakumbhau prayujya tau 02,021.010d@007_0009 karasaüpãóanaü kçtvà garjantau vàraõàv iva 02,021.010d@007_0010 nardantau meghasaükà÷au bàhupraharaõàv ubhau 02,021.010d@007_0011 talenàhanyamànau tu anyonyaü kçtavãkùaõau 02,021.010d@007_0012 siühàv iva susaüskruddhàv àkçùyàkçùya yudhyatàm 02,021.010d@007_0013 aïgenàïgaü samàpãóya bàhubhyàm ubhayor api 02,021.010d@007_0014 àvçtya bàhubhi÷ càpi udaraü ca pracakratuþ 02,021.010d@007_0015 ubhau kañyàü supàr÷ve tu takùavantau ca ÷ikùitau 02,021.010d@007_0016 adhohastaü svakaõñhe tådarasyorasi càkùipat 02,021.010d@007_0017 sarvàtikràntamaryàdaü pçùñhabhaïgaü ca cakratuþ 02,021.010d@007_0018 saüpårõamårchàü bàhubhyàü pårõakumbhaü pracakratuþ 02,021.010d@007_0019 tçõapãóaü yathàkàmaü pårõayogaü samuùñikam 02,021.010d@007_0020 evamàdãni yuddhàni prakurvantau parasparam 02,021.010d@007_0021 tayor yuddhaü tato draùñuü sametàþ puravàsinaþ 02,021.010d@007_0022 bràhmaõà vaõija÷ caiva kùatriyà÷ ca sahasra÷aþ 02,021.010d@007_0023 ÷ådrà÷ ca nara÷àrdåla striyo vçddhà÷ ca sarva÷aþ 02,021.010d@007_0024 nirantaram abhåt tatra janaughair abhisaüvçtam 02,021.011a tayor atha bhujàghàtàn nigrahapragrahàt tathà 02,021.011c àsãt subhãmasaühràdo vajraparvatayor iva 02,021.012a ubhau paramasaühçùñau balenàtibalàv ubhau 02,021.012b*0246_01 anyonyaü tau karatalair yodhayàm àsatur bhç÷am 02,021.012c anyonyasyàntaraü prepså parasparajayaiùiõau 02,021.012d*0247_01 ÷irobhir iva tau meùau vçkùair iva ni÷àcarau 02,021.012d*0247_02 padair iva ÷ubhàv a÷vau tuõóàbhyàü tittiràv iva 02,021.013a tad bhãmam utsàrya janaü yuddham àsãd upahvare 02,021.013c balinoþ saüyuge ràjan vçtravàsavayor iva 02,021.014a prakarùaõàkarùaõàbhyàm abhyàkarùavikarùaõaiþ 02,021.014c àkarùetàü tathànyonyaü jànubhi÷ càbhijaghnatuþ 02,021.015a tataþ ÷abdena mahatà bhartsayantau parasparam 02,021.015c pàùàõasaüghàtanibhaiþ prahàrair abhijaghnatuþ 02,021.015d*0248_01 tato bhãmaü jaràsaüdho jaghànorasi muùñinà 02,021.015d*0248_02 bhãmo 'pi taü jaràsaüdhaü vakùasy abhijaghàna ha 02,021.016a vyåóhoraskau dãrghabhujau niyuddhaku÷alàv ubhau 02,021.016c bàhubhiþ samasajjetàm àyasaiþ parighair iva 02,021.017a kàrttikasya tu màsasya pravçttaü prathame 'hani 02,021.017b*0249_01 tadà tad yuddham abhavad dinàni da÷a pa¤ca ca 02,021.017c anàrataü divàràtram avi÷ràntam avartata 02,021.017d*0250_01 ghoraü vismàpanakaram abhåt pa¤cada÷e 'hani 02,021.018a tad vçttaü tu trayoda÷yàü samavetaü mahàtmanoþ 02,021.018b*0251_01 gàtraü gàtreõa saüpãóya vi÷ràmam agamad dvayoþ 02,021.018b*0251_02 vàyunà hy amçta÷vàsàd àpyàyata vçkodaraþ 02,021.018c caturda÷yàü ni÷àyàü tu nivçtto màgadhaþ klamàt 02,021.019a taü ràjànaü tathà klàntaü dçùñvà ràja¤ janàrdanaþ 02,021.019c uvàca bhãmakarmàõaü bhãmaü saübodhayann iva 02,021.019d*0252_01 samayuddhe nçõàü madhyàt pàñayan bodhayann iva 02,021.019d*0253_01 ÷atror janmamçtã vidvठjãvitaü ca jaràkçtam 02,021.019d*0253_02 pàrtham àpyàyayan svena tejasàcintayad dhariþ 02,021.019d*0253_03 saücintyàrivadhopàyaü bhãmasyàmoghadar÷anaþ 02,021.019d*0253_04 dar÷ayàm àsa viñapaü pàñayann iva saüj¤ayà 02,021.020a klàntaþ ÷atrur na kaunteya labhyaþ pãóayituü raõe 02,021.020c pãóyamàno hi kàrtsnyena jahyàj jãvitam àtmanaþ 02,021.021a tasmàt te naiva kaunteya pãóanãyo naràdhipaþ 02,021.021c samam etena yudhyasva bàhubhyàü bharatarùabha 02,021.022a evam uktaþ sa kçùõena pàõóavaþ paravãrahà 02,021.022c jaràsaüdhasya tad randhraü j¤àtvà cakre matiü vadhe 02,021.023a tatas tam ajitaü jetuü jaràsaüdhaü vçkodaraþ 02,021.023c saürabhya balinàü mukhyo jagràha kurunandanaþ 02,022.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,022.001a bhãmasenas tataþ kçùõam uvàca yadunandanam 02,022.001c buddhim àsthàya vipulàü jaràsaüdhajighàüsayà 02,022.002a nàyaü pàpo mayà kçùõa yuktaþ syàd anurodhitum 02,022.002c pràõena yadu÷àrdåla baddhavaïkùaõavàsasà 02,022.003a evam uktas tataþ kçùõaþ pratyuvàca vçkodaram 02,022.003c tvarayan puruùavyàghro jaràsaüdhavadhepsayà 02,022.004a yat te daivaü paraü sattvaü yac ca te màtari÷vanaþ 02,022.004c balaü bhãma jaràsaüdhe dar÷ayà÷u tad adya naþ 02,022.004d*0254_01 bale tubhyaü mahàbàho tam imaü jahi màgadham 02,022.004d*0255_01 tavaiùa vadhyo durbuddhir jaràsaüdho mahàrathaþ 02,022.004d*0255_02 ity antarikùe tv a÷rauùaü yadà vàyur apohyate 02,022.004d*0255_03 gomante parvata÷reùñhe yenaiùa parimokùitaþ 02,022.004d*0255_04 baladevabhujaü pràpya ko 'nyo jãveta màgadhàt 02,022.004d*0255_05 tad asya mçtyur vihitas tvad çte na mahàbala 02,022.004d*0255_06 vàyuü cintya mahàbàho jahi tvaü magadhàdhipam 02,022.004d*0255_07 evam uktas tadà bhãmo manasà cintya màrutam 02,022.004d*0255_08 janàrdanaü namasyaiva pariùvajya ca phalgunam 02,022.005a evam uktas tadà bhãmo jaràsaüdham ariüdamaþ 02,022.005c utkùipya bhràmayad ràjan balavantaü mahàbalaþ 02,022.006a bhràmayitvà ÷ataguõaü bhujàbhyàü bharatarùabha 02,022.006c babha¤ja pçùñhe saükùipya niùpiùya vinanàda ca 02,022.006d*0256_01 kare gçhãtvà caraõaü dvedhà cakre mahàbalaþ 02,022.007a tasya niùpiùyamàõasya pàõóavasya ca garjataþ 02,022.007c abhavat tumulo nàdaþ sarvapràõibhayaükaraþ 02,022.007d*0257_01 sa vàmapàdaü saükçùya gçhãtvà dakùiõe mahe 02,022.007d*0257_02 dvidhà cakàra taü pàrtho jaràsaüdhaü mahàbalam 02,022.008a vitresur màgadhàþ sarve strãõàü garbhà÷ ca susruvuþ 02,022.008c bhãmasenasya nàdena jaràsaüdhasya caiva ha 02,022.009a kiü nu svid dhimavàn bhinnaþ kiü nu svid dãryate mahã 02,022.009c iti sma màgadhà jaj¤ur bhãmasenasya nisvanàt 02,022.009d*0258_01 gçhãtvà pàdayoþ ÷atruü pàtayàm àsa bhåtale 02,022.009d*0258_02 ekaü pàdaü padàkramya dorbhyàm anyaü pragçhya ca 02,022.009d*0258_03 gudataþ pàñayàm àsa ÷àkhàm iva mahàgajaþ 02,022.009d*0258_04 ekapàdoruvçùaõakañihçtpçùñhanàsike 02,022.009d*0258_05 ekabàhvakùibhråkarõe ÷akale dadç÷uþ prajàþ 02,022.009d@008_0001 vãkùya bhãmaü tataþ kçùõo naëaü jagràha pàõinà 02,022.009d@008_0002 dvidhà vyatilikhat taü tu jaràsaüdhavadhaü prati 02,022.009d@008_0003 tatas tv àj¤àya tasyai * * * * * * * * * 02,022.009d@008_0004 * * * * * * * * traü pràkùipad vinanàda ca 02,022.009d@008_0005 punaþ saüdhàya tu tadà jaràsaüdhaþ pratàpavàn 02,022.009d@008_0006 bhãmena saha saügamya bàhuyuddhaü cakàra ha 02,022.009d@008_0007 tayoþ samabhavad yuddhaü tumulaü romaharùaõam 02,022.009d@008_0008 sarvalokakùayakaraü sarva * * * * * * 02,022.009d@008_0009 * * * * * * * * * * * * dya màdhavaþ 02,022.009d@008_0010 vyatyasya pràkùipat tat tu jaràsaüdhavadhepsayà 02,022.009d@008_0011 bhãmasenas tadàj¤àtvà nirbibheda ca màgadham 02,022.009d@008_0012 dvidhà vyatyasya pàdena pràkùipac ca nanàda ha 02,022.009d@008_0013 ÷uùkamàüsàsthimedosçg bhinnamastakapiõóakaþ 02,022.009d@008_0014 ÷avabhåtas tadà ràjan piõóãkçta ivàbabhau 02,022.010a tato ràjakuladvàri prasuptam iva taü nçpam 02,022.010c ràtrau paràsum utsçjya ni÷cakramur ariüdamàþ 02,022.011a jaràsaüdharathaü kçùõo yojayitvà patàkinam 02,022.011c àropya bhràtarau caiva mokùayàm àsa bàndhavàn 02,022.012a te vai ratnabhujaü kçùõaü ratnàrhaü pçthivã÷varàþ 02,022.012c ràjàna÷ cakrur àsàdya mokùità mahato bhayàt 02,022.013a akùataþ ÷astrasaüpanno jitàriþ saha ràjabhiþ 02,022.013c ratham àsthàya taü divyaü nirjagàma girivrajàt 02,022.013d*0259_01 uùñràõàü ÷atasàhasraü vàhayitvà dhanaü bahu 02,022.013d*0259_02 mahàrhàõi ca ratnàni rajataü kà¤canaü tathà 02,022.013d*0259_03 sahadevaü pratiùñhàpya svàdhãnaü ca girivraje 02,022.013d*0259_04 caturaïgabalaiþ sàrdhaü nirjagàma girivrajàt 02,022.014a yaþ sa sodaryavàn nàma dviyodhaþ kçùõasàrathiþ 02,022.014c abhyàsaghàtã saüdç÷yo durjayaþ sarvaràjabhiþ 02,022.015a bhãmàrjunàbhyàü yodhàbhyàm àsthitaþ kçùõasàrathiþ 02,022.015c ÷u÷ubhe rathavaryo 'sau durjayaþ sarvadhanvibhiþ 02,022.016a ÷akraviùõå hi saügràme ceratus tàrakàmaye 02,022.016c rathena tena taü kçùõa upàruhya yayau tadà 02,022.016d*0260_01 evam etau mahàbàhå tadà duùkarakàriõau 02,022.016d*0260_02 kçùõapraõãtau loke 'smin rathe ko draùñum arhati 02,022.016d*0260_03 ity avocan vrajantaü taü jaràsaüdhapuràlayàþ 02,022.016d*0260_04 vàsudevaü nara÷reùñhaü yuktaü vàtajavair hayaiþ 02,022.017a taptacàmãkaràbheõa kiïkiõãjàlamàlinà 02,022.017c meghanirghoùanàdena jaitreõàmitraghàtinà 02,022.018a yena ÷akro dànavànàü jaghàna navatãr nava 02,022.018c taü pràpya samahçùyanta rathaü te puruùarùabhàþ 02,022.019a tataþ kçùõaü mahàbàhuü bhràtçbhyàü sahitaü tadà 02,022.019c rathasthaü màgadhà dçùñvà samapadyanta vismitàþ 02,022.020a hayair divyaiþ samàyukto ratho vàyusamo jave 02,022.020c adhiùñhitaþ sa ÷u÷ubhe kçùõenàtãva bhàrata 02,022.021a asaïgã devavihitas tasmin rathavare dhvajaþ 02,022.021c yojanàd dadç÷e ÷rãmàn indràyudhasamaprabhaþ 02,022.022a cintayàm àsa kçùõo 'tha garutmantaü sa càbhyayàt 02,022.022c kùaõe tasmin sa tenàsãc caityayåpa ivocchritaþ 02,022.023a vyàditàsyair mahànàdaiþ saha bhåtair dhvajàlayaiþ 02,022.023c tasthau rathavare tasmin garutmàn pannagà÷anaþ 02,022.024a durnirãkùyo hi bhåtànàü tejasàbhyadhikaü babhau 02,022.024c àditya iva madhyàhne sahasrakiraõàvçtaþ 02,022.025a na sa sajjati vçkùeùu ÷astrai÷ càpi na riùyate 02,022.025c divyo dhvajavaro ràjan dç÷yate devamànuùaiþ 02,022.026a tam àsthàya rathaü divyaü parjanyasamanisvanam 02,022.026c niryayau puruùavyàghraþ pàõóavàbhyàü sahàcyutaþ 02,022.027a yaü lebhe vàsavàd ràjà vasus tasmàd bçhadrathaþ 02,022.027c bçhadrathàt krameõaiva pràpto bàrhadrathaü nçpam 02,022.028a sa niryayau mahàbàhuþ puõóarãkekùaõas tataþ 02,022.028c girivrajàd bahis tasthau same de÷e mahàya÷àþ 02,022.029a tatrainaü nàgaràþ sarve satkàreõàbhyayus tadà 02,022.029c bràhmaõapramukhà ràjan vidhidçùñena karmaõà 02,022.030a bandhanàd vipramuktà÷ ca ràjàno madhusådanam 02,022.030c påjayàm àsur åcu÷ ca sàntvapårvam idaü vacaþ 02,022.031a naitac citraü mahàbàho tvayi devakinandana 02,022.031c bhãmàrjunabalopete dharmasya paripàlanam 02,022.032a jaràsaüdhahrade ghore duþkhapaïke nimajjatàm 02,022.032c ràj¤àü samabhyuddharaõaü yad idaü kçtam adya te 02,022.033a viùõo samavasannànàü giridurge sudàruõe 02,022.033c diùñyà mokùàd ya÷o dãptam àptaü te puruùottama 02,022.034a kiü kurmaþ puruùavyàghra bravãhi puruùarùabha 02,022.034c kçtam ity eva taj j¤eyaü nçpair yady api duùkaram 02,022.035a tàn uvàca hçùãke÷aþ samà÷vàsya mahàmanàþ 02,022.035c yudhiùñhiro ràjasåyaü kratum àhartum icchati 02,022.036a tasya dharmapravçttasya pàrthivatvaü cikãrùataþ 02,022.036c sarvair bhavadbhir yaj¤àrthe sàhàyyaü dãyatàm iti 02,022.037a tataþ pratãtamanasas te nçpà bharatarùabha 02,022.037c tathety evàbruvan sarve pratijaj¤u÷ ca tàü giram 02,022.038a ratnabhàjaü ca dà÷àrhaü cakrus te pçthivã÷varàþ 02,022.038c kçcchràj jagràha govindas teùàü tadanukampayà 02,022.039a jaràsaüdhàtmaja÷ caiva sahadevo mahàrathaþ 02,022.039c niryayau sajanàmàtyaþ puraskçtya purohitam 02,022.040a sa nãcaiþ pra÷rito bhåtvà bahuratnapurogamaþ 02,022.040c sahadevo nçõàü devaü vàsudevam upasthitaþ 02,022.040d@009_0000 sahadevaþ 02,022.040d@009_0001 yat kçtaü puruùavyàghra mama pitrà janàrdana 02,022.040d@009_0002 tat te hçdi mahàbàho na kàryaü puruùottama 02,022.040d@009_0003 tvàü prapanno 'smi govinda prasàdaü kuru me prabho 02,022.040d@009_0004 pitur icchàmi saüskàraü kartuü devakinandana 02,022.040d@009_0005 tvatto 'bhyanuj¤àü saüpràpya bhãmasenàt tathàrjunàt 02,022.040d@009_0006 vai÷aüpàyanaþ 02,022.040d@009_0006 nirbhayo vicariùyàmi yathàkàmaü yathàsukham 02,022.040d@009_0007 evaü vij¤àpyamànasya sahadevasya màriùa 02,022.040d@009_0008 prahçùño devakãputraþ pàõóavau ca mahàrathau 02,022.040d@009_0009 kriyatàü saüskriyà ràjan pitus ta iti càbruvan 02,022.040d@009_0010 tac chrutvà vàsudevasya pàrthayo÷ ca màgadhaþ 02,022.040d@009_0011 pravi÷ya nagaraü tårõaü saha mantribhir apy uta 02,022.040d@009_0012 citàü candanakàùñhai÷ ca kàleyasaralais tathà 02,022.040d@009_0013 kàlàgurusugandhai÷ ca tailai÷ ca vividhair api 02,022.040d@009_0014 ghçtadhàràkùatai÷ caiva sumanobhi÷ ca màgadham 02,022.040d@009_0015 samantàd avakãryanta dahyantaü magadhàdhipam 02,022.040d@009_0016 udakaü tasya cakre 'tha sahadevaþ sahànujaþ 02,022.040d@009_0017 kçtvà pituþ svargagatiü niryayau yatra ke÷avaþ 02,022.040d@009_0018 pàõóavau ca mahàbhàgau bhãmasenàrjunàv ubhau 02,022.040d@009_0019 sa prahvaþ prà¤jalir bhåtvà vij¤àpayata màdhavam 02,022.040d@009_0020 ime ratnàni bhårãõi gojàvimahiùàdayaþ 02,022.040d@009_0021 hastino '÷và÷ ca govinda vàsàüsi vividhàni ca 02,022.040d@009_0022 dãyatàü dharmaràjàya yathà và manyate bhavàn 02,022.041a bhayàrtàya tatas tasmai kçùõo dattvàbhayaü tadà 02,022.041b*0261_01 àdade 'sya mahàrhàõi ratnàni puruùottamaþ 02,022.041b*0262_01 **** **** sahadevaü janàrdanaþ 02,022.041b*0262_02 magadhànàü mahãpàlaü 02,022.041c abhyaùi¤cata tatraiva jaràsaüdhàtmajaü tadà 02,022.042a gatvaikatvaü ca kçùõena pàrthàbhyàü caiva satkçtaþ 02,022.042c vive÷a ràjà matimàn punar bàrhadrathaü puram 02,022.042d*0263_01 abhiùikto mahàbàhur jàràsaüdhir mahàtmabhiþ 02,022.042d*0264_01 pàrthàbhyàü sahitaþ kçùõaþ sarvai÷ ca vasudhàdhipaiþ 02,022.042d*0264_02 yathàvayaþ samàgamya visasarja naràdhipàn 02,022.042d*0264_03 visçjya sarvàn nçpatãn ràjasåye mahàtmabhiþ 02,022.042d*0264_04 àgantavyaü bhavadbhis tu dharmaràjapriyepsubhiþ 02,022.042d*0264_05 evam uktvà màdhavena sarve te vasudhàdhipàþ 02,022.042d*0264_06 evam astv iti càpy uktvà sametàþ parayà mudà 02,022.042d*0264_07 bhãmàrjunahçùãke÷àþ prahçùñàþ prayayuþ saha 02,022.042d*0264_08 ratnàny àdàya bhårãõi jvalanto ripusådanàþ 02,022.043a kçùõas tu saha pàrthàbhyàü ÷riyà paramayà jvalan 02,022.043c ratnàny àdàya bhårãõi prayayau puùkarekùaõaþ 02,022.044a indraprastham upàgamya pàõóavàbhyàü sahàcyutaþ 02,022.044c sametya dharmaràjànaü prãyamàõo 'bhyabhàùata 02,022.045a diùñyà bhãmena balavठjaràsaüdho nipàtitaþ 02,022.045c ràjàno mokùità÷ ceme bandhanàn nçpasattama 02,022.046a diùñyà ku÷alinau cemau bhãmasenadhanaüjayau 02,022.046c punaþ svanagaraü pràptàv akùatàv iti bhàrata 02,022.047a tato yudhiùñhiraþ kçùõaü påjayitvà yathàrhataþ 02,022.047c bhãmasenàrjunau caiva prahçùñaþ pariùasvaje 02,022.048a tataþ kùãõe jaràsaüdhe bhràtçbhyàü vihitaü jayam 02,022.048c ajàta÷atrur àsàdya mumude bhràtçbhiþ saha 02,022.048d@010_0001 hçùña÷ ca dharmaràó vàkyaü janàrdanam abhàùata 02,022.048d@010_0002 tvàü pràpya puruùavyàghra bhãmasenena pàtitaþ 02,022.048d@010_0003 màgadho 'sau balonmatto jaràsaüdhaþ pratàpavàn 02,022.048d@010_0004 ràjasåyaü kratu÷reùñhaü pràpsyàmi vigatajvaraþ 02,022.048d@010_0005 tvadbuddhibalam à÷ritya yàgàrho 'smi janàrdana 02,022.048d@010_0006 pãtaü pçthivyàü kruddhena ya÷as te puruùottama 02,022.048d@010_0007 jaràsaüdhavadhenaiva pràptàs te vipulàþ ÷riyaþ 02,022.048d@010_0008 evaü saübhàùya kaunteyaþ pràdàd rathavaraü prabho 02,022.048d@010_0009 pratigçhya tu govindo jaràsaüdhasya taü ratham 02,022.048d@010_0010 prahçùñas tasya mumude phalgunena janàrdanaþ 02,022.048d@010_0011 prãtimàn abhavad ràjan dharmaràjapuraskçtaþ 02,022.049a yathàvayaþ samàgamya ràjabhis tai÷ ca pàõóavaþ 02,022.049c satkçtya påjayitvà ca visasarja naràdhipàn 02,022.050a yudhiùñhiràbhyanuj¤àtàs te nçpà hçùñamànasàþ 02,022.050c jagmuþ svade÷àüs tvarità yànair uccàvacais tataþ 02,022.051a evaü puruùa÷àrdålo mahàbuddhir janàrdanaþ 02,022.051c pàõóavair ghàtayàm àsa jaràsaüdham ariü tadà 02,022.052a ghàtayitvà jaràsaüdhaü buddhipårvam ariüdamaþ 02,022.052c dharmaràjam anuj¤àpya pçthàü kçùõàü ca bhàrata 02,022.053a subhadràü bhãmasenaü ca phalgunaü yamajau tathà 02,022.053c dhaumyam àmantrayitvà ca prayayau svàü purãü prati 02,022.053d*0265_01 pàõóavair anudhàvadbhir yudhiùñhirapurogamaiþ 02,022.053d*0265_02 harùeõa mahatà yuktaþ pràpya cànuttamaü ya÷aþ 02,022.053d*0265_03 jagàma hçùñaþ kçùõas tu punar dvàravatãü purãm 02,022.054a tenaiva rathamukhyena taruõàdityavarcasà 02,022.054c dharmaràjavisçùñena divyenànàdayan di÷aþ 02,022.055a tato yudhiùñhiramukhàþ pàõóavà bharatarùabha 02,022.055c pradakùiõam akurvanta kçùõam akliùñakàriõam 02,022.056a tato gate bhagavati kçùõe devakinandane 02,022.056c jayaü labdhvà suvipulaü ràj¤àm abhayadàs tadà 02,022.057a saüvardhitaujaso bhåyaþ karmaõà tena bhàrata 02,022.057c draupadyàþ pàõóavà ràjan paràü prãtim avardhayan 02,022.058a tasmin kàle tu yad yuktaü dharmakàmàrthasaühitam 02,022.058c tad ràjà dharmata÷ cakre ràjyapàlanakãrtimàn 02,023.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,023.001a pàrthaþ pràpya dhanuþ÷reùñham akùayyau ca maheùudhã 02,023.001c rathaü dhvajaü sabhàü caiva yudhiùñhiram abhàùata 02,023.001d*0266_01 çùes tad vacanaü cintya ni÷a÷vàsa yudhiùñhiraþ 02,023.001d*0266_02 dharmaü dharmabhçtàü ÷reùñhaþ kartum icchan paraütapaþ 02,023.001d*0266_03 tasyeïgitaj¤o bãbhatsuþ sarva÷astrabhçtàü varaþ 02,023.001d*0266_04 saüvivartayiùuþ kàmaü pàvakàt pàka÷àsaniþ 02,023.002a dhanur astraü ÷arà vãryaü pakùo bhåmir ya÷o balam 02,023.002c pràptam etan mayà ràjan duùpràpaü yad abhãpsitam 02,023.002d@011_0001 etac chrutvà kuru÷reùñho dharmaràjaþ sahànujaþ 02,023.002d@011_0002 prahçùño mantribhi÷ caiva vyàsadhaumyàdibhiþ saha 02,023.002d@011_0003 tato vyàso mahàbuddhir uvàcedaü vaco 'rjunam 02,023.002d@011_0004 sàdhu sàdhv iti kaunteya diùñyà te buddhir ãdç÷ã 02,023.002d@011_0005 pçthivãm akhilàü jetum eko vyavasito bhavàn 02,023.002d@011_0006 dhanyaþ pàõóur mahãpàlo yasya putras tvam ãdç÷aþ 02,023.002d@011_0007 sarvaü pràpsyati ràjendro dharmaputro yudhiùñhiraþ 02,023.002d@011_0008 tvadvãryeõa sa dharmàtmà sàrvabhaumatvam eùyati 02,023.002d@011_0009 tvadbàhubalam à÷ritya ràjasåyam avàpsyati 02,023.002d@011_0010 sunayàd vàsudevasya bhãmàrjunabalena ca 02,023.002d@011_0011 yamayo÷ caiva vãryeõa sarvaü pràpsyati dharmaràñ 02,023.002d@011_0012 tasmàd di÷aü devaguptàm udãcãü gaccha phalguna 02,023.002d@011_0013 ÷akto bhavàn surठjitvà ratnàny àhartum ojasà 02,023.002d@011_0014 pràcãü bhãmo bala÷làghã prayàtu bharatarùabha 02,023.002d@011_0015 yàmyàü tatra di÷aü yàtu sahadevo mahàrathaþ 02,023.002d@011_0016 pratãcãü nakulo gantà varuõenàbhipàlitàm 02,023.002d@011_0017 eùà me naiùñhikã buddhiþ kriyatàü bharatarùabhàþ 02,023.002d@011_0018 ÷rutvà vyàsavaco hçùñàs tam åcuþ pàõóunandanàþ 02,023.002d@011_0019 evam astu muni÷reùñha yathàj¤àpayasi prabho 02,023.002d@011_0020 te 'py anuj¤àpya ràjànaü sainyena mahatà vçtàþ 02,023.003a tatra kçtyam ahaü manye ko÷asyàsya vivardhanam 02,023.003c karam àhàrayiùyàmi ràj¤aþ sarvàn nçpottama 02,023.004a vijayàya prayàsyàmi di÷aü dhanadarakùitàm 02,023.004b*0267_01 sarve vàyupravegà÷ ca sarvàlaükàrabhåùitàþ 02,023.004c tithàv atha muhårte ca nakùatre ca tathà ÷ive 02,023.005a dhanaüjayavacaþ ÷rutvà dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,023.005c snigdhagambhãranàdinyà taü girà pratyabhàùata 02,023.006a svasti vàcyàrhato vipràn prayàhi bharatarùabha 02,023.006c durhçdàm apraharùàya suhçdàü nandanàya ca 02,023.006e vijayas te dhruvaü pàrtha priyaü kàmam avàpnuhi 02,023.007a ity uktaþ prayayau pàrthaþ sainyena mahatà vçtaþ 02,023.007c agnidattena divyena rathenàdbhutakarmaõà 02,023.008a tathaiva bhãmaseno 'pi yamau ca puruùarùabhau 02,023.008c sasainyàþ prayayuþ sarve dharmaràjàbhipåjitàþ 02,023.009a di÷aü dhanapater iùñàm ajayat pàka÷àsaniþ 02,023.009c bhãmasenas tathà pràcãü sahadevas tu dakùiõàm 02,023.010a pratãcãü nakulo ràjan di÷aü vyajayad astravit 02,023.010c khàõóavaprastham adhyàste dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,023.010d*0268_01 àsãt paramayà lakùmyà suhçdgaõavçtaþ prabhuþ 02,023.011 janamejaya uvàca 02,023.011a di÷àm abhijayaü brahman vistareõànukãrtaya 02,023.011c na hi tçpyàmi pårveùàü ÷çõvàna÷ caritaü mahat 02,023.012 vai÷aüpàyana uvàca 02,023.012a dhanaüjayasya vakùyàmi vijayaü pårvam eva te 02,023.012c yaugapadyena pàrthair hi vijiteyaü vasuüdharà 02,023.012d*0269_01 avàpya ràjà ràjyàrdhaü kuntãputro yudhiùñhiraþ 02,023.012d*0269_02 mahattve ràja÷abdasya mana÷ cakre mahàmanàþ 02,023.012d*0269_03 tadà kùatraü viditvàsya pçthivãvijayaü prati 02,023.012d*0269_04 amarùàt pàrthivendràs te taü sameyur yuyutsavaþ 02,023.012d*0269_05 tat sametya bhuvaþ kùatraü rathanàgà÷vapattimat 02,023.012d*0269_06 abhyayàt pàrthivaü jiùõuü moghãkartuü janàdhipa 02,023.012d*0269_07 tat pàrthaþ pàrthivaü kùatraü yuyutsuþ paramàhave 02,023.012d*0269_08 pratyudyayau mahàbàhus tarasà pàka÷àsaniþ 02,023.012d*0269_09 tad bhagnaü pàrthivaü kùatraü pàrthenàkliùñakarmaõà 02,023.012d*0269_10 vàyuneva ghanànãkaü moghãbhåtaü yayau di÷aþ 02,023.012d*0269_11 taj jitvà pàrthivaü kùatraü samare paravãrahà 02,023.012d*0269_12 yayau tadà va÷e kartum udãcãü pàõóunandanaþ 02,023.013a pårvaü kuõindaviùaye va÷e cakre mahãpatãn 02,023.013c dhanaüjayo mahàbàhur nàtitãvreõa karmaõà 02,023.013d*0270_01 tenaiva sahitaþ pràyàj jiùõuþ sàlvapuraü prati 02,023.013d*0270_02 sa sàlvapuram àsàdya sàlvaràjaü dhanaüjayaþ 02,023.013d*0270_03 vikrameõogradhanvànaü va÷e cakre mahàmanàþ 02,023.013d*0270_04 taü pàrthaþ sahasà jitvà dyumatsenaü dhane÷varam 02,023.013d*0270_05 kçtvànusainikaü pràyàt kañade÷am ariüdamaþ 02,023.013d*0270_06 tatra pàpajitaü jiùõuþ sunàbhaü vasudhàdhipam 02,023.013d*0270_07 vikrameõa va÷e kçtvà kçtavàn anusainikam 02,023.014a ànartàn kàlakåñàü÷ ca kuõindàü÷ ca vijitya saþ 02,023.014c sumaõóalaü pàpajitaü kçtavàn anusainikam 02,023.015a sa tena sahito ràjan savyasàcã paraütapaþ 02,023.015c vijigye sakalaü dvãpaü prativindhyaü ca pàrthivam 02,023.016a sakaladvãpavàsàü÷ ca saptadvãpe ca ye nçpàþ 02,023.016b*0271_01 tàn sarvàn ajayat pàrtho dharmaràjapriyepsayà 02,023.016c arjunasya ca sainyànàü vigrahas tumulo 'bhavat 02,023.017a sa tàn api maheùvàso vijitya bharatarùabha 02,023.017c tair eva sahitaþ sarvaiþ pràgjyotiùam upàdravat 02,023.018a tatra ràjà mahàn àsãd bhagadatto vi÷àü pate 02,023.018c tenàsãt sumahad yuddhaü pàõóavasya mahàtmanaþ 02,023.019a sa kiràtai÷ ca cãnai÷ ca vçtaþ pràgjyotiùo 'bhavat 02,023.019c anyai÷ ca bahubhir yodhaiþ sàgarànåpavàsibhiþ 02,023.020a tataþ sa divasàn aùñau yodhayitvà dhanaüjayam 02,023.020b*0272_01 caturaïgabalaiþ sàrdhaü bhagadattaþ paràjitaþ 02,023.020b*0272_02 pàrthasàyakanunnas tu vihvalàïgo bhç÷àturaþ 02,023.020c prahasann abravãd ràjà saügràme vigataklamaþ 02,023.021a upapannaü mahàbàho tvayi pàõóavanandana 02,023.021c pàka÷àsanadàyàde vãryam àhava÷obhini 02,023.022a ahaü sakhà surendrasya ÷akràd anavamo raõe 02,023.022c na ca ÷aknomi te tàta sthàtuü pramukhato yudhi 02,023.023a kim ãpsitaü pàõóaveya bråhi kiü karavàõi te 02,023.023c yad vakùyasi mahàbàho tat kariùyàmi putraka 02,023.024 arjuna uvàca 02,023.024a kuråõàm çùabho ràjà dharmaputro yudhiùñhiraþ 02,023.024b*0273_01 dharmaj¤aþ satyasaüdha÷ ca yajvà vipuladakùiõaþ 02,023.024c tasya pàrthivatàm ãpse karas tasmai pradãyatàm 02,023.025a bhavàn pitçsakhà caiva prãyamàõo mayàpi ca 02,023.025c tato nàj¤àpayàmi tvàü prãtipårvaü pradãyatàm 02,023.026 bhagadatta uvàca 02,023.026a kuntãmàtar yathà me tvaü tathà ràjà yudhiùñhiraþ 02,023.026b*0274_01 sa tatra satkçtas tena màsam uùya dhanaüjayaþ 02,023.026b*0274_02 udakpràcyàü vinirjitya pràyàd ràmagiriü prati 02,023.026b*0274_03 tato ràmagiriü jitvà tathà bhuvanaparvatam 02,023.026b*0274_04 anyàn api va÷e cakre tarasà pàka÷àsaniþ 02,023.026c sarvam etat kariùyàmi kiü cànyat karavàõi te 02,024.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,024.001a taü vijitya mahàbàhuþ kuntãputro dhanaüjayaþ 02,024.001c prayayàv uttaràü tasmàd di÷aü dhanadapàlitàm 02,024.001d*0275_01 evam uktaþ pratyuvàca bhagadattaü dhanaüjayaþ 02,024.001d*0275_02 anenaiva kçtaü sarvaü bhaviùyaty anujànatà 02,024.002a antargiriü ca kaunteyas tathaiva ca bahirgirim 02,024.002c tathoparigiriü caiva vijigye puruùarùabhaþ 02,024.003a vijitya parvatàn sarvàn ye ca tatra naràdhipàþ 02,024.003c tàn va÷e sthàpayitvà sa ratnàny àdàya sarva÷aþ 02,024.004a tair eva sahitaþ sarvair anurajya ca tàn nçpàn 02,024.004c kulåtavàsinaü ràjan bçhantam upajagmivàn 02,024.005a mçdaïgavaranàdena rathanemisvanena ca 02,024.005c hastinàü ca ninàdena kampayan vasudhàm imàm 02,024.006a tato bçhantas taruõo balena caturaïgiõà 02,024.006c niùkramya nagaràt tasmàd yodhayàm àsa pàõóavam 02,024.007a sumahàn saünipàto 'bhåd dhanaüjayabçhantayoþ 02,024.007c na ÷a÷àka bçhantas tu soóhuü pàõóavavikramam 02,024.008a so 'viùahyatamaü j¤àtvà kaunteyaü parvate÷varaþ 02,024.008c upàvartata durmedhà ratnàny àdàya sarva÷aþ 02,024.008d*0276_01 upacàracchalenàsau pradadau saücitàn vasån 02,024.008d*0276_02 arbudaü ku¤jaràõàü ca nyarbudaü vàjinàü tathà 02,024.008d*0276_03 tatas tenaiva sahitaþ kaulåtena dhanaüjayaþ 02,024.009a sa tad ràjyam avasthàpya kulåtasahito yayau 02,024.009c senàbindum atho ràjan ràjyàd à÷u samàkùipat 02,024.010a modàpuraü vàmadevaü sudàmànaü susaükulam 02,024.010c kulåtàn uttaràü÷ caiva tàü÷ ca ràj¤aþ samànayat 02,024.011a tatrasthaþ puruùair eva dharmaràjasya ÷àsanàt 02,024.011c vyajayad dhanaüjayo ràjan de÷àn pa¤ca pramàõataþ 02,024.012a sa divaþprastham àsàdya senàbindoþ puraü mahat 02,024.012c balena caturaïgeõa nive÷am akarot prabhuþ 02,024.013a sa taiþ parivçtaþ sarvair viùvaga÷vaü naràdhipam 02,024.013c abhyagacchan mahàtejàþ pauravaü puruùarùabhaþ 02,024.014a vijitya càhave ÷åràn pàrvatãyàn mahàrathàn 02,024.014c dhvajinyà vyajayad ràjan puraü pauravarakùitam 02,024.014d*0277_01 mahatà tatra sainyena pramathyat kurunandanaþ 02,024.014d*0277_02 urasàvalinaü caiva romàõaü ca raõe 'kùipat 02,024.015a pauravaü tu vinirjitya dasyån parvatavàsinaþ 02,024.015a*0278_01 **** **** senàbinduü ca tatpure 02,024.015a*0278_02 nyadhàpayad ameyàtmà 02,024.015c gaõàn utsavasaüketàn ajayat sapta pàõóavaþ 02,024.016a tataþ kà÷mãrakàn vãràn kùatriyàn kùatriyarùabhaþ 02,024.016c vyajayal lohitaü caiva maõóalair da÷abhiþ saha 02,024.017a tatas trigartàn kaunteyo dàrvàn kokanadà÷ ca ye 02,024.017c kùatriyà bahavo ràjann upàvartanta sarva÷aþ 02,024.018a abhisàrãü tato ramyàü vijigye kurunandanaþ 02,024.018c ura÷àvàsinaü caiva rocamànaü raõe 'jayat 02,024.019a tataþ siühapuraü ramyaü citràyudhasurakùitam 02,024.019c pràmathad balam àsthàya pàka÷àsanir àhave 02,024.020a tataþ suhmàü÷ ca colàü÷ ca kirãñã pàõóavarùabhaþ 02,024.020c sahitaþ sarvasainyena pràmathat kurunandanaþ 02,024.021a tataþ paramavikrànto bàhlãkàn kurunandanaþ 02,024.021c mahatà parimardena va÷e cakre duràsadàn 02,024.022a gçhãtvà tu balaü sàraü phalgu cotsçjya pàõóavaþ 02,024.022c daradàn saha kàmbojair ajayat pàka÷àsaniþ 02,024.022d*0279_01 yavanàü÷ ca mahàràja ÷akàü÷ ca vyajayad yudhi 02,024.022d*0279_02 kiràtàn sabhayàn kharvàn khalàn kàcàn bahuvçtàn 02,024.022d*0279_03 nãràn utpàsikàü÷ caiva mlecchàü÷ cànyàn sahasra÷aþ 02,024.022d*0279_04 tàn sarvàn ajayat pàrtho dharmaràjapriyepsayà 02,024.023a pràguttaràü di÷aü ye ca vasanty à÷ritya dasyavaþ 02,024.023c nivasanti vane ye ca tàn sarvàn ajayat prabhuþ 02,024.024a lohàn paramakàmbojàn çùikàn uttaràn api 02,024.024c sahitàüs tàn mahàràja vyajayat pàka÷àsaniþ 02,024.025a çùikeùu tu saügràmo babhåvàtibhayaükaraþ 02,024.025c tàrakàmayasaükà÷aþ paramarùikapàrthayoþ 02,024.026a sa vijitya tato ràjann çùikàn raõamårdhani 02,024.026c ÷ukodarasamaprakhyàn hayàn aùñau samànayat 02,024.026e mayårasadç÷àn anyàn ubhayàn eva càparàn 02,024.026f*0280_01 javanàn à÷ugàü÷ caiva karàrthaü samupànayat 02,024.026f*0281_01 tataþ sa jitvà bãbhatsur bhàrataü varùakaü tadà 02,024.026f*0281_02 janamejayaþ 02,024.026f*0281_02 anyàn vai divyavarùàü÷ ca jitavàn kulaparvatàn 02,024.026f*0281_03 kathaü sa jitavàn pàrtho divyàn varùàn saparvatàn 02,024.026f*0281_04 ànupårvyàc ca me ÷aüsa nàmabhiþ saha vai dvija 02,024.026f*0281_04 vai÷aüpàyanaþ 02,024.026f*0281_05 sa jitvà bhàrataü varùaü balàd ràjà dhanaüjayaþ 02,024.026f*0281_06 dasyåü÷ càpy ajayat sarvàn kukùau himavato balàt 02,024.027a sa vinirjitya saügràme himavantaü saniùkuñam 02,024.027c ÷vetaparvatam àsàdya nyavasat puruùarùabhaþ 02,025.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,025.001a sa ÷vetaparvataü vãraþ samatikramya bhàrata 02,025.001c de÷aü kiüpuruùàvàsaü drumaputreõa rakùitam 02,025.002a mahatà saünipàtena kùatriyàntakareõa ha 02,025.002c vyajayat pàõóava÷reùñhaþ kare caiva nyave÷ayat 02,025.003a taü jitvà hàñakaü nàma de÷aü guhyakarakùitam 02,025.003c pàka÷àsanir avyagraþ sahasainyaþ samàsadat 02,025.004a tàüs tu sàntvena nirjitya mànasaü sara uttamam 02,025.004c çùikulyà÷ ca tàþ sarvà dadar÷a kurunandanaþ 02,025.005a saro mànasam àsàdya hàñakàn abhitaþ prabhuþ 02,025.005c gandharvarakùitaü de÷aü vyajayat pàõóavas tataþ 02,025.006a tatra tittirikalmàùàn maõóåkàkùàn hayottamàn 02,025.006c lebhe sa karam atyantaü gandharvanagaràt tadà 02,025.006d@012_0001 hemakåñam athàsàdya nyavi÷at phalgunas tadà 02,025.006d@012_0002 taü hemakåñaü ràjendra samatikramya pàõóavaþ 02,025.006d@012_0003 harivarùaü vive÷àtha sainyena mahatà vçtaþ 02,025.006d@012_0004 tatra pàrtho dadar÷àtha bahåü÷ caiva manoramàn 02,025.006d@012_0005 nagaràü÷ ca vanàü÷ caiva nadã÷ ca vimalodakàþ 02,025.006d@012_0006 puruùàn devakalpàü÷ ca nàrã÷ ca priyadar÷anàþ 02,025.006d@012_0007 tàn sarvàüs tatra dçùñvàtha mudà yukto dhanaüjayaþ 02,025.006d@012_0008 va÷e cakre ca ratnàni lebhe ca subahåni ca 02,025.006d@012_0009 tato niùadham àsàdya giristhàn ajayat prabhuþ 02,025.006d@012_0010 atha ràjann atikramya niùadhaü ÷ailam àyatam 02,025.006d@012_0011 vive÷a madhyamaü varùaü pàrtho divyam ilàvçtam 02,025.006d@012_0012 tatra devopamàn divyàn puruùàn devadar÷anàn 02,025.006d@012_0013 adçùñapårvàn subhagàn sa dadar÷a dhanaüjayaþ 02,025.006d@012_0014 sadanàni ca ÷ubhràõi nàrã÷ càpsarasaünibhàþ 02,025.006d@012_0015 dçùñvà tàn ajayad ramyàn sa tai÷ ca dadç÷e tadà 02,025.006d@012_0016 jitvà ca tàn mahàbhàgàn kare ca vinive÷ya saþ 02,025.006d@012_0017 ratnàny àdàya divyàni bhåùaõair vasanaiþ saha 02,025.006d@012_0018 udãcãm atha ràjendra yayau pàrtho mudànvitaþ 02,025.006d@012_0019 sa dadar÷a tato meruü ÷ikharàõàü prabhuü mahat 02,025.006d@012_0020 taü kà¤canamayaü divyaü caturvarõaü duràsadam 02,025.006d@012_0021 àyataü ÷atasàhasraü yojanànàü tu susthitam 02,025.006d@012_0022 jvalantam acalaü meruü tejorà÷im anuttamam 02,025.006d@012_0023 àkùipantaü prabhàü bhànoþ sva÷çïgaiþ kà¤canojjvalaiþ 02,025.006d@012_0024 kà¤canàbharaõaü divyaü devagandharvasevitam 02,025.006d@012_0025 nityapuùpaphalopetaü siddhacàraõasevitam 02,025.006d@012_0026 aprameyam anàdhçùyam adharmabahulair janaiþ 02,025.006d@012_0027 vyàlair àcaritaü ghorair divyauùadhividãpitam 02,025.006d@012_0028 svargam àvçtya tiùñhantam ucchrayeõa mahàgirim 02,025.006d@012_0029 agamyaü manasàpy anyair nadãvçkùasamanvitam 02,025.006d@012_0030 nànàvihagasaüghai÷ ca nàditaü sumanoharaiþ 02,025.006d@012_0031 taü dçùñvà phalguno meruü prãtimàn abhavat tadà 02,025.006d@012_0032 meror ilàvçtaü varùaü sarvataþ parimaõóalam 02,025.006d@012_0033 meros tu dakùiõe pàr÷ve jambår nàma vanaspatiþ 02,025.006d@012_0034 nityapuùpaphalopetaþ siddhacàraõasevitaþ 02,025.006d@012_0035 àsvargam ucchrità ràjaüs tasya ÷àkhà vanaspateþ 02,025.006d@012_0036 yasya nàmnà tv idaü dvãpaü jambådvãpam iti ÷rutam 02,025.006d@012_0037 tàü ca jambåü dadar÷àtha savyasàcã paraütapaþ 02,025.006d@012_0038 tau dçùñvàpratimau loke jambåü meruü ca saüsthitau 02,025.006d@012_0039 prãtimàn abhavad ràjan sarvataþ sa vilokayan 02,025.006d@012_0040 tatra lebhe tato jiùõuþ siddhair divyai÷ ca càraõaiþ 02,025.006d@012_0041 ratnàni bahusàhasraü vastràõy àbharaõàni ca 02,025.006d@012_0042 anyàni ca mahàrhàõi tatra labdhvàrjunas tadà 02,025.006d@012_0043 àmantrayitvà tàn sarvàn yaj¤am uddi÷ya vai guroþ 02,025.006d@012_0044 athàdàya bahån ratnàn gamanàyopacakrame 02,025.006d@012_0045 meruü pradakùiõaü kçtvà parvatapravaraü prabhuþ 02,025.006d@012_0046 yayau jambånadãtãre nadãü ÷reùñhàü vilokayan 02,025.006d@012_0047 sa tàü manoramàü divyàü jambåsvàdurasàvahàm 02,025.006d@012_0048 haimapakùigaõair juùñàü sauvarõajalajàkulàm 02,025.006d@012_0049 haimapaïkàü haimajalàü ÷ubhàü sauvarõavàlukàm 02,025.006d@012_0050 kva cit sauvarõapadmai÷ ca saükulàü haimapuùpakaiþ 02,025.006d@012_0051 kva cit supuùpitaiþ kãrõàü suvarõakumudotpalaiþ 02,025.006d@012_0052 kva cit tãraruhaiþ kãrõàü haimavçkùaiþ supuùpitaiþ 02,025.006d@012_0053 tãrthai÷ ca rukmasopànaiþ sarvataþ saükulàü ÷ubhàm 02,025.006d@012_0054 vimalair maõijàlai÷ ca nçttagãtaravair yutàm 02,025.006d@012_0055 dãptair hemavitàna÷ ca samantàc chobhitàü ÷ubhàm 02,025.006d@012_0056 tathàvidhàü nadãü dçùñvà pàrthas tàü pra÷a÷aüsa ha 02,025.006d@012_0057 adçùñapårvàü ràjendra dçùñvà harùam avàpa ca 02,025.006d@012_0058 dar÷anãyàn nadãtãre puruùàn sumanoharàn 02,025.006d@012_0059 tàn nadãsalilàhàràn sadàràn amaropamàn 02,025.006d@012_0060 nityaü sukhamudà yuktàn sarvàlaükàra÷obhitàn 02,025.006d@012_0061 tebhyo bahåni ratnàni tadà lebhe dhanaüjayaþ 02,025.006d@012_0062 divyajàmbånadaü haimaü bhåùaõàni ca pe÷alam 02,025.006d@012_0063 labdhvà tàn durlabhàn pàrthaþ pratãcãü prayayau di÷am 02,025.006d@012_0064 nàgànàü rakùitaü de÷am ajayac càrjunas tataþ 02,025.006d@012_0065 tato gatvà mahàràja vàruõãü pàka÷àsaniþ 02,025.006d@012_0066 gandhamàdanam àsàdya tatrasthàn ajayat prabhuþ 02,025.006d@012_0067 taü gandhamàdanaü ràjann atikramya tato 'rjunaþ 02,025.006d@012_0068 ketumàlaü vive÷àtha varùaü ratnasamanvitam 02,025.006d@012_0069 sevitaü devakalpai÷ ca nàrãbhiþ priyadar÷anaiþ 02,025.006d@012_0070 taü jitvà càrjuno ràjan kare ca vinive÷ya ca 02,025.006d@012_0071 àhçtya tatra ratnàni durlabhàni tathàrjunaþ 02,025.006d@012_0072 puna÷ ca parivçtyàtha madhyaü de÷am ilàvçtam 02,025.006d@012_0073 gatvà pràcãü di÷aü ràjan savyasàcã paraütapaþ 02,025.006d@012_0074 merumandarayor madhye ÷ailodàm abhito nadãm 02,025.006d@012_0075 ye te kãcakaveõånàü chàyàü ramyàm upàsate 02,025.006d@012_0076 khaùठjhaùàü÷ ca nadyotàn praghasàn dãrghaveõikàn 02,025.006d@012_0077 pa÷upàü÷ ca kuõindàü÷ ca ñaïkaõàn parañaïkaõàn 02,025.006d@012_0078 etàn samastठjitvà ca kare ca vinive÷ya ca 02,025.006d@012_0079 ratnàny àdàya sarvebhyo màlyavantaü tato yayau 02,025.006d@012_0080 taü màlyavantaü ÷ailendraü samatikramya pàõóavaþ 02,025.006d@012_0081 bhadrà÷vaü pravive÷àtha varùaü svargopamaü ÷ubham 02,025.006d@012_0082 tatràmaropamàn ramyàn puruùàn sukhasaüyutàn 02,025.006d@012_0083 jitvà tàn svava÷e kçtvà kare ca vinive÷ya ca 02,025.006d@012_0084 àhçtya sarvaratnàni asaükhyàni tatas tataþ 02,025.006d@012_0085 nãlaü nàma giriü gatvà tatrasthàn ajayat prabhuþ 02,025.006d@012_0086 tato jiùõur atikramya parvataü nãlam àyatam 02,025.006d@012_0087 vive÷a ramyakaü varùaü saükãrõaü mithunaiþ ÷ubhaiþ 02,025.006d@012_0088 taü de÷am atha jitvà sa kare ca vinive÷ya ca 02,025.006d@012_0089 ajayac càpi bãbhatsur de÷aü guhyakarakùitam 02,025.006d@012_0090 tatra lebhe ca ràjendra sauvarõàn mçgapakùiõaþ 02,025.006d@012_0091 agçhõad yaj¤abhåtyarthaü ramaõãyàn manoramàn 02,025.006d@012_0092 anyàni labdhvà ratnàni pàõóavo 'tha mahàbalaþ 02,025.006d@012_0093 gandharvarakùitaü de÷am ajayat sagaõaü tadà 02,025.006d@012_0094 tatra ratnàni divyàni labdhvà ràjann athàrjunaþ 02,025.006d@012_0095 ÷vetaparvatam àsàdya jitvà parvatavàsinaþ 02,025.006d@012_0096 sa ÷vetaü parvataü ràjan samatikramya pàõóavaþ 02,025.006d@012_0097 varùaü hiraõyakaü nàma vive÷àtha mahãpate 02,025.006d@012_0098 sa tu de÷eùu ramyeùu gantuü tatropacakrame 02,025.006d@012_0099 madhye pràsàdavçndeùu nakùatràõàü ÷a÷ã yathà 02,025.006d@012_0100 mahàpatheùu ràjendra sarvato yàntam arjunam 02,025.006d@012_0101 pràsàdavara÷çïgasthàþ parayà vãrya÷obhayà 02,025.006d@012_0102 dadç÷us tàþ striyaþ sarvàþ pàrtham àtmaya÷askaram 02,025.006d@012_0103 taü kalàpadharaü ÷åraü sarathaü sànugaü prabhum 02,025.006d@012_0104 savarmaü sakirãñaü vai saünaddhaü saparicchadam 02,025.006d@012_0105 sukumàraü mahàsattvaü tejorà÷im anuttamam 02,025.006d@012_0106 ÷akropamam amitraghnaü paravàraõavàraõam 02,025.006d@012_0107 pa÷yantaþ strãgaõàs tatra ÷aktipàõiü sma menire 02,025.006d@012_0108 ayaü sa puruùavyàghro raõe 'dbhutaparàkramaþ 02,025.006d@012_0109 asya bàhubalaü pràpya na bhavanty asuhçdgaõàþ 02,025.006d@012_0110 iti vàco bruvantyas tàþ striyaþ premõà dhanaüjayam 02,025.006d@012_0111 tuùñuvuþ puùpavçùñiü ca sasçjus tasya mårdhani 02,025.006d@012_0112 dçùñvà te tu mudà yuktàþ kautåhalasamanvitàþ 02,025.006d@012_0113 ratnair vibhåùaõai÷ caiva abhyavarùanta pàõóavam 02,025.006d@012_0114 atha jitvà samastàüs tàn kare ca vinive÷ya ca 02,025.006d@012_0115 maõihemapravàlàni vastràõy àbharaõàni ca 02,025.006d@012_0116 vai÷aüpàyanaþ 02,025.006d@012_0116 etàni labdhvà pàrtho 'pi ÷çïgavantaü giriü yayau 02,025.006d@012_0117 ÷çïgavantaü ca kaunteyaþ samatikramya phalgunaþ 02,025.007a uttaraü harivarùaü tu samàsàdya sa pàõóavaþ 02,025.007b*0282_01 vidyàdharagaõàü÷ caiva yakùendràü÷ ca vinirjayan 02,025.007b*0282_02 tatra lebhe mahàtmà vai vàso divyam anuttamam 02,025.007b*0282_03 kiünaradrumapatràü÷ ca tatra kçùõàjinàn bahån 02,025.007b*0282_04 yàj¤ãyàüs tàüs tadà divyàüs tatra lebhe dhanaüjayaþ 02,025.007c iyeùa jetuü taü de÷aü pàka÷àsananandanaþ 02,025.008a tata enaü mahàkàyà mahàvãryà mahàbalàþ 02,025.008c dvàrapàlàþ samàsàdya hçùñà vacanam abruvan 02,025.009a pàrtha nedaü tvayà ÷akyaü puraü jetuü kathaü cana 02,025.009c upàvartasva kalyàõa paryàptam idam acyuta 02,025.010a idaü puraü yaþ pravi÷ed dhruvaü sa na bhaven naraþ 02,025.010c prãyàmahe tvayà vãra paryàpto vijayas tava 02,025.011a na càpi kiü cij jetavyam arjunàtra pradç÷yate 02,025.011c uttaràþ kuravo hy ete nàtra yuddhaü pravartate 02,025.012a praviùña÷ càpi kaunteya neha drakùyasi kiü cana 02,025.012c na hi mànuùadehena ÷akyam atràbhivãkùitum 02,025.013a atheha puruùavyàghra kiü cid anyac cikãrùasi 02,025.013c tad bravãhi kariùyàmo vacanàt tava bhàrata 02,025.014a tatas tàn abravãd ràjann arjunaþ pàka÷àsaniþ 02,025.014c pàrthivatvaü cikãrùàmi dharmaràjasya dhãmataþ 02,025.014d*0283_01 kçùõasya ÷àsanàc caiva pàrthivatvaü cikãrùati 02,025.015a na pravekùyàmi vo de÷aü bàdhyatvaü yadi mànuùaiþ 02,025.015c yudhiùñhiràya yat kiü cit karavan naþ pradãyatàm 02,025.015d*0284_01 no cet kçùõena sahito yodhayiùyàmi pàlakàþ 02,025.016a tato divyàni vastràõi divyàny àbharaõàni ca 02,025.016c mokàjinàni divyàni tasmai te pradaduþ karam 02,025.017a evaü sa puruùavyàghro vijigye di÷am uttaràm 02,025.017b*0285_01 sudar÷anadvãpam idaü kàrtsnyena bharatarùabhaþ 02,025.017c saügràmàn subahån kçtvà kùatriyair dasyubhis tathà 02,025.018a sa vinirjitya ràj¤as tàn kare ca vinive÷ya ha 02,025.018c dhanàny àdàya sarvebhyo ratnàni vividhàni ca 02,025.019a hayàüs tittirikalmàùठ÷ukapatranibhàn api 02,025.019c mayårasadç÷àü÷ cànyàn sarvàn anilaraühasaþ 02,025.020a vçtaþ sumahatà ràjan balena caturaïgiõà 02,025.020c àjagàma punar vãraþ ÷akraprasthaü purottamam 02,025.020d*0285_01 dharmaràjàya tat pàrtho dhanaü sarvaü savàhanam 02,025.020d*0285_02 nyavedayad anuj¤àtas tena ràj¤à gçhàn yayau 02,026.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,026.001a etasminn eva kàle tu bhãmaseno 'pi vãryavàn 02,026.001c dharmaràjam anuj¤àpya yayau pràcãü di÷aü prati 02,026.002a mahatà balacakreõa pararàùñràvamardinà 02,026.002b*0286_01 hastya÷varathapårõena daü÷itena pratàpavàn 02,026.002c vçto bharata÷àrdålo dviùacchokavivardhanaþ 02,026.003a sa gatvà ràja÷àrdålaþ pà¤càlànàü puraü mahat 02,026.003c pà¤càlàn vividhopàyaiþ sàntvayàm àsa pàõóavaþ 02,026.003d*0287_01 kiü cit karaü samàdàya videhànàü puraü yayau 02,026.004a tataþ sa gaõóakãü ÷åro videhàü÷ ca nararùabhaþ 02,026.004c vijityàlpena kàlena da÷àrõàn agamat prabhuþ 02,026.005a tatra dà÷àrõako ràjà sudharmà lomaharùaõam 02,026.005c kçtavàn karma bhãmena mahad yuddhaü niràyudham 02,026.006a bhãmasenas tu tad dçùñvà tasya karma paraütapaþ 02,026.006b*0288_01 balaü sarvam avaùñabhya paricakràma maõóalam 02,026.006b*0288_02 pothayitvà puraü sarvaü suvarmàõaü tato 'jayat 02,026.006c adhisenàpatiü cakre sudharmàõaü mahàbalam 02,026.007a tataþ pràcãü di÷aü bhãmo yayau bhãmaparàkramaþ 02,026.007c sainyena mahatà ràjan kampayann iva medinãm 02,026.008a so '÷vamedhe÷varaü ràjan rocamànaü sahànujam 02,026.008c jigàya samare vãro balena balinàü varaþ 02,026.009a sa taü nirjitya kaunteyo nàtitãvreõa karmaõà 02,026.009c pårvade÷aü mahàvãryo vijigye kurunandanaþ 02,026.010a tato dakùiõam àgamya pulindanagaraü mahat 02,026.010c sukumàraü va÷e cakre sumitraü ca naràdhipam 02,026.011a tatas tu dharmaràjasya ÷àsanàd bharatarùabhaþ 02,026.011c ÷i÷upàlaü mahàvãryam abhyayàj janamejaya 02,026.012a cediràjo 'pi tac chrutvà pàõóavasya cikãrùitam 02,026.012c upaniùkramya nagaràt pratyagçhõàt paraütapaþ 02,026.013a tau sametya mahàràja kurucedivçùau tadà 02,026.013c ubhayor àtmakulayoþ kau÷alyaü paryapçcchatàm 02,026.014a tato nivedya tad ràùñraü cediràjo vi÷àü pate 02,026.014c uvàca bhãmaü prahasan kim idaü kuruùe 'nagha 02,026.015a tasya bhãmas tadàcakhyau dharmaràjacikãrùitam 02,026.015c sa ca tat pratigçhyaiva tathà cakre naràdhipaþ 02,026.016a tato bhãmas tatra ràjann uùitvà trida÷àþ kùapàþ 02,026.016c satkçtaþ ÷i÷upàlena yayau sabalavàhanaþ 02,027.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,027.001a tataþ kumàraviùaye ÷reõimantam athàjayat 02,027.001c kosalàdhipatiü caiva bçhadbalam ariüdamaþ 02,027.002a ayodhyàyàü tu dharmaj¤aü dãrghapraj¤aü mahàbalam 02,027.002c ajayat pàõóava÷reùñho nàtitãvreõa karmaõà 02,027.003a tato gopàlakacchaü ca sottamàn api cottaràn 02,027.003c mallànàm adhipaü caiva pàrthivaü vyajayat prabhuþ 02,027.004a tato himavataþ pàr÷ve samabhyetya jaradgavam 02,027.004c sarvam alpena kàlena de÷aü cakre va÷e balã 02,027.005a evaü bahuvidhàn de÷àn vijitya puruùarùabhaþ 02,027.005c unnàñam abhito jigye kukùimantaü ca parvatam 02,027.005e pàõóavaþ sumahàvãryo balena balinàü varaþ 02,027.006a sa kà÷iràjaü samare subandhum anivartinam 02,027.006c va÷e cakre mahàbàhur bhãmo bhãmaparàkramaþ 02,027.007a tataþ supàr÷vam abhitas tathà ràjapatiü kratham 02,027.007c yudhyamànaü balàt saükhye vijigye pàõóavarùabhaþ 02,027.008a tato matsyàn mahàtejà malayàü÷ ca mahàbalàn 02,027.008c anavadyàn gayàü÷ caiva pa÷ubhåmiü ca sarva÷aþ 02,027.009a nivçtya ca mahàbàhur madarvãkaü mahãdharam 02,027.009c sopade÷aü vinirjitya prayayàv uttaràmukhaþ 02,027.009e vatsabhåmiü ca kaunteyo vijigye balavàn balàt 02,027.010a bhargàõàm adhipaü caiva niùàdàdhipatiü tathà 02,027.010c vijigye bhåmipàlàü÷ ca maõimatpramukhàn bahån 02,027.011a tato dakùiõamallàü÷ ca bhogavantaü ca pàõóavaþ 02,027.011c tarasaivàjayad bhãmo nàtitãvreõa karmaõà 02,027.012a ÷armakàn varmakàü÷ caiva sàntvenaivàjayat prabhuþ 02,027.012c vaidehakaü ca ràjànaü janakaü jagatãpatim 02,027.012e vijigye puruùavyàghro nàtitãvreõa karmaõà 02,027.012f*0289_01 ÷akàü÷ ca barbaràü÷ caiva ajayac chadmapårvakam 02,027.013a vaidehasthas tu kaunteya indraparvatam antikàt 02,027.013c kiràtànàm adhipatãn vyajayat sapta pàõóavaþ 02,027.014a tataþ suhmàn pràcyasuhmàn samakùàü÷ caiva vãryavàn 02,027.014c vijitya yudhi kaunteyo màgadhàn upayàd balã 02,027.015a daõóaü ca daõóadhàraü ca vijitya pçthivãpatãn 02,027.015c tair eva sahitaþ sarvair girivrajam upàdravat 02,027.016a jàràsaüdhiü sàntvayitvà kare ca vinive÷ya ha 02,027.016c tair eva sahito ràjan karõam abhyadravad balã 02,027.017a sa kampayann iva mahãü balena caturaïgiõà 02,027.017c yuyudhe pàõóava÷reùñhaþ karõenàmitraghàtinà 02,027.017d*0290_01 tair eva sahitaþ sarvaiþ karõaü càpy ajayat prabhuþ 02,027.017d*0291_01 ÷i÷upàlena sahitas taü vinirjitya pàõóavaþ 02,027.018a sa karõaü yudhi nirjitya va÷e kçtvà ca bhàrata 02,027.018c tato vijigye balavàn ràj¤aþ parvatavàsinaþ 02,027.019a atha modàgiriü caiva ràjànaü balavattaram 02,027.019c pàõóavo bàhuvãryeõa nijaghàna mahàmçdhe 02,027.020a tataþ pauõóràdhipaü vãraü vàsudevaü mahàbalam 02,027.020b*0292_01 idànãü vçùõivãryeõa na yotsyàmãti pauõórakaþ 02,027.020b*0292_02 kçùõasya bhujasaütràsàt karam à÷u dadau nçpaþ 02,027.020c kau÷ikãkacchanilayaü ràjànaü ca mahaujasam 02,027.021a ubhau balavçtau vãràv ubhau tãvraparàkramau 02,027.021c nirjityàjau mahàràja vaïgaràjam upàdravat 02,027.022a samudrasenaü nirjitya candrasenaü ca pàrthivam 02,027.022c tàmraliptaü ca ràjànaü kàcaü vaïgàdhipaü tathà 02,027.022d*0293_01 aïgànàm adhipaü caiva kàliïgànàm athe÷varam 02,027.023a suhmànàm adhipaü caiva ye ca sàgaravàsinaþ 02,027.023c sarvàn mlecchagaõàü÷ caiva vijigye bharatarùabhaþ 02,027.023d*0294_01 kiràtàn puruùàdàü÷ ca karõapravaraõàn api 02,027.023d*0294_02 ye ca kàkamukhà nàma nararàkùasayonayaþ 02,027.023d*0294_03 kiràtàüs tçõamålàü÷ ca kiràtàn oùñhakarõikàn 02,027.024a evaü bahuvidhàn de÷àn vijitya pavanàtmajaþ 02,027.024c vasu tebhya upàdàya lauhityam agamad balã 02,027.025a sa sarvàn mlecchançpatãn sàgaradvãpavàsinaþ 02,027.025c karam àhàrayàm àsa ratnàni vividhàni ca 02,027.026a candanàguruvastràõi maõimuktam anuttamam 02,027.026c kà¤canaü rajataü vajraü vidrumaü ca mahàdhanam 02,027.027a sa koñi÷atasaükhyena dhanena mahatà tadà 02,027.027c abhyavarùad ameyàtmà dhanavarùeõa pàõóavam 02,027.028a indraprastham athàgamya bhãmo bhãmaparàkramaþ 02,027.028c nivedayàm àsa tadà dharmaràjàya tad dhanam 02,028.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,028.001a tathaiva sahadevo 'pi dharmaràjena påjitaþ 02,028.001c mahatyà senayà sàrdhaü prayayau dakùiõàü di÷am 02,028.002a sa ÷årasenàn kàrtsnyena pårvam evàjayat prabhuþ 02,028.002c matsyaràjaü ca kauravyo va÷e cakre balàd balã 02,028.003a adhiràjàdhipaü caiva dantavakraü mahàhave 02,028.003c jigàya karadaü caiva svaràjye saünyave÷ayat 02,028.004a sukumàraü va÷e cakre sumitraü ca naràdhipam 02,028.004c tathaivàparamatsyàü÷ ca vyajayat sa pañaccaràn 02,028.004c*0295_01 ÷reõim antam atho jitvà go÷çïge 'tha pañaccaràn 02,028.005a niùàdabhåmiü go÷çïgaü parvatapravaraü tathà 02,028.005c tarasà vyajayad dhãmठ÷reõimantaü ca pàrthivam 02,028.006a navaràùñraü vinirjitya kuntibhojam upàdravat 02,028.006c prãtipårvaü ca tasyàsau pratijagràha ÷àsanam 02,028.007a tata÷ carmaõvatãkåle jambhakasyàtmajaü nçpam 02,028.007c dadar÷a vàsudevena ÷eùitaü pårvavairiõà 02,028.008a cakre tatra sa saügràmaü saha bhojena bhàrata 02,028.008c sa tam àjau vinirjitya dakùiõàbhimukho yayau 02,028.008d*0296_01 bhagadattaü mahàbàhuþ kùatriyaü narakàtmajam 02,028.008d*0296_02 arjunàya karaü dattaü ÷rutvà tatra nyavartata 02,028.008d*0297_01 sekàn aparasekàü÷ ca vyajayat sumahàbalaþ 02,028.009a karàüs tebhya upàdàya ratnàni vividhàni ca 02,028.009c tatas tair eva sahito narmadàm abhito yayau 02,028.010a vindànuvindàv àvantyau sainyena mahatà vçtau 02,028.010c jigàya samare vãràv à÷vineyaþ pratàpavàn 02,028.010d@013_0001 tato ratnàny upàdàya puraü bhojakañaü yayau 02,028.010d@013_0002 tatra yuddham abhåd ràjan divasadvayam acyuta 02,028.010d@013_0003 sa vijitya duràdharùaü bhãùmakaü màdrinandanaþ 02,028.010d@013_0004 ko÷alàdhipatiü caiva tathà veõàtañàdhipam 02,028.010d@013_0005 kàntàrakàü÷ ca samare tathà pràkoñakàn nçpàn 02,028.010d@013_0006 nàñakeyàü÷ ca samare tathà herambakàn yudhi 02,028.010d@013_0007 màrudhaü ca vinirjitya ramyagràmam atho balàt 02,028.010d@013_0008 nàcãnàn arbukàü÷ caiva ràjàna÷ ca sahasra÷aþ 02,028.010d@013_0009 tàüs tàn àñavikàn sarvàn ajayat pàõóunandanaþ 02,028.010d@013_0010 vàtàdhipaü ca nçpatiü va÷e cakre mahàbalaþ 02,028.010d@013_0011 pulindàü÷ ca raõe jitvà yayau dakùiõataþ punaþ 02,028.010d@013_0012 yuyudhe pàõóyaràjena divasaü nakulànujaþ 02,028.010d@013_0013 taü jitvà sa mahàbàhuþ prayayau dakùiõàpatham 02,028.010d@013_0014 guhàm àsàdayàm àsa kiùkindhàü lokavi÷rutàm 02,028.010d@013_0015 tatra vànararàjàbhyàü maindena dvividena ca 02,028.010d@013_0016 yuyudhe divasàn sapta na ca tau vikçtiü gatau 02,028.010d@013_0017 tatas tuùñau mahàtmànau sahadevàya vànarau 02,028.010d@013_0018 åcatu÷ caiva saühçùñau prãtipårvam idaü vacaþ 02,028.010d@013_0019 gaccha pàõóava÷àrdåla ratnàny àdàya sarva÷aþ 02,028.010d@013_0020 avighnam astu kàryàya dharmaràjàya dhãmate 02,028.011a tato ratnàny upàdàya purãü màhiùmatãü yayau 02,028.011c tatra nãlena ràj¤à sa cakre yuddhaü nararùabhaþ 02,028.012a pàõóavaþ paravãraghnaþ sahadevaþ pratàpavàn 02,028.012c tato 'sya sumahad yuddham àsãd bhãrubhayaükaram 02,028.013a sainyakùayakaraü caiva pràõànàü saü÷ayàya ca 02,028.013c cakre tasya hi sàhàyyaü bhagavàn havyavàhanaþ 02,028.013d*0298_01 cakre bhàrata÷àrdåla bahuråpatvam àsthitaþ 02,028.014a tato hayà rathà nàgàþ puruùàþ kavacàni ca 02,028.014c pradãptàni vyadç÷yanta sahadevabale tadà 02,028.015a tataþ susaübhràntamanà babhåva kurunandanaþ 02,028.015c nottaraü prativaktuü ca ÷akto 'bhåj janamejaya 02,028.016 janamejaya uvàca 02,028.016a kimarthaü bhagavàn agniþ pratyamitro 'bhavad yudhi 02,028.016c sahadevasya yaj¤àrthaü ghañamànasya vai dvija 02,028.017 vai÷aüpàyana uvàca 02,028.017a tatra màhiùmatãvàsã bhagavàn havyavàhanaþ 02,028.017c ÷råyate nigçhãto vai purastàt pàradàrikaþ 02,028.017d*0299_01 nãlasya ràj¤o duhità babhåvàtãva ÷obhanà 02,028.017d*0299_02 sàgnihotram upàtiùñhad bodhanàya pituþ sadà 02,028.017d*0299_03 vyajanair dhåyamàno 'pi tàvat prajvalate na saþ 02,028.017d*0299_04 yàvac càrupuñauùñhena vàyunà na vidhåyate 02,028.017d*0299_05 tataþ sa bhagavàn agni÷ cakame tàü sudar÷anàm 02,028.018a nãlasya ràj¤aþ pårveùàm upanãta÷ ca so 'bhavat 02,028.018c tadà bràhmaõaråpeõa caramàõo yadçcchayà 02,028.018d*0300_01 cakame tàü varàrohàü kanyàm utpalalocanàm 02,028.019a taü tu ràjà yathà÷àstram anva÷àd dhàrmikas tadà 02,028.019c prajajvàla tataþ kopàd bhagavàn havyavàhanaþ 02,028.020a taü dçùñvà vismito ràjà jagàma ÷irasà kavim 02,028.020b*0301_01 tataþ kàlena tàü kanyàü tathaiva hi tadà nçpaþ 02,028.020b*0301_02 pradadau vipraråpàya vahnaye ÷irasà nataþ 02,028.020b*0301_03 pratigçhya ca tàü subhråü nãlaràj¤aþ sutàü tadà 02,028.020c cakre prasàdaü ca tadà tasya ràj¤o vibhàvasuþ 02,028.021a vareõa chandayàm àsa taü nçpaü sviùñakçttamaþ 02,028.021c abhayaü ca sa jagràha svasainye vai mahãpatiþ 02,028.022a tataþ prabhçti ye ke cid aj¤ànàt tàü purãü nçpàþ 02,028.022c jigãùanti balàd ràjaüs te dahyantãha vahninà 02,028.023a tasyàü puryàü tadà caiva màhiùmatyàü kurådvaha 02,028.023c babhåvur anabhigràhyà yoùita÷ chandataþ kila 02,028.024a evam agnir varaü pràdàt strãõàm aprativàraõe 02,028.024c svairiõyas tatra nàryo hi yatheùñaü pracaranty uta 02,028.025a varjayanti ca ràjànas tad ràùñraü puruùottama 02,028.025c bhayàd agner mahàràja tadà prabhçti sarvadà 02,028.026a sahadevas tu dharmàtmà sainyaü dçùñvà bhayàrditam 02,028.026c parãtam agninà ràjann àkampata yathà giriþ 02,028.027a upaspç÷ya ÷ucir bhåtvà so 'bravãt pàvakaü tataþ 02,028.027c tvadartho 'yaü samàrambhaþ kçùõavartman namo 'stu te 02,028.028a mukhaü tvam asi devànàü yaj¤as tvam asi pàvaka 02,028.028c pàvanàt pàvaka÷ càsi vahanàd dhavyavàhanaþ 02,028.029a vedàs tvadarthaü jàtà÷ ca jàtavedàs tato hy asi 02,028.029b*0302_01 citrabhànuþ sure÷a÷ ca analas tvaü vibhàvasuþ 02,028.029b*0302_02 agnir duþspar÷ana÷ càsi hutà÷o jvalanaþ ÷ikhã 02,028.029b*0302_03 vai÷vànaras tvaü piïge÷a bhåritejàþ plavaügamaþ 02,028.029b*0302_04 kumàrasånur bhagavàn rukmagarbho hiraõyakçt 02,028.029b@014_0001 citrabhànuþ sure÷a÷ ca analas tvaü vibhàvaso 02,028.029b@014_0002 svargadvàraspç÷a÷ càsi hutà÷o jvalanaþ ÷ikhã 02,028.029b@014_0003 vai÷vànaras tvaü piïge÷aþ plavaügo bhåritejasaþ 02,028.029b@014_0004 kumàrasås tvaü bhagavàn rudradharmo hiraõyakçt 02,028.029b@014_0005 agnir dadàtu me tejo vàyuþ pràõaü dadàtu me 02,028.029b@014_0006 pçthivã balam àdadhyàc chivaü càpo di÷antu me 02,028.029b@014_0007 apàü garbha mahàsattva jàtavedaþ sure÷vara 02,028.029b@014_0008 devànàü mukham agne tvaü satyena vipunãhi màm 02,028.029b@014_0009 çùibhir bràhmaõai÷ caiva daivatair asurair api 02,028.029b@014_0010 nityaü suhuta yaj¤eùu satyena vipunãhi màm 02,028.029b@014_0011 dhåmaketuþ ÷ikhã ca tvaü pàpahànilasaübhavaþ 02,028.029b@014_0012 sarvapràõiùu nityasthaþ satyena vipunãhi màm 02,028.029b@014_0013 evaü stuto 'si bhagavan prãtena ÷ucinà mayà 02,028.029b@014_0014 vai÷aüpàyana uvàca 02,028.029b@014_0014 tuùñiü puùñiü smçtiü caiva prãtiü càgne prayaccha me 02,028.029b@014_0015 ity evaü mantram àgneyaü pañhan yo juhuyàd vibhum 02,028.029b@014_0016 çddhimàn satataü dàntaþ sarvapàpaiþ pramucyate 02,028.029c yaj¤avighnam imaü kartuü nàrhas tvaü havyavàhana 02,028.030a evam uktvà tu màdreyaþ ku÷air àstãrya medinãm 02,028.030c vidhivat puruùavyàghraþ pàvakaü pratyupàvi÷at 02,028.031a pramukhe sarvasainyasya bhãtodvignasya bhàrata 02,028.031c na cainam atyagàd vahnir velàm iva mahodadhiþ 02,028.032a tam abhyetya ÷anair vahnir uvàca kurunandanam 02,028.032c sahadevaü nçõàü devaü sàntvapårvam idaü vacaþ 02,028.033a uttiùñhottiùñha kauravya jij¤àseyaü kçtà mayà 02,028.033b*0303_01 devadevasya kçùõasya viùõor amitatejasaþ 02,028.033b*0303_02 bhujam à÷ritya yaj¤aü taü cikãrùuü pàõóunandanam 02,028.033b*0303_03 jànàmi sahadevàdya kçtàrtho yàhi sàüpratam 02,028.033c vedmi sarvam abhipràyaü tava dharmasutasya ca 02,028.034a mayà tu rakùitavyeyaü purã bharatasattama 02,028.034c yàvad ràj¤o 'sya nãlasya kulavaü÷adharà iti 02,028.034e ãpsitaü tu kariùyàmi manasas tava pàõóava 02,028.035a tata utthàya hçùñàtmà prà¤jaliþ ÷irasànataþ 02,028.035c påjayàm àsa màdreyaþ pàvakaü puruùarùabhaþ 02,028.036a pàvake vinivçtte tu nãlo ràjàbhyayàt tadà 02,028.036b*0304_01 pàvakasyàj¤ayà cainam arcayàm àsa pàrthivaþ 02,028.036c satkàreõa naravyàghraü sahadevaü yudhàü patim 02,028.037a pratigçhya ca tàü påjàü kare ca vinive÷ya tam 02,028.037c màdrãsutas tataþ pràyàd vijayã dakùiõàü di÷am 02,028.038a traipuraü sa va÷e kçtvà ràjànam amitaujasam 02,028.038c nijagràha mahàbàhus tarasà potane÷varam 02,028.039a àhçtiü kau÷ikàcàryaü yatnena mahatà tataþ 02,028.039c va÷e cakre mahàbàhuþ suràùñràdhipatiü tathà 02,028.040a suràùñraviùayastha÷ ca preùayàm àsa rukmiõe 02,028.040c ràj¤e bhojakañasthàya mahàmàtràya dhãmate 02,028.041a bhãùmakàya sa dharmàtmà sàkùàd indrasakhàya vai 02,028.041c sa càsya sasuto ràjan pratijagràha ÷àsanam 02,028.042a prãtipårvaü mahàbàhur vàsudevam avekùya ca 02,028.042c tataþ sa ratnàny àdàya punaþ pràyàd yudhàü patiþ 02,028.043a tataþ ÷årpàrakaü caiva gaõaü copakçtàhvayam 02,028.043c va÷e cakre mahàtejà daõóakàü÷ ca mahàbalaþ 02,028.044a sàgaradvãpavàsàü÷ ca nçpatãn mlecchayonijàn 02,028.044c niùàdàn puruùàdàü÷ ca karõapràvaraõàn api 02,028.044d*0305_01 niùàdàn ajayat tatra sàgaramlecchayonijàn 02,028.045a ye ca kàlamukhà nàma narà ràkùasayonayaþ 02,028.045b*0306_01 ye caikapàdà manujà vçkùakoñara÷àyinaþ 02,028.045c kçtsnaü kollagiriü caiva muracãpattanaü tathà 02,028.046a dvãpaü tàmràhvayaü caiva parvataü ràmakaü tathà 02,028.046c timiügilaü ca nçpatiü va÷e cakre mahàmatiþ 02,028.047a ekapàdàü÷ ca puruùàn kevalàn vanavàsinaþ 02,028.047c nagarãü saüjayantãü ca picchaõóaü karahàñakam 02,028.047e dåtair eva va÷e cakre karaü cainàn adàpayat 02,028.047f*0307_01 bhçgukacchaü gato dhãmàn daõóenàmitrakar÷anaþ 02,028.047f*0307_02 barbaràn pàra÷àn anyàn dvãpavàsàn va÷e va÷ã 02,028.047f*0307_03 tålakàn daradàü÷ cànyàn sindhuràn vanavàsinaþ 02,028.047f*0307_04 a÷makàn målakàü÷ caiva vidarbhàü÷ ca mahàbalàn 02,028.047f*0307_05 dåtair eva va÷e cakre kare ca vinive÷ya saþ 02,028.047f*0308_01 tataþ kusçtivãtaj¤àn dakùiõàpathavàsinaþ 02,028.047f*0308_02 ajayat saüyuge tatra dharmamàrgeõa pàõóavaþ 02,028.048a pàõóyàü÷ ca dravióàü÷ caiva sahitàü÷ coórakeralaiþ 02,028.048b*0309_01 siühaladvãpakàn anyàn dåtai÷ cakre va÷e balàt 02,028.048b*0309_02 ghañotkacaü mahàbàhuü ràkùasaü ghoradar÷anam 02,028.048b*0309_03 àgamyatàm iti pràha dharmaràjasya ÷àsanàt 02,028.048b*0309_04 sarvasvaü karam àdàya tair eva sahito nçpaþ 02,028.048b*0309_05 uttaraü tãram àsàdya sàgarasyormimàlinaþ 02,028.048b*0310_01 sa ràkùasaparãvàras taü praõamyà÷u saüsthitaþ 02,028.048c andhràüs talavanàü÷ caiva kaliïgàn oùñrakarõikàn 02,028.049a antàkhãü caiva romàü ca yavanànàü puraü tathà 02,028.049c dåtair eva va÷e cakre karaü cainàn adàpayat 02,028.049d*0311_01 kànanadvãpakàü÷ caiva tarasàtãtya càhave 02,028.049d*0311_02 tàmraparõãü tato gatvà kanyàtãrtham atãtya ca 02,028.049d*0311_03 dakùiõàü ca di÷aü sarvàü vijitya kurunandana 02,028.049d*0311_04 sahadevas tato ràjan mantribhiþ saha tatra vai 02,028.049d*0311_05 saüpradhàrya mahàbàhuþ sacivair buddhimattaraiþ 02,028.049d*0311_06 cintayàm àsa kauravyo bhràtçputraü ghañotkacam 02,028.049d*0311_07 tata÷ cintitamàtras tu ràkùasaþ pratyadç÷yata 02,028.049d*0311_08 atidãrgho mahàbàhuþ sarvàbharaõabhåùitaþ 02,028.049d*0311_09 abhivàdya tato ràjan sahadevaü ghañotkacaþ 02,028.049d*0311_10 prahvaþ kçtà¤jalis tasthau kiü kàryam iti càbravãt 02,028.049d*0311_11 taü meru÷ikharàkàram àgataü pàõóunandanaþ 02,028.050a bharukacchaü gato dhãmàn dåtàn màdravatãsutaþ 02,028.050c preùayàm àsa ràjendra paulastyàya mahàtmane 02,028.050e vibhãùaõàya dharmàtmà prãtipårvam ariüdamaþ 02,028.051a sa càsya pratijagràha ÷àsanaü prãtipårvakam 02,028.051c tac ca kàlakçtaü dhãmàn anvamanyata sa prabhuþ 02,028.051d*0312_01 bibhãùaõo mahàtman yad ãpsitaü karavàõy aham 02,028.052a tataþ saüpreùayàm àsa ratnàni vividhàni ca 02,028.052c candanàgurumukhyàni divyàny àbharaõàni ca 02,028.053a vàsàüsi ca mahàrhàõi maõãü÷ caiva mahàdhanàn 02,028.053b*0313_01 prãtimàn abhavad dçùñvà ratnaughaü taü ca pàõóavaþ 02,028.053b@015_0000 janamejayaþ 02,028.053b@015_0001 icchàmy àgamanaü ÷rotuü haióimbasya dvijottama 02,028.053b@015_0002 laïkàyàü ca gatiü brahman paulastyasya ca dar÷anam 02,028.053b@015_0003 kàverãdar÷anaü caiva ràjànaþ sarva eva tàn 02,028.053b@015_0004 ànupårvyàc ca me ÷aüsa sarvaü bràhmaõapuügava 02,028.053b@015_0004 vai÷aüpàyanaþ 02,028.053b@015_0005 ÷çõu ràjan purà vçttaü sahadevasya sàhasam 02,028.053b@015_0006 kànanadvãpakàü÷ caiva tarasà jitya càhave 02,028.053b@015_0007 dakùiõàü ca di÷aü jitvà colasya viùayaü yayau 02,028.053b@015_0008 dadar÷a puõyatoyàü vai kàverãü saritàü varàm 02,028.053b@015_0009 nànàpakùigaõair juùñàü tàpasair upa÷obhitàm 02,028.053b@015_0010 sàlalodhràrjunair bilvair jambå÷almalikiü÷ukaiþ 02,028.053b@015_0011 kadambaiþ saptaparõai÷ ca kà÷maryàmalakair vçtàm 02,028.053b@015_0012 nyagrodhai÷ ca mahà÷àkhaiþ plakùair audumbarair api 02,028.053b@015_0013 ÷amãpalà÷avçkùai÷ ca a÷vatthaiþ khadirair vçtàm 02,028.053b@015_0014 badarãbhi÷ ca saüpannàm a÷vakarõai÷ ca ÷obhitàm 02,028.053b@015_0015 kara¤jatintriõãkai÷ ca tàlavràtair alaükçtàm 02,028.053b@015_0016 ÷irãùaiþ kuñajair nimbair madhåkaiþ kùãrakair vçtàm 02,028.053b@015_0017 puünàgair bakulaiþ kundai÷ campakaiþ sarvato vçtàm 02,028.053b@015_0018 priyaïgva÷okatilakair atimuktai÷ ca ÷obhitàm 02,028.053b@015_0019 asanaiþ karõikàrai÷ ca nàgavçkùair alaükçtàm 02,028.053b@015_0020 ketakãbhiþ kurabakair jàtiyåthikakundalaiþ 02,028.053b@015_0021 aïkolaiþ karavãrai÷ ca puünàgaiþ pàñalair vçtàm 02,028.053b@015_0022 kramukair nàlikerai÷ ca panasàmrai÷ ca ÷obhitàm 02,028.053b@015_0023 cåtaiþ puõórakapatrai÷ ca kadalyàóhakasaüvçtàm 02,028.053b@015_0024 nãpai÷ ca vetasaiþ kãrõàü nàlakundaku÷air vçtàm 02,028.053b@015_0025 evaü bahuvidhair vçkùair divyair anyai÷ ca ÷obhitàm 02,028.053b@015_0026 haüsakàraõóavaiþ kãrõàü kuraraiþ sàrasaiþ ÷ukaiþ 02,028.053b@015_0027 cakravàkagaõair juùñàü plavai÷ ca jalavàyasaiþ 02,028.053b@015_0028 samudrakàkaiþ krau¤cai÷ ca nàditàü jalakukkuñaiþ 02,028.053b@015_0029 evaü khagai÷ ca bahubhiþ saüghuùñàü jalacàribhiþ 02,028.053b@015_0030 à÷ramair bahubhir yuktàü caityavçkùai÷ ca ÷obhitàm 02,028.053b@015_0031 sevitàü bràhmaõaiþ ÷ubhrair vedavedàïgapàragaiþ 02,028.053b@015_0032 kva cit tãraruhair vçkùair màlàbhir iva ÷obhitàm 02,028.053b@015_0033 puùpagulmalatopetàm aïganàm iva bhåùaõaiþ 02,028.053b@015_0034 kva cit patracitaiþ padmaiþ kva cit saugandhikotpalaiþ 02,028.053b@015_0035 kahlàrakumudaiþ phullaiþ kamalair upa÷obhitàm 02,028.053b@015_0036 nànàpuùparajodhvastàü pramadàm iva bhåùitàm 02,028.053b@015_0037 ramaõãyàü tathà hçdyàü vihçtàm apsarogaõaiþ 02,028.053b@015_0038 mçùñatãrthàm akaluùàü pràõinàü jãvanãü ÷ubhàm 02,028.053b@015_0039 apàràü svàdutoyàü vai pulinadvãpa÷obhitàm 02,028.053b@015_0040 kàverãü tàdç÷ãü dçùñvà prãtimàn pàõóavo 'bravãt 02,028.053b@015_0041 asmadràùñre yathà gaïgà kàverã ca tathà iha 02,028.053b@015_0042 sahadevas tu tàü tãrtvà nadãm anucaraiþ saha 02,028.053b@015_0043 dakùiõaü tãram àsàdya gamanàyopacakrame 02,028.053b@015_0044 àgataü pàõóavaü tatra ÷rutvà viùayavàsinaþ 02,028.053b@015_0045 dar÷anàrthaü yayus te tu kautåhalasamanvitàþ 02,028.053b@015_0046 dramiëàþ puruùà ràjan striya÷ ca priyadar÷anàþ 02,028.053b@015_0047 gatvà pàõóusutaü tatra dadç÷us te mudànvitàþ 02,028.053b@015_0048 sukumàraü vi÷àlàkùaü vrajantaü trida÷opamam 02,028.053b@015_0049 dar÷anãyatamaü loke netrair animiùair iva 02,028.053b@015_0050 à÷caryabhåtaü dadç÷ur dramiëàs te samàhitàþ 02,028.053b@015_0051 mahàsenopamaü dçùñvà påjàü cakru÷ ca tasya vai 02,028.053b@015_0052 ratnai÷ ca vividhair iùñair bhogair anyai÷ ca saümataiþ 02,028.053b@015_0053 gãtamaïgalayuktàbhiþ stuvanto nakulànujam 02,028.053b@015_0054 sahadevas tu tàn dçùñvà dramilàn àgatàüs tadà 02,028.053b@015_0055 visçjya tàn mahàràja prasthito dakùiõàü di÷am 02,028.053b@015_0056 dåtena tarasà colaü vijitya dramiëe÷varam 02,028.053b@015_0057 tato ratnàny upàdàya pàõóyasya viùayaü yayau 02,028.053b@015_0058 dar÷ane sahadevasya na ca tçptà naràþ pare 02,028.053b@015_0059 gacchantam anugacchantaþ prãtyà kautåhalànvitàþ 02,028.053b@015_0060 tato màdrãsuto ràjan mçgavràtàn vyalokayat 02,028.053b@015_0061 gajàn vanacaràn anyàn vyàghràn kçùõamçgàn bahån 02,028.053b@015_0062 ÷ukàn mayåràn dçùñvà tu gçdhràn àraõyakukkuñàn 02,028.053b@015_0063 tato de÷aü samàsàdya ÷va÷urasya mahãpateþ 02,028.053b@015_0064 preùayàm àsa màdreyo dåtàn pàõóyàya vai tadà 02,028.053b@015_0065 pratijagràha tasyàj¤àü saüprãtyà malayadhvajaþ 02,028.053b@015_0066 bhàryà råpavatã jiùõoþ pàõóyasya tanayà ÷ubhà 02,028.053b@015_0067 citràïgadeti vikhyàtà dramilà yoùitàü varà 02,028.053b@015_0068 àgataü sahadevaü tu sà ÷rutvàntaþpure pituþ 02,028.053b@015_0069 preùayàm àsa saüprãtyà påjàü ratnàni vai bahu 02,028.053b@015_0070 pàõóyo 'pi bahuratnàni dåtaiþ saha mumoca ha 02,028.053b@015_0071 maõimuktàpravàlàü÷ ca ÷aïkha÷uktiyutàn bahån 02,028.053b@015_0072 tàü dçùñvà prãtimàn påjàü pàõóavo 'tha mudà nçpa 02,028.053b@015_0073 bhràtuþ putre bahån ratnàn adadàd babhruvàhane 02,028.053b@015_0074 pàõóyaü dramiëaràjànaü ÷va÷uraü malayadhvajam 02,028.053b@015_0075 sa dåtais taü va÷e kçtvà maõalåre÷varaü tadà 02,028.053b@015_0076 tato ratnàny upàdàya dramiëair àvçto yayau 02,028.053b@015_0077 agastyasyàlayaü divyaü devalokasamaü girim 02,028.053b@015_0078 sa taü pradakùiõaü kçtvà malayaü bharatarùabha 02,028.053b@015_0079 laïghayitvà tu màdreyas tàmraparõãü nadãü ÷ubhàm 02,028.053b@015_0080 prasannasalilàü divyàü su÷ãtàü candanodvahàm 02,028.053b@015_0081 samudratãram àsàdya nyavi÷at pàõóunandanaþ 02,028.053b@015_0081 vai÷aüpàyanaþ 02,028.053b@015_0082 sahadevas tato ràjan mantribhiþ saha bhàrata 02,028.053b@015_0083 saüpradhàrya mahàbàhuþ sacivair buddhimattaraiþ 02,028.053b@015_0084 anumànya sa tàü ràjan sahadevas tvarànvitaþ 02,028.053b@015_0085 cintayàm àsa ràjendra bhràtuþ putraü ghañotkacam 02,028.053b@015_0086 tata÷ cintitamàtre tu ràkùasaþ pratyadç÷yata 02,028.053b@015_0087 atidãrgho mahàkàyaþ sarvàbharaõabhåùitaþ 02,028.053b@015_0088 nãlajãmåtasaükà÷as taptakà¤canakuõóalaþ 02,028.053b@015_0089 vicitrahàrakeyåraþ kiïkiõãmaõibhåùitaþ 02,028.053b@015_0090 hemamàlã mahàdaüùñraþ kirãñã kukùibandhanaþ 02,028.053b@015_0091 tàmrake÷o hari÷ma÷rur bhãmàkùaþ kanakàïgadaþ 02,028.053b@015_0092 raktacandanadigdhàïgaþ såkùmàmbaradharo balã 02,028.053b@015_0093 javena sa yayau tatra càlayann iva medinãm 02,028.053b@015_0094 tato dçùñvà janà ràjann àyàntaü parvatopamam 02,028.053b@015_0095 bhayàd dhi dudruvuþ sarve siühàt kùudramçgà yathà 02,028.053b@015_0096 àsasàda ca màdreyaü pulastyaü ràvaõo yathà 02,028.053b@015_0097 abhivàdya tato ràjan sahadevaü ghañotkacaþ 02,028.053b@015_0098 prahvaþ kçtà¤jalis tasthau kiü kàryam iti càbravãt 02,028.053b@015_0099 taü meru÷ikharàkàram àgataü pàõóunandanaþ 02,028.053b@015_0100 taü pariùvajya bàhubhyàü mårdhny upàghràya càsakçt 02,028.053b@015_0101 sahadevaþ 02,028.053b@015_0101 påjayitvà sahàmàtyaþ prãto vàkyam uvàca ha 02,028.053b@015_0102 gaccha laïkàü purãü vatsa karàrthaü mama ÷àsanàt 02,028.053b@015_0103 tatra dçùñvà mahàtmànaü ràkùasendraü vibhãùaõam 02,028.053b@015_0104 ratnàni ràjasåyàrthaü vividhàni bahåni ca 02,028.053b@015_0105 vai÷aüpàyanaþ 02,028.053b@015_0105 upàdàya ca sarvàõi pratyàgaccha mahàbala 02,028.053b@015_0106 pàõóavenaivam uktas tu mudà yukto ghañotkacaþ 02,028.053b@015_0107 tathety uktvà mahàràja pratasthe dakùiõàü di÷am 02,028.053b@015_0108 yayau pradakùiõaü kçtvà sahadevaü ghañotkacaþ 02,028.053b@015_0109 laïkàm abhimukho ràjan samudram avalokayat 02,028.053b@015_0110 kårmagràhajhaùàkãrõaü mãnair nakrais tathàkulam 02,028.053b@015_0111 ÷uktivràtaiþ samàkãrõaü ÷aïkhànàü nicayàkulam 02,028.053b@015_0112 sa dçùñvà ràmasetuü ca cintayan ràmavikramam 02,028.053b@015_0113 praõamya tam atikramya yàmyàü velàm alokayat 02,028.053b@015_0114 gatvà pàraü samudrasya dakùiõaü sa ghañotkacaþ 02,028.053b@015_0115 dadar÷a laïkàü ràjendra nàkapçùñhopamàü ÷ubhàm 02,028.053b@015_0116 pràkàreõàvçtàü ramyàü ÷ubhadvàrai÷ ca ÷obhitàm 02,028.053b@015_0117 pràsàdair bahusàhasraiþ ÷vetaraktai÷ ca saükulàm 02,028.053b@015_0118 tàpanãyagavàkùeõa muktàjàlàntaràõi ca 02,028.053b@015_0119 haimaràjatajàlena dàntajàlai÷ ca ÷obhitàm 02,028.053b@015_0120 harmyagopurasaübàdhàü rukmatoraõasaükulàm 02,028.053b@015_0121 divyadundubhinirhràdàm udyànavana÷obhitàm 02,028.053b@015_0122 sarvakàlaphalair vçkùaiþ puùpitair upa÷obhitàm 02,028.053b@015_0123 puùpagandhai÷ ca saükãrõàü ramaõãyamahàpathàm 02,028.053b@015_0124 nànàratnai÷ ca saüpårõàm indrasyevàmaràvatãm 02,028.053b@015_0125 vive÷a sa purãü laïkàü ràkùasai÷ ca niùevitàm 02,028.053b@015_0126 dadar÷a ràkùasavràtठ÷ålapràsadharàn bahån 02,028.053b@015_0127 nànàveùadharàn dakùàn nàrã÷ ca priyadar÷anàþ 02,028.053b@015_0128 divyamàlyàmbaradharà divyabhåùaõabhåùitàþ 02,028.053b@015_0129 madaraktàntanayanàþ pãna÷roõipayodharàþ 02,028.053b@015_0130 bhaimaseniü tato dçùñvà hçùñàs te vismayaü gatàþ 02,028.053b@015_0131 àsasàda gçhaü ràj¤a indrasya sadanopamam 02,028.053b@015_0132 ghañotkacaþ 02,028.053b@015_0132 sa dvàrapàlam àsàdya vàkyam etad uvàca ha 02,028.053b@015_0133 kuråõàm çùabho ràjà pàõóur nàma mahàbalaþ 02,028.053b@015_0134 kanãyàüs tasya dàyàdaþ sahadeva iti ÷rutaþ 02,028.053b@015_0135 kçùõamitrasya tu guro ràjasåyàrtham udyataþ 02,028.053b@015_0136 tenàhaü preùito dåtaþ karàrthaü kauravasya ca 02,028.053b@015_0137 draùñum icchàmi ràjendraü tvaü kùipraü màü nivedaya 02,028.053b@015_0137 vai÷aüpàyanaþ 02,028.053b@015_0138 tasya tad vacanaü ÷rutvà dvàrapàlo mahãpateþ 02,028.053b@015_0139 tathety uktvà vive÷àtha bhavanaü sa nivedakaþ 02,028.053b@015_0140 sà¤jaliþ sa samàcaùña sarvàü dåtagiraü tadà 02,028.053b@015_0141 dvàrapàlavacaþ ÷rutvà ràkùasendro vibhãùaõaþ 02,028.053b@015_0142 uvàca vàkyaü dharmàtmà samãpaü me prave÷yatàm 02,028.053b@015_0143 evam uktas tu ràjendra dharmaj¤ena mahàtmanà 02,028.053b@015_0144 atha niùkramya saübhrànto dvàþstho haióimbam abravãt 02,028.053b@015_0145 ehi dåta nçpaü draùñuü kùipraü pravi÷a ca svayam 02,028.053b@015_0146 dvàrapàlavacaþ ÷rutvà pravive÷a ghañotkacaþ 02,028.053b@015_0147 sa pravi÷ya dadar÷àtha ràkùasendrasya mandiram 02,028.053b@015_0148 tataþ kailàsasaükà÷aü taptakà¤canatoraõam 02,028.053b@015_0149 pràkàreõa parikùiptaü gopurai÷ càpi ÷obhitam 02,028.053b@015_0150 harmyapràsàdasaübàdhaü nànàratnasamanvitam 02,028.053b@015_0151 kà¤canais tàpanãyai÷ ca sphàñikai ràjatair api 02,028.053b@015_0152 vajravaióåryagarbhai÷ ca stambhair dçùñimanoharaiþ 02,028.053b@015_0153 nànàdhvajapatàkàbhir yuktaü maõivicitritam 02,028.053b@015_0154 citramàlyàvçtaü ramyaü taptakà¤canavedikam 02,028.053b@015_0155 tàn dçùñvà tatra sarvàn sa bhaimasenir manoramàn 02,028.053b@015_0156 pravi÷ann eva haióimbaþ ÷u÷ràva muravasvanam 02,028.053b@015_0157 tantrãgãtasamàkãrõaü samatàlamitàkùaram 02,028.053b@015_0158 divyadundubhinirhràdaü vàditra÷atasaükulam 02,028.053b@015_0159 sa ÷rutvà madhuraü ÷abdaü prãtimàn abhavat tadà 02,028.053b@015_0160 tato vigàhya haióimbo bahukakùyàü manoramàm 02,028.053b@015_0161 sa dadar÷a mahàtmànaü dvàþsthena saha bhàrata 02,028.053b@015_0162 taü vibhãùaõam àsãnaü kà¤cane paramàsane 02,028.053b@015_0163 divye bhàskarasaükà÷e muktàmaõivibhåùite 02,028.053b@015_0164 divyàbharaõacitràïgaü divyaråpadharaü vibhum 02,028.053b@015_0165 divyamàlyàmbaradharaü divyagandhokùitaü ÷ubham 02,028.053b@015_0166 vibhràjamànaü vapuùà såryavai÷vànaraprabham 02,028.053b@015_0167 upopaviùñaü sacivair devair iva ÷atakratum 02,028.053b@015_0168 yakùair mahàrathair divyair nàrãbhiþ priyadar÷anaiþ 02,028.053b@015_0169 gãrbhir maïgalayuktàbhiþ påjyamànaü yathàvidhi 02,028.053b@015_0170 càmare vyajane càgrye hemadaõóe mahàdhane 02,028.053b@015_0171 gçhãte varanàrãbhyàü dhåyamàne ca mårdhani 02,028.053b@015_0172 arciùmantaü ÷riyà juùñaü kuberavaruõopamam 02,028.053b@015_0173 dharme caiva sthitaü nityam adbhutaü ràkùase÷varam 02,028.053b@015_0174 dçùñvà ghañotkaco ràjan vavande taü kçtà¤jaliþ 02,028.053b@015_0175 prahvas tasthau mahàvãryaþ ÷akraü citraratho yathà 02,028.053b@015_0176 taü dåtam àgataü dçùñvà ràkùasendro vibhãùaõaþ 02,028.053b@015_0177 vibhãùaõaþ 02,028.053b@015_0177 påjayitvà yathànyàyaü sàntvapårvaü vaco 'bravãt 02,028.053b@015_0178 kasya vaü÷e nu saüjàtaþ karam icchan mahãpatiþ 02,028.053b@015_0179 tasyànujàn samastàü÷ ca puraü de÷aü ca tasya vai 02,028.053b@015_0180 tvàü ca kàryaü ca tat sarvaü ÷rotum icchàmi tattvataþ 02,028.053b@015_0181 vai÷aüpàyanaþ 02,028.053b@015_0181 vistareõa mama bråhi sarvàn etàn pçthak pçthak 02,028.053b@015_0182 evam uktas tu haióimbaþ paulastyena mahàtmanà 02,028.053b@015_0183 ghañotkacaþ 02,028.053b@015_0183 kçtà¤jalir uvàcàtha sàntvayan ràkùasàdhipam 02,028.053b@015_0184 somasya vaü÷e ràjàsãt pàõóur nàma mahàbalaþ 02,028.053b@015_0185 pàõóoþ putrà÷ ca pa¤càsa¤ ÷akratulyaparàkramàþ 02,028.053b@015_0186 teùàü jyeùñhas tu nàmnàbhåd dharmaputra iti ÷rutaþ 02,028.053b@015_0187 ajàta÷atrur dharmàtmà dharmo vigrahavàn iva 02,028.053b@015_0188 tato yudhiùñhiro ràjà pràpya ràjyam akàrayat 02,028.053b@015_0189 gaïgàyà dakùiõe tãre nagare nàgasàhvaye 02,028.053b@015_0190 tad datvà dhçtaràùñràya ÷akraprasthaü yayau tataþ 02,028.053b@015_0191 bhràtçbhiþ saha ràjendra ÷akraprasthe pramodate 02,028.053b@015_0192 gaïgàyamunayor madhye tàv ubhau nagarottamau 02,028.053b@015_0193 nityaü dharme sthito ràjà ÷akraprasthe pra÷àsati 02,028.053b@015_0194 tasyànujo mahàbàhur bhãmaseno mahàbalaþ 02,028.053b@015_0195 mahàtejà mahàvãryaþ siühatulyaþ sa pàõóavaþ 02,028.053b@015_0196 da÷anàgasahasràõàü bale tulyaþ sa pàõóavaþ 02,028.053b@015_0197 tasyànujo 'rjuno nàma mahàvãryaparàkramaþ 02,028.053b@015_0198 sukumàro mahàsattvo loke vãryeõa vi÷rutaþ 02,028.053b@015_0199 kàrtavãryasamo vãrye sàgarapratimo bale 02,028.053b@015_0200 jàmadagnyasamo hy astre saükhye ràmasamo 'rjunaþ 02,028.053b@015_0201 råpe ÷akrasamaþ pàrthas tejasà bhàskaropamaþ 02,028.053b@015_0202 devadànavagandharvaiþ pi÷àcoragaràkùasaiþ 02,028.053b@015_0203 mànuùai÷ ca samastai÷ ca ajeyaþ phalguno raõe 02,028.053b@015_0204 tena tat khàõóavaü dàvaü tarpitaü jàtavedase 02,028.053b@015_0205 tarasà tarpayitvà taü ÷akraü devagaõaiþ saha 02,028.053b@015_0206 labdhàny astràõi divyàni tarpayitvà hutà÷anam 02,028.053b@015_0207 tena labdhà mahàràja durlabhà daivatair api 02,028.053b@015_0208 vàsudevasya bhaginã subhadrà nàma vi÷rutà 02,028.053b@015_0209 arjunasyànujo ràjan nakula÷ ceti vi÷rutaþ 02,028.053b@015_0210 dar÷anãyatamo loke mårtimàn iva manmathaþ 02,028.053b@015_0211 tasyànujo mahàtejàþ sahadeva iti ÷rutaþ 02,028.053b@015_0212 tenàhaü preùito ràjan sahadevena màriùa 02,028.053b@015_0213 ahaü ghañotkaco nàma bhãmasenasuto balã 02,028.053b@015_0214 mama màtà mahàbhàgà hióimbà nàma ràkùasã 02,028.053b@015_0215 pàrthànàm upakàràrthaü caràmi pçthivãm imàm 02,028.053b@015_0216 àsãt pçthivyàþ sarvasyà mahãpàlo yudhiùñhiraþ 02,028.053b@015_0217 ràjasåyaü kratu÷reùñham àhartum upacakrame 02,028.053b@015_0218 saüdide÷a ca sa bhràtén karàrthaü sarvatodi÷am 02,028.053b@015_0219 udãcãm arjunas tårõaü karàrthaü samupàyayau 02,028.053b@015_0220 gatvà ÷atasahasràõi yojanàni mahàbalaþ 02,028.053b@015_0221 jitvà sarvàn nçpàn yuddhe hatvà ca tarasà va÷ã 02,028.053b@015_0222 svargadvàram upàgamya ratnàny àdàya vai bhç÷am 02,028.053b@015_0223 a÷vàü÷ ca vividhàn divyàn sarvàn àdàya phalgunaþ 02,028.053b@015_0224 dhanaü bahuvidhaü ràjan dharmaputràya vai dadau 02,028.053b@015_0225 bhãmaseno hi ràjendra jitvà pràcãü di÷aü balàt 02,028.053b@015_0226 va÷e kçtvà mahãpàlàn pàõóavàya dhanaü dadau 02,028.053b@015_0227 di÷aü pratãcãü nakulaþ karàrthaü prayayau tathà 02,028.053b@015_0228 sahadevo di÷aü yàmyàü jitvà sarvàn mahãkùitaþ 02,028.053b@015_0229 màü saüdide÷a ràjendra karàrtham iha satkçtaþ 02,028.053b@015_0230 pàrthànàü caritaü tubhyaü saükùepàt samudàhçtam 02,028.053b@015_0231 tam avekùya mahàràja dharmaràjaü yudhiùñhiram 02,028.053b@015_0232 pàvakaü ràjasåyaü ca bhagavantaü hariü prabhum 02,028.053b@015_0233 vai÷aüpàyanaþ 02,028.053b@015_0233 etàn avekùya dharmaj¤a karaü tvaü dàtum arhasi 02,028.053b@015_0234 tena tad bhàùitaü ÷rutvà ràkùasendro vibhãùaõaþ 02,028.053b@015_0235 prãtimàn abhavad ràjan dharmàtmà sacivaiþ saha 02,028.053b@015_0236 sa càsya pratijagràha ÷àsanaü prãtipårvakam 02,028.053b@015_0237 tac ca kàlakçtaü dhãmàn ity amanyata sa prabhuþ 02,028.053b@015_0238 tato dadau vicitràõi kambalàni kuthàni ca 02,028.053b@015_0239 dàntakà¤canaparyaïkàn maõihemavicitritàn 02,028.053b@015_0240 bhåùaõàni vicitràõi mahàrhàõi bahåni ca 02,028.053b@015_0241 pravàlàni ca ÷ubhràõi maõãü÷ ca vividhàn bahån 02,028.053b@015_0242 kà¤canàni ca bhàõóàni kala÷àni ghañàni ca 02,028.053b@015_0243 ràjatàni ca bhàõóàni citràõi ca bahåni ca 02,028.053b@015_0244 ÷astràõi rukmacitràõi maõimuktair vicitritàn 02,028.053b@015_0245 yaj¤asya toraõe yuktàn dadau tàlàü÷ caturda÷a 02,028.053b@015_0246 rukmapaïkajapuùpàõi ÷ibikà maõibhåùitàþ 02,028.053b@015_0247 mukuñàni mahàrhàõi hemavarõàü÷ ca kuõóalàn 02,028.053b@015_0248 hemapuùpàõi vividhàn rukmamàlyàni càparàn 02,028.053b@015_0249 ÷aïkhàü÷ ca candrasaükà÷ठ÷atàvartàn vicitriõaþ 02,028.053b@015_0250 candanàni ca mukhyàni rukmaratnàny aneka÷aþ 02,028.053b@015_0251 vàsàüsi ca mahàrhàõi kambalàni bahåny api 02,028.053b@015_0252 anyàü÷ ca vividhàn ràjan ratnàni ca bahåni ca 02,028.053b@015_0253 sa dadau sahadevàya tadà ràjà vibhãùaõaþ 02,028.053b@015_0254 vibhãùaõaü ca ràjànam abhivàdya kçtà¤jaliþ 02,028.053b@015_0255 pradakùiõaü parãtyaiva nirjagàma ghañotkacaþ 02,028.053b@015_0256 tàni sarvàõi ratnàni aùñà÷ãtir ni÷àcaràþ 02,028.053b@015_0257 àjahruþ samudà ràjan haióimbena tadà saha 02,028.053b@015_0258 ratnàny àdàya sarvàõi pratasthe sa ghañotkacaþ 02,028.053b@015_0259 tato ratnàny upàdàya haióimbo ràkùasaiþ saha 02,028.053b@015_0260 jagàma tårõaü laïkàyàþ sahadevapadaü prati 02,028.053b@015_0261 àseduþ pàõóavaü sarve laïghayitvà mahodadhim 02,028.053b@015_0262 sahadevo dadar÷àtha ratnàhàràn ni÷àcaràn 02,028.053b@015_0263 àgatàn bhãmasaükà÷àn haióimbaü ca tathà nçpa 02,028.053b@015_0264 dramilà nairçtàn dçùñvà dudruvus te bhayàrditàþ 02,028.053b@015_0265 bhaimasenis tato gatvà màdreyaü prà¤jaliþ sthitaþ 02,028.053b@015_0266 prãtimàn abhavad dçùñvà ratnaughaü taü ca pàõóavaþ 02,028.053b@015_0267 visçjya dramilàn sarvàn gamanàyopacakrame 02,028.053c nyavartata tato dhãmàn sahadevaþ pratàpavàn 02,028.054a evaü nirjitya tarasà sàntvena vijayena ca 02,028.054c karadàn pàrthivàn kçtvà pratyàgacchad ariüdamaþ 02,028.054d*0314_01 ratnasàram upàdàya yayau saha ni÷àcaraiþ 02,028.054d*0314_02 indraprasthaü vive÷àtha kampayann iva medinãm 02,028.054d*0314_03 dçùñvà yudhiùñhiraü ràjan sahadevaþ kçtà¤jaliþ 02,028.054d*0314_04 prahvo 'bhivàdya tasthau sa påjita÷ caiva tena vai 02,028.054d*0314_05 laïkàpràptàn dhanaughàü÷ ca dçùñvà tàn durlabhàn bahån 02,028.054d*0314_06 prãtimàn abhavad ràjà vismayaü paramaü yayau 02,028.055a dharmaràjàya tat sarvaü nivedya bharatarùabha 02,028.055b*0315_01 koñãsahasram adhikaü hiraõyasya mahàtmanaþ 02,028.055b*0315_02 vicitràüs tu maõãn ratnàn gojàvimahiùàüs tathà 02,028.055c kçtakarmà sukhaü ràjann uvàsa janamejaya 02,029.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,029.001a nakulasya tu vakùyàmi karmàõi vijayaü tathà 02,029.001c vàsudevajitàm à÷àü yathàsau vyajayat prabhuþ 02,029.002a niryàya khàõóavaprasthàt pratãcãm abhito di÷am 02,029.002c uddi÷ya matimàn pràyàn mahatyà senayà saha 02,029.003a siühanàdena mahatà yodhànàü garjitena ca 02,029.003c rathanemininàdai÷ ca kampayan vasudhàm imàm 02,029.004a tato bahudhanaü ramyaü gavà÷vadhanadhànyavat 02,029.004c kàrttikeyasya dayitaü rohãtakam upàdravat 02,029.005a tatra yuddhaü mahad vçttaü ÷årair mattamayårakaiþ 02,029.005c marubhåmiü ca kàrtsnyena tathaiva bahudhànyakam 02,029.006a ÷airãùakaü mahecchaü ca va÷e cakre mahàdyutiþ 02,029.006b*0316_01 àkro÷aü caiva ràjarùiü tena yuddham abhån mahat 02,029.006b*0316_02 tàn da÷àrõàn sa jitvà ca pratasthe pàõóunandanaþ 02,029.006b*0317_01 liliñàn pàñanàü÷ caiva dåtair eva jigàya tàn 02,029.006c ÷ibãüs trigartàn ambaùñhàn màlavàn pa¤cakarpañàn 02,029.007a tathà madhyamikàyàü÷ ca vàñadhànàn dvijàn atha 02,029.007c puna÷ ca parivçtyàtha puùkaràraõyavàsinaþ 02,029.008a gaõàn utsavasaüketàn vyajayat puruùarùabhaþ 02,029.008c sindhukålà÷rità ye ca gràmaõeyà mahàbalàþ 02,029.009a ÷ådràbhãragaõà÷ caiva ye cà÷ritya sarasvatãm 02,029.009c vartayanti ca ye matsyair ye ca parvatavàsinaþ 02,029.010a kçtsnaü pa¤canadaü caiva tathaivàparaparyañam 02,029.010b*0318_01 ratnàkaram amitraghnaü tathà vellàtañaü punaþ 02,029.010b*0319_01 tathà siühanadaü caiva tathaivàparapattanàn 02,029.010b*0319_02 dåtair eva va÷e cakre nakulaþ kulanandanaþ 02,029.010c uttarajyotikaü caiva tathà vçndàñakaü puram 02,029.010e dvàrapàlaü ca tarasà va÷e cakre mahàdyutiþ 02,029.011a ramañhàn hàrahåõàü÷ ca pratãcyà÷ caiva ye nçpàþ 02,029.011c tàn sarvàn sa va÷e cakre ÷àsanàd eva pàõóavaþ 02,029.011d*0320_01 araõaü caiva romaü ca yavanànàü puràõi ca 02,029.011d*0320_02 lambànude÷ajàü÷ caiva bandhakàü÷ ca narottama 02,029.011d*0320_03 dåtair eva va÷e cakre karaü cainàn adàpayat 02,029.012a tatrasthaþ preùayàm àsa vàsudevàya càbhibhuþ 02,029.012b*0321_01 dåtaü dharmavidaü ÷àntaü vàgminaü ÷ucim uttamam 02,029.012b*0322_01 sa càpi yojayàm àsa vàsudevàya bhàrata 02,029.012c sa càsya da÷abhã ràjyaiþ pratijagràha ÷àsanam 02,029.013a tataþ ÷àkalam abhyetya madràõàü puñabhedanam 02,029.013c màtulaü prãtipårveõa ÷alyaü cakre va÷e balã 02,029.014a sa tasmin satkçto ràj¤à satkàràrho vi÷àü pate 02,029.014c ratnàni bhårãõy àdàya saüpratasthe yudhàü patiþ 02,029.015a tataþ sàgarakukùisthàn mlecchàn paramadàruõàn 02,029.015c pahlavàn barbaràü÷ caiva tàn sarvàn anayad va÷am 02,029.016a tato ratnàny upàdàya va÷e kçtvà ca pàrthivàn 02,029.016c nyavartata nara÷reùñho nakula÷ citramàrgavit 02,029.017a karabhàõàü sahasràõi ko÷aü tasya mahàtmanaþ 02,029.017c åhur da÷a mahàràja kçcchràd iva mahàdhanam 02,029.018a indraprasthagataü vãram abhyetya sa yudhiùñhiram 02,029.018c tato màdrãsutaþ ÷rãmàn dhanaü tasmai nyavedayat 02,029.019a evaü pratãcãü nakulo di÷aü varuõapàlitàm 02,029.019c vijigye vàsudevena nirjitàü bharatarùabhaþ 02,030.000@016_0001 evaü nirjitya pçthivãü bhràtaraþ kurunandana 02,030.000@016_0002 vartamànàþ svadharmeõa ÷a÷àsuþ pçthivãm imàm 02,030.000@016_0003 caturbhir bhãmasenàdyair bhràtçbhiþ sahito nçpaþ 02,030.000@016_0004 anugçhya prajàþ sarvàþ sarvavarõàn agopayat 02,030.000@016_0005 avirodhena sarveùàü hitaü cakre yudhiùñhiraþ 02,030.000@016_0006 krãyatàü dãyatàü sarvaü muktvà kopaü balaü vinà 02,030.000@016_0007 sàdhudharmeti pàrthasya nànyac chråyata bhàùitam 02,030.000@016_0008 evaü vçtte jagat tasmin pitarãvànvarajyata 02,030.000@016_0009 na tasya vidyate dveùñà tato 'syàjàta÷atrutà 02,030.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,030.001a rakùaõàd dharmaràjasya satyasya paripàlanàt 02,030.001c ÷atråõàü kùapaõàc caiva svakarmaniratàþ prajàþ 02,030.002a balãnàü samyag àdànàd dharmata÷ cànu÷àsanàt 02,030.002c nikàmavarùã parjanyaþ sphãto janapado 'bhavat 02,030.003a sarvàrambhàþ supravçttà gorakùaü karùaõaü vaõik 02,030.003a*0323_01 **** **** nãrujà nirupadravàþ 02,030.003a*0323_02 svàdusasyà ca pçthivã bahupuùpaphaladrumà 02,030.003a*0323_03 bràhmaõà yaj¤asaütànàþ 02,030.003c vi÷eùàt sarvam evaitat saüjaj¤e ràjakarmaõaþ 02,030.004a dasyubhyo va¤cakebhyo và ràjan prati parasparam 02,030.004c ràjavallabhata÷ caiva nà÷råyanta mçùà giraþ 02,030.005a avarùaü càtivarùaü ca vyàdhipàvakamårchanam 02,030.005c sarvam etat tadà nàsãd dharmanitye yudhiùñhire 02,030.005d*0324_01 manastuùñiü kathaü gacched ity evamanaso naràþ 02,030.005d*0324_02 sarvàtmanà priyàõy eva kartuü samupacakramuþ 02,030.006a priyaü kartum upasthàtuü balikarma svabhàvajam 02,030.006c abhihartuü nçpà jagmur nànyaiþ kàryaiþ pçthak pçthak 02,030.007a dharmyair dhanàgamais tasya vavçdhe nicayo mahàn 02,030.007c kartuü yasya na ÷akyeta kùayo varùa÷atair api 02,030.007d*0325_01 sarveùàü bhåmipàlànàü ÷reùñhaþ sa ca mahãpatiþ 02,030.008a svako÷asya parãmàõaü koùñhasya ca mahãpatiþ 02,030.008c vij¤àya ràjà kaunteyo yaj¤àyaiva mano dadhe 02,030.009a suhçda÷ caiva taü sarve pçthak ca saha càbruvan 02,030.009c yaj¤akàlas tava vibho kriyatàm atra sàüpratam 02,030.010a athaivaü bruvatàm eva teùàm abhyàyayau hariþ 02,030.010c çùiþ puràõo vedàtmà dç÷ya÷ càpi vijànatàm 02,030.011a jagatas tasthuùàü ÷reùñhaþ prabhava÷ càpyaya÷ ca ha 02,030.011c bhåtabhavyabhavannàthaþ ke÷avaþ ke÷isådanaþ 02,030.011d*0326_01 pradhànaþ sarvalokànàü bhojavçùõyandhakàgraõãþ 02,030.012a pràkàraþ sarvavçùõãnàm àpatsv abhayado 'rihà 02,030.012c balàdhikàre nikùipya saühatyànakadundubhim 02,030.013a uccàvacam upàdàya dharmaràjàya màdhavaþ 02,030.013c dhanaughaü puruùavyàghro balena mahatà vçtaþ 02,030.014a taü dhanaugham aparyantaü ratnasàgaram akùayam 02,030.014c nàdayan rathaghoùeõa pravive÷a purottamam 02,030.014d*0327_01 pårõam àpårayaüs teùàü dviùacchokàvaho 'bhavat 02,030.015a asåryam iva såryeõa nivàtam iva vàyunà 02,030.015b*0328_01 atha sarve samutthàya kà¤canàsanam àdaduþ 02,030.015c kçùõena samupetena jahçùe bhàrataü puram 02,030.016a taü mudàbhisamàgamya satkçtya ca yathàvidhi 02,030.016c saüpçùñvà ku÷alaü caiva sukhàsãnaü yudhiùñhiraþ 02,030.017a dhaumyadvaipàyanamukhair çtvigbhiþ puruùarùabhaþ 02,030.017c bhãmàrjunayamai÷ càpi sahitaþ kçùõam abravãt 02,030.018a tvatkçte pçthivã sarvà madva÷e kçùõa vartate 02,030.018c dhanaü ca bahu vàrùõeya tvatprasàdàd upàrjitam 02,030.019a so 'ham icchàmi tat sarvaü vidhivad devakãsuta 02,030.019c upayoktuü dvijàgryeùu havyavàhe ca màdhava 02,030.020a tad ahaü yaùñum icchàmi dà÷àrha sahitas tvayà 02,030.020c anujai÷ ca mahàbàho tan mànuj¤àtum arhasi 02,030.021a sa dãkùàpaya govinda tvam àtmànaü mahàbhuja 02,030.021c tvayãùñavati dà÷àrha vipàpmà bhavità hy aham 02,030.022a màü vàpy abhyanujànãhi sahaibhir anujair vibho 02,030.022c anuj¤àtas tvayà kçùõa pràpnuyàü kratum uttamam 02,030.023a taü kçùõaþ pratyuvàcedaü bahåktvà guõavistaram 02,030.023c tvam eva ràja÷àrdåla samràó arho mahàkratum 02,030.023e saüpràpnuhi tvayà pràpte kçtakçtyàs tato vayam 02,030.024a yajasvàbhãpsitaü yaj¤aü mayi ÷reyasy avasthite 02,030.024c niyuïkùva càpi màü kçtye sarvaü kartàsmi te vacaþ 02,030.025 yudhiùñhira uvàca 02,030.025a saphalaþ kçùõa saükalpaþ siddhi÷ ca niyatà mama 02,030.025c yasya me tvaü hçùãke÷a yathepsitam upasthitaþ 02,030.025d@017_0001 àgatàn pçthivãpàlàn saüprekùyàha yudhiùñhiraþ 02,030.025d@017_0002 kçùõaü kamalapatràkùaü sarvataþ kàryasàdhakam 02,030.025d@017_0003 pàdàvanejanaü deyaü ràjasåye mahàkratau 02,030.025d@017_0004 na tàdçg dç÷yate mahyaü na ca bhåpaiþ samàhçtam 02,030.025d@017_0005 kçùõa uvàca 02,030.025d@017_0005 kuto labhyaü mahàbàho etasya ca dhanàgamam 02,030.025d@017_0006 mà viùãdasva ràjendra dhanasyàrthe kathaü cana 02,030.025d@017_0007 haióimbaü preùayiùyàmi vibhãùaõam ariüdamam 02,030.025d@017_0008 ànetuü rakùasàü nàthaü dhanaughaparipårtaye 02,030.025d@017_0009 tata àhåya haióimbaü bahumànapuraþsaram 02,030.025d@017_0010 uvàca ÷lakùõayà vàcà påjayann iva màdhavaþ 02,030.025d@017_0011 gaccha haióimba bhadraü te laïkàyàü rakùasàü patim 02,030.025d@017_0012 nivedayasva madvàcà yad uktaü ràkùasaü prati 02,030.025d@017_0013 tat smçtvà tvaü samàgaccha prasàdaü mama ca smara 02,030.025d@017_0014 tato bhãmasutaþ kçtvà praõàmaü kçùõapàdayoþ 02,030.025d@017_0015 jagàma tvarito lokàn draùñuü paulastyam a¤jasà 02,030.025d@017_0016 tataþ sàgaram àsàdya baddhaü ràmeõa pàdapam 02,030.025d@017_0017 tatra ràme÷varaü devaü saüpåjya vidhivat tadà 02,030.025d@017_0018 haióimbas tvarito lokàn pravive÷a nçpàj¤ayà 02,030.025d@017_0019 sa gato vàyuvegena laïkàü dvàram upàsthitaþ 02,030.025d@017_0020 sa pçùño dvàrapàlais tu kas tvaü ùaõóàkçtiþ kutaþ 02,030.025d@017_0021 dvàþsthàn kàü÷ cit samutkùipya karõàbhyàü pràhasat tadà 02,030.025d@017_0022 durdç÷à ràkùasàs tatra jàyante kurujàïgale 02,030.025d@017_0023 bhaimasenis tadovàca dvàrasthàn krodhasaüyutaþ 02,030.025d@017_0024 kçùõàj¤ayàgataü màü ca nivedayata ràkùasàþ 02,030.025d@017_0025 vibhãùaõàya vai ÷ãghraü kàryàrthaü ràkùasottamàþ 02,030.025d@017_0026 tad uktam àkarõya ca te paulastyàya nyavedayan 02,030.025d@017_0027 àhåya tam uvàcedaü kiü kàryaü tan ni÷àmaya 02,030.025d@017_0028 sa sarvaü kathayàm àsa kçùõaproktaü tadàgrataþ 02,030.025d@017_0029 vibhãùaõa÷ ca dharmàtmà kçùõàj¤àü ÷irasà dadhat 02,030.025d@017_0030 saüsmçtya ràmavacanaü kçùõàj¤àü pàlayat tadà 02,030.025d@017_0031 mandodaryai nivedyàtha kçùõaràmaprasàdajam 02,030.025d@017_0032 kçùõaü draùñuü gamiùyàmi àj¤àpaya nçpàtmaje 02,030.025d@017_0033 jagatsàraü ratnajàtaü da÷agrãvena rakùitam 02,030.025d@017_0034 ànãtaü vibudhàdãü÷ ca jitvà tac ca samçddhimat 02,030.025d@017_0035 preùayiùyàmi tat sarvaü kçùõaprãtyai nçpàtmaje 02,030.025d@017_0036 pa÷yatobhayataþ pàdau ratnajaiþ påritair dhanaiþ 02,030.025d@017_0037 indraprasthaü gata uta kçùõa÷ càsau mahàya÷àþ 02,030.025d@017_0038 vai÷aüpàyana uvàca 02,030.025d@017_0038 ràkùasà yàdavendraü taü draùñuü gacchàma màciram 02,030.025d@017_0039 iti ÷rutvà vacas tasya vismità vàkyam abravãt 02,030.025d@017_0040 vibhãùaõa uvàca 02,030.025d@017_0040 mànuùebhyaþ kathaü ràjan karaü datse vadasva me 02,030.025d@017_0041 ÷ubhe kàraõato dadmi na bibhemi kuto 'smy aham 02,030.025d@017_0042 purà ràmeõa kathitaü mamàgre mayanandini 02,030.025d@017_0043 janma me yàdave vaü÷e dvàpare samupasthite 02,030.025d@017_0044 sàhàyyaü pàõóavasyàrthe kariùyàmi tadà vraja 02,030.025d@017_0045 vai÷aüpàyana uvàca 02,030.025d@017_0045 indraprasthe mahàbàho dar÷anaü te karomy aham 02,030.025d@017_0046 ity uktvà sa yayau tatra yatra kçùõaþ suràrihà 02,030.025d@017_0047 saüpåjya kçùõaü saü÷uddhaü paulastyaþ paramo mahàn 02,030.025d@017_0048 saüpåjya ràkùasaü viùõur ity uvàca vibhãùaõam 02,030.025d@017_0049 vibhãùaõa uvàca 02,030.025d@017_0049 svàgataü te mahàbàho ku÷alaü te ca sarvadà 02,030.025d@017_0050 tava dar÷anato viùõo a÷ubhaü nàsti me kva cit 02,030.025d@017_0051 adya me svàgataü janma jãvitaü ca sujãvitam 02,030.025d@017_0052 idaü svarõaü mayànãtaü koñi÷o yadunandana 02,030.025d@017_0053 yaj¤àrthaü dharmaràjasya tavàj¤àü vacasàü dadhçk 02,030.025d@017_0054 iti ÷rutvà vacas tasya tataþ sphuritalocanaþ 02,030.025d@017_0055 gantum àj¤àü dadau laïkàü paulastyàya mahàtmane 02,030.025d@017_0056 vraja laïkàü mahàvãra tulyaü balir ihàsura 02,030.025d@017_0057 iti ÷rutvà tato laïkàm agamad ràvaõànujaþ 02,030.025d@017_0058 påjyamàno mahàvãrai ràkùaso bharatarùabha 02,030.026 vai÷aüpàyana uvàca 02,030.026a anuj¤àtas tu kçùõena pàõóavo bhràtçbhiþ saha 02,030.026c ãhituü ràjasåyàya sàdhanàny upacakrame 02,030.027a tata àj¤àpayàm àsa pàõóavo 'rinibarhaõaþ 02,030.027c sahadevaü yudhàü ÷reùñhaü mantriõa÷ caiva sarva÷aþ 02,030.028a asmin kratau yathoktàni yaj¤àïgàni dvijàtibhiþ 02,030.028c tathopakaraõaü sarvaü maïgalàni ca sarva÷aþ 02,030.029a adhiyaj¤àü÷ ca saübhàràn dhaumyoktàn kùipram eva hi 02,030.029c samànayantu puruùà yathàyogaü yathàkramam 02,030.030a indraseno vi÷oka÷ ca påru÷ càrjunasàrathiþ 02,030.030b*0329_01 såtà÷ ca sahitàþ sarve ÷ucayo mçùñakuõóalàþ 02,030.030b*0330_01 samãko dhvajasena÷ ca pa¤ca sàrathipuügavàþ 02,030.030c annàdyàharaõe yuktàþ santu matpriyakàmyayà 02,030.030d*0331_01 upasthitàn sarvakàmàn sugandhikanakaprabhàn 02,030.031a sarvakàmà÷ ca kàryantàü rasagandhasamanvitàþ 02,030.031c manoharàþ prãtikarà dvijànàü kurusattama 02,030.032a tad vàkyasamakàlaü tu kçtaü sarvam avedayat 02,030.032c sahadevo yudhàü ÷reùñho dharmaràje mahàtmani 02,030.033a tato dvaipàyano ràjann çtvijaþ samupànayat 02,030.033c vedàn iva mahàbhàgàn sàkùàn mårtimato dvijàn 02,030.034a svayaü brahmatvam akarot tasya satyavatãsutaþ 02,030.034b*0332_01 mårtimàn sàmavedo 'tha vedavedàïgapàragaþ 02,030.034c dhanaüjayànàm çùabhaþ susàmà sàmago 'bhavat 02,030.035a yàj¤avalkyo babhåvàtha brahmiùñho 'dhvaryusattamaþ 02,030.035c pailo hotà vasoþ putro dhaumyena sahito 'bhavat 02,030.036a eteùàü ÷iùyavargà÷ ca putrà÷ ca bharatarùabha 02,030.036c babhåvur hotragàþ sarve vedavedàïgapàragàþ 02,030.036d*0333_01 svayaü ca bhagavàüs tatra ÷iùyaiþ sarvaiþ puraskçtaþ 02,030.036d*0333_02 kçùõadvaipàyano ràjan sadasyam akarot prabhuþ 02,030.037a te vàcayitvà puõyàham ãhayitvà ca taü vidhim 02,030.037c ÷àstroktaü yojayàm àsus tad devayajanaü mahat 02,030.038a tatra cakrur anuj¤àtàþ ÷araõàny uta ÷ilpinaþ 02,030.038c ratnavanti vi÷àlàni ve÷mànãva divaukasàm 02,030.039a tata àj¤àpayàm àsa sa ràjà ràjasattamaþ 02,030.039c sahadevaü tadà sadyo mantriõaü kurusattamaþ 02,030.039d*0334_00 vai÷aüpàyanaþ 02,030.039d*0334_01 sahadevaü tadà pràha mantriõaü kurusattamaþ 02,030.039d*0334_02 uvàca ràjà kaunteyo vacanaü vacanakùamam 02,030.040a àmantraõàrthaü dåtàüs tvaü preùayasvà÷ugàn drutam 02,030.040c upa÷rutya vaco ràj¤aþ sa dåtàn pràhiõot tadà 02,030.041a àmantrayadhvaü ràùñreùu bràhmaõàn bhåmipàn api 02,030.041c vi÷a÷ ca mànyठ÷ådràü÷ ca sarvàn ànayateti ca 02,030.042a te sarvàn pçthivãpàlàn pàõóaveyasya ÷àsanàt 02,030.042c àmantrayàü babhåvu÷ ca preùayàm àsa càparàn 02,030.042d*0335_01 tathàparàn api naràn àtmanaþ ÷ãghragàminaþ 02,030.042d*0336_01 dåtàs te vàhanair jagmå ràùñràõi subahåni ca 02,030.043a tatas te tu yathàkàlaü kuntãputraü yudhiùñhiram 02,030.043c dãkùayàü cakrire viprà ràjasåyàya bhàrata 02,030.043d*0337_01 jyeùñhàmåle amàvasyàü mahàjanasamàvçtaþ 02,030.043d*0337_02 rauravàjinasaüvãto navanãtàktadehavàn 02,030.044a dãkùitaþ sa tu dharmàtmà dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,030.044c jagàma yaj¤àyatanaü vçto vipraiþ sahasra÷aþ 02,030.045a bhràtçbhir j¤àtibhi÷ caiva suhçdbhiþ sacivais tathà 02,030.045c kùatriyai÷ ca manuùyendra nànàde÷asamàgataiþ 02,030.045e amàtyai÷ ca nçpa÷reùñho dharmo vigrahavàn iva 02,030.046a àjagmur bràhmaõàs tatra viùayebhyas tatas tataþ 02,030.046c sarvavidyàsu niùõàtà vedavedàïgapàragàþ 02,030.047a teùàm àvasathàü÷ cakrur dharmaràjasya ÷àsanàt 02,030.047c bahvannठ÷ayanair yuktàn sagaõànàü pçthak pçthak 02,030.047e sarvartuguõasaüpannठ÷ilpino 'tha sahasra÷aþ 02,030.048a teùu te nyavasan ràjan bràhmaõà bhç÷asatkçtàþ 02,030.048c kathayantaþ kathà bahvãþ pa÷yanto nañanartakàn 02,030.049a bhu¤jatàü caiva vipràõàü vadatàü ca mahàsvanaþ 02,030.049c ani÷aü ÷råyate smàtra muditànàü mahàtmanàm 02,030.050a dãyatàü dãyatàm eùàü bhujyatàü bhujyatàm iti 02,030.050c evaüprakàràþ saüjalpàþ ÷råyante smàtra nitya÷aþ 02,030.051a gavàü ÷atasahasràõi ÷ayanànàü ca bhàrata 02,030.051c rukmasya yoùitàü caiva dharmaràjaþ pçthag dadau 02,030.052a pràvartataivaü yaj¤aþ sa pàõóavasya mahàtmanaþ 02,030.052c pçthivyàm ekavãrasya ÷akrasyeva triviùñape 02,030.053a tato yudhiùñhiro ràjà preùayàm àsa pàõóavam 02,030.053c nakulaü hàstinapuraü bhãùmàya bharatarùabha 02,030.053d*0338_01 bàhlãkàya saputràya bhåri÷ravasabhãùmayoþ 02,030.054a droõàya dhçtaràùñràya viduràya kçpàya ca 02,030.054c bhràtéõàü caiva sarveùàü ye 'nuraktà yudhiùñhire 02,031.000*0339_01 tata àmantrità ràjan ràjànaþ satkçtàs tadà 02,031.000*0339_02 purebhyaþ prayayuþ svebhyo vimànebhya ivàmaràþ 02,031.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,031.001a sa gatvà hàstinapuraü nakulaþ samitiüjayaþ 02,031.001b*0340_01 prayataþ prà¤jalir bhåtvà bhàratàn ànayat tadà 02,031.001c bhãùmam àmantrayàm àsa dhçtaràùñraü ca pàõóavaþ 02,031.002a prayayuþ prãtamanaso yaj¤aü brahmapuraþsaràþ 02,031.002c saü÷rutya dharmaràjasya yaj¤aü yaj¤avidas tadà 02,031.003a anye ca ÷ata÷as tuùñair manobhir manujarùabha 02,031.003b*0341_01 bahu vittaü samàdàya vividhàþ pàrthivà yayuþ 02,031.003c draùñukàmàþ sabhàü caiva dharmaràjaü ca pàõóavam 02,031.004a digbhyaþ sarve samàpetuþ pàrthivàs tatra bhàrata 02,031.004c samupàdàya ratnàni vividhàni mahànti ca 02,031.005a dhçtaràùñra÷ ca bhãùma÷ ca vidura÷ ca mahàmatiþ 02,031.005c duryodhanapurogà÷ ca bhràtaraþ sarva eva te 02,031.006a satkçtyàmantritàþ sarve àcàryapramukhà nçpàþ 02,031.006c gàndhàraràjaþ subalaþ ÷akuni÷ ca mahàbalaþ 02,031.007a acalo vçùaka÷ caiva karõa÷ ca rathinàü varaþ 02,031.007c çtaþ ÷alyo madraràjo bàhlika÷ ca mahàrathaþ 02,031.008a somadatto 'tha kauravyo bhårir bhåri÷ravàþ ÷alaþ 02,031.008c a÷vatthàmà kçpo droõaþ saindhava÷ ca jayadrathaþ 02,031.009a yaj¤asenaþ saputra÷ ca ÷àlva÷ ca vasudhàdhipaþ 02,031.009c pràgjyotiùa÷ ca nçpatir bhagadatto mahàya÷àþ 02,031.010a saha sarvais tathà mlecchaiþ sàgarànåpavàsibhiþ 02,031.010c pàrvatãyà÷ ca ràjàno ràjà caiva bçhadbalaþ 02,031.011a pauõórako vàsudeva÷ ca vaïgaþ kàliïgakas tathà 02,031.011c àkarùaþ kuntala÷ caiva vànavàsyàndhrakàs tathà 02,031.012a dravióàþ siühalà÷ caiva ràjà kà÷mãrakas tathà 02,031.012c kuntibhojo mahàtejàþ suhma÷ ca sumahàbalaþ 02,031.013a bàhlikà÷ càpare ÷årà ràjànaþ sarva eva te 02,031.013c viràñaþ saha putrai÷ ca màcella÷ ca mahàrathaþ 02,031.013e ràjàno ràjaputrà÷ ca nànàjanapade÷varàþ 02,031.014a ÷i÷upàlo mahàvãryaþ saha putreõa bhàrata 02,031.014c àgacchat pàõóaveyasya yaj¤aü saügràmadurmadaþ 02,031.015a ràma÷ caivàniruddha÷ ca babhru÷ ca sahasàraõaþ 02,031.015c gadapradyumnasàmbà÷ ca càrudeùõa÷ ca vãryavàn 02,031.016a ulmuko ni÷añha÷ caiva vãraþ pràdyumnir eva ca 02,031.016c vçùõayo nikhilenànye samàjagmur mahàrathàþ 02,031.017a ete cànye ca bahavo ràjàno madhyade÷ajàþ 02,031.017c àjagmuþ pàõóuputrasya ràjasåyaü mahàkratum 02,031.018a dadus teùàm àvasathàn dharmaràjasya ÷àsanàt 02,031.018c bahukakùyànvitàn ràjan dãrghikàvçkùa÷obhitàn 02,031.019a tathà dharmàtmajas teùàü cakre påjàm anuttamàm 02,031.019c satkçtà÷ ca yathoddiùñठjagmur àvasathàn nçpàþ 02,031.020a kailàsa÷ikharaprakhyàn manoj¤àn dravyabhåùitàn 02,031.020c sarvataþ saüvçtàn uccaiþ pràkàraiþ sukçtaiþ sitaiþ 02,031.021a suvarõajàlasaüvãtàn maõikuññima÷obhitàn 02,031.021c sukhàrohaõasopànàn mahàsanaparicchadàn 02,031.022a sragdàmasamavacchannàn uttamàgurugandhinaþ 02,031.022c haüsàü÷uvarõasadç÷àn àyojanasudar÷anàn 02,031.023a asaübàdhàn samadvàràn yutàn uccàvacair guõaiþ 02,031.023c bahudhàtupinaddhàïgàn himavacchikharàn iva 02,031.024a vi÷ràntàs te tato 'pa÷yan bhåmipà bhåridakùiõam 02,031.024c vçtaü sadasyair bahubhir dharmaràjaü yudhiùñhiram 02,031.025a tat sadaþ pàrthivaiþ kãrõaü bràhmaõai÷ ca mahàtmabhiþ 02,031.025c bhràjate sma tadà ràjan nàkapçùñham ivàmaraiþ 02,032.000*0342_01 tatas tv àj¤àpayàm àsa pàõóavo 'rinibarhaõaþ 02,032.000*0342_02 sahadevaü kuru÷reùñhaü mantriõa÷ caiva sarva÷aþ 02,032.000*0342_03 asmin kratau yathoktàni yaj¤àïgàni dvijàtibhiþ 02,032.000*0342_04 adhiyaj¤àü÷ ca saübhàràn dhaumyoktàn bharatarùabha 02,032.000*0342_05 sarvam ànaya naþ kùipraü sahadeva yathàtatham 02,032.000*0342_06 indraseno vi÷oka÷ ca rukma÷ càrjunasàrathiþ 02,032.000*0342_07 annàdye vyàpçtàþ santu sahadeva tavàj¤ayà 02,032.000*0342_08 upàrjitàn sarvakàmàn sugandharasami÷ritàn 02,032.000*0342_09 manoharàn prãtikaràn annàdye 'rthe susaüskçtàn 02,032.000*0343_01 samãko dhvajasena÷ ca pa¤casàrathipuügavàþ 02,032.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,032.001a pitàmahaü guruü caiva pratyudgamya yudhiùñhiraþ 02,032.001c abhivàdya tato ràjann idaü vacanam abravãt 02,032.001e bhãùmaü droõaü kçpaü drauõiü duryodhanaviviü÷atã 02,032.002a asmin yaj¤e bhavanto màm anugçhõantu sarva÷aþ 02,032.002c idaü vaþ svam ahaü caiva yad ihàsti dhanaü mama 02,032.002e prãõayantu bhavanto màü yatheùñam aniyantritàþ 02,032.003a evam uktvà sa tàn sarvàn dãkùitaþ pàõóavàgrajaþ 02,032.003c yuyoja ha yathàyogam adhikàreùv anantaram 02,032.004a bhakùyabhojyàdhikàreùu duþ÷àsanam ayojayat 02,032.004a*0344_01 **** **** yuyutsuü samayojayat 02,032.004a*0344_02 païktyàropaõakàrye tu ucchiùñàpanaye punaþ 02,032.004a*0344_03 bhojanàvekùaõe caiva 02,032.004c parigrahe bràhmaõànàm a÷vatthàmànam uktavàn 02,032.005a ràj¤àü tu pratipåjàrthaü saüjayaü saünyayojayat 02,032.005c kçtàkçtaparij¤àne bhãùmadroõau mahàmatã 02,032.005d*0345_01 tatrànvatiùñhatàü ràjà vçddhau paramasaümatau 02,032.006a hiraõyasya suvarõasya ratnànàü cànvavekùaõe 02,032.006c dakùiõànàü ca vai dàne kçpaü ràjà nyayojayat 02,032.006e tathànyàn puruùavyàghràüs tasmiüs tasmin nyayojayat 02,032.007a bàhliko dhçtaràùñra÷ ca somadatto jayadrathaþ 02,032.007c nakulena samànãtàþ svàmivat tatra remire 02,032.008a kùattà vyayakaras tv àsãd viduraþ sarvadharmavit 02,032.008c duryodhanas tv arhaõàni pratijagràha sarva÷aþ 02,032.008d*0346_01 kuntã màdrã ca gàndhàrã strãõàü kurvantu càrcanam 02,032.008d*0346_02 anyàþ sarvàþ snuùàs tàsàü saüde÷aü yàntu mà ciram 02,032.008d*0346_03 tiùñhet kçùõàntike so 'yam arjunaþ kàryasiddhaye 02,032.008d*0347_01 caraõakùàlane kçùõo bràhmaõànàü svayaü hy abhåt 02,032.008d*0348_01 karõaþ ko÷agçhàdhã÷a÷ càyavyayasamãkùakaþ 02,032.009a sarvalokaþ samàvçttaþ piprãùuþ phalam uttamam 02,032.009c draùñukàmaþ sabhàü caiva dharmaràjaü ca pàõóavam 02,032.010a na ka÷ cid àharat tatra sahasràvaram arhaõam 02,032.010c ratnai÷ ca bahubhis tatra dharmaràjam avardhayan 02,032.011a kathaü nu mama kauravyo ratnadànaiþ samàpnuyàt 02,032.011c yaj¤am ity eva ràjànaþ spardhamànà dadur dhanam 02,032.012a bhavanaiþ savimànàgraiþ sodarkair balasaüvçtaiþ 02,032.012c lokaràjavimànai÷ ca bràhmaõàvasathaiþ saha 02,032.013a kçtair àvasathair divyair vimànapratimais tathà 02,032.013c vicitrai ratnavadbhi÷ ca çddhyà paramayà yutaiþ 02,032.014a ràjabhi÷ ca samàvçttair atãva÷rãsamçddhibhiþ 02,032.014c a÷obhata sado ràjan kaunteyasya mahàtmanaþ 02,032.015a çddhyà ca varuõaü devaü spardhamàno yudhiùñhiraþ 02,032.015c ùaóagninàtha yaj¤ena so 'yajad dakùiõàvatà 02,032.015e sarvठjanàn sarvakàmaiþ samçddhaiþ samatarpayat 02,032.016a annavàn bahubhakùya÷ ca bhuktavajjanasaüvçtaþ 02,032.016c ratnopahàrakarmaõyo babhåva sa samàgamaþ 02,032.017a ióàjyahomàhutibhir mantra÷ikùàsamanvitaiþ 02,032.017c tasmin hi tatçpur devàs tate yaj¤e maharùibhiþ 02,032.018a yathà devàs tathà viprà dakùiõànnamahàdhanaiþ 02,032.018c tatçpuþ sarvavarõà÷ ca tasmin yaj¤e mudànvitàþ 02,033.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,033.001a tato 'bhiùecanãye 'hni bràhmaõà ràjabhiþ saha 02,033.001c antarvedãü pravivi÷uþ satkàràrthaü maharùayaþ 02,033.002a nàradapramukhàs tasyàm antarvedyàü mahàtmanaþ 02,033.002c samàsãnàþ ÷u÷ubhire saha ràjarùibhis tadà 02,033.003a sametà brahmabhavane devà devarùayo yathà 02,033.003c karmàntaram upàsanto jajalpur amitaujasaþ 02,033.004a idam evaü na càpy evam evam etan na cànyathà 02,033.004c ity åcur bahavas tatra vitaõóànàþ parasparam 02,033.005a kç÷àn arthàüs tathà ke cid akç÷àüs tatra kurvate 02,033.005c akç÷àü÷ ca kç÷àü÷ cakrur hetubhiþ ÷àstrani÷citaiþ 02,033.006a tatra medhàvinaþ ke cid artham anyaiþ prapåritam 02,033.006c vicikùipur yathà ÷yenà nabhogatam ivàmiùam 02,033.007a ke cid dharmàrthasaüyuktàþ kathàs tatra mahàvratàþ 02,033.007c remire kathayanta÷ ca sarvavedavidàü varàþ 02,033.008a sà vedir vedasaüpannair devadvijamaharùibhiþ 02,033.008c àbabhàse samàkãrõà nakùatrair dyaur ivàmalà 02,033.009a na tasyàü saünidhau ÷ådraþ ka÷ cid àsãn na càvrataþ 02,033.009c antarvedyàü tadà ràjan yudhiùñhiranive÷ane 02,033.010a tàü tu lakùmãvato lakùmãü tadà yaj¤avidhànajàm 02,033.010c tutoùa nàradaþ pa÷yan dharmaràjasya dhãmataþ 02,033.011a atha cintàü samàpede sa munir manujàdhipa 02,033.011c nàradas taü tadà pa÷yan sarvakùatrasamàgamam 02,033.012a sasmàra ca puràvçttàü kathàü tàü bharatarùabha 02,033.012c aü÷àvataraõe yàsau brahmaõo bhavane 'bhavat 02,033.013a devànàü saügamaü taü tu vij¤àya kurunandana 02,033.013c nàradaþ puõóarãkàkùaü sasmàra manasà harim 02,033.014a sàkùàt sa vibudhàrighnaþ kùatre nàràyaõo vibhuþ 02,033.014c pratij¤àü pàlayan dhãmठjàtaþ parapuraüjayaþ 02,033.015a saüdide÷a purà yo 'sau vibudhàn bhåtakçt svayam 02,033.015c anyonyam abhinighnantaþ punar lokàn avàpsyatha 02,033.016a iti nàràyaõaþ ÷aübhur bhagavठjagataþ prabhuþ 02,033.016c àdi÷ya vibudhàn sarvàn ajàyata yadukùaye 02,033.017a kùitàv andhakavçùõãnàü vaü÷e vaü÷abhçtàü varaþ 02,033.017c parayà ÷u÷ubhe lakùmyà nakùatràõàm ivoóuràñ 02,033.018a yasya bàhubalaü sendràþ suràþ sarva upàsate 02,033.018c so 'yaü mànuùavan nàma harir àste 'rimardanaþ 02,033.019a aho bata mahad bhåtaü svayaübhår yad idaü svayam 02,033.019c àdàsyati punaþ kùatram evaü balasamanvitam 02,033.020a ity etàü nàrada÷ cintàü cintayàm àsa dharmavit 02,033.020c hariü nàràyaõaü j¤àtvà yaj¤air ãóyaü tam ã÷varam 02,033.021a tasmin dharmavidàü ÷reùñho dharmaràjasya dhãmataþ 02,033.021c mahàdhvare mahàbuddhis tasthau sa bahumànataþ 02,033.021d@018_0000 vai÷aüpàyanaþ 02,033.021d@018_0001 tataþ samudità mukhyair guõair guõavatàü varàþ 02,033.021d@018_0002 bahavo bhàvitàtmànaþ pçthak pçthag ariüdamàþ 02,033.021d@018_0003 àtmakçtyam iti j¤àtvà pà¤càlàs tatra sarva÷aþ 02,033.021d@018_0004 samãyur vçùõaya÷ caiva tadànãkàgrahàriõaþ 02,033.021d@018_0005 sadàràþ sajanàmàtyà vahanto ratnasaücayàn 02,033.021d@018_0006 vikçùñatvàc ca de÷asya gurubhàratayà ca te 02,033.021d@018_0007 yayuþ pramuditàþ pa÷càd ràjabhir na samaü yayuþ 02,033.021d@018_0008 bala÷eùaü samuditaü parigçhya samantataþ 02,033.021d@018_0009 ràj¤àü cakràyudhaþ ÷aurir amitragaõamardanaþ 02,033.021d@018_0010 balàdhikàre nikùiptaü saümànyànakadundubhim 02,033.021d@018_0011 saüpràyàd yàdava÷reùñho yajamàne yudhiùñhire 02,033.021d@018_0012 uccàvacam upàdàya dharmaràjàya màdhavaþ 02,033.021d@018_0013 dhanaughaü purataþ kçtvà khàõóavaprastham àyayau 02,033.021d@018_0014 tatra yaj¤àgatàn sarvàü÷ caidyavakrapurogamàn 02,033.021d@018_0015 bhåmipàlagaõàn sarvàn saprabhàn iva toyadàn 02,033.021d@018_0016 meghakàyàn niþ÷vasato yåthapàn iva yåthapaþ 02,033.021d@018_0017 balinaþ siühasaükà÷àn mahãm àvçtya tiùñhataþ 02,033.021d@018_0018 tato janaughasaübàdhaü ràjasàgaram avyayam 02,033.021d@018_0019 nàdayan rathaghoùeõàbhyupàyàn madhusådanaþ 02,033.021d@018_0020 asåryam iva såryeõa nivàtam iva vàyunà 02,033.021d@018_0021 kçùõena samupetena jaharùe bhàrataü puram 02,033.021d@018_0022 bràhmaõakùatriyàõàü hi påjàrthaü sarvadharmavit 02,033.021d@018_0023 sahadevo vi÷eùaj¤o màdrãputraþ kçto 'bhavat 02,033.021d@018_0024 prabhavantaü tu bhåtànàü bhàsvantam iva tejasà 02,033.021d@018_0025 pravi÷antaü yaj¤abhåmiü sitasyàvarajaü vibhum 02,033.021d@018_0026 tejorà÷im çùiü vipram adç÷yam avijànatàm 02,033.021d@018_0027 vayodhikànàü vçddhànàü màrgam àtmani tiùñhatàm 02,033.021d@018_0028 jagatas tasthuùa÷ caiva prabhavàpyayam acyutam 02,033.021d@018_0029 anantam antaü ÷atråõàm amitragaõamardanam 02,033.021d@018_0030 prabhavaü sarvabhåtànàm àpatsv abhayam acyutam 02,033.021d@018_0031 bhaviùyaü bhàvanaü bhåtaü dvàravatyàm ariüdamam 02,033.021d@018_0032 sa dçùñvà kçùõam àyàntaü pratipåjyàmitaujasam 02,033.021d@018_0033 yathàrhaü ke÷ave vçttiü pratyapadyata pàõóavaþ 02,033.021d@018_0034 jyaiùñhyakàniùñhyasaüyogaü saüpradhàrya guõàguõaiþ 02,033.021d@018_0035 àriràdhayiùur dharmaþ påjayitvà dvijottamàn 02,033.021d@018_0036 mahad àdityasaükà÷am àsanaü ca jagatpateþ 02,033.021d@018_0037 dadau nàsàditaü kai÷ cit tasminn upavive÷a saþ 02,033.022a tato bhãùmo 'bravãd ràjan dharmaràjaü yudhiùñhiram 02,033.022c kriyatàm arhaõaü ràj¤àü yathàrham iti bhàrata 02,033.023a àcàryam çtvijaü caiva saüyuktaü ca yudhiùñhira 02,033.023c snàtakaü ca priyaü càhuþ ùaó arghyàrhàn nçpaü tathà 02,033.024a etàn arhàn abhigatàn àhuþ saüvatsaroùitàn 02,033.024c ta ime kàlapågasya mahato 'smàn upàgatàþ 02,033.025a eùàm ekaika÷o ràjann arghyam ànãyatàm iti 02,033.025c atha caiùàü variùñhàya samarthàyopanãyatàm 02,033.026 yudhiùñhira uvàca 02,033.026a kasmai bhavàn manyate 'rgham ekasmai kurunandana 02,033.026c upanãyamànaü yuktaü ca tan me bråhi pitàmaha 02,033.027 vai÷aüpàyana uvàca 02,033.027a tato bhãùmaþ ÷àütanavo buddhyà ni÷citya bhàrata 02,033.027c vàrùõeyaü manyate kçùõam arhaõãyatamaü bhuvi 02,033.028a eùa hy eùàü sametànàü tejobalaparàkramaiþ 02,033.028c madhye tapann ivàbhàti jyotiùàm iva bhàskaraþ 02,033.029a asåryam iva såryeõa nivàtam iva vàyunà 02,033.029c bhàsitaü hlàditaü caiva kçùõenedaü sado hi naþ 02,033.030a tasmai bhãùmàbhyanuj¤àtaþ sahadevaþ pratàpavàn 02,033.030c upajahre 'tha vidhivad vàrùõeyàyàrghyam uttamam 02,033.030d*0349_01 gàm arghyaü madhuparkaü càpy ànãyàpàharat tadà 02,033.030d*0349_02 caraõàv aspç÷ac chaureþ sahadevo vi÷àü pate 02,033.030d*0349_03 ke÷ava÷ càpy upàghràya mårdhni ÷astrabhçtàü varaþ 02,033.030d*0349_04 sahadevam athovàca kaccid vaþ ku÷alaü gçhe 02,033.030d*0350_01 so 'pi taü tu tathety àha sarvaü nanu tavàj¤ayà 02,033.030d*0350_02 etasminn antare ràjann idam àsãd athàdbhutam 02,033.030d*0351_01 tàü dçùñvà kùatriyàþ sarve påjàü kçùõasya bhåyasãm 02,033.030d*0351_02 saüprekùyànyonyam àsãnà hçdayais tàm adhàrayan 02,033.031a pratijagràha tat kçùõaþ ÷àstradçùñena karmaõà 02,033.031c ÷i÷upàlas tu tàü påjàü vàsudeve na cakùame 02,033.032a sa upàlabhya bhãùmaü ca dharmaràjaü ca saüsadi 02,033.032c apàkùipad vàsudevaü cediràjo mahàbalaþ 02,033.032d*0352_01 teùàm àkàrabhàvaj¤aþ sahadevo na cakùame 02,033.032d*0352_02 màninàü balinàü ràj¤àü puraþ saüdar÷ite pade 02,033.032d*0352_03 puùpavçùñir mahaty àsãt sahadevasya mårdhani 02,033.032d*0352_04 janmaprabhçti vçùõãnàü sunãthaþ ÷atrur abravãt 02,033.032d*0352_05 praùñà viyonijo ràjà prativaktà nadãsutaþ 02,033.032d*0352_06 pratigrahãtà gopàlaþ pradàtà ca viyonijaþ 02,033.032d*0352_07 sadasyà måkavat sarve àsate 'tra kim ucyate 02,033.032d*0352_08 ity uktvà sa vihasyà÷u pàõóavaü punar abravãt 02,033.032d*0352_09 atipa÷yasi và sarvàn na và pa÷yasi pàõóava 02,033.032d*0352_10 tiùñhatsv anyeùu påjyeùu gopam arcitavàn asi 02,033.032d*0352_11 ete caivobhaye tàta kàryasya tu vinà÷ake 02,033.032d*0352_12 atidçùñir adçùñir và tayoþ kiü tvaü samàsthitaþ 02,034.001 ÷i÷upàla uvàca 02,034.001a nàyam arhati vàrùõeyas tiùñhatsv iha mahàtmasu 02,034.001c mahãpatiùu kauravya ràjavat pàrthivàrhaõam 02,034.002a nàyaü yuktaþ samàcàraþ pàõóaveùu mahàtmasu 02,034.002c yat kàmàt puõóarãkàkùaü pàõóavàrcitavàn asi 02,034.003a bàlà yåyaü na jànãdhvaü dharmaþ såkùmo hi pàõóavàþ 02,034.003c ayaü tatràbhyatikrànta àpageyo 'lpadar÷anaþ 02,034.004a tvàdç÷o dharmayukto hi kurvàõaþ priyakàmyayà 02,034.004c bhavaty abhyadhikaü bhãùmo lokeùv avamataþ satàm 02,034.005a kathaü hy aràjà dà÷àrho madhye sarvamahãkùitàm 02,034.005c arhaõàm arhati tathà yathà yuùmàbhir arcitaþ 02,034.006a atha và manyase kçùõaü sthaviraü bharatarùabha 02,034.006c vasudeve sthite vçddhe katham arhati tatsutaþ 02,034.007a atha và vàsudevo 'pi priyakàmo 'nuvçttavàn 02,034.007c drupade tiùñhati kathaü màdhavo 'rhati påjanam 02,034.008a àcàryaü manyase kçùõam atha và kurupuügava 02,034.008c droõe tiùñhati vàrùõeyaü kasmàd arcitavàn asi 02,034.009a çtvijaü manyase kçùõam atha và kurunandana 02,034.009c dvaipàyane sthite vipre kathaü kçùõo 'rcitas tvayà 02,034.009d@019_0001 bhãùme ÷àütanave ràjan sthite puruùasattame 02,034.009d@019_0002 svacchandamçtyuke ràjan kathaü kçùõo 'rcitas tvayà 02,034.009d@019_0003 a÷vatthàmni sthite vãre sarva÷àstravi÷àrade 02,034.009d@019_0004 kathaü kçùõas tvayà ràjann arcitaþ kurunandana 02,034.009d@019_0005 duryodhane ca ràjendre sthite puruùasattame 02,034.009d@019_0006 kçpe ca bhàratàcàrye kathaü kçùõas tvayàrcitaþ 02,034.009d@019_0007 drumaü kiüpuruùàcàryam atikramya tathàrcitaþ 02,034.009d@019_0008 bhãùmake ca duràdharùe pàõóye ca kçtalakùaõe 02,034.009d@019_0009 nçpe ca rukmiõi ÷reùñhe ekalavye tathaiva ca 02,034.009d@019_0010 ÷alye madràdhipe caiva kathaü kçùõo 'rcitas tvayà 02,034.009d@019_0011 ayaü ca sarvaràj¤àü yo bala÷làghã mahàrathaþ 02,034.009d@019_0012 jàmadagnyasya dayitaþ ÷iùyo viprasya bhàrata 02,034.009d@019_0013 yenàtmabalam à÷ritya ràjàno yudhi nirjitàþ 02,034.009d@019_0014 taü ca karõam atikramya kathaü kçùõo 'rcitas tvayà 02,034.009d@020_0001 bhãùme ÷àütanave ràjan sthite puruùasattame 02,034.009d@020_0002 svacchandamçtyuke tasmin kathaü kçùõo 'rcitas tvayà 02,034.009d@020_0003 kçpe ca bhàratàcàrye kathaü kçùõo 'rcitas tvayà 02,034.009d@020_0004 a÷vatthàmni sthite vãre sarva÷astravi÷àrade 02,034.009d@020_0005 kathaü kçùõas tvayà ràjann arcito yadunandanaþ 02,034.009d@020_0006 drume kiüpuruùàcàrye kathaü kçùõas tvayàrcitaþ 02,034.009d@020_0007 ayaü pàrthàd anavamo dhanurvede paràkrame 02,034.009d@020_0008 ekalavye sthite ràjan kathaü kçùõas tvayàrcitaþ 02,034.009d@020_0009 bhagadatte mahàvãrye jayatsene ca màgadhe 02,034.009d@020_0010 kàliïge ca sthite ràjan kathaü kçùõas tvayàrcitaþ 02,034.009d@020_0011 pårvade÷àdhipe vãre kausalendre bçhadbale 02,034.009d@020_0012 viràñe ca sthite vãre kathaü kçùõo 'rcitas tvayà 02,034.009d@020_0013 bhãùmake ca duràdharùe pàõóye ca kçtadhanvani 02,034.009d@020_0014 nçpe rukmiõi ca ÷reùñhe dantavakre ca pàrthive 02,034.009d@020_0015 ÷alye madràdhipe caiva kathaü kçùõas tvayàrcitaþ 02,034.009d@020_0016 suràùñràdhipatau vãre màlave ca sthite nçpe 02,034.009d@020_0017 kçtakùaõe ca vaidehe kathaü kçùõas tvayàrcitaþ 02,034.009d@020_0018 ayaü ca sarvaràj¤àü yo bala÷làghã mahàrathaþ 02,034.009d@020_0019 jàmadagnyasya dayitaþ ÷iùyo viprasya bhàrata 02,034.009d@020_0020 yenàtmabalam à÷ritya jaràsaüdho yudhà jitaþ 02,034.009d@020_0021 taü karõaü samatikramya kathaü kçùõas tvayàrcitaþ 02,034.009d@020_0022 vindànuvindàv àvantyau kàmbhojaü ca sudakùiõam 02,034.009d@020_0023 sthite sàlve ca ràjendre kathaü kçùõo 'rcitas tvayà 02,034.009d@020_0024 asmin pàrthasakhe ràjan gandharvàõàü mahãpatau 02,034.009d@020_0025 sthite citrarathe vãre kathaü kçùõas tvayàrcitaþ 02,034.009d@020_0026 bàhlãkaü sthaviraü vãraü kauravàõàü mahàratham 02,034.009d@020_0027 saumadattiü mahàvãryaü somadattaü mahàratham 02,034.009d@020_0028 ÷akuniü saubalaü caiva sindhuràjaü mahàbalam 02,034.009d@020_0029 etàn avamatàn kçtvà kathaü kçùõo 'rcitas tvayà 02,034.010a naiva çtviï na càcàryo na ràjà madhusådanaþ 02,034.010b*0353_01 na snàtako na jàmàtà kathaü kçùõo 'rcitas tvayà 02,034.010c arcita÷ ca kuru÷reùñha kim anyat priyakàmyayà 02,034.011a atha vàpy arcanãyo 'yaü yuùmàkaü madhusådanaþ 02,034.011c kiü ràjabhir ihànãtair avamànàya bhàrata 02,034.012a vayaü tu na bhayàd asya kaunteyasya mahàtmanaþ 02,034.012c prayacchàmaþ karàn sarve na lobhàn na ca sàntvanàt 02,034.013a asya dharmapravçttasya pàrthivatvaü cikãrùataþ 02,034.013c karàn asmai prayacchàmaþ so 'yam asmàn na manyate 02,034.014a kim anyad avamànàd dhi yad imaü ràjasaüsadi 02,034.014c apràptalakùaõaü kçùõam arghyeõàrcitavàn asi 02,034.015a akasmàd dharmaputrasya dharmàtmeti ya÷o gatam 02,034.015c ko hi dharmacyute påjàm evaü yuktàü prayojayet 02,034.015e yo 'yaü vçùõikule jàto ràjànaü hatavàn purà 02,034.015f*0354_01 jaràsaüdhaü mahàtmànam anyàyena duràtmavàn 02,034.016a adya dharmàtmatà caiva vyapakçùñà yudhiùñhiràt 02,034.016c kçpaõatvaü niviùñaü ca kçùõe 'rghyasya nivedanàt 02,034.017a yadi bhãtà÷ ca kaunteyàþ kçpaõà÷ ca tapasvinaþ 02,034.017b*0355_01 ràj¤àü tu madhye påjàü te kçtavanto garãyasãm 02,034.017c nanu tvayàpi boddhavyaü yàü påjàü màdhavo 'rhati 02,034.018a atha và kçpaõair etàm upanãtàü janàrdana 02,034.018c påjàm anarhaþ kasmàt tvam abhyanuj¤àtavàn asi 02,034.019a ayuktàm àtmanaþ påjàü tvaü punar bahu manyase 02,034.019c haviùaþ pràpya niùyandaü prà÷ituü ÷veva nirjane 02,034.020a na tv ayaü pàrthivendràõàm avamànaþ prayujyate 02,034.020c tvàm eva kuravo vyaktaü pralambhante janàrdana 02,034.021a klãbe dàrakriyà yàdçg andhe và råpadar÷anam 02,034.021c aràj¤o ràjavat påjà tathà te madhusådana 02,034.022a dçùño yudhiùñhiro ràjà dçùño bhãùma÷ ca yàdç÷aþ 02,034.022c vàsudevo 'py ayaü dçùñaþ sarvam etad yathàtatham 02,034.023a ity uktvà ÷i÷upàlas tàn utthàya paramàsanàt 02,034.023c niryayau sadasas tasmàt sahito ràjabhis tadà 02,035.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,035.001a tato yudhiùñhiro ràjà ÷i÷upàlam upàdravat 02,035.001c uvàca cainaü madhuraü sàntvapårvam idaü vacaþ 02,035.002a nedaü yuktaü mahãpàla yàdç÷aü vai tvam uktavàn 02,035.002c adharma÷ ca paro ràjan pàruùyaü ca nirarthakam 02,035.003a na hi dharmaü paraü jàtu nàvabudhyeta pàrthiva 02,035.003c bhãùmaþ ÷àütanavas tv enaü màvamaüsthà ato 'nyathà 02,035.004a pa÷ya cemàn mahãpàlàüs tvatto vçddhatamàn bahån 02,035.004c mçùyante càrhaõàü kçùõe tadvat tvaü kùantum arhasi 02,035.005a veda tattvena kçùõaü hi bhãùma÷ cedipate bhç÷am 02,035.005c na hy enaü tvaü tathà vettha yathainaü veda kauravaþ 02,035.006 bhãùma uvàca 02,035.006a nàsmà anunayo deyo nàyam arhati sàntvanam 02,035.006c lokavçddhatame kçùõe yo 'rhaõàü nànumanyate 02,035.007a kùatriyaþ kùatriyaü jitvà raõe raõakçtàü varaþ 02,035.007c yo mu¤cati va÷e kçtvà gurur bhavati tasya saþ 02,035.008a asyàü ca samitau ràj¤àm ekam apy ajitaü yudhi 02,035.008c na pa÷yàmi mahãpàlaü sàtvatãputratejasà 02,035.009a na hi kevalam asmàkam ayam arcyatamo 'cyutaþ 02,035.009c trayàõàm api lokànàm arcanãyo janàrdanaþ 02,035.010a kçùõena hi jità yuddhe bahavaþ kùatriyarùabhàþ 02,035.010c jagat sarvaü ca vàrùõeye nikhilena pratiùñhitam 02,035.011a tasmàt satsv api vçddheùu kçùõam arcàma netaràn 02,035.011c evaü vaktuü na càrhas tvaü mà bhåt te buddhir ãdç÷ã 02,035.012a j¤ànavçddhà mayà ràjan bahavaþ paryupàsitàþ 02,035.012b*0356_01 yasya ràjan prabhàvaj¤àþ purà sarve ca rakùitàþ 02,035.012c teùàü kathayatàü ÷aurer ahaü guõavato guõàn 02,035.012e samàgatànàm a÷rauùaü bahån bahumatàn satàm 02,035.013a karmàõy api ca yàny asya janmaprabhçti dhãmataþ 02,035.013c bahu÷aþ kathyamànàni narair bhåyaþ ÷rutàni me 02,035.014a na kevalaü vayaü kàmàc cediràja janàrdanam 02,035.014c na saübandhaü puraskçtya kçtàrthaü và kathaü cana 02,035.015a arcàmahe 'rcitaü sadbhir bhuvi bhaumasukhàvaham 02,035.015c ya÷aþ ÷auryaü jayaü càsya vij¤àyàrcàü prayujmahe 02,035.016a na hi ka÷ cid ihàsmàbhiþ subàlo 'py aparãkùitaþ 02,035.016c guõair vçddhàn atikramya harir arcyatamo mataþ 02,035.017a j¤ànavçddho dvijàtãnàü kùatriyàõàü balàdhikaþ 02,035.017b*0357_01 vai÷yànàü dhànyadhanavठ÷ådràõàm eva janmataþ 02,035.017c påjye tàv iha govinde hetå dvàv api saüsthitau 02,035.018a vedavedàïgavij¤ànaü balaü càpy amitaü tathà 02,035.018c nçõàü hi loke kasyàsti vi÷iùñaü ke÷avàd çte 02,035.019a dànaü dàkùyaü ÷rutaü ÷auryaü hrãþ kãrtir buddhir uttamà 02,035.019c saünatiþ ÷rãr dhçtis tuùñiþ puùñi÷ ca niyatàcyute 02,035.020a tam imaü sarvasaüpannam àcàryaü pitaraü gurum 02,035.020c arcyam arcitam arcàrhaü sarve saümantum arhatha 02,035.021a çtvig gurur vivàhya÷ ca snàtako nçpatiþ priyaþ 02,035.021c sarvam etad dhçùãke÷e tasmàd abhyarcito 'cyutaþ 02,035.022a kçùõa eva hi lokànàm utpattir api càpyayaþ 02,035.022c kçùõasya hi kçte bhåtam idaü vi÷vaü samarpitam 02,035.023a eùa prakçtir avyaktà kartà caiva sanàtanaþ 02,035.023c para÷ ca sarvabhåtebhyas tasmàd vçddhatamo 'cyutaþ 02,035.024a buddhir mano mahàn vàyus tejo 'mbhaþ khaü mahã ca yà 02,035.024c caturvidhaü ca yad bhåtaü sarvaü kçùõe pratiùñhitam 02,035.025a àditya÷ candramà÷ caiva nakùatràõi grahà÷ ca ye 02,035.025c di÷a÷ copadi÷a÷ caiva sarvaü kçùõe pratiùñhitam 02,035.025d*0358_01 agnihotramukhà vedà gàyatrã chandasàü mukham 02,035.025d*0358_02 ràjà mukhaü manuùyàõàü nadãnàü sàgaro mukham 02,035.025d*0358_03 nakùatràõàü mukhaü candra àdityas tejasàü mukham 02,035.025d*0358_04 parvatànàü mukhaü merur garuóaþ patatàü mukham 02,035.025d*0358_05 årdhvaü tiryag adha÷ caiva yàvatã jagato gatiþ 02,035.025d*0358_06 sadevakeùu lokeùu bhagavàn ke÷avo mukham 02,035.025d*0359_01 eùa rudra÷ ca sarvàtmà brahmà caiùa sanàtanaþ 02,035.025d*0359_02 akùaraþ kùararåpeõa mànuùatvam upàgataþ 02,035.026a ayaü tu puruùo bàlaþ ÷i÷upàlo na budhyate 02,035.026c sarvatra sarvadà kçùõaü tasmàd evaü prabhàùate 02,035.027a yo hi dharmaü vicinuyàd utkçùñaü matimàn naraþ 02,035.027c sa vai pa÷yed yathàdharmaü na tathà cediràó ayam 02,035.028a savçddhabàleùv atha và pàrthiveùu mahàtmasu 02,035.028c ko nàrhaü manyate kçùõaü ko vàpy enaü na påjayet 02,035.029a athemàü duùkçtàü påjàü ÷i÷upàlo vyavasyati 02,035.029c duùkçtàyàü yathànyàyaü tathàyaü kartum arhati 02,035.029d@021_0000 vai÷aüpàyanaþ 02,035.029d@021_0001 evam ukte tu gàïgeye ÷i÷upàla÷ cukopa ha 02,035.029d@021_0002 sahadevaþ 02,035.029d@021_0002 kruddhaü sunãthaü dçùñvàtha sahadevo 'bravãt tadà 02,035.029d@021_0003 nãtipårvam idaü sarvaü cediràja mayà kçtam 02,035.029d@021_0004 na me vimatir astãha kàraõaü càtra me ÷çõu 02,035.029d@021_0005 sa pàrthivànàü sarveùàü guruþ kçùõo balena vai 02,035.029d@021_0006 tasmàd abhyarcito 'rghyàrhaþ sarve saümantum arhatha 02,035.029d@021_0007 yo và na sahate ràj¤àü ka÷ cit sabalavàhanaþ 02,035.029d@021_0008 kùipraü yuddhàya niryàtu ÷akta÷ ced atra me yudhi 02,035.029d@021_0009 tasya mårdhni susaünyastaü ràj¤aþ savyaü padaü mayà 02,035.029d@021_0010 evam ukto mayà hetur uttaraü prabravãtu me 02,035.029d@021_0010 vai÷aüpàyanaþ 02,035.029d@021_0011 tato na vyàjahàraiùàü ka÷ cid buddhimatàü satàm 02,035.029d@021_0012 màninàü balinàü ràj¤àü madhye saüdar÷ite pade 02,035.029d@021_0013 puùpavçùñir mahaty àsãt sahadevasya mårdhani 02,035.029d@021_0014 evam ukte sunãthasya sahadevena ke÷ave 02,035.029d@021_0015 svabhàvarakte nayane bhåyo rakte babhåvatuþ 02,035.029d@021_0016 tasya kopaü samudbhåtaü j¤àtvà bhãùmaþ pratàpavàn 02,035.029d@021_0017 àcacakùe punas tasmai kçùõasyaivottamàn guõàn 02,035.029d@021_0018 sa sunãthaü samàmantrya tàü÷ ca sarvàn mahãkùitaþ 02,035.029d@021_0019 uvàca vadatàü ÷reùñha idaü matimatàü varaþ 02,035.029d@021_0020 sahadevena ràjàno yad uktaü ke÷avaü prati 02,035.029d@021_0021 vai÷aüpàyanaþ 02,035.029d@021_0021 tat tatheti vijànãdhvaü bhåya÷ càtra nibodhata 02,035.029d@021_0022 tato bhãùmasya tac chrutvà vacaþ kàle yudhiùñhiraþ 02,035.029d@021_0023 uvàca matimàn bhãùmaü tataþ kauravanandanaþ 02,035.029d@021_0024 vistareõàsya devasya karmàõãcchàmi sarva÷aþ 02,035.029d@021_0025 ÷rotuü bhagavatas tàni prabravãhi pitàmaha 02,035.029d@021_0026 karmaõàm ànupårvyaü ca pràdurbhàvàü÷ ca me vibhoþ 02,035.029d@021_0027 vai÷aüpàyanaþ 02,035.029d@021_0027 yathà ca prakçtiþ kçùõe tan me bråhi pitàmaha 02,035.029d@021_0028 evam uktas tadà bhãùmaþ provàca puruùarùabham 02,035.029d@021_0029 yudhiùñhiram amitraghnaü tasmin kùatrasamàgame 02,035.029d@021_0030 samakùaü vàsudevasya devasyeva ÷atakratoþ 02,035.029d@021_0031 karmàõy asukaràõy anyair àcacakùe janàdhipa 02,035.029d@021_0032 ÷çõvatàü pàrthivànàü ca dharmaràjasya càntike 02,035.029d@021_0033 idaü matimatàü ÷reùñhaþ kçùõaü prati vi÷àü pate 02,035.029d@021_0034 sàmnaivàmantrya ràjendraü cediràjam ariüdamam 02,035.029d@021_0035 bhãmakarmà tato bhãùmo bhåyaþ sa idam abravãt 02,035.029d@021_0036 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0036 kuråõàü càpi ràjànaü yudhiùñhiram uvàca ha 02,035.029d@021_0037 vartamànàm atãtàü ca ÷çõu ràjan yudhiùñhira 02,035.029d@021_0038 ã÷varasyottamasyainàü karmaõàü gahanàü gatim 02,035.029d@021_0039 avyakto vyaktaliïgastho ya eùa bhagavàn prabhuþ 02,035.029d@021_0040 purà nàràyaõo devaþ svayaübhåþ prapitàmahaþ 02,035.029d@021_0041 sahasra÷ãrùaþ puruùo dhruvo 'vyaktaþ sanàtanaþ 02,035.029d@021_0042 sahasràkùaþ sahasràsyaþ sahasracaraõo vibhuþ 02,035.029d@021_0043 sahasrabàhuþ sàhasro devo nàmasahasravàn 02,035.029d@021_0044 sahasramukuño devo vi÷varåpo mahàdyutiþ 02,035.029d@021_0045 anekavarõo devàdir avyaktàd vai pare sthitaþ 02,035.029d@021_0046 asçjat salilaü pårvaü sa ca nàràyaõaþ prabhuþ 02,035.029d@021_0047 tatas tu bhagavàüs toye brahmàõam asçjat svayam 02,035.029d@021_0048 brahmà caturmukho lokàn sarvàüs tàn asçjat svayam 02,035.029d@021_0049 àdikàle purà hy evaü sarvalokasya codbhavaþ 02,035.029d@021_0050 puràtha pralaye pràpte naùñe sthàvarajaïgame 02,035.029d@021_0051 brahmàdiùu pralãneùu naùñe loke caràcare 02,035.029d@021_0052 àbhåtasaüplave pràpte pralãne prakçtau mahàn 02,035.029d@021_0053 ekas tiùñhati sarvàtmà sa tu nàràyaõaþ prabhuþ 02,035.029d@021_0054 nàràyaõasya càïgàni sarvadaivàni bhàrata 02,035.029d@021_0055 ÷iras tasya divaü ràjan nàbhiþ khaü caraõau mahã 02,035.029d@021_0056 a÷vinau karõayor devau cakùuùã ÷a÷ibhàskarau 02,035.029d@021_0057 indravai÷vànarau devau mukhaü tasya mahàtmanaþ 02,035.029d@021_0058 anyàni sarvadaivàni tasyàïgàni mahàtmanaþ 02,035.029d@021_0059 sarvaü vyàpya haris tasthau såtraü maõigaõàn iva 02,035.029d@021_0060 àbhåtasaüplavànte 'tha dçùñvà sarvaü tamonvitam 02,035.029d@021_0061 nàràyaõo mahàyogã sarvaj¤aþ paramàtmavàn 02,035.029d@021_0062 brahmabhåtas tadàtmànaü brahmàõam asçjat svayam 02,035.029d@021_0063 so 'dhyakùaþ sarvabhåtànàü prabhåtaþ prabhavo 'cyutaþ 02,035.029d@021_0064 sanatkumàraü rudraü ca manuü caiva tapodhanàn 02,035.029d@021_0065 sarvam evàsçjad brahmà tato lokàn prajàs tathà 02,035.029d@021_0066 tena tad vyasçjat tatra pràpte kàle yudhiùñhira 02,035.029d@021_0067 tebhyo 'bhavan mahàtmabhyo bahudhà brahma ÷à÷vatam 02,035.029d@021_0068 kalpànàü bahukoñya÷ ca samatãtà hi bhàrata 02,035.029d@021_0069 àbhåtasaüplavà÷ caiva bahukoñyo 'ticakramuþ 02,035.029d@021_0070 manvantarayuge 'jasraü saükalpà bhåtasaüplavàþ 02,035.029d@021_0071 cakravat parivartante sarvaü viùõumayaü jagat 02,035.029d@021_0072 sçùñvà caturmukhaü devaü devo nàràyaõaþ prabhuþ 02,035.029d@021_0073 sa lokànàü hitàrthàya kùãrode vasati prabhuþ 02,035.029d@021_0074 brahmà tu sarvabhåtànàü lokasya ca pitàmahaþ 02,035.029d@021_0075 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0075 tato nàràyaõo devaþ sarvasya prapitàmahaþ 02,035.029d@021_0076 avyakto vyaktaliïgastho ya eùa bhagavàn prabhuþ 02,035.029d@021_0077 nàràyaõo jagac cakre prabhavàpyayasaühitaþ 02,035.029d@021_0078 eùa nàràyaõo bhåtvà harir àsãd yudhiùñhira 02,035.029d@021_0079 brahmàõaü ÷a÷isåryau ca dharmaü caivàsçjat svayam 02,035.029d@021_0080 bahu÷aþ sarvabhåtàtmà pràdurbhavati kàryataþ 02,035.029d@021_0081 pràdurbhàvàüs tu vakùyàmi divyàn devagaõair yutàn 02,035.029d@021_0082 suptvà yugasahasraü sa pràdurbhavati kàryavàn 02,035.029d@021_0083 pårõe yugasahasre 'tha devadevo jagatpatiþ 02,035.029d@021_0084 brahmàõaü kapilaü caiva parameùñhiü tathaiva ca 02,035.029d@021_0085 devàn saptaçùãü÷ caiva ÷aükaraü ca mahàya÷àþ 02,035.029d@021_0086 sanatkumàraü bhagavàn manuü caiva prajàpatim 02,035.029d@021_0087 purà cakre 'tha devàdiþ pradãptàgnisamaprabhaþ 02,035.029d@021_0088 yena càrõavamadhyasthau naùñe sthàvarajaïgame 02,035.029d@021_0089 naùñadevàsuranare praõaùñoragaràkùase 02,035.029d@021_0090 yoddhukàmau sudurdharùau bhràtarau madhukaiñabhau 02,035.029d@021_0091 hatau prabhavatà tena tayor dattvà vçtaü varam 02,035.029d@021_0092 bhåmiü baddhvà kçtau pårvaü mçnmayau dvau mahàsurau 02,035.029d@021_0093 karõasrotodbhavau tau tu viùõos tasya mahàtmanaþ 02,035.029d@021_0094 mahàrõave prasvapataþ ÷ailaràjasamau sthitau 02,035.029d@021_0095 tau vive÷a svayaü vàyur brahmaõà sàdhu coditaþ 02,035.029d@021_0096 tau divaü chàdayitvà tu vavçdhàte mahàsurau 02,035.029d@021_0097 vàyupràõau tu tau dçùñvà brahmà paryàmç÷ac chanaiþ 02,035.029d@021_0098 ekaü mçdutaraü viddhi kañhinaü viddhi càparam 02,035.029d@021_0099 nàmanã tu tayo÷ cakre sa vibhuþ salilodbhavaþ 02,035.029d@021_0100 mçdus tv ayaü madhur nàma kañhinaþ kaiñabhaþ svayam 02,035.029d@021_0101 tau daityau kçtanàmànau ceratur balagarvitau 02,035.029d@021_0102 tau puràtha divaü sarvàü pràptau ràjan mahàsurau 02,035.029d@021_0103 pracchàdyàtha divaü sarvàü ceratur madhukaiñabhau 02,035.029d@021_0104 sarvam ekàrõavaü lokaü yoddhukàmau sunirbhayau 02,035.029d@021_0105 tau gatàv asurau dçùñvà brahmà lokapitàmahaþ 02,035.029d@021_0106 ekàrõavàmbunicaye tatraivàntaradhãyata 02,035.029d@021_0107 sa padme padmanàbhasya nàbhide÷àt samutthite 02,035.029d@021_0108 àsãd àdau svayaü janma tat païkajam apaïkajam 02,035.029d@021_0109 påjayàm àsa vasatiü brahmà lokapitàmahaþ 02,035.029d@021_0110 tàv ubhau jalagarbhasthau nàràyaõacaturmukhau 02,035.029d@021_0111 bahån varùàyutàn apsu ÷ayànau na cakampatuþ 02,035.029d@021_0112 atha dãrghasya kàlasya tàv ubhau madhukaiñabhau 02,035.029d@021_0113 àjagmatus tam udde÷aü yatra brahmà vyavasthitaþ 02,035.029d@021_0114 tau dçùñvà lokanàthas tu kopàt saüraktalocanaþ 02,035.029d@021_0115 utpapàtàtha ÷ayanàt padmanàbho mahàdyutiþ 02,035.029d@021_0116 tad yuddham abhavad ghoraü tayos tasya ca vai tadà 02,035.029d@021_0117 ekàrõave tadà ghore trailokye jalatàü gate 02,035.029d@021_0118 tad abhåt tumulaü yuddhaü varùasaüghàn sahasra÷aþ 02,035.029d@021_0119 na ca tàv asurau yuddhe tadà ÷ramam avàpatuþ 02,035.029d@021_0120 atha dãrghasya kàlasya tau daityau yuddhadurmadau 02,035.029d@021_0121 åcatuþ prãtamanasau devaü nàràyaõaü prabhum 02,035.029d@021_0122 prãtau svas tava yuddhena ÷làghyas tvaü mçtyur àvayoþ 02,035.029d@021_0123 àvàü jahi na yatrorvã salilena pariplutà 02,035.029d@021_0124 hatau ca tava putratvaü pràpnuyàva surottama 02,035.029d@021_0125 yo hy àvàü yudhi nirjetà tasyàvàü vihitau sutau 02,035.029d@021_0126 tayoþ sa vacanaü ÷rutvà tadà nàràyaõaþ prabhuþ 02,035.029d@021_0127 tau pragçhya mçdhe daityau dorbhyàü tau samapãóayat 02,035.029d@021_0128 årubhyàü nidhanaü cakre tàv ubhau madhukaiñabhau 02,035.029d@021_0129 tau hatau càplutau toye vapurbhyàm ekatàü gatau 02,035.029d@021_0130 medo mumucatur daityau mathyamànau jalormibhiþ 02,035.029d@021_0131 medasà taj jalaü vyàptaü tàbhyàm antardadhe tadà 02,035.029d@021_0132 nàràyaõa÷ ca bhagavàn asçjad vividhàþ prajàþ 02,035.029d@021_0133 daityayor medasà channà sarvà ràjan vasuüdharà 02,035.029d@021_0134 tadà prabhçti kaunteya medinãti smçtà mahã 02,035.029d@021_0135 prabhàvàt padmanàbhasya ÷à÷vatã ca kçtà nçõàm 02,035.029d@021_0135 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0136 pràdurbhàvasahasràõi samatãtàny aneka÷aþ 02,035.029d@021_0137 yathà÷akti tu vakùyàmi ÷çõu tàn kurunandana 02,035.029d@021_0138 purà kamalanàbhasya svapataþ sàgaràmbhasi 02,035.029d@021_0139 puùkare yatra saübhåtà devà çùigaõaiþ saha 02,035.029d@021_0140 eùa pauùkariko nàma pràdurbhàvaþ prakãrtitaþ 02,035.029d@021_0141 puràõaþ kathyate yatra veda÷rutisamàhitaþ 02,035.029d@021_0142 vàràhas tu ÷rutimukhaþ pràdurbhàvo mahàtmanaþ 02,035.029d@021_0143 yatra viùõuþ sura÷reùñho vàràhaü råpam àsthitaþ 02,035.029d@021_0144 ujjahàra mahãü toyàt sa÷ailavanakànanàm 02,035.029d@021_0145 vedapàdo yåpadaüùñraþ kratudanta÷ citãmukhaþ 02,035.029d@021_0146 agnijihvo darbharomà brahma÷ãrùo mahàtapàþ 02,035.029d@021_0147 ahoràtrekùaõo divyo vedàïgaþ ÷rutibhåùaõaþ 02,035.029d@021_0148 àjyanàsaþ snuvatuõóaþ sàmaghoùasvano mahàn 02,035.029d@021_0149 dharmasatyamayaþ ÷rãmàn karmavikramasatkçtaþ 02,035.029d@021_0150 pràya÷cittamayo dhãraþ pa÷ujànur mahàvçùaþ 02,035.029d@021_0151 udgàtçhomaliïgo 'sau pa÷ubãjamahauùadhiþ 02,035.029d@021_0152 bàhyàntaràtmà mantràsthivikçtaþ saumyadar÷anaþ 02,035.029d@021_0153 vedaskandho havirgandho havyakavyàdivegavàn 02,035.029d@021_0154 pràgvaü÷akàyo dyutimàn nànàdãkùàbhir àcitaþ 02,035.029d@021_0155 dakùiõàhçdayo yogã mahàsatramayo mahàn 02,035.029d@021_0156 upàkarmoùñharucakaþ pravargyàvartabhåùaõaþ 02,035.029d@021_0157 chàyàpatnãsahàyo vai maõi÷çïga ivocchritaþ 02,035.029d@021_0158 evaü yaj¤avaràho vai bhåtvà viùõuþ sanàtanaþ 02,035.029d@021_0159 mahãü sàgaraparyantàü sa÷ailavanakànanàm 02,035.029d@021_0160 ekàrõavajale bhraùñàm ekàrõavagataþ prabhuþ 02,035.029d@021_0161 majjitàü salile tasmin svadevãü pçthivãü tadà 02,035.029d@021_0162 ujjahàra viùàõena màrkaõóeyasya pa÷yataþ 02,035.029d@021_0163 ÷çïgeõemàü samuddhçtya lokànàü hitakàmyayà 02,035.029d@021_0164 sahasra÷ãrùo deve÷o nirmame jagatãü prabhuþ 02,035.029d@021_0165 evaü yaj¤avaràheõa bhåtabhavyabhavàtmanà 02,035.029d@021_0166 uddhçtà pçthivã devã sàgaràmbudharà purà 02,035.029d@021_0167 nihatà dànavàþ sarve devadevena viùõunà 02,035.029d@021_0168 vàràhaþ kathito hy eùa nàrasiüham atho ÷çõu 02,035.029d@021_0169 yatra bhåtvà mçgendreõa hiraõyaka÷ipur hataþ 02,035.029d@021_0169 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0170 daityendro balavàn ràjan suràrir balagarvitaþ 02,035.029d@021_0171 hiraõyaka÷ipur nàma àsãt trailokyakaõñakaþ 02,035.029d@021_0172 daityànàm àdipuruùo vãryavàn dhçtimàn balã 02,035.029d@021_0173 sa pravi÷ya vanaü ràjaü÷ cakàra tapa uttamam 02,035.029d@021_0174 da÷a varùasahasràõi ÷atàni da÷a pa¤ca ca 02,035.029d@021_0175 japopavàsas tasyàsãt sthàõur maunavrato dçóhaþ 02,035.029d@021_0176 tato dama÷amàbhyàü ca brahmacaryeõa cànagha 02,035.029d@021_0177 brahmà prãtamanàs tasya tapasà niyamena ca 02,035.029d@021_0178 tataþ svayaübhår bhagavàn svayam àgamya bhåpate 02,035.029d@021_0179 vimànenàrkavarõena haüsayuktena bhàsvatà 02,035.029d@021_0180 àdityair vasubhiþ sàdhyair marudbhir daivataiþ saha 02,035.029d@021_0181 radrair vi÷vasahàyai÷ ca yakùaràkùasakiünaraiþ 02,035.029d@021_0182 di÷àbhir vidi÷àbhi÷ ca nadãbhiþ sàgarais tathà 02,035.029d@021_0183 nakùatrai÷ ca muhårtai÷ ca khecarai÷ càparair grahaiþ 02,035.029d@021_0184 devarùibhis tapoyuktaiþ siddhaiþ saptarùibhis tathà 02,035.029d@021_0185 ràjarùibhiþ puõyatamair gandharvair apsarogaõaiþ 02,035.029d@021_0186 caràcaraguruþ ÷rãmàn vçtaþ sarvasurais tathà 02,035.029d@021_0187 brahmà 02,035.029d@021_0187 brahmà brahmavidàü ÷reùñho daityam àgamya càbravãt 02,035.029d@021_0188 prãto 'smi tava bhaktasya tapasànena suvrata 02,035.029d@021_0189 varaü varaya bhadraü te yatheùñaü kàmam àpnuhi 02,035.029d@021_0189 hiraõyaka÷ipuþ 02,035.029d@021_0190 na devàsuragandharvà na yakùoragaràkùasàþ 02,035.029d@021_0191 na mànuùàþ pi÷àcà÷ ca hanyur màü devasattama 02,035.029d@021_0192 çùayo và na màü ÷àpaiþ kruddhà lokapitàmaha 02,035.029d@021_0193 ÷apeyus tapasà yuktà vara eùa vçto mayà 02,035.029d@021_0194 na ÷astreõa na càstreõa giriõà pàdapena ca 02,035.029d@021_0195 na ÷uùkeõa na càrdreõa syàn na cànyena me vadhaþ 02,035.029d@021_0196 nàkà÷e và na bhåmau và ràtrau và divase 'pi và 02,035.029d@021_0197 nàntar và na bahir vàpi syàd vadho me pitàmaha 02,035.029d@021_0198 pa÷ubhir và mçgair na syàt pakùibhir và sarãsçpaiþ 02,035.029d@021_0199 brahmà 02,035.029d@021_0199 dadàsi ced varàn etàn devadeva vçõomy aham 02,035.029d@021_0200 ete divyà varàs tàta mayà dattàs tavàdbhutàþ 02,035.029d@021_0201 sarvakàmàn varàüs tàta pràpsyase tvaü na saü÷ayaþ 02,035.029d@021_0202 evam uktvà sa bhagavàn àkà÷ena jagàma ha 02,035.029d@021_0203 raràja brahmaloke sa brahmarùigaõasevitaþ 02,035.029d@021_0204 tato devà÷ ca nàgà÷ ca gandharvà munayas tathà 02,035.029d@021_0205 varapradànaü ÷rutvà te brahmàõam upatasthire 02,035.029d@021_0205 devàþ 02,035.029d@021_0206 vareõànena bhagavan bàdhiùyati sa no 'suraþ 02,035.029d@021_0207 tat prasãdasva bhagavan vadho 'sya pravicintyatàm 02,035.029d@021_0208 bhagavan sarvabhåtànàü svayaübhår àdikçd vibhuþ 02,035.029d@021_0209 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0209 sraùñà ca havyakavyànàm avyaktaprakçtir dhruvaþ 02,035.029d@021_0210 tato lokahitaü vàkyaü ÷rutvà devaþ prajàpatiþ 02,035.029d@021_0211 provàca bhagavàn vàkyaü sarvadevagaõàüs tadà 02,035.029d@021_0212 ava÷yaü trida÷às tena pràptavyaü tapasaþ phalam 02,035.029d@021_0213 tapaso 'nte 'sya bhagavàn vadhaü kçùõaþ kariùyati 02,035.029d@021_0214 etac chrutvà suràþ sarve brahmaõà tasya vai vadham 02,035.029d@021_0215 svàni sthànàni divyàni jagmus te vai mudànvitàþ 02,035.029d@021_0216 labdhamàtre vare càpi sarvàs tà bàdhate prajàþ 02,035.029d@021_0217 hiraõyaka÷ipur daityo varadànena darpitaþ 02,035.029d@021_0218 ràjyaü cakàra daityendro daityasaüghaiþ samàvçtaþ 02,035.029d@021_0219 sapta dvãpàn va÷e cakre lokàlokàntaraü balàt 02,035.029d@021_0220 divyalokàn samastàn vai bhogàn divyàn avàpa saþ 02,035.029d@021_0221 devàüs tribhuvanasthàüs tàn paràjitya mahàsuraþ 02,035.029d@021_0222 trailokyaü va÷am ànãya svarge vasati dànavaþ 02,035.029d@021_0223 yadà varamadonmatto nyavasad dànavo divi 02,035.029d@021_0224 atha lokàn samastàü÷ ca vijitya sa mahàbalaþ 02,035.029d@021_0225 bhaveyam aham evendraþ somo 'gnir màruto raviþ 02,035.029d@021_0226 salilaü càntarikùaü ca nakùatràõi di÷o da÷a 02,035.029d@021_0227 ahaü krodha÷ ca kàma÷ ca varuõo vàsavo yamaþ 02,035.029d@021_0228 dhanada÷ ca dhanàdhyakùo yakùaþ kiüpuruùàdhipaþ 02,035.029d@021_0229 ete bhaveyam ity uktvà svayaü bhåtvà balàt sa ca 02,035.029d@021_0230 teùàü gçhãtvà sthànàni teùàü kàryàõy avàpa saþ 02,035.029d@021_0231 ãóya÷ càsmin makhavarair devakiünarasattamaiþ 02,035.029d@021_0232 narakasthàn samànãya svargasthàüs tàü÷ cakàra saþ 02,035.029d@021_0233 evamàdãni karmàõi kçtvà daityapatir balã 02,035.029d@021_0234 à÷rameùu mahàbhàgàn munãn vai saü÷itavratàn 02,035.029d@021_0235 satyadharmaratàn dàntàn purà dharùitavàü÷ ca saþ 02,035.029d@021_0236 yaj¤ãyàn kçtavàn daityàn ayaj¤ãyà÷ ca devatàþ 02,035.029d@021_0237 yatra yatra surà jagmus tatra tatra vrajanty uta 02,035.029d@021_0238 sthànàni devatànàü tu hçtvà ràjyam apàlayat 02,035.029d@021_0239 pa¤ca koñya÷ ca varùàõi niyutàny ekaùaùñi ca 02,035.029d@021_0240 ùaùñi÷ caiva sahasràõàü jagmus tasya duràtmanaþ 02,035.029d@021_0241 etad varùaü sa daityendro bhogai÷varyam avàpa saþ 02,035.029d@021_0242 tenàti bàdhyamànàs te daityendreõa balãyasà 02,035.029d@021_0243 brahmalokaü surà jagmuþ sarve ÷akrapurogamàþ 02,035.029d@021_0244 devàþ 02,035.029d@021_0244 pitàmahaü samàsàdya khinnàþ prà¤jalayo 'bruvan 02,035.029d@021_0245 bhagavan bhåtabhavye÷a nas tràyasva ihàgatàn 02,035.029d@021_0246 bhayaü ditisutàd ghoraü bhavaty adya divàni÷am 02,035.029d@021_0247 bhagavan sarvabhåtànàü svayaübhår àdikçd vibhuþ 02,035.029d@021_0248 brahmà 02,035.029d@021_0248 sraùñà tvaü havyakavyànàm avyaktaþ prakçtir dhruvaþ 02,035.029d@021_0249 ÷råyatàm àpad evaü hi durvij¤eyaü mayàpi ca 02,035.029d@021_0250 nàràyaõas tu puruùo vi÷varåpo mahàdyutiþ 02,035.029d@021_0251 avyaktaþ sarvabhåtànàm acintyo vibhur avyayaþ 02,035.029d@021_0252 mamàpi sa tu yuùmàkaü vyasane paramà gatiþ 02,035.029d@021_0253 nàràyaõaþ paro 'vyaktàd aham avyaktasaübhavaþ 02,035.029d@021_0254 matto jaj¤uþ prajà lokàþ sarvadevàsurà÷ ca te 02,035.029d@021_0255 devà yathàhaü yuùmàkaü tathà nàràyaõo mama 02,035.029d@021_0256 pitàmaho 'haü sarvasya sa viùõuþ prapitàmahaþ 02,035.029d@021_0257 ni÷citaü vibudhà daityaü sa viùõus taü haniùyati 02,035.029d@021_0258 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0258 tasya nàsti hy a÷akyaü ca tasmàd vrajata màciram 02,035.029d@021_0259 pitàmahavacaþ ÷rutvà sarve te bharatarùabha 02,035.029d@021_0260 vibudhà brahmaõà sàrdhaü jagmuþ kùãrodadhiü prati 02,035.029d@021_0261 àdityà vasavaþ sàdhyà vi÷ve ca marutas tathà 02,035.029d@021_0262 rudrà maharùaya÷ caiva a÷vinau ca suråpiõau 02,035.029d@021_0263 anye ca divyà ye ràjaüs te sarve sagaõàþ suràþ 02,035.029d@021_0264 caturmukhaü puraskçtya ÷vetadvãpam upasthitàþ 02,035.029d@021_0265 gatvà kùãrasamudre taü ÷à÷vatãü paramàü gatim 02,035.029d@021_0266 ananta÷ayanaü devam anantaü dãptatejasam 02,035.029d@021_0267 ÷araõyaü trida÷à viùõum upatasthuþ sanàtanam 02,035.029d@021_0268 devaü brahmamayaü yaj¤aü brahmadevaü mahàbalam 02,035.029d@021_0269 bhåtaü bhavyaü bhaviùyac ca prabhuü lokanamaskçtam 02,035.029d@021_0270 devàþ 02,035.029d@021_0270 nàràyaõaü vibhuü devaü ÷araõyaü ÷araõaü gatàþ 02,035.029d@021_0271 tràyasva no 'dya deve÷a hiraõyaka÷ipor vadhàt 02,035.029d@021_0272 tvaü hi naþ paramo dhàtà brahmàdãnàü surottama 02,035.029d@021_0273 utphullàmalapatràkùa ÷atrupakùabhayaükara 02,035.029d@021_0274 kùayàya ditivaü÷asya ÷araõaü tvaü bhaviùyasi 02,035.029d@021_0274 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0275 devànàü vacanaü ÷rutvà tadà viùõuþ ÷uci÷ravàþ 02,035.029d@021_0276 viùõuþ 02,035.029d@021_0276 adç÷yaþ sarvabhåtànàü vaktum evopacakrame 02,035.029d@021_0277 bhayaü tyajadhvam amarà abhayaü vo dadàmy aham 02,035.029d@021_0278 tad evaü tridivaü devàþ pratipadyata màciram 02,035.029d@021_0279 eùo 'haü sagaõaü daityaü varadànena darpitam 02,035.029d@021_0280 brahmà 02,035.029d@021_0280 avadhyam amarendràõàü dànavendraü nihanmy aham 02,035.029d@021_0281 bhagavan bhåtabhavye÷a khinnà hy ete bhç÷aü suràþ 02,035.029d@021_0282 viùõuþ 02,035.029d@021_0282 tasmàt tvaü jahi daityendraü kùipraü kàlo 'sya mà ciram 02,035.029d@021_0283 kùipraü devàþ kariùyàmi tvarayà daityanà÷anam 02,035.029d@021_0284 tasmàt tvaü vibudhà÷ caiva pratipadyata vai divam 02,035.029d@021_0284 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0285 evam uktvà tu bhagavàn visçjya tridive÷varàn 02,035.029d@021_0286 narasyàrdhatanuü kçtvà siühasyàrdhatanuü tathà 02,035.029d@021_0287 nàrasiühena vapuùà pàõiü niùpiùya pàõinà 02,035.029d@021_0288 bhãmaråpo mahàtejà vyàditàsya ivàntakaþ 02,035.029d@021_0289 hiraõyaka÷ipuü ràja¤ jagàma harir ã÷varaþ 02,035.029d@021_0290 daityàs tam àgataü dçùñvà nàrasiühaü mahàbalam 02,035.029d@021_0291 vavarùuþ ÷astravarùais te susaükruddhàs tadà harim 02,035.029d@021_0292 tair visçùñàni ÷astràõi bhakùayàm àsa vai hariþ 02,035.029d@021_0293 jaghàna ca raõe daityàn sahasràõi bahåny api 02,035.029d@021_0294 tàn nihatya ca daityendràn sarvàn kruddhàn mahàbalàn 02,035.029d@021_0295 abhyadhàvat susaükruddho daityendraü balagarvitam 02,035.029d@021_0296 jãmåtaghanasaükà÷o jãmåtaghananisvanaþ 02,035.029d@021_0297 jãmåta iva dãptaujà jãmåta iva vegavàn 02,035.029d@021_0298 devàrir ditijo duùño nçsiühaü samupàdravat 02,035.029d@021_0299 daityaü so 'tibalaü dçùñvà kruddha÷àrdålavikramam 02,035.029d@021_0300 dçptair daityagaõair guptaü kharair nakhamukhair uta 02,035.029d@021_0301 tataþ kçtvà tu yuddhaü vai tena daityena vai hariþ 02,035.029d@021_0302 saüdhyàkàle mahàtejà bhavanànte tvarànvitaþ 02,035.029d@021_0303 årau nidhàya daityendraü nirbibheda nakhair hi tam 02,035.029d@021_0304 mahàbalaü mahàvãryaü varadànena darpitam 02,035.029d@021_0305 daitya÷reùñhaü sura÷reùñho jaghàna tarasà hariþ 02,035.029d@021_0306 hiraõyaka÷ipuü hatvà sarvàn daityàü÷ ca vai tadà 02,035.029d@021_0307 vibudhànàü prajànàü ca hitaü kçtvà mahàdyutiþ 02,035.029d@021_0308 pramumoda harir devaþ pràpya dharmaü tadà bhuvi 02,035.029d@021_0309 eùa te nàrasiüho 'tra kathitaþ pàõóunandana 02,035.029d@021_0310 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0310 ÷çõu tvaü vàmanaü nàma pràdurbhàvaü mahàtmanaþ 02,035.029d@021_0311 purà tretàyuge ràjan balir vairocano 'bhavat 02,035.029d@021_0312 daityànàü pàrthivo vãro balenàpratimo balã 02,035.029d@021_0313 tadà balir mahàràja daityasaüghaiþ samàvçtaþ 02,035.029d@021_0314 vijitya tarasà ÷akram indrasthànam avàpa saþ 02,035.029d@021_0315 tena vitràsità devà balinàkhaõóalàdayaþ 02,035.029d@021_0316 brahmàõaü vai puraskçtya gatvà kùãrodadhiü tadà 02,035.029d@021_0317 tuùñuvuþ sahitàþ sarve devaü nàràyaõaü prabhum 02,035.029d@021_0318 teùàü prasàdaü cakre 'tha vibudhànàü haris tadà 02,035.029d@021_0319 prasàdajaü tasya vibhor adityàü janma ucyate 02,035.029d@021_0320 aditer api putratvam etya yàdavanandanaþ 02,035.029d@021_0321 eùa viùõur iti khyàta indrasyàvarajo 'bhavat 02,035.029d@021_0322 tasminn eva tu kàle tu daityendro vãryavàn balã 02,035.029d@021_0323 a÷vamedhaü kratu÷reùñham àhartum upacakrame 02,035.029d@021_0324 vartamàne tadà yaj¤e daityendrasya yudhiùñhira 02,035.029d@021_0325 sa viùõur vàmano bhåtvà pracchanno brahmaveùadhçk 02,035.029d@021_0326 muõóo yaj¤opavãtã ca kçùõàjinadharaþ ÷ikhã 02,035.029d@021_0327 palà÷adaõóaü saügçhya vàmano 'dbhutadar÷anaþ 02,035.029d@021_0328 pravi÷ya sa baler yaj¤e vartamàne tu dakùiõàm 02,035.029d@021_0329 dehãty uvàca daityendraü vikramàüs trãn mamaiva ha 02,035.029d@021_0330 dãyatàü tripadãmàtram ity avocan mahàsuram 02,035.029d@021_0331 sa tatheti prati÷rutya pradadau viùõave tadà 02,035.029d@021_0332 tena labdhvà harir bhåmiü jçmbhayàm àsa vai bhç÷am 02,035.029d@021_0333 sa ÷i÷uþ sadivaü khaü ca pçthivãü ca vi÷àü pate 02,035.029d@021_0334 tribhir vikramaõair etat sarvam àkramatàbhibhåþ 02,035.029d@021_0335 baler balavato yaj¤e balinà viùõunà purà 02,035.029d@021_0336 vikramais tribhir akùobhyàþ kùobhitàs te mahàsuràþ 02,035.029d@021_0337 vipracittimukhàþ kruddhà daityasaüghà mahàbalàþ 02,035.029d@021_0338 nànàvaktrà mahàkàyà nànàveùadharà nçpa 02,035.029d@021_0339 nànàpraharaõà raudrà nànàmàlyànulepanàþ 02,035.029d@021_0340 svàny àyudhàni saügçhya pradãptà iva tejasà 02,035.029d@021_0341 kramamàõaü hariü tatra upàvartanta bhàrata 02,035.029d@021_0342 pramathya sarvàn daiteyàn pàdahastatalais tu tàn 02,035.029d@021_0343 råpaü kçtvà mahàbhãmaü jahàrà÷u sa medinãm 02,035.029d@021_0344 saüpràpya divam àkà÷am àdityasadane sthitaþ 02,035.029d@021_0345 atyarocata bhåtàtmà bhàskaraü svena tejasà 02,035.029d@021_0346 prakà÷ayan di÷aþ sarvàþ pradi÷a÷ ca mahàbalaþ 02,035.029d@021_0347 ÷u÷ubhe sa mahàbàhuþ sarvalokàn prakà÷ayan 02,035.029d@021_0348 tasya vikramato bhåmiü candràdityau stanàntare 02,035.029d@021_0349 nabhaþ prakramamàõasya nàbhyàü kila tadà sthitau 02,035.029d@021_0350 param àkramamàõasya jànubhyàü tau vyavasthitau 02,035.029d@021_0351 viùõor amitavãryasya vadanty evaü dvijàtayaþ 02,035.029d@021_0352 athàsàdya kapàlaü sa aõóasya tu yudhiùñhira 02,035.029d@021_0353 tacchidràt syandinã tasya pàdàd bhraùñàtha nimnagà 02,035.029d@021_0354 sasàra sàgaraü sà÷u pàvanã sàgaraügamà 02,035.029d@021_0355 jahàra medinãü sarvàü hatvà dànavapuügavàn 02,035.029d@021_0356 àsurãü ÷riyam àhçtya trãül lokàn sa janàrdanaþ 02,035.029d@021_0357 saputradàràn asuràn pàtàle vinyapàtayat 02,035.029d@021_0358 namuciþ ÷ambara÷ caiva prahlàda÷ ca mahàmanàþ 02,035.029d@021_0359 pàdapàtàbhinirdhåtàþ pàtàle vinipàtitàþ 02,035.029d@021_0360 mahàbhåtàni bhåtàtmà savi÷eùàõi vai hariþ 02,035.029d@021_0361 kàlaü ca sakalaü ràjan gàtrabhåtàny adar÷ayat 02,035.029d@021_0362 tasya gàtre jagat sarvam ànãtam iva dç÷yate 02,035.029d@021_0363 na kiü cid asti lokeùu yad anàptaü mahàtmanà 02,035.029d@021_0364 tad dhi råpam upendrasya devadànavamànavàþ 02,035.029d@021_0365 dçùñvà taü mumuhuþ sarve viùõutejobhipãóitàþ 02,035.029d@021_0366 balir baddho 'bhimànã ca yaj¤avàñe mahàtmanà 02,035.029d@021_0367 virocanakulaü sarvaü pàtàle vinipàtitam 02,035.029d@021_0368 evaüvidhàni karmàõi kçtvà garuóavàhanaþ 02,035.029d@021_0369 na vismayam upàgacchat pàrameùñhyena tejasà 02,035.029d@021_0370 sa sarvam amarai÷varyaü saüpradàya ÷acãpateþ 02,035.029d@021_0371 trailokyaü ca dadau ÷akre viùõur dànavasådanaþ 02,035.029d@021_0372 eùa te vàmano nàma pràdurbhàvo mahàtmanaþ 02,035.029d@021_0373 vedavidbhir dvijair etat kathyate vaiùõavaü ya÷aþ 02,035.029d@021_0374 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0374 mànuùeùu yathà viùõoþ pràdurbhàvaü tathà ÷çõu 02,035.029d@021_0375 viùõoþ punar mahàràja pràdurbhàvo mahàtmanaþ 02,035.029d@021_0376 dattàtreya iti khyàta çùir àsãn mahàya÷àþ 02,035.029d@021_0377 tena naùñeùu vedeùu kriyàsu ca makheùu ca 02,035.029d@021_0378 càturvarõye ca saükãrõe dharme ÷ithilatàü gate 02,035.029d@021_0379 abhivardhati càdharme satye naùñe sthite 'nçte 02,035.029d@021_0380 prajàsu kùãyamàõàsu dharme càkulatàü gate 02,035.029d@021_0381 sayaj¤àþ sakriyà vedàþ pratyànãtà÷ ca tena vai 02,035.029d@021_0382 càturvarõyam asaükãrõaü kçtaü tena mahàtmanà 02,035.029d@021_0383 sa eùa vai yadà pràdàd dhehayàdhipater varam 02,035.029d@021_0384 taü hehayànàm adhipas tv arjuno 'bhiprasàdayan 02,035.029d@021_0385 vane paryacarat samyak ÷u÷råùur anasåyakaþ 02,035.029d@021_0386 nirmamo nirahaükàro dãrghakàlam atoùayat 02,035.029d@021_0387 àràdhya dattàtreyaü hi agçhõàt sa varàn imàn 02,035.029d@021_0388 àptàd àptataràd vipràd vidvàn vidvanniùevitàn 02,035.029d@021_0389 çte 'maratvàd vipreõa dattàtreyeõa dhãmatà 02,035.029d@021_0390 varai÷ caturbhiþ pravçta imàüs tatràbhyanandata 02,035.029d@021_0391 ÷rãmàn manasvã balavàn satyavàg anasåyakaþ 02,035.029d@021_0392 sahasrabàhur bhåyàsam eùa me prathamo varaþ 02,035.029d@021_0393 jaràyujàõóajaü sarvaü sarvaü caiva caràcaram 02,035.029d@021_0394 prà÷àstum icche dharmeõa dvitãyas tv eùa me varaþ 02,035.029d@021_0395 pitén devàn çùãn vipràn yajeyaü vipulair makhaiþ 02,035.029d@021_0396 amitràn ni÷itair bàõair ghàtayeyaü raõàjire 02,035.029d@021_0397 dattàtreyeha bhagavaüs tçtãyo vara eùa me 02,035.029d@021_0398 yasya nàsãn na bhavità na càsti sadç÷aþ pumàn 02,035.029d@021_0399 iha và divi và loke sa me hantà bhaved iti 02,035.029d@021_0400 so 'rjunaþ kçtavãryasya varaþ putro 'bhavad yudhi 02,035.029d@021_0401 sa sahasraü sahasràõàü màhiùmatyàm avardhata 02,035.029d@021_0402 sa bhåmim akhilàü jitvà dvãpàü÷ càpi samudriõaþ 02,035.029d@021_0403 nabhasãva jvalan såryaþ puõyaiþ karmabhir arjunaþ 02,035.029d@021_0404 indradvãpaü ka÷eruü ca tàmradvãpaü gabhastimat 02,035.029d@021_0405 gàndharvaü vàruõaü dvãpaü saumyàrùam iti ca prabhuþ 02,035.029d@021_0406 pårvair ajitapårvàü÷ ca dvãpàn ajayad arjunaþ 02,035.029d@021_0407 sauvarõaü sarvam apy àsãd vimànavaram uttamam 02,035.029d@021_0408 caturdhà vyabhajad ràùñraü tad vibhajyànvapàlayat 02,035.029d@021_0409 ekàü÷enàharat senàm ekàü÷enàvasad gçhàn 02,035.029d@021_0410 yas tu tasya tçtãyàü÷o ràjàsãj janasaügrahe 02,035.029d@021_0411 àptaþ paramakalyàõas tena yaj¤àn akalpayat 02,035.029d@021_0412 ye dasyavo gràmacarà araõye ca vasanti ye 02,035.029d@021_0413 caturthena ca so 'ü÷ena tàn sarvàn pratyaùedhayat 02,035.029d@021_0414 sarvebhya÷ càntavàsibhyaþ kàrtavãryo 'harad balim 02,035.029d@021_0415 àhçtaü svabalair yat tad arjunasyàvamanyate 02,035.029d@021_0416 kàko và måùiko vàpi taü tam eva nyabarhayat 02,035.029d@021_0417 dvàràõi nàpidhãyante ràùñreùu nagareùu ca 02,035.029d@021_0418 sa eva ràùñrapàlo 'bhåt strãpàlo 'bhavad arjunaþ 02,035.029d@021_0419 sa evàsãd ajàpàlaþ sa gopàlo vi÷àü pate 02,035.029d@021_0420 sarvàõy eva manuùyàõàü ràjà kùetràõi rakùati 02,035.029d@021_0421 idaü tu kàrtavãryasya babhåvàsadç÷aü janaiþ 02,035.029d@021_0422 na pårve nàpare tasya gamiùyanti gatiü nçpàþ 02,035.029d@021_0423 yad arõave prayàtasya vastraü na pariùicyate 02,035.029d@021_0424 ÷ataü varùasahasràõàm anu÷iùyàrjuno mahãm 02,035.029d@021_0425 dattàtreyaprasàdena evaü ràjyaü cakàra saþ 02,035.029d@021_0426 evaü bahåni karmàõi cakre lokahitàya saþ 02,035.029d@021_0427 dattàtreya iti khyàtaþ pràdurbhàvas tu vaiùõavaþ 02,035.029d@021_0428 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0428 kathito bharata÷reùñha ÷çõu bhåyo mahàtmanaþ 02,035.029d@021_0429 yadà bhçgukule janma yadarthaü ca mahàtmanaþ 02,035.029d@021_0430 jàmadagnya iti khyàtaþ pràdurbhàvas tu vaiùõavaþ 02,035.029d@021_0431 jamadagneþ suto ràjan ràmo nàma sa vãryavàn 02,035.029d@021_0432 hehayàntakaro ràjan sa ràmo balinàü varaþ 02,035.029d@021_0433 kàrtavãryo mahàvãryo balenàpratimas tathà 02,035.029d@021_0434 ràmeõa jàmadagnyena hato viùamam àcaran 02,035.029d@021_0435 taü kàrtavãryaü ràjànaü hehayànàm ariüdamam 02,035.029d@021_0436 rathasthaü pàrthivaü ràmaþ pàtayitvàvadhãd raõe 02,035.029d@021_0437 jambhasya yaj¤ahantà sa çtvijaü caiva saüstare 02,035.029d@021_0438 jambhasya mårdhni bhettà ca hantà ca ÷atadundubheþ 02,035.029d@021_0439 sa eùa kçùõo govindo jàto bhçguùu vãryavàn 02,035.029d@021_0440 sahasrabàhum uddhartuü sahasrajitam àhave 02,035.029d@021_0441 kùatriyàõàü catuþùaùñim ayutàni mahàya÷àþ 02,035.029d@021_0442 sarasvatyàü sametàni eùa vai dhanuùàjayat 02,035.029d@021_0443 brahmadviùàü vadhe tasmin sahasràõi caturda÷a 02,035.029d@021_0444 punar jagràha ÷åràõàm antaü cakre nararùabhaþ 02,035.029d@021_0445 tato da÷asahasrasya bhaïktvà pårvam ariüdamaþ 02,035.029d@021_0446 sahasraü musalenàghnan sahasram udakçntata 02,035.029d@021_0447 caturda÷a sahasràõi kaõadhåmam apàyayat 02,035.029d@021_0448 ÷iùñàn brahmadviùo jitvà tato 'snàyata bhàrgavaþ 02,035.029d@021_0449 ràma ràmety abhikruùño bràhmaõaiþ kùatriyàrditaiþ 02,035.029d@021_0450 nyaghnad da÷a sahasràõi ràmaþ para÷unàbhibhåþ 02,035.029d@021_0451 na hy amçùyata tàü vàcam àrtair bhç÷am udãritàm 02,035.029d@021_0452 bhçgo ràmàbhidhàveti yadàkrandan dvijàtayaþ 02,035.029d@021_0453 kà÷mãràn daradàn kuntãn kùudrakàn màlavठ÷akàn 02,035.029d@021_0454 cedikà÷ikarå÷àü÷ ca çùãkàn krathakai÷ikàn 02,035.029d@021_0455 aïgàn vaïgàn kaliïgàü÷ ca màgadhàn kà÷ikosalàn 02,035.029d@021_0456 ràtràyaõàn vãtihotràn kiràtàn màrttikàvatàn 02,035.029d@021_0457 etàn anyàü÷ ca ràjendràn de÷e de÷e sahasra÷aþ 02,035.029d@021_0458 nikçtya ni÷itair bàõaiþ saüpradàya vivasvate 02,035.029d@021_0459 kãrõà kùatriyakoñãbhir merumandarabhåùaõà 02,035.029d@021_0460 triþsaptakçtvaþ pçthivã tena niþkùatriyà kçtà 02,035.029d@021_0461 kçtvà niþkùatriyàü caiva bhàrgavaþ sa mahàya÷àþ 02,035.029d@021_0462 indragopakavarõasya jãvaüjãvanibhasya ca 02,035.029d@021_0463 pårayàm àsa saritaþ kùatajasya saràüsi ca 02,035.029d@021_0464 cakàra tarpaõaü vãraþ pitéõàü tàsu teùu ca 02,035.029d@021_0465 sarvàn aùñàda÷a dvãpàn va÷am ànãya bhàrgavaþ 02,035.029d@021_0466 so '÷vamedhasahasràõi naramedha÷atàni ca 02,035.029d@021_0467 iùñvà sàgaraparyantàü kà÷yapàya mahãü dadau 02,035.029d@021_0468 tasyàgreõànuparyeti bhåmiü kçtvà vipàüsulàm 02,035.029d@021_0469 tataþ kàlakçtàü satyàü bhàrgavàya mahàtmane 02,035.029d@021_0470 gàthàm apy atra gàyanti ye puràõavido janàþ 02,035.029d@021_0471 vedim aùñàda÷otsedhàü hiraõyasyàtipauruùãm 02,035.029d@021_0472 ràmasya jàmadagnyasya pratijagràha kà÷yapaþ 02,035.029d@021_0473 evam iùñvà mahàbàhuþ kratubhir bhåridakùiõaiþ 02,035.029d@021_0474 anyad varùa÷ataü ràmaþ saubhe sàlvam ayodhayat 02,035.029d@021_0475 tataþ sa bhçgu÷àrdålas taü saubhaü yodhayan prabhuþ 02,035.029d@021_0476 subandhuraü rathaü ràjann àsthàya bharatarùabha 02,035.029d@021_0477 nagnikànàü kumàrãõàü gàyantãnàm upà÷çõot 02,035.029d@021_0478 ràma ràma mahàbàho bhçgåõàü kãrtivardhana 02,035.029d@021_0479 tyaja ÷astràõi sarvàõi na tvaü saubhaü vadhiùyasi 02,035.029d@021_0480 cakrahasto gadàpàõir bhãtànàm abhayaükaraþ 02,035.029d@021_0481 yudhi pradyumnasàmbàbhyàü kçùõaþ saubhaü vadhiùyati 02,035.029d@021_0482 tac chrutvà puruùavyàghras tata eva vanaü yayau 02,035.029d@021_0483 nyasya sarvàõi ÷astràõi kàlakàïkùã mahàya÷àþ 02,035.029d@021_0484 rathaü varmàyudhaü caiva ÷aràn para÷um eva ca 02,035.029d@021_0485 dhanåüùy apsu pratiùñhàpya ràmas tepe paraü tapaþ 02,035.029d@021_0486 hriyaü praj¤àü ÷riyaü kãrtiü lakùmãü càmitrakar÷anaþ 02,035.029d@021_0487 pa¤càdhiùñhàya dharmàtmà taü rathaü visasarja ha 02,035.029d@021_0488 àdikàle pravçttaü hi vibhajan kàlam ã÷varaþ 02,035.029d@021_0489 nàhanac chraddhayà saubhaü na hy a÷akto mahàya÷àþ 02,035.029d@021_0490 jàmadagnya iti khyàto yas tv asau bhagavàn çùiþ 02,035.029d@021_0491 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0491 so 'sya bhàgas tapas tepe bhàrgavo lokavi÷rutaþ 02,035.029d@021_0492 ÷çõu ràjaüs tathà viùõoþ pràdurbhàvaü mahàtmanaþ 02,035.029d@021_0493 caturviü÷e yuge càpi màrkaõóeyapuraþsaraþ 02,035.029d@021_0494 tithau nàvamike jaj¤e tathà da÷arathàd api 02,035.029d@021_0495 kçtvàtmànaü mahàbàhu÷ caturdhà viùõur avyayaþ 02,035.029d@021_0496 loke ràma iti khyàtas tejasà bhàskaropamaþ 02,035.029d@021_0497 prasàdhanàrthaü lokasya viùõus tasya sanàtanaþ 02,035.029d@021_0498 dharmàrtham eva kaunteya jaj¤e tatra mahàya÷àþ 02,035.029d@021_0499 tam apy àhur manuùyendraü sarvabhåtapates tanum 02,035.029d@021_0500 yaj¤avighnaü tadà kçtvà vi÷vàmitrasya bhàrata 02,035.029d@021_0501 subàhur nihatahas tena màrãcas tàóito bhç÷am 02,035.029d@021_0502 tasmai dattàni ÷astràõi vi÷vàmitreõa dhãmatà 02,035.029d@021_0503 vadhàrthaü deva÷atråõàü durvàràõi surair api 02,035.029d@021_0504 vartamàne tadà yaj¤e janakasya mahàtmanaþ 02,035.029d@021_0505 bhagnaü màhe÷varaü càpaü krãóatà lãlayà param 02,035.029d@021_0506 tato vivàhaü sãtàyàþ kçtvà sa raghuvallabhaþ 02,035.029d@021_0507 nagarãü punar àsàdya mumude tatra sãtayà 02,035.029d@021_0508 kasya cit tv atha kàlasya pitrà tatràbhicoditaþ 02,035.029d@021_0509 kaikeyyàþ priyam anvicchan vanam abhyavapadyata 02,035.029d@021_0510 yaþ samàþ sarvadharmaj¤a÷ caturda÷a vane vasan 02,035.029d@021_0511 lakùmaõànucaro ràmaþ sarvabhåtahite rataþ 02,035.029d@021_0512 caturda÷a vane taptvà tapo varùàõi bhàrata 02,035.029d@021_0513 råpiõã yasya pàr÷vasthà sãtety abhihità janaiþ 02,035.029d@021_0514 pårvocitatvàt sà lakùmãr bhartàram anugacchati 02,035.029d@021_0515 janasthàne vasan kàryaü trida÷ànàü cakàra saþ 02,035.029d@021_0516 màrãcaü dåùaõaü hatvà kharaü tri÷irasaü tathà 02,035.029d@021_0517 caturda÷a sahasràõi rakùasàü ghorakarmaõàm 02,035.029d@021_0518 jaghàna ràmo dharmàtmà prajànàü hitakàmyayà 02,035.029d@021_0519 viràdhaü ca kabandhaü ca ràkùasau krårakarmiõau 02,035.029d@021_0520 jaghàna ca tadà ràmo gandharvau ÷àpavikùatau 02,035.029d@021_0521 sa ràvaõasya bhaginãnàsàcchedaü ca kàrayat 02,035.029d@021_0522 bhàryàviyogaü taü pràpya mçgayan vyacarad vanam 02,035.029d@021_0523 tatas tam ç÷yamåkaü sa gatvà pampàm atãtya ca 02,035.029d@021_0524 sugrãvaü màrutiü dçùñvà cakre maitrãü tayoþ sa vai 02,035.029d@021_0525 atha gatvà sa kiùkindhàü sugrãveõa tadà saha 02,035.029d@021_0526 nihatya vàlinaü yuddhe vànarendraü mahàbalam 02,035.029d@021_0527 abhyaùi¤cat tadà ràmaþ sugrãvaü vànare÷varam 02,035.029d@021_0528 tataþ sa vãryavàn ràjaüs tvarayan vai samutsukaþ 02,035.029d@021_0529 vicitya vàyuputreõa laïkàde÷aü niveditam 02,035.029d@021_0530 setuü baddhvà samudrasya vànaraiþ sahitas tadà 02,035.029d@021_0531 sãtàyàþ padam anvicchan ràmo laïkàü vive÷a ha 02,035.029d@021_0532 devoragagaõànàü hi yakùaràkùasapakùiõàm 02,035.029d@021_0533 tatràvadhyaü ràkùasendraü ràvaõaü yudhi durjayam 02,035.029d@021_0534 yuktaü ràkùasakoñãbhir bhinnà¤janacayopamam 02,035.029d@021_0535 durnirãkùyaü suragaõair varadànena darpitam 02,035.029d@021_0536 jaghàna sacivaiþ sàrdhaü sànvayaü ràvaõaü raõe 02,035.029d@021_0537 trailokyakaõñakaü vãraü mahàkàyaü mahàbalam 02,035.029d@021_0538 ràvaõaü sagaõaü hatvà ràmo bhåtapatiþ purà 02,035.029d@021_0539 laïkàyàü taü mahàtmànaü ràkùasendraü vibhãùaõam 02,035.029d@021_0540 abhiùicya ca tatraiva amaratvaü dadau tadà 02,035.029d@021_0541 àruhya puùpakaü ràmaþ sãtàm àdàya pàõóava 02,035.029d@021_0542 sabalaþ svapuraü gatvà dharmaràjyam apàlayat 02,035.029d@021_0543 dànavo lavaõo nàma madhoþ putro mahàbalaþ 02,035.029d@021_0544 ÷atrughnena hato ràjaüs tato ràmasya ÷àsanàt 02,035.029d@021_0545 evaü bahåni karmàõi kçtvà lokahitàya saþ 02,035.029d@021_0546 ràjyaü cakàra vidhivad ràmo dharmabhçtàü varaþ 02,035.029d@021_0547 da÷à÷vamedhàn àjahre jyotirukthyàn ahargaõàn 02,035.029d@021_0548 nà÷råyantà÷ubhà vàco nàtyayaþ pràõinàü tadà 02,035.029d@021_0549 na vittajaü bhayaü càsãd ràme ràjyaü pra÷àsati 02,035.029d@021_0550 pràõinàü ca bhayaü nàsãj jalànalavidhànajam 02,035.029d@021_0551 paryadevan na vidhavà nànàthàþ kà÷ canàbhavan 02,035.029d@021_0552 sarvam àsãt tadà tçptaü ràme ràjyaü pra÷àsati 02,035.029d@021_0553 na saükarakarà varõà na kçùñakarakçj janaþ 02,035.029d@021_0554 na ca sma vçddhà bàlànàü pretakàryàõi kurvate 02,035.029d@021_0555 vi÷aþ paryacaran kùatraü kùatraü nàpãóayad vi÷aþ 02,035.029d@021_0556 narà nàtyacaran bhàryà bhàryà nàtyacaran patãn 02,035.029d@021_0557 nàsãd alpakçùir loke ràme ràjyaü pra÷àsati 02,035.029d@021_0558 àsan varùasahasràõi tathà putrasahasriõaþ 02,035.029d@021_0559 arogàþ pràõino 'py àsan ràme ràjyaü pra÷àsati 02,035.029d@021_0560 çùãõàü devatànàü ca manuùyàõàü tathaiva ca 02,035.029d@021_0561 pçthivyàü sahavàso 'bhåd ràme ràjyaü pra÷àsati 02,035.029d@021_0562 sarve hy àsaüs tçptaråpàs tadà tasmin vi÷àü pate 02,035.029d@021_0563 dharmeõa pçthivãü sarvàm anu÷àsati bhåmipe 02,035.029d@021_0564 tapasy evàbhavan sarve sarve dharmam anuvratàþ 02,035.029d@021_0565 pçthivyàü dhàrmike tasmin ràme ràjyaü pra÷àsati 02,035.029d@021_0566 nàdharmiùñho naraþ ka÷ cid babhåva pràõinàü kva cit 02,035.029d@021_0567 pràõàpànau samàv àstàü ràme ràjyaü pra÷àsati 02,035.029d@021_0568 gàthàm apy atra gàyanti ye puràõavido janàþ 02,035.029d@021_0569 ÷yàmo yuvà lohitàkùo màtaïgànàm ivarùabhaþ 02,035.029d@021_0570 àjànubàhuþ sumukhaþ siühaskandho mahàbalaþ 02,035.029d@021_0571 da÷a varùasahasràõi da÷a varùa÷atàni ca 02,035.029d@021_0572 ràjyaü bhogaü ca saüpràpya ÷a÷àsa pçthivãm imàm 02,035.029d@021_0573 ràmo ràmo ràma iti prajànàm abhavan kathàþ 02,035.029d@021_0574 ràmabhåtaü jagad idaü ràme ràjyaü pra÷àsati 02,035.029d@021_0575 çgyajuþsàmahãnà÷ ca na tadàsan dvijàtayaþ 02,035.029d@021_0576 uùitvà daõóake kàryaü trida÷ànàü cakàra saþ 02,035.029d@021_0577 pårvàpakàriõaü saükhye paulastyaü manujarùabhaþ 02,035.029d@021_0578 devagandharvanàgànàm ariü sa nijaghàna ha 02,035.029d@021_0579 sattvavàn guõasaüpanno dãpyamànaþ svatejasà 02,035.029d@021_0580 evam eva mahàbàhur ikùvàkukulavardhanaþ 02,035.029d@021_0581 ràvaõaü sagaõaü hatvà divam àkramatàbhibhåþ 02,035.029d@021_0582 iti dà÷aratheþ khyàtaþ pràdurbhàvo mahàtmanaþ 02,035.029d@021_0583 tataþ kçùõo mahàbàhur bhãtànàm abhayaükaraþ 02,035.029d@021_0584 aùñàviü÷e yuge ràja¤ jaj¤e ÷rãvatsalakùaõaþ 02,035.029d@021_0585 pe÷ala÷ ca vadànya÷ ca loke bahumato nçùu 02,035.029d@021_0586 smçtimàn de÷akàlaj¤aþ ÷aïkhacakragadàsidhçk 02,035.029d@021_0587 vàsudeva iti khyàto lokànàü hitakçt sadà 02,035.029d@021_0588 vçùõãnàü ca kule jàto bhåmeþ priyacikãrùayà 02,035.029d@021_0589 sa nçõàm abhayaü dàtà madhuheti sa vi÷rutaþ 02,035.029d@021_0590 sa ÷akràrjunaràmàõàü kila sthànàny asådayat 02,035.029d@021_0591 kaüsàdãn nijaghànàjau daityàn mànuùavigrahàn 02,035.029d@021_0592 ayaü lokahitàrthàya pràdurbhàvo mahàtmanaþ 02,035.029d@021_0593 kalkã viùõuya÷à nàma bhåya÷ cotpatsyate hariþ 02,035.029d@021_0594 kaler yugànte saüpràpte dharme ÷ithilatàü gate 02,035.029d@021_0595 pàùaõóinàü gaõànàü hi vadhàrthaü bharatarùabha 02,035.029d@021_0596 dharmasya ca vivçddhyarthaü vipràõàü hitakàmyayà 02,035.029d@021_0597 ete cànye ca bahavo divyà devagaõair yutàþ 02,035.029d@021_0598 vai÷aüpàyanaþ 02,035.029d@021_0598 pràdurbhàvàþ puràõeùu gãyante brahmavàdibhiþ 02,035.029d@021_0599 evam ukto 'tha kaunteyas tataþ pauravanandanaþ 02,035.029d@021_0600 yudhiùñhiraþ 02,035.029d@021_0600 àbabhàùe punar bhãùmaü dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,035.029d@021_0601 bhåya eva manuùyendra upendrasya ya÷asvinaþ 02,035.029d@021_0602 janma vçùõiùu vij¤àtum icchàmi vadatàü vara 02,035.029d@021_0603 yathaiva bhagavठjàtaþ kùitàv iha janàrdanaþ 02,035.029d@021_0604 màdhaveùu mahàbuddhis tan me bråhi pitàmaha 02,035.029d@021_0605 yadarthaü ca mahàtejà gàs tu govçùabhekùaõaþ 02,035.029d@021_0606 rarakùa kaüsasya vadhàl lokànàm abhirakùità 02,035.029d@021_0607 krãóatà caiva yad bàlye govindena viceùñitam 02,035.029d@021_0608 vai÷aüpàyanaþ 02,035.029d@021_0608 tadà matimatàü ÷reùñha tan me bråhi pitàmaha 02,035.029d@021_0609 evam uktas tato bhãùmaþ ke÷avasya mahàtmanaþ 02,035.029d@021_0610 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0610 màdhaveùu tadà janma kathayàm àsa vãryavàn 02,035.029d@021_0611 hanta te kathayiùyàmi yudhiùñhira yathàtatham 02,035.029d@021_0612 yato nàràyaõasyeha janma vçùõiùu kaurava 02,035.029d@021_0613 purà loke mahàràja vartamàne kçte yuge 02,035.029d@021_0614 àsãt trailokyavikhyàtaþ saügràmas tàrakàmayaþ 02,035.029d@021_0615 virocano mayas tàro varàhaþ ÷veta eva ca 02,035.029d@021_0616 lambaþ ki÷oraþ svarbhànur ariùño 'tha kùara÷ ca vai 02,035.029d@021_0617 vipracittiþ pralamba÷ ca vçtrajambhabalàdayaþ 02,035.029d@021_0618 namuciþ kàlanemi÷ ca prahlàda iti vi÷rutaþ 02,035.029d@021_0619 ete cànye ca bahavo daityasaüghàþ sahasra÷aþ 02,035.029d@021_0620 nànà÷astradharà ràjan nànàbhåùaõavàhanàþ 02,035.029d@021_0621 devatànàm abhimukhàs tasthur daiteyadànavàþ 02,035.029d@021_0622 devàs tu yudhyamànàs te dànavàn abhyayå raõe 02,035.029d@021_0623 àdityà vasavo rudràþ sàdhyà vi÷ve marudgaõàþ 02,035.029d@021_0624 indro yama÷ ca candra÷ ca varuõo 'tha dhane÷varaþ 02,035.029d@021_0625 a÷vinau ca mahàvãryau ye cànye devatàgaõàþ 02,035.029d@021_0626 cakrur yuddhaü mahàghoraü dànavai÷ ca yathàkramam 02,035.029d@021_0627 yudhyamànàþ sameyu÷ ca devà daiteyadànavaiþ 02,035.029d@021_0628 tad yuddham abhavad ghoraü devadànavasaükulam 02,035.029d@021_0629 tàbhyàü balàbhyàü saüjaj¤e tumulo vigrahas tadà 02,035.029d@021_0630 tãkùõaiþ ÷astraiþ kiranto 'tha abhyayur devadànavàþ 02,035.029d@021_0631 aghnan devàn sagandharvàn sayakùoragacàraõàn 02,035.029d@021_0632 te vadhyamànà daiteyair devasaüghàs tadà raõe 02,035.029d@021_0633 dudruvuþ saüpari÷ràntàþ kùãõapraharaõà raõe 02,035.029d@021_0634 tràtàraü manasà jagmur devaü nàràyaõaü prabhum 02,035.029d@021_0635 etasminn antare tatra jagàma harir ã÷varaþ 02,035.029d@021_0636 dãpaya¤ jyotiùà bhåmiü ÷aïkhacakragadàdharaþ 02,035.029d@021_0637 tam àgataü suparõasthaü viùõuü lokanamaskçtam 02,035.029d@021_0638 dçùñvà mudà yutàþ sarve bhayaü tyaktvà raõe suràþ 02,035.029d@021_0639 cakrur yuddhaü punaþ sarve devà daiteyadànavaiþ 02,035.029d@021_0640 tad yuddham abhavad ghoram acintyaü romaharùaõam 02,035.029d@021_0641 jaghnur daityàn raõe devàþ sarve ÷akrapurogamàþ 02,035.029d@021_0642 te vadhyamànà vibudhair dudruvur daityadànavàþ 02,035.029d@021_0643 vidrutàn dànavàn dçùñvà tadà bhàrata saüyuge 02,035.029d@021_0644 kàlanemir iti khyàto dànavaþ pratyadç÷yata 02,035.029d@021_0645 ÷atapraharaõo ghoraþ ÷atabàhuþ ÷atànanaþ 02,035.029d@021_0646 ÷ata÷ãrùaþ sthitaþ ÷rãmठ÷ata÷çïga ivàcalaþ 02,035.029d@021_0647 bhàskaràkàramukuñaþ ÷i¤jitàbharaõàïgadaþ 02,035.029d@021_0648 dhåmrake÷o hari÷ma÷rur nirdaùñhoùñhapuñànanaþ 02,035.029d@021_0649 trailokyàntaravistàraü dhàrayan vipulaü vapuþ 02,035.029d@021_0650 tarjayan vai raõe devठchàdayan sa di÷o da÷a 02,035.029d@021_0651 abhyadhàvat susaükruddho vyàditàsya ivàntakaþ 02,035.029d@021_0652 tataþ ÷astraprapàtai÷ ca devàn dharùitavàn raõe 02,035.029d@021_0653 athàbhyayuþ suràn sarvàn punas te daityadànavàþ 02,035.029d@021_0654 àpãóayan raõe kruddhàs tato devàn yudhiùñhira 02,035.029d@021_0655 te vadhyamànà vibudhàþ samare kàlaneminà 02,035.029d@021_0656 daityai÷ caiva mahàràja dudruvuþ sahità di÷aþ 02,035.029d@021_0657 vidrutàn vibudhàn dçùñvà kàlanemir mahàsuraþ 02,035.029d@021_0658 indraü yamàgnivaruõàn vàyuü ca dhanadaü ravim 02,035.029d@021_0659 etàü÷ cànyàn balàj jitvà teùàü kàryàõy avàpa saþ 02,035.029d@021_0660 tàn sarvàüs tarasà jitvà kàlanemir mahàsuraþ 02,035.029d@021_0661 dadar÷a gagane viùõuü suparõasthaü mahàdyutim 02,035.029d@021_0662 taü dçùñvà krodhatàmràkùas tarjayann abhyayàt tadà 02,035.029d@021_0663 sa bàhu÷atam udyamya sarvàstragrahaõaü raõe 02,035.029d@021_0664 roùàd bhàrata daityendro viùõor urasi pàtayat 02,035.029d@021_0665 daityà÷ ca dànavà÷ caiva sarve mayapurogamàþ 02,035.029d@021_0666 svàny àyudhàni saügçhya sarve viùõum atàóayan 02,035.029d@021_0667 sa tàóyamàno 'tibalair daityaiþ sarvàyudhodyataiþ 02,035.029d@021_0668 na cacàla harir yuddhe 'kampyamàna ivàcalaþ 02,035.029d@021_0669 punar udyamya saükruddhaþ kàlanemir dçóhàü gadàm 02,035.029d@021_0670 jaghàna saüyuge ràjan sa viùõuü garuóaü ca vai 02,035.029d@021_0671 sa dçùñvà garuóaü ÷ràntaü cakram udyamya vai hariþ 02,035.029d@021_0672 ÷ataü ÷iràüsi bàhåü÷ ca so 'cchinat kàlaneminaþ 02,035.029d@021_0673 jaghànànyàü÷ ca tàn sarvàn samare daityadànavàn 02,035.029d@021_0674 tasmin ràjan raõe daityàs traya eva viniþsçtàþ 02,035.029d@021_0675 virocano maya÷ caiva svarbhànu÷ ca mahàsuraþ 02,035.029d@021_0676 sarvàn a÷eùàn hatvà tu viùõur vai daityadànavàn 02,035.029d@021_0677 vibudhànàm çùãõàü ca svàni sthànàni vai dadau 02,035.029d@021_0678 dattvà suràõàü suprãtiü pràpya sarvàõi bhàrata 02,035.029d@021_0679 jagàma brahmaõà sàrdhaü brahmalokaü tadà hariþ 02,035.029d@021_0680 brahmalokaü pravi÷yàtha tatra nàràyaõaþ prabhuþ 02,035.029d@021_0681 pauràõàü guhyasadanaü divyaü nàràyaõà÷ramam 02,035.029d@021_0682 saüpravi÷ya tadà devaþ ståyamàno maharùibhiþ 02,035.029d@021_0683 sahasra÷ãrùo bhåtvàtha ÷ayanàyopacakrame 02,035.029d@021_0684 àdidevaþ puràõàtmà nidràva÷am upàgataþ 02,035.029d@021_0685 ÷ete sukhaü sadà viùõur mohaya¤ jagad avyayaþ 02,035.029d@021_0686 jagmus tasyàtha varùàõi ÷ayànasya mahàtmanaþ 02,035.029d@021_0687 ùañtriü÷acchatasàhasraü mànuùeõeha saükhyayà 02,035.029d@021_0688 tataþ kçtayugatretàdvàparànte bubodha saþ 02,035.029d@021_0689 brahmàdibhiþ surai÷ càpi ståyamàno maharùibhiþ 02,035.029d@021_0690 utplutya ÷ayanàd viùõur brahmaõà vibudhaiþ saha 02,035.029d@021_0691 devànàü ca hitàrthàya yayau devasabhàü prati 02,035.029d@021_0692 meroþ ÷ikharavinyastàü jvalantãü tàü ÷ubhàü sabhàm 02,035.029d@021_0693 vivi÷us tàü suràþ sarve brahmaõà saha bhàrata 02,035.029d@021_0694 jagmus tatra niùedus te sà niþ÷abdam abhåt tadà 02,035.029d@021_0695 bhåmiþ 02,035.029d@021_0695 tatra bhåmir uvàcàtha khedàt karuõabhàùiõã 02,035.029d@021_0696 ràj¤àü balair balavatàü khinnàsmi bhç÷apãóità 02,035.029d@021_0697 nityaü bhàrapari÷ràntà duþkhàj jãvàmi vai suràþ 02,035.029d@021_0698 pure pure ca nçpatiþ koñisaükhyair balair vçtaþ 02,035.029d@021_0699 ràùñre ràùñre ca ÷ata÷o gràmàþ kulasahasriõaþ 02,035.029d@021_0700 bhåmipànàü sahasrai÷ ca teùàü ca balinàü balaiþ 02,035.029d@021_0701 gràmàyutai÷ ca ràùñrai÷ ca ahaü nirvivarãkçtà 02,035.029d@021_0702 ke cid daityeùu cotpannà ke cid ràkùasayonayaþ 02,035.029d@021_0703 tasmàd dhàrayituü ÷aktà na ÷akùyàmi janàn aham 02,035.029d@021_0704 daitye÷air bàdhyamànàs tàþ prajà nityaü duràtmabhiþ 02,035.029d@021_0704 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0705 bhåmes tad vacanaü ÷rutvà devo nàràyaõas tadà 02,035.029d@021_0706 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0706 vyàdi÷ya tàn suràn sarvàn kùitau vastuü mano dadhe 02,035.029d@021_0707 yac cakre bhagavàn viùõur vasudevakulodbhavaþ 02,035.029d@021_0708 tat te 'haü nçpa vakùyàmi ÷çõu sarvam a÷eùataþ 02,035.029d@021_0709 vàsudevasya màhàtmyaü caritaü ca mahàdyuteþ 02,035.029d@021_0710 hitàrthaü suramartyànàü lokànàü hi hitàya ca 02,035.029d@021_0711 yadà divi vibhus tàta na reme bhagavàn asau 02,035.029d@021_0712 tato vyàdi÷ya bhåtàni bhuvi bhaumasukhàvahaþ 02,035.029d@021_0713 nigrahàrthàya daityànàü codayàm àsa vai tadà 02,035.029d@021_0714 maruta÷ ca vasåü÷ caiva såryàcandramasàv ubhau 02,035.029d@021_0715 gandharvàpsarasa÷ caiva rudràdityàüs tathà÷vinau 02,035.029d@021_0716 jàyadhvaü mànuùe loke sarvabhåtamahe÷varàþ 02,035.029d@021_0717 jaïgamàni vi÷àlàkùo hy àtmànaü hy àtmanàsçjat 02,035.029d@021_0718 jàyatàm iti govindas tiryagyonigatair api 02,035.029d@021_0719 tàni sarvàõi sarvaj¤aþ sasuràõi sure÷varaþ 02,035.029d@021_0720 ta evam uktàþ kçùõena sarva eva divaukasaþ 02,035.029d@021_0721 daityadànavahantàraþ saübhåtà bhuvane÷varàþ 02,035.029d@021_0722 yayàtivaü÷ajasyàtha vasudevasya dhãmataþ 02,035.029d@021_0723 kule puõyaya÷aþkarmà bheje nàràyaõaþ prabhuþ 02,035.029d@021_0724 àj¤àpayitvà ratyartham ajàyata yadoþ kule 02,035.029d@021_0725 àtmànam àtmanà tàta kçtvà bahuvidhaü hariþ 02,035.029d@021_0726 ratyartham eva gàvas tà rarakùa puruùottamaþ 02,035.029d@021_0727 ajàta÷atro jàtas tu yathaiùa bhuvi bhåmipa 02,035.029d@021_0728 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0728 kãrtyamànaü mayà tàta nibodha bharatarùabha 02,035.029d@021_0729 sàgaràþ samakampanta mudà celu÷ ca parvatàþ 02,035.029d@021_0730 jajvalu÷ càgnayaþ ÷àntà jàyamàne janàrdane 02,035.029d@021_0731 ÷ivàþ saüpravavur vàtàþ pra÷àntam abhavad rajaþ 02,035.029d@021_0732 jyotãüùi saüprakà÷ante jàyamàne janàrdane 02,035.029d@021_0733 devadundubhaya÷ càpi sasvanur bhç÷am ambare 02,035.029d@021_0734 abhyavarùat tadàgamya nàradaþ puùpavçùñibhiþ 02,035.029d@021_0735 gãrbhir maïgalayuktàbhir astuvan madhusådanam 02,035.029d@021_0736 upatasthus tadà prãtàþ pràdurbhàve maharùayaþ 02,035.029d@021_0737 tatas tàn abhisaüprekùya nàradapramukhàn çùãn 02,035.029d@021_0738 upànçtyann upajagur gandharvàpsarasàü gaõàþ 02,035.029d@021_0739 upatasthe ca govindaü sahasràkùaþ ÷acãpatiþ 02,035.029d@021_0740 abhyabhàùata tejasvã maharùãn påjayaüs tadà 02,035.029d@021_0741 kçtyàni devakàryàõi kçtvà lokahitàya ca 02,035.029d@021_0742 svaü lokaü lokakçd devaþ punar gacchati tejasà 02,035.029d@021_0743 ity uktvà munibhiþ sàrdhaü jagàma tridive÷varaþ 02,035.029d@021_0744 abhyanuj¤àya tàn sarvठchàdayan prakçtiü paràm 02,035.029d@021_0745 nandagopakule kçùõa uùitvà bahulàþ samàþ 02,035.029d@021_0746 vasudevas tato jàtaü bàlam àdityasaünibham 02,035.029d@021_0747 nandagopakule ràjan bhayàt pracchàdayad dharim 02,035.029d@021_0748 tataþ kadàcit suptaü taü ÷akañasya tv adhaþ ÷i÷um 02,035.029d@021_0749 ya÷odà saüparityajya jagàma yamunàü nadãm 02,035.029d@021_0750 ÷i÷ulãlàü tataþ kurvan svahastacaraõau kùipan 02,035.029d@021_0751 ruroda madhuraü kçùõaþ pàdàv årdhvaü prasàrayan 02,035.029d@021_0752 pàdàïguùñhena ÷akañaü dhàrayann atha ke÷avaþ 02,035.029d@021_0753 tatràthaikena pàdena pàtayitvà tadà ÷i÷uþ 02,035.029d@021_0754 nyubjaü payodharàkàïkùã cakàra ca ruroda ca 02,035.029d@021_0755 pàtitaü ÷akañaü dçùñvà bhinnabhàõóaghañãghañam 02,035.029d@021_0756 janàs te ÷i÷unà tena vismayaü paramaü yayuþ 02,035.029d@021_0757 pratyakùaü ÷årasenànàü dç÷yate mahad adbhutam 02,035.029d@021_0758 ÷ayànena hataþ pakùã ÷i÷unà tigmatejasà 02,035.029d@021_0759 påtanà càpi nihatà mahàkàyà mahàstanã 02,035.029d@021_0760 pa÷yatàü sarvadevànàü vàsudevena bhàrata 02,035.029d@021_0761 tataþ kàle mahàràja saüsaktau ràmake÷avau 02,035.029d@021_0762 kçùõaþ saükarùaõa÷ cobhau riïkhiõau samapadyatàm 02,035.029d@021_0763 anyonyakiraõagrastau candrasåryàv ivàmbare 02,035.029d@021_0764 visarpayetàü sarvatra sarpabhogabhujau tadà 02,035.029d@021_0765 rejatuþ pàüsudigdhàïgau ràmakçùõau tadà nçpa 02,035.029d@021_0766 kva cic ca jànubhiþ spçùñau krãóamànau kva cid vane 02,035.029d@021_0767 pibantau dadhikulyà÷ ca mathyamàne ca bhàrata 02,035.029d@021_0768 tataþ sa bàlo govindo navanãtaü tadàkùayam 02,035.029d@021_0769 grasamànas tu tatràtha gopãbhir dadç÷e 'tha vai 02,035.029d@021_0770 dàmnàtholåkhale kçùõo gopastrãbhi÷ ca bandhitaþ 02,035.029d@021_0771 tadàtha ÷i÷unà tena ràjaüs tàv arjunàv ubhau 02,035.029d@021_0772 samålaviñapau bhagnau tad adbhutam ivàbhavat 02,035.029d@021_0773 tatas tau bàlyam uttãrõau kçùõasaükarùaõàv ubhau 02,035.029d@021_0774 tasminn eva vrajasthàne saptavarùau babhåvatuþ 02,035.029d@021_0775 nãlapãtàmbaradharau pãta÷vetànulepanau 02,035.029d@021_0776 babhåvatur vatsapàlau kàkapakùadharàv ubhau 02,035.029d@021_0777 parõavàdyaü ÷rutisukhaü vàdayantau varànanau 02,035.029d@021_0778 ÷u÷ubhàte vanagatàv udãrõàv iva pannagau 02,035.029d@021_0779 mayåràïgajakarõau tau pallavàpãóadhàriõau 02,035.029d@021_0780 vanamàlàparikùiptau sàlapotàv ivodgatau 02,035.029d@021_0781 aravindakçtàpãóau rajjuyaj¤opavãtinau 02,035.029d@021_0782 ÷ikyatumbadharau vãrau gopaveõupravàdakau 02,035.029d@021_0783 kva cid dhasantàv anyonyaü krãóamànau kva cid vane 02,035.029d@021_0784 parõa÷ayyàsu saüsuptau kva cin nidràntaraiùiõau 02,035.029d@021_0785 tau vatsàn pàlayantau hi ÷obhayantau mahad vanam 02,035.029d@021_0786 ca¤cåryantau ramantau sma ràjann evaü tadà ÷ubhau 02,035.029d@021_0787 tato vçndàvanaü gatvà vasudevasutàv ubhau 02,035.029d@021_0788 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0788 govrajaü tatra kaunteya càrayantau vijahratuþ 02,035.029d@021_0789 tataþ kadà cid govindo jyeùñhaü saükarùaõaü vinà 02,035.029d@021_0790 cacàra tad vanaü ramyaü ramyaråpo varànanaþ 02,035.029d@021_0791 kàkapakùadharaþ ÷rãmठ÷yàmaþ padmanibhekùaõaþ 02,035.029d@021_0792 ÷rãvatsenorasà yuktaþ ÷a÷àïka iva lakùmaõà 02,035.029d@021_0793 rajjuyaj¤opavãtã sa pãtàmbaradharo yuvà 02,035.029d@021_0794 ÷vetagandhena liptàïgo nãlaku¤citamårdhajaþ 02,035.029d@021_0795 ràjatà barhipatreõa mandamàrutakampinà 02,035.029d@021_0796 kva cid gàyan kva cit krãóan kva cin nçtyan kva cid dhasan 02,035.029d@021_0797 gopaveõuü sa madhuraü kàmaü tad api vàdayan 02,035.029d@021_0798 prahlàdanàrthaü tu gavàü kva cid vanagato yuvà 02,035.029d@021_0799 gokule meghakàle tu cacàra dyutimàn prabhuþ 02,035.029d@021_0800 bahuramyeùu de÷eùu vanasya vanaràjiùu 02,035.029d@021_0801 tàsu kçùõo mudaü lebhe krãóayà bharatarùabha 02,035.029d@021_0802 sa kadà cid vane tasmin gobhiþ saha parivrajan 02,035.029d@021_0803 bhàõóãraü nàma dçùñvàtha nyagrodhaü ke÷avo mahàn 02,035.029d@021_0804 tasya chàyànivàsàya matiü cakre tadà prabhuþ 02,035.029d@021_0805 sa tatra vayasà tulyair vatsapàlaiþ sahànagha 02,035.029d@021_0806 reme sa divasàn kçùõaþ purà svargapure yathà 02,035.029d@021_0807 taü krãóamànaü gopàlàþ kçùõaü bhàõóãravàsinaþ 02,035.029d@021_0808 ramayanti sma bahavo mànyaiþ krãóanakais tadà 02,035.029d@021_0809 anye sma parigàyanti gopà muditamànasàþ 02,035.029d@021_0810 gopàlàþ kçùõam evànye gàyanti sma vanapriyàþ 02,035.029d@021_0811 teùàü sa gàyatàm eva vàdayàm àsa ke÷avaþ 02,035.029d@021_0812 parõavàdyàntare veõuü tumbavãõàü ca tatra vai 02,035.029d@021_0813 evaü krãóàntaraiþ kçùõo gopàlair vijahàra saþ 02,035.029d@021_0814 tena bàlena kaunteya kçtaü lokahitaü tadà 02,035.029d@021_0815 pa÷yatàü sarvabhåtànàü vàsudevena bhàrata 02,035.029d@021_0816 hrade nãpavane tatra krãóitaü nàgamårdhani 02,035.029d@021_0817 ÷àsayitvà tu kàlãyaü sarvalokasya pa÷yataþ 02,035.029d@021_0818 vijahàra tataþ kçùõo baladevasahàyavàn 02,035.029d@021_0819 dhenuko dàruõo daityo ràjan ràsabhavigrahaþ 02,035.029d@021_0820 tadà tàlavane ràjan baladevena vai hataþ 02,035.029d@021_0821 tataþ kadà cit kaunteya ràmakçùõau vanaü gatau 02,035.029d@021_0822 càrayantau pravçddhàni godhanàni ÷ubhànanau 02,035.029d@021_0823 viharantau mudà yuktau vãkùamàõau vanàni vai 02,035.029d@021_0824 kùvelayantau pragàyantau vicinvantau ca pàdapàn 02,035.029d@021_0825 nàmabhir vyàharantau ca vatsàn gà÷ ca paraütapau 02,035.029d@021_0826 ceratur lokasiddhàbhiþ krãóàbhir aparàjitau 02,035.029d@021_0827 tau devau mànuùãü dãkùàü vahantau surapåjitau 02,035.029d@021_0828 tajjàtiguõayuktàbhiþ krãóàbhi÷ ceratur vanam 02,035.029d@021_0829 tataþ kçùõo mahàtejàs tadà gatvà tu govrajam 02,035.029d@021_0830 giriyaj¤aü tam evaiùa prakçtaü gopadàrakaiþ 02,035.029d@021_0831 bubhuje pàyasaü ÷aurir ã÷varaþ sarvabhåtakçt 02,035.029d@021_0832 taü dçùñvà gopakàþ sarve kçùõam eva samarcayan 02,035.029d@021_0833 påjyamànas tato gopair divyaü vapur adhàrayat 02,035.029d@021_0834 dhçto govardhano nàma saptàhaü parvatas tadà 02,035.029d@021_0835 ÷i÷unà vàsudevena gavàrtham arimardana 02,035.029d@021_0836 krãóamànas tadà kçùõaþ kçtavàn karma duùkaram 02,035.029d@021_0837 tad adbhutam ivàtràsãt sarvalokasya bhàrata 02,035.029d@021_0838 devadevaþ kùitiü gatvà kçùõaü dçùñvà mudànvitaþ 02,035.029d@021_0839 govinda iti taü hy uktvà hy abhyaùi¤cat puraüdaraþ 02,035.029d@021_0840 ity uktvà÷liùya govindaü puruhåto 'bhyayàd divam 02,035.029d@021_0841 athàriùña iti khyàtaü daityaü vçùabhavigraham 02,035.029d@021_0842 jaghàna tarasà kçùõaþ pa÷ånàü hitakàmyayà 02,035.029d@021_0843 ke÷inaü nàma daiteyaü ràjan vai hayavigraham 02,035.029d@021_0844 tathà vanagataü pàrtha gajàyutabalaü hayam 02,035.029d@021_0845 pragçhya bhojaputrasya jaghàna puruùottamaþ 02,035.029d@021_0846 àndhraü mallaü ca càõåraü nijaghàna mahàsuram 02,035.029d@021_0847 sunàmànam amitraghnaþ sarvasainyapuraskçtam 02,035.029d@021_0848 mçgaråpeõa govindaü tràsayàm àsa bhàrata 02,035.029d@021_0849 baladevena càyatnàt samàje muùñiko hataþ 02,035.029d@021_0850 tràsita÷ ca tadà kaüsaþ sa hi kçùõena bhàrata 02,035.029d@021_0851 airàvataü yuyutsantaü màtaïgànàm ivarùabham 02,035.029d@021_0852 kçùõaþ kuvalayàpãóaü hatavàüs tasya pa÷yataþ 02,035.029d@021_0853 hatvà kaüsam amitraghnaþ sarveùàü pa÷yatàü tadà 02,035.029d@021_0854 abhiùicyograsenaü taü pitroþ pàdam avandata 02,035.029d@021_0855 evamàdãni karmàõi kçtavàn vai janàrdanaþ 02,035.029d@021_0856 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0856 evaü bàlye 'pi gopàlaiþ krãóàbhis tau vijahratuþ 02,035.029d@021_0857 tatas tau jagmatus tàta guruü sàndãpaniü punaþ 02,035.029d@021_0858 guru÷u÷råùayà yuktau dharmaj¤au dharmacàriõau 02,035.029d@021_0859 vratam ugraü mahàtmànau vicarantàv avantiùu 02,035.029d@021_0860 ahoràtrai÷ catuþùaùñyà ùaóaïgaü vedam àpatuþ 02,035.029d@021_0861 lekhyaü ca gaõitaü cobhau pràpnutàü yadunandanau 02,035.029d@021_0862 gàndharvavedaü citraü ca sakalaü samavàpatuþ 02,035.029d@021_0863 hasti÷ikùà÷va÷ikùàü ca dvàda÷àhena càpatuþ 02,035.029d@021_0864 tàv ubhau jagmatur vãrau guruü sàndãpaniü punaþ 02,035.029d@021_0865 dhanurvedacikãrùàrthaü dharmaj¤au dharmacàriõau 02,035.029d@021_0866 tàv iùvastravaràcàryam abhigamya praõamya ca 02,035.029d@021_0867 tena tau satkçtau ràjan vicarantàv avantiùu 02,035.029d@021_0868 pa¤cà÷adbhir ahoràtrair da÷àïgaü supratiùñhitam 02,035.029d@021_0869 sarahasyaü dhanurvedaü sakalaü tàv avàpatuþ 02,035.029d@021_0870 dçùñvà kçtàrthau viprendro gurvarthe tàv acodayat 02,035.029d@021_0871 ayàcatàrthaü govindaü tataþ sàndãpanir vibhuþ 02,035.029d@021_0872 mama putraþ samudre 'smiüs timinà càpavàhitaþ 02,035.029d@021_0873 putram ànaya bhadraü te bhakùitaü timinà mama 02,035.029d@021_0874 àrtàya gurave tatra prati÷u÷ràva duùkaram 02,035.029d@021_0875 a÷akyaü triùu lokeùu kartum anyena kena cit 02,035.029d@021_0876 ya÷ ca sàndãpaneþ putraü jaghàna bharatarùabha 02,035.029d@021_0877 so 'suraþ samare tàbhyàü samudre vinipàtitaþ 02,035.029d@021_0878 tataþ sàndãpaneþ putraþ prasàdàd amitaujasaþ 02,035.029d@021_0879 dãrghakàlaü gataþ pretaþ punar àsãc charãravàn 02,035.029d@021_0880 tad a÷akyam acintyaü ca dçùñvà sumahad adbhutam 02,035.029d@021_0881 sarveùàm eva bhåtànàü vismayaþ samajàyata 02,035.029d@021_0882 ai÷varyàõi ca sarvàõi gavà÷vaü ca dhanàni ca 02,035.029d@021_0883 sarvaü tad upajahràte gurave ràmake÷avau 02,035.029d@021_0884 gadàparighayuddheùu sarvàstreùu ca ke÷avaþ 02,035.029d@021_0885 paramàü mukhyatàü pràptaþ sarvalokeùu vi÷rutaþ 02,035.029d@021_0886 ka÷ ca nàràyaõàd anyaþ sarvaratnavibhåùitam 02,035.029d@021_0887 ratham àdityasaükà÷am àtiùñheta ÷acãpateþ 02,035.029d@021_0888 tasya càpratimo yantà vajrapàõeþ priyaþ sakhà 02,035.029d@021_0889 màtaliþ saügçhãtà syàd anyatra puruùottamàt 02,035.029d@021_0890 bhojaràjatanåjo 'pi kaüsas tàta yudhiùñhira 02,035.029d@021_0891 astraj¤àne bale vãrye kàrtavãryasamo 'bhavat 02,035.029d@021_0892 tasya bhojapateþ putràd bhojaràjanyavardhanàt 02,035.029d@021_0893 udvijante sma ràjànaþ suparõàd iva pannagàþ 02,035.029d@021_0894 citrakàrmukanistriü÷avimalapràsayodhinaþ 02,035.029d@021_0895 ÷ataü ÷atasahasràõi pàdàtàs tasya bhàrata 02,035.029d@021_0896 aùñau ÷atasahasràõi ÷åràõàm anivartinàm 02,035.029d@021_0897 abhavan bhojaràjasya jàmbånadamayadhvajàþ 02,035.029d@021_0898 rukmakà¤canakakùyàs tu gajàs tasya yudhiùñhira 02,035.029d@021_0899 tàvanty eva sahasràõi gajànàm anivartinàm 02,035.029d@021_0900 te ca parvatasaükà÷à÷ citradhvajapatàkinaþ 02,035.029d@021_0901 babhåvur bhojaràjasya nityaü pramudità gajàþ 02,035.029d@021_0902 svalaükçtànàü ÷ãghràõàü kareõånàü yudhiùñhira 02,035.029d@021_0903 abhavad bhojaràjasya dvis tàvad dhi mahad balam 02,035.029d@021_0904 ùoóa÷à÷vasahasràõi kiü÷ukàbhàni tasya vai 02,035.029d@021_0905 aparas tu mahàvyåhaþ ki÷oràõàü yudhiùñhira 02,035.029d@021_0906 àrohavarasaüpanno durdharùaþ kena cid balàt 02,035.029d@021_0907 sa ca ùoóa÷asàhasraþ kaüsabhràtçpuraþsaraþ 02,035.029d@021_0908 sunàmà sarvatas tv enaü sa kaüsaü paryapàlayat 02,035.029d@021_0909 ya àsan sarvavarõàs tu hayàs tasya yudhiùñhira 02,035.029d@021_0910 sa gaõo mi÷rako nàma ùaùñisàhasra ucyate 02,035.029d@021_0911 kaüsaroùamahàvegàü dhvajànåpamahàdrumàm 02,035.029d@021_0912 mattadvipamahàgràhàü vaivasvatava÷ànugàm 02,035.029d@021_0913 ÷astrajàlamahàphenàü sàdivegamahàjalàm 02,035.029d@021_0914 gadàparighapàñhãnàü nànàkavaca÷aivalàm 02,035.029d@021_0915 rathanàgamahàvartàü nànàrudhirakardamàm 02,035.029d@021_0916 citrakàrmukanistriü÷àü rathà÷vakalilahradàm 02,035.029d@021_0917 mahàmçdhanadãü ghoràü yudhàvartananisvanàm 02,035.029d@021_0918 ko và nàràyaõàd ekaþ kaüsahantà yudhiùñhira 02,035.029d@021_0919 eùa ÷akrarathe tiùñhaüs tàny anãkàni bhàrata 02,035.029d@021_0920 vyadhamad bhojaputrasya mahàbhràõãva màrutaþ 02,035.029d@021_0921 taü sabhàsthaü sahàmàtyaü hatvà kaüsaü sahànvayam 02,035.029d@021_0922 mànayàm àsa mànàrhàü devakãü sasuhçdgaõàm 02,035.029d@021_0923 ya÷odàü rohiõãü caiva abhivàdya punaþ punaþ 02,035.029d@021_0924 ugrasenaü ca ràjànam abhiùicya janàrdanaþ 02,035.029d@021_0925 arcito yadumukhyais tu bhagavàn vàsavànujaþ 02,035.029d@021_0926 tataþ pàrthivam àyàntaü sahitaü sarvaràjabhiþ 02,035.029d@021_0927 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0927 sarasvatyàü jaràsaüdham ajayat puruùottamaþ 02,035.029d@021_0928 ÷årasenapuraü tyaktvà sarvayàdavanandanaþ 02,035.029d@021_0929 dvàrakàü bhagavàn kçùõaþ pratyapadyata ke÷avaþ 02,035.029d@021_0930 pratyapadyata yànàni ratnàni ca bahåni ca 02,035.029d@021_0931 yathàrhaü puõóarãkàkùo nairçtàn pratyapadyata 02,035.029d@021_0932 tatra vighnaü caranti sma daiteyàþ saha dànavaiþ 02,035.029d@021_0933 tठjaghàna mahàbàhur varadattàn mahàsuràn 02,035.029d@021_0934 sa vighnam akarot tatra narako nàma nairçtaþ 02,035.029d@021_0935 tràsanaþ surasaüghànàü vidito vaþ prabhàvataþ 02,035.029d@021_0936 sa bhåmyàü mårtiliïgasthaþ sarvadevàsuràntakaþ 02,035.029d@021_0937 mànuùàõàm çùãõàü ca pratãpam akarot tadà 02,035.029d@021_0938 tvaùñur duhitaraü bhaumaþ ka÷erum agamat tadà 02,035.029d@021_0939 gajaråpeõa jagràha ruciràïgãü caturda÷ãm 02,035.029d@021_0940 pramathya ca jahàrainàü hçtvà ca narako 'bravãt 02,035.029d@021_0941 narakaþ 02,035.029d@021_0941 naùña÷okabhayàbàdhaþ pràgjyotiùapatis tadà 02,035.029d@021_0942 yàni devamanuùyeùu ratnàni vividhàni ca 02,035.029d@021_0943 bibharti ca mahã kçtsnà sàgareùu ca yad vasu 02,035.029d@021_0944 adyaprabhçti tad devi sahitàþ sarvanairçtàþ 02,035.029d@021_0945 tavaivopahariùyanti daityà÷ ca saha dànavaiþ 02,035.029d@021_0946 evam uttamaratnàni bahåni vividhàni ca 02,035.029d@021_0947 sa jahàra tadà bhaumaþ strãratnàni ca bhàrata 02,035.029d@021_0948 gandharvàõàü ca yàþ kanyà jahàra narako balàt 02,035.029d@021_0949 yà÷ ca devamanuùyàõàü sapta càpsarasàü gaõàþ 02,035.029d@021_0950 caturda÷asahasràõàm ekaviü÷acchatàni ca 02,035.029d@021_0951 ekaveõãdharàþ sarvàþ satàü màrgam anuvratàþ 02,035.029d@021_0952 tàsàm antaþpuraü bhaumo 'kàrayan maõiparvate 02,035.029d@021_0953 audakàyàm adãnàtmà murasya viùayaü prati 02,035.029d@021_0954 tà÷ ca pràgjyotiùo ràjà murasya da÷a càtmajàþ 02,035.029d@021_0955 nairçtà÷ ca yathà mukhyàþ pàlayanta upàsate 02,035.029d@021_0956 sa eùa tapasaþ pàre varadatto mahãsutaþ 02,035.029d@021_0957 aditiü dharùayàm àsa kuõóalàrthaü yudhiùñhira 02,035.029d@021_0958 na càsuragaõaiþ sarvaiþ sahitaiþ karma tat purà 02,035.029d@021_0959 kçtapårvaü mahàghoraü yad akàrùãn mahàsuraþ 02,035.029d@021_0960 yaü mahã suùuve devã yasya pràgjyotiùaü puram 02,035.029d@021_0961 viùayàntapàlà÷ catvàro yasyàsan yuddhadurmadàþ 02,035.029d@021_0962 àdevayànam àvçtya panthànaü paryavasthitàþ 02,035.029d@021_0963 tràsanàþ surasaüghànàü viråpai ràkùasaiþ saha 02,035.029d@021_0964 hayagrãvo nisumbha÷ ca ghoraþ pa¤cajanas tathà 02,035.029d@021_0965 muraþ putrasahasrai÷ ca varadatto mahàsuraþ 02,035.029d@021_0966 tadvadhàrthaü mahàbàhur eùa cakragadàsidhçk 02,035.029d@021_0967 jàto vçùõiùu devakyàü vàsudevo janàrdanaþ 02,035.029d@021_0968 tasyàsya puruùendrasya lokaprathitatejasaþ 02,035.029d@021_0969 nivàso dvàrakà tàta vidito vaþ pradhànataþ 02,035.029d@021_0970 atãva hi purã ramyà dvàrakà vàsavakùayàt 02,035.029d@021_0971 ati vai ràjate pçthvyàü pratyakùaü te yudhiùñhira 02,035.029d@021_0972 tasmin devapuraprakhye sà sabhà vçùõyupà÷rayà 02,035.029d@021_0973 yà dà÷àrhãti vikhyàtà yojanàyatavistçtà 02,035.029d@021_0974 tatra vçùõyandhakàþ sarve ràmakçùõapurogamàþ 02,035.029d@021_0975 lokayàtràm imàü kçtsnàü parirakùanta àsate 02,035.029d@021_0976 tatràsãneùu sarveùu kadà cid bharatarùabha 02,035.029d@021_0977 divyagandhà vavur vàtàþ kusumànàü ca vçùñayaþ 02,035.029d@021_0978 tataþ såryasahasràbhas tejorà÷ir mahàdbhutaþ 02,035.029d@021_0979 muhårtam antarikùe 'bhåt tato bhåmau pratiùñhitaþ 02,035.029d@021_0980 madhye tu tejasas tasya pàõóaraü gajam àsthitaþ 02,035.029d@021_0981 vçto devagaõaiþ sarvair vàsavaþ pratyadç÷yata 02,035.029d@021_0982 ràmakçùõau ca ràjà ca vçùõyandhakagaõaiþ saha 02,035.029d@021_0983 utpatya sahasà tasmai namaskàram akurvata 02,035.029d@021_0984 so 'vatãrya gajàt tårõaü pariùvajya janàrdanam 02,035.029d@021_0985 sasvaje baladevaü ca ràjànaü ca tam àhukam 02,035.029d@021_0986 uddhavaü vasudevaü ca vikadruü ca mahàmatim 02,035.029d@021_0987 pradyumnasàmbani÷añhàn aniruddhaü sasàtyakim 02,035.029d@021_0988 gadaü sàraõam akråraü bhànujhillivióårathàn 02,035.029d@021_0989 kçtavarmàcàrudeùõau dà÷àrhàõàü purogamàn 02,035.029d@021_0990 pariùvajya ca dçùñvà ca bhagavàn bhåtabhàvanaþ 02,035.029d@021_0991 vçùõyandhakamahàmàtràn pariùvajyàtha vàsavaþ 02,035.029d@021_0992 pragçhya påjàü tair dattàü bhagavàn pàka÷àsanaþ 02,035.029d@021_0993 so 'diter vacanàt tàta kuõóalàrthe janàrdana 02,035.029d@021_0994 uvàca paramaprãto jahi bhaumam iti prabho 02,035.029d@021_0994 bhãùmaþ 02,035.029d@021_0995 tam uvàca mahàbàhuþ priyamàõo janàrdanaþ 02,035.029d@021_0996 nihatya narakaü bhaumam àhariùyàmi kuõóale 02,035.029d@021_0997 evam uktvà tu govindo ràmam evàbhyabhàùata 02,035.029d@021_0998 pradyumnam aniruddhaü ca sàmbaü càpratimaü bale 02,035.029d@021_0999 etàü÷ coktvà tadà tatra vàsudevo mahàya÷àþ 02,035.029d@021_1000 athàruhya suparõaü vai ÷aïkhacakragadàsidhçt 02,035.029d@021_1001 yayau tadà hçùãke÷o devànàü hitakàmyayà 02,035.029d@021_1002 taü prayàntam amitraghnaü devàþ sahapuraüdaràþ 02,035.029d@021_1003 pçùñhato 'nuyayuþ prãtàþ stuvanto viùõum acyutam 02,035.029d@021_1004 ugràn rakùogaõàn hatvà narakasya mahàsuràn 02,035.029d@021_1005 kùuràntàn mauravàn pà÷àn ùañsahasraü dadar÷a saþ 02,035.029d@021_1006 saüchidya pà÷ठ÷astreõa muraü hatvà sahànvayam 02,035.029d@021_1007 ÷ilàsaüghàn atikramya ni÷umbham avapothayat 02,035.029d@021_1008 yaþ sahasrasamas tv ekaþ sarvàn devàn ayodhayat 02,035.029d@021_1009 taü jaghàna mahàvãryaü hayagrãvaü mahàbalam 02,035.029d@021_1010 apàratejà durdharùaþ sarvayàdavanandanaþ 02,035.029d@021_1011 madhye lohitagaïgàyàü bhagavàn devakãsutaþ 02,035.029d@021_1012 audakàyàü viråpàkùaü jaghàna madhusådanaþ 02,035.029d@021_1013 pa¤ca pa¤cajanàn ghoràn narakasya mahàsuràn 02,035.029d@021_1014 tataþ pràgjyotiùaü nàma dãpyamànam iva ÷riyà 02,035.029d@021_1015 puram àsàdayàm àsa tatra yuddham avartata 02,035.029d@021_1016 mahad devàsuraü yuddhaü yad vçttaü bharatarùabha 02,035.029d@021_1017 yuddhaü na syàt samaü tena lokavismayakàrakam 02,035.029d@021_1018 cakralàïgalasaüchinnàþ ÷aktikhaógahatàs tadà 02,035.029d@021_1019 nipetur dànavàs tatra samàsàdya janàrdanam 02,035.029d@021_1020 aùñau ÷atasahasràõi dànavànàü paraütapa 02,035.029d@021_1021 nihatya puruùavyàghraþ pàtàlavivaraü yayau 02,035.029d@021_1022 tràsanaü surasaüghànàü narakaü puruùottamaþ 02,035.029d@021_1023 yodhayaty atitejasvã madhuvan madhusådanaþ 02,035.029d@021_1024 tad yuddham abhavad ghoraü tena bhaumena bhàrata 02,035.029d@021_1025 kuõóalàrthe sure÷asya narakeõa mahàtmanà 02,035.029d@021_1026 muhårtaü làlayitvàtha narakaü madhusådanaþ 02,035.029d@021_1027 pravçttacakraü cakreõa pramamàtha balàd balã 02,035.029d@021_1028 cakrapramathitaü tasya papàta sahasà bhuvi 02,035.029d@021_1029 uttamàïgaü hatàïgasya vçtre vajrahate yathà 02,035.029d@021_1030 bhåmis tu patitaü dçùñvà te vai pràdàc ca kuõóale 02,035.029d@021_1031 pradàya ca mahàbàhum idaü vacanam abravãt 02,035.029d@021_1032 sçùñas tvayaiva madhuhaüs tvayaiva nihataþ prabho 02,035.029d@021_1033 yathecchasi tathà krãóan prajàs tasyànupàlaya 02,035.029d@021_1033 vàsudevaþ 02,035.029d@021_1034 devànàü ca munãnàü ca pitéõàü ca mahàtmanàm 02,035.029d@021_1035 udvejanãyo bhåtànàü brahmadviñ puruùàdhamaþ 02,035.029d@021_1036 lokadviùñaþ sutas tubhyaü devàrir lokakaõñakaþ 02,035.029d@021_1037 sarvalokanamaskàryàm aditiü bàdhate balã 02,035.029d@021_1038 kuõóale darpasaüpårõas tato me nihato 'suraþ 02,035.029d@021_1039 naiva manyus tvayà kàryo yat kçtaü mayi bhàmini 02,035.029d@021_1040 matprabhàvàc ca te putro labdhavàn gatim uttamàm 02,035.029d@021_1041 tasmàd gaccha mahàbhàge bhàràvataraõaü kçtam 02,035.029d@021_1041 bhãùmaþ 02,035.029d@021_1042 nihatya narakaü bhaumaü satyabhàmàsahàyavàn 02,035.029d@021_1043 sahito lokapàlai÷ ca dadar÷a narakàlayam 02,035.029d@021_1044 athàsya gçham àsàdya narakasya ya÷asvinaþ 02,035.029d@021_1045 dadar÷a dhanam akùayyaü ratnàni vividhàni ca 02,035.029d@021_1046 maõimuktàpravàlàni vaióåryavikçtàni ca 02,035.029d@021_1047 a÷masàràn arkamaõãn vimalàn sphàñikàn api 02,035.029d@021_1048 jàmbånadamayàny eva ÷àtakumbhamayàni ca 02,035.029d@021_1049 pradãptajvalanàbhàni ÷ãtara÷miprabhàõi ca 02,035.029d@021_1050 hiraõyavarõaü ruciraü ÷vetam abhyantaraü gçham 02,035.029d@021_1051 yat tad arthaü gçhe dçùñaü narakasya dhanaü bahu 02,035.029d@021_1052 na hi ràj¤aþ kuberasya tàvad dhanasamucchrayaþ 02,035.029d@021_1053 dçùñapårvaþ purà sàkùàn mahendrasadaneùv api 02,035.029d@021_1054 hate bhaume nisumbhe ca vàsavaþ sagaõo 'bravãt 02,035.029d@021_1055 dà÷àrhapatim àsãnam àhçtya maõikuõóale 02,035.029d@021_1056 imàni maõiratnàni vividhàni vasåni ca 02,035.029d@021_1057 hemasåtrà mahàkakùyàs tomarair vãrya÷àlinaþ 02,035.029d@021_1058 bhãmaråpà÷ ca màtaïgàþ pravàlavikçtàþ kuthàþ 02,035.029d@021_1059 vimalàni patàkàni vàsàüsi vividhàni ca 02,035.029d@021_1060 te ca viü÷atisàhasrà dvis tàvatyaþ kareõavaþ 02,035.029d@021_1061 aùñau ÷atasahasràõi de÷ajà÷ cottamà hayàþ 02,035.029d@021_1062 gobhi÷ càvikçtair yànaiþ kàmaü tava janàrdana 02,035.029d@021_1063 etat te pràpayiùyàmi vçùõyàvàsam ariüdama 02,035.029d@021_1064 àvikàni ca såkùmàõi ÷ayanàny àsanàni ca 02,035.029d@021_1065 kàmavyàhàriõa÷ càpi pakùiõaþ priyadar÷anàþ 02,035.029d@021_1066 candanàgarumi÷ràõi yànàni vividhàni ca 02,035.029d@021_1067 tac ca te pràpayiùyàmi vçùõyàvàsam ariüdama 02,035.029d@021_1068 vasu yat triùu lokeùu dharmeõaivàrjitaü tvayà 02,035.029d@021_1069 devagandharvaratnàni daiteyàsurajàni ca 02,035.029d@021_1070 yàni santãha ratnàni narakasya nive÷ane 02,035.029d@021_1071 etat tu garuóe sarvaü kùipram àropya vàsavaþ 02,035.029d@021_1072 dà÷àrhapatinà sàrdham upàyàn maõiparvatam 02,035.029d@021_1073 tatra puõyà vavur vàtàþ prabhà÷ citràþ samujjvalàþ 02,035.029d@021_1074 prekùatàü surasaüghànàü vismayaþ samapadyata 02,035.029d@021_1075 trida÷à çùaya÷ caiva candràdityau tathà divi 02,035.029d@021_1076 prabhayà tasya ÷ailasya nirvi÷eùam ivàbhavat 02,035.029d@021_1077 anuj¤àtas tu ràmeõa vàsavena ca ke÷avaþ 02,035.029d@021_1078 prãyamàõo mahàbàhur vive÷a maõiparvatam 02,035.029d@021_1079 tatra vaióåryavarõàni dadar÷a madhusådanaþ 02,035.029d@021_1080 satoraõapatàkàni dvàràõi ÷araõàni ca 02,035.029d@021_1081 citragrathitameghàbhaþ prababhau maõiparvataþ 02,035.029d@021_1082 hemacitrapatàkai÷ ca pràsàdair upa÷obhitaþ 02,035.029d@021_1083 harmyàõi ca vi÷àlàni maõisopànavanti ca 02,035.029d@021_1084 tatrasthà varavarõàbhà dadar÷a madhusådanaþ 02,035.029d@021_1085 gandharvàsuramukhyànàü priyà duhitaras tadà 02,035.029d@021_1086 triviùñapasame de÷e tiùñhantam aparàjitam 02,035.029d@021_1087 parivavrur mahàbàhum ekaveõãdharàþ striyaþ 02,035.029d@021_1088 sarvàþ kàùàyavàsinyaþ sarvà÷ ca niyatendriyàþ 02,035.029d@021_1089 vratasaütàpajaþ ÷oko nàtra kà÷ cid apãóayat 02,035.029d@021_1090 arajàüsi ca vàsàüsi bibhratyaþ kau÷ikàny api 02,035.029d@021_1091 sametya yadusiühasya cakrur asyà¤jaliü striyaþ 02,035.029d@021_1092 åcu÷ cainaü hçùãke÷aü sarvàs tàþ kamalekùaõàþ 02,035.029d@021_1093 nàradena samàkhyàtam asmàkaü puruùottama 02,035.029d@021_1094 àgamiùyati govindaþ surakàryàrthasiddhaye 02,035.029d@021_1095 so 'suraü narakaü hatvà nisumbhaü muram eva ca 02,035.029d@021_1096 bhaumaü ca saparãvàraü hayagrãvaü ca dànavam 02,035.029d@021_1097 tathà pa¤cajanaü caiva pràpsyate dhanam akùayam 02,035.029d@021_1098 so 'cireõaiva kàlena yuùmadbhartà bhaviùyati 02,035.029d@021_1099 evam uktvàgamad dhãmàn devarùir nàradas tadà 02,035.029d@021_1100 tvàü cintayànàþ satataü tapo ghoram upàsmahe 02,035.029d@021_1101 kàle 'tãte mahàbàhuü kadà drakùyàma màdhavam 02,035.029d@021_1102 ity evaü hçdi saükalpaü kçtvà puruùasattama 02,035.029d@021_1103 tapa÷ caràma satataü rakùyamàõà hi dànavaiþ 02,035.029d@021_1104 gàndharveõa vivàhena vivàhaü kuru naþ priyam 02,035.029d@021_1105 tato 'smatpriyakàmàrthaü bhagavàn màrutaþ svayam 02,035.029d@021_1106 yathoktaü nàradenàtha naciràt tad bhaviùyati 02,035.029d@021_1107 tàsàü paramanàrãõàm çùabhàkùaü puraskçtam 02,035.029d@021_1108 dadç÷ur devagandharvà gçùñãnàm iva gopatim 02,035.029d@021_1109 tasya candropamaü vaktram udãkùya muditendriyàþ 02,035.029d@021_1110 saüprahçùñà mahàbàhum idaü vacanam abruvan 02,035.029d@021_1111 satyaü bata purà vàyur idam asmàn ihàbravãt 02,035.029d@021_1112 sarvabhåtakçtaj¤a÷ ca maharùir api nàradaþ 02,035.029d@021_1113 viùõur nàràyaõo devaþ ÷aïkhacakragadàsidhçk 02,035.029d@021_1114 sa bhaumaü narakaü hatvà bhartà vo bhavità hi saþ 02,035.029d@021_1115 diùñyà tasyarùimukhyasya nàradasya mahàtmanaþ 02,035.029d@021_1116 vacanaü dar÷anàd eva satyaü bhavitum arhati 02,035.029d@021_1117 yat priyaü bata pa÷yàma vaktraü candropamaü tu te 02,035.029d@021_1118 dar÷anena kçtàrthàþ sma vayam adya mahàtmanaþ 02,035.029d@021_1119 uvàca sa yadu÷reùñhaþ sarvàs tà jàtamanmathàþ 02,035.029d@021_1120 yathà bråta vi÷àlàkùyas tat sarvaü vo bhaviùyati 02,035.029d@021_1121 tàni sarvàõi ratnàni gamayitvàtha kiükaraiþ 02,035.029d@021_1122 striya÷ ca gamayitvàtha devarùinçpakanyakàþ 02,035.029d@021_1123 vainateyabhuje kçùõo maõiparvatam uttamam 02,035.029d@021_1124 kùipram àropayàü cakre bhagavàn devakãsutaþ 02,035.029d@021_1125 sapakùigaõamàtaïgaü savyàlamçgapannagam 02,035.029d@021_1126 ÷àkhàmçgagaõair juùñaü saprastara÷ilàtalam 02,035.029d@021_1127 nyaïkubhi÷ ca varàhai÷ ca rurubhi÷ ca niùevitam 02,035.029d@021_1128 saprapàtamahàsànuü vicitra÷ikhisaükulam 02,035.029d@021_1129 taü mahendrànujaþ ÷auri÷ cakàra garuóopari 02,035.029d@021_1130 pa÷yatàü sarvabhåtànàm utpàñya maõiparvatam 02,035.029d@021_1131 upendraü baladevaü ca vàsavaü ca mahàbalam 02,035.029d@021_1132 taü ca ratnaugham atulaü parvataü ca mahàbalaþ 02,035.029d@021_1133 varuõasyàmçtaü divyaü chatraü candropamaü ÷ubham 02,035.029d@021_1134 svapakùabalavikùepair mahàdri÷ikharopamaþ 02,035.029d@021_1135 dikùu sarvàsu saüràvaü sa cakre garuóo vahan 02,035.029d@021_1136 àrujan parvatàgràõi pàdapàü÷ ca samutkùipan 02,035.029d@021_1137 saüjahàra mahàbhràõi vai÷vànarapathaü gataþ 02,035.029d@021_1138 grahanakùatratàràõàü saptarùigaõatejasàm 02,035.029d@021_1139 prabhàjàlam atikramya candrasåryapathaü yayau 02,035.029d@021_1140 meroþ ÷ikharam àsàdya madhyamaü madhusådanaþ 02,035.029d@021_1141 devasthànàni sarvàõi dadar÷a bharatarùabha 02,035.029d@021_1142 vi÷veùàü marutàü caiva sàdhyànàü ca yudhiùñhira 02,035.029d@021_1143 bhràjamànàny atikramya a÷vino÷ ca paraütapa 02,035.029d@021_1144 pràpya puõyatamaü sthànaü devalokam ariüdamaþ 02,035.029d@021_1145 ÷akrasadma samàsàdya avaruhya janàrdanaþ 02,035.029d@021_1146 so 'bhivàdya diteþ pàdàv arcitaþ sarvadaivataiþ 02,035.029d@021_1147 brahmadakùapurogai÷ ca prajàpatibhir eva ca 02,035.029d@021_1148 aditeþ kuõóale divye dadàvàtha tadà vibhuþ 02,035.029d@021_1149 ratnàni ca paràrdhyàõi ràmeõa saha ke÷avaþ 02,035.029d@021_1150 pratigçhya ca tat sarvam aditir vàsavànujam 02,035.029d@021_1151 påjayàm àsa dà÷àrhaü ràmaü ca vigatajvarà 02,035.029d@021_1152 ÷acã mahendramahiùã kçùõasya mahiùãü tadà 02,035.029d@021_1153 satyabhàmàü tu saügçhya adityai vai nyavedayat 02,035.029d@021_1154 sà tasyàþ satyabhàmàyàþ kçùõapriyacikãrùayà 02,035.029d@021_1155 aditiþ 02,035.029d@021_1155 varaü pràdàd devamàtà satyàyai vigatajvarà 02,035.029d@021_1156 jaràü na yàsyasi ÷ubhe yàvad vai kçùõamànuùam 02,035.029d@021_1157 bhãùmaþ 02,035.029d@021_1157 sarvagandhaguõopetà bhaviùyasi varànane 02,035.029d@021_1158 vihçtya satyabhàmà vai saha ÷acyà sumadhyamà 02,035.029d@021_1159 ÷acyàpi samanuj¤àtà yayau kçùõanive÷anam 02,035.029d@021_1160 saüpåjyamànas trida÷air maharùigaõasevitaþ 02,035.029d@021_1161 dvàrakàü prayayau kçùõo devalokàd ariüdamaþ 02,035.029d@021_1162 so 'tipatya mahàbàhur dãrgham adhvànam acyutaþ 02,035.029d@021_1163 vardhamànapuradvàram àsasàda purottamam 02,035.029d@021_1163 bhãùmaþ 02,035.029d@021_1164 tàü purãü dvàrakàü dçùñvà vibhur nàràyaõo hariþ 02,035.029d@021_1165 hçùñaþ sarvàrthasaüpannàü praveùñum upacakrame 02,035.029d@021_1166 so 'pa÷yad vçkùaùaõóàü÷ ca ramyàn àràmajàn bahån 02,035.029d@021_1167 samantato dvàravatyàü nànàpuùpaphalànvitàn 02,035.029d@021_1168 arkacandrapratãkà÷air merukåñanibhair gçhaiþ 02,035.029d@021_1169 dvàrakà racità ramyaiþ sukçtà vi÷vakarmaõà 02,035.029d@021_1170 padmaùaõóàkulàbhi÷ ca haüsasevitavàribhiþ 02,035.029d@021_1171 gaïgàsindhuprakà÷àbhiþ parighàbhir alaükçtà 02,035.029d@021_1172 pràkàreõàrkavarõena pàõóareõa viràjatà 02,035.029d@021_1173 viyanmårdhni niviùñena dyaur ivàbhraparicchadà 02,035.029d@021_1174 nandanapratimai÷ càpi mi÷rakapratimair vanaiþ 02,035.029d@021_1175 bhàti caitrarathaü divyaü pitàmahavanaü yathà 02,035.029d@021_1176 vaibhràjapratimai÷ caiva sarvartukusumotkañaiþ 02,035.029d@021_1177 bhàti tàràparikùiptà dvàrakà dyaur ivàmbare 02,035.029d@021_1178 bhàti raivatakaþ ÷ailo ramyasànur mahàjiraþ 02,035.029d@021_1179 pårvasyàü di÷i ramyàyàü dvàrakàyàü vibhåùaõam 02,035.029d@021_1180 dakùiõasyàü latàveùñaþ pa¤cavarõo viràjate 02,035.029d@021_1181 indraketupratãkà÷aþ pa÷cimàü di÷am à÷ritaþ 02,035.029d@021_1182 sukakùo ràjataþ ÷aila÷ citrapuùpamahàvanaþ 02,035.029d@021_1183 uttarasyàü di÷i tathà veõumanto viràjate 02,035.029d@021_1184 mandaràdripratãkà÷aþ pàõóaraþ pàõóavarùabha 02,035.029d@021_1185 citrakambalavarõàbhaü pà¤cajanyavanaü tathà 02,035.029d@021_1186 sarvartukavanaü caiva bhàti raivatakaü prati 02,035.029d@021_1187 latàveùñaü samantàt tu meruprabhavanaü mahat 02,035.029d@021_1188 bhàti tàlavanaü caiva puùpakaü puõóarãki ca 02,035.029d@021_1189 sukakùaü parivàryainaü citrapuùpaü mahàvanam 02,035.029d@021_1190 ÷atapatravanaü caiva karavãrakusumbhi ca 02,035.029d@021_1191 bhàti caitrarathaü caiva nandanaü ca mahàvanam 02,035.029d@021_1192 ramaõaü bhàvanaü caiva veõumantaü samantataþ 02,035.029d@021_1193 bhàti puùkariõã ramyà pårvasyàü di÷i bhàrata 02,035.029d@021_1194 dhanuþ÷ataparãõàhà ke÷avasya mahàtmanaþ 02,035.029d@021_1195 mahàpurãü dvàravatãü pa¤cà÷adbhir mukhair yutàm 02,035.029d@021_1196 praviùño dvàrakàü ramyàü bhàsayantãü samantataþ 02,035.029d@021_1197 aprameyàü mahotsedhàü mahàgàdhapariplavàm 02,035.029d@021_1198 pràsàdavarasaüpannàü ÷vetapràsàda÷àlinãm 02,035.029d@021_1199 tãkùõayantra÷ataghnãbhir yantrajàlaiþ samanvitàm 02,035.029d@021_1200 àyasai÷ ca mahàcakrair dadar÷a dvàrakàü purãm 02,035.029d@021_1201 aùñau rathasahasràõi pràkàre kiïkiõãkinaþ 02,035.029d@021_1202 samucchritapatàkàni yathà devapure tathà 02,035.029d@021_1203 aùñayojanavistãrõàm acalàü dvàda÷àyatàm 02,035.029d@021_1204 dviguõopanive÷àü ca dadar÷a dvàrakàü purãm 02,035.029d@021_1205 aùñamàrgàü mahàkakùyàü mahàùoóa÷acatvaràm 02,035.029d@021_1206 evaü màrgaparikùiptàü sàkùàd u÷anasà kçtàm 02,035.029d@021_1207 vyåhànàm antarà màrgàþ sapta caiva mahàpathàþ 02,035.029d@021_1208 tatra sà vihità sàkùàn nagarã vi÷vakarmaõà 02,035.029d@021_1209 kà¤canair maõisopànair upetà janaharùiõã 02,035.029d@021_1210 gãtaghoùamahàghoùaiþ pràsàdapravaraiþ ÷ubhà 02,035.029d@021_1211 tasmin puravara÷reùñhe dà÷àrhàõàü ya÷asvinàm 02,035.029d@021_1212 ve÷màni jahçùe dçùñvà bhagavàn pàka÷àsanaþ 02,035.029d@021_1213 samucchritapatàkàni pàriplavanibhàni ca 02,035.029d@021_1214 kà¤canàgràõi bhàsvanti merukåñanibhàni ca 02,035.029d@021_1215 sudhàpàõóara÷çïgai÷ ca ÷àtakumbhaparicchadaiþ 02,035.029d@021_1216 ratnasànuguhà÷çïgaiþ sarvaratnavibhåùitaiþ 02,035.029d@021_1217 saharmyaiþ sàrdhacandrai÷ ca saniryåhaiþ sapa¤jaraiþ 02,035.029d@021_1218 sayantragçhasaübàdhaiþ sadhàtubhir ivàdribhiþ 02,035.029d@021_1219 maõikà¤canabhaumai÷ ca sudhàmçùñatalais tathà 02,035.029d@021_1220 jàmbånadamayair dvàrair vaióåryavikçtàrgalaiþ 02,035.029d@021_1221 sarvartusukhasaüspar÷air mahàdhanaparicchadaiþ 02,035.029d@021_1222 ramyasànuguhà÷çïgair vicitrair iva parvataiþ 02,035.029d@021_1223 pa¤cavarõasuvarõai÷ ca puùpavçùñisamaprabhaiþ 02,035.029d@021_1224 tulyaiþ parjanyanirghoùair nànàvarõair ivàmbudaiþ 02,035.029d@021_1225 mahendra÷ikharaprakhyair vihitair vi÷vakarmaõà 02,035.029d@021_1226 àlikhadbhir ivàkà÷am aticandràrkabhàsvaraiþ 02,035.029d@021_1227 tair dà÷àrhamahànàgair babhàse bhavanahradaiþ 02,035.029d@021_1228 caõóanàgàkulair ghorair hradair bhogavatã yathà 02,035.029d@021_1229 kçùõadhvajopavàhyai÷ ca dà÷àrhàyudharohitaiþ 02,035.029d@021_1230 vçùõimattamayårai÷ ca strãsahasraprajàkulaiþ 02,035.029d@021_1231 vàsudevendraparjanyair gçhameghair alaükçtà 02,035.029d@021_1232 dadç÷e dvàrakàtãva meghair dyaur iva saüvçtà 02,035.029d@021_1233 sàkùàd bhagavato ve÷ma vihitaü vi÷vakarmaõà 02,035.029d@021_1234 dadç÷ur devadevasya caturyojanam àyatam 02,035.029d@021_1235 tàvad eva ca vistãrõam aprameyaü mahàdhanaiþ 02,035.029d@021_1236 pràsàdavarasaüpannaü yuktaü jagatiparvataiþ 02,035.029d@021_1237 yaü cakàra mahàbàhus tvaùñà vàsavacoditaþ 02,035.029d@021_1238 pràsàdaü padmanàbhasya sarvato yojanàyatam 02,035.029d@021_1239 meror iva gireþ ÷çïgam ucchritaü kà¤canàyutam 02,035.029d@021_1240 rukmiõyàþ pravaro vàso vihitaþ sa mahàtmanà 02,035.029d@021_1241 satyabhàmà punar ve÷ma sadà vasati pàõóaram 02,035.029d@021_1242 vicitramaõisopànaü yaü viduþ ÷ãtavàn iti 02,035.029d@021_1243 vimalàdityavarõàbhiþ patàkàbhir alaükçtam 02,035.029d@021_1244 vyaktabaddhaü vanodde÷ai÷ caturdi÷i mahàdhvajam 02,035.029d@021_1245 sa ca pràsàdamukhyo 'tra jàmbavatyà vibhåùitaþ 02,035.029d@021_1246 prabhayà bhåùaõai÷ citrais trailokyam iva bhàsayan 02,035.029d@021_1247 yas tu pàõóaravarõàbhas tayor antaram à÷ritaþ 02,035.029d@021_1248 vi÷vakarmàkarod enaü kailàsa÷ikharopamam 02,035.029d@021_1249 jàmbånadapradãptàgraþ pradãptajvalanopamaþ 02,035.029d@021_1250 sàgarapratimo 'tiùñhan merur ity abhivi÷rutaþ 02,035.029d@021_1251 tasmin gàndhàraràjasya duhità kula÷àlinã 02,035.029d@021_1252 suke÷ã nàma vikhyàtà ke÷avena nive÷ità 02,035.029d@021_1253 padmakåña iti khyàtaþ padmavarõo mahàprabhaþ 02,035.029d@021_1254 suprabhàyà mahàbàho nivàsaþ paramàrcitaþ 02,035.029d@021_1255 yas tu såryaprabho nàma pràsàdavara ucyate 02,035.029d@021_1256 lakùmaõàyàþ kuru÷reùñha sa dattaþ ÷àrïgadhanvanà 02,035.029d@021_1257 vaióåryavaravarõàbhaþ pràsàdo haritaprabhaþ 02,035.029d@021_1258 setujàlàni yatraiva tatraiva ca nive÷itaþ 02,035.029d@021_1259 yaü viduþ sarvabhåtàni harir ity eva bhàrata 02,035.029d@021_1260 sa mitravindayà vàso devarùigaõapåjitaþ 02,035.029d@021_1261 mahiùyà vàsudevasya bhåùaõaü sarvave÷manàm 02,035.029d@021_1262 yas tu pràsàdamukhyo 'tra vihitaþ sarva÷ilpibhiþ 02,035.029d@021_1263 atãva ramyaþ so 'py atra prahasann iva tiùñhati 02,035.029d@021_1264 sudattàyàþ suvàsas tu påjitaþ sarva÷ilpibhiþ 02,035.029d@021_1265 mahiùyà vàsudevasya ketumàn iti vi÷rutaþ 02,035.029d@021_1266 pràsàdo virajo nàma virajasko mahàtmanaþ 02,035.029d@021_1267 upasthànagçhaü tàta ke÷avasya mahàtmanaþ 02,035.029d@021_1268 yas tu pràsàdamukhyo 'tra yaü tvaùñà vyadadhàt svayam 02,035.029d@021_1269 yojanàyataviùkambhaü sarvaratnamayaü vibhoþ 02,035.029d@021_1270 teùàü tu vihitàþ sarve rukmadaõóàþ patàkinaþ 02,035.029d@021_1271 sadane vàsudevasya màrgasaüjananà dhvajàþ 02,035.029d@021_1272 ghaõñàjàlàni tatraiva sarveùàü ca nive÷ane 02,035.029d@021_1273 àhçtya yadusiühena vaijayanty acalo mahàn 02,035.029d@021_1274 haüsakåñasya yac chçïgam indradyumnasaro mahat 02,035.029d@021_1275 ùaùñitàlasamutsedham ardhayojanavistçtam 02,035.029d@021_1276 sakiünaramahànàdaü tad apy amitatejasaþ 02,035.029d@021_1277 pa÷yatàü sarvabhåtànàü triùu lokeùu vi÷rutam 02,035.029d@021_1278 àdityapathagaü yat tan meroþ ÷ikharam uttamam 02,035.029d@021_1279 jàmbånadamayaü divyaü triùu lokeùu vi÷rutam 02,035.029d@021_1280 tad apy utpàñya kçùõena svaü nive÷anam àhçtam 02,035.029d@021_1281 bhràjamànaü purà tatra sarvauùadhivibhåùitam 02,035.029d@021_1282 yam indrabhavanàc chaurir àjahàra paraütapaþ 02,035.029d@021_1283 pàrijàtaþ sa tatraiva ke÷avena nive÷itaþ 02,035.029d@021_1284 lepahasta÷atair juùño vimànai÷ ca hiraõmayaiþ 02,035.029d@021_1285 vihità vàsudevena brahmasthalamahàdrumàþ 02,035.029d@021_1286 padmàkulajalopetà ratnasaugandhikotpalàþ 02,035.029d@021_1287 maõimauktikavàlåkàþ puùkariõyaþ saràüsi ca 02,035.029d@021_1288 tàsàü paramakålàni ÷obhayanti mahàdrumàþ 02,035.029d@021_1289 sàlatàlà÷vakarõà÷ ca ÷ata÷àkhà÷ ca rohiõaþ 02,035.029d@021_1290 bhallàtakàþ kapitthà÷ ca candravçkùà÷ ca campakàþ 02,035.029d@021_1291 kharjåràþ ketakà÷ caiva samantàt pariropitàþ 02,035.029d@021_1292 ye ca haimavatà vçkùà ye ca nandanajàs tathà 02,035.029d@021_1293 àhçtya yadusiühena te 'pi tatra nive÷itàþ 02,035.029d@021_1294 raktapãtàruõaprakhyàþ sitapuùpà÷ ca pàdapàþ 02,035.029d@021_1295 sarvartuphalapårõàs te teùu kànanasaüdhiùu 02,035.029d@021_1296 sahasrapatrapadmà÷ ca mandàrà÷ ca sahasra÷aþ 02,035.029d@021_1297 a÷okàþ karõikàrà÷ ca tilakà nàgamallikàþ 02,035.029d@021_1298 kuravà nàgapuùpà÷ ca campakàs tçõagulmakàþ 02,035.029d@021_1299 saptaparõàþ kadambà÷ ca nãpàþ kuravakàs tathà 02,035.029d@021_1300 ketakyaþ kesarà÷ caiva hintàlatalatàñakàþ 02,035.029d@021_1301 tàlàþ priyaïguvakulàþ piõóikà bãjapårakàþ 02,035.029d@021_1302 dràkùàmalakakharjårà mçdvãkà jambukàs tathà 02,035.029d@021_1303 àmràþ panasavçkùà÷ ca aïkolàs tilatindukàþ 02,035.029d@021_1304 likucàmràtakà÷ caiva kùãrikà kaõñakãs tathà 02,035.029d@021_1305 nàlikereïgudà÷ caiva utkro÷akavanàni ca 02,035.029d@021_1306 vanàni ca kadalyà÷ ca jàtimallikapàñalàþ 02,035.029d@021_1307 kumudotpalapårõà÷ ca vàpyaþ kåpàþ sahasra÷aþ 02,035.029d@021_1308 bhallàtakakapitthà÷ ca taitabhà bandhujãvakàþ 02,035.029d@021_1309 priyaïgva÷okakà÷maryaþ pràcãnà÷ càpi sarva÷aþ 02,035.029d@021_1310 priyaïgubadarãbhi÷ ca yavaiþ spandanacandanaiþ 02,035.029d@021_1311 ÷amãbilvapalà÷ai÷ ca pàlà÷avañapippalaiþ 02,035.029d@021_1312 udumbarai÷ ca bilvai÷ ca pàlà÷aiþ pàribhadrakaiþ 02,035.029d@021_1313 indravçkùàrjunai÷ caiva a÷vatthai÷ ciribilvakaiþ 02,035.029d@021_1314 saubha¤janakavçkùai÷ ca bhallañair a÷vasàhvayaiþ 02,035.029d@021_1315 sarjais tàmbålavallãbhir lavaïgaiþ kramukais tathà 02,035.029d@021_1316 vaü÷ai÷ ca vividhais tatra samantàt pariropitaiþ 02,035.029d@021_1317 ye ca nandanajà vçkùà ye ca caitrarathe vane 02,035.029d@021_1318 sarve te yadunàthena samantàt pariropitàþ 02,035.029d@021_1319 samàkulà mahàvàpyaþ pãtà lohitavàlukàþ 02,035.029d@021_1320 tasmin gçhavare nadyaþ prasannasalilà hradàþ 02,035.029d@021_1321 phullotpalajalopetà nànàdrumasamàkulàþ 02,035.029d@021_1322 tasmin gçhavare nadyo maõi÷arkaravàlukàþ 02,035.029d@021_1323 mattabarhiõasaüghà÷ ca kokilà÷ ca madodvahàþ 02,035.029d@021_1324 babhåvuþ paramopetàþ sarve jagatiparvatàþ 02,035.029d@021_1325 tatraiva gajayåthàni tatra gomahiùàs tathà 02,035.029d@021_1326 nivàsà÷ ca kçtàs tatra varàhamçgapakùiõàm 02,035.029d@021_1327 vi÷vakarmakçtaþ ÷ailaþ pràkàras tasya ve÷manaþ 02,035.029d@021_1328 vyaktaü kiùku÷atodyàmaþ sudhàkarasamaprabhaþ 02,035.029d@021_1329 tena te ca mahà÷ailàþ sarita÷ ca saràüsi ca 02,035.029d@021_1330 parikùiptàni harmyasya vanàny upavanàni ca 02,035.029d@021_1330 bhãùmaþ 02,035.029d@021_1331 evam àlokayàü cakrur dvàrakàm çùabhàs trayaþ 02,035.029d@021_1332 upendrabaladevau ca vàsava÷ ca mahàya÷àþ 02,035.029d@021_1333 tatas taü pàõóaraü ÷aurir mårdhni tiùñhan garutmataþ 02,035.029d@021_1334 prãtaþ ÷aïkham upàdadhmau vidviùàü romaharùaõam 02,035.029d@021_1335 tasya ÷aïkhasya ÷abdena sàgara÷ cukùubhe bhç÷am 02,035.029d@021_1336 raràsa ca nabhaþ sarvaü tac citram abhavat tadà 02,035.029d@021_1337 pà¤cajanyasya nirghoùaü ni÷amya kukuràndhakàþ 02,035.029d@021_1338 vi÷okàþ samapadyanta garuóasya ca dar÷anàt 02,035.029d@021_1339 ÷aïkhacakragadàpàõiü suparõa÷irasi sthitam 02,035.029d@021_1340 dçùñvà jahçùire kçùõaü bhàskarodayatejasam 02,035.029d@021_1341 tatas tåryapraõàda÷ ca bherãõàü ca mahàsvanaþ 02,035.029d@021_1342 siühanàda÷ ca saüjaj¤e sarveùàü puravàsinàm 02,035.029d@021_1343 tatas te sarvadà÷àrhàþ sarve ca kukuràndhakàþ 02,035.029d@021_1344 prãyamàõàþ samàjagmur àlokya madhusådanam 02,035.029d@021_1345 vàsudevaü puraskçtya veõu÷aïkharavaiþ saha 02,035.029d@021_1346 ugraseno yayau ràjà vàsudevanive÷anam 02,035.029d@021_1347 ànandituü paryacaran sveùu ve÷masu devakã 02,035.029d@021_1348 rohiõã ca yathodde÷am àhukasya ca yà striyaþ 02,035.029d@021_1349 hatà brahmadviùaþ sarve jayanty andhakavçùõayaþ 02,035.029d@021_1350 evam uktaþ saha strãbhir akùatair madhusådanaþ 02,035.029d@021_1351 tataþ ÷auriþ suparõena svaü nive÷anam abhyayàt 02,035.029d@021_1352 cakàràtha yathodde÷am ã÷varo maõiparvatam 02,035.029d@021_1353 tato dhanàni ratnàni sabhàyàü madhusådanaþ 02,035.029d@021_1354 nidhàya puõóarãkàkùaþ pitur dar÷analàlasaþ 02,035.029d@021_1355 tataþ sàndãpiniü pårvam upaspçùñvà mahàya÷àþ 02,035.029d@021_1356 vavande pçthutàmràkùaþ prãyamàõo mahàbhujaþ 02,035.029d@021_1357 tathà÷ruparipårõàkùam ànandagatacetasam 02,035.029d@021_1358 vavande saha ràmeõa pitaraü vàsavànujaþ 02,035.029d@021_1359 tàbhyàü ca mårdhny upàghràtaþ ke÷avaþ paravãrahà 02,035.029d@021_1360 yathà÷reùñham upàgamya sàtvatàn yadunandanaþ 02,035.029d@021_1361 sarveùàü nàma jagràha dà÷àrhàõàm adhokùajaþ 02,035.029d@021_1362 tataþ sarvàõi vittàni sarvaratnamayàni ca 02,035.029d@021_1363 bhãùmaþ 02,035.029d@021_1363 vyabhajat tàni tebhyo 'tha sarvebhyo yadunandanaþ 02,035.029d@021_1364 sà ke÷avamahàmàtrair mahendrapramukhaiþ saha 02,035.029d@021_1365 ÷u÷ubhe vçùõi÷àrdålaiþ siühair iva girer guhà 02,035.029d@021_1366 athàsanagatàn sarvàn uvàca vibudhàdhipaþ 02,035.029d@021_1367 ÷ubhayà harùayan vàcà mahendras tàn mahàya÷àþ 02,035.029d@021_1368 kukuràndhakamukhyàü÷ ca taü ca ràjànam àhukam 02,035.029d@021_1369 yadarthaü janma kçùõasya mànuùeùu mahàtmanaþ 02,035.029d@021_1370 yat kçtaü vàsudevena tad vakùyàmi samàsataþ 02,035.029d@021_1371 ayaü ÷atasahasràõi dànavànàm ariüdamaþ 02,035.029d@021_1372 nihatya puõóarãkàkùaþ pàtàlavivaraü yayau 02,035.029d@021_1373 yac ca nàdhigataü pårvaiþ prahlàdabali÷ambaraiþ 02,035.029d@021_1374 tad idaü ÷auriõà vittaü pràpitaü bhavatàm iha 02,035.029d@021_1375 sapà÷aü muram àkramya pà¤cajanyaü ca dhãmatà 02,035.029d@021_1376 ÷ilàsaüghàn atikramya nisumbhaþ sagaõo hataþ 02,035.029d@021_1377 hayagrãva÷ ca vikrànto dànavo nihato balã 02,035.029d@021_1378 mathita÷ ca mçdhe bhaumaþ kuõóale càhçte punaþ 02,035.029d@021_1379 pràptaü ca divi deveùu ke÷avena mahad ya÷aþ 02,035.029d@021_1380 vãta÷okabhayàbàdhàþ kçùõabàhubalà÷rayàþ 02,035.029d@021_1381 yajanto vividhaiþ somair makhair andhakavçùõayaþ 02,035.029d@021_1382 punar bàõavadhe ÷aurim àdityà vasubhiþ saha 02,035.029d@021_1383 manmukhàbhigamiùyanti sàdhyà÷ ca madhusådanam 02,035.029d@021_1384 evam uktvà tataþ sarvàn àmantrya kukuràndhakàn 02,035.029d@021_1385 sasvaje ràmakçùõau ca vasudevaü ca vàsavaþ 02,035.029d@021_1386 pradyumnasàmbani÷añhàn aniruddhaü ca sàraõam 02,035.029d@021_1387 babhruü jhilliü gadaü bhànuü càrudeùõaü ca vçtrahà 02,035.029d@021_1388 satkçtya sàraõàkrårau punar àbhàùya sàtyakim 02,035.029d@021_1389 sasvaje vçùõiràjànam àhukaü kukuràdhipam 02,035.029d@021_1390 bhojaü ca kçtavarmàõam anyàü÷ càndhakavçùõiùu 02,035.029d@021_1391 àmantrya devapravaro vàsavo vàsavànujam 02,035.029d@021_1392 tataþ ÷vetàcalaprakhyaü gajam airàvataü prabhuþ 02,035.029d@021_1393 pa÷yatàü sarvabhåtànàm àruroha ÷acãpatiþ 02,035.029d@021_1394 pçthivãü càntarikùaü ca divaü ca varavàraõam 02,035.029d@021_1395 mukhàóambaranirghoùaiþ pårayantam ivàsakçt 02,035.029d@021_1396 haimayantramahàkakùyaü hiraõmayaviùàõinam 02,035.029d@021_1397 manoharakuthàstãrõaü sarvaratnavibhåùitam 02,035.029d@021_1398 aneka÷ataratnàbhiþ patàkàbhir alaükçtam 02,035.029d@021_1399 nityasrutamadàsràvaü kùarantam iva toyadam 02,035.029d@021_1400 di÷àgajaü mahàmàtraü kà¤canasrajam àsthitaþ 02,035.029d@021_1401 prababhau mandaràgrasthaþ pratapan bhànumàn iva 02,035.029d@021_1402 tato vajramayaü bhãmaü pragçhya paramàïku÷am 02,035.029d@021_1403 yayau balavatà sàrdhaü pàvakena ÷acãpatiþ 02,035.029d@021_1404 taü kareõugajavràtair vimànai÷ ca marudgaõàþ 02,035.029d@021_1405 pçùñhato 'nuyayuþ prãtàþ kuberavaruõagrahàþ 02,035.029d@021_1406 sa vàyupatham àsthàya vai÷vànarapathaü gataþ 02,035.029d@021_1407 bhãùmaþ 02,035.029d@021_1407 pràpya såryapathaü devas tatraivàntaradhãyata 02,035.029d@021_1408 tataþ sarvada÷àrhàõàm àhukasya ca yàþ striyaþ 02,035.029d@021_1409 nandagopasya mahiùã ya÷odà lokavi÷rutà 02,035.029d@021_1410 revatã ca mahàbhàgà rukmiõã ca pativratà 02,035.029d@021_1411 satyà jàmbavatã cobhe gàndhàrã ÷iü÷umàpi ca 02,035.029d@021_1412 vi÷okà lakùmaõà sàdhvã sumitrà ketumà tathà 02,035.029d@021_1413 vàsudevamahiùyo 'nyàþ ÷riyà sàrdhaü yayus tadà 02,035.029d@021_1414 vibhåtiü draùñumanasaþ ke÷avasya varàïganàþ 02,035.029d@021_1415 prãyamàõàþ sabhàü jagmur àlokayitum acyutam 02,035.029d@021_1416 devakã sarvadevãnàü rohiõã ca puraskçtà 02,035.029d@021_1417 dadç÷ur devam àsãnaü kçùõaü halabhçtà saha 02,035.029d@021_1418 tau tu pårvam upakramya rohiõãm abhivàdya ca 02,035.029d@021_1419 abhyavàdayatàü devau devakãü ràmake÷avau 02,035.029d@021_1420 devakãü saptadevãnàü yathà÷reùñhaü ca màtaraþ 02,035.029d@021_1421 vavande saha ràmeõa bhagavàn vàsavànujaþ 02,035.029d@021_1422 athàsanavaraü pràpya vçùõidàrapuraskçtà 02,035.029d@021_1423 ubhàv aïkagatau cakre devakã ràmake÷avau 02,035.029d@021_1424 sà tàbhyàm çùabhàkùàbhyàü putràbhyàü ÷u÷ubhe tadà 02,035.029d@021_1425 devakã devamàteva mitreõa varuõena ca 02,035.029d@021_1426 tataþ pràptà ya÷odàyà duhità vai kùaõena hi 02,035.029d@021_1427 jàjvalyamànà vapuùà prabhayàtãva bhàrata 02,035.029d@021_1428 ekànaïgeti yàm àhuþ kanyàü tàü kàmaråpiõãm 02,035.029d@021_1429 yatkçte sagaõaü kaüsaü jaghàna puruùottamaþ 02,035.029d@021_1430 tataþ sa bhagavàn ràmas tàm upàkramya bhàminãm 02,035.029d@021_1431 mårdhny upàghràya savyena parijagràha pàõinà 02,035.029d@021_1432 tàü ca tatropasaügçhya priyàm iva sakhãü samàm 02,035.029d@021_1433 dakùiõena karàgreõa parijagràha màdhavaþ 02,035.029d@021_1434 dadç÷us tàü sabhàmadhye bhaginãü ràmakçùõayoþ 02,035.029d@021_1435 rukmapadma÷ayàü padmàü ÷rãm ivottamanàgayoþ 02,035.029d@021_1436 athàkùatamahàvçùñyà làjapuùpaghçtair api 02,035.029d@021_1437 vçùõayo 'vàkiran prãtàþ saükarùaõajanàrdanau 02,035.029d@021_1438 sabàlàþ sahavçddhà÷ ca saj¤àtikulabàndhavàþ 02,035.029d@021_1439 upopavivi÷uþ prãtà vçùõayo madhusådanam 02,035.029d@021_1440 påjyamàno mahàbàhuþ pauràõàü rativardhanaþ 02,035.029d@021_1441 vive÷a puruùavyàghraþ svave÷ma madhusådanaþ 02,035.029d@021_1442 rukmiõyà sahito devyà pramumoda sukhã sukham 02,035.029d@021_1443 tadanantaraü ca satyàyà jàmbavatyà÷ ca bhàrata 02,035.029d@021_1444 sarvàsàü ca yadu÷reùñhaþ sarvakàlavihàravàn 02,035.029d@021_1445 jagàma ca hçùãke÷o rukmiõyàþ sa nive÷anam 02,035.029d@021_1446 eùa tàta mahàbàho vijayaþ ÷àrïgadhanvanaþ 02,035.029d@021_1447 etadarthaü ca janmàhur mànuùeùu mahàtmanaþ 02,035.029d@021_1447 bhãùmaþ 02,035.029d@021_1448 dvàrakàyàü tataþ kçùõaþ svadàreùu divàni÷am 02,035.029d@021_1449 sukhaü labdhvà mahàràja pramumoda mahàya÷àþ 02,035.029d@021_1450 pautrasya kàraõàc cakre vibudhànàü hitaü tadà 02,035.029d@021_1451 savàsavaiþ suraiþ sarvair dustaraü bharatarùabha 02,035.029d@021_1452 bàõo nàmàbhavad ràjà baler jyeùñhasuto balã 02,035.029d@021_1453 vãryavàn bharata÷reùñha sa ca bàhusahasravàn 02,035.029d@021_1454 tata÷ cakre tapas tãvraü satyena manasà nçpa 02,035.029d@021_1455 rudram àràdhayàm àsa sa ca bàõaþ samà bahu 02,035.029d@021_1456 tasmai bahuvarà dattàþ ÷aükareõa mahàtmanà 02,035.029d@021_1457 tasmàl labdhvà varàn bàõo durlabhàn asurair bhuvi 02,035.029d@021_1458 sa ÷oõitapure ràjyaü cakàràpratimo bale 02,035.029d@021_1459 tràsità÷ ca suràþ sarve tena bàõena pàõóava 02,035.029d@021_1460 vijitya vibudhàn sarvàn sendràn bàõaþ samà bahu 02,035.029d@021_1461 a÷àsata mahad ràjyaü kubera iva bhàrata 02,035.029d@021_1462 çddhyarthaü kurute yatnaü tasya caivo÷anà kaviþ 02,035.029d@021_1463 tato ràjann uùà nàma bàõasya duhità tathà 02,035.029d@021_1464 råpeõàpratimà loke menakàyàþ sutà yathà 02,035.029d@021_1465 athopàyena kaunteya aniruddho mahàdyutiþ 02,035.029d@021_1466 pràdyumnis tàm uùàü pràpya pracchannaþ pramumoda ha 02,035.029d@021_1467 atha bàõo mahàtejàs tadà tatra yudhiùñhira 02,035.029d@021_1468 taü guhyanilayaü j¤àtvà pràdyumniü sutayà saha 02,035.029d@021_1469 gçhãtvà kàrayàm àsa vastuü kàràgçhe balàt 02,035.029d@021_1470 sukumàraþ sukhàrho 'tha tadà duþkham avàpa saþ 02,035.029d@021_1471 bàõena khedito ràjann aniruddho mumoha ca 02,035.029d@021_1472 etasminn eva kàle tu nàrado munipuïgavaþ 02,035.029d@021_1473 dvàrakàü pràpya kaunteya kçùõaü dçùñvà vaco 'bravãt 02,035.029d@021_1474 kçùõa kçùõa mahàbàho yadånàü kãrtivardhana 02,035.029d@021_1475 tvatpautro bàdhyamàno 'tha bàõenàmitatejasà 02,035.029d@021_1476 kçcchraü pràpto 'niruddho vai ÷ete kanyàgçhe sadà 02,035.029d@021_1477 evam uktvà surarùir vai bàõasyàtha puraü yayau 02,035.029d@021_1478 nàradasya vacaþ ÷rutvà tato ràja¤ janàrdanaþ 02,035.029d@021_1479 àhåya baladevaü vai pradyumnaü ca mahàdyutim 02,035.029d@021_1480 àruroha garutmantaü tàbhyàü saha janàrdanaþ 02,035.029d@021_1481 tataþ suparõam àruhya trayas te puruùarùabhàþ 02,035.029d@021_1482 jagmuþ kruddhà mahàvãryà bàõasya nagaraü prati 02,035.029d@021_1483 athàsàdya mahàràja tat puraü dadç÷u÷ ca te 02,035.029d@021_1484 tàmrapràkàrasaüvãtàü råpyadvàrai÷ ca ÷obhitàm 02,035.029d@021_1485 hemapràsàdasaübàdhàü muktàmaõivicitritàm 02,035.029d@021_1486 udyànavanasaüpannàü nçttagãtai÷ ca ÷obhitàm 02,035.029d@021_1487 toraõaiþ pakùibhiþ kãrõàü puùkariõyai÷ ca ÷obhitàm 02,035.029d@021_1488 tàü purãü svargasaükà÷àü hçùñapuùñajanàkulàm 02,035.029d@021_1489 dçùñvà mudà yutàü haimàü vismayaü paramaü yayuþ 02,035.029d@021_1490 tasya bàõapurasyàsan dvàrasthà devatàþ sadà 02,035.029d@021_1491 mahe÷varo guha÷ caiva bhadrakàlã ca pàvakaþ 02,035.029d@021_1492 età vai devatà ràjan rarakùus tàü purãü sadà 02,035.029d@021_1493 atha kçùõo balàj jitvà dvàrapàlàn yudhiùñhira 02,035.029d@021_1494 susaükruddho mahàtejàþ ÷aïkhacakragadàdharaþ 02,035.029d@021_1495 àsasàdottaradvàraü ÷aükareõàbhipàlitam 02,035.029d@021_1496 tatra tasthau mahàtejàþ ÷ålapàõir mahe÷varaþ 02,035.029d@021_1497 pinàkaü sa÷araü gçhya bàõasya hitakàmyayà 02,035.029d@021_1498 j¤àtvà tam àgataü kçùõaü vyàditàsyam ivàntakam 02,035.029d@021_1499 tatas tau cakratur yuddhaü vàsudevamahe÷varau 02,035.029d@021_1500 tad yuddham abhavad ghoram acintyaü romaharùaõam 02,035.029d@021_1501 anyonyaü tau tatakùetàm anyonyajayakàïkùiõau 02,035.029d@021_1502 divyàstràõi ca tau devau kruddhau mumucatu÷ ca tau 02,035.029d@021_1503 tataþ kçùõo raõaü kçtvà muhårtaü ÷ålapàõinà 02,035.029d@021_1504 vijitya taü mahàdevaü tato yuddhe janàrdanaþ 02,035.029d@021_1505 anyàü÷ ca jitvà dvàrasthàn pravive÷a purottamam 02,035.029d@021_1506 pravi÷ya bàõam àsàdya sa tatràtha janàrdanaþ 02,035.029d@021_1507 cakre yuddhaü mahat kruddhas tena bàõena pàõóava 02,035.029d@021_1508 bàõo 'pi sarva÷astràõi ÷itàni bharatarùabha 02,035.029d@021_1509 susaükruddhas tadà yuddhe pàtayàm àsa ke÷ave 02,035.029d@021_1510 punar udyamya ÷astràõàü sahasraü sarvabàhubhiþ 02,035.029d@021_1511 mumoca bàõaþ saükruddhaþ kçùõaü prati raõàjire 02,035.029d@021_1512 tataþ kçùõas tadà chitvà sarva÷astràõi bhàrata 02,035.029d@021_1513 kçtvà muhårtaü bàõena yuddhaü ràjann adhokùajaþ 02,035.029d@021_1514 cakram udyamya ràjan vai divyaü ÷astrottamaü tataþ 02,035.029d@021_1515 sahasrabàhåü÷ ciccheda bàõasyàmitatejasaþ 02,035.029d@021_1516 tato bàõo mahàràja kçùõena bhç÷apãóitaþ 02,035.029d@021_1517 chinnabàhuþ papàtà÷u vi÷àkha iva pàdapaþ 02,035.029d@021_1518 sa pàtayitvà bàleyaü bàõaü kçùõas tvarànvitaþ 02,035.029d@021_1519 pràdyumniü mokùayàm àsa kùiptaü ràjagçhe tadà 02,035.029d@021_1520 mokùayitvàtha govindaþ pràdyumniü saha bhàryayà 02,035.029d@021_1521 bàõasya sarvaratnàni asaükhyàni jahàra saþ 02,035.029d@021_1522 godhanàny atha sarvasvaü sa bàõasyàlaye balàt 02,035.029d@021_1523 jahàra ca hçùãke÷o yadånàü kãrtivardhanaþ 02,035.029d@021_1524 tataþ sa sarvaratnàni càhçtya madhusådanaþ 02,035.029d@021_1525 kùipram àropayàü cakre sarvasvaü garuóopari 02,035.029d@021_1526 tvarayàtha sa kaunteya baladevaü mahàbalam 02,035.029d@021_1527 pradyumnaü ca mahàvãryam aniruddhaü mahàdyutim 02,035.029d@021_1528 uùàü ca sundarãü ràjan bhçtyadàsãgaõaiþ saha 02,035.029d@021_1529 sarvàn etàn samàropya ratnàni vividhàni ca 02,035.029d@021_1530 mudà yukto mahàtejàþ pãtàmbaradharo balã 02,035.029d@021_1531 divyàbharaõacitràïgaþ ÷aïkhacakragadàsidhçk 02,035.029d@021_1532 àruroha garutmantam udayaü bhàskaro yathà 02,035.029d@021_1533 athàruhya suparõaü sa prayayau dvàrakàü prati 02,035.029d@021_1534 pravi÷ya svapuraü kçùõo yàdavaiþ sahitas tadà 02,035.029d@021_1535 bhãùmaþ 02,035.029d@021_1535 pramumoda tadà ràjan svargastho vàsavo yathà 02,035.029d@021_1536 sådità mauravàþ pà÷à ni÷umbhanarakau hatau 02,035.029d@021_1537 kçtakùemaþ punaþ panthàþ puraü pràgjyotiùaü prati 02,035.029d@021_1538 ÷auriõà pçthivãpàlàs tràsità bharatarùabha 02,035.029d@021_1539 dhanuùa÷ ca praõàdena pà¤cajanyasvanena ca 02,035.029d@021_1540 meghaprakhyair anãkai÷ ca dàkùiõàtyàbhisaüvçtam 02,035.029d@021_1541 rukmiõaü tràsayàm àsa ke÷avo bharatarùabha 02,035.029d@021_1542 tataþ parjanyaghoùeõa rathenàdityavarcasà 02,035.029d@021_1543 uvàha mahiùãü bhojyàm eùa cakragadàdharaþ 02,035.029d@021_1544 jàråthyàm àhçtiþ kràthaþ ÷i÷upàla÷ ca nirjitaþ 02,035.029d@021_1545 vakra÷ ca saha ÷aibyena ÷atadhanvà ca kùatriyaþ 02,035.029d@021_1546 indradyumno hataþ kopàd yavana÷ ca ka÷erumàn 02,035.029d@021_1547 hataþ saubhapatiþ sàlvaþ sahaiva krathadhanvanà 02,035.029d@021_1548 parvatànàü sahasraü ca cakreõa puruùottamaþ 02,035.029d@021_1549 vibhidya puõóarãkàkùo dyumatsenam ayodhayat 02,035.029d@021_1550 mahendra÷ikhare caiva nimeùàntaracàriõau 02,035.029d@021_1551 jagràha bharata÷reùñha varuõasyàbhita÷ carau 02,035.029d@021_1552 iràvatyàm ubhau caitàv agnisåryasamau bale 02,035.029d@021_1553 gopatis tàlaketu÷ ca nihatau ÷àrïgadhanvanà 02,035.029d@021_1554 akùaprapatane caiva nemihaüsapatheùu ca 02,035.029d@021_1555 ubhau tàv api kçùõena suràùñrau vinipàtitau 02,035.029d@021_1556 dagdhà vàràõasã tàta ke÷avena mahàtmanà 02,035.029d@021_1557 sànubandhaþ saràùñra÷ ca kà÷ãnàm çùabho hataþ 02,035.029d@021_1558 pràgjyotiùaü pura÷reùñham asurair bahubhir vçtam 02,035.029d@021_1559 pràpya lohitakåñàni kçùõena varuõo jitaþ 02,035.029d@021_1560 ajeyo duùpradharùa÷ ca lokapàlo mahàdyutiþ 02,035.029d@021_1561 indradvãpo mahendreõa gupto maghavatà svayam 02,035.029d@021_1562 pàrijàto hçtaþ pàrtha ke÷avena balãyasà 02,035.029d@021_1563 pàõóyaü pauõóraü ca màtsyaü ca kaliïgaü ca janàrdanaþ 02,035.029d@021_1564 jaghàna sahitàn sarvàn aïgaràjaü ca màdhavaþ 02,035.029d@021_1565 eùa caika÷ataü hatvà rathena kùatrapuügavàn 02,035.029d@021_1566 gàndhàrãm avahat kçùõo mahiùãü yàdavarùabhaþ 02,035.029d@021_1567 atha gàõóãvadhanvànaü krãóàrthaü madhusådanaþ 02,035.029d@021_1568 jigàya bharata÷reùñha kuntyà÷ ca pramukhe vibhuþ 02,035.029d@021_1569 droõaü drauõiü kçpaü karõaü bhãmasenaü suyodhanam 02,035.029d@021_1570 vakrànuyàne sahitठjigàya bharatarùabha 02,035.029d@021_1571 babhro÷ ca priyam anvicchann eùa cakragadàdharaþ 02,035.029d@021_1572 veõudàrivçtàü bhàryàm unmamàtha yudhiùñhira 02,035.029d@021_1573 paryàptàü pçthivãü sarvàü sà÷vàü sarathaku¤jaràm 02,035.029d@021_1574 veõudàriva÷e yuktàü jigàya madhusådanaþ 02,035.029d@021_1575 avàpya tapasà vãryaü balam oja÷ ca bhàrata 02,035.029d@021_1576 tràsitàþ sagaõàþ sarve bàõena vibudhàdhipàþ 02,035.029d@021_1577 vajrà÷anigadàpà÷ais tràsayadbhir aneka÷aþ 02,035.029d@021_1578 tasya nàsãd raõe mçtyur devair api savàsavaiþ 02,035.029d@021_1579 so 'bhibhåta÷ ca kçùõena nihata÷ ca mahàtmanà 02,035.029d@021_1580 chittvà bàhusahasraü tad govindena mahàtmanà 02,035.029d@021_1581 eùa pãñhaü mahàbàhuþ kaüsaü ca madhusådanaþ 02,035.029d@021_1582 paiñhakaü càtilomànaü nijaghàna janàrdanaþ 02,035.029d@021_1583 jambham airàvataü caiva viråpaü ca mahàya÷àþ 02,035.029d@021_1584 jaghàna bharata÷reùñha ÷ambaraü càrimardanam 02,035.029d@021_1585 eùa bhogavatãü gatvà vàsukiü bharatarùabha 02,035.029d@021_1586 nirjitya puõóarãkàkùo rauhiõeyam amocayat 02,035.029d@021_1587 evaü bahåni karmàõi ÷i÷ur eva janàrdanaþ 02,035.029d@021_1588 kçtavàn puõóarãkàkùaþ saükarùaõasahàyavàn 02,035.029d@021_1589 evam eùo 'suràõàü ca suràõàü càpi sarva÷aþ 02,035.029d@021_1590 bhayàbhayakaraþ kçùõaþ sarvaloke÷varaþ prabhuþ 02,035.029d@021_1591 evam eùa mahàbàhuþ ÷àstà sarvaduràtmanàm 02,035.029d@021_1592 kçtvà devàrtham amitaü svasthànaü pratipatsyate 02,035.029d@021_1593 eùa bhogavatãü ramyàm çùãkàntàü mahàya÷àþ 02,035.029d@021_1594 dvàrakàm àtmasàt kçtvà sàgaraü gamayiùyati 02,035.029d@021_1595 bahupuõyavatãü ramyàü caityayåpavatãü ÷ubhàm 02,035.029d@021_1596 dvàrakàü varuõàvàsaü pravekùyati sakànanàm 02,035.029d@021_1597 tàü såryasadanaprakhyàü manoj¤àü ÷àrïgadhanvanaþ 02,035.029d@021_1598 visçùñàü vàsudevena sàgaraþ plàvayiùyati 02,035.029d@021_1599 suràsuramanuùyeùu nàsãn na bhavità kva cit 02,035.029d@021_1600 yas tàm adhyavasad ràjà anyatra madhusådanàt 02,035.029d@021_1601 bhràjamànàs tu ÷i÷avo vçùõyandhakamahàrathàþ 02,035.029d@021_1602 taj juùñaü pratipatsyante nàkapçùñhaü gatàsavaþ 02,035.029d@021_1603 evam eùa da÷àrhàõàü vidhàya vidhinà vidhim 02,035.029d@021_1604 viùõur nàràyaõaþ somaþ sårya÷ ca bhavità svayam 02,035.029d@021_1605 aprameyo 'niyojya÷ ca yatrakàmagamo va÷ã 02,035.029d@021_1606 modate bhagavàn bhåtair bàlaþ krãóanakair iva 02,035.029d@021_1607 naiùa garbhatvam àpede na yonyàm àvasat prabhuþ 02,035.029d@021_1608 àtmanas tejasà kçùõaþ sarveùàü kurute gatim 02,035.029d@021_1609 yathà budbuda utthàya tatraiva tu nilãyate 02,035.029d@021_1610 caràcaràõi bhåtàni tathà nàràyaõe sadà 02,035.029d@021_1611 na pramàtuü mahàbàhuþ ÷akyo bhàrata ke÷avaþ 02,035.029d@021_1612 paraü hy aparam etad vi÷varåpàn na vidyate 02,036.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,036.001a evam uktvà tato bhãùmo viraràma mahàya÷àþ 02,036.001c vyàjahàrottaraü tatra sahadevo 'rthavad vacaþ 02,036.002a ke÷avaü ke÷ihantàram aprameyaparàkramam 02,036.002b*0360_01 sarvaloke÷varaü kçùõaü vij¤àya puruùottamam 02,036.002c påjyamànaü mayà yo vaþ kçùõaü na sahate nçpàþ 02,036.002d*0361_01 kùipraü yuddhàya niryàtu ÷akta÷ ced atra me yudhi 02,036.003a sarveùàü balinàü mårdhni mayedaü nihitaü padam 02,036.003c evam ukte mayà samyag uttaraü prabravãtu saþ 02,036.003d*0362_01 sa eva hi mayà vadhyo bhaviùyati na saü÷ayaþ 02,036.004a matimantas tu ye ke cid àcàryaü pitaraü gurum 02,036.004c arcyam arcitam arcàrham anujànantu te nçpàþ 02,036.005a tato na vyàjahàraiùàü ka÷ cid buddhimatàü satàm 02,036.005c màninàü balinàü ràj¤àü madhye saüdar÷ite pade 02,036.006a tato 'patat puùpavçùñiþ sahadevasya mårdhani 02,036.006c adç÷yaråpà vàca÷ càpy abruvan sàdhu sàdhv iti 02,036.007a àvidhyad ajinaü kçùõaü bhaviùyadbhåtajalpakaþ 02,036.007c sarvasaü÷ayanirmoktà nàradaþ sarvalokavit 02,036.007d*0363_01 uvàcàkhilabhåtànàü madhye spaùñataraü vacaþ 02,036.007d*0363_02 kçùõaü kamalapatràkùaü nàrcayiùyanti ye naràþ 02,036.007d*0363_03 vai÷aüpàyana uvàca 02,036.007d*0363_03 jãvanmçtàs tu te j¤eyà na saübhàùyàþ kadà cana 02,036.008a tatràhåtàgatàþ sarve sunãthapramukhà gaõàþ 02,036.008c saüpràdç÷yanta saükruddhà vivarõavadanàs tathà 02,036.009a yudhiùñhiràbhiùekaü ca vàsudevasya càrhaõam 02,036.009b*0364_01 na syàd yathà tathà kàryam evaü sarve tadàbruvan 02,036.009b*0364_02 niùkarùàn ni÷cayàt sarve ràjànaþ krodhamårchitàþ 02,036.009c abruvaüs tatra ràjàno nirvedàd àtmani÷cayàt 02,036.010a suhçdbhir vàryamàõànàü teùàü hi vapur àbabhau 02,036.010c àmiùàd apakçùñànàü siühànàm iva garjatàm 02,036.011a taü balaugham aparyantaü ràjasàgaram akùayam 02,036.011c kurvàõaü samayaü kçùõo yuddhàya bubudhe tadà 02,036.012a påjayitvà tu påjàrhaü brahmakùatraü vi÷eùataþ 02,036.012c sahadevo nçõàü devaþ samàpayata karma tat 02,036.013a tasminn abhyarcite kçùõe sunãthaþ ÷atrukarùaõaþ 02,036.013c atitàmrekùaõaþ kopàd uvàca manujàdhipàn 02,036.014a sthitaþ senàpatir vo 'haü manyadhvaü kiü nu sàüpratam 02,036.014c yudhi tiùñhàma saünahya sametàn vçùõipàõóavàn 02,036.015a iti sarvàn samutsàhya ràj¤as tàü÷ cedipuügavaþ 02,036.015c yaj¤opaghàtàya tataþ so 'mantrayata ràjabhiþ 02,037.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,037.001a tataþ sàgarasaükà÷aü dçùñvà nçpatisàgaram 02,037.001b*0365_01 saüvartavàtàbhihataü bhãmaü kùubdham ivàrõavam 02,037.001c roùàt pracalitaü sarvam idam àha yudhiùñhiraþ 02,037.002a bhãùmaü matimatàü ÷reùñhaü vçddhaü kurupitàmaham 02,037.002c bçhaspatiü bçhattejàþ puruhåta ivàrihà 02,037.003a asau roùàt pracalito mahàn nçpatisàgaraþ 02,037.003c atra yat pratipattavyaü tan me bråhi pitàmaha 02,037.004a yaj¤asya ca na vighnaþ syàt prajànàü ca ÷ivaü bhavet 02,037.004c yathà sarvatra tat sarvaü bråhi me 'dya pitàmaha 02,037.005a ity uktavati dharmaj¤e dharmaràje yudhiùñhire 02,037.005c uvàcedaü vaco bhãùmas tataþ kurupitàmahaþ 02,037.006a mà bhais tvaü kuru÷àrdåla ÷và siühaü hantum arhati 02,037.006c ÷ivaþ panthàþ sunãto 'tra mayà pårvataraü vçtaþ 02,037.007a prasupte hi yathà siühe ÷vànas tatra samàgatàþ 02,037.007c bhaùeyuþ sahitàþ sarve tatheme vasudhàdhipàþ 02,037.008a vçùõisiühasya suptasya tatheme pramukhe sthitàþ 02,037.008c bhaùante tàta saükruddhàþ ÷vànaþ siühasya saünidhau 02,037.009a na hi saübudhyate tàvat suptaþ siüha ivàcyutaþ 02,037.009b*0366_01 tad idaü j¤àtapårvaü hi tava saüstotum icchataþ 02,037.009c tena siühãkaroty etàn nçsiüha÷ cedipuügavaþ 02,037.010a pàrthivàn pàrthiva÷reùñha ÷i÷upàlo 'lpacetanaþ 02,037.010c sarvàn sarvàtmanà tàta netukàmo yamakùayam 02,037.011a nånam etat samàdàtuü punar icchaty adhokùajaþ 02,037.011c yad asya ÷i÷upàlasthaü tejas tiùñhati bhàrata 02,037.012a viplutà càsya bhadraü te buddhir buddhimatàü vara 02,037.012c cediràjasya kaunteya sarveùàü ca mahãkùitàm 02,037.013a àdàtuü hi naravyàghro yaü yam icchaty ayaü yadà 02,037.013c tasya viplavate buddhir evaü cedipater yathà 02,037.014a caturvidhànàü bhåtànàü triùu lokeùu màdhavaþ 02,037.014c prabhava÷ caiva sarveùàü nidhanaü ca yudhiùñhira 02,037.015a iti tasya vacaþ ÷rutvà tata÷ cedipatir nçpaþ 02,037.015c bhãùmaü råkùàkùarà vàcaþ ÷ràvayàm àsa bhàrata 02,038.001 ÷i÷upàla uvàca 02,038.001a vibhãùikàbhir bahvãbhir bhãùayan sarvapàrthivàn 02,038.001c na vyapatrapase kasmàd vçddhaþ san kulapàüsanaþ 02,038.002a yuktam etat tçtãyàyàü prakçtau vartatà tvayà 02,038.002c vaktuü dharmàd apetàrthaü tvaü hi sarvakuråttamaþ 02,038.003a nàvi naur iva saübaddhà yathàndho vàndham anviyàt 02,038.003c tathàbhåtà hi kauravyà bhãùma yeùàü tvam agraõãþ 02,038.004a påtanàghàtapårvàõi karmàõy asya vi÷eùataþ 02,038.004c tvayà kãrtayatàsmàkaü bhåyaþ pracyàvitaü manaþ 02,038.005a avaliptasya mårkhasya ke÷avaü stotum icchataþ 02,038.005c kathaü bhãùma na te jihvà ÷atadheyaü vidãryate 02,038.006a yatra kutsà prayoktavyà bhãùma bàlatarair naraiþ 02,038.006c tam imaü j¤ànavçddhaþ san gopaü saüstotum icchasi 02,038.007a yady anena hatà bàlye ÷akuni÷ citram atra kim 02,038.007c tau và÷vavçùabhau bhãùma yau na yuddhavi÷àradau 02,038.008a cetanàrahitaü kàùñhaü yady anena nipàtitam 02,038.008c pàdena ÷akañaü bhãùma tatra kiü kçtam adbhutam 02,038.008d*0367_01 arkapramàõau tau vçkùau yady anena nipàtitau 02,038.008d*0367_02 nàga÷ ca pàtito yena tatra kiü vismayaü kçtam 02,038.009a valmãkamàtraþ saptàhaü yady anena dhçto 'calaþ 02,038.009c tadà govardhano bhãùma na tac citraü mataü mama 02,038.010a bhuktam etena bahv annaü krãóatà nagamårdhani 02,038.010c iti te bhãùma ÷çõvànàþ paraü vismayam àgatàþ 02,038.010d*0368_01 matimanto na ÷aüsanti sajjanà dharmiõaþ sadà 02,038.011a yasya cànena dharmaj¤a bhuktam annaü balãyasaþ 02,038.011c sa cànena hataþ kaüsa ity etan na mahàdbhutam 02,038.011d*0369_01 kàgahà bagahà vatsasarpahà kharahà tathà 02,038.011d*0369_02 agnipo màyika iva kathaü nàrho 'grapåjane 02,038.012a na te ÷rutam idaü bhãùma nånaü kathayatàü satàm 02,038.012c yad vakùye tvàm adharmaj¤a vàkyaü kurukulàdhama 02,038.013a strãùu goùu na ÷astràõi pàtayed bràhmaõeùu ca 02,038.013c yasya cànnàni bhu¤jãta ya÷ ca syàc charaõàgataþ 02,038.014a iti santo 'nu÷àsanti sajjanà dharmiõaþ sadà 02,038.014c bhãùma loke hi tat sarvaü vitathaü tvayi dç÷yate 02,038.015a j¤ànavçddhaü ca vçddhaü ca bhåyàüsaü ke÷avaü mama 02,038.015c ajànata ivàkhyàsi saüstuvan kurusattama 02,038.015e goghnaþ strãghna÷ ca san bhãùma kathaü saüstavam arhati 02,038.015e*0370_01 **** **** tvadvàkyàd yadi påjyate 02,038.015e*0370_02 evaübhåta÷ ca yo bhãùma 02,038.016a asau matimatàü ÷reùñho ya eùa jagataþ prabhuþ 02,038.016c saübhàvayati yady evaü tvadvàkyàc ca janàrdanaþ 02,038.016e evam etat sarvam iti sarvaü tad vitathaü dhruvam 02,038.017a na gàthà gàthinaü ÷àsti bahu ced api gàyati 02,038.017c prakçtiü yànti bhåtàni bhåliïga÷akunir yathà 02,038.018a nånaü prakçtir eùà te jaghanyà nàtra saü÷ayaþ 02,038.018b*0371_01 nadãsutatvàt te cittaü ca¤calaü na sthiraü smçtam 02,038.018c ataþ pàpãyasã caiùàü pàõóavànàm apãùyate 02,038.019a yeùàm arcyatamaþ kçùõas tvaü ca yeùàü pradar÷akaþ 02,038.019c dharmavàk tvam adharmaj¤aþ satàü màrgàd avaplutaþ 02,038.020a ko hi dharmiõam àtmànaü jàna¤ j¤ànavatàü varaþ 02,038.020c kuryàd yathà tvayà bhãùma kçtaü dharmam avekùatà 02,038.020d*0372_01 cet tvaü dharmaü vijànàsi yadi pràj¤à matis tava 02,038.021a anyakàmà hi dharmaj¤a kanyakà pràj¤amàninà 02,038.021b*0373_01 gçhãtà pàõidharmeõa ràj¤à sàlvena dhãmatà 02,038.021c ambà nàmeti bhadraü te kathaü sàpahçtà tvayà 02,038.022a yàü tvayàpahçtàü bhãùma kanyàü naiùitavàn nçpaþ 02,038.022c bhràtà vicitravãryas te satàü vçttam anuùñhitaþ 02,038.023a dàrayor yasya cànyena miùataþ pràj¤amàninaþ 02,038.023c tava jàtàny apatyàni sajjanàcarite pathi 02,038.024a na hi dharmo 'sti te bhãùma brahmacaryam idaü vçthà 02,038.024c yad dhàrayasi mohàd và klãbatvàd và na saü÷ayaþ 02,038.025a na tv ahaü tava dharmaj¤a pa÷yàmy upacayaü kva cit 02,038.025c na hi te sevità vçddhà ya evaü dharmam abruvan 02,038.026a iùñaü dattam adhãtaü ca yaj¤à÷ ca bahudakùiõàþ 02,038.026c sarvam etad apatyasya kalàü nàrhati ùoóa÷ãm 02,038.027a vratopavàsair bahubhiþ kçtaü bhavati bhãùma yat 02,038.027c sarvaü tad anapatyasya moghaü bhavati ni÷cayàt 02,038.028a so 'napatya÷ ca vçddha÷ ca mithyàdharmànu÷àsanàt 02,038.028c haüsavat tvam apãdànãü j¤àtibhyaþ pràpnuyà vadham 02,038.029a evaü hi kathayanty anye narà j¤ànavidaþ purà 02,038.029c bhãùma yat tad ahaü samyag vakùyàmi tava ÷çõvataþ 02,038.030a vçddhaþ kila samudrànte ka÷ cid dhaüso 'bhavat purà 02,038.030c dharmavàg anyathàvçttaþ pakùiõaþ so 'nu÷àsti ha 02,038.031a dharmaü carata màdharmam iti tasya vacaþ kila 02,038.031b*0374_01 ghoràü màyàü praviùñàþ stha tasmàj jàgrata jàgrata 02,038.031b*0374_02 ahiüsà paramo dharma iti tasya vacaþ kila 02,038.031c pakùiõaþ ÷u÷ruvur bhãùma satataü dharmavàdinaþ 02,038.031d@022_0001 haüsasya tad vacaþ ÷rutvà muditàþ sarvapakùiõaþ 02,038.031d@022_0002 pakùiõaþ 02,038.031d@022_0002 åcu÷ cainaü khagà haüsaü parivàrya ca sarva÷aþ 02,038.031d@022_0003 kathayasva bhavàn dharmaü pakùiõàü tat samàsataþ 02,038.031d@022_0004 ko hi nàma dvija÷reùñha bråhi no dharmam uttamam 02,038.031d@022_0004 haüsaþ 02,038.031d@022_0005 prajàsv ahiüsà dharmo vai hiüsàdharmaþ khagavrajàþ 02,038.031d@022_0006 etad evànuboddhavyaü dharmàdharmaþ samàsataþ 02,038.031d@022_0007 vçddhahaüsavacaþ ÷rutvà pakùiõas te susaühitàþ 02,038.031d@022_0008 pakùiõaþ 02,038.031d@022_0008 åcu÷ ca dharmalubdhàs te smayamànà ivàõóajàþ 02,038.031d@022_0009 dharmaü yaþ kurute nityaü loke dhãrataro 'õóajaþ 02,038.031d@022_0010 haüsaþ 02,038.031d@022_0010 sa yatra gacched dharmàtmà tan no bråhãha tattvataþ 02,038.031d@022_0011 dharmaü yaþ kurute nityaü loke sadvçttim àsthitaþ 02,038.031d@022_0012 pakùiõaþ 02,038.031d@022_0012 sa gacchet sarvalokàn vai tathà vai niyataü khagàþ 02,038.031d@022_0013 j¤àtvà hi dharmàdharmaü ca nityaü loke dvijottama 02,038.031d@022_0014 haüsaþ 02,038.031d@022_0014 durlabhaü svargalokaü tu taü kasmàt tvaü na gacchasi 02,038.031d@022_0015 bàlà yåyaü na jànãdhvaü dharmasåkùmaü vihaügamàþ 02,038.031d@022_0016 dharmaü yaþ kurute loke satataü ÷ubhabuddhinà 02,038.031d@022_0017 sa càyuùo 'nte svaü dehaü tyaktvà svargaü tu gacchati 02,038.031d@022_0018 sa càham api ca tyaktvà kàle deham imaü dvijàþ 02,038.031d@022_0019 ÷i÷upàlaþ 02,038.031d@022_0019 svargalokaü gamiùyàmi iyaü dharmasya vai gatiþ 02,038.031d@022_0020 evaü dharmakathàü cakre sa haüsaþ pakùiõàü bhç÷am 02,038.031d@022_0021 pakùiõaþ ÷u÷ruvur bhãùma satataü dharmam eva te 02,038.032a athàsya bhakùyam àjahruþ samudrajalacàriõaþ 02,038.032c aõóajà bhãùma tasyànye dharmàrtham iti ÷u÷ruma 02,038.033a tasya caiva samabhyà÷e nikùipyàõóàni sarva÷aþ 02,038.033c samudràmbhasy amodanta caranto bhãùma pakùiõaþ 02,038.034a teùàm aõóàni sarveùàü bhakùayàm àsa pàpakçt 02,038.034c sa haüsaþ saüpramattànàm apramattaþ svakarmaõi 02,038.035a tataþ prakùãyamàõeùu teùv aõóeùv aõóajo 'paraþ 02,038.035c a÷aïkata mahàpràj¤as taü kadà cid dadar÷a ha 02,038.035c*0375_01 **** **** karmàsyedaü bhaved iti 02,038.035c*0375_02 tato gateùu haüseùu sarveùu carituü tadà 02,038.035c*0375_03 sthita àtmànam àvçtya 02,038.035d*0376_01 tato gateùu haüseùu sarveùu caritaü tadà 02,038.035d*0376_02 sthita àtmànam àvçtya taü kadà cid dadar÷a ha 02,038.036a tataþ sa kathayàm àsa dçùñvà haüsasya kilbiùam 02,038.036c teùàü paramaduþkhàrtaþ sa pakùã sarvapakùiõàm 02,038.037a tataþ pratyakùato dçùñvà pakùiõas te samàgatàþ 02,038.037c nijaghnus taü tadà haüsaü mithyàvçttaü kurådvaha 02,038.037d*0377_01 haüsavat tvam apãdànãü j¤àtibhyo vadham àpnuyàþ 02,038.037d*0378_01 vçddhahaüso hatas tatra mithyàvçtto duràtmavàn 02,038.038a te tvàü haüsasadharmàõam apãme vasudhàdhipàþ 02,038.038c nihanyur bhãùma saükruddhàþ pakùiõas tam ivàõóajam 02,038.039a gàthàm apy atra gàyanti ye puràõavido janàþ 02,038.039c bhãùma yàü tàü ca te samyak kathayiùyàmi bhàrata 02,038.040a antaràtmani vinihite; rauùi patraratha vitatham 02,038.040c aõóabhakùaõam a÷uci te; karma vàcam ati÷ayate 02,039.001 ÷i÷upàla uvàca 02,039.001a sa me bahumato ràjà jaràsaüdho mahàbalaþ 02,039.001c yo 'nena yuddhaü neyeùa dàso 'yam iti saüyuge 02,039.002a ke÷avena kçtaü yat tu jaràsaüdhavadhe tadà 02,039.002c bhãmasenàrjunàbhyàü ca kas tat sàdhv iti manyate 02,039.003a advàreõa praviùñena chadmanà brahmavàdinà 02,039.003c dçùñaþ prabhàvaþ kçùõena jaràsaüdhasya dhãmataþ 02,039.004a yena dharmàtmanàtmànaü brahmaõyam abhijànatà 02,039.004c naiùitaü pàdyam asmai tad dàtum agre duràtmane 02,039.005a bhujyatàm iti tenoktàþ kçùõabhãmadhanaüjayàþ 02,039.005c jaràsaüdhena kauravya kçùõena vikçtaü kçtam 02,039.006a yady ayaü jagataþ kartà yathainaü mårkha manyase 02,039.006c kasmàn na bràhmaõaü samyag àtmànam avagacchati 02,039.007a idaü tv à÷caryabhåtaü me yad ime pàõóavàs tvayà 02,039.007c apakçùñàþ satàü màrgàn manyante tac ca sàdhv iti 02,039.008a atha và naitad à÷caryaü yeùàü tvam asi bhàrata 02,039.008c strãsadharmà ca vçddha÷ ca sarvàrthànàü pradar÷akaþ 02,039.009 vai÷aüpàyana uvàca 02,039.009a tasya tad vacanaü ÷rutvà råkùaü råkùàkùaraü bahu 02,039.009c cukopa balinàü ÷reùñho bhãmasenaþ pratàpavàn 02,039.010a tasya padmapratãkà÷e svabhàvàyatavistçte 02,039.010c bhåyaþ krodhàbhitàmrànte rakte netre babhåvatuþ 02,039.011a tri÷ikhàü bhrukuñãü càsya dadç÷uþ sarvapàrthivàþ 02,039.011c lalàñasthàü trikåñasthàü gaïgàü tripathagàm iva 02,039.012a dantàn saüda÷atas tasya kopàd dadç÷ur ànanam 02,039.012c yugànte sarvabhåtàni kàlasyeva didhakùataþ 02,039.013a utpatantaü tu vegena jagràhainaü manasvinam 02,039.013c bhãùma eva mahàbàhur mahàsenam ive÷varaþ 02,039.014a tasya bhãmasya bhãùmeõa vàryamàõasya bhàrata 02,039.014c guruõà vividhair vàkyaiþ krodhaþ pra÷amam àgataþ 02,039.015a nàticakràma bhãùmasya sa hi vàkyam ariüdamaþ 02,039.015c samuddhåto ghanàpàye velàm iva mahodadhiþ 02,039.016a ÷i÷upàlas tu saükruddhe bhãmasene naràdhipa 02,039.016c nàkampata tadà vãraþ pauruùe sve vyavasthitaþ 02,039.017a utpatantaü tu vegena punaþ punar ariüdamaþ 02,039.017c na sa taü cintayàm àsa siühaþ kùudramçgaü yathà 02,039.018a prahasaü÷ càbravãd vàkyaü cediràjaþ pratàpavàn 02,039.018c bhãmasenam atikruddhaü dçùñvà bhãmaparàkramam 02,039.019a mu¤cainaü bhãùma pa÷yantu yàvad enaü naràdhipàþ 02,039.019c matpratàpàgninirdagdhaü pataügam iva vahninà 02,039.020a tata÷ cedipater vàkyaü tac chrutvà kurusattamaþ 02,039.020c bhãmasenam uvàcedaü bhãùmo matimatàü varaþ 02,039.020d*0379_01 naiùà cedipater buddhir yayà tv àhvayate 'cyutam 02,039.020d*0379_02 bhãmasena mahàbàho kçùõe 'sya vadhani÷cayaþ 02,040.001 bhãùma uvàca 02,040.001a cediràjakule jàtas tryakùa eùa caturbhujaþ 02,040.001c ràsabhàràvasadç÷aü ruràva ca nanàda ca 02,040.002a tenàsya màtàpitarau tresatus tau sabàndhavau 02,040.002c vaikçtaü tac ca tau dçùñvà tyàgàya kurutàü matim 02,040.003a tataþ sabhàryaü nçpatiü sàmàtyaü sapurohitam 02,040.003c cintàsaümåóhahçdayaü vàg uvàcà÷arãriõã 02,040.004a eùa te nçpate putraþ ÷rãmठjàto mahàbalaþ 02,040.004c tasmàd asmàn na bhetavyam avyagraþ pàhi vai ÷i÷um 02,040.005a na caivaitasya mçtyus tvaü na kàlaþ pratyupasthitaþ 02,040.005c mçtyur hantàsya ÷astreõa sa cotpanno naràdhipa 02,040.006a saü÷rutyodàhçtaü vàkyaü bhåtam antarhitaü tataþ 02,040.006c putrasnehàbhisaütaptà jananã vàkyam abravãt 02,040.007a yenedam ãritaü vàkyaü mamaiva tanayaü prati 02,040.007c prà¤jalis taü namasyàmi bravãtu sa punar vacaþ 02,040.007d*0380_01 yàthàtathyena bhagavàn devo và yadi vetaraþ 02,040.007d*0381_01 mahad balaü mahad bhåtam ity uktvà punar uttaram 02,040.008a ÷rotum icchàmi putrasya ko 'sya mçtyur bhaviùyati 02,040.008c antarhitaü tato bhåtam uvàcedaü punar vacaþ 02,040.009a yenotsaïge gçhãtasya bhujàv abhyadhikàv ubhau 02,040.009c patiùyataþ kùititale pa¤ca÷ãrùàv ivoragau 02,040.010a tçtãyam etad bàlasya lalàñasthaü ca locanam 02,040.010c nimajjiùyati yaü dçùñvà so 'sya mçtyur bhaviùyati 02,040.011a tryakùaü caturbhujaü ÷rutvà tathà ca samudàhçtam 02,040.011c dharaõyàü pàrthivàþ sarve abhyagacchan didçkùavaþ 02,040.012a tàn påjayitvà saüpràptàn yathàrhaü sa mahãpatiþ 02,040.012c ekaikasya nçpasyàïke putram àropayat tadà 02,040.013a evaü ràjasahasràõàü pçthaktvena yathàkramam 02,040.013c ÷i÷ur aïke samàråóho na tat pràpa nidar÷anam 02,040.013d*0382_01 etad eva tu saü÷rutya dvàravatyàü mahàbalau 02,040.014a tata÷ cedipuraü pràptau saükarùaõajanàrdanau 02,040.014c yàdavau yàdavãü draùñuü svasàraü tàü pitus tadà 02,040.014d*0383_01 pitçsvasàraü tàü dçùñvà samà÷vàsya mahàbhujau 02,040.014d*0384_01 tau dàmaghoùaü ràjànam abhivàdya yathàkramam 02,040.015a abhivàdya yathànyàyaü yathàjyeùñhaü nçpàü÷ ca tàn 02,040.015c ku÷alànàmayaü pçùñvà niùaõõau ràmake÷avau 02,040.016a abhyarcitau tadà vãrau prãtyà càbhyadhikaü tataþ 02,040.016c putraü dàmodarotsaïge devã saünyadadhàt svayam 02,040.017a nyastamàtrasya tasyàïke bhujàv abhyadhikàv ubhau 02,040.017c petatus tac ca nayanaü nimamajja lalàñajam 02,040.018a tad dçùñvà vyathità trastà varaü kçùõam ayàcata 02,040.018c dadasva me varaü kçùõa bhayàrtàyà mahàbhuja 02,040.019a tvaü hy àrtànàü samà÷vàso bhãtànàm abhayaükaraþ 02,040.019b*0385_01 evam uktas tataþ kçùõaþ provàca yadunandanaþ 02,040.019b*0386_01 sa taü dvyakùaü tato dçùñvà samà÷vàsya mahàbhujaþ 02,040.019b*0387_01 ÷rutvà pitçùvasur vàkyaü bhaktànàm abhayapradaþ 02,040.019c pitçùvasàraü mà bhaiùãr ity uvàca janàrdanaþ 02,040.020a dadàni kaü varaü kiü và karavàõi pitçùvasaþ 02,040.020c ÷akyaü và yadi và÷akyaü kariùyàmi vacas tava 02,040.021a evam uktà tataþ kçùõam abravãd yadunandanam 02,040.021c ÷i÷upàlasyàparàdhàn kùamethàs tvaü mahàbala 02,040.021d*0388_01 matkçte yadu÷àrdåla viddhy enaü me varaü prabho 02,040.021d*0389_01 ity uktaþ puõóarãkàkùaþ pratyuvàca mahàbalaþ 02,040.022 kçùõa uvàca 02,040.022a aparàdha÷ataü kùàmyaü mayà hy asya pitçùvasaþ 02,040.022c putrasya te vadhàrhàõàü mà tvaü ÷oke manaþ kçthàþ 02,040.022d*0390_01 evam etat puràvçttaü ÷i÷àv asmin vçkodara 02,040.022d*0391_01 sa jànann àtmano mçtyuü kçùõaü yadusukhàvaham 02,040.023 bhãùma uvàca 02,040.023a evam eùa nçpaþ pàpaþ ÷i÷upàlaþ sumandadhãþ 02,040.023c tvàü samàhvayate vãra govindavaradarpitaþ 02,041.001 bhãùma uvàca 02,041.001a naiùà cedipater buddhir yayà tvàhvayate 'cyutam 02,041.001c nånam eùa jagadbhartuþ kçùõasyaiva vini÷cayaþ 02,041.002a ko hi màü bhãmasenàdya kùitàv arhati pàrthivaþ 02,041.002c kùeptuü daivaparãtàtmà yathaiùa kulapàüsanaþ 02,041.003a eùa hy asya mahàbàho tejoü÷a÷ ca harer dhruvam 02,041.003c tam eva punar àdàtum icchat pçthuya÷à hariþ 02,041.004a yenaiùa kuru÷àrdåla ÷àrdåla iva cediràñ 02,041.004c garjaty atãva durbuddhiþ sarvàn asmàn acintayan 02,041.005 vai÷aüpàyana uvàca 02,041.005a tato na mamçùe caidyas tad bhãùmavacanaü tadà 02,041.005c uvàca cainaü saükruddhaþ punar bhãùmam athottaram 02,041.006 ÷i÷upàla uvàca 02,041.006a dviùatàü no 'stu bhãùmaiùa prabhàvaþ ke÷avasya yaþ 02,041.006c yasya saüstavavaktà tvaü bandivat satatotthitaþ 02,041.007a saüstavàya mano bhãùma pareùàü ramate sadà 02,041.007c yadi saüstauùi ràj¤as tvam imaü hitvà janàrdanam 02,041.008a daradaü stuhi bàhlãkam imaü pàrthivasattamam 02,041.008c jàyamànena yeneyam abhavad dàrità mahã 02,041.009a vaïgàïgaviùayàdhyakùaü sahasràkùasamaü bale 02,041.009c stuhi karõam imaü bhãùma mahàcàpavikarùaõam 02,041.009d*0392_01 yasyeme kuõóale divye sahaje devanirmite 02,041.009d*0392_02 kavacaü ca mahàbàho bàlàrkasadç÷aprabham 02,041.009d*0392_03 vàsavapratimo yena jaràsaüdho 'tidurjayaþ 02,041.009d*0392_04 vijito bàhuyuddhena dehabhedaü ca lambhitaþ 02,041.009d*0393_01 stuhi bhãùmabàhåru vãrau ca bhuvi [vi]÷rutau 02,041.010a droõaü drauõiü ca sàdhu tvaü pitàputrau mahàrathau 02,041.010c stuhi stutyàv imau bhãùma satataü dvijasattamau 02,041.011a yayor anyataro bhãùma saükruddhaþ sacaràcaràm 02,041.011c imàü vasumatãü kuryàd a÷eùàm iti me matiþ 02,041.012a droõasya hi samaü yuddhe na pa÷yàmi naràdhipam 02,041.012c a÷vatthàmnas tathà bhãùma na caitau stotum icchasi 02,041.013a ÷alyàdãn api kasmàt tvaü na stauùi vasudhàdhipàn 02,041.013c stavàya yadi te buddhir vartate bhãùma sarvadà 02,041.014a kiü hi ÷akyaü mayà kartuü yad vçddhànàü tvayà nçpa 02,041.014c purà kathayatàü nånaü na ÷rutaü dharmavàdinàm 02,041.015a àtmanindàtmapåjà ca paranindà parastavaþ 02,041.015c anàcaritam àryàõàü vçttam etac caturvidham 02,041.016a yad astavyam imaü ÷a÷van mohàt saüstauùi bhaktitaþ 02,041.016c ke÷avaü tac ca te bhãùma na ka÷ cid anumanyate 02,041.017a kathaü bhojasya puruùe vargapàle duràtmani 02,041.017c samàve÷ayase sarvaü jagat kevalakàmyayà 02,041.018a atha vaiùà na te bhaktiþ pakçtiü yàti bhàrata 02,041.018c mayaiva kathitaü pårvaü bhåliïga÷akunir yathà 02,041.019a bhåliïga÷akunir nàma pàr÷ve himavataþ pare 02,041.019c bhãùma tasyàþ sadà vàcaþ ÷råyante 'rthavigarhitàþ 02,041.020a mà sàhasam itãdaü sà satataü và÷ate kila 02,041.020c sàhasaü càtmanàtãva carantã nàvabudhyate 02,041.021a sà hi màüsàrgalaü bhãùma mukhàt siühasya khàdataþ 02,041.021c dantàntaravilagnaü yat tad àdatte 'lpacetanà 02,041.022a icchataþ sà hi siühasya bhãùma jãvaty asaü÷ayam 02,041.022c tadvat tvam apy adharmaj¤a sadà vàcaþ prabhàùase 02,041.023a icchatàü pàrthivendràõàü bhãùma jãvasy asaü÷ayam 02,041.023c lokavidviùñakarmà hi nànyo 'sti bhavatà samaþ 02,041.024 vai÷aüpàyana uvàca 02,041.024a tata÷ cedipateþ ÷rutvà bhãùmaþ sa kañukaü vacaþ 02,041.024c uvàcedaü vaco ràjaü÷ cediràjasya ÷çõvataþ 02,041.025a icchatàü kila nàmàhaü jãvàmy eùàü mahãkùitàm 02,041.025c yo 'haü na gaõayàmy etàüs tçõànãva naràdhipàn 02,041.026a evam ukte tu bhãùmeõa tataþ saücukrudhur nçpàþ 02,041.026c ke cij jahçùire tatra ke cid bhãùmaü jagarhire 02,041.027a ke cid åcur maheùvàsàþ ÷rutvà bhãùmasya tad vacaþ 02,041.027c pàpo 'valipto vçddha÷ ca nàyaü bhãùmo 'rhati kùamàm 02,041.028a hanyatàü durmatir bhãùmaþ pa÷uvat sàdhv ayaü nçpaiþ 02,041.028c sarvaiþ sametya saürabdhair dahyatàü và kañàgninà 02,041.029a iti teùàü vacaþ ÷rutvà tataþ kurupitàmahaþ 02,041.029c uvàca matimàn bhãùmas tàn eva vasudhàdhipàn 02,041.030a uktasyoktasya nehàntam ahaü samupalakùaye 02,041.030c yat tu vakùyàmi tat sarvaü ÷çõudhvaü vasudhàdhipàþ 02,041.031a pa÷uvad ghàtanaü và me dahanaü và kañàgninà 02,041.031b*0394_01 etac chrutvà tato bhãùmas teùàü pàrthivasaüsadi 02,041.031b*0394_02 uvàca vàkyaü dharmàtmà bhãùmas tàn kùatriyàüs tataþ 02,041.031c kriyatàü mårdhni vo nyastaü mayedaü sakalaü padam 02,041.032a eùa tiùñhati govindaþ påjito 'smàbhir acyutaþ 02,041.032c yasya vas tvarate buddhir maraõàya sa màdhavam 02,041.033a kçùõam àhvayatàm adya yuddhe ÷àrïgagadàdharam 02,041.033c yàvad asyaiva devasya dehaü vi÷atu pàtitaþ 02,041.042d@023_0001 pçthivyàü sàgaràntàyàü yo vai pratisamo bhavet 02,041.042d@023_0002 duryodhanaü ca ràjendram atikramya mahàbhujam 02,041.042d@023_0003 jayadrathaü ca ràjànaü kçtàsraü dçóhavikramam 02,041.042d@023_0004 drumaü kiüpuruùàcàryaü loke prathitavikramam 02,041.042d@023_0005 atikramya mahàvãryaü kiü pra÷aüsasi ke÷avam 02,041.042d@023_0006 vçddhaü ca bhàratàcàryaü tathà ÷àradvataü kçpam 02,041.042d@023_0007 atikramya mahàvãryaü kiü pra÷aüsasi ke÷avam 02,041.042d@023_0008 dhanurdharàõàü pravaraü rukmiõaü puruùottamam 02,041.042d@023_0009 atikramya mahàvãryaü kiü pra÷aüsasi ke÷avam 02,041.042d@023_0010 bhãùmakaü ca mahàvãryaü dantavakraü ca bhåmipam 02,041.042d@023_0011 bhagadattaü yåpaketuü jayatsenaü ca màgadham 02,041.042d@023_0012 viràñadrupadau cobhau ÷akuniü ca bçhadbalam 02,041.042d@023_0013 vindànuvindàv àvantyau pàõóyaü ÷vetam athottamam 02,041.042d@023_0014 ÷aïkhaü ca sumahàbhàgaü vçùasenaü ca màninam 02,041.042d@023_0015 ekalavyaü ca vikràntaü kàliïgaü ca mahàratham 02,041.042d@023_0016 atikramya mahàvãryaü kiü pra÷aüsasi ke÷avam 02,042.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,042.001a tataþ ÷rutvaiva bhãùmasya cediràó uruvikramaþ 02,042.001c yuyutsur vàsudevena vàsudevam uvàca ha 02,042.002a àhvaye tvàü raõaü gaccha mayà sàrdhaü janàrdana 02,042.002c yàvad adya nihanmi tvàü sahitaü sarvapàõóavaiþ 02,042.003a saha tvayà hi me vadhyàþ pàõóavàþ kçùõa sarvathà 02,042.003c nçpatãn samatikramya yair aràjà tvam arcitaþ 02,042.004a ye tvàü dàsam aràjànaü bàlyàd arcanti durmatim 02,042.004c anarham arhavat kçùõa vadhyàs ta iti me matiþ 02,042.004e ity uktvà ràja÷àrdålas tasthau garjann amarùaõaþ 02,042.004f@024_0001 pa÷yatàü bhåmipàlànàü ÷i÷upàlaþ pratàpavàn 02,042.004f@024_0002 sa raõàyaiva saükruddhaþ saünaddhaþ sarvaràjabhiþ 02,042.004f@024_0003 sunãthaþ prayayau kùipraü pàrthayaj¤ajighàüsayà 02,042.004f@024_0004 tata÷ cakragadàpàõiþ ke÷avaþ ke÷ihà hariþ 02,042.004f@024_0005 sadhvajaü ratham àsthàya dàrukeõa susatkçtam 02,042.004f@024_0006 bhãùmeõa dattahasto 'sau yuddhàya samupasthitaþ 02,042.004f@024_0007 tena pàpasvabhàvena kopitàn sarvapàrthivàn 02,042.004f@024_0008 àsasàda tadà kçùõaþ sajjitaikarathe sthitaþ 02,042.004f@024_0009 tataþ puùkarapatràkùaü garuóadhvajam acyutam 02,042.004f@024_0010 divàkaram ivodyantaü dadç÷uþ sarvapàrthivàþ 02,042.004f@024_0011 dçùñvà kçùõam athàyàntaü pratapantam ivaujasà 02,042.004f@024_0012 sthitaü puùparathe divye puùpaketum ivàparam 02,042.004f@024_0013 yathàrhaü ke÷ave vçttim ava÷àþ pratipedire 02,042.004f@024_0014 tàn uvàca mahàbàhur mahàsuranibarhaõaþ 02,042.004f@024_0015 vçùõivãras tadà ràjan sàntvayan paravãrahà 02,042.004f@024_0016 apeta sabalàþ sarva à÷vastà mama ÷àsanàt 02,042.004f@024_0017 mà duùñàn dåùayet pàpa eùa vai sarvapàrthivàn 02,042.005a evam ukte tataþ kçùõo mçdupårvam idaü vacaþ 02,042.005c uvàca pàrthivàn sarvàüs tatsamakùaü ca pàõóavàn 02,042.006a eùa naþ ÷atrur atyantaü pàrthivàþ sàtvatãsutaþ 02,042.006c sàtvatànàü nç÷aüsàtmà na hito 'napakàriõàm 02,042.007a pràgjyotiùapuraü yàtàn asmठj¤àtvà nç÷aüsakçt 02,042.007b@025_0001 babhror bhàryàm athàdatte mamàpa÷yanta yàdavàþ 02,042.007b@025_0002 tadànãü hantum àrabdho na bhajyenam athànyatà 02,042.007b@025_0003 tasyarthe va bhavo vadhdmà (sic) tadàsan saüvçtaü nçpàn 02,042.007b@025_0004 atiprasaügadoùeõa tàm àdàya ca kevalam 02,042.007b@025_0005 babhrave dattavàn pårvaü yuùmàkaü pa÷yatàü mithaþ 02,042.007b@025_0006 gomante parvate pårvaü nihate màgadhe 'pi ca 02,042.007b@025_0007 anena ca sçgàlena na vai pàdidaü (sic) kila 02,042.007b@025_0008 tataþ kuõóinayàtràyàü kçtavàn vipriyàõi me 02,042.007b@025_0009 tàni sarvàõi saükhyàtuü na ÷akùyàmi naràdhipàþ 02,042.007b@025_0010 kàkatàlãyanyàyena sarvaü me ripunà÷anam 02,042.007b@025_0011 etasmin kalahe bhåpàþ koñi÷as tu mayà hatàþ 02,042.007b@025_0012 kùamà làlajjayàmy adya (sic) duùñastrãharaõaü yathà 02,042.007b@025_0013 pitçùvasre priyaü bhåpàþ kariùye 'nyaü mahattaram 02,042.007c adahad dvàrakàm eùa svasrãyaþ san naràdhipàþ 02,042.008a krãóato bhojaràjanyàn eùa raivatake girau 02,042.008c hatvà baddhvà ca tàn sarvàn upàyàt svapuraü purà 02,042.009a a÷vamedhe hayaü medhyam utsçùñaü rakùibhir vçtam 02,042.009c pitur me yaj¤avighnàrtham aharat pàpani÷cayaþ 02,042.010a sauvãràn pratipattau ca babhror eùa ya÷asvinaþ 02,042.010c bhàryàm abhyaharan mohàd akàmàü tàm ito gatàm 02,042.011a eùa màyàpraticchannaþ karåùàrthe tapasvinãm 02,042.011c jahàra bhadràü vai÷àlãü màtulasya nç÷aüsakçt 02,042.011d@026_0001 vi÷àlaràj¤o duhitàü mama pitrà vçtàü satãm 02,042.011d@026_0002 anena kçtvà saüdhànaü karå÷ena jihãrùayà 02,042.011d@026_0003 vçùõidàràn vilupyaiùa hatvà ca kukuràndhakàn 02,042.011d@026_0004 pàpabuddhir upàtiùñhat saüpravi÷ya sasaübhramam 02,042.011d@026_0005 jaràsaüdhaü samà÷ritya kçtavàn vipriyàõi me 02,042.011d@026_0006 tàni sarvàõi saükhyàtuü na ÷akùyàmi naràdhipàþ 02,042.011d@026_0007 evam etad aparyantam eùa vçùõiùu kilbiùã 02,042.011d@026_0008 asmàkam ayam àrambhàc cakàra paramànçjuþ 02,042.011d@026_0009 ÷ataü kùantavyam asmàbhir vadhàrhàõàü kilàgasàm 02,042.011d@026_0010 baddho 'smi samayair ghorair màturasyaiva saügare 02,042.011d@026_0011 tat tathà ÷atam asmàkaü kùàntaü kùayakaraü mayà 02,042.011d@026_0012 dvau tu me vadhakàle 'smin na kùantavyau kathaü cana 02,042.011d@026_0013 yaj¤avighnakaraü hanyàü pàõóavànàü ca durhçdam 02,042.011d@026_0014 iti me vartate bhàvas tam atãyàü kathaü nv aham 02,042.012a pitçùvasuþ kçte duþkhaü sumahan marùayàmy aham 02,042.012c diùñyà tv idaü sarvaràj¤àü saünidhàv adya vartate 02,042.013a pa÷yanti hi bhavanto 'dya mayy atãva vyatikramam 02,042.013c kçtàni tu parokùaü me yàni tàni nibodhata 02,042.014a imaü tv asya na ÷akùyàmi kùantum adya vyatikramam 02,042.014b@027_0001 àkàlikaü puùpaphalaü ràùñrakùobhaü vinirdi÷et 02,042.014b@027_0002 vanaspatiþ påjyamànaþ påjito 'påjito 'pi và 02,042.014b@027_0003 yadà bhajyeta vàtena bhidyate namito 'pi và 02,042.014b@027_0004 agnivàyubhayaü vidyàc chreùñho vàpi vina÷yati 02,042.014b@027_0005 di÷aþ sarvà÷ ca dãpyante jàyante ràjavibhramàþ 02,042.014b@027_0006 bhidyamàno yadà vçkùo ninadec càpi pàtitaþ 02,042.014b@027_0007 saha ràùñraü ca patitaü na taü vçkùaü prapàtayet 02,042.014b@027_0008 athainaü chedayet ka÷ cit pratikruddho vanaspatiþ 02,042.014b@027_0009 chettà bhettà pati÷ caiva kùipram eva na÷iùyati 02,042.014b@027_0010 devatànàü ca patanaü maõñapànàü ca pàtanam 02,042.014b@027_0011 acalànàü prakampa÷ ca tat paràbhavalakùaõam 02,042.014b@027_0012 arcà yatra prançtyanti nadanti ca hasanti ca 02,042.014b@027_0013 unmãlanti nimãlanti ràùñrakùobhaü vinirdi÷et 02,042.014b@027_0014 ÷ilà yadi prasi¤canti snehàü÷ codakasaübhavàn 02,042.014b@027_0015 anyad và vikçtaü kiü cit tad bhayasya nidar÷anam 02,042.014b@027_0016 mriyante và mahàmàtrà ràjà saparivàrakaþ 02,042.014b@027_0017 purasya và bhaved vyàdhã ràùñre de÷e ca vibhramàþ 02,042.014b@027_0018 devatànàü yadàvàse ràj¤àü và yatra ve÷mani 02,042.014b@027_0019 bhàõóàgàràyudhàgàre nivi÷eta yadà madhu 02,042.014b@027_0020 sarvaü tadà bhavet sthànaü hanyamànaü balãyasà 02,042.014b@027_0021 àgantukaü bhayaü tatra bhaved ity eva nirdi÷et 02,042.014b@027_0022 pàdapa÷ caiva yo yatra raktaü sravati ÷oõitam 02,042.014b@027_0023 dantàgràt ku¤jaro vàpi ÷çïgàd và vçùabhas tathà 02,042.014b@027_0024 pàdapàd ràùñravibhraü÷aþ ku¤jaràd ràjavibhramaþ 02,042.014b@027_0025 gobràhmaõavinà÷aþ syàd vçùabhasyeti nirdi÷et 02,042.014b@027_0026 chatraü narapater yatra nipatet pçthivãtale 02,042.014b@027_0027 saràùñro nçpatã ràjan kùipram eva vina÷yati 02,042.014b@027_0028 devàgàreùu và yatra ràj¤o và yatra ve÷mani 02,042.014b@027_0029 vikçtaü yadi dç÷yeta nàgàvàseùu và punaþ 02,042.014b@027_0030 tasya de÷asya pãóà syàd ràj¤o janapadasya và 02,042.014b@027_0031 anàvçùñibhayaü ghoram atidurbhikùam àdi÷et 02,042.014c avalepàd vadhàrhasya samagre ràjamaõóale 02,042.015a rukmiõyàm asya måóhasya pràrthanàsãn mumårùataþ 02,042.015c na ca tàü pràptavàn måóhaþ ÷ådro veda÷rutiü yathà 02,042.016a evamàdi tataþ sarve sahitàs te naràdhipàþ 02,042.016b*0395_01 garhaõàü ÷i÷upàlasya vàsudevena ÷ràvitàþ 02,042.016b*0396_01 rathopasthe dhanuùmantaü ÷aràn saüdadhataü ruùà 02,042.016c vàsudevavacaþ ÷rutvà cediràjaü vyagarhayan 02,042.016d@028_0001 vihàya paramodvignà÷ cediràjaü camåmukhe 02,042.016d@028_0002 tàüs tu vipradrutàn sarvàn sà÷vapattirathadvipàn 02,042.016d@028_0003 dàritàn vçùõivãreõa tràsitàn uruvikramàn 02,042.016d@028_0004 kçùõatejohatàn sarvàn samãkùya vasudhàdhipàn 02,042.016d@028_0005 ÷i÷upàlo rathenaikaþ pratyupàyàt sa ke÷avam 02,042.016d@028_0006 ruùà tàmrekùaõo ràja¤ ÷alabhaþ pàvakaü yathà 02,042.016d@028_0006 vai÷aüpàyanaþ 02,042.016d@028_0007 tato yuddhàya saünaddhaü cediràjaü yudhiùñhiraþ 02,042.016d@028_0008 yudhiùñhiraþ 02,042.016d@028_0008 dçùñvà matimatàü ÷reùñho nàradaü samuvàca ha 02,042.016d@028_0009 antarikùe ca bhåmau ca na te 'sty aviditaü kva cit 02,042.016d@028_0010 yàni ràjavinà÷àya bhaumàni ca khagàni ca 02,042.016d@028_0011 nimittànãha jàyante utpàtà÷ ca pçthagvidhàþ 02,042.016d@028_0012 vai÷aüpàyanaþ 02,042.016d@028_0012 etad icchàmi kàrtsnyena ÷rotuü tvatto mahàmune 02,042.016d@028_0013 ity evaü matimàn vipraþ kururàjasya dhãmataþ 02,042.016d@028_0014 nàradaþ 02,042.016d@028_0014 pçcchataþ sarvam avyagram àcacakùe mahàya÷àþ 02,042.016d@028_0015 paràkramaü ca màrgaü ca saünipàtaü samucchrayam 02,042.016d@028_0016 àrohaõaü kuru÷reùñha anyonyaü prati sarpaõam 02,042.016d@028_0017 ra÷mãnàü vyatisaüsargaü vyàyàmaü vçttipãóanam 02,042.016d@028_0018 dar÷anàdar÷anaü caiva adç÷yànàü ca dar÷anam 02,042.016d@028_0019 hàniü vçddhiü ca hràsaü ca varõasthànaü balàbalam 02,042.016d@028_0020 sarvam etat parãkùeta grahàõàü grahakovidaþ 02,042.016d@028_0021 bhaumàþ pårvaü pravartante khecarà÷ ca tataþ param 02,042.016d@028_0022 utpadyante ca loke 'sminn utpàtà devanirmitàþ 02,042.016d@028_0023 yadà tu sarvabhåtànàü chàyà na parivartate 02,042.016d@028_0024 apareõa gate sårye tat paràbhavalakùaõam 02,042.016d@028_0025 acchàye vimalacchàyà praticchàyeva lakùyate 02,042.016d@028_0026 yatra caityakavçkùàõàü tatra vidyàn mahad bhayam 02,042.016d@028_0027 ÷ãrõaparõapravàlà÷ ca ÷uùkaparõà÷ ca caityakàþ 02,042.016d@028_0028 apabhraùñapravàlà÷ ca tatràbhàvaü vinirdi÷et 02,042.016d@028_0029 snigdhapatrapravàlà÷ ca dç÷yante yatra caityakàþ 02,042.016d@028_0030 ãhamànà÷ ca dçùñà÷ ca bhàvas tatra na saü÷ayaþ 02,042.016d@028_0031 puùpe puùpaü prajàyeta phale và phalam à÷ritam 02,042.016d@028_0032 ràjà và ràjamàtro và maraõàyopapadyate 02,042.016d@028_0033 pràvçñ charadi hemante vasante vàpi sarva÷aþ 02,042.016d@028_0034 akàlajaü puùpaphalaü ràùñrakùobhaü vinirdi÷et 02,042.016d@028_0035 nadãnàü srotaso 'kàle dyotayanti mahàbhayam 02,042.016d@028_0036 vanaspatiþ påjyamànaþ påjito 'påjito 'pi và 02,042.016d@028_0037 yadà bhajyeta vàtena bhidyate namate 'pi và 02,042.016d@028_0038 agnivàyubhayaü vidyàc chreùñho vàtra vina÷yati 02,042.016d@028_0039 di÷aþ sarvà÷ ca dãpyante jàyante ràjavibhramàþ 02,042.016d@028_0040 chidyamàno yadà vçkùo vinadec càpi pàtitaþ 02,042.016d@028_0041 saha ràùñraü ca nadati na taü vçkùaü prapàtayet 02,042.016d@028_0042 athainaü chedayet ka÷ cit pratikruddho vanaspatim 02,042.016d@028_0043 chettà bhettà pati÷ caiva kùipram eva vina÷yati 02,042.016d@028_0044 devatànàü ca patanaü maõóapànàü ca ghuùñanam 02,042.016d@028_0045 acalànàü prakampa÷ ca tat paràbhavalakùaõam 02,042.016d@028_0046 ni÷i cendradhanur dçùñaü tato 'pi ca mahad bhayam 02,042.016d@028_0047 tad draùñur eva bhãtiþ syàn nànyeùàü bharatarùabha 02,042.016d@028_0048 ràtràv indradhanur dçùñvà tad ràùñraü parivarjayet 02,042.016d@028_0049 devatà yatra nçtyanti nadanti ca hasanti ca 02,042.016d@028_0050 unmãlanti nimãlanti ràùñrakùobhaü vinirdi÷et 02,042.016d@028_0051 ÷ilà yatra prasi¤canti snehàü÷ codakasaübhavàn 02,042.016d@028_0052 anyad và vikçtaü kiü cit tad bhayasya nidar÷anam 02,042.016d@028_0053 mriyate và mahàmàtro ràjà saparivàrakaþ 02,042.016d@028_0054 purasya và bhaved vyàdhã ràùñre de÷e ca vibhramaþ 02,042.016d@028_0055 devatànàü yadàvàse ràj¤àü và yatra ve÷mani 02,042.016d@028_0056 bhàõóàgàràyudhàgàre nivi÷eta yadà madhu 02,042.016d@028_0057 sarvaü tad dàhayet sthànaü hanyamànaü balãyasà 02,042.016d@028_0058 àgantukaü bhayaü tatra bhaved ity eva nirdi÷et 02,042.016d@028_0059 pàdapa÷ caiva yo yatra raktaü sravati ÷oõitam 02,042.016d@028_0060 dantàgràt ku¤jaro vàpi ÷çïgàgràd vçùabhas tathà 02,042.016d@028_0061 pàdapàd ràùñravibhraü÷aþ ku¤jaràd ràjavibhramaþ 02,042.016d@028_0062 gobràhmaõavinà÷aþ syàd vçùabhasyeti nirdi÷et 02,042.016d@028_0063 chatraü narapater yasya nipatet pçthivãtale 02,042.016d@028_0064 sa saràùñro narapatiþ kùipram eva vina÷yati 02,042.016d@028_0065 devàgàreùu và yatra ràj¤o và yatra ve÷mani 02,042.016d@028_0066 vikçtaü yadi dç÷yeta nàgàvàseùu và punaþ 02,042.016d@028_0067 tasya de÷asya pãóà syàd ràj¤o janapadasya và 02,042.016d@028_0068 anàvçùñibhayaü ghoraü durbhikùam iti nirdi÷et 02,042.016d@028_0069 bàhubhaïge tu devànàü grahasthànàü bhayaü bhavet 02,042.016d@028_0070 bhagne praharaõe vidyàt senàpativinà÷anam 02,042.016d@028_0071 àgantukà ca pratimà sthànaü yatra na vindati 02,042.016d@028_0072 abhyantareõa ùaõmàsàd ràjà tyajati tat puram 02,042.016d@028_0073 pradãryate mahã yatra vinadaty api pàtyate 02,042.016d@028_0074 mriyate tatra ràjà ca tac ca ràùñraü vina÷yati 02,042.016d@028_0075 eõãpadàn và sarpàn và óuõóubhàn atha dãpyakàn 02,042.016d@028_0076 maõóåko grasate yatra tatra ràjà vina÷yati 02,042.016d@028_0077 abhinnaü vàpy apakvaü và yatrànnam upacãyate 02,042.016d@028_0078 jãryante và mriyante và tad annaü nopabhujyate 02,042.016d@028_0079 udapàne ca yatràpo vivardhante yudhiùñhira 02,042.016d@028_0080 sthàvareùu pravartante nirgacchec ca punas tataþ 02,042.016d@028_0081 apàdaü và tripàdaü và dvi÷ãrùaü và caturbhujam 02,042.016d@028_0082 striyo yatra prasåyante bråyàt tatra paràbhavam 02,042.016d@028_0083 hastinã mahiùã gaur và kharoùñram atha såkaram 02,042.016d@028_0084 ãdç÷àni prajàyante vidyàt tatra paràbhavam 02,042.016d@028_0085 ajaióakàþ striyo gàvo 'vaya÷ cànye 'pi yonayaþ 02,042.016d@028_0086 vikçtàni prajàyante tatra tatra paràbhavaþ 02,042.016d@028_0087 nadã yatra pratisrotam àvahet kaluùodakam 02,042.016d@028_0088 nàradaþ 02,042.016d@028_0088 di÷a÷ ca na prakà÷ante tat paràbhavalakùaõam 02,042.016d@028_0089 etàni tu nimittàni yàni cànyàni bhàrata 02,042.016d@028_0090 ke÷avàd eva jàyante bhaumàni ca khagàni ca 02,042.016d@028_0091 candràdityau grahà÷ caiva nakùatràõi ca bhàrata 02,042.016d@028_0092 vàyur agnis tathaivàpaþ pçthivã ca janàrdanàt 02,042.016d@028_0093 yasya de÷asya hàniü và vçddhiü và kartum icchati 02,042.016d@028_0094 tasmin de÷e nimittàni tàni tàni karoty ayam 02,042.016d@028_0095 yo 'sau cedipates tàta vinà÷aþ samupasthitaþ 02,042.016d@028_0096 nivedayati govindaþ svair upàyair na saü÷ayaþ 02,042.016d@028_0097 iyaü pracalità bhåmir a÷ivaü vànti màrutàþ 02,042.016d@028_0098 ràhu÷ càpy apatat somam aparvaõi vi÷àü pate 02,042.016d@028_0099 sanirghàtàþ patanty ulkàs tamaþ saüjàyate bhç÷am 02,042.016d@028_0100 vai÷aüpàyanaþ 02,042.016d@028_0100 cediràjavinà÷àya harir eùa vijçmbhate 02,042.016d@028_0101 evam uktvà tu bhagavàn nàrado viraràma ha 02,042.016d@028_0102 tàbhyàü puruùasiühàbhyàü tasmin yuddha upasthite 02,042.016d@028_0103 dadç÷ur bhåmipàlàs te ghoràn autpàtikàn bahån 02,042.016d@028_0104 tatra tair dç÷yamànànàü dikùu sarvàsu bhàrata 02,042.016d@028_0105 a÷råyanta tadà ràja¤ ÷ivànàm a÷ivà giraþ 02,042.016d@028_0106 raràsa ca mahã kçtsnà savçkùapuraparvatà 02,042.016d@028_0107 aparvaõi ca madhyàhne såryaü svarbhànur agrasat 02,042.016d@028_0108 dhvajàgre cediràjasya sarvaratnapariùkçte 02,042.016d@028_0109 apatat khàc cyuto gçdhras tãkùõatuõóaþ paraütapa 02,042.016d@028_0110 àraõyaiþ saha saühçùñà gràmyà÷ ca mçgapakùiõaþ 02,042.016d@028_0111 cakru÷ur bhairavaü tatra tasmin yuddha upasthite 02,042.016d@028_0112 evamàdãni ghoràõi bhaumàni ca khagàni ca 02,042.016d@028_0113 vai÷aüpàyanaþ 02,042.016d@028_0113 autpàtikàny adç÷yanta saükruddhe ÷àrïgadhanvini 02,042.016d@028_0114 mahad viùphàrayan ràjà tata÷ cedipatir dhanuþ 02,042.016d@028_0115 abhiyàsyan hçùãke÷am uvàca madhusådanam 02,042.016d@028_0116 ekas tvam asi me ÷atrus tat tvàü hatvàdya màdhava 02,042.016d@028_0117 tataþ sàgaraparyantàü pàlayiùyàmi medinãm 02,042.016d@028_0118 dvairathaü kàïkùitaü yan me tad idaü paryupasthitam 02,042.016d@028_0119 cirasya bata me diùñyà vàsudeva saha tvayà 02,042.016d@028_0120 adya tvàü nihaniùye 'haü bhãùmaü ca saha pàõóavaiþ 02,042.016d@028_0121 evam uktvà sa taü bàõair ni÷itair àptatejanaiþ 02,042.016d@028_0122 vivyàdha yudhi tãkùõàgrai÷ cediràó yadupuïgavam 02,042.016d@028_0123 kaïkapatracchadà bàõà÷ cediràjadhanu÷cyutàþ 02,042.016d@028_0124 vivi÷us te tadà kçùõaü bhujaïgà iva parvatam 02,042.016d@028_0125 nàdadànasya caidyasya ÷aràn atyasyato 'pi và 02,042.016d@028_0126 dadç÷us te 'ntaraü ke cid gatiü vàyor ivàmbare 02,042.016d@028_0127 cediràjamahàmeghaþ ÷arajàlàmbumàüs tadà 02,042.016d@028_0128 abhyavarùad dhçùãke÷aü payoda iva parvatam 02,042.016d@028_0129 tataþ ÷àrïgam amitraghnaü kçtvà sa÷aram acyutaþ 02,042.016d@028_0130 àbabhàùe mahàbàhuþ sunãthaü paravãrahà 02,042.016d@028_0131 ayaü tvàü màmakas tãkùõa÷ cediràja mahà÷araþ 02,042.016d@028_0132 bhettum arhati vegena mahà÷anir ivàcalam 02,042.016d@028_0133 evaü bruvati govinde tata÷ cedipatiþ punaþ 02,042.016d@028_0134 mumoca ni÷itàn anyàn kçùõaü prati ÷aràn bahån 02,042.016d@028_0135 atha bàõàrditaþ kçùõaþ ÷àrïgam àyamya dãptimàn 02,042.016d@028_0136 mumoca ni÷itàn bàõठ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ 02,042.016d@028_0137 tठ÷aràüs tu sa ciccheda ÷aravarùai÷ ca cediràñ 02,042.016d@028_0138 ùaóbhi÷ cànyair jaghànà÷u ke÷avaü cedipuïgavaþ 02,042.016d@028_0139 tato 'straü sahasà kçùõaþ pramumoca jagatpatiþ 02,042.016d@028_0140 astreõaiva mahàbàhur nà÷ayàm àsa cediràñ 02,042.016d@028_0141 tataþ ÷atasahasreõa ÷aràõàü nataparvaõàm 02,042.016d@028_0142 sarvataþ samavàkãrya ÷auriü dàmodaraü tadà 02,042.016d@028_0143 nanàda balavàn kruddhaþ ÷i÷upàlaþ pratàpavàn 02,042.016d@028_0144 idaü covàca saükruddhaþ ke÷avaü paravãrahà 02,042.016d@028_0145 adyàïgaü màmakà bàõà bhetsyanti tava saüyuge 02,042.016d@028_0146 hatvà tvàü sasutàmàtyàn pàõóavàü÷ ca tarasvinaþ 02,042.016d@028_0147 ànçõyam adya yàsyàmi jaràsaüdhasya dhãmataþ 02,042.016d@028_0148 kaüsasya ke÷ina÷ caiva narakasya tathaiva ca 02,042.016d@028_0149 ity uktvà krodhatàmràkùaþ ÷i÷upàlo janàrdanam 02,042.016d@028_0150 adç÷yaþ ÷aravarùeõa sarvataþ samavàkirat 02,042.016d@028_0151 tato 'streõaiva bhagavàn akçntata ÷aràn bahån 02,042.016d@028_0152 nikçtya ca ÷aràn sarvàn antardhàtuü pracakrame 02,042.016d@028_0153 antardhànagatau vãrau ÷u÷ubhàte mahàbalau 02,042.016d@028_0154 sàdhu sàdhv iti bhåtàni påjayàm àsur ambare 02,042.016d@028_0155 na dçùñapårvam asmàbhir yuddham ãdç÷akaü purà 02,042.016d@028_0156 tataþ kçùõaü jaghànà÷u ÷i÷upàlas tribhiþ ÷araiþ 02,042.016d@028_0157 kçùõo 'pi bàõair vivyàdha sunãthaü pa¤cabhir yudhi 02,042.016d@028_0158 tataþ sunãthaþ saptatyà nàràcair ardayad balã 02,042.016d@028_0159 tato 'tividdhaþ kçùõena sunãthaþ krodhamårchitaþ 02,042.016d@028_0160 vivyàdha ni÷itair bàõair vàsudevaü stanàntare 02,042.016d@028_0161 punaþ kçùõaü tribhir viddhvà nanàdàvasare nçpaþ 02,042.016d@028_0162 tato 'tidàruõaü yuddhaü sahasà cakratuþ ÷araiþ 02,042.016d@028_0163 tau nakhair iva ÷àrdålau dantair iva gajottamau 02,042.016d@028_0164 daüùñràbhir iva pa¤càsyau tuõóakair iva kukkuñau 02,042.016d@028_0165 dàrayetàü ÷arais tãkùõair anyonyaü yudhi tàv ubhau 02,042.016d@028_0166 tato mumucatuþ kruddhau ÷aravarùam anuttamam 02,042.016d@028_0167 ÷arair eva ÷arठchittvà tàv ubhau puruùarùabhau 02,042.016d@028_0168 cakràte 'stramayaü yuddhaü ghoraü tad atimànuùam 02,042.016d@028_0169 àgneyam astraü mumuce ÷i÷upàlaþ pratàpavàn 02,042.016d@028_0170 vàruõenàstrayogena nà÷ayàm àsa ke÷avaþ 02,042.016d@028_0171 kauberam astraü sahasà cediràñ pramumoca ha 02,042.016d@028_0172 kaubereõaiva sahasànà÷ayaj jagataþ prabhuþ 02,042.016d@028_0173 yàmyam astraü tataþ kruddho mumuce kàlamohitaþ 02,042.016d@028_0174 yàmyenaivàstrayogena yàmyam astraü vyanà÷ayat 02,042.016d@028_0175 gàndharveõa ca gàndharvaü mànavaü mànavena ca 02,042.016d@028_0176 vàyavyena ca vàyavyaü raudraü raudreõa càbhibhåþ 02,042.016d@028_0177 aindram aindreõa bhagavàn vaiùõavena ca vaiùõavam 02,042.016d@028_0178 evam astràõi kurvàõau yuyudhàte mahàbalau 02,042.016d@028_0179 tato màyàü vikurvàõo damaghoùasuto balã 02,042.016d@028_0180 gadàmusalavarùaü tac chaktitomarasàyakàn 02,042.016d@028_0181 para÷vathamusuõñhãnàü pàtayàm àsa cediràñ 02,042.016d@028_0182 amoghàstreõa bhagavàn vyanà÷ayata ke÷avaþ 02,042.016d@028_0183 ÷ilàvarùaü mahàghoraü pàtayàm àsa ke÷ave 02,042.016d@028_0184 vajràstreõàbhisaükruddha÷ cårõam evàkarot prabhuþ 02,042.016d@028_0185 jalavarùaü tato ghoraü vyasçjac cedipuügavaþ 02,042.016d@028_0186 vàyavyàstreõa bhagavàn vyàkùipac chata÷o hariþ 02,042.016d@028_0187 nihatya sarvamàyàü vai sunãthasya janàrdanaþ 02,042.016d@028_0188 sa muhårtaü cakàrà÷u dvaüdvayuddhaü mahàrathaþ 02,042.016d@028_0189 sa bàõayuddhaü kurvàõo bhartsayàm àsa cediràñ 02,042.016d@028_0190 damaghoùasuto dhçùñam uvàca yadunandanam 02,042.016d@028_0191 adya kçùõam akçùõaü tu kurvantu mama sàyakàþ 02,042.016d@028_0192 ity evam uktvà duùñàtmà ÷aravarùaü janàrdane 02,042.016d@028_0193 mumoca puruùavyàghro ghoram àsthàya tadvapuþ 02,042.016d@028_0194 ÷arasaükçttagàtras tu kùaõena yadunandanaþ 02,042.016d@028_0195 rudhiraü parisusràva so 'tãva puruùottamaþ 02,042.016d@028_0196 na yantà na ratho vàpi na cà÷vàþ parvatopamàþ 02,042.016d@028_0197 dç÷yante ÷arasaüchannà àvignam abhavaj jagat 02,042.016d@028_0198 ke÷avaü tadavasthaü tu dçùñvà bhåtàni cukru÷uþ 02,042.016d@028_0199 dàrukas tu tadà pràha ke÷avaü paravãrahà 02,042.016d@028_0200 nedç÷o dçùñapårvo hi saügràmo yàdç÷o mayà 02,042.016d@028_0201 sthàtavyam iti tiùñhàmi tvatprabhàveõa màdhava 02,042.016d@028_0202 anyathà na ca me pràõà dhàrayeyur janàrdana 02,042.016d@028_0203 vai÷aüpàyanaþ 02,042.016d@028_0203 iti saücintya govinda kùipram eva vadhaü kuru 02,042.016d@028_0204 evam uktas tu såtena ke÷avo vàkyam abravãt 02,042.016d@028_0205 eùa hy atibalo daityo hiraõyaka÷ipuþ purà 02,042.016d@028_0206 ripuþ suràõàü daityendro varadànena garvitaþ 02,042.016d@028_0207 athàsãd ràvaõo nàma ràkùasendro 'tivãryavàn 02,042.016d@028_0208 tenaiva balavãryeõa balaü nàgaõayan mama 02,042.016d@028_0209 ahaü mçtyu÷ ca bhavità kàle kàle duràtmanaþ 02,042.016d@028_0210 na bhetavyaü tvayà såta naiùa ka÷ cin mayi sthite 02,042.016d@028_0211 ity evam uktvà bhagavàn nanarda garuóadhvajaþ 02,042.016d@028_0212 pà¤cajanyaü mahà÷aïkhaü pårayàm àsa ke÷avaþ 02,042.016d@028_0213 saümohayitvà bhagavàü÷ cakraü divyaü samàdade 02,042.016d@028_0214 ciccheda ca sunãthasya ÷ira÷ cakreõa saüyuge 02,042.017a tatas tad vacanaü ÷rutvà ÷i÷upàlaþ pratàpavàn 02,042.017c jahàsa svanavad dhàsaü prahasyedam uvàca ha 02,042.018a matpårvàü rukmiõãü kçùõa saüsatsu parikãrtayan 02,042.018c vi÷eùataþ pàrthiveùu vrãóàü na kuruùe katham 02,042.019a manyamàno hi kaþ satsu puruùaþ parikãrtayet 02,042.019c anyapårvàü striyaü jàtu tvad anyo madhusådana 02,042.020a kùama và yadi te ÷raddhà mà và kçùõa mama kùama 02,042.020c kruddhàd vàpi prasannàd và kiü me tvatto bhaviùyati 02,042.021a tathà bruvata evàsya bhagavàn madhusådanaþ 02,042.021b*0397_01 àgacchantaü tu taü dçùñvà ÷i÷upàlaü sa durmatim 02,042.021b*0397_02 pàr÷vasthaü cakram àdàya preùayan sa duràtmani 02,042.021b*0398_01 aparàdha÷ataü tasya kùamitvàlokya sarva÷aþ 02,042.021b*0398_02 udapàtram upàlabhya cakràrthaü ca tadànagha 02,042.021b*0399_01 taptacàmãkaràbhàsaü kùiptaü tasyaiva durmateþ 02,042.021b*0400_01 cakraü ca tat kçùõakaraprabhàsaü 02,042.021b*0400_02 jahàra tasyàïgam anuttamaü tathà 02,042.021b*0400_03 babhau pçthivyàü patitaü sakuõóalaü 02,042.021b*0400_04 hà heti ÷abdaþ samabhåt sabhàyàm 02,042.021b*0401_01 manasàcintayac cakraü daityavarganiùådanam 02,042.021b*0401_02 etasminn eva kàle tu cakre hastagate sati 02,042.021b*0401_03 uvàca bhagavàn uccair vàkyaü vàkyavi÷àradaþ 02,042.021b*0401_04 ÷çõvantu me mahãpàlà yenaitat kùamitaü mayà 02,042.021b*0401_05 aparàdha÷ataü kùàmyaü màturasyaiva yàcataþ 02,042.021b*0401_06 dattaü mayà yàcitaü ca tad vai pårõaü hi pàrthivàþ 02,042.021b*0401_07 adhunà màrayiùyàmi pa÷yatàü vo mahãkùitàm 02,042.021b*0401_08 evam uktvà yadu÷reùñha÷ cediràjasya tatkùaõàt 02,042.021c vyapàharac chiraþ kruddha÷ cakreõàmitrakarùaõaþ 02,042.021e sa papàta mahàbàhur vajràhata ivàcalaþ 02,042.022a tata÷ cedipater dehàt tejo 'gryaü dadç÷ur nçpàþ 02,042.022c utpatantaü mahàràja gaganàd iva bhàskaram 02,042.023a tataþ kamalapatràkùaü kçùõaü lokanamaskçtam 02,042.023b*0402_01 stutyaü trailokyavandyaü tam astotàram ajaü vibhum 02,042.023c vavande tat tadà tejo vive÷a ca naràdhipa 02,042.024a tad adbhutam amanyanta dçùñvà sarve mahãkùitaþ 02,042.024c yad vive÷a mahàbàhuü tat tejaþ puruùottamam 02,042.025a anabhre pravavarùa dyauþ papàta jvalità÷aniþ 02,042.025c kçùõena nihate caidye cacàla ca vasuüdharà 02,042.026a tataþ ke cin mahãpàlà nàbruvaüs tatra kiü cana 02,042.026c atãtavàkpathe kàle prekùamàõà janàrdanam 02,042.027a hastair hastàgram apare pratyapãùann amarùitàþ 02,042.027c apare da÷anair oùñhàn ada÷an krodhamårchitàþ 02,042.028a rahas tu ke cid vàrùõeyaü pra÷a÷aüsur naràdhipàþ 02,042.028c ke cid eva tu saürabdhà madhyasthàs tv apare 'bhavan 02,042.028d*0403_01 ye devagandharvagaõà ràjàno bhuvi vi÷rutàþ 02,042.028d*0403_02 te praõàmaü hçùãke÷e prakurvanti mahàtmani 02,042.028d*0403_03 ye tv àsuragaõàt pakùàt saübhåtàþ kùatriyà iha 02,042.028d*0403_04 te nindanti hçùãke÷aü duràtmàno gatàyuùaþ 02,042.028d*0403_05 pràjàpatyagaõà ye tu madhyasthà÷ ca mahàtmani 02,042.028d*0403_06 brahmarùaya÷ ca siddhà÷ ca gandharvoragacàraõàþ 02,042.028d*0403_07 te vai stuvanti govindaü divyair maïgaëasaüyutaiþ 02,042.028d*0403_08 parasparaü ca nçtyanti gãtena vividhena ca 02,042.028d*0403_09 upatiùñhanti govindaü prãtiyuktà mahàtmani 02,042.029a prahçùñàþ ke÷avaü jagmuþ saüstuvanto maharùayaþ 02,042.029c bràhmaõà÷ ca mahàtmànaþ pàrthivà÷ ca mahàbalàþ 02,042.029d*0404_01 ÷a÷aüsur nirvçtàþ sarve dçùñvà kçùõasya vikramam 02,042.030a pàõóavas tv abravãd bhràtén satkàreõa mahãpatim 02,042.030c damaghoùàtmajaü vãraü saüsàdhayata mà ciram 02,042.030d*0405_01 kururàjavacaþ ÷rutvà bhràtaras te tvarànvitàþ 02,042.030e tathà ca kçtavantas te bhràtur vai ÷àsanaü tadà 02,042.031a cedãnàm àdhipatye ca putram asya mahãpatim 02,042.031c abhyaùi¤cat tadà pàrthaþ saha tair vasudhàdhipaiþ 02,042.031d@029_0000 vai÷aüpàyanaþ 02,042.031d@029_0001 tataþ pravavçte yaj¤o dharmaràjasya dhãmataþ 02,042.031d@029_0002 ÷àntavighnàrhaõakùobho maharùigaõasaükulaþ 02,042.031d@029_0003 tasmin yaj¤e pravçtte tu vàgvido hetuvàdinaþ 02,042.031d@029_0004 hetuvàdàn bahån pràhuþ parasparajigãùavaþ 02,042.031d@029_0005 dadç÷us taü nçpatayo yaj¤asya vidhim uttamam 02,042.031d@029_0006 upendrasyeva vihitaü sahadevena bhàrata 02,042.031d@029_0007 dadç÷us toraõàny atra hematàlamayàni ca 02,042.031d@029_0008 dãptabhàskaratulyàni pradãptànãva tejasà 02,042.031d@029_0009 sa yaj¤as toraõais tai÷ ca grahair dyaur iva saübabhau 02,042.031d@029_0010 ÷ayyàsanavihàràü÷ ca subahån vittasaübhçtàn 02,042.031d@029_0011 ghañàn pàtrãþ kañàhàni kala÷àni samantataþ 02,042.031d@029_0012 na te kiü cid asauvarõam apa÷yaüs tatra pàrthivàþ 02,042.031d@029_0013 tadyaj¤e nyavasan ràjan bràhmaõà bhç÷asatkçtàþ 02,042.031d@029_0014 kathayantaþ kathà bahvãþ pa÷yanto nañanartakàn 02,042.031d@029_0015 bhu¤jatàü caiva vipràõàü svàdu bhojyaü pçthagvidham 02,042.031d@029_0016 ani÷aü ÷råyate tatra muditànàü mahàsvanaþ 02,042.031d@029_0017 dãyatàü dãyatàm eùàü bhujyatàü bhujyatàm iti 02,042.031d@029_0018 evaüprakàràþ saüjalpàþ ÷råyante smàtra nitya÷aþ 02,042.031d@029_0019 odanànàü vikàràõi svàdåni vividhàni ca 02,042.031d@029_0020 subahåni ca bhakùyàõi peyàni madhuràõi ca 02,042.031d@029_0021 dadur dvijànàü satataü ràjapreùyà mahàdhvare 02,042.031d@029_0022 pårõe ÷atasahasre tu vipràõàü bhu¤jatàü tadà 02,042.031d@029_0023 sthàpità tatra saüj¤àbhåc chaïkho 'dhmàyata nitya÷aþ 02,042.031d@029_0024 muhur muhuþ praõàdas tu tasya ÷aïkhasya bhàrata 02,042.031d@029_0025 uttamaü ÷aïkha÷abdaü taü ÷rutvà vismayam àgatàþ 02,042.031d@029_0026 evaü pravçtte yaj¤e tu tuùñapuùñajanàyute 02,042.031d@029_0027 annasya bahavo ràjann utsedhàþ parvatopamàþ 02,042.031d@029_0028 dadhikulyà÷ ca dadç÷uþ sarpiùàü ca hradठjanàþ 02,042.031d@029_0029 jambådvãpo hi sakalo nànàjanapadàyutaþ 02,042.031d@029_0030 ràjann adç÷yataikastho ràj¤as tasmin mahàkratau 02,042.031d@029_0031 tatra ràjasahasràõi puruùàõàü tatas tataþ 02,042.031d@029_0032 gçhãtvà dhanam àjagmus tasya ràj¤o mahàkratau 02,042.031d@029_0033 ràjànaþ sragviõas tatra sumçùñamaõikuõóalàþ 02,042.031d@029_0034 tàn paryaviviùur viprठ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ 02,042.031d@029_0035 vividhàny annapànàni lehyàni vividhàni ca 02,042.031d@029_0036 teùàü nçpopabhogyàni bràhmaõebhyo daduþ sma te 02,042.031d@029_0037 nànàvidhàni bhakùyàõi svàdupuùpaphalàni ca 02,042.031d@029_0038 gulàni svàdukùaudràõi dadus te bràhmaõeùv iha 02,042.031d@029_0039 etàni satataü bhuktvà tasmin yaj¤e dvijàdayaþ 02,042.031d@029_0040 paràü prãtiü yayuþ sarve modamànàs tadà bhç÷am 02,042.031d@029_0041 evaü samuditaü sarvaü bahugodhanadhànyavat 02,042.031d@029_0042 yaj¤avàñaü nçpà dçùñvà vismayaü paramaü yayuþ 02,042.031d@029_0043 çtvija÷ ca yathà÷àstraü ràjasåyaü mahàkratum 02,042.031d@029_0044 pàõóavasya yathàkàlaü juhuvuþ sarvayàjakàþ 02,042.031d@029_0045 niràkràmaü÷ ca ÷àstraj¤à vidhivat sarva÷ikùitàþ 02,042.031d@029_0046 vyàsadhaumyàdayaþ sarve vidhivat ùoóa÷artvijaþ 02,042.031d@029_0047 svasvakarmàõi cakrus te pàõóavasya mahàkratau 02,042.031d@029_0048 nàùaóaïgavid atràsãt sadasyo nàbahu÷rutaþ 02,042.031d@029_0049 nàvrato nànupàdhyàyo na pàpo nàkùamo dvijaþ 02,042.031d@029_0050 na tatra kçpaõaþ ka÷ cid daridro na babhåva ha 02,042.031d@029_0051 kùudhito duþkhito vàpi pràkçto vàpi mànuùaþ 02,042.031d@029_0052 bhojanaü bhojanàrthibhyo dàpayàm àsa sarvadà 02,042.031d@029_0053 sahadevo mahàtejàþ satataü ràja÷àsanàt 02,042.031d@029_0054 saüstare ku÷alà÷ càpi sarvakarmàõi yàjakàþ 02,042.031d@029_0055 divase divase cakrur yathà÷àstràrthacakùuùaþ 02,042.031d@029_0056 bràhmaõà veda÷àstraj¤àþ kathà÷ cakru÷ ca sarvadà 02,042.031d@029_0057 remire ca kathànte tu sarve tasmin mahàkratau 02,042.031d@029_0058 sà vedir vedasaüpannair devadvijamaharùibhiþ 02,042.031d@029_0059 àbabhàse tadà kãrõà nakùatrair dyaur ivàmalà 02,042.031d@029_0060 tato vai hemayåpàü÷ ca sarvaratnasamàcitàn 02,042.031d@029_0061 ÷obhàrthaü kàrayàm àsa sahadevo mahàdyutiþ 02,042.031d@029_0062 dadç÷us toraõàn yatra hematàlamayàni ca 02,042.031d@029_0063 sa yaj¤as toraõais tai÷ ca grahair dyaur iva saübabhau 02,042.031d@029_0064 tàlànàü toraõair haimair dantair iva di÷àgajaiþ 02,042.031d@029_0065 dikùu sarvàsu vinyastais tejobhir bhàskarair yathà 02,042.031d@029_0066 sakirãñair nçpai÷ caiva ÷u÷ubhe tat sadas tadà 02,042.031d@029_0067 daivair anyai÷ ca yakùai÷ ca uragair divyamànuùaiþ 02,042.031d@029_0068 vidyàdharagaõaiþ kãrõaþ pàõóavasya mahàtmanaþ 02,042.031d@029_0069 sa ràjasåyaþ ÷u÷ubhe dharmaràjasya dhãmataþ 02,042.031d@029_0070 gandharvagaõasaükãrõaþ ÷obhito 'psarasàü gaõaiþ 02,042.031d@029_0071 sa kiüpuruùagãtai÷ ca kiünarair upa÷obhitaþ 02,042.031d@029_0072 nàrada÷ ca jagau tatra tumburu÷ ca mahàdyutiþ 02,042.031d@029_0073 vi÷vàvasu÷ citrasenas tathànye gãtakovidàþ 02,042.031d@029_0074 ramayanti sma tàn sarvàn yaj¤akarmàntareùv atha 02,042.031d@029_0075 tatra càpsarasaþ sarvàþ sundaryaþ priyadar÷anàþ 02,042.031d@029_0076 nançtu÷ ca jagu÷ càtra nityaü karmàntareùv atha 02,042.031d@029_0077 itihàsapuràõàni àkhyànàni ca sarva÷aþ 02,042.031d@029_0078 åcur vai ÷abda÷àstraj¤à nityaü karmàntareùv atha 02,042.031d@029_0079 bherya÷ ca murajà÷ caiva óuõóukà gomukhà÷ ca ye 02,042.031d@029_0080 ÷çïgavaü÷àmbujà÷ caiva ÷råyante sma sahasra÷aþ 02,042.031d@029_0081 loke 'smin sarvaviprà÷ ca vai÷yàþ ÷ådrà÷ ca sarva÷aþ 02,042.031d@029_0082 sarve mlecchàþ sarvavarõàþ sàdimadhyàntajàs tathà 02,042.031d@029_0083 nànàde÷asamutthai÷ ca nànàjàtibhir àgataiþ 02,042.031d@029_0084 paryàpta iva loko 'yaü yudhiùñhiranive÷ane 02,042.031d@029_0085 bhãùmadroõàdayaþ sarve kuravaþ sasuyodhanàþ 02,042.031d@029_0086 vçùõaya÷ ca samagrà÷ ca pà¤càlà÷ càpi sarva÷aþ 02,042.031d@029_0087 yathàrhaü sarvakarmàõi cakrur dàsà iva kratau 02,042.031d@029_0088 evaü pravçtto yaj¤aþ sa dharmaràjasya dhãmataþ 02,042.031d@029_0089 ÷u÷ubhe ca mahàbàho somasyeva kratur yathà 02,042.031d@029_0090 vastràõi kambalàü÷ caiva pràvàràü÷ caiva sarvadà 02,042.031d@029_0091 niùkahemajabhàõóàni bhåùaõàni ca sarva÷aþ 02,042.031d@029_0092 pradadau tatra satataü dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,042.031d@029_0093 yàni tatra mahãpebhyo labdhavàn dhanam uttamam 02,042.031d@029_0094 tàni ratnàni sarvàõi vipràõàü pradadau tadà 02,042.032a tataþ sa kururàjasya kratuþ sarvasamçddhimàn 02,042.032c yånàü prãtikaro ràjan saübabhau vipulaujasaþ 02,042.033a ÷àntavighnaþ sukhàrambhaþ prabhåtadhanadhànyavàn 02,042.033c annavàn bahubhakùya÷ ca ke÷avena surakùitaþ 02,042.034a samàpayàm àsa ca taü ràjasåyaü mahàkratum 02,042.034c taü tu yaj¤aü mahàbàhur à samàpter janàrdanaþ 02,042.034e rarakùa bhagavठ÷auriþ ÷àrïgacakragadàdharaþ 02,042.034f*0406_01 kotãsahasraü pradadau bràhmaõànàü mahàtmanàm 02,042.034f*0406_02 na kariùyati tal loke ka÷ cid anyo mahãpatiþ 02,042.034f*0406_03 yàjakàþ sarvakàmai÷ ca satataü tatçpur dhanaiþ 02,042.034f*0406_04 tata÷ càvabhçthaþ snàtaþ sa ràjà pàõóunandanaþ 02,042.034f*0406_05 vyàsaü dhaumyaü ca prayato nàradaü ca mahàmatim 02,042.034f*0406_06 sumantuü jaiminiü pailaü vai÷aüpàyanam eva ca 02,042.034f*0406_07 yàj¤avalkyaü kañhaü caiva kalàpaü ca mahaujasam 02,042.034f*0406_08 sarvàü÷ ca viprapravaràn påjayàm àsa satkçtàn 02,042.034f*0406_09 yuùmatprabhàvàt pràpto 'yaü ràjasåyo mahàkratuþ 02,042.034f*0406_10 janàrdanaprabhàvàc ca saüpårõo me manorathaþ 02,042.034f*0406_11 atha yaj¤aü samàpyànte påjayàm àsa màdhavam 02,042.034f*0406_12 baladevaü ca deve÷aü bhãùmàdyàü÷ ca kuråttamàn 02,042.035a tatas tv avabhçthasnàtaü dharmaràjaü yudhiùñhiram 02,042.035c samastaü pàrthivaü kùatram abhigamyedam abravãt 02,042.036a diùñyà vardhasi dharmaj¤a sàmràjyaü pràptavàn vibho 02,042.036c àjamãóhàjamãóhànàü ya÷aþ saüvardhitaü tvayà 02,042.036e karmaõaitena ràjendra dharma÷ ca sumahàn kçtaþ 02,042.037a àpçcchàmo naravyàghra sarvakàmaiþ supåjitàþ 02,042.037c svaràùñràõi gamiùyàmas tad anuj¤àtum arhasi 02,042.038a ÷rutvà tu vacanaü ràj¤àü dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,042.038c yathàrhaü påjya nçpatãn bhràtén sarvàn uvàca ha 02,042.039a ràjànaþ sarva evaite prãtyàsmàn samupàgatàþ 02,042.039c prasthitàþ svàni ràùñràõi màm àpçcchya paraütapàþ 02,042.039e te 'nuvrajata bhadraü vo viùayàntaü nçpottamàn 02,042.040a bhràtur vacanam àj¤àya pàõóavà dharmacàriõaþ 02,042.040c yathàrhaü nçpamukhyàüs tàn ekaikaü samanuvrajan 02,042.041a viràñam anvayàt tårõaü dhçùñadyumnaþ pratàpavàn 02,042.041c dhanaüjayo yaj¤asenaü mahàtmànaü mahàrathaþ 02,042.042a bhãùmaü ca dhçtaràùñraü ca bhãmaseno mahàbalaþ 02,042.042a*0407_01 **** **** viduraü ca mahàmatim 02,042.042a*0407_02 saüjayaü ca mahàtmànaü 02,042.042b*0408_01 droõaü droõàyaniü caiva sàmàtyaü sasuhçdgaõam 02,042.042c droõaü ca sasutaü vãraü sahadevo mahàrathaþ 02,042.043a nakulaþ subalaü ràjan sahaputraü samanvayàt 02,042.043b*0409_01 ÷alyaü tu sasutaü vãraü satyakaþ paravãrahà 02,042.043b*0409_02 bhagadattaü ca ràjànaü kausalyaü ca bçhadbalam 02,042.043b*0410_01 bhãùmakaü saha putreõa màtulaü ca mahàmatim 02,042.043b*0410_02 dàkùiõàtyàü÷ ca sarvàü÷ ca haióimbaþ samanuvrajat 02,042.043c draupadeyàþ sasaubhadràþ pàrvatãyàn mahãpatãn 02,042.044a anvagacchaüs tathaivànyàn kùatriyàn kùatriyarùabhàþ 02,042.044c evaü saüpåjitàs te vai jagmur viprà÷ ca sarva÷aþ 02,042.045a gateùu pàrthivendreùu sarveùu bharatarùabha 02,042.045c yudhiùñhiram uvàcedaü vàsudevaþ pratàpavàn 02,042.045d*0411_01 kçtàrthaü pàõóavaü dçùñvà siühàsanagataü nçpam 02,042.045d*0411_02 rocamànaü mahendràbhaü vàsudevo 'bravãd balã 02,042.046a àpçcche tvàü gamiùyàmi dvàrakàü kurunandana 02,042.046c ràjasåyaü kratu÷reùñhaü diùñyà tvaü pràptavàn asi 02,042.047a tam uvàcaivam uktas tu dharmaràõ madhusådanam 02,042.047c tava prasàdàd govinda pràptavàn asmi vai kratum 02,042.048a samastaü pàrthivaü kùatraü tvatprasàdàd va÷ànugam 02,042.048c upàdàya baliü mukhyaü màm eva samupasthitam 02,042.048d*0412_01 kathaü tvadgamanàrthaü me vàõã vitarate 'nagha 02,042.049a na vayaü tvàm çte vãra raüsyàmeha kathaü cana 02,042.049c ava÷yaü càpi gantavyà tvayà dvàravatã purã 02,042.050a evam uktaþ sa dharmàtmà yudhiùñhirasahàyavàn 02,042.050c abhigamyàbravãt prãtaþ pçthàü pçthuya÷à hariþ 02,042.051a sàmràjyaü samanupràptàþ putràs te 'dya pitçùvasaþ 02,042.051c siddhàrthà vasumanta÷ ca sà tvaü prãtim avàpnuhi 02,042.052a anuj¤àtas tvayà càhaü dvàrakàü gantum utsahe 02,042.052b*0413_01 evam uktvà tataþ ÷aurir bhaginãü vai pitus tadà 02,042.052c subhadràü draupadãü caiva sabhàjayata ke÷avaþ 02,042.053a niùkramyàntaþpuràc caiva yudhiùñhirasahàyavàn 02,042.053c snàta÷ ca kçtajapya÷ ca bràhmaõàn svasti vàcya ca 02,042.054a tato meghavaraprakhyaü syandanaü vai sukalpitam 02,042.054c yojayitvà mahàràja dàrukaþ pratyupasthitaþ 02,042.055a upasthitaü rathaü dçùñvà tàrkùyapravaraketanam 02,042.055b*0414_01 yudhiùñhirakirãñibhyàü dattahasto yayau rathe 02,042.055c pradakùiõam upàvçtya samàruhya mahàmanàþ 02,042.055e prayayau puõóarãkàkùas tato dvàravatãü purãm 02,042.055f*0415_01 sàtyakiþ kçtavarmà ca ratham àruhya satvarau 02,042.055f*0415_02 vãjayàm àsatus tatra càmaràbhyàü hariü tadà 02,042.055f*0415_03 baladeva÷ ca deve÷o yàdavà÷ ca sahasra÷aþ 02,042.055f*0415_04 prayayå ràjavat sarve dharmaputreõa påjitàþ 02,042.055f*0415_05 tataþ sa saümataü ràjà hitvà sauvarõam àsanam 02,042.056a taü padbhyàm anuvavràja dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,042.056c bhràtçbhiþ sahitaþ ÷rãmàn vàsudevaü mahàbalam 02,042.056d*0416_01 kàryamànuùaråpaü vai viùõuü sarvaguruü prabhum 02,042.056d*0417_01 vàyor dåtanaraprakhyagatiü kurvàõam agrataþ 02,042.057a tato muhårtaü saügçhya syandanapravaraü hariþ 02,042.057c abravãt puõóarãkàkùaþ kuntãputraü yudhiùñhiram 02,042.058a apramattaþ sthito nityaü prajàþ pàhi vi÷àü pate 02,042.058c parjanyam iva bhåtàni mahàdrumam ivàõóajàþ 02,042.058e bàndhavàs tvopajãvantu sahasràkùam ivàmaràþ 02,042.059a kçtvà paraspareõaivaü saüvidaü kçùõapàõóavau 02,042.059c anyonyaü samanuj¤àpya jagmatuþ svagçhàn prati 02,042.060a gate dvàravatãü kçùõe sàtvatapravare nçpa 02,042.060b*0418_01 yudhiùñhiro mahàràjaþ pravive÷a puraü tataþ 02,042.060c eko duryodhano ràjà ÷akuni÷ càpi saubalaþ 02,042.060d*0419_01 såtaputra÷ ca ràdheyaþ saha duþ÷àsanàdibhiþ 02,042.060d*0419_02 sarvakàmaguõopetair arcyamànàs tu bhàrata 02,042.060e tasyàü sabhàyàü divyàyàm åùatus tau nararùabhau 02,042.060f@030_0000 vai÷aüpàyana uvàca 02,042.060f@030_0001 samàpte ràjasåye tu kratu÷reùñhe sudurlabhe 02,042.060f@030_0002 ÷iùyaiþ parivçto vyàsaþ purastàt samapadyata 02,042.060f@030_0003 so 'bhyayàd àsanàt tårõaü bhràtçbhiþ parivàritaþ 02,042.060f@030_0004 pàdyenàsanadànena pitàmaham apåjayat 02,042.060f@030_0005 athopavi÷ya bhagavàn kà¤cane paramàsane 02,042.060f@030_0006 àsyatàm iti covàca dharmaràjaü yudhiùñhiram 02,042.060f@030_0007 athopaviùñaü ràjànaü bhràtçbhiþ parivàritam 02,042.060f@030_0008 uvàca bhagavàn vyàsas tattadvàkyavi÷àradaþ 02,042.060f@030_0009 diùñyà vardhasi kaunteya sàmràjyaü pràpya durlabham 02,042.060f@030_0010 vardhitàþ kuravaþ sarve tvayà kurukulodvaha 02,042.060f@030_0011 àpçcche tvàü gamiùyàmi påjito 'smi vi÷àü pate 02,042.060f@030_0012 evam uktaþ sa kçùõena dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,042.060f@030_0013 abhivàdyopasaügçhya pitàmaham athàbravãt 02,042.060f@030_0013 yudhiùñhira uvàca 02,042.060f@030_0014 saü÷ayo dvipadàü ÷reùñha mamotpannaþ sudurlabhaþ 02,042.060f@030_0015 tasya nànyo 'sti vaktà vai tvàm çte dvijapuügava 02,042.060f@030_0016 utpàtàüs trividhàn pràha nàrado bhagavàn çùiþ 02,042.060f@030_0017 divyàü÷ caivàntarikùàü÷ ca pàrthivàü÷ ca pitàmaha 02,042.060f@030_0018 vai÷aüpàyana uvàca 02,042.060f@030_0018 api caidyasya patanàc channam autpàtikaü mahat 02,042.060f@030_0019 ràj¤as tu vacanaü ÷rutvà parà÷arasutaþ prabhuþ 02,042.060f@030_0020 kçùõadvaipàyano vyàsa idaü vacanam abravãt 02,042.060f@030_0021 trayoda÷a samà ràjann utpàtànàü phalaü mahat 02,042.060f@030_0022 sarvakùatravinà÷àya bhaviùyati vi÷àü pate 02,042.060f@030_0023 tvàm ekaü kàraõaü kçtvà kàlena bharatarùabha 02,042.060f@030_0024 sametaü pàrthivaü kùatraü kùayaü yàsyati bhàrata 02,042.060f@030_0025 duryodhanàparàdhena bhãmàrjunabalena ca 02,042.060f@030_0026 svapne drakùyasi ràjendra kùapànte tvaü vçùadhvajam 02,042.060f@030_0027 nãlakaõñhaü bhavaü sthàõuü kàpàliü tripuràntakam 02,042.060f@030_0028 ugraü rudraü pa÷upatiü mahàdevam umàpatim 02,042.060f@030_0029 haraü ÷arvaü vçùaü ÷åliü pinàkiü kçttivàsasam 02,042.060f@030_0030 kailàsakåñapratime vçùabhe 'vasthitaü ÷ivam 02,042.060f@030_0031 nirãkùamàõaü satataü pitçràjà÷ritàü di÷am 02,042.060f@030_0032 evam ãdç÷akaü svapnaü drakùyasi tvaü vi÷àü pate 02,042.060f@030_0033 mà tatkçte hy anudhyàhi kàlo hi duratikramaþ 02,042.060f@030_0034 svasti te 'stu gamiùyàmi kailàsaü parvataü prati 02,042.060f@030_0035 vai÷aüpàyana uvàca 02,042.060f@030_0035 apramattaþ sthito dàntaþ pçthivãü paripàlaya 02,042.060f@030_0036 evam uktvà sa bhagavàn kailàsaü parvataü yayau 02,042.060f@030_0037 kçùõadvaipàyano vyàsaþ saha ÷iùyaiþ ÷rutànugaiþ 02,042.060f@030_0038 gate pitàmahe ràjà cintà÷okasamanvitaþ 02,042.060f@030_0039 niþ÷vasann uùõam asakçt tam evàrthaü vicintayan 02,042.060f@030_0040 kathaü tu daivaü ÷akyeta pauruùeõa prabàdhitum 02,042.060f@030_0041 ava÷yam eva bhavità yad uktaü paramarùiõà 02,042.060f@030_0042 tato 'bravãn mahàtejàþ sarvàn bhràtén yudhiùñhiraþ 02,042.060f@030_0043 ÷rutaü vai puruùavyàghrà yan màü dvaipàyano 'bravãt 02,042.060f@030_0044 tadà tadvacanaü ÷rutvà maraõe ni÷cità matiþ 02,042.060f@030_0045 sarvakùatrasya nidhane yady ahaü hetur ãpsitaþ 02,042.060f@030_0046 kàlena nirmitas tàta ko mamàrtho 'sti jãvataþ 02,042.060f@030_0047 evaü bruvantaü ràjànaü phàlgunaþ pratyabhàùata 02,042.060f@030_0048 mà ràjan ka÷malaü ghoraü pràvi÷o buddhinà÷anam 02,042.060f@030_0049 saüpradhàrya mahàràja yat kùamaü tat samàcara 02,042.060f@030_0050 tato 'bravãt satyadhçtir bhràtén sarvàn yudhiùñhiraþ 02,042.060f@030_0051 dvaipàyanasya vacanaü tatraiva samacintayan 02,042.060f@030_0052 adya prabhçti bhadraü vaþ pratij¤àü me nibodhata 02,042.060f@030_0053 trayoda÷a samàs tàta ko mamàrtho 'sti jãvataþ 02,042.060f@030_0054 na pravakùyàmi paruùaü bhràtén anyàü÷ ca pàrthivàn 02,042.060f@030_0055 sthito nide÷e j¤àtãnàü yokùye tat samudàharan 02,042.060f@030_0056 evaü me vartamànasya svasuteùv itareùu ca 02,042.060f@030_0057 bhedo na bhavità loke bhedamålo hi vigrahaþ 02,042.060f@030_0058 vigrahaü dårato rakùan priyàõy eva samàcaran 02,042.060f@030_0059 vàcyatàü na gamiùyàmi lokeùu manujarùabhàþ 02,042.060f@030_0060 bhràtur jyeùñhasya vacanaü pàõóavàþ saüni÷amya tat 02,042.060f@030_0061 tam eva samavartanta dharmaràjahite ratàþ 02,042.060f@030_0062 saüsatsu samayaü kçtvà dharmaràó bhràtçbhiþ saha 02,042.060f@030_0063 pitéüs tarpya yathànyàyaü devatà÷ ca vi÷àü pate 02,042.060f@030_0064 kçtamaïgalakalyàõo bhràtçbhiþ parivàritaþ 02,042.060f@030_0065 gateùu kùatriyendreùu sarveùu bharatarùabha 02,042.060f@030_0066 yudhiùñhiraþ sahàmàtyaþ pravive÷a purottamam 02,042.060f@030_0067 duryodhano mahàràja ÷akuni÷ càpi saubalaþ 02,042.060f@030_0068 sabhàyàü ramaõãyàyàü tatraivàste naràdhipa 02,043.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,043.001a vasan duryodhanas tasyàü sabhàyàü bharatarùabha 02,043.001c ÷anair dadar÷a tàü sarvàü sabhàü ÷akuninà saha 02,043.002a tasyàü divyàn abhipràyàn dadar÷a kurunandanaþ 02,043.002c na dçùñapårvà ye tena nagare nàgasàhvaye 02,043.003a sa kadà cit sabhàmadhye dhàrtaràùñro mahãpatiþ 02,043.003c sphàñikaü talam àsàdya jalam ity abhi÷aïkayà 02,043.004a svavastrotkarùaõaü ràjà kçtavàn buddhimohitaþ 02,043.004b*0420_01 tatràpy enaü jano dçùñvà jahasuþ pàõóavàs tadà 02,043.004c durmanà vimukha÷ caiva paricakràma tàü sabhàm 02,043.004d*0421_01 tataþ sthale nipatito durmanà vrãóito nçpaþ 02,043.005a tataþ sphàñikatoyàü vai sphàñikàmbuja÷obhitàm 02,043.005c vàpãü matvà sthalam iti savàsàþ pràpataj jale 02,043.006a jale nipatitaü dçùñvà kiükarà jahasur bhç÷am 02,043.006c vàsàüsi ca ÷ubhàny asmai pradadå ràja÷àsanàt 02,043.006d*0422_01 jahàsa jahasu÷ caiva kiükarà÷ ca suyodhanam 02,043.007a tathàgataü tu taü dçùñvà bhãmaseno mahàbalaþ 02,043.007c arjuna÷ ca yamau cobhau sarve te pràhasaüs tadà 02,043.007d*0423_01 tato 'nyasmin sabhodde÷e punar duryodhano nçpaþ 02,043.008a nàmarùayat tatas teùàm avahàsam amarùaõaþ 02,043.008c àkàraü rakùamàõas tu na sa tàn samudaikùata 02,043.009a punar vasanam utkùipya pratariùyann iva sthalam 02,043.009c àruroha tataþ sarve jahasus te punar janàþ 02,043.009d*0424_01 dvàraü tu pihitàkàraü sphàñikaü prekùya bhåmipaþ 02,043.009d*0424_02 pravi÷ann àhato mårdhni vyàghårõita iva sthitaþ 02,043.009d*0424_03 tàdçkùam aparaü dvàraü sphàñikorukapàñakam 02,043.009d*0424_04 vighaññayan karàbhyàü tu niùkramyàgre papàta ha 02,043.010a dvàraü ca vivçtàkàraü lalàñena samàhanat 02,043.010c saüvçtaü ceti manvàno dvàrade÷àd upàramat 02,043.011a evaü pralambhàn vividhàn pràpya tatra vi÷àü pate 02,043.011c pàõóaveyàbhyanuj¤àtas tato duryodhano nçpaþ 02,043.012a aprahçùñena manasà ràjasåye mahàkratau 02,043.012c prekùya tàm adbhutàm çddhiü jagàma gajasàhvayam 02,043.013a pàõóava÷rãprataptasya dhyànaglànasya gacchataþ 02,043.013c duryodhanasya nçpateþ pàpà matir ajàyata 02,043.013d*0425_01 natuùño dharmaràjasya yaj¤am àsàdya taü tadà 02,043.013d*0425_02 jagàma svagçhaü tv anyàn çte duryodhano nçpaþ 02,043.013d*0425_03 dçùñvà yaj¤avibhåtiü tàü pàõóavànàü ya÷asvinàm 02,043.013d*0425_04 pa÷yato duþkhadãnasya pàpà matir ajàyata 02,043.014a pàrthàn sumanaso dçùñvà pàrthivàü÷ ca va÷ànugàn 02,043.014c kçtsnaü càpi hitaü lokam àkumàraü kurådvaha 02,043.015a mahimànaü paraü càpi pàõóavànàü mahàtmanàm 02,043.015c duryodhano dhàrtaràùñro vivarõaþ samapadyata 02,043.016a sa tu gacchann anekàgraþ sabhàm evànucintayan 02,043.016c ÷riyaü ca tàm anupamàü dharmaràjasya dhãmataþ 02,043.017a pramatto dhçtaràùñrasya putro duryodhanas tadà 02,043.017c nàbhyabhàùat subalajaü bhàùamàõaü punaþ punaþ 02,043.018a anekàgraü tu taü dçùñvà ÷akuniþ pratyabhàùata 02,043.018c duryodhana kutomålaü niþ÷vasann iva gacchasi 02,043.019 duryodhana uvàca 02,043.019a dçùñvemàü pçthivãü kçtsnàü yudhiùñhirava÷ànugàm 02,043.019b*0426_01 devarùiyakùagandharvàs tatràgacchanti nitya÷aþ 02,043.019b*0426_02 kçùõas tu durmanàs teùàü vivardhayati saüpadaþ 02,043.019b*0426_03 àturàs tatra nãyante vyavahàravacodhikàþ 02,043.019b*0426_04 gandhànàü nàtra gacchanti vikretàro mahàprabhàþ 02,043.019b*0426_05 kharoùñrà÷vàjakhaógànàü vikretàras tathà nçpàþ 02,043.019b*0426_06 loke 'smin kauravaþ ÷abdas tatraiva parivartate 02,043.019b*0426_07 hariprasthapuradvàraü sadà tu nibióãkçtam 02,043.019b*0426_08 rathahastya÷vayànànàü rohaõena sadà nçõàm 02,043.019c jitàm astrapratàpena ÷vetà÷vasya mahàtmanaþ 02,043.020a taü ca yaj¤aü tathàbhåtaü dçùñvà pàrthasya màtula 02,043.020c yathà ÷akrasya deveùu tathàbhåtaü mahàdyute 02,043.021a amarùeõa susaüpårõo dahyamàno divàni÷am 02,043.021c ÷uci÷ukràgame kàle ÷uùye toyam ivàlpakam 02,043.022a pa÷ya sàtvatamukhyena ÷i÷upàlaü nipàtitam 02,043.022c na ca tatra pumàn àsãt ka÷ cit tasya padànugaþ 02,043.023a dahyamànà hi ràjànaþ pàõóavotthena vahninà 02,043.023c kùàntavanto 'paràdhaü taü ko hi taü kùantum arhati 02,043.024a vàsudevena tat karma tathàyuktaü mahat kçtam 02,043.024c siddhaü ca pàõóaveyànàü pratàpena mahàtmanàm 02,043.025a tathà hi ratnàny àdàya vividhàni nçpà nçpam 02,043.025c upatiùñhanti kaunteyaü vai÷yà iva karapradàþ 02,043.026a ÷riyaü tathàvidhàü dçùñvà jvalantãm iva pàõóave 02,043.026c amarùava÷am àpanno dahye 'ham atathocitaþ 02,043.026d*0427_01 evaü sa ni÷cayaü kçtvà tato vacanam abravãt 02,043.026d*0427_02 punar gàndhàrançpatiü dahyamàna ivàgninà 02,043.027a vahnim eva pravekùyàmi bhakùayiùyàmi và viùam 02,043.027c apo vàpi pravekùyàmi na hi ÷akùyàmi jãvitum 02,043.028a ko hi nàma pumàül loke marùayiùyati sattvavàn 02,043.028c sapatnàn çdhyato dçùñvà hànim àtmana eva ca 02,043.029a so 'haü na strã na càpy astrã na pumàn nàpumàn api 02,043.029c yo 'haü tàü marùayàmy adya tàdç÷ãü ÷riyam àgatàm 02,043.030a ã÷varatvaü pçthivyà÷ ca vasumattàü ca tàdç÷ãm 02,043.030c yaj¤aü ca tàdç÷aü dçùñvà màdç÷aþ ko na saüjvaret 02,043.031a a÷akta÷ caika evàhaü tàm àhartuü nçpa÷riyam 02,043.031c sahàyàü÷ ca na pa÷yàmi tena mçtyuü vicintaye 02,043.032a daivam eva paraü manye pauruùaü tu nirarthakam 02,043.032c dçùñvà kuntãsute ÷ubhràü ÷riyaü tàm àhçtàü tathà 02,043.033a kçto yatno mayà pårvaü vinà÷e tasya saubala 02,043.033c tac ca sarvam atikramya sa vçddho 'psv iva païkajam 02,043.034a tena daivaü paraü manye pauruùaü tu nirarthakam 02,043.034c dhàrtaràùñrà hi hãyante pàrthà vardhanti nitya÷aþ 02,043.035a so 'haü ÷riyaü ca tàü dçùñvà sabhàü tàü ca tathàvidhàm 02,043.035c rakùibhi÷ càvahàsaü taü paritapye yathàgninà 02,043.036a sa màm abhyanujànãhi màtulàdya suduþkhitam 02,043.036c amarùaü ca samàviùñaü dhçtaràùñre nivedaya 02,044.001 ÷akunir uvàca 02,044.001a duryodhana na te 'marùaþ kàryaþ prati yudhiùñhiram 02,044.001c bhàgadheyàni hi svàni pàõóavà bhu¤jate sadà 02,044.001d*0428_01 vidhànaü vividhàkàraü paraü teùàü vidhànataþ 02,044.002a anekair abhyupàyai÷ ca tvayàrabdhàþ puràsakçt 02,044.002b*0429_01 àrabdhàpi mahàràja punaþ punar ariüdama 02,044.002b*0430_01 utsàhavantaþ puruùà nàvasãdanti karmasu 02,044.002c vimuktà÷ ca naravyàghrà bhàgadheyapuraskçtàþ 02,044.003a tair labdhà draupadã bhàryà drupada÷ ca sutaiþ saha 02,044.003c sahàyaþ pçthivãlàbhe vàsudeva÷ ca vãryavàn 02,044.003d*0431_01 ajitaþ so 'pi sarvair hi sadevàsuramànuùaiþ 02,044.003d*0431_02 tattejasà pravçddho 'sau tatra kà paridevanà 02,044.004a labdha÷ ca nàbhibhåto 'rthaþ pitryo 'ü÷aþ pçthivãpate 02,044.004c vivçddhas tejasà teùàü tatra kà paridevanà 02,044.005a dhanaüjayena gàõóãvam akùayyau ca maheùudhã 02,044.005c labdhàny astràõi divyàni tarpayitvà hutà÷anam 02,044.006a tena kàrmukamukhyena bàhuvãryeõa càtmanaþ 02,044.006c kçtà va÷e mahãpàlàs tatra kà paridevanà 02,044.007a agnidàhàn mayaü càpi mokùayitvà sa dànavam 02,044.007c sabhàü tàü kàrayàm àsa savyasàcã paraütapaþ 02,044.008a tena caiva mayenoktàþ kiükarà nàma ràkùasàþ 02,044.008c vahanti tàü sabhàü bhãmàs tatra kà paridevanà 02,044.009a yac càsahàyatàü ràjann uktavàn asi bhàrata 02,044.009c tan mithyà bhràtaro hãme sahàyàs te mahàrathàþ 02,044.010a droõas tava maheùvàsaþ saha putreõa dhãmatà 02,044.010c såtaputra÷ ca ràdheyo gautama÷ ca mahàrathaþ 02,044.010d*0432_01 sa ekaþ samare sarvàn pàõóavàn sahasomakàn 02,044.010d*0432_02 vijeùyati mahàbàhuþ kiü sahàyaiþ kariùyasi 02,044.010d*0432_03 bhãùma÷ ca puruùavyàghro gautama÷ ca mahàrathaþ 02,044.010d*0432_04 jayadratha÷ ca balavàn kçtàstro dçóhadhanvakaþ 02,044.011a ahaü ca saha sodaryaiþ saumadatti÷ ca vãryavàn 02,044.011c etais tvaü sahitaþ sarvair jaya kçtsnàü vasuüdharàm 02,044.012 duryodhana uvàca 02,044.012a tvayà ca sahito ràjann etai÷ cànyair mahàrathaiþ 02,044.012c etàn eva vijeùyàmi yadi tvam anumanyase 02,044.013a eteùu vijiteùv adya bhaviùyati mahã mama 02,044.013c sarve ca pçthivãpàlàþ sabhà sà ca mahàdhanà 02,044.014 ÷akunir uvàca 02,044.014a dhanaüjayo vàsudevo bhãmaseno yudhiùñhiraþ 02,044.014c nakulaþ sahadeva÷ ca drupada÷ ca sahàtmajaiþ 02,044.015a naite yudhi balàj jetuü ÷akyàþ suragaõair api 02,044.015c mahàrathà maheùvàsàþ kçtàstrà yuddhadurmadàþ 02,044.016a ahaü tu tad vijànàmi vijetuü yena ÷akyate 02,044.016c yudhiùñhiraü svayaü ràjaüs tan nibodha juùasva ca 02,044.016d*0433_01 ÷akuner vacanaü ÷rutvà kururàjas tam abravãt 02,044.017 duryodhana uvàca 02,044.017a apramàdena suhçdàm anyeùàü ca mahàtmanàm 02,044.017c yadi ÷akyà vijetuü te tan mamàcakùva màtula 02,044.018 ÷akunir uvàca 02,044.018a dyåtapriya÷ ca kaunteyo na ca jànàti devitum 02,044.018c samàhåta÷ ca ràjendro na ÷akùyati nivartitum 02,044.018d*0434_01 kapañe vijayaü ÷akyam anyathà jetum akùamaþ 02,044.019a devane ku÷ala÷ càhaü na me 'sti sadç÷o bhuvi 02,044.019c triùu lokeùu kaunteyaü taü tvaü dyåte samàhvaya 02,044.020a tasyàkùaku÷alo ràjann àdàsye 'ham asaü÷ayam 02,044.020c ràjyaü ÷riyaü ca tàü dãptàü tvadarthaü puruùarùabha 02,044.021a idaü tu sarvaü tvaü ràj¤e duryodhana nivedaya 02,044.021c anuj¤àtas tu te pitrà vijeùye taü na saü÷ayaþ 02,044.022 duryodhana uvàca 02,044.022a tvam eva kurumukhyàya dhçtaràùñràya saubala 02,044.022c nivedaya yathànyàyaü nàhaü ÷akùye ni÷aüsitum 02,045.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,045.001a anubhåya tu ràj¤as taü ràjasåyaü mahàkratum 02,045.001c yudhiùñhirasya nçpater gàndhàrãputrasaüyutaþ 02,045.001d*0435_01 vive÷a hastinapuraü duryodhanamatena saþ 02,045.001d*0435_02 bàóham ity eva ÷akunir dçóhaü hçdi cakàra ha 02,045.001d*0435_03 asvasthatàü ca tàü dçùñvà dhàrtaràùñrasya pàpakçt 02,045.001d*0435_04 pàpaþ pàpàtmanà tena sametya pçthivãkùitàm 02,045.001d*0435_05 bhàratànàü ca duùñàtmà kùayàya hi nçpakùayam 02,045.002a priyakçn matam àj¤àya pårvaü duryodhanasya tat 02,045.002b*0436_01 vai÷asaü sarvalokasya hçdi kçtvà sudurmatiþ 02,045.002b*0436_02 daivena vidhinà caiva coditaþ krårakarmakçt 02,045.002c praj¤àcakùuùam àsãnaü ÷akuniþ saubalas tadà 02,045.003a duryodhanavacaþ ÷rutvà dhçtaràùñraü janàdhipam 02,045.003c upagamya mahàpràj¤aü ÷akunir vàkyam abravãt 02,045.004a duryodhano mahàràja vivarõo hariõaþ kç÷aþ 02,045.004c dãna÷ cintàpara÷ caiva tad viddhi bharatarùabha 02,045.005a na vai parãkùase samyag asahyaü ÷atrusaübhavam 02,045.005c jyeùñhaputrasya ÷okaü tvaü kimarthaü nàvabudhyase 02,045.005d*0437_01 evam uktaþ ÷akuninà dhçtaràùñro jane÷varaþ 02,045.005d*0437_02 duryodhanaü samàhåya idaü vacanam abravãt 02,045.006 dhçtaràùñra uvàca 02,045.006a duryodhana kutomålaü bhç÷am àrto 'si putraka 02,045.006c ÷rotavya÷ cen mayà so 'rtho bråhi me kurunandana 02,045.007a ayaü tvàü ÷akuniþ pràha vivarõaü hariõaü kç÷am 02,045.007c cintayaü÷ ca na pa÷yàmi ÷okasya tava saübhavam 02,045.008a ai÷varyaü hi mahat putra tvayi sarvaü samarpitam 02,045.008c bhràtaraþ suhçda÷ caiva nàcaranti tavàpriyam 02,045.008d*0438_01 tvaddattaü caiva bhu¤jàmo gàndhàrã càham eva ca 02,045.009a àcchàdayasi pràvàràn a÷nàsi pi÷itaudanam 02,045.009c àjàneyà vahanti tvàü kenàsi hariõaþ kç÷aþ 02,045.010a ÷ayanàni mahàrhàõi yoùita÷ ca manoramàþ 02,045.010c guõavanti ca ve÷màni vihàrà÷ ca yathàsukham 02,045.011a devànàm iva te sarvaü vàci baddhaü na saü÷ayaþ 02,045.011c sa dãna iva durdharùaþ kasmàc chocasi putraka 02,045.011d@031_0001 màtrà pitrà ca putrasya yad vai kàryaü paraü smçtam 02,045.011d@031_0002 pràptas tvam asi tat tàta nikhilàü naþ kula÷riyam 02,045.011d@031_0003 upasthitaþ sarvakàmais tridive vàsavo yathà 02,045.011d@031_0004 vividhair annapànai÷ ca pravaraiþ kiü nu ÷ocasi 02,045.011d@031_0005 adhãtavàn kçtavidyaþ priyo me làëito gçhe 02,045.011d@031_0006 niruktaü nigamaü chandaþ saùaóaïgàrtha÷àstravàn 02,045.011d@031_0007 adhãtaþ kçtavidyas tvam aùñavyàkaraõaiþ kçpàt 02,045.011d@031_0008 halàyudhàt kçpàd droõàd astravidyàü tv adhãtavàn 02,045.011d@031_0009 bhràtçjyeùñhaþ sthito ràjye kiü nu ÷ocasi putraka 02,045.011d@031_0010 pçthagjanair atulyaü yad a÷anàcchàdanaü bahu 02,045.011d@031_0011 prabhus tvaü bhu¤jase putra saüstutaþ såtamàgadhaiþ 02,045.011d@031_0012 tasya te viditapraj¤a ÷okamålam idaü katham 02,045.011d@031_0013 loke 'smi¤ jyeùñhabhàgyo 'nyas tan mamàcakùva putraka 02,045.011d@031_0013 vai÷aüpàyanaþ 02,045.011d@031_0014 tasya tad vacanaü ÷rutvà mandaþ krodhava÷ànugaþ 02,045.011d@031_0015 pitaraü pratyuvàcedaü svàü matiü saüprakà÷ayan 02,045.012 duryodhana uvàca 02,045.012a a÷nàmy àcchàdaye càhaü yathà kupuruùas tathà 02,045.012c amarùaü dhàraye cograü titikùan kàlaparyayam 02,045.013a amarùaõaþ svàþ prakçtãr abhibhåya pare sthitàþ 02,045.013c kle÷àn mumukùuþ parajàn sa vai puruùa ucyate 02,045.014a saütoùo vai ÷riyaü hanti abhimàna÷ ca bhàrata 02,045.014c anukro÷abhaye cobhe yair vçto nà÷nute mahat 02,045.015a na màm avati tad bhuktaü ÷riyaü dçùñvà yudhiùñhire 02,045.015c jvalantãm iva kaunteye vivarõakaraõãü mama 02,045.016a sapatnàn çdhyato ''tmànaü hãyamànaü ni÷àmya ca 02,045.016c adç÷yàm api kaunteye sthitàü pa÷yann ivodyatàm 02,045.016e tasmàd ahaü vivarõa÷ ca dãna÷ ca hariõaþ kç÷aþ 02,045.017a aùñà÷ãtisahasràõi snàtakà gçhamedhinaþ 02,045.017c triü÷addàsãka ekaiko yàn bibharti yudhiùñhiraþ 02,045.018a da÷ànyàni sahasràõi nityaü tatrànnam uttamam 02,045.018c bhu¤jate rukmapàtrãbhir yudhiùñhiranive÷ane 02,045.018d*0439_01 ÷atror çddhivi÷eùeõa viråpo 'nnavivarjitaþ 02,045.019a kadalãmçgamokàni kçùõa÷yàmàruõàni ca 02,045.019c kàmbojaþ pràhiõot tasmai paràrdhyàn api kambalàn 02,045.020a rathayoùidgavà÷vasya ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ 02,045.020c triü÷ataü coùñravàmãnàü ÷atàni vicaranty uta 02,045.020d*0440_01 ràjàno balim àdàya sametà hi nçpakùaye 02,045.021a pçthagvidhàni ratnàni pàrthivàþ pçthivãpate 02,045.021c àharan kratumukhye 'smin kuntãputràya bhåri÷aþ 02,045.022a na kva cid dhi mayà dçùñas tàdç÷o naiva ca ÷rutaþ 02,045.022c yàdçg dhanàgamo yaj¤e pàõóuputrasya dhãmataþ 02,045.022d*0441_01 asatyaü ced idaü sarvaü saüjayaü praùñum arhasi 02,045.023a aparyantaü dhanaughaü taü dçùñvà ÷atror ahaü nçpa 02,045.023c ÷arma naivàdhigacchàmi cintayàno 'ni÷aü vibho 02,045.024a bràhmaõà vàñadhànà÷ ca gomantaþ ÷atasaügha÷aþ 02,045.024c traikharvaü balim àdàya dvàri tiùñhanti vàritàþ 02,045.025a kamaõóalån upàdàya jàtaråpamayठ÷ubhàn 02,045.025c evaü baliü samàdàya prave÷aü lebhire tataþ 02,045.026a yan naiva madhu ÷akràya dhàrayanty amarastriyaþ 02,045.026c tad asmai kàüsyam àhàrùãd vàruõaü kala÷odadhiþ 02,045.027a ÷aikyaü rukmasahasrasya bahuratnavibhåùitam 02,045.027b*0442_01 ÷aïkhapravaram àdàya vàsudevo 'bhiùiktavàn 02,045.027c dçùñvà ca mama tat sarvaü jvararåpam ivàbhavat 02,045.028a gçhãtvà tat tu gacchanti samudrau pårvadakùiõau 02,045.028c tathaiva pa÷cimaü yànti gçhãtvà bharatarùabha 02,045.028d*0443_01 jalàrthaü tatra ràjendra ghañàn àdàya ràkùasàþ 02,045.028d*0443_02 di÷o yayur jalàrthaü te varjayitvottaràü di÷am 02,045.029a uttaraü tu na gacchanti vinà tàta patatribhiþ 02,045.029b*0444_01 tatra gatvàrjuno daõóam àjahàràmitaü dhanam 02,045.029b@032_0001 kçtàü baindusaroratnair mayena sphàñikacchadàm 02,045.029b@032_0002 apa÷yaü nalinãü pårõàm udakasyeva bhàrata 02,045.029b@032_0003 utkarùantaü ca vai vàsaþ pràhasan màü vçkodaraþ 02,045.029b@032_0004 kiükarà÷ ca sabhàpàlà jahasur bharatarùabha 02,045.029b@032_0005 pitror arthe vi÷eùeõa pràvçõvaü tatra jãvitam 02,045.029b@032_0006 tatra sma yadi ÷aktaþ syàü ghàtayeyaü vçkodaram 02,045.029b@032_0007 sapatnenàpahàso hi sa màü dahati bhàrata 02,045.029b@032_0008 tatra sphàñikatoyàü hi sphàñikàmbuja÷obhitàm 02,045.029b@032_0009 sabhàü puùkariõãü matvà patito 'smi naràdhipa 02,045.029b@032_0010 tatra màm ahasad bhãmaþ saha pàrthena sasvaram 02,045.029b@032_0011 draupadã ca saha strãbhiþ pàtayantã mano mama 02,045.029b@032_0012 klinnavastrasya ca jale kiükarà ràjacoditàþ 02,045.029b@032_0013 dadur vàsàüsi me 'nyàni tac ca duþkhataraü mama 02,045.029b@032_0014 astambhà iva tiùñhanti stambhàþ ÷atasahasra÷aþ 02,045.029b@032_0015 so 'haü tatràhato ràjan sphañikàbhyantare vibho 02,045.029b@032_0016 chàyàþ stambhà ivàtiùñha¤ ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ 02,045.029b@032_0017 advàreõa vinirgacchan dvàrasaüsthànaråpiõà 02,045.029b@032_0018 abhihatya ÷ilàü bhåyo lalàñenàsmi vikùataþ 02,045.029b@032_0019 àmç÷an niyataü dçùñvà màrgàntaram upàvi÷am 02,045.029b@032_0020 striya÷ ca tatra màü dçùñvà jahasus tàdç÷aü nçpa 02,045.029b@032_0021 idaü dvàram idaü ràjan na dvàram iti màü prati 02,045.029b@032_0022 agrataþ prahasan vàkyaü babhàùe sa vçkodaraþ 02,045.029b@032_0023 sarvaü hàsyakaraü teùàü sadasyànàü nararùabha 02,045.029b@032_0024 na ÷rutàni na dçùñàni yàni ratnàni me kva cit 02,045.029b@032_0025 tàni me tatra dçùñàni tena tapto 'smi duþkhitaþ 02,045.029b@032_0026 hutà÷anaü pravekùyàmi pravi÷e và mahodadhim 02,045.029b@032_0027 saübhàvitasya càkãrtir maraõàd atiricyate 02,045.029c idaü càdbhutam atràsãt tan me nigadataþ ÷çõu 02,045.030a pårõe ÷atasahasre tu vipràõàü pariviùyatàm 02,045.030c sthàpità tatra saüj¤àbhåc chaïkho dhmàyati nitya÷aþ 02,045.031a muhur muhuþ praõadatas tasya ÷aïkhasya bhàrata 02,045.031c uttamaü ÷abdam a÷rauùaü tato romàõi me 'hçùan 02,045.032a pàrthivair bahubhiþ kãrõam upasthànaü didçkùubhiþ 02,045.032b*0445_01 a÷obhata mahàràja nakùatrair dyaur ivàmalà 02,045.032c sarvaratnàny upàdàya pàrthivà vai jane÷vara 02,045.033a yaj¤e tasya mahàràja pàõóuputrasya dhãmataþ 02,045.033c vai÷yà iva mahãpàlà dvijàtipariveùakàþ 02,045.034a na sà ÷rãr devaràjasya yamasya varuõasya và 02,045.034c guhyakàdhipater vàpi yà ÷rã ràjan yudhiùñhire 02,045.034c*0446_01 **** **** svayaü viùõor api prabho 02,045.034c*0446_02 ràkùasàdhipater vàpi 02,045.035a tàü dçùñvà pàõóuputrasya ÷riyaü paramikàm aham 02,045.035c ÷àntiü na parigacchàmi dahyamànena cetasà 02,045.035d*0447_01 apràpya pàõóavai÷varyaü ÷amo mama na vidyate 02,045.035d*0447_02 avàpsye và ÷riyaü bàõaiþ ÷ayiùye và hataþ paraiþ 02,045.035d*0447_03 atàdç÷asya me kiü nu jãvitena paraütapa 02,045.035d*0447_04 vardhante pàõóavà ràjan vayaü hi sthitavçddhayaþ 02,045.036 ÷akunir uvàca 02,045.036a yàm etàm uttamàü lakùmãü dçùñavàn asi pàõóave 02,045.036c tasyàþ pràptàv upàyaü me ÷çõu satyaparàkrama 02,045.037a aham akùeùv abhij¤àtaþ pçthivyàm api bhàrata 02,045.037c hçdayaj¤aþ paõaj¤a÷ ca vi÷eùaj¤a÷ ca devane 02,045.038a dyåtapriya÷ ca kaunteyo na ca jànàti devitum 02,045.038c àhåta÷ caiùyati vyaktaü dãvyàvety àhvayasva tam 02,045.038c*0448_01 **** **** dyåtàd api raõàd api 02,045.038c*0448_02 niyataü taü vijeùyàmi kçtvà tu kapañaü vibho 02,045.038c*0448_03 ànayàmi samçddhiü tàü 02,045.039 vai÷aüpàyana uvàca 02,045.039a evam uktaþ ÷akuninà ràjà duryodhanas tadà 02,045.039c dhçtaràùñram idaü vàkyam apadàntaram abravãt 02,045.040a ayam utsahate ràja¤ ÷riyam àhartum akùavit 02,045.040c dyåtena pàõóuputrasya tad anuj¤àtum arhasi 02,045.041 dhçtaràùñra uvàca 02,045.041a kùattà mantrã mahàpràj¤aþ sthito yasyàsmi ÷àsane 02,045.041c tena saügamya vetsyàmi kàryasyàsya vini÷cayam 02,045.042a sa hi dharmaü puraskçtya dãrghadar÷ã paraü hitam 02,045.042c ubhayoþ pakùayor yuktaü vakùyaty arthavini÷cayam 02,045.043 duryodhana uvàca 02,045.043a nivartayiùyati tvàsau yadi kùattà sameùyati 02,045.043b*0449_01 atha và vàsudevaü và bhãùmaü và kàryani÷caye 02,045.043b*0449_02 àhåya mantraõaü kuryàþ kathaü vyavasitaü yataþ 02,045.043c nivçtte tvayi ràjendra mariùye 'ham asaü÷ayam 02,045.044a sa mayi tvaü mçte ràjan vidureõa sukhã bhava 02,045.044c bhokùyase pçthivãü kçtsnàü kiü mayà tvaü kariùyasi 02,045.045 vai÷aüpàyana uvàca 02,045.045a àrtavàkyaü tu tat tasya praõayoktaü ni÷amya saþ 02,045.045c dhçtaràùñro 'bravãt preùyàn duryodhanamate sthitaþ 02,045.046a sthåõàsahasrair bçhatãü ÷atadvàràü sabhàü mama 02,045.046c manoramàü dar÷anãyàm à÷u kurvantu ÷ilpinaþ 02,045.047a tataþ saüstãrya ratnais tàm akùàn àvàpya sarva÷aþ 02,045.047c sukçtàü suprave÷àü ca nivedayata me ÷anaiþ 02,045.048a duryodhanasya ÷àntyartham iti ni÷citya bhåmipaþ 02,045.048c dhçtaràùñro mahàràja pràhiõod viduràya vai 02,045.049a apçùñvà viduraü hy asya nàsãt ka÷ cid vini÷cayaþ 02,045.049c dyåtadoùàü÷ ca jànan sa putrasnehàd akçùyata 02,045.050a tac chrutvà viduro dhãmàn kalidvàram upasthitam 02,045.050c vinà÷amukham utpannaü dhçtaràùñram upàdravat 02,045.051a so 'bhigamya mahàtmànaü bhràtà bhràtaram agrajam 02,045.051c mårdhnà praõamya caraõàv idaü vacanam abravãt 02,045.052a nàbhinandàmi te ràjan vyavasàyam imaü prabho 02,045.052c putrair bhedo yathà na syàd dyåtahetos tathà kuru 02,045.053 dhçtaràùñra uvàca 02,045.053a kùattaþ putreùu putrair me kalaho na bhaviùyati 02,045.053c divi devàþ prasàdaü naþ kariùyanti na saü÷ayaþ 02,045.054a a÷ubhaü và ÷ubhaü vàpi hitaü và yadi vàhitam 02,045.054c pravartatàü suhçddyåtaü diùñam etan na saü÷ayaþ 02,045.055a mayi saünihite caiva bhãùme ca bharatarùabhe 02,045.055c anayo daivavihito na kathaü cid bhaviùyati 02,045.056a gaccha tvaü ratham àsthàya hayair vàtasamair jave 02,045.056c khàõóavaprastham adyaiva samànaya yudhiùñhiram 02,045.057a na vàryo vyavasàyo me viduraitad bravãmi te 02,045.057c daivam eva paraü manye yenaitad upapadyate 02,045.058a ity ukto viduro dhãmàn naitad astãti cintayan 02,045.058a*0450_01 **** **** idaü vacanam abravãt 02,045.058a*0450_02 kulaü sabàndhavaü caitan 02,045.058c àpageyaü mahàpràj¤am abhyagacchat suduþkhitaþ 02,046.001 janamejaya uvàca 02,046.001a kathaü samabhavad dyåtaü bhràtéõàü tan mahàtyayam 02,046.001c yatra tad vyasanaü pràptaü pàõóavair me pitàmahaiþ 02,046.002a ke ca tatra sabhàstàrà ràjàno brahmavittama 02,046.002c ke cainam anvamodanta ke cainaü pratyaùedhayan 02,046.003a vistareõaitad icchàmi kathyamànaü tvayà dvija 02,046.003c målaü hy etad vinà÷asya pçthivyà dvijasattama 02,046.004 såta uvàca 02,046.004a evam uktas tadà ràj¤à vyàsa÷iùyaþ pratàpavàn 02,046.004c àcacakùe yathàvçttaü tat sarvaü sarvavedavit 02,046.005 vai÷aüpàyana uvàca 02,046.005a ÷çõu me vistareõemàü kathàü bharatasattama 02,046.005c bhåya eva mahàràja yadi te ÷ravaõe matiþ 02,046.006a vidurasya mataü j¤àtvà dhçtaràùñro 'mbikàsutaþ 02,046.006c duryodhanam idaü vàkyam uvàca vijane punaþ 02,046.007a alaü dyåtena gàndhàre viduro na pra÷aüsati 02,046.007c na hy asau sumahàbuddhir ahitaü no vadiùyati 02,046.008a hitaü hi paramaü manye viduro yat prabhàùate 02,046.008c kriyatàü putra tat sarvam etan manye hitaü tava 02,046.009a devarùir vàsavagurur devaràjàya dhãmate 02,046.009c yat pràha ÷àstraü bhagavàn bçhaspatir udàradhãþ 02,046.010a tad veda viduraþ sarvaü sarahasyaü mahàkaviþ 02,046.010c sthita÷ ca vacane tasya sadàham api putraka 02,046.011a viduro vàpi medhàvã kuråõàü pravaro mataþ 02,046.011c uddhavo và mahàbuddhir vçùõãnàm arcito nçpa 02,046.012a dyåtena tad alaü putra dyåte bhedo hi dç÷yate 02,046.012c bhede vinà÷o ràjyasya tat putra parivarjaya 02,046.012d*0451_01 alam ardhaü kuråõàü te ràùñràõàm iha saümatam 02,046.012d*0451_02 j¤àtibhir bhràtçbhi÷ caiva sahito raüsyase sukham 02,046.013a pitrà màtrà ca putrasya yad vai kàryaü paraü smçtam 02,046.013c pràptas tvam asi tat tàta pitçpaitàmahaü padam 02,046.014a adhãtavàn kçtã ÷àstre làlitaþ satataü gçhe 02,046.014c bhràtçjyeùñhaþ sthito ràjye vindase kiü na ÷obhanam 02,046.015a pçthagjanair alabhyaü yad bhojanàcchàdanaü param 02,046.015c tat pràpto 'si mahàbàho kasmàc chocasi putraka 02,046.016a sphãtaü ràùñraü mahàbàho pitçpaitàmahaü mahat 02,046.016c nityam àj¤àpayan bhàsi divi deve÷varo yathà 02,046.016d*0452_01 yàdç÷aü ca tavai÷varyaü tad anyeùàü sudurlabham 02,046.016d*0452_02 ye copabhogàs te ràjan mayà pårvaü prakãrtitàþ 02,046.017a tasya te viditapraj¤a ÷okamålam idaü katham 02,046.017c samutthitaü duþkhataraü tan me ÷aüsitum arhasi 02,046.018 duryodhana uvàca 02,046.018a a÷nàmy àcchàdayàmãti prapa÷yan pàpapåruùaþ 02,046.018b*0453_01 anyàn svàd adhikàn ràjan prapa÷yann àptapåruùaþ 02,046.018c nàmarùaü kurute yas tu puruùaþ so 'dhamaþ smçtaþ 02,046.019a na màü prãõàti ràjendra lakùmãþ sàdhàraõà vibho 02,046.019c jvalitàm iva kaunteye ÷riyaü dçùñvà ca vivyathe 02,046.020a sarvàü hi pçthivãü dçùñvà yudhiùñhirava÷ànugàm 02,046.020c sthiro 'smi yo 'haü jãvàmi duþkhàd etad bravãmi te 02,046.021a àvarjità ivàbhànti nighnà÷ caitrakikaukuràþ 02,046.021c kàraskarà lohajaïghà yudhiùñhiranive÷ane 02,046.022a himavatsàgarànåpàþ sarvaratnàkaràs tathà 02,046.022c antyàþ sarve paryudastà yudhiùñhiranive÷ane 02,046.023a jyeùñho 'yam iti màü matvà ÷reùñha÷ ceti vi÷àü pate 02,046.023c yudhiùñhireõa satkçtya yukto ratnaparigrahe 02,046.024a upasthitànàü ratnànàü ÷reùñhànàm arghahàriõàm 02,046.024c nàdç÷yata paraþ prànto nàparas tatra bhàrata 02,046.025a na me hastaþ samabhavad vasu tat pratigçhõataþ 02,046.025c pràtiùñhanta mayi ÷rànte gçhya dåràhçtaü vasu 02,046.026a kçtàü bindusaroratnair mayena sphàñikacchadàm 02,046.026c apa÷yaü nalinãü pårõàm udakasyeva bhàrata 02,046.027a vastram utkarùati mayi pràhasat sa vçkodaraþ 02,046.027b*0454_01 kiükarà÷ ca sabhàpàlà jahasur bharatarùabha 02,046.027c ÷atror çddhivi÷eùeõa vimåóhaü ratnavarjitam 02,046.028a tatra sma yadi ÷aktaþ syàü pàtayeyaü vçkodaram 02,046.028b*0455_01 yadi kuryàü samàrambhaü bhãmaü hantuü naràdhipa 02,046.028b*0455_02 ÷i÷upàla ivàsmàkaü gatiþ syàn nàtra saü÷ayaþ 02,046.028c sapatnenàvahàso hi sa màü dahati bhàrata 02,046.029a puna÷ ca tàdç÷ãm eva vàpãü jalaja÷àlinãm 02,046.029c matvà ÷ilàsamàü toye patito 'smi naràdhipa 02,046.030a tatra màü pràhasat kçùõaþ pàrthena saha sasvanam 02,046.030c draupadã ca saha strãbhir vyathayantã mano mama 02,046.030d*0456_01 bhçtyavarga÷ ca yaþ ka÷ cit so 'pi prahasate 'nagha 02,046.031a klinnavastrasya ca jale kiükarà ràjacoditàþ 02,046.031c dadur vàsàüsi me 'nyàni tac ca duþkhataraü mama 02,046.032a pralambhaü ca ÷çõuùvànyaü gadato me naràdhipa 02,046.032c advàreõa vinirgacchan dvàrasaüsthànaråpiõà 02,046.032e abhihatya ÷ilàü bhåyo lalàñenàsmi vikùataþ 02,046.032f*0457_01 striya÷ ca tatra màü dçùñvà jahasus tàdç÷aü nçpa 02,046.032f*0457_02 idaü dvàram idaü ràjann advàram iti màü prati 02,046.032f*0457_03 agrataþ prahasan vàkyaü babhàùe sa vçkodaraþ 02,046.033a tatra màü yamajau dåràd àlokya lalitau kila 02,046.033c bàhubhiþ parigçhõãtàü ÷ocantau sahitàv ubhau 02,046.034a uvàca sahadevas tu tatra màü vismayann iva 02,046.034c idaü dvàram ito gaccha ràjann iti punaþ punaþ 02,046.034d*0458_01 bhãmasenena tatrokto dhçtaràùñràtmajeti ca 02,046.034d*0458_02 saübodhya prahasitvà ca ito dvàraü naràdhipa 02,046.035a nàmadheyàni ratnànàü purastàn na ÷rutàni me 02,046.035c yàni dçùñàni me tasyàü manas tapati tac ca me 02,046.035d*0459_01 hutà÷anaü pravekùyàmi pravi÷e và mahodadhim 02,046.035d*0459_02 saübhàvitasya càkãrtir maraõàd atiricyate 02,047.000*0460_01 tasyàü sabhàyàü ràjendra ràjasåye mahàkratau 02,047.001 duryodhana uvàca 02,047.001a yan mayà pàõóavànàü tu dçùñaü tac chçõu bhàrata 02,047.001c àhçtaü bhåmipàlair hi vasu mukhyaü tatas tataþ 02,047.002a na vinde dçóham àtmànaü dçùñvàhaü tad arer dhanam 02,047.002c phalato bhåmito vàpi pratipadyasva bhàrata 02,047.003a aióàü÷ cailàn vàrùadaü÷ठjàtaråpapariùkçtàn 02,047.003c pràvàràjinamukhyàü÷ ca kàmbojaþ pradadau vasu 02,047.004a a÷vàüs tittirikalmàùàüs tri÷ataü ÷ukanàsikàn 02,047.004c uùñravàmãs tri÷ataü ca puùñàþ pãlu÷amãïgudaiþ 02,047.005a govàsanà bràhmaõà÷ ca dàsamãyà÷ ca sarva÷aþ 02,047.005c prãtyarthaü te mahàbhàgà dharmaràj¤o mahàtmanaþ 02,047.005e trikharvaü balim àdàya dvàri tiùñhanti vàritàþ 02,047.005f*0461_01 bràhmaõà vàñadhànà÷ ca gomantaþ ÷atasaügha÷aþ 02,047.006a kamaõóalån upàdàya jàtaråpamayठ÷ubhàn 02,047.006b@033_0001 ratnàni ca hiraõyaü ca suvarõaü caiva kevalam 02,047.006b@033_0002 prãyamàõaþ prasannàtmà svayaü svajanasaüvçtaþ 02,047.006b@033_0003 traikharvo rathamukhye÷aþ pàõóavàya nyavedayat 02,047.006b@033_0004 ya÷ ca sa dvijamukhyena ràj¤aþ ÷aïkho niveditaþ 02,047.006b@033_0005 prãtyà dattaþ kuõindena dharmaràjàya dhãmate 02,047.006b@033_0006 taü sarve bhràtaro bhràtre daduþ ÷aïkhaü kirãñine 02,047.006b@033_0007 taü pratyagçhõàd bãbhatsus toyajaü hemamàlinam 02,047.006b@033_0008 citaü niùkasahasreõa bhràjamànaü svatejasà 02,047.006b@033_0009 ruciraü dar÷anãyaü ca bhåùitaü vi÷vakarmaõà 02,047.006b@033_0010 adhàrayac ca dharma÷ ca taü namasya punaþ punaþ 02,047.006b@033_0011 yo 'nàdane 'pi nadati sa nanàdàdhikaü tadà 02,047.006b@033_0012 praõàdàd bhåmipàs tasya petur hãnàþ svatejasà 02,047.006b@033_0013 dhçùñadyumnaþ pàõóavà÷ ca sàtyakiþ ke÷avo 'ùñamaþ 02,047.006b@033_0014 sattvasthàþ ÷auryasaüpannà anyonyapriyakàriõaþ 02,047.006b@033_0015 visaüj¤àn bhåmipàn dçùñvà màü ca te pràhasaüs tadà 02,047.006b@033_0016 tataþ prahçùño bãbhatsur adadàd dhema÷çïgiõaþ 02,047.006b@033_0017 ÷atàny anaóuhàü pa¤ca dvijamukhyàya bhàrata 02,047.006b@033_0018 sumukhena balir mukhyaþ preùito 'jàta÷atrave 02,047.006b@033_0019 kuõindena hiraõyaü ca vàsàüsi vividhàni ca 02,047.006b@033_0020 kà÷mãraràjo màdhvãkaü ÷uddhaü ca rasavan madhu 02,047.006b@033_0021 baliü ca kçtsnam àdàya pàõóavàyàbhyupàharat 02,047.006b@033_0022 yavanà hayàn upàdàya pàrvatãyàn mahàjavàn 02,047.006b@033_0023 àsanàni mahàrhàõi kambalàü÷ ca mahàdhanàn 02,047.006b@033_0024 navàn vicitràn såkùmàü÷ ca paràrdhyàn supradar÷anàn 02,047.006b@033_0025 anyac ca vividhaü ratnaü dvàri tiùñhanti vàritàþ 02,047.006b@033_0026 ÷rutàyur api kàliïgo maõiratnam anuttamam 02,047.006b@033_0027 aïgastriyo dar÷anãyà jàtaråpavibhåùitàþ 02,047.006b@033_0028 vaïgo jàmbånadamayàn paryaïkठ÷ata÷o nçpa 02,047.006b@033_0029 dakùiõàt sàgaràbhyà÷àt pràvàràü÷ ca paraþ÷atam 02,047.006b@033_0030 audakàni ca ratnàni baliü càdàya bhàrata 02,047.006b@033_0031 anyebhyo bhåmipàlebhyaþ pàõóavàya nyavedayat 02,047.006b@033_0032 dàrdaraü candanaü mukhyaü bhàràn ùaõõavatiü dhruvam 02,047.006b@033_0033 pàõóavàya dadau pàõóyaþ ÷aïkhàüs tàvata eva ca 02,047.006b@033_0034 candanàgaru cànantaü muktàvaióåryacitrakàþ 02,047.006b@033_0035 cola÷ ca kerala÷ cobhau dadatuþ pàõóavàya vai 02,047.006b@033_0036 a÷mako hema÷çïgã÷ ca dogdhrãr hemavibhåùitàþ 02,047.006b@033_0037 savatsàþ kumbhadohà÷ ca gàþ sahasràõy adàd da÷a 02,047.006b@033_0038 saindhavànàü sahasràõi hayànàü pa¤caviü÷atim 02,047.006b@033_0039 adadàt saindhavo ràjà hemamàlyair alaükçtàn 02,047.006b@033_0040 sauvãro hastibhir yuktàn rathàü÷ ca triü÷ato varàn 02,047.006b@033_0041 jàtaråpapariùkàràn maõiratnavibhåùitàn 02,047.006b@033_0042 madhyaüdinàrkapratimàüs tejasàpratimàn iva 02,047.006b@033_0043 baliü ca kçtsnam àdàya pàõóavàya nyavedayat 02,047.006b@033_0044 avantiràjo ratnàni vividhàni sahasra÷aþ 02,047.006b@033_0045 hàràïgadàü÷ ca mukhyàn vai vividhaü ca vibhåùaõam 02,047.006b@033_0046 dàsãnàm ayutaü caiva balim àdàya bhàrata 02,047.006b@033_0047 sabhàdvàri nara÷reùñha didçkùur avatiùñhate 02,047.006b@033_0048 da÷àrõa÷ cediràja÷ ca ÷årasena÷ ca vãryavàn 02,047.006b@033_0049 baliü ca kçtsnam àdàya pàõóavàya nyavedayat 02,047.006b@033_0050 kà÷iràjena hçùñena balã ràjan niveditaþ 02,047.006b@033_0051 a÷ãtigosahasràõi ÷atàny aùñau ca dantinàm 02,047.006b@033_0052 ayutaü ca nadãjànàü hayànàü hemamàlinàm 02,047.006b@033_0053 vividhàni ca ratnàni kà÷iràjo baliü dadau 02,047.006b@033_0054 kçtakùaõa÷ ca vaidehaþ kausala÷ ca bçhadbalaþ 02,047.006b@033_0055 dadatur vàjimukhyàü÷ ca sahasràõi caturda÷a 02,047.006b@033_0056 ÷aibyo vasàtibhiþ sàrdhaü trigarto màlavaiþ saha 02,047.006b@033_0057 tasmai ratnàni dadatur ekaiko bhåmipo 'mitam 02,047.006b@033_0058 hàràü÷ ca mukhyàn muktàü÷ ca vividhaü ca vibhåùaõam 02,047.006c evaü baliü pradàyàtha prave÷aü lebhire tataþ 02,047.007a ÷ataü dàsãsahasràõàü kàrpàsikanivàsinàm 02,047.007c ÷yàmàs tanvyo dãrghake÷yo hemàbharaõabhåùitàþ 02,047.007e ÷ådrà viprottamàrhàõi ràïkavàny ajinàni ca 02,047.007f*0462_01 te sarve pàõóuputràya dvàry atiùñhan didçkùavaþ 02,047.008a baliü ca kçtsnam àdàya bharukacchanivàsinaþ 02,047.008c upaninyur mahàràja hayàn gàndhàrade÷ajàn 02,047.009a indrakçùñair vartayanti dhànyair nadãmukhai÷ ca ye 02,047.009c samudraniùkuñe jàtàþ parisindhu ca mànavàþ 02,047.010a te vairàmàþ pàradà÷ ca vaïgà÷ ca kitavaiþ saha 02,047.010c vividhaü balim àdàya ratnàni vividhàni ca 02,047.011a ajàvikaü gohiraõyaü kharoùñraü phalajaü madhu 02,047.011c kambalàn vividhàü÷ caiva dvàri tiùñhanti vàritàþ 02,047.012a pràgjyotiùàdhipaþ ÷åro mlecchànàm adhipo balã 02,047.012c yanavaiþ sahito ràjà bhagadatto mahàrathaþ 02,047.013a àjàneyàn hayठ÷ãghràn àdàyànilaraühasaþ 02,047.013c baliü ca kçtsnam àdàya dvàri tiùñhati vàritaþ 02,047.014a a÷masàramayaü bhàõóaü ÷uddhadantatsarån asãn 02,047.014c pràgjyotiùo 'tha tad dattvà bhagadatto 'vrajat tadà 02,047.015a dvyakùàüs tryakùàül lalàñàkùàn nànàdigbhyaþ samàgatàn 02,047.015c auùõãùàn anivàsàü÷ ca bàhukàn puruùàdakàn 02,047.016a ekapàdàü÷ ca tatràham apa÷yaü dvàri vàritàn 02,047.016c balyarthaü dadatas tasmai hiraõyaü rajataü bahu 02,047.016d*0463_01 ràjàno balim àdàya nànàvarõàn aneka÷aþ 02,047.016d*0463_02 kçùõagrãvàn mahàkàyàn ràsabhàn dårapàtinaþ 02,047.016d*0463_03 àjahrur da÷asàhasràn vinãtàn dikùu vi÷rutàn 02,047.016d*0463_04 pramàõaràgasaüpannàn vaïkùutãrasamudbhavàn 02,047.016d*0464_01 dattvà prave÷aü pràptàs te yudhiùñhiranive÷ane 02,047.017a indragopakavarõàbhठ÷ukavarõàn manojavàn 02,047.017c tathaivendràyudhanibhàn saüdhyàbhrasadç÷àn api 02,047.018a anekavarõàn àraõyàn gçhãtvà÷vàn manojavàn 02,047.018c jàtaråpam anarghyaü ca dadus tasyaikapàdakàþ 02,047.018d@034_0001 siühala÷ ca tato ràjà parigçhya dhanaü bahu 02,047.018d@034_0002 go÷ãrùakaü padmakaü ca hariü ÷yàmaü ca candanam 02,047.018d@034_0003 bhàràõàü ÷atam ekaü tu dvàri tiùñhati vàritaþ 02,047.018d@034_0004 ye nagnaviùayà ràjan barbareyà÷ ca vi÷rutàþ 02,047.018d@034_0005 ÷ataü dàsãsahasràõàü kambalànàü sahasra÷aþ 02,047.018d@034_0006 parigçhya mahàràja dvàri tiùñhanti vàritàþ 02,047.018d@034_0007 pauõórà÷ ca dàmaliptà÷ ca yathàkàmakçto nçpàþ 02,047.018d@034_0008 kàleyakaü ca råpyaü ca parigçhya paricchadàn 02,047.018d@034_0009 agarån sphàñikàü÷ caiva dantठjàtãphalàni ca 02,047.018d@034_0010 takkolàü÷ ca lavaïgàü÷ ca karpåràü÷ ca mahàbalàþ 02,047.018d@034_0011 anyàü÷ ca vividhàn dravyàn parigçhya upasthitàþ 02,047.018d@034_0012 ete sarve mahàtmàno dvàri tiùñhanti vàritàþ 02,047.018d@034_0013 ÷aileya÷ ca tato ràjà patrorõàn parigçhya saþ 02,047.018d@034_0014 dvàri tiùñhan mahàràja dvàrapàlair nivàritaþ 02,047.019a cãnàn håõठ÷akàn oóràn parvatàntaravàsinaþ 02,047.019c vàrùõeyàn hàrahåõàü÷ ca kçùõàn haimavatàüs tathà 02,047.019d*0465_01 niùàdàn pàrasãkàü÷ ca kçùõàn haimavatàüs tathà 02,047.019d*0466_01 àkhyàtuü tàn a÷akto 'haü vividhàn dvàri vàritàn 02,047.020a na pàrayàmy abhigatàn vividhàn dvàri vàritàn 02,047.020c balyarthaü dadatas tasya nànàråpàn aneka÷aþ 02,047.021a kçùõagrãvàn mahàkàyàn ràsabhठ÷atapàtinaþ 02,047.021c àhàrùur da÷asàhasràn vinãtàn dikùu vi÷rutàn 02,047.022a pramàõaràgaspar÷àóhyaü bàhlãcãnasamudbhavam 02,047.022b*0467_01 kharvañàs tomarà÷ caiva ÷årà vardhanakàs tathà 02,047.022b*0467_02 celàn bahuvidhàn gçhya dvàri tiùñhanti vàritàþ 02,047.022b*0467_03 pràkoñàs tàñakeyà÷ ca nandinàgarakàs tathà 02,047.022b*0467_04 tàpitàs traipurà÷ caiva pa¤cameyàþ sahorumàþ 02,047.022b*0467_05 tathà càñavikàþ sarve nànàdravyaparicchadàn 02,047.022b*0467_06 parigçhya mahàràja dvàri tiùñhanti vàritàþ 02,047.022c aurõaü ca ràïkavaü caiva kãñajaü paññajaü tathà 02,047.023a kuññãkçtaü tathaivànyat kamalàbhaü sahasra÷aþ 02,047.023c ÷lakùõaü vastram akàrpàsam àvikaü mçdu càjinam 02,047.024a ni÷itàü÷ caiva dãrghàsãn çùñi÷aktipara÷vadhàn 02,047.024c aparàntasamudbhåtàüs tathaiva para÷å¤ ÷itàn 02,047.025a rasàn gandhàü÷ ca vividhàn ratnàni ca sahasra÷aþ 02,047.025c baliü ca kçtsnam àdàya dvàri tiùñhanti vàritàþ 02,047.026a ÷akàs tukhàràþ kaïkà÷ ca roma÷àþ ÷çïgiõo naràþ 02,047.026c mahàgamàn dåragamàn gaõitàn arbudaü hayàn 02,047.027a koñi÷a÷ caiva bahu÷aþ suvarõaü padmasaümitam 02,047.027c balim àdàya vividhaü dvàri tiùñhanti vàritàþ 02,047.028a àsanàni mahàrhàõi yànàni ÷ayanàni ca 02,047.028c maõikà¤canacitràõi gajadantamayàni ca 02,047.028d*0468_01 kavacàni mahàrhàõi ÷astràõi vividhàni ca 02,047.029a rathàü÷ ca vividhàkàrठjàtaråpapariùkçtàn 02,047.029c hayair vinãtaiþ saüpannàn vaiyàghraparivàraõàn 02,047.030a vicitràü÷ ca paristomàn ratnàni ca sahasra÷aþ 02,047.030c nàràcàn ardhanàràcठ÷astràõi vividhàni ca 02,047.031a etad dattvà mahad dravyaü pårvade÷àdhipo nçpaþ 02,047.031c praviùño yaj¤asadanaü pàõóavasya mahàtmanaþ 02,047.031d@035_0001 jatucelàn dvisàhasraü dukålàny ayutàni ca 02,047.031d@035_0002 kàüsyàni caiva bhàõóàni mahàrhàõi kuthàni ca 02,047.031d@035_0003 etàny anyàni ratnàni dadau pàrthasya vai mudà 02,047.031d@035_0004 anyàn bahuvidhàn ràjan naràþ sàgaram à÷ritàþ 02,047.031d@035_0005 ratnaü bahuvidhaü gçhya dadus te pàõóavàya tu 02,047.031d@035_0006 màlava÷ ca tato ràjan ratnàni vividhàni ca 02,047.031d@035_0007 godhåmànàü ca ràjendra droõànàü koñisaümitam 02,047.031d@035_0008 anyàü÷ ca vividhàn dhànyàn parigçhya mahàbalaþ 02,047.031d@035_0009 pàõóavàya dadau prãtyà pravive÷a mahàdhvaram 02,047.031d@035_0010 nànàratnàn bahån gçhya suràùñràdhipatir nçpaþ 02,047.031d@035_0011 tailakumbhair mahàràja droõànàm ayutàni ca 02,047.031d@035_0012 guóàn api sitàn svàdån sahasra÷akañair nçpaþ 02,047.031d@035_0013 etàni sarvàõy àdàya dadau kuntãsutàya saþ 02,047.031d@035_0014 anye ca pàrthivà ràjan nànàde÷asamàgatàþ 02,047.031d@035_0015 ratnàni vividhàn gçhya dadus te kauravàya tu 02,047.031d@035_0016 jambådvãpe samaste tu saràùñravanaparvate 02,047.031d@035_0017 karaü tu na prayacched yo nàsti pàrthasya pàrthivaþ 02,047.031d@035_0018 naraþ saptasu varùeùu tadyaj¤e nàsti nàgataþ 02,047.031d@035_0019 kratur nànàgaõaiþ kãrõo babhau ÷akrasado yathà 02,048.001 duryodhana uvàca 02,048.001a dàyaü tu tasmai vividhaü ÷çõu me gadato 'nagha 02,048.001c yaj¤àrthaü ràjabhir dattaü mahàntaü dhanasaücayam 02,048.002a merumandarayor madhye ÷ailodàm abhito nadãm 02,048.002c ye te kãcakaveõånàü chàyàü ramyàm upàsate 02,048.003a kha÷à ekà÷anàjyohàþ pradarà dãrghaveõavaþ 02,048.003c pa÷upà÷ ca kuõindà÷ ca taïgaõàþ parataïgaõàþ 02,048.004a te vai pipãlikaü nàma varadattaü pipãlikaiþ 02,048.004c jàtaråpaü droõameyam ahàrùuþ pu¤ja÷o nçpàþ 02,048.005a kçùõàül lalàmàü÷ camarठ÷uklàü÷ cànyठ÷a÷iprabhàn 02,048.005c himavatpuùpajaü caiva svàdu kùaudraü tathà bahu 02,048.006a uttarebhyaþ kurubhya÷ càpy apoóhaü màlyam ambubhiþ 02,048.006c uttaràd api kailàsàd oùadhãþ sumahàbalàþ 02,048.007a pàrvatãyà baliü cànyam àhçtya praõatàþ sthitàþ 02,048.007c ajàta÷atror nçpater dvàri tiùñhanti vàritàþ 02,048.008a ye paràrdhe himavataþ såryodayagirau nçpàþ 02,048.008c vàriùeõasamudrànte lohityam abhita÷ ca ye 02,048.008e phalamålà÷anà ye ca kiràtà÷ carmavàsasaþ 02,048.008f*0469_01 kråra÷astràþ krårakçtas tàü÷ ca pa÷yàmy ahaü prabho 02,048.009a candanàgurukàùñhànàü bhàràn kàlãyakasya ca 02,048.009c carmaratnasuvarõànàü gandhànàü caiva rà÷ayaþ 02,048.010a kairàtikànàm ayutaü dàsãnàü ca vi÷àü pate 02,048.010c àhçtya ramaõãyàrthàn dårajàn mçgapakùiõaþ 02,048.011a nicitaü parvatebhya÷ ca hiraõyaü bhårivarcasam 02,048.011c baliü ca kçtsnam àdàya dvàri tiùñhanti vàritàþ 02,048.012a kàyavyà daradà dàrvàþ ÷årà vaiyamakàs tathà 02,048.012c audumbarà durvibhàgàþ pàradà bàhlikaiþ saha 02,048.013a kà÷mãràþ kundamànà÷ ca paurakà haüsakàyanàþ 02,048.013c ÷ibitrigartayaudheyà ràjanyà madrakekayàþ 02,048.014a ambaùñhàþ kaukuràs tàrkùyà vastrapàþ pahlavaiþ saha 02,048.014c vasàtayaþ samauleyàþ saha kùudrakamàlavaiþ 02,048.015a ÷auõóikàþ kukkurà÷ caiva ÷akà÷ caiva vi÷àü pate 02,048.015c aïgà vaïgà÷ ca puõórà÷ ca ÷ànavatyà gayàs tathà 02,048.016a sujàtayaþ ÷reõimantaþ ÷reyàüsaþ ÷astrapàõayaþ 02,048.016c àhàrùuþ kùatriyà vittaü ÷ata÷o 'jàta÷atrave 02,048.017a vaïgàþ kaliïgapatayas tàmraliptàþ sapuõórakàþ 02,048.017b*0470_01 dravióauóràþ sapàõóyà÷ ca colàþ kulyàs tathaiva ca 02,048.017c dukålaü kau÷ikaü caiva patrorõaü pràvaràn api 02,048.017d*0471_01 karõapràvaraõà÷ caiva bahavas tatra bhàrata 02,048.017d*0472_01 aupatyakàn apàhàryan nàtiprãtim akurvata 02,048.017d*0473_01 aupavçttà nçpàs tasya daduþ prãtiü na càgaman 02,048.018a tatra sma dvàrapàlais te procyante ràja÷àsanàt 02,048.018c kçtakàràþ subalayas tato dvàram avàpsyatha 02,048.019a ãùàdantàn hemakakùàn padmavarõàn kuthàvçtàn 02,048.019c ÷ailàbhàn nityamattàü÷ ca abhitaþ kàmyakaü saraþ 02,048.020a dattvaikaiko da÷a÷atàn ku¤jaràn kavacàvçtàn 02,048.020c kùamàvataþ kulãnàü÷ ca dvàreõa pràvi÷aüs tataþ 02,048.020d*0474_01 surasà÷ candanarasà hemakumbhasamàsthitàþ 02,048.020d*0475_01 vaidehakà÷ ca puõórà÷ ca goleyàs tàmraliptakàþ 02,048.020d*0475_02 marukàþ kà÷ikà dardà bhaumeyà nañanartakàþ 02,048.020d*0475_03 karõàñàþ kàüsyakuññà÷ ca padmajàlàþ sutãvaràþ 02,048.020d*0475_04 dàkùiõàtyàþ pulindà÷ ca ÷ambaràþ kaïkaõàþ khaùàþ 02,048.020d*0475_05 barbarà yavanà÷ caiva gurjaràbhãrakàs tathà 02,048.020d*0475_06 pallavàþ ÷akakàrå÷às tumbaràþ kà÷ikàs tathà 02,048.021a ete cànye ca bahavo gaõà digbhyaþ samàgatàþ 02,048.021c anyai÷ copàhçtàny atra ratnànãha mahàtmabhiþ 02,048.022a ràjà citraratho nàma gandharvo vàsavànugaþ 02,048.022c ÷atàni catvàry adadad dhayànàü vàtaraühasàm 02,048.023a tumburus tu pramudito gandharvo vàjinàü ÷atam 02,048.023c àmrapatrasavarõànàm adadad dhemamàlinàm 02,048.024a kçtã tu ràjà kauravya ÷åkaràõàü vi÷àü pate 02,048.024c adadad gajaratnànàü ÷atàni subahåny api 02,048.025a viràñena tu matsyena balyarthaü hemamàlinàm 02,048.025c ku¤jaràõàü sahasre dve mattànàü samupàhçte 02,048.026a pàü÷uràùñràd vasudàno ràjà ùaóviü÷atiü gajàn 02,048.026c a÷vànàü ca sahasre dve ràjan kà¤canamàlinàm 02,048.027a javasattvopapannànàü vayaþsthànàü naràdhipa 02,048.027c baliü ca kçtsnam àdàya pàõóavebhyo nyavedayat 02,048.028a yaj¤asenena dàsãnàü sahasràõi caturda÷a 02,048.028c dàsànàm ayutaü caiva sadàràõàü vi÷àü pate 02,048.028d*0476_01 pa¤caviü÷atisàhasram a÷vànàü hemamàlinàm 02,048.028d*0476_02 bàhlãkaþ pradadau ràjà pàõóavàya mahàtmane 02,048.029a gajayuktà mahàràja rathàþ ùaóviü÷atis tathà 02,048.029c ràjyaü ca kçtsnaü pàrthebhyo yaj¤àrthaü vai niveditam 02,048.029d*0477_01 vàsudevo 'pi vàrùõeyo mànaü kurvan kirãñinaþ 02,048.029d*0477_02 adadad gajamukhyànàü sahasràõi caturda÷a 02,048.029d*0477_03 àtmà hi pàrthaþ kçùõasya kçùõo hy àtmà kirãñinaþ 02,048.029d*0477_04 yad bråyàd arjunaþ kçùõaü sarvaü kuryàd asaü÷ayam 02,048.029d*0477_05 kçùõo dhanaüjayasyàrthaü svargalokam api tyajet 02,048.029d*0477_06 tathaiva pàrthaþ kçùõàrthe pràõàn api parityajet 02,048.029d*0477_07 surabhãü÷ candanarasàn hemakumbhasamàsthitàn 02,048.029d*0477_08 sahyajàn darduraruhàü÷ candanàgurusaücayàn 02,048.029d*0477_09 maõiratnàni bhàsvanti kà¤canaü såkùmavastrakam 02,048.029d*0477_10 caulapàõóyàv api dvàraü na lebhàte hy upasthitau 02,048.029d*0478_01 antaràtmà mahàràja tasmàd yan me na ÷àmyati 02,048.029d*0478_02 a÷veneva yugaü naddhaü viparãtaü hi dç÷yate 02,048.029d*0478_03 guõahãnatara÷ càpi yuùmàbhir bharatarùabha 02,048.029d*0478_04 kanãyàüso 'bhivardhante jyeùñhaputro 'vasãdati 02,048.029d*0478_05 vadanti kàraõaü bhaktyà kuntãputrasya dhãmataþ 02,048.029d*0478_06 sarve svabalasaüpannàþ kùatriyà mànagarvitàþ 02,048.029d*0478_07 yaj¤e karapradàs tasya ye ca mleccheùu bhåmipàþ 02,048.029d*0478_08 atãva te pramuditàþ pàõóuputrà mahàrathàþ 02,048.030a samudrasàraü vaióåryaü muktàþ ÷aïkhàüs tathaiva ca 02,048.030c ÷ata÷a÷ ca kuthàüs tatra siühalàþ samupàharan 02,048.031a saüvçtà maõicãrais tu ÷yàmàs tàmràntalocanàþ 02,048.031c tàn gçhãtvà naràs tatra dvàri tiùñhanti vàritàþ 02,048.032a prãtyarthaü bràhmaõà÷ caiva kùatriyà÷ ca vinirjitàþ 02,048.032c upàjahrur vi÷a÷ caiva ÷ådràþ ÷u÷råùavo 'pi ca 02,048.032e prãtyà ca bahumànàc ca abhyagacchan yudhiùñhiram 02,048.033a sarve mlecchàþ sarvavarõà àdimadhyàntajàs tathà 02,048.033c nànàde÷asamutthai÷ ca nànàjàtibhir àgataiþ 02,048.033e paryasta iva loko 'yaü yudhiùñhiranive÷ane 02,048.034a uccàvacàn upagràhàn ràjabhiþ prahitàn bahån 02,048.034c ÷atråõàü pa÷yato duþkhàn mumårùà me 'dya jàyate 02,048.035a bhçtyàs tu ye pàõóavànàü tàüs te vakùyàmi bhàrata 02,048.035c yeùàm àmaü ca pakvaü ca saüvidhatte yudhiùñhiraþ 02,048.036a ayutaü trãõi padmàni gajàrohàþ sasàdinaþ 02,048.036c rathànàm arbudaü càpi pàdàtà bahavas tathà 02,048.037a pramãyamàõam àrabdhaü pacyamànaü tathaiva ca 02,048.037c visçjyamànaü cànyatra puõyàhasvana eva ca 02,048.038a nàbhuktavantaü nàhçùñaü nàsubhikùaü kathaü cana 02,048.038c apa÷yaü sarvavarõànàü yudhiùñhiranive÷ane 02,048.039a aùñà÷ãtisahasràõi snàtakà gçhamedhinaþ 02,048.039b*0479_01 àryàs tu ye vai ràjànaþ satyasaüdhà mahàvratàþ 02,048.039c triü÷addàsãka ekaiko yàn bibharti yudhiùñhiraþ 02,048.039e suprãtàþ parituùñà÷ ca te 'py à÷aüsanty arikùayam 02,048.040a da÷ànyàni sahasràõi yatãnàm årdhvaretasàm 02,048.040c bhu¤jate rukmapàtrãùu yudhiùñhiranive÷ane 02,048.041a bhuktàbhuktaü kçtàkçtaü sarvam àkubjavàmanam 02,048.041c abhu¤jànà yàj¤asenã pratyavaikùad vi÷àü pate 02,048.042a dvau karaü na prayacchetàü kuntãputràya bhàrata 02,048.042c vaivàhikena pà¤càlàþ sakhyenàndhakavçùõayaþ 02,049.001 duryodhana uvàca 02,049.001a àryàs tu ye vai ràjànaþ satyasaüdhà mahàvratàþ 02,049.001c paryàptavidyà vaktàro vedàntàvabhçthàplutàþ 02,049.002a dhçtimanto hrãniùedhà dharmàtmàno ya÷asvinaþ 02,049.002c mårdhàbhiùiktàs te cainaü ràjànaþ paryupàsate 02,049.003a dakùiõàrthaü samànãtà ràjabhiþ kàüsyadohanàþ 02,049.003c àraõyà bahusàhasrà apa÷yaü tatra tatra gàþ 02,049.004a àjahrus tatra satkçtya svayam udyamya bhàrata 02,049.004c abhiùekàrtham avyagrà bhàõóam uccàvacaü nçpàþ 02,049.005a bàhlãko ratham àhàrùãj jàmbånadapariùkçtam 02,049.005c sudakùiõas taü yuyuje ÷vetaiþ kàmbojajair hayaiþ 02,049.006a sunãtho 'pratimaü tasya anukarùaü mahàya÷àþ 02,049.006c dhvajaü cedipatiþ kùipram ahàrùãt svayam udyatam 02,049.007a dàkùiõàtyaþ saünahanaü sraguùõãùe ca màgadhaþ 02,049.007c vasudàno maheùvàso gajendraü ùaùñihàyanam 02,049.008a matsyas tv akùàn avàbadhnàd ekalavya upànahau 02,049.008c àvantyas tv abhiùekàrtham àpo bahuvidhàs tathà 02,049.009a cekitàna upàsaïgaü dhanuþ kà÷ya upàharat 02,049.009c asiü rukmatsaruü ÷alyaþ ÷aikyaü kà¤canabhåùaõam 02,049.010a abhyaùi¤cat tato dhaumyo vyàsa÷ ca sumahàtapàþ 02,049.010c nàradaü vai puraskçtya devalaü càsitaü munim 02,049.010d*0480_01 yàj¤avalkyaü muni÷reùñhaü brahmajaü vijitendriyam 02,049.010d*0480_02 bràhmaõà j¤ànasaüpannàs tejasà bhàskaropamàþ 02,049.011a prãtimanta upàtiùñhann abhiùekaü maharùayaþ 02,049.011c jàmadagnyena sahitàs tathànye vedapàragàþ 02,049.012a abhijagmur mahàtmànaü mantravad bhåridakùiõam 02,049.012c mahendram iva devendraü divi saptarùayo yathà 02,049.013a adhàrayac chatram asya sàtyakiþ satyavikramaþ 02,049.013c dhanaüjaya÷ ca vyajane bhãmasena÷ ca pàõóavaþ 02,049.013d*0481_01 càmare càpi ÷uddhe dve yamau jagçhatus tadà 02,049.014a upàgçhõàd yam indràya puràkalpe prajàpatiþ 02,049.014c tam asmai ÷aïkham àhàrùãd vàruõaü kala÷odadhiþ 02,049.015a siktaü niùkasahasreõa sukçtaü vi÷vakarmaõà 02,049.015c tenàbhiùiktaþ kçùõena tatra me ka÷malo 'bhavat 02,049.015d*0482_01 jalàrthaü tatra ràjendra ghañàn àdàya ràkùasàþ 02,049.016a gacchanti pårvàd aparaü samudraü càpi dakùiõam 02,049.016c uttaraü tu na gacchanti vinà tàta patatribhiþ 02,049.017a tatra sma dadhmuþ ÷ata÷aþ ÷aïkhàn maïgalyakàraõàt 02,049.017c pràõadaüs te samàdhmàtàs tatra romàõi me 'hçùan 02,049.018a praõatà bhåmipà÷ càpi petur hãnàþ svatejasà 02,049.018c dhçùñadyumnaþ pàõóavà÷ ca sàtyakiþ ke÷avo 'ùñamaþ 02,049.019a sattvasthàþ ÷auryasaüpannà anyonyapriyakàriõaþ 02,049.019c visaüj¤àn bhåmipàn dçùñvà màü ca te pràhasaüs tadà 02,049.020a tataþ prahçùño bãbhatsuþ pràdàd dhemaviùàõinàm 02,049.020b*0483_01 rohiõãnàü savatsànàü suvarõa÷atayojinàm 02,049.020b*0483_02 sahasraikaü tathà dattvà savastràü pada÷obhitàm 02,049.020c ÷atàny anaóuhàü pa¤ca dvijamukhyeùu bhàrata 02,049.021a naivaü ÷ambarahantàbhåd yauvanà÷vo manur na ca 02,049.021c na ca ràjà pçthur vainyo na càpy àsãd bhagãrathaþ 02,049.021d*0484_01 yayàtir nahuùo vàpi yathà ràjà yudhiùñhiraþ 02,049.022a yathàtimàtraü kaunteyaþ ÷riyà paramayà yutaþ 02,049.022c ràjasåyam avàpyaivaü hari÷candra iva prabhuþ 02,049.022d*0485_01 naivaü sàünarahantàsãn nàkhineyau tathàpi ca 02,049.023a etàü dçùñvà ÷riyaü pàrthe hari÷candre yathà vibho 02,049.023c kathaü nu jãvitaü ÷reyo mama pa÷yasi bhàrata 02,049.024a andheneva yugaü naddhaü viparyastaü naràdhipa 02,049.024c kanãyàüso vivardhante jyeùñhà hãyanti bhàrata 02,049.025a evaü dçùñvà nàbhivindàmi ÷arma; parãkùamàõo 'pi kurupravãra 02,049.025c tenàham evaü kç÷atàü gata÷ ca; vivarõatàü caiva sa÷okatàü ca 02,050.001 dhçtaràùñra uvàca 02,050.001a tvaü vai jyeùñho jyaiùñhineyaþ putra mà pàõóavàn dviùaþ 02,050.001c dveùñà hy asukham àdatte yathaiva nidhanaü tathà 02,050.002a avyutpannaü samànàrthaü tulyamitraü yudhiùñhiram 02,050.002c adviùantaü kathaü dviùyàt tvàdç÷o bharatarùabha 02,050.003a tulyàbhijanavãrya÷ ca kathaü bhràtuþ ÷riyaü nçpa 02,050.003c putra kàmayase mohàn maivaü bhåþ ÷àmya sàdhv iha 02,050.004a atha yaj¤avibhåtiü tàü kàïkùase bharatarùabha 02,050.004c çtvijas tava tanvantu saptatantuü mahàdhvaram 02,050.005a àhariùyanti ràjànas tavàpi vipulaü dhanam 02,050.005c prãtyà ca bahumànàc ca ratnàny àbharaõàni ca 02,050.005d*0486_01 mahã kàmadughà sà hi vãrapatnãti cocyate 02,050.005d*0486_02 tathà vãrà÷rità bhåmis tanute hi manoratham 02,050.005d*0486_03 tavàpy asti hi ced vãryaü bhikùyase hi mahãm imàm 02,050.006a anarthàcaritaü tàta parasvaspçhaõaü bhç÷am 02,050.006b*0487_01 ubhayor lokayor duþkhaü suhçdàm avamànanam 02,050.006c svasaütuùñaþ svadharmastho yaþ sa vai sukham edhate 02,050.007a avyàpàraþ paràrtheùu nityodyogaþ svakarmasu 02,050.007c udyamo rakùaõe sveùàm etad vaibhavalakùaõam 02,050.008a vipattiùv avyatho dakùo nityam utthànavàn naraþ 02,050.008c apramatto vinãtàtmà nityaü bhadràõi pa÷yati 02,050.008d*0488_01 bàhån ivaitàn mà chetsãþ pàõóuputràs tathaiva te 02,050.008d*0488_02 bhràtéõàü tad dhanàrthaü vai mitradrohaü ca mà kuru 02,050.008d*0489_01 pàõóoþ putràn mà dviùasveha ràjaüs 02,050.008d*0489_02 tathaiva te bhràtçdhanaü samagram 02,050.008d*0489_03 mitradrohe tàta mahàn adharmaþ 02,050.008d*0489_04 pitàmahà ye tava te 'pi teùàm 02,050.008d*0490_01 mitradrohaü tataþ karma mahàn dharmaþ prakãrtitaþ 02,050.008d*0491_01 yo 'sau pitàmahas tubhyaü teùàm api sa eva hi 02,050.009a antarvedyàü dadad vittaü kàmàn anubhavan priyàn 02,050.009c krãóan strãbhir niràtaïkaþ pra÷àmya bharatarùabha 02,050.010 duryodhana uvàca 02,050.010a jànan vai mohayasi màü nàvi naur iva saüyatà 02,050.010c svàrthe kiü nàvadhànaü te utàho dveùñi màü bhavàn 02,050.010d*0492_01 yasya nàsti nijà praj¤à kevalaü tu bahu÷rutaþ 02,050.010d*0492_02 na sa jànàti ÷àstràrthaü darvã såparasàn iva 02,050.011a na santãme dhàrtaràùñrà yeùàü tvam anu÷àsità 02,050.011c bhaviùyam artham àkhyàsi sadà tvaü kçtyam àtmanaþ 02,050.012a parapraõeyo 'graõãr hi ya÷ ca màrgàt pramuhyati 02,050.012c panthànam anugaccheyuþ kathaü tasya padànugàþ 02,050.013a ràjan parigatapraj¤o vçddhasevã jitendriyaþ 02,050.013c pratipannàn svakàryeùu saümohayasi no bhç÷am 02,050.014a lokavçttàd ràjavçttam anyad àha bçhaspatiþ 02,050.014c tasmàd ràj¤à prayatnena svàrtha÷ cintyaþ sadaiva hi 02,050.015a kùatriyasya mahàràja jaye vçttiþ samàhità 02,050.015c sa vai dharmo 'stv adharmo và svavçttau bharatarùabha 02,050.016a prakàlayed di÷aþ sarvàþ pratodeneva sàrathiþ 02,050.016c pratyamitra÷riyaü dãptàü bubhåùur bharatarùabha 02,050.017a pracchanno và prakà÷o và yo yogo ripubàndhanaþ 02,050.017c tad vai ÷astraü ÷astravidàü na ÷astraü chedanaü smçtam 02,050.017d*0493_01 ÷atru÷ caiva hi mitraü ca na lekhyaü na ca màtçkà 02,050.017d*0493_02 yo vai saütàpayati yaü sa ÷atruþ procyate nçpa 02,050.018a asaütoùaþ ÷riyo målaü tasmàt taü kàmayàmy aham 02,050.018c samucchraye yo yatate sa ràjan paramo nayã 02,050.019a mamatvaü hi na kartavyam ai÷varye và dhane 'pi và 02,050.019c pårvàvàptaü haranty anye ràjadharmaü hi taü viduþ 02,050.020a adrohe samayaü kçtvà ciccheda namuceþ ÷iraþ 02,050.020c ÷akraþ sà hi matà tasya ripau vçttiþ sanàtanã 02,050.021a dvàv etau grasate bhåmiþ sarpo bila÷ayàn iva 02,050.021c ràjànaü càviroddhàraü bràhmaõaü càpravàsinam 02,050.022a nàsti vai jàtitaþ ÷atruþ puruùasya vi÷àü pate 02,050.022c yena sàdhàraõã vçttiþ sa ÷atrur netaro janaþ 02,050.023a ÷atrupakùaü samçdhyantaü yo mohàt samupekùate 02,050.023c vyàdhir àpyàyita iva tasya målaü chinatti saþ 02,050.024a alpo 'pi hy arir atyantaü vardhamànaparàkramaþ 02,050.024c valmãko målaja iva grasate vçkùam antikàt 02,050.025a àjamãóha ripor lakùmãr mà te rociùña bhàrata 02,050.025c eùa bhàraþ sattvavatàü nayaþ ÷irasi dhiùñhitaþ 02,050.026a janmavçddhim ivàrthànàü yo vçddhim abhikàïkùate 02,050.026c edhate j¤àtiùu sa vai sadyovçddhir hi vikramaþ 02,050.027a nàpràpya pàõóavai÷varyaü saü÷ayo me bhaviùyati 02,050.027c avàpsye và ÷riyaü tàü hi ÷eùye và nihato yudhi 02,050.028a atàdç÷asya kiü me 'dya jãvitena vi÷àü pate 02,050.028c vardhante pàõóavà nityaü vayaü tu sthiravçddhayaþ 02,051.001 ÷akunir uvàca 02,051.001a yàü tvam etàü ÷riyaü dçùñvà pàõóuputre yudhiùñhire 02,051.001c tapyase tàü hariùyàmi dyåtenàhåyatàü paraþ 02,051.001d*0494_01 àhåyatàü paraü ràjan kuntãputro yudhiùñhiraþ 02,051.002a agatvà saü÷ayam aham ayuddhvà ca camåmukhe 02,051.002c akùàn kùipann akùataþ san vidvàn aviduùo jaye 02,051.003a glahàn dhanåüùi me viddhi ÷aràn akùàü÷ ca bhàrata 02,051.003c akùàõàü hçdayaü me jyàü rathaü viddhi mamàstaram 02,051.004 duryodhana uvàca 02,051.004a ayam utsahate ràja¤ ÷riyam àhartum akùavit 02,051.004c dyåtena pàõóuputrebhyas tat tubhyaü tàta rocatàm 02,051.005 dhçtaràùñra uvàca 02,051.005a sthito 'smi ÷àsane bhràtur vidurasya mahàtmanaþ 02,051.005c tena saügamya vetsyàmi kàryasyàsya vini÷cayam 02,051.006 duryodhana uvàca 02,051.006a vihaniùyati te buddhiü viduro muktasaü÷ayaþ 02,051.006c pàõóavànàü hite yukto na tathà mama kaurava 02,051.006d*0495_01 kçùõàd abhyadhikaþ so 'pi buddhyà kùattà vi÷àü pate 02,051.006d*0495_02 kevalaü dharmam evàha na tad vijayasàdhanam 02,051.006d*0495_03 naya÷ ca dharmato 'petas tathaiva bharatarùabha 02,051.006d*0495_04 tasmàd vinayato jetus tàv ubhau ca virodhinau 02,051.007a nàrabhet parasàmarthyàt puruùaþ kàryam àtmanaþ 02,051.007c matisàmyaü dvayor nàsti kàryeùu kurunandana 02,051.008a bhayaü pariharan manda àtmànaü paripàlayan 02,051.008c varùàsu klinnakañavat tiùñhann evàvasãdati 02,051.009a na vyàdhayo nàpi yamaþ ÷reyaþpràptiü pratãkùate 02,051.009c yàvad eva bhavet kalpas tàvac chreyaþ samàcaret 02,051.010 dhçtaràùñra uvàca 02,051.010a sarvathà putra balibhir vigrahaü te na rocaye 02,051.010c vairaü vikàraü sçjati tad vai ÷astram anàyasam 02,051.011a anartham arthaü manyase ràjaputra; saügranthanaü kalahasyàtighoram 02,051.011c tad vai pravçttaü tu yathà kathaü cid; vimokùayec càpy asisàyakàü÷ ca 02,051.012 duryodhana uvàca 02,051.012a dyåte puràõair vyavahàraþ praõãtas; tatràtyayo nàsti na saüprahàraþ 02,051.012c tad rocatàü ÷akuner vàkyam adya; sabhàü kùipraü tvam ihàj¤àpayasva 02,051.013a svargadvàraü dãvyatàü no vi÷iùñaü; tadvartinàü càpi tathaiva yuktam 02,051.013c bhaved evaü hy àtmanà tulyam eva; durodaraü pàõóavais tvaü kuruùva 02,051.014 dhçtaràùñra uvàca 02,051.014a vàkyaü na me rocate yat tvayoktaü; yat te priyaü tat kriyatàü narendra 02,051.014c pa÷càt tapsyase tad upàkramya vàkyaü; na hãdç÷aü bhàvi vaco hi dharmyam 02,051.015a dçùñaü hy etad vidureõaivam eva; sarvaü pårvaü buddhividyànugena 02,051.015c tad evaitad ava÷asyàbhyupaiti; mahad bhayaü kùatriyabãjaghàti 02,051.016 vai÷aüpàyana uvàca 02,051.016a evam uktvà dhçtaràùñro manãùã; daivaü matvà paramaü dustaraü ca 02,051.016c ÷a÷àsoccaiþ puruùàn putravàkye; sthito ràjà daivasaümåóhacetàþ 02,051.017a sahasrastambhàü hemavaióåryacitràü; ÷atadvàràü toraõasphàñi÷çïgàm 02,051.017c sabhàm agryàü kro÷amàtràyatàü me; tad vistàràm à÷u kurvantu yuktàþ 02,051.018a ÷rutvà tasya tvarità nirvi÷aïkàþ; pràj¤à dakùàs tàü tathà cakrur à÷u 02,051.018c sarvadravyàõy upajahruþ sabhàyàü; sahasra÷aþ ÷ilpina÷ càpi yuktàþ 02,051.019a kàlenàlpenàtha niùñhàü gatàü tàü; sabhàü ramyàü bahuratnàü vicitràm 02,051.019c citrair haimair àsanair abhyupetàm; àcakhyus te tasya ràj¤aþ pratãtàþ 02,051.020a tato vidvàn viduraü mantrimukhyam; uvàcedaü dhçtaràùñro narendraþ 02,051.020c yudhiùñhiraü ràjaputraü hi gatvà; madvàkyena kùipram ihànayasva 02,051.021a sabheyaü me bahuratnà vicitrà; ÷ayyàsanair upapannà mahàrhaiþ 02,051.021c sà dç÷yatàü bhràtçbhiþ sàrdham etya; suhçddyåtaü vartatàm atra ceti 02,051.022a matam àj¤àya putrasya dhçtaràùñro naràdhipaþ 02,051.022c matvà ca dustaraü daivam etad ràjà cakàra ha 02,051.023a anyàyena tathoktas tu viduro viduùàü varaþ 02,051.023c nàbhyanandad vaco bhràtur vacanaü cedam abravãt 02,051.024a nàbhinandàmi nçpate praiùam etaü; maivaü kçthàþ kulanà÷àd bibhemi 02,051.024c putrair bhinnaiþ kalahas te dhruvaü syàd; etac chaïke dyåtakçte narendra 02,051.025 dhçtaràùñra uvàca 02,051.025a neha kùattaþ kalahas tapsyate màü; na ced daivaü pratilomaü bhaviùyat 02,051.025c dhàtrà tu diùñasya va÷e kiledaü; sarvaü jagac ceùñati na svatantram 02,051.026a tad adya vidura pràpya ràjànaü mama ÷àsanàt 02,051.026c kùipram ànaya durdharùaü kuntãputraü yudhiùñhiram 02,052.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,052.001a tataþ pràyàd viduro '÷vair udàrair; mahàjavair balibhiþ sàdhudàntaiþ 02,052.001c balàn niyukto dhçtaràùñreõa ràj¤à; manãùiõàü pàõóavànàü sakà÷am 02,052.002a so 'bhipatya tadadhvànam àsàdya nçpateþ puram 02,052.002c pravive÷a mahàbuddhiþ påjyamàno dvijàtibhiþ 02,052.003a sa ràjagçham àsàdya kuberabhavanopamam 02,052.003c abhyagacchata dharmàtmà dharmaputraü yudhiùñhiram 02,052.004a taü vai ràjà satyadhçtir mahàtmà; ajàta÷atrur viduraü yathàvat 02,052.004c påjàpårvaü pratigçhyàjamãóhas; tato 'pçcchad dhçtaràùñraü saputram 02,052.005 yudhiùñhira uvàca 02,052.005a vij¤àyate te manaso na praharùaþ; kaccit kùattaþ ku÷alenàgato 'si 02,052.005c kaccit putràþ sthavirasyànulomà; va÷ànugà÷ càpi vi÷o 'pi kaccit 02,052.006 vidura uvàca 02,052.006a ràjà mahàtmà ku÷alã saputra; àste vçto j¤àtibhir indrakalpaiþ 02,052.006c prãto ràjan putragaõair vinãtair; vi÷oka evàtmaratir dçóhàtmà 02,052.007a idaü tu tvàü kururàjo 'bhyuvàca; pårvaü pçùñvà ku÷alaü càvyayaü ca 02,052.007c iyaü sabhà tvatsabhàtulyaråpà; bhràtéõàü te pa÷ya tàm etya putra 02,052.008a samàgamya bhràtçbhiþ pàrtha tasyàü; suhçddyåtaü kriyatàü ramyatàü ca 02,052.008c prãyàmahe bhavataþ saügamena; samàgatàþ kurava÷ caiva sarve 02,052.009a durodarà vihità ye tu tatra; mahàtmanà dhçtaràùñreõa ràj¤à 02,052.009c tàn drakùyase kitavàn saüniviùñàn; ity àgato 'haü nçpate taj juùasva 02,052.010 yudhiùñhira uvàca 02,052.010a dyåte kùattaþ kalaho vidyate naþ; ko vai dyåtaü rocayed budhyamànaþ 02,052.010c kiü và bhavàn manyate yuktaråpaü; bhavadvàkye sarva eva sthitàþ sma 02,052.011 vidura uvàca 02,052.011a jànàmy ahaü dyåtam anarthamålaü; kçta÷ ca yatno 'sya mayà nivàraõe 02,052.011c ràjà tu màü pràhiõot tvatsakà÷aü; ÷rutvà vidva¤ ÷reya ihàcarasva 02,052.012 yudhiùñhira uvàca 02,052.012a ke tatrànye kitavà dãvyamànà; vinà ràj¤o dhçtaràùñrasya putraiþ 02,052.012c pçcchàmi tvàü vidura bråhi nas tàn; yair dãvyàmaþ ÷ata÷aþ saünipatya 02,052.013 vidura uvàca 02,052.013a gàndhàraràjaþ ÷akunir vi÷àü pate; ràjàtidevã kçtahasto matàkùaþ 02,052.013c viviü÷ati÷ citrasena÷ ca ràjà; satyavrataþ purumitro jaya÷ ca 02,052.014 yudhiùñhira uvàca 02,052.014a mahàbhayàþ kitavàþ saüniviùñà; màyopadhà devitàro 'tra santi 02,052.014c dhàtrà tu diùñasya va÷e kiledaü; nàdevanaü kitavair adya tair me 02,052.015a nàhaü ràj¤o dhçtaràùñrasya ÷àsanàn; na gantum icchàmi kave durodaram 02,052.015c iùño hi putrasya pità sadaiva; tad asmi kartà viduràttha màü yathà 02,052.016a na càkàmaþ ÷akuninà devitàhaü; na cen màü dhçùõur àhvayità sabhàyàm 02,052.016c àhåto 'haü na nivarte kadà cit; tad àhitaü ÷à÷vataü vai vrataü me 02,052.017 vai÷aüpàyana uvàca 02,052.017a evam uktvà viduraü dharmaràjaþ; pràyàtrikaü sarvam àj¤àpya tårõam 02,052.017c pràyàc chvobhåte sagaõaþ sànuyàtraþ; saha strãbhir draupadãm àdikçtvà 02,052.018a daivaü praj¤àü tu muùõàti teja÷ cakùur ivàpatat 02,052.018c dhàtu÷ ca va÷am anveti pà÷air iva naraþ sitaþ 02,052.019a ity uktvà prayayau ràjà saha kùattrà yudhiùñhiraþ 02,052.019c amçùyamàõas tat pàrthaþ samàhvànam ariüdamaþ 02,052.020a bàhlikena rathaü dattam àsthàya paravãrahà 02,052.020c paricchanno yayau pàrtho bhràtçbhiþ saha pàõóavaþ 02,052.020d@036_0001 saüdide÷a tataþ preùyàn nàgàhvayagatiü prati 02,052.020d@036_0002 tatas te nçpa÷àrdålà÷ cakrur vai nçpa÷àsanam 02,052.020d@036_0003 tato ràjà mahàtejàþ sadhaumyaþ saparicchadaþ 02,052.020d@036_0004 bràhmaõaiþ svastivàcyaiva niryayau mandiràd bahiþ 02,052.020d@036_0005 bràhmaõebhyo dhanaü dattvà gatyarthaü sa yathàvidhi 02,052.020d@036_0006 anyebhyaþ sa tu dattvàrthaü gantuü tatropacakrame 02,052.020d@036_0007 sarvalakùaõasaüpannaü ràjàrhaü saparicchadam 02,052.020d@036_0008 tam àruhya mahàràjo gajendraü ùàùñihàyanam 02,052.020d@036_0009 niùasàda gajaskandhe kà¤cane paramàsane 02,052.020d@036_0010 hàrã kirãñã hemàbhaþ sarvàbharaõabhåùitaþ 02,052.020d@036_0011 raràja ràjan pàrtho vai parayà nçpa÷obhayà 02,052.020d@036_0012 rukmavedigataþ pràj¤o jvalann iva hutà÷anaþ 02,052.020d@036_0013 tato jagàma ràjà sa prahçùñanaravàhanaþ 02,052.020d@036_0014 rathaghoùeõa mahatà pårayan vai nabhaþsthalam 02,052.020d@036_0015 saüståyamànaþ stutibhiþ såtamàgadhavandibhiþ 02,052.020d@036_0016 mahàsainyena saüvãto yathàdityaþ svara÷mibhiþ 02,052.020d@036_0017 pàõóureõàtapatreõa dhriyamàõena mårdhani 02,052.020d@036_0018 babhau yudhiùñhiro ràjà paurõamàsyàm ivoóuràñ 02,052.020d@036_0019 ubhayoþ pakùayo÷ caiva gajasthaþ kurunandanaþ 02,052.021a ràja÷riyà dãpyamàno yayau brahmapuraþsaraþ 02,052.021b@037_0001 càmarair hemadaõóai÷ ca dhåyamànaþ samantataþ 02,052.021b@037_0002 jayà÷iùaþ prahçùñànàü naràõàü pathi pàõóavaþ 02,052.021b@037_0003 pratyagçhõàd yathànyàyaü yathàvad bharatarùabhaþ 02,052.021b@037_0004 apare kururàjànaü pathi yàntaü samàhitàþ 02,052.021b@037_0005 stuvanti satataü saukhyàn mçgapakùisvanair naràþ 02,052.021b@037_0006 tathaiva sainikà ràjan ràjànam anuyànti ye 02,052.021b@037_0007 teùàü halahalà÷abdo divaü stabdhvà pratiùñhitaþ 02,052.021b@037_0008 nçpasyàgre yayau bhãmo gajaskandhagato balã 02,052.021b@037_0009 ubhau pàr÷ve gajau ràj¤aþ satalpau vai sukalpitau 02,052.021b@037_0010 adhiråóhau yamau càpi jagmatur bharatarùabha 02,052.021b@037_0011 ÷obhayantau mahàsainyaü tàv ubhau råpa÷àlinau 02,052.021b@037_0012 pçùñhato 'nuyayau dhãmàn pàrthaþ ÷astrabhçtàü varaþ 02,052.021b@037_0013 ÷vetà÷vo gàõóivaü gçhya agnidattaü rathaü gataþ 02,052.021b@037_0014 sainyamadhye yayau ràjan kururàjo yudhiùñhiraþ 02,052.021b@037_0015 draupadãpramukhà nàryaþ sànugàþ saparicchadàþ 02,052.021b@037_0016 àruhya tà vicitràõi ÷ibikàþ ÷akañàni ca 02,052.021b@037_0017 mahatyà senayà ràjann agre ràj¤o yayus tadà 02,052.021b@037_0018 samçddhanaranàgà÷vaü sapatàkàrathadhvajam 02,052.021b@037_0019 samçddharathanistriü÷aü pattibhir ghoùitasvanam 02,052.021b@037_0020 ÷aïkhadundubhitàlànàü veõuvãõànunàditam 02,052.021b@037_0021 ÷u÷ubhe pàõóavaü sainyaü prayàtaü tat tadà nçpa 02,052.021b@037_0022 yathà kubero laïkàyàü purà càtyanta÷obhayà 02,052.021b@037_0023 mahatyà senayà sàrdhaü gurumitraü sa gacchati 02,052.021b@037_0024 tathà yayau sa pàrtho 'pi mahatyà ca vibhåtinà 02,052.021b@037_0025 susamçddhena sainyena yathà vai÷ravaõas tathà 02,052.021b@037_0026 sa saràüsi nadã÷ caiva vanàny upavanàni ca 02,052.021b@037_0027 atyakràman mahàràja purãü càbhyavapadyata 02,052.021b@037_0028 hastãpurasamãpe tu kururàjo yudhiùñhiraþ 02,052.021b@037_0029 cakre nive÷anaü tatra tataþ sa sahasainikaþ 02,052.021b@037_0030 ÷ive de÷e same caiva nyavasat pàõóavas tadà 02,052.021b@037_0031 tato ràjan samàhåya ÷okavihvalayà girà 02,052.021b@037_0032 etad vàkyaü ca sarvasvaü dhçtaràùñracikãrùitam 02,052.021b@037_0033 àcacakùe yathàvçttaü viduro 'tha nçpasya ha 02,052.021b@037_0034 ÷rutvà tu bhàùitaü tena dharmaràjo 'bravãd idam 02,052.021b@037_0035 marùayàmi hy ahaü kùattaþ samàhvànaü vratena me 02,052.021b@037_0036 vai÷aüpàyanaþ 02,052.021b@037_0036 svasty astu loke vipràõàü prajànàü caiva sarvathà 02,052.021b@037_0037 ity uktvà prayayau ràjà puraü nàgàhvayaü tataþ 02,052.021c dhçtaràùñreõa càhåtaþ kàlasya samayena ca 02,052.021d*0496_01 pravive÷a tato ràjà puraü nàgàhvayaü tataþ 02,052.022a sa hàstinapuraü gatvà dhçtaràùñragçhaü yayau 02,052.022c samiyàya ca dharmàtmà dhçtaràùñreõa pàõóavaþ 02,052.023a tathà droõena bhãùmeõa karõena ca kçpeõa ca 02,052.023c samiyàya yathànyàyaü drauõinà ca vibhuþ saha 02,052.024a sametya ca mahàbàhuþ somadattena caiva ha 02,052.024c duryodhanena ÷alyena saubalena ca vãryavàn 02,052.025a ye cànye tatra ràjànaþ pårvam eva samàgatàþ 02,052.025b*0497_01 duþ÷àsanena vãreõa sarvair bhràtçbhir eva ca 02,052.025b*0498_01 anyai÷ ca dhàrtaràùñrai÷ ca nçpair anyaiþ sameyivàn 02,052.025c jayadrathena ca tathà kurubhi÷ càpi sarva÷aþ 02,052.025d*0499_01 sametya kurubhiþ sarvair yathànyàyam ariüdama 02,052.026a tataþ sarvair mahàbàhur bhràtçbhiþ parivàritaþ 02,052.026c pravive÷a gçhaü ràj¤o dhçtaràùñrasya dhãmataþ 02,052.027a dadar÷a tatra gàndhàrãü devãü patim anuvratàm 02,052.027c snuùàbhiþ saüvçtàü ÷a÷vat tàràbhir iva rohiõãm 02,052.028a abhivàdya sa gàndhàrãü tayà ca pratinanditaþ 02,052.028c dadar÷a pitaraü vçddhaü praj¤àcakùuùam ã÷varam 02,052.029a ràj¤à mårdhany upàghràtàs te ca kauravanandanàþ 02,052.029c catvàraþ pàõóavà ràjan bhãmasenapurogamàþ 02,052.030a tato harùaþ samabhavat kauravàõàü vi÷àü pate 02,052.030c tàn dçùñvà puruùavyàghràn pàõóavàn priyadar÷anàn 02,052.031a vivi÷us te 'bhyanuj¤àtà ratnavanti gçhàõy atha 02,052.031c dadç÷u÷ copayàtàs tàn draupadãpramukhàþ striyaþ 02,052.032a yàj¤asenyàþ paràm çddhiü dçùñvà prajvalitàm iva 02,052.032c snuùàs tà dhçtaràùñrasya nàtipramanaso 'bhavan 02,052.033a tatas te puruùavyàghrà gatvà strãbhis tu saüvidam 02,052.033c kçtvà vyàyàmapårvàõi kçtyàni pratikarma ca 02,052.034a tataþ kçtàhnikàþ sarve divyacandanaråùitàþ 02,052.034c kalyàõamanasa÷ caiva bràhmaõàn svasti vàcya ca 02,052.035a manoj¤am a÷anaü bhuktvà vivi÷uþ ÷araõàny atha 02,052.035c upagãyamànà nàrãbhir asvapan kurunandanàþ 02,052.035d*0500_01 anantaraü ca suùupuþ prãtàþ parapuraüjayàþ 02,052.036a jagàma teùàü sà ràtriþ puõyà rativihàriõàm 02,052.036c ståyamànà÷ ca vi÷ràntàþ kàle nidràm athàtyajan 02,052.037a sukhoùitàs tàü rajanãü pràtaþ sarve kçtàhnikàþ 02,052.037c sabhàü ramyàü pravivi÷uþ kitavair abhisaüvçtàm 02,053.000*0501_00 vai÷aüpàyana uvàca 02,053.000*0501_01 pravi÷ya tàü sabhàü pàrthà yudhiùñhirapurogamàþ 02,053.000*0501_02 sametya pàrthivàn sarvàn påjàrhàn abhipåjya ca 02,053.000*0501_03 yathàvayaþ sameyànà upaviùñà yathàrhataþ 02,053.000*0501_04 àsaneùu vicitreùu spardhyàstaraõavatsu ca 02,053.000*0501_05 atha teùåpaviùñeùu sarveùv atha nçpeùu ca 02,053.000*0501_06 ÷akuniþ saubalas tatra yudhiùñhiram abhàùata 02,053.001 ÷akunir uvàca 02,053.001a upastãrõà sabhà ràjan rantuü caite kçtakùaõàþ 02,053.001c akùàn uptvà devanasya samayo 'stu yudhiùñhira 02,053.002 yudhiùñhira uvàca 02,053.002a nikçtir devanaü pàpaü na kùàtro 'tra paràkramaþ 02,053.002c na ca nãtir dhruvà ràjan kiü tvaü dyåtaü pra÷aüsasi 02,053.003a na hi mànaü pra÷aüsanti nikçtau kitavasya ha 02,053.003c ÷akune maiva no jaiùãr amàrgeõa nç÷aüsavat 02,053.004 ÷akunir uvàca 02,053.004a yo 'nveti saükhyàü nikçtau vidhij¤a÷; ceùñàsv akhinnaþ kitavo 'kùajàsu 02,053.004c mahàmatir ya÷ ca jànàti dyåtaü; sa vai sarvaü sahate prakriyàsu 02,053.005a akùaglahaþ so 'bhibhavet paraü nas; tenaiva kàlo bhavatãdam àttha 02,053.005c dãvyàmahe pàrthiva mà vi÷aïkàü; kuruùva pàõaü ca ciraü ca mà kçthàþ 02,053.006 yudhiùñhira uvàca 02,053.006a evam àhàyam asito devalo munisattamaþ 02,053.006c imàni lokadvàràõi yo vai saücarate sadà 02,053.007a idaü vai devanaü pàpaü màyayà kitavaiþ saha 02,053.007c dharmeõa tu jayo yuddhe tat paraü sàdhu devanam 02,053.008a nàryà mlecchanti bhàùàbhir màyayà na caranty uta 02,053.008c ajihmam a÷añhaü yuddham etat satpuruùavratam 02,053.009a ÷aktito bràhmaõàn vandyठ÷ikùituü prayatàmahe 02,053.009c tad vai vittaü màtidevãr mà jaiùãþ ÷akune param 02,053.010a nàhaü nikçtyà kàmaye sukhàny uta dhanàni và 02,053.010c kitavasyàpy anikçter vçttam etan na påjyate 02,053.011 ÷akunir uvàca 02,053.011a ÷rotriyo '÷rotriyam uta nikçtyaiva yudhiùñhira 02,053.011c vidvàn aviduùo 'bhyeti nàhus tàü nikçtiü janàþ 02,053.011d*0502_01 akùair hi ÷ikùito 'bhyeti nikçtyaiva yudhiùñhira 02,053.011d*0503_01 akçtàstraü kçtàstrà÷ ca durbalaü balavattaraþ 02,053.011d*0504_01 evaü karmasu sarveùu nikçtyaiva yudhiùñhira 02,053.012a evaü tvaü màm ihàbhyetya nikçtiü yadi manyase 02,053.012c devanàd vinivartasva yadi te vidyate bhayam 02,053.013 yudhiùñhira uvàca 02,053.013a àhåto na nivarteyam iti me vratam àhitam 02,053.013c vidhi÷ ca balavàn ràjan diùñasyàsmi va÷e sthitaþ 02,053.014a asmin samàgame kena devanaü me bhaviùyati 02,053.014c pratipàõa÷ ca ko 'nyo 'sti tato dyåtaü pravartatàm 02,053.015 duryodhana uvàca 02,053.015a ahaü dàtàsmi ratnànàü dhanànàü ca vi÷àü pate 02,053.015c madarthe devità càyaü ÷akunir màtulo mama 02,053.016 yudhiùñhira uvàca 02,053.016a anyenànyasya viùamaü devanaü pratibhàti me 02,053.016c etad vidvann upàdatsva kàmam evaü pravartatàm 02,053.017 vai÷aüpàyana uvàca 02,053.017a upohyamàne dyåte tu ràjànaþ sarva eva te 02,053.017c dhçtaràùñraü puraskçtya vivi÷us tàü sabhàü tataþ 02,053.018a bhãùmo droõaþ kçpa÷ caiva vidura÷ ca mahàmatiþ 02,053.018c nàtãvaprãtamanasas te 'nvavartanta bhàrata 02,053.019a te dvaüdva÷aþ pçthak caiva siühagrãvà mahaujasaþ 02,053.019c siühàsanàni bhårãõi vicitràõi ca bhejire 02,053.020a ÷u÷ubhe sà sabhà ràjan ràjabhis taiþ samàgataiþ 02,053.020c devair iva mahàbhàgaiþ samavetais triviùñapam 02,053.021a sarve vedavidaþ ÷åràþ sarve bhàsvaramårtayaþ 02,053.021c pràvartata mahàràja suhçddyåtam anantaram 02,053.022 yudhiùñhira uvàca 02,053.022a ayaü bahudhano ràjan sàgaràvartasaübhavaþ 02,053.022c maõir hàrottaraþ ÷rãmàn kanakottamabhåùaõaþ 02,053.023a etad ràjan dhanaü mahyaü pratipàõas tu kas tava 02,053.023c bhavatv eùa kramas tàta jayàmy enaü durodaram 02,053.024 duryodhana uvàca 02,053.024a santi me maõaya÷ caiva dhanàni vividhàni ca 02,053.024c matsara÷ ca na me 'rtheùu jayàmy enaü durodaram 02,053.024d*0505_01 ÷akune hanta divyàno glaga[reads ha]mànau sahasra÷aþ 02,053.024d*0505_02 ime niùkasahasrasya kuõóino hàriõaþ ÷atam 02,053.025 vai÷aüpàyana uvàca 02,053.025*0506_01 etac chrutvà tu ÷akunir nikçtiü samupà÷ritaþ 02,053.025a tato jagràha ÷akunis tàn akùàn akùatattvavit 02,053.025c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,054.001 yudhiùñhira uvàca 02,054.001a mattaþ kaitavakenaiva yaj jito 'smi durodaram 02,054.001c ÷akune hanta dãvyàmo glahamànàþ sahasra÷aþ 02,054.002a ime niùkasahasrasya kuõóino bharitàþ ÷atam 02,054.002c ko÷o hiraõyam akùayyaü jàtaråpam aneka÷aþ 02,054.002e etad ràjan dhanaü mahyaü tena dãvyàmy ahaü tvayà 02,054.003 vai÷aüpàyana uvàca 02,054.003*0507_01 kauravàõàü kulakaraü jyeùñhaü pàõóavam acyutam 02,054.003*0508_01 jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,054.003*0509_01 jitam ity eva nçpate bhåyas tvaü kena dãvyase 02,054.003a ity uktaþ ÷akuniþ pràha jitam ity eva taü nçpam 02,054.004 yudhiùñhira uvàca 02,054.004a ayaü sahasrasamito vaiyàghraþ supravartitaþ 02,054.004c sucakropaskaraþ ÷rãmàn kiïkiõãjàlamaõóitaþ 02,054.005a saühràdano ràjaratho ya ihàsmàn upàvahat 02,054.005c jaitro rathavaraþ puõyo meghasàgaraniþsvanaþ 02,054.006a aùñau yaü kuraracchàyàþ sada÷và ràùñrasaümatàþ 02,054.006c vahanti naiùàm ucyeta padà bhåmim upaspç÷an 02,054.006e etad ràjan dhanaü mahyaü tena dãvyàmy ahaü tvayà 02,054.007 vai÷aüpàyana uvàca 02,054.007a etac chrutvà vyavasito nikçtiü samupà÷ritaþ 02,054.007c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,054.008 yudhiùñhira uvàca 02,054.008a sahasrasaükhyà nàgà me mattàs tiùñhanti saubala 02,054.008c hemakakùàþ kçtàpãóàþ padmino hemamàlinaþ 02,054.009a sudàntà ràjavahanàþ sarva÷abdakùamà yudhi 02,054.009c ãùàdantà mahàkàyàþ sarve càùñakareõavaþ 02,054.010a sarve ca purabhettàro nagameghanibhà gajàþ 02,054.010c etad ràjan dhanaü mahyaü tena dãvyàmy ahaü tvayà 02,054.011 vai÷aüpàyana uvàca 02,054.011a tam evaüvàdinaü pàrthaü prahasann iva saubalaþ 02,054.011b*0510_01 sa tac chrutvà vyavasito nikçtiü samupasthitaþ 02,054.011c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,054.012 yudhiùñhira uvàca 02,054.012a ÷ataü dàsãsahasràõi taruõyo me prabhadrikàþ 02,054.012c kambukeyåradhàriõyo niùkakaõñhyaþ svalaükçtàþ 02,054.013a mahàrhamàlyàbharaõàþ suvastrà÷ candanokùitàþ 02,054.013c maõãn hema ca bibhratyaþ sarvà vai såkùmavàsasaþ 02,054.014a anusevàü carantãmàþ ku÷alà nçtyasàmasu 02,054.014c snàtakànàm amàtyànàü ràj¤àü ca mama ÷àsanàt 02,054.014e etad ràjan dhanaü mahyaü tena dãvyàmy ahaü tvayà 02,054.015 vai÷aüpàyana uvàca 02,054.015a etac chrutvà vyavasito nikçtiü samupà÷ritaþ 02,054.015c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,054.016 yudhiùñhira uvàca 02,054.016a etàvanty eva dàsànàü sahasràõy uta santi me 02,054.016c pradakùiõànulomà÷ ca pràvàravasanàþ sadà 02,054.017a pràj¤à medhàvino dakùà yuvàno mçùñakuõóalàþ 02,054.017c pàtrãhastà divàràtram atithãn bhojayanty uta 02,054.017e etad ràjan dhanaü mahyaü tena dãvyàmy ahaü tvayà 02,054.018 vai÷aüpàyana uvàca 02,054.018a etac chrutvà vyavasito nikçtiü samupà÷ritaþ 02,054.018c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,054.019 yudhiùñhira uvàca 02,054.019a rathàs tàvanta eveme hemabhàõóàþ patàkinaþ 02,054.019c hayair vinãtaiþ saüpannà rathibhi÷ citrayodhibhiþ 02,054.020a ekaiko yatra labhate sahasraparamàü bhçtim 02,054.020c yudhyato 'yudhyato vàpi vetanaü màsakàlikam 02,054.020e etad ràjan dhanaü mahyaü tena dãvyàmy ahaü tvayà 02,054.021 vai÷aüpàyana uvàca 02,054.021a ity evam ukte pàrthena kçtavairo duràtmavàn 02,054.021c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,054.022 yudhiùñhira uvàca 02,054.022a a÷vàüs tittirikalmàùàn gàndharvàn hemamàlinaþ 02,054.022c dadau citrarathas tuùño yàüs tàn gàõóãvadhanvane 02,054.022d*0511_01 yuddhe jitaþ paràbhåtaþ prãtipårvam ariüdamaþ 02,054.022e etad ràjan dhanaü mahyaü tena dãvyàmy ahaü tvayà 02,054.023 vai÷aüpàyana uvàca 02,054.023a etac chrutvà vyavasito nikçtiü samupà÷ritaþ 02,054.023c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,054.024 yudhiùñhira uvàca 02,054.024a rathànàü ÷akañànàü ca hayànàü càyutàni me 02,054.024c yuktànàm eva tiùñhanti vàhair uccàvacair vçtàþ 02,054.025a evaü varõasya varõasya samuccãya sahasra÷aþ 02,054.025b*0512_01 tathà samudità vãràþ sarve vãraparàkramàþ 02,054.025c kùãraü pibantas tiùñhanti bhu¤jànàþ ÷àlitaõóulàn 02,054.026a ùaùñis tàni sahasràõi sarve pçthulavakùasaþ 02,054.026c etad ràjan dhanaü mahyaü tena dãvyàmy ahaü tvayà 02,054.027 vai÷aüpàyana uvàca 02,054.027a etac chrutvà vyavasito nikçtiü samupà÷ritaþ 02,054.027c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,054.028 yudhiùñhira uvàca 02,054.028a tàmralohaiþ parivçtà nidhayo me catuþ÷atàþ 02,054.028c pa¤cadrauõika ekaikaþ suvarõasyàhatasya vai 02,054.028d*0513_01 jàtaråpasya mukhyasya anargheyasya bhàrata 02,054.028e etad ràjan dhanaü mahyaü tena dãvyàmy ahaü tvayà 02,054.029 vai÷aüpàyana uvàca 02,054.029a etac chrutvà vyavasito nikçtiü samupà÷ritaþ 02,054.029c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,055.001 vidura uvàca 02,055.001*0514_00 vai÷aüpàyana uvàca 02,055.001*0514_01 evaü pravartite dyåte ghore sarvàpahàriõi 02,055.001*0514_02 sarvasaü÷ayanirmoktà viduro vàkyam abravãt 02,055.001a mahàràja vijànãhi yat tvàü vakùyàmi tac chçõu 02,055.001c mumårùor auùadham iva na rocetàpi te ÷rutam 02,055.002a yad vai purà jàtamàtro ruràva; gomàyuvad visvaraü pàpacetàþ 02,055.002c duryodhano bhàratànàü kulaghnaþ; so 'yaü yukto bhavità kàlahetuþ 02,055.003a gçhe vasantaü gomàyuü tvaü vai matvà na budhyase 02,055.003c duryodhanasya råpeõa ÷çõu kàvyàü giraü mama 02,055.004a madhu vai màdhviko labdhvà prapàtaü nàvabudhyate 02,055.004c àruhya taü majjati và patanaü vàdhigacchati 02,055.005*0515_01 viùàdaüti ca daivena devanena mahàrathaiþ 02,055.005a so 'yaü matto 'kùadevena madhuvan na parãkùate 02,055.005c prapàtaü budhyate naiva vairaü kçtvà mahàrathaiþ 02,055.006a viditaü te mahàràja ràjasv evàsama¤jasam 02,055.006c andhakà yàdavà bhojàþ sametàþ kaüsam atyajan 02,055.006d*0516_01 putraü saütyaktavàn pårvaü pauràõàü hitakàmyayà 02,055.007a niyogàc ca hate tasmin kçùõenàmitraghàtinà 02,055.007c evaü te j¤àtayaþ sarve modamànàþ ÷ataü samàþ 02,055.008a tvanniyuktaþ savyasàcã nigçhõàtu suyodhanam 02,055.008c nigrahàd asya pàpasya modantàü kuravaþ sukham 02,055.009a kàkenemàü÷ citrabarhठ÷àrdålàn kroùñukena ca 02,055.009c krãõãùva pàõóavàn ràjan mà majjãþ ÷okasàgare 02,055.010a tyajet kulàrthe puruùaü gràmasyàrthe kulaü tyajet 02,055.010c gràmaü janapadasyàrthe àtmàrthe pçthivãü tyajet 02,055.011a sarvaj¤aþ sarvabhàvaj¤aþ sarva÷atrubhayaükaraþ 02,055.011c iti sma bhàùate kàvyo jambhatyàge mahàsuràn 02,055.012a hiraõyaùñhãvinaþ ka÷ cit pakùiõo vanagocaràn 02,055.012c gçhe kila kçtàvàsàül lobhàd ràjann apãóayat 02,055.013a sadopabhojyàül lobhàndho hiraõyàrthe paraütapa 02,055.013c àyatiü ca tadàtvaü ca ubhe sadyo vyanà÷ayat 02,055.014a tadàtvakàmaþ pàõóåüs tvaü mà druho bharatarùabha 02,055.014c mohàtmà tapyase pa÷càt pakùihà puruùo yathà 02,055.014d*0517_01 etena tava nà÷aþ syàd baëi÷àc chabaro yathà 02,055.015a jàtaü jàtaü pàõóavebhyaþ puùpam àdatsva bhàrata 02,055.015c màlàkàra ivàràme snehaü kurvan punaþ punaþ 02,055.016a vçkùàn aïgàrakàrãva mainàn dhàkùãþ samålakàn 02,055.016c mà gamaþ sasutàmàtyaþ sabala÷ ca paràbhavam 02,055.017a samavetàn hi kaþ pàrthàn pratiyudhyeta bhàrata 02,055.017c marudbhiþ sahito ràjann api sàkùàn marutpatiþ 02,055.017d*0518_01 yudhi jetum a÷akto hi pàõóavàn puruùottamaþ 02,056.000*0519_01 duryodhane krãóati pàõóavena 02,056.000*0519_02 dçùñvà dhanaü pàpam agàgataü tat 02,056.000*0519_03 ànandam àpa÷yasi naiva pàtaü 02,056.000*0519_04 mahàbhayaü putraviyogajaü tvam 02,056.000*0519_05 kiü cintayasi dyåte 'smin majjamànàn na pa÷yasi 02,056.000*0519_06 duryodhanàparàdhena putràn anyàü÷ ca bhåpate 02,056.001 vidura uvàca 02,056.001a dyåtaü målaü kalahasyànupàti; mithobhedàya mahate và raõàya 02,056.001c yad àsthito 'yaü dhçtaràùñrasya putro; duryodhanaþ sçjate vairam ugram 02,056.002a pràtipãyàþ ÷àütanavà bhaimasenàþ sabàhlikàþ 02,056.002c duryodhanàparàdhena kçcchraü pràpsyanti sarva÷aþ 02,056.003a duryodhano madenaiva kùemaü ràùñràd apohati 02,056.003c viùàõaü gaur iva madàt svayam àrujate balàt 02,056.004a ya÷ cittam anveti parasya ràjan; vãraþ kaviþ svàm atipatya dçùñim 02,056.004c nàvaü samudra iva bàlanetràm; àruhya ghore vyasane nimajjet 02,056.005a duryodhano glahate pàõóavena; priyàyase tvaü jayatãti tac ca 02,056.005c atinarmàj jàyate saüprahàro; yato vinà÷aþ samupaiti puüsàm 02,056.005d*0520_01 sarvàõi marmàõy abhisaüprahàro 02,056.005d*0520_02 yato vinà÷aþ samupaiti puüsàm 02,056.006a àkarùas te 'vàkphalaþ kupraõãto; hçdi prauóho mantrapadaþ samàdhiþ 02,056.006c yudhiùñhireõa saphalaþ saüstavo 'stu; sàmnaþ surikto 'rimateþ sudhanvà 02,056.007a pràtipãyàþ ÷àütanavà÷ ca ràjan; kàvyàü vàcaü ÷çõuta màtyagàd vaþ 02,056.007c vai÷vànaraü prajvalitaü sughoram; ayuddhena pra÷amayatotpatantam 02,056.008a yadà manyuü pàõóavo 'jàta÷atrur; na saüyacched akùamayàbhibhåtaþ 02,056.008c vçkodaraþ savyasàcã yamau ca; ko 'tra dvãpaþ syàt tumule vas tadànãm 02,056.009a mahàràja prabhavas tvaü dhanànàü; purà dyåtàn manasà yàvad iccheþ 02,056.009c bahu vittaü pàõóavàü÷ cej jayes tvaü; kiü tena syàd vasu vindeha pàrthàn 02,056.010a jànãmahe devitaü saubalasya; veda dyåte nikçtiü pàrvatãyaþ 02,056.010c yataþ pràptaþ ÷akunis tatra yàtu; màyàyodhã bhàrata pàrvatãyaþ 02,057.001 duryodhana uvàca 02,057.001a pareùàm eva ya÷asà ÷làghase tvaü; sadà channaþ kutsayan dhàrtaràùñràn 02,057.001c jànãmas tvàü vidura yatpriyas tvaü; bàlàn ivàsmàn avamanyase tvam 02,057.002a suvij¤eyaþ puruùo 'nyatrakàmo; nindàpra÷aüse hi tathà yunakti 02,057.002c jihvà manas te hçdayaü nirvyanakti; jyàyo niràha manasaþ pràtikålyam 02,057.003a utsaïgena vyàla ivàhçto 'si; màrjàravat poùakaü copahaüsi 02,057.003c bhartçghnatvàn na hi pàpãya àhus; tasmàt kùattaþ kiü na bibheùi pàpàt 02,057.004a jitvà ÷atrån phalam àptaü mahan no; màsmàn kùattaþ paruùàõãha vocaþ 02,057.004c dviùadbhis tvaü saüprayogàbhinandã; muhur dveùaü yàsi naþ saüpramohàt 02,057.005a amitratàü yàti naro 'kùamaü bruvan; nigåhate guhyam amitrasaüstave 02,057.005b*0521_01 sàmnà ca dànena ca bhedanena 02,057.005b*0521_02 vadhena màyàpratidar÷anena 02,057.005b*0521_03 na[? read ta]m indrajàlena ca mohanena 02,057.005b*0521_04 dyåtena mantrauùadhisàdhanena 02,057.005b*0521_05 ebhiþ prakàrair aparai÷ ca sarvair 02,057.005b*0521_06 àbuddhimanto vijayanty aràtãn 02,057.005c tadà÷ritàpatrapà kiü na bàdhate; yad icchasi tvaü tad ihàdya bhàùase 02,057.006a mà no 'vamaüsthà vidma manas tavedaü; ÷ikùasva buddhiü sthaviràõàü sakà÷àt 02,057.006c ya÷o rakùasva vidura saüpraõãtaü; mà vyàpçtaþ parakàryeùu bhås tvam 02,057.007a ahaü karteti vidura màvamaüsthà; mà no nityaü paruùàõãha vocaþ 02,057.007c na tvàü pçcchàmi vidura yad dhitaü me; svasti kùattar mà titikùån kùiõu tvam 02,057.008a ekaþ ÷àstà na dvitãyo 'sti ÷àstà; garbhe ÷ayànaü puruùaü ÷àsti ÷àstà 02,057.008c tenànu÷iùñaþ pravaõàd ivàmbho; yathà niyukto 'smi tathà vahàmi 02,057.009a bhinatti ÷irasà ÷ailam ahiü bhojayate ca yaþ 02,057.009c sa eva tasya kurute kàryàõàm anu÷àsanam 02,057.010a yo balàd anu÷àstãha so 'mitraü tena vindati 02,057.010c mitratàm anuvçttaü tu samupekùeta paõóitaþ 02,057.011a pradãpya yaþ pradãptàgniü pràk tvaran nàbhidhàvati 02,057.011c bhasmàpi na sa vindeta ÷iùñaü kva cana bhàrata 02,057.012a na vàsayet pàravargyaü dviùantaü; vi÷eùataþ kùattar ahitaü manuùyam 02,057.012c sa yatrecchasi vidura tatra gaccha; susàntvitàpi hy asatã strã jahàti 02,057.012d*0521a_01 na vàsayet pàrava÷yaü dviùantaü na vi÷eùataþ 02,057.012d*0521a_02 kartàram ihitaü caiva manye yatre * * ccha * 02,057.012d*0521a_03 vidura tatraiva [rest omitted?] 02,057.012d*0521a_04 sàntvyamànàpi hy asatã strã jahàti 02,057.012d*0521b_01 na vàsayet paraü vargaü dviùantaü ca vi÷eùataþ 02,057.012d*0521b_02 kùattàram ahitaü caiva manye yatreùñam icchati 02,057.012d*0521b_03 viduràtra na vastavyaü gaccha sa tvaü yatheùñataþ 02,057.012d*0521b_04 sàntvamànàpi hy asatã strã (yathà) jahàti tathà ca tvam 02,057.012d*0521c_01 na vàsaye tvà paravarga dviùantaü ca vi÷eùataþ 02,057.012d*0521c_02 kùattàram ahitaü caiva manye yadçùñam icchasi 02,057.012d*0521c_03 vidura tatra gaccha tvaü 02,057.012d*0521c_04 sàntvamànà hçsati (sic) strã jahàti 02,057.012d*0521d_01 na vàsayet taü puruùaü na dviùantaü vi÷eùataþ 02,057.012d*0521d_02 kùattara*hitaü manye na manye hitam àtmanaþ 02,057.012d*0521d_03 viduraü tatra gaccha tvaü sàntvyamàno vimuhyasi 02,057.012d*0521e_01 na vàsayat paravargyaü na dviùantaü vi÷eùataþ 02,057.012d*0521e_02 kùattàram ahitaü manye na manye hitam àtmanaþ 02,057.012d*0521e_03 yatrecchasi tvaü vidura tatra gaccha 02,057.012d*0521e_04 sàntvyamànà hy asatã strã jahàti 02,057.013 vidura uvàca 02,057.013a etàvatà ye puruùaü tyajanti; teùàü sakhyam antavad bråhi ràjan 02,057.013c ràj¤àü hi cittàni pariplutàni; sàntvaü dattvà musalair ghàtayanti 02,057.014a abàlas tvaü manyase ràjaputra; bàlo 'ham ity eva sumandabuddhe 02,057.014c yaþ sauhçde puruùaü sthàpayitvà; pa÷càd enaü dåùayate sa bàlaþ 02,057.015a na ÷reyase nãyate mandabuddhiþ; strã ÷rotriyasyeva gçhe praduùñà 02,057.015c dhruvaü na roced bharatarùabhasya; patiþ kumàryà iva ùaùñivarùaþ 02,057.016a anupriyaü ced anukàïkùase tvaü; sarveùu kàryeùu hitàhiteùu 02,057.016c striya÷ ca ràja¤ jaóapaïgukàü÷ ca; pçccha tvaü vai tàdç÷àü÷ caiva måóhàn 02,057.017a labhyaþ khalu pràtipãya naro 'nupriyavàg iha 02,057.017c apriyasya tu pathyasya vaktà ÷rotà ca durlabhaþ 02,057.018a yas tu dharme parà÷vasya hitvà bhartuþ priyàpriye 02,057.018c apriyàõy àha pathyàni tena ràjà sahàyavàn 02,057.018d*0522_01 nàpriyaþ sàdhur bhavati na medhàvã na paõóitaþ 02,057.018d*0522_02 priyeùv etàni dç÷yante yàvad dveùo hi bhàrata 02,057.019a avyàdhijaü kañukaü tãkùõam uùõaü; ya÷omuùaü paruùaü påtigandhi 02,057.019c satàü peyaü yan na pibanty asanto; manyuü mahàràja piba pra÷àmya 02,057.020a vaicitravãryasya ya÷o dhanaü ca; và¤chàmy ahaü sahaputrasya ÷a÷vat 02,057.020c yathà tathà vo 'stu nama÷ ca vo 'stu; mamàpi ca svasti di÷antu vipràþ 02,057.021a à÷ãviùàn netraviùàn kopayen na tu paõóitaþ 02,057.021c evaü te 'haü vadàmãdaü prayataþ kurunandana 02,058.001 ÷akunir uvàca 02,058.001a bahu vittaü paràjaiùãþ pàõóavànàü yudhiùñhira 02,058.001c àcakùva vittaü kaunteya yadi te 'sty aparàjitam 02,058.002 yudhiùñhira uvàca 02,058.002a mama vittam asaükhyeyaü yad ahaü veda saubala 02,058.002c atha tvaü ÷akune kasmàd vittaü samanupçcchasi 02,058.003a ayutaü prayutaü caiva kharvaü padmaü tathàrbudam 02,058.003c ÷aïkhaü caiva nikharvaü ca samudraü càtra paõyatàm 02,058.003d*0523_01 madhyaü caiva paràrdhaü ca saparaü càtra paõyatàm 02,058.003d*0524_01 kabandhaü nikabandhaü ca sàgaraü càtra paõyatàm 02,058.003e etan mama dhanaü ràjaüs tena dãvyàmy ahaü tvayà 02,058.004 vai÷aüpàyana uvàca 02,058.004a etac chrutvà vyavasito nikçtiü samupà÷ritaþ 02,058.004c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,058.005 yudhiùñhira uvàca 02,058.005a gavà÷vaü bahudhenåkam asaükhyeyam ajàvikam 02,058.005c yat kiü cid anuvarõànàü pràk sindhor api saubala 02,058.005e etan mama dhanaü ràjaüs tena dãvyàmy ahaü tvayà 02,058.006 vai÷aüpàyana uvàca 02,058.006a etac chrutvà vyavasito nikçtiü samupà÷ritaþ 02,058.006c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,058.007 yudhiùñhira uvàca 02,058.007a puraü janapado bhåmir abràhmaõadhanaiþ saha 02,058.007c abràhmaõà÷ ca puruùà ràja¤ ÷iùñaü dhanaü mama 02,058.007e etad ràjan dhanaü mahyaü tena dãvyàmy ahaü tvayà 02,058.008 vai÷aüpàyana uvàca 02,058.008a etac chrutvà vyavasito nikçtiü samupà÷ritaþ 02,058.008c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,058.009 yudhiùñhira uvàca 02,058.009a ràjaputrà ime ràja¤ ÷obhante yena bhåùitàþ 02,058.009c kuõóalàni ca niùkà÷ ca sarvaü càïgavibhåùaõam 02,058.009d*0525_01 vàsàüsi ca mahàrhàõi sarvam anyad vinàyudhaiþ 02,058.009e etan mama dhanaü ràjaüs tena dãvyàmy ahaü tvayà 02,058.010 vai÷aüpàyana uvàca 02,058.010a etac chrutvà vyavasito nikçtiü samupà÷ritaþ 02,058.010c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,058.011 yudhiùñhira uvàca 02,058.011a ÷yàmo yuvà lohitàkùaþ siühaskandho mahàbhujaþ 02,058.011c nakulo glaha eko me yac caitat svagataü dhanam 02,058.012 ÷akunir uvàca 02,058.012a priyas te nakulo ràjan ràjaputro yudhiùñhira 02,058.012c asmàkaü dhanatàü pràpto bhåyas tvaü kena dãvyasi 02,058.013 vai÷aüpàyana uvàca 02,058.013a evam uktvà tu ÷akunis tàn akùàn pratyapadyata 02,058.013c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,058.014 yudhiùñhira uvàca 02,058.014a ayaü dharmàn sahadevo 'nu÷àsti; loke hy asmin paõóitàkhyàü gata÷ ca 02,058.014c anarhatà ràjaputreõa tena; tvayà dãvyàmy apriyavat priyeõa 02,058.015 vai÷aüpàyana uvàca 02,058.015a etac chrutvà vyavasito nikçtiü samupà÷ritaþ 02,058.015c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,058.016 ÷akunir uvàca 02,058.016a màdrãputrau priyau ràjaüs tavemau vijitau mayà 02,058.016c garãyàüsau tu te manye bhãmasenadhanaüjayau 02,058.017 yudhiùñhira uvàca 02,058.017a adharmaü carase nånaü yo nàvekùasi vai nayam 02,058.017c yo naþ sumanasàü måóha vibhedaü kartum icchasi 02,058.018 ÷akunir uvàca 02,058.018a garte mattaþ prapatati pramattaþ sthàõum çcchati 02,058.018c jyeùñho ràjan variùñho 'si namas te bharatarùabha 02,058.019a svapne na tàni pa÷yanti jàgrato và yudhiùñhira 02,058.019c kitavà yàni dãvyantaþ pralapanty utkañà iva 02,058.020 yudhiùñhira uvàca 02,058.020a yo naþ saükhye naur iva pàranetà; jetà ripåõàü ràjaputras tarasvã 02,058.020c anarhatà lokavãreõa tena; dãvyàmy ahaü ÷akune phalgunena 02,058.021 vai÷aüpàyana uvàca 02,058.021a etac chrutvà vyavasito nikçtiü samupà÷ritaþ 02,058.021c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,058.022 ÷akunir uvàca 02,058.022a ayaü mayà pàõóavànàü dhanurdharaþ; paràjitaþ pàõóavaþ savyasàcã 02,058.022c bhãmena ràjan dayitena dãvya; yat kaitavyaü pàõóava te 'va÷iùñam 02,058.023 yudhiùñhira uvàca 02,058.023a yo no netà yo yudhàü naþ praõetà; yathà vajrã dànava÷atrur ekaþ 02,058.023c tiryakprekùã saühatabhrår mahàtmà; siühaskandho ya÷ ca sadàtyamarùã 02,058.024a balena tulyo yasya pumàn na vidyate; gadàbhçtàm agrya ihàrimardanaþ 02,058.024c anarhatà ràjaputreõa tena; dãvyàmy ahaü bhãmasenena ràjan 02,058.025 vai÷aüpàyana uvàca 02,058.025a etac chrutvà vyavasito nikçtiü samupà÷ritaþ 02,058.025c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,058.026 ÷akunir uvàca 02,058.026a bahu vittaü paràjaiùãr bhràtéü÷ ca sahayadvipàn 02,058.026c àcakùva vittaü kaunteya yadi te 'sty aparàjitam 02,058.027 yudhiùñhira uvàca 02,058.027a ahaü vi÷iùñaþ sarveùàü bhràtéõàü dayitas tathà 02,058.027c kuryàmas te jitàþ karma svayam àtmany upaplave 02,058.028 vai÷aüpàyana uvàca 02,058.028a etac chrutvà vyavasito nikçtiü samupà÷ritaþ 02,058.028c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,058.029 ÷akunir uvàca 02,058.029a etat pàpiùñham akaror yad àtmànaü paràjitaþ 02,058.029c ÷iùñe sati dhane ràjan pàpa àtmaparàjayaþ 02,058.030 vai÷aüpàyana uvàca 02,058.030a evam uktvà matàkùas tàn glahe sarvàn avasthitàn 02,058.030c paràjayal lokavãràn àkùepeõa pçthak pçthak 02,058.031 ÷akunir uvàca 02,058.031a asti vai te priyà devã glaha eko 'paràjitaþ 02,058.031c paõasva kçùõàü pà¤càlãü tayàtmànaü punar jaya 02,058.032 yudhiùñhira uvàca 02,058.032a naiva hrasvà na mahatã nàtikçùõà na rohiõã 02,058.032c saràgaraktanetrà ca tayà dãvyàmy ahaü tvayà 02,058.033a ÷àradotpalapatràkùyà ÷àradotpalagandhayà 02,058.033c ÷àradotpalasevinyà råpeõa ÷rãsamànayà 02,058.034a tathaiva syàd ànç÷aüsyàt tathà syàd råpasaüpadà 02,058.034c tathà syàc chãlasaüpattyà yàm icchet puruùaþ striyam 02,058.034d*0526_01 sarvair guõair hi saüpannàm anukålàü priyaüvadàm 02,058.034d*0526_02 yadç÷ãü dharmakàmàrthasiddhim icchen naraþ striyam 02,058.035a caramaü saüvi÷ati yà prathamaü pratibudhyate 02,058.035c à gopàlàvipàlebhyaþ sarvaü veda kçtàkçtam 02,058.036a àbhàti padmavad vaktraü sasvedaü mallikeva ca 02,058.036c vedãmadhyà dãrghake÷ã tàmràkùã nàtiroma÷à 02,058.037a tayaivaüvidhayà ràjan pà¤càlyàhaü sumadhyayà 02,058.037c glahaü dãvyàmi càrvaïgyà draupadyà hanta saubala 02,058.038 vai÷aüpàyana uvàca 02,058.038a evam ukte tu vacane dharmaràjena bhàrata 02,058.038c dhig dhig ity eva vçddhànàü sabhyànàü niþsçtà giraþ 02,058.039a cukùubhe sà sabhà ràjan ràj¤àü saüjaj¤ire kathàþ 02,058.039c bhãùmadroõakçpàdãnàü sveda÷ ca samajàyata 02,058.040a ÷iro gçhãtvà viduro gatasattva ivàbhavat 02,058.040c àste dhyàyann adhovaktro niþ÷vasan pannago yathà 02,058.040d*0527_01 bàhlikaþ somadatta÷ ca pràtipãyaþ sasaüjayaþ 02,058.040d*0527_02 drauõir bhåri÷ravà÷ caiva yuyutsur dhçtaràùñrajaþ 02,058.040d*0527_03 hastau piükùann adhovaktrà niþ÷vasanta ivoragàþ 02,058.041a dhçtaràùñras tu saühçùñaþ paryapçcchat punaþ punaþ 02,058.041c kiü jitaü kiü jitam iti hy àkàraü nàbhyarakùata 02,058.042a jaharùa karõo 'tibhç÷aü saha duþ÷àsanàdibhiþ 02,058.042c itareùàü tu sabhyànàü netrebhyaþ pràpataj jalam 02,058.043a saubalas tv avicàryaiva jitakà÷ã madotkañaþ 02,058.043c jitam ity eva tàn akùàn punar evànvapadyata 02,059.001 duryodhana uvàca 02,059.001a ehi kùattar draupadãm ànayasva; priyàü bhàryàü saümatàü pàõóavànàm 02,059.001c saümàrjatàü ve÷ma paraitu ÷ãghram; ànando naþ saha dàsãbhir astu 02,059.002 vidura uvàca 02,059.002a durvibhàvyaü bhavati tvàdç÷ena; na manda saübudhyasi pà÷abaddhaþ 02,059.002c prapàte tvaü lambamàno na vetsi; vyàghràn mçgaþ kopayase 'tibàlyàt 02,059.003a à÷ãviùàþ ÷irasi te pårõako÷à mahàviùàþ 02,059.003c mà kopiùñhàþ sumandàtman mà gamas tvaü yamakùayam 02,059.004a na hi dàsãtvam àpannà kçùõà bhavati bhàrata 02,059.004c anã÷ena hi ràj¤aiùà paõe nyasteti me matiþ 02,059.005a ayaü dhatte veõur ivàtmaghàtã; phalaü ràjà dhçtaràùñrasya putraþ 02,059.005c dyåtaü hi vairàya mahàbhayàya; pakvo na budhyaty ayam antakàle 02,059.006a nàruütudaþ syàn na nç÷aüsavàdã; na hãnataþ param abhyàdadãta 02,059.006c yayàsya vàcà para udvijeta; na tàü vaded ru÷atãü pàpalokyàm 02,059.007a samuccaranty ativàdà hi vaktràd; yair àhataþ ÷ocati ràtryahàni 02,059.007c parasya nàmarmasu te patanti; tàn paõóito nàvasçjet pareùu 02,059.008a ajo hi ÷astram akhanat kilaikaþ; ÷astre vipanne padbhir apàsya bhåmim 02,059.008c nikçntanaü svasya kaõñhasya ghoraü; tadvad vairaü mà khanãþ pàõóuputraiþ 02,059.009a na kiü cid ãóyaü pravadanti pàpaü; vanecaraü và gçhamedhinaü và 02,059.009c tapasvinaü saüparipårõavidyaü; bhaùanti haivaü ÷vanaràþ sadaiva 02,059.010a dvàraü sughoraü narakasya jihmaü; na budhyase dhçtaràùñrasya putra 02,059.010c tvàm anvetàro bahavaþ kuråõàü; dyåtodaye saha duþ÷àsanena 02,059.011a majjanty alàbåni ÷ilàþ plavante; muhyanti nàvo 'mbhasi ÷a÷vad eva 02,059.011c måóho ràjà dhçtaràùñrasya putro; na me vàcaþ pathyaråpàþ ÷çõoti 02,059.012a anto nånaü bhavitàyaü kuråõàü; sudàruõaþ sarvaharo vinà÷aþ 02,059.012c vàcaþ kàvyàþ suhçdàü pathyaråpà; na ÷råyante vardhate lobha eva 02,060.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,060.001a dhig astu kùattàram iti bruvàõo; darpeõa matto dhçtaràùñrasya putraþ 02,060.001c avaikùata pràtikàmãü sabhàyàm; uvàca cainaü paramàryamadhye 02,060.002a tvaü pràtikàmin draupadãm ànayasva; na te bhayaü vidyate pàõóavebhyaþ 02,060.002c kùattà hy ayaü vivadaty eva bhãrur; na càsmàkaü vçddhikàmaþ sadaiva 02,060.003a evam uktaþ pràtikàmã sa såtaþ; pràyàc chãghraü ràjavaco ni÷amya 02,060.003c pravi÷ya ca ÷veva sa siühagoùñhaü; samàsadan mahiùãü pàõóavànàm 02,060.004 pràtikàmy uvàca 02,060.004a yudhiùñhire dyåtamadena matte; duryodhano draupadi tvàm ajaiùãt 02,060.004c sà prapadya tvaü dhçtaràùñrasya ve÷ma; nayàmi tvàü karmaõe yàj¤aseni 02,060.005 draupady uvàca 02,060.005a kathaü tv evaü vadasi pràtikàmin; ko vai dãvyed bhàryayà ràjaputraþ 02,060.005c måóho ràjà dyåtamadena matta; àho nànyat kaitavam asya kiü cit 02,060.006 pràtikàmy uvàca 02,060.006a yadà nàbhåt kaitavam anyad asya; tadàdevãt pàõóavo 'jàta÷atruþ 02,060.006c nyastàþ pårvaü bhràtaras tena ràj¤à; svayaü càtmà tvam atho ràjaputri 02,060.007 draupady uvàca 02,060.007a gaccha tvaü kitavaü gatvà sabhàyàü pçccha såtaja 02,060.007c kiü nu pårvaü paràjaiùãr àtmànaü màü nu bhàrata 02,060.007e etaj j¤àtvà tvam àgaccha tato màü naya såtaja 02,060.007f*0528_01 j¤àtvà cikãrùitam ahaü ràj¤o yàsyàmi duþkhità 02,060.008 vai÷aüpàyana uvàca 02,060.008a sabhàü gatvà sa covàca draupadyàs tad vacas tadà 02,060.008b*0529_01 yudhiùñhiraü narendràõàü madhye sthitam idaü vacaþ 02,060.008c kasye÷o naþ paràjaiùãr iti tvàm àha draupadã 02,060.008e kiü nu pårvaü paràjaiùãr àtmànam atha vàpi màm 02,060.008f*0530_01 ity abravãn mahàràja * *putrã vi÷àü pate 02,060.009a yudhiùñhiras tu ni÷ceùño gatasattva ivàbhavat 02,060.009c na taü såtaü pratyuvàca vacanaü sàdhv asàdhu và 02,060.010 duryodhana uvàca 02,060.010a ihaitya kçùõà pà¤càlã pra÷nam etaü prabhàùatàm 02,060.010c ihaiva sarve ÷çõvantu tasyà asya ca yad vacaþ 02,060.011 vai÷aüpàyana uvàca 02,060.011a sa gatvà ràjabhavanaü duryodhanava÷ànugaþ 02,060.011c uvàca draupadãü såtaþ pràtikàmã vyathann iva 02,060.012a sabhyàs tv amã ràjaputry àhvayanti; manye pràptaþ saükùayaþ kauravàõàm 02,060.012c na vai samçddhiü pàlayate laghãyàn; yat tvaü sabhàm eùyasi ràjaputri 02,060.013 draupady uvàca 02,060.013a evaü nånaü vyadadhàt saüvidhàtà; spar÷àv ubhau spç÷ato dhãrabàlau 02,060.013c dharmaü tv ekaü paramaü pràha loke; sa naþ ÷amaü dhàsyati gopyamànaþ 02,060.013d*0531_01 so 'yaü dharmo màtyagàt kauravàn vai 02,060.013d*0531_02 sabhyàn gatvà pçccha dharmyaü vaco me 02,060.013d*0531_03 te màü bråyur ni÷citaü tat kariùye 02,060.013d*0531_04 dharmàtmàno nãtimanto variùñhàþ 02,060.013d*0531_05 ÷rutvà såtas tad vaco yàj¤asenyàþ 02,060.013d*0531_06 sabhàü gatvà pràha vàkyaü tadànãm 02,060.013d*0531_07 adhomukhàs te na ca kiü cid åcur 02,060.013d*0531_08 nirbandhaü taü dhàrtaràùñrasya buddhvà 02,060.014 vai÷aüpàyana uvàca 02,060.014a yudhiùñhiras tu tac chrutvà duryodhanacikãrùitam 02,060.014c draupadyàþ saümataü dåtaü pràhiõod bharatarùabha 02,060.015a ekavastrà adhonãvã rodamànà rajasvalà 02,060.015c sabhàm àgamya pà¤càlã ÷va÷urasyàgrato 'bhavat 02,060.015d*0532_01 atha tàm àgatàü dçùñvà ràjaputrãü sabhàü tadà 02,060.015d*0532_02 sabhyàþ sarve vinindãran manobhir dhçtaràùñrajam 02,060.015d*0533_01 sa gatvà tvaritaü dåtaþ kçùõàyà bhavanaü nçpa 02,060.015d*0533_02 nyavedayan mataü dhãmàn dharmaràjasya ni÷citam 02,060.015d*0534_01 pàõóavà÷ ca mahàtmàno dãnà duþkhasamanvitàþ 02,060.015d*0534_02 satyenàbhiparãtàïgà nodãkùante sma kiü cana 02,060.016a tatas teùàü mukham àlokya ràjà; duryodhanaþ såtam uvàca hçùñaþ 02,060.016c ihaivaitàm ànaya pràtikàmin; pratyakùam asyàþ kuravo bruvantu 02,060.017a tataþ såtas tasya va÷ànugàmã; bhãta÷ ca kopàd drupadàtmajàyàþ 02,060.017c vihàya mànaü punar eva sabhyàn; uvàca kçùõàü kim ahaü bravãmi 02,060.018 duryodhana uvàca 02,060.018a duþ÷àsanaiùa mama såtaputro; vçkodaràd udvijate 'lpacetàþ 02,060.018c svayaü pragçhyànaya yàj¤asenãü; kiü te kariùyanty ava÷àþ sapatnàþ 02,060.019a tataþ samutthàya sa ràjaputraþ; ÷rutvà bhràtuþ kopaviraktadçùñiþ 02,060.019c pravi÷ya tad ve÷ma mahàrathànàm; ity abravãd draupadãü ràjaputrãm 02,060.020a ehy ehi pà¤càli jitàsi kçùõe; duryodhanaü pa÷ya vimuktalajjà 02,060.020c kurån bhajasvàyatapadmanetre; dharmeõa labdhàsi sabhàü paraihi 02,060.021a tataþ samutthàya sudurmanàþ sà; vivarõam àmçjya mukhaü kareõa 02,060.021c àrtà pradudràva yataþ striyas tà; vçddhasya ràj¤aþ kurupuügavasya 02,060.022a tato javenàbhisasàra roùàd; duþ÷àsanas tàm abhigarjamànaþ 02,060.022c dãrgheùu nãleùv atha cormimatsu; jagràha ke÷eùu narendrapatnãm 02,060.023a ye ràjasåyàvabhçthe jalena; mahàkratau mantrapåtena siktàþ 02,060.023c te pàõóavànàü paribhåya vãryaü; balàt pramçùñà dhçtaràùñrajena 02,060.024a sa tàü paràmç÷ya sabhàsamãpam; ànãya kçùõàm atikçùõake÷ãm 02,060.024c duþ÷àsano nàthavatãm anàthavac; cakarùa vàyuþ kadalãm ivàrtàm 02,060.025a sà kçùyamàõà namitàïgayaùñiþ; ÷anair uvàcàdya rajasvalàsmi 02,060.025c ekaü ca vàso mama mandabuddhe; sabhàü netuü nàrhasi màm anàrya 02,060.026a tato 'bravãt tàü prasabhaü nigçhya; ke÷eùu kçùõeùu tadà sa kçùõàm 02,060.026c kçùõaü ca jiùõuü ca hariü naraü ca; tràõàya vikro÷a nayàmi hi tvàm 02,060.026d*0535_01 govinda dvàrakàvàsa kçùõa gopãjanapriya 02,060.026d*0535_02 kurubhiþ paribhåtàü màü kiü na jànàsi ke÷ava 02,060.026d*0535_03 mahiùã pàõóuputràõàm ajamãóhakule vadhåþ 02,060.026d*0535_04 sàhaü ke÷agrahaü pràptà tvayi jãvati ke÷ava 02,060.027a rajasvalà và bhava yàj¤aseni; ekàmbarà vàpy atha và vivastrà 02,060.027c dyåte jità càsi kçtàsi dàsã; dàsãùu kàma÷ ca yathopajoùam 02,060.028a prakãrõake÷ã patitàrdhavastrà; duþ÷àsanena vyavadhåyamànà 02,060.028c hrãmaty amarùeõa ca dahyamànà; ÷anair idaü vàkyam uvàca kçùõà 02,060.029a ime sabhàyàm upadiùña÷àstràþ; kriyàvantaþ sarva evendrakalpàþ 02,060.029c gurusthànà gurava÷ caiva sarve; teùàm agre notsahe sthàtum evam 02,060.030a nç÷aüsakarmaüs tvam anàryavçtta; mà màü vivastràü kçdhi mà vikàrùãþ 02,060.030c na marùayeyus tava ràjaputràþ; sendràpi devà yadi te sahàyàþ 02,060.031a dharme sthito dharmasuta÷ ca ràjà; dharma÷ ca såkùmo nipuõopalabhyaþ 02,060.031c vàcàpi bhartuþ paramàõumàtraü; necchàmi doùaü svaguõàn visçjya 02,060.032a idaü tv anàryaü kuruvãramadhye; rajasvalàü yat parikarùase màm 02,060.032c na càpi ka÷ cit kurute 'tra påjàü; dhruvaü tavedaü matam anvapadyan 02,060.033a dhig astu naùñaþ khalu bhàratànàü; dharmas tathà kùatravidàü ca vçttam 02,060.033c yatràbhyatãtàü kurudharmavelàü; prekùanti sarve kuravaþ sabhàyàm 02,060.034a droõasya bhãùmasya ca nàsti sattvaü; dhruvaü tathaivàsya mahàtmano 'pi 02,060.034c ràj¤as tathà hãmam adharmam ugraü; na lakùayante kuruvçddhamukhyàþ 02,060.034d*0536_01 imaü pra÷nam ime bråta sarva eva sabhàsadaþ 02,060.034d*0536_02 jitàü vàpy ajitàü và màü manyadhve sarvabhåmipàþ 02,060.035a tathà bruvantã karuõaü sumadhyamà; kàkùeõa bhartén kupitàn apa÷yat 02,060.035c sà pàõóavàn kopaparãtadehàn; saüdãpayàm àsa kañàkùapàtaiþ 02,060.036a hçtena ràjyena tathà dhanena; ratnai÷ ca mukhyair na tathà babhåva 02,060.036c yathàrtayà kopasamãritena; kçùõàkañàkùeõa babhåva duþkham 02,060.037a duþ÷àsana÷ càpi samãkùya kçùõàm; avekùamàõàü kçpaõàn patãüs tàn 02,060.037c àdhåya vegena visaüj¤akalpàm; uvàca dàsãti hasann ivograþ 02,060.038a karõas tu tad vàkyam atãva hçùñaþ; saüpåjayàm àsa hasan sa÷abdam 02,060.038c gàndhàraràjaþ subalasya putras; tathaiva duþ÷àsanam abhyanandat 02,060.039a sabhyàs tu ye tatra babhåvur anye; tàbhyàm çte dhàrtaràùñreõa caiva 02,060.039c teùàm abhåd duþkham atãva kçùõàü; dçùñvà sabhàyàü parikçùyamàõàm 02,060.039d*0537_01 diùñaü vijànan niþsaïgaþ sarva÷àstravi÷àradaþ 02,060.039d*0537_02 uvàca draupadãü bhãùmas tanmataj¤o mahàmatiþ 02,060.040 bhãùma uvàca 02,060.040a na dharmasaukùmyàt subhage vivaktuü; ÷aknomi te pra÷nam imaü yathàvat 02,060.040c asvo hy a÷aktaþ paõituü parasvaü; striya÷ ca bhartur va÷atàü samãkùya 02,060.041a tyajeta sarvàü pçthivãü samçddhàü; yudhiùñhiraþ satyam atho na jahyàt 02,060.041c uktaü jito 'smãti ca pàõóavena; tasmàn na ÷aknomi vivektum etat 02,060.041c*0538_01 **** **** sa dharmaþ saukùmyàt subhage vivektum 02,060.041c*0538_02 ÷akto jito 'sãti ca pàõóavena 02,060.042a dyåte 'dvitãyaþ ÷akunir nareùu; kuntãsutas tena nisçùñakàmaþ 02,060.042c na manyate tàü nikçtiü mahàtmà; tasmàn na te pra÷nam imaü bravãmi 02,060.043 draupady uvàca 02,060.043a àhåya ràjà ku÷alaiþ sabhàyàü; duùñàtmabhir naikçtikair anàryaiþ 02,060.043c dyåtapriyair nàtikçtaprayatnaþ; kasmàd ayaü nàma nisçùñakàmaþ 02,060.044a sa ÷uddhabhàvo nikçtipravçttim; abudhyamànaþ kurupàõóavàgryaþ 02,060.044c saübhåya sarvai÷ ca jito 'pi yasmàt; pa÷càc ca yat kaitavam abhyupetaþ 02,060.045a tiùñhanti ceme kuravaþ sabhàyàm; ã÷àþ sutànàü ca tathà snuùàõàm 02,060.045c samãkùya sarve mama càpi vàkyaü; vibråta me pra÷nam imaü yathàvat 02,060.045d*0539_01 jitàsmi kiü và na jitàsmy anena 02,060.045d*0540_01 na sà sabhà yatra na santi vçddhà 02,060.045d*0540_02 na te vçddhà ye na vadanti dharmam 02,060.045d*0540_03 nàsau dharmo yatra na satyam asti 02,060.045d*0540_04 na tat satyaü yac chalenànuviddham 02,060.046 vai÷aüpàyana uvàca 02,060.046a tathà bruvantãü karuõaü rudantãm; avekùamàõàm asakçt patãüs tàn 02,060.046c duþ÷àsanaþ paruùàõy apriyàõi; vàkyàny uvàcàmadhuràõi caiva 02,060.047a tàü kçùyamàõàü ca rajasvalàü ca; srastottarãyàm atadarhamàõàm 02,060.047c vçkodaraþ prekùya yudhiùñhiraü ca; cakàra kopaü paramàrtaråpaþ 02,061.001 bhãma uvàca 02,061.001a bhavanti de÷e bandhakyaþ kitavànàü yudhiùñhira 02,061.001c na tàbhir uta dãvyanti dayà caivàsti tàsv api 02,061.002a kà÷yo yad balim àhàrùãd dravyaü yac cànyad uttamam 02,061.002c tathànye pçthivãpàlà yàni ratnàny upàharan 02,061.003a vàhanàni dhanaü caiva kavacàny àyudhàni ca 02,061.003c ràjyam àtmà vayaü caiva kaitavena hçtaü paraiþ 02,061.004a na ca me tatra kopo 'bhåt sarvasye÷o hi no bhavàn 02,061.004c idaü tv atikçtaü manye draupadã yatra paõyate 02,061.005a eùà hy anarhatã bàlà pàõóavàn pràpya kauravaiþ 02,061.005c tvatkçte kli÷yate kùudrair nç÷aüsair nikçtipriyaiþ 02,061.006a asyàþ kçte manyur ayaü tvayi ràjan nipàtyate 02,061.006c bàhå te saüpradhakùyàmi sahadevàgnim ànaya 02,061.007 arjuna uvàca 02,061.007a na purà bhãmasena tvam ãdç÷ãr vadità giraþ 02,061.007c parais te nà÷itaü nånaü nç÷aüsair dharmagauravam 02,061.008a na sakàmàþ pare kàryà dharmam evàcarottamam 02,061.008c bhràtaraü dhàrmikaü jyeùñhaü nàtikramitum arhati 02,061.009a àhåto hi parai ràjà kùàtradharmam anusmaran 02,061.009c dãvyate parakàmena tan naþ kãrtikaraü mahat 02,061.010 bhãmasena uvàca 02,061.010a evam asmikçtaü vidyàü yady asyàhaü dhanaüjaya 02,061.010c dãpte 'gnau sahitau bàhå nirdaheyaü balàd iva 02,061.011 vai÷aüpàyana uvàca 02,061.011a tathà tàn duþkhitàn dçùñvà pàõóavàn dhçtaràùñrajaþ 02,061.011c kli÷yamànàü ca pà¤càlãü vikarõa idam abravãt 02,061.012a yàj¤asenyà yad uktaü tad vàkyaü vibråta pàrthivàþ 02,061.012c avivekena vàkyasya narakaþ sadya eva naþ 02,061.013a bhãùma÷ ca dhçtaràùñra÷ ca kuruvçddhatamàv ubhau 02,061.013c sametya nàhatuþ kiü cid vidura÷ ca mahàmatiþ 02,061.014a bhàradvàjo 'pi sarveùàm àcàryaþ kçpa eva ca 02,061.014c ata etàv api pra÷naü nàhatur dvijasattamau 02,061.015a ye tv anye pçthivãpàlàþ sametàþ sarvato di÷aþ 02,061.015c kàmakrodhau samutsçjya te bruvantu yathàmati 02,061.016a yad idaü draupadã vàkyam uktavaty asakçc chubhà 02,061.016c vimç÷ya kasya kaþ pakùaþ pàrthivà vadatottaram 02,061.017a evaü sa bahu÷aþ sarvàn uktavàüs tàn sabhàsadaþ 02,061.017c na ca te pçthivãpàlàs tam åcuþ sàdhv asàdhu và 02,061.018a uktvà tathàsakçt sarvàn vikarõaþ pçthivãpatãn 02,061.018c pàõiü pàõau viniùpiùya niþ÷vasann idam abravãt 02,061.019a vibråta pçthivãpàlà vàkyaü mà và kathaü cana 02,061.019c manye nyàyyaü yad atràhaü tad dhi vakùyàmi kauravàþ 02,061.020a catvàry àhur nara÷reùñhà vyasanàni mahãkùitàm 02,061.020c mçgayàü pànam akùàü÷ ca gràmye caivàtisaktatàm 02,061.021a eteùu hi naraþ sakto dharmam utsçjya vartate 02,061.021c tathàyuktena ca kçtàü kriyàü loko na manyate 02,061.022a tad ayaü pàõóuputreõa vyasane vartatà bhç÷am 02,061.022c samàhåtena kitavair àsthito draupadãpaõaþ 02,061.023a sàdhàraõã ca sarveùàü pàõóavànàm anindità 02,061.023c jitena pårvaü cànena pàõóavena kçtaþ paõaþ 02,061.024a iyaü ca kãrtità kçùõà saubalena paõàrthinà 02,061.024c etat sarvaü vicàryàhaü manye na vijitàm imàm 02,061.025a etac chrutvà mahàn nàdaþ sabhyànàm udatiùñhata 02,061.025c vikarõaü ÷aüsamànànàü saubalaü ca vinindatàm 02,061.026a tasminn uparate ÷abde ràdheyaþ krodhamårchitaþ 02,061.026c pragçhya ruciraü bàhum idaü vacanam abravãt 02,061.027a dç÷yante vai vikarõe hi vaikçtàni bahåny api 02,061.027c tajjas tasya vinà÷àya yathàgnir araõiprajaþ 02,061.027d*0541_01 vyàdhir balaü nà÷ayate ÷arãrastho 'pi saübhçtaþ 02,061.027d*0541_02 tçõàni pa÷avo ghnanti svapakùaü caiva kauravaþ 02,061.027d*0541_03 droõo bhãùmaþ kçpo drauõir vidura÷ ca mahàmatiþ 02,061.027d*0541_04 dhçtaràùñra÷ ca gàndhàrã bhavataþ pràj¤avattaràþ 02,061.028a ete na kiü cid apy àhu÷ codyamànàpi kçùõayà 02,061.028c dharmeõa vijitàü manye manyante drupadàtmajàm 02,061.029a tvaü tu kevalabàlyena dhàrtaràùñra vidãryase 02,061.029c yad bravãùi sabhàmadhye bàlaþ sthavirabhàùitam 02,061.030a na ca dharmaü yathàtattvaü vetsi duryodhanàvara 02,061.030c yad bravãùi jitàü kçùõàm ajiteti sumandadhãþ 02,061.031a kathaü hy avijitàü kçùõàü manyase dhçtaràùñraja 02,061.031c yadà sabhàyàü sarvasvaü nyastavàn pàõóavàgrajaþ 02,061.032a abhyantarà ca sarvasve draupadã bharatarùabha 02,061.032c evaü dharmajitàü kçùõàü manyase na jitàü katham 02,061.033a kãrtità draupadã vàcà anuj¤àtà ca pàõóavaiþ 02,061.033c bhavaty avijità kena hetunaiùà matà tava 02,061.034a manyase và sabhàm etàm ànãtàm ekavàsasam 02,061.034c adharmeõeti tatràpi ÷çõu me vàkyam uttaram 02,061.035a eko bhartà striyà devair vihitaþ kurunandana 02,061.035c iyaü tv anekava÷agà bandhakãti vini÷cità 02,061.036a asyàþ sabhàm ànayanaü na citram iti me matiþ 02,061.036c ekàmbaradharatvaü vàpy atha vàpi vivastratà 02,061.037a yac caiùàü draviõaü kiü cid yà caiùà ye ca pàõóavàþ 02,061.037c saubaleneha tat sarvaü dharmeõa vijitaü vasu 02,061.038a duþ÷àsana subàlo 'yaü vikarõaþ pràj¤avàdikaþ 02,061.038c pàõóavànàü ca vàsàüsi draupadyà÷ càpy upàhara 02,061.039a tac chrutvà pàõóavàþ sarve svàni vàsàüsi bhàrata 02,061.039c avakãryottarãyàõi sabhàyàü samupàvi÷an 02,061.040a tato duþ÷àsano ràjan draupadyà vasanaü balàt 02,061.040c sabhàmadhye samàkùipya vyapakraùñuü pracakrame 02,061.040d*0542_00 vai÷aüpàyana uvàca 02,061.040d*0542_01 govinda dvàrakàvàsa kçùõa gopãjanapriya 02,061.040d*0542_02 kurubhiþ paribhåtàü màü kiü na jànàsi ke÷ava 02,061.040d*0542_03 mahiùãü pàõóuputràõàm àjamãóhakule vadhåm 02,061.040d*0542_04 sàhaü ke÷agrahaü pràptà tvayi jãvati ke÷ava 02,061.040d*0543_00 vai÷aüpàyana uvàca 02,061.040d*0543_01 àkçùyamàõe vasane draupadyà cintito hariþ 02,061.040d*0543_02 govinda dvàrakàvàsin kçùõa gopãjanapriya 02,061.040d*0543_03 kauravaiþ paribhåtàü màü kiü na jànàsi ke÷ava 02,061.040d*0543_04 he nàtha he ramànàtha vrajanàthàrtinà÷ana 02,061.040d*0543_05 kauravàrõavamagnàü màm uddharasva janàrdana 02,061.040d*0543_06 kçùõa kçùõa mahàyogin vi÷vàtman vi÷vabhàvana 02,061.040d*0543_07 prapannàü pàhi govinda kurumadhye 'vasãdatãm 02,061.040d*0543_08 ity anusmçtya kçùõaü sà hariü tribhuvane÷varam 02,061.040d*0543_09 pràrudad duþkhità ràjan mukham àcchàdya bhàminã 02,061.040d*0543_10 yàj¤asenyà vacaþ ÷rutvà kçùõo gahvarito 'bhavat 02,061.040d*0543_11 tyaktvà ÷ayyàsanaü padbhyàü kçpàluþ kçpayàbhyagàt 02,061.040d*0544_01 kçùõaü ca viùõuü ca hariü naraü ca 02,061.040d*0544_02 tràõàya vikro÷ati yàj¤asenã 02,061.040d*0544_03 tatas tu dharmo 'ntarito mahàtmà 02,061.040d*0544_04 samàvçõot tàü vividhavastrapågaþ 02,061.040d*0545_01 sà tatkàle tu govinde vinive÷itamànasà 02,061.040d*0545_02 tràhi màü kçùõa kçùõeti duþkhàd etad udàhçtam 02,061.040d*0546_01 tvayà siühena nàthena rakùamàõàm anàthavat 02,061.040d*0546_02 cakarùa vasanaü pàpaþ kuråõàü saünidhau mama 02,061.040d*0547_01 apakçùyamàõe vasane vilalàpa suduþkhità 02,061.040d*0547_02 govindeti samàbhàùya kçùõeti ca punaþ punaþ 02,061.040d*0547_03 ÷aïkhacakragadàpàõe dvàrakànilayàcyuta 02,061.040d*0547_04 govinda puõóarãkàkùa rakùa màü ÷araõàgatàm 02,061.040d*0548_01 j¤àtaü mayà vasiùñhena purà gãtaü mahàtmanà 02,061.040d*0548_02 mahaty àpadi saüpràpte smartavyo bhagavàn hariþ 02,061.040d*0549_01 manasà cintayàm àsa devaü nàràyaõaü prabhum 02,061.040d*0549_02 draupadã 02,061.040d*0549_02 àpatsv abhayadaü kçùõaü lokànàü prapitàmaham 02,061.040d*0550_01 hà kçùõa dvàrakàvàsin kvàsi yàdavanandana 02,061.040d*0550_02 imàm avasthàü saüpràptàm anàthàü kim upekùase 02,061.041a àkçùyamàõe vasane draupadyàs tu vi÷àü pate 02,061.041c tadråpam aparaü vastraü pràduràsãd aneka÷aþ 02,061.041d*0551_01 tasya prasàdàd draupadyàþ kçùyamàõe 'mbare tathà 02,061.041d*0552_01 aùñottara÷ataü yàvad vasanaü pracakarùa ha 02,061.041d*0553_01 nànàràgaviràgàõi vasanàny atha vai prabho 02,061.041d*0553_02 pràdurbhavanti ÷ata÷o dharmasya paripàlanàt 02,061.042a tato halahalà÷abdas tatràsãd ghoranisvanaþ 02,061.042c tad adbhutatamaü loke vãkùya sarvamahãkùitàm 02,061.042d*0554_01 ÷a÷aüsur draupadãü tatra kutsanto dhçtaràùñrajam 02,061.042d*0555_01 dhig dhig ity a÷ivàü vàcam utsçjan kauravaü prati 02,061.043a ÷a÷àpa tatra bhãmas tu ràjamadhye mahàsvanaþ 02,061.043c krodhàd visphuramàõoùñho viniùpiùya kare karam 02,061.044a idaü me vàkyam àdaddhvaü kùatriyà lokavàsinaþ 02,061.044c noktapårvaü narair anyair na cànyo yad vadiùyati 02,061.045a yady etad evam uktvà tu na kuryàü pçthivã÷varàþ 02,061.045c pitàmahànàü sarveùàü nàhaü gatim avàpnuyàm 02,061.046a asya pàpasya durjàter bhàratàpasadasya ca 02,061.046c na pibeyaü balàd vakùo bhittvà ced rudhiraü yudhi 02,061.047a tasya te vacanaü ÷rutvà sarvalokapraharùaõam 02,061.047c pracakrur bahulàü påjàü kutsanto dhçtaràùñrajam 02,061.048a yadà tu vàsasàü rà÷iþ sabhàmadhye samàcitaþ 02,061.048c tato duþ÷àsanaþ ÷rànto vrãóitaþ samupàvi÷at 02,061.049a dhik÷abdas tu tatas tatra samabhål lomaharùaõaþ 02,061.049c sabhyànàü naradevànàü dçùñvà kuntãsutàüs tadà 02,061.050a na vibruvanti kauravyàþ pra÷nam etam iti sma ha 02,061.050c sa janaþ kro÷ati smàtra dhçtaràùñraü vigarhayan 02,061.051a tato bàhå samucchritya nivàrya ca sabhàsadaþ 02,061.051c viduraþ sarvadharmaj¤a idaü vacanam abravãt 02,061.052 vidura uvàca 02,061.052a draupadã pra÷nam uktvaivaü roravãti hy anàthavat 02,061.052c na ca vibråta taü pra÷naü sabhyà dharmo 'tra pãóyate 02,061.053a sabhàü prapadyate hy àrtaþ prajvalann iva havyavàñ 02,061.053c taü vai satyena dharmeõa sabhyàþ pra÷amayanty uta 02,061.054a dharmapra÷nam atho bråyàd àrtaþ sabhyeùu mànavaþ 02,061.054c vibråyus tatra te pra÷naü kàmakrodhava÷àtigàþ 02,061.055a vikarõena yathàpraj¤am uktaþ pra÷no naràdhipàþ 02,061.055c bhavanto 'pi hi taü pra÷naü vibruvantu yathàmati 02,061.056a yo hi pra÷naü na vibråyàd dharmadar÷ã sabhàü gataþ 02,061.056c ançte yà phalàvàptis tasyàþ so 'rdhaü sama÷nute 02,061.057a yaþ punar vitathaü bråyàd dharmadar÷ã sabhàü gataþ 02,061.057c ançtasya phalaü kçtsnaü saüpràpnotãti ni÷cayaþ 02,061.058a atràpy udàharantãmam itihàsaü puràtanam 02,061.058c prahlàdasya ca saüvàdaü muner àïgirasasya ca 02,061.059a prahlàdo nàma daityendras tasya putro virocanaþ 02,061.059c kanyàhetor àïgirasaü sudhanvànam upàdravat 02,061.060a ahaü jyàyàn ahaü jyàyàn iti kanyepsayà tadà 02,061.060c tayor devanam atràsãt pràõayor iti naþ ÷rutam 02,061.061a tayoþ pra÷navivàdo 'bhåt prahlàdaü tàv apçcchatàm 02,061.061c jyàyàn ka àvayor ekaþ pra÷naü prabråhi mà mçùà 02,061.062a sa vai vivadanàd bhãtaþ sudhanvànaü vyalokayat 02,061.062c taü sudhanvàbravãt kruddho brahmadaõóa iva jvalan 02,061.063a yadi vai vakùyasi mçùà prahlàdàtha na vakùyasi 02,061.063c ÷atadhà te ÷iro vajrã vajreõa prahariùyati 02,061.064a sudhanvanà tathoktaþ san vyathito '÷vatthaparõavat 02,061.064c jagàma ka÷yapaü daityaþ paripraùñuü mahaujasam 02,061.065 prahlàda uvàca 02,061.065a tvaü vai dharmasya vij¤àtà daivasyehàsurasya ca 02,061.065c bràhmaõasya mahàpràj¤a dharmakçcchram idaü ÷çõu 02,061.066a yo vai pra÷naü na vibråyàd vitathaü vàpi nirdi÷et 02,061.066c ke vai tasya pare lokàs tan mamàcakùva pçcchataþ 02,061.067 ka÷yapa uvàca 02,061.067a jànan na vibruvan pra÷naü kàmàt krodhàt tathà bhayàt 02,061.067c sahasraü vàruõàn pà÷àn àtmani pratimu¤cati 02,061.067d*0556_01 sàkùã và vibruvan sàkùyaü gokarõa÷ithila÷ caran 02,061.067d*0557_01 sahasraü vàruõàn pà÷àn àtmani pratimu¤cati 02,061.068a tasya saüvatsare pårõe pà÷a ekaþ pramucyate 02,061.068c tasmàt satyaü tu vaktavyaü jànatà satyam a¤jasà 02,061.069a viddho dharmo hy adharmeõa sabhàü yatra prapadyate 02,061.069c na càsya ÷alyaü kçntanti viddhàs tatra sabhàsadaþ 02,061.069d*0558_01 pàdo gacchati kartàraü pàdaþ sàkùiõam archati 02,061.069d*0558_02 pàdaþ sabhàsadaþ sarvàn pàdo ràjànam archati 02,061.070a ardhaü harati vai ÷reùñhaþ pàdo bhavati kartçùu 02,061.070c pàda÷ caiva sabhàsatsu ye na nindanti ninditam 02,061.071a anenà bhavati ÷reùñho mucyante ca sabhàsadaþ 02,061.071c eno gacchati kartàraü nindàrho yatra nindyate 02,061.072a vitathaü tu vadeyur ye dharmaü prahlàda pçcchate 02,061.072c iùñàpårtaü ca te ghnanti sapta caiva paràvaràn 02,061.073a hçtasvasya hi yad duþkhaü hataputrasya càpi yat 02,061.073c çõinaü prati yac caiva ràj¤à grastasya càpi yat 02,061.074a striyàþ patyà vihãnàyàþ sàrthàd bhraùñasya caiva yat 02,061.074b*0559_01 aputràyà÷ ca yad duþkhaü vyàghràghràtasya caiva yat 02,061.074c adhyåóhàyà÷ ca yad duþkhaü sàkùibhir vihatasya ca 02,061.075a etàni vai samàny àhur duþkhàni trida÷e÷varàþ 02,061.075c tàni sarvàõi duþkhàni pràpnoti vitathaü bruvan 02,061.076a samakùadar÷anàt sàkùyaü ÷ravaõàc ceti dhàraõàt 02,061.076c tasmàt satyaü bruvan sàkùã dharmàrthàbhyàü na hãyate 02,061.077 vidura uvàca 02,061.077a ka÷yapasya vacaþ ÷rutvà prahlàdaþ putram abravãt 02,061.077c ÷reyàn sudhanvà tvatto vai mattaþ ÷reyàüs tathàïgiràþ 02,061.078a màtà sudhanvana÷ càpi ÷reyasã màtçtas tava 02,061.078c virocana sudhanvàyaü pràõànàm ã÷varas tava 02,061.079 sudhanvovàca 02,061.079a putrasnehaü parityajya yas tvaü dharme pratiùñhitaþ 02,061.079c anujànàmi te putraü jãvatv eùa ÷ataü samàþ 02,061.080 vidura uvàca 02,061.080a evaü vai paramaü dharmaü ÷rutvà sarve sabhàsadaþ 02,061.080c yathàpra÷naü tu kçùõàyà manyadhvaü tatra kiü param 02,061.081 vai÷aüpàyana uvàca 02,061.081a vidurasya vacaþ ÷rutvà nocuþ kiü cana pàrthivàþ 02,061.081c karõo duþ÷àsanaü tv àha kçùõàü dàsãü gçhàn naya 02,061.082a tàü vepamànàü savrãóàü pralapantãü sma pàõóavàn 02,061.082c duþ÷àsanaþ sabhàmadhye vicakarùa tapasvinãm 02,062.001 draupady uvàca 02,062.001a purastàt karaõãyaü me na kçtaü kàryam uttaram 02,062.001c vihvalàsmi kçtànena karùatà balinà balàt 02,062.001d*0560_01 tàvat pratãkùa duþpraj¤a duþ÷àsana naràdhama 02,062.002a abhivàdaü karomy eùàü guråõàü kurusaüsadi 02,062.002c na me syàd aparàdho 'yaü yad idaü na kçtaü mayà 02,062.003 vai÷aüpàyana uvàca 02,062.003a sà tena ca samuddhåtà duþkhena ca tapasvinã 02,062.003c patità vilalàpedaü sabhàyàm atathocità 02,062.004 draupady uvàca 02,062.004a svayaüvare yàsmi nçpair dçùñà raïge samàgataiþ 02,062.004c na dçùñapårvà cànyatra sàham adya sabhàü gatà 02,062.005a yàü na vàyur na càdityo dçùñavantau purà gçhe 02,062.005c sàham adya sabhàmadhye dç÷yàmi kurusaüsadi 02,062.006a yàü na mçùyanti vàtena spç÷yamànàü purà gçhe 02,062.006c spç÷yamànàü sahante 'dya pàõóavàs tàü duràtmanà 02,062.007a mçùyante kurava÷ ceme manye kàlasya paryayam 02,062.007c snuùàü duhitaraü caiva kli÷yamànàm anarhatãm 02,062.008a kiü tv ataþ kçpaõaü bhåyo yad ahaü strã satã ÷ubhà 02,062.008c sabhàmadhyaü vigàhe 'dya kva nu dharmo mahãkùitàm 02,062.009a dharmyàþ striyaþ sabhàü pårvaü na nayantãti naþ ÷rutam 02,062.009c sa naùñaþ kauraveyeùu pårvo dharmaþ sanàtanaþ 02,062.010a kathaü hi bhàryà pàõóånàü pàrùatasya svasà satã 02,062.010c vàsudevasya ca sakhã pàrthivànàü sabhàm iyàm 02,062.011a tàm imàü dharmaràjasya bhàryàü sadç÷avarõajàm 02,062.011c bråta dàsãm adàsãü và tat kariùyàmi kauravàþ 02,062.012a ayaü hi màü dçóhaü kùudraþ kauravàõàü ya÷oharaþ 02,062.012b*0561_01 nç÷aüsànumato roùàd avij¤àyaiva durjanaþ 02,062.012b*0561_02 guråõàü saümukhe càpi satãvrataparàyaõàm 02,062.012b*0561_03 kle÷àsahàü sabhàmadhye dhçtaràùñro nayan nçpaþ 02,062.012b*0562_01 anàcàrapravçtto vai pa÷yatàü dharmakovidàþ 02,062.012c kli÷nàti nàhaü tat soóhuü ciraü ÷akùyàmi kauravàþ 02,062.013a jitàü vàpy ajitàü vàpi manyadhvaü và yathà nçpàþ 02,062.013c tathà pratyuktam icchàmi tat kariùyàmi kauravàþ 02,062.014 bhãùma uvàca 02,062.014a uktavàn asmi kalyàõi dharmasya tu paràü gatim 02,062.014c loke na ÷akyate gantum api viprair mahàtmabhiþ 02,062.015a balavàüs tu yathà dharmaü loke pa÷yati påruùaþ 02,062.015c sa dharmo dharmavelàyàü bhavaty abhihitaþ paraiþ 02,062.016a na vivektuü ca te pra÷nam etaü ÷aknomi ni÷cayàt 02,062.016b*0563_01 anumodanàt pàõóavasya såkùmatvàt kàryagauravàt 02,062.016c såkùmatvàd gahanatvàc ca kàryasyàsya ca gauravàt 02,062.017a nånam antaþ kulasyàsya bhavità naciràd iva 02,062.017c tathà hi kuravaþ sarve lobhamohaparàyaõàþ 02,062.018a kuleùu jàtàþ kalyàõi vyasanàbhyàhatà bhç÷am 02,062.018c dharmyàn màrgàn na cyavante yathà nas tvaü vadhåþ sthità 02,062.019a upapannaü ca pà¤càli tavedaü vçttam ãdç÷am 02,062.019c yat kçcchram api saüpràptà dharmam evànvavekùase 02,062.020a ete droõàdaya÷ caiva vçddhà dharmavido janàþ 02,062.020c ÷ånyaiþ ÷arãrais tiùñhanti gatàsava ivànatàþ 02,062.021a yudhiùñhiras tu pra÷ne 'smin pramàõam iti me matiþ 02,062.021c ajitàü và jitàü vàpi svayaü vyàhartum arhati 02,062.022 vai÷aüpàyana uvàca 02,062.022a tathà tu dçùñvà bahu tat tad evaü; roråyamàõàü kurarãm ivàrtàm 02,062.022c nocur vacaþ sàdhv atha vàpy asàdhu; mahãkùito dhàrtaràùñrasya bhãtàþ 02,062.023a dçùñvà tu tàn pàrthivaputrapautràüs; tåùõãübhåtàn dhçtaràùñrasya putraþ 02,062.023c smayann ivedaü vacanaü babhàùe; pà¤càlaràjasya sutàü tadànãm 02,062.024a tiùñhatv ayaü pra÷na udàrasattve; bhãme 'rjune sahadeve tathaiva 02,062.024c patyau ca te nakule yàj¤aseni; vadantv ete vacanaü tvatprasåtam 02,062.025a anã÷varaü vibruvantv àryamadhye; yudhiùñhiraü tava pà¤càli hetoþ 02,062.025c kurvantu sarve cànçtaü dharmaràjaü; pà¤càli tvaü mokùyase dàsabhàvàt 02,062.026a dharme sthito dharmaràjo mahàtmà; svayaü cedaü kathayatv indrakalpaþ 02,062.026c ã÷o và te yady anã÷o 'tha vaiùa; vàkyàd asya kùipram ekaü bhajasva 02,062.027a sarve hãme kauraveyàþ sabhàyàü; duþkhàntare vartamànàs tavaiva 02,062.027c na vibruvanty àryasattvà yathàvat; patãü÷ ca te samavekùyàlpabhàgyàn 02,062.028a tataþ sabhyàþ kururàjasya tatra; vàkyaü sarve pra÷a÷aüsus tadoccaiþ 02,062.028c celàvedhàü÷ càpi cakrur nadanto; hà hety àsãd api caivàtra nàdaþ 02,062.028d*0564_01 ÷rutvà tu tad vàkyamanoharaü tad 02,062.028d*0564_02 dharùa÷ càsãt kauravàõàü sabhàyàm 02,062.028e sarve càsan pàrthivàþ prãtimantaþ; kuru÷reùñhaü dhàrmikaü påjayantaþ 02,062.028f*0565_01 ÷rutvà cedaü dhàrtaràùñrasya coktaü 02,062.028f*0565_02 bhavatv idaü dharmayuktaü sadaiva 02,062.029a yudhiùñhiraü ca te sarve samudaikùanta pàrthivàþ 02,062.029c kiü nu vakùyati dharmaj¤a iti sàcãkçtànanàþ 02,062.030a kiü nu vakùyati bãbhatsur ajito yudhi pàõóavaþ 02,062.030c bhãmaseno yamau ceti bhç÷aü kautåhalànvitàþ 02,062.031a tasminn uparate ÷abde bhãmaseno 'bravãd idam 02,062.031c pragçhya vipulaü vçttaü bhujaü candanaråùitam 02,062.032a yady eùa gurur asmàkaü dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,062.032c na prabhuþ syàt kulasyàsya na vayaü marùayemahi 02,062.033a ã÷o naþ puõyatapasàü pràõànàm api ce÷varaþ 02,062.033c manyate jitam àtmànaü yady eùa vijità vayam 02,062.034a na hi mucyeta jãvan me padà bhåmim upaspç÷an 02,062.034c martyadharmà paràmç÷ya pà¤càlyà mårdhajàn imàn 02,062.035a pa÷yadhvam àyatau vçttau bhujau me parighàv iva 02,062.035c naitayor antaraü pràpya mucyetàpi ÷atakratuþ 02,062.036a dharmapà÷asitas tv evaü nàdhigacchàmi saükañam 02,062.036c gauraveõa niruddha÷ ca nigrahàd arjunasya ca 02,062.037a dharmaràjanisçùñas tu siühaþ kùudramçgàn iva 02,062.037c dhàrtaràùñràn imàn pàpàn niùpiùeyaü talàsibhiþ 02,062.037d*0566_01 evam uktvà mahàbàhuü visphurantaü muhur muhuþ 02,062.038a tam uvàca tadà bhãùmo droõo vidura eva ca 02,062.038c kùamyatàm evam ity evaü sarvaü saübhavati tvayi 02,063.001 karõa uvàca 02,063.001a trayaþ kileme adhanà bhavanti; dàsaþ ÷iùya÷ càsvatantrà ca nàrã 02,063.001c dàsasya patnã tvaü dhanam asya bhadre; hãne÷varà dàsadhanaü ca dàsã 02,063.001d*0567_01 trayaþ kilaite sadhanàþ sabhàyàü 02,063.001d*0567_02 bhãùmaþ kùattà kauravàõàü guru÷ ca 02,063.001d*0567_03 ye svàminaü duùñatamaü vadanti 02,063.001d*0567_04 và¤chanti vçddhiü na ca vikùipanti 02,063.002a pravi÷ya sà naþ paricàrair bhajasva; tat te kàryaü ÷iùñam àve÷ya ve÷ma 02,063.002c ã÷àþ sma sarve tava ràjaputri; bhavanti te dhàrtaràùñrà na pàrthàþ 02,063.003a anyaü vçõãùva patim à÷u bhàmini; yasmàd dàsyaü na labhase devanena 02,063.003c anavadyà vai patiùu kàmavçttir; nityaü dàsye viditaü vai tavàstu 02,063.004a paràjito nakulo bhãmaseno; yudhiùñhiraþ sahadevo 'rjuna÷ ca 02,063.004c dàsãbhåtà pravi÷a yàj¤aseni; paràjitàs te patayo na santi 02,063.005a prayojanaü càtmani kiü nu manyate; paràkramaü pauruùaü ceha pàrthaþ 02,063.005c pà¤càlyasya drupadasyàtmajàm imàü; sabhàmadhye yo 'tidevãd glaheùu 02,063.006 vai÷aüpàyana uvàca 02,063.006a tad vai ÷rutvà bhãmaseno 'tyamarùã; bhç÷aü ni÷a÷vàsa tadàrtaråpaþ 02,063.006c ràjànugo dharmapà÷ànubaddho; dahann ivainaü kopaviraktadçùñiþ 02,063.007 bhãma uvàca 02,063.007a nàhaü kupye såtaputrasya ràjann; eùa satyaü dàsadharmaþ praviùñaþ 02,063.007c kiü vidviùo vàdya màü dhàrayeyur; nàdevãs tvaü yady anayà narendra 02,063.008 vai÷aüpàyana uvàca 02,063.008a ràdheyasya vacaþ ÷rutvà ràjà duryodhanas tadà 02,063.008c yudhiùñhiram uvàcedaü tåùõãübhåtam acetasam 02,063.009a bhãmàrjunau yamau caiva sthitau te nçpa ÷àsane 02,063.009c pra÷naü prabråhi kçùõàü tvam ajitàü yadi manyase 02,063.010a evam uktvà sa kaunteyam apohya vasanaü svakam 02,063.010c smayann ivaikùat pà¤càlãm ai÷varyamadamohitaþ 02,063.011a kadalãdaõóasadç÷aü sarvalakùaõapåjitam 02,063.011c gajahastapratãkà÷aü vajrapratimagauravam 02,063.012a abhyutsmayitvà ràdheyaü bhãmam àdharùayann iva 02,063.012c draupadyàþ prekùamàõàyàþ savyam årum adar÷ayat 02,063.013a vçkodaras tad àlokya netre utphàlya lohite 02,063.013c provàca ràjamadhye taü sabhàü vi÷ràvayann iva 02,063.014a pitçbhiþ saha sàlokyaü mà sma gacched vçkodaraþ 02,063.014c yady etam åruü gadayà na bhindyàü te mahàhave 02,063.014d*0568_01 na prayàsyàmi tàül lokàn puõyàn puõyatamàn api 02,063.014d*0568_02 yady ahaü mukuñaü caiva mardayitvà padà ca te 02,063.014d*0568_03 na ÷iras tàóayàmy àjau tadàgniü pravi÷àmy aham 02,063.015a kruddhasya tasya srotobhyaþ sarvebhyaþ pàvakàrciùaþ 02,063.015c vçkùasyeva vini÷ceruþ koñarebhyaþ pradahyataþ 02,063.016 vidura uvàca 02,063.016a paraü bhayaü pa÷yata bhãmasenàd; budhyadhvaü ràj¤o varuõasyeva pà÷àt 02,063.016c daiverito nånam ayaü purastàt; paro 'nayo bharateùådapàdi 02,063.017a atidyåtaü kçtam idaü dhàrtaràùñrà; ye 'syàü striyaü vivadadhvaü sabhàyàm 02,063.017c yogakùemo dç÷yate vo mahàbhayaþ; pàpàn mantràn kuravo mantrayanti 02,063.018a imaü dharmaü kuravo jànatà÷u; durdçùñe 'smin pariùat saüpraduùyet 02,063.018c imàü cet pårvaü kitavo 'glahãùyad; ã÷o 'bhaviùyad aparàjitàtmà 02,063.019a svapne yathaitad dhi dhanaü jitaü syàt; tad evaü manye yasya dãvyaty anã÷aþ 02,063.019c gàndhàriputrasya vaco ni÷amya; dharmàd asmàt kuravo màpayàta 02,063.020 duryodhana uvàca 02,063.020a bhãmasya vàkye tadvad evàrjunasya; sthito 'haü vai yamayo÷ caivam eva 02,063.020c yudhiùñhiraü cet pravadanty anã÷am; atho dàsyàn mokùyase yàj¤aseni 02,063.021 arjuna uvàca 02,063.021a ã÷o ràjà pårvam àsãd glahe naþ; kuntãputro dharmaràjo mahàtmà 02,063.021c ã÷as tv ayaü kasya paràjitàtmà; taj jànãdhvaü kuravaþ sarva eva 02,063.021d@038_0000 karõaþ 02,063.021d@038_0001 duþ÷àsana nibodhedaü vacanaü me prabhàùitam 02,063.021d@038_0002 kim anena ciraü vãra nayasva drupadàtmajàm 02,063.021d@038_0003 dàsãbhàvena bhuïkùva tvaü yatheùñaü kuru mànada 02,063.021d@038_0003 vai÷aüpàyanaþ 02,063.021d@038_0004 tato gàndhàraràjasya putraþ ÷akunir abravãt 02,063.021d@038_0005 sàdhu karõa mahàbàho yatheùñaü kriyatàm iti 02,063.021d@038_0006 tato duþ÷àsanas tårõaü drupadasya sutàü balàt 02,063.021d@038_0007 prave÷ayitum àrabdhaþ sa càkarùad duràtmavàn 02,063.021d@038_0008 tato vikro÷atã vegàt pà¤càlã devavarõinã 02,063.021d@038_0009 paritràyasva màü bhãùma droõa drauõe tathà kçpa 02,063.021d@038_0010 paritràyasva vidura dharmiùñho dharmavatsala 02,063.021d@038_0011 dhçtaràùñra mahàràja paritràyasva vai snuùàm 02,063.021d@038_0012 gàndhàri tvaü mahàbhàge sarvaj¤e sarvadar÷ini 02,063.021d@038_0013 paritràyasva màü devi suyodhanabhayàrditàm 02,063.021d@038_0014 tvam àrye vãrajanani kiü màü pa÷yasi yàdavi 02,063.021d@038_0015 kli÷yamànàm anàryair màü na tràyasi svakàü vadhåm 02,063.021d@038_0016 iti làlapyamànàü màü na ka÷ cit kiü cid abravãt 02,063.021d@038_0017 hà hatàsmi sumandàtmà duryodhanava÷aü gatà 02,063.021d@038_0018 na và pàõóur narapatir na dharmo na ca devaràñ 02,063.021d@038_0019 na vàyur nà÷vinau vàpi paritràyanti vai snuùàm 02,063.021d@038_0020 viduraþ 02,063.021d@038_0020 dhik kaùñaü yad ahaü jãve mandabhàgyà pativratà 02,063.021d@038_0021 ÷çõomi vàkyaü tava ràjaputri 02,063.021d@038_0022 neme pàrthàþ kiü cid api bruvanti 02,063.021d@038_0023 sà tvaü priyàrthaü ÷çõu vàkyam etad 02,063.021d@038_0024 yad ucyate pàpamatiþ kçtaghnaþ 02,063.021d@038_0025 suyodhanaþ sànucaraþ suduùñaþ 02,063.021d@038_0026 sahaiva ràjà vikçtaþ sånunà ca 02,063.021d@038_0027 yady eva vàkyaü mahad ucyamànaü 02,063.021d@038_0028 na ÷roùyate pàpamatiþ suduùñaþ 02,063.021d@038_0029 ity evam uktvà drupadasya putrãü 02,063.021d@038_0030 viduraþ 02,063.021d@038_0030 kùattàbravãd dhçtaràùñrasya putram 02,063.021d@038_0031 mà kli÷yatàü vai drupadasya putrã 02,063.021d@038_0032 vai÷aüpàyanaþ 02,063.021d@038_0032 mà tvaü càrãn drakùyasi ràjaputra 02,063.021d@038_0033 viduraþ 02,063.021d@038_0033 tam evam uktvà prathamaü dhçtaràùñram uvàca ha 02,063.021d@038_0034 yady evaü tvaü mahàràja saükle÷ayasi draupadãm 02,063.021d@038_0035 acireõaiva kàlena putras te saha mantribhiþ 02,063.021d@038_0036 gamiùyati kùayaü pàpaþ pàõóavàpriyakàrakaþ 02,063.021d@038_0037 bhãmàrjunàbhyàü kruddhàbhyàü màdrãputradvayena ca 02,063.021d@038_0038 tasmàn nivàraya sutaü mà vinà÷aü vicintaya 02,063.021d@038_0038 vai÷aüpàyanaþ 02,063.021d@038_0039 etac chrutvà mandabuddhir nottaraü kiü cid abravãt 02,063.021d@038_0040 tato duryodhanas tatra daivamohabalàtkçtaþ 02,063.021d@038_0041 acintya kùattur vacanaü harùeõàyatalocanaþ 02,063.021d@038_0042 årå dar÷ayate pàpo draupadyà vai muhur muhuþ 02,063.021d@038_0043 årau saüdç÷yamàne tu nirãkùya tu suyodhanam 02,063.021d@038_0044 vçkodaras tadàlokya netre utpàdya lohite 02,063.021d@038_0045 etat samãkùyàtmani càvamànaü 02,063.021d@038_0046 niyamya manyuü balavàn sa mànã 02,063.021d@038_0047 ràjànujaþ saüsadi kauravàõàü 02,063.021d@038_0048 viniùkraman vàkyam uvàca bhãmaþ 02,063.021d@038_0049 ahaü duryodhanaü hantà karõaü hantà dhanaüjayaþ 02,063.021d@038_0050 ÷akuniü tv akùakitavaü sahadevo haniùyati 02,063.021d@038_0051 idaü ca bhåyo vakùyàmi sabhàmadhye bçhad vacaþ 02,063.021d@038_0052 satyaü devàþ kariùyanti yadà yuddhaü bhaviùyati 02,063.021d@038_0053 suyodhanam imaü pàpaü hantàsmi gadayà yudhi 02,063.021d@038_0054 ÷iraþ pàdena càsyàham adhitiùñhàmi bhåtale 02,063.021d@038_0055 vakùaþ ÷årasya nirbhidya puruùasya duràtmanaþ 02,063.021d@038_0056 arjunaþ 02,063.021d@038_0056 duþ÷àsanasya rudhiraü pàtàsmi mçgaràó iva 02,063.021d@038_0057 bhãmasena na te santi yeùàü vairaü tvayà saha 02,063.021d@038_0058 mandà gçheùu sukhino na budhyante mahad bhayam 02,063.021d@038_0059 na ca vàcà vyavasitaü bhãma vij¤àyate satàm 02,063.021d@038_0060 yadi sthàsyanti saügràme kùatradharmeõa vai saha 02,063.021d@038_0061 duryodhanasya karõasya ÷akune÷ ca duràtmanaþ 02,063.021d@038_0062 duþ÷àsanacaturthànàü bhåmiþ pàsyati ÷oõitam 02,063.021d@038_0063 asånçtànàü ÷atråõàü prahçùñànàü duràtmanàm 02,063.021d@038_0064 bhãmasena niyogàt te hantàhaü karõam àhave 02,063.021d@038_0065 karõaü karõànugàü÷ caiva raõe hantàsmi patribhiþ 02,063.021d@038_0066 ye cànye pratiyotsyanti buddhimohena màü nçpàþ 02,063.021d@038_0067 tàn sma sarvठ÷itair bàõair netàsmi yamasàdanam 02,063.021d@038_0068 caled dhi himavàn sthànàn niùprabhaþ syàd divàkaraþ 02,063.021d@038_0069 vai÷aüpàyanaþ 02,063.021d@038_0069 ÷aityaü somàt praõa÷yeta matsatyaü vicaled yadi 02,063.021d@038_0070 ity uktavati pàrthe tu ÷rãmàn màdravatãsutaþ 02,063.021d@038_0071 pragçhya vipulaü bàhuü sahadevaþ pratàpavàn 02,063.021d@038_0072 saubalasya vadhaprepsur idaü vacanam abravãt 02,063.021d@038_0073 krodhasaüraktanayano niþ÷vasann iva pannagaþ 02,063.021d@038_0073 sahadevaþ 02,063.021d@038_0074 akùàn yàn manyase måóha gàndhàràõàü ya÷ohara 02,063.021d@038_0075 naite 'kùà ni÷ità bàõà ye tvayà samare dhçtàþ 02,063.021d@038_0076 yathà caivoktavàn àryas tvàm uddi÷ya sabàndhavam 02,063.021d@038_0077 kartàhaü karmaõas tasya kuru kàryàõi sarva÷aþ 02,063.021d@038_0078 vai÷aüpàyanaþ 02,063.021d@038_0078 yadi sthàsyasi saügràme kùatradharmeõa saubala 02,063.021d@038_0079 sahadevavacaþ ÷rutvà nakulo 'pi vi÷àü pate 02,063.021d@038_0080 nakulaþ 02,063.021d@038_0080 dar÷anãyatamo néõàm idaü vacanam abravãt 02,063.021d@038_0081 suteyaü yaj¤asenasya dyåte 'smin dhçtaràùñrajaiþ 02,063.021d@038_0082 yair vàcaþ ÷ràvità kçùõà sthitair duryodhanapriyaiþ 02,063.021d@038_0083 dhàrtaràùñràn sudurvçttàn mumårùån kàlacoditàn 02,063.021d@038_0084 dar÷ayiùyàmi bhåyiùñham ahaü vaivasvatakùayam 02,063.021d@038_0085 ulåkaü ca duràtmànaü saubalasya sutaü priyam 02,063.021d@038_0086 hantàham asmi samare mama ÷atruü naràdhamam 02,063.021d@038_0087 nide÷àd dharmaràjasya draupadyàþ padavãü caran 02,063.021d@038_0088 draupadã 02,063.021d@038_0088 nirdhàrtaràùñràü pçthivãü kartàsmi naciràd iva 02,063.021d@038_0089 yasmàc coruü dar÷ayase yasmàc coruü nirãkùase 02,063.021d@038_0090 tasmàt tavàpy adharmiùñha årau mçtyur bhaviùyati 02,063.021d@038_0091 yasmàc caivaü kle÷ayati bhràtà te màü duràtmavàn 02,063.021d@038_0092 tasmàd rudhiram evàsya pàsyate vai vçkodaraþ 02,063.021d@038_0093 imaü ca pàpiùñhamatiü karõaü sasutabàndhavam 02,063.021d@038_0094 sàmàtyaü saparãvàraü haniùyati dhanaüjayaþ 02,063.021d@038_0095 kùudradharmaü naikçtikaü ÷akuniü pàpacetasam 02,063.021d@038_0096 vai÷aüpàyanaþ 02,063.021d@038_0096 sahadevo raõe kruddho haniùyati sabàndhavam 02,063.021d@038_0097 ity evam àha vacanaü draupadã dharmadar÷inã 02,063.021d@038_0098 tato 'ntarikùàt sumahat puùpavarùam avàpatat 02,063.021d@038_0099 mårdhny adç÷yata pà¤càlyàþ sàdhu÷abda÷ ca sarva÷aþ 02,063.021d@038_0100 tato 'rjuno vacaþ ÷rutvà pratij¤àü kurute dçóham 02,063.021d@038_0101 karõaü hantàsmi samare saputraü sahabàndhavam 02,063.021d@038_0102 yasyà÷rayàt svayaü pàpo dhàrtaràùñraþ pragarjati 02,063.021d@038_0103 taü samålaü haniùyàmi såtaü taü bala÷àlinam 02,063.021d@038_0104 ye càpare ca yotsyanti dhàrtaràùñràþ saràjakàþ 02,063.021d@038_0105 tàn sarvàn nihaniùyàmi satyenàyudham àlabhe 02,063.021d@038_0106 adyaivàhaü haniùyàmi sarvàn etàn sabhàsadaþ 02,063.021d@038_0107 atãva manyur bhavati dçùñvemàü drupadàtmajàm 02,063.021d@038_0108 kiü nv ahaü vai kariùyàmi yad ràjà satataü ghçõã 02,063.021d@038_0109 atha vàhaü muhårtena kçtsnaü nçpatimaõóalam 02,063.021d@038_0110 ÷arair nayiùye sadanaü yamasyàmitrakar÷inaþ 02,063.021d@038_0110 vai÷aüpàyanaþ 02,063.021d@038_0111 teùàü tu vacanaü ÷rutvà nocus tatra sabhàsadaþ 02,063.021d@038_0112 arjunasya bhayàd ràjann abhån niþ÷abdam atra vai 02,063.021d@038_0113 draupadyà vacanaü ÷rutvà cukopàtha dhanaüjayaþ 02,063.021d@038_0114 sa tathà krodhatàmràkùa idaü vacanam abravãt 02,063.021d@038_0115 ayaü tu mà vàrayate dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,063.021d@038_0116 ity uktvà krodhatàmràkùo dhanur àdàya vãryavàn 02,063.021d@038_0117 savyasàcã samutpatya tठ÷atrån samudaikùata 02,063.021d@038_0118 udyantaü phalgunaü tatra dadç÷uþ sarvapàrthivàþ 02,063.021d@038_0119 yugànte sarvalokàüs tu dahantam iva pàvakam 02,063.021d@038_0120 vãkùamàõaü dhanuùpàõiü niþ÷vasantaü muhur muhuþ 02,063.021d@038_0121 hantukàmaü pa÷ån kruddhaü rudraü dakùakratau yathà 02,063.021d@038_0122 tathàbhåtaü nçpà dçùñvà viùedus trastamànasàþ 02,063.021d@038_0123 dhanaüjayasya vãryaj¤à nirà÷à jãvite tadà 02,063.021d@038_0124 mçtabhåtàbhavan sarve netrair animiùair iva 02,063.021d@038_0125 arjunaü dharmaputraü ca samudaikùanta pàrthivàþ 02,063.021d@038_0126 kruddhaü tadàrjunaü dçùñvà pçthivã ca cacàla ha 02,063.021d@038_0127 khecaràõi ca bhåtàni vitresur vai bhayàrditàþ 02,063.021d@038_0128 nàdityo viraràjàtha nàpi vàti ca màrutaþ 02,063.021d@038_0129 na candro na ca nakùatraü dyaur di÷o na vyabhàvyata 02,063.021d@038_0130 sarvam àviddham abhavaj jagat sthàvarajaïgamam 02,063.021d@038_0131 utpatan sa babhau pàrtho divàkara ivàmbare 02,063.021d@038_0132 pàrthaü dçùñvàntare kruddhaü kàlàntakayamopamam 02,063.021d@038_0133 bhãmaseno mudà yukto yuddhàyaiva mano dadhe 02,063.021d@038_0134 pà¤càlã ca dadar÷àtha susaükruddhaü dhanaüjayam 02,063.021d@038_0135 hantukàmaü ripån sarvàn suparõam iva pannagàn 02,063.021d@038_0136 duùprekùaþ so 'bhavat kruddho yugàntàgnir iva jvalan 02,063.021d@038_0137 taü dçùñvà tejasàviùñaü vivyathuþ puravàsinaþ 02,063.021d@038_0138 utpatantaü tu vegena tato dçùñvà dhanaüjayam 02,063.021d@038_0139 jagràha sa tato ràjà puruhåto yathà harim 02,063.021d@038_0140 yudhiùñhiraþ 02,063.021d@038_0140 uvàca sa ghçõã jyeùñho dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,063.021d@038_0141 mà pàrtha sàhasaü kàrùãr mà vinà÷aü gamer ya÷aþ 02,063.021d@038_0142 aham etaü pàpamatiü såtaü dagdhuü samutsahe 02,063.021d@038_0143 kiü tv asya caraõau dçùñvà krodho nà÷am upaiti me 02,063.021d@038_0144 vai÷aüpàyanaþ 02,063.021d@038_0144 tvam imaü jagato 'rthe vai kopaü saüyaccha pàõóava 02,063.021d@038_0145 evam uktas tadà ràj¤à pàõóavo 'tha dhanaüjayaþ 02,063.021d@038_0146 krodhaü saü÷amayan pàrtho dhàrtaràùñraü prati sthitaþ 02,063.021d@038_0147 tasmin vãre pra÷ànte tu pàõóave phalgune tataþ 02,063.021d@038_0148 sarvaü prahçùñam abhavaj jagat sthàvarajaïgamam 02,063.021d@038_0149 vàritaü ca tato dçùñvà bhràtrà pàrthaü vçkodaraþ 02,063.021d@038_0150 babhåva vimanà ràjann abhån niþ÷abdam atra vai 02,063.022 vai÷aüpàyana uvàca 02,063.022a tato ràj¤o dhçtaràùñrasya gehe; gomàyur uccair vyàharad agnihotre 02,063.022c taü ràsabhàþ pratyabhàùanta ràjan; samantataþ pakùiõa÷ caiva raudràþ 02,063.023a taü ca ÷abdaü viduras tattvavedã; ÷u÷ràva ghoraü subalàtmajà ca 02,063.023c bhãùmadroõau gautama÷ càpi vidvàn; svasti svastãty api caivàhur uccaiþ 02,063.024a tato gàndhàrã vidura÷ caiva vidvàüs; tam utpàtaü ghoram àlakùya ràj¤e 02,063.024c nivedayàm àsatur àrtavat tadà; tato ràjà vàkyam idaü babhàùe 02,063.025a hato 'si duryodhana mandabuddhe; yas tvaü sabhàyàü kurupuügavànàm 02,063.025c striyaü samàbhàùasi durvinãta; vi÷eùato draupadãü dharmapatnãm 02,063.026a evam uktvà dhçtaràùñro manãùã; hitànveùã bàndhavànàm apàyàt 02,063.026c kçùõàü pà¤càlãm abravãt sàntvapårvaü; vimç÷yaitat praj¤ayà tattvabuddhiþ 02,063.027 dhçtaràùñra uvàca 02,063.027a varaü vçõãùva pà¤càli matto yad abhikàïkùasi 02,063.027c vadhånàü hi vi÷iùñà me tvaü dharmaparamà satã 02,063.028 draupady uvàca 02,063.028a dadàsi ced varaü mahyaü vçõomi bharatarùabha 02,063.028c sarvadharmànugaþ ÷rãmàn adàso 'stu yudhiùñhiraþ 02,063.028d*0569_00 dhçtaràùñraþ 02,063.028d*0569_01 evam astu tavàbhãùñam adàso 'stu yudhiùñhiraþ 02,063.028d*0569_02 punar anyaü varaü putri vçõãùva tvaü pativrate 02,063.029a manasvinam ajànanto mà vai bråyuþ kumàrakàþ 02,063.029c eùa vai dàsaputreti prativindhyaü tam àgatam 02,063.030a ràjaputraþ purà bhåtvà yathà nànyaþ pumàn kva cit 02,063.030c làlito dàsaputratvaü pa÷yan na÷yed dhi bhàrata 02,063.031 dhçtaràùñra uvàca 02,063.031*0570_01 evaü bhavatu kalyàõi yathà tvam abhibhàùase 02,063.031a dvitãyaü te varaü bhadre dadàmi varayasva màm 02,063.031c mano hi me vitarati naikaü tvaü varam arhasi 02,063.032 draupady uvàca 02,063.032a sarathau sadhanuùkau ca bhãmasenadhanaüjayau 02,063.032c nakulaü sahadevaü ca dvitãyaü varaye varam 02,063.033 dhçtaràùñra uvàca 02,063.033*0571_01 tathàstu te mahàbhàge yathà tvaü nandinãcchasi 02,063.033a tçtãyaü varayàsmatto nàsi dvàbhyàü susatkçtà 02,063.033c tvaü hi sarvasnuùàõàü me ÷reyasã dharmacàriõã 02,063.033d*0572_01 kùamasvàdyà÷rupàtena ÷ånyaü bhavati vai gçham 02,063.034 draupady uvàca 02,063.034a lobho dharmasya nà÷àya bhagavan nàham utsahe 02,063.034c anarhà varam àdàtuü tçtãyaü ràjasattama 02,063.035a ekam àhur vai÷yavaraü dvau tu kùatrastriyà varau 02,063.035c trayas tu ràj¤o ràjendra bràhmaõasya ÷ataü varàþ 02,063.036a pàpãyàüsa ime bhåtvà saütãrõàþ patayo mama 02,063.036c vetsyanti caiva bhadràõi ràjan puõyena karmaõà 02,064.001 karõa uvàca 02,064.001a yà naþ ÷rutà manuùyeùu striyo råpeõa saümatàþ 02,064.001c tàsàm etàdç÷aü karma na kasyàü cana ÷u÷rumaþ 02,064.002a krodhàviùñeùu pàrtheùu dhàrtaràùñreùu càpy ati 02,064.002c draupadã pàõóuputràõàü kçùõà ÷àntir ihàbhavat 02,064.003a aplave 'mbhasi magnànàm apratiùñhe nimajjatàm 02,064.003c pà¤càlã pàõóuputràõàü naur eùà pàragàbhavat 02,064.004 vai÷aüpàyana uvàca 02,064.004a tad vai ÷rutvà bhãmasenaþ kurumadhye 'tyamarùaõaþ 02,064.004c strã gatiþ pàõóuputràõàm ity uvàca sudurmanàþ 02,064.005a trãõi jyotãüùi puruùa iti vai devalo 'bravãt 02,064.005b*0573_01 yuddhe 'paràïmukhatvaü ca àhåtasyànivartanam 02,064.005b*0573_02 dàràõàü rakùaõaü caiva iti taj jyotiùàü trayam 02,064.005c apatyaü karma vidyà ca yataþ sçùñàþ prajàs tataþ 02,064.006a amedhye vai gatapràõe ÷ånye j¤àtibhir ujjhite 02,064.006c dehe tritayam evaitat puruùasyopajàyate 02,064.007a tan no jyotir abhihataü dàràõàm abhimar÷anàt 02,064.007c dhanaüjaya kathaü svit syàd apatyam abhimçùñajam 02,064.008 arjuna uvàca 02,064.008a na caivoktà na cànuktà hãnataþ paruùà giraþ 02,064.008c bhàratàþ pratijalpanti sadà tåttamapåruùàþ 02,064.009a smaranti sukçtàny eva na vairàõi kçtàni ca 02,064.009c santaþ prativijànanto labdhvà pratyayam àtmanaþ 02,064.009d*0574_01 punar yudhiùñhiraü bhãmaþ kruddho vacanam abravãt 02,064.009d*0574_02 anujànãhi màü ràjan nigrahàya duràtmanàm 02,064.010 bhãma uvàca 02,064.010a ihaivaitàüs turà sarvàn hanmi ÷atrån samàgatàn 02,064.010c atha niùkramya ràjendra samålàn kçndhi bhàrata 02,064.011a kiü no vivaditeneha kiü naþ kle÷ena bhàrata 02,064.011c adyaivaitàn nihanmãha pra÷àdhi vasudhàm imàm 02,064.012 vai÷aüpàyana uvàca 02,064.012a ity uktvà bhãmasenas tu kaniùñhair bhràtçbhir vçtaþ 02,064.012c mçgamadhye yathà siüho muhuþ parigham aikùata 02,064.013a sàntvyamàno vãjyamànaþ pàrthenàkliùñakarmaõà 02,064.013c svidyate ca mahàbàhur antardàhena vãryavàn 02,064.014a kruddhasya tasya srotobhyaþ karõàdibhyo naràdhipa 02,064.014c sadhåmaþ sasphuliïgàrciþ pàvakaþ samajàyata 02,064.015a bhrukuñãpuñaduùprekùyam abhavat tasya tan mukham 02,064.015c yugàntakàle saüpràpte kçtàntasyeva råpiõaþ 02,064.016a yudhiùñhiras tam àvàrya bàhunà bàhu÷àlinam 02,064.016c maivam ity abravãc cainaü joùam àssveti bhàrata 02,064.017a nivàrya taü mahàbàhuü kopasaüraktalocanam 02,064.017c pitaraü samupàtiùñhad dhçtaràùñraü kçtà¤jaliþ 02,065.001 yudhiùñhira uvàca 02,065.001a ràjan kiü karavàmas te pra÷àdhy asmàüs tvam ã÷varaþ 02,065.001c nityaü hi sthàtum icchàmas tava bhàrata ÷àsane 02,065.002 dhçtaràùñra uvàca 02,065.002a ajàta÷atro bhadraü te ariùñaü svasti gacchata 02,065.002c anuj¤àtàþ sahadhanàþ svaràjyam anu÷àsata 02,065.003a idaü tv evàvaboddhavyaü vçddhasya mama ÷àsanam 02,065.003c dhiyà nigaditaü kçtsnaü pathyaü niþ÷reyasaü param 02,065.004a vettha tvaü tàta dharmàõàü gatiü såkùmàü yudhiùñhira 02,065.004c vinãto 'si mahàpràj¤a vçddhànàü paryupàsità 02,065.005a yato buddhis tataþ ÷àntiþ pra÷amaü gaccha bhàrata 02,065.005c nàdàrau kramate ÷astraü dàrau ÷astraü nipàtyate 02,065.006a na vairàõy abhijànanti guõàn pa÷yanti nàguõàn 02,065.006c virodhaü nàdhigacchanti ye ta uttamapåruùàþ 02,065.006d*0575_01 santaþ paràrthaü kurvàõà nàvekùante pratikriyàm 02,065.007a saüvàde paruùàõy àhur yudhiùñhira naràdhamàþ 02,065.007c pratyàhur madhyamàs tv etàn uktàþ paruùam uttaram 02,065.008a naivoktà naiva cànuktà ahitàþ paruùà giraþ 02,065.008c pratijalpanti vai dhãràþ sadà uttamapåruùàþ 02,065.009a smaranti sukçtàny eva na vairàõi kçtàny api 02,065.009c santaþ prativijànanto labdhvà pratyayam àtmanaþ 02,065.009d*0576_01 asaübhinnàrthamaryàdàþ sàdhavaþ priyadar÷anàþ 02,065.010a tathàcaritam àryeõa tvayàsmin satsamàgame 02,065.010c duryodhanasya pàruùyaü tat tàta hçdi mà kçthàþ 02,065.011a màtaraü caiva gàndhàrãü màü ca tvadguõakàïkùiõam 02,065.011c upasthitaü vçddham andhaü pitaraü pa÷ya bhàrata 02,065.012a prekùàpårvaü mayà dyåtam idam àsãd upekùitam 02,065.012c mitràõi draùñukàmena putràõàü ca balàbalam 02,065.013a a÷ocyàþ kuravo ràjan yeùàü tvam anu÷àsità 02,065.013c mantrã ca viduro dhãmàn sarva÷àstravi÷àradaþ 02,065.014a tvayi dharmo 'rjune vãryaü bhãmasene paràkramaþ 02,065.014c ÷raddhà ca guru÷u÷råùà yamayoþ puruùàgryayoþ 02,065.015a ajàta÷atro bhadraü te khàõóavaprastham àvi÷a 02,065.015c bhràtçbhis te 'stu saubhràtraü dharme te dhãyatàü manaþ 02,065.016 vai÷aüpàyana uvàca 02,065.016a ity ukto bharata÷reùñho dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,065.016c kçtvàryasamayaü sarvaü pratasthe bhràtçbhiþ saha 02,065.017a te rathàn meghasaükà÷àn àsthàya saha kçùõayà 02,065.017c prayayur hçùñamanasa indraprasthaü purottamam 02,066.001 janamejaya uvàca 02,066.001a anuj¤àtàüs tàn viditvà saratnadhanasaücayàn 02,066.001c pàõóavàn dhàrtaràùñràõàü katham àsãn manas tadà 02,066.002 vai÷aüpàyana uvàca 02,066.002a anuj¤àtàüs tàn viditvà dhçtaràùñreõa dhãmatà 02,066.002c ràjan duþ÷àsanaþ kùipraü jagàma bhràtaraü prati 02,066.003a duryodhanaü samàsàdya sàmàtyaü bharatarùabha 02,066.003c duþkhàrto bharata÷reùñha idaü vacanam abravãt 02,066.004a duþkhenaitat samànãtaü sthaviro nà÷ayaty asau 02,066.004b*0577_01 niùkràntàþ pàõóavà ràjan sahavàhadhanànugàþ 02,066.004b*0577_02 sadhanuùkàþ satåõãràs tad budhyadhvaü mahàrathàþ 02,066.004c ÷atrusàd gamayad dravyaü tad budhyadhvaü mahàrathàþ 02,066.005a atha duryodhanaþ karõaþ ÷akuni÷ càpi saubalaþ 02,066.005c mithaþ saügamya sahitàþ pàõóavàn prati màninaþ 02,066.006a vaicitravãryaü ràjànaü dhçtaràùñraü manãùiõam 02,066.006c abhigamya tvaràyuktàþ ÷lakùõaü vacanam abruvan 02,066.007 duryodhana uvàca 02,066.007a na tvayedaü ÷rutaü ràjan yaj jagàda bçhaspatiþ 02,066.007c ÷akrasya nãtiü pravadan vidvàn devapurohitaþ 02,066.008a sarvopàyair nihantavyàþ ÷atravaþ ÷atrukarùaõa 02,066.008c purà yuddhàd balàd vàpi prakurvanti tavàhitam 02,066.009a te vayaü pàõóavadhanaiþ sarvàn saüpåjya pàrthivàn 02,066.009c yadi tàn yodhayiùyàmaþ kiü và naþ parihàsyati 02,066.010a ahãn à÷ãviùàn kruddhàn daü÷àya samupasthitàn 02,066.010c kçtvà kaõñhe ca pçùñhe ca kaþ samutsraùñum arhati 02,066.011a àtta÷astrà rathagatàþ kupitàs tàta pàõóavàþ 02,066.011c niþ÷eùaü naþ kariùyanti kruddhà hy à÷ãviùà yathà 02,066.012a saünaddho hy arjuno yàti vivçtya parameùudhã 02,066.012b*0578_01 gàõóãvaü gçhya saükruddhaþ pàrthaþ ÷astrabhçtàü varaþ 02,066.012b*0578_02 acireõaiva kàlena niþ÷eùaü naþ kariùyati 02,066.012b*0578_03 na pa÷yàmi raõe kruddhaü bãbhatsuü vinivartitum 02,066.012c gàõóãvaü muhur àdatte niþ÷vasaü÷ ca nirãkùate 02,066.012d@039_0001 acireõaiva kàlena niþ÷eùaü naþ kariùyati 02,066.012d@039_0002 na pa÷yàmi raõe kruddhaü bãbhatsuü prativàraõam 02,066.012d@039_0003 bhãùmadroõau ca karõa÷ ca drauõi÷ ca rathinàü varaþ 02,066.012d@039_0004 kçpa÷ ca vçùasena÷ ca vikarõa÷ ca jayadrathaþ 02,066.012d@039_0005 bàhlãkaþ somadatta÷ ca bhårir bhåri÷ravàþ ÷alaþ 02,066.012d@039_0006 ÷akuniþ sasuta÷ caiva nçpà÷ cànye ca kauravàþ 02,066.012d@039_0007 ete sarve raõe yattàþ pàrthaü soóhuü na ÷aknuvan 02,066.012d@039_0008 arjunena samo vãrye nàsti loke dhanurdharaþ 02,066.012d@039_0009 dhçtaràùñraþ 02,066.012d@039_0009 yo 'rjunenàrjunas tulyo dvibàhur bahubàhunà 02,066.012d@039_0010 kas tvayoktaþ pumàn vãro bãbhatsusamavikramaþ 02,066.012d@039_0011 duryodhanaþ 02,066.012d@039_0011 taü me bråhi mahàvãryaü ÷rotum icchàmi putraka 02,066.012d@039_0012 kàrtavãryàrjuno nàma ràjà bàhusahasravàn 02,066.012d@039_0013 hehayàdhipatir vãraþ pà¤cada÷yaþ pitàmahàt 02,066.012d@039_0013 dhçtaràùñraþ 02,066.012d@039_0014 gàndhàrãputra sarvàüs tàn kàrtavãryapitàmahàn 02,066.012d@039_0015 duryodhanaþ 02,066.012d@039_0015 ànupårvyàc ca me ÷aüsa tatas taü pàrthivaü tathà 02,066.012d@039_0016 kàrtavãryasya caritaü ÷çõu ràjan mahàtmanaþ 02,066.012d@039_0017 avyaktaprabhavo brahmà sarvalokapitàmahaþ 02,066.012d@039_0018 brahmaõo 'triþ suto vidvàn atreþ putro ni÷àkaraþ 02,066.012d@039_0019 somasya tu budhaþ putro budhasya tu puråravàþ 02,066.012d@039_0020 tasyàpy atha suto 'py àyur àyos tu nahuùaþ sutaþ 02,066.012d@039_0021 nahuùasya yayàtis tu yayàtes tanujo yaduþ 02,066.012d@039_0022 yadoþ putro mahàràja sahasraujeti vi÷rutaþ 02,066.012d@039_0023 sahasraujaþsuto ràjaü÷ cakradàseti vi÷rutaþ 02,066.012d@039_0024 cakradàsasya dàyàdo hehayo nàma pàrthivaþ 02,066.012d@039_0025 hehayasyàbhavat putro dharmanetra iti ÷rutaþ 02,066.012d@039_0026 dharmanetrasya kàrtas tu kçtavãryas tu kàrtajaþ 02,066.012d@039_0027 kçtavãryasya tanayo arjuno balinàü varaþ 02,066.012d@039_0028 sa càrjuno mahàràja tapo ghoraü cakàra ha 02,066.012d@039_0029 sàgraü varùàyutaü taptvà tapaþ paramadu÷caram 02,066.012d@039_0030 dattam àràdhayàm àsa so 'rjuno 'trisutaü munim 02,066.012d@039_0031 tasya datto varàn pràdàc caturaþ pàrthivasya vai 02,066.012d@039_0032 pårvaü bàhusahasraü tu pràrthitaþ prathamo varaþ 02,066.012d@039_0033 adharme prãyamàõasya sadbhis tatra nivàraõam 02,066.012d@039_0034 dharmeõa pçthivãü jitvà dharmeõaivànura¤jayan 02,066.012d@039_0035 saügràmàn subahå¤ jitvà hatvà càrãn sahasra÷aþ 02,066.012d@039_0036 saügràme yatamànasya vadha÷ caivàdhikàd raõe 02,066.012d@039_0037 tasya bàhusahasraü tu yudhyataþ kila bhàrata 02,066.012d@039_0038 ratho dhvaja÷ ca saüjaj¤a ity evaü me ÷rutaü purà 02,066.012d@039_0039 tathaivaü pçthivã ràjan saptadvãpà sapattanà 02,066.012d@039_0040 sasamudràkarà tàta balinogreõa vai jità 02,066.012d@039_0041 sa càrjuno 'tha tejasvã saptadvãpe÷varo 'bhavat 02,066.012d@039_0042 sa ca ràjà mahàyaj¤àn àjahàra mahàbalaþ 02,066.012d@039_0043 duryodhanaþ 02,066.012d@039_0043 mahãü ca sakalàü jitvà asakçt sa samà bahåþ 02,066.012d@039_0044 tato 'rjunaþ kadà cid vai ràjan màhiùmatãpatiþ 02,066.012d@039_0045 narmadàü bharata÷reùñha snàtuü dàrair yayau saha 02,066.012d@039_0046 tatas tu sa nadãü gatvà pravi÷yàntarjalaü mudà 02,066.012d@039_0047 kartuü ràja¤ jalakrãóàü tato ràjopacakrame 02,066.012d@039_0048 tasminn eva tu kàle tu ràvaõo ràkùasaiþ saha 02,066.012d@039_0049 laïkàyà ã÷varas tàta taü de÷aü prayayau balã 02,066.012d@039_0050 tatas tam arjunaü dçùñvà narmadàyàü da÷ànanaþ 02,066.012d@039_0051 nityaü krodhaparo vãro varadànena mohitaþ 02,066.012d@039_0052 abhyadhàvat susaükruddho mahendraü ÷ambaro yathà 02,066.012d@039_0053 arjuno 'py atha taü dçùñvà ràvaõaü pratyavàrayat 02,066.012d@039_0054 tatas tau cakratur yuddhaü ràvaõa÷ càrjuna÷ ca vai 02,066.012d@039_0055 tatas tu durjayaü vãraü varadànena darpitam 02,066.012d@039_0056 ràkùasendraü manuùyendro yuddhvà jitvà raõe balàt 02,066.012d@039_0057 baddhvà dhanur jyayà ràjan vive÷àtha purãü svakàm 02,066.012d@039_0058 sa tu taü bandhitaü ÷rutvà pulastyo ràvaõaü tadà 02,066.012d@039_0059 mokùayàm àsa dçùñvàtha pure 'dçùñvàrjunaü tadà 02,066.012d@039_0060 tataþ kadà cit tejasvã kàrtavãryàrjuno balã 02,066.012d@039_0061 samudratãraü gatvàtha vicaran darpamohitaþ 02,066.012d@039_0062 avàkirac chara÷ataiþ samudraü sa tu bhàrata 02,066.012d@039_0063 taü samudro namaskçtya kçtà¤jalir abhàùata 02,066.012d@039_0064 à÷ugàn vãra mà mu¤ca bråhi kiü karavàõi te 02,066.012d@039_0065 madà÷rayàõi bhåtàni tvannisçùñair maheùubhiþ 02,066.012d@039_0066 arjunaþ 02,066.012d@039_0066 bàdhyante ràja÷àrdåla tebhyo dehy abhayaü vibho 02,066.012d@039_0067 dehi sindhupate yuddham adyaiva tvarayà mama 02,066.012d@039_0068 samudraþ 02,066.012d@039_0068 atha và pãóayàmi tvàü tasmàt tvaü kuru mà ciram 02,066.012d@039_0069 loke ràjan mahàvãryà bahavo nivasanti ye 02,066.012d@039_0070 teùàm ekena ràjendra kuru yuddhaü mahàbala 02,066.012d@039_0070 arjunaþ 02,066.012d@039_0071 matsamo yadi saügràme varàyudhadharaþ kva cit 02,066.012d@039_0072 samudraþ 02,066.012d@039_0072 vidyate taü mamàcakùva yaþ saheta mahàmçdhe 02,066.012d@039_0073 maharùir jamadagnis tu yadi ràjan pari÷rutaþ 02,066.012d@039_0074 duryodhanaþ 02,066.012d@039_0074 tasya putro raõaü dàtuü yathàvad vai tavàrhati 02,066.012d@039_0075 samudrasya vacaþ ÷rutvà ràjà màhiùmatãpatiþ 02,066.012d@039_0076 nanàda sacivaiþ pårvaü krodhena mahatà vçtaþ 02,066.012d@039_0077 tataþ pratiyayau ÷ãghraü krodhena saha bhàrata 02,066.012d@039_0078 sa tam à÷ramam àgamya ràmam evànvapadyata 02,066.012d@039_0079 sa ràmapratikålàni cakàra saha bandhubhiþ 02,066.012d@039_0080 àyàsaü janayàm àsa ràmasya sa mahàtmanaþ 02,066.012d@039_0081 tatas tejaþ prajajvàla ràmasyàmitatejasaþ 02,066.012d@039_0082 pradahann iva sainyàni ra÷mimàn iva tejasà 02,066.012d@039_0083 atha tau cakratur yuddhaü vçtravàsavayor iva 02,066.012d@039_0084 tataþ para÷um àdàya nçpaü bàhusahasriõam 02,066.012d@039_0085 ciccheda sahasà ràmo bahu÷àkham iva drumam 02,066.012d@039_0086 taü hataü patitaü dçùñvà sametàþ sarvabàndhavàþ 02,066.012d@039_0087 asãn àdàya ÷aktã÷ ca ràmaü te pratyavàrayan 02,066.012d@039_0088 ràmo 'pi ratham àsthàya dhanur àyamya satvaraþ 02,066.012d@039_0089 visçjan paramàstràõi vyadhamat pàrthivaü balam 02,066.012d@039_0090 tatas tu kùatriyà ràja¤ jàmadagnyabhayàrditàþ 02,066.012d@039_0091 vivi÷ur giridurgàõi mçgàþ siühabhayàd iva 02,066.012d@039_0092 teùàü svavihitaü karma tadbhayàn nànutiùñhatàm 02,066.012d@039_0093 prajà vçùalatàü pràptà bràhmaõànàm adar÷anàt 02,066.012d@039_0094 tathà te dravióàþ kà÷àþ puõórà÷ ca ÷abaraiþ saha 02,066.012d@039_0095 vçùalatvaü parigatà hy ucchinnàþ kùatrakarmaõaþ 02,066.012d@039_0096 tatas tu hatavãràsu kùatriyàsu punaþ punaþ 02,066.012d@039_0097 dvijair abhyuditaü kùatraü tàni ràmo nihatya ca 02,066.012d@039_0098 tatas triþsaptamaü vàraü ràmaü vàg a÷arãriõã 02,066.012d@039_0099 divyà provàca madhurà sarvalokapari÷rutà 02,066.012d@039_0100 ràma ràma nivartasva guõàü÷ càtha prapa÷yasi 02,066.012d@039_0101 kùatrabandhån imàn pràõair viprayujya punaþ punaþ 02,066.012d@039_0102 tathaiva taü mahàtmànam çcãkapramukhàs tathà 02,066.012d@039_0103 ràma ràma mahàvãra nivartasvety athàbruvan 02,066.012d@039_0104 pitur vadham amçùyaüs tu ràmaþ provàca tàn çùãn 02,066.012d@039_0105 pitaraþ 02,066.012d@039_0105 nàrhà hanta bhavanto màü nivàrayitum ity uta 02,066.012d@039_0106 nàrhasi kùatrabandhåüs tvaü nihantuü jayatàü vara 02,066.012d@039_0107 duryodhanaþ 02,066.012d@039_0107 na hi yuktas tathàghàto bràhmaõena satà tvayà 02,066.012d@039_0108 pitéõàü vacanaü ÷rutvà krodhaü tyaktvà sa bhàrgavaþ 02,066.012d@039_0109 a÷vamedhasahasràõi naramedha÷atàni ca 02,066.012d@039_0110 iùñvà sàgaraparyantàü kà÷yapàya mahãü dadau 02,066.012d@039_0111 tena ràmeõa saügràme tulyas tàta dhanaüjayaþ 02,066.012d@039_0112 kàrtavãryeõa ca raõe tulyaþ pàrtho na saü÷ayaþ 02,066.012d@039_0113 raõe vikramya ràjendra pàrthaü jetuü na ÷akyate 02,066.012d@039_0113 duryodhanaþ 02,066.012d@039_0114 ÷çõu ràjan puràcintyàn arjunasya ca sàhasàn 02,066.012d@039_0115 arjuno dhanvinàü ÷reùñho duùkçtaü kçtavàn purà 02,066.012d@039_0116 drupadasya pure ràjan draupadyà÷ ca svayaüvare 02,066.012d@039_0117 àbàlavçddhasaüghoùe sarvakùatrasamàgame 02,066.012d@039_0118 kùiprakàrã jale matsyaü durnirãkùyaü sasarja ha 02,066.012d@039_0119 sarvair nçpair asàdhyaü tat kàrmukapravaraü ca vai 02,066.012d@039_0120 kùaõena sajyam akarot sarvakùatrasya pa÷yataþ 02,066.012d@039_0121 tato yantramayaü viddhvà vivàhaü phalguno balã 02,066.012d@039_0122 kçùõayà hemamàlyena skandhe sa pariveùñitaþ 02,066.012d@039_0123 tatas tayà vçtaü pàrthaü dçùñvà sarve nçpàs tadà 02,066.012d@039_0124 roùàt sarvàyudhàn gçhya kruddhà vãrà mahàbalàþ 02,066.012d@039_0125 vaikartanaü puraskçtya sarve pàrtham upàdravan 02,066.012d@039_0126 sa dçùñvà pàrthivàn sarvàn kruddhàn pàrtho mahàbalaþ 02,066.012d@039_0127 vàrayitvà ÷arais tãkùõair ajayat tatra sa svayam 02,066.012d@039_0128 jitvà tu tàn mahãpàlàn sarvàn karõapurogamàn 02,066.012d@039_0129 lebhe kçùõàü ÷ubhàü pàrtho yuddhvà vãryabalàt tadà 02,066.012d@039_0130 sarvakùatrasamåheùu ambàü bhãùmo yathà purà 02,066.012d@039_0131 tataþ kadà cid bãbhatsus tãrthayàtràü yayau svayam 02,066.012d@039_0132 atholåpãü ÷ubhàü jàtàü nàgaràjasutàü tadà 02,066.012d@039_0133 nàgeùv avàpa càgryeùu pràrthito 'tha yathàtatham 02,066.012d@039_0134 tato godàvarãü baõõàü kàverãü càvagàhata 02,066.012d@039_0135 tataþ pàõóyaü samàsàdya tasya kanyàm avàpa saþ 02,066.012d@039_0136 labdhvà jiùõur mudaü tatra tato yàmyàü yayau di÷am 02,066.012d@039_0137 sa dakùiõaü samudràntaü gatvà càpsarasàü ca vai 02,066.012d@039_0138 kumàrãtãrtham àsàdya mokùayàm àsa càrjunaþ 02,066.012d@039_0139 gràharåpànvitàþ pa¤ca ati÷auryeõa vai balàt 02,066.012d@039_0140 kanyàtãrthaü samabhyetya tato dvàravatãü yayau 02,066.012d@039_0141 tatra kçùõanide÷àt sa subhadràü pràpya phalgunaþ 02,066.012d@039_0142 tàm àropya rathopasthe prayayau svapurãü prati 02,066.012d@039_0143 athàdàya gate pàrthe te ÷rutvà sarvayàdavàþ 02,066.012d@039_0144 tam abhyadhàvan saükruddhàþ siühaü vyàghragaõà iva 02,066.012d@039_0145 pradyumnaþ kçtavarmà ca gadaþ sàraõasàtyakã 02,066.012d@039_0146 àhuka÷ caiva sàmba÷ ca càrudeùõo vióårathaþ 02,066.012d@039_0147 anye ca yàdavàþ sarve baladevapurogamàþ 02,066.012d@039_0148 ekam eva çte kçùõaü gajavàjirathair yutàþ 02,066.012d@039_0149 athàsàdya vane yàntaü parivàrya dhanaüjayam 02,066.012d@039_0150 cakrur yuddhaü susaükruddhà bahukoñya÷ ca yàdavàþ 02,066.012d@039_0151 eka eva tu pàrthas tair yuddhaü cakre sudàruõam 02,066.012d@039_0152 tena teùàü samaü yuddhaü muhårtaü prababhåva ha 02,066.012d@039_0153 tataþ pàrtho raõe sarvàn vàrayitvà ÷itaiþ ÷araiþ 02,066.012d@039_0154 balàd vijitya ràjendra vãras tàn sarvayàdavàn 02,066.012d@039_0155 duryodhanaþ 02,066.012d@039_0155 tàü subhadràü samàdàya ÷akraprasthaü vive÷a ha 02,066.012d@039_0156 bhåyaþ ÷çõu mahàràja phalgunasya tu sàhasam 02,066.012d@039_0157 dadau ca vahner bãbhatsuþ pràrthitaü khàõóavaü vanam 02,066.012d@039_0158 labdhamàtre tu tenàtha bhagavàn havyavàhanaþ 02,066.012d@039_0159 bhakùituü khàõóavaü ràjaüs tataþ samupacakrame 02,066.012d@039_0160 tatas taü bhakùayantaü vai savyasàcã vibhàvasum 02,066.012d@039_0161 rathã dhanvã ÷aràn gçhya sa kalàpayutaþ prabhuþ 02,066.012d@039_0162 pàlayàm àsa ràjendra svavãryeõa mahàbalaþ 02,066.012d@039_0163 tataþ ÷rutvà mahendras taü meghàüs tàn saüdide÷a ha 02,066.012d@039_0164 tenoktà meghasaüghàs te vavarùur ativçùñibhiþ 02,066.012d@039_0165 tato meghagaõàn pàrthaþ ÷aravràtaiþ samantataþ 02,066.012d@039_0166 khagamair vàrayàm àsa tad à÷caryam ivàbhavat 02,066.012d@039_0167 vàritàn meghasaüghàü÷ ca ÷rutvà kruddhaþ puraüdaraþ 02,066.012d@039_0168 pàõóaraü gajam àsthàya sarvadevagaõair vçtaþ 02,066.012d@039_0169 yayau pàrthena saüyoddhuü rakùàrthaü khàõóavasya ca 02,066.012d@039_0170 rudrà÷ ca maruta÷ caiva vasava÷ cà÷vinau tadà 02,066.012d@039_0171 àdityà÷ caiva sàdhyà÷ ca vi÷vedevà÷ ca bhàrata 02,066.012d@039_0172 gandharvà÷ caiva sahità anye suragaõà÷ ca ye 02,066.012d@039_0173 te sarve ÷astrasaüpannà dãpyamànàþ svatejasà 02,066.012d@039_0174 dhanaüjayaü jighàüsantaþ prapetur vibudhàdhipàþ 02,066.012d@039_0175 yugànte yàni dç÷yante nimittàni mahànty api 02,066.012d@039_0176 sarvàõi tatra dç÷yante sughoràõi mahãpate 02,066.012d@039_0177 tato devagaõàþ sarve pàrthaü samabhidudruvuþ 02,066.012d@039_0178 asaübhràntas tu tàn dçùñvà sa tàü devamayãü camåm 02,066.012d@039_0179 tvaritaþ phalguno gçhya tãkùõàgràn à÷ugàüs tadà 02,066.012d@039_0180 ÷akra devàü÷ ca saüprekùya tasthau kàla ivàtyaye 02,066.012d@039_0181 tato devagaõàþ sarve bãbhatsuü sapuraüdaràþ 02,066.012d@039_0182 avàkira¤ ÷aravràtair mànuùaü taü mahãpate 02,066.012d@039_0183 tataþ pàrtho mahàtejà gàõóãvaü gçhya satvaraþ 02,066.012d@039_0184 vàrayàm àsa devànàü ÷aravràtaiþ ÷aràüs tadà 02,066.012d@039_0185 punaþ kruddhàþ suràþ sarve martyaü saükhye mahàbalàþ 02,066.012d@039_0186 nànà÷astrair vavarùus taü savyasàciü mahãpate 02,066.012d@039_0187 tàn pàrthaþ ÷astravarùàn vai visçùñàn vibudhais tadà 02,066.012d@039_0188 dvidhà tridhà ca ciccheda kha eva ni÷itaiþ ÷araiþ 02,066.012d@039_0189 puna÷ ca pàrthaþ saükruddho maõóalãkçtakàrmukaþ 02,066.012d@039_0190 devasaüghठ÷arais tãkùõair arpayad vai samantataþ 02,066.012d@039_0191 tato devagaõàþ sarve yuddhvà pàrthena vai muhuþ 02,066.012d@039_0192 raõe jetum a÷akyaü taü j¤àtvà te bharatarùabha 02,066.012d@039_0193 ÷àntàs te vibudhàþ sarve pàrthabàõàbhipãóitàþ 02,066.012d@039_0194 sadvipaü vàsavaü tyaktvà dudruvuþ sarvatodi÷am 02,066.012d@039_0195 pràcãü rudràþ sagandharvà dakùiõàü maruto yudhi 02,066.012d@039_0196 di÷aü pratãcãü bhãtàs te vasava÷ ca tathà÷vinau 02,066.012d@039_0197 àdityà÷ caiva vi÷ve ca dudruvur và udaïmukhàþ 02,066.012d@039_0198 sàdhyà÷ cordhvamukhà bhãtà÷ cintayan pàrthasàyakàn 02,066.012d@039_0199 evaü suragaõàþ sarve pràdravan sarvatodi÷am 02,066.012d@039_0200 muhur muhuþ prekùamàõàþ pàrtham eva sakàrmukam 02,066.012d@039_0201 vidrutàn devasaüghàüs tàn raõe dçùñvà puraüdaraþ 02,066.012d@039_0202 tataþ kruddho mahàtejàþ pàrthaü bàõair avàkirat 02,066.012d@039_0203 pàrtho 'pi ÷akraü vivyàdha mànuùo vibudhàdhipam 02,066.012d@039_0204 tataþ so '÷mamayaü varùaü vyasçjad vibudhàdhipaþ 02,066.012d@039_0205 tac charair arjuno varùaü pratijaghne 'tyamarùaõaþ 02,066.012d@039_0206 atha saüvardhayàm àsa tad varùaü devaràó api 02,066.012d@039_0207 bhåya eva tadà vãryaü jij¤àsuþ savyasàcinaþ 02,066.012d@039_0208 so '÷mavarùaü mahàvegam iùubhiþ pàõóavo 'pi ca 02,066.012d@039_0209 vilayaü gamayàm àsa harùayan pàka÷àsanam 02,066.012d@039_0210 upàdàya tu pàõibhyàm aïgadaü nàma parvatam 02,066.012d@039_0211 sadrumaü vyasçjac chakro jighàüsuþ ÷vetavàhanam 02,066.012d@039_0212 tato 'rjuno vegavadbhir jvalamànair ajihmagaiþ 02,066.012d@039_0213 bàõair vidhvaüsayàm àsa giriràjaü sahasra÷aþ 02,066.012d@039_0214 ÷akraü ca vàrayàm àsa ÷araiþ pàrtho balàd yudhi 02,066.012d@039_0215 tataþ ÷akro mahàràja raõe vãraü dhanaüjayam 02,066.012d@039_0216 j¤àtvà jetum a÷akyaü taü tejobalasamanvitam 02,066.012d@039_0217 paràü prãtiü yayau tatra putra÷auryeõa vàsavaþ 02,066.012d@039_0218 tadà tatra na tasyàsãd divi ka÷ cin mahàya÷àþ 02,066.012d@039_0219 samartho nirjaye ràjann api sàkùàt prajàpatiþ 02,066.012d@039_0220 tataþ pàrthaþ ÷arair hatvà yakùaràkùasapannagàn 02,066.012d@039_0221 dãpte càgnau mahàtejàþ pàtayàm àsa saütatam 02,066.012d@039_0222 pratiùedhayituü pàrthaü na ÷ekus tatra ke cana 02,066.012d@039_0223 dçùñvà nivàritaü ÷akraü divi devagaõaiþ saha 02,066.012d@039_0224 yathà suparõaþ somàrthaü vibudhàn ajayat purà 02,066.012d@039_0225 tathà jitvà suràn pàrthas tarpayàm àsa pàvakam 02,066.012d@039_0226 tato 'rjunaþ svavãryeõa tarpayitvà vibhàvasum 02,066.012d@039_0227 rathaü dhvajaü hayàü÷ caiva divyàstràõi sabhàü ca vai 02,066.012d@039_0228 gàõóãvaü ca dhanuþ÷reùñhaü tåõã càkùayasàyakau 02,066.012d@039_0229 duryodhanaþ 02,066.012d@039_0229 etàny avàpa bãbhatsur lebhe kãrtiü ca bhàrata 02,066.012d@039_0230 bhåyo 'pi ÷çõu ràjendra pàrtho gatvottaràü di÷am 02,066.012d@039_0231 vijitya nava varùàü÷ ca sapuràü÷ ca saparvatàn 02,066.012d@039_0232 jambådvãpaü va÷e kçtvà sarvaü tad bharatarùabha 02,066.012d@039_0233 balàj jitvà nçpàn sarvàn kare ca vinive÷ya ca 02,066.012d@039_0234 ratnàny àdàya sarvàõi gatvà caiva punaþ purãm 02,066.012d@039_0235 tato jyeùñhaü mahàtmànaü dharmaràjaü yudhiùñhiram 02,066.012d@039_0236 ràjasåyaü kratu÷reùñhaü kàrayàm àsa bhàrata 02,066.012d@039_0237 etàny anyàni karmàõi kçtavàn arjunaþ purà 02,066.012d@039_0238 arjunena samo vãrye nàsti loke pumàn kva cit 02,066.012d@039_0239 devadànavayakùà÷ ca pi÷àcoragaràkùasàþ 02,066.012d@039_0240 bhãùmadroõàdayaþ sarve kurava÷ ca mahàrathàþ 02,066.012d@039_0241 loke sarvançpà÷ caiva vãrà÷ cànye dhanurdharàþ 02,066.012d@039_0242 ete cànye ca bahavaþ parivàrya mahãpate 02,066.012d@039_0243 ekaü pàrthaü raõe yattàþ pratiyoddhuü na ÷aknuvan 02,066.012d@039_0244 ahaü hi nityaü kauravya phalgunaü pratisattamam 02,066.012d@039_0245 apa÷yaü cintayitvà taü samudvigno 'smi tadbhayàt 02,066.012d@039_0246 gçhe gçhe ca pa÷yàmi tàta pàrtham ahaü sadà 02,066.012d@039_0247 ÷aragàõóãvasaüyuktaü pà÷ahastam ivàntakam 02,066.012d@039_0248 api pàrthasahasràõi bhãtaþ pa÷yàmi bhàrata 02,066.012d@039_0249 pàrthabhåtam idaü sarvaü nagaraü pratibhàti me 02,066.012d@039_0250 pàrtham eva hi pa÷yàmi rahite tàta bhàrata 02,066.012d@039_0251 dçùñvà svapnagataü pàrtham udbhràntam iva me manaþ 02,066.012d@039_0252 akàràdãni nàmàni arjunatrastacetasaþ 02,066.012d@039_0253 a÷và÷ càrthà hy ajà÷ caiva tràsaü saüjanayanti me 02,066.012d@039_0254 nàsti pàrthàd çte tàta paravãràd bhayaü mama 02,066.012d@039_0255 prahlàdaü và baliü vàpi hanyàd dhi vijayo raõe 02,066.012d@039_0256 tasmàt tena mahàràja yuddham asmajjanakùayam 02,066.012d@039_0257 ahaü tasya prabhàvaj¤o nityaü duþkhaü vasàmi ca 02,066.012d@039_0258 puràpi daõóakàraõye màrãcasya yathà bhayam 02,066.012d@039_0259 dhçtaràùñraþ 02,066.012d@039_0259 bhaved ràme mahàvãrye tathà pàrthe bhayaü mama 02,066.012d@039_0260 jànàmy eva mahàvãryaü jiùõor etad duràsadam 02,066.012d@039_0261 tàta vãrasya pàrthasya mà kàrùãs tvaü tu vipriyam 02,066.012d@039_0262 dyåtaü và ÷astrayuddhaü và durvàkyaü và kadà cana 02,066.012d@039_0263 eteùv evaü kçte tasya vigraha÷ caiva vo bhavet 02,066.012d@039_0264 tasmàt tvaü putra pàrthena nityaü snehena vartaya 02,066.012d@039_0265 ya÷ ca pàrthena saübandhàd vartate ca naro bhuvi 02,066.012d@039_0266 tasya nàsti bhayaü ki¤ cit triùu lokeùu bhàrata 02,066.012d@039_0267 duryodhanaþ 02,066.012d@039_0267 tasmàt tvaü jiùõunà vatsa nityaü snehena vartaya 02,066.012d@039_0268 dyåte pàrthasya kauravya màyayà nikçtiþ kçtà 02,066.012d@039_0269 dhçtaràùñraþ 02,066.012d@039_0269 tasmàd dhi taü jahi tadà anyopàyo na no bhavet 02,066.012d@039_0270 upàya÷ ca na kartavyaþ pàõóavàn prati bhàrata 02,066.012d@039_0271 pàrthàn prati purà vatsa bahåpàyàþ kçtàs tvayà 02,066.012d@039_0272 tàny apàyàni kaunteyà bahu÷o vyaticakramuþ 02,066.012d@039_0273 tasmàd dhitaü jãvitàya naþ kulasya janasya ca 02,066.012d@039_0274 tvaü cikãrùasi ced vatsa samitraþ sahabàndhavaþ 02,066.012d@039_0275 sabhràtçkas tvaü pàrthena nityaü snehena vartaya 02,066.012d@039_0275 vai÷aüpàyanaþ 02,066.012d@039_0276 dhçtaràùñravacaþ ÷rutvà ràjà duryodhanas tadà 02,066.012d@039_0277 cintayitvà muhårtaü tu vidhinà codito 'bravãt 02,066.013a gadàü gurvãü samudyamya tvarita÷ ca vçkodaraþ 02,066.013c svarathaü yojayitvà÷u niryàta iti naþ ÷rutam 02,066.014a nakulaþ khaógam àdàya carma càpy aùñacandrakam 02,066.014c sahadeva÷ ca ràjà ca cakrur àkàram iïgitaiþ 02,066.015a te tv àsthàya rathàn sarve bahu÷astraparicchadàn 02,066.015c abhighnanto rathavràtàn senàyogàya niryayuþ 02,066.016a na kùaüsyante tathàsmàbhir jàtu viprakçtà hi te 02,066.016c draupadyà÷ ca parikle÷aü kas teùàü kùantum arhati 02,066.017a punar dãvyàma bhadraü te vanavàsàya pàõóavaiþ 02,066.017c evam etàn va÷e kartuü ÷akùyàmo bharatarùabha 02,066.018a te và dvàda÷a varùàõi vayaü và dyåtanirjitàþ 02,066.018c pravi÷ema mahàraõyam ajinaiþ prativàsitàþ 02,066.019a trayoda÷aü ca sajane aj¤àtàþ parivatsaram 02,066.019c j¤àtà÷ ca punar anyàni vane varùàõi dvàda÷a 02,066.020a nivasema vayaü te và tathà dyåtaü pravartatàm 02,066.020c akùàn uptvà punardyåtam idaü dãvyantu pàõóavàþ 02,066.021a etat kçtyatamaü ràjann asmàkaü bharatarùabha 02,066.021c ayaü hi ÷akunir veda savidyàm akùasaüpadam 02,066.022a dçóhamålà vayaü ràjye mitràõi parigçhya ca 02,066.022c sàravad vipulaü sainyaü satkçtya ca duràsadam 02,066.023a te ca trayoda÷e varùe pàrayiùyanti ced vratam 02,066.023c jeùyàmas tàn vayaü ràjan rocatàü te paraütapa 02,066.024 dhçtaràùñra uvàca 02,066.024a tårõaü pratyànayasvaitàn kàmaü vyadhvagatàn api 02,066.024c àgacchantu punardyåtam idaü kurvantu pàõóavàþ 02,066.025 vai÷aüpàyana uvàca 02,066.025a tato droõaþ somadatto bàhlãka÷ ca mahàrathaþ 02,066.025c viduro droõaputra÷ ca vai÷yàputra÷ ca vãryavàn 02,066.026a bhåri÷ravàþ ÷àütanavo vikarõa÷ ca mahàrathaþ 02,066.026c mà dyåtam ity abhàùanta ÷amo 'stv iti ca sarva÷aþ 02,066.026d*0579_01 yathopajoùaü vasatàü punardyåtapravçttaye 02,066.027a akàmànàü ca sarveùàü suhçdàm arthadar÷inàm 02,066.027c akarot pàõóavàhvànaü dhçtaràùñraþ sutapriyaþ 02,066.028a athàbravãn mahàràja dhçtaràùñraü jane÷varam 02,066.028c putrahàrdàd dharmayuktaü gàndhàrã ÷okakar÷ità 02,066.029a jàte duryodhane kùattà mahàmatir abhàùata 02,066.029c nãyatàü paralokàya sàdhv ayaü kulapàüsanaþ 02,066.030a vyanadaj jàtamàtro hi gomàyur iva bhàrata 02,066.030c anto nånaü kulasyàsya kuravas tan nibodhata 02,066.030d*0580_01 mà nimajjãþ svadoùeõa mahàpsu tvaü hi bhàrata 02,066.031a mà bàlànàm a÷iùñànàm abhimaüsthà matiü prabho 02,066.031c mà kulasya kùaye ghore kàraõaü tvaü bhaviùyasi 02,066.032a baddhaü setuü ko nu bhindyàd dhamec chàntaü ca pàvakam 02,066.032c ÷ame dhçtàn punaþ pàrthàn kopayet ko nu bhàrata 02,066.033a smarantaü tvàm àjamãóha smàrayiùyàmy ahaü punaþ 02,066.033c ÷àstraü na ÷àsti durbuddhiü ÷reyase vetaràya và 02,066.034a na vai vçddho bàlamatir bhaved ràjan kathaü cana 02,066.034c tvannetràþ santu te putrà mà tvàü dãrõàþ prahàsiùuþ 02,066.034d*0581_01 tasmàd ayaü mad vacanàt tyajyatàü kulapàüsanaþ 02,066.034d*0581_02 tathà te na kçtaü ràjan putrasnehàn naràdhipa 02,066.034d*0581_03 tasya pràptaü phalaü viddhi kulàntakaraõàya ha 02,066.035a ÷amena dharmeõa parasya buddhyà; jàtà buddhiþ sàstu te mà pratãpà 02,066.035b*0582_01 na tad balaü yan mçdunà virudhyate 02,066.035b*0582_02 mitraü dharmas tarasà sevitavyaþ 02,066.035c pradhvaüsinã krårasamàhità ÷rãr; mçduprauóhà gacchati putrapautràn 02,066.036a athàbravãn mahàràjo gàndhàrãü dharmadar÷inãm 02,066.036c antaþ kàmaü kulasyàstu na ÷akùyàmi nivàritum 02,066.037a yathecchanti tathaivàstu pratyàgacchantu pàõóavàþ 02,066.037c punardyåtaü prakurvantu màmakàþ pàõóavaiþ saha 02,067.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,067.001a tato vyadhvagataü pàrthaü pràtikàmã yudhiùñhiram 02,067.001c uvàca vacanàd ràj¤o dhçtaràùñrasya dhãmataþ 02,067.002a upastãrõà sabhà ràjann akùàn uptvà yudhiùñhira 02,067.002c ehi pàõóava dãvyeti pità tvàm àha bhàrata 02,067.003 yudhiùñhira uvàca 02,067.003a dhàtur niyogàd bhåtàni pràpnuvanti ÷ubhà÷ubham 02,067.003c na nivçttis tayor asti devitavyaü punar yadi 02,067.004a akùadyåte samàhvànaü niyogàt sthavirasya ca 02,067.004c jànann api kùayakaraü nàtikramitum utsahe 02,067.005 vai÷aüpàyana uvàca 02,067.005a iti bruvan nivavçte bhràtçbhiþ saha pàõóavaþ 02,067.005c jànaü÷ ca ÷akuner màyàü pàrtho dyåtam iyàt punaþ 02,067.005d*0583_01 asaübhave hemamayasya jantos 02,067.005d*0583_02 tathàpi ràmo lulubhe mçgàya 02,067.005d*0583_03 pràyaþ samàpannaparàbhavàõàü 02,067.005d*0583_04 dhiyo viparyastatarà bhavanti 02,067.006a vivi÷us te sabhàü tàü tu punar eva mahàrathàþ 02,067.006c vyathayanti sma cetàüsi suhçdàü bharatarùabhàþ 02,067.007a yathopajoùam àsãnàþ punardyåtapravçttaye 02,067.007c sarvalokavinà÷àya daivenopanipãóitàþ 02,067.007d*0584_01 tàn àgatàn abhiprekùya kçpaõaü kùipram akùavit 02,067.008 ÷akunir uvàca 02,067.008a amu¤cat sthaviro yad vo dhanaü påjitam eva tat 02,067.008c mahàdhanaü glahaü tv ekaü ÷çõu me bharatarùabha 02,067.009a vayaü dvàda÷a varùàõi yuùmàbhir dyåtanirjitàþ 02,067.009c pravi÷ema mahàraõyaü rauravàjinavàsasaþ 02,067.010a trayoda÷aü ca sajane aj¤àtàþ parivatsaram 02,067.010c j¤àtà÷ ca punar anyàni vane varùàõi dvàda÷a 02,067.011a asmàbhir và jità yåyaü vane varùàõi dvàda÷a 02,067.011c vasadhvaü kçùõayà sàrdham ajinaiþ prativàsitàþ 02,067.012a trayoda÷e ca nirvçtte punar eva yathocitam 02,067.012c svaràjyaü pratipattavyam itarair atha vetaraiþ 02,067.013a anena vyavasàyena sahàsmàbhir yudhiùñhira 02,067.013c akùàn uptvà punardyåtam ehi dãvyasva bhàrata 02,067.013d*0585_01 atha sabhyàþ sabhàmadhye samucchritakaràs tadà 02,067.013d*0585_02 åcur udvignamanasaþ saüvegàt sarva eva hi 02,067.014 sabhàsada åcuþ 02,067.014a aho dhig bàndhavà nainaü bodhayanti mahad bhayam 02,067.014c buddhyà bodhyaü na budhyante svayaü ca bharatarùabhàþ 02,067.015 vai÷aüpàyana uvàca 02,067.015a janapravàdàn subahån iti ÷çõvan naràdhipaþ 02,067.015c hriyà ca dharmasaïgàc ca pàrtho dyåtam iyàt punaþ 02,067.016a jànann api mahàbuddhiþ punardyåtam avartayat 02,067.016c apy ayaü na vinà÷aþ syàt kuråõàm iti cintayan 02,067.017 yudhiùñhira uvàca 02,067.017a kathaü vai madvidho ràjà svadharmam anupàlayan 02,067.017c àhåto vinivarteta dãvyàmi ÷akune tvayà 02,067.018 ÷akunir uvàca 02,067.018a gavà÷vaü bahudhenåkam aparyantam ajàvikam 02,067.018c gajàþ ko÷o hiraõyaü ca dàsãdàsaü ca sarva÷aþ 02,067.019a eùa no glaha evaiko vanavàsàya pàõóavàþ 02,067.019c yåyaü vayaü và vijità vasema vanam à÷ritàþ 02,067.019d*0586_01 trayoda÷aü ca vai varùam aj¤àtàþ sajane tathà 02,067.020a anena vyavasàyena dãvyàma bharatarùabha 02,067.020c samutkùepeõa caikena vanavàsàya bhàrata 02,067.021 vai÷aüpàyana uvàca 02,067.021a pratijagràha taü pàrtho glahaü jagràha saubalaþ 02,067.021c jitam ity eva ÷akunir yudhiùñhiram abhàùata 02,067.021d@040_0001 evaü daivabalàviùño dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,067.021d@040_0002 bhãùmadroõair vàryamàõo vidureõa ca dhãmatà 02,067.021d@040_0003 yuyutsunà kçpeõàtha saüjayena ca bhàrata 02,067.021d@040_0004 gàndhàryà pçthayà caiva bhãmàrjunayamais tathà 02,067.021d@040_0005 vikarõena ca vãreõa draupadyà drauõinà tathà 02,067.021d@040_0006 somadattena ca tathà bàhlãkena ca dhãmatà 02,067.021d@040_0007 vàrito 'tãva satataü na ca ràjà niyacchati 02,067.021d@040_0008 evaü sa vàryamàõo 'pi kaunteyo hitakàmyayà 02,067.021d@040_0009 devakàryàrthasiddhyarthaü muhårtaü kalir àvi÷at 02,067.021d@040_0010 àviùñaþ kalinà ràja¤ ÷akuniü pratyabhàùata 02,067.021d@040_0011 evaü bhavatv iti tadà vanavàsàya dãvyate 02,068.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,068.001a vanavàsàya cakrus te matiü pàrthàþ paràjitàþ 02,068.001c ajinàny uttarãyàõi jagçhu÷ ca yathàkramam 02,068.002a ajinaiþ saüvçtàn dçùñvà hçtaràjyàn ariüdamàn 02,068.002c prasthitàn vanavàsàya tato duþ÷àsano 'bravãt 02,068.003a pravçttaü dhàrtaràùñrasya cakraü ràj¤o mahàtmanaþ 02,068.003c paràbhåtàþ pàõóuputrà vipattiü paramàü gatàþ 02,068.004a adya devàþ saüprayàtàþ samair vartmabhir asthalaiþ 02,068.004c guõajyeùñhàs tathà jyeùñhà bhåyàüso yad vayaü paraiþ 02,068.005a narakaü pàtitàþ pàrthà dãrghakàlam anantakam 02,068.005c sukhàc ca hãnà ràjyàc ca vinaùñàþ ÷à÷vatãþ samàþ 02,068.006a balena mattà ye te sma dhàrtaràùñràn prahàsiùuþ 02,068.006c te nirjità hçtadhanà vanam eùyanti pàõóavàþ 02,068.007a citràn saünàhàn avamu¤cantu caiùàü; vàsàüsi divyàni ca bhànumanti 02,068.007c nivàsyantàü rurucarmàõi sarve; yathà glahaü saubalasyàbhyupetàþ 02,068.008a na santi lokeùu pumàüsa ãdç÷à; ity eva ye bhàvitabuddhayaþ sadà 02,068.008c j¤àsyanti te ''tmànam ime 'dya pàõóavà; viparyaye ùaõóhatilà ivàphalàþ 02,068.008d*0587_01 svayaüvare 'sau sthaviro 'pi mandadhãr 02,068.008d*0587_02 vçthàmatiþ sthaviro yaj¤asenaþ 02,068.009a ayaü hi vàsodaya ãdç÷ànàü; manasvinàü kaurava mà bhaved vaþ 02,068.009c adãkùitànàm ajinàni yadvad; balãyasàü pa÷yata pàõóavànàm 02,068.009d*0588_01 svayaüvare 'sau sthaviro 'pi mandadhãr 02,068.009d*0588_02 vçthàmatiþ supraj¤o yaj¤asenaþ 02,068.009d*0588_03 mahãkùitàü pa÷yatàü pàõóavànàü 02,068.010a mahàpràj¤aþ somako yaj¤asenaþ; kanyàü pà¤càlãü pàõóavebhyaþ pradàya 02,068.010c akàrùãd vai duùkçtaü neha santi; klãbàþ pàrthàþ patayo yàj¤asenyàþ 02,068.010d*0589_01 saüpa÷yantyàs te 'jinaiþ saüvçtàïgàþ 02,068.011a såkùmàn pràvàràn ajinàni coditàn; dçùñvàraõye nirdhanàn apratiùñhàn 02,068.011c kàü tvaü prãtiü lapsyase yàj¤aseni; patiü vçõãùva yam ihànyam icchasi 02,068.012a ete hi sarve kuravaþ sametàþ; kùàntà dàntàþ sudraviõopapannàþ 02,068.012c eùàü vçõãùvaikatamaü patitve; na tvàü tapet kàlaviparyayo 'yam 02,068.013a yathàphalàþ ùaõóhatilà yathà carmamayà mçgàþ 02,068.013c tathaiva pàõóavàþ sarve yathà kàkayavà api 02,068.014a kiü pàõóavàüs tvaü patitàn upàsse; moghaþ ÷ramaþ ùaõóhatilàn upàsya 02,068.014c evaü nç÷aüsaþ paruùàõi pàrthàn; a÷ràvayad dhçtaràùñrasya putraþ 02,068.015a tad vai ÷rutvà bhãmaseno 'tyamarùã; nirbhartsyoccais taü nigçhyaiva roùàt 02,068.015c uvàcedaü sahasaivopagamya; siüho yathà haimavataþ ÷çgàlam 02,068.016 bhãmasena uvàca 02,068.016a kråra pàpajanair juùñam akçtàrthaü prabhàùase 02,068.016c gàndhàravidyayà hi tvaü ràjamadhye vikatthase 02,068.017a yathà tudasi marmàõi vàk÷arair iha no bhç÷am 02,068.017c tathà smàrayità te 'haü kçntan marmàõi saüyuge 02,068.018a ye ca tvàm anuvartante kàmalobhava÷ànugàþ 02,068.018c goptàraþ sànubandhàüs tàn neùyàmi yamasàdanam 02,068.019 vai÷aüpàyana uvàca 02,068.019a evaü bruvàõam ajinair vivàsitaü; duþkhàbhibhåtaü parinçtyati sma 02,068.019c madhye kuråõàü dharmanibaddhamàrgaü; gaur gaur iti smàhvayan muktalajjaþ 02,068.020 bhãmasena uvàca 02,068.020a nç÷aüsaü paruùaü kråraü ÷akyaü duþ÷àsana tvayà 02,068.020c nikçtyà hi dhanaü labdhvà ko vikatthitum arhati 02,068.021a mà ha sma sukçtàül lokàn gacchet pàrtho vçkodaraþ 02,068.021c yadi vakùasi bhittvà te na pibec choõitaü raõe 02,068.022a dhàrtaràùñràn raõe hatvà miùatàü sarvadhanvinàm 02,068.022c ÷amaü gantàsmi naciràt satyam etad bravãmi vaþ 02,068.023 vai÷aüpàyana uvàca 02,068.023a tasya ràjà siühagateþ sakhelaü; duryodhano bhãmasenasya harùàt 02,068.023c gatiü svagatyànucakàra mando; nirgacchatàü pàõóavànàü sabhàyàþ 02,068.024a naitàvatà kçtam ity abravãt taü; vçkodaraþ saünivçttàrdhakàyaþ 02,068.024c ÷ãghraü hi tvà nihataü sànubandhaü; saüsmàryàhaü prativakùyàmi måóha 02,068.025a etat samãkùyàtmani càvamànaü; niyamya manyuü balavàn sa mànã 02,068.025c ràjànugaþ saüsadi kauravàõàü; viniùkraman vàkyam uvàca bhãmaþ 02,068.026a ahaü duryodhanaü hantà karõaü hantà dhanaüjayaþ 02,068.026c ÷akuniü càkùakitavaü sahadevo haniùyati 02,068.027a idaü ca bhåyo vakùyàmi sabhàmadhye bçhad vacaþ 02,068.027c satyaü devàþ kariùyanti yan no yuddhaü bhaviùyati 02,068.028a suyodhanam imaü pàpaü hantàsmi gadayà yudhi 02,068.028c ÷iraþ pàdena càsyàham adhiùñhàsyàmi bhåtale 02,068.029a vàkya÷årasya caivàsya paruùasya duràtmanaþ 02,068.029c duþ÷àsanasya rudhiraü pàtàsmi mçgaràó iva 02,068.030 arjuna uvàca 02,068.030a naiva vàcà vyavasitaü bhãma vij¤àyate satàm 02,068.030c ita÷ caturda÷e varùe draùñàro yad bhaviùyati 02,068.030d*0590_01 bhãmasena na te santi yeùàü vairaü tvayà saha 02,068.030d*0590_02 mattà graheùu sukhino na budhyante mahad bhayam 02,068.031a duryodhanasya karõasya ÷akune÷ ca duràtmanaþ 02,068.031c duþ÷àsanacaturthànàü bhåmiþ pàsyati ÷oõitam 02,068.032a asåyitàraü vaktàraü prasraùñàraü duràtmanàm 02,068.032c bhãmasena niyogàt te hantàhaü karõam àhave 02,068.033a arjunaþ pratijànãte bhãmasya priyakàmyayà 02,068.033c karõaü karõànugàü÷ caiva raõe hantàsmi patribhiþ 02,068.034a ye cànye pratiyotsyanti buddhimohena màü nçpàþ 02,068.034c tàü÷ ca sarvठ÷itair bàõair netàsmi yamasàdanam 02,068.035a caled dhi himavàn sthànàn niùprabhaþ syàd divàkaraþ 02,068.035c ÷aityaü somàt praõa÷yeta matsatyaü vicaled yadi 02,068.035d*0590a_01 draùñàro bhåmipàlàþ syur ito varùe caturda÷e 02,068.036a na pradàsyati ced ràjyam ito varùe caturda÷e 02,068.036c duryodhano hi satkçtya satyam etad bhaviùyati 02,068.037 vai÷aüpàyana uvàca 02,068.037a ity uktavati pàrthe tu ÷rãmàn màdravatãsutaþ 02,068.037c pragçhya vipulaü bàhuü sahadevaþ pratàpavàn 02,068.038a saubalasya vadhaü prepsur idaü vacanam abravãt 02,068.038c krodhasaüraktanayano niþ÷vasann iva pannagaþ 02,068.039a akùàn yàn manyase måóha gàndhàràõàü ya÷ohara 02,068.039c naite 'kùà ni÷ità bàõàs tvayaite samare vçtàþ 02,068.040a yathà caivoktavàn bhãmas tvàm uddi÷ya sabàndhavam 02,068.040c kartàhaü karmaõas tasya kuru kàryàõi sarva÷aþ 02,068.041a hantàsmi tarasà yuddhe tvàü vikramya sabàndhavam 02,068.041c yadi sthàsyasi saügràme kùatradharmeõa saubala 02,068.042a sahadevavacaþ ÷rutvà nakulo 'pi vi÷àü pate 02,068.042c dar÷anãyatamo néõàm idaü vacanam abravãt 02,068.043a suteyaü yaj¤asenasya dyåte 'smin dhçtaràùñrajaiþ 02,068.043c yair vàcaþ ÷ràvità råkùàþ sthitair duryodhanapriye 02,068.044a tàn dhàrtaràùñràn durvçttàn mumårùån kàlacoditàn 02,068.044c dar÷ayiùyàmi bhåyiùñham ahaü vaivasvatakùayam 02,068.044d*0591_01 ulåkaü ca duràtmànaü saubalasya sutaü priyam 02,068.044d*0591_02 kråraü hantàsmi samare taü vai kråraü naràdhamam 02,068.045a nide÷àd dharmaràjasya draupadyàþ padavãü caran 02,068.045c nirdhàrtaràùñràü pçthivãü kartàsmi naciràd iva 02,068.046a evaü te puruùavyàghràþ sarve vyàyatabàhavaþ 02,068.046c pratij¤à bahulàþ kçtvà dhçtaràùñram upàgaman 02,069.001 yudhiùñhira uvàca 02,069.001a àmantrayàmi bharatàüs tathà vçddhaü pitàmaham 02,069.001c ràjànaü somadattaü ca mahàràjaü ca bàhlikam 02,069.002a droõaü kçpaü nçpàü÷ cànyàn a÷vatthàmànam eva ca 02,069.002c viduraü dhçtaràùñraü ca dhàrtaràùñràü÷ ca sarva÷aþ 02,069.002d*0592_01 saumadattiü mahàvãryaü vikarõaü ca mahàmatim 02,069.003a yuyutsuü saüjayaü caiva tathaivànyàn sabhàsadaþ 02,069.003b*0593_01 gàndhàrãü ca mahàbhàgàü màtaraü ca pçthàü tathà 02,069.003c sarvàn àmantrya gacchàmi draùñàsmi punar etya vaþ 02,069.004 vai÷aüpàyana uvàca 02,069.004a na ca kiü cit tadocus te hriyà santo yudhiùñhiram 02,069.004c manobhir eva kalyàõaü dadhyus te tasya dhãmataþ 02,069.005 vidura uvàca 02,069.005a àryà pçthà ràjaputrã nàraõyaü gantum arhati 02,069.005c sukumàrã ca vçddhà ca nityaü caiva sukhocità 02,069.006*0594_00 pàõóavà åcuþ 02,069.006*0594_01 tathety uktvàbruvan sarve yathà no vadase 'nagha 02,069.006*0594_02 tvaü pitçvyaþ pitçsamo vayaü ca tvatparàyaõàþ 02,069.006*0594_03 yathàj¤àpayase vidvaüs tvaü hi naþ paramo guruþ 02,069.006*0594_04 yac cànyad api kartavyaü tad vidhatsva mahàmate 02,069.006a iha vatsyati kalyàõã satkçtà mama ve÷mani 02,069.006c iti pàrthà vijànãdhvam agadaü vo 'stu sarva÷aþ 02,069.007a yudhiùñhira vijànãhi mamedaü bharatarùabha 02,069.007c nàdharmeõa jitaþ ka÷ cid vyathate vai paràjayàt 02,069.008a tvaü vai dharmàn vijànãùe yudhàü vettà dhanaüjayaþ 02,069.008c hantàrãõàü bhãmaseno nakulas tv arthasaügrahã 02,069.008d*0595_01 sahadevo nçõàü devo nityaü pçùñhànugaþ saha 02,069.008d*0595_02 sarvopadravanà÷àya bhaviùyati raõotkañaþ 02,069.009a saüyantà sahadevas tu dhaumyo brahmaviduttamaþ 02,069.009c dharmàrthaku÷alà caiva draupadã dharmacàriõã 02,069.010a anyonyasya priyàþ sarve tathaiva priyavàdinaþ 02,069.010c parair abhedyàþ saütuùñàþ ko vo na spçhayed iha 02,069.011a eùa vai sarvakalyàõaþ samàdhis tava bhàrata 02,069.011c nainaü ÷atrur viùahate ÷akreõàpi samo 'cyuta 02,069.012a himavaty anu÷iùño 'si merusàvarõinà purà 02,069.012c dvaipàyanena kçùõena nagare vàraõàvate 02,069.013a bhçgutuïge ca ràmeõa dçùadvatyàü ca ÷aübhunà 02,069.013c a÷rauùãr asitasyàpi maharùer a¤janaü prati 02,069.013d*0596_01 kalmàùãtãrasaüsthasya gatas tvaü ÷iùyatàü bhçgoþ 02,069.014a draùñà sadà nàradasya dhaumyas te 'yaü purohitaþ 02,069.014c mà hàrùãþ sàüparàye tvaü buddhiü tàm çùipåjitàm 02,069.015a puråravasam ailaü tvaü buddhyà jayasi pàõóava 02,069.015c ÷aktyà jayasi ràj¤o 'nyàn çùãn dharmopasevayà 02,069.016a aindre jaye dhçtamanà yàmye kopavidhàraõe 02,069.016c visarge caiva kaubere vàruõe caiva saüyame 02,069.017a àtmapradànaü saumyatvam adbhya÷ caivopajãvanam 02,069.017c bhåmeþ kùamà ca teja÷ ca samagraü såryamaõóalàt 02,069.018a vàyor balaü viddhi sa tvaü bhåtebhya÷ càtmasaübhavam 02,069.018c agadaü vo 'stu bhadraü vo drakùyàmi punaràgatàn 02,069.019a àpaddharmàrthakçcchreùu sarvakàryeùu và punaþ 02,069.019c yathàvat pratipadyethàþ kàle kàle yudhiùñhira 02,069.020a àpçùño 'sãha kaunteya svasti pràpnuhi bhàrata 02,069.020c kçtàrthaü svastimantaü tvàü drakùyàmaþ punaràgatam 02,069.020d*0597_01 na hi vo vçjinaü kiü cid veda ka÷ cit purà kçtam 02,069.021 vai÷aüpàyana uvàca 02,069.021a evam uktas tathety uktvà pàõóavaþ satyavikramaþ 02,069.021c bhãùmadroõau namaskçtya pràtiùñhata yudhiùñhiraþ 02,070.000@041_0001 tataþ saüprasthite tatra dharmaràje tadà nçpe 02,070.000@041_0002 janàþ samastàs taü draùñuü samàruruhur atvaràþ 02,070.000@041_0003 tataþ pràsàdavaryàõi vimàna÷ikharàõi ca 02,070.000@041_0004 gopuràõi ca sarvàõi vçkùàn anyàü÷ ca sarva÷aþ 02,070.000@041_0005 adhiruhya janaþ ÷rãmàn udàsãno vyalokayat 02,070.000@041_0006 na hi rathyàs tathà ÷akyà gantuü bahujanàkulàþ 02,070.000@041_0007 àruhya te sma tàn yatra dãnàþ pa÷yanti pàõóavam 02,070.000@041_0008 padàtiü varjitacchatraü celabhåùaõavarjitam 02,070.000@041_0009 valkalàjinasaüvãtaü pàrthaü dçùñvà janàs tadà 02,070.000@041_0010 janàþ 02,070.000@041_0010 åcur bahuvidhà vàcaþ ÷okopahatacetasaþ 02,070.000@041_0011 yaü yàntam anuyànti sma caturaïgabalaü mahat 02,070.000@041_0012 tam evaü kçùõayà sàrdham anuyànti sma pàõóavàþ 02,070.000@041_0013 catvàro bhràtara÷ caiva dhaumya÷ caiva purohitaþ 02,070.000@041_0014 bhãmàrjunau vàrayitvà nikçtyà baddhakàrmukau 02,070.000@041_0015 dharma evàsthito yena tyaktvà ràjyaü mahàtmanà 02,070.000@041_0016 yà na ÷akyà purà draùñuü bhåtair àkà÷agair api 02,070.000@041_0017 tàm adya kçùõàü pa÷yanti ràjamàrgagatà janàþ 02,070.000@041_0018 aïgaràgocitàü kçùõàü raktacandanasevinãm 02,070.000@041_0019 varùam uùõaü ca ÷ãtaü ca neùyaty à÷u vivarõatàm 02,070.000@041_0020 adya nånaü pçthà devã satyam àvi÷ya bhàùate 02,070.000@041_0021 putràn snuùàü ca devã tu draùñum adyàtha nàrhati 02,070.000@041_0022 nirguõasyàpi putrasya kathaü syàd duþkhadar÷anam 02,070.000@041_0023 kiü punar yasya loko 'yaü jito vçttena kevalam 02,070.000@041_0024 ànç÷aüsyam anukro÷o dhçtiþ ÷ãlaü damaþ ÷amaþ 02,070.000@041_0025 pàõóavaü ÷obhayanty ete ùaó guõàþ puruùottamam 02,070.000@041_0026 tasmàt tasyopaghàtena prajàþ paramapãóitàþ 02,070.000@041_0027 audakànãva sattvàni grãùme salilasaükùayàt 02,070.000@041_0028 pãóayà pãóitaü sarvaü jagat tasya jagatpateþ 02,070.000@041_0029 målasyaivopaghàtena vçkùaþ puùpaphalopagaþ 02,070.000@041_0030 målaü hy eùa manuùyàõàü dharmaràjo mahàdyutiþ 02,070.000@041_0031 puùpaü phalaü ca patraü ca ÷àkhà÷ càsyetare janàþ 02,070.000@041_0032 te bhràtara iva kùipraü saputràþ sahabàndhavàþ 02,070.000@041_0033 gacchantam anugacchàmo yena gacchati pàõóavaþ 02,070.000@041_0034 udyànàni parityajya kùetràõi ca gçhàõi ca 02,070.000@041_0035 ekaduþkhasukhàþ pàrtham anuyàmaþ sudhàrmikam 02,070.000@041_0036 samuddhçtàni yànàni paridhvastàjiràõi ca 02,070.000@041_0037 upàttadhanadhànyàni hçtasàràõi sarva÷aþ 02,070.000@041_0038 rajasàpy avakãrõàni parityaktàni daivataiþ 02,070.000@041_0039 måùakaiþ paridhàvadbhir udbilair àvçtàni ca 02,070.000@041_0040 apetodakadhåmàni hãnasaümàrjanàni ca 02,070.000@041_0041 pranaùñabalikarmejyàmantrahomajapàni ca 02,070.000@041_0042 duùkàleneva bhagnàni bhinnabhàjanavanti ca 02,070.000@041_0043 asmattyaktàni ve÷màni saubalaþ pratipadyatàm 02,070.000@041_0044 vanaü nagaram adyàs tu yatra gacchanti pàõóavàþ 02,070.000@041_0045 asmàbhi÷ ca parityaktaü puraü saüpadyatàü vanam 02,070.000@041_0046 bilàni daüùñriõaþ sarve sthànàni mçgapakùiõaþ 02,070.000@041_0047 tyajantv asmadbhayàd bhãtà gajàþ siühà vanàny api 02,070.000@041_0048 anàkràntaü prapadyantu sevyamànaü tyajantu ca 02,070.000@041_0049 tçõamàüsaphalàdànàü de÷àüs tu samçgadvipàn 02,070.000@041_0050 vai÷aüpàyanaþ 02,070.000@041_0050 vayaü pàrthair vane samyak saha vatsyàma nirvçtàþ 02,070.000@041_0051 ity evaü vividhà vàco nànàjanasamãritàþ 02,070.000@041_0052 ÷u÷ràva pàrthaþ ÷rutvà ca na vicakre 'sya mànasam 02,070.000@041_0053 tataþ pràsàdasaüsthàs tu samantàd vai gçhe gçhe 02,070.000@041_0054 bràhmaõakùatriyavi÷àü ÷ådràõàü caiva yoùitaþ 02,070.000@041_0055 tataþ pràsàdajàlàni utpàñyàvaraõàni ca 02,070.000@041_0056 dadç÷uþ pàõóavàn dãnàn valkalàjinavàsasaþ 02,070.000@041_0057 kçùõàü càdçùñapårvàü tàü vrajantãü padbhir eva ca 02,070.000@041_0058 ekavastràü rudantãü tàü muktake÷ãü rajasvalàm 02,070.000@041_0059 dçùñvà tadà striyaþ sarvà vivarõavadanà bhç÷am 02,070.000@041_0060 vilapya bahudhà mohàd duþkha÷okena pãóitàþ 02,070.000@041_0061 hà hà hà dhig dhig ity uktvà netrair a÷råõy avartayan 02,070.000@041_0062 janasyàtha vacaþ ÷rutvà sa ràjà bhràtçbhiþ saha 02,070.000@041_0063 uddi÷ya vanavàsàya pratasthe kçtani÷cayaþ 02,070.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,070.001a tasmin saüprasthite kçùõà pçthàü pràpya ya÷asvinãm 02,070.001c àpçcchad bhç÷aduþkhàrtà yà÷ cànyàs tatra yoùitaþ 02,070.002a yathàrhaü vandanà÷leùàn kçtvà gantum iyeùa sà 02,070.002c tato ninàdaþ sumahàn pàõóavàntaþpure 'bhavat 02,070.003a kuntã ca bhç÷asaütaptà draupadãü prekùya gacchatãm 02,070.003c ÷okavihvalayà vàcà kçcchràd vacanam abravãt 02,070.004a vatse ÷oko na te kàryaþ pràpyedaü vyasanaü mahat 02,070.004c strãdharmàõàm abhij¤àsi ÷ãlàcàravatã tathà 02,070.005a na tvàü saüdeùñum arhàmi bhartén prati ÷ucismite 02,070.005c sàdhvãguõasamàdhànair bhåùitaü te kuladvayam 02,070.006a sabhàgyàþ kurava÷ ceme ye na dagdhàs tvayànaghe 02,070.006c ariùñaü vraja panthànaü madanudhyànabçühità 02,070.007a bhàviny arthe hi satstrãõàü vaiklavyaü nopajàyate 02,070.007c gurudharmàbhiguptà ca ÷reyaþ kùipram avàpsyasi 02,070.008a sahadeva÷ ca me putraþ sadàvekùyo vane vasan 02,070.008c yathedaü vyasanaü pràpya nàsya sãden mahan manaþ 02,070.009a tathety uktvà tu sà devã sravannetrajalàvilà 02,070.009c ÷oõitàktaikavasanà muktake÷y abhiniryayau 02,070.010a tàü kro÷antãü pçthà duþkhàd anuvavràja gacchatãm 02,070.010b*0598_01 pçthàü dçùñvà striyaþ sarvà rurudur bhç÷aduþkhitàþ 02,070.010c athàpa÷yat sutàn sarvàn hçtàbharaõavàsasaþ 02,070.011a rurucarmàvçtatanån hriyà kiü cid avàïmukhàn 02,070.011c paraiþ parãtàn saühçùñaiþ suhçdbhi÷ cànu÷ocitàn 02,070.012a tadavasthàn sutàn sarvàn upasçtyàtivatsalà 02,070.012c sasvajànàvadac chokàt tat tad vilapatã bahu 02,070.013a kathaü saddharmacàritravçttasthitivibhåùitàn 02,070.013c akùudràn dçóhabhaktàü÷ ca daivatejyàparàn sadà 02,070.014a vyasanaü vaþ samabhyàgàt ko 'yaü vidhiviparyayaþ 02,070.014c kasyàpadhyànajaü cedam àgaþ pa÷yàmi vo dhiyà 02,070.015a syàt tu madbhàgyadoùo 'yaü yàhaü yuùmàn ajãjanam 02,070.015c duþkhàyàsabhujo 'tyarthaü yuktàn apy uttamair guõaiþ 02,070.016a kathaü vatsyatha durgeùu vaneùv çddhivinàkçtàþ 02,070.016c vãryasattvabalotsàhatejobhir akç÷àþ kç÷àþ 02,070.017a yady etad aham aj¤àsyaü vanavàso hi vo dhruvam 02,070.017c ÷ata÷çïgàn mçte pàõóau nàgamiùyaü gajàhvayam 02,070.018a dhanyaü vaþ pitaraü manye tapomedhànvitaü tathà 02,070.018c yaþ putràdhim asaüpràpya svargecchàm akarot priyàm 02,070.019a dhanyàü càtãndriyaj¤ànàm imàü pràptàü paràü gatim 02,070.019c manye 'dya màdrãü dharmaj¤àü kalyàõãü sarvathaiva hi 02,070.020a ratyà matyà ca gatyà ca yayàham abhisaüdhità 02,070.020c jãvitapriyatàü mahyaü dhig imàü kle÷abhàginãm 02,070.020d*0599_01 dhig astu jãvitaü mahyaü kevalaü kle÷abhàjanam 02,070.020d@042_0001 putrakà na vihàsye vaþ kçcchralabdhàn priyàn sataþ 02,070.020d@042_0002 sàhaü yàsyàmi hi vanaü hà kçùõe kiü jahàsi màm 02,070.020d@042_0003 antavanty asudharme 'smin dhàtrà kiü nu pramàdataþ 02,070.020d@042_0004 mamànto naiva vihitas tenàyur na jahàti màm 02,070.020d@042_0005 hà kçùõa dvàrakàvàsin kvàsi saükarùaõànuja 02,070.020d@042_0006 kasmàn na tràyase duþkhàn màü cemàü÷ ca narottamàn 02,070.020d@042_0007 anàdinidhanaü ye tvàm anudhyàyanti vai naràþ 02,070.020d@042_0008 tàüs tvaü pàsãty ayaü vàdaþ sa gato vyarthatàü katham 02,070.020d@042_0009 ime saddharmamàhàtmyaya÷ovãryànuvartinaþ 02,070.020d@042_0010 nàrhanti vyasanaü bhoktuü nanv eùàü kriyatàü dayà 02,070.020d@042_0011 seyaü nãtyarthavij¤eùu bhãùmadroõakçpàdiùu 02,070.020d@042_0012 sthiteùu kulanàtheùu katham àpad upàgatà 02,070.020d@042_0013 hà pàõóo hà mahàràja kvàsi kiü samupekùase 02,070.020d@042_0014 putràn vivàsyataþ sàdhån aribhir dyåtanirjitàn 02,070.020d@042_0015 sahadeva nivartasva nanu tvam asi me priyaþ 02,070.020d@042_0016 ÷arãràd api màdreya mà màü tyàkùãþ kuputravat 02,070.020d@042_0017 vrajantu bhràtaras te 'mã yadi satyàbhisaüdhinaþ 02,070.020d@042_0018 matparitràõajaü dharmam ihaiva tvam avàpnuhi 02,070.021a evaü vilapatãü kuntãm abhisàntvya praõamya ca 02,070.021c pàõóavà vigatànandà vanàyaiva pravavrajuþ 02,070.022a viduràdaya÷ ca tàm àrtàü kuntãm à÷vàsya hetubhiþ 02,070.022c pràve÷ayan gçhaü kùattuþ svayam àrtataràþ ÷anaiþ 02,070.022d*0600_01 dhàrtaràùñrastriyas tà÷ ca nikhilenopalabhya tat 02,070.022d*0600_02 gamanaü parikarùaü ca kçùõàyà dyåtamaõóale 02,070.022d*0600_03 ruruduþ susvaraü sarvà vinindantyaþ kurån bhç÷am 02,070.022d*0600_04 dadhyu÷ ca suciraü kàlaü karàsaktamukhàmbujàþ 02,070.022d@043_0001 tataþ ÷abdo mahàn àsãt sarveùàm eva bhàrata 02,070.022d@043_0002 antaþpuràõàü rudatàü dçùñvà kuntãü tathàgatàm 02,070.022d@043_0003 tasyàþ snehaü tu putreùu kçpaõàn pàõóavàü÷ ca vai 02,070.022d@043_0004 vai÷aüpàyanaþ 02,070.022d@043_0004 dçùñvà kurustriyaþ sarvà ruruduþ ÷okavihvalàþ 02,070.022d@043_0005 tataþ kuntãü samutsçjya tadà ràjà yudhiùñhiraþ 02,070.022d@043_0006 vane vastuü matiü kçtvà pratasthe bhràtçbhiþ saha 02,070.022d@043_0007 tataþ saüprasthite pàrthe niùparicchadabhåùaõe 02,070.022d@043_0008 bhç÷aü duþkhaü babhåvàtha pure sarvajanasya vai 02,070.022d@043_0009 tato halahalà÷abdo jaj¤e pàrthasya pçùñhataþ 02,070.022d@043_0010 naràõàü prekùatàü yàntaü pàõóavaü bhç÷aduþkhitam 02,070.022d@043_0011 tataþ striyaþ kauravavaü÷abhçtyà 02,070.022d@043_0012 yà÷ càpy anyà hastinasàhvaye 'pi 02,070.022d@043_0013 tàsàü nàdaþ pràdur àsãt tadànãü 02,070.022d@043_0014 vanaü prayàte dharmaràje mahàtmani 02,070.022d@043_0015 tàsàü nàdo rudatãnàü babhåva 02,070.022d@043_0016 ràjan duþkhàt kurarãõàm ivoccaiþ 02,070.022d@043_0017 tato nipetur bràhmaõakùatriyàõàü 02,070.022d@043_0018 viñchådràõàü caiva bhàryàþ samantàt 02,070.022d@043_0019 tanniryàõe duþkhitaþ pauravargo 02,070.022d@043_0020 gajàhvaye 'tãva babhåva ràjan 02,070.022d@043_0021 yathà purà gacchati ràghavo vanaü 02,070.022d@043_0022 ÷oko 'yodhyàyàü hãnaràjyo babhåva 02,070.022d@043_0023 tathà ÷oko hastinasàhvaye 'bhåt 02,070.022d@043_0024 pàrthe vanaü gacchati hãnaràjye 02,070.022d@043_0025 tata÷ ca sarve ca janàþ samantàt 02,070.022d@043_0026 striya÷ ca vçddhà÷ ca kumàrakà÷ ca 02,070.022d@043_0027 tathà vanaü gacchati dharmaràje 02,070.022d@043_0028 ÷okenàrtà ràjamàrgaü prapeduþ 02,070.022d@043_0029 tataþ pràsàdaharmyeùu gopureùu ca bhåmiùu 02,070.022d@043_0030 strãõàü ca puruùàõàü ca sumahàn nisvano 'bhavat 02,070.022d@043_0031 tataþ ÷okasamàviùñaþ pàõóavaþ sapurohitaþ 02,070.022d@043_0032 sa ràjà ràjamàrgeõa nçnàrãsaükulena ca 02,070.022d@043_0033 kathaü cin niryayau dhãmàn kçùõayà ca sahànujaiþ 02,070.022d@043_0034 sa vardhamànadvàreõa niþsçtya gajasàhvayàt 02,070.022d@043_0035 nivartayàm àsa ca taü janaughaü duþkhitaü bahu 02,070.022d@043_0036 visçjyamànaþ pàrthena janaughaþ ÷okasaükulaþ 02,070.022d@043_0037 purasya na nivarteta pàrthasnehàt tathà nçpa 02,070.022d@043_0038 tato 'bravãd dharmaràjo janaughaü snehasaüyutam 02,070.022d@043_0039 janasya hi kçtasneho bàùpagadgadayà girà 02,070.022d@043_0040 yåyaü hi suhçdo 'smàkam asmàn kçtvà pradakùiõam 02,070.022d@043_0041 vçddhair bàlaiþ saha strãbhir nivartadhvaü gçhàn prati 02,070.022d@043_0042 visçjya khedaü de÷aü ca bhràtçbhiþ saha kçùõayà 02,070.022d@043_0043 vane dvàda÷a varùàõi vatsyàmy ekaü ca vai tathà 02,070.022d@043_0044 draùñà vaþ punar etyàsmi sarve saümantum arhatha 02,070.022d@043_0045 ÷rutvà ca dharmaràjasya vàkyàni karuõàni ca 02,070.022d@043_0046 ruruduþ sarvato ràjan sarve pauràþ striya÷ ca vai 02,070.022d@043_0047 uttarãyaiþ karai÷ caiva saüchàdya vadanàni ca 02,070.022d@043_0048 tajjanàþ ÷okasaütaptà muhårtaü pitçmàtçvat 02,070.022d@043_0049 hçdayaiþ ÷ånyabhåtais tair dharmaràjapravàsajam 02,070.022d@043_0050 duþkhaü saütàrayanti sma naùñasaüj¤à ivàbhavan 02,070.022d@043_0051 te vinãya tam àyàsaü dharmaràjaviyogajam 02,070.022d@043_0052 ÷anair bruvaüs tadànyonyaü vinaùñàþ sma vayaü tv iti 02,070.022d@043_0053 tato visçjya tàn ràjan prayàtàþ pàõóavàs tadà 02,070.022d@043_0054 tataþ sarve dvijà ràjan paurà÷ ca strãgaõaiþ saha 02,070.022d@043_0055 vimç÷ya vilapitvà ca snehàt pàrthaü yayuþ punaþ 02,070.022d@043_0056 pràkro÷an bahudhà tatra vilapantaþ punaþ punaþ 02,070.022d@043_0057 pàpaü prajànàü dharmàd dhi dç÷yate balavattaram 02,070.022d@043_0058 ÷riyà hãnà babhåvu÷ ca pàrthà÷ càpi sudhàrmikàþ 02,070.022d@043_0059 evam atyarthakàruõyaü vaca àsãj janasya ha 02,070.022d@043_0060 tataþ ke cin mahàtmànaü vilapanti yudhiùñhiram 02,070.022d@043_0061 apare bhãmasenaü tu vilapanti punaþ punaþ 02,070.022d@043_0062 ke cid vai vilapanti sma pàrthaü ÷astrabhçtàü varam 02,070.022d@043_0063 kàruõyàn nakulaü ke cit sahadevaü tathàpare 02,070.022d@043_0064 kçùõàü ca ràjaputrãü tàü satataü sukhasaüyutàm 02,070.022d@043_0065 anarhàü vanavàsasya vilapanty atha càpare 02,070.022d@043_0066 teùàü guõàüs tathoddi÷ya vilapyàtha punaþ punaþ 02,070.022d@043_0067 evam åcur mahàràja muhur jànapadàs tathà 02,070.022d@043_0068 teùàü vilapitaü ÷rutvà kuravaþ sasuhçdgaõàþ 02,070.022d@043_0069 strãõàü ca puruùàõàü ca duþkhitàþ prayayur hriyà 02,070.022d@043_0070 tataþ pàrthàn samàlokya ràjan yàtàn vanaü prati 02,070.022d@043_0071 bhãùmadroõakçpà÷ caiva drauõi÷ caiva tu saüjayaþ 02,070.022d@043_0072 vidura÷ ca vikarõa÷ ca tathànye kurupuügavàþ 02,070.022d@043_0073 vipràþ paurà÷ ca ràjendra tàn yayuþ ÷okakar÷itàþ 02,070.022d@043_0074 na ka÷ cid abravãt tatra dhàrtaràùñrabhayàt tadà 02,070.022d@043_0075 tataþ ke cid bruvanti sma bràhmaõà nirbhayàs tadà 02,070.022d@043_0076 ÷ocamànàn pàõóusutàn atãva bharatarùabha 02,070.022d@043_0077 viùamaü pa÷yate ràjà sarvadà tamasà vçtaþ 02,070.022d@043_0078 dhçtaràùñraþ sudurbuddhir na ca dharmaü prapa÷yati 02,070.022d@043_0079 na hi pàpam apàpàtmà rocayiùyati pàõóavaþ 02,070.022d@043_0080 bhãmo và balinàü ÷reùñho jiùõur và rathinàü varaþ 02,070.022d@043_0081 kuta eva mahàpràj¤au màdrãputrau kariùyataþ 02,070.022d@043_0082 tad ràjyaü pitçtaþ pràptaü dhçtaràùñro na mçùyate 02,070.022d@043_0083 bhãùmadroõakçpàdãnàm adharmam akhilaü bhavet 02,070.022d@043_0084 dyåtaü vàrayituü ÷aktà na ÷ekus tatra te tadà 02,070.022d@043_0085 vivàsyamànàn àraõye chaladyåtena pàõóavàn 02,070.022d@043_0086 piteva hi nçpo 'smàkam abhåc chàütanavaþ purà 02,070.022d@043_0087 vicitravãryo ràjarùiþ pàõóu÷ caiva sudhàrmikaþ 02,070.022d@043_0088 asmin vai puruùavyàghre vipravàsaü gate sati 02,070.022d@043_0089 dharma÷ãlàn imàn pràj¤àn sahitàn pa¤ca pàõóavàn 02,070.022d@043_0090 dhçtaràùñraþ saputro vai nityaü duùño na mçùyate 02,070.022d@043_0091 vayam etad amçùyantaþ sarva eva purottamàt 02,070.022d@043_0092 kurån vihàya gacchàmo yatra yàti yudhiùñhiraþ 02,070.022d@043_0093 tàüs tathà vadato vipràn duþkhitàn duþkhakar÷itaþ 02,070.022d@043_0094 uvàca paramaprãto dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,070.022d@043_0095 paro vçddho guru÷reùñho dhçtaràùñraþ pità mama 02,070.022d@043_0096 ava÷yakàryà tatprãtir asmàbhir iti no vratam 02,070.022d@043_0097 bhavantaþ suhçdo 'smàkam asmàn kçtvà pradakùiõam 02,070.022d@043_0098 putrair dàrai÷ ca dàsai÷ ca nivartadhvaü gçhàn prati 02,070.022d@043_0099 draùñà vaþ punar evàsmi trayoda÷asamàgame 02,070.022d@043_0100 janamejayaþ 02,070.022d@043_0100 ity uktvà dharmaràjo 'tha tåùõãü bhåtvà yayau tadà 02,070.022d@043_0101 kathaü prayàtàþ pàrthàs te puràd àraõyakaü prati 02,070.022d@043_0102 vai÷aüpàyanaþ 02,070.022d@043_0102 nikçtyà dhàrtaràùñrai÷ ca tan me bråhi dvijottama 02,070.022d@043_0103 tathà vçttaü mahàràja pàrthànàü gamanaü ÷çõu 02,070.022d@043_0104 yathà ràmaþ puraü tyaktvà puràyodhyàü vanaü yayau 02,070.022d@043_0105 lakùmaõena saha bhràtrà sãtayà caiva bhàryayà 02,070.022d@043_0106 kaikeyyà kubjayà caiva ràj¤à da÷arathena ca 02,070.022d@043_0107 ràjyàd vibhraü÷itas tais tu ÷riyaü tyaktvà vanaü yayau 02,070.022d@043_0108 tathaiva pàõóuputro 'tha dharmaràjo nçpottamaþ 02,070.022d@043_0109 duryodhanena nãcena balinà saubalena ca 02,070.022d@043_0110 ràj¤à ca dhçtaràùñreõa chaladyåte tribhiþ sthitaiþ 02,070.022d@043_0111 ràjyàd vibhraü÷ito ràjà satàü dharmam anusmaran 02,070.022d@043_0112 puraü nàgàhvayaü tyaktvà ÷riyaü caiva sudurlabhàm 02,070.022d@043_0113 bhràtçbhiþ saha ràjendra kçùõayà saha bhàryayà 02,070.022d@043_0114 ràmo yathà mahàràja dharmaràjo yayau tathà 02,070.023a ràjà ca dhçtaràùñraþ sa ÷okàkulitacetanaþ 02,070.023a*0601_01 **** **** putràõàm anayaü tadà 02,070.023a*0601_02 dhyàyann udvignahçdayaþ ÷àntiü na smàdhyagacchata 02,070.023a*0601_03 sa cintayann anekàgraþ 02,070.023c kùattuþ saüpreùayàm àsa ÷ãghram àgamyatàm iti 02,070.024a tato jagàma viduro dhçtaràùñranive÷anam 02,070.024c taü paryapçcchat saüvigno dhçtaràùñro naràdhipaþ 02,071.000*0602_00 vai÷aüpàyana uvàca 02,071.000*0602_01 tam àgatam atho ràjà viduraü dãrghadar÷inam 02,071.000*0602_02 sà÷aïka iva papraccha dhçtaràùñro 'mbikàsutaþ 02,071.001 dhçtaràùñra uvàca 02,071.001a kathaü gacchati kaunteyo dharmaràjo yudhiùñhiraþ 02,071.001c bhãmasenaþ savyasàcã màdrãputrau ca tàv ubhau 02,071.002a dhaumya÷ caiva kathaü kùattar draupadã và tapasvinã 02,071.002c ÷rotum icchàmy ahaü sarvaü teùàm aïgaviceùñitam 02,071.003 vidura uvàca 02,071.003a vastreõa saüvçtya mukhaü kuntãputro yudhiùñhiraþ 02,071.003c bàhå vi÷àlau kçtvà tu bhãmo gacchati pàõóavaþ 02,071.004a sikatà vapan savyasàcã ràjànam anugacchati 02,071.004c màdrãputraþ sahadevo mukham àlipya gacchati 02,071.005a pàüsåpaliptasarvàïgo nakula÷ cittavihvalaþ 02,071.005c dar÷anãyatamo loke ràjànam anugacchati 02,071.006a kçùõà ke÷aiþ praticchàdya mukham àyatalocanà 02,071.006c dar÷anãyà prarudatã ràjànam anugacchati 02,071.007a dhaumyo yàmyàni sàmàni raudràõi ca vi÷àü pate 02,071.007c gàyan gacchati màrgeùu ku÷àn àdàya pàõinà 02,071.008 dhçtaràùñra uvàca 02,071.008a vividhànãha råpàõi kçtvà gacchanti pàõóavàþ 02,071.008c tan mamàcakùva vidura kasmàd evaü vrajanti te 02,071.009 vidura uvàca 02,071.009a nikçtasyàpi te putrair hçte ràjye dhaneùu ca 02,071.009c na dharmàc calate buddhir dharmaràjasya dhãmataþ 02,071.010a yo 'sau ràjà ghçõã nityaü dhàrtaràùñreùu bhàrata 02,071.010c nikçtyà krodhasaütapto nonmãlayati locane 02,071.011a nàhaü janaü nirdaheyaü dçùñvà ghoreõa cakùuùà 02,071.011c sa pidhàya mukhaü ràjà tasmàd gacchati pàõóavaþ 02,071.012a yathà ca bhãmo vrajati tan me nigadataþ ÷çõu 02,071.012c bàhvor bale nàsti samo mameti bharatarùabha 02,071.013a bàhå vi÷àlau kçtvà tu tena bhãmo 'pi gacchati 02,071.013c bàhå dar÷ayamàno hi bàhudraviõadarpitaþ 02,071.013e cikãrùan karma ÷atrubhyo bàhudravyànuråpataþ 02,071.014a pradi÷a¤ ÷arasaüpàtàn kuntãputro 'rjunas tadà 02,071.014c sikatà vapan savyasàcã ràjànam anugacchati 02,071.015a asaktàþ sikatàs tasya yathà saüprati bhàrata 02,071.015c asaktaü ÷aravarùàõi tathà mokùyati ÷atruùu 02,071.016a na me ka÷ cid vijànãyàn mukham adyeti bhàrata 02,071.016c mukham àlipya tenàsau sahadevo 'pi gacchati 02,071.017a nàhaü manàüsy àdadeyaü màrge strãõàm iti prabho 02,071.017c pàüsåpacitasarvàïgo nakulas tena gacchati 02,071.018a ekavastrà tu rudatã muktake÷ã rajasvalà 02,071.018c ÷oõitàktàrdravasanà draupadã vàkyam abravãt 02,071.019a yatkçte 'ham imàü pràptà teùàü varùe caturda÷e 02,071.019c hatapatyo hatasutà hatabandhujanapriyàþ 02,071.020a bandhu÷oõitadigdhàïgyo muktake÷yo rajasvalàþ 02,071.020c evaü kçtodakà nàryaþ pravekùyanti gajàhvayam 02,071.021a kçtvà tu nairçtàn darbhàn dhãro dhaumyaþ purohitaþ 02,071.021c sàmàni gàyan yàmyàni purato yàti bhàrata 02,071.022a hateùu bhàrateùv àjau kuråõàü guravas tadà 02,071.022c evaü sàmàni gàsyantãty uktvà dhaumyo 'pi gacchati 02,071.022d*0603_01 prasthàpya pàõóava÷reùñhàn niþ÷eùas te bhaviùyati 02,071.022d*0603_02 iti dhaumyo vyavasito raudrasàmàni gàyati 02,071.022d*0603_02 dhçtaràùñraþ 02,071.022d*0603_03 kim abruvan nàgarikàþ kiü vai jànapadà janàþ 02,071.022d*0603_04 viduraþ 02,071.022d*0603_04 sarvaü tattvena càcakùva kùattaþ sarvam a÷eùataþ 02,071.022d*0603_05 bràhmaõàþ kùatriyà vai÷yàþ ÷ådrà ye 'nye vadanty atha 02,071.022d*0603_06 tac chçõuùva mahàràja tvatkçte ca mayà tava 02,071.023a hà hà gacchanti no nàthàþ samavekùadhvam ãdç÷am 02,071.023b*0604_01 aho dhik kuruvçddhànàü bàlànàm iva ceùñitam 02,071.023b*0604_02 ràùñrebhyaþ pàõóudàyàdàül lobhàn nirvàsayanti ye 02,071.023b*0604_03 anàthàþ sma vayaü sarve viyuktàþ pàõóunandanaiþ 02,071.023b*0604_04 durvinãteùu lubdheùu kà prãtiþ kauraveùu naþ 02,071.023c iti pauràþ suduþkhàrtàþ kro÷anti sma samantataþ 02,071.024a evam àkàraliïgais te vyavasàyaü manogatam 02,071.024c kathayantaþ sma kaunteyà vanaü jagmur manasvinaþ 02,071.025a evaü teùu naràgryeùu niryatsu gajasàhvayàt 02,071.025c anabhre vidyuta÷ càsan bhåmi÷ ca samakampata 02,071.026a ràhur agrasad àdityam aparvaõi vi÷àü pate 02,071.026c ulkà càpy apasavyaü tu puraü kçtvà vya÷ãryata 02,071.027a pravyàharanti kravyàdà gçdhragomàyuvàyasàþ 02,071.027c devàyatanacaityeùu pràkàràññàlakeùu ca 02,071.028a evam ete mahotpàtà vanaü gacchati pàõóave 02,071.028c bhàratànàm abhàvàya ràjan durmantrite tava 02,071.028d*0605_00 vai÷aüpàyana uvàca 02,071.028d*0605_01 evaü pravadator eva tayos tatra vi÷àü pate 02,071.028d*0605_02 dhçtaràùñrasya ràj¤a÷ ca vidurasya ca dhãmataþ 02,071.028d*0606_00 vai÷aüpàyanaþ 02,071.028d*0606_01 evam uktvà tu viduras tåùõãm àsãd vi÷àü pate 02,071.029a nàrada÷ ca sabhàmadhye kuråõàm agrataþ sthitaþ 02,071.029c maharùibhiþ parivçto raudraü vàkyam uvàca ha 02,071.030a ita÷ caturda÷e varùe vinaïkùyantãha kauravàþ 02,071.030c duryodhanàparàdhena bhãmàrjunabalena ca 02,071.031a ity uktvà divam àkramya kùipram antaradhãyata 02,071.031c bràhmãü ÷riyaü suvipulàü bibhrad devarùisattamaþ 02,071.031d@044_0001 tataþ paurà÷ ca dãnàs te gate pàrthe vanaü tadà 02,071.031d@044_0002 gàvo hãnà yathà vatsaiþ puraü pravivi÷uþ punaþ 02,071.031d@044_0003 tad ahçùñam ivàkåjaü gatotsavam ivàbhavat 02,071.031d@044_0004 nagaraü hastinapuraü sastrãbhçtyakumàrakam 02,071.031d@044_0005 sarve càsan nirutsàhà vyàdhinà bàdhità yathà 02,071.031d@044_0006 pàrthàn prati narà nityaü cintà÷okaparàyaõàþ 02,071.031d@044_0007 tatra tatra kathàü cakruþ samàsàdya parasparam 02,071.031d@044_0008 kuntã ca bhç÷aduþkhàrtà putraiþ sarvair vivarjità 02,071.031d@044_0009 hãnavatsà yathà dhenur vilalàpa suduþkhità 02,071.031d@044_0010 vanaü gate dharmaràje duþkha÷okaparàyaõàþ 02,071.031d@044_0011 babhåvuþ kauravà vçddhà bhç÷aü ÷okena pãóitàþ 02,071.031d@044_0012 tataþ paurajanaþ sarvaþ ÷ocann àste janàdhipam 02,071.031d@044_0013 kurvàõà÷ ca kathàs tatra bràhmaõàþ pàrthivaü prati 02,071.031d@044_0013 bràhmaõàþ 02,071.031d@044_0014 kathaü nu ràjà dharmàtmà vane vasati nirjane 02,071.031d@044_0015 tasyànujà÷ ca te nityaü kçùõà ca drupadàtmajà 02,071.031d@044_0016 sukhàrhàpi ca duþkhàrtà kçùõà vasati sà vane 02,071.031d@044_0017 evaü paurà÷ ca viprà÷ ca sadàràþ sahaputrakàþ 02,071.031d@044_0018 smarantaþ pàõóavàn sarve babhåvur bhç÷aduþkhitàþ 02,071.031d@044_0019 àviddhà iva ÷astreõa nàbhyanandan kathaü cana 02,071.031d@044_0020 saübhàùyamàõà api te na kiü cit pratyapåjayan 02,071.031d@044_0021 nabhuktvà na÷ayitvà te divà và yadi và ni÷i 02,071.031d@044_0022 ÷okopahatavij¤ànà naùñasaüj¤à ivàbhavan 02,071.031d@044_0023 yadavasthà babhåvàrtà ayodhyà nagarã purà 02,071.031d@044_0024 ràme vanaü gate duþkhàd dhçtaràjye salakùmaõe 02,071.031d@044_0025 tadavasthaü babhåvàrtam adyedaü gajasàhvayam 02,071.031d@044_0026 vai÷aüpàyanaþ 02,071.031d@044_0026 gate pàrthe vanaü duþkhàd dhçtaràjye sahànujaiþ 02,071.031d@044_0027 vidurasya vacaþ ÷rutvà nàgarasya giraü ca vai 02,071.031d@044_0028 bhayàn mumoha ÷okàc ca dhçtaràùñraþ sabàndhavaþ 02,071.032a tato duryodhanaþ karõaþ ÷akuni÷ càpi saubalaþ 02,071.032c droõaü dvãpam amanyanta ràjyaü càsmai nyavedayan 02,071.033a athàbravãt tato droõo duryodhanam amarùaõam 02,071.033c duþ÷àsanaü ca karõaü ca sarvàn eva ca bhàratàn 02,071.034a avadhyàn pàõóavàn àhur devaputràn dvijàtayaþ 02,071.034c ahaü tu ÷araõaü pràptàn vartamàno yathàbalam 02,071.035a gatàn sarvàtmanà bhaktyà dhàrtaràùñràn saràjakàn 02,071.035c notsahe samabhityaktuü daivamålam ataþ param 02,071.036a dharmataþ pàõóuputrà vai vanaü gacchanti nirjitàþ 02,071.036c te ca dvàda÷a varùàõi vane vatsyanti kauravàþ 02,071.037a caritabrahmacaryà÷ ca krodhàmarùava÷ànugàþ 02,071.037c vairaü pratyànayiùyanti mama duþkhàya pàõóavàþ 02,071.038a mayà tu bhraü÷ito ràjyàd drupadaþ sakhivigrahe 02,071.038c putràrtham ayajat krodhàd vadhàya mama bhàrata 02,071.039a yàjopayàjatapasà putraü lebhe sa pàvakàt 02,071.039c dhçùñadyumnaü draupadãü ca vedãmadhyàt sumadhyamàm 02,071.039d*0607_01 dhçùñadyumnas tu pàrthànàü ÷yàlaþ saübandhitàü gataþ 02,071.039d*0607_02 pàõóavànàü priyataras tasmàn màü bhayam àvi÷at 02,071.040a jvàlàvarõo devadatto dhanuùmàn kavacã ÷arã 02,071.040c martyadharmatayà tasmàd iti màü bhayam àvi÷at 02,071.041a gato hi pakùatàü teùàü pàrùataþ puruùarùabhaþ 02,071.041b*0608_01 rathàtirathasaükhyàyàü yo 'graõãr arjuno yuvà 02,071.041c sçùñapràõo bhç÷ataraü tasmàd yotsye tavàribhiþ 02,071.041d*0609_01 kim anyad duþkham adhikaü paramaü bhuvi kauravàþ 02,071.041d*0609_02 dhçùñadyumno droõamçtyur iti viprathitaü vacaþ 02,071.042a madvadhàya ÷ruto hy eùa loke càpy ativi÷rutaþ 02,071.042c nånaü so 'yam anupràptas tvatkçte kàlaparyayaþ 02,071.043a tvaritàþ kuruta ÷reyo naitad etàvatà kçtam 02,071.043c muhårtaü sukham evaitat tàlacchàyeva haimanã 02,071.044a yajadhvaü ca mahàyaj¤air bhogàn a÷nãta datta ca 02,071.044c ita÷ caturda÷e varùe mahat pràpsyatha vai÷asam 02,071.044c*0610_01 **** **** vçtte bhãrubhayaükaram 02,071.044c*0610_02 duryodhana mahàbàho 02,071.045a duryodhana ni÷amyaitat pratipadya yathecchasi 02,071.045c sàma và pàõóaveyeùu prayuïkùva yadi manyase 02,071.046 vai÷aüpàyana uvàca 02,071.046a droõasya vacanaü ÷rutvà dhçtaràùñro 'bravãd idam 02,071.046c samyag àha guruþ kùattar upàvartaya pàõóavàn 02,071.047a yadi và na nivartante satkçtà yàntu pàõóavàþ 02,071.047c sa÷astrarathapàdàtà bhogavanta÷ ca putrakàþ 02,072.001 vai÷aüpàyana uvàca 02,072.001a vanaü gateùu pàrtheùu nirjiteùu durodare 02,072.001c dhçtaràùñraü mahàràja tadà cintà samàvi÷at 02,072.002a taü cintayànam àsãnaü dhçtaràùñraü jane÷varam 02,072.002c niþ÷vasantam anekàgram iti hovàca saüjayaþ 02,072.003a avàpya vasusaüpårõàü vasudhàü vasudhàdhipa 02,072.003c pravràjya pàõóavàn ràjyàd ràjan kim anu÷ocasi 02,072.004 dhçtaràùñra uvàca 02,072.004a a÷ocyaü tu kutas teùàü yeùàü vairaü bhaviùyati 02,072.004c pàõóavair yuddha÷auõóair hi mitravadbhir mahàrathaiþ 02,072.005 saüjaya uvàca 02,072.005a tavedaü sukçtaü ràjan mahad vairaü bhaviùyati 02,072.005c vinà÷aþ sarvalokasya sànubandho bhaviùyati 02,072.006a vàryamàõo 'pi bhãùmeõa droõena vidureõa ca 02,072.006c pàõóavànàü priyàü bhàryàü draupadãü dharmacàriõãm 02,072.007a pràhiõod ànayeheti putro duryodhanas tava 02,072.007c såtaputraü sumandàtmà nirlajjaþ pràtikàminam 02,072.007d*0611_01 pràhiõod draupadãhetor ànayeti punaþ punaþ 02,072.008 dhçtaràùñra uvàca 02,072.008a yasmai devàþ prayacchanti puruùàya paràbhavam 02,072.008c buddhiü tasyàpakarùanti so 'pàcãnàni pa÷yati 02,072.009a buddhau kaluùabhåtàyàü vinà÷e pratyupasthite 02,072.009c anayo nayasaükà÷o hçdayàn nàpasarpati 02,072.010a anarthà÷ càrtharåpeõa arthà÷ cànartharåpiõaþ 02,072.010c uttiùñhanti vinà÷ànte naraü tac càsya rocate 02,072.011a na kàlo daõóam udyamya ÷iraþ kçntati kasya cit 02,072.011c kàlasya balam etàvad viparãtàrthadar÷anam 02,072.012a àsàditam idaü ghoraü tumulaü lomaharùaõam 02,072.012c pà¤càlãm apakarùadbhiþ sabhàmadhye tapasvinãm 02,072.012d*0612_01 raktatvak*nakhãü ÷yàmàü pårõacandranibhànanàm 02,072.012d*0612_02 ÷ucismitàü * * * * * * * manalàtmajàm 02,072.013a ayonijàü råpavatãü kule jàtàü vibhàvarãm 02,072.013c ko nu tàü sarvadharmaj¤àü paribhåya ya÷asvinãm 02,072.014a paryànayet sabhàmadhyam çte durdyåtadevinam 02,072.014b*0613_01 ke÷agraham anupràptàü kro÷antãü kurarãm iva 02,072.014c strãdharmiõãü varàrohàü ÷oõitena samukùitàm 02,072.015a ekavastràü ca pà¤càlãü pàõóavàn abhyavekùatãm 02,072.015c hçtasvàn bhraùñacittàüs tàn hçtadàràn hçta÷riyaþ 02,072.016a vihãnàn sarvakàmebhyo dàsabhàvava÷aü gatàn 02,072.016c dharmapà÷aparikùiptàn a÷aktàn iva vikrame 02,072.017a kruddhàm amarùitàü kçùõàü duþkhitàü kurusaüsadi 02,072.017c duryodhana÷ ca karõa÷ ca kañukàny abhyabhàùatàm 02,072.017d*0614_01 sukhena svaptum iccheta viùaü pãtveva mànavaþ 02,072.017d*0615_01 iti sarvam idaü ràjann àkulaü pratibhàti me 02,072.018a tasyàþ kçpaõacakùurbhyàü pradahyetàpi medinã 02,072.018c api ÷eùaü bhaved adya putràõàü mama saüjaya 02,072.019a bhàratànàü striyaþ sarvà gàndhàryà saha saügatàþ 02,072.019c pràkro÷an bhairavaü tatra dçùñvà kçùõàü sabhàgatàm 02,072.019d*0616_01 pràkro÷ati varaü tatra gomàyur bharatarùabha 02,072.019d*0617_01 dharmiùñhàü dharmapatnãü ca råpayauvana÷àlinãm 02,072.019d*0617_02 prajàbhiþ saha saügamya hy anu÷ocanti nitya÷aþ 02,072.019d*0618_01 pràkro÷ad bhairavaü tatra dçùñvà gomàyur utkañam 02,072.020a agnihotràõi sàyàhne na càhåyanta sarva÷aþ 02,072.020c bràhmaõàþ kupità÷ càsan draupadyàþ parikarùaõe 02,072.021a àsãn niùñànako ghoro nirghàta÷ ca mahàn abhåt 02,072.021c divolkà÷ càpatan ghorà ràhu÷ càrkam upàgrasat 02,072.021e aparvaõi mahàghoraü prajànàü janayan bhayam 02,072.022a tathaiva ratha÷àlàsu pràduràsãd dhutà÷anaþ 02,072.022c dhvajà÷ ca vyava÷ãryanta bharatànàm abhåtaye 02,072.023a duryodhanasyàgnihotre pràkro÷an bhairavaü ÷ivàþ 02,072.023c tàs tadà pratyabhàùanta ràsabhàþ sarvatodi÷am 02,072.024a pràtiùñhata tato bhãùmo droõena saha saüjaya 02,072.024c kçpa÷ ca somadatta÷ ca bàhlãka÷ ca mahàrathaþ 02,072.025a tato 'ham abruvaü tatra vidureõa pracoditaþ 02,072.025c varaü dadàni kçùõàyai kàïkùitaü yad yad icchati 02,072.026a avçõot tatra pà¤càlã pàõóavàn amitaujasaþ 02,072.026c sarathàn sadhanuùkàü÷ càpy anuj¤àsiùam apy aham 02,072.027a athàbravãn mahàpràj¤o viduraþ sarvadharmavit 02,072.027c etadantàþ stha bharatà yad vaþ kçùõà sabhàü gatà 02,072.028a eùà pà¤càlaràjasya sutaiùà ÷rãr anuttamà 02,072.028c pà¤càlã pàõóavàn etàn daivasçùñopasarpati 02,072.029a tasyàþ pàrthàþ parikle÷aü na kùaüsyante 'tyamarùaõàþ 02,072.029c vçùõayo và maheùvàsàþ pà¤càlà và mahaujasaþ 02,072.030a tena satyàbhisaüdhena vàsudevena rakùitàþ 02,072.030c àgamiùyati bãbhatsuþ pà¤càlair abhirakùitaþ 02,072.031a teùàü madhye maheùvàso bhãmaseno mahàbalaþ 02,072.031c àgamiùyati dhunvàno gadàü daõóam ivàntakaþ 02,072.032a tato gàõóãvanirghoùaü ÷rutvà pàrthasya dhãmataþ 02,072.032c gadàvegaü ca bhãmasya nàlaü soóhuü naràdhipàþ 02,072.033a tatra me rocate nityaü pàrthaiþ sàrdhaü na vigrahaþ 02,072.033c kurubhyo hi sadà manye pàõóavठ÷aktimattaràn 02,072.034a tathà hi balavàn ràjà jaràsaüdho mahàdyutiþ 02,072.034c bàhupraharaõenaiva bhãmena nihato yudhi 02,072.035a tasya te ÷ama evàstu pàõóavair bharatarùabha 02,072.035c ubhayoþ pakùayor yuktaü kriyatàm avi÷aïkayà 02,072.035d*0619_01 evaü kçte mahàràja paraü ÷reyas tvam àpsyasi 02,072.036a evaü gàvalgaõe kùattà dharmàrthasahitaü vacaþ 02,072.036c uktavàn na gçhãtaü ca mayà putrahitepsayà 02,072.036d*0620_01 ataþ paraü tçtãyaü tu j¤eyam àraõyakaü mahat 02,072.036d*0620_02 pratisaüdhir ayaü ÷lokas tasyàyaü parikãrtitaþ 02,072.036d*0620_02 janamejayaþ 02,072.036d*0620_03 evaü dyåtajitàþ pàrthàþ kopità÷ ca duràtmabhiþ 02,072.036d*0620_04 dhàrtaràùñraiþ sahàmàtyair nikçtyà dvijasattama 02,072.036d*0621_01 sabhàparvaõi saükhyànaü kathitaü tattvabuddhinà 02,072.036d*0621_02 adhyàyàþ saptatir j¤eyàs tathà dvau càtra saükhyayà 02,072.036d*0621_03 ÷lokànàü dve sahasre tu pa¤ca ÷loka÷atàni ca 02,072.036d*0621_04 ÷lokàs tathaiva navatiþ parvaõy asmin prakãrtitàþ 02,072.036d*0621_05 vçttàntà÷ ca tathàkhyàtàs trayastriü÷an mahàtmanà 02,072.036d*0621_06 etat sarvaü sabhàparva vyàkhyàtaü paramarùiõà 02,072.036d*0622_01 etat sarvaü sabhàparva mayàkhyàtaü maharùayaþ 02,072.036d*0622_02 adhyàyàþ saptatir j¤eyàs tathà dvau càtra saükhyayà 02,072.036d*0622_03 ÷lokànàü dve sahasre tu sapta ÷loka÷atàni ca 02,072.036d*0622_04 ÷lokà÷ caikàda÷a tathà parvaõy asmin prakãrtitàþ 02,072.036d*0623_01 rasadànaü prakartavyam asmin parvaõi saü÷rute 02,072.036d*0623_02 phalàni tatra deyàni yathàvibhavataþ sataþ 02,072.036d*0624_01 adhyàyàþ saptatir j¤eyàs tathà dvau càtra saükhyayà 02,072.036d*0624_02 ÷lokànàü dve sahasre tu pa¤ca ÷loka÷atàni ca 02,072.036d*0624_03 ÷lokà÷ caikàda÷a tathà parvaõy asmin prakãrtitàþ 02,072.036d*0624_04 ataþ paraü tçtãyaü tu j¤eyam àraõyakaü mahat 02,072.036d*0625_01 apåpai÷ caiva påpai÷ ca modakai÷ ca samanvitam 02,072.036d*0625_02 sabhàparvaõi ràjendra haviùyaü bhojayed dvijàn 02,072.036d*0626_01 tato målaphalaü pràpya pàyasaü madhusarpiùà 02,072.036d*0626_02 àstãke bhojayed ràjan dadyàc caiva (D2 -naü) guóodanam 02,072.036d*0626_03 apåpai÷ caiva påpai÷ ca modakai÷ ca samanvitam 02,072.036d*0626_04 sabhàparvaõi ràjendra haviùyaü bhojayed dvijàn 02,072.036d*0626_05 ya idaü ÷çõuyàn nityaü sabhàparva suni÷citam 02,072.036d*0626_06 na tasya kutra cit ka÷ cit kadà cit kle÷asaübhavaþ 02,072.036d*0626_07 sabhàparvàntare samyag vanaparva prakãrtitam 02,072.036d*0626_08 aùñàda÷apuràõànàü kathà tatràtivistçtà 02,072.036d*0626_09 yasya ÷ravaõamàtreõa na mohaü yànti mànavàþ 02,072.036d*0626_10 kaùñaü tãrtvà dhruvaü labdhvà svasthànaü pràpnuyàn naraþ 02,072.036d*0626_11 na viyoga÷ ca ÷oka÷ ca jàyate sarvathà kva cit 02,072.036d*0627_01 àdiþ sabhà vanaviràñam athodyama÷ ca 02,072.036d*0627_01 abaddhaü và subaddhaü và mama doùo na vidyate 02,072.036d*0627_02 bhãùmo gurå ravija÷alyasasauptikaü ca 02,072.036d*0627_03 strãparva ÷àntir anu÷àsanam a÷vamedho 02,072.036d*0627_04 vyàsà÷ramaü mu÷alayànadivàvarohaþ 02,072.036d*0628_01 karakçtam aparàdhaü kùantum arhanti santaþ 02,072.036d*0628_02 yad akùarapadabhraùñaü màtràhãnaü ca yad bhavet 02,072.036d*0629_01 yàdç÷aü pustakaü dçùñvà [read -ùñaü] tàdç÷aü likhitaü mayà 02,072.036d*0629_02 abaddhaü và subaddhaü và mama doùo na vidyate 02,072.036d*0630_01 smçte sakalakalyàõabhàjanaü yatra jàyate 02,072.036d*0630_02 puruùas tam ajaü nityaü vrajàmi ÷araõaü harim 02,072.036d*0630_03 karmaõà manasà vàcà yà ceùñà mama nitya÷aþ 02,072.036d*0630_04 ke÷avàràdhane sàkùàj janmajanmàntareùv api