Narayaniya (Mahabharata 12.321-339) Input by Peter Schreiner Plain text version This file is based on the package NARAYANIYA.ZIP accompanying the following book: Reinhold Gruenendahl ; Angelika Malinar ; Thomas Oberlies ; Peter Schreiner: Narayaniya-Studien. Herausgegeben von Peter Schreiner. Wiesbaden: Harrassowitz, 1997. (Purana Research Publications Tuebingen ; 5) ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for ³ ³ WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes ³ ³ BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 195 ³ ³ long A ù 249 ³ ³ long i Å 197 ³ ³ long I ý 253 ³ ³ long u Æ 198 ³ ³ long U ô 244 ³ ³ vocalic r ­ 173 ³ ³ vocalic R ã 227 ³ ³ long vocalic r Ì 204 ³ ³ vocalic l Ê 202 ³ ³ long vocalic l Ë 203 ³ ³ velar n Ç 199 ³ ³ velar N § 167 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t  194 ³ ³ retroflex T è 232 ³ ³ retroflex d ¬ 172 ³ ³ retroflex D Ö 214 ³ ³ retroflex n ï 239 ³ ³ retroflex N × 215 ³ ³ palatal s Ó 211 ³ ³ palatal S Á 193 ³ ³ retroflex s « 171 ³ ³ retroflex S å 229 ³ ³ anusvara æ 230 ³ ³ capital anusvara õ 245 ³ ³ visarga ÷ 247 ³ ³ capital visarga ê 234 ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ <12321.1/1> yudhi«Âhira uvÃca: g­hastho brahmacÃrÅ và !vÃnaprastho 'tha bhik«uka÷ ! <12321.1/2> ya icchet siddhim ÃsthÃtuæ !devatÃæ kÃæ yajeta sa÷ !!12321.1! <12321.2/1> kuto hy asya dhruva÷ svarga÷ !kuto ni÷Óreyasaæ param ! <12321.2/2> vidhinà kena juhuyÃd !daivaæ pitryaæ tathaiva ca !!12321.2! <12321.3/1> muktaÓ ca kÃæ gatiæ gacchen !mok«aÓ caiva kimÃtmaka÷ ! <12321.3/2> svargataÓ caiva kiæ kuryÃd !yena na cyavate diva÷ !!12321.3! <12321.4/1> devatÃnÃæ ca ko deva÷ !pitÌïÃæ ca tathà pità ! <12321.4/2> tasmÃt parataraæ yac ca !tan me brÆhi pitÃmaha !!12321.4! <12321.5/1> bhÅ«ma uvÃca: gƬhaæ mÃæ praÓnavit praÓnaæ !p­cchase tvam ihÃnagha ! <12321.5/2> na hy e«a tarkayà Óakyo !vaktuæ var«aÓatair api !!12321.5! <12321.6/1> ­te devaprasÃdÃd và !rÃja¤ j¤ÃnÃgamena và ! <12321.6/2> gahanaæ hy etad ÃkhyÃnaæ !vyÃkhyÃtavyaæ tavÃrihan !!12321.6! <12321.7/1> atrÃpy udÃharantÅmam !itihÃsaæ purÃtanam ! <12321.7/2> nÃradasya ca saævÃdam !­«er nÃrÃyaïasya ca !!12321.7! <12321.8/1> nÃrÃyaïo hi viÓvÃtmà !caturmÆrti÷ sanÃtana÷ ! <12321.8/2> dharmÃtmaja÷ saæbabhÆva !pitaivaæ me 'bhyabhëata !!12321.8! <12321.9/1> k­te yuge mahÃrÃja !purà svÃyaæbhuve 'ntare ! <12321.9/2> naro nÃrÃyaïaÓ caiva !hari÷ k­«ïas tathaiva ca !!12321.9! <12321.10/1> tebhyo nÃrÃyaïanarau !tapas tepatur avyayau ! <12321.10/2> badary-ÃÓramam ÃsÃdya !ÓakaÂe kanakÃmaye !!12321.10! <12321.11/1> a«Âacakraæ hi tad yÃnaæ !bhÆtayuktaæ manoramam ! <12321.11/2> tatrÃdyau lokanÃthau tau !k­Óau dhamanisaætatau !!12321.11! <12321.12/1> tapasà tejasà caiva !durnirÅk«au surair api ! <12321.12/2> yasya prasÃdaæ kurvÃte !sa devau dra«Âum arhati !!12321.12! <12321.13/1> nÆnaæ tayor anumate !h­di h­cchayacodita÷ ! <12321.13/2> mahÃmeror gire÷ Ó­ÇgÃt !pracyuto gandhamÃdanam !!12321.13! <12321.14/1> nÃrada÷ sumahadbhÆtaæ !lokÃn sarvÃn acÅcarat ! <12321.14/2> taæ deÓam agamad rÃjan !badary-ÃÓramam ÃÓuga÷_1 !!12321.14! <12321.15/1> tayor ÃhnikavelÃyÃæ !tasya kautÆhalaæ tv abhÆt ! <12321.15/2> idaæ tadÃspadaæ k­tsnaæ !yasmiæl lokÃ÷ prati«ÂhitÃ÷ !!12321.15! <12321.16/1> sadevÃsuragandharvÃ÷ !sar«ikiænaralelihÃ÷ ! <12321.16/2> ekà mÆrtir iyaæ pÆrvaæ !jÃtà bhÆyaÓ caturvidhà !!12321.16! <12321.17/1> dharmasya kulasaætÃno !mahÃn ebhir vivardhita÷ ! <12321.17/2> aho hy anug­hÅto 'dya !dharma ebhi÷ surair iha ! <12321.17/3> naranÃrÃyaïÃbhyÃæ ca !k­«ïena hariïà tathà !!12321.17! <12321.18/1> tatra k­«ïo hariÓ caiva !kasmiæÓcit kÃraïÃntare ! <12321.18/2> sthitau dharmottarau hy etau !tathà tapasi dhi«Âhitau !!12321.18! <12321.19/1> etau hi paramaæ dhÃma !kÃnayor Ãhnikakriyà ! <12321.19/2> pitarau sarvabhÆtÃnÃæ !daivataæ ca yaÓasvinau ! <12321.19/3> kÃæ devatÃæ nu yajata÷ !pitÌn và kÃn mahÃmatÅ !!12321.19! <12321.20/1> iti saæcintya manasà !bhaktyà nÃrÃyaïasya ha ! <12321.20/2> sahasà prÃdur abhavat !samÅpe devayos tadà !!12321.20! <12321.21/1> k­te daive ca pitrye ca !tatas tÃbhyÃæ nirÅk«ita÷ ! <12321.21/2> pÆjitaÓ caiva vidhinà !yathÃproktena ÓÃstrata÷ !!12321.21! <12321.22/1> taæ d­«Âvà mahad ÃÓcaryam !apÆrvaæ vidhivistaram ! <12321.22/2> upopavi«Âa÷ suprÅto !nÃrado bhagavÃn ­«i÷ !!12321.22! <12321.23/1> nÃrÃyaïaæ saænirÅk«ya !prasannenÃntarÃtmanà ! <12321.23/2> namas k­tvà mahÃdevam !idaæ vacanam abravÅt !!12321.23! <12321.24/1> vede«u sapurÃïe«u !sÃÇgopÃÇge«u gÅyase ! <12321.24/2> tvam aja÷ ÓÃÓvato dhÃtà !mato 'm­tam anuttamam ! <12321.24/3> prati«Âhitaæ bhÆtabhavyaæ !tvayi sarvam idaæ jagat !!12321.24! <12321.25/1> catvÃro hy ÃÓramà deva !sarve gÃrhasthyamÆlakÃ÷ ! <12321.25/2> yajante tvÃm aharahar !nÃnÃmÆrtisamÃsthitam !!12321.25! <12321.26/1> pità mÃtà ca sarvasya !jagata÷ ÓÃÓvato guru÷ ! <12321.26/2> kaæ tv adya yajase devaæ !pitaraæ kaæ na vidmahe !!12321.26! <12321.27/001> [X T G1-3.6 M1.5-7 ins.:: kam arcasi mahÃbhÃga !tan me brÆhÅha p­cchata÷ !12321.26800! X] <12321.27/1> ÓrÅbhagavÃn uvÃca: avÃcyam etad vaktavyam !Ãtmaguhyaæ sanÃtanam ! <12321.27/2> tava bhaktimato brahman !vak«yÃmi tu yathÃtatham !!12321.27! <12321.28/1> yat tat sÆk«mam avij¤eyam !avyaktam acalaæ dhruvam ! <12321.28/2> indriyair indriyÃrthaiÓ ca !sarvabhÆtaiÓ ca varjitam !!12321.28! <12321.29/1> sa hy antarÃtmà bhÆtÃnÃæ !k«etraj¤aÓ ceti kathyate ! <12321.29/2> triguïavyatirikto 'sau !puru«aÓ ceti kalpita÷ ! <12321.29/3> tasmÃd avyaktam utpannaæ !triguïaæ dvijasattama !!12321.29! <12321.30/1> avyaktà vyaktabhÃvasthà !yà sà prak­tir avyayà ! <12321.30/2> tÃæ yonim Ãvayor viddhi !yo 'sau sadasadÃtmaka÷ ! <12321.30/3> ÃvÃbhyÃæ pÆjyate 'sau hi !daive pitrye ca kalpite !!12321.30! <12321.31/1> nÃsti tasmÃt paro 'nyo hi !pità devo 'tha và dvija÷ ! <12321.31/2> Ãtmà hi nau sa vij¤eyas !tatas taæ pÆjayÃvahe !!12321.31! <12321.32/1> tenai«Ã prathità brahman !maryÃdà lokabhÃvinÅ ! <12321.32/2> daivaæ pitryaæ ca kartavyam !iti tasyÃnuÓÃsanam !!12321.32! <12321.33/1> brahmà sthÃïur manur dak«o !bh­gur dharmas tapo dama÷ ! <12321.33/2> marÅcir aÇgirÃatriÓ ca !pulastya÷ pulaha÷ kratu÷ !!12321.33! <12321.34/1> vasi«Âha÷ parame«ÂhÅ ca !vivasvÃn soma eva ca ! <12321.34/2> kardamaÓ cÃpi ya÷ prokta÷ !krodho vikrÅta eva ca !!12321.34! <12321.35/1> ekaviæÓatir utpannÃs !te prajÃpataya÷ sm­tÃ÷ ! <12321.35/2> tasya devasya maryÃdÃæ !pÆjayanti sanÃtanÅm !!12321.35! <12321.36/1> daivaæ pitryaæ ca satataæ !tasya vij¤Ãya tattvata÷ ! <12321.36/2> ÃtmaprÃptÃni ca tato !jÃnanti dvijasattamÃ÷ !!12321.36! <12321.37/1> svargasthà api ye kecit !taæ namasyanti dehina÷ ! <12321.37/2> te tatprasÃdÃd gacchanti !tenÃdi«ÂaphalÃæ gatim !!12321.37! <12321.38/1> ye hÅnÃ÷ saptadaÓabhir !guïai÷ karmabhir eva ca ! <12321.38/2> kalÃ÷ pa¤cadaÓa tyaktvà !te muktà iti niÓcaya÷ !!12321.38! <12321.39/1> muktÃnÃæ tu gatir brahman !k«etraj¤a iti kalpita÷ ! <12321.39/2> sa hi sarvagataÓ caiva !nirguïaÓ caiva kathyate !!12321.39! <12321.40/1> d­Óyate j¤Ãnayogena !ÃvÃæ ca pras­tau tata÷ ! <12321.40/2> evaæ j¤Ãtvà tam ÃtmÃnaæ !pÆjayÃva÷ sanÃtanam !!12321.40! <12321.41/1> taæ vedÃÓ cÃÓramÃÓ caiva !nÃnÃtanusamÃsthitÃ÷ ! <12321.41/2> bhaktyà saæpÆjayanty Ãdyaæ !gatiæ cai«Ãæ dadÃti sa÷ !!12321.41! <12321.42/1> ye tu tadbhÃvità loke !ekÃntitvaæ samÃsthitÃ÷ ! <12321.42/2> etad abhyadhikaæ te«Ãæ !yat te taæ praviÓanty uta !!12321.42! <12321.43/1> iti guhyasamuddeÓas !tava nÃrada kÅrtita÷ ! <12321.43/2> bhaktyà premïà ca viprar«e !asmadbhaktyà ca te Óruta÷ !!12321.43! <12322.1/1> bhÅ«ma uvÃca: sa evam ukto dvipadÃæ vari«Âho ! <12322.1/2> nÃrÃyaïenottamapuru«eïa ! <12322.1/3> jagÃda vÃkyaæ dvipadÃæ vari«Âhaæ ! <12322.1/4> nÃrÃyaïaæ lokahitÃdhivÃsam !!12322.1! <12322.2/1> yadartham Ãtmaprabhaveha janma ! <12322.2/2> tavottamaæ dharmag­he caturdhà ! <12322.2/3> tat sÃdhyatÃæ lokahitÃrtham adya ! <12322.2/4> gacchÃmi dra«Âuæ prak­tiæ tavÃdyÃm !!12322.2! <12322.3/1> vedÃ÷ svadhÅtà mama lokanÃtha ! <12322.3/2> taptaæ tapo nÃn­tam uktapÆrvam ! <12322.3/3> pÆjÃæ gurÆïÃæ satataæ karomi ! <12322.3/4> parasya guhyaæ na ca bhinnapÆrvam !!12322.3! <12322.4/1> guptÃni catvÃri yathÃgamaæ me ! <12322.4/2> Óatrau ca mitre ca samo 'smi nityam ! <12322.4/3> taæ cÃdidevaæ satataæ prapanna ! <12322.4/4> ekÃntabhÃvena v­ïomy ajasram ! <12322.4/5> ebhir viÓe«ai÷ pariÓuddhasattva÷ ! <12322.4/6> kasmÃn na paÓyeyam anantam ÅÓam !!12322.4! <12322.5/1> tat pÃrame«Âhyasya vaco niÓamya ! <12322.5/2> nÃrÃyaïa÷ sÃtvatadharmagoptà ! <12322.5/201> [X M5 ins.:: tasmÃd anuj¤Ãæ mama dehi deva ! <12322.5/202> X taæ vai d­«Âvà k­tak­tyo bhavÃmi !12322.25801! X] <12322.5/3> gaccheti taæ nÃradam uktavÃn sa ! <12322.5/4> saæpÆjayitvÃtmavidhikriyÃbhi÷ !!12322.5! <12322.6/1> tato vis­«Âa÷ parame«Âhiputra÷ ! <12322.6/2> so 'bhyarcayitvà tam ­«iæ purÃïam ! <12322.6/3> kham utpapÃtottamavegayuktas ! <12322.6/4> tato 'dhimerau sahasà nililye !!12322.6! <12322.7/1> tatrÃvatasthe ca munir muhÆrtam ! <12322.7/2> ekÃntam ÃsÃdya gire÷ sa Ó­Çge ! <12322.7/3> Ãlokayann uttarapaÓcimena ! <12322.7/4> dadarÓa cÃtyadbhutarÆpayuktam !!12322.7! <12322.8/1> k«Årodadher uttarato hi dvÅpa÷ ! <12322.8/2> Óveta÷ sa nÃmnà prathito viÓÃla÷ ! <12322.8/3> mero÷ sahasrai÷ sa hi yojanÃnÃæ ! <12322.8/4> dvÃtriæÓatordhvaæ kavibhir nirukta÷ !!12322.8! <12322.9/1> atÅndriyÃÓ cÃnaÓanÃÓ ca tatra ! <12322.9/2> ni«pandahÅnÃ÷ susugandhinaÓ ca ! <12322.9/3> ÓvetÃ÷ pumÃæso gatasarvapÃpÃÓ ! <12322.9/4> cak«urmu«a÷ pÃpak­tÃæ narÃïÃm !!12322.9! <12322.10/1> vajrÃsthikÃyÃ÷ samamÃnonmÃnà ! <12322.10/2> divyÃnvayarÆpÃ÷ ÓubhasÃropetÃ÷ ! <12322.10/3> chattrÃk­tiÓÅr«Ã meghaughaninÃdÃ÷ ! <12322.10/4> satpu«karacatu«kà rÃjÅvaÓatapÃdÃ÷ !!12322.10! <12322.11/1> «a«Âyà dantair yuktÃ÷ Óuklair !a«ÂÃbhir daæ«ÂrÃbhir ye ! <12322.11/2> jihvÃbhir ye vi«vagvaktraæ !lelihyante sÆryaprakhyam !!12322.11! <12322.12/1> bhaktyà devaæ viÓvotpannaæ !yasmÃt sarve lokÃ÷ sÆtÃ÷ ! <12322.12/2> vedà dharmà munaya÷ ÓÃntà !devÃ÷ sarve tasya visargÃ÷ !!12322.12! <12322.13/1> yudhi«Âhira uvÃca: atÅndriyà nirÃhÃrà !ani«pandÃ÷ sugandhina÷ ! <12322.13/2> kathaæ te puru«Ã jÃtÃ÷ !kà te«Ãæ gatir uttamà !!12322.13! <12322.14/1> ye vimuktà bhavantÅha !narà bharatasattama ! <12322.14/2> te«Ãæ lak«aïam etad dhi !yac chvetadvÅpavÃsinÃm !!12322.14! <12322.15/1> tasmÃn me saæÓayaæ chindhi !paraæ kautÆhalaæ hi me ! <12322.15/2> tvaæ hi sarvakathÃrÃmas !tvÃæ caivopÃÓrità vayam !!12322.15! <12322.16/1> bhÅ«ma uvÃca: vistÅrïai«Ã kathà rÃja¤ !Órutà me pit­saænidhau ! <12322.16/2> sai«Ã tava hi vaktavyà !kathÃsÃro hi sa sm­ta÷ !!12322.16! <12322.17/001> [X T G1-3.6 M6 Kumbh..ed. ins.:: Óaætano÷ kathayÃm Ãsa !nÃrado munisattama÷ ! <12322.17/002> X rÃj¤Ã p­«Âa÷ purà prÃha !tatrÃhaæ ÓrutavÃn purà !12322.16802! X] <12322.17/1> rÃjoparicaro nÃma !babhÆvÃdhipatir bhuva÷ ! <12322.17/2> Ãkhaï¬alasakha÷ khyÃto !bhakto nÃrÃyaïaæ harim !!12322.17! <12322.18/1> dhÃrmiko nityabhaktaÓ ca !pitÌn nityam atandrita÷ ! <12322.18/2> sÃmrÃjyaæ tena saæprÃptaæ !nÃrÃyaïavarÃt purà !!12322.18! <12322.19/1> sÃtvataæ vidhim ÃsthÃya !prÃksÆryamukhani÷s­tam ! <12322.19/2> pÆjayÃm Ãsa deveÓaæ !tacche«eïa pitÃmahÃn !!12322.19! <12322.20/1> pit­Óe«eïa viprÃæÓ ca !saævibhajyÃÓritÃæÓ ca sa÷ ! <12322.20/2> Óe«Ãnnabhuk satyapara÷ !sarvabhÆte«v ahiæsaka÷ ! <12322.20/3> sarvabhÃvena bhakta÷ sa !devadevaæ janÃrdanam !!12322.20! <12322.21/001> [X K6 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.5.8 T G1-3.6 M1.5-7 editions ins.:: anÃdimadhyanidhanaæ !lokakartÃram avyayam !12322.20803! X] <12322.21/1> tasya nÃrÃyaïe bhaktiæ !vahato 'mitrakarÓana ! <12322.21/2> ekaÓayyÃsanaæ Óakro !dattavÃn devaràsvayam !!12322.21! <12322.22/1> Ãtmà rÃjyaæ dhanaæ caiva !kalatraæ vÃhanÃni ca ! <12322.22/2> etad bhagavate sarvam !iti tat prek«itaæ sadà !!12322.22! <12322.23/1> kÃmyanaimittikÃjasraæ !yaj¤iyÃ÷ paramakriyÃ÷ ! <12322.23/2> sarvÃ÷ sÃtvatam ÃsthÃya !vidhiæ cakre samÃhita÷ !!12322.23! <12322.24/1> pa¤carÃtravido mukhyÃs !tasya gehe mahÃtmana÷ ! <12322.24/2> prÃyaïaæ bhagavatproktaæ !bhu¤jate cÃgrabhojanam !!12322.24! <12322.25/1> tasya praÓÃsato rÃjyaæ !dharmeïÃmitraghÃtina÷ ! <12322.25/2> nÃn­tà vÃk samabhavan !mano du«Âaæ na cÃbhavat ! <12322.25/3> na ca kÃyena k­tavÃn !sa pÃpaæ param aïv api !!12322.25! <12322.26/1> ye hi te munaya÷ khyÃtÃ÷ !sapta citraÓikhaï¬ina÷ ! <12322.26/2> tair ekamatibhir bhÆtvà !yat proktaæ ÓÃstram uttamam !!12322.26! <12322.27/001> [X K6.7 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.4.5.8.9 M1.5-7 Ca editions ins.:: vedaiÓ caturbhi÷ samitaæ !k­taæ merau mahÃgirau ! <12322.27/002> X Ãsyai÷ saptabhir udgÅrïaæ !lokadharmam anuttamam !12322.26804! X] <12322.27/1> marÅcir atryaÇgirasau !pulastya÷ pulaha÷ kratu÷ ! <12322.27/2> vasi«ÂhaÓ ca mahÃtejà !ete citraÓikhaï¬ina÷ !!12322.27! <12322.28/1> sapta prak­tayo hy etÃs !tathà svÃyaæbhuvo '«Âama÷ ! <12322.28/2> etÃbhir dhÃryate lokas !tÃbhya÷ ÓÃstraæ vini÷s­tam !!12322.28! <12322.29/1> ekÃgramanaso dÃntà !munaya÷ saæyame ratÃ÷ ! <12322.29/101> [X K6 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.5.8 editions ins.:: bhÆtabhavyabhavi«yaj¤Ã÷ !satyadharmaparÃyaïÃ÷ !12322.28805! X] <12322.29/2> idaæ Óreya idaæ brahma !idaæ hitam anuttamam ! <12322.29/3> lokÃn saæcintya manasà !tata÷ ÓÃstraæ pracakrire !!12322.29! <12322.30/1> tatra dharmÃrthakÃmà hi !mok«a÷ paÓcÃc ca kÅrtita÷ ! <12322.30/2> maryÃdà vividhÃÓ caiva !divi bhÆmau ca saæsthitÃ÷ !!12322.30! <12322.31/1> ÃrÃdhya tapasà devaæ !hariæ nÃrÃyaïaæ prabhum ! <12322.31/2> divyaæ var«asahasraæ vai !sarve te ­«ibhi÷ saha !!12322.31! <12322.32/1> nÃrÃyaïÃnuÓÃstà hi !tadà devÅ sarasvatÅ ! <12322.32/2> viveÓa tÃn ­«Ån sarvÃæl !lokÃnÃæ hitakÃmyayà !!12322.32! <12322.33/1> tata÷ pravartità samyak !tapovidbhir dvijÃtibhi÷ ! <12322.33/2> Óabde cÃrthe ca hetau ca !e«Ã prathamasargajà !!12322.33! <12322.34/1> ÃdÃv eva hi tac chÃstram !oækÃrasvarabhÆ«itam ! <12322.34/2> ­«ibhir bhÃvitaæ tatra !yatra kÃruïiko hy asau !!12322.34! <12322.35/1> tata÷ prasanno bhagavÃn !anirdi«ÂaÓarÅraga÷_1 ! <12322.35/2> ­«Ån uvÃca tÃn sarvÃn !ad­Óya÷ puru«ottama÷ !!12322.35! <12322.36/1> k­taæ Óatasahasraæ hi !ÓlokÃnÃm idam uttamam ! <12322.36/2> lokatantrasya k­tsnasya !yasmÃd dharma÷ pravartate !!12322.36! <12322.37/1> prav­ttau ca niv­ttau ca !yonir etad bhavi«yati ! <12322.37/2> ­gyaju÷sÃmabhir ju«Âam !atharvÃÇgirasais tathà !!12322.37! <12322.38/1> tathÃpramÃïaæ hi mayà !k­to brahmà prasÃdaja÷ ! <12322.38/2> rudraÓ ca krodhajo viprà !yÆyaæ prak­tayas tathà !!12322.38! <12322.39/1> sÆryÃcandramasau vÃyur !bhÆmir Ãpo 'gnir eva ca ! <12322.39/2> sarve ca nak«atragaïà !yac ca bhÆtÃbhiÓabditam !!12322.39! <12322.40/1> adhikÃre«u vartante !yathÃsvam brahmavÃdina÷ ! <12322.40/2> sarve pramÃïaæ hi yathà !tathaitac chÃstram uttamam !!12322.40! <12322.41/1> bhavi«yati pramÃïaæ vai !etan madanuÓÃsanam ! <12322.41/2> asmÃt pravak«yate dharmÃn !manu÷ svÃyaæbhuva÷ svayam !!12322.41! <12322.42/1> uÓanà b­haspatiÓ caiva !yadotpannau bhavi«yata÷ ! <12322.42/2> tadà pravak«yata÷ ÓÃstraæ !yu«manmatibhir uddh­tam !!12322.42! <12322.43/1> svÃyaæbhuve«u dharme«u !ÓÃstre coÓanasà k­te ! <12322.43/2> b­haspatimate_1 caiva !loke«u pravicÃrite !!12322.43! <12322.44/1> yu«matk­tam idaæ ÓÃstraæ !prajÃpÃlo vasus tata÷ ! <12322.44/2> b­haspatisakÃÓÃd vai !prÃpsyate dvijasattamÃ÷ !!12322.44! <12322.45/1> sa hi madbhÃvito rÃjà !madbhaktaÓ ca bhavi«yati ! <12322.45/2> tena ÓÃstreïa loke«u !kriyÃ÷ sarvÃ÷ kari«yati !!12322.45! <12322.46/1> etad dhi sarvaÓÃstrÃïÃæ !ÓÃstram uttamasaæj¤itam ! <12322.46/2> etad arthyaæ ca dharmyaæ ca !yaÓasyaæ caitad uttamam !!12322.46! <12322.47/1> asya pravartanÃc caiva !prajÃvanto bhavi«yatha ! <12322.47/2> sa ca rÃjà Óriyà yukto !bhavi«yati mahÃn vasu÷ !!12322.47! <12322.48/1> saæsthite tu n­pe_2 tasmi¤ !ÓÃstram etat sanÃtanam ! <12322.48/2> antar dhÃsyati tat satyam !etad va÷ kathitaæ mayà !!12322.48! <12322.49/1> etÃvad uktvà vacanam !ad­Óya÷ puru«ottama÷ ! <12322.49/2> vis­jya tÃn ­«Ån sarvÃn !kÃmapi prasthito diÓam !!12322.49! <12322.50/1> tatas te lokapitara÷ !sarvalokÃrthacintakÃ÷ ! <12322.50/2> prÃvartayanta tac chÃstraæ !dharmayoniæ sanÃtanam !!12322.50! <12322.51/1> utpanne ÃÇgirase caiva !yuge prathamakalpite ! <12322.51/2> sÃÇgopani«adaæ ÓÃstraæ !sthÃpayitvà b­haspatau !!12322.51! <12322.52/1> jagmur yathepsitaæ deÓaæ !tapase k­taniÓcayÃ÷ ! <12322.52/2> dhÃraïÃt sarvalokÃnÃæ !sarvadharmapravartakÃ÷ !!12322.52! <12323.1/1> bhÅ«ma uvÃca: tato 'tÅte mahÃkalpe !utpanne 'Çgirasa÷ sute ! <12323.1/2> babhÆvur nirv­tà devà !jÃte devapurohite !!12323.1! <12323.2/1> b­had brahma mahac ceti !ÓabdÃ÷ paryÃyavÃcakÃ÷ ! <12323.2/2> ebhi÷ samanvito rÃjan !guïair vidvÃn b­haspati÷ !!12323.2! <12323.3/1> tasya Ói«yo babhÆvÃgryo !rÃjoparicaro vasu÷ ! <12323.3/2> adhÅtavÃæs tadà ÓÃstraæ !samyak citraÓikhaï¬ijam !!12323.3! <12323.4/1> sa rÃjà bhÃvita÷ pÆrvaæ !daivena vidhinà vasu÷ ! <12323.4/2> pÃlayÃm Ãsa p­thivÅæ !divam Ãkhaï¬alo yathà !!12323.4! <12323.5/1> tasya yaj¤o mahÃn ÃsÅd !aÓvamedho mahÃtmana÷ ! <12323.5/2> b­haspatir upÃdhyÃyas !tatra hotà babhÆva ha !!12323.5! <12323.6/1> prajÃpatisutÃÓ cÃtra !sadasyÃs tv abhavaæs traya÷ ! <12323.6/2> ekataÓ ca dvitaÓ caiva !tritaÓ caiva mahar«aya÷ !!12323.6! <12323.7/1> dhanu«Ãk«o 'tha raibhyaÓ ca !arvÃvasuparÃvasÆ ! <12323.7/2> ­«ir medhÃtithiÓ caiva !tÃï¬yaÓ caiva mahÃn ­«i÷ !!12323.7! <12323.8/1> ­«i÷ Óaktir mahÃbhÃgas !tathà vedaÓirÃÓ ca ya÷ ! <12323.8/2> kapilaÓ ca ­«iÓre«Âha÷ !ÓÃlihotrapitÃmaha÷ !!12323.8! <12323.9/1> Ãdya÷ kaÂhas taittiriÓ ca !vaiÓaæpÃyanapÆrvaja÷ ! <12323.9/2> kaïvo 'tha devahotraÓ ca !ete «o¬aÓa kÅrtitÃ÷ ! <12323.9/3> saæbh­tÃ÷ sarvasaæbhÃrÃs !tasmin rÃjan mahÃkratau !!12323.9! <12323.10/1> na tatra paÓughÃto 'bhÆt !sa rÃjaivaæ sthito 'bhavat ! <12323.10/2> ahiæsra÷ Óucir ak«udro !nirÃÓÅ÷ karmasaæstuta÷ ! <12323.10/3> ÃraïyakapadodgÅtà !bhÃgÃs tatropakalpitÃ÷ !!12323.10! <12323.11/1> prÅtas tato 'sya bhagavÃn !devadeva÷ purÃtana÷ ! <12323.11/2> sÃk«Ãt taæ darÓayÃm Ãsa !so 'd­Óyo 'nyena kenacit !!12323.11! <12323.12/1> svayaæ bhÃgam upÃghrÃya !puro¬ÃÓaæ g­hÅtavÃn ! <12323.12/2> ad­Óyena h­to bhÃgo !devena harimedhasà !!12323.12! <12323.13/1> b­haspatis tata÷ kruddha÷ !sruvam udyamya vegita÷ ! <12323.13/2> ÃkÃÓaæ ghnan sruva÷ pÃtai !ro«Ãd aÓrÆïy avartayat !!12323.13! <12323.14/1> uvÃca coparicaraæ !mayà bhÃgo 'yam udyata÷ ! <12323.14/2> grÃhya÷ svayaæ hi devena !matpratyak«aæ na saæÓaya÷ !!12323.14! <12323.15/1> udyatà yaj¤abhÃgà hi !sÃk«Ãt prÃptÃ÷ surair iha ! <12323.15/2> kimartham iha na prÃpto !darÓanaæ sa harir vibhu÷ !!12323.15! <12323.16/1> tata÷ sa taæ samuddhÆtaæ !bhÆmipÃlo mahÃn vasu÷ ! <12323.16/2> prasÃdayÃm Ãsa muniæ !sadasyÃs te ca sarvaÓa÷ !!12323.16! <12323.17/001> [X T G1-3.6 Kumbh..ed. ins.:: uparicaravasur uvÃca: hutaæ tvayÃvadÃnÅha !puro¬ÃÓasya yÃvatÅ ! <12323.17/002> X g­hÅtà devadevena !matpratyak«aæ na saæÓaya÷ ! <12323.17/003> X ity evam ukto vasunà !saro«aÓ cÃbravÅd guru÷ ! <12323.17/004> X na yajeyam ahaæ cÃtra !paribhÆtas tvayÃnagha ! <12323.17/005> X tvayà paÓur vÃritaÓ ca !k­ta÷ pi«Âamaya÷ paÓu÷ ! <12323.17/006> X tvaæ devaæ paÓyase nityaæ !na paÓyeyam ahaæ katham ! <12323.17/007> X vasur uvÃca: paÓuhiæsà vÃrità ca !yajurvedÃdimantrata÷ ! <12323.17/008> X ahaæ na vÃraye hiæsÃæ !drak«yÃmy ekÃntiko harim ! <12323.17/009> X tasmÃt kopo na kartavyo !bhavatà guruïà mayi ! <12323.17/01> X bhÅ«ma uvÃca: vasum evaæ bruvÃïaæ tu !kruddha eva b­haspati÷ ! <12323.17/011> X uvÃca ­tvijaÓ caiva !kiæ na÷ karmeti vÃrayan ! <12323.17/012> X athaikato dvitaÓ caiva !tritaÓ caiva mahar«aya÷ !12323.16806! X] <12323.17/1> ÆcuÓ cainam asaæbhrÃntà !na ro«aæ kartum arhasi ! <12323.17/101> [X T G1.3.6 Kumbh..ed. ins.:: Ó­ïu tvaæ vacanaæ putra !asmÃbhi÷ samudÃh­tam !12323.17807! X] <12323.17/2> nai«a dharma÷ k­tayuge !yas tvaæ ro«am acÅk­thÃ÷ !!12323.17! <12323.18/1> aro«aïo hy asau devo !yasya bhÃgo 'yam udyata÷ ! <12323.18/2> na sa Óakyas tvayà dra«Âum !asmÃbhir và b­haspate ! <12323.18/3> yasya prasÃdaæ kurute !sa vai taæ dra«Âum arhati !!12323.18! <12323.19/001> [X For the ref., Bo.8 Dn1.ï4 Ds D2.3.8 Cal. Bom..ed. subst. the line:: ekatadvitatritÃÓ cocus !tataÓ citraÓikhaï¬ina÷ !12323.18808! X] <12323.19/1> ekatadvitatrità Æcu÷: vayaæ hi brahmaïa÷ putrà !mÃnasÃ÷ parikÅrtitÃ÷ ! <12323.19/2> gatà ni÷ÓreyasÃrthaæ hi !kadÃcid diÓam uttarÃm !!12323.19! <12323.20/1> taptvà var«asahasrÃïi !catvÃri tapa uttamam ! <12323.20/2> ekapÃdasthitÃ÷ samyak !këÂhabhÆtÃ÷ samÃhitÃ÷ !!12323.20! <12323.21/1> meror uttarabhÃge tu !k«ÅrodasyÃnukÆlata÷ ! <12323.21/2> sa deÓo yatra nas taptaæ !tapa÷ paramadÃruïam ! <12323.21/3> kathaæ paÓyemahi vayaæ !devaæ nÃrÃyaïaæ tv iti !!12323.21! <12323.22/001> [X K6 B6-9 Da3..a4 Ds D5 ins. after 21, Dn1.ï4 D2.3.8 after the first occurrence of 21ef:: vareïyaæ varadaæ taæ vai !devadevaæ sanÃtanam !12323.21809! X] <12323.22/1> tato vratasyÃvabh­the !vÃg uvÃcÃÓarÅriïÅ ! <12323.22/101> [X K6 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.5.8 editions ins.:: snigdhagambhÅrayà vÃcà !prahar«aïakarÅ vibho !12323.22810! X] <12323.22/2> sutaptaæ vas tapo viprÃ÷ !prasannenÃntarÃtmanà !!12323.22! <12323.23/1> yÆyaæ jij¤Ãsavo bhaktÃ÷ !kathaæ drak«yatha taæ prabhum ! <12323.23/2> k«Årodadher uttarata÷ !ÓvetadvÅpo mahÃprabha÷ !!12323.23! <12323.24/1> tatra nÃrÃyaïaparà !mÃnavÃÓ candravarcasa÷ ! <12323.24/2> ekÃntabhÃvopagatÃs !te bhaktÃ÷ puru«ottamam !!12323.24! <12323.25/1> te sahasrÃrci«aæ devaæ !praviÓanti sanÃtanam ! <12323.25/2> atÅndriyà nirÃhÃrà !ani«pandÃ÷ sugandhina÷ !!12323.25! <12323.26/1> ekÃntinas te puru«Ã÷ !ÓvetadvÅpanivÃsina÷ ! <12323.26/2> gacchadhvaæ tatra munayas !tatrÃtmà me prakÃÓita÷ !!12323.26! <12323.27/1> atha Órutvà vayaæ sarve !vÃcaæ tÃm aÓarÅriïÅm ! <12323.27/2> yathÃkhyÃtena mÃrgeïa !taæ deÓaæ pratipedire !!12323.27! <12323.28/1> prÃpya Óvetaæ mahÃdvÅpaæ !taccittÃs taddid­k«ava÷ ! <12323.28/101> [X T G1.3.6 M1.5-7 Kumbh..ed. ins. after 28ab, G2 after 27a:: sahasÃbhihatÃ÷ sarve !tejasà tasya mohitÃ÷ !12323.28811! X] <12323.28/2> tato no d­«Âivi«ayas !tadà pratihato 'bhavat !!12323.28! <12323.29/1> na ca paÓyÃma puru«aæ !tattejoh­tadarÓanÃ÷ ! <12323.29/2> tato na÷ prÃdur abhavad !vij¤Ãnaæ devayogajam !!12323.29! <12323.30/1> na kilÃtaptatapasà !Óakyate dra«Âum a¤jasà ! <12323.30/2> tata÷ punar var«aÓataæ !taptvà tÃtkÃlikaæ mahat !!12323.30! <12323.31/1> vratÃvasÃne suÓubhÃn !narÃn dad­Óire vayam ! <12323.31/2> ÓvetÃæÓ candrapratÅkÃÓÃn !sarvalak«aïalak«itÃn !!12323.31! <12323.32/1> nityäjalik­tÃn brahma !japata÷ prÃgudaÇmukhÃn ! <12323.32/2> mÃnaso nÃma sa japo !japyate tair mahÃtmabhi÷ ! <12323.32/3> tenaikÃgramanastvena !prÅto bhavati vai hari÷ !!12323.32! <12323.33/1> yà bhaven muniÓÃrdÆla !bhÃ÷ sÆryasya yugak«aye ! <12323.33/2> ekaikasya prabhà tÃd­k !sÃbhavan mÃnavasya ha !!12323.33! <12323.34/1> tejonivÃsa÷ sa dvÅpa !iti vai menire vayam ! <12323.34/2> na tatrÃbhyadhika÷ kaÓcit !sarve te samatejasa÷_1 !!12323.34! <12323.35/1> atha sÆryasahasrasya !prabhÃæ yugapadutthitÃm ! <12323.35/2> sahasà d­«Âavanta÷ sma !punar eva b­haspate !!12323.35! <12323.36/1> sahitÃÓ cÃbhyadhÃvanta !tatas te mÃnavà drutam ! <12323.36/2> k­täjalipuÂÃ÷ h­«Âà !nama ity eva vÃdina÷ !!12323.36! <12323.37/1> tato 'bhivadatÃæ te«Ãm !aÓrau«ma vipulaæ dhvanim ! <12323.37/2> bali÷ kilopahriyate !tasya devasya tair narai÷ !!12323.37! <12323.38/1> vayaæ tu tejasà tasya !sahasà h­tacetasa÷ ! <12323.38/2> na kiæcid api paÓyÃmo !hatad­«ÂibalendriyÃ÷ !!12323.38! <12323.39/1> ekas tu Óabdo 'virata÷ !Óruto 'smÃbhir udÅrita÷ ! <12323.39/101> [X K7 D4.9 T G1-3.6 Kumbh..ed. ins.:: ÃkÃÓaæ pÆrayan sarvaæ !Óik«Ãk«arasamanvita÷ !12323.39812! X] <12323.39/2> jitaæ te puï¬arÅkÃk«a !namas te viÓvabhÃvana !!12323.39! <12323.40/1> namas te 'stu h­«ÅkeÓa !mahÃpuru«apÆrvaja ! <12323.40/2> iti Óabda÷ Óruto 'smÃbhi÷ !Óik«Ãk«arasamÅrita÷ !!12323.40! <12323.41/1> etasminn antare vÃyu÷ !sarvagandhavaha÷ Óuci÷ ! <12323.41/2> divyÃny uvÃha pu«pÃïi !karmaïyÃÓ cau«adhÅs tathà !!12323.41! <12323.42/1> tair i«Âa÷_2 pa¤cakÃlaj¤air !harir ekÃntibhir narai÷ ! <12323.42/2> nÆnaæ tatrÃgato devo !yathà tair vÃg udÅrità ! <12323.42/201> [X K6 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.5.8 editions ins.:: bhaktyà paramayà yuktair !manovÃkkarmabhis tadà !12323.42813! X] <12323.42/3> vayaæ tv enaæ na paÓyÃmo !mohitÃs tasya mÃyayà !!12323.42! <12323.43/1> mÃrute saæniv­tte ca !balau ca pratipÃdite ! <12323.43/2> cintÃvyÃkulitÃtmÃno !jÃtÃ÷ smo 'ÇgirasÃæ vara !!12323.43! <12323.44/1> mÃnavÃnÃæ sahasre«u !te«u vai Óuddhayoni«u ! <12323.44/2> asmÃn na kaÓcin manasà !cak«u«Ã vÃpy apÆjayat !!12323.44! <12323.45/1> te 'pi svasthà munigaïà !ekabhÃvam anuvratÃ÷ ! <12323.45/2> nÃsmÃsu dadhire bhÃvaæ !brahmabhÃvam anu«ÂhitÃ÷ !!12323.45! <12323.46/1> tato 'smÃn supariÓrÃntÃæs !tapasà cÃpi karÓitÃn ! <12323.46/2> uvÃca khasthaæ kimapi !bhÆtaæ tatrÃÓarÅrakam !!12323.46! <12323.47/1> d­«Âà va÷ puru«Ã÷ ÓvetÃ÷ !sarvendriyavarjitÃ÷ ! <12323.47/2> d­«Âo bhavati deveÓa !ebhir d­«Âair dvijottamÃ÷ !!12323.47! <12323.48/1> gacchadhvaæ munaya÷ sarve !yathÃgatam ito 'cirÃt ! <12323.48/2> na sa Óakyo abhaktena !dra«Âuæ deva÷ kathaæcana !!12323.48! <12323.49/1> kÃmaæ kÃlena mahatà !ekÃntitvaæ samÃgatai÷ ! <12323.49/2> Óakyo dra«Âuæ sa bhagavÃn !prabhÃmaï¬aladurd­Óa÷ !!12323.49! <12323.50/1> mahat kÃryaæ tu kartavyaæ !yu«mÃbhir dvijasattamÃ÷ ! <12323.50/2> ita÷ k­tayuge 'tÅte !viparyÃsaæ gate_1 'pi ca !!12323.50! <12323.51/1> vaivasvate 'ntare viprÃ÷ !prÃpte tretÃyuge tata÷ ! <12323.51/2> surÃïÃæ kÃryasiddhyarthaæ !sahÃyà vai bhavi«yatha !!12323.51! <12323.52/1> tatas tad adbhutaæ vÃkyaæ !niÓamyaivaæ sma somapa_1 ! <12323.52/2> tasya prasÃdÃt prÃptÃ÷ smo !deÓam Åpsitam a¤jasà !!12323.52! <12323.53/1> evaæ sutapasà caiva !havyakavyais tathaiva ca ! <12323.53/2> devo 'smÃbhir na d­«Âa÷ sa !kathaæ tvaæ dra«Âum arhasi ! <12323.53/3> nÃrÃyaïo mahad bhÆtaæ !viÓvas­g ghavyakavyabhuk !!12323.53! <12323.54/001> [X K4.6 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.5.8 editions ins.:: anÃdinidhano 'vyakto !devadÃnavapÆjita÷ !12323.53814! X] <12323.54/1> bhÅ«ma uvÃca: evam ekatavÃkyena !dvitatritamatena ca ! <12323.54/2> anunÅta÷ sadasyaiÓ ca !b­haspatir udÃradhÅ÷ ! <12323.54/3> samÃnÅya tato yaj¤aæ !daivataæ samapÆjayat !!12323.54! <12323.55/1> samÃptayaj¤o rÃjÃpi !prajÃ÷ pÃlitavÃn vasu÷ ! <12323.55/2> brahmaÓÃpÃd divo bhra«Âa÷ !praviveÓa mahÅæ tata÷ !!12323.55! <12323.56/001> [X K6 Bo.6-9 Da3..a4 Dn2.ï4 Ds D2.3.8 editions ins.:: sa rÃjà rÃjaÓÃrdÆla !satyadharmaparÃyaïa÷ !12323.55815! X] <12323.56/1> antarbhÆmigataÓ caiva !satataæ dharmavatsala÷ ! <12323.56/2> nÃrÃyaïaparo bhÆtvà !nÃrÃyaïapadaæ jagau !!12323.56! <12323.57/1> tasyaiva ca prasÃdena !punar evotthitas tu sa÷ ! <12323.57/2> mahÅtalÃd gata÷ sthÃnaæ !brahmaïa÷ samanantaram ! <12323.57/3> parÃæ gatim anuprÃpta !iti nai«Âhikam a¤jasà !!12323.57! <12324.1/1> yudhi«Âhira uvÃca: yadà bhakto bhagavata !ÃsÅd rÃjà mahÃvasu÷ ! <12324.1/2> kimarthaæ sa paribhra«Âo !viveÓa vivaraæ bhuva÷ !!12324.1! <12324.2/1> bhÅ«ma uvÃca: atrÃpy udÃharantÅmam !itihÃsaæ purÃtanam ! <12324.2/2> ­«ÅïÃæ caiva saævÃdaæ !tridaÓÃnÃæ ca bhÃrata !!12324.2! <12324.3/001> [X T G1-3.6 Kumbh..ed. ins:: iyaæ vai karmabhÆmir hi !svargo bh-ogÃya kalpita÷ ! <12324.3/002> X tasmÃd indro mahÅæ prÃpya !yajamÃnas tu dÅk«ita÷ ! <12324.3/003> X savanÅyapaÓo÷ kÃlae !Ãgate tu b­haspati÷ ! <12324.3/004> X pi«Âam ÃnÅyatÃm atra !paÓvarthae iti bhëata ! <12324.3/005> X tac chrutvà devatÃ÷ sarvà !idam Æcur dvijottamam ! <12324.3/006> X b­haspatiæ mÃæsag­dhnÃ÷ !p­thak p­thag ariædama !12324.2816! X] <12324.3/1> ajena ya«Âavyam iti !devÃ÷ prÃhur dvijottamÃn ! <12324.3/2> sa ca chÃgo hy ajo j¤eyo !nÃnya÷ paÓur iti sthiti÷ !!12324.3! <12324.4/1> ­«aya Æcu÷: bÅjair yaj¤e«u ya«Âavyam !iti vai vaidikÅ Óruti÷ ! <12324.4/2> ajasaæj¤Ãni bÅjÃni !chÃgaæ na ghnantum arhatha !!12324.4! <12324.5/1> nai«a dharma÷ satÃæ devà !yatra vadhyeta vai paÓu÷ ! <12324.5/2> idaæ k­tayugaæ Óre«Âhaæ !kathaæ vadhyeta vai paÓu÷ !!12324.5! <12324.6/001> [X T G2.3.6 ins.:: yu«mÃkam ajabuddhir hi !ajo bÅjaæ tad ucyate !12324.5817! X] <12324.6/1> bhÅ«ma uvÃca: te«Ãæ saævadatÃm evam !­«ÅïÃæ vibudhai÷ saha ! <12324.6/2> mÃrgÃgato n­pa_2Óre«Âhas !taæ deÓaæ prÃptavÃn vasu÷ ! <12324.6/3> antarik«acara÷ ÓrÅmÃn !samagrabalavÃhana÷ !!12324.6! <12324.7/1> taæ d­«Âvà sahasÃyÃntaæ !vasuæ te tv antarik«agam_1 ! <12324.7/2> Æcur dvijÃtayo devÃn !e«a chetsyati saæÓayam !!12324.7! <12324.8/1> yajvà dÃnapati÷ Óre«Âha÷ !sarvabhÆtahitapriya÷ ! <12324.8/2> kathaæ svid anyathà brÆyÃd !vÃkyam e«a mahÃn vasu÷ !!12324.8! <12324.9/1> evaæ te saævidaæ k­tvà !vibudhà ­«ayas tathà ! <12324.9/2> ap­cchan sahasÃbhyetya !vasuæ rÃjÃnam antikÃt !!12324.9! <12324.10/1> bho rÃjan kena ya«Âavyam !ajenÃho svid au«adhai÷ ! <12324.10/2> etan na÷ saæÓayaæ chindhi !pramÃïaæ no bhavÃn mata÷ !!12324.10! <12324.11/1> sa tÃn k­täjalir bhÆtvà !paripapraccha vai vasu÷ ! <12324.11/2> kasya va÷ ko mata÷ pak«o !brÆta satyaæ samÃgatÃ÷ !!12324.11! <12324.12/1> ­«aya Æcu÷: dhÃnyair ya«Âavyam ity e«a !pak«o 'smÃkaæ narÃdhipa ! <12324.12/2> devÃnÃæ tu paÓu÷ pak«o !mato rÃjan vadasva na÷ !!12324.12! <12324.13/1> bhÅ«ma uvÃca: devÃnÃæ tu mataæ j¤Ãtvà !vasunà pak«asaæÓrayÃt ! <12324.13/2> chÃgenÃjena ya«Âavyam !evam uktaæ vacas tadà !!12324.13! <12324.14/1> kupitÃs te tata÷ sarve !munaya÷ sÆryavarcasa÷ ! <12324.14/2> Æcur vasuæ vimÃnasthaæ !devapak«ÃrthavÃdinam !!12324.14! <12324.15/1> surapak«o g­hÅtas te !yasmÃt tasmÃd diva÷ pata ! <12324.15/2> adyaprabh­ti te rÃjan !nÃkÃÓe vihità gati÷ ! <12324.15/3> asmacchÃpÃbhighÃtena !mahÅæ bhittvà pravek«yasi !!12324.15! <12324.16/001> [X T G1-3.6 Kumbh..ed. ins.:: viruddhaæ vedasÆtrÃïÃm !uktaæ yadi bhaven n­pa_2 ! <12324.16/002> X vayaæ viruddhavacanà !yadi tatra patÃmahe !12324.15818! X] <12324.16/1> tatas tasmin muhÆrte 'tha !rÃjoparicaras tadà ! <12324.16/2> adho vai saæbabhÆvÃÓu !bhÆmer vivarago_1 n­pa÷_2 ! <12324.16/3> sm­tis tv enaæ na prajahau !tadà nÃrÃyaïÃj¤ayà !!12324.16! <12324.17/1> devÃs tu sahitÃ÷ sarve !vaso÷ ÓÃpavimok«aïam ! <12324.17/2> cintayÃm Ãsur avyagrÃ÷ !suk­taæ hi n­pasya_2 tat !!12324.17! <12324.18/1> anenÃsmatk­te rÃj¤Ã !ÓÃpa÷ prÃpto mahÃtmanà ! <12324.18/2> asya pratipriyaæ kÃryaæ !sahitair no divaukasa÷ !!12324.18! <12324.19/1> iti buddhyà vyavasyÃÓu !gatvà niÓcayam ÅÓvarÃ÷ ! <12324.19/2> Æcus taæ h­«Âamanaso !rÃjoparicaraæ tadà !!12324.19! <12324.20/1> brahmaïyadevaæ tvaæ bhakta÷ !surÃsuraguruæ harim ! <12324.20/2> kÃmaæ sa tava tu«ÂÃtmà !kuryÃc chÃpavimok«aïam !!12324.20! <12324.21/1> mÃnanà tu dvijÃtÅnÃæ !kartavyà vai mahÃtmanÃm ! <12324.21/2> avaÓyaæ tapasà te«Ãæ !phalitavyaæ n­pa_2uttama !!12324.21! <12324.22/001> [X T G1-3.6 Kumbh..ed. ins.:: viruddhaæ vedaÓÃstrÃïÃæ !na vaktavyaæ hitÃrthinà !12324.21819! X] <12324.22/1> yatas tvaæ sahasà bhra«Âa !ÃkÃÓÃn medinÅtalam ! <12324.22/101> [X T G1-3.6 ins., Kumbh..ed. cont. after 819:: asmatpak«animittaæ te !vyasanaæ prÃptam Åd­Óam !12324.22820! X] <12324.22/2> ekaæ tv anugrahaæ tubhyaæ !dadmo vai n­pa_2sattama !!12324.22! <12324.23/1> yÃvat tvaæ ÓÃpado«eïa !kÃlam Ãsi«yase 'nagha ! <12324.23/2> bhÆmer vivarago_1 bhÆtvà !tÃvantaæ kÃlam Ãpsyasi ! <12324.23/3> yaj¤e«u suhutÃæ viprair !vasordhÃrÃæ mahÃtmabhi÷ !!12324.23! <12324.24/1> prÃpsyase 'smadanudhyÃnÃn !mà ca tvÃæ glÃnir Ãsp­Óet ! <12324.24/2> na k«utpipÃse rÃjendra !bhÆmeÓ cchidre bhavi«yata÷ !!12324.24! <12324.25/1> vasordhÃrÃnupÅtatvÃt !tejasÃpyÃyitena ca ! <12324.25/101> [X K7 D4.9 ins.:: taæ bhakto 'si mahÃtmÃnaæ !devadevaæ sanÃtanam !12324.25821! X] <12324.25/2> sa devo 'smadvarÃt prÅto !brahmalokaæ hi ne«yati !!12324.25! <12324.26/1> evaæ dattvà varaæ rÃj¤e !sarve tatra divaukasa÷ ! <12324.26/101> [X T G1-3.6 Kumbh..ed. ins.:: kratuæ samÃpya pi«Âena !munÅnÃæ vacanÃt tadà !12324.26822! X] <12324.26/2> gatÃ÷ svabhavanaæ devà !­«ayaÓ ca tapodhanÃ÷ !!12324.26! <12324.27/001> [X T G1-3.6 Kumbh..ed. ins.:: g­hÅtvà dak«iïÃæ sarve !gatÃ÷ svÃn ÃÓramÃn puna÷ ! <12324.27/002> X vasuæ vicintya ÓakraÓ ca !praviveÓÃmarÃvatÅm ! <12324.27/003> X vasur vivaragas tatra !vyalÅkasya phalÃd guro÷ !12324.26823! X] <12324.27/1> cakre ca satataæ pÆjÃæ !vi«vaksenÃya bhÃrata ! <12324.27/2> japyaæ jagau ca satataæ !nÃrÃyaïamukhodgatam !!12324.27! <12324.28/1> tatrÃpi pa¤cabhir yaj¤ai÷ !pa¤cakÃlÃn ariædama ! <12324.28/2> ayajad dhariæ surapatiæ !bhÆmer vivarago_1 'pi san !!12324.28! <12324.29/1> tato 'sya tu«Âo bhagavÃn !bhaktyà nÃrÃyaïo hari÷ ! <12324.29/2> ananyabhaktasya satas !tatparasya jitÃtmana÷ !!12324.29! <12324.30/1> varado bhagavÃn vi«ïu÷ !samÅpasthaæ dvijottamam ! <12324.30/2> garutmantaæ mahÃvegam !Ãbabhëe smayann iva !!12324.30! <12324.31/1> dvijottama mahÃbhÃga !gamyatÃæ vacanÃn mama ! <12324.31/2> samrì rÃjà vasur nÃma !dharmÃtmà mÃæ samÃÓrita÷ !!12324.31! <12324.32/1> brÃhmaïÃnÃæ prakopena !pravi«Âo vasudhÃtalam ! <12324.32/2> mÃnitÃs te tu viprendrÃs !tvaæ tu gaccha dvijottama !!12324.32! <12324.33/1> bhÆmer vivarasaæguptaæ !garu¬eha mamÃj¤ayà ! <12324.33/2> adhaÓcaraæ n­pa_2Óre«Âhaæ !khecaraæ kuru mÃciram !!12324.33! <12324.34/1> garutmÃn atha vik«ipya !pak«au mÃrutavegavÃn ! <12324.34/2> viveÓa vivaraæ bhÆmer !yatrÃste vÃgyato vasu÷ !!12324.34! <12324.35/1> tata enaæ samutk«ipya !sahasà vinatÃsuta÷ ! <12324.35/101> [X G1 ins.:: g­hÅtvà taæ vasuæ bhaktaæ !sahasà vasudhÃtalÃt !12324.35824! X] <12324.35/2> utpapÃta nabhas tÆrïaæ !tatra cainam amu¤cata !!12324.35! <12324.36/1> tasmin muhÆrte saæjaj¤e !rÃjoparicara÷ puna÷ ! <12324.36/2> saÓarÅro gataÓ caiva !brahmalokaæ n­pa_2uttama÷ !!12324.36! <12324.37/1> evaæ tenÃpi kaunteya !vÃgdo«Ãd devatÃj¤ayà ! <12324.37/2> prÃptà gatir ayajvÃrhà !dvijaÓÃpÃn mahÃtmanà !!12324.37! <12324.38/1> kevalaæ puru«as tena !sevito harir ÅÓvara÷ ! <12324.38/2> tata÷ ÓÅghraæ jahau ÓÃpaæ !brahmalokam avÃpa ca !!12324.38! <12324.39/1> etat te sarvam ÃkhyÃtaæ !te bhÆtà mÃnavà yathà ! <12324.39/2> nÃrado 'pi yathà Óvetaæ !dvÅpaæ sa gatavÃn ­«i÷ ! <12324.39/3> tat te sarvaæ pravak«yÃmi !Ó­ïu«vaikamanà n­pa_2 !!12324.39! <12325.1/1> bhÅ«ma uvÃca: prÃpya Óvetaæ mahÃdvÅpaæ !nÃrado bhagavÃn ­«i÷ ! <12325.1/2> dadarÓa tÃn eva narä !ÓvetÃæÓ candraprabhä ÓubhÃn !!12325.1! <12325.2/001> [X T G3.6 ins.:: anindriyÃn anÃhÃrÃn !ani«yandÃn sugandhina÷ ! <12325.2/002> X baddhäjalipuÂÃn h­«Âä !jitaæ tae iti vÃdina÷ ! <12325.2/003> X mahopani«adaæ mantram !adhÅyÃnÃn svarÃnvitam ! <12325.2/004> X pa¤copani«adair mantrair !manasà dhyÃyata÷ ÓucÅn ! <12325.2/005> X ÓÃÓvataæ brahma paramaæ !g­ïÃnÃn sÆryavarcasa÷ ! <12325.2/006> X pÆjÃparÃn balik­ta÷ !stuvata÷ parame«Âhinam ! <12325.2/007> X ekÃgramanaso dÃntÃn !ekÃntitvam upÃÓritÃn !12325.1825! X] <12325.2/1> pÆjayÃm Ãsa Óirasà !manasà taiÓ ca pÆjita÷ ! <12325.2/2> did­k«ur japyaparama÷ !sarvak­cchradhara÷ sthita÷ !!12325.2! <12325.3/1> bhÆtvaikÃgramanà vipra !ÆrdhvabÃhur mahÃmuni÷ ! <12325.3/2> stotraæ jagau sa viÓvÃya !nirguïÃya mahÃtmane !!12325.3! <12325.4/001> nÃrada uvÃca: namas te devadeva (1) ! <12325.4/002> ni«kriya (2) ! <12325.4/003> nirguïa (3) ! <12325.4/004> lokasÃk«in (4) ! <12325.4/005> k«etraj¤a (5) ! <12325.4/006> ananta (6) ! <12325.4/007> puru«a (7) ! <12325.4/008> mahÃpuru«a (8) ! <12325.4/009> triguïa (9) ! <12325.4/01> pradhÃna (10) ! <12325.4/011> am­ta (11) ! <12325.4/012> vyoma (12) ! <12325.4/013> sanÃtana (13) ! <12325.4/014> sadasadvyaktÃvyakta (14) ! <12325.4/015> ­tadhÃman (15) ! <12325.4/016> pÆrvÃdideva (16) ! <12325.4/017> vasuprada (17) ! <12325.4/018> prajÃpate (18) ! <12325.4/019> suprajÃpate (19) ! <12325.4/02> vanaspate (20) ! <12325.4/021> mahÃprajÃpate (21) ! <12325.4/022> Ærjaspate (22) ! <12325.4/023> vÃcaspate (23) ! <12325.4/024> manaspate (24) ! <12325.4/025> jagatpate (25) ! <12325.4/026> divaspate (26) ! <12325.4/027> marutpate (27) ! <12325.4/028> salilapate (28) ! <12325.4/029> p­thivÅpate (29) ! <12325.4/03> dikpate (30) ! <12325.4/031> pÆrvanivÃsa (31) ! <12325.4/032> brahmapurohita (32) ! <12325.4/033> brahmakÃyika (33) ! <12325.4/034> mahÃkÃyika (34) ! <12325.4/035> mahÃrÃjika (35) ! <12325.4/036> caturmahÃrÃjika (36) ! <12325.4/037> ÃbhÃsura (37) ! <12325.4/038> mahÃbhÃsura (38) ! <12325.4/039> saptamahÃbhÃsura (39) ! <12325.4/04> yÃmya (40) ! <12325.4/041> mahÃyÃmya (41) ! <12325.4/042> saæj¤Ãsaæj¤a (42) ! <12325.4/043> tu«ita (43) ! <12325.4/044> mahÃtu«ita (44) ! <12325.4/045> pratardana (45) ! <12325.4/046> parinirmita (46) ! <12325.4/047> vaÓavartin (47) ! <12325.4/048> aparinirmita (48) ! <12325.4/049> yaj¤a (49) ! <12325.4/05> mahÃyaj¤a (50) ! <12325.4/051> yaj¤asaæbhava (51) ! <12325.4/052> yaj¤ayone (52) ! <12325.4/053> yaj¤agarbha (53) ! <12325.4/054> yaj¤ah­daya (54) ! <12325.4/055> yaj¤astuta (55) ! <12325.4/056> yaj¤abhÃgahara (56) ! <12325.4/057> pa¤cayaj¤adhara (57) ! <12325.4/058> pa¤cakÃlakart­gate_2 (58) ! <12325.4/059> pa¤carÃtrika (59) ! <12325.4/06> vaikuïÂha (60) ! <12325.4/061> aparÃjita (61) ! <12325.4/062> mÃnasika (62) ! <12325.4/063> paramasvÃmin (63) ! <12325.4/064> susnÃta (64) ! <12325.4/065> haæsa (65) ! <12325.4/066> paramahaæsa (66) ! <12325.4/067> paramayÃj¤ika (67) ! <12325.4/068> sÃækhyayoga (68) ! <12325.4/069> am­teÓaya (69) ! <12325.4/07> hiraïyeÓaya (70) ! <12325.4/071> vedeÓaya (71) ! <12325.4/072> kuÓeÓaya (72) ! <12325.4/073> brahmeÓaya (73) ! <12325.4/074> padmeÓaya (74) ! <12325.4/075> viÓveÓvara (75) ! <12325.4/076> tvaæ jagadanvaya÷ (76) ! <12325.4/077> tvaæ jagatprak­ti÷ (77) ! <12325.4/078> tavÃgnir Ãsyam (78) ! <12325.4/079> va¬avÃmukho 'gni÷ (79) ! <12325.4/08> tvam Ãhuti÷ (80) ! <12325.4/081> tvaæ sÃrathi÷ (81) ! <12325.4/082> tvaæ va«aÂkÃra÷ (82) ! <12325.4/083> tvam oækÃra÷ (83) ! <12325.4/084> tvaæ mana÷ (84) ! <12325.4/085> tvaæ candramÃ÷ (85) ! <12325.4/086> tvaæ cak«ur Ãdyam (86) ! <12325.4/087> tvaæ sÆrya÷ (87) ! <12325.4/088> tvaæ diÓÃæ gaja÷ (88) ! <12325.4/089> digbhÃno (89) ! <12325.4/09> hayaÓira÷ (90) ! <12325.4/091> prathamatrisauparïa (91) ! <12325.4/092> pa¤cÃgne (92) ! <12325.4/093> triïÃciketa (93) ! <12325.4/094> «a¬aÇgavidhÃna (94) ! <12325.4/095> prÃgjyoti«a (95) ! <12325.4/096> jye«ÂhasÃmaga (96) ! <12325.4/097> sÃmikavratadhara (97) ! <12325.4/098> atharvaÓira÷ (98) ! <12325.4/099> pa¤camahÃkalpa (99) ! <12325.4/1> phenapa_1ÃcÃrya (100) ! <12325.4/101> vÃlakhilya (101) ! <12325.4/102> vaikhÃnasa (102) ! <12325.4/103> abhagnayoga (103) ! <12325.4/104> abhagnaparisaækhyÃna (104) ! <12325.4/105> yugÃde (105) ! <12325.4/106> yugamadhya (106) ! <12325.4/107> yuganidhana (107) ! <12325.4/108> Ãkhaï¬ala (108) ! <12325.4/109> prÃcÅnagarbha (109) ! <12325.4/11> kauÓika (110) ! <12325.4/111> puru«Âuta (111) ! <12325.4/112> puruhÆta (112) ! <12325.4/113> viÓvarÆpa (113) ! <12325.4/114> anantagate_2 (114) ! <12325.4/115> anantabhoga (115) ! <12325.4/116> ananta (116) ! <12325.4/117> anÃde (117) ! <12325.4/118> amadhya (118) ! <12325.4/119> avyaktamadhya (119) ! <12325.4/12> avyaktanidhana (120) ! <12325.4/121> vratÃvÃsa (121) ! <12325.4/122> samudrÃdhivÃsa (122) ! <12325.4/123> yaÓovÃsa (123) ! <12325.4/124> tapovÃsa (124) ! <12325.4/125> lak«my-ÃvÃsa (125) ! <12325.4/126> vidyÃvÃsa (126) ! <12325.4/127> kÅrtyÃvÃsa (127) ! <12325.4/128> ÓrÅvÃsa (128) ! <12325.4/129> sarvÃvÃsa (129) ! <12325.4/13> vÃsudeva (130) ! <12325.4/131> sarvacchandaka (131) ! <12325.4/132> harihaya (132) ! <12325.4/133> harimedha (133) ! <12325.4/134> mahÃyaj¤abhÃgahara (134) ! <12325.4/135> varaprada (135) ! <12325.4/136> yamaniyamamahÃniyamak­cchrÃtik­cchramahÃk­cchrasarvak­cchraniyamadhara (136) ! <12325.4/137> niv­ttadharmapravacanagate_2 (137) ! <12325.4/138> prav­ttavedakriya (138) ! <12325.4/139> aja (139) ! <12325.4/14> sarvagate_2 (140) ! <12325.4/141> sarvadarÓin (141) ! <12325.4/142> agrÃhya (142) ! <12325.4/143> acala (143) ! <12325.4/144> mahÃvidhÆte (144) ! <12325.4/145> mÃhÃtmyaÓarÅra (145) ! <12325.4/146> pavitra (146) ! <12325.4/147> mahÃpavitra (147) ! <12325.4/148> hiraïmaya (148) ! <12325.4/149> b­hat (149) ! <12325.4/15> apratarkya (150) ! <12325.4/151> avij¤eya (151) ! <12325.4/152> brahmÃgrya (152) ! <12325.4/153> prajÃsargakara (153) ! <12325.4/154> prajÃnidhanakara (154) ! <12325.4/155> mahÃmÃyÃdhara (155) ! <12325.4/156> citraÓikhaï¬in (156) ! <12325.4/157> varaprada (157) ! <12325.4/158> puro¬ÃÓabhÃgahara (158) ! <12325.4/159> gatÃdhvan (159) ! <12325.4/16> chinnat­«ïa (160) ! <12325.4/161> chinnasaæÓaya (161) ! <12325.4/162> sarvatoniv­tta (162) ! <12325.4/163> brÃhmaïarÆpa (163) ! <12325.4/164> brÃhmaïapriya (164) ! <12325.4/165> viÓvamÆrte (165) ! <12325.4/166> mahÃmÆrte (166) ! <12325.4/167> bÃndhava (167) ! <12325.4/168> bhaktavatsala (168) ! <12325.4/169> brahmaïyadeva (169) ! <12325.4/17> bhakto 'haæ tvÃæ did­k«u÷ (170) ! <12325.4/171> ekÃntadarÓanÃya namo nama÷ (171) !!12325.4! <12326.1/1> bhÅ«ma uvÃca: evaæ stuta÷ sa bhagavÃn !guhyais tathyaiÓ ca nÃmabhi÷ ! <12326.1/2> taæ muniæ darÓayÃm Ãsa !nÃradaæ viÓvarÆpadh­k !!12326.1! <12326.2/1> kiæcic candraviÓuddhÃtmà !kiæcic candrÃd viÓe«avÃn ! <12326.2/2> k­ÓÃnuvarïa÷ kiæcic ca !kiæcid dhi«ïyÃk­ti÷ prabhu÷ !!12326.2! <12326.3/1> Óukapatravarïa÷ kiæcic ca !kiæcit sphaÂikasaprabha÷ ! <12326.3/2> nÅläjanacayaprakhyo !jÃtarÆpaprabha÷ kvacit !!12326.3! <12326.4/1> pravÃlÃÇkuravarïaÓ ca !Óvetavarïa÷ kvacid babhau ! <12326.4/2> kvacit suvarïavarïÃbho !vai¬Æryasad­Óa÷ kvacit !!12326.4! <12326.5/1> nÅlavai¬Æryasad­Óa !indranÅlanibha÷ kvacit ! <12326.5/2> mayÆragrÅvÃvarïÃbho !muktÃhÃranibha÷ kvacit !!12326.5! <12326.6/1> etÃn varïÃn bahuvidhÃn !rÆpe bibhrat sanÃtana÷ ! <12326.6/2> sahasranayana÷ ÓrÅmä !ÓataÓÅr«a÷ sahasrapÃt !!12326.6! <12326.7/1> sahasrodarabÃhuÓ ca !avyakta iti ca kvacit ! <12326.7/2> oækÃram udgiran vaktrÃt !sÃvitrÅæ ca tadanvayÃm !!12326.7! <12326.8/1> Óe«ebhyaÓ caiva vaktrebhyaÓ !caturvedodgataæ vasu ! <12326.8/101> [X B9 subst.:: udgiraæÓ caturo vedä !Óe«Ãn vasudhÃdhipa !12326.8826! X] <12326.8/2> Ãraïyakaæ jagau devo !harir nÃrÃyaïo vaÓÅ !!12326.8! <12326.9/1> vedÅæ kamaï¬aluæ darbhÃn !maïirÆpÃn athopalÃn ! <12326.9/2> ajinaæ daï¬akëÂhaæ ca !jvalitaæ ca hutÃÓanam ! <12326.9/3> dhÃrayÃm Ãsa deveÓo !hastair yaj¤apatis tadà !!12326.9! <12326.10/1> taæ prasannaæ prasannÃtmà !nÃrado dvijasattama÷ ! <12326.10/2> vÃgyata÷ prayato bhÆtvà !vavande parameÓvaram ! <12326.10/3> tam uvÃca nataæ mÆrdhnà !devÃnÃm Ãdir avyaya÷ !!12326.10! <12326.11/1> ekataÓ ca dvitaÓ caiva !tritaÓ caiva mahar«aya÷ ! <12326.11/2> imaæ deÓam anuprÃptà !mama darÓanalÃlasÃ÷ !!12326.11! <12326.12/1> na ca mÃæ te dad­Óire !na ca drak«yati kaÓcana ! <12326.12/2> ­te hy ekÃntikaÓre«ÂhÃt !tvaæ caivaikÃntiko mata÷ !!12326.12! <12326.13/1> mamaitÃs tanava÷ Óre«Âhà !jÃtà dharmag­he dvija ! <12326.13/2> tÃs tvaæ bhajasva satataæ !sÃdhayasva yathÃgatam !!12326.13! <12326.14/1> v­ïÅ«va ca varaæ vipra !mattas tvaæ yam ihecchasi ! <12326.14/2> prasanno 'haæ tavÃdyeha !viÓvamÆrtir ihÃvyaya÷ !!12326.14! <12326.15/1> nÃrada uvÃca: adya me tapaso deva !yamasya niyamasya ca ! <12326.15/2> sadya÷ phalam avÃptaæ vai !d­«Âo yad bhagavÃn mayà !!12326.15! <12326.16/1> vara e«a mamÃtyantaæ !d­«Âas tvaæ yat sanÃtana÷ ! <12326.16/2> bhagavÃn viÓvad­k siæha÷ !sarvamÆrtir mahÃprabhu÷ !!12326.16! <12326.17/1> bhÅ«ma uvÃca: evaæ saædarÓayitvà tu !nÃradaæ parame«Âhijam ! <12326.17/2> uvÃca vacanaæ bhÆyo gaccha nÃrada mÃciram !!12326.17! <12326.18/1> ime hy anindriyÃhÃrà !madbhaktÃÓ candravarcasa÷ ! <12326.18/2> ekÃgrÃÓ cintayeyur mÃæ !nai«Ãæ vighno bhaved iti !!12326.18! <12326.19/1> siddhÃÓ caite mahÃbhÃgÃ÷ !purà hy ekÃntino 'bhavan ! <12326.19/2> tamorajovinirmuktà !mÃæ pravek«yanty asaæÓayam !!12326.19! <12326.20/1> na d­ÓyaÓ cak«u«Ã yo 'sau !na sp­Óya÷ sparÓanena ca ! <12326.20/2> na ghreyaÓ caiva gandhena !rasena ca vivarjita÷ !!12326.20! <12326.21/1> sattvaæ rajas tamaÓ caiva !na guïÃs taæ bhajanti vai ! <12326.21/2> yaÓ ca sarvagata÷ sÃk«Å !lokasyÃtmeti kathyate !!12326.21! <12326.22/1> bhÆtagrÃmaÓarÅre«u !naÓyatsu na vinaÓyati ! <12326.22/2> ajo nitya÷ ÓÃÓvataÓ ca !nirguïo ni«kalas tathà !!12326.22! <12326.23/1> dvir dvÃdaÓebhyas tattvebhya÷ !khyÃto ya÷ pa¤caviæÓaka÷ ! <12326.23/2> puru«o ni«kriyaÓ caiva !j¤Ãnad­ÓyaÓ ca kathyate !!12326.23! <12326.24/1> yaæ praviÓya bhavantÅha !muktà vai dvijasattama ! <12326.24/2> sa vÃsudevo vij¤eya÷ !paramÃtmà sanÃtana÷ !!12326.24! <12326.25/1> paÓya devasya mÃhÃtmyaæ !mahimÃnaæ ca nÃrada ! <12326.25/101> [X K6 B9 Da3..a4 Dn4 ins.:: na vidur munayaÓ caiva !yÃthÃrthyaæ munipuægava !12326.25827! X] <12326.25/2> ÓubhÃÓubhai÷ karmabhir yo !na lipyati kadÃcana !!12326.25! <12326.26/1> sattvaæ rajas tamaÓ caiva !guïÃn etÃn pracak«ate ! <12326.26/2> ete sarvaÓarÅre«u !ti«Âhanti vicaranti ca !!12326.26! <12326.27/1> etÃn guïÃæs tu k«etraj¤o !bhuÇkte naibhi÷ sa bhujyate ! <12326.27/101> [X K1.7 Da3..a4 D4.5.7.9 T G1-3.6 M1.5-7 ins.:: paÓya jÅvasya mÃhÃtmyaæ !ya evaæ guïabhojaka÷ ! <12326.27/102> X Å«allaghuparikrÃnto !na guïÃs tasya bhojakÃ÷ !12326.27828! X] <12326.27/103> [X K7 D4.9 cont.:: sarvastha÷ sarvago viÓvaæ !guïabhuÇ nirguïo 'pi ca ! <12326.27/104> X bhojyo 'haæ bhojako bhoktà !paktÃhaæ jaÂhare 'nala÷ ! <12326.27/105> X bhÆtagrÃmam imaæ k­tsnaæ !p­thakkarma p­thaÇmukham ! <12326.27/106> X prak­tistho 'vati«ÂhÃmi !na ca ti«ÂhÃmi mÆrtimÃn ! <12326.27/107> X prÃïÃpÃnapravÃreïa !ÓarÅraæ prÃpya dhi«Âhita÷ ! <12326.27/108> X aham eva hi jantÆnÃæ !nime«onme«ak­d dvija ! <12326.27/109> X mÃæ tu jÃnÅhi viprar«e !puru«aæ sarvagaæ prabhum !12326.27829! X] <12326.27/2> nirguïo guïabhuk caiva !guïasra«Âà guïÃdhika÷ !!12326.27! <12326.28/1> jagatprati«Âhà devar«e !p­thivy- apsu pralÅyate ! <12326.28/2> jyoti«y Ãpa÷ pralÅyante !jyotir vÃyau pralÅyate !!12326.28! <12326.29/1> khe vÃyu÷ pralayaæ yÃti !manasy ÃkÃÓam eva ca ! <12326.29/101> [X K7 D4.9 T G2.3.6 ins.:: kÃlo hi paramaæ bhÆtaæ !manasy e«a pralÅyate !12326.29830! X] <12326.29/2> mano hi paramaæ bhÆtaæ !tad avyakte pralÅyate !!12326.29! <12326.30/1> avyaktaæ puru«e brahman !ni«kriye saæpralÅyate ! <12326.30/2> nÃsti tasmÃt parataraæ !puru«Ãd vai sanÃtanÃt !!12326.30! <12326.31/001> [X K1.2.4.7 Da3..a4 D4.5.7.9 T G1.3.6 M1.5-7 ins.:: mÃæ tu jÃnÅhi brahmar«e !puru«aæ sarvagaæ prabhum !12326.30831! X] <12326.31/1> nityaæ hi nÃsti jagati !bhÆtaæ sthÃvarajaÇgamam ! <12326.31/2> ­te tam ekaæ puru«aæ !vÃsudevaæ sanÃtanam ! <12326.31/3> sarvabhÆtÃtmabhÆto hi !vÃsudevo mahÃbala÷ !!12326.31! <12326.32/1> p­thivÅ vÃyur ÃkÃÓam !Ãpo jyotiÓ ca pa¤camam ! <12326.32/2> te sametà mahÃtmÃna÷ !ÓarÅram iti saæj¤itam !!12326.32! <12326.33/1> tadÃviÓati yo brahmann !ad­Óyo laghuvikrama÷ ! <12326.33/2> utpanna eva bhavati !ÓarÅraæ ce«Âayan prabhu÷ !!12326.33! <12326.34/1> na vinà dhÃtusaæghÃtaæ !ÓarÅraæ bhavati kvacit ! <12326.34/2> na ca jÅvaæ vinà brahman !dhÃtavaÓ ce«Âayanty uta !!12326.34! <12326.35/001> [X K1.2.4.7 Da3..a4 D4.5.7.9 T G1-3.6 M1.5-7 ins.:: p­thagbhÆtÃÓ ca te nityaæ !k«etraj¤a÷ p­thag eva ca ! <12326.35/002> X sattvaæ rajas tamaÓ caiva !na guïÃs tasya bhojakÃ÷ ! <12326.35/003> X ete pa¤casu bhÆte«u !ÓarÅrasthe«u kalpitÃ÷ !12326.34832! X] <12326.35/1> sa jÅva÷ parisaækhyÃta÷ !Óe«a÷ saækar«aïa÷ prabhu÷ ! <12326.35/2> tasmÃt sanatkumÃratvaæ !yo labheta svakarmaïà !!12326.35! <12326.36/1> yasmiæÓ ca sarvabhÆtÃni !pralayaæ yÃnti saæk«aye ! <12326.36/2> sa mana÷ sarvabhÆtÃnÃæ !pradyumna÷ paripaÂhyate !!12326.36! <12326.37/1> tasmÃt prasÆto ya÷ kartà !kÃryaæ kÃraïam eva ca ! <12326.37/2> yasmÃt sarvaæ prabhavati !jagat sthÃvarajaÇgamam ! <12326.37/3> so 'niruddha÷ sa ÅÓÃno !vyakti÷ sà sarvakarmasu !!12326.37! <12326.38/1> yo vÃsudevo bhagavÃn !k«etraj¤o nirguïÃtmaka÷ ! <12326.38/2> j¤eya÷ sa eva bhagavä !jÅva÷ saækar«aïa÷ prabhu÷ !!12326.38! <12326.39/1> saækar«aïÃc ca pradyumno !manobhÆta÷ sa ucyate ! <12326.39/2> pradyumnÃd yo 'niruddhas tu !so 'haækÃro maheÓvara÷ !!12326.39! <12326.40/1> matta÷ sarvaæ saæbhavati !jagat sthÃvarajaÇgamam ! <12326.40/2> ak«araæ ca k«araæ caiva !sac cÃsac caiva nÃrada !!12326.40! <12326.41/1> mÃæ praviÓya bhavantÅha !muktà bhaktÃs tu ye mama ! <12326.41/2> ahaæ hi puru«o j¤eyo !ni«kriya÷ pa¤caviæÓaka÷ !!12326.41! <12326.42/1> nirguïo ni«kalaÓ caiva !nirdvaædvo ni«parigraha÷ ! <12326.42/2> etat tvayà na vij¤eyaæ !rÆpavÃn iti d­Óyate ! <12326.42/3> icchan muhÆrtÃn naÓyeyam !ÅÓo 'haæ jagato guru÷ !!12326.42! <12326.43/1> mÃyà hy e«Ã mayà s­«Âà !yan mÃæ paÓyasi nÃrada ! <12326.43/2> sarvabhÆtaguïair yuktaæ !naivaæ tvaæ j¤Ãtum arhasi ! <12326.43/3> mayaitat kathitaæ samyak !tava mÆrticatu«Âayam !!12326.43! <12326.44/1> siddhà hy ete mahÃbhÃgà !narà hy ekÃntino 'bhavan ! <12326.44/2> tamorajobhyÃæ nirmuktÃ÷ !pravek«yanti ca mÃæ mune !!12326.44! <12326.45/1> ahaæ kartà ca kÃryaæ ca !kÃraïaæ cÃpi nÃrada ! <12326.45/2> ahaæ hi jÅvasaæj¤o vai !mayi jÅva÷ samÃhita÷ ! <12326.45/3> maivaæ te buddhir atrÃbhÆd !d­«Âo jÅvo mayeti ca !!12326.45! <12326.46/1> ahaæ sarvatrago_1 brahman !bhÆtagrÃmÃntarÃtmaka÷ ! <12326.46/2> bhÆtagrÃmaÓarÅre«u !naÓyatsu na naÓÃmy aham !!12326.46! <12326.47/1> hiraïyagarbho lokÃdiÓ !caturvaktro niruktaga÷_1 ! <12326.47/2> brahmà sanÃtano devo !mama bahvarthacintaka÷ !!12326.47! <12326.48/001> [X K6 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.5.7.8 ins.:: lalÃÂÃc caiva me rudro !deva÷ krodhÃd vini÷s­ta÷ !12326.47833! X] <12326.48/1> paÓyaikÃdaÓa me rudrÃn !dak«iïaæ pÃrÓvam ÃsthitÃn ! <12326.48/2> dvÃdaÓaiva tathÃdityÃn !vÃmaæ pÃrÓvaæ samÃsthitÃn !!12326.48! <12326.49/1> agrataÓ caiva me paÓya !vasÆn a«Âau surottamÃn ! <12326.49/2> nÃsatyaæ caiva dasraæ ca !bhi«ajau paÓya p­«Âhata÷ !!12326.49! <12326.50/1> sarvÃn prajÃpatÅn paÓya !paÓya sapta ­«Ån api ! <12326.50/2> vedÃn yaj¤ÃæÓ ca ÓataÓa÷ !paÓyÃm­tam athau«adhÅ÷ !!12326.50! <12326.51/1> tapÃæsi niyamÃæÓ caiva !yamÃn api p­thagvidhÃn ! <12326.51/2> tathëÂaguïam aiÓvaryam !ekasthaæ paÓya mÆrtimat !!12326.51! <12326.52/1> Óriyaæ lak«mÅæ ca kÅrtiæ ca !p­thivÅæ ca kakudminÅm ! <12326.52/2> vedÃnÃæ mÃtaraæ paÓya !matsthÃæ devÅæ sarasvatÅm !!12326.52! <12326.53/1> dhruvaæ ca jyoti«Ãæ Óre«Âhaæ !paÓya nÃrada khecaram ! <12326.53/2> ambhodharÃn samudrÃæÓ ca !sarÃæsi saritas tathà !!12326.53! <12326.54/1> mÆrtimanta÷ pit­gaïÃæÓ !catura÷ paÓya sattama ! <12326.54/2> trÅæÓ caivemÃn guïÃn paÓya !matsthÃn mÆrtivivarjitÃn !!12326.54! <12326.55/1> devakÃryÃd api mune !pit­kÃryaæ viÓi«yate ! <12326.55/2> devÃnÃæ ca pitÌïÃæ ca !pità hy eko 'ham Ãdita÷ !!12326.55! <12326.56/1> ahaæ hayaÓiro bhÆtvà !samudre paÓcimottare ! <12326.56/2> pibÃmi suhutaæ havyaæ !kavyaæ ca ÓraddhayÃnvitam !!12326.56! <12326.57/1> mayà s­«Âa÷ purà brahmà !madyaj¤am ayajat svayam ! <12326.57/2> tatas tasmai varÃn prÅto !dadÃv aham anuttamÃn !!12326.57! <12326.58/1> matputratvaæ ca kalpÃdau !lokÃdhyak«atvam eva ca ! <12326.58/2> ahaækÃrak­taæ caiva !nÃma paryÃyavÃcakam !!12326.58! <12326.59/1> tvayà k­tÃæ ca maryÃdÃæ !nÃtikrÃmyati kaÓcana ! <12326.59/2> tvaæ caiva varado brahman !varepsÆnÃæ bhavi«yasi !!12326.59! <12326.60/1> surÃsuragaïÃnÃæ ca !­«ÅïÃæ ca tapodhana ! <12326.60/2> pitÌïÃæ ca mahÃbhÃga !satataæ saæÓitavrata ! <12326.60/3> vividhÃnÃæ ca bhÆtÃnÃæ !tvam upÃsyo bhavi«yasi !!12326.60! <12326.61/1> prÃdurbhÃvagataÓ cÃhaæ !surakÃrye«u nityadà ! <12326.61/2> anuÓÃsyas tvayà brahman !niyojyaÓ ca suto yathà !!12326.61! <12326.62/1> etÃæÓ cÃnyÃæÓ ca rucirÃn !brahmaïe 'mitatejase ! <12326.62/101> [X G1 Kumbh..ed. ins.:: evaæ rudrÃya manave !indrÃyÃmitatejase !12326.62834! X] <12326.62/2> ahaæ dattvà varÃn prÅto !niv­ttiparamo 'bhavam !!12326.62! <12326.63/1> nirvÃïaæ sarvadharmÃïÃæ !niv­tti÷ paramà sm­tà ! <12326.63/2> tasmÃn niv­ttim ÃpannaÓ !caret sarvÃÇganirv­ta÷ !!12326.63! <12326.64/1> vidyÃsahÃyavantaæ mÃm !Ãdityasthaæ sanÃtanam ! <12326.64/2> kapilaæ prÃhur ÃcÃryÃ÷ !sÃækhyaniÓcitaniÓcayÃ÷ !!12326.64! <12326.65/1> hiraïyagarbho bhagavÃn !e«a chandasi su«Âuta÷ ! <12326.65/2> so 'haæ yogagatir brahman !yogaÓÃstre«u Óabdita÷ !!12326.65! <12326.66/1> e«o 'haæ vyaktim Ãgamya !ti«ÂhÃmi divi ÓÃÓvata÷ ! <12326.66/2> tato yugasahasrÃnte !saæhari«ye jagat puna÷ ! <12326.66/3> k­tvÃtmasthÃni bhÆtÃni !sthÃvarÃïi carÃïi ca !!12326.66! <12326.67/1> ekÃkÅ vidyayà sÃrdhaæ !vihari«ye dvijottama ! <12326.67/2> tato bhÆyo jagat sarvaæ !kari«yÃmÅha vidyayà !!12326.67! <12326.68/1> asmanmÆrtiÓ caturthÅ yà !sÃs­jac che«am avyayam ! <12326.68/2> sa hi saækar«aïa÷ prokta÷ !pradyumnaæ so 'py ajÅjanat !!12326.68! <12326.69/1> pradyumnÃd aniruddho 'haæ !sargo mama puna÷ puna÷ ! <12326.69/2> aniruddhÃt tathà brahmà !tatrÃdikamalodbhava÷ !!12326.69! <12326.70/1> brahmaïa÷ sarvabhÆtÃni !carÃïi sthÃvarÃïi ca ! <12326.70/2> etÃæ s­«Âiæ vijÃnÅhi !kalpÃdi«u puna÷ puna÷ !!12326.70! <12326.71/1> yathà sÆryasya gaganÃd !udayÃstamayÃv iha ! <12326.71/2> na«Âau punar balÃt kÃlae !Ãnayaty amitadyuti÷ ! <12326.71/201> [X Ds2 D7 T G1-3.6 Kumbh..ed. ins.:: bhÅ«ma÷: nÃradas tv atha papraccha !bhagavantaæ janÃrdanam ! <12326.71/202> X ke«u ke«u ca bhÃve«u !dra«Âavyo 'si mayà prabho ! <12326.71/203> X ÓrÅbhagavÃn uvÃca: Ó­ïu nÃrada tattvena !prÃdurbhÃvÃn mahÃmune ! <12326.71/204> X matsya÷ kÆrmo varÃhaÓ ca !nÃrasiæho 'tha vÃmana÷ ! <12326.71/205> X rÃmo rÃmaÓ ca rÃmaÓ ca !k­«ïa÷ kalkÅ ca te daÓa ! <12326.71/206> X pÆrvaæ mÅno bhavi«yÃmi !sthÃpayi«yÃm ahaæ prajÃ÷ ! <12326.71/207> X lokÃn vedÃn dhari«yÃmi !majjamÃnÃn mahÃrïave ! <12326.71/208> X dvitÅyaæ kÆrmarÆpaæ me !hemakÆÂanibhaæ sm­tam ! <12326.71/209> X mandaraæ dhÃrayi«yÃmi !am­tÃrthaæ dvijottama ! <12326.71/21> X magnÃæ mahÃrïave ghore !bhÃrÃkrÃntÃm imÃæ puna÷ !12326.71835! X] <12326.71/3> tathà balÃd ahaæ p­thvÅæ !sarvabhÆtahitÃya vai !!12326.71! <12326.72/1> sattvair ÃkrÃntasarvÃÇgÃæ !na«ÂÃæ sÃgaramekhalÃm ! <12326.72/2> Ãnayi«yÃmi svaæ sthÃnaæ !vÃrÃhaæ rÆpam Ãsthita÷ !!12326.72! <12326.73/1> hiraïyÃk«aæ hani«yÃmi !daiteyaæ balagarvitam ! <12326.73/2> nÃrasiæhaæ vapu÷ k­tvà !hiraïyakaÓipuæ puna÷ ! <12326.73/3> surakÃrye hani«yÃmi !yaj¤aghnaæ ditinandanam !!12326.73! <12326.74/1> virocanasya balavÃn !bali÷ putro mahÃsura÷ ! <12326.74/101> [X K6 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.5.8 ins.:: avadhya÷ sarvalokÃnÃæ !sadevÃsurarak«asÃm !12326.74836! X] <12326.74/2> bhavi«yati sa Óakraæ ca !svarÃjyÃc cyÃvayi«yati !!12326.74! <12326.75/1> trailokye 'pah­te tena !vimukhe ca ÓacÅpatau ! <12326.75/2> adityÃæ dvÃdaÓa÷ putra÷ !saæbhavi«yÃmi kaÓyapÃt !!12326.75! <12326.76/001> [X D7 T G1-3.6 Kumbh..ed. Cv ins.:: jaÂÅ gatvà yaj¤asada÷ !stÆyamÃno dvijottamai÷ ! <12326.76/002> X yaj¤astavaæ kari«yÃmi !Órutvà prÅto bhaved bali÷ ! <12326.76/003> X kim icchasi baÂo brÆhÅty !ukto yÃce mahad varam ! <12326.76/004> X dÅyatÃæ tripadÅmÃtram !iti yÃce mahÃsuram ! <12326.76/005> X sa dadyÃn mayi saæprÅta÷ !prati«iddhaÓ ca mantribhi÷ ! <12326.76/006> X yÃvaj jalaæ hastagataæ !tribhir vikramaïair v­tam !12326.75837! X] <12326.76/1> tato rÃjyaæ pradÃsyÃmi !ÓakrÃyÃmitatejase ! <12326.76/2> devatÃ÷ sthÃpayi«yÃmi !sve«u sthÃne«u nÃrada ! <12326.76/3> baliæ caiva kari«yÃmi !pÃtÃlatalavÃsinam !!12326.76! <12326.77/001> [X K6 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.8 Kumbh..ed. ins.:: dÃnavaæ balinÃæ Óre«Âham !avadhyaæ sarvadaivatai÷ !12326.76838! X] <12326.77/1> tretÃyuge bhavi«yÃmi !rÃmo bh­gukulodvaha÷ ! <12326.77/101> [X D7 T G1-3.6 ins. after 77a:: dvÃviæÓadyugaparyaye ! <12326.77/102> X bhavi«yÃmi ­«is tatra !jamadagnisuto balÅ ! <12326.77/103> X bÃhuvÅryayuto rÃmo !12326.77839! X] <12326.77/2> k«atraæ cotsÃdayi«yÃmi !sam­ddhabalavÃhanam !!12326.77! <12326.78/1> saædhau tu samanuprÃpte !tretÃyÃæ dvÃparasya ca ! <12326.78/2> rÃmo dÃÓarathir bhÆtvà !bhavi«yÃmi jagatpati÷ !!12326.78! <12326.79/1> tritopaghÃtÃd vairÆpyam !ekato 'tha dvitas tathà ! <12326.79/2> prÃpsyato vÃnaratvaæ hi !prajÃpatisutÃv ­«Å !!12326.79! <12326.80/1> tayor ye tv anvaye jÃtà !bhavi«yanti vanaukasa÷ ! <12326.80/101> [X K1.2.4.6.7 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2-5.7-9 T G1-3.6 Kumbh..ed. ins.:: mahÃbalà mahÃvÅryÃ÷ !ÓakratulyaparÃkramÃ÷ !12326.80840! X] <12326.80/2> te sahÃyà bhavi«yanti !surakÃrye mama dvija !!12326.80! <12326.81/1> tato rak«a÷patiæ ghoraæ !pulastyakulapÃæsanam ! <12326.81/2> hani«ye rÃvaïaæ saækhye !sagaïaæ lokakaïÂakam !!12326.81! <12326.82/001> [X Da4 Ds D7 T1 G3.6 Kumbh..ed. ins.:: tadrÃjye sthÃpayi«yÃmi !vibhÅ«aïam akalma«am ! <12326.82/002> X ayodhyÃvÃsina÷ sarvÃn !ne«ye 'haæ lokam avyayam ! <12326.82/003> X vibhÅ«aïÃya dÃsyÃmi !rÃjyaæ tasya yathÃkramam !12326.81841! X] <12326.82/1> dvÃparasya kaleÓ caiva !saædhau paryavasÃnike ! <12326.82/2> prÃdurbhÃva÷ kaæsahetor !mÃthurÃyÃæ bhavi«yati !!12326.82! <12326.83/001> [X D7 T G1-3.6 subst.:: kalidvÃparayo÷ saædhÃv !a«ÂÃviæÓe caturyuge ! <12326.83/002> X prÃdurbhÃvaæ kari«yÃmi !bhÆyo v­«ïikulodvaha÷ ! <12326.83/003> X madhurÃyÃæ kaæsahetor !vÃsudeveti nÃmata÷ ! <12326.83/004> X t­tÅyo rÃma ity eva !vasudevasuto balÅ !12326.82842! X] <12326.83/1> tatrÃhaæ dÃnavÃn hatvà !subahÆn devakaïÂakÃn ! <12326.83/2> kuÓasthalÅæ kari«yÃmi !nivÃsaæ dvÃrakÃæ purÅm !!12326.83! <12326.84/1> vasÃnas tatra vai puryÃm !aditer vipriyaækaram ! <12326.84/2> hani«ye narakaæ bhaumaæ !muraæ pÅÂhaæ ca dÃnavam !!12326.84! <12326.85/1> prÃgjyoti«apuraæ ramyaæ !nÃnÃdhanasamanvitam ! <12326.85/2> kuÓasthalÅæ nayi«yÃmi !hatvà vai dÃnavottamÃn !!12326.85! <12326.86/001> [X D7 T G1-3.6 Kumbh..ed. ins.:: k­kalÃsabhÆtaæ ca n­gaæ !mocayi«ye ca vai puna÷ ! <12326.86/002> X tata÷ pautranimittena !gatvà vai Óoïitaæ puram ! <12326.86/003> X bÃïasya ca puraæ gatvà !kari«ye kadanaæ mahat !12326.85843! X] <12326.86/1> Óaækaraæ ca mahÃsenaæ !bÃïapriyahitai«iïam ! <12326.86/2> parÃje«yÃmy athodyuktau !devalokanamask­tau !!12326.86! <12326.87/1> tata÷ sutaæ baler jitvà !bÃïaæ bÃhusahasriïam ! <12326.87/2> vinÃÓayi«yÃmi tata÷ !sarvÃn saubhanivÃsina÷ !!12326.87! <12326.88/001> [X D7 T G1-3.6 Kumbh..ed. ins.:: kaæsaæ keÓiæ tathà krÆram !ari«Âaæ ca mahÃsuram ! <12326.88/002> X cÃïÆraæ ca mahÃvÅryaæ !mu«Âikaæ ca mahÃbalam ! <12326.88/003> X pralambaæ dhenukaæ caiva !ari«Âaæ v­«arÆpiïam ! <12326.88/004> X kÃlÅyaæ ca vaÓe k­tvà !yamunÃyà mahÃhrade ! <12326.88/005> X gokule«u tata÷ paÓcÃd !gavÃrthe tu mahÃgirim ! <12326.88/006> X saptarÃtraæ dhari«yÃmi !var«amÃïe tu vÃsave ! <12326.88/007> X apakrÃnte tato var«e !girimÆrdhany avasthita÷ ! <12326.88/008> X indreïa saha saævÃdaæ !kari«yÃmi tadà dvija !12326.87844! X] <12326.88/1> ya÷ kÃlayavana÷ khyÃto !gargatejoabhisaæv­ta÷ ! <12326.88/2> bhavi«yati vadhas tasya !matta eva dvijottama !!12326.88! <12326.89/001> [X Kumbh..ed. cont.:: laghv Ãcchidya dhanaæ sarvaæ !vÃsudevaæ ca pauï¬rakam !12326.88845! X] <12326.89/1> jarÃsaædhaÓ ca balavÃn !sarvarÃjavirodhaka÷ ! <12326.89/2> bhavi«yaty asura÷ sphÅto !bhÆmipÃlo girivraje ! <12326.89/3> mama buddhiparispandÃd !vadhas tasya bhavi«yati !!12326.89! <12326.90/001> [X K6 Bo.7-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.5.8 Kumbh..ed. ins.:: ÓiÓupÃlaæ vadhi«yÃmi !yaj¤e dharmasutasya vai !12326.89846! X] <12326.90/002> [X Kumbh..ed. cont., D7 T G1-3.6 ins. after 89:: duryodhanÃparÃdhena !yudhi«Âhiraguïena ca !12326.89847! X] <12326.90/1> samÃgate«u bali«u !p­thivyÃæ sarvarÃjasu ! <12326.90/2> vÃsavi÷ susahÃyo vai !mama hy eko bhavi«yati !!12326.90! <12326.91/001> [X K6 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.5.8 Kumbh..ed. ins.:: yudhi«Âhiraæ sthÃpayi«ye !svarÃjye bhrÃt­bhi÷ saha !12326.90848! X] <12326.91/1> evaæ lokà vadi«yanti !naranÃrÃyaïÃv ­«Å ! <12326.91/2> udyuktau dahata÷ k«atraæ !lokakÃryÃrtham ÅÓvarau !!12326.91! <12326.92/001> [X D7 T G1-3.6 Kumbh..ed. ins.:: Óastrair nipatitÃ÷ sarve !n­pÃ_2 yÃsyanti vai divam !12326.91849! X] <12326.92/1> k­tvà bhÃrÃvataraïaæ !vasudhÃyà yathepsitam ! <12326.92/101> [X D7 T G1-3.6 ins.:: rÃjyaæ praÓÃsati puna÷ !kuntÅputre yudhi«Âhire !12326.91850! X] <12326.92/2> sarvasÃtvatamukhyÃnÃæ !dvÃrakÃyÃÓ ca sattama ! <12326.92/3> kari«ye pralayaæ ghoram !Ãtmaj¤ÃtivinÃÓanam !!12326.92! <12326.93/1> karmÃïy aparimeyÃni !caturmÆrtidharo hy aham ! <12326.93/2> k­tvà lokÃn gami«yÃmi !svÃn ahaæ brahmasatk­tÃn !!12326.93! <12326.94/001> [X D7 T G1-3.6 ins. after 12326.93, Kumbh..ed. after 12.326.92:: AppI.31 X] <12326.94/1> haæso hayaÓirÃÓ caiva !prÃdurbhÃvà dvijottama ! <12326.94/101> [X K6 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.5.8 Ca ins.:: vÃrÃho nÃrasiæhaÓ ca !vÃmano rÃma eva ca ! <12326.94/102> X rÃmo dÃÓarathiÓ caiva !sÃtvata÷ kalkir eva ca !12326.94851! X] <12326.94/2> yadà vedaÓrutir na«Âà !mayà pratyÃh­tà tadà ! <12326.94/3> savedÃ÷ saÓrutÅkÃÓ ca !k­tÃ÷ pÆrvaæ k­te yuge !!12326.94! <12326.95/1> atikrÃntÃ÷ purÃïe«u !ÓrutÃs te yadi và kvacit ! <12326.95/2> atikrÃntÃÓ ca bahava÷ !prÃdurbhÃvà mamottamÃ÷ ! <12326.95/3> lokakÃryÃïi k­tvà ca !puna÷ svÃæ prak­tiæ gatÃ÷ !!12326.95! <12326.96/001> [X K1.2.4.7 D4.5.7.9 T G1-3.6 M1.5-7 ins.:: puru«a÷ sarvam evedam !ak«ayaÓ cÃvyayaÓ ca ha !12326.95852! X] <12326.96/1> na hy etad brahmaïà prÃptam !Åd­Óaæ mama darÓanam ! <12326.96/2> yat tvayà prÃptam adyeha !ekÃntagatabuddhinà !!12326.96! <12326.97/1> etat te sarvam ÃkhyÃtaæ !brahman bhaktimato mayà ! <12326.97/2> purÃïaæ ca bhavi«yaæ ca !sarahasyaæ ca sattama !!12326.97! <12326.98/1> evaæ sa bhagavÃn devo !viÓvamÆrtidharo 'vyaya÷ ! <12326.98/2> etÃvad uktvà vacanaæ !tatraivÃntaradhÅyata !!12326.98! <12326.99/1> nÃrado 'pi mahÃtejÃ÷ !prÃpyÃnugraham Åpsitam ! <12326.99/2> naranÃrÃyaïau dra«Âuæ !prÃdravad badarÃÓramam !!12326.99! <12326.100/1> idaæ mahopani«adaæ !caturvedasamanvitam ! <12326.100/2> sÃækhyayogak­taæ tena !pa¤carÃtrÃnuÓabditam !!12326.100! <12326.101/1> nÃrÃyaïamukhodgÅtaæ !nÃrado 'ÓrÃvayat puna÷ ! <12326.101/2> brahmaïa÷ sadane tÃta !yathà d­«Âaæ yathà Órutam !!12326.101! <12326.102/001> [X D7 T G1-3.6 ins.:: Órutvà brahmamukhÃd rudra÷ !sa devyai kathayat puna÷ !12326.102853! X] <12326.102/1> yudhi«Âhira uvÃca: etad ÃÓcaryabhÆtaæ hi !mÃhÃtmyaæ tasya dhÅmata÷ ! <12326.102/2> kiæ brahmà na vijÃnÅte !yata÷ ÓuÓrÃva nÃradÃt !!12326.102! <12326.103/1> pitÃmaho hi bhagavÃæs !tasmÃd devÃd anantara÷ ! <12326.103/2> kathaæ sa na vijÃnÅyÃt !prabhÃvam amitaujasa÷ !!12326.103! <12326.104/1> bhÅ«ma uvÃca: mahÃkalpasahasrÃïi !mahÃkalpaÓatÃni ca ! <12326.104/2> samatÅtÃni rÃjendra !sargÃÓ ca pralayÃÓ ca ha !!12326.104! <12326.105/1> sargasyÃdau sm­to brahmà !prajÃsargakara÷ prabhu÷ ! <12326.105/2> jÃnÃti devapravaraæ !bhÆyaÓ cÃto 'dhikaæ n­pa_2 ! <12326.105/3> param ÃtmÃnam ÅÓÃnam !Ãtmana÷ prabhavaæ tathà !!12326.105! <12326.106/1> ye tv anye brahmasadane !siddhasaæghÃ÷ samÃgatÃ÷ ! <12326.106/2> tebhyas tac chrÃvayÃm Ãsa !purÃïaæ vedasaæmitam !!12326.106! <12326.107/1> te«Ãæ sakÃÓÃt sÆryaÓ ca !Órutvà vai bhÃvitÃtmanÃm ! <12326.107/2> ÃtmÃnugÃminÃæ brahma !ÓrÃvayÃm Ãsa bhÃrata !!12326.107! <12326.108/1> «a«a«Âir hi sahasrÃïi !­«ÅïÃæ bhÃvitÃtmanÃm ! <12326.108/2> sÆryasya tapato lokÃn !nirmità ye pura÷sarÃ÷ ! <12326.108/3> te«Ãm akathayat sÆrya÷ !sarve«Ãæ bhÃvitÃtmanÃm !!12326.108! <12326.109/1> sÆryÃnugÃmibhis tÃta !­«ibhis tair mahÃtmabhi÷ ! <12326.109/2> merau samÃgatà devÃ÷ !ÓrÃvitÃÓ cedam uttamam !!12326.109! <12326.110/1> devÃnÃæ tu sakÃÓÃd vai !tata÷ ÓrutvÃsito dvija÷ ! <12326.110/2> ÓrÃvayÃm Ãsa rÃjendra !pitÌïÃæ munisattama÷ !!12326.110! <12326.111/001> [X D7 T G1-3.6 ins.:: evaæ paraæparÃkhyÃtam !idaæ Óaætanunà Órutam !12326.110854! X] <12326.111/1> mama cÃpi pità tÃta !kathayÃm Ãsa Óaætanu÷ ! <12326.111/2> tato mayaitac chrutvà ca !kÅrtitaæ tava bhÃrata !!12326.111! <12326.112/001> [X K7 D4.9 ins.:: nÃradÃc caiva devar«e÷ !purÃïam aham ÃptavÃn !12326.111855! X] <12326.112/1> surair và munibhir vÃpi !purÃïaæ yair idaæ Órutam ! <12326.112/2> sarve te paramÃtmÃnaæ !pÆjayanti puna÷ puna÷ !!12326.112! <12326.113/1> idam ÃkhyÃnam Ãr«eyaæ !pÃraæparyÃgataæ n­pa_2 ! <12326.113/2> nÃvÃsudevabhaktÃya !tvayà deyaæ kathaæcana !!12326.113! <12326.114/001> [X D7 T G1-3.6 ins. after 113, K1.2.4 ins. after 120:: ÃkhyÃnam uttamaæ cedaæ !ÓrÃvayed ya÷ sadà n­pa_2 ! <12326.114/002> X sadaiva manujo bhakta÷ !Óucir bhÆtvà samÃhita÷ ! <12326.114/003> X prÃpnuyÃd acirÃd rÃjan !vi«ïulokaæ sanÃtanam !12326.113856! X] <12326.114/1> matto 'nyÃni ca te rÃjann !upÃkhyÃnaÓatÃni vai ! <12326.114/2> yÃni ÓrutÃni dharmyÃïi !te«Ãæ sÃro 'yam uddh­ta÷ !!12326.114! <12326.115/1> surÃsurair yathà rÃjan !nirmathyÃm­tam uddh­tam ! <12326.115/2> evam etat purà viprai÷ !kathÃm­tam ihoddh­tam !!12326.115! <12326.116/1> yaÓ cedaæ paÂhate nityaæ !yaÓ cedaæ Ó­ïuyÃn nara÷ ! <12326.116/2> ekÃntabhÃvopagata !ekÃnte susamÃhita÷ !!12326.116! <12326.117/1> prÃpya Óvetaæ mahÃdvÅpaæ !bhÆtvà candraprabho nara÷ ! <12326.117/2> sa sahasrÃrci«aæ devaæ !praviÓen nÃtra saæÓaya÷ !!12326.117! <12326.118/1> mucyed Ãrtas tathà rogÃc !chrutvemÃm Ãdita÷ kathÃm ! <12326.118/2> jij¤Ãsur labhate kÃmÃn !bhakto bhaktagatiæ vrajet !!12326.118! <12326.119/1> tvayÃpi satataæ rÃjann !abhyarcya÷ puru«ottama÷ ! <12326.119/101> [X K1.2.4 ins.:: vÃsudevaæ mahÃtmÃnaæ !Órotavyaæ vidhipÆrvakam !12326.119857! X] <12326.119/2> sa hi mÃtà pità caiva !k­tsnasya jagato guru÷ !!12326.119! <12326.120/1> brahmaïyadevo bhagavÃn !prÅyatÃæ te sanÃtana÷ ! <12326.120/2> yudhi«Âhira mahÃbÃho !mahÃbÃhur janÃrdana÷ !!12326.120! <12326.121/001> [X B6.7 ins.:: pÆjanÅyo sadÃvyagro !munibhir vedapÃragai÷ !12326.120858! X] <12326.121/1> vaiÓaæpÃyana uvÃca: Órutvaitad ÃkhyÃnavaraæ !dharmarì janamejaya ! <12326.121/2> bhrÃtaraÓ cÃsya te sarve !nÃrÃyaïaparÃabhavan !!12326.121! <12326.122/1> jitaæ bhagavatà tena !puru«eïeti bhÃrata ! <12326.122/2> nityaæ japyaparà bhÆtvà !sarasvatÅm udÅrayan !!12326.122! <12326.123/1> yo hy asmÃkaæ guru÷ Óre«Âha÷ !k­«ïadvaipÃyano muni÷ ! <12326.123/2> sa jagau paramaæ japyaæ !nÃrÃyaïam udÅrayan !!12326.123! <12326.124/1> gatvÃntarik«Ãt satataæ !k«Årodam am­tÃÓayam ! <12326.124/2> pÆjayitvà ca deveÓaæ !punar ÃyÃt svam ÃÓramam !!12326.124! <12327.1/001> [X K6 Bo.6.7.9 Da4 Dn1.ï4 Ds2 D2.3.5.8 M1.5-7 B8 D7 T G1-3.6 ins.:: bhÅ«ma uvÃca: etat te sarvam ÃkhyÃtaæ !nÃradoktaæ mayeritam ! <12327.1/002> X pÃraæparyÃgataæ hy etat !pitrà me kathitaæ purà !12326.124859! X] <12327.1/003> [X K6 Bo.6-9 Da4 Dn1.ï4 Ds2 D2.3.5.7.8 & G1-3.6 cont., K1.2.4.7 Ds1 D4.9 editions ins. after 124:: sÆta uvÃca: etat te sarvam ÃkhyÃtaæ !vaiÓaæpÃyanakÅrtitam ! <12327.1/004> X janamejayena yac chrutvà !k­taæ samyag yathÃvidhi ! <12327.1/005> X yÆyaæ hi taptatapasa÷ !sarve ca caritavratÃ÷ ! <12327.1/006> X sarve vedavido mukhyà !naimi«ÃraïyavÃsina÷ ! <12327.1/007> X Óaunakasya mahÃsattraæ !prÃptÃ÷ sarve dvijottamÃ÷ ! <12327.1/008> X yajadhvaæ suhutair yaj¤air !ÃtmÃnaæ parameÓvaram !12326.124860! X] <12327.1/1> janamejaya uvÃca: kathaæ sa bhagavÃn devo !yaj¤e«v agrahara÷ prabhu÷ ! <12327.1/2> yaj¤adhÃrÅ ca satataæ !vedavedÃÇgavit tathà !!12327.1! <12327.2/1> niv­ttaæ cÃsthito dharmaæ !k«emÅ bhÃgavatapriya÷ ! <12327.2/2> prav­ttidharmÃn vidadhe !sa eva bhagavÃn prabhu÷ !!12327.2! <12327.3/1> kathaæ prav­ttidharme«u !bhÃgÃrhà devatÃ÷ k­tÃ÷ ! <12327.3/2> kathaæ niv­ttidharmÃÓ ca !k­tà vyÃv­ttabuddhaya÷ !!12327.3! <12327.4/1> etaæ na÷ saæÓayaæ vipra !chindhi guhyaæ sanÃtanam ! <12327.4/2> tvayà nÃrÃyaïakathà !Órutà vai dharmasaæhità !!12327.4! <12327.5/001> [X K1.2.4.6.7 Bo.6-9 Da4 Dn1.ï4 Ds D2-5.7-9 T G1-3.6 Cn editions:: sÆta uvÃca: janamejayena yat p­«Âa÷ !Ói«yo vyÃsasya dhÅmata÷ ! <12327.5/002> X tat te 'haæ kÅrtayi«yÃmi !paurÃïaæ Óaunakottama ! <12327.5/003> X Órutvà mÃhÃtmyam etasya !dehinÃæ paramÃtmana÷ ! <12327.5/004> X janamejayo mahÃprÃj¤o !vaiÓaæpÃyanam abravÅt !12327.4861! X] <12327.5/1> ime sabrahmakà lokÃ÷ !sasurÃsuramÃnavÃ÷ ! <12327.5/2> kriyÃsv abhyudayoktÃsu !saktà d­Óyanti sarvaÓa÷ ! <12327.5/3> mok«aÓ coktas tvayà brahman !nirvÃïaæ paramaæ sukham !!12327.5! <12327.6/1> ye ca muktà bhavantÅha !puïyapÃpavivarjitÃ÷ ! <12327.6/2> te sahasrÃrci«aæ devaæ !praviÓantÅti ÓuÓruma÷ !!12327.6! <12327.7/1> aho hi duranu«Âheyo !mok«adharma÷ sanÃtana÷ ! <12327.7/2> yaæ hitvà devatÃ÷ sarvà !havyakavyabhujo 'bhavan !!12327.7! <12327.8/1> kiæ nu brahmà ca rudraÓ ca !ÓakraÓ ca balabhit prabhu÷ ! <12327.8/2> sÆryas tÃrÃdhipo vÃyur !agnir varuïa eva ca ! <12327.8/3> ÃkÃÓaæ jagatÅ caiva !ye ca Óe«Ã divaukasa÷ !!12327.8! <12327.9/1> pralayaæ na vijÃnanti !Ãtmana÷ parinirmitam ! <12327.9/2> tatas te nÃsthità mÃrgaæ !dhruvam ak«ayam avyayam !!12327.9! <12327.10/1> sm­tvà kÃlaparÅmÃïaæ !prav­ttiæ ye samÃsthitÃ÷ ! <12327.10/2> do«a÷ kÃlaparÅmÃïe !mahÃn e«a kriyÃvatÃm !!12327.10! <12327.11/1> etan me saæÓayaæ vipra !h­di Óalyam ivÃrpitam ! <12327.11/2> chindhÅtihÃsakathanÃt !paraæ kautÆhalaæ hi me !!12327.11! <12327.12/1> kathaæ bhÃgaharÃ÷ proktà !devatÃ÷ kratu«u dvija ! <12327.12/2> kimarthaæ cÃdhvare brahmann !ijyante tridivaukasa÷ !!12327.12! <12327.13/1> ye ca bhÃgaæ prag­hïanti !yaj¤e«u dvijasattama ! <12327.13/2> te yajanto mahÃyaj¤ai÷ !kasya bhÃgaæ dadanti vai !!12327.13! <12327.14/1> vaiÓaæpÃyana uvÃca: aho gƬhatama÷ praÓnas !tvayà p­«Âo janeÓvara ! <12327.14/2> nÃtaptatapasà hy e«a !nÃvedavidu«Ã tathà ! <12327.14/3> nÃpurÃïavidà cÃpi !Óakyo vyÃhartum a¤jasà !!12327.14! <12327.15/1> hanta te kathayi«yÃmi !yan me p­«Âa÷ purà guru÷ ! <12327.15/2> k­«ïadvaipÃyano vyÃso !vedavyÃso mahÃn ­«i÷ !!12327.15! <12327.16/1> sumantur jaiminiÓ caiva !pailaÓ ca sud­¬havrata÷ ! <12327.16/2> ahaæ caturtha÷ Ói«yo vai !pa¤camaÓ ca Óuka÷ sm­ta÷ !!12327.16! <12327.17/1> etÃn samÃgatÃn sarvÃn !pa¤ca Ói«yÃn damÃnvitÃn ! <12327.17/2> ÓaucÃcÃrasamÃyuktä !jitakrodhä jitendriyÃn !!12327.17! <12327.18/1> vedÃn adhyÃpayÃm Ãsa !mahÃbhÃratapa¤camÃn ! <12327.18/2> merau girivare ramye !siddhacÃraïasevite !!12327.18! <12327.19/1> te«Ãm abhyasyatÃæ vedÃn !kadÃcit saæÓayo 'bhavat ! <12327.19/101> [X K6 ins.:: kiæ tu brahmÃtha rudro và !devatà ­«ayas tathà ! <12327.19/102> X prÃya÷ prav­ttimÃrgasthÃ÷ !kasya devasya ÓÃsanÃt ! <12327.19/103> X ke vai niv­ttimÃrgasthÃ÷ !kasya devasya ÓÃsanÃt ! <12327.19/104> X ke vai yajante sarve 'pi !ka e«Ãm ÅÓvara÷ para÷ !12327.19862! X] <12327.19/2> e«a vai yas tvayà p­«Âas !tena te«Ãæ prakÅrtita÷ ! <12327.19/3> tata÷ Óruto mayà cÃpi !tavÃkhyeyo 'dya bhÃrata !!12327.19! <12327.20/1> Ói«yÃïÃæ vacanaæ Órutvà !sarvÃj¤Ãnatamonuda÷ ! <12327.20/2> parÃÓarasuta÷ ÓrÅmÃn !vyÃso vÃkyam uvÃca ha !!12327.20! <12327.21/1> mayà hi sumahat taptaæ !tapa÷ paramadÃruïam ! <12327.21/2> bhÆtaæ bhavyaæ bhavi«yac ca !jÃnÅyÃm iti sattamÃ÷ !!12327.21! <12327.22/1> tasya me taptatapaso !nig­hÅtendriyasya ca ! <12327.22/2> nÃrÃyaïaprasÃdena !k«ÅrodasyÃnukÆlata÷ !!12327.22! <12327.23/1> traikÃlikam idaæ j¤Ãnaæ !prÃdurbhÆtaæ yathepsitam ! <12327.23/2> tac ch­ïudhvaæ yathÃj¤Ãnaæ !vak«ye saæÓayam uttamam ! <12327.23/3> yathà v­ttaæ hi kalpÃdau !d­«Âaæ me j¤Ãnacak«u«Ã !!12327.23! <12327.24/1> paramÃtmeti yaæ prÃhu÷ !sÃækhyayogavido janÃ÷ ! <12327.24/2> mahÃpuru«asaæj¤Ãæ sa !labhate svena karmaïà !!12327.24! <12327.25/1> tasmÃt prasÆtam avyaktaæ !pradhÃnaæ tad vidur budhÃ÷ ! <12327.25/2> avyaktÃd vyaktam utpannaæ !lokas­«Âyartham ÅÓvarÃt !!12327.25! <12327.26/1> aniruddho hi loke«u !mahÃn Ãtmeti kathyate ! <12327.26/2> yo 'sau vyaktatvam Ãpanno !nirmame ca pitÃmaham ! <12327.26/3> so 'haækÃra iti prokta÷ !sarvatejomayo hi sa÷ !!12327.26! <12327.27/1> p­thivÅ vÃyur ÃkÃÓam !Ãpo jyotiÓ ca pa¤camam ! <12327.27/2> ahaækÃraprasÆtÃni !mahÃbhÆtÃni bhÃrata !!12327.27! <12327.28/1> mahÃbhÆtÃni s­«ÂvÃtha !tadguïÃn nirmame puna÷ ! <12327.28/2> bhÆtebhyaÓ caiva ni«pannà !mÆrtimanto '«Âa tä Ó­ïu !!12327.28! <12327.29/1> marÅcir aÇgirÃÓ cÃtri÷ !pulastya÷ pulaha÷ kratu÷ ! <12327.29/2> vasi«ÂhaÓ ca mahÃtmà vai !manu÷ svÃyaæbhuvas tathà ! <12327.29/3> j¤eyÃ÷ prak­tayo '«Âau tà !yÃsu lokÃ÷ prati«ÂhitÃ÷ !!12327.29! <12327.30/1> vedÃn vedÃÇgasaæyuktÃn !yaj¤Ãn yaj¤ÃÇgasaæyutÃn ! <12327.30/101> [X K7 D4.9 ins.:: etÃn vai sumahÃbhÃgÃn !­«Åæl lokapitÃmahÃn !12327.30863! X] <12327.30/2> nirmame lokasiddhyarthaæ !brahmà lokapitÃmaha÷ ! <12327.30/3> a«ÂÃbhya÷ prak­tibhyaÓ ca !jÃtaæ viÓvam idaæ jagat !!12327.30! <12327.31/1> rudro ro«Ãtmako jÃto !daÓÃnyÃn so 's­jat svayam ! <12327.31/2> ekÃdaÓaite rudrÃs tu !vikÃrÃ÷ puru«Ã÷ sm­tÃ÷ !!12327.31! <12327.32/1> te rudrÃ÷ prak­tiÓ caiva !sarve caiva surar«aya÷ ! <12327.32/2> utpannà lokasiddhyarthaæ !brahmÃïaæ samupasthitÃ÷ !!12327.32! <12327.33/1> vayaæ hi s­«Âà bhagavaæs !tvayà vai prabhavi«ïunà ! <12327.33/2> yena yasminn adhÅkÃre !vartitavyaæ pitÃmaha !!12327.33! <12327.34/1> yo 'sau tvayà vinirdi«Âo !adhikÃro 'rthacintaka÷ ! <12327.34/2> paripÃlya÷ kathaæ tena !so 'dhikÃro 'dhikÃriïà !!12327.34! <12327.35/1> pradiÓasva balaæ tasya !yo 'dhikÃrÃrthacintaka÷ ! <12327.35/2> evam ukto mahÃdevo !devÃæs tÃn idam abravÅt !!12327.35! <12327.36/1> sÃdhv ahaæ j¤Ãpito devà !yu«mÃbhir bhadram astu va÷ ! <12327.36/2> mamÃpy e«Ã samutpannà !cintà yà bhavatÃæ matà !!12327.36! <12327.37/1> lokatantrasya k­tsnasya !kathaæ kÃrya÷ parigraha÷ ! <12327.37/2> kathaæ balak«ayo na syÃd !yu«mÃkaæ hy ÃtmanaÓ ca me !!12327.37! <12327.38/1> ita÷ sarve 'pi gacchÃma÷ !Óaraïaæ lokasÃk«iïam ! <12327.38/2> mahÃpuru«am avyaktaæ !sa no vak«yati yad dhitam !!12327.38! <12327.39/1> tatas te brahmaïà sÃrdham !­«ayo vibudhÃs tathà ! <12327.39/2> k«Årodasyottaraæ kÆlaæ !jagmur lokahitÃrthina÷ !!12327.39! <12327.40/1> te tapa÷ samupÃti«Âhan !brahmoktaæ vedakalpitam ! <12327.40/2> sa mahÃniyamo nÃma !tapaÓcaryà sudÃruïà !!12327.40! <12327.41/1> Ærdhvaæ d­«Âir bÃhavaÓ ca !ekÃgraæ ca mano 'bhavat ! <12327.41/2> ekapÃdasthitÃ÷ samyak !këÂhabhÆtÃ÷ samÃhitÃ÷ !!12327.41! <12327.42/1> divyaæ var«asahasraæ te !tapas taptvà tad uttamam ! <12327.42/2> ÓuÓruvur madhurÃæ vÃïÅæ !vedavedÃÇgabhÆ«itÃm !!12327.42! <12327.43/1> bho bho÷ sabrahmakà devà !­«ayaÓ ca tapodhanÃ÷ ! <12327.43/2> svÃgatenÃrcya va÷ sarvä !ÓrÃvaye vÃkyam uttamam !!12327.43! <12327.44/1> vij¤Ãtaæ vo mayà kÃryaæ !tac ca lokahitaæ mahat ! <12327.44/2> prav­ttiyuktaæ kartavyaæ !yu«matprÃïopab­æhaïam !!12327.44! <12327.45/1> sutaptaæ vas tapo devà !mamÃrÃdhanakÃmyayà ! <12327.45/2> bhok«yathÃsya mahÃsattvÃs !tapasa÷ phalam uttamam !!12327.45! <12327.46/1> e«a brahmà lokaguru÷ !sarvalokapitÃmaha÷ ! <12327.46/2> yÆyaæ ca vibudhaÓre«Âhà !mÃæ yajadhvaæ samÃhitÃ÷ !!12327.46! <12327.47/1> sarve bhÃgÃn kalpayadhvaæ !yaj¤e«u mama nityaÓa÷ ! <12327.47/2> tathà Óreyo vidhÃsyÃmi !yathÃdhÅkÃram ÅÓvarÃ÷ !!12327.47! <12327.48/1> Órutvaitad devadevasya !vÃkyaæ h­«ÂatanÆruhÃ÷ ! <12327.48/2> tatas te vibudhÃ÷ sarve !brahmà te ca mahar«aya÷ !!12327.48! <12327.49/1> vedad­«Âena vidhinà !vai«ïavaæ kratum Ãharan ! <12327.49/2> tasmin sattre tadà brahmà !svayaæ bhÃgam akalpayat ! <12327.49/3> devà devar«ayaÓ caiva !sarve bhÃgÃn akalpayan !!12327.49! <12327.50/1> te kÃrtayugadharmÃïo !bhÃgÃ÷ paramasatk­tÃ÷ ! <12327.50/2> prÃpur Ãdityavarïaæ taæ !puru«aæ tamasa÷ param ! <12327.50/3> b­hantaæ sarvagaæ_1 devam !ÅÓÃnaæ varadaæ prabhum !!12327.50! <12327.51/1> tato 'tha varado devas !tÃn sarvÃn amarÃn sthitÃn ! <12327.51/2> aÓarÅro babhëedaæ !vÃkyaæ khastho maheÓvara÷ !!12327.51! <12327.52/1> yena ya÷ kalpito bhÃga÷ !sa tathà samupÃgata÷ ! <12327.52/2> prÅto 'haæ pradiÓÃmy adya !phalam Ãv­ttilak«aïam !!12327.52! <12327.53/1> etad vo lak«aïaæ devà !matprasÃdasamudbhavam ! <12327.53/2> yÆyaæ yaj¤air ijyamÃnÃ÷ !samÃptavaradak«iïai÷ ! <12327.53/3> yuge yuge bhavi«yadhvaæ !prav­ttiphalabhogina÷ !!12327.53! <12327.54/1> yaj¤air ye cÃpi yak«yanti !sarvaloke«u vai surÃ÷ ! <12327.54/2> kalpayi«yanti vo bhÃgÃæs !te narà vedakalpitÃn !!12327.54! <12327.55/1> yo me yathà kalpitavÃn !bhÃgam asmin mahÃkratau ! <12327.55/2> sa tathà yaj¤abhÃgÃrho !vedasÆtre mayà k­ta÷ !!12327.55! <12327.56/1> yÆyaæ lokÃn dhÃrayadhvaæ !yaj¤abhÃgaphaloditÃ÷ ! <12327.56/2> sarvÃrthacintakà loke !yathÃdhÅkÃranirmitÃ÷ !!12327.56! <12327.57/1> yÃ÷ kriyÃ÷ pracari«yanti !prav­ttiphalasatk­tÃ÷ ! <12327.57/2> tÃbhir ÃpyÃyitabalà !lokÃn vai dhÃrayi«yatha !!12327.57! <12327.58/1> yÆyaæ hi bhÃvità loke !sarvayaj¤e«u mÃnavai÷ ! <12327.58/2> mÃæ tato bhÃvayi«yadhvam !e«Ã vo bhÃvanà mama !!12327.58! <12327.59/1> ityarthaæ nirmità vedà !yaj¤ÃÓ cau«adhibhi÷ saha ! <12327.59/2> ebhi÷ samyak prayuktair hi !prÅyante devatÃ÷ k«itau !!12327.59! <12327.60/1> nirmÃïam etad yu«mÃkaæ !prav­ttiguïakalpitam ! <12327.60/2> mayà k­taæ suraÓre«Âhà !yÃvat kalpak«ayÃd iti ! <12327.60/3> cintayadhvaæ lokahitaæ !yathÃdhÅkÃram ÅÓvarÃ÷ !!12327.60! <12327.61/1> marÅcir aÇgirÃÓ cÃtri÷ !pulastya÷ pulaha÷ kratu÷ ! <12327.61/2> vasi«Âha iti saptaite !mÃnasà nirmità hi vai !!12327.61! <12327.62/1> ete vedavido mukhyà !vedÃcÃryÃÓ ca kalpitÃ÷ ! <12327.62/2> prav­ttidharmiïaÓ caiva !prÃjÃpatyena kalpitÃ÷ !!12327.62! <12327.63/1> ayaæ kriyÃvatÃæ panthà !vyaktÅbhÆta÷ sanÃtana÷ ! <12327.63/2> aniruddha iti prokto !lokasargakara÷ prabhu÷ !!12327.63! <12327.64/1> sana÷ sanatsujÃtaÓ ca !sanaka÷ sasanandana÷ ! <12327.64/2> sanatkumÃra÷ kapila÷ !saptamaÓ ca sanÃtana÷ !!12327.64! <12327.65/1> saptaite mÃnasÃ÷ proktà !­«ayo brahmaïa÷ sutÃ÷ ! <12327.65/2> svayamÃgatavij¤Ãnà !niv­ttaæ dharmam ÃsthitÃ÷ !!12327.65! <12327.66/1> ete yogavido mukhyÃ÷ !sÃækhyadharmavidas tathà ! <12327.66/2> ÃcÃryà mok«aÓÃstre ca !mok«adharmapravartakÃ÷ !!12327.66! <12327.67/1> yato 'haæ pras­ta÷ pÆrvam !avyaktÃt triguïo mahÃn ! <12327.67/2> tasmÃt parataro yo 'sau !k«etraj¤a iti kalpita÷ ! <12327.67/3> so 'haæ kriyÃvatÃæ panthÃ÷ !punarÃv­ttidurlabha÷ !!12327.67! <12327.68/1> yo yathà nirmito jantur !yasmin yasmiæÓ ca karmaïi ! <12327.68/2> prav­ttau và niv­ttau và !tatphalaæ so 'Ónute 'vaÓa÷ !!12327.68! <12327.69/1> e«a lokagurur brahmà !jagadÃdikara÷ prabhu÷ ! <12327.69/2> e«a mÃtà pità caiva !yu«mÃkaæ ca pitÃmaha÷ ! <12327.69/3> mayÃnuÓi«Âo bhavità !sarvabhÆtavaraprada÷ !!12327.69! <12327.70/1> asya caivÃnujo rudro !lalÃÂÃd ya÷ samutthita÷ ! <12327.70/2> brahmÃnuÓi«Âo bhavità !sarvatrasavaraprada÷ !!12327.70! <12327.71/1> gacchadhvaæ svÃn adhÅkÃrÃæÓ !cintayadhvaæ yathÃvidhi ! <12327.71/2> pravartantÃæ kriyÃ÷ sarvÃ÷ !sarvaloke«u mÃciram !!12327.71! <12327.72/1> prad­ÓyantÃæ ca karmÃïi !prÃïinÃæ gatayas tathà ! <12327.72/2> parinirmitakÃlÃni !ÃyÆæ«i ca surottamÃ÷ !!12327.72! <12327.73/1> idaæ k­tayugaæ nÃma !kÃla÷ Óre«Âha÷ pravartate ! <12327.73/101> [X D5 ins.:: tripÃdahÅno dharmaÓ ca !yuge tasmin bhavi«yati !12327.73864! X] <12327.73/2> ahiæsyà yaj¤apaÓavo !yuge 'smin naitad anyathà ! <12327.73/3> catu«pÃt sakalo dharmo !bhavi«yaty atra vai surÃ÷ !!12327.73! <12327.74/1> tatas tretÃyugaæ nÃma !trayÅ yatra bhavi«yati ! <12327.74/2> prok«ità yatra paÓavo !vadhaæ prÃpsyanti vai makhe ! <12327.74/3> tatra pÃdacaturtho vai !dharmasya na bhavi«yati !!12327.74! <12327.75/1> tato vai dvÃparaæ nÃma !miÓra÷ kÃlo bhavi«yati ! <12327.75/2> dvipÃdahÅno dharmaÓ ca !yuge tasmin bhavi«yati !!12327.75! <12327.76/001> [X D7 T1 G1-3.6 after 75, T2 after 74abc:: tatra vadhyanti paÓavo !yÆpe«v atra nibadhyate !12327.75865! X] <12327.76/1> tatas ti«ye 'tha saæprÃpte !yuge kalipurask­te ! <12327.76/2> ekapÃdasthito dharmo !yatra tatra bhavi«yati !!12327.76! <12327.77/001> [X K6 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.5.8 ins.:: devà devar«ayaÓ cocus !tam evaævÃdinaæ gurum !12327.76866! X] <12327.77/1> devà Æcu÷: ekapÃdasthite dharme !yatrakvacanagÃmini ! <12327.77/2> kathaæ kartavyam asmÃbhir !bhagavaæs tad vadasva na÷ !!12327.77! <12327.78/1> ÓrÅbhagavÃn uvÃca: yatra vedÃÓ ca yaj¤ÃÓ ca !tapa÷ satyaæ damas tathà ! <12327.78/2> ahiæsÃdharmasaæyuktÃ÷ !pracareyu÷ surottamÃ÷ ! <12327.78/3> sa vai deÓa÷ sevitavyo !mà vo 'dharma÷ padà sp­Óet !!12327.78! <12327.79/001> vyÃsa uvÃca: [X D7 T G1-3.6:: guravo yatra pÆjyante !sÃdhuv­ttÃ÷ ÓamÃnvitÃ÷ ! <12327.79/002> X vastavyaæ tatra yu«mÃbhir !yatra dharmo na hÅyate !12327.78867! X] <12327.79/1> te 'nuÓi«Âà bhagavatà !devÃ÷ sar«igaïÃs tathà ! <12327.79/2> namask­tvà bhagavate !jagmur deÓÃn yathepsitÃn !!12327.79! <12327.80/1> gate«u tridivauka÷su !brahmaika÷ paryavasthita÷ ! <12327.80/2> did­k«ur bhagavantaæ tam !aniruddhatanau sthitam !!12327.80! <12327.81/1> taæ devo darÓayÃm Ãsa !k­tvà hayaÓiro mahat ! <12327.81/2> sÃÇgÃn Ãvartayan vedÃn !kamaï¬alugaïitradh­k !!12327.81! <12327.82/1> tato 'ÓvaÓirasaæ d­«Âvà !taæ devam amitaujasam ! <12327.82/2> lokakartà prabhur brahmà !lokÃnÃæ hitakÃmyayà !!12327.82! <12327.83/1> mÆrdhnà praïamya varadaæ !tasthau präjalir agrata÷ ! <12327.83/2> sa pari«vajya devena !vacanaæ ÓrÃvitas tadà !!12327.83! <12327.84/1> lokakÃryagatÅ÷ sarvÃs !tvaæ cintaya yathÃvidhi ! <12327.84/2> dhÃtà tvaæ sarvabhÆtÃnÃæ !tvaæ prabhur jagato guru÷ ! <12327.84/3> tvayy ÃveÓitabhÃro 'haæ !dh­tiæ prÃpsyÃmy athäjasà !!12327.84! <12327.85/1> yadà ca surakÃryaæ te !avi«ahyaæ bhavi«yati ! <12327.85/2> prÃdurbhÃvaæ gami«yÃmi !tadÃtmaj¤ÃnadeÓika÷ !!12327.85! <12327.86/1> evam uktvà hayaÓirÃs !tatraivÃntaradhÅyata ! <12327.86/2> tenÃnuÓi«Âo brahmÃpi !svaæ lokam acirÃd gata÷ !!12327.86! <12327.87/1> evam e«a mahÃbhÃga÷ !padmanÃbha÷ sanÃtana÷ ! <12327.87/2> yaj¤e«v agrahara÷ prokto !yaj¤adhÃrÅ ca nityadà !!12327.87! <12327.88/1> niv­ttiæ cÃsthito dharmaæ !gatim ak«ayadharmiïÃm ! <12327.88/2> prav­ttidharmÃn vidadhe !k­tvà lokasya citratÃm !!12327.88! <12327.89/1> sa Ãdi÷ sa madhya÷ sa cÃnta÷ prajÃnÃæ ! <12327.89/2> sa dhÃtà sa dheya÷ sa kartà sa kÃryam ! <12327.89/3> yugÃnte sa supta÷ susaæk«ipya lokÃn ! <12327.89/4> yugÃdau prabuddho jagad dhy utsasarja !!12327.89! <12327.90/001> [X K1.2.4 subst.:: sa Ãdi÷ sa ca madhyaæ vai !buddha÷ s­jati vai jagat !12327.89868! X] <12327.90/1> tasmai namadhvaæ devÃya !nirguïÃya guïÃtmane ! <12327.90/2> ajÃya viÓvarÆpÃya !dhÃmne sarvadivaukasÃm !!12327.90! <12327.91/1> mahÃbhÆtÃdhipataye !rudrÃïÃæ pataye tathà ! <12327.91/2> Ãdityapataye caiva !vasÆnÃæ pataye tathà !!12327.91! <12327.92/1> aÓvibhyÃæ pataye caiva !marutÃæ pataye tathà ! <12327.92/2> vedayaj¤Ãdhipataye !vedÃÇgapataye 'pi ca !!12327.92! <12327.93/1> samudravÃsine nityaæ !haraye mu¤jakeÓine ! <12327.93/2> ÓÃntaye sarvabhÆtÃnÃæ !mok«adharmÃnubhëiïe !!12327.93! <12327.94/1> tapasÃæ tejasÃæ caiva !pataye yaÓaso 'pi ca ! <12327.94/2> vÃcaÓ ca pataye nityaæ !saritÃæ pataye tathà !!12327.94! <12327.95/1> kapardine varÃhÃya !ekaÓ­ÇgÃya dhÅmate ! <12327.95/2> vivasvate 'ÓvaÓirase !caturmÆrtidh­te sadà !!12327.95! <12327.96/1> guhyÃya j¤Ãnad­ÓyÃya !ak«arÃya k«arÃya ca ! <12327.96/2> e«a deva÷ saæcarati !sarvatragatir avyaya÷ !!12327.96! <12327.97/1> evam etat purà d­«Âaæ !mayà vai j¤Ãnacak«u«Ã ! <12327.97/2> kathitaæ tac ca va÷ sarvaæ !mayà p­«Âena tattvata÷ !!12327.97! <12327.98/1> kriyatÃm madvaca÷ Ói«yÃ÷ !sevyatÃæ harir ÅÓvara÷ ! <12327.98/2> gÅyatÃæ vedaÓabdaiÓ ca !pÆjyatÃæ ca yathÃvidhi !!12327.98! <12327.99/1> vaiÓaæpÃyana uvÃca: ity uktÃs tu vayaæ tena !vedavyÃsena dhÅmatà ! <12327.99/2> sarve Ói«yÃ÷ sutaÓ cÃsya !Óuka÷ paramadharmavit !!12327.99! <12327.100/1> sa cÃsmÃkam upÃdhyÃya÷ !sahÃsmÃbhir viÓÃæ pate ! <12327.100/2> caturvedodgatÃbhiÓ ca !­gbhis tam abhitu«Âuve !!12327.100! <12327.101/1> etat te sarvam ÃkhyÃtaæ !yan mÃæ tvaæ parip­cchasi ! <12327.101/2> evaæ me 'kathayad rÃjan !purà dvaipÃyano guru÷ !!12327.101! <12327.102/1> yaÓ cedaæ Ó­ïuyÃn nityaæ !yaÓ cedaæ parikÅrtayet ! <12327.102/2> namo bhagavate k­tvà !samÃhitamanà nara÷ !!12327.102! <12327.103/1> bhavaty arogo dyutimÃn !balarÆpasamanvita÷ ! <12327.103/2> Ãturo mucyate rogÃd !baddho mucyeta bandhanÃt !!12327.103! <12327.104/1> kÃmakÃmÅ labhet kÃmaæ !dÅrgham Ãyur avÃpnuyÃt ! <12327.104/2> brÃhmaïa÷ sarvavedÅ syÃt !k«atriyo vijayÅ bhavet ! <12327.104/3> vaiÓyo vipulalÃbha÷ syÃc !chÆdra÷ sukham avÃpnuyÃt !!12327.104! <12327.105/1> aputro labhate putraæ !kanyà caivepsitaæ patim ! <12327.105/2> lagnagarbhà vimucyeta !garbhiïÅ janayet sutam ! <12327.105/3> vandhyà prasavam Ãpnoti !putrapautrasam­ddhimat !!12327.105! <12327.106/1> k«emeïa gacched adhvÃnam !idaæ ya÷ paÂhate pathi ! <12327.106/2> yo yaæ kÃmaæ kÃmayate !sa tam Ãpnoti ca dhruvam !!12327.106! <12327.107/001> [X B6 ins.:: ity Ãha bhagavÃn vyÃsa÷ !parÃÓarasuta÷ prabhu÷ !12327.106869! X] <12327.107/1> idaæ mahar«er vacanaæ viniÓcitaæ ! <12327.107/2> mahÃtmana÷ puru«avarasya kÅrtanam ! <12327.107/3> samÃgamaæ car«idivaukasÃm imaæ ! <12327.107/4> niÓamya bhaktÃ÷ susukhaæ labhante !!12327.107! <12328.1/1> janamejaya uvÃca: astau«Åd yair imaæ vyÃsa÷ !saÓi«yo madhusÆdanam ! <12328.1/2> nÃmabhir vividhair e«Ãæ !niruktaæ bhagavan mama !!12328.1! <12328.2/1> vaktum arhasi ÓuÓrÆ«o÷ !prajÃpatipater hare÷ ! <12328.2/2> Órutvà bhaveyaæ yat pÆta÷ !Óaraccandra ivÃmala÷ !!12328.2! <12328.3/1> vaiÓaæpÃyana uvÃca: Ó­ïu rÃjan yathÃca«Âa !phalgunasya harir vibhu÷ ! <12328.3/2> prasannÃtmÃtmano nÃmnÃæ !niruktaæ guïakarmajam !!12328.3! <12328.4/1> nÃmabhi÷ kÅrtitais tasya !keÓavasya mahÃtmana÷ ! <12328.4/2> p­«ÂavÃn keÓavaæ rÃjan !phalguna÷ paravÅrahà !!12328.4! <12328.5/1> arjuna uvÃca: bhagavan bhÆtabhavyeÓa !sarvabhÆtas­g avyaya ! <12328.5/2> lokadhÃma jagannÃtha !lokÃnÃm abhayaprada !!12328.5! <12328.6/1> yÃni nÃmÃni te deva !kÅrtitÃni mahar«ibhi÷ ! <12328.6/2> vede«u sapurÃïe«u !yÃni guhyÃni karmabhi÷ !!12328.6! <12328.7/1> te«Ãæ niruktaæ tvatto 'haæ !Órotum icchÃmi keÓava ! <12328.7/2> na hy anyo vartayen nÃmnÃæ !niruktaæ tvÃm ­te prabho !!12328.7! <12328.8/1> ÓrÅbhagavÃn uvÃca: ­gvede sayajurvede !tathaivÃtharvasÃmasu ! <12328.8/2> purÃïe sopani«ade !tathaiva jyoti«e 'rjuna !!12328.8! <12328.9/1> sÃækhye ca yogaÓÃstre ca !Ãyurvede tathaiva ca ! <12328.9/2> bahÆni mama nÃmÃni !kÅrtitÃni mahar«ibhi÷ !!12328.9! <12328.10/1> gauïÃni tatra nÃmÃni !karmajÃni ca kÃnicit ! <12328.10/2> niruktaæ karmajÃnÃæ ca !Ó­ïu«va prayato 'nagha ! <12328.10/3> kathyamÃnaæ mayà tÃta !tvaæ hi me 'rdhaæ sm­ta÷ purà !!12328.10! <12328.11/1> namo 'tiyaÓase tasmai !dehinÃæ paramÃtmane ! <12328.11/2> nÃrÃyaïÃya viÓvÃya !nirguïÃya guïÃtmane !!12328.11! <12328.12/1> yasya prasÃdajo brahmà !rudraÓ ca krodhasaæbhava÷ ! <12328.12/2> yo 'sau yonir hi sarvasya !sthÃvarasya carasya ca !!12328.12! <12328.13/1> a«ÂÃdaÓaguïaæ yat tat !sattvaæ sattvavatÃæ vara ! <12328.13/2> prak­ti÷ sà parà mahyaæ !rodasÅ yogadhÃriïÅ ! <12328.13/3> ­tà satyÃmarÃjayyà !lokÃnÃm Ãtmasaæj¤ità !!12328.13! <12328.14/1> tasmÃt sarvÃ÷ pravartante !sargapralayavikriyÃ÷ ! <12328.14/2> tato yaj¤aÓ ca ya«Âà ca !purÃïa÷ puru«o virà! <12328.14/3> aniruddha iti prokto !lokÃnÃæ prabhavÃpyaya÷ !!12328.14! <12328.15/1> brÃhme rÃtrik«aye prÃpte !tasya hy amitatejasa÷_1 ! <12328.15/2> prasÃdÃt prÃdur abhavat !padmaæ padmanibhek«aïa ! <12328.15/3> tatra brahmà samabhavat !sa tasyaiva prasÃdaja÷ !!12328.15! <12328.16/1> ahna÷ k«aye lalÃÂÃc ca !suto devasya vai tathà ! <12328.16/2> krodhÃvi«Âasya saæjaj¤e !rudra÷ saæhÃrakÃraka÷ !!12328.16! <12328.17/1> etau dvau vibudhaÓre«Âhau !prasÃdakrodhajau sm­tau ! <12328.17/2> tadÃdeÓitapanthÃnau !s­«ÂisaæhÃrakÃrakau ! <12328.17/3> nimittamÃtraæ tÃv atra !sarvaprÃïivarapradau !!12328.17! <12328.18/1> kapardÅ jaÂilo muï¬a÷ !ÓmaÓÃnag­hasevaka÷ ! <12328.18/2> ugravratadharo rudro !yogÅ tripuradÃruïa÷ !!12328.18! <12328.19/1> dak«akratuharaÓ caiva !bhaganetraharas tathà ! <12328.19/2> nÃrÃyaïÃtmako j¤eya÷ !pÃï¬aveya yuge yuge !!12328.19! <12328.20/001> [X Ds D8 Cs ins.:: yo 'sau rudra÷ so 'ham asmi !yo 'ham asmi Óiva÷ para÷ ! <12328.20/002> X yathà rudras tathÃhaæ ca !nÃvayor antaraæ tathà !12328.19870! X] <12328.20/1> tasmin hi pÆjyamÃne vai !devadeve maheÓvare ! <12328.20/2> saæpÆjito bhavet pÃrtha !devo nÃrÃyaïa÷ prabhu÷ !!12328.20! <12328.21/1> aham Ãtmà hi lokÃnÃæ !viÓvÃnÃæ pÃï¬unandana ! <12328.21/2> tasmÃd ÃtmÃnam evÃgre !rudraæ saæpÆjayÃmy aham !!12328.21! <12328.22/1> yady ahaæ nÃrcayeyaæ vai !ÅÓÃnaæ varadaæ Óivam ! <12328.22/2> ÃtmÃnaæ nÃrcayet kaÓcit !iti me bhÃvitaæ mana÷ ! <12328.22/3> mayà pramÃïaæ hi k­taæ !loka÷ samanuvartate !!12328.22! <12328.23/1> pramÃïÃni hi pÆjyÃni !tatas taæ pÆjayÃmy aham ! <12328.23/2> yas taæ vetti sa mÃæ vetti !yo 'nu taæ sa hi mÃm anu !!12328.23! <12328.24/1> rudro nÃrÃyaïaÓ caiva !sattvam ekaæ dvidhÃk­tam ! <12328.24/2> loke carati kaunteya !vyaktisthaæ sarvakarmasu !!12328.24! <12328.25/1> na hi me kenacid deyo !vara÷ pÃï¬avanandana ! <12328.25/2> iti saæcintya manasà !purÃïaæ viÓvam ÅÓvaram ! <12328.25/3> putrÃrtham ÃrÃdhitavÃn !ÃtmÃnam aham Ãtmanà !!12328.25! <12328.26/1> na hi vi«ïu÷ praïamati !kasmaicid vibudhÃya tu ! <12328.26/2> ­tae ÃtmÃnam eveti !tato rudraæ bhajÃmy aham !!12328.26! <12328.27/1> sabrahmakÃ÷ sarudrÃÓ ca !sendrà devÃ÷ sahar«ibhi÷ ! <12328.27/2> arcayanti suraÓre«Âhaæ !devaæ nÃrÃyaïaæ harim !!12328.27! <12328.28/1> bhavi«yatÃæ vartatÃæ ca !bhÆtÃnÃæ caiva bhÃrata ! <12328.28/2> sarve«Ãm agraïÅr vi«ïu÷ !sevya÷ pÆjyaÓ ca nityaÓa÷ !!12328.28! <12328.29/1> namasva havyadaæ vi«ïuæ !tathà Óaraïadaæ nama ! <12328.29/2> varadaæ namasva kaunteya !havyakavyabhujaæ nama !!12328.29! <12328.30/1> caturvidhà mama janà !bhaktà evaæ hi te Órutam ! <12328.30/2> te«Ãm ekÃntina÷ Óre«ÂhÃs !te caivÃnanyadevatÃ÷ ! <12328.30/3> aham eva gatis te«Ãæ !nirÃÓÅ÷karmakÃriïÃm !!12328.30! <12328.31/1> ye ca Ói«ÂÃs trayo bhaktÃ÷ !phalakÃmà hi te matÃ÷ ! <12328.31/2> sarve cyavanadharmÃïa÷ !pratibuddhas tu Óre«ÂhabhÃk !!12328.31! <12328.32/1> brahmÃïaæ ÓitikaïÂhaæ ca !yÃÓ cÃnyà devatÃ÷ sm­tÃ÷ ! <12328.32/2> prabuddhavaryÃ÷ sevante !mÃm evai«yanti yatparam ! <12328.32/3> bhaktaæ prati viÓe«as te !e«a pÃrthÃnukÅrtita÷ !!12328.32! <12328.33/1> tvaæ caivÃhaæ ca kaunteya !naranÃrÃyaïau sm­tau ! <12328.33/2> bhÃrÃvataraïÃrthaæ hi !pravi«Âau mÃnu«Åæ tanum !!12328.33! <12328.34/1> jÃnÃmy adhyÃtmayogÃæÓ ca !yo 'haæ yasmÃc ca bhÃrata ! <12328.34/2> niv­ttilak«aïo dharmas !tathÃbhyudayiko 'pi ca !!12328.34! <12328.35/1> narÃïÃm ayanaæ khyÃtam !aham eka÷ sanÃtana÷ ! <12328.35/2> Ãpo nÃrà iti proktà !Ãpo vai narasÆnava÷ ! <12328.35/3> ayanaæ mama tat pÆrvam !ato nÃrÃyaïo hy aham !!12328.35! <12328.36/1> chÃdayÃmi jagad viÓvaæ !bhÆtvà sÆrya ivÃæÓubhi÷ ! <12328.36/2> sarvabhÆtÃdhivÃsaÓ ca !vÃsudevas tato hy aham !!12328.36! <12328.37/1> gatiÓ ca sarvabhÆtÃnÃæ !prajÃnÃæ cÃpi bhÃrata ! <12328.37/2> vyÃptà me rodasÅ pÃrtha !kÃntiÓ cÃbhyadhikà mama !!12328.37! <12328.38/1> adhibhÆtÃni cÃnte 'haæ !tad icchaæÓ cÃsmi bhÃrata ! <12328.38/2> kramaïÃc cÃpy ahaæ pÃrtha !vi«ïur ity abhisaæj¤ita÷ !!12328.38! <12328.39/1> damÃt siddhiæ parÅpsanto !mÃæ janÃ÷ kÃmayanti hi ! <12328.39/2> divaæ corvÅæ ca madhyaæ ca !tasmÃd dÃmodaro hy aham !!12328.39! <12328.40/1> p­Ónir ity ucyate cÃnnaæ !vedà Ãpo 'm­taæ tathà ! <12328.40/2> mamaitÃni sadà garbhe !p­Ónigarbhas tato hy aham !!12328.40! <12328.41/1> ­«aya÷ prÃhur evaæ mÃæ !tritakÆpÃbhipÃtitam ! <12328.41/2> p­Ónigarbha tritaæ pÃhÅty !ekatadvitapÃtitam !!12328.41! <12328.42/1> tata÷ sa brahmaïa÷ putra !Ãdyo ­«ivaras trita÷ ! <12328.42/2> uttatÃrodapÃnÃd vai !p­ÓnigarbhÃnukÅrtanÃt !!12328.42! <12328.43/1> sÆryasya tapato lokÃn !agne÷ somasya cÃpy uta ! <12328.43/2> aæÓavo ye prakÃÓante !mama te keÓasaæj¤itÃ÷ ! <12328.43/3> sarvaj¤Ã÷ keÓavaæ tasmÃn !mÃm Ãhur dvijasattamÃ÷ !!12328.43! <12328.44/1> svapatnyÃm Ãhito garbha !utathyena mahÃtmanà ! <12328.44/2> utathye 'ntarhite caiva !kadÃcid devamÃyayà ! <12328.44/3> b­haspatir athÃvindat !tÃæ patnÅæ tasya bhÃrata !!12328.44! <12328.45/1> tato vai tam ­«iÓre«Âhaæ !maithunopagataæ tathà ! <12328.45/2> uvÃca garbha÷ kaunteya !pa¤cabhÆtasamanvita÷ !!12328.45! <12328.46/1> pÆrvÃgato 'haæ varada !nÃrhasy ambÃæ prabÃdhitum ! <12328.46/2> etad b­haspati÷ Órutvà !cukrodha ca ÓaÓÃpa ca !!12328.46! <12328.47/1> maithunopagato yasmÃt !tvayÃhaæ vinivÃrita÷ ! <12328.47/2> tasmÃd andho jÃsyasi tvaæ !macchÃpÃn nÃtra saæÓaya÷ !!12328.47! <12328.48/1> sa ÓÃpÃd ­«imukhyasya !dÅrghaæ tama upeyivÃn ! <12328.48/2> sa hi dÅrghatamà nÃma !nÃmnà hy ÃsÅd ­«i÷ purà !!12328.48! <12328.49/1> vedÃn avÃpya catura÷ !sÃÇgopÃÇgÃn sanÃtanÃn ! <12328.49/2> prayojayÃm Ãsa tadà !nÃma guhyam idaæ mama !!12328.49! <12328.50/1> ÃnupÆrvyeïa vidhinà !keÓaveti puna÷ puna÷ ! <12328.50/2> sa cak«u«mÃn samabhavad !gautamaÓ cÃbhavat puna÷ !!12328.50! <12328.51/1> evaæ hi varadaæ nÃma !keÓaveti mamÃrjuna ! <12328.51/2> devÃnÃm atha sarve«Ãm !­«ÅïÃæ ca mahÃtmanÃm !!12328.51! <12328.52/1> agni÷ somena saæyukta !ekayoni mukhaæ k­tam ! <12328.52/2> agnÅ«omÃtmakaæ tasmÃj !jagat k­tsnaæ carÃcaram !!12328.52! <12328.53/1> api hi purÃïe bhavati ! <12328.53/2> ekayonyÃtmakÃv agnÅ«omau ! <12328.53/3> devÃÓ cÃgnimukhà iti ! <12328.53/4> ekayonitvÃc ca parasparaæ mahayanto lokÃn dhÃrayata iti !!12328.53! <12329.1/1> arjuna uvÃca: agnÅ«omau kathaæ pÆrvam !ekayonÅ pravartitau ! <12329.1/2> e«a me saæÓayo jÃtas !taæ chindhi madhusÆdana !!12329.1! <12329.2/1> ÓrÅbhagavÃn uvÃca: hanta te vartayi«yÃmi !purÃïaæ pÃï¬unandana ! <12329.2/2> Ãtmatejoudbhavaæ pÃrtha !Ó­ïu«vaikamanà mama !!12329.2! <12329.3/1> saæprak«ÃlanakÃle 'tikrÃnte caturthe yugasahasrÃnte ! <12329.3/2> avyakte sarvabhÆtapralaye sthÃvarajaÇgame ! <12329.3/3> jyotirdharaïivÃyurahite 'ndhe tamasi jalaikÃrïave loke ! <12329.3/4> tama ity evÃbhibhÆte 'saæj¤ake 'dvitÅye prati«Âhite ! <12329.3/5> naiva rÃtryÃæ na divase na sati nÃsati na vyakte nÃvyakte vyavasthite ! <12329.3/6> etasyÃm avasthÃyÃæ nÃrÃyaïaguïÃÓrayÃd ak«ayÃd ajarÃd anindriyÃd agrÃhyÃd asaæbhavÃt satyÃd ahiæsrÃl lalÃmÃd vividhaprav­ttiviÓe«Ãt ! <12329.3/7> ak«ayÃd ajarÃmarÃd amÆrtita÷ sarvavyÃpina÷ sarvakartu÷ ÓÃÓvatÃt tamasa÷ puru«a÷ prÃdurbhÆto harir avyaya÷ !!12329.3! <12329.4/1> nidarÓanam api hy atra bhavati ! <12329.4/2> nÃsÅd aho na rÃtrir ÃsÅt ! <12329.4/3> na sad ÃsÅn nÃsad ÃsÅt ! <12329.4/4> tama eva purastÃd abhavad viÓvarÆpam ! <12329.4/5> sà viÓvasya jananÅty evam asyÃrtho 'nubhëyate !!12329.4! <12329.5/1> tasyedÃnÅæ tama÷saæbhavasya puru«asya padmayoner brahmaïa÷ prÃdurbhÃve sa puru«a÷ prajÃ÷ sis­k«amÃïo netrÃbhyÃm agnÅ«omau sasarja ! <12329.5/2> tato bhÆtasarge prav­tte prajÃkramavaÓÃd brahmak«atram upÃti«Âhat ! <12329.5/3> ya÷ somas tad brahma yad brahma te brÃhmaïÃ÷ ! <12329.5/4> yo 'gnis tat k«atraæ k«atrÃd brahma balavattaram ! <12329.5/5> kasmÃd iti lokapratyak«aguïam etat tad yathà ! <12329.5/6> brÃhmaïebhya÷ paraæ bhÆtaæ notpannapÆrvam ! <12329.5/7> dÅpyamÃne 'gnau juhotÅti k­tvà bravÅmi ! <12329.5/8> bhÆtasarga÷ k­to brahmaïà bhÆtÃni ca prati«ÂhÃpya trailokyaæ dhÃryatae iti !!12329.5! <12329.6/1> mantravÃdo 'pi hi bhavati ! <12329.6/2> tvam agne yaj¤ÃnÃæ hotà viÓve«Ãm ! <12329.6/3> hito devebhir mÃnu«e jane iti ! <12329.6/4> nidarÓanaæ cÃtra bhavati ! <12329.6/5> viÓve«Ãm agne yaj¤ÃnÃæ hoteti ! <12329.6/6> hito devair mÃnu«air jagata iti ! <12329.6/7> agnir hi yaj¤ÃnÃæ hotà kartà ! <12329.6/8> sa cÃgnir brahma !!12329.6! <12329.7/1> na hy ete mantrÃd dhavanam asti ! <12329.7/2> na vinà puru«aæ tapa÷ saæbhavati ! <12329.7/3> havir mantrÃïÃæ saæpÆjà vidyate devamanu«yÃïÃm anena tvaæ hoteti niyukta÷ ! <12329.7/4> ye ca mÃnu«Ã hotrÃdhikÃrÃs te ca ! <12329.7/5> brÃhmaïasya hi yÃjanaæ vidhÅyate na k«atravaiÓyayor dvijÃtyo÷ ! <12329.7/6> tasmÃd brÃhmaïà hy agnibhÆtà yaj¤Ãn udvahanti ! <12329.7/7> yaj¤Ã devÃæs tarpayanti devÃ÷ p­thivÅæ bhÃvayanti !!12329.7! <12329.8/1> Óatapathe hi brÃhmaïaæ bhavati ! <12329.8/2> agnau samiddhe sa juhoti yo vidvÃn brÃhmaïamukhe dÃnÃhutiæ juhoti ! <12329.8/3> evam apy agnibhÆtà brÃhmaïà vidvÃæso 'gniæ bhÃvayanti ! <12329.8/4> agnir vi«ïu÷ sarvabhÆtÃny anupraviÓya prÃïÃn dhÃrayati ! <12329.8/5> api cÃtra sanatkumÃragÅtÃ÷ Ólokà bhavanti !!12329.8! <12329.9/1> viÓvaæ brahmÃs­jat pÆrvaæ !sarvÃdir niravaskaram ! <12329.9/2> brahmagho«air divaæ ti«Âhanty !amarà brahmayonaya÷ !!12329.9! <12329.10/1> brÃhmaïÃnÃæ matir vÃkyaæ !karma Óraddhà tapÃæsi ca ! <12329.10/2> dhÃrayanti mahÅæ dyÃæ ca !ÓaityÃd vÃry am­taæ yathà !!12329.10! <12329.11/1> nÃsti satyÃt paro dharmo !nÃsti mÃt­samo guru÷ ! <12329.11/2> brÃhmaïebhya÷ paraæ nÃsti !pretya ceha ca bhÆtaye !!12329.11! <12329.12/1> nai«Ãm uk«Ã vardhate nota vÃhà ! <12329.12/2> na gargaro mathyate saæpradÃne ! <12329.12/3> apadhvastà dasyubhÆtà bhavanti ! <12329.12/4> ye«Ãæ rëÂre brÃhmaïà v­ttihÅnÃ÷ !!12329.12! <12329.13/1> vedapurÃïetihÃsaprÃmÃïyÃn nÃrÃyaïamukhodgatÃ÷ sarvÃtmÃna÷ sarvakartÃra÷ sarvabhÃvanÃÓ ca brÃhmaïÃ÷ ! <12329.13/2> vÃksamakÃlaæ hi tasya devasya varapradasya brÃhmaïÃ÷ prathamaæ prÃdurbhÆtà brÃhmaïebhyaÓ ca Óe«Ã varïÃ÷ prÃdurbhÆtÃ÷ ! <12329.13/3> itthaæ ca surÃsuraviÓi«Âà brÃhmaïà yadà mayà brahmabhÆtena purà svayam evotpÃditÃ÷ surÃsuramahar«ayo bhÆtaviÓe«Ã÷ sthÃpità nig­hÅtÃÓ ca !!12329.13! <12329.14/1> ahalyÃdhar«aïanimittaæ hi gautamÃd dhariÓmaÓrutÃm indra÷ prÃpta÷ ! <12329.14/2> kauÓikanimittaæ cendro mu«kaviyogaæ me«av­«aïatvaæ cÃvÃpa ! <12329.14/3> aÓvinor grahaprati«edhodyatavajrasya puraædarasya cyavanena stambhito bÃhu÷ ! <12329.14/4> kratuvadhaprÃptamanyunà ca dak«eïa bhÆyas tapasà cÃtmÃnaæ saæyojya netrÃk­tir anyà lalÃÂe rudrasyotpÃdità !!12329.14! <12329.15/1> tripuravadhÃrthaæ dÅk«Ãm abhyupagatasya rudrasyoÓanasà Óiraso jaÂà utk­tya prayuktÃ÷ ! <12329.15/2> tata÷ prÃdurbhÆtà bhujagÃ÷_1 ! <12329.15/3> tair asya bhujagai÷_1 pŬyamÃna÷ kaïÂho nÅlatÃm upanÅta÷ ! <12329.15/4> pÆrve ca manvantare svÃyaæbhuve nÃrÃyaïahastabandhagrahaïÃn nÅlakaïÂhatvam eva và !!12329.15! <12329.16/1> am­totpÃdane puraÓcaraïatÃm upagatasyÃÇgiraso b­haspater upasp­Óato na prasÃdaæ gatavatya÷ kilÃpa÷ ! <12329.16/2> atha b­haspatir apÃæ cukrodha ! <12329.16/3> yasmÃn mamopasp­Óata÷ kalu«ÅbhÆtà na prasÃdam upagatÃs tasmÃd adyaprabh­ti jha«amakaramatsyakacchapajantusaækÅrïÃ÷ kalu«Åbhavateti ! <12329.16/4> tadÃprabh­ty Ãpo yÃdobhi÷ saækÅrïÃ÷ saæv­ttÃ÷ !!12329.16! <12329.17/1> viÓvarÆpo vai tvëÂra÷ purohito devÃnÃm ÃsÅt svasrÅyo 'surÃïÃm ! <12329.17/2> sa pratyak«aæ devebhyo bhÃgam adadat paroak«am asurebhya÷ !!12329.17! <12329.18/1> atha hiraïyakaÓipuæ purask­tya_1 viÓvarÆpamÃtaraæ svasÃram asurà varam ayÃcanta ! <12329.18/2> he svasar ayaæ te putras tvëÂro viÓvarÆpas triÓirà devÃnÃæ purohita÷ pratyak«aæ devebhyo bhÃgam adadat paroak«am asmÃkam ! <12329.18/3> tato devà vardhante vayaæ k«ÅyÃma÷ ! <12329.18/4> tad enaæ tvaæ vÃrayitum arhasi tathà yathÃsmÃn bhajed iti !!12329.18! <12329.19/1> atha viÓvarÆpaæ nandanavanam upagataæ mÃtovÃca ! <12329.19/2> putra kiæ parapak«avardhanas tvaæ mÃtulapak«aæ nÃÓayasi ! <12329.19/3> nÃrhasy evaæ kartum iti ! <12329.19/4> sa viÓvarÆpo mÃtur vÃkyam anatikramaïÅyam iti matvà saæpÆjya hiraïyakaÓipum agÃt !!12329.19! <12329.20/1> hairaïyagarbhÃc ca vasi«ÂhÃd dhiraïyakaÓipu÷ ÓÃpaæ prÃptavÃn ! <12329.20/2> yasmÃt tvayÃnyo v­to hotà tasmÃd asamÃptayaj¤as tvam apÆrvÃt sattvajÃtÃd vadhaæ prÃpsyasÅti ! <12329.20/3> tacchÃpadÃnÃd dhiraïyakaÓipu÷ prÃptavÃn vadham !!12329.20! <12329.21/1> viÓvarÆpo mÃt­pak«avardhano 'tyarthaæ tapasy abhavat ! <12329.21/2> tasya vratabhaÇgÃrtham indro bahvÅ÷ ÓrÅmatyo 'psaraso niyuyoja ! <12329.21/3> tÃÓ ca d­«Âvà mana÷ k«ubhitam tasyÃbhavat tÃsu cÃpsara÷su nacirÃd eva sakto 'bhavat ! <12329.21/4> saktaæ cainaæ j¤ÃtvÃpsarasa Æcur gacchÃmahe vayaæ yathÃgatam iti !!12329.21! <12329.22/1> tÃs tvëÂra uvÃca ! <12329.22/2> kva gami«yatha ÃsyatÃm tÃvan mayà saha Óreyo bhavi«yatÅti ! <12329.22/3> tÃs tam abruvan ! <12329.22/4> vayaæ devastriyo 'psarasa indraæ varadaæ purà prabhavi«ïuæ v­ïÅmahae iti !!12329.22! <12329.23/1> atha tà viÓvarÆpo 'bravÅd adyaiva sendrà devà na bhavi«yantÅti ! <12329.23/2> tato manträ jajÃpa ! <12329.23/3> tair mantrai÷ prÃvardhata triÓirÃ÷ ! <12329.23/4> ekenÃsyena sarvaloke«u dvijai÷ kriyÃvadbhir yaj¤e«u suhutaæ somaæ papÃv ekenÃpa ekena sendrÃn devÃn ! <12329.23/5> athendras taæ vivardhamÃnaæ somapÃnÃpyÃyitasarvagÃtraæ d­«Âvà cintÃm Ãpede !!12329.23! <12329.24/1> devÃÓ ca te sahendreïa brahmÃïam abhijagmur ÆcuÓ ca ! <12329.24/2> viÓvarÆpeïa sarvayaj¤e«u suhuta÷ soma÷ pÅyate ! <12329.24/3> vayam abhÃgÃ÷ saæv­ttÃ÷ ! <12329.24/4> asurapak«o vardhate vayaæ k«ÅyÃma÷ ! <12329.24/5> tad arhasi no vidhÃtuæ Óreyo yad anantaram iti !!12329.24! <12329.25/1> tÃn brahmovÃca ­«ir bhÃrgavas tapas tapyate dadhÅca÷ ! <12329.25/2> sa yÃcyatÃæ varaæ yathà kalevaraæ jahyÃt ! <12329.25/3> tasyÃsthibhir vajraæ kriyatÃm iti !!12329.25! <12329.26/1> devÃs tatrÃgacchan yatra dadhÅco bhagavÃn ­«is tapas tepe ! <12329.26/2> sendrà devÃs tam abhigamyocur bhagavaæs tapasa÷ kuÓalam avighnaæ ceti ! <12329.26/3> tÃn dadhÅca uvÃca svÃgataæ bhavadbhya÷ kiæ kriyatÃm ! <12329.26/4> yad vak«yatha tat kari«yÃmÅti ! <12329.26/5> te tam abruva¤ ÓarÅraparityÃgaæ lokahitÃrthaæ bhagavÃn kartum arhatÅti ! <12329.26/501> [X D7 T G1-3.6 Kumbh..ed. ins.:: evam ukto dadhÅcas tÃn abravÅt ! <12329.26/502> X sahasraæ var«ÃïÃm aindraæ padam avÃpyate mayà yadi jahyÃm ! <12329.26/503> X tathety uktvendra÷ svasthÃnaæ dattvà tapasvy- abhavat ! <12329.26/504> X indro dadhÅco 'bhavat ! <12329.26/505> X tÃvat pÆrïe sendrà devà Ãgaman kÃlo 'yaæ dehanyÃsÃyeti !12329.26871! X] <12329.26/6> atha dadhÅcas tathaivÃvimanÃ÷ sukhadu÷khasamo mahÃyogÅ ÃtmÃnaæ samÃdhÃya ÓarÅraparityÃgaæ cakÃra !!12329.26! <12329.27/001> [X Kumbh..ed. ins.:: Órutir apy atra bhavati ! <12329.27/002> X indro dadhÅco 'sthibhi÷ k­tam iti !12329.26872! X] <12329.27/1> tasya paramÃtmany avas­te tÃny asthÅni dhÃtà saæg­hya vajram akarot ! <12329.27/2> tena vajreïÃbhedyenÃpradh­«yeïa brahmÃsthisaæbhÆtena vi«ïupravi«Âenendro viÓvarÆpaæ jaghÃna ! <12329.27/3> ÓirasÃæ cÃsya chedanam akarot ! <12329.27/301> [X D7 T G1-3.6 Kumbh..ed. Cv:: tak«ïà yaj¤apaÓo÷ Óiras te dadÃmÅty uktvà !12329.27873! X] <12329.27/4> tasmÃd anantaraæ viÓvarÆpagÃtramathanasaæbhavaæ tva«ÂrotpÃditam evÃriæ v­tram indro jaghÃna !!12329.27! <12329.28/1> tasyÃæ dvaidhÅbhÆtÃyÃæ brahmavadhyÃyÃæ bhayÃd indro devarÃjyaæ parityajya apsusaæbhavÃæ ÓÅtalÃæ mÃnasasarogatÃæ nalinÅæ apsu ! <12329.28/2> tatra caiÓvaryayogÃd aïumÃtro bhÆtvà bisagranthiæ praviveÓa !!12329.28! <12329.29/1> atha brahmavadhyÃbhayaprana«Âe trailokyanÃthe ÓacÅpatau jagad anÅÓvaraæ babhÆva ! <12329.29/2> devÃn rajas tamaÓ cÃviveÓa ! <12329.29/3> mantrà na prÃvartanta mahar«ÅïÃæ ! <12329.29/4> rak«Ãæsi prÃdur abhavan ! <12329.29/5> brahma cotsÃdanaæ jagÃma ! <12329.29/6> anindrÃÓ cÃbalà lokÃ÷ supradh­«yà babhÆvu÷ !!12329.29! <12329.30/1> atha devà ­«ayaÓ cÃyu«a÷ putraæ nahu«aæ nÃma devarÃjatve 'bhi«i«icu÷ ! <12329.30/2> nahu«a÷ pa¤cabhi÷ Óatair jyoti«Ãæ lalÃÂe jvaladbhi÷ sarvatejoharais trivi«Âapaæ pÃlayÃæ babhÆva ! <12329.30/3> atha lokÃ÷ prak­tim Ãpedire svasthÃÓ ca babhÆvu÷ !!12329.30! <12329.31/1> athovÃca nahu«a÷ ! <12329.31/2> sarvaæ mÃæ Óakropabhuktam upasthitam ­te ÓacÅm iti ! <12329.31/3> sa evam uktvà ÓacÅsamÅpam agamad uvÃca cainÃm ! <12329.31/4> subhage 'ham indro devÃnÃæ bhajasva mÃm iti ! <12329.31/5> taæ ÓacÅ pratyuvÃca ! <12329.31/6> prak­tyà tvaæ dharmavatsala÷ somavaæÓodbhavaÓ ca ! <12329.31/7> nÃrhasi parapatnÅdhar«aïaæ kartum iti !!12329.31! <12329.32/1> tÃm athovÃca nahu«a÷ ! <12329.32/2> aindraæ padam adhyÃsyate mayà ! <12329.32/3> aham indrasya rÃjyaratnaharo nÃtrÃdharma÷ kaÓcit tvam indrabhukteti ! <12329.32/4> sà tam uvÃca ! <12329.32/5> asti mama kiæcid vratam aparyavasitam ! <12329.32/6> tasyÃvabh­the tvÃm upagami«yÃmi kaiÓcid evÃhobhir iti ! <12329.32/7> sa Óacyaivam abhihito nahu«o jagÃma !!12329.32! <12329.33/1> atha ÓacÅ du÷khaÓokÃrtà bhart­darÓanalÃlasà nahu«abhayag­hÅtà b­haspatim upÃgacchat ! <12329.33/2> sa ca tÃm abhigatÃæ d­«Âvaiva dhyÃnaæ praviÓya bhart­kÃryatatparÃæ j¤Ãtvà b­haspatir uvÃca ! <12329.33/3> anenaiva vratena tapasà cÃnvità devÅæ varadÃm upaÓrutim Ãhvaya ! <12329.33/4> sà tavendraæ darÓayi«yatÅti !!12329.33! <12329.34/1> sÃtha mahÃniyamam Ãsthità devÅæ varadÃm upaÓrutiæ mantrair Ãhvayat ! <12329.34/2> sopaÓruti÷ ÓacÅsamÅpam agÃt ! <12329.34/3> uvÃca cainÃm iyam asmi tvayopahÆtopasthità kiæ te priyaæ karavÃïÅti ! <12329.34/4> tÃæ mÆrdhnà praïamyovÃca ÓacÅ bhagavaty arhasi me bhartÃraæ darÓayituæ tvaæ satyà matà ceti ! <12329.34/5> sainÃæ mÃnasaæ saro 'nayat ! <12329.34/6> tatrendraæ bisagranthigatam adarÓayat !!12329.34! <12329.35/1> tÃm indra÷ patnÅæ k­ÓÃæ glÃnÃæ ca d­«Âvà cintayÃæ babhÆva ! <12329.35/2> aho mama mahad du÷kham idam adyopagatam ! <12329.35/3> na«Âaæ hi mÃm iyam anvi«yopÃgamad du÷khÃrteti ! <12329.35/4> tÃm indra uvÃca kathaæ vartayasÅti ! <12329.35/5> sà tam uvÃca ! <12329.35/6> nahu«o mÃm Ãhvayati ! <12329.35/7> kÃlaÓ cÃsya mayà k­ta iti !!12329.35! <12329.36/1> tÃm indra uvÃca ! <12329.36/2> gaccha ! <12329.36/3> nahu«as tvayà vÃcyo 'pÆrveïa mÃm ­«iyuktena yÃnena tvam adhirƬha udvahasva ! <12329.36/4> indrasya hi mahÃnti vÃhanÃni manasa÷ priyÃïy adhirƬhÃni mayà ! <12329.36/5> tvam anyenopayÃtum arhasÅti ! <12329.36/6> saivam uktà h­«Âà jagÃma ! <12329.36/7> indro 'pi bisagranthim evÃviveÓa bhÆya÷ !!12329.36! <12329.37/1> athendrÃïim abhyÃgatÃæ d­«ÂvovÃca nahu«a÷ pÆrïa÷ sa kÃla iti ! <12329.37/2> taæ Óacy- abravÅc chakreïa yathoktam ! <12329.37/3> sa mahar«iyuktaæ vÃhanam adhirƬha÷ ÓacÅsamÅpam upÃgacchat !!12329.37! <12329.38/1> atha maitrÃvaruïi÷ kumbhayonir agastyo mahar«Ån vikriyamÃïÃæs tÃn nahu«eïÃpaÓyat ! <12329.38/2> padbhyÃæ ca tenÃsp­Óyata ! <12329.38/3> tata÷ sa nahu«am abravÅd akÃryaprav­tta pÃpa patasva mahÅm ! <12329.38/4> sarpo bhava yÃvad bhÆmir girayaÓ ca ti«Âheyus tÃvad iti ! <12329.38/5> sa mahar«ivÃkyasamakÃlam eva tasmÃd yÃnÃd avÃpatat !!12329.38! <12329.39/1> athÃnindraæ punas trailokyam abhavat ! <12329.39/2> tato devà ­«ayaÓ ca bhagavantaæ vi«ïuæ Óaraïam indrÃrthe 'bhijagmu÷ ! <12329.39/3> ÆcuÓ cainaæ bhagavann indraæ brahmavadhyÃbhibhÆtaæ trÃtum arhasÅti ! <12329.39/4> tata÷ sa varadas tÃn abravÅd aÓvamedhaæ yaj¤aæ vai«ïavaæ Óakro 'bhiyajatu ! <12329.39/5> tata÷ svaæ sthÃnaæ prÃpsyatÅti !!12329.39! <12329.40/1> tato devà ­«ayaÓ cendraæ nÃpaÓyan yadà tadà ÓacÅm Æcur gaccha subhage indram Ãnayasveti ! <12329.40/2> sà punas tat sara÷ samabhyagacchat ! <12329.40/3> indraÓ ca tasmÃt sarasa÷ samutthÃya b­haspatim abhijagÃma ! <12329.40/4> b­haspatiÓ cÃÓvamedhaæ mahÃkratuæ ÓakrÃyÃharat ! <12329.40/5> tata÷ k­«ïasÃraÇgaæ medhyam aÓvam uts­jya vÃhanaæ tam eva k­tvà indraæ marutpatiæ b­haspati÷ svasthÃnaæ prÃpayÃm Ãsa !!12329.40! <12329.41/1> tata÷ sa devarì devair ­«ibhi÷ stÆyamÃnas trivi«Âapastho ni«kalma«o babhÆva ! <12329.41/2> brahmavadhyÃæ catur«u sthÃne«u vanitÃgnivanaspatigo«u vyabhajat ! <12329.41/201> [X D7 T G1-3.6 Cs.v ins.:: vanitÃsu raja÷ ! <12329.41/202> X v­k«e«u niryÃsa÷ ! <12329.41/203> X giri«u Óamba÷ ! <12329.41/204> X p­thivyÃm Æ«arÃ÷ ! <12329.41/205> X te 'sp­ÓyÃ÷ ! <12329.41/206> X tasmÃd dhavir alavaïaæ pacyate !12329.41874! X] <12329.41/3> evaæ indro brahmateja÷prabhÃvopab­æhita÷ Óatruvadhaæ k­tvà svasthÃnaæ prÃpita÷ !!12329.41! <12329.42/001> [X D7 T1 G1.3.6 Kumbh..ed. ins.:: nahu«asya ÓÃpamok«animittaæ devair ­«ibhir yÃcyamÃno 'gastya÷ prÃha ! <12329.42/002> X yÃvat svakulaja÷ ÓrÅmÃn !dharmarÃjo yudhi«Âhira÷ ! <12329.42/003> X kathayitvà svakÃn praÓnÃn !svaæ bhÅmaæ ca vimok«yate !12329.41875! X] <12329.42/1> ÃkÃÓagaÇgÃgataÓ ca purà bharadvÃjo mahar«ir upÃsp­Óaæs trÅn kramÃn kramatà vi«ïunÃbhyÃsÃdita÷ ! <12329.42/2> sa bharadvÃjena sasalilena pÃïinorasi tìita÷ salak«aïoraska÷ saæv­tta÷ !!12329.42! <12329.43/1> bh­guïà mahar«iïà Óapto 'gni÷ sarvabhak«atvam upanÅta÷ !!12329.43! <12329.44/1> aditir vai devÃnÃm annam apacad etad bhuktvÃsurÃn hani«yantÅti ! <12329.44/2> tatra budho vratacaryÃsamÃptÃv Ãgacchat ! <12329.44/3> aditiæ cÃvocad bhik«Ãæ dehÅti ! <12329.44/4> tatra devai÷ pÆrvam etat prÃÓyaæ nÃnyenety aditir bhik«Ãæ nÃdÃt ! <12329.44/5> atha bhik«ÃpratyÃkhyÃnaru«itena budhena brahmabhÆtena vivasvato dvitÅye janmany aï¬asaæj¤itasyÃï¬aæ mÃritam adityÃ÷ ! <12329.44/501> [X K6.7 V1 Dn1.ï4 Ds D2-5.7-9 Cs Kumbh..ed. ins. after brahmabhÆtena:: aditi÷ Óaptà aditer udare bhavi«yati vyathà !12329.44876! X] <12329.44/6> sa mÃrtaï¬o vivasvÃn abhavac chrÃddhadeva÷ !!12329.44! <12329.45/1> dak«asya vai duhitara÷ «a«Âir Ãsan ! <12329.45/2> tÃbhya÷ kaÓyapÃya trayodaÓa prÃdÃd daÓa dharmÃya daÓa manave saptaviæÓatim indave ! <12329.45/3> tÃsu tulyÃsu nak«atrÃkhyÃæ gatÃsu somo rohiïyÃm abhyadhikÃæ prÅtim akarot ! <12329.45/4> tatas tÃ÷ Óe«Ã÷ patnya År«yÃvatya÷ pitu÷ samÅpaæ somo rohiïÅm adhikaæ bhajatÅti ! <12329.45/5> so 'bravÅd yak«mainam Ãvek«yatÅti !!12329.45! <12329.46/1> dak«aÓÃpÃt somaæ rÃjÃnaæ yak«mÃviveÓa ! <12329.46/2> sa yak«maïÃvi«Âo dak«am agamat ! <12329.46/3> dak«aÓ cainam abravÅn na samaæ vartasae iti ! <12329.46/4> tatrar«aya÷ somam abruvan k«Åyase yak«maïà ! <12329.46/5> paÓcimasyÃæ diÓi samudre hiraïyasarastÅrtham ! <12329.46/6> tatra gatvÃtmÃnam abhi«ecayasveti ! <12329.46/7> athÃgacchat somas tatra hiraïyasarastÅrtham ! <12329.46/8> gatvà cÃtmÃna÷ snapanam akarot (!) <12329.46/9> snÃtvà cÃtmÃnaæ pÃpmano mok«ayÃm Ãsa (!) <12329.46/91> tatra cÃvabhÃsitas tÅrthe yadà somas tadÃprabh­ti tÅrthaæ tat prabhÃsam iti nÃmnà khyÃtaæ babhÆva (!) <12329.46/92> tacchÃpÃd adyÃpi k«Åyate somo 'mÃvÃsyÃntarastha÷ (!) <12329.46/93> paurïamÃsÅmÃtre_1 'dhi«Âhito meghalekhÃpraticchannaæ vapur darÓayati (!) <12329.46/94> meghasad­Óaæ varïam agamat tad asya ÓaÓalak«ma vimalam abhavat !!12329.46! <12329.47/1> sthÆlaÓirà mahar«ir mero÷ prÃguttare digbhÃge tapas tepe ! <12329.47/2> tasya tapas tapyamÃnasya sarvagandhavaha÷ Óucir vÃyur vivÃyamÃna÷ ÓarÅram asp­Óat ! <12329.47/3> sa tapasà tÃpitaÓarÅra÷ k­Óo vÃyunopavÅjyamÃno h­dayaparito«am agamat ! <12329.47/4> tatra tasyÃnilavyajanak­taparito«asya sadyo vanaspataya÷ pu«paÓobhÃæ na darÓitavanta iti sa etä ÓaÓÃpa na sarvakÃlaæ pu«pavanto bhavi«yatheti !!12329.47! <12329.48/1> nÃrÃyaïo lokahitÃrthaæ va¬avÃmukho nÃma mahar«i÷ purÃbhavat ! <12329.48/2> tasya merau tapas tapyata÷ samudra ÃhÆto nÃgata÷ ! <12329.48/3> tenÃmar«itenÃtmagÃtro«maïà samudra÷ stimitajala÷ k­ta÷ ! <12329.48/4> svedaprasyandanasad­ÓaÓ cÃsya lavaïabhÃvo janita÷ ! <12329.48/5> uktaÓ cÃpeyo bhavi«yasi ! <12329.48/6> etac ca te toyaæ va¬avÃmukhasaæj¤itena pÅyamÃnaæ madhuraæ bhavi«yati ! <12329.48/7> tad etad adyÃpi va¬avÃmukhasaæj¤itenÃnuvartinà toyaæ sÃmudraæ pÅyate !!12329.48! <12329.49/001> [X D7 T G1-3.6 Kumbh..ed. ins.:: punar umà dak«akopÃd dhimavato girer duhità babhÆva !12329.48877! X] <12329.49/1> himavato girer duhitaram umÃæ rudraÓ cakame ! <12329.49/2> bh­gur api ca mahar«ir himavantam ÃgamyÃbravÅt kanyÃm umÃæ me dehÅti ! <12329.49/3> tam abravÅd dhimavÃn abhila«ito varo rudra iti ! <12329.49/4> tam abravÅd bh­gur yasmÃt tvayÃhaæ kanyÃvaraïak­tabhÃva÷ pratyÃkhyÃtas tasmÃn na ratnÃnÃæ bhavÃn bhÃjanaæ bhavi«yatÅti ! <12329.49/5> adyaprabh­ty etad avasthitam ­«ivacanam !!12329.49! <12329.50/1> tad evaævidhaæ mÃhÃtmyaæ brÃhmaïÃnÃm ! <12329.50/2> k«atram api ÓÃÓvatÅm avyayÃæ p­thivÅæ patnÅm abhigamya bubhuje ! <12329.50/3> tad etad brahmÃgnÅ«omÅyam ! <12329.50/4> tena jagad dhÃryate !!12329.50! <12330.1/1> ÓrÅbhagavÃn uvÃca: sÆryÃcandramasau ÓaÓvat !keÓair me aæÓusaæj¤itai÷ ! <12330.1/2> bodhayaæs tÃpayaæÓ caiva !jagad utti«Âhata÷ p­thak !!12330.1! <12330.2/1> bodhanÃt tÃpanÃc caiva !jagato har«aïaæ bhavet ! <12330.2/2> agnÅ«omak­tair ebhi÷ !karmabhi÷ pÃï¬unandana ! <12330.2/3> h­«ÅkeÓo 'ham ÅÓÃno !varado lokabhÃvana÷ !!12330.2! <12330.3/1> i¬opahÆtayogena !hare bhÃgaæ kratu«v aham ! <12330.3/2> varïaÓ ca me hariÓre«Âhas !tasmÃd dharir ahaæ sm­ta÷ !!12330.3! <12330.4/1> dhÃma sÃro hi lokÃnÃm !­taæ caiva vicÃritam ! <12330.4/2> ­tadhÃmà tato viprai÷ !satyaÓ cÃhaæ prakÅrtita÷ !!12330.4! <12330.5/1> na«ÂÃæ ca dharaïÅæ pÆrvam !avindaæ vai guhÃgatÃm ! <12330.5/2> govinda iti mÃæ devà !vÃgbhi÷ samabhitu«Âuvu÷ !!12330.5! <12330.6/1> Óipivi«Âeti cÃkhyÃyÃæ !hÅnaromà ca yo bhavet ! <12330.6/2> tenÃvi«Âaæ hi yat kiæcic !chipivi«Âaæ hi tat sm­tam !!12330.6! <12330.7/1> yÃsko mÃm ­«ir avyagro !naikayaj¤e«u gÅtavÃn ! <12330.7/2> Óipivi«Âa iti hy asmÃd !guhyanÃmadharo hy aham !!12330.7! <12330.8/1> stutvà mÃæ Óipivi«Âeti !yÃsko ­«ir udÃradhÅ udÃradhÅ÷ ! <12330.8/2> matprasÃdÃd adho na«Âaæ !niruktam abhijagmivÃn !!12330.8! <12330.9/1> na hi jÃto na jÃye 'haæ !na jani«ye kadÃcana ! <12330.9/2> k«etraj¤a÷ sarvabhÆtÃnÃæ !tasmÃd aham aja÷ sm­ta÷ !!12330.9! <12330.10/1> noktapÆrvaæ mayà k«udram !aslÅlaæ và kadÃcana ! <12330.10/2> ­tà brahmasutà sà me !satyà devÅ sarasvatÅ !!12330.10! <12330.11/1> sac cÃsac caiva kaunteya !mayÃveÓitam Ãtmani ! <12330.11/2> pau«kare brahmasadane !satyaæ mÃm ­«ayo vidu÷ !!12330.11! <12330.12/1> sattvÃn na cyutapÆrvo 'haæ !sattvaæ vai viddhi matk­tam ! <12330.12/2> janmanÅhÃbhavat sattvaæ !paurvikaæ me dhanaæjaya !!12330.12! <12330.13/1> nirÃÓÅ÷karmasaæyuktaæ !sÃtvataæ mÃæ prakalpaya ! <12330.13/2> sÃtvataj¤Ãnad­«Âo 'haæ !sÃtvata÷ sÃtvatÃæ pati÷ !!12330.13! <12330.14/1> k­«Ãmi medinÅæ pÃrtha !bhÆtvà kÃr«ïÃyaso mahÃn ! <12330.14/2> k­«ïo varïaÓ ca me yasmÃt !tasmÃt k­«ïo 'ham arjuna !!12330.14! <12330.15/1> mayà saæÓle«ità bhÆmir !adbhir vyoma ca vÃyunà ! <12330.15/2> vÃyuÓ ca tejasà sÃrdhaæ !vaikuïÂhatvaæ tato mama !!12330.15! <12330.16/1> nirvÃïaæ paramaæ saukhyaæ !dharmo 'sau para ucyate ! <12330.16/2> tasmÃn na cyutapÆrvo 'ham !acyutas tena karmaïà !!12330.16! <12330.17/1> p­thivÅnabhasÅ cobhe !viÓrute viÓvalaukike ! <12330.17/2> tayo÷ saædhÃraïÃrthaæ hi !mÃm adhoak«ajam a¤jasà !!12330.17! <12330.18/1> niruktaæ vedavidu«o !ye ca ÓabdÃrthacintakÃ÷ ! <12330.18/2> te mÃæ gÃyanti prÃgvaæÓe !adhoak«aja iti sthiti÷ !!12330.18! <12330.19/001> [X D7 T G2.3.6 ins.:: adho na k«Åyate yasmÃd !vadanty anye 'py adhoak«ajam !12330.18879! X] <12330.19/1> Óabda ekamatair e«a !vyÃh­ta÷ paramar«ibhi÷ ! <12330.19/2> nÃnyo hy adhoak«ajo loke !­te nÃrÃyaïaæ prabhum !!12330.19! <12330.20/1> gh­taæ mamÃrci«o loke !jantÆnÃæ prÃïadhÃraïam ! <12330.20/2> gh­tÃrcir aham avyagrair !vedaj¤ai÷ parikÅrtita÷ !!12330.20! <12330.21/1> trayo hi dhÃtava÷ khyÃtÃ÷ !karmajà iti ca sm­tÃ÷ ! <12330.21/2> pittaæ Óle«mà ca vÃyuÓ ca !e«a saæghÃta ucyate !!12330.21! <12330.22/1> etaiÓ ca dhÃryate jantur !etai÷ k«ÅïaiÓ ca k«Åyate ! <12330.22/2> Ãyurvedavidas tasmÃt !tridhÃtuæ mÃæ pracak«ate !!12330.22! <12330.23/1> v­«o hi bhagavÃn dharma÷ !khyÃto loke«u bhÃrata ! <12330.23/2> naighaïÂukapadÃkhyÃtaæ !viddhi mÃæ v­«am uttamam !!12330.23! <12330.24/1> kapir varÃha÷ Óre«ÂhaÓ ca !dharmaÓ ca v­«a ucyate ! <12330.24/2> tasmÃd v­«Ãkapiæ prÃha !kaÓyapo mÃæ prajÃpati÷ !!12330.24! <12330.25/001> [X K7 D4.9 ins.:: nÃdimantaæ na cÃntaæ ca !kadÃcid vidyate surÃ÷ !12330.24880! X] <12330.25/1> na cÃdiæ na madhyaæ tathà naiva cÃntaæ ! <12330.25/2> kadÃcid vidante surÃÓ cÃsurÃÓ ca ! <12330.25/3> anÃdyo hy amadhyas tathà cÃpy ananta÷ ! <12330.25/4> pragÅto 'ham ÅÓo vibhur lokasÃk«Å !!12330.25! <12330.26/1> ÓucÅni ÓravaïÅyÃni !Ó­ïomÅha dhanaæjaya ! <12330.26/2> na ca pÃpÃni g­hïÃmi !tato 'haæ vai ÓuciÓravÃ÷ !!12330.26! <12330.27/1> ekaÓ­Çga÷ purà bhÆtvà !varÃho divyadarÓana÷ ! <12330.27/2> imÃm uddh­tavÃn bhÆmim !ekaÓ­Çgas tato hy aham !!12330.27! <12330.28/1> tathaivÃsaæ trikakudo !vÃrÃhaæ rÆpam Ãsthita÷ ! <12330.28/2> trikakut tena vikhyÃta÷ !ÓarÅrasya tu mÃpanÃt !!12330.28! <12330.29/1> viri¤ca iti ya÷ prokta÷ !kapilaj¤Ãnacintakai÷ ! <12330.29/2> sa prajÃpatir evÃhaæ !cetanÃt sarvalokak­t !!12330.29! <12330.30/1> vidyÃsahÃyavantaæ mÃm !Ãdityasthaæ sanÃtanam ! <12330.30/2> kapilaæ prÃhur ÃcÃryÃ÷ !sÃækhyà niÓcitaniÓcayÃ÷ !!12330.30! <12330.31/1> hiraïyagarbho dyutimÃn !e«a yaÓ chandasi stuta÷ ! <12330.31/2> yogai÷ saæpÆjyate nityaæ !sa evÃhaæ vibhu÷ sm­ta÷ !!12330.31! <12330.32/1> ekaviæÓatiÓÃkhaæ ca !­gvedaæ mÃæ pracak«ate ! <12330.32/2> sahasraÓÃkhaæ yat sÃma !ye vai vedavido janÃ÷ ! <12330.32/3> gÃyanty Ãraïyake viprà !madbhaktÃs te 'pi durlabhÃ÷ !!12330.32! <12330.33/1> «aÂpa¤cÃÓatam a«Âau ca !saptatriæÓatam ity uta ! <12330.33/2> yasmi¤ ÓÃkhà yajurvede !so 'ham Ãdhvaryave sm­ta÷ !!12330.33! <12330.34/1> pa¤cakalpam atharvÃïaæ !k­tyÃbhi÷ parib­æhitam ! <12330.34/2> kalpayanti hi mÃæ viprà !atharvÃïavidas tathà !!12330.34! <12330.35/1> ÓÃkhÃbhedÃÓ ca ye kecid !yÃÓ ca ÓÃkhÃsu gÅtaya÷ ! <12330.35/2> svaravarïasamuccÃrÃ÷ !sarvÃæs tÃn viddhi matk­tÃn !!12330.35! <12330.36/1> yat tad dhayaÓira÷ pÃrtha !samudeti varapradam ! <12330.36/2> so 'ham evottare bhÃge !kramÃk«aravibhÃgavit !!12330.36! <12330.37/1> rÃmÃdeÓitamÃrgeïa !matprasÃdÃn mahÃtmanà ! <12330.37/2> päcÃlena krama÷ prÃptas !tasmÃd bhÆtÃt sanÃtanÃt ! <12330.37/3> bÃbhravyagotra÷ sa babhau !prathama÷ kramapÃraga÷_1 !!12330.37! <12330.38/1> nÃrÃyaïÃd varaæ labdhvà !prÃpya yogam anuttamam ! <12330.38/2> kramaæ praïÅya Óik«Ãæ ca !praïayitvà sa gÃlava÷ !!12330.38! <12330.39/1> kaï¬arÅko 'tha rÃjà ca !brahmadatta÷ pratÃpavÃn ! <12330.39/2> jÃtÅmaraïajaæ du÷khaæ !sm­tvà sm­tvà puna÷ puna÷ ! <12330.39/3> saptajÃti«u mukhyatvÃd !yogÃnÃæ saæpadaæ gata÷ !!12330.39! <12330.40/1> purÃhaæ Ãtmaja÷ pÃrtha !prathita÷ kÃraïÃntare ! <12330.40/2> dharmasya kuruÓÃrdÆla !tato 'haæ dharmaja÷ sm­ta÷ !!12330.40! <12330.41/1> naranÃrÃyaïau pÆrvaæ !tapas tepatur avyayam ! <12330.41/2> dharmayÃnaæ samÃrƬhau !parvate gandhamÃdane !!12330.41! <12330.42/1> tatkÃlasamayaæ caiva !dak«ayaj¤o babhÆva ha ! <12330.42/2> naivÃkalpayad bhÃgaæ !dak«o rudrasya bhÃrata !!12330.42! <12330.43/1> tato dadhÅcivacanÃd !dak«ayaj¤am apÃharat ! <12330.43/2> sasarja ÓÆlaæ krodhena !prajvalantaæ muhur muhu÷ !!12330.43! <12330.44/1> tacchÆlaæ bhasmasÃt k­tvà !dak«ayaj¤aæ savistaram ! <12330.44/2> Ãvayo÷ sahasÃgacchad !badary-ÃÓramam antikÃt ! <12330.44/3> vegena mahatà pÃrtha !patan nÃrÃyaïorasi !!12330.44! <12330.45/1> tata÷ svatejasÃvi«ÂÃ÷ !keÓà nÃrÃyaïasya ha ! <12330.45/2> babhÆvur mu¤javarïÃs tu !tato 'haæ mu¤jakeÓavÃn !!12330.45! <12330.46/1> tac ca ÓÆlaæ vinirdhÆtaæ !huækÃreïa mahÃtmanà ! <12330.46/2> jagÃma Óaækarakaraæ !nÃrÃyaïasamÃhatam !!12330.46! <12330.47/1> atha rudra upÃdhÃvat !tÃv ­«Å tapasÃnvitau ! <12330.47/2> tata enaæ samuddhÆtaæ !kaïÂhe jagrÃha pÃïinà ! <12330.47/3> nÃrÃyaïa÷ sa viÓvÃtmà !tenÃsya ÓitikaïÂhatà !!12330.47! <12330.48/1> atha rudravighÃtÃrtham !i«ÅkÃæ jag­he nara÷ ! <12330.48/2> mantraiÓ ca saæyuyojÃÓu !so 'bhavat paraÓur mahÃn !!12330.48! <12330.49/1> k«iptaÓ ca sahasà rudre !khaï¬anaæ prÃptavÃæs tadà ! <12330.49/2> tato 'haæ khaï¬aparaÓu÷ !sm­ta÷ paraÓukhaï¬anÃt !!12330.49! <12330.50/001> [X Kumbh..ed. ins.:: rudrasya bhÃgaæ pradadur !bhÃgam ucche«aïaæ puna÷ ! <12330.50/002> X Órutir apy atra bhavati !vedair uktas tathà puna÷ ! <12330.50/003> X ucche«aïabhÃgo vai rudras tasyocche«aïena hotavyam iti sarve gamyarÆpeïa tadà !12330.49881! X] <12330.50/1> arjuna uvÃca: asmin yuddhe tu vÃr«ïeya !trailokyamathane tadà ! <12330.50/2> jayaæ ka÷ prÃptavÃæs tatra !Óaæsaitan me janÃrdana !!12330.50! <12330.51/1> ÓrÅbhagavÃn uvÃca: tayo÷ saælagnayor yuddhe !rudranÃrÃyaïÃtmano÷ ! <12330.51/2> udvignÃ÷ sahasà k­tsnà !lokÃ÷ sarve 'bhavaæs tadà !!12330.51! <12330.52/1> nÃg­hïÃt pÃvaka÷ Óubhraæ !makhe«u suhutaæ havi÷ ! <12330.52/2> vedà na pratibhÃnti sma !­«ÅïÃæ bhÃvitÃtmanÃm !!12330.52! <12330.53/1> devÃn rajas tamaÓ caiva !samÃviviÓatus tadà ! <12330.53/2> vasudhà saæcakampe 'tha !nabhaÓ ca vipaphÃla ha !!12330.53! <12330.54/1> ni«prabhÃïi ca tejÃæsi !brahmà caivÃsanÃc cyuta÷ ! <12330.54/2> agÃc cho«aæ samudraÓ ca !himavÃæÓ ca vyaÓÅryata !!12330.54! <12330.55/1> tasminn evaæ samutpanne !nimitte pÃï¬unandana ! <12330.55/2> brahmà v­to devagaïair !­«ibhiÓ ca mahÃtmabhi÷ ! <12330.55/3> ÃjagÃmÃÓu taæ deÓaæ !yatra yuddham avartata !!12330.55! <12330.56/1> säjalipragraho bhÆtvà !caturvaktro niruktaga÷_1 ! <12330.56/2> uvÃca vacanaæ rudraæ !lokÃnÃm astu vai Óivam ! <12330.56/3> nyasyÃyudhÃni viÓveÓa !jagato hitakÃmyayà !!12330.56! <12330.57/1> yad ak«aram athÃvyaktam !ÅÓaæ lokasya bhÃvanam ! <12330.57/2> kÆÂasthaæ kart­nirdvaædvam !akarteti ca yaæ vidu÷ !!12330.57! <12330.58/1> vyaktibhÃvagatasyÃsya !ekà mÆrtir iyaæ Óivà ! <12330.58/2> naro nÃrÃyaïaÓ caiva !jÃtau dharmakulodvahau !!12330.58! <12330.59/1> tapasà mahatà yuktau !devaÓre«Âhau mahÃvratau ! <12330.59/2> ahaæ prasÃdajas tasya !kasmiæÓcit kÃraïÃntare ! <12330.59/3> tvaæ caiva krodhajas tÃta !pÆrvasarge sanÃtana÷ !!12330.59! <12330.60/1> mayà ca sÃrdhaæ varadaæ !vibudhaiÓ ca mahar«ibhi÷ ! <12330.60/2> prasÃdayÃÓu lokÃnÃæ !ÓÃntir bhavatu mÃciram !!12330.60! <12330.61/1> brahmaïà tv evam uktas tu !rudra÷ krodhÃgnim uts­jan ! <12330.61/2> prasÃdayÃm Ãsa tato !devaæ nÃrÃyaïaæ prabhum ! <12330.61/3> Óaraïaæ ca jagÃmÃdyaæ !vareïyaæ varadaæ harim !!12330.61! <12330.62/1> tato 'tha varado devo !jitakrodho jitendriya÷ ! <12330.62/2> prÅtimÃn abhavat tatra !rudreïa saha saægata÷ !!12330.62! <12330.63/1> ­«ibhir brahmaïà caiva !vibudhaiÓ ca supÆjita÷ ! <12330.63/2> uvÃca devam ÅÓÃnam !ÅÓa÷ sa jagato hari÷ !!12330.63! <12330.64/1> yas tvÃæ vetti sa mÃæ vetti !yas tvÃm anu sa mÃm anu ! <12330.64/2> nÃvayor antaraæ kiæcin !mà te bhÆd buddhir anyathà !!12330.64! <12330.65/1> adyaprabh­ti ÓrÅvatsa÷ !ÓÆlÃÇko 'yaæ bhavatv ayam ! <12330.65/2> mama pÃïyaÇkitaÓ cÃpi !ÓrÅkaïÂhas tvaæ bhavi«yasi !!12330.65! <12330.66/1> evaæ lak«aïam utpÃdya !parasparak­taæ tadà ! <12330.66/2> sakhyaæ caivÃtulaæ k­tvà !rudreïa sahitÃv ­«Å ! <12330.66/3> tapas tepatur avyagrau !vis­jya tridivaukasa÷ !!12330.66! <12330.67/1> e«a te kathita÷ pÃrtha !nÃrÃyaïajayo m­dhe ! <12330.67/2> nÃmÃni caiva guhyÃni !niruktÃni ca bhÃrata ! <12330.67/3> ­«ibhi÷ kathitÃnÅha !yÃni saækÅrtitÃni te !!12330.67! <12330.68/1> evaæ bahuvidhai rÆpaiÓ !carÃmÅha vasuædharÃm ! <12330.68/2> brahmalokaæ ca kaunteya !golokaæ ca sanÃtanam ! <12330.68/3> mayà tvaæ rak«ito yuddhe !mahÃntaæ prÃptavä jayam !!12330.68! <12330.69/1> yas tu te so 'grato yÃti !yuddhe saæpratyupasthite ! <12330.69/2> taæ viddhi rudraæ kaunteya !devadevaæ kapardinam !!12330.69! <12330.70/1> kÃla÷ sa eva kathita÷ !krodhajeti mayà tava ! <12330.70/2> nihatÃæs tena vai pÆrvaæ !hatavÃn asi vai ripÆn !!12330.70! <12330.71/1> aprameyaprabhÃvaæ taæ !devadevam umÃpatim ! <12330.71/2> namasva devaæ prayato !viÓveÓaæ haram avyayam !!12330.71! <12330.71/201> [X K1.2.4.6.7 V1 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2-5.8.9 Kumbh..ed. ins.:: ya÷ sa te kathita÷ pÆrvaæ !krodhajeti puna÷ puna÷ ! <12330.71/202> X tasya prabhÃvam evÃgryaæ !yac chrutaæ te dhanaæjaya !12330.71882! X] <12331.1/1> janamejaya uvÃca: brahman sumahad ÃkhyÃnaæ !bhavatà parikÅrtitam ! <12331.1/2> yac chrutvà munaya÷ sarve !vismayaæ paramaæ gatÃ÷ !!12331.1! <12331.2/001> [X K1.2.4.6 V1 after 6, Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.5.7.8 & G1-3.6 editions ins. AppI.32 X] <12331.2/1> idaæ ÓatasahasrÃd dhi !bhÃratÃkhyÃnavistarÃt ! <12331.2/2> Ãmathya matimanthena !j¤Ãnodadhim anuttamam !!12331.2! <12331.3/1> navanÅtaæ yathà dadhno !malayÃc candanaæ yathà ! <12331.3/2> Ãraïyakaæ ca vedebhya !o«adhibhyo 'm­taæ yathà !!12331.3! <12331.4/1> samuddh­tam idaæ brahman !kathÃm­tam anuttamam ! <12331.4/2> taponidhe tvayoktaæ hi !nÃrÃyaïakathÃÓrayam !!12331.4! <12331.5/1> sa hÅÓo bhagavÃn deva÷ !sarvabhÆtÃtmabhÃvana÷ ! <12331.5/2> aho nÃrÃyaïaæ tejo !durdarÓaæ dvijasattama !!12331.5! <12331.6/1> yatrÃviÓanti kalpÃnte !sarve brahmÃdaya÷ surÃ÷ ! <12331.6/2> ­«ayaÓ ca sagandharvà !yac ca kiæcic carÃcaram ! <12331.6/3> na tato 'sti paraæ manye !pÃvanaæ divi ceha ca !!12331.6! <12331.7/1> sarvÃÓramÃbhigamanaæ !sarvatÅrthÃvagÃhanam ! <12331.7/2> na tathà phaladaæ cÃpi !nÃrÃyaïakathà yathà !!12331.7! <12331.8/1> sarvathà pÃvitÃ÷ smeha !ÓrutvemÃm Ãdita÷ kathÃm ! <12331.8/2> harer viÓveÓvarasyeha !sarvapÃpapraïÃÓanÅm !!12331.8! <12331.9/1> na citraæ k­tavÃæs tatra !yad Ãryo me dhanaæjaya÷ ! <12331.9/2> vÃsudevasahÃyo ya÷ !prÃptavä jayam uttamam !!12331.9! <12331.10/1> na cÃsya kiæcid aprÃpyaæ !manye loke«v api tri«u ! <12331.10/2> trailokyanÃtho vi«ïu÷ sa !yasyÃsÅt sÃhyak­t sakhà !!12331.10! <12331.11/1> dhanyÃÓ ca sarvae evÃsan !brahmaæs te mama pÆrvakÃ÷ ! <12331.11/2> hitÃya Óreyase caiva !ye«Ãm ÃsÅj janÃrdana÷ !!12331.11! <12331.12/1> tapasÃpi na d­Óyo hi !bhagavÃæl lokapÆjita÷ ! <12331.12/2> yaæ d­«Âavantas te sÃk«Ãc !chrÅvatsÃÇkavibhÆ«aïam !!12331.12! <12331.13/1> tebhyo dhanyataraÓ caiva !nÃrada÷ parame«Âhija÷ ! <12331.13/2> na cÃlpatejasam ­«iæ !vedmi nÃradam avyayam ! <12331.13/201> [X T2 G1.2 ins.:: d­«ÂavÃn yo hariæ devaæ !nÃrÃyaïam ajaæ vibhum !12331.13883! X] <12331.13/3> ÓvetadvÅpaæ samÃsÃdya !yena d­«Âa÷ svayaæ hari÷ !!12331.13! <12331.14/1> devaprasÃdÃnugataæ !vyaktaæ tat tasya darÓanam ! <12331.14/2> yad d­«ÂavÃæs tadà devam !aniruddhatanau sthitam !!12331.14! <12331.15/1> badarÅm ÃÓramaæ yat tu !nÃrada÷ prÃdravat puna÷ ! <12331.15/2> naranÃrÃyaïau dra«Âuæ !kiæ nu tatkÃraïaæ mune !!12331.15! <12331.16/1> ÓvetadvÅpÃn niv­ttaÓ ca !nÃrada÷ parame«Âhija÷ ! <12331.16/2> badarÅm ÃÓramaæ prÃpya !samÃgamya ca tÃv ­«Å !!12331.16! <12331.17/1> kiyantaæ kÃlam avasat !kÃ÷ kathÃ÷ p­«ÂavÃæÓ ca sa÷ ! <12331.17/2> ÓvetadvÅpÃd upÃv­tte !tasmin và sumahÃtmani !!12331.17! <12331.18/1> kim abrÆtÃæ mahÃtmÃnau !naranÃrÃyaïÃv ­«Å ! <12331.18/2> tad etan me yathÃtattvaæ !sarvam ÃkhyÃtum arhasi !!12331.18! <12331.19/001> [X K1.2.4 V1 ins. after 18:: sÆta uvÃca: evaæ p­«Âas tadà rÃj¤Ã !parÃÓaryo mahÃmuni÷ ! <12331.19/002> X samÅpasthaæ tata÷ Ói«yaæ !vaiÓaæpÃyanam abravÅt ! <12331.19/003> X brÆhy asmai sarvam akhilaæ !yad v­ttaæ nÃradasya ha ! <12331.19/004> X tayo÷ sakÃÓaæ gatvà ca !yathà sa k­tavÃn puna÷ !12331.18884! X] <12331.19/005> [X D7 T G1-3.6 ins. after 18:: sÆta uvÃca: tasya tad vacanaæ Órutvà !k­«ïadvaipÃyanas tadà ! <12331.19/006> X ÓaÓÃsa Ói.yam ÃsÅnaæ !vaiÓaæpÃyanam antike ! <12331.19/007> X tad asmai sarvam Ãcak«va !yat matta÷ ÓrutavÃn asi ! <12331.19/008> X guror vacanam Ãj¤Ãya !sa tu viprar«abhas tadà ! <12331.19/009> X Ãcacak«e tata÷ sarvam !itihÃsaæ purÃtanam !12331.18885! X] <12331.19/1> vaiÓaæpÃyana uvÃca: namo bhagavate tasmai !vyÃsÃyÃmitatejase ! <12331.19/2> yasya prasÃdÃd vak«yÃmi !nÃrÃyaïakathÃm imÃm !!12331.19! <12331.20/001> [X T1 G3.6 T2 G1.2 ins.:: nÃsti nÃrÃyaïasamaæ !na bhÆtaæ na bhavi«yati ! <12331.20/002> X etena satyavÃkyena !sarvÃrthÃn sÃdhayÃmy aham ! <12331.20/003> X nÃradena purà yà me !gurave vinivedità ! <12331.20/004> X ­«ÅïÃæ pÃï¬avÃnÃæ ca !Ó­ïvato÷ k­«ïabhÅ«mayo÷ !12331.19886! X] <12331.20/1> prÃpya Óvetaæ mahÃdvÅpaæ !d­«Âvà ca harim avyayam ! <12331.20/2> niv­tto nÃrado rÃjaæs !tarasà merum Ãgamat ! <12331.20/3> h­dayenodvahan bhÃraæ !yad uktaæ paramÃtmanà !!12331.20! <12331.21/1> paÓcÃd asyÃbhavad rÃjann !Ãtmana÷ sÃdhvasaæ mahat ! <12331.21/2> yad gatvà dÆram adhvÃnaæ !k«emÅ punar ihÃgata÷ !!12331.21! <12331.22/1> tato mero÷ pracakrÃma !parvataæ gandhamÃdanam ! <12331.22/2> nipapÃta ca khÃt tÆrïaæ !viÓÃlÃæ badarÅm anu !!12331.22! <12331.23/1> tata÷ sa dad­Óe devau !purÃïÃv ­«isattamau ! <12331.23/2> tapaÓ carantau sumahad !Ãtmani«Âhau mahÃvratau !!12331.23! <12331.24/1> tejasÃbhyadhikau sÆryÃt !sarvalokavirocanÃt ! <12331.24/2> ÓrÅvatsalak«aïau pÆjyau !jaÂÃmaï¬aladhÃriïau !!12331.24! <12331.25/1> jÃlapÃdabhujau_2 tau tu !pÃdayoÓ cakralak«aïau ! <12331.25/2> vyƬhoraskau dÅrghabhujau_2 !tathà mu«kacatu«kiïau !!12331.25! <12331.26/1> «a«ÂidantÃv a«Âadaæ«Ârau !meghaughasad­Óasvanau ! <12331.26/2> svÃsyau p­thulalÃÂau ca !suhanÆ subhrunÃsikau !!12331.26! <12331.27/1> Ãtapatreïa sad­Óe !ÓirasÅ devayos tayo÷ ! <12331.27/2> evaæ lak«aïasaæpannau !mahÃpuru«asaæj¤itau !!12331.27! <12331.28/1> tau d­«Âvà nÃrado h­«Âas !tÃbhyÃæ ca pratipÆjita÷ ! <12331.28/2> svÃgatenÃbhibhëyÃtha !p­«ÂaÓ cÃnÃmayaæ tadà !!12331.28! <12331.29/1> babhÆvÃntargatamatir !nirÅk«ya puru«ottamau ! <12331.29/2> sadogatÃs tatra ye vai !sarvabhÆtanamask­tÃ÷ !!12331.29! <12331.30/1> ÓvetadvÅpe mayà d­«ÂÃs !tÃd­ÓÃv ­«isattamau ! <12331.30/2> iti saæcintya manasà !k­tvà cÃbhipradak«iïam ! <12331.30/3> upopaviveÓe tatra !pÅÂhe kuÓamaye Óubhe !!12331.30! <12331.31/1> tatas tau tapasÃæ vÃsau !yaÓasÃæ tejasÃm api ! <12331.31/2> ­«Å Óamadamopetau !k­tvà pÆrvÃhïikaæ vidhim !!12331.31! <12331.32/1> paÓcÃn nÃradam avyagrau !pÃdyÃrghyÃbhyÃæ prapÆjya ca ! <12331.32/2> pÅÂhayoÓ copavi«Âau tau !k­tÃtithyÃhnikau n­pa_2 !!12331.32! <12331.33/1> te«u tatropavi«Âe«u !sa deÓo 'bhivyarÃjata ! <12331.33/2> ÃjyÃhutimahÃjvÃlair !yaj¤avÃÂo 'gnibhir yathà !!12331.33! <12331.34/1> atha nÃrÃyaïas tatra !nÃradaæ vÃkyam abravÅt ! <12331.34/2> sukhopavi«Âaæ viÓrÃntaæ !k­tÃtithyaæ sukhasthitam !!12331.34! <12331.35/1> apÅdÃnÅæ sa bhagavÃn !paramÃtmà sanÃtana÷ ! <12331.35/2> ÓvetadvÅpe tvayà d­«Âa !Ãvayo÷ prak­ti÷ parà !!12331.35! <12331.36/1> nÃrada uvÃca: d­«Âo me puru«a÷ ÓrÅmÃn !viÓvarÆpadharo 'vyaya÷ ! <12331.36/2> sarve hi lokÃs tatrasthÃs !tathà devÃ÷ sahar«ibhi÷ ! <12331.36/3> adyÃpi cainaæ paÓyÃmi !yuvÃæ paÓyan sanÃtanau !!12331.36! <12331.37/1> yair lak«aïair upeta÷ sa !harir avyaktarÆpadh­k ! <12331.37/2> tair lak«aïair upetau hi !vyaktarÆpadharau yuvÃm !!12331.37! <12331.38/1> d­«Âau mayà yuvÃæ tatra !tasya devasya pÃrÓvata÷ ! <12331.38/2> iha caivÃgato 'smy adya !vis­«Âa÷ paramÃtmanà !!12331.38! <12331.39/1> ko hi nÃma bhavet tasya !tejasà yaÓasà Óriyà ! <12331.39/2> sad­Óas tri«u loke«u !­te dharmÃtmajau yuvÃm !!12331.39! <12331.40/1> tena me kathitaæ pÆrvaæ !nÃma k«etraj¤asaæj¤itam ! <12331.40/2> prÃdurbhÃvÃÓ ca kathità !bhavi«yanti hi ye yathà !!12331.40! <12331.41/1> tatra ye puru«Ã÷ ÓvetÃ÷ !pa¤cendriyavivarjitÃ÷ ! <12331.41/2> pratibuddhÃÓ ca te sarve !bhaktÃÓ ca puru«ottamam !!12331.41! <12331.42/1> te 'rcayanti sadà devaæ !tai÷ sÃrdhaæ ramate ca sa÷ ! <12331.42/2> priyabhakto hi bhagavÃn !paramÃtmà dvijapriya÷ !!12331.42! <12331.43/1> ramate so 'rcyamÃno hi !sadà bhÃgavatapriya÷ ! <12331.43/2> viÓvabhuk sarvago_1 devo !bÃndhavo bhaktavatsala÷ ! <12331.43/3> sa kartà kÃraïaæ caiva !kÃryaæ cÃtibaladyuti÷ !!12331.43! <12331.44/001> [X K6 V1 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.5.8 Kumbh..ed. ins.:: hetuÓ cÃj¤ÃvidhÃnaæ ca !tattvaæ caiva mahÃyaÓÃ÷ !12331.43887! X] <12331.44/1> tapasà yojya so ÃtmÃnaæ !ÓvetadvÅpÃt paraæ hi yat ! <12331.44/2> teja ity abhivikhyÃtaæ !svayaæbhÃsÃvabhÃsitam !!12331.44! <12331.45/1> ÓÃnti÷ sà tri«u loke«u !siddhÃnÃæ bhÃvitÃtmanÃm ! <12331.45/2> etayà Óubhayà buddhyà !nai«Âhikaæ vratam Ãsthita÷ !!12331.45! <12331.46/1> na tatra sÆryas tapati !na somo 'bhivirÃjate ! <12331.46/2> na vÃyur vÃti deveÓe !tapaÓ carati duÓcaram !!12331.46! <12331.47/1> vedÅm a«ÂatalotsedhÃæ !bhÆmÃv ÃsthÃya viÓvabhuk ! <12331.47/2> ekapÃdasthito deva !ÆrdhvabÃhur udaÇmukha÷ ! <12331.47/3> sÃÇgÃn Ãvartayan vedÃæs !tapas tepe suduÓcaram !!12331.47! <12331.48/1> yad brahmà ­«ayaÓ caiva !svayaæ paÓupatiÓ ca yat ! <12331.48/2> Óe«ÃÓ ca vibudhaÓre«Âhà !daityadÃnavarÃk«asÃ÷ !!12331.48! <12331.49/1> nÃgÃ÷ suparïà gandharvÃ÷ !siddhà rÃjar«ayaÓ ca ye ! <12331.49/2> havyaæ kavyaæ ca satataæ !vidhipÆrvaæ prayu¤jate ! <12331.49/3> k­tsnaæ tat tasya devasya !caraïÃv upati«Âhati !!12331.49! <12331.50/1> yÃ÷ kriyÃ÷ saæprayuktÃs tu !ekÃntagatabuddhibhi÷ ! <12331.50/2> tÃ÷ sarvÃ÷ Óirasà deva÷ !pratig­hïÃti vai svayam !!12331.50! <12331.51/1> na tasyÃnya÷ priyatara÷ !pratibuddhair mahÃtmabhi÷ ! <12331.51/2> vidyate tri«u loke«u !tato 'smy aikÃntikaæ gata÷ ! <12331.51/3> iha caivÃgatas tena !vis­«Âa÷ paramÃtmanà !!12331.51! <12331.52/001> [X G1 ins.:: ananyadevatÃbhaktir !ananyamanutà hare÷ ! <12331.52/002> X ananyasevyatà vi«ïor !ananyÃrcyatvam eva ca ! <12331.52/003> X brahmarudrÃdisÃmyatvaæ !buddhir Ãhrityam eva ca ! <12331.52/004> X ananyadevÃlayagatir !ananyabhaktÃdyavÅk«aïam ! <12331.52/005> X tathà karmaphalÃsaÇgo hy !ekÃntitvam idaæ matam !12331.51888! X] <12331.52/1> evaæ me bhagavÃn deva÷ !svayam ÃkhyÃtavÃn hari÷ ! <12331.52/2> Ãsi«ye tatparo bhÆtvà !yuvÃbhyÃæ saha nityaÓa÷ !!12331.52! <12332.1/1> naranÃrÃyaïÃv Æcatu÷: dhanyo 'sy anug­hÅto 'si !yat te d­«Âa÷ svayaæ prabhu÷ ! <12332.1/2> na hi taæ d­«ÂavÃn kaÓcit !padmayonir api svayam !!12332.1! <12332.2/1> avyaktayonir bhagavÃn !durdarÓa÷ puru«ottama÷ ! <12332.2/2> nÃradaitad dhi te satyaæ !vacanaæ samudÃh­tam !!12332.2! <12332.3/1> nÃsya bhaktai÷ priyataro !loke kaÓcana vidyate ! <12332.3/2> tata÷ svayaæ darÓitavÃn !svam ÃtmÃnaæ dvijottamam !!12332.3! <12332.4/1> tapo hi tapyatas tasya !yat sthÃnaæ paramÃtmana÷ ! <12332.4/2> na tat saæprÃpnute kaÓcid !­te hy ÃvÃæ dvijottama !!12332.4! <12332.5/1> yà hi sÆryasahasrasya !samastasya bhaved dyuti÷ ! <12332.5/2> sthÃnasya sà bhavet tasya !svayaæ tena virÃjatà !!12332.5! <12332.6/1> tasmÃd utti«Âhate vipra !devÃd viÓvabhuva÷ pate÷ ! <12332.6/2> k«amà k«amÃvatÃæ Óre«Âha !yayà bhÆmis tu yujyate !!12332.6! <12332.7/1> tasmÃc cotti«Âhate devÃt !sarvabhÆtahito rasa÷ ! <12332.7/2> Ãpo yena hi yujyante !dravatvaæ prÃpnuvanti ca !!12332.7! <12332.8/1> tasmÃd eva samudbhÆtaæ !tejo rÆpaguïÃtmakam ! <12332.8/2> yena sma yujyate sÆryas !tato lokÃn virÃjate !!12332.8! <12332.9/1> tasmÃd devÃt samudbhÆta÷ !sparÓas tu puru«ottamÃt ! <12332.9/2> yena sma yujyate vÃyus !tato lokÃn vivÃty asau !!12332.9! <12332.10/1> tasmÃc cotti«Âhate Óabda÷ !sarvalokeÓvarÃt prabho÷ ! <12332.10/2> ÃkÃÓaæ yujyate yena !tatas ti«Âhaty asaæv­tam !!12332.10! <12332.11/1> tasmÃt cotti«Âhate devÃt !sarvabhÆtagataæ mana÷ ! <12332.11/2> candramà yena saæyukta÷ !prakÃÓaguïadhÃraïa÷ !!12332.11! <12332.12/1> «a¬bhÆtotpÃdakaæ nÃma !tat sthÃnaæ vedasaæj¤itam ! <12332.12/2> vidyÃsahÃyo yatrÃste !bhagavÃn havyakavyabhuk !!12332.12! <12332.13/1> ye hi ni«kalma«Ã loke !puïyapÃpavivarjitÃ÷ ! <12332.13/2> te«Ãæ vai k«emam adhvÃnaæ !gacchatÃæ dvijasattama ! <12332.13/3> sarvalokatamohantà !Ãdityo dvÃram ucyate !!12332.13! <12332.14/001> [X V1 B6.8 D7 T G1-3.6 M1.5-7 Kumbh..ed. ins.:: jvÃlÃmÃlÅ mahÃtejà !yenedaæ dhÃryate jagat !12332.13889! X] <12332.14/1> ÃdityadagdhasarvÃÇgà !ad­ÓyÃ÷ kenacit kvacit ! <12332.14/2> paramÃïubhÆtà bhÆtvà tu !taæ devaæ praviÓanty uta !!12332.14! <12332.15/1> tasmÃd api vinirmuktà !aniruddhatanau sthitÃ÷ ! <12332.15/2> manobhÆtÃs tato bhÆya÷ !pradyumnaæ praviÓanty uta !!12332.15! <12332.16/1> pradyumnÃc cÃpi nirmuktà !jÅvaæ saækar«aïaæ tathà ! <12332.16/2> viÓanti viprapravarÃ÷ !sÃækhyà bhÃgavatai÷ saha !!12332.16! <12332.17/1> tatas traiguïyahÅnÃs te !paramÃtmÃnam a¤jasà ! <12332.17/2> praviÓanti dvijaÓre«Âha !k«etraj¤aæ nirguïÃtmakam ! <12332.17/3> sarvÃvÃsaæ vÃsudevaæ !k«etraj¤aæ viddhi tattvata÷ !!12332.17! <12332.18/1> samÃhitamanaskÃÓ ca !niyatÃ÷ saæyatendriyÃ÷ ! <12332.18/2> ekÃntabhÃvopagatà !vÃsudevaæ viÓanti te !!12332.18! <12332.19/1> ÃvÃm api ca dharmasya !g­he jÃtau dvijottama ! <12332.19/2> ramyÃæ viÓÃlÃm ÃÓritya !tapa ugraæ samÃsthitau !!12332.19! <12332.20/1> ye tu tasyaiva devasya !prÃdurbhÃvÃ÷ surapriyÃ÷ ! <12332.20/2> bhavi«yanti trilokasthÃs !te«Ãæ svastÅty ato dvija !!12332.20! <12332.21/1> vidhinà svena yuktÃbhyÃæ !yathÃpÆrvaæ dvijottama ! <12332.21/2> ÃsthitÃbhyÃæ sarvak­cchraæ !vrataæ samyak tad uttamam !!12332.21! <12332.22/001> [X D7 T G2.3.6 Kumbh..ed. ins. after 21, M1.5-7 after 20:: svÃrthena vidhinà yukta÷ !sarvak­cchravrate sthita÷ !12332.21890! X] <12332.22/1> ÃvÃbhyÃm api d­«Âas tvaæ !ÓvetadvÅpe tapodhana ! <12332.22/2> samÃgato bhagavatà !saæjalpaæ k­tavÃn yathà !!12332.22! <12332.23/1> sarvaæ hi nau saæviditaæ !trailokye sacarÃcare ! <12332.23/2> yad bhavi«yati v­ttaæ và !vartate và ÓubhÃÓubham !!12332.23! <12332.24/001> [X K6 V1 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.5.8 Kumbh..ed. ins.:: sarvaæ sa te kathitavÃn !devadevo mahÃmune !12332.23891! X] <12332.24/1> vaiÓaæpÃyana uvÃca: etac chrutvà tayor vÃkyaæ !tapasy ugre 'bhyavartata ! <12332.24/2> nÃrada÷ präjalir bhÆtvà !nÃrÃyaïaparÃyaïa÷ !!12332.24! <12332.25/1> jajÃpa vidhivan mantrÃn !nÃrÃyaïagatÃn bahÆn ! <12332.25/2> divyaæ var«asahasraæ hi !naranÃrÃyaïÃÓrame !!12332.25! <12332.26/1> avasat sa mahÃtejà !nÃrado bhagavÃn ­«i÷ ! <12332.26/2> tam evÃbhyarcayan devaæ !naranÃrÃyaïau ca tau !!12332.26! <12333.1/1> vaiÓaæpÃyana uvÃca: kasyacit tv atha kÃlasya !nÃrada÷ parame«Âhija÷ ! <12333.1/2> daivaæ k­tvà yathÃnyÃyaæ !pitryaæ cakre tata÷ param !!12333.1! <12333.2/1> tatas taæ vacanaæ prÃha !jye«Âho dharmÃtmaja÷ prabhu÷ ! <12333.2/2> ka ijyate dvijaÓre«Âha !daive pitrye ca kalpite !!12333.2! <12333.3/1> tvayà matimatÃæ Óre«Âha !tan me Óaæsa yathÃgamam ! <12333.3/2> kim etat kriyate karma !phalaæ cÃsya kim i«yate !!12333.3! <12333.4/1> nÃrada uvÃca: tvayaitat kathitaæ pÆrvaæ !daivaæ kartavyam ity api ! <12333.4/2> daivataæ ca paro yaj¤a÷ !paramÃtmà sanÃtana÷ !!12333.4! <12333.5/1> tatas tadbhÃvito nityaæ !yaje vaikuïÂham avyayam ! <12333.5/2> tasmÃc ca pras­ta÷ pÆrvaæ !brahmà lokapitÃmaha÷ !!12333.5! <12333.6/1> mama vai pitaraæ prÅta÷ !parame«Âhy- apy ajÅjanat ! <12333.6/2> ahaæ saækalpajas tasya !putra÷ prathamakalpita÷ !!12333.6! <12333.7/1> yajÃmy ahaæ pitÌn sÃdho !nÃrÃyaïavidhau k­te ! <12333.7/2> evaæ sa eva bhagavÃn !pità mÃtà pitÃmaha÷ ! <12333.7/3> ijyate pit­yaj¤e«u !mayà nityaæ jagatpati÷ !!12333.7! <12333.8/1> ÓrutiÓ cÃpy aparà deva !putrÃn hi pitaro 'yajan ! <12333.8/2> vedaÓruti÷ praïa«Âà ca !punar adhyÃpità sutai÷ ! <12333.8/3> tatas te mantradÃ÷ putrÃ÷ !pit­tvam upapedire !!12333.8! <12333.9/1> nÆnaæ puraitad viditaæ !yuvayor bhÃvitÃtmano÷ ! <12333.9/2> putrÃÓ ca pitaraÓ caiva !parasparam apÆjayan !!12333.9! <12333.10/1> trÅn piï¬Ãn nyasya vai p­thvyÃæ !pÆrvaæ dattvà kuÓÃn iti ! <12333.10/2> kathaæ tu piï¬asaæj¤Ãæ te !pitaro lebhire purà !!12333.10! <12333.11/1> naranÃrÃyaïÃv Æcatu÷: imÃæ hi dharaïÅæ pÆrvaæ !na«ÂÃæ sÃgaramekhalÃm ! <12333.11/2> govinda ujjahÃrÃÓu !vÃrÃhaæ rÆpam ÃÓrita÷ !!12333.11! <12333.12/1> sthÃpayitvà tu dharaïÅæ !sve sthÃne puru«ottama÷ ! <12333.12/2> jalakardamaliptÃÇgo !lokakÃryÃrtham udayata÷ !!12333.12! <12333.13/1> prÃpte cÃhnikakÃle sa !madhyaædinagate_1 ravau ! <12333.13/2> daæ«ÂrÃvilagnÃn m­tpiï¬Ãn !vidhÆya sahasà prabhu÷ ! <12333.13/3> sthÃpayÃm Ãsa vai p­thvyÃæ !kuÓÃn ÃstÅrya nÃrada !!12333.13! <12333.14/1> sa te«v ÃtmÃnam uddiÓya !pitryaæ cakre yathÃvidhi ! <12333.14/2> saækalpayitvà trÅn piï¬Ãn !svenaiva vidhinà prabhu÷ !!12333.14! <12333.15/1> ÃtmagÃtro«masaæbhÆtai÷ !snehagarbhais tilair api ! <12333.15/2> prok«yÃpavargaæ deveÓa÷ !prÃÇmukha÷ k­tavÃn svayam !!12333.15! <12333.16/1> maryÃdÃsthÃpanÃrthaæ ca !tato vacanam uktavÃn ! <12333.16/2> ahaæ hi pitara÷ sra«Âum !udyato lokak­t svayam !!12333.16! <12333.17/1> tasya cintayata÷ sadya÷ !pit­kÃryavidhiæ param ! <12333.17/2> daæ«ÂrÃbhyÃæ pravinirdhÆtà !mamaite dak«iïÃæ diÓam ! <12333.17/3> ÃÓrità dharaïÅæ piï¬Ãs !tasmÃt pitara eva te !!12333.17! <12333.18/1> trayo mÆrtivihÅnà vai !piï¬amÆrtidharÃs tv ime ! <12333.18/2> bhavantu pitaro loke !mayà s­«ÂÃ÷ sanÃtanÃ÷ !!12333.18! <12333.19/1> pità pitÃmahaÓ caiva !tathaiva prapitÃmaha÷ ! <12333.19/2> aham evÃtra vij¤eyas !tri«u piï¬e«u saæsthita÷ !!12333.19! <12333.20/1> nÃsti matto 'dhika÷ kaÓcit !ko vÃbhyarcyo mayà svayam ! <12333.20/2> ko và mama pità loke !aham eva pitÃmaha÷ !!12333.20! <12333.21/1> pitÃmahapità caiva !aham evÃtra kÃraïam ! <12333.21/2> ity evam uktvà vacanaæ !devadevo v­«Ãkapi÷ !!12333.21! <12333.22/1> varÃhaparvate vipra !dattvà piï¬Ãn savistarÃn ! <12333.22/2> ÃtmÃnaæ pÆjayitvaiva !tatraivÃdarÓanaæ gata÷ !!12333.22! <12333.23/1> etadarthaæ Óubhamate !pitara÷ piï¬asaæj¤itÃ÷ ! <12333.23/2> labhante satataæ pÆjÃæ !v­«Ãkapivaco yathà !!12333.23! <12333.24/1> ye yajanti pitÌn devÃn !gurÆæÓ caivÃtithÅæs tathà ! <12333.24/2> gÃÓ caiva dvijamukhyÃæÓ ca !p­thivÅæ mÃtaraæ tathà ! <12333.24/3> karmaïà manasà vÃcà !vi«ïum eva yajanti te !!12333.24! <12333.25/1> antargata÷ sa bhagavÃn !sarvasattvaÓarÅraga÷_1 ! <12333.25/2> sama÷ sarve«u bhÆte«u !ÅÓvara÷ sukhadu÷khayo÷ ! <12333.25/3> mahÃn mahÃtmà sarvÃtmà !nÃrÃyaïa iti Óruta÷ !!12333.25! <12334.1/1> vaiÓaæpÃyana uvÃca: Órutvaitan nÃrado vÃkyaæ !naranÃrÃyaïeritam ! <12334.1/2> atyantabhaktimÃn deve !ekÃntitvam upeyivÃn !!12334.1! <12334.2/1> pro«ya var«asahasraæ tu !naranÃrÃyaïÃÓrame ! <12334.2/2> Órutvà bhagavadÃkhyÃnaæ !d­«Âvà ca harim avyayam ! <12334.2/3> himavantaæ jagÃmÃÓu !yatrÃsya svaka ÃÓrama÷ !!12334.2! <12334.3/1> tÃv api khyÃtatapasau !naranÃrÃyaïÃv ­«Å ! <12334.3/2> tasminn evÃÓrame ramye !tepatus tapa uttamam !!12334.3! <12334.4/1> tvam apy amitavikrÃnta÷ !pÃï¬avÃnÃæ kulodvaha÷ ! <12334.4/2> pÃvitÃtmÃdya saæv­tta÷ !ÓrutvemÃm Ãdita÷ kathÃm !!12334.4! <12334.5/1> naiva tasya paro loko !nÃyaæ pÃrthivasattama ! <12334.5/2> karmaïà manasà vÃcà !yo dvi«yÃd vi«ïum avyayam !!12334.5! <12334.6/1> majjanti pitaras tasya !narake ÓÃÓvatÅ÷ samÃ÷ ! <12334.6/2> yo dvi«yÃd vibudhaÓre«Âhaæ !devaæ nÃrÃyaïaæ harim !!12334.6! <12334.7/1> kathaæ nÃma bhaved dve«ya !Ãtmà lokasya kasyacit ! <12334.7/2> Ãtmà hi puru«avyÃghra !j¤eyo vi«ïur iti sthiti÷ !!12334.7! <12334.8/1> ya e«a gurur asmÃkam !­«ir gandhavatÅsuta÷ ! <12334.8/2> tenaitat kathitaæ tÃta !mÃhÃtmyaæ paramÃtmana÷ ! <12334.8/3> tasmÃc chrutaæ mayà cedaæ !kathitaæ ca tavÃnagha !!12334.8! <12334.9/1> k­«ïadvaipÃyanaæ vyÃsaæ !viddhi nÃrÃyaïaæ prabhum ! <12334.9/2> ko hy anya÷ puru«avyÃghra !mahÃbhÃratak­d bhavet ! <12334.9/3> dharmÃn nÃnÃvidhÃæÓ caiva !ko brÆyÃt tam ­te prabhum !!12334.9! <12334.10/1> vartatÃæ te mahÃyaj¤o !yathà saækalpitas tvayà ! <12334.10/2> saækalpitÃÓvamedhas tvaæ !ÓrutadharmaÓ ca tattvata÷ !!12334.10! <12334.11/1> etat tu mahad ÃkhyÃnaæ !Órutvà pÃrik«ito n­pa÷_2 ! <12334.11/2> tato yaj¤asamÃptyarthaæ !kriyÃ÷ sarvÃ÷ samÃrabhat !!12334.11! <12334.12/1> nÃrÃyaïÅyam ÃkhyÃnam !etat te kathitaæ mayà ! <12334.12/101> [X K1.2.4.6.7 V1 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2-5.7-9 T G1-3.6 Kumbh..ed. ins:: p­«Âena ÓaunakÃdyeha !naimi«ÃraïyavÃsi«u !12334.12892! X] <12334.12/2> nÃradena purà rÃjan !gurave me niveditam ! <12334.12/3> ­«ÅïÃæ pÃï¬avÃnÃæ ca !Ó­ïvato÷ k­«ïabhÅ«mayo÷ !!12334.12! <12334.13/1> sa hi paramagurur bhuvanapatir ! <12334.13/2> dharaïidhara÷ Óamaniyamanidhi÷ ! <12334.13/3> Órutivinayanidhir dvijaparamahitas ! <12334.13/4> tava bhavatu gatir harir amarahita÷ !!12334.13! <12334.14/1> tapasÃæ nidhi÷ sumahatÃæ mahato ! <12334.14/2> yaÓasaÓ ca bhÃjanam ari«Âakahà ! <12334.14/3> ekÃntinÃæ Óaraïado 'bhayado gatido 'stu va÷ sa makhabhÃgaharas triguïÃtiga÷ !!12334.14! <12334.15/1> catu«pa¤cadhara÷ pÆrte«ÂayoÓ ca phalabhÃgahara÷ ! <12334.15/2> vidadhÃti nityam ajito 'tibalo ! <12334.15/3> gatim ÃtmagÃæ_1 suk­tinÃm ­«iïÃm !!12334.15! <12334.16/1> taæ lokasÃk«iïam ajaæ puru«aæ ! <12334.16/2> ravivarïam ÅÓvaragatiæ bahuÓa÷ ! <12334.16/3> praïamadhvam ekamatayo yataya÷ ! <12334.16/4> salilodbhavo 'pi tam ­«iæ praïata÷ !!12334.16! <12334.17/1> sa hi lokayonir am­tasya padaæ ! <12334.17/2> sÆk«maæ purÃïam acalaæ paramam ! <12334.17/3> tat sÃækhyayogibhir udÃradh­taæ ! <12334.17/4> buddhyà yatÃtmabhir viditaæ satatam !!12334.17! <12335.1/1> janamejaya uvÃca: Órutaæ bhagavatas tasya !mÃhÃtmyaæ paramÃtmana÷ ! <12335.1/2> janma dharmag­he caiva !naranÃrÃyaïÃtmakam ! <12335.1/3> mahÃvarÃhas­«Âà ca !piï¬otpatti÷ purÃtanÅ !!12335.1! <12335.2/1> prav­ttau ca niv­ttau ca !yo yathà parikalpita÷ ! <12335.2/2> sa tathà na÷ Óruto brahman !kathyamÃnas tvayÃnagha !!12335.2! <12335.3/1> yac ca tat kathitaæ pÆrvaæ !tvayà hayaÓiro mahat ! <12335.3/2> havyakavyabhujo vi«ïor !udakpÆrve mahodadhau ! <12335.3/3> tac ca d­«Âaæ bhagavatà !brahmaïà parame«Âhinà !!12335.3! <12335.4/1> kiæ tad utpÃditaæ pÆrvaæ !hariïà lokadhÃriïà ! <12335.4/2> rÆpaæ prabhÃvamahatÃm !apÆrvaæ dhÅmatÃæ vara !!12335.4! <12335.5/1> d­«Âvà hi vibudhaÓre«Âham !apÆrvam amitaujasam ! <12335.5/2> tad aÓvaÓirasaæ puïyaæ !brahmà kim akaron mune !!12335.5! <12335.6/1> etan na÷ saæÓayaæ brahman !purÃïaj¤Ãnasaæbhavam ! <12335.6/2> kathayasvottamamate !mahÃpuru«anirmitam ! <12335.6/3> pÃvitÃ÷ sma tvayà brahman !puïyÃæ kathayatà kathÃm !!12335.6! <12335.7/1> vaiÓaæpÃyana uvÃca: kathayi«yÃmi te sarvaæ !purÃïaæ vedasaæmitam ! <12335.7/2> jagau yad bhagavÃn vyÃso !rÃj¤o dharmasutasya vai !!12335.7! <12335.8/001> [X K7 D4.9 ins.:: tat te 'haæ saæpravak«yÃmi !sarvaæ tac ch­ïu Óaunaka !12335.7893! X] <12335.8/002> [X M5 ins. after 7:: k­«ïadvaipÃyanaæ vyÃsam !­«iæ vedanidhiæ prabhum ! <12335.8/003> X paripapraccha rÃjendra÷ !pÃrÅk«ita yudhi«Âhira÷ !12335.7894! X] <12335.8/1> ÓrutvÃÓvaÓiraso mÆrtiæ !devasya harimedhasa÷ ! <12335.8/2> utpannasaæÓayo rÃjà !tam eva samacodayat !!12335.8! <12335.9/1> yudhi«Âhira uvÃca: yat tad darÓitavÃn brahmà !devaæ hayaÓirodharam ! <12335.9/2> kimarthaæ tat samabhavad !vapur devopakalpitam !!12335.9! <12335.10/1> vyÃsa uvÃca: yat kiæcid iha loke vai !dehabaddhaæ viÓÃæ pate ! <12335.10/2> sarvaæ pa¤cabhir Ãvi«Âaæ !bhÆtair ÅÓvarabuddhijai÷ !!12335.10! <12335.11/1> ÅÓvaro hi jagatsra«Âà !prabhur nÃrÃyaïo virà! <12335.11/2> bhÆtÃntarÃtmà varada÷ !saguïo nirguïo 'pi ca ! <12335.11/3> bhÆtapralayam avyaktaæ !Ó­ïu«va n­pa_2sattama !!12335.11! <12335.12/1> dharaïyÃm atha lÅnÃyÃm !apsu caikÃrïave purà ! <12335.12/2> jyotirbhÆte jale cÃpi !lÅne jyoti«i cÃnile !!12335.12! <12335.13/1> vÃyau cÃkÃÓasaælÅne !ÃkÃÓe ca manoanuge ! <12335.13/2> vyakte manasi saælÅne !vyakte cÃvyaktatÃæ gate_1 !!12335.13! <12335.14/1> avyakte puru«aæ yÃte !puæsi sarvagate_1 'pi ca ! <12335.14/2> tama evÃbhavat sarvaæ !na prÃj¤Ãyata kiæcana !!12335.14! <12335.15/1> tamaso brahma saæbhÆtaæ !tamomÆlam ­tÃtmakam ! <12335.15/2> tad viÓvabhÃvasaæj¤Ãntaæ !pauru«Åæ tanum Ãsthitam !!12335.15! <12335.16/1> so 'niruddha iti proktas !tat pradhÃnaæ pracak«ate ! <12335.16/2> tad avyaktam iti j¤eyaæ !triguïaæ n­pa_2sattama !!12335.16! <12335.17/1> vidyÃsahÃyavÃn devo !vi«vakseno hari÷ prabhu÷ ! <12335.17/101> [X Kumbh..ed. ins.:: Ãdikarmà sa bhÆtÃnÃm !aprameyo hari÷ prabhu÷ !12335.17895! X] <12335.17/2> apsv eva Óayanaæ cakre !nidrÃyogam upÃgata÷ ! <12335.17/3> jagataÓ cintayan s­«Âiæ !citrÃæ bahuguïodbhavÃm !!12335.17! <12335.18/1> tasya cintayata÷ s­«Âiæ !mahÃn Ãtmaguïa÷ sm­ta÷ ! <12335.18/2> ahaækÃras tato jÃto !brahmà Óubhacaturmukha÷ ! <12335.18/3> hiraïyagarbho bhagavÃn !sarvalokapitÃmaha÷ !!12335.18! <12335.19/1> padme 'niruddhÃt saæbhÆtas !tadà padmanibhek«aïa÷ ! <12335.19/2> sahasrapatre dyutimÃn !upavi«Âa÷ sanÃtana÷ !!12335.19! <12335.20/1> dad­Óe 'dbhutasaækÃÓe !lokÃn ÃpomayÃn prabhu÷ ! <12335.20/2> sattvastha÷ parame«ÂhÅ sa !tato bhÆtagaïÃn s­jat !!12335.20! <12335.21/1> pÆrvam eva ca padmasya !patre sÆryÃæÓusaprabhe ! <12335.21/2> nÃrÃyaïak­tau bindÆ !apÃm ÃstÃæ guïottarau !!12335.21! <12335.22/1> tÃv apaÓyat sa bhagavÃn !anÃdinidhano 'cyuta÷ ! <12335.22/2> ekas tatrÃbhavad bindur !madhvÃbho ruciraprabha÷ !!12335.22! <12335.23/1> sa tÃmaso madhur jÃtas !tadà nÃrÃyaïÃj¤ayà ! <12335.23/2> kaÂhinas tv aparo bindu÷ !kaiÂabho rÃjasas tu sa÷ !!12335.23! <12335.24/1> tÃv abhyadhÃvatÃæ Óre«Âhau !tamorajaguïÃnvitau ! <12335.24/2> balavantau gadÃhastau !padmanÃlÃnusÃriïau !!12335.24! <12335.25/1> dad­ÓÃte 'ravindasthaæ !brahmÃïam amitaprabham ! <12335.25/2> s­jantaæ prathamaæ vedÃæÓ !caturaÓ cÃruvigrahÃn !!12335.25! <12335.26/1> tato vigrahavantau tau !vedÃn d­«ÂvÃsurottamau ! <12335.26/2> sahasà jag­hatur vedÃn !brahmaïa÷ paÓyatas tadà !!12335.26! <12335.27/1> atha tau dÃnavaÓre«Âhau !vedÃn g­hya sanÃtanÃn ! <12335.27/2> rasÃæ viviÓatus tÆrïam !udakpÆrve mahodadhau !!12335.27! <12335.28/1> tato h­te«u vede«u !brahmà kaÓmalam ÃviÓat ! <12335.28/2> tato vacanam ÅÓÃnaæ !prÃha vedair vinÃk­ta÷ !!12335.28! <12335.29/1> vedà me paramaæ cak«ur !vedà me paramaæ balam ! <12335.29/2> vedà me paramaæ dhÃma !vedà me brahma cottamam !!12335.29! <12335.30/1> mama vedà h­tÃ÷ sarve !dÃnavÃbhyÃæ balÃd ita÷ ! <12335.30/2> andhakÃrà hi me lokà !jÃtà vedair vinÃk­tÃ÷ ! <12335.30/3> vedÃn ­te hi kiæ kuryÃæ !lokÃn vai sra«Âum udyata÷ !!12335.30! <12335.31/1> aho bata mahad du÷khaæ !vedanÃÓanajaæ mama ! <12335.31/2> prÃptaæ dunoti h­dayaæ !tÅvraÓokÃya randhayan !!12335.31! <12335.32/1> ko hi ÓokÃrïave magnaæ !mÃm ito 'dya samuddharet ! <12335.32/2> vedÃæs tÃn Ãnayen na«ÂÃn !kasya cÃhaæ priyo bhave !!12335.32! <12335.33/1> ity evaæ bhëamÃïasya !brahmaïo n­pa_2sattama ! <12335.33/2> hare÷ stotrÃrtham udbhÆtà !buddhir buddhimatÃæ vara ! <12335.33/3> tato jagau paraæ japyaæ !säjalipragraha÷ prabhu÷ !!12335.33! <12335.34/1> namas te brahmah­daya !namas te mama pÆrvaja ! <12335.34/2> lokÃdya bhuvanaÓre«Âha !sÃækhyayoganidhe vibho !!12335.34! <12335.35/1> vyaktÃvyaktakarÃcintya !k«emaæ panthÃnam Ãsthita ! <12335.35/2> viÓvabhuk sarvabhÆtÃnÃm !antarÃtmann ayonija !!12335.35! <12335.36/1> ahaæ prasÃdajas tubhyaæ !lokadhÃmne svayaæbhuve ! <12335.36/2> tvatto me mÃnasaæ janma !prathamaæ dvijapÆjitam !!12335.36! <12335.37/1> cÃk«u«aæ vai dvitÅyaæ me !janma cÃsÅt purÃtanam ! <12335.37/2> tvatprasÃdÃc ca me janma !t­tÅyaæ vÃcikaæ mahat !!12335.37! <12335.38/1> tvatta÷ Óravaïajaæ cÃpi !caturthaæ janma me vibho ! <12335.38/2> nÃsikyaæ cÃpi me janma !tvatta÷ pa¤camam ucyate !!12335.38! <12335.39/1> aï¬ajaæ cÃpi me janma !tvatta÷ «a«Âhaæ vinirmitam ! <12335.39/2> idaæ ca saptamaæ janma !padmajaæ me 'mitaprabha !!12335.39! <12335.40/1> sarge sarge hy ahaæ putras !tava triguïavarjita÷ ! <12335.40/2> prathita÷ puï¬arÅkÃk«a !pradhÃnaguïakalpita÷ !!12335.40! <12335.41/1> tvam ÅÓvarasvabhÃvaÓ ca !svayaæbhÆ÷ puru«ottama÷ ! <12335.41/2> tvayà vinirmito 'haæ vai !vedacak«ur vayoatiga÷ !!12335.41! <12335.42/1> te me vedà h­tÃÓ cak«ur !andho jÃto 'smi jÃg­hi ! <12335.42/2> dadasva cak«u«Å mahyaæ !priyo 'haæ te priyo 'si me !!12335.42! <12335.43/1> evaæ stuta÷ sa bhagavÃn !puru«a÷ sarvatomukha÷ ! <12335.43/2> jahau nidrÃm atha tadà !vedakÃryÃrtham udyata÷ ! <12335.43/3> aiÓvareïa prayogeïa !dvitÅyÃæ tanum Ãsthita÷ !!12335.43! <12335.44/1> sunÃsikena kÃyena !bhÆtvà candraprabhas tadà ! <12335.44/2> k­tvà hayaÓira÷ Óubhraæ !vedÃnÃm Ãlayaæ prabhu÷ !!12335.44! <12335.45/1> tasya mÆrdhà samabhavad !dyau÷ sanak«atratÃrakà ! <12335.45/2> keÓÃÓ cÃsyÃbhavan dÅrghà !raver aæÓusamaprabhÃ÷ !!12335.45! <12335.46/1> karïÃv ÃkÃÓapÃtÃle !lalÃÂaæ bhÆtadhÃriïÅ ! <12335.46/2> gaÇgà sarasvatÅ puïyà !bhruvÃv ÃstÃæ mahÃnadÅ !!12335.46! <12335.47/1> cak«u«Å somasÆryau te !nÃsà saædhyà puna÷ sm­tà ! <12335.47/2> oækÃras tv atha saæskÃro !vidyuj jihvà ca nirmità !!12335.47! <12335.48/1> dantÃÓ ca pitaro rÃjan !somapà iti viÓrutÃ÷ ! <12335.48/2> goloko brahmalokaÓ ca !o«ÂhÃv ÃstÃæ mahÃtmana÷ ! <12335.48/3> grÅvà cÃsyÃbhavad rÃjan !kÃlarÃtrir guïottarà !!12335.48! <12335.49/1> etad dhayaÓira÷ k­tvà !nÃnÃmÆrtibhir Ãv­tam ! <12335.49/2> antardadhe sa viÓveÓo !viveÓa ca rasÃæ prabhu÷ !!12335.49! <12335.50/1> rasÃæ puna÷ pravi«ÂaÓ ca !yogaæ paramam Ãsthita÷ ! <12335.50/2> Óaik«aæ svaraæ samÃsthÃya !om iti prÃs­jat svaram !!12335.50! <12335.51/1> sa svara÷ sÃnunÃdÅ ca !sarvaga÷_1 snigdha eva ca ! <12335.51/2> babhÆvÃntarmahÅbhÆta÷ !sarvabhÆtaguïodita÷ !!12335.51! <12335.52/1> tatas tÃv asurau k­tvà !vedÃn samayabandhanÃn ! <12335.52/2> rasÃtale vinik«ipya !yata÷ Óabdas tato drutau !!12335.52! <12335.53/1> etasminn antare rÃjan !devo hayaÓirodhara÷ ! <12335.53/2> jagrÃha vedÃn akhilÃn !rasÃtalagatÃn hari÷ ! <12335.53/3> prÃdÃc ca brahmaïe bhÆyas !tata÷ svÃæ prak­tiæ gata÷ !!12335.53! <12335.54/1> sthÃpayitvà hayaÓira !udakpÆrve mahodadhau ! <12335.54/2> vedÃnÃm ÃlayaÓ cÃpi !babhÆvÃÓvaÓirÃs tata÷ !!12335.54! <12335.55/1> atha kiæcid apaÓyantau !dÃnavau madhukaiÂabhau ! <12335.55/2> punar Ãjagmatus tatra !vegitau paÓyatÃæ ca tau ! <12335.55/3> yatra vedà vinik«iptÃs !tat sthÃnaæ ÓÆnyam eva ca !!12335.55! <12335.56/1> tata uttamam ÃsthÃya !vegaæ balavatÃæ varau ! <12335.56/2> punar uttasthatu÷ ÓÅghraæ !rasÃnÃm ÃlayÃt tadà ! <12335.56/3> dad­ÓÃte ca puru«aæ !tam evÃdikaraæ prabhum !!12335.56! <12335.57/1> Óvetaæ candraviÓuddhÃbham !aniruddhatanau sthitam ! <12335.57/2> bhÆyo 'py amitavikrÃntaæ !nidrÃyogam upÃgatam !!12335.57! <12335.58/1> ÃtmapramÃïaracite !apÃm upari kalpite ! <12335.58/2> Óayane nÃgabhogìhye !jvÃlÃmÃlÃsamÃv­te !!12335.58! <12335.59/1> ni«kalma«eïa sattvena !saæpannaæ ruciraprabham ! <12335.59/2> taæ d­«Âvà dÃnavendrau tau !mahÃhÃsam amu¤catÃm !!12335.59! <12335.60/1> ÆcatuÓ ca samÃvi«Âau !rajasà tamasà ca tau ! <12335.60/2> ayaæ sa puru«a÷ Óveta÷ !Óete nidrÃm upÃgata÷ !!12335.60! <12335.61/1> anena nÆnaæ vedÃnÃæ !k­tam Ãharaïaæ rasÃt ! <12335.61/2> kasyai«a ko nu khalv e«a !kiæ ca svapiti bhogavÃn !!12335.61! <12335.62/1> ity uccÃritavÃkyau tau !bodhayÃm Ãsatur harim ! <12335.62/2> yuddhÃrthinau tu vij¤Ãya !vibuddha÷ puru«ottama÷ !!12335.62! <12335.63/1> nirÅk«ya cÃsurendrau tau !tato yuddhe mano dadhe ! <12335.63/101> [X T1 G3.6 ins.:: vibuddha÷ sumahÃtejà !yodhayÃm Ãsa tÃv ubhau !12335.63896! X] <12335.63/2> atha yuddhaæ samabhavat !tayor nÃrÃyaïasya ca !!12335.63! <12335.64/1> rajastamovi«ÂatanÆ !tÃv ubhau madhukaiÂabhau ! <12335.64/2> brahmaïopacitiæ kurva¤ !jaghÃna madhusÆdana÷ !!12335.64! <12335.65/1> tatas tayor vadhenÃÓu !vedÃpaharaïena ca ! <12335.65/2> ÓokÃpanayanaæ cakre !brahmaïa÷ puru«ottama÷ !!12335.65! <12335.66/1> tata÷ pariv­to brahmà !hatÃrir vedasatk­ta÷ ! <12335.66/2> nirmame sa tadà lokÃn !k­tsnÃn sthÃvarajaÇgamÃn !!12335.66! <12335.67/1> dattvà pitÃmahÃyÃgryÃæ !buddhiæ lokavisargikÅm ! <12335.67/2> tatraivÃntardadhe devo !yata evÃgato hari÷ !!12335.67! <12335.68/1> tau dÃnavau harir hatvà !k­tvà hayaÓiras tanum ! <12335.68/2> puna÷ prav­ttidharmÃrthaæ !tÃm eva vidadhe tanum !!12335.68! <12335.69/001> [X M5 ins.:: vaiÓaæpÃyana uvÃca: evaæ sa bhagavÃn vyÃso !guru mama viÓÃæ pate ! <12335.69/002> X kathayÃm Ãsa dharmaj¤o !dharmarÃj¤e dvijottama÷ !12335.68897! X] <12335.69/1> evam e«a mahÃbhÃgo !babhÆvÃÓvaÓirà hari÷ ! <12335.69/2> paurÃïam etad ÃkhyÃtaæ !rÆpaæ varadaæ aiÓvaram !!12335.69! <12335.70/1> yo hy etad brÃhmaïo nityaæ !Ó­ïuyÃd dhÃrayeta và ! <12335.70/2> na tasyÃdhyayanaæ nÃÓam !upagacchet kadÃcana !!12335.70! <12335.71/1> ÃrÃdhya tapasogreïa !devaæ hayaÓirodharam ! <12335.71/2> päcÃlena krama÷ prÃpto !rÃmeïa pathi deÓite !!12335.71! <12335.72/1> etad dhayaÓiro rÃjann !ÃkhyÃnaæ tava kÅrtitam ! <12335.72/2> purÃïaæ vedasamitaæ !yan mÃæ tvaæ parip­cchasi !!12335.72! <12335.73/1> yÃæ yÃm icchet tanuæ deva÷ !kartuæ kÃryavidhau kvacit ! <12335.73/2> tÃæ tÃæ kuryÃd vikurvÃïa÷ !svayam ÃtmÃnam Ãtmanà !!12335.73! <12335.74/1> e«a vedanidhi÷ ÓrÅmÃn !e«a vai tapaso nidhi÷ ! <12335.74/2> e«a yogaÓ ca sÃækhyaæ ca !brahma cÃgryaæ harir vibhu÷ !!12335.74! <12335.75/1> nÃrÃyaïaparà vedà !yaj¤Ã nÃrÃyaïÃtmakÃ÷ ! <12335.75/2> tapo nÃrÃyaïaparaæ !nÃrÃyaïaparà gati÷ !!12335.75! <12335.76/1> nÃrÃyaïaparaæ satyam !­taæ nÃrÃyaïÃtmakam ! <12335.76/2> nÃrÃyaïaparo dharma÷ !punarÃv­ttidurlabha÷ !!12335.76! <12335.77/1> prav­ttilak«aïaÓ caiva !dharmo nÃrÃyaïÃtmaka÷ ! <12335.77/2> nÃrÃyaïÃtmako gandho !bhÆmau Óre«Âhatama÷ sm­ta÷ !!12335.77! <12335.78/1> apÃæ caiva guïo rÃjan !raso nÃrÃyaïÃtmaka÷ ! <12335.78/2> jyoti«Ãæ ca guïo rÆpaæ !sm­taæ nÃrÃyaïÃtmakam !!12335.78! <12335.79/1> nÃrÃyaïÃtmakaÓ cÃpi !sparÓo vÃyuguïa÷ sm­ta÷ ! <12335.79/2> nÃrÃyaïÃtmakaÓ cÃpi !Óabda ÃkÃÓasaæbhava÷ !!12335.79! <12335.80/1> manaÓ cÃpi tato bhÆtam !avyaktaguïalak«aïam ! <12335.80/2> nÃrÃyaïapara÷ kÃlo !jyoti«Ãm ayanaæ ca yat !!12335.80! <12335.81/1> nÃrÃyaïaparà kÅrti÷ !ÓrÅÓ ca lak«mÅÓ ca devatÃ÷ ! <12335.81/2> nÃrÃyaïaparaæ sÃækhyaæ !yogo nÃrÃyaïÃtmaka÷ !!12335.81! <12335.82/1> kÃraïaæ puru«o ye«Ãæ !pradhÃnaæ cÃpi kÃraïam ! <12335.82/2> svabhÃvaÓ caiva karmÃïi !daivaæ ye«Ãæ ca kÃraïam !!12335.82! <12335.83/001> [X K7 Dn1.ï4 Ds D2-5.8.9 Cs Kumbh..ed. ins.:: adhi«ÂhÃnaæ tathà kartà !karaïaæ ca p­thagvidham ! <12335.83/002> X vividhà ca tathà ce«Âà !daivaæ caivÃtra pa¤camam !12335.82898! X] <12335.83/1> pa¤cakÃraïasaækhyÃto !ni«Âhà sarvatra vai hari÷ ! <12335.83/2> tattvaæ jij¤ÃsamÃnÃnÃæ !hetubhi÷ sarvatomukhai÷ !!12335.83! <12335.84/1> tattvam eko mahÃyogÅ !harir nÃrÃyaïa÷ prabhu÷ ! <12335.84/2> sabrahmakÃnÃæ lokÃnÃm !­«ÅïÃæ ca mahÃtmanÃm !!12335.84! <12335.85/1> sÃækhyÃnÃæ yoginÃæ cÃpi !yatÅnÃm ÃtmavedinÃm ! <12335.85/2> manÅ«itaæ vijÃnÃti !keÓavo na tu tasya te !!12335.85! <12335.86/1> ye kecit sarvaloke«u !daivaæ pitryaæ ca kurvate ! <12335.86/2> dÃnÃni ca prayacchanti !tapyanti ca tapo mahat !!12335.86! <12335.87/1> sarve«Ãm ÃÓrayo vi«ïur !aiÓvaraæ vidhim Ãsthita÷ ! <12335.87/2> sarvabhÆtak­tÃvÃso !vÃsudeveti cocyate !!12335.87! <12335.88/1> ayaæ hi nitya÷ paramo mahar«ir ! <12335.88/2> mahÃvibhÆtir guïavÃn nirguïÃkhya÷ ! <12335.88/3> guïaiÓ ca saæyogam upaiti ÓÅghraæ ! <12335.88/4> kÃlo yathartÃv ­tusaæprayukta÷ !!12335.88! <12335.89/1> naivÃsya vindanti gatiæ mahÃtmano ! <12335.89/2> na cÃgatiæ kaÓcid ihÃnupaÓyati ! <12335.89/3> j¤ÃnÃtmakÃ÷ saæyamino mahar«aya÷ ! <12335.89/4> paÓyanti nityaæ puru«aæ guïÃdhikam !!12335.89! <12336.1/1> janamejaya uvÃca: aho hy ekÃntina÷ sarvÃn !prÅïÃti bhagavÃn hari÷ ! <12336.1/2> vidhiprayuktÃæ pÆjÃæ ca !g­hïÃti bhagavÃn svayam !!12336.1! <12336.2/1> ye tu dagdhendhanà loke !puïyapÃpavivarjitÃ÷ ! <12336.2/2> te«Ãæ tvayÃbhinirdi«Âà !pÃraæparyÃgatà gati÷ !!12336.2! <12336.3/1> caturthyÃæ caiva te gatyÃæ !gacchanti puru«ottamam ! <12336.3/2> ekÃntinas tu puru«Ã !gachanti paramaæ padam !!12336.3! <12336.4/1> nÆnam ekÃntadharmo 'yaæ !Óre«Âho nÃrÃyaïapriya÷ ! <12336.4/2> agatvà gatayas tisro !yad gacchanty avyayaæ harim !!12336.4! <12336.5/1> sahopani«adÃn vedÃn !ye viprÃ÷ samyag ÃsthitÃ÷ ! <12336.5/2> paÂhanti vidhim ÃsthÃya !ye cÃpi yatidharmiïa÷ !!12336.5! <12336.6/1> tebhyo viÓi«ÂÃæ jÃnÃmi !gatim ekÃntinÃæ n­ïÃm ! <12336.6/2> kenai«a dharma÷ kathito !devena ­«iïÃpi và !!12336.6! <12336.7/1> ekÃntinÃæ ca kà caryà !kadà cotpÃdità vibho ! <12336.7/2> etan me saæÓayaæ chindhi !paraæ kautÆhalaæ hi me !!12336.7! <12336.8/1> vaiÓaæpÃyana uvÃca: samupo¬he«v anÅke«u !kurupÃï¬avayor m­dhe ! <12336.8/2> arjune vimanaske ca !gÅtà bhagavatà svayam !!12336.8! <12336.9/1> ÃgatiÓ ca gatiÓ caiva !pÆrvaæ te kathità mayà ! <12336.9/2> gahano hy e«a dharmo vai !durvij¤eyo 'k­tÃtmabhi÷ !!12336.9! <12336.10/1> saæmita÷ sÃmavedena !puraivÃdiyuge k­ta÷ ! <12336.10/2> dhÃryate svayam ÅÓena !rÃjan nÃrÃyaïena ha !!12336.10! <12336.11/1> etam arthaæ mahÃrÃja !p­«Âa÷ pÃrthena nÃrada÷ ! <12336.11/2> ­«imadhye mahÃbhÃga÷ !Ó­ïvato÷ k­«ïabhÅ«mayo÷ !!12336.11! <12336.12/1> guruïà ca mamÃpy e«a !kathito n­pa_2sattama ! <12336.12/2> yathà tu kathitas tatra !nÃradena tathà ӭïu !!12336.12! <12336.13/1> yadÃsÅn mÃnasaæ janma !nÃrÃyaïamukhodgatam ! <12336.13/2> brahmaïa÷ p­thivÅpÃla !tadà nÃrÃyaïa÷ svayam ! <12336.13/3> tena dharmeïa k­tavÃn !daivaæ pitryaæ ca bhÃrata !!12336.13! <12336.14/1> phenapÃ_1 ­«ayaÓ caiva !taæ dharmaæ pratipedire ! <12336.14/2> vaikhÃnasÃ÷ phenapebhyo_1 !dharmam etaæ prapedire ! <12336.14/3> vaikhÃnasebhya÷ somas tu !tata÷ so 'ntardadhe puna÷ !!12336.14! <12336.15/1> yadÃsÅc cÃk«u«aæ janma !dvitÅyaæ brahmaïo n­pa_2 ! <12336.15/2> tadà pitÃmahÃt somÃd !etaæ dharmam ajÃnata ! <12336.15/3> nÃrÃyaïÃtmakaæ rÃjan !rudrÃya pradadau ca sa÷ !!12336.15! <12336.16/1> tato yogasthito rudra÷ !purà k­tayuge n­pa_2 ! <12336.16/2> vÃlakhilyÃn ­«Ån sarvÃn !dharmam etam apÃÂhayat ! <12336.16/3> antardadhe tato bhÆyas !tasya devasya mÃyayà !!12336.16! <12336.17/001> [X K7 D4.9 ins.:: vÃlakhilyà mahÃtmÃno !dharmÃya pradaduÓ ca tam !12336.16899! X] <12336.17/1> t­tÅyaæ brahmaïo janma !yadÃsÅd vÃcikaæ mahat ! <12336.17/2> tatrai«a dharma÷ saæbhÆta÷ !svayaæ nÃrÃyaïÃn n­pa_2 !!12336.17! <12336.18/1> suparïo nÃma tam ­«i÷ !prÃptavÃn puru«ottamÃt ! <12336.18/2> tapasà vai sutaptena !damena niyamena ca !!12336.18! <12336.19/1> tri÷ parikrÃntavÃn etat !suparïo dharmam uttamam ! <12336.19/2> yasmÃt tasmÃd vrataæ hy etat !trisauparïam ihocyate !!12336.19! <12336.20/1> ­gvedapÃÂhapaÂhitaæ !vratam etad dhi duÓcaram ! <12336.20/2> suparïÃc cÃpy adhigato !dharma e«a sanÃtana÷ !!12336.20! <12336.21/1> vÃyunà dvipadÃæ Óre«Âha !prathito jagad Ãyu«Ã ! <12336.21/2> vÃyo÷ sakÃÓÃt prÃptaÓ ca !­«ibhir vighasÃÓibhi÷ !!12336.21! <12336.22/1> tebhyo mahodadhiÓ cainaæ !prÃptavÃn dharmam uttamam ! <12336.22/2> tata÷ so 'ntardadhe bhÆyo !nÃrÃyaïasamÃhita÷ !!12336.22! <12336.23/1> yadà bhÆya÷ Óravaïajà !s­«Âir ÃsÅn mahÃtmana÷ ! <12336.23/2> brahmaïa÷ puru«avyÃghra !tatra kÅrtayata÷ Ó­ïu !!12336.23! <12336.24/1> jagat sra«Âumanà devo !harir nÃrÃyaïa÷ svayam ! <12336.24/2> cintayÃm Ãsa puru«aæ !jagat sargakaraæ prabhu÷ !!12336.24! <12336.25/1> atha cintayatas tasya !karïÃbhyÃæ puru«a÷ s­ta÷ ! <12336.25/2> prajÃsargakaro brahmà !tam uvÃca jagatpati÷ !!12336.25! <12336.26/1> s­ja prajÃ÷ putra sarvà !mukhata÷ pÃdatas tathà ! <12336.26/2> Óreyas tava vidhÃsyÃmi !balaæ tejaÓ ca suvrata !!12336.26! <12336.27/1> dharmaæ ca matto g­hïÅ«va !sÃtvataæ nÃma nÃmata÷ ! <12336.27/2> tena sarvaæ k­tayugaæ !sthÃpayasva yathÃvidhi !!12336.27! <12336.28/1> tato brahmà namaÓ cakre !devÃya harimedhase ! <12336.28/2> dharmaæ cÃgryaæ sa jagrÃha !sarahasyaæ sasaægraham ! <12336.28/3> Ãraïyakena sahitaæ !nÃrÃyaïamukhodgatam !!12336.28! <12336.29/1> upadiÓya tato dharmaæ !brahmaïe 'mitatejase ! <12336.29/2> taæ kÃrtayugadharmÃïaæ !nirÃÓÅ÷karmasaæj¤itam ! <12336.29/3> jagÃma tamasa÷ pÃraæ !yatrÃvyaktaæ vyavasthitam !!12336.29! <12336.30/1> tato 'tha varado devo !brahmalokapitÃmaha÷ ! <12336.30/2> as­jat sa tadà lokÃn !k­tsnÃn sthÃvarajaÇgamÃn !!12336.30! <12336.31/1> tata÷ prÃvartata tadà !Ãdau k­tayugaæ Óubham ! <12336.31/2> tato hi sÃtvato dharmo !vyÃpya lokÃn avasthita÷ !!12336.31! <12336.32/1> tenaivÃdyena dharmeïa !brahmà lokavisargak­t ! <12336.32/2> pÆjayÃm Ãsa deveÓaæ !hariæ nÃrÃyaïaæ prabhum !!12336.32! <12336.33/1> dharmaprati«ÂhÃhetoÓ ca !manuæ svÃroci«aæ tata÷ ! <12336.33/2> adhyÃpayÃm Ãsa tadà !lokÃnÃæ hitakÃmyayà !!12336.33! <12336.34/1> tata÷ svÃroci«a÷ putraæ !vayaæ ÓaÇkhapadaæ n­pa_2 ! <12336.34/2> adhyÃpayat purÃvyagra÷ !sarvalokapatir vibhu÷ !!12336.34! <12336.35/1> tata÷ ÓaÇkhapadaÓ cÃpi !putram Ãtmajam aurasam ! <12336.35/2> diÓÃpÃlaæ sudharmÃïam !adhyÃpayata bhÃrata ! <12336.35/3> tata÷ so 'ntardadhe bhÆya÷ !prÃpte tretÃyuge puna÷ !!12336.35! <12336.36/1> nÃsikyajanmani purà !brahmaïa÷ pÃrthivottama ! <12336.36/2> dharmam etaæ svayaæ devo !harir nÃrÃyaïa÷ prabhu÷ ! <12336.36/3> ujjagÃrÃravindÃk«o !brahmaïa÷ paÓyatas tadà !!12336.36! <12336.37/1> sanatkumÃro bhagavÃæs !tata÷ prÃdhÅtavÃn n­pa_2 ! <12336.37/2> sanatkumÃrÃd api ca !vÅraïo vai prajÃpati÷ ! <12336.37/3> k­tÃdau kuruÓÃrdÆla !dharmam etam adhÅtavÃn !!12336.37! <12336.38/1> vÅraïaÓ cÃpy adhÅtyainaæ !raucyÃya manave dadau ! <12336.38/2> raucya÷ putrÃya ÓuddhÃya !suvratÃya sumedhase !!12336.38! <12336.39/1> kuk«inÃmne 'tha pradadau !diÓÃæ pÃlÃya dharmiïe ! <12336.39/2> tata÷ so 'ntardadhe bhÆyo !nÃrÃyaïamukhodgata÷ !!12336.39! <12336.40/1> aï¬aje janmani punar !brahmaïe hariyonaye ! <12336.40/2> e«a dharma÷ samudbhÆto !nÃrÃyaïamukhÃt puna÷ !!12336.40! <12336.41/1> g­hÅto brahmaïà rÃjan !prayuktaÓ ca yathÃvidhi ! <12336.41/2> adhyÃpitÃÓ ca munayo !nÃmnà barhi«ado n­pa_2 !!12336.41! <12336.42/1> barhi«adbhyaÓ ca saækrÃnta÷ !sÃmavedÃntagaæ_1 dvijam ! <12336.42/2> jye«Âhaæ nÃmnÃbhivikhyÃtaæ !jye«ÂhasÃmavrato hari÷ !!12336.42! <12336.43/1> jye«ÂhÃc cÃpy anusaækrÃnto !rÃjÃnam avikampanam ! <12336.43/2> antardadhe tato rÃjann !e«a dharma÷ prabhor hare÷ !!12336.43! <12336.44/1> yad idaæ saptamaæ janma !padmajaæ brahmaïo n­pa_2 ! <12336.44/2> tatrai«a dharma÷ kathita÷ !svayaæ nÃrÃyaïena hi !!12336.44! <12336.45/1> pitÃmahÃya ÓuddhÃya !yugÃdau lokadhÃriïe ! <12336.45/2> pitÃmahaÓ ca dak«Ãya !dharmam etaæ purà dadau !!12336.45! <12336.46/1> tato jye«Âhe tu dauhitre !prÃdÃd dak«o n­pa_2uttama ! <12336.46/2> Ãditye savitur jye«Âhe !vivasvä jag­he tata÷ !!12336.46! <12336.47/1> tretÃyugÃdau ca punar !vivasvÃn manave dadau ! <12336.47/2> manuÓ ca lokabhÆtyarthaæ !sutÃyek«vÃkave dadau !!12336.47! <12336.48/1> ik«vÃkuïà ca kathito !vyÃpya lokÃn avasthita÷ ! <12336.48/2> gami«yati k«ayÃnte ca !punar nÃrÃyaïaæ n­pa_2 !!12336.48! <12336.49/1> vratinÃæ cÃpi yo dharma÷ !sa te pÆrvaæ n­pa_2uttama ! <12336.49/2> kathito harigÅtÃsu !samÃsavidhikalpita÷ !!12336.49! <12336.50/1> nÃradena tu saæprÃpta÷ !sarahasya÷ sasaægraha÷ ! <12336.50/2> e«a dharmo jagannÃthÃt !sÃk«Ãn nÃrÃyaïÃn n­pa_2 !!12336.50! <12336.51/1> evam e«a mahÃn dharma !Ãdyo rÃjan sanÃtana÷ ! <12336.51/2> durvij¤eyo du«karaÓ ca !sÃtvatair dhÃryate sadà !!12336.51! <12336.52/1> dharmaj¤Ãnena caitena !suprayuktena karmaïà ! <12336.52/2> ahiæsÃdharmayuktena !prÅyate harir ÅÓvara÷ !!12336.52! <12336.53/1> ekavyÆhavibhÃgo và !kvacid dvivyÆhasaæj¤ita÷ ! <12336.53/2> trivyÆhaÓ cÃpi saækhyÃtaÓ !caturvyÆhaÓ ca d­Óyate !!12336.53! <12336.54/1> harir eva hi k«etraj¤o !nirmamo ni«kalas tathà ! <12336.54/2> jÅvaÓ ca sarvabhÆte«u !pa¤cabhÆtaguïÃtiga÷ !!12336.54! <12336.55/1> manaÓ ca prathitaæ rÃjan !pa¤cendriyasamÅraïam ! <12336.55/2> e«a lokanidhir dhÅmÃn !e«a lokavisargak­t !!12336.55! <12336.56/1> akartà caiva kartà ca !kÃryaæ kÃraïam eva ca ! <12336.56/2> yathecchati tathà rÃjan !krŬate puru«o 'vyaya÷ !!12336.56! <12336.57/1> e«a ekÃntidharmas te !kÅrtito n­pa_2sattama ! <12336.57/2> mayà guruprasÃdena !durvij¤eyo 'k­tÃtmabhi÷ ! <12336.57/3> ekÃntino hi puru«Ã !durlabhà bahavo n­pa_2 !!12336.57! <12336.58/1> yady ekÃntibhir ÃkÅrïaæ !jagat syÃt kurunandana ! <12336.58/2> ahiæsakair Ãtmavidbhi÷ !sarvabhÆtahite ratai÷ ! <12336.58/3> bhavet k­tayugaprÃptir !ÃÓÅ÷karmavivarjitai÷ !!12336.58! <12336.59/1> evaæ sa bhagavÃn vyÃso !gurur mama viÓÃæ pate ! <12336.59/2> kathayÃm Ãsa dharmaj¤o !dharmarÃj¤e dvijottama÷ !!12336.59! <12336.60/1> ­«ÅïÃæ saænidhau rÃja¤ !Ó­ïvato÷ k­«ïabhÅ«mayo÷ ! <12336.60/2> tasyÃpy akathayat pÆrvaæ !nÃrada÷ sumahÃtapÃ÷ !!12336.60! <12336.61/1> devaæ paramakaæ brahma !Óvetaæ candrÃbham acyutam ! <12336.61/2> yatra caikÃntino yÃnti !nÃrÃyaïaparÃyaïÃ÷ !!12336.61! <12336.62/001> [X T1 G3.6 ins.:: tad eva kevalaæ sthÃnaæ !muktÃnÃæ paramaæ bhavet !12336.61900! X] <12336.62/1> janamejaya uvÃca: evaæ bahuvidhaæ dharmaæ !pratibuddhair ni«evitam ! <12336.62/2> na kurvanti kathaæ viprà !anye nÃnÃvrate sthitÃ÷ !!12336.62! <12336.63/1> vaiÓaæpÃyana uvÃca: tisra÷ prak­tayo rÃjan !dehabandhe«u nirmitÃ÷ ! <12336.63/2> sÃttvikÅ rÃjasÅ caiva !tÃmasÅ ceti bhÃrata !!12336.63! <12336.64/1> dehabandhe«u puru«a÷ !Óre«Âha÷ kurukulodvaha ! <12336.64/2> sÃttvika÷ puru«avyÃghra !bhaven mok«ÃrthaniÓcita÷ !!12336.64! <12336.65/1> atrÃpi sa vijÃnÃti !puru«aæ brahmavartinam ! <12336.65/2> nÃrÃyaïaparo mok«as !tato vai sÃttvika÷ sm­ta÷ !!12336.65! <12336.66/1> manÅ«itaæ ca prÃpnoti !cintayan puru«ottamam ! <12336.66/2> ekÃntabhakti÷ satataæ !nÃrÃyaïaparÃyaïa÷ !!12336.66! <12336.67/1> manÅ«iïo hi ye kecid !yatayo mok«akÃÇk«iïa÷ ! <12336.67/2> te«Ãæ vai chinnat­«ïÃnÃæ !yogak«emavaho hari÷ !!12336.67! <12336.68/1> jÃyamÃnaæ hi puru«aæ !yaæ paÓyen madhusÆdana÷ ! <12336.68/2> sÃttvikas tu sa vij¤eyo !bhaven mok«e ca niÓcita÷ !!12336.68! <12336.69/1> sÃækhyayogena tulyo hi !dharma ekÃntasevita÷ ! <12336.69/2> nÃrÃyaïÃtmake mok«e !tato yÃnti parÃæ gatim !!12336.69! <12336.70/1> nÃrÃyaïena d­«ÂaÓ ca !pratibuddho bhavet pumÃn ! <12336.70/2> evam Ãtmecchayà rÃjan !pratibuddho na jÃyate !!12336.70! <12336.71/1> rÃjasÅ tÃmasÅ caiva !vyÃmiÓre prak­tÅ sm­te ! <12336.71/2> tadÃtmakaæ hi puru«aæ !jÃyamÃnaæ viÓÃæ pate ! <12336.71/3> prav­ttilak«aïair yuktaæ !nÃvek«ati hari÷ svayam !!12336.71! <12336.72/1> paÓyaty enaæ jÃyamÃnaæ !brahmà lokapitÃmaha÷ ! <12336.72/2> rajasà tamasà caiva !mÃnu«aæ samabhiplutam !!12336.72! <12336.73/1> kÃmaæ devÃÓ ca ­«aya÷ !sattvasthà n­pa_2sattama ! <12336.73/2> hÅnÃ÷ sattvena sÆk«meïa !tato vaikÃrikÃ÷ sm­tÃ÷ !!12336.73! <12336.74/1> janamejaya uvÃca: kathaæ vaikÃriko gacchet !puru«a÷ puru«ottamam !!12336.74! <12336.75/001> [X K1.2.4.6 V1 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2-5.7-9 editions ins.:: vada sarvaæ yathÃd­«Âaæ !prav­ttiæ ca yathÃkramam !12336.74901! X] <12336.75/1> vaiÓaæpÃyana uvÃca: susÆk«masattvasaæyuktaæ !saæyuktaæ tribhir ak«arai÷ ! <12336.75/2> puru«a÷ puru«aæ gacchen !ni«kriya÷ pa¤caviæÓakam !!12336.75! <12336.76/1> evam ekaæ sÃækhyayogaæ !vedÃraïyakam eva ca ! <12336.76/2> parasparÃÇgÃny etÃni !pa¤carÃtraæ ca kathyate ! <12336.76/3> e«a ekÃntinÃæ dharmo !nÃrÃyaïaparÃtmaka÷ !!12336.76! <12336.77/1> yathà samudrÃt pras­tà jalaughÃs ! <12336.77/2> tam eva rÃjan punar ÃviÓanti ! <12336.77/3> ime tathà j¤ÃnamahÃjalaughà ! <12336.77/4> nÃrÃyaïaæ vai punar ÃviÓanti !!12336.77! <12336.78/1> e«a te kathito dharma÷ !sÃtvato yadubÃndhava ! <12336.78/2> kuru«vainaæ yathÃnyÃyaæ !yadi Óakno«i bhÃrata !!12336.78! <12336.79/1> evaæ hi sumahÃbhÃgo !nÃrado gurave mama ! <12336.79/2> ÓvetÃnÃæ yatinÃm Ãha !ekÃntagatim avyayÃm !!12336.79! <12336.80/1> vyÃsaÓ cÃkathayat prÅtyà !dharmaputrÃya dhÅmate ! <12336.80/2> sa evÃyaæ mayà tubhyam !ÃkhyÃta÷ pras­to guro÷ !!12336.80! <12336.81/1> itthaæ hi duÓcaro dharma !e«a pÃrthivasattama ! <12336.81/2> yathaiva tvaæ tathaivÃnye !na bhajanti vimohitÃ÷ !!12336.81! <12336.82/1> k­«ïa eva hi lokÃnÃæ !bhÃvano mohanas tathà ! <12336.82/2> saæhÃrakÃrakaÓ caiva !kÃraïaæ ca viÓÃæ pate !!12336.82! <12337.1/1> janamejaya uvÃca: sÃækhyaæ yogaæ pa¤carÃtraæ !vedÃraïyakam eva ca ! <12337.1/2> j¤ÃnÃny etÃni brahmar«e !loke«u pracaranti ha !!12337.1! <12337.2/1> kim etÃny ekani«ÂhÃni !p­thaÇni«ÂhÃni và mune ! <12337.2/2> prabrÆhi vai mayà p­«Âa÷ !prav­ttiæ ca yathÃkramam !!12337.2! <12337.3/1> vaiÓaæpÃyana uvÃca: jaj¤e bahuj¤aæ param atyudÃraæ ! <12337.3/2> yaæ dvÅpamadhye sutam Ãtmavantam ! <12337.3/3> parÃÓarÃd gandhavatÅ mahar«iæ ! <12337.3/4> tasmai namo 'j¤ÃnatamonudÃya !!12337.3! <12337.4/1> pitÃmahÃdyaæ pravadanti «a«Âhaæ ! <12337.4/2> mahar«im Ãr«eyavibhÆtiyuktam ! <12337.4/3> nÃrÃyaïasyÃæÓajam ekaputraæ ! <12337.4/4> dvaipÃyanaæ vedamahÃnidhÃnam !!12337.4! <12337.5/1> tam ÃdikÃle«u mahÃvibhÆtir ! <12337.5/2> nÃrÃyaïo brahmamahÃnidhÃnam ! <12337.5/3> sasarja putrÃrtham udÃratejà ! <12337.5/4> vyÃsaæ mahÃtmÃnam aja÷ purÃïa÷ !!12337.5! <12337.6/1> janamejaya uvÃca: tvayaiva kathita÷ pÆrvaæ !saæbhavo dvijasattama ! <12337.6/2> vasi«Âhasya suta÷ Óakti÷ !Óakte÷ putra÷ parÃÓara÷ !!12337.6! <12337.7/1> parÃÓarasya dÃyÃda÷ !k­«ïadvaipÃyano muni÷ ! <12337.7/2> bhÆyo nÃrÃyaïasutaæ !tvam evainaæ prabhëase !!12337.7! <12337.8/1> kim ata÷ pÆrvajaæ janma !vyÃsasyÃmitatejasa÷_1 ! <12337.8/2> kathayasvottamamate_2 !janma nÃrÃyaïodbhavam !!12337.8! <12337.9/1> vaiÓaæpÃyana uvÃca: vedÃrthÃn vettukÃmasya !dharmi«Âhasya taponidhe÷ ! <12337.9/2> guror me j¤Ãnani«Âhasya !himavatpÃdae Ãsata÷ !!12337.9! <12337.10/1> k­tvà bhÃratam ÃkhyÃnaæ !tapa÷ÓrÃntasya dhÅmata÷ ! <12337.10/2> ÓuÓrÆ«Ãæ tatparà rÃjan !k­tavanto vayaæ tadà !!12337.10! <12337.11/1> sumantur jaiminiÓ caiva !pailaÓ ca sud­¬havrata÷ ! <12337.11/2> ahaæ caturtha÷ Ói«yo vai !Óuko vyÃsÃtmajas tathà !!12337.11! <12337.12/1> ebhi÷ pariv­to vyÃsa÷ !Ói«yai÷ pa¤cabhir uttamai÷ ! <12337.12/2> ÓuÓubhe himavatpÃde !bhÆtair bhÆtapatir yathà !!12337.12! <12337.13/1> vedÃn Ãvartayan sÃÇgÃn !bhÃratÃrthÃæÓ ca sarvaÓa÷ ! <12337.13/2> tam ekamanasaæ dÃntaæ !yuktà vayam upÃsmahe !!12337.13! <12337.14/1> kathÃntare 'tha kasmiæÓcit !p­«Âo 'smÃbhir dvijottama÷ ! <12337.14/2> vedÃrthÃn bhÃratÃrthÃæÓ ca !janma nÃrÃyaïÃt tathà !!12337.14! <12337.15/1> sa pÆrvam uktvà vedÃrthÃn !bhÃratÃrthÃæÓ ca tattvavit ! <12337.15/2> nÃrÃyaïÃd idaæ janma !vyÃhartum upacakrame !!12337.15! <12337.16/1> Ó­ïudhvam ÃkhyÃnavaram !etad Ãr«eyam uttamam ! <12337.16/2> ÃdikÃlodbhavaæ viprÃs !tapasÃdhigataæ mayà !!12337.16! <12337.17/1> prÃpte prajÃvisarge vai !saptame padmasaæbhave ! <12337.17/2> nÃrÃyaïo mahÃyogÅ !ÓubhÃÓubhavivarjita÷ !!12337.17! <12337.18/1> sas­je nÃbhita÷ putraæ !brahmÃïam amitaprabham ! <12337.18/2> tata÷ sa prÃdur abhavad !athainaæ vÃkyam abravÅt !!12337.18! <12337.19/1> mama tvaæ nÃbhito jÃta÷ !prajÃsargakara÷ prabhu÷ ! <12337.19/2> s­ja prajÃs tvaæ vividhà !brahman saja¬apaï¬itÃ÷ !!12337.19! <12337.20/1> sa evam ukto vimukhaÓ !cintÃvyÃkulamÃnasa÷ ! <12337.20/2> praïamya varadaæ devam !uvÃca harim ÅÓvaram !!12337.20! <12337.21/1> kà Óaktir mama deveÓa !prajÃ÷ sra«Âuæ namo 'stu te ! <12337.21/2> apraj¤ÃvÃn ahaæ deva !vidhatsva yad anantaram !!12337.21! <12337.22/1> sa evam ukto bhagavÃn !bhÆtvÃthÃntarhitas tata÷ ! <12337.22/2> cintayÃm Ãsa deveÓo !buddhiæ buddhimatÃæ vara÷ !!12337.22! <12337.23/1> svarÆpiïÅ tato buddhir !upatasthe hariæ prabhum ! <12337.23/2> yogena cainÃæ niryoga÷ !svayaæ niyuyuje tadà !!12337.23! <12337.24/1> sa tÃm aiÓvaryayogasthÃæ !buddhiæ ÓaktimatÅæ satÅm ! <12337.24/2> uvÃca vacanaæ devo !buddhiæ vai prabhur avyaya÷ !!12337.24! <12337.25/1> brahmÃïaæ praviÓasveti !lokas­«Âyarthasiddhaye ! <12337.25/2> tatas tam ÅÓvarÃdi«Âà !buddhi÷ k«ipraæ viveÓa sà !!12337.25! <12337.26/1> athainaæ buddhisaæyuktaæ !puna÷ sa dad­Óe hari÷ ! <12337.26/2> bhÆyaÓ cainaæ vaca÷ prÃha !s­jemà vividhÃ÷ prajÃ÷ !!12337.26! <12337.27/001> [X K1.2.4.6.7 V1 Bo.6-9 Da3..a4 Dn2.ï4 Ds D2-5.7-9 T1 G1.3.6 Cs Kumbh..ed. ins.:: bìham ity eva k­tvà sa !yathÃj¤Ãæ Óirasà hare÷ !12337.26902! X] <12337.27/002> [X D7 T1 G3.6 cont.:: tathÃkaroc ca dharmÃtmà !brahmà lokapitÃmaha÷ !12337.26903! X] <12337.27/1> evam uktvà sa bhagavÃæs !tatraivÃntaradhÅyata ! <12337.27/2> prÃpa caiva muhÆrtena !svasthÃnaæ devasaæj¤itam !!12337.27! <12337.28/1> tÃæ caiva prak­tiæ prÃpya !ekÅbhÃvagato 'bhavat ! <12337.28/2> athÃsya buddhir abhavat !punar anyà tadà kila !!12337.28! <12337.29/1> s­«Âà imÃ÷ prajÃ÷ sarvà !brahmaïà parame«Âhinà ! <12337.29/2> daityadÃnavagandharva !rak«ogaïasamÃkulÃ÷ ! <12337.29/3> jÃtà hÅyaæ vasumatÅ !bhÃrÃkrÃntà tapasvinÅ !!12337.29! <12337.30/1> bahavo balina÷ p­thvyÃæ !daityadÃnavarÃk«asÃ÷ ! <12337.30/2> bhavi«yanti tapoyuktà !varÃn prÃpsyanti cottamÃn !!12337.30! <12337.31/1> avaÓyam eva tai÷ sarvair !varadÃnena darpitai÷ ! <12337.31/2> bÃdhitavyÃ÷ suragaïà !­«ayaÓ ca tapodhanÃ÷ ! <12337.31/3> tatra nyÃyyam idaæ kartuæ !bhÃrÃvataraïaæ mayà !!12337.31! <12337.32/1> atha nÃnÃsamudbhÆtair !vasudhÃyÃæ yathÃkramam ! <12337.32/2> nigraheïa ca pÃpÃnÃæ !sÃdhÆnÃæ pragraheïa ca !!12337.32! <12337.33/1> imÃæ tapasvinÅæ satyÃæ !dhÃrayi«yÃmi medinÅm ! <12337.33/2> mayà hy e«Ã hi dhriyate !pÃtÃlasthena bhoginà !!12337.33! <12337.34/1> mayà dh­tà dhÃrayati !jagad dhi sacarÃcaram ! <12337.34/2> tasmÃt p­thvyÃ÷ paritrÃïaæ !kari«ye saæbhavaæ gata÷ !!12337.34! <12337.35/1> evaæ sa cintayitvà tu !bhagavÃn madhusÆdana÷ ! <12337.35/2> rÆpÃïy anekÃny as­jat !prÃdurbhÃvabhavÃya sa÷ !!12337.35! <12337.36/1> vÃrÃhaæ nÃrasiæhaæ ca !vÃmanaæ mÃnu«aæ tathà ! <12337.36/2> ebhir mayà nihantavyà !durvinÅtÃ÷ surÃraya÷ !!12337.36! <12337.37/1> atha bhÆyo jagatsra«Âà !bho÷ÓabdenÃnunÃdayan ! <12337.37/2> sarasvatÅm uccacÃra !tatra sÃrasvato 'bhavat !!12337.37! <12337.38/1> apÃntaratamà nÃma !suto vÃksaæbhavo vibho÷ ! <12337.38/2> bhÆtabhavyabhavi«yaj¤a÷ !satyavÃdÅ d­¬havrata÷ !!12337.38! <12337.39/1> tam uvÃca nataæ mÆrdhnà !devÃnÃm Ãdir avyaya÷ ! <12337.39/2> vedÃkhyÃne Óruti÷ kÃryà !tvayà matimatÃæ vara ! <12337.39/3> tasmÃt kuru yathÃj¤aptaæ !mayaitad vacanaæ mune !!12337.39! <12337.40/1> tena bhinnÃs tadà vedà !mano÷ svÃyaæbhuve 'ntare ! <12337.40/2> tatas tuto«a bhagavÃn !haris tenÃsya karmaïà ! <12337.40/3> tapasà ca sutaptena !yamena niyamena ca !!12337.40! <12337.41/1> ÓrÅbhagavÃn uvÃca: manvantare«u putra tvam !evaæ lokapravartaka÷ ! <12337.41/2> bhavi«yasy acalo brahmann !apradh­«yaÓ ca nityaÓa÷ !!12337.41! <12337.42/1> punas ti«ye ca saæprÃpte !kuravo nÃma bhÃratÃ÷ ! <12337.42/2> bhavi«yanti mahÃtmÃno !rÃjÃna÷ prathità bhuvi !!12337.42! <12337.43/1> te«Ãæ tvatta÷ prasÆtÃnÃæ !kulabhedo bhavi«yati ! <12337.43/2> parasparavinÃÓÃrthaæ !tvÃm ­te dvijasattama !!12337.43! <12337.44/1> tatrÃpy anekadhà vedÃn !bhetsyase tapasÃnvita÷ ! <12337.44/2> k­«ïe yuge ca saæprÃpte !k­«ïavarïo bhavi«yasi !!12337.44! <12337.45/1> dharmÃïÃæ vividhÃnÃæ ca !kartà j¤Ãnakaras tathà ! <12337.45/2> bhavi«yasi tapoyukto !na ca rÃgÃd vimok«yase !!12337.45! <12337.46/1> vÅtarÃgaÓ ca putras te !paramÃtmà bhavi«yati ! <12337.46/2> maheÓvaraprasÃdena !naitad vacanam anyathà !!12337.46! <12337.47/1> yaæ mÃnasaæ vai pravadanti putraæ ! <12337.47/2> pitÃmahasyottamabuddhiyuktam ! <12337.47/3> vasi«Âham agryaæ tapaso nidhÃnaæ ! <12337.47/4> yaÓ cÃpi sÆryaæ vyatiricya bhÃti !!12337.47! <12337.48/1> tasyÃnvaye cÃpi tato mahar«i÷ ! <12337.48/2> parÃÓaro nÃma mahÃprabhÃva÷ ! <12337.48/3> pità sa te vedanidhir vari«Âho ! <12337.48/4> mahÃtapà vai tapaso nivÃsa÷ ! <12337.48/5> kÃnÅnagarbha÷ pit­kanyakÃyÃæ ! <12337.48/6> tasmÃd ­«es tvaæ bhavità ca putra÷ !!12337.48! <12337.49/1> bhÆtabhavyabhavi«yÃïÃæ !chinnasarvÃrthasaæÓaya÷ ! <12337.49/2> ye hy atikrÃntakÃ÷ pÆrvaæ !sahasrayugaparyayÃ÷ !!12337.49! <12337.50/1> tÃæÓ ca sarvÃn mayoddi«ÂÃn !drak«yase tapasÃnvita÷ ! <12337.50/2> punar drak«yasi cÃneka !sahasrayugaparyayÃn !!12337.50! <12337.51/1> anÃdinidhanaæ loke !cakrahastaæ ca mÃæ mune ! <12337.51/2> anudhyÃnÃn mama mune !naitad vacanam anyathà !!12337.51! <12337.52/0> [X K6 V1 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.5.8 Kumbh..ed. ins.:: bhavi«yati mahÃsattva !khyÃtiÓ cÃpy atulà tava !!12337.51904! X] <12337.52/1> ÓanaiÓcara÷ sÆryaputro !bhavi«yati manur mahÃn ! <12337.52/2> tasmin manvantare caiva !saptar«igaïapÆrvaka÷ ! <12337.52/3> tvam eva bhavità vatsa !matprasÃdÃn na saæÓaya÷ !!12337.52! <12337.53/001> [X K6 V1 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.5.8 Kumbh..ed. ins.:: yat kiæcid vidyate loke !sarvaæ tan madvice«Âitam ! <12337.53/002> X anyo hy anyaæ cintayati !svacchandaæ vidadhÃmy aham !12337.52905! X] <12337.53/1> vyÃsa uvÃca: evaæ sÃrasvatam ­«im !apÃntaratamaæ tadà ! <12337.53/2> uktvà vacanam ÅÓÃna÷ !sÃdhayasvety athÃbravÅt !!12337.53! <12337.54/1> so 'haæ tasya prasÃdena !devasya harimedhasa÷ ! <12337.54/2> apÃntaratamà nÃma !tato jÃto Ãj¤ayà hare÷ ! <12337.54/3> punaÓ ca jÃto vikhyÃto !vasi«Âhakulanandana÷ !!12337.54! <12337.55/1> tad etat kathitaæ janma !mayà pÆrvakam Ãtmana÷ ! <12337.55/2> nÃrÃyaïaprasÃdena !tathà nÃrÃyaïÃæÓajam !!12337.55! <12337.56/1> mayà hi sumahat taptaæ !tapa÷ paramadÃruïam ! <12337.56/2> purà matimatÃæ Óre«ÂhÃ÷ !parameïa samÃdhinà !!12337.56! <12337.57/1> etad va÷ kathitaæ sarvaæ !yan mÃæ p­cchatha putrakÃ÷ ! <12337.57/2> pÆrvajanma bhavi«yaæ ca !bhaktÃnÃæ snehato mayà !!12337.57! <12337.58/1> vaiÓaæpÃyana uvÃca: e«a te kathita÷ pÆrvaæ !saæbhavo 'smadguror n­pa_2 ! <12337.58/2> vyÃsasyÃkli«Âamanaso !yathà p­«Âa÷ puna÷ Ó­ïu !!12337.58! <12337.59/1> sÃækhyaæ yogaæ pa¤carÃtraæ !vedÃ÷ pÃÓupataæ tathà ! <12337.59/2> j¤ÃnÃny etÃni rÃjar«e !viddhi nÃnÃmatÃni vai !!12337.59! <12337.60/1> sÃækhyasya vaktà kapila÷ !paramar«i÷ sa ucyate ! <12337.60/2> hiraïyagarbho yogasya !vettà nÃnya÷ purÃtana÷ !!12337.60! <12337.61/1> apÃntaratamÃÓ caiva !vedÃcÃrya÷ sa ucyate ! <12337.61/2> prÃcÅnagarbhaæ tam ­«iæ !pravadantÅha kecana !!12337.61! <12337.62/1> umÃpatir bhÆtapati÷ !ÓrÅkaïÂho brahmaïa÷ suta÷ ! <12337.62/2> uktavÃn idam avyagro !j¤Ãnaæ pÃÓupataæ Óiva÷ !!12337.62! <12337.63/1> pa¤carÃtrasya k­tsnasya !vettà tu bhagavÃn svayam ! <12337.63/2> sarve«u ca n­pa_2Óre«Âha !j¤Ãne«v ete«u d­Óyate !!12337.63! <12337.64/1> yathÃgamaæ yathÃj¤Ãnaæ !ni«Âhà nÃrÃyaïa÷ prabhu÷ ! <12337.64/2> na cainam evaæ jÃnÃti !tamobhÆtà viÓÃæ pate !!12337.64! <12337.65/1> tam eva ÓÃstrakartÃraæ !pravadanti manÅ«iïa÷ ! <12337.65/2> ni«ÂhÃæ nÃrÃyaïam ­«iæ !nÃnyo 'stÅti ca vÃdina÷ !!12337.65! <12337.66/1> ni÷saæÓaye«u sarve«u !nityaæ vasati vai hari÷ ! <12337.66/2> sasaæÓayÃn hetubalÃn !nÃdhyÃvasati mÃdhava÷ !!12337.66! <12337.67/1> pa¤carÃtravido ye tu !yathÃkramaparà n­pa_2 ! <12337.67/2> ekÃntabhÃvopagatÃs !te hariæ praviÓanti vai !!12337.67! <12337.68/1> sÃækhyaæ ca yogaæ ca sanÃtane dve ! <12337.68/2> vedÃÓ ca sarve nikhilena rÃjan ! <12337.68/3> sarvai÷ samastair ­«ibhir nirukto ! <12337.68/4> nÃrÃyaïo viÓvam idaæ purÃïam !!12337.68! <12337.69/1> ÓubhÃÓubhaæ karma samÅritaæ yat ! <12337.69/2> pravartate sarvaloke«u kiæcit ! <12337.69/3> tasmÃd ­«es tad bhavatÅti vidyÃd ! <12337.69/4> divy antarik«e bhuvi cÃpsu cÃpi !!12337.69! <12338.1/1> janamejaya uvÃca: bahava÷ puru«Ã brahmann !utÃho eka eva tu ! <12338.1/2> ko hy atra puru«a÷ Óre«Âha÷ !ko và yonir ihocyate !!12338.1! <12338.2/1> vaiÓaæpÃyana uvÃca: bahava÷ puru«Ã loke !sÃækhyayogavicÃriïÃm ! <12338.2/2> naitad icchanti puru«am !ekaæ kurukulodvaha !!12338.2! <12338.3/1> bahÆnÃæ puru«ÃïÃæ ca !yathaikà yonir ucyate ! <12338.3/2> tathà taæ puru«aæ viÓvaæ !vyÃkhyÃsyÃmi guïÃdhikam !!12338.3! <12338.4/1> namask­tvà tu gurave !vyÃsÃyÃmitatejase ! <12338.4/2> tapoyuktÃya dÃntÃya !vandyÃya paramar«aye !!12338.4! <12338.5/1> idaæ puru«asÆktaæ hi !sarvavede«u pÃrthiva ! <12338.5/2> ­taæ satyaæ ca vikhyÃtam !­«isiæhena cintitam !!12338.5! <12338.6/1> utsargeïÃpavÃdena !­«ibhi÷ kapilÃdibhi÷ ! <12338.6/2> adhyÃtmacintÃm ÃÓritya !ÓÃstrÃïy uktÃni bhÃrata !!12338.6! <12338.7/1> samÃsatas tu yad vyÃsa÷ !puru«aikatvam uktavÃn ! <12338.7/2> tat te 'haæ saæpravak«yÃmi !prasÃdÃd amitaujasa÷ !!12338.7! <12338.8/1> atrÃpy udÃharantÅmam !itihÃsaæ purÃtanam ! <12338.8/2> brahmaïà saha saævÃdaæ !tryambakasya viÓÃæ pate !!12338.8! <12338.9/1> k«Årodasya samudrasya !madhye hÃÂakasaprabha÷ ! <12338.9/2> vaijayanta iti khyÃta÷ !parvatapravaro n­pa_2 !!12338.9! <12338.10/1> tatrÃdhyÃtmagatiæ deva !ekÃkÅ pravicintayan ! <12338.10/2> vairÃjasadane nityaæ !vaijayantaæ ni«evate !!12338.10! <12338.11/1> atha tatrÃsatas tasya !caturvaktrasya dhÅmata÷ ! <12338.11/2> lalÃÂaprabhava÷ putra÷ !Óiva ÃgÃd yad­cchayà ! <12338.11/3> ÃkÃÓenaiva yogÅÓa÷ !purà trinayana÷ prabhu÷ !!12338.11! <12338.12/1> tata÷ khÃn nipapÃtÃÓu !dharaïÅdharamÆrdhani ! <12338.12/2> agrataÓ cÃbhavat prÅto !vavande cÃpi pÃdayo÷ !!12338.12! <12338.13/1> taæ pÃdayor nipatitaæ !d­«Âvà savyena pÃïinà ! <12338.13/2> utthÃpayÃm Ãsa tadà !prabhur eka÷ prajÃpati÷ !!12338.13! <12338.14/1> uvÃca cainaæ bhagavÃæÓ !cirasyÃgatam Ãtmajam ! <12338.14/2> svÃgataæ te mahÃbÃho !di«Âyà prÃpto 'si me 'ntikam !!12338.14! <12338.15/1> kaccit te kuÓalaæ putra !svÃdhyÃyatapaso÷ sadà ! <12338.15/2> nityam ugratapÃs tvaæ hi !tata÷ p­cchÃmi te puna÷ !!12338.15! <12338.16/1> rudra uvÃca: tvatprasÃdena bhagavan !svÃdhyÃyatapasor mama ! <12338.16/2> kuÓalaæ cÃvyayaæ caiva !sarvasya jagatas tathà !!12338.16! <12338.17/1> cirad­«Âo hi bhagavÃn !vairÃjasadane mayà ! <12338.17/2> tato 'haæ parvataæ prÃptas tv !imaæ tvatpÃdasevitam !!12338.17! <12338.18/1> kautÆhalaæ cÃpi hi me !ekÃntagamanena te ! <12338.18/2> naitat kÃraïam alpaæ hi !bhavi«yati pitÃmaha !!12338.18! <12338.19/1> kiæ nu tat sadanaæ Óre«Âhaæ !k«utpipÃsÃvivarjitam ! <12338.19/2> surÃsurair adhyu«itam !­«ibhiÓ cÃmitaprabhai÷ !!12338.19! <12338.20/1> gandharvair apsarobhiÓ ca !satataæ saæni«evitam ! <12338.20/2> uts­jyemaæ girivaram !ekÃkÅ prÃptavÃn asi !!12338.20! <12338.21/1> brahmovÃca: vaijayanto girivara÷ !satataæ sevyate mayà ! <12338.21/2> atraikÃgreïa manasà !puru«aÓ cintyate virà!!12338.21! <12338.22/1> rudra uvÃca: bahava÷ puru«Ã brahmaæs !tvayà s­«ÂÃ÷ svayaæbhuvà ! <12338.22/2> s­jyante cÃpare brahman !sa caika÷ puru«o virà!!12338.22! <12338.23/1> ko hy asau cintyate brahmaæs !tvayà vai puru«ottama÷ ! <12338.23/2> etan me saæÓayaæ brÆhi !mahat kautÆhalaæ hi me !!12338.23! <12338.24/1> brahmovÃca: bahava÷ puru«Ã÷ putra !ye tvayà samudÃh­tÃ÷ ! <12338.24/2> evam etad atikrÃntaæ !dra«Âavyaæ naivam ity api ! <12338.24/3> ÃdhÃraæ tu pravak«yÃmi !ekasya puru«asya te !!12338.24! <12338.25/1> bahÆnÃæ puru«ÃïÃæ sa !yathaikà yonir ucyate ! <12338.25/2> tathà taæ puru«aæ viÓvaæ !paramaæ sumahattamam ! <12338.25/3> nirguïaæ nirguïà bhÆtvà !praviÓanti sanÃtanam !!12338.25! <12339.1/1> brahmovÃca: Ó­ïu putra yathà hy e«a !puru«a÷ ÓÃÓvato 'vyaya÷ ! <12339.1/2> ak«ayaÓ cÃprameyaÓ ca !sarvagaÓ ca nirucyate !!12339.1! <12339.2/1> na sa Óakyas tvayà dra«Âuæ !mayÃnyair vÃpi sattama ! <12339.2/2> saguïo nirguïo viÓvo !j¤Ãnad­Óyo hy asau sm­ta÷ !!12339.2! <12339.3/1> aÓarÅra÷ ÓarÅre«u !sarve«u nivasaty asau ! <12339.3/2> vasann api ÓarÅre«u !na sa lipyati karmabhi÷ !!12339.3! <12339.4/1> mamÃntarÃtmà tava ca !ye cÃnye dehasaæj¤itÃ÷ ! <12339.4/2> sarve«Ãæ sÃk«ibhÆto 'sau !na grÃhya÷ kenacit kvacit !!12339.4! <12339.5/1> viÓvamÆrdhà viÓvabhujo !viÓvapÃdÃk«inÃsika÷ ! <12339.5/2> ekaÓ carati k«etre«u !svairacÃrÅ yathÃsukham !!12339.5! <12339.6/1> k«etrÃïi hi ÓarÅrÃïi !bÅjÃni ca ÓubhÃÓubhe ! <12339.6/2> tÃni vetti sa yogÃtmà !tata÷ k«etraj¤a ucyate !!12339.6! <12339.7/1> nÃgatir na gatis tasya !j¤eyà bhÆtena kenacit ! <12339.7/2> sÃækhyena vidhinà caiva !yogena ca yathÃkramam !!12339.7! <12339.8/1> cintayÃmi gatiæ cÃsya !na gatiæ vedmi cottamÃm ! <12339.8/2> yathÃj¤Ãnaæ tu vak«yÃmi !puru«aæ taæ sanÃtanam !!12339.8! <12339.9/1> tasyaikatvaæ mahattvaæ hi !sa caika÷ puru«a÷ sm­ta÷ ! <12339.9/2> mahÃpuru«aÓabdaæ sa !bibharty eka÷ sanÃtana÷ !!12339.9! <12339.10/1> eko hutÃÓo bahudhà samidhyate ! <12339.10/2> eka÷ sÆryas tapasÃæ yonir ekà ! <12339.10/3> eko vÃyur bahudhà vÃti loke ! <12339.10/4> mahodadhiÓ cÃmbhasÃæ yonir eka÷ ! <12339.10/5> puru«aÓ caiko nirguïo viÓvarÆpas ! <12339.10/6> taæ nirguïaæ puru«aæ cÃviÓanti !!12339.10! <12339.11/1> hitvà guïamayaæ sarvaæ !karma hitvà ÓubhÃÓubham ! <12339.11/2> ubhe satyÃn­te tyaktvà !evaæ bhavati nirguïa÷ !!12339.11! <12339.12/1> acintyaæ cÃpi taæ j¤Ãtvà !bhÃvasÆk«maæ catu«Âayam ! <12339.12/2> vicared yo yatir yatta÷ !sa gacchet puru«aæ prabhum !!12339.12! <12339.13/1> evaæ hi paramÃtmÃnaæ !kecid icchanti paï¬itÃ÷ ! <12339.13/2> ekÃtmÃnaæ tathÃtmÃnam !apare 'dhyÃtmacintakÃ÷ !!12339.13! <12339.14/1> tatra ya÷ paramÃtmà hi !sa nityaæ nirguïa÷ sm­ta÷ ! <12339.14/2> sa hi nÃrÃyaïo j¤eya÷ !sarvÃtmà puru«o hi sa÷ ! <12339.14/3> na lipyate phalaiÓ cÃpi !padmapatram ivÃmbhasà !!12339.14! <12339.15/1> karmÃtmà tv aparo yo 'sau !mok«abandhai÷ sa yujyate ! <12339.15/2> sasaptadaÓakenÃpi !rÃÓinà yujyate hi sa÷ ! <12339.15/3> evaæ bahuvidha÷ prokta÷ !puru«as te yathÃkramam !!12339.15! <12339.16/1> yat tat k­tsnaæ lokatantrasya dhÃma ! <12339.16/2> vedyaæ paraæ bodhanÅyaæ saboddh­ ! <12339.16/3> mantà mantavyaæ prÃÓità prÃÓitavyaæ ! <12339.16/4> ghrÃtà ghreyaæ sparÓità sparÓanÅyam !!12339.16! <12339.17/1> dra«Âà dra«Âavyaæ ÓrÃvità ÓrÃvaïÅyaæ ! <12339.17/2> j¤Ãtà j¤eyaæ saguïaæ nirguïaæ ca ! <12339.17/3> yad vai proktaæ guïasÃmyaæ pradhÃnaæ ! <12339.17/4> nityaæ caitac chÃÓvataæ cÃvyayaæ ca !!12339.17! <12339.18/1> yad vai sÆte dhÃtur Ãdyaæ nidhÃnaæ ! <12339.18/2> tad vai viprÃ÷ pravadante 'niruddham ! <12339.18/3> yad vai loke vaidikaæ karma sÃdhu ! <12339.18/4> ÃÓÅryuktaæ tad dhi tasyopabhojyam !!12339.18! <12339.19/1> devÃ÷ sarve munaya÷ sÃdhu dÃntÃs ! <12339.19/2> taæ prÃgyaj¤air yaj¤abhÃgaæ yajante ! <12339.19/3> ahaæ brahmà Ãdya ÅÓa÷ prajÃnÃæ ! <12339.19/4> tasmÃj jÃtas tvaæ ca matta÷ prasÆta÷ ! <12339.19/5> matto jagaj jaÇgamaæ sthÃvaraæ ca ! <12339.19/6> sarve vedÃ÷ sarahasyà hi putra !!12339.19! <12339.20/1> caturvibhakta÷ puru«a÷ !sa krŬati yathecchati ! <12339.20/2> evaæ sa eva bhagavä !j¤Ãnena pratibodhita÷ !!12339.20! <12339.21/1> etat te kathitaæ putra !yathÃvad anup­cchata÷ ! <12339.21/2> sÃækhyaj¤Ãne tathà yoge !yathÃvad anuvarïitam !!12339.21! <12999.31/001> [X D7 T G1-3.6 ins. after 12326.93; Kumbh..ed. after 12326.92:: tata÷ kaliyugasyÃdau !bhutvà rÃjataruæ Órita÷ ! <12999.31/002> X bhëayà mÃgadhenaiva !dharmarÃjag­he vadan ! <12999.31/003> X këÃyavastrasaævÅto !muï¬ita÷ ÓukladantavÃn ! <12999.31/004> X Óuddhodanasuto buddho !mohayi«yÃmi mÃnavÃn ! <12999.31/005> X ÓÆdrÃ÷ ÓrÃddhe«u bhojyante !mayi buddhatvam Ãgate ! <12999.31/006> X bhavi«yanti narÃ÷ sarve !muï¬Ã÷ këÃyasaæv­tÃ÷ ! <12999.31/007> X anadhyÃyà bhavi«yanti !viprÃÓ cÃgnivivarjitÃ÷ ! <12999.31/008> X agnihotrÃïi sÅdanti !gurupÆjà ca naÓyati ! <12999.31/009> X na Ó­ïvanti pitu÷ putrà !na snu«Ã naiva mÃtara÷ ! <12999.31/01> X na mitraæ na kalatraæ và !vartate hy adharottaram ! <12999.31/011> X evaæ bhÆtaæ jagat sarvaæ !Órutism­tivivarjitam ! <12999.31/012> X bhavi«yati kalau nagno hy !aÓuddho varïasaækara÷ ! <12999.31/013> X te«Ãæ sakÃÓÃd dharmaj¤Ã !devabrahmadvi«o narÃ÷ ! <12999.31/014> X bhavi«yanti hy aÓuddhÃÓ ca !nyÃyacchalavibhëiïa÷ ! <12999.31/015> X ye nagnadharmaÓrotÃras te !samÃ÷ pÃpaniÓcayai÷ ! <12999.31/016> X tasmÃd ete na saæbhëyà !na spra«Âavyà itÃrthibhi÷ ! <12999.31/017> X upavÃsatrayaæ kuyÃt !tatsaæsargaviÓuddhaye ! <12999.31/018> X tata÷ kaliyugasyÃnte !brÃhmaïo haripiÇgala÷ ! <12999.31/019> X kalkir vi«ïuyaÓa÷putro !yÃj¤avalkyapurohita÷ ! <12999.31/02> X sahÃyà brÃhmaïÃ÷ sarve !tair ahaæ sahita÷ puna÷ ! <12999.31/021> X mlecchÃn utsÃdayi«yÃmi !pëaï¬ÃæÓ caiva sarvaÓa÷ ! <12999.31/022> X pëaï¬i«aÂkÃn hatvà vai !tatrÃnta÷pralaye tata÷ ! <12999.31/023> X ahaæ paÓcÃd bhavi«yÃmi !yaj¤e«u nirata÷ sadà !12999.31! X] <12999.32/001> [X K1.2.4.6 Bo.6-9 Da3..a4 Dn1.ï4 Ds D2.3.5.7.8 T G1-3.6 Kumbh. ed. ins after 12331.1, V1 after 6:: sarvÃÓramÃbhigamanaæ !sarvatÅrthÃvagÃhanam ! <12999.32/002> X na tathà phaladaæ saute !nÃrÃyaïakathà yathà <12999.32/003> X pÃvitÃÇgÃ÷ sma saævrÂtÃ÷ !ÓrutvemÃm Ãdita÷ kathÃm ! <12999.32/004> X nÃrÃyaïÃÓrayaæ punyÃæ !sarvapÃpapramocanÅm ! <12999.32/005> X durdarÓo bhagavÃn deva÷ !sarvalokanamask­ta÷! <12999.32/006> X devai÷ sabrahmakai÷ k­tsnair !anyaiÓ caiva mahar«ibhi÷ ! <12999.32/007> X d­«ÂavÃn nÃrado yatra !devaæ nÃrÃyaïaæ harim ! <12999.32/008> X nÆnam etad dhy anumataæ !tasya devasya sÆtaja ! <12999.32/009> X yad d­«Âavä jagannÃtham !aniruddhatanau sthitam ! <12999.32/01> X yat prÃdravat punar bhÆyo !nÃrado devasattamau ! <12999.32/011> X naranÃrÃyaïau dra«Âuæ !kÃraïaæ tad bravÅhi me ! <12999.32/012> X sÆta uvÃca: tasmin yaj¤e vartamÃne !rÃj¤a÷ pÃrik«itasya vai ! <12999.32/013> X karmÃntare«u vidhivad !vartamÃne«u Óaunaka ! <12999.32/014> X k­«ïadvaipÃyanaæ vyÃsam !­«iæ vedanidhiæ prabhum ! <12999.32/015> X paripapraccha rÃjendra÷ !pitÃmahapitÃmaham ! <12999.32/016> X janamejaya uvÃca: ÓvetadvÅpÃn niv­ttena !nÃradena surar«iïà ! <12999.32/017> X dhyÃyatà bhagavadvÃkyaæ !ce«Âitaæ kim ata÷ param ! <12999.32/018> X badary-ÃÓramam Ãgamya samÃgamya ca tÃv ­«Å ! <12999.32/019> X kiyantaæ kÃlam avasat !kÃæ kathÃm p­«ÂavÃæÓ ca sa÷ !12999.32! X]