Kesava: Kausikapaddhati Based on the ed.: Ke÷ava's Kau÷ikapaddhati on the Kau÷ikasåtra of the Atharvaveda. Critically edited by V.P. Limaye, R.N. Dandekar, C.G. Kashikar, V.V. Bhide, S.S. Bahulkar, Pune: Tilak Maharashtra Vidyapeeth 1982. Input in LEAP by Ketaki Gokhale under supervision of Arlo Griffiths, converted to ASCII by Masato Kobayashi. Please send corrections to . #<...># = BOLD REFERENCE SYSTEM: Kau÷S_n,n{n}.n = _adhyàya,kaõóikà{running kaõóikà-numbering}.såtra KKp_n = Ke÷ava's Kau÷ikapaddhati_kaõóikà SEQUENCE OF SUTRAS IN ADHYAYA 8: 8,8{67}.1-19 8,1{60}.17-24 8,1{60}.1-16 8,1{60}.25 8,8{67}.20-25 8,1{60}.30-35 8,2{61}.1-11 8,8{67}.26-27 8,9{68}.1-3 8,2{61}.12-35 8,9{68}.4-10 8,2{61}.36-46 8,3{62}.1-23 8,9{68}.11-27 8,4{63}.1-2 8,9{68}.30-33 8,6{65}.11-16 8,7{66}.1-2 8,4{63}.3-5 8,7{66}.3 8,9{68}.34 8,4{63}.26-28 8,9{68}.28-29 8,4{63}.29-31 8,4{63}.6-9 8,9{68}.35-41 8,4{63}.10-25 8,5{64}.1-28 8,6{65}.1-10 8,7{66}.4-23 ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ ke÷avakçtà kau÷ikapaddhatiþ OM namo'tharvavedàya | atharvavedasya saühitàvidhervivaraõaü kriyate | tatràtharvavedasya nava bhedà bhavanti | tatra catasçùu ÷àkhàsu ÷aunakàdiùu kau÷iko'yaü saühitàvidhiþ | sa ca gopathabràhmaõàdarthavàdàdi parityajya vidhimàtraü kalpayitvà vidhiþ kçtaþ | tatra yathopayogaü ñãkà kriyate saühitàvidheþ | tatràha såtraü kau÷ikaþ - [dar÷apårõamàsavidhiþ] atha vidhiü vakùyàmaþ || ## || atha÷abda ànantaryàrthaþ | saühitàdhyayanànantaraü vidheradhikàraþ | saühitàvidhiü vakùyàmaþ | ÷àntikapauùñikàbhicàrikàdbhutàdãni karmàõi saühitàvidhàvuktàni | trividhàni karmàõi | vidhikarmàõyavidhikarmàõyucchrayakarmàõi | tripramàõako vidhiþ | pratyakùamanumànaü ÷abdaü ceti || sa punaràmnàyapratyayaþ || ## || sa vidhirvedapratyayaþ | gopathabràhmaõapramàõakaþ || àmnàyaþ punarmantrà÷ca bràhmaõàni ca || ## || àmnàya÷abdena kimucyate | tatràha mantrabràhmaõamàmnàya÷abdenocyate || tadyathà bràhmaõavidhirevaü karmaliïgà mantràþ || ## || yathà saühitàvidheþ karmoktaü tathaivaüliïgà mantrà api bhavanti | yathà vàtàjjàta (4.10) iti ÷aïkhaü badhnàti || tathànyàrthàþ || ## || anyàrthà api mantrà bhavanti | yathà 'agniü bråmo (11.6) utàmçtàsuþ (5.1.7) ÷ivàsta (7.43) ityabhyàkhyàtàya prayacchati' (Kau÷S 46.1) || tathà bràhmaõaliïgà mantràþ || ## || 'brahma ha và idamagra àsãt' (gobrà 1.1.1) ityàdi pårvabràhmaõam | evaüråpà api mantrà bhavanti | yathà 'viràó và idamagra àsãt' (8.10.1) ityàdyarthavàdàrthà api mantrà bhavanti || tadabhàve sampradàyaþ || ## || saühitàvidhau yannàmnàyate tat sarvaü sva÷àkhànyàyena paramparayà sampradàyena kartavyam | tathà coktaü bhaññapàdaiþ - nyàyena sampradàyena yànti karmàõi mãmàüsakà iti | tathà nadãvàlukayà vedikaraõaü ÷àntikakarmasu ÷àntavçkùakàùñhena vedimànaü ca | tathà mãmàüsàyàü smçtipàde smçtyàcàràõàü pramàõamuktam || pramuktattvàd bràhmaõànàm || ## || àcàrasampradàyaviùaye vismçtàni bràhmaõàni | ÷iùyaiþ sampradàyo rakùitaþ | upavarùàcàryeõoktaü mãmàüsàyàü smçtipàde kalpasåtràdhikaraõe. nakùatrakalpo vaitànastçtãyaþ saühitàvidhiþ. caturtho'ïgirasàü kalpaþ ÷àntikalpastu pa¤camaþ || iti | 'ete kalpà vedatulyà hi' iti bhagavatopavarùàcàryeõa pratipàditam | anye kalpàþ smçtitulyàþ || yaj¤aü vyàkhyàsyàmo devànàü pitéõàü ca || ## || pàkatantramàjyatantraü ca yaj¤a÷abdenocyate | taü vyàkhyàsyàmaþ | devànàü yaj¤aþ ÷àntikapauùñikàdi | pitéõàü pitçmedhapiõóapitçyaj¤àdi || pràïmukha upàü÷u karoti || ## || pràïmukhaþ sarvakarmàõi karoti | nityanaimittikakàmyàni karmàõi | upàü÷u ca | ekapuruùàntaraü dvitãyaþ puruùaþ ÷çõoti ÷abdaü tadupàü÷vityucyate || yaj¤opavãtã devànàm || ## || pràcãnàvãtã pitéõàm || ## || yaj¤opavãtã bhåtvà nityaü naimittikaü kàmyaü ca karma kuryàt | apasavyaü kçtvà pitçkarma kuryàt piõóapitçyaj¤àdi || pràgudagvà devànàm || ## || dakùiõà pitéõàm || ## || pràïmukho vodaïmukho và devakarmàõi sarvàõi kuryàt | dakùiõàmukhaþ pitçkarmàõi kuryàt | kecit dakùiõapårvamantarde÷amabhimukhaþ pitçkarma kuryàt || pràgudagapavargaü devànàm || ## || dakùiõapratyagapavargaü pitéõàm || ##|| pràgudagvà karmasamàptirdaivakarmasu | dakùiõà pratyagvà samàptiþ pitçkarmasu | kecit-pràgudagantaràle samàptiþ || sakçt karma pitéõàü tryavaràrdhaü devànàm || ## || àcamanaprokùaõàdiùu pitéõàü sakçt karma kuryàt | devànàü caturvà trirvà sarvaü karma kuryàt | nirvapaõaparistaraõàjyagrahaõàdi karma || yathàdiùñaü và || ## || yathàpañhitaü và karma kuryàt | yathà 'pari tvàgne puraü vayam (7.71.1) iti triþ paryagni karoti' (Kau÷S 2.10) || abhidakùiõamàcàro devànàü prasavyaü pitéõàm || ## || pradakùiõaü devànàü karma kuryàt | apradakùiõaü pitçkarma || svàhàkàravaùañkàrapradànà devàþ || ## || svadhàkàranamaskàrapradànàþ pitaraþ || ## || devànàü havirdãyate svàhàkàreõa vaùañkàreõa và | 'svàhàntàbhiþ pratyçcaü homàþ' (Kau÷S 4.11) sarvatra | svadhàkàreõa namaskàreõa pitéõàü dãyate || upamålalånaü barhiþ pitéõàm || ## || parvasu devànàm || ## || samålaü barhiþ pitéõàm | lånaü devànàü barhiþ | sakçdàcchinnaü pitéõàü barhiþ | upaharaõam | 'uttarato'gnerupasàdayatãdhmamuttaraü barhiþ' (Kau÷S 2.13-14) [pra yaccha par÷um (12.3.31) iti darbhàhàràya dàtraü prayacchati || ## ||] 'pra yaccha par÷um' ityàdi 'ahiüsantaþ' (12.3.31) ityantena || [oùadhãrdàntu parvan (12.3.31) ityupari parvaõàü låtvà tåùõãmàhçtyottarato'gnerupasàdayati || ## ||] 'oùadhãrdàntu parvan' ityàdi÷eùeõa barhirlåtvà tåùõãmàhçtyottarato'gnerupasàdayati | àvasathyàgneruttarato barhirupasàdayati | kecid vratopàyanàntaü kçtvà barhirlavanaü kurvanti | karmaõàü dvyahakàlatvàt || nàgniü viparyàvarteta || ## || agniü pçùñhato na vaseta | nàpradakùiõaü kuryàt. nàntarà yaj¤àïgàni vyaveyàt || ## || antarà madhye na gacchet | agnau yaj¤apàtreùu bràhmaõeùu vyavàyaü na kuryàt || dakùiõaü jànu prabhujya juhoti || ## || homakarmakàle dakùiõaü jànu prapàtya tato homaþ kàryaþ || yà pårvà paurõamàsã sànumatiryottarà sà ràkà || ## || yà pårvàmàvàsyà sà sinãvàlã yottarà sà kuhåþ || ## || sàïkhyàyanãye bràhmaõe uktaü 'dve paurõamàsyau dve amàvàsye' (÷àmbrà 4.4) iti | paurõamàsã pratipaditi | amàvàsyà pratipaditi | pårvopoùyottarà yàjyà | kecit pårvà caturda÷ã manyante | keciccaturda÷ãmi÷rà paurõamàsyamàvàsyeti | tithibhede caturda÷ãmi÷ropoùyà pratipanmi÷rà yàjyà || adyopavasatha ityupavatsyadbhaktama÷nàti || ## || tithibhede mukhyà paurõamàsã | bhede yà pårvà sopoùyà | upavàsaü karoti | upavàso vede bhaktama÷anam | yena yàgaü karoti tannà÷nàti yajamànaþ || madhulavaõamàüsamàùavarjam || ## || etànyupavasathe nà÷nãyàt | etàni dravyàõi prasiddhàni | vratopàyanàntaü kçtvà tato vratagrahaõaü karoti | brahmacaryàdi karoti | trividhàni karmàõi | vidhikarmàõyavidhikarmàõyucchrayakarmàõi | medhàjananàdi piõóapitçyaj¤àntaü (Kau÷S 10-89) vidhikarmatvam | anadhyàyakaõóikà (Kau÷S 141) ca | madhuparkàdãndramahàntam (Kau÷S 90-140) avidhikarmatvam | yatra såktaviniyogaü kçtvà punarçcàü viniyogastatrocchrayakarmatvaü yathà 'uduttamam' (7.88.3) iti | paribhàùà prathame'dhyàye sarvàrthà vidhikarmàrthà'vidhikarmàrthà ca | pari÷iùñànàü paribhàùàtvam | pa¤cakalpànàü vidhikarmatvam | adbhuteùu dvitãyà paribhàùà | kulaü và gràmo và janapado và tatra ràjà bhåmipatirvidvàüsaü bhågvaïgirasaü vçõãyàt ityàdi tatroktam | kau÷ikoktànàü karmaõàü viduùàü hitàrthàyànuùñhànapaddhatiþ kriyate || 'avyasa÷ca' (19.68.1) barhirlavanavedyuttaravedyagnipratiùñhàpanàntaü kçtvà - [mamàgne varcaþ (5.3.1) iti samidha àdhàya vratamupaiti || ## || vratena tvaü vratapate (7.74.4) iti và || ##|| brahmacàrã vratyadhaþ ÷ayãta || ## ||] 'mamàgne varcaþ' iti samidha àdhàya 'vratena tvaü vratapate' ityçcà bhaktaü juhoti | etat kçtvà tato dvitãye'hanãdaü karoti || [pràtarhute'gnau karmaõe vàü veùàya vàü sukçtàya vàm iti pàõã prakùàlyàpareõàgnerdarbhànàstãrya teùåttaramànaóuhaü rohitaü carma pràggrãvamuttaraloma prastãrya pavitre kurute || ## || darbhàvapracchinnapràntau prakùàlyànulomamanumàrùñi viùõormanasà påte sthaþ iti || ## ||] 'karmaõe vàm' iti mantreõa hastaprakùàlanam | apareõàgnerdarbhànàstãrya teùåttaramànaóuhaü rohitaü carma stçõàti | pavitre kurute darbhàvapracchinnapràntau | prakùàlyànulomamanumàrùñi 'viùõormanasà påte sthaþ' iti mantreõa || prathamà kaõóikà || ## || ________________________________ [tvaü bhåmimatyeùyojasà tvaü vedyàü sãdasi càruradhvare | tvàü pavitramçùayo bharantastvaü punãhi duritànyasmat (19.33.3) iti pavitre antardhàya havirnirvapati devasya tvà savituþ prasave'÷vinorbàhubhyàü påùõo hastàbhyàmagnaye juùñaü nirvapàmi iti || ## ||] sàyampràtarhomavai÷vadevapiõóapitçyaj¤àdi uddhçte'gnau kàryàõi | 'tvaü bhåmim' ityçcà carmaõi pavitre nidhàya caturo muùñãn nirvapati 'devasya tvà' iti | tåùõãü caturtham | 'agnaye juùñaü nirvapàmi' || [evam agnãùomàbhyàm iti || ## ||] 'agnãùomàbhyàü juùñaü nirvapàmi' iti vikàraþ || [indràgnibhyàm ityamàvàsyàyàm || ## || nityaü pårvamàgneyam || ## || niruptaü pavitràbhyàü prokùati amuùmai tvà juùñam iti yathàdevatam || ## ||] 'agnaye tvà juùñaü prokùàmi' iti | agnãùomàbhyàü ca | prokùaõaü dvayorapi || [ulåkhalamusalaü ÷årpaü prakùàlitaü carmaõyàdhàya vrãhãnulåkhala opyàvaghnaüstrirhaviùkçtà vàcaü visçjati haviùkçdà dravehi iti || ## ||] 'aràtãyoþ' (10.6.1) ityçcolåkhalamusalaü takùati 'yattvà ÷ikvaþ' (10.6.3) ityçcà prakùàlayati 'yadyatkçùõaþ' (12.3.13) ityçcà màrjapati | tataþ ulåkhale vrãhãnopya 'haviùkçdà dravehi' ityanenàvahanti triþ | tataþ ÷årpaniùpavanam | tatastriþ prakùàlanaü taõóulànàm || [apahatya suphalãkçtàn kçtvà triþ prakùàlya taõóulàn agne caruryaj¤iyastvàdhyarukùat (11.1.16) iti carumadhidadhàti || ## ||] 'agne caruþ ityçcà carumadhidadhàti' || [÷uddhàþ påtàþ (11.1.17) ityudakamàsi¤cati || ## ||] '÷uddhàþ påtàþ' ityçcodakamàsi¤cati || [brahmaõà ÷uddhàþ (11.1.18) iti taõóulàn || ## ||] 'brahmaõà ÷uddhàþ' ityçcà taõóulànàvapati pavitre antardhànaü kçtvà || [pari tvàgne puraü vayam (7.71.1) iti triþ paryagni karoti || ## ||] 'pari tvàgne puraü vayam' ityçcà triþ paryagnikaraõam || nekùaõena triþ pradakùiõamudàyauti || ## || [ata årdhvaü yathàkàmam || ## || uttarato'gnerupasàdayatãdhmam || ## || uttaraü barhiþ || ## ||] agneruttarata idhmamupasàdayati | tato barhiþ || [agnaye tvà juùñaü prokùàmi itãdhmam || ## ||] 'agnaye tvà juùñaü prokùàmi' itãdhmaprokùaõam || [pçthivyai iti barhiþ || ## ||] 'pçthivyai tvà juùñaü prokùàmi' iti barhiþprokùaõam || [darbhamuùñimabhyukùya pa÷càdagneþ pràgagraü nidadhàti årõamradaü prathasva svàsasthaü devebhyaþ iti || ## ||] darbhamuùñimabhyukùya pa÷càdagneþ stçõàti 'årõamradam' iti mantreõa || [darbhàõàmapàdàya çùãõàü prastaro'si (16.2.6) iti dakùiõato'gnerbrahmàsanaü nidadhati || ## ||] 'çùãõàü prastaro'si' iti dakùiõato'gnerbrahmàsanaü nidadhati | 'bhåpate' iti brahmavaraõam | tathà ca gobhilabràhmaõam | pratyakùaü và darbhamayaü vàsanamudakakamaõóaluü và brahmasthàne kuryàt | tato brahmàsanasaüskàraþ || [purastàdagneràstãrya teùàü målànyapareùàü pràntairavacchàdayan parisarpati dakùiõenàgnimà pa÷càrdhàt || ## ||] tataþ staraõaü purastàdagneriti | kartà bravãti - pari stçõãhi (7.99.1) iti sampreùyati || ##|| [devasya tvà savituþ prasave'÷vinorbàhubhyàü påùõo hastàbhyàü prasåtaþ pra÷iùà paristçõàmi iti || ## ||] tato 'devasya tvà' iti stçõàti || [evamuttarato'yujo dhàtån kurvan || ## || yatra samàgacchanti taddakùiõottaraü karoti || ## ||] paribhojanãyàn stçõàti || stãrõaü prokùati haviùàü tvà juùñaü prokùàmi iti || ## || nànabhyukùitaü saüstãrõamupayogaü labheta || ## || naidho'bhyàdhànam || ## || nànutpåtaü haviþ || ## || nàprokùitaü yaj¤àïgam || ## || tasmin prakùàlitopavàtàni nidadhàti || ##|| sarvatra eùà paribhàùà || [sruvamàjyadhànãü ca || ## ||] sruvamàjyadhànãü nidadhati || vilãnapåtamàjyaü gçhãtvàdhi÷çtya paryagni kçtvodagudvàsya pa÷càdagnerupasàdyodagagràbhyàü pavitràbhyàmutpunàti || ## || [viùõormanasà påtamasi || ## || devastvà savitotpunàtu || ## || acchidreõa tvà pavitreõa ÷atadhàreõa sahasradhàreõa supvotpunàmi iti tçtãyam || ## || tåùõãü caturtham || ## ||] 'viùõormanasà påtamasi' iti || ÷çtaü havirabhighàrayati madhvà sama¤jan ghçtavat karàtha iti || ## || ÷çtaü havirabhighàrayati 'madhvà sama¤jan' iti || [abhighàryoda¤camudvàsayati udvàsayàgneþ ÷çtamakarma havyamà sãda pçùñhamamçtasya dhàma (PaippS 5.16.3) iti || ## ||] 'udvàsayàgneþ' ityçcodvàsayati || [pa÷càdàjyasya nidhàyàlaïkçtya samànenotpunàti || ## ||] tataþ pa÷càdàjyasya nidhàyàlaïkçtyàjyena carumabhighàrya samànenotpunàti || adàrasçt (1.22.1) ityavekùate || ## || uttiùñhata (7.72.1-3) ityaindram || ## || carumavekùate || [agnirbhåmyàm (12.1.19-21) iti tisçbhirupasamàdadhàti asmai kùatràõi (7.78.2) etamidhmam (10.6.35) iti và || ## || || ## || ________________________________ yunajmi tvà brahmaõà daivyena havyàyàsmai voóhave jàtavedaþ | indhànàstvà suprajasaþ suvãrà jyog jãvema balihçto vayaü te iti || ## ||] 'agnirbhåmyàmoùadhãùu', 'agnirdiva à tapati', 'agnivàsàþ pçthivyasitaj¤åþ', 'asmai kùatràõi dhàrayantamagne', 'etamidhmam' iti và, 'yunajmi tvà' ityebhiþ pa¤cabhiridhmamupasamàdadhàti || dvitãyà kaõóikà || [dakùiõato jàïmàyanamudapàtramupasàdyàbhimantrayate tathodapàtraü dhàraya yathàgre brahmaõaspatiþ | satyadharmàü adãdharaddevasya savituþ save iti || ## ||] dakùiõato'gnerjàïmàyanamudapàtraü kàüsyapàtramupasàdyàbhimantrayate 'tathodapàtraü dhàraya' ityçcà || [athodakamàsi¤cati iheta devãramçtaü vasànà hiraõyavarõà anavadyaråpàþ | àpaþ samudro varuõa÷ca ràjà sampàtabhàgàn haviùo juùantàm || indrapra÷iùñà varuõaprasåtà apaþ samudràddivamudvahantu | indrapra÷iùñà varuõaprasåtà divaspçthivyàþ ÷riyamà vahantu iti || ## ||] 'iheta devãþ' iti dvàbhyàmçgbhyàü santatadhàrayodapàtramavasi¤cati || [çtaü tvà satyena pariùi¤càmi jàtavedaþ iti saha havirbhiþ paryukùya jãvàbhiràcamyopotthàya vedaprapadbhiþ prapadyate oü prapadye bhåþ prapadye bhuvaþ prapadye svaþ prapadye janat prapadye iti || ## ||] 'çtaü tvà satyena' iti saha havirbhiþ paryukùya sarvatra sthaõóilakarmaõi hoùyan 'çtaü tvà satyena' hutvà 'satyaü tvartena' (Kau÷S 6.20) iti sampradàyagrantha uktam | 'jãvà stha' (19.69-70) iti såktena triràcàmati | 'satyaü bçhat' (12.1.1-9) iti navabhiþ '÷àntivà' (12.1.59) ityçcà 'udàyuùà' (3.31.10-11) iti dvàbhyàmuttiùñhati | vedaprapadbhiþ prapadyate 'oü prapadye bhåþ' ityçcà '...prapadye' iti || [prapadya pa÷càtstãrõasya darbhànàstãrya ahe daidhiùavyodatastiùñhànyasya sadane sãda yo'smat pàkataraþ iti brahmàsanamanvãkùate || ## || nirastaþ paràgvasuþ saha pàpmanà nirastaþ so'stu yo'smàn dveùñi yaü ca vayaü dviùmaþ iti dakùiõà tçõaü nirasyati || ## || tadanvàlabhya japati idamahamarvàgvasoþ sadane sãdàmi satyasya sadane sãdàmãùñasya sadane sãdàmi pårtasya sadane sãdàmi màmçùa deva barhiþ svàsasthaü tvàdhyàsadeyamårõamradamanabhi÷okam || ## || vimçgvarãm (12.1.29) ityupavi÷yàsanãyaü brahmajapaü japati bçhaspatirbrahmà brahmasadana àsiùyate bçhaspate yaj¤aü gopàya yadududvata unnivataþ ÷akeyam iti || ## ||] àsane darbhànàstãrya 'ahe daidhiùavyodatastiùñha' ityàsanasaüskàraü karoti || [darbhaiþ sruvaü nirmçjya niùñaptaü rakùo niùñaptà aràtayaþ pratyuùñaü rakùaþ pratyuùñà aràtayaþ iti pratapya || ## ||] darbhaiþ sruvaü nirmçjya 'niùñaptaü rakùaþ' iti sruvaü pratapati || måle sruvaü gçhãtvà japati viùõorhasto'si [dakùiõaþ påùõà datto bçhaspateþ | taü tvàhaü sruvamàdade devànàü havyavàhanam | ayaü sruvo vi dadhàti homà¤chatàkùaracchandasà jàgatena | sarvà yaj¤asya samanakti viùñhà bàrhaspatyeùñiþ ÷armaõà daivyena] iti || ## || oü bhåþ ÷aü bhåtyai tvà gçhõe bhåtaye iti prathamaü grahaü gçhõàti || ## || oü bhuvaþ ÷aü puùñyai tvà gçhõe puùñaye iti dvitãyam || ## || oü svaþ ÷aü tvà gçhõe sahasrapoùàya iti tçtãyam || ## || oü janacchaü tvà gçhõe'parimitapoùàya iti caturtham || ## || ràjakarmàbhicàrikeùu amuùya tvà pràõàya gçhõe'pànàya vyànàya samànàyodànàya iti pa¤camam || ## || sruveõàjyadhànyàü grahagrahaõaü karoti 'oü bhåþ ÷aü bhåtyai tvà' iti caturbhiþ || agnàvagniþ, hçdà påtam (4.39.9-10) purastàdyuktaþ (5.29.1) yaj¤asya cakùuþ (2.35.5) iti juhoti || ## || [pa÷càdagnermadhyade÷e samànatra purastàddhomàn || ## || dakùiõenàgnimudapàtra àjyàhutãnàü sampàtànànayati || ## || purastàddhoma àjyabhàgaþ saüsthitahomaþ samçddhiþ ÷àntànàmiti || ## || etàvàjyabhàgau || ## ||] purastàddhomàn pa÷càdagnerjuhoti | àjyabhàgau pàr÷vata uttarato dakùiõata÷ca juhoti | madhye anye sarve homàþ | udapàtre sampàtaþ || tçtãyà kaõóikà || ## || ________________________________ vçùõe bçhate svarvinde agnaye ÷alkaü haràmi tviùãmate | sa na sthiràn balavataþ kçõotu jyok ca no jãvàtave dadhàtvagnaye svàhà (PaippS 19.52.6) ityuttaràrdhapårvàrdha àgneyamàjyabhàgaü juhoti || ## || dakùiõapårvàrdhe somàya tvaü soma divyo nçcakùàþ sugà;m asmabhyaü patho anu khyaþ | abhi no gotraü viduùa iva neùo'cchà no vàcamu÷atãü jigàsi somàya svàhà (PaippS 1.51.3) iti || ## || 'vçùõe bçhate' 'tvaü soma divyaþ' ityàjyabhàgàntaü kçtvà tata àgneyaü caruü juhoti 'udenamuttaraü naya' (6.5.1-3) iti tribhirçgbhiþ 'prajàpate na tvat' (7.80.3) iti ca catasra àhutãrjuhoti || madhye haviþ || ## || upastãryàjyaü saühatàbhyàmaïgulibhyàü dvirhaviùo'vadyati madhyàt pårvàrdhàcca || ## || avattamabhighàrya dvirhaviþ pratyabhighàrayati || ## || yatoyato'vadyati tadanupårvam || ## || evaü sarvàõyavadànàni || ## || anyatra sauviùñakçtàt || ## || udenamuttaraü naya (6.5.1-3) iti purastàddhomasaühatàü pårvàm || ## || [evaü pårvàmpårvàü saühatàü juhoti || ## ||] ityàdi pratyàhuti yojayitavyam || svàhàntàbhiþ pratyçcaü homàþ || ## || [yàmuttaràmagneràjyabhàgasya juhoti rakùodevatyà sà yàü dakùiõataþ somasya pitçdevatyà sà || ## || tasmàdantarà hotavyà devaloka eva håyante || ## || yàü hutvà pårvàmaparàü juhoti sàpakràmantã sa pàpãyàn yajamàno bhavati || ## || yàü paràmparàü saühatàü juhoti sàbhikràmantã sa vasãyàn yajamàno bhavati || ## || yàmanagnau juhoti sàndhà tayà cakùuryajamànasya mãyate so'ndhambhàvuko yajamàno bhavati || ## || yàü dhåme juhoti sà tamasi håyate so'rocako yajamàno bhavati || ## || yàü jyotiùmati juhoti tayà brahmavarcasã bhavati tasmàjjyotiùmati hotavyam || ## ||] sarvatra haviràjyaü ca caturgahãtam | uktaü ca 'sarvatra caturgçhãtena homaþ' || [evam asmai kùatramagnãùomau (6.54.2) ityagnãùomãyasya || ## || agnãùomà savedasà sahåtã vanataü giraþ | saü devatrà babhåvathuþ || yuvametàni divi rocanànyagni÷ca soma sakratå adhattam | yuvaü sindhå;mrabhi÷asteravadyàdagnãùomàvamu¤cataü gçbhãtàn || agnãùomà ya àhutiü yo vàü dà÷àddhaviùkçtim | sa prajayà suvãryaü vi÷vamàyurvya÷navat || ## ||] agnãùomãyaü caruü juhoti 'asmai kùatram' ityekà, 'agnãùomà savedasà' iti tribhiþ || caturthã kaõóikà || ## || ________________________________ [indràgnã rocanà divaþ pari vàjeùu bhåùayaþ | tadvàü ceti pra vãryam || ÷nathadvçtramuta sanoti vàjamindrà yo agnã sahurã saparyàt | irajyantà vasavyasya bhåreþ sahastamà sahasà vàjayantà || indràgnã asmàn rakùatàü yau prajànàü prajàvatã | sa prajayà suvãryaü vi÷vamàyurvya÷navat (PaippS 16.37.1) || gomaddhiraõyavadvasu yadvàma÷vàvadãmahe | indràgnã tadvanemahi (PaippS 1.96.3) svàhà iti || ## || aindràgnasya haviùo'màvàsyàyàm || ## ||] àmàvàsyàyàmaindràgnau dvitãyo bhavati 'indràgnã rocanà' iti catasraþ || [pràk sviùñakçtaþ pàrvaõau homau samçddhihomàþ kàmyahomà÷ca || ## || pårõà pa÷càt (7.80.1) iti paurõamàsyàm || ## ||] 'pårõà pa÷càt' iti paurõamàsyàü pàrvaõahomaþ || [yatte devà akçõvan bhàgadheyam (7.79.1) ityamàvàsyàyàm || ## ||] 'yatte devàþ' ityamàvàsyàyàü pàrvaõahomaþ || [àkåtyai tvà svàhà | kàmàya tvà svàhà | samçdhe tvà svàhà | àkåtyai tvà kàmàya tvà samçdhe tvà svàhà | çcà stomaü samardhaya gàyatreõa rathantaram | bçhadgàyatravartani svàhà || ## ||] 'àkåtyai tvà' iti caturbhiþ 'çcà stomam' iti ca samçddhihomà¤juhoti | udapàtre sampàtànànayati || [pçthivyàmagnaye samanaman (4.39.1-8) iti sannatibhi÷ca || ## || prajàpate na tvadetànyanyaþ (7.80.3) iti ca || ## ||] 'pçthivyàmagnaye' ityaùñabhiþ sannatihomà¤juhoti 'prajàpate na tvadetàni' iti ca || upastãryàjyaü sarveùàmuttarataþ sakçtsakçdavadàya dviravattamabhighàrayati || ## || na havãüùi || ## || [à devànàmapi panthàmaganma yacchaknavàma tadanupravoóhum | agnirvidvàn sa yajàt sa iddhotà so'dhvaràn sa çtån kalpayàti (PaippS 19.47.6) agnaye sviùñakçte svàhà ityuttarapårvàrdhe'vayutaü hutvà sarvapràya÷cittãyàn homà¤juhoti || ## ||] 'à devànàm' iti sviùñakçtaü juhoti || [svàheùñebhyaþ svàhà | vaùaóaniùñebhyaþ svàhà | bheùajaü sviùñyai svàhà | niùkçtirduriùñyai svàhà | daivãbhyastanåbhyaþ svàhà | ayà÷càgne'syanabhi÷asti÷ca satyamit tvamayà asi | ayàsà manasà kçto'yàsyaü havyamåhiùe | ayà no dhehi bheùajaü svàhà iti oü svàhà bhåþ svàhà bhuvaþ svàhà svaþ svàhoü bhårbhuvaþ svaþ svàhà iti || ## ||] 'svàheùñebhyaþ' ityevamàdibhirekàda÷abhiþ sarvapràya÷cittãyà¤juhoti | 'punarmaitvindriyam' (7.67.1) iti ca || pa¤camã kaõóikà || ## || ________________________________ [yanme skannaü manaso jàtavedo yadvàskandaddhaviùo yatrayatra | utpruùo vipruùaþ saü juhomi satyàþ santu yajamànasya kàmàþ svàhà iti || ## || yanme skannaü, yadasmçti (7.106) iti ca skannàsmçtihomau || ## ||] 'yanme skannaü', 'yadasmçti' iti ca dvàbhyàü juhoti | àjyahome sarvatra sruveõa homaþ || [yadadya tvà prayati (7.97) iti saüsthitahomàþ || ## ||] 'yadadya tvà prayati' iti saüsthitahomà¤juhoti | udapàtre sampàtànànayati || [manasaspate (7.97.8) ityuttamaü caturgçhãtena || ## ||] 'manasaspate' ityçcà caturgçhãtena juhoti || [barhiràjya÷eùe'nakti pçthivyai tvà iti målam antarikùàya tvà iti madhyaü dive tvà ityagram || ## ||] barhiþ sthàlyàmàjyenànakti 'pçthivyai tvà' iti målam 'antarikùàya tvà' iti madhyaü 'dive tvà' ityagram || evaü triþ || ## || trirmantràvçttiþ || saü barhiraktam (7.98) ityanupraharati yathàdevatam || ## || [sruvamagnau dhàrayati || ## || yadàjyadhànyàü tat saüsràvayati saüsràvabhàgàstaviùà bçhantaþ prastareùñhà barhiùada÷ca devàþ | imaü yaj¤amabhi vi÷ve gçõantaþ svàhà devà amçtà màdayantàm iti || ## ||] 'saüsràvabhàgàþ' ityàjyadhànyà àjyaü juhoti || [sruvo'si ghçtàdaniùitaþ | sapatnakùayaõo divi ùãda | antarikùe sãda pçthivyàü sãdottaro'haü bhåyàsamadhare matsapatnàþ iti sruvaü pràgdaõóaü nidadhàti || ## ||] 'sruvo'si ghçtàdaniùitaþ' ityçcà sruvaü pràgdaõóaü nidadhàti || [vi mu¤càmi brahmaõà jàtavedasamagniü hotàramajaraü rathaspçtam | sarvà devànàü janimàni vidvàn yathàbhàgaü vahatu havyamagniragnaye svàhà iti samidhamàdadhàti || ## ||] 'vi mu¤càmi' ityçcà samidhamàdadhàti || edho'si (7.89.4a) iti dvitãyàü samidasi (7.89.4b) iti tçtãyàm || ## || tejo'si (7.89.4c) iti mukhaü vimàrùñiü || ## || [dakùiõenàgniü trãn viùõukramàn kramate viùõoþ kramo'si (10.5.25-27) iti dakùiõena pàdenànusaüharati savyam || ## ||] 'viùõoþ kramo'si' iti tisçbhirviùõukramàn kramate | agnerdakùiõataþ | agnibrahmaõormadhye kramate || såryasyàvçtam (10.5.37) ityabhidakùiõamàvartate || ## || [aganma svaþ (16.9.3,4) ityàdityamãkùate || ## ||] 'aganma svaþ' iti paryàyadvayenàdityamãkùate || [indrasya vacasà vayaü mitrasya varuõasya ca | brahmaõà sthàpitaü pàtraü punarutthàpayàmasi ityapareõàgnimudapàtraü parihçtyottareõàgnim àpo hi ùñhà mayobhuvaþ (1.5) iti màrjayitvà barhiùi patnyà a¤jalau ninayati samudraü vaþ pra hiõomi (10.5.23-24) iti idaü janàsaþ (1.32) iti và || ## ||] 'indrasya vacasà' ityçcodapàtramutthàpayati | uttarato'gnerudapàtreõa 'àpo hi ùñhà' iti màrjayitvà barhiùi sruvaü ca pavitre ca patnyà a¤jalau kçtvodapàtraü ninayati 'samudraü vaþ pra hiõomi' iti || vãrapatnyahaü bhåyàsam iti mukhaü vimàrùñi || ## || vratàni vratapataye (Kau÷S 42.17) iti samidhamàdadhàti || ## || [satyaü tvartena iti pariùicyoda¤ci havirucchiùñànyudvàsayati || ## ||] 'satyaü tvartena' iti paryukùya uda¤ci havirucchiùñànyudvàsayati || pårõapàtraü dakùiõà || ## || tato brahmakartçvàcanam | 'uttiùñha brahmaõaspate' (19.63.1) ityçcà brahmàõamutthàpayet || 'nàdakùiõaü haviþ kurvãta yaþ kurute kçtyàmàtmanaþ kurute' iti bràhmaõam || ##|| tasmànnàdakùiõam | haviþ÷abdenàjyatantraü pàkatantraü cocyate | karmamàtramabhimantraõàdyadakùiõaü kuryàt | pàkatantre pårõapàtramànaü prasçtiprasthadroõàóhakàdi | pårõapàtraü yajamàna÷aktyapekùam | '÷aktyà và dakùiõàü dadyànnàti÷aktirvidhãyate' (Kau÷S 74.22-23) ityuktaü navame | àjyatantre dhenuþ sarvatra || anvàhàryaü bràhmaõàn bhojayati || ## || yadvai yaj¤asyànanvitaü bhavati tadanvàhàryeõànvàhriyate || ## || etadanvàhàryasyànvàhàryatvam || ## || karmasamàptau sarvatra bràhmaõàn trãn pa¤ca sapta viü÷atiü ÷ataü sahasramayutaü và bhojayet | yajamàna÷aktapekùaü bràhmaõabhojanam | tathà ca bràhmaõam - 'ãóyà và anye devàþ saparyeõyà anye devà ãóyà devà bràhmaõàþ saparyeõyàþ || ## || yaj¤enaiveóyàn prãõàtyanvàhàryeõa saparyeõyàn || ## || te'syobhaye prãtà yaj¤e bhavanti' iti || ## || devabràhmaõànàü tuùñe sati yaj¤aphalaü bhavati | tathà ca manuþ- 'askannamavyathaü caiva' ityevamàdi bràhmaõastutiþ | tasmàt karmaõi bràhmaõà bhojayitavyàþ sva÷aktyà caturvedapàragàþ || imau dar÷apårõamàsau vyàkhyàtau || ## || dar÷apårõamàsàbhyàü pàkayaj¤àþ || ## || vyàkhyàtàþ | àjyatantre pàkatantre dar÷apårõamàsadharmà bhavanti | pårvatantraü cottaratantraü ca sarveùu pàkatantreùu | sarvamàtharvaõaü karma pàkayaj¤a÷abdenocyate || athàpyaparo havanayogo bhavati || ## || kumbhãpàkàdeva vyuddhàraü juhuyàt || ## || àjyabhàgàntaü kçtvà || adhi÷rayaõaparyagnikaraõàbhighàraõodvàsanàlaïkaraõotpavanaiþ saüskçtya || ## || mantreõa saüskàraþ || [athàpi ÷lokau bhavataþ -] athàpi gopathabràhmaõapañhitau ÷lokau bhavataþ || 'àjyabhàgàntaü pràktantramårdhvaü sviùñakçtà saha | havãüùi yaj¤a àvàpo yathà tantrasya tantavaþ || pàkayaj¤àn samàsàdyaikàjyànekabarhiùaþ | ekasviùñakçtaþ kuryànnànàpi sati daivate' iti || ## || sarvatràjyabhàgàntaü pårvatantram | uttaratantraü pàrvaõàdi sviùñakçtà saha | haviùàü madhya àvàpo yathà tantrasya tantavaþ | yathà kolikaþ svatantraü badhnàti tathaiva vastràditantavo'nye'nye || etenaivàmàvàsyo vyàkhyàtaþ || ## || aidràgno'tra dvitãyo bhavati || ## || [tayorvyatikrame tvamagne vratapà asi (19.59) kàmastadagre (19.52) iti ÷àntàþ || ## ||] tayorvyatikrame 'tvamagne vratapà asi' tçcaü såktam | 'kàmastadagre' iti pa¤carcaü såktam | ete càraõavaidyànàü pañhyete | tasminneva tantra àjyaü juhoti ÷àntasamidho vàdadhàti | såktayorvikalpaþ | dar÷apårõamàsavyatikrame pràya÷cittam | sarvatra karmavyatikrame pràya÷cittaü sarvapràya÷cittaü và | sarvatra patite sarvapràya÷cittãyà¤juhoti | tasminneva tantra anyasmin tantre và | 'tantramadhye sarve homàþ' iti bhadramatam | tantraü samàptam || dar÷apårõamàsàbhyàü pàkayaj¤à vyàkhyàtàþ | àjyatantre havirutsçjyàjyabhàgànta abhyàtànàni bhavanti | 'karmaõi karmaõi' iti vacanàt | àjyatantrapàkatantrayorabhyàtànànàü kçto vi÷eùaþ | ÷eùaü samànamàjyatantrapàkatantrayoriti | atharvavedasya ÷aunakãyo maõóapaþ sambhàralakùaõa uktaþ | sambhàrà÷ca tatraivoktàþ. 'avyasa÷ca' (19.69.1) iti mantràõàü karmaõyàdau prayujyate. 'yasmàtko÷àt' (19.72) ityante ca etadàcàrya÷àsanam || lokapàlebhyaþ kartavyamaùñànàü digbaliü tataþ. vaùañkàreõa kartavyaü namaskàreõa và punaþ || caturasro maõiþ prokto aïguùñhaparvamàtrataþ. såtre protya÷ca sampàtya bandhyaþ puõyàhavàcane || ÷àntavçkùamayã kàryà araõiþ ÷àntikarmasu. mantreõaiva pçthak kuryàt kravyàdaü ca vidhànataþ || manthanaü ca ÷àntikalpa uktam | pårõàhutiþ tathaiva ca | nàbhicàre na sarvànàü na sàïgràmikeùu ca | maõóapaü ca ÷àntyudakaü ca tatraiva na vidyate | punarvrataü sarvatra | ekaràtràdayaþ | pràrambhaþ sarvatra pårõamàsyamàvàsyayoþ puõye nakùatre và | ete trayaþ kàlàþ sarveùàü karmaõàü smçtàþ | adbhutànàü sadàkàlamàrambhaþ sarvakarmaõàm || [sarvàrthàþ paribhàùà] atha sarvàrthàþ paribhàùàþ | vidhikarmàrthà avidhikarmàrthà ucchrayakarmàrthà ucyante | medhàjananàdi piõóapitçyaj¤àntaü (Kau÷S 10.89) yàvadvidhikarmàõi | madhuparkàdãndramahàntaü (Kau÷S 90-140) yàvadavidhikarmàõi | pàkayaj¤à vidhikarma | såktena viniyogaü kçtvà pa÷càdçcàü viniyogastànyucchrayakarmàõi | trividhàni karmàõi | upadadhãtetyanàde÷e - àjyaü, samit, puroóà÷aþ, payaþ, udaudanaþ, pàyasaþ, pa÷uþ, vrãhiþ, yavaþ, tilaþ, dhànàþ, karambhaþ, ÷aùkulyaþ, etàni trayoda÷a havãüùi jànãyàt | sarvatra iyaü paiñhãnasiparibhàùà | sarvatra haviùàü vikalpaþ | yatra gaõastatra sarvatra såktànàü vikalpaþ | yatrauùadhigaõastatrauùadhãnàü vikalpaþ | 'haviùàü tvà juùñaü prokùàmi' iti sarvadravyeùu prokùaõam | 'sarvatrotpavanaü haviùàm' iti yuvàkau÷ika àcàryo manyate ava÷iùñàþ paribhàùàþ purata ucyante sarvakarmàrthàþ | àjyatantràdi vaidikeùu karmasu | sarvatra vçddhi÷ràddham | yatrodakena prayojanaü tatra sarvatra ÷àntyudakaü kuryàt caturbhirgaõairekena và gaõena | såktàdigrahaõe såktaü jànãyàt | sarvatra sruvahome nityaü tantram | hastahome vikalpena tantram | àjyatantre sarvatra dhenurdakùiõà havirucchiùñaü càdhikaraõaü ca. àjyatantramucyate | 'avyasa÷ca' (19.69.1), barhirlavanaü, vediþ, uttaravediþ, agnipraõayanam, agnipratiùñhàpanaü, vratagrahaõaü, pavitrakaraõaü, pavitreõedhmaprokùaõam, idhmopasamàdhànaü, barhiþprokùaõaü, brahmàsanaü, brahmasthàpanaü, staraõaü, stãrõaprokùaõam, àtmàsanam, udapàtrasthàpanam, àjyasaüskàraþ, sruvagrahaõaü, grahagrahaõaü, purastàddhomaþ, àjyabhàgau, abhyàtànàntaü pårvatantram | atha uttaratantramucyate | abhyàtànàni, pàrvaõahomaþ, samçddhihomàþ, sannatihomàþ, prajàpatihomaþ, sviùñakçddhomaþ, sarvapràya÷cittãyahomàþ, skannahomaþ, punarmaitvindriyahomaþ, skannàsmçtihomau, saüsthitahomàþ, caturgçhãtahomaþ, barhirhomaþ, saüsràvahomaþ, sruvasthàpanaü, samidàdhànaü, viùõukramàn, udapàtrotthàpanaü, vratavisarjanaü, dakùiõàdànaü, brahmotthàpanaü, 'yasmàt ko÷àt' (19.72) ityetaduttaratantram | uttaratantraü samàptam | ùaùñhã kaõóikà || ## || ________________________________ [paribhàùàþ] paribhàùàvyàkhyànaü kriyate- a÷nàtyanàde÷e sthàlãpàkaþ || ## || sarvatra pratyetavyaþ | yathà 'doùo gàya (6.1) ityatharvàõaü samàvçtyà÷nàti' (Kau÷S 59.25) | sarvatràjyabhàgànte ÷rapaõam || [puùñikarmasu sàråpavatse || ## ||] puùñikarmasu sàråpavatsaþ sthàlãpàkaþ | a÷nàtyanàde÷e jànãyàt | yathà 'haritabarhiùama÷nàti' (Kau÷S 18.20) | tçtãye'dhyàye (Kau÷S 18.24) pauùñikàni karmàõyuktàni || àjyaü juhoti || ## || juhotyanàde÷a àjyaü dravyaü jànãyàt | yathà 'pçthivyai ÷rotràya (6.10.1) iti juhoti' (Kau÷S 12.3) || samidhamàdadhàti || ## || anàde÷e jànãyàt | yathà 'anvaktàþ pràde÷amàtrãràdadhàti' (Kau÷S 18.21) | sarvatra pràde÷amàtryaþ samidhaþ | sarvatra ghçtàktàþ | sarvatra pàlà÷àdayo vçkùàþ | vikalpaþ || àvapati vrãhiyavatilàn || ## || sarvatrànàde÷e jànãyàt | yathà 'sapta maryàdà (5.1.6) iti tisçõàü pràtaràvapate' (Kau÷S 79.1) | dravyàdivikalpaþ sarvatra || bhakùayati kùãraudanapuroóà÷arasàn || ##|| anàde÷e jànãyàt | yathà 'tvaü no meghe (6.108) dyau÷ca ma (12.1.53) iti bhakùayati' (Kau÷S 10.20) | dravyavikalpaþ || manthaudanau prayacchati || ## || anàde÷e jànãyàt | yathà 'utàmçtàsuþ (5.1.7) ÷ivàsta (7.43) ityabhyàkhyàtàya prayacchati' (Kau÷S 46.1) | saktådakaü dvi÷alàkayà samidhà mathitaü mantha ityucyate | dravyavikalpaþ || pårvaü triùaptãyam || ## || anàde÷e jànãyàt | yathà 'pårvasya medhàjananàni' (Kau÷S 10.1) | 'pårvasya brahmacàrisàmpadàni' (Kau÷S 11.1). pårvasya 'mamàgne varcaþ' (5.3.1) iti (Kau÷S 12.10) | 'pårvasya hastitrasanàni' (Kau÷S 14.1) | 'pårvasya pårvasyàü paurõamàsyàm' (Kau÷S 18.1) | 'pårvasya citràkarma' (Kau÷S 18.19) | 'pårvasyodapàtreõa' (Kau÷S 25.4) | 'pårvasya putrakàmàvatokayoþ' (Kau÷S 32.28) | 'triùaptãyaü ca paccho vàcayet' (Kau÷S 139.10) | sarvatra 'ye triùaptàþ' (1.1) iti || udakacodanàyàmudapàtraü pratãyàt || ## || yathà 'pi¤jålãbhiràplàvayati' (Kau÷S 27.7) | ghañaü và kàüsyapàtraü và || purastàduttarataþ sambhàramàharati || ##|| anàde÷e jànãyàt | darbhasamitpàtràdisambhàràþ || goranabhipràpàdvanaspatãnàm || ## || såryodayanataþ || ## || dårade÷àd vçkùasambhàrà àhartavyàþ | såryodayakàle || purastàduttarato'raõye karmaõàü prayogaþ || ## || nityanaimittikakàmyànàü karmaõàü prayogaþ | araõyaü ÷àntikalpe uktam | yatra gràma÷abdo na ÷råyate tatràraõyam || uttarata udakànte prayujya karmàõi. sarvàõi karmàõi nityanaimittikakàmyàni | uttarata udakasamãpe kàryàõi japahomasnànàdãni prayujya karmàõi || apàü såktairàplutya pradakùiõamàvçtyàpa upaspç÷yànavekùamàõà gràmamudàvrajanti || ## || sarvaü homakarma samàpyate | tato'vabhçthaü kuryàt | sarvatra puüsavanàdiùu saüskàreùu gçhe prayogaþ | 'nàvabhçthaþ' iti rudrabhàùyamatam || à÷yabandhyàplavanayànabhakùyàõi sampàtavanti || ## || eteùu nityamabhyàtànàntaü tantraü bhavati | à÷yàdiùu yathà 'màdànaka÷rçtaü kùãraudanama÷nàti' (Kau÷S 12.1) | 'ehi jãvam (4.9) ityà¤janamaõiü badhnàti' (Kau÷S 58.8) | 'sarvairàplàvayati' (Kau÷S 13.9) | 'yànenàbhiyàti' (Kau÷S 14.3) | 'àgrahàyaõyàü bhakùayati' (Kau÷S 10.22) | à÷yàdiùu sarvatra sampàtàbhimantraõaü bhavatyàjyatantre || sarvàõyabhimantryàõi || ## || sarve padàrthà abhimantrya kartavyàþ | yathà 'sãrà yu¤janti (3.17) iti yugalàïgalaü pratanoti' (Kau÷S 20.1) | abhimantrya kartavyam || strãvyàdhitàvàplutàvasiktau ÷irastaþ prakamyà prapadàt pramàrùñi || ## || strã ca vyàdhitaþ puruùaþ vyàdhità strã ca | etàvàplutàvasiktau vastreõa màrjayati || pårvaü prapàdya prayacchati || ## || taü puruùamagre kçtvà gçhe prave÷ya tato manthaudanau prayacchati | yathà 'utàmçtàsuþ (5.1.7) ÷ivàsta (7.43) ityabhyàkhyàtàya prayacchati' (Kau÷S 46.1) mantreõa || trayoda÷yàdayastisro dadhimadhuni vàsayitvà badhnàti || ## || yatra vàsitaü badhnàti tatra sarvatra trayoda÷yàdi bhavati | yathà 'yugmakçùõalaü vàsitaü badhnàti' (Kau÷S 11.19) || à÷ayati || ## || maõiü baddhvà taddadhimadhvà÷ayati || anvàrabdhàyàbhimantraõahomàþ || ## || anvàrabdhe yajamàne kartavyàþ | abhimantraõam | yajamàna uttarato bhåtvà darbhairanvàrabhate || pa÷càdagne÷carmaõi haviùàü saüskàraþ || ## || yathà 'àvapati brãhiyavatilàn' (Kau÷S 7.5) ityàdi | tathà 'aùñakàyàm' (Kau÷S 138.1) || ànaóuhaþ ÷akçtpiõóaþ || ## || raktavçùabhagomayapiõóa ityarthaþ | yathà 'syonam (14.1.47) iti... ÷akçtpiõóe'÷mànaü nidadhàti' (Kau÷S 77.17) || jãvaghàtyaü carma || ## || samarthavçùabhacarma | yathà 'pa÷càdagne÷carmaõi haviùàü saüskàraþ' (Kau÷S 7.22) || akarõo'÷mà || ## || jànãyàt | yathà 'a÷mànaü nidadhàti' (Kau÷S 77.17) || àplavanàvasecanànàmàcàmayati ca || ## || yatràplavanamavasecanaü ca tatràcamanaü bhavati màrjanaü ca || sampàtavatàma÷nàti nyaïkte và || ## || bandhyaü maõim | sampàtavantam | vàsanaü kçtvà tato badhnàti | àplàvayati | yànenàbhiyàti akùiõã àïkte | yathà yat sampàtyate tat sarvaü prà÷ya tato bandhanàdi karoti || abhyàdheyànàü dhåmaü niyacchati || ## || samitpuroóà÷acaruvrãhiyavatilàdãnyabhyàdheyàni | yajamàno dhåmaü bhakùayati karmasamàptau || ÷ucinà karmaprayogaþ || ## || nityanaimittikakàmyàni karmàõi snànaü kçtvà prayu¤jãt | ÷aciþ snàtvetyarthaþ || saptamã kaõóikà samàptà || ## || ________________________________ sarvakarmàrthàþ paribhàùàþ | atha ni÷àkarmaparibhàùà ucyante || purastàddhomavatsu ni÷àkarmasu pårvàhõe yaj¤opavãtã ÷àlànive÷anaü samåhayatyupavatsyadbhaktama÷itvà snàto'hatavasanaþ prayuïkte || ## || yeùu ni÷àkarmasu tantraü teùvayaü dharmaþ | kecit 'snàto'hatavasanaþ prayuïkte' iti sarvàrthàþ paribhàùà manyante | yathà 'citràkarmani÷àyàü sambhàràn sampàtavataþ karoti' (Kau÷S 23.12) | samàptà ni÷àkarmaparibhàùàþ || atha svastyayanaparibhàùà ucyante - svastyayaneùu ca || ## || ijyànàü di÷yàn balãn harati || ## || pratidi÷amupatiùñhate || ## || 'ye'syàü stha' (3.26) iti såktena pratidi÷aü pratyçcaü baliharaõaü karoti | 'pràcã dig' (3.27) iti pratidi÷amupatiùñhate | yathà 'uttamena (4.28) sàråpavatsasya rudràya trirjuhoti' (Kau÷S 50.14) | tatra havirucchiùñena baliharaõaü kuryàt | samàptàþ svastyayanaparibhàùàþ || punaþ sarvàrthàþ paribhàùà ucyante - sarvatràdhikaraõaü karturdakùiõà || ## || havirucchiùñamàjyadhànyudapàtraü carma maõóapadarbhasamidhaþ ÷àntyudakabhàjanasruksruvàdãni deyàni kartre | sarvatra dhenurdakùiõàjyatantre | pàkatantre pårõapàtraü brahmaõo dakùiõà | yat ki¤cit tantre pravi÷ati tat sarvamadhikaraõamityucyate || nityeùu nàdhikaraõamasti | paradravyeùu nàdhikaraõamasti | yathà nàpitasya kùaraþ || trirudakakriyà || ## || prokùaõàcamanaparyukùaõàdi triþ kartavyam | yathà 'çtaü tvà satyena pariùi¤càmi iti saha havirbhiþ paryukùya' (Kau÷S 3.4) || anantaràõi samànàni yuktàni || ## || såktànàmanantarapañhitànàü samànànàü samuccayaþ | yathà 'mà no vidan (1.19) adàrasçt (1.20) svastidà (1.21)' (Kau÷S | 14.7) iti samuccayaþ | evamanyatràpi. ÷àntaü sambhàram || ## || sarvatra ÷àntikeùu ÷àntaü sambhàraü darbhasamidàdi | abhicàre raudramàïgirasaü sambhàram || adhikçtasya sarvam || ## || sruksruvasamitkàùñhàdimaõidravyakàùñhàni kartavyàni | yat kiü ca dravyaü ca | yathà 'kathaü mahe (5.11) iti màdànaka÷çtaü kùãraudanama÷nàti' (Kau÷S 12.1) | 'phàlacamase saråpavatsàyàþ dugdhe' (Kau÷S | 12.2) | camaso'pi màdànaka eva | 'kathaü mahe' ityuttaramapyanena såktena karma kuryàt || vi÷aye yathàntaram || ## || mantradravyasaü÷aye sannidhànaü gçhãtavyam | yathà lomàni hastiromàõi yathà 'vidmà ÷arasya (1.3) iti pramehaõaü badhnàti' (Kau÷S 25.10) || [pra yaccha par÷um (12.3.31) iti darbhalavanaü prayacchati || ## ||] 'pra yaccha par÷um' iti mantreõa darbhàhàràya dàtraü prayacchati | 'oùadhãrdàntu parvan' (12.3.31) ityupari parvaõàü låtvà tåùõãmàhçtyottarato'gnerupasàdayati || [aràtãyoþ (10.6.1) iti takùati || ## ||] 'aràtãyoþ' (10.6.1) ityçcolåkhalamusalakàùñham | anyàrthamindhanàrtham | kàùñhatakùaõaü karoti || [yat tvà ÷ikvaþ (10.6.3) iti prakùàlayati || ## ||] 'yat tvà ÷ikvaþ' ityçcà kàùñhàni prakùàlayati || [yadyatkçùõaþ (12.3.13) iti mantroktam || ## ||] 'yadyatkçùõaþ' ityçcà vastreõa và hastena volåkhalàdãni vimàrùñi màrjanaü karoti pàtràõàm. [palà÷odumbarajambukàmpãlasragvaïgha÷irãùasraktyavaraõabilvajaïgióakuñakagarhyagalàvalavetasa÷imba- lasipunasyandanàraõikà÷mayoktatunyupåtudàravaþ ÷àntàþ || ## ||] atha ÷àntavçkùà ucyate | palà÷aþ prasiddhaþ | udumbaraþ prasiddhaþ | jambuþ prasiddhaþ | kàmpãlo màlavake prasiddhaþ | srak màlavake prasiddhaþ | vaïghaþ kanyakubje prasiddhaþ | ÷irãùo bhojapure vàgàri (di?)tyavàñikàyàü prasiddhaþ | sraktyastilakaþ prasiddhaþ | varaõo varaõaka ityànandapure prasiddhaþ | bilvaþ prasiddhaþ | jaïgióo vàràõasyàü prasiddhaþ | kuñako màlavake prasiddhaþ | garhyo himavati prasiddhaþ | galàvalastatraiva prasiddhaþ | vetasaþ prasiddhaþ | ÷imbalaþ prasiddhaþ | sipunaþ kevanikà | syandano himavati narmadàyàmàtharvaõikasthàne prasiddhaþ | araõikà narmadàtañe prasiddhà | a÷mayokto'÷mantako bhçgukacche prasiddhaþ | tunyustaindukã | påtudàrurdevadàruþ | devadàru÷ca vaidyake prasiddhaþ | samàptàþ ÷àntavçkùàþ | ÷àntikavçkùà ete | sruk sruvaþ samidho nekùaõaü darviþ sàmidhenãþ pràde÷amàtrãþ samidho'gnihotràvasathyàgniùñomàdiyaj¤eùveteùàü vçkùàõàü pàtràõi ÷àntikapauùñikàdiùu kartavyàni || [citipràya÷citti÷amã÷amakàsavaü÷à÷àmyavàkàtalà÷àpalà÷avà÷à÷iü÷apà÷imbalasipunadarbhàpàmàrgà- kçtiloùñavalmãkavapàdårvàpràntavrãhiyavàþ ÷àntàþ || ## ||] atha ÷àntauùadhaya ucyante | citiþ prasiddhà | pràya÷cittiþ parvaõi parvaõi tasyàstrãõi patràõi bhavanti | ÷amã vàpãprasiddhà | ÷amakànandapure vi÷vàmitrãvàpyàþ samãpe'sti | savaü÷à ÷çgàlavaü÷akà gharmolikà | ÷àmyavàkà kàkajaïghàsadç÷à | talà÷àvallã | palà÷aþ prasiddhaþ | và÷à vçùaka àñaråùakaþ | ÷iü÷apà prasiddhà | ÷imbalaþ prasiddhaþ | sipunaþ karã | darbhaþ prasiddhaþ | apàmàrgaþ prasiddhaþ | àkçtiloùñaþ kùetramçttikà | valmãkavapà prasiddhà | dårvà prasiddhà | sà ca pràntayà gràhyà | vrãhiyavau prasiddhau | etàþ sarvàþ ÷àntà oùadhayaþ ÷àntyudakàdau prayoktavyà | etàsàü samuccayaþ | etàsàmalàbhe yavaþ pratinidhiþ kàrya iti paiñhãnasiþ | ÷àntauùadhikalpaþ samàptaþ || pramando÷ãra÷alalyupadhàna÷akadhåmà jarantaþ || ## || pramando gendukaþ | u÷ãraþ prasiddhaþ | ÷alalã prasiddhà | upadhànaü vidyàgandhukam | ÷akadhåmo bràhmaõaþ | ete jaranto jãrõà gràhyàþ | yathà 'pramandàlaïkàràn sampàtavataþ prayacchati' (Kau÷S 32.29) | 'u÷ãràõi bhinadmi (5.23.13) iti mantroktam' (Kau÷S 29.24) | 'triþ ÷alalyà màsaü prà÷ayati' (Kau÷S 29.12) | 'sopadhànamàstaraõam' (Kau÷S 64.26) | '÷akadhåmaü kimadyàhariti pçcchati' (Kau÷S 50.15) | etànyudàharaõàni || sãsanadãsãse ayorajàüsi kçkalàsa÷iraþ sãsàni || ## || yatra sãsàni tatraitàni sarvàõi pratyetavyàni | sãsaü prasiddham | nadãsãsaü nadãphenam | ayorajo lohasaïghàtikà | kçkalàsa÷iraþ prasiddham | sãsànàü samuccayaþ | yathà 'ye'màvàsyàm (1.16) iti sannahya sãsacårõàni bhakte'laïkàre' (Kau÷S 47.23) udàharaõam || dadhi ghçtaü madhådakamiti rasàþ || ## || rasakarmaõyete rasàþ pratyetavyàþ samuccayena | yathà 'rasakarmàõi kurute' (Kau÷S 21.22) || vrãhiyavagodhåmopavàkatilapriyaïgu÷yàmàkà iti mi÷radhànyàni || ## || vrãhiyavagodhåmàþ prasiddhàþ | upavàka indrayavaþ | tilaþ prasiddhaþ | priyaïgu kaïguõikà | ÷yàmàkaþ prasiddhaþ | eteùàü samuccayaþ | yatra mai÷radhànya÷abdastatraite pratyetavyàþ | etàni sarvàõi mi÷radhànyàni | yathà 'mai÷radhànyaü puroóà÷amanyà÷àyàü và nidadhàti' (Kau÷S 46.10) udàharaõam || grahaõamà grahaõàt || ## || grahaõaü pratãkagrahaõam | grahaõamanugrahaõaü tàvadanuvartate yàvat pratãkagrahaõaü dvitãyam | yathà 'pårvasya medhàjananàni' (Kau÷S 10.1) ityàdyanuvartate tàvadyàvad 'ahaü rudrebhiþ' (4.30; Kau÷S 10.16) iti dvitãyamudàharaõam | 'bràhmaõo jaj¤e (4.6; Kau÷S 28.1) vàridam (4.7)' iti grahaõaü bhavati | agre 'bhåto bhåteùu (4.8; Kau÷S 17.1)' iti grahaõàt 'vàridam' ityagrahaõe'pi grahaõaü bhavati || yathàrthamudarkàn yojayet || ## || anuùaïgo yathàrthaü sarvatra kartavyaþ | yathà 'vidmà ÷arasya pitaraü parjanyaü ÷atavçùõyam' (1.3.1) iti vaidikam | laukikamiti bhavati 'kçtayàmaü kaïkatamavasçjàmi' iti | tathà mãmàüsàyàmapyanuùaïgo 'vàkyaparisamàptiþ sarveùu tulyayogitvàt' (jaiså 2.1.46) | anuùaïgaþ punaruktamityarthaþ || atha caturgaõãmahà÷àntigaõàþ pañhyante - ihaiva dhruvàm (3.12) eha yàtu (6.73) yamo mçtyuþ (6.93) satyaü bçhat (12.1) ityanuvàko vàstoùpatãyàni || ## || iti vàstoùpatãyo gaõaþ | sarvatra såktena prayogo'tharvavede | 'såktàdi såktaü pratãyàt' iti vacanàt | yathà 'vàstoùpatãyaiþ kulijakçùñe' (Kau÷S 43.4) || divyo gandharvaþ (2.2) imaü me agne (6.111) yau te màtà (8.6) iti màtçnàmàni || ## || yatra màtçnàmàni tatraitàni pratyetavyàni | sarvatra såktaprayogaþ yathà 'divyo gandharva iti màtçnàmabhirjuhuyàt' (Kau÷S 94.15) || stuvànam (1.7) idaü haviþ (1.8) nissàlàm (2.14) aràyakùayaõam (2.18.3) ÷aü no devã pç÷niparõã (2.25) à pa÷yatiü (4.20) tàntsatyaujàþ (4.36) tvayà pårvam (4.37) purastàdyuktaþ (5.29) rakùohaõam (8.3-4) ityanuvàka÷càtanàni || ## || etàni càtanàni pratyetavyàni | sarvàõi såktàni | 'aràyakùayaõam' (2.18.3-5) iti tisraþ | aùñamã kaõóikà || ## || ________________________________ [÷àntyudakavidhànam] ambayo yanti (1.4) ÷ambhumayobhå hiraõyavarõàþ (1.33) nissàlàm (2.14) ye agnathaþ (3.21.1-7) brahma jaj¤ànam (4.1.1) ityekà uta devàþ (4.13) mçgàrasåktàni || ## || uttamaü varjayitvà apa naþ ÷o÷ucadagham (4.33) punantu mà (6.19) sasruùãþ (6.23) himavataþ pra sravanti (6.24) vàyoþ påtaþ pavitreõa (6.51) ÷aü ca no maya÷ca naþ (6.57.3) anaóudbhyastvaü prathamam (6.59) mahyamàpaþ (6.61) vai÷vànaro ra÷mibhiþ (6.62) yamo mçtyuþ (6.93) vi÷vajit (6.107) sa¤j¤ànaü naþ (7.52) yadyantarikùe (7.66) punarmaitvindriyam (7.67) ÷ivà naþ (7.68.3) ÷aü no vàto vàtu (7.69) agniü bråmo vanaspatãn (11.6) iti || ## || sarvàõi såktàni pratyetavyàni | yatra ÷àntigaõastatràyaü gaõaþ pratyetavyaþ | ÷ambhumayobhå 'àpo hi ùñhà' '÷aü no devã' (1.5-6) krameõa prayogaþ | tathà vyàkaraõe 'alpàctaram' (pà | 2.2.34) iti pårvanipàtaþ kçtaþ samàse | 'hiraõyavarõàþ' 'nissàlàm' iti ùaóarcam | 'ye agnayaþ' iti saptaþ | 'brahma jaj¤ànam' ityekà | 'uta devàþ' iti saptarcaü såktam | 'agnermanvaþ' (4.23-29) iti sapta mçgàrasåktàni gçhãtavyàni | prathame dve (4.21-22) uttamaü (4.30) ca varjayitvà | '÷aü ca no maya÷ca naþ' ityekà | 'punarmaitvindriyam' ityekà | '÷ivà naþ' ityekà | '÷aü no vàto vàtu' ityekà | ÷eùàõi såktàni | anena ÷àntigaõena ÷àntyudakaü kuryàt | yatra ÷àntistatraitàni sarvàõi pratyetavyàni || pçthivyai ÷rotràya (6.10) iti triþ pratyàsi¤cati || ## || yatra ÷àntyudakaü kriyate tatra 'pçthivyai ÷rotràya' iti tribhirçgbhiþ ÷àntyudakaü ÷àntyudakamadhye prakùipet | anenaiva kàrayità prokùaõàcamanàdãni pratyçcaü karoti || ambayo yanti (1.4) ÷ambhumayobhå hiraõyavarõàþ (1.33) ÷antàtãyaü ÷ivà naþ (7.68.3) ÷aü no vàto vàtu (7.69) agniü bråmo vanaspatãn (11.6) iti || ##|| athavà'nena gaõena ÷àntyudakaü karoti | bçhadgaõena và caturgaõena và ÷àntyudakaü karoti | ÷antàtãyam 'utaþ devàþ' (4.13) iti | ÷eùàõi pratãkàni kathitàni | eùa ÷antàtãyo gaõaþ | yatra ÷antàtãyena prayojanaü tatràyaü sarvatra prayoktavyaþ | yathà ÷antàtãyena tilàn juhoti || [pçthivyai ÷rotràya (6.10) iti triþ pratyàsi¤cati || ## ||] yatra ÷àntyudakaü tatra sarvatra pratyàsekaþ | kàrayità prokùaõamàsecanamàcamanaü karoti || iti ÷àntiyuktàni || ## || iha ÷àntyudake sarveùàü såktànàü samuccayaþ | anyatra sarvatra yathoktena nyàyena vikalpaþ | iha punargaõavikalpo na såktavikalpaþ || ubhayataþ sàvitryubhayataþ ÷annodevã || ##|| ubhayataþ ÷àntigaõasya pràrambhe samàptau ca | ÷annodevã sàvitrã ca prayoktavyà | samàptau sàvitrã pa÷càcchannodevã karoti | tathà ca bhàùyaü sasàvitrãkasya gaõasya ubhayataþ ÷annodevã bhavati || atha ÷àntyudakavidhànamucyate - ahatavàsàþ kaüse ÷àntyudakaü karoti || ##|| kartà ahatavasano bhåtvà kàüsyapàtre ÷àntyudakaü karoti || [atisçùño apàü vçùabhaþ (16.1) ityapo'tisçjya sarvà imà àpa oùadhayaþ iti pçùñvà sarvàþ ityàkhyàta oü bçhaspatiprasåtaþ karavàõi ityanuj¤àpya oü savitçprasåtaþ bhavàn ityanuj¤àtaþ kurvãta || ## ||] 'atisçùño apàü vçùabhaþ' iti såktenàpo'tisçjyàvakaraü visarjayati | 'sarvà imà àpa oùadhayaþ' iti pçùñvà | kartà brahmàõaü pçcchati | brahmà bravãti 'sarvàþ' iti | cityàdibhiþ sarvàbhirauùadhãbhiþ sarvàbhiradbhirgaïgàdinadãsamudràdihradaprabhàsàditãrthebhya àhçtàbhiradbhi ÷àntyudakaü karoti | kartà bravãti 'bçhaspatiprasåtaþ karavàõi' iti | tato brahmà bravãti 'savitçprasåtaþ kurutàü bhavàn' | anuj¤àtaþ ÷àntyudakaü karoti | '÷aü no devã' ityçcà sàvitryà càmbayoyantigaõena ca ÷àntyudakaü karoti | laghugaõena bçhadgaõena caturgaõena và | tataþ sàvitrã÷annodevyau | tataþ 'pçthivyai ÷rotràya' iti triþ pratyàsi¤cati | ÷àntyudake ÷àntyudakaü prakùipati || [pårvayà kurvãteti gàrgyapàrtha÷ravasabhàgalikàïkàyanoparibabhravakau÷ikajàñikàyanakaurupathayaþ || ## ||] etacchàntyudakaü pårvayà ÷àntigaõena kurvãteti gàrgyapàrtha÷ravasabhàgalikàïkàyanoparibabhravakau÷ikajàñikàyanakaurupathayaþ | ete ÷àntyudakaü kurvanti || [anyatarayà kurvãteti yuvà kau÷iko yuvà kau÷ikaþ || ## ||] àcàryo manyate | sarve te kartàro'vikalpaü manyante | yatrodakena karma tatra sarvatra ÷àntyudakaü kuryàt | àcamanaprokùaõàvasecanàplavanàdãni sarvàõi prayojanàni ÷àntyudakena kàryàõi | yatra pañhitaü tatra kuryàt. ÷àntyudakasya prayojanatritayaü kalpapa¤cake. pañhitaü såtrakàrai÷ca ÷rautasmàrteùu karmasu || kàrayituþ prokùaõàcamanadvitayaü sarvadaiva hi. agnãnàü tu tathà kuryàt ÷raute smàrte dvitãyakam || prokùaõaü vàstu÷àlàyàstçtãyaü parikãrtitam. àplavanàvasecanàni sarvàõi pañhitàni ca || ÷àntyudakena kurvãta prayojanairvinà sadà. kalpasåtrairna dçùñaü yat tadayuktaü kadàcana || yatra punaþ pañhitamudakena prayojanaü tatra sarvatra karmamadhye kevalaü và kuryàt ÷àntyartham | yatra ÷àntyudakaü tatra kàrayiturnityamàcamanaü prokùaõaü ca bhavati | vàstuprokùaõaü ca | samàptaü ÷àntyudakaü karma | paribhàùà samàptà || navamã kaõóikà || ## || ________________________________ tatra bhadra÷lokaþ - pramàõaü pàrvaõe caiva prakçtitvàt parãkùite. paribhàùà ca sarvàrthà prathame saühitàvidhau || iti prathamo'dhyàyaþ || ____________________________________________________________________________ atha dvitãyo'dhyàyaþ [medhàjananakarmàõi] [pårvasya medhàjananàni || ## ||] medhàjananavidhiü vakùyàmaþ || [÷ukasàrikç÷ànàü jihvà badhnàti || ## ||] àjyatantramabhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' (1.1) iti såktena ÷ukajihvàü sampàtyàbhimantrya puõyàhànte badhnàti medhàkàmaþ | abhyàtànàdyuttaratantram | athavà'bhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena sàrijihvàü sampàtyàbhimantrya puõyàhànte badhnàti medhàkàmaþ | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena kç÷ajihvàü sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | pratikarma medhàkàmo'nuvartate brahmacàrisàmpadebhyaþ karmabhyo yàvat | sarvatra karmaõàü vikalpaþ || [à÷ayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena ÷ukajihvàü sampàtyàbhimantrya prà÷ayati | tata uttaratantram | medhàkàmaþ | punastantraü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena sàrijihvàü sampàtyàbhimantrya prà÷ayati | abhyàtànàdyuttaratantram | medhàkàmaþ | abhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena kç÷ajihvàü sampàtyàbhimantrya prà÷ayati | ÷ukaþ prasiddhaþ | sàri saraõñikà prasiddhà | kç÷o bhàradvàjaþ | tata uttaratantram || [audumbarapalà÷akarkandhånàmàdadhàti || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktena audumbarasamidha àdadhàti | hastahomatvàt tantravikalpaþ | 'ye triùaptàþ' iti såktena palà÷asamidha àdadhàti | tantravikalpaþ | 'ye triùaptàþ' iti såktena karkandhåsamidha àdadhàti | karkandhå bçhadbadarã | tantravikalpaþ || [àvapati || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktena vrãhãnàvapati | 'ye triùaptàþ' iti såktena yavànàvapati | 'ye triùaptàþ' iti såktena tilànàvapati || [bhakùayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena kùãraudanaü sampàtyàbhimantrya bhakùayati | uttaratantram | tantraü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena puroóà÷aü sampàtyàbhimantrya bhakùayati | uttaratantram | abhyàtànànte 'ye triùaptàþ' iti såktena rasàn sampàtyàbhimantrya bhakùayati | uttaratantram | rasaprà÷anaü sarvatra 'tve kratum' (5.2.3) ityçcà kartavyam || [upàdhyàyàya bhaikùaü prayacchati || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktenopanayanànantaraü dvàda÷aràtramapakvaü pakvaü và pratyahaü bahubhaikùyamekatra kçtvàbhimantryopàdhyàyàya dadàti || [suptasya karõamanumantrayate || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktena suptasyopàdhyàyasya karõamanumantrayate brahmacàrã | brahmacàriõaþ karõaü và bàlasya karõaü và pità vàbhimantraõaü kuryàt || [upasãda¤japati || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktaü yadà yadopàdhyàyagçhaü yàti tadà tadà japati brahmacàrã || [dhànàþ sarpirmi÷ràþ sarvahutàþ || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena dhànàþ sarpirmi÷ràþ sarvà juhoti pratyçcam | uttaratantram || [tilami÷rà hutvà prà÷nàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena tilami÷rà hutvà tataþ prà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram || [purastàdagneþ kalmàùaü daõóaü nihatya pa÷càdagneþ kçùõàjine dhànà anumantrayate || ## || såktasya pàraü gatvà prayacchati || ##|| sukçjjuhoti || ## || daõóadhànàjinaü dadàti || ## ||] sthaõóile'gniü kçtvà purastàdagneþ kalmàùaü daõóaü nihatya pa÷càdagneþ kçùõàjine dhànàþ kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktenànumantrya daõóadhànàjinaü dadàtyupàdhyàyàya | abhyàtànàntaü kçtvà purastàdagneþ kalmàùaü daõóaü nihatya pa÷càdagneþ kçùõàjine dhànàþ kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena sakçjjuhoti daõóadhànàjinaü dadàti | tata uttaratantram || jàtakarmocyate - [ahaü rudrebhiþ (4.2) iti ÷uklapuùpaharitapuùpe kiüstyanàbhipippalyau jàtaråpa÷akalena pràkstanagrahàt prà÷ayati || ## ||] karmavikalpaþ | 'ahaü rudrebhiþ' iti såktena ÷uklapuùpaharitapuùpe piùñvàbhimantrya hiraõya÷akalena prà÷ayati pràk stanagrahaõàt | iti jàtakarma | ÷uklapuùpaharitapuùpe iti | ÷aïkhapuùpikàndhapuùpiketi prasiddhe | 'ahaü rudrebhiþ' iti såktena ÷aïkhanàbhiü pippalãü ca piùñvàbhimantrya prà÷ayati jàtaråpa÷akalena pràk stanagrahaõàt | iti jàtakarma || [prathamapravadasya màturupasthe tàluni sampàtànànayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'ahaü rudrebhiþ' iti såktena màõavakaü màturutsaïge kçtvà tàluni sampàtànànayati | samyagvacanakàmo medhàkàma÷ca | prathamapravadasya | abhyàtànàdyuttaratantram || [dadhimadhvà÷ayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'ahaü rudrebhiþ' iti såktena dadhimadhunã ekatràsàdya sampàtyàbhimantryà÷ayati | abhyàtànàdyuttaratantram || [upanãtaü vàcayati vàrùa÷atikaü karma || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'ahaü rudrebhiþ' iti såktaü brahmacàriõaü vàcayati | daõóapradànaü kçtvopanayane nityaü vàcanam | 'ahaü rudrebhiþ' iti ÷uklapuùpetyàdi pa¤ca karmàõyàyuùkàmo'pi karoti | 'vàrùa÷atikaü karma' iti vàcanàt || [tvaü no medhe (6.108) dyau÷ca me (12.1.53) iti bhakùayati || ## ||] àjyatantramabhyàtànàntaü kçtvà 'tvaü no medhe' iti pa¤carcena såktena kùãraudanaü sampàtyàbhimantrya bhakùayati | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'tvaü no medhe' iti såktena puroóà÷aü sampàtyàbhimantrya bhakùayati | abhyàtànàdyuttaratantram | pårvatantraü kçtvà 'tvaü no medhe' iti såktena rasàn sampàtyàbhimantrya bhakùayati | 'tve kratum' (5.2.3) iti | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'dyau÷ca ma idaü pçthivã ca' (12.1.53) ityekayà kùãraudanaü sampàtyàbhimantrya bhakùayati | abhyàtànàdyuttaratantram | tantraü kçtvà 'dyau÷ca me' ityçcà puroóà÷a sampàtyàbhimantrya bhakùayati | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'dyau÷ca me' ityçcà rasàn sampàtyàbhimantrya bhakùayati | abhyàtànàdyuttaratantram || [dityamupatiùñhate || ## ||] 'tvaü no medhe' iti såktenàdityamupatiùñhate | 'dyau÷ca me' ityçcàdityamupatiùñhate | sarvatra medhàkàmaþ || [yadagne tapasà (7.61) ityàgrahàyaõyàü bhakùayati || ## ||] àgrahàyaõyàü paurõamàsyàü tantraü kçtvà 'yadagne tapasà' iti dvàbhyàmçgbhyàü raudanaü sampàtyàbhimantrya bhakùayet | abhyàtànàdyuttaratantram | màrga÷ãrùapaurõamàsyàü tantraü kçtvà 'yadagne tapasà' iti dvàbhyàü puroóà÷aü sampàtyàbhimantrya bhakùayet | abhyàtànàdyuttaratantram | màrga÷ãrùapaurõamàsyàü tantraü kçtvà 'yadagne tapasà' ityçgbhyàü rasàn sampàtyàbhimantrya bhakùayati | uttaratantram || [agnimupatiùñhate || ## ||] 'yadagne tapasà' iti dvàbhyàmagnimupatiùñhate màrga÷ãrùapaurõamàsyàmeva || [pràtaragniü (3.16) giràvaragaràñeùu (6.69) divaspçthivyàþ (9.1) iti saühàya mukhaü vimàrùñi || ## ||] 'pràtaragnim' iti såktena nidràü tyaktvà mukhaü prakùàlayati | 'giràvaragaràñeùu' iti såktena suptotthàya mukhaü vimàrùñi | udakena prakùàlanam | 'divaspçthivyàþ' (9.1.1-10) 'yathà somaþ pràtaþsavane' (9.1.11-24) iti såktàbhyàü suptotthàya mukhaü vimàrùñi | hastena prakùàlayati | mukhaprakùàlanaü varcaskàmo'pi karoti | udakàbhimantraõaü svayaü và'nyo'pi và karoti | medhàvyekaü karma kuryàd dve và sarvàõi và | sarvatra karmaõàü vikalpaþ | karmabàhulyàt phalabàhulyam | abhyàse ca punaþ karmasiddhiþ | medhàkarmàõi samàptàni || prathamà kaõóikà || ## || ________________________________ [brahmacàrisàmpadakarmàõi] brahmacàrisàmpadànàü vidhiü vakùyàmaþ - [pårvasya brahmacàrisàmpadàni || ## ||] paurõamàsyàü nirçtikarma kçtvà sakçt ÷vo bhåte sàmpadaü kurute || [audumbaryàdayaþ || ## ||] 'ye triùaptàþ' (1.1) iti såktenaudumbarasamidha àdadhàti | hastahomatvàt tantravikalpaþ | ato brahmacàrã sampatkàmo'nuvartate | 'ye triùaptàþ' iti såktena palà÷asamidha àdadhàti | 'ye triùaptàþ' iti såktena bçhadbadarãsamidha àdadhàti || [brahmacàryàvasathàdupastaraõànyàdadhàti || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktena brahmacàrã gçhàdupastaraõàni tçõànyàdadhàti || [pipãlikodvàpe medomadhu÷yàmàkeùãkatålànyàjyaü juhoti || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktenàraõyapipãlikàcchidre medomàüsamadhu÷yàmàka÷aratålànyàjyaü caitàni dravyàõi juhoti | pa¤cakçtvaþ såktàvçttiþ || [àjya÷eùe pipãlikodvàpànopya gràmametya sarvahutàn || ## ||] pa¤ca dravyàõi chidre hutvà tataþ saïgçhyàjyasthàlyàü kçtvà gràma àgatyàbhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena sthàlyàþ sakçjjuhoti | abhyàtànàdyuttaratantram || [brahmacàribhyo'nnaü dhànàstilami÷ràþ prayacchati || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktenànnamabhimantrya brahmacàriõo bhojayet | bhukte sati 'ye triùaptàþ' iti såktena dhànàþ tilami÷rà abhimantrya dadàti | samàptàni brahmacàrisàmpadàni | brahmacàrisàmpadàni ÷iùyasampattirbhavatãtyarthaþ | sarvatra karmaõàü vikalpaþ || [gràmasàmpadakarmàõi] atha gràmasàmpadakarmocyate - [etàni gràmasàmpadàni || ## ||] pårvedyurnirçtikarma kçtvà gràmasàmpadànàmadhikàraþ || [vikàraþ sthåõàmålàvatakùaõàni sabhànàmupastaraõàni || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktenaudumbaratakùaõànyàdadhàti | gràmasampatkàmo'nuvartate | à sarvasampatkàmebhyo yàvat | 'ye triùaptàþ' iti såktena pàlà÷atakùaõànyàdadhàti | 'ye triùaptàþ' iti såktena karkandhåtakùaõànyàdadhàti | sthåõàmålatakùaõàni | 'ye triùaptàþ' iti såktena sabhànàmupastaraõànyàdadhàti || [gràmãõebhyo'nnam || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktenànnamabhimantrya gràmãõebhyo dadàti || [suràü suràpebhyaþ || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktena suràmabhimantrya suràpebhyo dadàti | samàptàni gràmasàmpadàni | karmaõàü vikalpaþ | sarvatra gràmo nàsti | sarvatra hastahome và tantram | gràma÷abdaþ samåhavacanaþ | gràmo và pattanaü và nagaraü và durgàïgaü sarvaü gràma÷abdenocyate | gràmakàmo yadà bhavati tadà gràmasàmpadaü kuruta ityarthaþ || [sarvasàmpadakarmàõi] atha sarvasàmpadànàü vidhiü vakùyàmaþ - [audumbaryàdãni bhakùaõàntàni sarvasàmpadàni || ## ||] paurõamàsyàü ràtrau nirçtikarma kçtvà ÷vo bhåte karmaprayogaþ | 'ye triùaptàþ' iti såktenaudumbarasamidha àdadhàti | sarvasampatkàmo'nuvartate | à sàmmanasebhyaþ karmabhyo yàvat | 'ye triùaptàþ' iti såktena pàlà÷asamidha àdadhàti | 'ye triùaptàþ' iti såktena bçhadbadarãsamidha àdadhàti | 'ye triùaptàþ' iti såktena vrãhinàvapati | 'ye triùaptàþ' iti såktena yavànàvapati | 'ye triùaptàþ' iti såktena tilànàvapati | sarvaphalakàmaþ | abhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena kùãraudanaü sampàtyàbhimantrya bhakùayati | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena puroóà÷aü sampàtyàbhimantrya bhakùayati | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena rasàn sampàtyàbhimantrya bhakùayati | 'tve kratum (5.2.3) iti rasaprà÷anã' (Kau÷S 21.21) | tata uttaratantram || [trirjyotiþ kurute || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktena trirahani madhya agniü prajvàlayati sarvakàmaþ || [upatiùñhate || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktenàgnimupatiùñhate trikàlam || [savyàt pàõihçdayàllohitaü rasami÷rama÷nàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena savyàt pàõimadhyàd rudhiraü rasami÷ritaü kçtvà sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaram || [pç÷nimanthaþ || ## ||] àjyatantramabhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena pç÷nimanthaþ || jihvàyà utsàdyamakùyoþ paristaraõamastçhaõaü hçdayaü dår÷a upanahya tisro ràtrãþ palpålane vàsayati || ## || cårõàni karoti || ## || [mai÷radhànye mantha opya dadhimadhumi÷rama÷nàti || ## ||] mai÷radhànye mantha opyaivaü pç÷nimanthaþ | pç÷nimanthaü mai÷radhànyaü ca dadhimadhumi÷raü kçtvà sampàtyàbhimantryà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram | samàptaþ pç÷nimanthaþ || [asmin vasu (1.9) yadàbadhnan (1.35) nava pràõàn (5.28) iti yugmakçùõalaü vàsitaü badhnàti || ## ||] àjyatantraü kçtvà 'asmin vasu' iti såktena yugmakçùõalaü hiraõyamaõiü kçtvà trayoda÷yàdayastisro dadhimadhuni vàsayitvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | taddadhimadhu prà÷ayati | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'yadàbadhnan' iti såktena yugmakçùõalaü suvarõamaõiü vàsitaü sampàtyàbhimantrya puõyàhànte badhnàti | dadhimadhuprà÷anam | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'nava pràõàn' iti såktena yugmakçùõalaü suvarõamaõiü vàsitaü sampàtyàbhimantrya badhnàti | prà÷anam | abhyàtànàdyuttaratantram || [sàråpavatsaü puruùagàtraü dvàda÷aràtraü sampàtavantaü kçtvànabhimukhama÷nàti || ## ||] àjyatantraü kçtvà sàråpavatsa odane puruùàkçtimàlikhya dvàda÷aràtraü 'asmin vasu' iti såktena pratyahaü sampàtya dvàda÷e'hanyabhimantryànabhimukhama÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram | prathame'hani tantraü kçtvà 'yadà badhnan' iti såktena sàråpavatsaü puruùagàtraü dvàda÷aràtraü sampàtavantaü kçtvàbhimantryànabhimukhama÷nàti | tata uttaratantram | prathame divase tantraü kçtvà 'nava pràõàn' iti såktena sàråpavatsaü puruùagàtraü dvàda÷aràtraü sampàtavantaü kçtvàbhimantryànabhimukhama÷nàti | tata uttaratantram | dvitãyà kaõóikà || ## || ________________________________ [kathaü mahe (5.11) iti màdànaka÷çtaü kùãraudanama÷nàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'kathaü mahe' iti såktena màdànakakàùñha÷çtaü kùãraudanaü sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaratantram || [camase saråpavatsàyà dugdhe vrãhiyavàvavadhàya mårcchayitvà madhvàsicyà÷ayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'kathaü mahe' iti såktena camase saråpavatsàyà dugdhe vrãhiyavàvavadhàya mårcchayitvà madhvàsicya sampàtyàbhimantryà÷ayati | tata uttaratantram || [pçthivyai ÷rotràya (6.10) iti juhoti || ## ||] tantraü kçtvà 'pçthivyai ÷rotràya' iti såktenàjyaü juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram || [vatso viràjaþ (13.1.33) iti manthàntàni || ## ||] 'vatso viràjaþ' ityçcaudumbarasamidha àdadhàti | 'vatso viràjaþ' ityçcà pàlà÷asamidha àdadhàti | 'vatso viràjaþ' ityçcà bçhadbadarãsamidha àdadhàti | abhyàtànàdyuttaratantram | 'vatso viràjaþ' ityçcà vrãhãnàvapati | abhyàtànàntaü kçtvà 'vatso viràjaþ' ityçcà yavànàvapati | 'vatso viràjaþ' ityçcà tilànàvapati | abhyàtànàntaü kçtvà 'vatso viràjaþ' ityçcà kùãraudanaü sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'vatso viràjaþ' ityçcà puroóà÷aü sampàtyàbhimantryà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'vatso viràjaþ' ityçcà rasàn sampàtyàbhimantryà÷nàti | uttaratantram | 'vatso viràjaþ' ityçcà trikàlamahanyagniü prajvàlayati | 'vatso viràjaþ' ityçcà trikàlamagnimupatiùñhate | abhyàtànàntaü kçtvà 'vatso viràjaþ' ityçcà savyàt pàõihçdayàllohitaü rasami÷ritaü sampàtyàbhimantryà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'vatso viràjaþ' ityçcà pç÷nimantho jihvàyà àdi mai÷radhànye mantha opya dadhimadhumi÷ritaü kçtvà sampàtyàbhimantryà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram | sarvasàmpadàni karmàõi samàptàni | sarvatra karmaõàü vikalpaþ | sarvakàma ityarthaþ | sarvasàmpadàni putrapa÷udhanadhànyaprajàpatnãjayavijayalàbhalakùmãa÷vahastinarayànàaràmagràmagçhakpataóàgavàpãvedapàñhakalpapàñhavedàrthaj¤ànamãmàüsàj¤ànavyàkaraõaj¤ànasåtraj¤àna àvasathyàgnitretàgnikàmajyotiùñhomakàmasatrakàma dharmàrthakàmavi÷eùeùu | pareùu ÷atruùu uccàñanava÷ãkaraõagçhakalahotpattividveùaõastambhanàdijaturasàyanadhàtuvàdàdirasastrãbhogàdikàmamedhyavastuvçùabhàbhicàrasvastyayanàyuùyacaturaïgabalapuùñidevatàj¤ànàdisampada iti | anekakàmasampada ucyante | sampado'pårvalàbha iti | sarvatra karmaõàü kramo nàsti | sarvatra vikalpaþ | phalàrthinaþ abhyàsena punaþpunaþ kriyàbhyàsena karmasiddhiþ | kàmànantyàt kàmànàü parigaõanaü kçtam | sarvasàmpadànãti loka anekakàmasampadityucyate | dhanavi÷eùakàmàþ | putravi÷eùakàmàþ | kapilavarõagauravarõaputrà evaüvidhaü bhavatãti | karmaõàü kramo'pi nàsti tantreõa karma pañhitam | sàmpadasya karmapaddhatiþ samàptà || [sàmmanasyakarmàõi] sàmmanasyànàü karmaõàü vidhiü vakùyàmaþ - [sahçdayaü (3.30) tadå ùu (5.1.5) saü jànãdhvam (6.64) eha yàtu (6.73) saü vaþ pçcyantàü (6.74) saü vo manàüsi (6.94) sa¤j¤ànaü naþ (7.52) iti sàmmanasyàni || ## || udakulijaü sampàtavantaü gràmaü parihçtya madhye ninayati || ## ||] àjyatantramabhyàtànàntaü kçtvà 'sahçdayaü sàmmanasyam' iti såktenodakulijamudakumbhaü sampàtya gràmapàr÷ve bhràmayitvà madhye ninayati | tata uttaratantram | sàmmanasyàdhikàra à varcasyebhyaþ karmabhyo yàvat | tantraü kçtvà 'tadå ùu te' ityçcà kumbhaü sampàtya gràmapàr÷ve bhràmayitvà madhye ninayati | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'saü jànãdhvam' iti såktena kumbhaü sampàtya taü ghañaü gçhãtvà gràmapàr÷ve bhràmayitvà madhye ninayati | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'eha yàtu' 'saü vaþ pçcyantàm' iti såktàbhyàmudakumbhaü sampàtya gràmaü parihçtya madhye ninayati | tata uttaratantram | anena såktena j¤àtiputrasya sàmmanasyaü kriyate | yàvajjãvaü sajàtànàü sagotràõàü sàmmanasyaü bhavati | tantraü kçtvà 'saü vo manàüsi' iti tisçbhirçgbhirudakumbhaü sampàtya gràmaü parihçtya madhye ninayati | abhyàtànàdyuttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'sa¤j¤ànaü naþ' iti dvàbhyàmçgbhyàmudakulijaü sampàtya gràmaü parihçtya madhye ninayati | tata uttaratantram || [evaü suràkulijam || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'sahçdayam' iti såktena suràkulijaü sampàtitaü kçtvà gràmaü parihçtya madhye ninayati | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'tadå ùu te' ityçcà suràkulijaü sampàtitaü kçtvà gràmaü parihçtya madhye ninayati | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'saü jànãdhvam' iti såktena suràkulijaü sampàtitaü kçtvà gràmaü parihçtya madhye ninayati | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'eha yàtu' 'saü vaþ pçcyantàm' iti såktàbhyàü suràkulijaü sampàtavantaü kçtvà gràmaü parihçtya madhye ninayati | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'saü vo manàüsi' iti tisçbhirçgbhiþ suràkulijaü sampàtavantaü kçtvà gràmaü parihçtya madhye ninayati | tata uttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'sa¤j¤ànaü naþ' iti dvàbhyàmçgbhyàü suràkulijaü sampàtavantaü kçtvà gràmaü parihçtya madhye ninayati | tata uttaratantram || [trihàyaõyà vatsataryàþ ÷uktàni pi÷itànyà÷ayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'sahçdayam' iti såktena trivarùavatsikàyàþ ÷uktàni pi÷itàni màüsàni sampàtyàbhimantryà÷ayati | abhyàtànàdyuttaratantram | àjyatantramabhyàtànàntaü kçtvà 'tadå ùu te' ityçcàmlena rasena siktàni màüsàni sampàtyàbhimantryà÷ayati | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'saü jànãdhvam' iti såktena ÷uktàni màüsàni sampàtyàbhimantryà÷ayati | tata uttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'eha yàtu' 'saü vaþ pçcyantàm' iti såktàbhyàü traihàyaõyà vatsataryàþ ÷uktàni màüsàni sampàtyàbhimantryà÷ayati | tata uttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'saü vo manàüsi' iti såktena ÷uktàni màüsàni sampàtyàbhimantryà÷ayati | uttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'sa¤j¤ànaü naþ' iti dvàbhyàmçgbhyàü traihàyaõyà vatsataryà ÷uktàni màüsàni sampàtyàbhimantryà÷ayati | tata uttaratantram || [bhaktaü suràü prapàü sampàtavat karoti || ## ||] àjyatantraü kçtvà 'sahçdayam' iti såktena bhaktaü sampàtyàbhimantryà÷ayati | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'tadå ùu te' ityekayà bhaktaü sampàtyàbhimantryà÷ayati | tata uttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'saü jànãdhvam' iti såktena bhaktaü sampàtyàbhimantryà÷ayati | abhyàtànàdyuttaratantram | tantraü kçtvà 'eha yàtu' 'saü vaþ pçcyantàm' iti såktàbhyàü bhaktaü sampàtyàbhimantryà÷ayati | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'saü vo manàüsi' iti tisçbhirçgbhibhaktaü sampàtyàbhimantryà÷ayati | tata uttaratantram | vedyàditantraü kçtvà 'sa¤j¤ànaü naþ' iti dvàbhyàü bhaktaü sampàtyàbhimantryà÷ayati | tata uttaratantram | bràhmaõatarpaõam | abhyàtànàntaü kçtvà 'sahçdayam' iti såktena suràü sampàtyàbhimantrya prayacchati | sàmmanasyebhyaþ puruùebhyastraivarõikebhyaþ | abhyàtànàdyuttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'tadå ùu te' ityekayà suràü sampàtyàbhimantrya prayacchati | tata uttaratantram. tantraü kçtvà 'saü jànãdhvam' iti såktena suràü sampàtyàbhimantrya prayacchati | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'eha yàtu' 'saü vaþ pçcyantàm' iti såktàbhyàü suràü sampàtyàbhimantrya prayacchati | tata uttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'saü vo manàüsi' iti tçcena såktena suràü sampàtyàbhimantrya prayacchati | tata uttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'sa¤j¤ànaü naþ' iti dvàbhyàmçgbhyàü suràü sampàtyàbhimantrya prayacchati | tata uttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'sahçdayam' iti såktena prapodakaü sampàtyàbhimantrya pàyayet | tata uttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'tadå ùu te' ityekayà prapodakaü sampàtyàbhimantrya pàyayet | tata uttaratantram. àjyatantraü kçtvà 'saü jànãdhvam' iti såktena prapodakaü sampàtyàbhimantrya pàyayet | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'eha yàtu' 'saü vaþ pçcyantàm' iti såktàbhyàü prapodakaü sampàtyàbhimantrya pàyayet | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'saü vo manàüsi' iti tçcena prapodakaü sampàtyàbhimantrya pàyayet | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'sa¤j¤ànaü naþ' iti dvàbhyàü prapodakaü sampàtyàbhimantrya pàyayet | abhyàtànàdyuttaratantram | sàmmanasyàni samàptàni | yena saha sàmmanasyaü karoti tasya bhaktàdãni dadàti | karmaõàü vikalpaþ | yena saha sàmmanasyaü kartumicchati tasya karma karoti | suràdi ÷ådràya dadàti | màüsàni càõóàlebhyaþ | ki¤ca yena sahaikacittakaraõaü sàmmanasyamityucyate | va÷ãkaraõamityarthaþ | bràhmaõastrã÷ådracàõóàlàdãnàü nàsti jàtiniyamaþ | nàpi saïkhyàniyamaþ | bahånàmapi bhavati | va÷ãkaraõaü sàmmanasyamityucyate | iti va÷ãkaraõamiti sàmmanasyam | sàmmanasyakarmapaddhatiþ samàptà || [varcasyakarmàõi] atha varcasyavidhiü vakùyàmaþ - [pårvasya mamàgne varcaþ (5.3) iti varcasyàni || ## || audumbaryàdãni trãõi || ## ||] 'ye triùaptàþ' (1.1) iti såktenaudumbarasamidha àdadhàti | sarvatra varcaskàmo'nuvartate à ràjakarmabhyo yàvat | 'ye triùaptàþ' iti såktena pàlà÷asamidha àdadhàti | tejaskàmaþ | 'ye triùaptàþ' iti såktena bçhadbadarãsamidha àdadhàti | 'ye triùaptàþ' iti såktena vrãhãnàvapati | 'ye triùaptàþ' iti såktena yavànàvapati | 'ye triùaptàþ' iti såktena tilànàvapati | tejaskàmaþ | abhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena kùãraudanaü sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaratantram | varcaskàmaþ | abhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena puroóà÷aü sampàtyàbhimantryà÷nàti | abhyàtànàdyuttarataram | tantraü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena rasàn sampàtyàbhimantryà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram | 'mamàgne varcaþ' iti såktenaudumbarasamidha àdadhàti | 'mamàgne varcaþ' iti såktena pàlà÷asamidha àdadhàti | 'mamàgne varcaþ' iti såktena bçhadbadarãsamidha àdadhàti | 'mamàgne varcaþ' iti såktena vrãhãnàvapati | 'mamàgne varcaþ' iti såktena yavànàvapati | 'mamàgne varcaþ' iti såktena tilànàvapati | abhyàtànàntaü kçtvà 'mamàgne varcaþ' iti såktena kùãraudanaü sampàtyàbhimantryà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram | tantraü kçtvà 'mamàgne varcaþ' iti såktena puroóà÷aü sampàtyàbhimantryà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram | tantraü kçtvà 'mamàgne varcaþ' iti såktena rasàn sampàtyàbhimantryà÷nàti | uttaratantram || atha kumàrãvarcasyamucyate - [kumàryà dakùiõamårumabhimantrayate || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktena kumàryà dakùiõamårumabhimantrayate | 'mamàgne varcaþ' iti såktena kumàryà dakùiõamårumabhimantrayate | kumàrã råpavatã varcasvinã bhartçgçhe pradhànà bhavati | tasyà idaü karma kriyate || [vapàü juhoti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena vapàü kçttvànãya juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram | tantraü kçtvà 'mamàgne varcaþ' iti såktena vapàü kçttvànãya juhoti | uttaratantram || [agnimupatiùñhate || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktenàgnimupatiùñhate | 'mamàgne varcaþ' iti såktenàgnimupatiùñhate | varcaskàmaþ || [pràtaragniü (3.16) giràvaragaràñeùu (6.69) divaspçthivyàþ (9.1) iti dadhimadhvà÷ayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'pràtaragnim' iti såktena dadhimadhunã sampàtyàbhimantryà÷ayati | tata uttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'giràvaragaràñeùu' iti såktena dadhimadhunã ekatra kçtvà sampàtyàbhimantryà÷ayati | abhyàtànàdyuttaratantram | tantraü kçtvà 'divaspçthivyàþ' ityarthasåktena dadhimadhunã ekatra kçtvà sampàtyàbhimantryà÷ayati | abhyàtànàdyuttaratantram || atha kùatriyavarcasyamucyate - [kãlàlami÷raü kùatriyaü kãlàlamitaràn || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'pràtaragnim' iti såktena dadhimadhu bhaktami÷ritaü kçtvà sampàtyàbhimantryà÷ayati kùatriyam | tata uttaratantram | tejaskàmaþ | tantraü kçtvà 'giràvaragaràñeùu' iti såktena dadhimadhu bhaktami÷ritaü kçtvà sampàtyàbhimantryà÷ayati kùatriyam | tata uttaratantram | tejaskàmaþ | tantraü kçtvà 'divaspçthivyàþ' ityarthasåktena dadhimadhu bhaktami÷ritaü kçtvà sampàtyàbhimantryà÷ayati kùatriyam | vacaskàmaþ | tata uttaratantram || atha vai÷ya÷ådràdivarcasyamucyate | abhyàtànàntaü kçtvà 'pràtaragnim' iti såktena bhaktaü sampàtyàbhimantryà÷ayati vai÷ya÷ådram | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'giràvaragaràñeùu' iti såktena bhaktaü sampàtyàbhimantryà÷ayati vai÷yàn ÷ådràn anulomajàü÷ca | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'divaspçthivyàþ' ityarthasåktena bhaktaü sampàtyàbhimantryà÷ayati | vai÷ya÷ådràdãn | tata uttaratantram | tejaskàmaþ | tçtãyà kaõóikà || ##|| ________________________________ [hastivarcasam (3.22) iti hastinam || ## ||] 'hastivarcasam' iti såktena hastinaü dçùñvà upatiùñhate | tejaskàmaþ || [hàstidantaü badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'hastivarcasam' iti såktena hastidantamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaram | sarvatra varcasyàdhikàro'nuvartate || [lomàni jatunà sandihya jàtaråpeõàpidhàpya || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'hastivarcasam' iti såktena hastilomàni jatunà làkùàrasena sandihya hiraõyena veùñayitvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram || [siühe vyàghre (6.38) ya÷o haviþ (6.39) iti snàtakasiühavyàghrabastakçùõavçùabharàj¤àü nàbhilomàni || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'siühe vyàghre' 'ya÷o haviþ' iti såktàbhyàü snàtakanàbhilomàni làkùàhiraõyena veùñayitvà sampàtyàbhimantrya puõyàhànte badhnàti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'siühe vyàghre' 'ya÷o haviþ' iti såktàbhyàü siühanàbhilomàni làkùàhiraõyena veùñayitvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'siühe vyàghre' 'ya÷o haviþ' iti såktàbhyàü vyàghranàbhilomàni làkùàhiraõyena veùñayitvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'siühe vyàghre' 'ya÷o haviþ' iti såktàbhyàü ajanàbhilomàni làkùàhiraõyena veùñayitvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'siühe vyàghre' 'ya÷o haviþ' iti såktàbhyàü kçùõanàbhilomàni gçhãtvà jatunà sandihya jàtaråpeõàpidhàpya sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'siühe vyàghre' 'ya÷o haviþ' iti såktàbhyàü vçùabhanàbhiromàõi làkùàhiraõyena veùñayitvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'siühe vyàghre' 'ya÷o haviþ' iti såktàbhyàü ràj¤ànnàbhiromàõi làkùàhiraõyena veùñayitvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram || [da÷ànàü ÷àntavçkùàõàü ÷akalàni || ## ||] àjyatantraü kçtvà 'siühe vyàghre' 'ya÷o haviþ' iti såktàbhyàü pàlà÷àdida÷avçkùa÷akalàni làkùàhiraõyena veùñayitvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | kecit vçkùavikalpaü manyante || [etayoþ pràtaragniü (3.16) giràvaragaràñeùu (6.69) divaspçthivyàþ (9.1) iti sapta marmàõi sthàlãpàke pçktànya÷nàti || ## ||] etayoþ såktayoþ sthàne såktena vikalpaþ | 'pràtaragnim' 'giràvaragaràñeùu' 'divaspçthivyàþ' iti tribhiþ pratãkaiþ snàtakàdisaptamarmàõi sthàlãpàke dattvà tantre sampàtyàbhimantryà÷nàti | uttaratantram | sthàlãpàke ca idaü karma kùatriyàdãnàm | na bràhmaõasya | sthàlãpàkaü kevalaü kuryàt || aku÷alaü yo bràhmaõo lohitama÷nãyàditi gàrgyaþ || ## || ukto lomamaõiþ || ## || varcaskàmaþ | abhyàtànàntaü kçtvà 'pràtaragnim' iti såktena snàtakanàbhimaõiü làkùàhiraõyena veùñitaü sampàtyàbhimantrya badhnàti | uda¤ci havirucchiùñàntaü samànam | tantre 'pràtaragnim' iti såktena siüharomamaõiü saüskçtya badhnàti | barhirlavanàdi tantraü kçtvà 'pràtaragnim' iti såktena vyàghranàbhiromamaõiü làkùàhiraõyena veùñitaü kçtvà sampàtyàbhimantrya puõyàhànte badhnàti | uttaratantram | pårvatantraü kçtvà 'pràtaragnim' iti såktenàjanàbhiromamaõiü làkùàhiraõyena veùñitaü sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | tantraü kçtvà 'pràtaragnim' iti såktena kçùõanàbhiromamaõiü làkùàhiraõyena veùñitaü sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | tantraü kçtvà 'pràtaragnim' iti såktena vçùabhanàbhiromamaõiü làkùàhiraõyena veùñitaü sampàtyàbhimantrya badhnàti | uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'pràtaragnim' iti såktena ràj¤àü nàbhiromamaõiü sampàtya làkùàhiraõyena veùñitaü kçtvàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'giràvaragaràñeùu' iti såktena snàtakaromamaõiü làkùàhiraõyena veùñitaü kçtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'giràvaragaràñeùu' iti såktena siüharomamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | pårvatantraü kçtvà 'giràvara' iti vyàghraromamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'giràvara' ityajaromamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'giràvara' iti såktena meùaromamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'giràvara' iti såktena vçùabharomamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'giràvara' iti ràj¤àü romamaõiü làkùàhiraõyena veùñitaü kçtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | abhyàtànànte 'divaspçthivyàþ' ityarthasåktena snàtakaromamaõiü sampàtya làkùàhiraõyena veùñitamabhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'divaspçthivyàþ' iti siüharomamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | abhyànàtàntaü kçtvà 'divaspçthivyàþ' iti vyàghraromamaõiü sampàtya làkùàsuvarõena veùñitaü kçtvàbhimantrya badhnàti | uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'divaspçthivyàþ' iti såktenàjaromamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'divaspçthivyàþ' iti såktena meùaromamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | uttaratantram | tantraü kçtvà 'divaspçthivyàþ' iti vçùabharomamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàntaü kçtvà 'divaspçthivyàþ' iti såktena ràj¤àü romamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | uttaratantram | sarvatra karmaõàü vikalpaþ | karmabàhulyàt phalabàhulyam || [sarvairàplàvayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'siühe vyàghre' 'ya÷o haviþ' 'pràtaragnim' 'giràvaragaràñeùu' 'divaspçthivyàþ' ityetaiþ sarvaiþ såktairudakumbhaü sampàtyàbhimantryàplàvayati | tata uttaratantram | varcaskàmaþ | etadeva nitye snàne naimittike kàmye và vidhànaü bhavati | yathà vasanta çtau snànaü kriyate || [avasi¤cati || ## ||] 'siühe vyàghre' 'ya÷o haviþ' 'pràtaragnim' 'giràvaragaràñeùu' 'divaspçthivyàþ' ityetaiþ såktairudakamabhimantryàvasi¤cati. [caturaïgulaü tçõaü rajoharaõaü bindunàbhi÷cotyopamathya || ## ||] candanàdigandhànàsàdya tasmin madhya àkà÷odakaü prakùipya caturaïgulena darbhatçõenàloóya tat tçõaü gçhãtvà || [÷uni kilàsamaje palitaü tçõe jvaro yo'smàn dveùñiü yaü ca vayaü dviùmastasmin ràjayakùmaþ iti dakùiõà tçõaü nirasyati gandhapravàdàdibhiralaïkurute || ## ||] '÷uni kilàsamaje' iti mantreõa dakùiõà di÷aü nirasyati | candanàdi 'yaste gandhaþ' (12.1.23-25) iti tribhirçgbhirabhimantrya ràj¤àü samàlabhate | sarvatra karmaõàü vikalpaþ | karmabàhulyàt phalabàhulyam | nàrita jàtiniyamaþ sarvasyàdhikàraþ | a÷vàdãnàmapi varcasyaü bhavati | varcaþ ÷abdena teja ucyate | dãptistejo varco bhavyatàpa÷yàbàdhya iti eko'rthaþ | làbhapåjàdiprasaïge bhavati | etaiþ kçtaiþ | samàptàni varcasyàni || caturthã kaõóikà || ## || ________________________________ [ràjakarmàõi] atha ràjakarmàõyucyante | sàïgràmikàõàü karmaõàü vidhiü vakùyàmaþ a÷vatthasya badhakasya vàraõyoragniü manthati | 'indro manthatu' (8.8.1) iti çcà mathyamànamanumantrayate | 'påtirajjuþ' (8.8.2) ityardharcenàgnipatanasthàne kà÷arajjuü nidadhàti | 'dhåmamagniü paràdç÷ya' (8.8.2) ityardharcena dhåmamanumantrayate | 'agniü paràdç÷ya' (8.8.2) ityardharcena jàtamagnimanumantrayate | eùa senàgniþ || sàïgràmikatantramucyate | 'avyasa÷ca' (19.68.1) barhirlavanàdi samànam | senàgnipraõayanaü, grahagrahaõaü, pa¤cagçhãtamàjyaü abhyàtànàntaü kçtvà lohità÷vatthasya ÷àkhàü ropayati | nãlalohitàbhyàü såtràbhyàü paritatyottarataþ | tataþ pradhànakarma kuryàt | tata uttaratantre vi÷eùaþ | sannatihomàntaü kçtvà 'ime jayantu svàhebhyaþ' (8.8.24) ityanena mantreõàjyaü juhoti | tato badhakakàùñhaprajvalite'gnau vàmena hasteneïgióaü juhoti 'paràmã jayantàü duràhàmãbhyaþ' (8.8.24) iti mantreõa | tataþ ÷àkhàü dakùiõataþ prakùipati 'nãlalohitenàmån' (8.8.24) iti mantreõa | sviùñakçdàdyuttaratantram | etatsàïgràmikaü tantram | sàïgràmikeùu sarvatra uccairmantràõàü prayogaþ | tantramadhye ye pradhànamantràsta uccairbhavanti || ÷atruhastitràsanànàü karmaõàü vidhiü vakùyàmaþ - [pårvasya hastitrasanàni || ## || rathacakreõa sampàtavatà pratipravartayati || ## ||] sàïgràmikaü tantraü kçtvà 'ye triùaptàþ' (1.1) iti såktena rathacakraü sampàtavat kçtvà hastyabhimukhaü rathaü pravartayati | abhyàtànàdyuttaratantram | hastitràsanakàmaþ | ràjakarmàõyanuvartante à nirçtikarmabhyo yàvat || [yànenàbhiyàti || ## ||] tantraü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena hastyàdi yànaü sampàtyàbhimantrya hastyabhimukhaü prerayati | a÷vàdayaþ | abhyàtànàdyuttaratantram || [vàditraiþ || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktena vàditràõi bherãmçdaïgetyàdi abhimantrya hastino'bhi purato gacchanti || [dçtivastyoropya ÷arkaràþ || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktena carmakhalvàyàü ÷arkaràþ prakùipyàbhimantrya hastyabhimukhàþ puruùàþ yànti | 'ye triùaptàþ' iti carmapuñe ÷arkaràþ prakùipyàbhimantrya hastino'bhimukhàn preùayati || [tottreõa nagnapracchannaþ || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktena velukamabhimantrya yatra hastinastatràbhimukho yàti | samàptàni hastitràsanàni | anena karmaõà hastinaþ palàyante paracakrahastinasteùàü tràsanakarma || punaþ sàïgràmikàõàü karmaõàü vidhiü vakùyàmaþ- [vidmà ÷arasya (1.2) mà no vidan, adàrasçt, svastidà (1.19-21) ava manyuþ, nirhastaþ, pari vartmàni (6.65-67) abhibhåþ, indro jayàti, abhi tvendra (6.97-99) iti sàïgràmikàõi || ## || àjyasaktå¤juhoti || ## ||] sàïgràmikaü tantramabhyàtànàntaü kçtvà 'vidmà ÷arasya pitaraü parjanyaü bhåridhàyasam' iti såktenàjyaü juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram | jayakarmàõyanuvartante à ràùñraprave÷akarmabhyo yàvat | abhyàtànàntaü kçtvà 'mà no vidan' iti tribhiþ (1.19-21) såktairàjyaü juhoti | tata uttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'ava manyuþ' iti tribhiþ (6.65-67) såktairàjyaü juhoti | uttaratantram | sàïgràmikaü tantraü kçtvà 'abhibhåryaj¤aþ' iti tribhiþ (6.97-99) såktairàjyaü juhoti | tata uttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'vidmà ÷arasya' iti såktena saktå¤juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram | jayakàmaþ | sàïgràmikaü tantraü kçtvà 'mà no vidan' iti tribhiþ såktaiþ saktå¤juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram | tantraü kçtvà 'ava manyuþ' iti tribhiþ såktaiþ saktå¤juhoti | uttaratantram | tantraü kçtvà 'abhibhåryaj¤aþ' iti tribhiþ såktaiþ saktå¤juhoti | tata uttaratantram || [dhanuridhme dhanuþsamidhamàdadhàti || ## ||] àjyatantram | idhmasamàdhànasthàne dhanuridhmamàdadhàti | abhyàtànàntaü kçtvà 'vidmà ÷arasya' iti såktena dhanuþsamidha àdadhàti | tataþ sàïgràmikamuttaratantram | sàïgràmikaü pårvatantraü dhanuridhmavi÷iùñaü kçtvà 'mà no vidan' iti tribhiþ såktaiþ dhanuþsamidha àdadhàti | abhyàtànàdyuttaratantram | dhanuridhmavi÷iùñaü abhyàtànàntaü kçtvà 'ava manyuþ' iti tribhiþ såktairdhanuþsamidha àdadhàti | uttaratantram | jayakàmaþ | dhanuridhmavi÷iùñamabhyàtànàntaü kçtvà 'abhibhåryaj¤aþ' ityetaistribhiþ såktaþ dhanuþsamidhaþ pràde÷amàtrãràdadhàti | tata uttaratantram || [evamiùvidhme || ## ||] barhirlavanàdi idhmaprokùaõaü ÷arairidhmopasamàdhànaü 'agnirbhåmyàm' ityàdi abhyàtànàntaü kçtvà 'vidmà ÷arasya' iti såktena ÷arasamidhaþ pràde÷amàtrãþ àdadhàti | tata uttaratantram | ÷aredhmavi÷iùñaü tantraü kçtvà 'mà no vidan' iti tribhiþ såktaiþ ÷arasamidha àdadhàti | tata uttaratantram | ÷aredhmavi÷iùñaü tantraü kçtvà 'ava manyuþ' iti tribhiþ såktaiþ ÷arasamidha àdadhàti | tata uttaratantram | ÷aredhmopasamàdhànàdi tantraü kçtvà 'abhibhåryaj¤aþ' ityetaiþ tribhiþ såktaiþ ÷arasamidha àdadhàti | tata uttaratantram || [dhanuþ sampàtavadvimçjya prayacchati || ## ||] sàïgràmikaü tantraü kçtvà 'vidmà ÷arasya' iti såktena dhanuþ sampàtyàbhimantrya vimçjya ràj¤e prayacchati | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'mà no vidan' iti tribhiþ såktaiþ dhanuþ sampàtyàbhimantrya hastena vimçjya prayacchati | tata uttaratantram. sàïgràmikaü tantraü kçtvà 'ava manyuþ' iti tribhiþ såktaiþ dhanuþ sampàtyàbhimantrya hastena vimçjya ràj¤e samarpayati | abhyàtànàdyuttaratantram | sàïgràmikaü tantramabhyàtànàntaü kçtvà 'abhibhåryaj¤aþ' ityetaistribhiþ såktaiþ dhanuþ sampàtyàbhimantrya hastena vimçjya ràj¤e prayacchati | abhyàtànàdyuttaratantram | vijayakarmàõi sàïgràmikàõi samàptàni | kùetradàraharaõe ÷astraharaõe ca bràhmaõakùatriyavai÷ya÷ådràdigràmanagaràdisarvasyàdhikàraþ | sarvaviùayametat | sarvatra karmaõàü vikalpaþ | saïgràme'yuddhamàne jayo bhavati | ebhiþ karmabhiþ dçùñamàtreõa ÷atravaþ palàyante | saïgràmakarmapaddhatiþ samàptàþ || iùunivàraõàni karmàõyucyante - [prathamasyeùuparyayaõàni || ## || drughnyàrtnãjyàpà÷atçõamålàni badhnàti || ## ||] abhyatànàntaü sàïgràmikaü tantraü kçtvà 'vidmà ÷arasya' iti såktena drughnyàrtnãjyàpà÷aü dvyaïgulamàtraü chittvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tataþ sàïgràmikamuttaratantram | tantraü kçtvà 'vidmà ÷arasya' iti såktena dårvàdi tçõamålaü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | yo yuddhe pravi÷ati tasya maõibandhanaü kriyate | athavà ràj¤e kçtaü sarveùàü kçtaü bhavati | sarvatra puõyàhànte bandhanaü bhavati | anena karmaõà puruùa÷arãre iùavo na patanti pàr÷vato gacchanti | samàptàni iùunivàraõàni | yuddhakàle ÷aranivàraõànãtyarthaþ || sarva÷astranivàraõakarmaõàü vidhiü vakùyàmaþ - [àre'sau (1.26) ityapanodanàni || ## || phalãkaraõatuùabusàvatakùaõànyàvapati || ## ||] 'àre'sau' ityetena såktena kukålàn juhoti senàgnau | 'àre'sau' iti såktena tuùàn juhoti | 'àre'sau' iti såktena basàna juhoti | 'àre'sau' iti såktena kàùñha÷akalàni juhoti || [anvàha || ## ||] 'àra'sau' iti såktaü ÷atruü dçùñvà japati | hastahomatvàt tantravikalpaþ | evaü kriyamàõe sarva÷astranivàraõasiddhiþ | khaógàdisarva÷astranivàraõaü samàptam || mohanakarmaõàü vidhiü vakùyàmaþ - [agnirnaþ ÷atrån (3.1) agnirno dåtaþ (3.2) iti mohanàni || ## || odanenopayamya phalãkaraõànulåkhalena juhoti || ## ||] sàïgràmikaü tantraü kçtvà 'agnirnaþ ÷atrån' 'agnirno dåtaþ' iti såktàbhyàmodanena phalãkaraõàn piõóãkçtyolåkhalena juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram || [evamaõån || ## ||] abhyàtànàntaü tantraü kçtvà 'agnirnaþ' iti såktàbhyàmodanena saha kaõikàþ piõóãkçtyolåkhalena juhoti | tata uttaratantram || [ekaviü÷atyà ÷arkaràbhiþ pratiniùpunàti || ## ||] 'agnirnaþ ÷atrån' iti såktàbhyàmekaviü÷ati÷arkaràþ ÷årpe kçtvà ÷atrån prati niùpunàti || [apvàü yajate || ## ||] apvà devatà | carutantramàjyabhàgàntaü kçtvà 'agnirnaþ ÷atrån' iti såktàbhyàü caruü juhuyàt | nirvàpe prokùaõe barhirhome vi÷eùaþ | 'apvàyai juùñaü nirvapàmi' 'apvàyai tvà juùñaü prokùàmi' 'apvàü gacchatu svàhà' iti | pàrvaõàdyuttaratantram | parasenàmohanàni samàptàni || udvegakaraõamucyate - [saü÷itam (3.19) iti ÷itipadãü sampàtavatãmavasçjati || ## || udvçdhatsu yojayet || ## ||] abhyàtànàntaü sàïgràmikaü tantraü kçtvà 'saü÷itaü me' iti såktenàjàü sitapadãü sampàtyàbhimantrya ÷atrusenàü prati visarjayati | tata uttaratantram | ÷vetena pàdena ajà vàvirvaiõo và | etàni ÷itipadã÷abdenocyante | udvegakaraõaü samàptam | mohanaü stambhanamityarthaþ | mårchayàcetanàþ sukhaü hanyante | hastya÷vapadàtãnàü sarveùàü mohanamacetanatvaü bhavatãtyarthaþ | senàgnau mohanàdãni sarvàõi karmàõi kàryàõi | parasainyasya mohanaü sthàpanamityarthaþ || punaþ sàïgràmikaü homavidhiü vakùyàmaþ - [imamindra (4.22) iti yuktayoþ pradànàntàni || ## ||] sàïgràmikaü tantramabhyàtànàntaü kçtvà 'saü÷itaü me' iti såktaü 'imamindra' iti dvitãyam | dvàbhyàmàjyaü juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram | jayakàmaþ | abhyàtànàntaü kçtvà 'saü÷itaü me', 'imamindra vardhaya' iti såktàbhyàü pratyçcaü saktå¤juhoti | tata uttaratantram | àjyatantre dhanuridhmà bhavati | abhyàtànàntaü kçtvà 'saü÷itaü me' 'imamindra vardhaya kùatriyaü me' iti såktàbhyàü dhanuþsamidha àdadhàti | tata uttaratantram | iùvidhma àjyatantramabhyàtànàntaü kçtvà 'saü÷itaü me' 'imamindra' iti såktàbhyàmiùusamidha àdadhàti | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'saü÷itaü me' 'imamindra' iti såktàbhyàü dhanuþ sampàtyàbhimantrya hastena vimçjya ràj¤e prayacchati | tata uttaratantram | jayakàmaþ | punaþ samàptàni jayakarmàõi || svasenàrakùaõàrthaü karma ucyate - [digyuktàbhyàü namo devavadhebhyaþ (6.13) ityupatiùñhate || ## ||] 'ye'syàm' (3.26) 'pràcã dik' (3.27) iti såktàbhyàü pratyçcaü mantroktaü pratidi÷amupatiùñhate | jayàrtham | 'namo devavadhebhyaþ' iti tçcena svasenàü pratidi÷amupatiùñhate | ùañ såktàvçttiþ | jayakàmaþ pratidi÷aü rakùaõàrthaü ca | samàptaü svasenàrakùaõaü karma || svasenàyà utsàhakaraõamucyate - [tvayà manyo (4.31) yaste manyo (4.32) iti saürambhaõàni || ## || sene samãkùamàõo japati || ## ||] abhiyoga utsàhaþ | yuddhe utsàhavardhanaü bhavati | 'tvayà manyo', 'yaste manyo' iti såktadvayam | senayormadhye sthito japati nirãkùamàõaþ || [bhàïgamau¤jàn pà÷àniïgióàlaïkçtàn sampàtavato'nåktàn senàkrameùu vapati || ## ||] sàïgràmikaü tantraü kçtvà 'tvayà manyo', 'yaste manyo' iti såktàbhyàü bhàïgamau¤jàn pà÷àniïgióàlaïkçtàn sampàtyàbhimantrya parasenàyàü prakùipati | abhyàtànàdyuttaratantram | tantraü kçtvà mau¤japà÷àniïgióàlaïkçtàn sampàtyàbhimantrya ucchvasan anåktagrahaõàt kruddhenàbhimantraõamityucyate | parasenàkrameùu vapati | abhyàtànàdyuttaratantram || [evamàmapàtràõi || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'tvayà manyo' iti såktàbhyàm àmapàtràõi sampàtyàbhimantrya kruddhaþ senàkrameùu vapati | abhyàtànàdyuttaratantram || atha jayaparàjayavij¤ànamucyate - [iïgióena samprokùya tçõànyàïgirasenàgninà dãpayati || ## ||] yàü dhåmo'vatanoti tàü jayanti || ## || 'tvayà manyo' 'yaste manyo' iti såktàbhyàü ÷aratçõànãïgióena prokùitànyabhimantrya tata àïgirasenàgninà dãpayati senayormadhye kçtvà | yatra dhåmo gacchati tatra na jayaþ | iti svasenàyà utsàhakaraõaü samàptam | àïgiro'gni÷càõóàlàgniþ såtãkàgniþ | svaramàlatçõàni || pa¤camã kaõóikà || ## || ________________________________ atha sàïgràmikavidhiü vakùyàmaþ | jayakarmàõyucyante - [çdhaïmantraþ (5.1) tadidàsa (5.2) ityà÷vatthyàü pàtryàü trivçti gomayaparicaye hastipçùñhe puruùa÷irasi vàmitrà¤juhvadabhiprakramya nivapati || ## ||] 'çdhaïmantraþ', 'tadidàsa' iti såktàbhyàmà÷vatthyàü pàtryàü trivçti gomayaparicaye'gniü prajvàlya hastipçùñhe ÷atrånabhimukho gacchan àjyaü juhoti | na tantram | puruùa÷irasi và÷vatthyàü pàtryàü trivçti gomayaparicaye'gniü prajvàlya ÷atrånabhimukho gacchan 'çdhaïmantra', 'tadidàsa' iti såktàbhyàmàjyaü juhoti | tat pàtramabhiprakramya bhåmyàü prakùipati || [varàhavihatàdràjàno vediü kurvanti || ## ||] varàhavihitamçttikàyà ràjàno vediü kurvanti || [tasyàü pradànàntàni || ## ||] tataþ kartàbhyàtànàntaü kçtvà 'çdhaïmantraþ' 'tadidàsa' iti såktàbhyàmàjyaü juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram | jayakàmaþ | varàhavihitàdi pårvatantraü kçtvà 'çdhaïmantraþ' 'tadidàsa' iti såktàbhyàü saktå¤juhoti | tata uttaratantram | pårvoktena tantraü kçtvà 'çdhaïmantraþ' iti såktàbhyàü dhanuridhme dhanuþsamidha àdadhàti | tata uttaratantram | varàhavihitàdãùvidhme 'çdhaïmantraþ' 'tadidàsa' itãùusamidha àdadhàti | tata uttaratantram | varàhavihitàdyabhyàtànàntaü kçtvà 'çdhaïmantraþ' 'tadidàsa' iti såktàbhyàü dhanuþ sampàtyàbhimantrya vimçjya ràj¤e prayacchati | tata uttaratantram || [ekeùvàhatasyàdahana upasamàdhàya dãrghadaõóena sruveõa rathacakrasya khena samayà juhoti || ## ||] yuddhe mçtasya puruùasyàdahana idhmamupasamàdhàyopari rathacakraü dhàrayitvà dãrghadaõóena sruveõa 'çdhaïmantraþ' 'tadidàsa' iti såktàbhyàü cakracchidreõàjyamagnau juhoti | na tantram || [yojanãyàü ÷rutvà yojayet || ## ||] 'uttiùñha' 'sannahya' 'prahara' 'yudhyasva' 'yojayasva' (iti) vacanaü ÷rutvà yuddhaü yojayet svasenàyàþ || [yadi cinnu tvà (5.2.4) namo devavadhebhyaþ (6.13) ityanvàha || ## ||] 'yadi cinnu tvà' ityçcaü japitvà dveùyamanvàha | 'namo devavadhebhyaþ' iti såktaü japitvà dveùyamanvàha | jayakarmàõi sàïgràmikàõi samàptàni | karmaõàü vikalpaþ | etaiþ kçtairava÷yaü jayo bhavati || [vai÷yakarmàõi] vai÷yàya saïgràmavidhiü vakùyàmaþ - [vai÷yàya pradànàntàni || ## ||] agnimanthanàdi sàïgràmikaü tantraü kçtvà 'yadi cinnu tvà' ityekayàjyaü juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'yadi cinnu tvà dhanà' ityekayà saktå¤juhoti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'yadi cinnu tvà' ityçcà dhanuridhme dhanuþsamidha àdadhàti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'yadi cinnu tvà' ityçcà ÷aredhme ÷arasamidha àdadhàti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'yadi cinnu tvà' ityekayarcà dhanuþ sampàtyàbhimantrya vimçjya vai÷yàya prayacchati | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'namo devavadhebhyaþ' iti såktenàjyaü juhoti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'namo devavadhebhyaþ' iti såktena saktå¤juhoti | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'namo devavadhebhyaþ' iti såktena dhanuridhme dhanuþsamidha àdadhàti | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'namo devavadhebhyaþ' iti såkteneùvidhma iùusamidha àdadhàti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'namo devavadhebhyaþ' iti såktena dhanuþ sampàtyàbhimantrya vimçjya vai÷yàya prayacchati | tata uttaratantram | vijayakàmaþ | samàptàni vai÷yayuddhakarmàõi || [àyudhigràmaõãkarmàõi] àyudhine gràmaõye saïgràmavidhiü vakùyàmaþ- [tvayà vayam (5.2.5) ityàyudhigràmaõye || ## ||] sàïgràmikaü tantramabhyàtànàntaü kçtvà 'tvayà vayam' ityekayàjyaü juhoti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'tvayà vayam' ityekayà saktå¤juhoti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'tvayà vayam' ityçcà dhanuridhme dhanuþsamidha àdadhàti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'tvayà vayam' ityçceùvidhma iùusamidha àdadhàti | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'tvayà vayam' ityçcà dhanuþ sampàtyàbhimantrya vimçjya balàdhikçtàya prayacchati | tata uttaratantram | samàptànyàyudhigràmaõãkarmàõi | karmaõàü vikalpaþ | jayo bhavatãtyarthaþ | samàptaü senàpatijayakarma | daõóanàyakajayakarma | koñapàlajayakarma | svasenàjayaparàjayakarma | balàdhikçtajayakarma | anyeùàü variùñhàdãnàü jayakarma | samàptameùàü vijayakarma || [vij¤ànakarmàõi] svasenàjayaparàjayapuruùavadha÷aïkàyàü ca vij¤ànamucyate - [ni taddadhiùe (5.2.6) iti ràj¤odapàtraü dvaudvàvavekùayet || ## ||] ni taddadhiùe ityçcodapàtramabhimantrya tato dvau dvau yoddhàràvavekùayet || [yanna pa÷yenna yudhyeta || ## ||] ràjà yaü na pa÷yet na yudhyeta na yodhayet | purohito mantraü bråyàt | punaþpunarudapàtra abhimantraõam | samàptaü svasenàyà yoddhçpuruùàõàü ca vij¤ànam || atha nave rathe ghañite saüskàra ucyate jayakàmasya - [ni taddadhiùe (5.2.6) vanaspate (6.125) ayà viùñhà (7.3-4) agna indraþ (7.110.1-2) di÷a÷catasraþ (8.8.22-23) iti navaü rathaü ràjànaü sasàrathimàsthàpayati || ## ||] 'ni taddadhiùe' ityçcà rathamabhimantrya sasàrathiü ràjànamàsthàpayati | 'vanaspate vãóvaïgaþ' iti tçcena såktena navarathamabhimantrya sasàrathiü ràjànamàsthàpayati | 'ayà viùñhà janayan' iti dvàbhyàmçgbhyàü navaü rathamabhimantrya sasàrathiü ràjànamàsthàpayati | 'agna indra÷ca dà÷uùe' iti dvàbhyàmçgbhyàü navaü rathamabhimantrya sasàrathiü ràjànamàsthàpayati | 'di÷a÷catasraþ' iti dvàbhyàmçgbhyàü navaü rathamabhimantrya ràjànaü sasàrathimàsthàpayati | jayakàmaþ | nave ratha àrohaõavidhànaü samàptam || athàrogyavidhànamucyate - [brahma jaj¤ànam (5.6) iti jãvitavij¤ànam || ## || tisraþ snàvarajjåraïgàreùvavadhàya || ## ||] 'brahma jaj¤ànam' (5.6.1) 'anàptàþ' (6.6.2) iti såktena tisraþ snàvarajjårabhimantrya tato'ïgàreùu nidadhàti || [utkucatãùu kalyàõam || ## ||] yadi tà utkùaranti tata àrogyatà bhavati | samàptamàrogyavij¤ànam || atha sàïgràmikavij¤ànamucyate - [sàïgràmikametà vyàdi÷ati madhye mçtyuritare sene || ## ||] 'brahma jaj¤ànam' (5.6.1) 'anàptà ye' (5.6.2) 'sahasradhàre' (5.6.3) iti såktena tisraþ snàvarajjårabhimantrya tataþ saïkalpaþ | ekà rajjuràtmasenà | madhye dvitãyà (rajjuþ) mçtyuþ | tçtãyà rajjuþ parasenà | evaü saïkalpaþ | tataþ aïgàreùu nidhàyeùyate || [paràjeùyamàõàn mçtyurativartate jeùyanto mçtyum || ## ||] yasyà upari mçtyurgacchati tasyàþ senàyà jayo na bhavati | yà mçtyorupari patati tasyà jayo bhavati | parasenàsammukhà yà yàti tasyà api jayo bhavati || [agreùåtkucatsu mukhyà hanyante madhyeùu madhyà anteùvavare || ## ||] 'brahma jaj¤ànam' (5.6) iti dvitãyena såktena snàvarajjumekàmabhimantrya tato'ïgàreùu nidadhàti | tato nirãkùate | agreùu agreþ pa÷cimadigbhàgeùåtkucatsu mukhyà hanyante | madhyeùu madhyàþ | anteùu pårvadi÷ànteùvavarapadàtivinà÷aþ || [evamiùãkàþ || ## ||] evamiùãkàþ karoti | baddhvà rajjåþ kçtàþ 'brahma jaj¤ànam' iti såktenàbhimantrya karoti | àrogyavij¤ànakarma | jayaparàjayavij¤ànakarma | snàvarajjumukhyamadhyamàvaravij¤ànakarma | etàni trãõi karmàõi bhavanti | abhimantrya kartavyàni | iùãkàþ ÷aramayà và vãriõamayà và kartavyàþ | samàptaü sàïgràmikaü vij¤ànam | ùaùñhã kaõóikà || ## || ________________________________ [ràjakarmàõi] atha parasenàtràsanavidveùaõamucyate - [uccairghoùaþ (5.20) upa ÷vàsaya (6.126) iti sarvavàditràõi prakùàlya tagaro÷ãreõa sandhàvya sampàtavanti triràhatya prayacchati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'uccairghoùaþ' iti såktena bheryàdivàditràõi prakùàlya tagaro÷ãreõa lepayitvà sampàtya tataþ svayaü purodhà (vàdayitçbhyaþ) triràhatya prayacchati | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà vàditràõi prakùàlya tagaro÷ãreõa sandhàvya 'upa ÷vàsaya' iti såktena vàditràõi sampàtavanti kçtvà triràhatya prayacchati | tata uttaratantram || [vihçdayam (5.21) ityuccaistaràü hutvà sruvamudvartayan || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'vihçdayam' iti såktena sarvavàditràõi prakùàlya tagaro÷ãreõa lepayitvoccaistaràü hutvà sampàtavanti triràhatya prayacchati | tata uttaratantram || [somàü÷uü hariõacarmaõyutsãvya kùatriyàya badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'vihçdayam' iti såktena somàïkuramaõiü hariõacarmaõàveùñitaü kçtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | 'vihçdayam' iti såktasya sarvatra uccaistareõa svareõa prayogaþ | såcanaü paratra | samàptaü dviùo vidveùaõaü tràsanaü ca || [pari vartmàni (6.67) indro jayàti (6.98) iti ràjà triþ senàü pariyàti || ## ||] 'pari vartmàni sarvataþ' iti såktena ràjà triþ senàü paribhràmyati | 'indro jayàti' iti såktena ràjà triþ kañakaü bhràmyet | jayakàmaþ | triþ såktàvçttiþ || [uktaþ pårvasya somàü÷uþ || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'pari vartmàni' iti såktena somamaõiü carmaveùñitaü kçtvà sampàtyàbhimantrya ràj¤e badhnàti | tata uttaratantram | jayakàmaþ || [sandànaü vaþ (6.103) àdànena (6.104) iti pà÷airàdànasandànàni || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'sandànaü vaþ', 'àdànena' iti såktàbhyàü bhàïgapà÷àn sampàtyàbhimantrya senàkrameùu vapati | tata uttaratantram | jayakàma idaü karma kuryàt | jayakarmàõyanuvartante 'asmin vasu' iti ràùñràvagamanaü yàvat | abhyàtànàntaü kçtvà 'sandànaü vaþ' 'àdànena' iti såktàbhyàü mau¤jàn pà÷àniïgióàlaïkçtàn sampàtavato'nåktàn abhimantrya senàkrameùu vapati | tata uttaratantram || svasenàyà abhayakarma ucyate - [marmàõi te (7.118.1) iti kùatriyaü sannàhayati || ## ||] 'marmàõi te' ityçcà sannàhamabhimantrya ràjànaü sannàhaü paridhàpayati | abhayakàmaþ || [abhayànàmapyayaþ || ## ||] 'abhayaü dyàvàpçthivã' (6.40) iti såktena saptarùãn yajate pratidi÷aü senàyàþ | 'abhayaü dyàvàpçthivã' iti såktena pratidi÷aü senàyà upatiùñhate và | '÷yeno'si gàyatram' (6.48) iti såktena saptarùãn yajata upatiùñhate và senàyàþ pratidi÷am | caturùu dikùu kuryàt | saïgràme vartamàne | 'abhayaü dyàvàpçthivã ÷yeno'sãti pratidi÷aü saptarùãnabhayakàmaþ' (Kau÷S | 59.26) | yajate | upatiùñhate và | ekasmin sthàne karmaprayogaü và kuryàt | di÷i di÷yabhimukhàni tantràõi kçtvà yajate | såktavikalpaþ | upatiùñhate | svasthàne urdhvasthito di÷yabhimukha÷caturùu dikùu kuryàt | samàptaü senàyà abhayakarma || [indro manthatu (8.8.1) iti || ## || påtirajjuþ (8.8.2) iti påtirajjumavadhàya || ## || a÷vatthabadhakayoragniü manthati || ## || dhåmam (8.8.2) iti mamanumantrayate || ## || agnim (8.8.2) ityagnim || ## ||] uktamagnimanthanamàdau 'indro manthatu' iti || atha sapatnakùayaõãkarma ucyate - [tasminnaraõye sapatnakùayaõãràdadhàtya÷vatthabadhakatàjadabhaïgàhvakhadira÷aràõàm || ## ||] araõye sapatnakùayaõãkarma kuryàt | na gràmamadhye kuryàt | tantravikalpaþ hastahomatvàt | 'indro manthatu' iti såktena a÷vatthasamidha àdadhàti | ÷atrukùayo bhavati | 'indro manthatu' iti såktena karimàlakasamidha àdadhàti | senàgnau sarvatra | 'indro manthatu' iti såktena eraõóasamidha àdadhàti | 'indro manthatu' iti såktena tirõisamidha àdadhàti | 'indro manthatu' iti såktena khadirasamidha àdadhàti | 'indro manthatu' iti såktena ÷arasamidha àdadhàti senàgnau | sapatnakùayaõã samàptà | ÷atrukùayo bhavati | karmavikalpaþ || [uktàþ pà÷àþ || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'indro manthatu' iti såktena bhàïgapà÷àn sampàtyàbhimantrya senàkrameùu vapati | sarvatra kruddhenàbhimantraõaü pà÷àdiùu | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'indro manthatu' iti såktena mau¤jàn pà÷àn sampàtyàbhimantrya senàkrameùu vapati | tantraü ca || [à÷vatthàni kåñàni bhàïgàni jàlàni || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'indro manthatu' iti såktena à÷vatthàni kåñàni sampàtyàbhimantrya senàkrameùu vapati tantraü ca | tantraü kçtvà 'indro manthatu' iti såktena bhàïgàni jàlàni sampàtyàbhimantrya senàkrameùu vapati | tata uttaratantram || [bàdhakadaõóàni || ## ||] tantraü kçtvà 'indro manthatu' iti såktena bàdhakadaõóàni sampàtyàbhimantrya senàkrameùu vapati | tata uttaratantram | samàptàni jayakarmàõi || [svàhaibhyaþ (8.8.24) iti mitrebhyo juhoti || ## || duràhàmãbhyaþ (8.8.24) iti savyeneïgióamamitrebhyo bàdhake || ##|| uttarato'gnerlohità÷vatthasya ÷àkhàü nihatya nãlalohitàbhyàü såtràbhyàü paritatya nãlalohitenàmån (8.8.24) iti dakùiõà prahàpayati || ## ||] 'svàhaibhyaþ' iti mitrebhya ityàdi nãlalohita÷àkhàntaü sarvakarmasu bhavati | àdau uktam || àva÷yàni jayakarmàõyucyante - [ye bàhavaþ (11.9) uttiùñhata (11.10) iti yathàliïgaü sampreùyati || ## ||] 'ye bàhavaþ' ityanuvàkaü yuddhakàle japati kartà || [homàrthe pçùadàjyam || ## ||] àjyatantraü kçtvà 'ye bàhavaþ' ityanuvàkena pçùadàjyaü juhoti | tata àjyenottaratantram. [pradànàntàni vàpyàni || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'ye bàhavaþ' ityanuvàkena saktå¤juhoti | tataþ sàïgràmikamuttaratantram | sàïgràmikaü tantraü kçtvà 'ye bàhavaþ' ityanuvàkena dhanuridhme'gnau pçùadàjyenàktà dhanuþsamidha àdadhàti | tata uttaratantram | pårvatantraü kçtvà 'ye bàhavaþ' ityanuvàkeneùvidhme'gnau pçùadàjyenàktà iùusamidha àdadhàti | tata uttaratantram | àjyena pårvatantraü kçtvà 'ye bàhavaþ' ityanuvàkena pçùadàjyena dhanuþ sampàtyàbhimantrya vimçjya yoddhre prayacchati | tata àjyenottaratantram | àjyena pårvatantraü kçtvà 'ye bàhavaþ' ityanuvàkena bhàïgapà÷àn pçùadàjyena sampàtya kruddho'bhimantrya senàkrameùu vapati | tata àjyenottaratantram | sarvatra pà÷eùu à÷vattheùu kåñeùu bhàïgeùu jàleùu bàdhakadaõóeùu vajraråpeùu pàtreùu ca iïgióàlaïkaraõaü kruddhàbhimantraõaü kuryàt | àjyena tantraü kçtvà 'ye bàhavaþ' ityanuvàkena mau¤japà÷àn pçùadàjyena sampàtyàbhimantrya senàkrameùu vapati | àjyena uttaratantram | àjyena tantraü kçtvà 'ye bàhavaþ' ityanuvàkena àmapàtràõi pçùadàjyena sampàtyàbhimantrya senàyuddhasthàne vapati | àjyenottaratantram || [vàpyaistriùandhãni vajraråpàõyarbudiråpàõi || ## ||] tantraü kçtvà 'ye bàhavaþ' ityanuvàkena triùandhãni lohamayàni sampàtyàbhimantrya senàkrameùu vapati | uttaratantram | tantraü kçtvà 'ye bàhavaþ' ityanuvàkena vajraråpàõi sampàtyàbhimantrya senàkrameùu vapati | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'ye bàhavaþ' ityanuvàkena vajraråpàõi lohamayàni arbudiråpàõi sampàtyàbhimantrya senàkrameùu vapati | tata uttaratantram || [÷itipadãü sampàtavatãü darbharajjvà kùatriyàyopàsaïgadaõóe badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'ye bàhavaþ' ityanuvàkena ÷itipadãm ajàü pçùadàjyena sampàtyàbhimantrya ràj¤e darbharajjvà upàsaïgadaõóe badhnàti | àjyenottaratantram || [dvitãyàmasyati || ## ||] sàïgràmikaü tantraü kçtvà 'ye bàhavaþ' ityanuvàkena dvitãyàü ÷itipadãü sampàtyàbhimantrya ÷atrusenàü prakùipati | àjyena uttaratantram | tataþ senàgnyutsargaþ | avabhçtha÷ca | ÷atruü jitvà karmasamàptiü karoti | sarvatra karmaõàü vikalpaþ | samàptàni sàïgràmikàõi karmàõi | ÷itipadyoþ dvayorapyekaü karma | anyatra vikalpaþ | anena karmaõà ava÷yaü jayo bhavati || atha ràùñraprave÷àbhigamanakarmavidhiü vakùyàmaþ - [asmin vasu (1.9) iti ràùñràvagamanam || ## ||] svaràùñre yo niùkràntaþ ÷atruõà punaþ prave÷amicchati tasyedaü karma || [ànu÷åkànàü vrãhãõàmàvraskajaiþ kàmpãlaiþ ÷çtaü sàråpavatsamà÷ayati || ## ||] àjyatantramabhyàtànàntaü kçtvà 'asmin vasu' iti såktenànu÷åkànàü vrãhãõàmàvraskajaiþ kàmpãlaiþ ÷çtaü sàråpavatsamodanaü sampàtyàbhimantrya ràjànamà÷ayati | abhyàtànàdyuttaratantram | ràùñre ya udvàsitastasyedaü karma prave÷àrtham | anena karmaõà svaràùñraprave÷o bhavati | sarvasyàü marditàyàü bhåmau yadà niùkrànto ràjà tadedaü karma karoti | ràùñraprave÷anakàmaþ | ànu÷åkàlanà vrãhayaþ punarutthitàþ | chinnàni yàni punarutthitànyàvraskàni || [abhãvartena (1.29) iti rathanemimaõimayaþsãsaloharajatatàmraveùñitaü hemanàbhiü vàsitaü baddhvà såtrotaü barhiùi kçtvà sampàtavantaü pratyçcaü bhçùñãrabhãvartottamàbhyàmàcçtati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'abhãvartena' iti caturbhirçgbhã rathacakranemimaõimayaþsãsaloharajatatàmraveùñitaü hemanàbhiü trirvàsitaü kçtvà såtrotaü barhiùi kçtvà pratyçcaü sampàtyàbhimantrya 'udasau såryaþ' (1.29.5-6) iti dvàbhyàmçgbhyàü badhnàti | tata uttaratantram | atikrànta ardhamardite ràùñra idaü karma | anena karmaõà ràùñravçddhi÷ca bhavati || [acikradad (3.3) à tvà gan (3.4) iti yasmàdràùñràdavaruddhastasyà÷àyàü ÷ayanavidhaü puroóà÷aü darbheùådake ninayati || ## || tato loùñena jyotiràyatanaü saüstãrya kùãraudanama÷nàti || ## ||] 'acikradad', 'à tvà gan' iti såktàbhyàü ÷ayanàkàraü puroóà÷amabhimantrya darbheùådake ninayati | tato loùñena pårayet | darbhasthàne mçttikàbhistaraõam | abhyàtànàntaü tantraü kçtvà 'acikradad', 'à tvà gan' iti såktàbhyàü kùãraudanaü sthàlãpàkaü sampàtyàbhimantrya ràjànamà÷ayati | tata uttaratantram || [yato loùñastataþ sambhàràþ || ## ||] tasmàt sthànàt sambhàràharaõaü yasmànniùkrànto ràjà || [tisçõàü pràtara÷ite puroóà÷e hvayante || ## ||] tisçõàü pràtara÷ite puroóà÷e bhakùite punaratra ràùñre ràjà prave÷aü labhate | etasya puroóà÷akarma vij¤ànàrtham | samàptàni ràùñraprave÷akàni karmàõi | ava÷yaü prave÷o bhavati | bhayaü và mçtyurvà vighnaü daivopaghàto và ÷atrorbhavati | ava÷yaü prave÷o bhavatãtyarthaþ | ràjakarmàõyeva vartante | samàptaü svaràùñraprave÷anakarma || saptamã kaõóikà || ## || ________________________________ atha laghvabhiùekakarmocyate - [bhåto bhåteùu (4.8) iti ràjànamabhiùekùyan mahànade ÷àntyudakaü karotyàdiùñànàm || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà ÷àntyudakavidhànena ÷àntyudakaü karoti | mahànadyà udakaü vanapuùkariõãnàmudakaü devavçùñyudakaü divyamudakaü ca | udakànàü vikalpaþ samuccayo và ÷àntyudakamàdiùñànàm || [sthàlãpàkaü ÷rapayitvà dakùiõataþ parigçhyàyà darbheùu tiùñhantamabhiùi¤cati || ## ||] tata÷caruü ÷rapayati nadyodakena samudrodakena và | vedyà dakùiõataþ darbhànàstãrya tatroparyårdhvaü sthitaü ràjànaü 'bhåto bhåteùu' iti såktena ÷àntyudakakala÷amabhimantrya purodhà ràjànamabhiùi¤cati || [talpàrùabhaü carmàrohayati || ## ||] abhiùiktaþ snàtaþ | khañvàyàmàrùabhaü carmàstãrya tatra ràjànamàrohayati 'bhåto bhåteùu' iti såktena || [udapàtraü samàsi¤cete || ## || viparidadhàne || ## ||] udapàtramubhàvapyàsi¤cato dhàràyà udakena || [sahaiva nau sukçtaü saha duùkçtam iti brahmà bråyàt || ## || yo duùkçtaü karavattasya duùkçtaü sukçtaü nau saha iti || ## ||] 'sahaiva no' iti ràjà bråte | brahmà bråyàt 'yo duùkçtam' iti || [à÷ayati || ## ||] tataþ sthàlãpàkaü 'bhåto bhåteùu' iti såktena sampàtyàbhimantryà÷ayati || [a÷vamàrohyàparàjitàü pratipàdayati || ## ||] tato'÷vamàrohayati 'bhåto bhåteùu' iti såktena | aparàjitàü pratipàdayati | vàhenopaniùkramya punargçha àgatyàbhyàtànàdyuttaratantram. [sahasraü gràmavaro dakùiõà || ## ||] sahasraü gavàü dakùiõà gràmavara÷ca | abhiùekaþ samàptaþ || [viparidhànàntamekaràjena vyàkhyàtam || ## ||] màõóalikasya sàmantasya yuvaràjasya senàpateranyasya kasyacidabhiùekaþ anena vidhànena kàryaþ | tasyàpi purohitavaraõe kçte satyabhiùekaþ kàryaþ | abhiùekàdanantaraü ghçtàvekùaõamàràtrikaü ràjakarmàõi piùñaràtryàdãni pratyahaü kartavyàni | vidhànena sarvàõi dànàni dadàti | puùpàbhiùeka-mahànavamã-indrotsava-vçùotsarga-janmadinàdi prativarùaü kàryàõi || sàrvabhaumàbhiùeka ucyate | mahàbhiùekavidhiü vakùyàmaþ - [talpe darbheùvabhiùi¤cati || ## ||] sàrvabhaumasya bhavati | abhyàtànàntaü kçtvà tataþ ÷àntyudakaü karoti | caturõàü sàgaràõàü tu mahànadãnàü ÷atasya ca | tenodakena ÷àntyudakaü karoti vadhànena | mantroktena udakena caruü ÷rapayati | tato dakùiõato vedeþ khañvàü stçõàti | ma¤cikà | yathà loke abhiùekaþ | tasyà upari darbhàn stçõàti | tatra ràjani upaviùñe 'bhåto bhåteùu' iti såktena tena ÷àntyudakena ràjànamabhiùi¤cati || [varùãyasi vaiyàghraü carmàrohayati || ## ||] tataþ khañvàyàü varùãyasyàü vaiyàghraü carma stçõàti ma¤cake | tatra ràjànamàrohayati 'bhåto bhåteùu' iti såktena | udapàtraü samàsi¤cete | ràjà bråte 'sahaiva no' iti | purohito bråyàt 'yo duùkçtam' iti | tataþ purohitaþ såktaü japati || [catvàro ràjaputràstàlpàþ pçthakpàdeùu ÷ayanaü paràmç÷ya sabhàü pràpayanti || ## ||] catvàro ràjaputràstàlpàþ pçthakpàdeùu gçhãtvà sabhàmadhye nidadhati || [dàsaþ pàdau prakùàlayati || ## || mahà÷ådra upasi¤cati || ## ||] dàsaþ pàdau prakùàlayati ràjakãyo mahà÷ådraþ prakùàlanaü dadàti | purohito 'bhåto bhåteùu' iti såktaü japati || [kçtasampannànakùànàtçtãyaü vicinoti || ## ||] ràjà dyåtakrãóàü karoti | punaþ purohitaþ 'bhåto bhåteùu' iti såktaü japati | eko dàya÷caturõàü varõànàm | trayaþ dàyàþ ràj¤aþ | sarvavarõàn sarvatra pàlayate ràjà || [vai÷yaþ sarvasvajainamupatiùñhate utsçjàyuùman iti || ## ||] vai÷yaþ ràjànamupatiùñhate 'utsçjàyuùman' iti mantreõa || [utsçjàmi bràhmaõàyotsçjàmi kùatriyàyotsçjàmi vai÷yàya dharmo me janapade caryatàm iti || ## ||] tato ràjà bråte 'bràhmaõàya' | anuj¤àmàhaitairmantraiþ || pratipadyate || ## || [à÷ayati || ## ||] tataþ sthàlãpàkaü 'bhåto bhåteùu' iti såktena sampàtyàbhimantrya ràjànamà÷ayati || [a÷vamàrohyàparàjitàü pratipàdayati || ## ||] 'bhåto bhåteùu' ityanenà÷vamabhimantryàrohyàparàjitàü pàdayati || [sabhàmudàyati || ## ||] punaþ sabhàü pragacchati || [madhumi÷raü bràhmaõàn bhojayati || ## ||] tato madhumi÷raü miùñamannaü bràhmaõàn bhojayati || [rasànà÷ayati || ## ||] tantraü kçtvà tato 'bhåto bhåteùu' iti såktena rasàn sampàtyàbhimantrya ràjànamà÷ayati | abhyàtànàdyuttaratantram | sahasraü gavàü gràmavara÷ca dakùiõà || [màhiùàõyupayàti || ## ||] tataþ strãõàü gçhe yàti || [kuryurgàmiti gàrgyapàrtha÷ravasau neti bhàgaliþ || ## ||] tatra madhuparko deyaþ | mahàbhiùekaþ samàptaþ | ataþprabhçti ràjakarmàdhikàraþ | ghçtàvekùaõaü purohitakarmàràtrikaü nakùatrapåjàgrahapåjàdikaü kartavyam || imamindra vardhaya kùatriyaü me (4.22) iti kùatriyaü pràtaþpràtarabhimantrayate || ## || [uktaü samàsecanaü viparidhànam || ## ||] 'imamindra' ityudapàtraü samàsi¤cete udakadhàrayà | tato ràjà bråyàt 'sahaiva nau' iti | tataþ purohito bråyàt 'yo duùkçtam' iti | tataþ purohitaþ såktaü japati || [savità prasavànàm (5.24) iti paurohitye vatsyan vai÷valopãþ samidha àdhàya || ## ||] tataþ 'savità prasavànàm' iti såktena paurohitye vatsyan ÷ådreõa àhçtàþ samidha àdadhàti | 'atharvàïgirasaþ purohito bhavati' iti gopathabràhmaõe uktam | ràjakarmasu pa¤cagçhãtamàjyaü sarvatra | hastitrasanàdãni abhiùekàntàni ràjakarmàõi || [indra kùatram (7.84.2-3) iti kùatriyamupanayãta || ## ||] 'indra kùatram' iti dvàbhyàmçgbhyàmupanayanam | tantra 'asmin vasu' (1.9) iti gaõasthàne kùatriyamabhimantrayate | kùatriyarayopanayanaü kuryàt | kùatriyasyopanayane vi÷eùaþ | samànamanyat || tadàhurna kùatriyaü sàvitrãü vàcayediti || ## || [kathaü nu tamupanayãta yanna vàcayet || ## || vàcayedeva vàcayedeva || ## ||] atha vàcayediti vikalpaü manyante àcàryàþ | samàptaü kùatriyasyopanayanakarma | tatra ÷lokaþ - medhàsàmpadakarmàõi sàmmanasyaü ca varcasam. kramàcca ràjakarmàõi dvitãye'smin maharùiõà || aùñamã kaõóikà || ## || || dvitãyo'dhyàyaþ samàptaþ || ____________________________________________________________________________ atha tçtãyo'dhyàyaþ [nirçtikarmàõi] nirçtikarmaõàü vidhiü vakùyàmaþ | à puùñikarmabhyo yàvat. [pårvasya pårvasyàü paurõamàsyàmastamita udakànte kçùõacailaparihito nirçtikarmàõi prayuïkte || ## ||] paurõamàsyàü ràtrau nirçtikarma kuryàt | kçùõavasanaparihito'gniü gçhãtvodakànte gatvà nàvyopari cañitvàgniü prajvàlya 'ye triùaptàþ' (1.1) iti såktena bhaktaü sampàtyàbhimantryà÷nàti | na tantram || [nàvyàyà dakùiõàvarte ÷àpeñaü nikhanet || ## ||] ÷àpeñaü gartaü nikhanet || [apàü såktairavasi¤cati || ## ||] tatroparyapàü såktaiþ snàtvà || apsu kçùõaü jahàti || ## || [ahatavasana upamucyopànahau jãvaghàtyàyà udàvrajati || ## ||] ahatavasano bhåtvopamucyopànahau tato gçha àgacchati || [proùya tàmuttarasyàü sàmpadaü kurute || ## ||] tataþ sàmpadaü và pauùñikaü và kurute | kevalaü và kurute || [÷àpeñamàlipyàpsu nibadhya tasminnupasamàdhàya sampàtavantaü karoti || ## || a÷nàti || ## || àdhàya kçùõaü pravàhayati || ## || upamucya jaradupànahau savyena jaracchattraü dakùiõena ÷àlàtçõànyàdãpya jãrõaü vãriõamabhinyasyati || ## || anàvçtamàvçtya sakçjjuhoti || ## ||] kçùõavastraparihito vimucya jaradupànahau vàmena hastena jaracchatraü gçhãtvà dakùiõena hastena ÷àlàtçõapålake'gniü kçtvà jãrõe vãriõe'gniü prajvàlyàpradakùiõaü bhåtvà nirçtidi÷amabhimukho bhåtvà 'ye triùaptàþ' iti såktenàjyaü sakçjjuhoti || [savyaü praharatyupànahau ca || ## ||] agnau chatropànahau praharati | tata uttaratantram | udakànte nàvyàyà dakùiõàvata ÷àpeñaü nikhanet | apàü såktairavasi¤cati | apsu kçùõaü jahàti | ahatavasana upamucyopànahau tato gçha àgacchati || [jãrõe vãriõa upasamàdhàya ayaü te yoniþ(3.20) iti jaratkoùñhàdvrãhã¤charkaràmi÷rànàvapati || ## ||] pårvasyàü paurõamàsyàmastamite kçùõacailaparihito'gniü gçhãtvà bahirgatvà vãriõastambe'gniü prajvàlya 'ayaü te yoniþ' iti såktena vrãhi¤charkaràmi÷ràn sakçjjuhoti || [à no bhara (5.7) iti dhànàþ || ## ||] 'à no bhara mà pari ùñhà' iti såktena dhànàþ ÷arkaràmi÷ràþ sakçjjuhoti || [yuktàbhyàü saha koùñhàbhyàü tçtãyàm || ## ||] 'ayaü te yoniþ', 'à no bhara' iti dvàbhyàü såktàbhyàü saha piñakena tçtãyàmàhutiü juhoti | tata udakànte ÷àpeñaü nikhanet | apàü såktairavasi¤cati | apsu kçùõaü jahàti | ahatavasana upamucyopànahau jãvaghàtyàyà udàvrajati || [kçùõa÷akuneþ savyajaïghàyàmaïkamanubadhyàïke puroóà÷aü pra pateta (7.115.1) ityanàvçtaü prapàdayati || ## ||] pårvasyàü paurõamàsyàmastamita udakànte kçùõacailaparihito nirçtikarmàõi prayuïkte | kàkajaïghàyàü lohakaõñakaü baddhvà kaõñake puroóà÷aü kçtvà nirçtyabhimukho bhåtvà 'pra pateta' ityçcà kàkaü visarjayati | nàvyàyà dakùiõàvarte ÷àpeñaü nikhanet | apàü såktairavasi¤cati | apsu kçùõaü jahàti | ahatavasana upamucyopànahau tato gçha àgacchati || [nãlaü sandhàya lohitamàcchàdya ÷uklaü pariõahya dvitãyayoùõãùamaïkenopasàdya savyena sahàïkenàvàïapsvapavidhyati || ## ||] pårvasyàü paurõamàsyàmastamita udakànte kçùõacailaparihito nirçtikarmàõi prayuïkte | kàrayità nãlaü vastramadhaþ paridhatte | raktaü vastramuparyàcchàdya ÷uklaü vastramuùõãùaü kçtvà 'yà mà lakùmãþ' (7.115.2) ityçcà lohakhaõóena sahoùõãùamudake prakùipati vàmena hastena || [tçtãyayà channaü caturthyà saüvãtam || ## ||] 'eka÷ataü lakùmyaþ' (7.115.3) ityçcà raktaü vastraü lohakhaõóena sahàpsu kùipati vàmena hastena | 'età enà vyàkaram' (7.115.4) ityçcà nãlaü vastraü lohakhaõóena sahàpsu kùipati vàmena hastena | ÷àpeñaü nikhanet | apàü såktairavasi¤cati | apsu kçùõaü jahàti | ahatavasano bhåtvopànahau paridhàya gçha àgacchati | tataþ karmàõi kuryàt pauùñikàni sàmpadàni ca | samàptàni nirçtikarmàõi | pa¤ca pradhànàni karmàõi | evaü nirçtikarma kçtvà tataþ sàmpadeùu pauùñikeùu càdhikàraþ | pratikarma và kevalaü và nirçtikarma pàpakùayàrthaü karoti | nirçtikarmaõàü kramo'pi nàsti | pa¤cànàü madhya ekaü kçtvà tataþ pauùñikànàü prayogaþ sàmpadànàü ca | pårvasya brahmacàrisàmpadàdãni sàmpadàni | pårvasya citràkarmàdãni pauùñikàni | etànyucyante à bhaiùajyebhyaþ karmabhyo yàvat || [puùñikarmàõi] puùñikarmaõàü vidhiü vakùyàmaþ - [pårvasya citràkarma || ## ||] [kulàya÷çtaü haritabarhiùama÷nàti || ## ||] àjyatantre haritadarbhàstaraõaü karoti | abhyàtànàntaü samànam | 'ye triùaptàþ' (1.1) iti såktena kulàya÷çtaü kùãraudanaü sthàlãpàkaü sampàtyàbhimantryà÷nàti kàrayità | abhyàtànàdyuttaratantram | etat karma caitryàü paurõamàsyàü kuryàt | athavà citrànakùatre kuryàt | nityaü caitrãkarma || [anvaktàþ pràde÷amàtrãràdadhàti || ## ||] 'ye triùaptàþ' iti såktena ghçtenàktàþ pàlà÷àdisamidha àdadhàti | etadapi citràkarma nityaü ca || [nàvyayoþ sàüvaidye pa÷càdagnerbhåmiparilekhe kãlàlaü mukhenà÷nàti || ## ||] nàvyanadãsaïgame gatvàbhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena bhaktaü sampàtyàbhimantrya pa÷càdagnerbhåmau prakùipya pa÷uvanmukhenà÷nàti na hastena | abhyàtànàdyuttaratantram || [tejovrataü triràtrama÷nàti || ## ||] triràtraü karma bhavati | pratyahaü tantram. tadbhakùaþ || ## || tejaskàmaþ puùñikàma÷ca | samàptaü tejovratam || [÷ambhumayobhubhyàü brahma jaj¤ànam (5.6) asya vàmasya (9.9-10) yo rohitaþ (13.1.25-26) udasya ketavaþ (13.2) mårdhàham (16.3-4) viùàsahim (17.1) iti salilaiþ kùãraudanama÷nàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'àpo hi ùñhà' (1.5) '÷aü no devãþ' (1.6) 'brahma jaj¤ànam', 'anàptà ye' (5.6.2), 'asya vàmasya' anuvàkaþ, 'yo rohitaþ' iti dve, 'udasya ketavaþ' ityanuvàkaþ, 'mårdhàham' iti dve såkte, 'viùàsahim' ityanuvàkaþ, etaiþ kùãraudanaü sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaratantram | sarvatra 'àpo hi ùñhà' ityàdisalilagaõo j¤àtavyaþ || [manthàntàni || ## ||] salilaiþ audumbarasamidha àdadhàti | salilaiþ pàlà÷asamidha àdadhàti | salilaiþ karkandhåsamidha àdadhàti | salilaiþ vrãhãn juhoti | salilairyavàn juhoti | salilaistilàn juhoti | tantre salilaiþ kùãraudanaü sampàtyàbhimantrya bhakùayati | tantre salilaiþ puroóà÷aü sampàtyàbhimantrya bhakùayati | tantre salilaiþ rasàn sampàtyàbhimantrya bhakùayati | salilaiþ trirahno'gniü prajvàlayati | salilaiþ triragnimupatiùñhate | abhyàtànànte salilaiþ savyàt pàõihçdayàllohitaü rasami÷rama÷nàti | tata uttaratantram | iti manthàntàni karmàõi || adhvànaü gacchataþ puùñikarmàõyucyante - [dvitãyena pravatsyan haviùàmupadadhãta || ## ||] 'brahma jaj¤ànam', 'anàptà ye' såktenàjyaü juhoti | tantre 'brahma jaj¤ànam' iti caturda÷ena pàlà÷àdisamidha àdadhàti | anena såktena puroóà÷aü juhoti | dvitãyena brahmajaj¤ànena payaþ, udaudanaþ, pàyasaþ, pa÷uþ, vrãhiþ, yavaþ, tilàþ, dhànàþ, karambhaþ, ÷aùkulyaþ eteùàü vikalpena homaþ | hastahome tantravikalpaþ | iti prasthànakarma || [atha pratyetya || ## ||] yadà àgacchati tadà etat karma || [atha pratyetya || ## ||] yadà gràmaü gacchati tadà etat karma kuryàt || [atha pràrthayamàõaþ || ## ||] yathàrthaü yàcate tadà dravyakàma etat karma kuryàt || [atha pràrthayamàõaþ || ## ||] athavà niùkàmo'pi karoti || atha samudrakarmeti | sarvaphalakarma vyàkhyàsyàmaþ - [catvàro dhàyàþ palà÷ayaùñãnàü bhavanti || ## || darbhàõàmupolavànàü catvàraþ || ## || taü vyatiùaktamaùñàvaramidhmaü sàttrike'gnàvàdhàyàjyenàbhijuhuyàt || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà tata÷catvàraþ pålakà pàlà÷amindhanaü catvàro darbhapålakàþ | vyatiùaïgena juhoti | ekaü samidbhàrakaü dvitãyaü tasyopari darbhabhàrakaü punarapi tathaiva ca | aùñau uparyupari kçtvà tato 'brahma jaj¤ànam' iti caturda÷enàjyaü juhoti || [dhåmaü niyaccheta || ## ||] tato dhåmaü bhakùayati || [lepaü prà÷nãyàt || ## ||] lepaü prà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram || [tamu cenna vindedatha sattrasyàyatane yaj¤àyatanamiva kçtvà || ## || samudra ityàcakùate karma || ## ||] sàttrikasyàgneþ praõayanam | athavà tatra sthàne etat karma karoti | dhanadhànyaputralakùmãya÷omedhàdharmakàmaþ | svargakàmaþ | àyurbalapraj¤àsampadgràmakåpàdi patnãpràdhànya-abhayasvastyayanavijayagçhavarastrãhiraõyaratnàdi sampadyate | 'samudra ityàcakùate karma' iti vacanàt || prathamà kaõóikà || ## || ________________________________ atha gavàü rogeùu gavàü puùñiprajananeùu ca ÷àntirucyate - [ambayo yanti (1.4) ÷ambhumayobhubhyàü brahma jaj¤ànam (4.1) à gàvaþ (4.21) ekà ca me (5.15) iti gà lavaõaü pàyayatyupatàpinãþ || ## ||] 'ambayo yanti', 'àpo hi ùñhà' (1.5), '÷anno devãþ' (1.6) ityetaiþ såktairlavaõamabhimantrya gàþ pàyayati | brahmajaj¤ànena prathamena lavaõamabhimantrya gàþ pàyayati | 'à gàvaþ' iti såktena lavaõamabhimantrya gàþ pàyayati | 'ekà ca me' iti såktena lavaõamabhimantrya gàþ pàyayati | bahudugdhà gàvo bhavanti | jvaragaõóamàlàdiroge etat karma || [prajananakàmàþ || ## ||] garbhagrahaõàrthametat karma bhavati || [prapàmavaruõaddhi || ## ||] 'ambayo yanti', 'àpo hi ùñhà', '÷anno devãþ' iti tribhiþ såktaiþ udakamabhimantrya gàþ pàyayati | puùñyarthã | 'brahma jaj¤ànam' iti såktenodakamabhimantrya gàþ pàyayati | 'à gàvaþ' iti såktenodakamabhimantrya gàþ pàyayati | 'ekà ca me' iti såktena taóàgamavarudhya tato gàþ pàyayati | samàptàni gavàü puùñikarmàõi || sarvàrthàni puùñikarmàõyucyante - [saü saü sravantu (1.15) iti nàvyàbhyàmudakamàharataþ sarvata upàsecam || ## ||] dvàbhyàü mahànadãbhyàmudakamàhçtya sarvata upàsicya kåpataóàgàdyudakaü tatrava prakùipati || [tasmin mai÷radhànyaü ÷çtama÷nàti || ## ||] tenodakena mai÷radhànyaü ÷rapayitvàbhyàtànàntaü kçtvà 'saü saü sravantu' iti mai÷radhànyaü sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaratantram | puùñyarthã || [manthaü và dadhimadhumi÷ram || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà mahànadãbhyàmudakena saktumanthaü kçtvà dadhimadhu nikùipya 'saü saü sravantu' iti såktena sampàtyàbhimantryà÷nàti | uttaratantram | puùñyarthã || atha lakùmãkarma vyàkhyàsyàmaþ - [yasya ÷riyaü kàmayate tato vrãhyàjyapaya àhàrya kùãraudanama÷nàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà yasya gçhe lakùmã asti tasya gçhàt vrãhyàjyapaya àhàrya kùãraudanaü ÷rapayitvà 'saü saü sravantu' iti såktena sampàtyàbhimantryà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram || [tadalàbhe haritagomayamàhàryaü ÷oùayitvà trivçti gomayaparicaye ÷çtama÷nàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà ÷rãmato gçhàt gomayamàhàrya tataþ ÷oùayitvà trivçti gomayaparicaye ÷çtaü sàråpavatsa odanaü 'saü saü sravantu' iti såktena sampàtyàbhimantryà÷nàti || tata uttaratantram | samàptaü lakùmãpràptikarma | lakùmãkarmaõi kçte lakùmãrbhavati || atha samudra idaü karma kriyate puùñikarma | alakùmãvinà÷akarmàõyucyante - [÷erabhaka (2.24) iti sàmudramapsu karma vyàkhyàtam || ## ||] ÷àpeñamàlipyàpsu nibadhya tatràgniü praõãya '÷erabhaka' iti såktena bhaktaü sampàtyàbhimantryà÷nàti | tantram | puùñyarthã || [anapahatadhànà lohitàjàyà drapsena sannãyà÷nàti || ## || etàvadupaiti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà '÷erabhaka' iti såktenàkhaõóitayavànàü saktån raktàjàyà dadhyudakena sannãya sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaratantram || [tçõànàü granthãnudgrathnannapakràmati || ## ||] tçõànàü granthãn kçtvà tàn granthãnudgçhõannapakràmati udàvrajati || [tànudàvrajannudapàtrasyodapàtreõàbhiplàvayati mukhaü vimàrùñi || ## ||] '÷erabhaka' iti såktena udapàtre vicçtati pratyçcam | tenodapàtreõa snànaü kçtvà mukhaü prakùàlayati | puùñyarthã || goùñhakarmaõàü vidhiü vakùyàmaþ - eha yantu pa÷avaþ (2.26), saü vo goùñhena (3.14), prajàvatãþ (7.75.1), prajàpatiþ (9.7) iti goùñhakarmàõi || ## || gçùñeþ pãyåùaü ÷leùmami÷rama÷nàti || ## || tantraü kçtvà 'eha yantu pa÷avaþ' iti såktena gçùñeþ pãyåùaü ÷leùmami÷ritaü sampàtyàbhimantryà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram | puùñikàmaþ | abhyàtànàntaü kçtvà 'saü vo goùñhena' iti såktena gçùñeþ pãyåùaü ÷leùmami÷ritaü kçtvà sampàtyàbhimantryà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'prajàvatãþ' ityekà, 'padaj¤à stha' (7.75.2) iti dvitãyà | àbhyàü gçùñeþ pãyåùaü ÷leùmami÷ritaü kçtvà sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'prajàpati÷ca parameùñhã ca' iti såktena prathamaprasåtàyà goþ pãyåùaü vatsalàlàmi÷ritaü sampàtyàbhimantryà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram || [gàü dadàti || ## ||] 'eha yantu pa÷avaþ' iti såktena gàmabhimantrya dadàti | sarvatra puùñikàmo'nuvartate | 'saü vo goùñhena' iti såktena gàmabhimantrya dadàti | prajàvatãþ 'padaj¤à stha' iti dvàbhyàmçgbhyàü gàmabhimantrya dadàti | 'prajàpati÷ca' iti såktena gàmabhimantrya dadàti || [udapàtraü ninayati || ## || samuhya savyenàdhiùñhàyàrdhaü dakùiõena vikùipati || ## ||] 'eha yantu' iti såktenodapàtramabhimantrya goùñhamadhye ninayati | govàñe pàü÷ukåñaü vàmena hastena kçtvà dakùiõena hastena ardhaü vikùipati | puùñyarthã | 'saü vo goùñhena' iti såktena udapàtramabhimantrya govàñe ninayati | samuhya savyenàdhiùñhàyàrdhaü dakùiõena vikùipati | puùñyarthã | 'prajàvatãþ' iti dvàbhyàmçgbhyàmudapàtramabhimantrya ninayati | samuhya savyenàdhiùñhàyàrdhaü dakùiõena vikùipati | 'prajàpati÷ca parameùñhã ca' iti såktena udapàtramabhimantrya ninayati | savyena govàñe pàü÷ukåñaü kçtvàrdhaü dakùiõena vikùipati || [sàråpavatse ÷akçtpiõóàn guggululavaõe pratinãya pa÷càdagnernikhanati || ## ||] sàråpavatsa odane ÷akçtpiõóàn guggululavaõaü prakùipya tataþ pa÷càdagnernikhanati || [tisçõàü pràtara÷nàti || ## || vikçte sampannam || ## ||] triràtraü yàvat | caturthe utkhàtya abhyàtànàntaü kçtvà 'eha yantu' iti såktena sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaratantram | pårvavaccaturthe'hani abhyàtànàntaü kçtvà 'saü vo goùñhena' iti såktena sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaratantram | pårvavaccaturthe'hani abhyàtànàntaü kçtvà 'prajàvatãþ' iti dvàbhyàü sampàtyàbhimantryà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'prajàpati÷ca' iti såktena pårvavat sàråpavatsaü caturthe'hani sampàtyàbhimantryà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram | samàptàni goùñhakarmàõi | iti samàptà go÷àntiþ || atha sarvakàmamaõi÷àntirucyate - [àyamagan (3.5), ayaü pratisaraþ (8.5), ayaü me varaõaþ (10.3), aràtãyoþ (10.6) iti vàsitàn badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'àyamagan parõamaõiþ' iti såktena pàlà÷amaõiü trirvàsitaü kçtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | 'trayoda÷yàdayastisro dadhi madhuni vàsayitvà badhnàti' iti paribhàùàvacanàt | pàlà÷àdiùu caturùu maõiùu sambadhyate puùñikàmastejaskàmo balakàma àyuùkàmo dhanakàma÷ca | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'ayaü pratisaro maõiþ' ityarthasåktena tilakamaõiü vàsitaü kçtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | abhicàradoùe puùñidhanakàmàrthã dharmavãrya àyuùyakçtyàpratiharaõàrthã ya÷orthã ca sapatnanà÷àrthã roge ca jayàrthã | balakàmo maïgalàrthã ca | abhyàtànàntaü kçtvà 'ayaü me varaõo maõiþ' ityarthasåktena varaõamaõiü vàsitaü sampàtyàbhimantrya badhnàti | uttaratantram | ÷atrukùayakàmaþ rakùàrthã càbhicàre jayakàmo ya÷akàmaþ puùñikàma÷ca || [uttamasya caturo jàtaråpa÷akalenànusåtraü gamayitvàvabhujya traidhaü paryasyati || ## || etamidhmam (10.6.35) ityupasamàdhàya || ## || tamimaü devatàþ (10.6.29) iti vàsitamullupya brahmaõà tejasà (10.6.30) iti badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà khadiraphàlamaõiü trirvàsitaü kçtvà hiraõyaveùñitaü kçtvà 'etamidhmam' ityçcà idhmamupasamàdhàya 'tamimaü devatàþ' iti vàsitamullupyàsàdya 'aràtãyoþ' ityarthasåktena sampàtyàbhimantrya 'brahmaõà tejasà' iti badhnàti khadiraphàlamaõim | tata uttaratantram | sarvakàmàrthasiddhyartho maõiþ sarvakàmaþ || [uttamo asi (6.15) iti mantroktam || ## ||] àjyatantramabhyàtànàntaü kçtvà 'uttamo asyoùadhãnàm' iti såktena pàlà÷amaõiü trirvàsitaü kçtvà sampàtyàbhimantrya puõyàhànte badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | puùñikàmo'yaü maõiþ || [akùitàste (6.142.3) iti yavamaõim || ## ||] àjyatantramabhyàtànàntaü kçtvà 'akùitàste' ityçcà yavamaõiü trirvàsitaü kçtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | puùñyarthã | puùñikàmàdhikàro'nuvartate à tçtãyàdhyàyaparisamàptiü yàvat | samàptà maõi÷àntiþ || aùñakàkarma puùñikarmàõyucyante | puùñikàmo và nityaü và aùñakàkarma kuryàt - [prathamà ha vyuvàsa sà (3.10) ityaùñakyàyà vapàü sarveõa såktena trirjuhoti || ## || samavattànàü sthàlãpàkasya || ## ||] màghàùñakàyàü 'pårvàhõe yaj¤opavãtã ÷àlànive÷anaü samåhayatyupavatsyadbhaktama÷itvà snàto'hatavasanaþ prayuïkte' (Kau÷S 8.1) ràtrau | va÷àmantràþ | pàkayaj¤avidhànam | dhànàdãnàü ÷rapaõaü kçtvà tata àjyabhàgàntaü kçtvà tataþ 'purastàdagneþ pratãcãü gàü dhàrayati pa÷càdagneþ pràïmukha upavi÷yànvàrabdhàya ÷àntyudakaü karoti' | tataþ 'prathamà ha vyuvàsa sà' iti sarveõa såktena ghçtaü juhoti | triþ såktàvçttiþ | tataþ màüsahome 'prathamà ha vyuvàsa sà' iti sarveõa såktena tisraþ pa÷vàhutãrjuhoti | triþ såktàvçttiþ | tataþ 'prathamà ha vyuvàsa sà' iti sarveõa sthàlãpàkaü juhoti | triþ såktàvçttiþ | tataþ aùñakàyàmaùñakàhomàn juhuyàt | tasyàü havãùiü dhànàdãnyàjyami÷ràõyekatra kçtvà vi÷atiü piõóikàþ kçtvà | pa÷ordakùiõaü bàhuü nirlomaü sacarmaü sakhuraü prakùàlyàsàdya | tata abhyàtànàntaü kçtvà 'prathamà ha vyuvàsa sà' (3.10.1-5) iti pa¤cabhiþ 'àyamagan' (3.10.8-11) iti catasçbhirvij¤àyate | 'çtubhyaùñvà' (3.10.10) iti vigràhamaùñhau | 'indraputra' (3.10.13) ityaùñàda÷ãm | 'ahoràtràbhyàm' (6.128.3) ityånaviü÷ãm | 'ióàyàspadam' (3.10.6-7) iti dvàbhyàü viü÷ãm | dakùiõaü bàhuü juhoti | 'pårõà darve' (3.10.7) iti sadarvãmekaviü÷ãm || [sahahutànàjyami÷ràn hutvà pa÷càdagnervàgyataþ saüvi÷ati || ## ||] tato'bhyàtànàni hutvà dhànàþ karambha ityàdãni havirucchiùñànyàjyami÷ràõi kçtvà 'prathamà ha vyuvàsa sà' iti sarveõa såktena tisra àhutãrjuhoti | triþ såktàvçttiþ | abhyàtànàdyuttaratantram | tataþ pa÷càdagnervàgyataþ saüvi÷ati | svapiti | prabhàta uttiùñhati || [mahàbhåtànàü kãrtayan sa¤jihãte || ## ||] pçthivyàpastejo vàyuràkà÷amiti smarati | tataþ prabhàte ÷ràddhaü màtaraü nàndãmukhamityaùñakàkarma | puùñikàmo và nityaü và karoti || dvitãyà kaõóikà || ## || ________________________________ kçùikarma vakùyàmaþ - [sãrà yujanti (3.17) iti yugalàïgalaü pratanoti || ## ||] kùetre gatvà 'sãrà yu¤janti' iti såktena yugalàïgalaü badhnàti || [dakùiõamuùñàraü prathamaü yunakti || ## ||] 'sãrà yu¤janti' iti såktena yugasya dakùiõato vçùabhaü yunakti || [ehi pårõaka ityuttaram || ## ||] 'ehi pårõaka' iti mantreõa uttarato dvitãyaü vçùabhaü yunakti || [kãnà÷à itaràn || ## ||] '÷unaü kãnà÷à anuyantu vàhàn' (3.17.5) iti pàdena hàliko'nyàn caturo vçùabhàn yunakti | 'ùaógavaü halam' iti vacanàt || [a÷vinà phàlaü kalpayatàmupàvatu bçhaspatiþ | yathàsadbahudhànyamayakùmaü bahupåruùam iti phàlamatikarùati || ## || iràvànasi dhàrtaràùñre tava me sattre ràdhyatàm iti pratimimãte || ## || apahatàþ pratiùñhàþ ityapåpaiþ pratihatya kçùati || ## ||] 'a÷vinà phàlam' ityçcà lohaphàlamabhimantrya hale pratikarùati | 'iràvànasi' iti mantreõa phàlamabhimantrayate | 'apahatàþ' iti mantreõàpåpànabhimantrya hale phàlamukhe dadàti | tataþ 'sãrà yu¤janti' iti såktena kartà halena kçùati || [såktasya pàraü gatvà prayacchati || ## ||] såktaü samàpya tato halaü hàlikàya prayacchati || [tisraþ sãtàþ pràcãrgamayanti kalyàõãrvàco vadantaþ || ## ||] tisraþ sãtàþ pràcãþ hàlikaþ kçùati | kalyàõãrvàco vadantaþ puõyàhàdãni ca || [sãte vandàmahe tvà (3.17.8) ityàvartayitvottarasmin sãtànte puroóà÷enendraü yajate || ## ||] 'sãte vandàmahe tvà' ityçcà kartànumantrayate | trirmantràvçttiþ | uttarasmin sãtàyà ante kçtvà | tatràjyabhàgàntaü pàkatantraü kçtvà 'sãrà yu¤janti' iti såktenendradaivatyaü puroóà÷aü juhoti | indradevatàke puroóà÷e carudharmà aviruddhàþ puroóà÷asya sarve bhavanti || [a÷vinau sthàlãpàkena || ## ||] a÷vinàdevatàkaü caruü 'sãrà yu¤janti' iti såktena juhoti || [sãtàyàü sampàtànànayanti || ## ||] tataþ abhyàtànàni hutvà 'sãrà yu¤janti' iti såktenottarasyàü sãtàyàü sampàtànànayati || [udapàtra uttaràn || ## || ÷aùpahaviùàmavadhàya || ## ||] udapàtra uttarasampàtànànayati | tata udapàtre havãüùi ÷aùpaü vrãhãn viråóhaü ca nidadhàti || [sarvamanakti || ## ||] tenodakena sarvaü halamanakti || [yatra sampàtànànayati tato loùñaü dhàrayantaü patnã pçcchati akçkùata iti || ## || akçkùàma iti || ## || kimàhàrùãþ iti || ## || vittiü bhåtiü puùñiü prajàü pa÷ånannamannàdyam iti || ## ||] yatra sãtà sampàtità tasmàt sthànàt mçttikàü patnã gçhõàti hastena | tata anyo manuùyaþ pçcchati 'kimàhàrùãþ' | tataþ patnã bråte 'vittiü bhåtim' iti || [uttarato madhyamàyàü nivapati || ## ||] tato madhyamàyàü sãtàyàü mçttikàü nidadhàti patnã tåùõãm || [abhyajyottaraphàlaü pràtaràyojanàya nidadhàti || ## ||] tato lohaphàlaü ghçtenàbhyajya tatraiva kùetre nidadhàti tato'bhyàtànàdyuttaratantram || [sãtà÷iraþsu darbhànàstãrya plakùodumbarasya trãüstrãü÷camasàn nidadhàti || ## ||] tataþ sãtà÷iraþsu darbhànàstãrya darbhopari plakùacamasànaudumbaracamasàüstrãüstrãn nidadhàti || [rasavato dakùiõe ÷aùpavato madhyame puroóà÷avata uttare || ## ||] ekaikasyàþ sãtàyàþ dakùiõeùu camaseùu rasàn prakùipya madhyameùu viråóhaü prakùipyottareùu puroóà÷aü nidadhàti || [darbhàn pratyavabhujya saüvapati || ## ||] camasopari darbhàn nidadhàti | tata÷camasàn pàüsunà pracchàdayati | mçttikàü dadhàti tatra | tataþ prabhàte ava÷yaü tasmin kùetre dvitãye'hani karùayitavyam | etat sarvamekaü karma | kçùikarma samàptam || aya vçùabhalàbhakarmocyate - [sàråpavatse ÷akçtpiõóàn guggululavaõe pratinãyà÷nàti || ## || anaóutsàmpadam || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'sãrà yu¤janti' iti såktena sàråpavatsa odane ÷akçtpiõóàn prakùipya guggulu lavaõaü ca prakùipya tasminnodane sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaratantram | dhenurdakùiõà | vçùabhalàbhakarma samàptam | anena karmaõà kçtena bahavo vçùabhàþ sampadyante | 'anaóutsàmpadam' iti vacanàt || tçtãyà kaõóikà || ## || ________________________________ atha sphàtikaraõakarmocyate - [payasvatãþ (32.4) iti sphàtikaraõam || ## || ÷àntaphala÷ilàkçtiloùñavalmãkarà÷ivàpaü trãõi kådãpràntàni madhyamapalà÷e darbheõa pariveùñya rà÷ipalyeùu karoti || ## ||] ÷àntaphalaü tasyàvasitamàkçtiloùñaü valmãkamçttikà tasyàmantaü vapà ca | trãõi kådyàþ pràntànyagràõi madhyamapalà÷e kçtvà darbheõa pariveùñya ÷àntipuùñivadvà 'payasvatãþ' iti såktenàbhimantrya rà÷ipalyeùu karotyadhastàt || [sàyaü bhu¤jate || ## || pratyàvapanti ÷eùam || ## || à bhaktayàtanàt || ## || anumantrayate || ## ||] 'payasvatãþ' iti såktena yadà yadà bhaktaü ràdhyate tadà tadàbhimantrayate yadà dãyate | kaõóane peùaõe niùpavane randhane pariveùaõe dàne ca sarvatràbhimantraõam || [ayaü no nabhasaspatiþ (6.79) iti palye'÷mànaü samprokùyànvçcaü kà÷ãnopyàvàpayati || ## ||] 'ayaü no nabhasaspatiþ' iti såktenà÷mànaü abhimantrya palye nidadhàti | a÷manopari trãn anvçcaü muùñiü dhànyaü nidadhàti | sthiradhànyamakùayaü bhavati | samàptàni sphàtikaraõàni || puùñikarmàõyeva vartante - [à gàvaþ (4.21) iti gàþ àyatãþ pratyuttiùñhati || ## ||] 'à gàvaþ' iti såktena sandhyàkàle gà àyatãþ pratyuttiùñhati || [pràvçùi prathamadhàrasyendràya trirjuhoti || ## ||] yadà prathamaü homamicchati tadedaü karma karoti pàkayaj¤avidhànena | tasyà dugdhenendradevatàkaü caruü ÷rapayitvà 'à gàvaþ' iti ùaóbhirçgbhirdvàbhyàü dvàbhyàü trayo homàþ kartavyàþ | 'indràya juùñaü nirvapàmi' iti | prokùaõe barhiþpraharaõe ca vi÷eùaþ || [prajàvatãþ (4.21.7) iti pratiùñhamànà anumantrayate || ## ||] 'prajàvatãþ såyavasà' ityçcàraõye gacchantãrgà anumantrayate || [karkãpravàdànàü dvàda÷adàmnyàü sampàtavatyàm ayaü ghàsaþ (4.38.7) iha vatsàm (4.38.7) iti mantroktam || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'såryasya ra÷mãnanu' (4.38.5-7) iti tisçbhirdvàda÷adàmnyàü sampàtitàyàü vatsàü badhnàti | 'iha vatsàü nibadhnãmaþ' iti pàdena vatsàü badhnàti | 'ayaü ghàsaþ' iti pàdena ghàsaü dadàti gobhyo vatsebhya÷ca | abhyàtànàdyuttaratantram | samàptà go÷àntiþ || vastrasàmpadàni karmàõyucyante - [yaste ÷okàya (5.1.3) iti vastrasàmpadã || ## || tisraþ kådãmayãrårõanàbhikulàyaparihità anvaktà àdadhàti || ## ||] 'yaste ÷okàya' ityçcà tisraþ kådãmayãþ åmayakulàyasåtreõàveùñya ghåtenàktà àdadhàti | trirmantràvçttiþ | åmaya årõanàbhiþ | anena karmaõà kçtena vastràõi sampadyante || [atyanteùãkà mau¤japarihità madhunà pralipya cikka÷eùu paryasya || ## ||] 'yaste ÷okàya' ityçcà mu¤jena saha iùãkàstisro madhunà praliptà cikka÷eùvàdadhàti | trirmantràvçttiþ | samàptàni vastrasàmpadàni || jyeùñhena putreõa saha bhàgavidhiü vakùyàmaþ - [uta putraþ (5.1.8) iti jyeùñhaü putramavasàyayati || ## ||] 'uta putraþ' ityçcà gçhakàùñheùñakàdyà abhimantrya gçhaü kàrayet | puùñikàmaþ | putro và sàmpadaü karoti pità và || [mita÷araõaþ sàmpadaü kurute || ## ||] 'uta putraþ' ityçcà sarvasàmpadaü kurute | 'uta putraþ' ityçcà audumbarasamidha àdadhàti | 'uta putraþ' ityçcà pàlà÷asamidha àdadhàti | 'uta putraþ' ityçcà bçhadbadarãsamidha àdadhàti | àvapati vrãhiyavatilànityàdi | gràmapa÷uputradhanadhànyakàmaþ sarvasàmpadaü kurute | putraþ karoti sàmpadàni karmàõi || [ardhamardhena (5.1.9) ityàrdrapàõã rasaü j¤àtvà prayacchati || ## || ÷ànta÷àkhayà pràgbhàgamapàkçtya || ## ||] 'ardhamardhena' ityçcà àrdrapàõirbhåtvà ÷ànta÷àkhayà çcaü japitvà pità putrasya bhàgaü prayacchati pràgbhàgamapàkçtya | putrasya gçhe godhanaü badhnàti || [pratyagni paricçtati || ## ||] agnisammukhaü kurute | putrabhàgaü kurute || [tasyà amàvàsyàyàü tisraþ pràde÷amàtrãràdadhàti || ## ||] agre yà amàvàsyà bhaviùyati tasyàmamàvàsyàyàm 'ardhamardhena' ityçcà ÷àkhàü bhittvà tisraþ samidha àdadhàti | trirmantràvçttiþ | putrà÷ca bhràtaro'pyanena vidhànena bhàgaü kurvanti | samàptaü vibhàgakarma putrasya | puùñikàmaþ || [tve kratum (5.2.3) iti rasaprà÷anã || ## || rasakarmàõi kurute || ## ||] 'tve kratumapi' ityçcà rasakarmàõi kurute | rasàn sampàtyàbhimantrya prà÷ayati | yàni medhàjananàdãni vihitàni sarvàõi vikalpenànayà çcà bhavanti | kàmaþ puùñireva | 'tve kratum' ityçcà sarvatra rasaprà÷anam | paribhàùà sarvasminnatharvavede rasakarmasu || [stuùva varùman (5.2.7) iti pràjàpatyàmàvàsyàyàmastamite valmãka÷irasi darbhàvastãrõe'dhyadhi dãpaü dhàrayaüstrirjuhoti || ## ||] pàkayaj¤avidhànena prajàpataye caruü ÷rapayitvà 'stuùva varùman' ityçcà juhoti | tata uttaratantram | puùñikàmaþ | amàvàsyàyàmastamite ràtrau valmãka÷irasi darbhàvàstãrya tatra dãpaü dadàti | dãpopari triràjyàhutãrjuhoti 'stuùva varùman' ityçcà | trirmantràvçttiþ || [taõóulasampàtànànãya rasairupasicyà÷nàti || ## ||] taõóuleùu sampàtànànayati | tànupavatsyadbhaktaü ÷rapayati | tata rasairupasicyà÷nàti | na tantram || [evaü paurõamàsyàmàjyotàn || ## ||] evaü paurõamàsyàmastamite valmãka÷irasi | 'stuùva varùman' ityçcà trirhomaþ | na tantram | trirmantràvçttiþ | taõóulasampàtànànãya rasairupasicyà÷nàti || caturthã kaõóikà || ## || ________________________________ punaranekaphalapuùñikarmàõyucyante - [çdhaïmantraþ, tadidàsa (5.1.2) iti mai÷radhànyaü bhçùñapiùñaü lohitàlaïkçtaü rasami÷rama÷nàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'çdhaïmantraþ,' 'tadidàsa' iti såktàbhyàü mai÷radhànyaü bhçùñapiùñaü saktumajàlohitami÷raü rasami÷ritaü ca sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaratantram || [abhçùñaü plakùodumbarasyottarato'gnestriùu camaseùu pårvàhõasya tejasàgramannasya prà÷iùam iti pårvàhõe || ## || madhyandinasya tejasà madhyamannasya prà÷iùam iti madhyandine || ## || aparàhõasya tejasà sarvamannasya prà÷iùam ityaparàhõe || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'çdhaïmantraþ', 'tadidàsa' iti såktàbhyàmaudumbaracamaseùu triùu mai÷radhànyaü prakùipya rasàü÷ca sampàtyàbhimantryà÷nàti mantreõa trikàlaü ca | 'pårvàhõasya tejasà' ityàdayo mantràþ | pratimantraü bhakùaõam | plakùacamaseùu và | ekaü camasaü pårvàhõe | ekaü madhyàhne | ekamaparàhõe | trikàlabhedàþ | abhyàtànàdyuttaratantram. [çtumatyà striyà aïgulibhyàü lohitam || ## ||] tantraü kçtvà 'çdhaïmantraþ', 'tadidàsa' iti såktàbhyàmçtumatyàþ striyà lohitaü rasami÷ritaü kçtvà sampàtyàbhimantryàïgulibhyàü prade÷anãmadhyamàbhyàü prà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram | puùñyarthã || kùetrakàmasya karmocyate - [yatkùetraü kàmayate tasmin kãlàlaü dadhimadhumi÷ram || ## ||] yat kùetraü kàmayate tasmin kùetra idaü karma kuryàt | àjyatantraü barhirlavanàdyabhyàtànàntaü kçtvà 'çdhaïmantraþ', 'tadidàsa' iti såktàbhyàü bhaktaü dadhimadhumi÷raü sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaratantram | samàptaü kùetrakàmasya karma || [saüvatsaraü striyamanupetya ÷uktyàü reta ànãya taõóulami÷raü saptagràmam || ## ||] saüvatsaraü brahmacaryaü kçtvà tato maithunaü kçtvà ÷uktyàü reta ànãya taõóulami÷raü kçtvà 'çdhaïmantraþ', 'tadidàsa' iti såktàbhyàü sampàtyàbhimantryà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram | puùñikàmaþ | idaü saptagràmalàbhakarma kathyate || [dvàda÷ãmamàvàsyeti kùãrabhakùo bhavatyamàvàsyàyàü dadhimadhubhakùastasya måtra udakadadhimadhupalpålanànyàsicya || ##|| kravyàdaü nàóã pra vive÷àgniü prajàbhàïgirato màyayaitau | àvàü devã juùàõe ghçtàcã imamannàdyàya pra vi÷ataü svàhà iti || ## ||] dvàda÷ãmamàvàsyeti kùãrabhakùo bhavati | amàvàsyàyàü dadhimadhubhakùaþ | pratipadyabhyàtànàntaü kçtvà 'çdhaïmantraþ', 'tadidàsa' iti såktàbhyàü tasya måtra udakadadhimadhugomayaü ca etànyekãkçtya sampàtyàbhimantryà÷nàti 'kravyàdaü nàóã' ityçcà | abhyàtànàdyuttaratantram | saptagràmalàbhakarma samàptam || atha samçddhikarmocyate - ni÷àyàmàgrayaõataõóulànudakyàn madhumi÷ràn nidadhàtyà yavànàü païkteþ || ## || evaü yavànubhayàn samopya || ## || [trivçti gomayaparicaye ÷çtama÷nàti || ## || samçddhamiti kàïkàyanaþ || ## ||] tçtãyamàgrayaõaü kçtvàbhyàtànàntaü kçtvà 'çdhaïmantraþ', 'tadidàsa' iti såktàbhyàü vrãhiyavànekatra kçtvà trivçti gomayaparicaye ÷rapayitvà sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaratantram | sarvakàmaþ | samçddhiputrapa÷udhanàdi || atha samudrakarmocyate - [mamàgne varcaþ (5.3) iti sàttrikànagnãn darbhapåtãkabhàïgàbhiþ paristãrya gàrhapatya÷çtaü sarveùu sampàtavantaü gàrhapatyade÷e'÷nàti || ## ||] ÷atrude÷e gatvà gàrhapatyadakùiõàgnyàhavanãyeùu karma kuryàt | tato gàrhapatye'bhyàtànàntaü kçtvà 'mamàgne varcaþ' iti såktena sàråpavatsamodanaü gàrhapatya÷çtaü gàrhapatye prathamaü sampàtya | tato dakùiõàgnau tantraü kçtvà påtãkaiþ kà÷aiþ staraõam | tameva sàråpavatsaü sampàtya | tata àhavanãye tantraü kçtvà bhàïgàstaraõam | tatastameva sàråpavatsaü sampàtya tenaiva såktena tataþ pa÷càt sakçdabhimantraõaü kçtvà tata a÷nàti | a÷anaü gàrhapatyade÷e karoti | gàrhapatyaprabhçtyuttaratantraü kuryàt || [evaü pårvasminnaparayorupasaühçtya || ## ||] vratagrahaõàdi karoti | dakùiõàgnyàhavanãyagàrhapatyeùu yathàkramaü vratagrahaõàdi abhyàtànàntaü kçtvà sàråpavatsasya dakùiõàgnau ÷rapaõaü kçtvà 'mamàgne varcaþ' iti såktena sàråpavatsaü sampàtyàdiùu yathàkrameõa | tato gàrhapatyaü dakùiõàgniü caikatra kçtvà tato'bhimantrya dakùiõàgnide÷a a÷nàti yathàkrameõa | uttaratantram | evamàhavanãyagàrhapatyadakùiõàgniùu vratopàyanàdyabhyàtànàntaü kçtvà sàråpavatsasyàhavanãye ÷rapaõaü kçtvà 'mamàgne varcaþ' iti såktenàhavanãyàdi yathàkrameõa | sàråpavatsaü sampàtya gàrhapatyàhavanãyamekatra kçtvà tato'bhimantryà÷nàti | tata àhavanãyagàrhapatyadakùiõàgniùu yathàkrameõa | uttaratantram | gàrhapatyasya darbhaiþ staraõam | dakùiõàgneþ påtãkaiþ staraõam | àhavanãyasya bhàïgàbhiþ staraõam | staraõe vi÷eùaþ || [evaü droõakala÷e rasànuktam || ## ||] gàrhapatyadakùiõàgnyàhavanãyeùu yathàkrameõa punareva tantraü kçtvà 'mamàgneþ varcaþ' iti såktena droõakala÷e rasàn kçtvà tataþ sampàtya yathàkrameõa | abhimantraõaü ca sakçt kuryàt | tato rasàn prà÷nàti gàrhapatyàdikrameõa | uttaratantram | darbhapåtãkabhàïgàbhiþ paristaraõam | gàrhapatyàdiùu yathàkramam | samàptaü samudrakarma || pa¤camã kaõóikà || ## || ________________________________ atha nive÷akarmocyate - [yajåüùi yaj¤e (5.26) iti nava÷àlàyàü sarpirmadhumi÷rama÷nàti || ## ||] agni÷àlàyàü và go÷àlàyàü và gràme và pure vànyatràbhinave gçhe và | puùñikàmo'nuvartate | pàùàõamaye và kàùñhamaye và tçõamaye và iùñakàmaye và sarvatra nave vàsitaü idaü karma | abhyàtànàntaü kçtvà 'yajåüùi yaj¤e' iti såktàntena sakçd ghçtaü madhumi÷raü juhoti || [doùo gàya (6.1) iti dvitãyàm || ## ||] 'doùo gàya' iti såktena dvitãyàmàhutiü juhoti || [yuktàbhyàü tçtãyàm || ## ||] 'yajåüùi yaj¤e', 'doùo gàya' iti såktàbhyàü tçtãyàmàhutiü juhoti || [ànumatãü caturthãm || ## ||] 'anumatiþ sarvam' (7.20.6) ityçcà caturthãmàhutiü juhoti || [÷àlàmaïgulibhyàü samprokùya gçhapatnyàsàda upavi÷yodapàtraü ninayati || ## ||] tataþ ÷àlàmaïgulibhyàü samprokùya tåùõãü gçhapatnyàsàda upavi÷ya udapàtraü ninayati tåùõãm || [ihaiva sta (7.60.7) iti vàcaü visçjate || ## ||] àdau vàgyamanaü kçtam | 'ihaiva sta' iti vàgvisargaþ | tata uttaratantram | nava÷àlàyàü puùñikàmaþ karoti | gçhaprave÷e ca nityam || [årdhvà asya (5.27) iti vàrùmaõamaudumbaraü manthapratiråpamabhijuhoti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'årdhvà asya' iti såktenàgnau audumbaraü dattvàjyaü juhoti | dhåmaü niyacchati | lepaü prà÷nãyàt | abhyàtànàdyuttaratantram | puùñikàmàdhikàro'nuvartate || [asaïkhyàtà adhi÷çtya saptàgama÷aùkulãþ || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvàsaïkhyàtà àgama÷aùkulãradhi÷çtya 'årdhvà asya' iti såktena sapta ÷aùkulãragnau dattvàjyaü juhoti | tata uttaratantram | ÷eùàþ ÷aùkulãþ kartre dadàti | puùñikàmaþ || dàyàdeùu vibhàgakarma vakùyàmaþ - [tvaùñà me (6.4) iti pràtarvibhuïkùyamàõo'÷nàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'tvaùñà me daivyaü vacaþ' iti såktena sàråpavatsaü ÷rapayitvà sampàtyàbhimantryà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram || [jyàyuü badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'tvaùñà me daivyam' iti såktena dhanurjyàü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | samàptàni vibhàga÷àntikarmàõi dàyàdavibhàgànàm || [daõóaü sampàtavantaü vimçjya dhàrayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'tvaùñà me' iti såktena daõóaü sampàtyàbhimantrya vimçjya tato dhàrayati | dhvajadaõóaü citraü dhanurdaõóaü ÷ailakuntadaõóaü ràjadaõóaü veõvàdi | puùñyarthã || atha citràkarma citrànakùatre ucyate - [vàyurenàþ (6.14) iti yuktayo÷citràkarmani÷àyàü sambhàràn sampàtavataþ karoti || ## ||] 'pårvàhõe yaj¤opavãtã ÷àlànive÷anaü samåhayatyupavatsyadbhaktama÷itvà snàto'hatavasanaþ prayuïkte', (Kau÷S 8.1) | ràtrau abhyàtànàntaü kçtvà 'tvaùñà me' 'vàyurenàþ' iti såktàbhyàü sambhàràn sampàtayati | vçkùa÷àkhà udakaü audumbara÷akalaü tàmrachurikà eteùu pratidravyaü såktàvçttiþ | abhyàtànàdyuttaratantram || [aparedyuþ vàyurenàþ iti ÷àkhayodakadhàrayà gàþ parikràmati || ## ||] tataþ prabhàte idaü karma kriyate | 'vàyurenàþ' ityçcà ÷àkhayodakadhàrayà gàþ parikràmati || [prathamajasya ÷akalamavadhàyaudumbareõàsinà lohitena (6.141.2) iti mantroktam || ## ||] prathamajasyekùukà÷akàõóyàþ ÷akalamavadhàyaudumbareõàsinà 'lohitena' iti mantreõa vatsakarõaü chinnati || [yathà cakruþ (6.141.3) itãkùukà÷akàõóyà lohitaü nirmçjya rasami÷rama÷nàti || ## || sarvamaudumbaram || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'yathà cakruþ' ityçcà ikùukà÷akàõóyà karõalohitaü rasami÷ritaü kçtvà sampàtyàbhimantryà÷nàti puùñikàmaþ | abhyàtànàdyuttaratantram || atha kçùikarmocyate - [yasyedamà rajaþ (6.33) ityàyojanànàmapyayaþ || ## ||] 'yasyedamà rajo yujaþ' iti såktenoktaü 'sãrà yu¤janti' (3.17) itivat kçùikarma karoti | puùñikarmaõàmupadhànopasthànaü karoti || ùaùñhã kaõóikà || ## || ________________________________ bãjavàpanakarma karoti - [ucchrayasva (6.142) iti bãjopaharaõam || ## || àjyami÷ràn yavànurvaràyàü kçùñe phàlenoduhyànvçcaü kà÷ãn ninayati nivapati || ## ||] 'ucchrayasva' iti såktena yavavrãhyàdibãjamàsàdyàjyami÷ramabhimantrya kçùñe và kùetre nivapati trãn muùñãn bãjasya | tataþ pàü÷ubhiràcchàdayati | samàptaü bãjakùetravàpanakarma || [abhi tyam (7.14) iti mahàvakà÷e'raõya unnate vimite pràgdvàrapratyagdvàreùvapsu sampàtànànayati || ## || kçùõàjine somàü÷ån vicinoti || ## ||] uccasthàne gatvà tato'bhyàtànàntaü kçtvà 'abhi tyam' iti caturçcena såktenodapàtraü sampàtya kçùõàjine somaü vicinoti || [somami÷reõa sampàtavantama÷nàti || ## ||] tadudapàtraü somarasami÷raü sàråpavatsam odanaü ÷rapayitvà sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaratantram | pràgdvàrapratyagdvàre maõóapa etat karma || [àdãpte sampannam || ## ||] pa÷cànmaõóapamagninà dahati || [tàü savitaþ (7.15.1) iti gçùñidàma badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'tàü savitaþ' ityçcà | ekavàraprasåtà gauþ gçùñiþ | godàmamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti puùñyarthã | abhyàtànàdyuttaratantram || [saü mà si¤cantu (7.33.1) iti sarvodake mai÷radhànyam || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'saü mà si¤cantu' ityçcà gràmasya sarvodake mai÷radhànyaü prakùipya sampàtyàbhimantryà÷nàti | tato havirudvàsanàntaü tantram | puùñyarthã || [divyaü suparõam (7.39.1) ityçùabhadaõóino vapayendraü yajate || ## || anubaddha÷iraþpàdena go÷àlàü carmaõàvacchàdyàvadànakçtaü bràhmaõàn bhojayati || ## ||] 'divyaü suparõam' ityçcà çùabhasya vapayendraü yajate va÷àvidhànena || atha pravatsyata ekàgnikasyedaü karma kathyate - [ihaiva sta (7.60.7) iti pravatsyannavekùate || ## || såyavasàd (7.73.11) iti såyavase pa÷ån niùñhàpayati || ## ||] 'ihaiva sta' ityçcà gçhaü mànuùàü÷càvekùate | 'såyavasàd' ityçcà pa÷ånabhimantrayate | samàptaü prave÷e yàjamànam || yadà àgacchati tadedaü karmocyate - [proùya samidha àdàya årjaü bibhrat (7.60) iti gçhasaïkà÷e japati || ## ||] maunaü kçtvà samidha àdàya gçhaü dçùñvà 'årjaü bibhrat' iti ùaóarcaü såktaü japati || [savyena samidho dakùiõena ÷àlàvalãkaü saüstabhya japati || ## ||] vàmena hastena samidhaþ kçtvà dakùiõena ÷àlàvalãkaü saüstabhya japati 'årjaü bibhrat' iti || [ativrajya samidha àdhàya sumaïgali prajàvati susãme'haü vàü gçhapatirjãvyàsam iti sthåõe gçhõàtyupatiùñhate || ## ||] tataþ 'årjaü bibhrat' iti såktena samidha àdadhàti agnau | 'sumaïgali prajàvati' kalpajena sthåõe gçhõàtyupatiùñhate || [yad vadàmi (12.1.58) iti mantroktam || ## ||] 'yad vadàmi' ityçcà vàgvisargaü karoti || [gçhapatnyàsàda upavi÷ya udapàtraü ninayati || ## ||] tåùõãm | samàptamàgamanakarma | puùñyarthã || [dårvàgraira¤jalàvapa ànãya dar÷aü dàr÷ãbhirupatiùñhate || ## ||] dårvàgràõya¤julikàyàü kçtvà 'pårvàparam' (7.81) iti ùaóarcaü såktaü japatyamàvàsyàyàm | kecit candramasaü dçùñvà japaü kurvanti | puùñikàmaþ || atha vçùotsargavidhiü vakùyàmaþ - [indrasya kukùiþ (7.111.1) sàhasraþ (9.4) ityçùabhaü sampàtavantamatisçjati || ## || retodhàyai tvàtisçjàmi vayodhàyai tvàtisçjàmi yåthatvàyai tvàtisçjàmi gaõatvàyai tvàtisçjàmi sahasrapoùàyai tvàtisçjàmyaparimitapoùàyai tvàtisçjàmi || ## || etaü vo yuvànam (9.4.24) iti puràõaü pravçtya navamutsçjate samprokùati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'indrasya kukùiþ' ityçcà çùabhaü sampàtya vivàhavat agnipariõayanaü kçtvà saha vatsatarãbhirvisarjayati | 'retodhàyai' iti ùañ | 'etaü vo yuvànam' ityçcàbhimantraõam | tataþ prokùaõam | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'sàhasraþ' ityarthasåktena vçùabhaü sampàtya vivàhavat sarvaü kçtvà visarjayati | 'retodhàyai' ityetaiþ | 'etaü vo yuvànam' ityçcàbhimantraõaü vatsasya | abhyàtànàdyuttaratantram | yadà ekàda÷àhe vçùotsargaü karoti tadà ÷àntyudakaü kçtvà tato vçùotsargaü karoti | vçùotsargaþ samàptaþ | vçùabhapucchaü gçhãtvà 'devapitççùibhyo'haü dade çùabham' uccàrayati || atha punaþ puùñikarmàõyucyate - [uttareõa puùñikàma çùabheõendraü yajate || ## ||] 'sàhasrastveùaþ' ityarthasåktena çùabheõendraü yajate va÷àvidhànena | puùñikàmaþ || [sampatkàmaþ ÷vetena paurõamàsyàm || ## ||] 'sàhasraþ' ityarthasåktena ÷vetena çùabheõendraü yajate va÷àvidhànena | sampatkàmaþ || athàgrahàyaõãkarma ucyate - [satyaü bçhad (12.1) ityàgrahàyaõyàm || ## ||] ràtrau abhyàtànàntaü kçtvà traya÷caravaþ ÷rapayitavyàþ 'satyaü bçhat' ityanuvàkena || [pa÷càdagnerdarbheùu khadàyàü sarvahutam || ## ||] pa÷càdagnerdarbheùu khadàyàü bhåmàvekaü caruü sakçt sarvahutaü juhoti || [dvitãyaü sampàtavantama÷nàti || ## ||] dvitãyaü carumanuvàkena sampàtyàbhimantryà÷nàti || [tçtãyasyàditaþ saptabhiþ bhåme màtaþ (12.1.63) iti trirjuhoti || ## ||] tçtãyaü caruü 'satyaü bçhad' (12.1.1-7) iti sapta 'bhåme màtaþ' ityçcà juhoti | trirmantràvçttiþ || pa÷càdagnerdarbheùu ka÷ipvàstãrya vimçgvarãm (12.1.29) ityupavi÷ati || ## || [yàste ÷ivàþ (9.2.25) iti saüvi÷ati || ## ||] 'yàste ÷ivàþ' ityçcà saüvi÷ati || [yacchayànaþ (12.1.34) iti paryàvartate || ## ||] 'yacchayànaþ' ityçcà paryàvartate || [navabhiþ ÷antivà (12.1.59) iti da÷amyà udàyuùà (3.31.10-11) ityupottiùñhati || ## ||] pràtarutiùñhati 'satyaü bçhat' (12.1.1-9) iti navabhiþ '÷antivà' iti da÷amyà, 'udàyuùà' iti dvàbhyàm || udvayam (7.53.7) ityutkràmati || ## || [udãràõàþ (7.1.28) iti trãõi padàni pràïvodaïvà bàhyenopaniùkramya yàvatte (12.1.33) iti vãkùate || ## ||] 'udãràõàþ' ityçcà trãõi padàni niùkràmati pràgvodagvà | bàhyenopaniùkramya 'yàvatte' ityçcàdityamãkùate | nityaü kàmyaü ca bhavati || [unnatàcca || ## ||] unnatamàruhya 'yàvatte' ityçcà vãkùate | puùñikàmaþ | tata uttaratantram | àgrahàyaõãkarma samàptam || [purastàdagneþ sãraü yuktamudapàtreõa sampàtavatàvasi¤cati || ## ||] tantraü kçtvà 'satyaü bçhat' ityanuvàkenodapàtraü sampàtya purastàdagneþ sãraü yuktaü samprokùati | tata uttaratantram || [àyojanànàmapyayaþ || ## ||] 'satyaü bçhat' ityanuvàkena kçùikarma | 'sãrà yu¤janti' vat karma bhavati || [yasyàü sadohavirdhàne (12.1.38-40) iti juhoti varo ma àgamiùyati iti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'yasyàü sadohavirdhàne' iti tisçbhiràjyaü juhoti | uttaratantram | 'varo ma àgamiùyati' iti varasya | pràrthito'bhilàùaþ | utkçùñaputradhanàdisarvaphalakàmaþ || [yasyàmannam (12.1.42) ityupatiùñhate || ## ||] 'yasyàmannam' ityçcopatiùñhate pçthivãü puùñikàmaþ | vrãhiyavàdyannam || [nidhiü bibhrati (12.1.44) iti maõihiraõyakàmaþ || ## || evaü vittvà || ## ||] 'nidhiü bibhrati' iti dvàbhyàmupatiùñhate pçthivãü maõihiraõyadravanidhiratnakàmaþ || [yasyàü kçùõam (12.1.52) iti vàrùakçtasyàcàmati ÷irasyànayate || ## ||] vçùñikàle 'yasyàü kçùõam' ityçcà navodakamabhimantryàcamanaü karoti puùñikàmaþ | 'yasyàü kçùõam' ityçcà navodakamabhimantrya snànaü karoti puùñikàmaþ | navodakasya karma samàptam || [yaü tvà pçùatã rathaþ (13.1.21-24) iti dyauþ pçùatyàdityo rohitaþ || ## || pçùatãü gàü dadàti || ## ||] 'yaü tvà pçùatã rathaþ' iti caturbhiþ raktavarõàü gàmabhimantrya bràhmaõàya dadàti puùñikàmaþ || [pçùatyà kùãraudanaü sarvahutam || ## ||] tantraü kçtvà 'yaü tvà pçùatã rathaþ' iti caturbhiþ raktavarõàyàþ goþ kùãraudanaü ÷rapayitvà sarvahutaü juhoti | tata uttaratantram | puùñikàmaþ || puùñikarmaõàmupadhànopasthànam || ## || sarve mantràþ puùñikarmasu pañhitàþ tçtãye'dhyàye | teùàmupadhànamupasthànaü bhavati sarveùàü såktànàü yetriùaptàdãnàm || [salilaiþ sarvakàmaþ salilaiþ sarvakàmaþ || ## ||] salilagaõaþ (Kau÷S 18.25) | 'brahma jaj¤ànam', 'ambayo yanti' gaõaþ (Kau÷S 19.1) | 'saü saü sravantu' (Kau÷S 19.4) '÷erabhaka' (Kau÷S 19.9) | 'eha yantu' gaõaþ (Kau÷S 19.14) | 'àyamagan', 'ayaü pratisaraþ', 'ayaü me varaõaþ', 'aràtãyoþ' iti (Kau÷S 19.22) | 'uttamo asi' (Kau÷S 19.26) | 'akùitàste' (Kau÷S 19.27) | 'prathamà ha vyuvàsa' (Kau÷S 19.28) | 'sãrà yu¤janti' (Kau÷S 20.1) | 'payasvatãþ' (Kau÷S 21.1-6) | 'ayaü no nabhasaþ' (Kau÷S 21.7) | 'à gàvaþ' (Kau÷S 21.8) | 'prajàvatãþ' (Kau÷S 21.10) | 'såryasya ra÷mãn' (Kau÷S 21.11) | 'yaste ÷okàya' (Kau÷S 21.12) | 'çdhaïmantraþ', 'tadidàsa' iti (Kau÷S 22.1) | 'mamàgne varcaþ' (Kau÷S 22.14) | 'yajåüùi yaj¤e' (Kau÷S 23.1) | 'årdhvà asya' (Kau÷S 23.7) | 'tvaùñà me' (Kau÷S 23.9) | 'vàyurenàþ' (Kau÷S 23.12) | 'yasyedamà rajaþ' (Kau÷S 23.17) | 'ucchrayasva' (Kau÷S 24.1) | 'abhi tyam' (Kau÷S 24.3) | 'tàü savituþ' (Kau÷S 24.7) | 'divyaü suparõam' (Kau÷S 24.9) | 'årjaü bibhrat' (Kau÷S 24.11) | 'indrasya kukùiþ', 'sàhasraþ' (Kau÷S 24.19) | 'satyaü bçhat' (Kau÷S 24.24) | 'yàste ÷ivàþ' (Kau÷S 24.29) | 'yasyàü sadaþ' (Kau÷S 24.37) | 'yaü tvà pçùatãþ' (Kau÷S 24.42) ityete mantràþ puùñikarmamadhye pañhitàþ | ete mantràþ pauùñikàþ | pauùñikànàü sarveùàü mantràõàü havirupadhànam upasthànaü và karoti vikalpena puùñikarmaõàmupadhànopasthànam (Kau÷S 24.45) iti vacanàt | puùñikarmaõàm upadhànam upasthànaü và karoti puùñikàmaþ | upadadhãtetyanàde÷e àjyaü samitpuroóà÷apayaodanapàyasapa÷uvrãhiyavatilàþ dhànàþ karambha÷aùkulyaþ etàni havãüùi jànãyàt | yatra yatra homaþ kartavyastatra tatra sarvatropadhànaü pauùñikànàü mantràõàü kartavyam | upasthànaü và | gçhe bahirvà vçkùàrthaü puruùàrthaü pa÷varthaü hastyartham a÷vàrthaü goarthaü mahiùyartham ajàvikàdigçhapa÷udhanadhànyamçgàrtham | gràme nagare kùetre bahirvà | yatra nityanaimittikakàmyahomastatra sarvatra pauùñikahomaþ kàryaþ | nàsti saïkhyàjàtiniyamaþ puùñikarmaõàm | yatrànyaprayojanàrthaü homaþ na tatra pauùñikahomaþ kàryaþ | sarvatra puùñyarthaprayojanam. yatrayatra ca saïkãrõamàtmànaü manyate dvijaþ. tatratatra tilairhomo nairçtirna vidhãyate || na tatra nirçtikarma kuryàdityarthaþ | puùñikarmaõàmupadhànopasthànamityarthaþ | salilaiþ sarvakàmaþ | àjyàdi juhoti salilagaõena | tantraü yathàsambhavaü yojyam | sarvaphalakàma ityarthaþ | salilagaõenopadhànaü và kuryàt | upasthànaü và kuryàt sarvakàmaþ | puùñi÷abdena dravyàdilàbho dravyàdivçddhi÷ca puùñi÷abdenocyate | ÷arãrapuùñi÷ca dhanàdipuùñi÷ca bhavati àyuþpuùñi÷ca | atha salilagaõa ucyate - 'àpo hi ùñhàþ', '÷anno devãþ', 'brahma jaj¤ànam' 'anàptà ye', 'sahasradhàra eva' (5.6.1-3), 'asya vàmasya', 'yo rohito vçùabha' dvyarcaü, 'udasya ketavaþ', 'mårdhàham', 'viùàsahim' iti salilagaõaþ | asya gaõasya và upadhànaü àjyàdi và karoti athavà upasthànam | putrapa÷udhanadhànyaratnagçhapadàtia÷vahastigomahiùã- avivastrajàtadravyàdihiraõyabhojana-àràmadevapåjàdi-uccàñanava÷ãkaraõastambhanajambhanàdi sarvaü salilagaõena sidhyati | upadhànopasthànaü karoti sarvaphalakàmaþ putrapa÷udhànyàdisarvakàmaþ | samàptàni pauùñikàni | tatra ÷lokaþ - pårvaü nirçtikarmàõi sarvapàpàpanuttaye. pauùñikàni tataþ pa÷càt tçtãye saühitàvidhau || saptamã kaõóikà || ## || ________________________________ iti kau÷ikapaddhatau tçtãyo'dhyàyaþ samàptaþ || ____________________________________________________________________________ atha caturtho'dhyàyaþ [bhaiùajyakarmàõi] atha bhaiùajyàni || ## || liïgyupatàpo bhaiùajyam || ## || vacanàdanyat || ## || iti | bheùaja÷àntirbhaiùajya÷abdenocyate | tatra dvividhà vyàdhayaþ àhàranimittà anyajanmapàpanimittà÷ca | tatra àhàranimitteùu carakabàhaóasu÷rutapraõãteùu auùadheùu vyàdhyupa÷amanaü bhavati | a÷ubhanimitteùu atharvavedavihiteùu ÷àntikeùu vyàdhyupa÷amanaü bhavati | tathà càgre vakùyati-anåktànyapratiùiddhàni bhapajyànàm | aüholiïgàbhiþ | sarvàõi kartavyàni | uktànyanuktàni ca kartavyàni | bandhanapàyanàcamanàdãni ca kàryàõi || bhaiùajyakarmaõàü vidhiü vakùyàmaþ - [pårvasyodapàtreõa sampàtavatàïkte || ## ||] àjyatantramabhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' (1.1) iti såktena udapàtraü sampàtya vyàdhitasya ÷arãraü sammàrùñi | abhyàtànàdyuttaratantram | sarvavyàdhibhaiùajyam || [valãrvimàrùñi || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktenodapàtraü sampàtya mukhavalãrvimàrùñyaïgavalã÷ca | tata uttaratantram | taruõasya yadi valayastadà etatkarma | sarvavyàdhibhaiùajyaü samàptam || atha jvaràtisàrabhaiùajyànyucyante - [vidmà ÷arasya (1.2) ado yad (2.3) iti mu¤ja÷iro rajjvà badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'vidmà ÷arasya' iti såktena mu¤japuùpamaõiü mu¤jarajjvà baddhvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | jvarabhaiùajyaü atisàre ca atimåtre ca | àjyatantraü kçtvà 'ado yadavadhàvati' iti såktena mu¤ja÷iro rajjvà baddhvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | atisàre atimåtre ca bhaiùajyam || [àkçtiloùñavalmãkau parilikhya pàyayati || ## ||] 'vidmà ÷arasya' iti prathamasåktena kùetramçttikàmabhimantrya pàyayati | atisàre atimåtre ca bhaiùajyam | 'ado yad' iti såktena àkçtiloùñamabhimantrya pàyayati | atisàre atimåtre ca | 'vidmà ÷arasya' iti prathamena valmãkamçttikàmabhimantrya pàyayati | atisàre atimåtre ca | 'ado yad' iti såktena valmãkamçttikàmabhimantrya pàyayati | atisàre atimåtre ca || [sarpiùàlimpati || ## ||] 'vidmà ÷arasya' iti prathamena ghçtamantryàpànaü mrakùati | atisàre bhaiùajyam | 'ado yad' iti såktena ghçtamabhimantryàpànaü và pralimpati | atisàre ca || [apidhamati || ## ||] 'vidmà ÷arasya' iti carmakhalvàmukhamabhimantrya vraõamukhaü dhamati | atisàre bhaiùajyam | 'ado yad' iti såktena mukhena khalvà vàbhimantryàpànaü ÷i÷naü và nàóãü và vraõamukhaü dhamati | samàptàni jvaràtisàra atimåtra aïganàóãpravàhe ca bhaiùajyàni || atiduþkhamåtre duþkhapurãùakaraõe ÷amanabhaiùajyànyucyante - [vidmà ÷arasya (1.3) iti pramehaõaü badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'vidmà ÷arasya' iti dvitãyena harãtakãü karpuraü và sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | måtranirodhe purãùasya ca || [àkhukiripåtãkamathitajaratpramandasàvraskàn pàyayati || ## ||] 'vidmà ÷arasya' iti dvitãyena måùakamçttikàmabhimantrya pàyayati | 'vidmà ÷arasya' iti dvitãyena tallagnaü laõóikàtçõamabhimantrya pàyayati | 'vidmà ÷arasya' iti dvitãyena dadhimathitaü pàyayati | måtrapurãùapratibandhe bhaiùajyam | 'vidmà ÷arasya' iti dvitãyena jaradindukamabhimantrya piùñvà pàyayati | måtràdinirodhe | 'vidmà ÷arasya' iti dvitãyena såktena kàùñhatakùaõànyudake kçtvàbhimantrya pàyayati | måtrapurãùapratibandhe || [uttamàbhyàmàsthàpayati || ## ||] 'viùitaü te vastibilam' (1.3.8-9) iti dvàbhyàmçgbhyàü måùakamçttikoparyupave÷yàbhimantrayate måtrapratibandhe | 'viùitaü te vastibilam' iti dvàbhyàmçgbhyàü påtãkatçõoparyupave÷yàbhimantrayate | måtrapratibandhe | 'viùitaü te vastibilam' iti dvàbhyàü dadhimathitoparyupave÷ya tato'bhimantrayate | 'viùitaü te vastibilam' iti dvàbhyàü jaratpramandasyoparyupave÷yàbhimantrayate måtrapratibandhe.'viùitaü te vastibilam' ityçgbhyàü dàrutakùa÷akalànàmuparyupave÷ya vyàdhitamabhimantrayate måtrapratibandhe | 'måtraü mucyatàm' (1.3.8) iti liïgàt || [yànamàrohayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'vidmà ÷arasya' iti dvitãyena hastyàdiyànaü sampàtyàbhimantrya tato vyàdhitamàrohayati | tato dhàvati vegena måtramocanakàmaþ || [iùuü visçjati || ## ||] 'vidmà ÷arasya' iti dvitãyena dhanuþ÷aramabhimantrya tato vyàdhitaü prati ÷araü kùipati ÷ãghraþ || [vastiü biùyati || ## ||] 'vidmà ÷arasya' iti dvitãyena ÷i÷namabhimantrya carma niþsphoñati | ÷i÷naü carmaõo niþsàrayatãtyarthaþ || [vartiü bibhetti || ## ||] 'vidmà ÷arasya' iti dvitãyena loha÷alàkàmabhimantrya ÷i÷naü prave÷ayati | måtrapravàhaü vidàrayati || [ekaviü÷atiü yavàn dohanyàmadbhirànãya drughnãü jaghane saüstabhya phalato'vasi¤cati || ## ||] 'vidmà ÷arasya' iti dvitãyena drughnãü jyàdhanuùaü jaghane ÷i÷nade÷a årdhvaü kçtvà godohanyàmudakaü kçtvà yavànekaviü÷atiü prakùipya tenodakena dhanuùa upari phalaü si¤cati | yathodakaü ÷i÷ne patati tathà kàryam || [àlabisolaü phàõñaü pàyayati || ## || udàvartine ca || ## ||] 'vidmà ÷arasya' iti dvitãyena yavagodhåmavallã padmamålaü pàñhikà etàni kvàthayitvàbhimantrya vyàdhitaü pàyayati | samàptàni måtrapratibandhe duþkhamåtrakaraõe duþkhapurãùakaraõa udàvartana udarapårõanirodhakaraõe caitàni bhaiùajyàni kàryàõi | àrogyakàmaþ || atha sarvarogabhaiùajyànyucyante - [ambayo yanti (1.4) vàyoþ påtaþ (6.51) iti ca ÷àntàþ || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'ambayo yanti' iti såktenàjyaü juhoti | tata uttaratantram | 'ambayo yanti' såktena pàlà÷audumbaràdyàþ samidha àdadhàti | sarvavyàdhibhaiùajyam | tantravikalpaþ hastahomatvàt | tantraü kçtvà 'vàyoþ påtaþ' iti såktena tçcenàjyaü juhoti | uttaratantram | sarvabhaiùajyaü samàptam || atha somabhakùaõe bhaiùajyamucyate - [uttarasya sasomàþ || ## ||] 'vàyoþ påtaþ' iti tçcena pàlà÷àdyàþ samidhaþ somarasenàktà àdadhàti | somavamane somapàne somàbhiùave ca vyàdhyutpanne bhaiùajyaü samàptam || atha bhåtatantrakarmàõyucyante | bhåtapi÷àca÷aïkàyàü ÷àntirucyate - [càtanànàmapanodanena vyàkhyàtam || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'stuvànam', 'idaü haviþ' iti såktàbhyàü kukusà¤juhoti | tata uttaratantram | pi÷àcabhaiùajyam | 'abhyàdheyànàü dhåmaü niyacchati' (Kau÷S | 7.28) | pi÷àcagçhãtaü puruùaü dhåmaü pàyayati | gçhe gràme và pattane kùetre và devagçhe và yatra kvacit pi÷àca÷aïkàsti tatra homaü kçtvà dhåmaü niyataü kuryàdityarthaþ | 'niþsàlàm' iti såktena kukusà¤juhoti | tantravikalpaþ | dhåmabhakùaõaü kuryàdityarthaþ | 'aràyakùayaõam' iti tisçbhiþ kukusà¤juhoti | dhåmabhakùaõaü ca | '÷anno devã pç÷niparõã' iti såktena kukusà¤juhoti | dhåmapànaü ca | 'à pa÷yati' iti såktena kukusà¤juhoti | dhåmaniyamanam | 'tàntsatyaujàþ', 'tvayà pårvam' iti kukusà¤juhoti | vikalpena tantre dhåmaü karoti | 'purastàdyuktaþ' iti såktena kukusà¤juhoti | pi÷àcagçhãtasya dhåmapànaü kàryam | pi÷àcadoùànmucyate | 'rakùohaõam' ityanuvàkena kukusà¤juhoti tantre | dhåmabhakùakaraõaü ca | pi÷àcadoùànmucyate. 'stuvànam', 'idaü haviþ' iti såktàbhyàü tuùà¤juhoti | tantre và | dhåpanaü ca | 'niþsàlàm' iti såktena tuùà¤juhoti | pi÷àcoccàñanakàmaþ | 'aràyakùayaõam' iti tisçbhiþ tuùà¤juhoti | '÷anno devã pç÷niparõã' iti såktena tuùà¤juhoti. tantravikalpaþ | dhåpanaü puruùasya | pi÷àcoccàñanakàmaþ | 'à pa÷yati' såktena tuùà¤juhoti | 'tàntsatyaujàþ', 'tvayà pårvam' iti såktàbhyàü tuùà¤juhoti | tantravikalpaþ | sarvatra pi÷àcoccàñanakàmaþ | 'purastàdyuktaþ' iti såktena tuùà¤juhoti | pi÷àcoccàñanakàmaþ | 'rakùohaõam' ityanuvàkena tuùà¤juhoti | pi÷àcoccàñanakàmaþ | 'stuvànam', 'idaü haviþ' iti såktàbhyàü busaü juhoti | tantraü và | dhåmena puruùaü dhåpayati | yasmin sthàne pi÷àcastasmin sthàne homaü karoti | yathà dhåmo bhavati tathà kuryàt sthàne ca | 'niþsàlàm' iti såktena busaü juhoti | 'aràyakùayaõam' iti tisçbhiþ busaü juhoti | '÷anno devã pç÷niparõã' iti såktena busaü juhoti | 'à pa÷yati' iti såktena busaü juhoti | 'tàntsatyaujàþ', 'tvayà pårvam' iti såktàbhyàü busaü juhoti | 'purastàdyuktaþ' iti busaü juhoti | 'rakùohaõam' ityanuvàkena busaü juhoti | 'abhyàdheyànàü dhåmaü niyacchati' (Kau÷S 7.28) sarvatra | 'stuvànam', 'idaü haviþ' iti såktàbhyàü kàùñha÷akalàni juhoti | tantravikalpaþ | sarvatra pi÷àcoccàñanaü sarvatra dhåpanaü ca | 'niþsàlàm' iti såktenàvatakùaõàni juhoti | 'aràyakùayaõam' iti tisçbhiþ ÷akalàni juhoti | '÷anno devã pç÷niparõã' iti ÷akalàni juhoti | 'à pa÷yati' iti såktena ÷akalàni juhoti | 'tàntsatyaujàþ', 'tvayà pårvam' iti såktàbhyàü ÷akalàni juhoti | 'purastàdyuktaþ' iti ÷akalàni juhoti | 'rakùohaõam' ityanuvàkena kàùñha÷akalàni juhoti | sarvatra tantravikalpaþ hastahomatvàt | dhåmaü ca karoti sarvatra | puruùasya sthàne nagare gràme gçhe và yatra ÷aïkà vidyate tatra dhåmakaraõaü homena. 'stuvànam', 'idaü haviþ' iti såktàbhyàü pi÷àcagçhãtaü puruùamanvàha | 'niþsàlàm' iti såktena puruùamanvàha | 'aràyakùayaõam' iti tisçbhiþ puruùamanvàha | '÷anno devã' iti såktena pi÷àcagçhãtamàkro÷ayet | 'à pa÷yati' iti såktena pi÷àcagçhãtaü puruùamàkro÷ayet | 'tàntsatyaujàþ' 'tvayà pårvaü' såktàbhyàü pi÷àcamanvàha | 'purastàdyuktaþ' iti såktaü japitvànvàha | 'rakùohaõam' ityanuvàkena pi÷àcagçhãtaü puruùamanvàha | yadi gràme nagare và rathyàyàü và kùetre và tadà japaü kçtvà pi÷àcanàmagrahaõaü kuryàditi | sarvatra karmaõàü vikalpaþ || [trapusamusalakhadiratàrùñàghànàmàdadhàti || ## ||] 'stuvànam', 'idaü haviþ' iti såktàbhyàü karkañikàsamidha àdadhàti | tantravikalpaþ | 'niþsàlàm' iti såktena karkañikàsamidha àdadhàti | tantraü và | pi÷àcagçhãtaü và dhåpayati | 'aràyakùayaõam' iti tisçbhiþ trapusasamidha àdadhàti | pi÷àcoccàñanakàmaþ | '÷anno devã' iti såktena trapusasamidha àdadhàti | pi÷àcarakùàkàmaþ | 'à pa÷yati' iti såktena karkañikàsamidha àdadhàti | 'tàntsatyaujàþ' 'tvayà pårvam' iti såktàbhyàü trapusasamidha àdadhàti | sarvatra såktàdigrahaõe såktaü pratãyàt | çgàdigrahaõe çcaü pratãyàt | såktamadhye çcaü pratãyàt | 'purastàdyuktaþ' iti trapusasamidha àdadhàti | 'rakùohaõam' ityanuvàkena karkañikàsamidha àdadhàti | tantravikalpaþ | pi÷àcoccàñanakàmaþ | 'stuvànam', 'idaü haviþ' iti såktàbhyàü musalasamidha àdadhàti | pi÷àcabhaiùajyam | 'niþsàlàm' iti såktena lokaprasiddhamusalakàùñhànyàdadhàti | 'aràyakùayaõam' iti tisçbhiþ musalakàùñhànyàdadhàti | tantraü và | '÷anno devã' iti musalakàùñhànyàdadhàti | sarvatra pi÷àcabhaiùajyam | 'à pa÷yati' iti såktena musalakàùñhasamidha àdadhàti | tantravikalpaþ | 'tàntsatyaujàþ', 'tvayà pårvam' iti såktàbhyàü musalakàùñha÷akalàni juhoti | tantraü và | pi÷àcoccàñanam | 'purastàdyuktaþ' iti såktena musalasamidha àdadhàti | sarvatra çgante homaþ | sarvatra çgante svàhàkàraþ | anutantre sarvatra dhåmaniyamanam | 'rakùohaõam' ityanuvàkena musalasamidha àdadhàti | jàtiniyamo nàsti | hastahome sarvatra tantravikalpaþ | 'stuvànam', 'idaü haviþ' iti såktàbhyàü khadirasamidha àdadhàti | 'niþsàlàm' iti såktena khadirasamidha àdadhàti | 'aràyakùayaõam' iti tisçbhiþ khadirasamidha àdadhàti | '÷anno devã' iti khadirasamidha àdadhàti | 'à pa÷yati' iti såktena khadirasamidha àdadhàti | 'tàntsatyaujàþ', 'tvayà pårvam' iti såktàbhyàü khadirasamidha àdadhàti | tantravikalpaþ. 'purastàdyuktaþ' iti khadirasamidha àdadhàti | 'rakùohaõam' ityanuvàkena khadirasamidha àdadhàti | pi÷àcoccàñanakàmaþ | sarvatra tantravikalpaþ | sarvatra karmaõàü vikalpaþ | ekaü kuryàt dve và bahåni và. 'stuvànam', 'idaü haviþ' iti såktàbhyàü sarùapasamidha àdadhàti | 'niþsàlàm' iti såktena sarùapasamidha àdadhàti | 'aràyakùayaõam' iti tisçbhiþ sarùapasamidha àdadhàti | '÷anno devãþ' iti såktena tàrùñàghãþ samidha àdadhàti | 'à pa÷yati' iti såktena tàrùñàghãþ samidha àdadhàti | 'tàntsatyaujàþ' 'tvayà pårvam' iti såktàbhyàü sarùapasamidha àdadhàti | 'purastàdyuktaþ' iti sarùapasamidha àdadhàti | 'rakùohaõam' ityanuvàkena sarùapasamidha àdadhàti | tantravikalpaþ | musalakhadirasamidbhyàü dvijasyoccàñanaü bhavati | anyàbhyàü ÷ådràdãnàmuccàñanaü bhavati || [ayugmànkhàdirà¤chaïkån akùyau ni vidhya (5.29.4) iti pa÷càdagneþ samambhåmi nihanti || ## ||] 'stuvànam', 'idaü haviþ' iti såktàbhyàü khadira÷aïkån sapta nava vàbhimantrya pa÷càdagnernikhanati | bhåmiü | samàm | 'akùyau ni vidhya' iti çcà | nikhananamantraþ | pi÷àcopadrave | 'niþsàlam' iti såktena sapta khadira÷aïkånabhimantrya pa÷càdagnernikhanati 'akùyau ni vidhya' ityçcà | pi÷àcabhaye | 'aràyakùayaõam' iti tisçbhiþ sapta khadirakãlakànabhimantrya 'akùyau nividhya' ityçcà pa÷càdagnernikhanati | pi÷àcarakùàrtham | '÷anno devãþ' iti såktena ayugmàn khàdirà¤chaïkånabhimantrya 'akùyau ni vidhya' ityçcà pa÷càdagnernikhanati | 'à pa÷yati' iti såktena sapta kãlakànabhimantrya pa÷càdagneþ 'akùyau ni vidhya' ityçcà nikhanati | sarvatra bhåmiü samàü karoti | 'tàntsatyaujàþ', 'tvayà pårvam' iti såktàbhyàü sapta kãlakànabhimantrya 'akùyau ni vidhya' ityçcà nikhanati agneþ pa÷càt | pi÷àcabhaye | 'rakùohaõam' ityanuvàkena khàdiramayàn sapta kãlakànabhimantrya pa÷càdagnernikhanati 'akùyau ni vidhya' iti çcà | pi÷àcabhaye || [evamàyasalohàn || ## ||] 'stuvànam', 'idaü haviþ' iti såktàbhyàü lohakãlakàn pa¤ca sapta vàbhimantrya pa÷càdagnernikhanati 'akùyau ni vidhya' ityçcà | sarvatra kãlakànàü nikhananam | 'niþsàlàm' iti såktena lohakãlakànabhimantrya pa÷càdagnernikhanati 'akùyau ni vidhya' iti | 'aràyakùayaõam' iti tisçbhiþ lohakãlakànabhimantrya nikhanati | '÷anno devãþ' iti såktena lohamayakãlakànabhimantrya nikhanati | pa÷càdagneþ sarvatra nikhananam | 'à pa÷yati' iti såktena lohamayakãlakànabhimantrya pa÷càdagnernikhanati | sarvatra 'akùyau ni vidhya' iti | 'tàntsatyaujàþ', 'tvayà pårvam' iti såktàbhyàü pa¤ca sapta và lohamayakãlakànabhimantrya nikhanati 'akùyau ni vidhya' iti | 'purastàdyuktaþ' iti såktena lohamayakãlakànabhimantrya pa÷càdagnernikhanati 'akùyau ni vidhya' ityçcà | 'rakùohaõam' ityanuvàkena lohamayakãlakàn pa¤ca sapta vàbhimantrya pa÷càdagnernikhanati 'akùyau ni vidhya' ityçcà | sarvatra nikhananam | 'stuvànam', 'idaü haviþ' iti såktàbhyàü tàmramayakãlakànabhimantrya pa÷càdagnernikhanati 'akùyau ni vidhya' iti | sarvatra pi÷àcàya | 'niþsàlàm' iti såktena tàmramayàn kãlakànabhimantrya pa÷càdagnernikhanati | 'aràyakùayaõam' iti tisçbhistàmramayàn kãlakànabhimantrya pa÷càdagnernikhanati | '÷anno devã pç÷niparõã' iti såktena tàmramayàn kãlakànabhimantrya nikhanati | 'à pa÷yati' iti tàmramayàn kãlakànabhimantrya pa÷càdagnernikhanati | 'tàntsatyaujàþ' iti såktena tàmrakãlakànabhimantrya 'akùyau ni vidhya' iti pa÷càdagnernikhanati | 'tvayà pårvam' iti såktena tàmramayakãlakànabhimantrya 'akùyau ni vidhya' iti nikhanati | 'purastàdyuktaþ' iti tàmramayakãlakànabhimantrya nikhanati | sarvatra pi÷àcabhaye | 'rakùohaõam' ityanuvàkena tàmramayakãlakànabhimantrya pa÷càdagnernikhanati | 'akùyau ni vidhya' iti sarvatra nikhananam | sarvatra pa÷càdagnernikhanati | sarvatra pi÷àcabhaye bhaiùajyàni || [tapta÷arkaràbhiþ ÷ayanaü rà÷ipalyàõi parikirati || ## ||] 'stuvànam', 'idaü haviþ' iti såktàbhyàü tapta÷arkarà abhimantrya ÷ayanaü vàntaràõi và gçhaü và gràmaü và eùu sthàneùu parikiret rakùobhaye | 'niþsàlàm' iti såktena tapta÷arkarà abhimantrya gçhàdiùu parikirati pi÷àcabhaye | 'aràyakùayaõam' iti tisçbhiþ tapta÷arkarà abhimantrya ÷ayanarà÷ipalyàni parikirati | yatra pi÷àcabhayaü tatra parikirati | '÷anno devã' iti såktena tapta÷arkarà abhimantrya ÷ayanarà÷ipalyàni parikirati | 'à pa÷yati' iti tapta÷arkarà parikirati | 'tàntsatyaujàþ', 'tvayà pårvam' iti såktàbhyàü tapta÷arkarà abhimantrya ÷ayanarà÷ipalyàni parikirati pi÷àcabhaye | 'purastàdyukto vaha' iti såktena tapta÷arkarà abhimantrya ÷ayanarà÷ipalyàni parikirati pi÷àcabhaye | 'rakùohaõam' ityanuvàkena tapta÷arkarà abhimantrya ÷ayanarà÷ipalyàni parikirati pi÷àcabhaye || [amàvàsyàyàü sakçdgçhãtàn yavànanapahatànapratãhàrapiùñànàbhicàrikaü paristãrya tàrùñàghedhma àvapati || ## || ya àgacchet taü bråyàt ÷aõa÷ulbena jihvàü nirmçjànaþ ÷àlàyàþ praskanda iti || ## || tathà kurvannanàdye hanuvàne || ## ||] amàvàsyàyàmabhyàtànàntaü kçtvà ÷aramayaü barhiþ stçõàti | sarùapedhmànàmupasamàdhànam | 'stuvànam', 'idaü haviþ' iti såktàbhyàü sakçdgçhãtayavasaktå¤juhoti pratyçcam | abhyàtànàdyuttaratantram | etasmin tantre yavarà÷imadhyànmuùñimekàü gçhàtvolåkhalena khaõóyata apradakùiõaü piùyate | tato vyàdhitaü sampàtya ÷aõasåtreõa jihvàmàrjanaü karoti tato grahaõamuktaþ | yadi na karoti ÷aõena jihvàmàrjanaü tadà na gato graha iti vijànãyàt | amàvàsyàyàmàjyatantraü ÷arastçtaü sarùapedhmamupasamàhitamabhyàtànàntaü kçtvà 'niþsàlàm' iti såktena sakçdgçhãtàn yavànanapahatànapratãhàraü piùñàn saktå¤juhoti | mucyate | tata uttaratantram | yadi ÷aõasåtreõa jihvàmàrjanaü karoti tadà gato grahaþ | amàvàsyàyàü ÷aramayaü barhiþstçtaü sarùapedhmavi÷iùñaü tantraü kçtvà 'aràyakùayaõam' iti tisçbhiþ sakçdgçhãtàn yavànanapahatànapratãhàraü piùñàn saktå¤juhoti | tata uttaratantram | yadi ÷aõasåtreõa jihvàmàrjanaü karoti tato gato grahaþ | amàvàsyàyàü ÷aramayaü barhiþstçtaü sarùapedhmavi÷iùñaü tantraü kçtvà 'aràyakùayaõam' iti tisçbhiþ yavànapahatànapratãhàraü piùñàn saktå¤juhoti | tata uttaratantram | yadi ÷aõasåtreõa jihvàmàrjanaü karoti tato gato grahaþ | amàvàsyàyàü pràtarabhyàtànàntaü kçtvà ÷aramayaü barhiþstçtaü sarùapedhmavi÷iùñaü '÷anno devã pç÷niparõã' iti såktena yavànanapahatànapratãhàraü piùñàn saktå¤juhoti | tata uttaratantram | ÷aõena jihvàmàrjanam | amàvàsyàyàü pràtaþ ÷aramayaü barhiþstçtaü sarùapedhmavi÷iùñaü tantraü kçtvà 'à pa÷yati' iti såktena yavànanapahatànapratãhàraü piùñàn saktå¤juhoti | tata uttaratantram | ÷aõena jihvàmàrjanam.amàvàsyàyàü ÷aramayaü barhiþstçtaü sarùapedhmavi÷iùñaü tantraü kçtvà 'tàntsatyaujàþ', 'tvayà pårvam' iti såktàbhyàü sakçdgçhãtàn yavànanapahatànapratãhàraü piùñàn saktå¤juhotiñata uttaratantram | ÷aõena jihvàmàrjanam | amàvàsyàyàü pràtaþ ÷aramayaü barhiþstçtaü sarùapedhmavi÷iùñamabhyàtànàntaü kçtvà 'purastàdyuktaþ' iti såktena sakçdgçhãtàn yavànanapahatànapratãhàraü piùñàn saktå¤juhoti | tata uttaratantram | ÷aõena jihvàmàrjanam | amàvàsyàyàü pràtaþ ÷aramayaü barhiþstçtaü sarùapedhmavi÷iùñamabhyàtànàntaü kçtvà 'rakùohaõam' ityanuvàkena sakçdgçhãtàn yavànanapahatànapratãhàraü piùñàn saktå¤juhoti | tata uttaratantram | ÷aõasåtreõa jihvàmàrjanaü karoti | yadi na karoti tadà na gato grahaþ | asàdhyo grahaþ | asàdhyo graha ityarthaþ || atha grahàbhicàra ucyate | idaü karma ava÷yasya grahasya va÷ãkaraõamucyate | ayamabhicàro'va÷yagrahasya va÷ãkaraõàrthaþ - [vãriõatålami÷ramiïgióaü prapuñe juhoti || ## ||] àjyatantramabhyàtànàntaü kçtvà 'stuvànam', 'idaü haviþ' iti såktàbhyàü vãriõatålami÷ramiïgióaü pårõapuñena juhoti | tata uttaratantram | 'niþsàlàm' iti såktena vãriõapuùpami÷ritamiïgióamàjyaü juhoti pàlà÷apuñenàjyatantre | uttaratantram | tantraü kçtvà 'aràyakùayaõam' iti tisçbhiþ vãriõatålami÷ritamiïgióaü palà÷apuñena juhoti | uttaratantram | tantraü kçtvà '÷anno devã pç÷niparõã' iti såktena vãriõatålami÷ritamiïgióaü prapuñena juhoti | uttaratantram | grahasyàbhicàro'yam | tantraü kçtvà 'à pa÷yati' iti såktena vãriõatålami÷ritamiïgióaü prapuñena juhoti | uttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'tàntsatyaujàþ', 'tvayà pårvam' iti såktàbhyàü vãriõatålami÷ramiïgióaü prapuñena juhoti | uttaratantram | pi÷àcasyàbhicàrakarma | tantraü kçtvà 'purastàdyuktaþ' iti såktena vãriõatålami÷ritamiïgióaü parõapuñena juhoti | uttaratantram | 'rakùohaõam' ityanuvàkena vãriõatålami÷ritamiïgióaü prapuñena juhotyàjyatantre | grahàbhicàraþ samàptaþ || athàsmin gçhe pi÷àco'sti và na veti saü÷aye idaü karma ucyate - [idhmàbarhiþ ÷àlàyàmàsajati || ## || aparedyurvikçte pi÷àcato rugiti || ## || ukto homaþ || ## ||] 'stuvànam', 'idaü haviþ' iti såktàbhyàü sarùapedhmaü ÷aramayaü barhirabhimantrya ÷àlàyà upari nidadhàti | ÷àlàyà upari karoti | tataþ prabhàte nirãkùaõam | vikçte pi÷àca÷aïkà | tadà ukto homaþ | vãriõatålamityàdi | 'niþsàlàm' iti såktena tàrùñàghedhmaü ÷aramayaü barhi÷càbhimantrya ÷àlàyà upari nidadhàti | yadi tadvikçtaü tadà tadgçhaü pi÷àcagçhãtam | tadà ukto homaþ | vãriõatålami÷ritamiïgióaü prapuñena juhoti | tantre | 'aràyakùayaõam' iti tisçbhiridhmàbarhirabhimantrya ÷àlàyà upari nidadhàti | dvitãye'hani nirãkùayet | barhiùi vikçte pi÷àcabhayam | tatra vãriõatålami÷ritamiïgióaü prapuñena juhoti | '÷anno devã' itãdhmàbarhirabhimantrya ÷àlàyàmàsajati | aparedyurvikçte pi÷àcato rugiti | tato vãriõatålami÷ritamiïgióaü prapuñena juhoti | tantre | 'à pa÷yati' iti såktenedhmàbarhiþ ÷àlàyàmàsajati | aparedyurvikçte pi÷àcato rugiti | tata idhmàbarhiþ ÷àlàyà gçhãtvà tena tantramabhyàtànàntaü kçtvà vãriõatålami÷ramiïgióaü prapuñena juhoti | 'tàntsatyaujàþ', 'tvayà pårvam' iti såktàbhyàü idhmàbarhirabhimantrya ÷àlàyàmàsajati | aparedyurvikçte pi÷àcato rugiti | vãriõatålami÷ramiïgióaü prapuñena juhoti tenaiva såktena | 'purastàdyuktaþ' iti såktenedhmàbarhirabhimantrya ÷àlàyàmàsajati | aparedyurvikçte pi÷àcato rugiti | tatra vãriõatålami÷ramiïgióaü prapuñena juhoti | 'rakùohaõam' ityanuvàkenedhmàbarhiþ ÷àlàyàmàsajati | aparedyurvikçte pi÷àcato rugiti | tantraü kçtvà tenànuvàkena vãriõatålami÷ramiïgióaü prapuñena juhoti | pi÷àcagrahàbhicàraþ || [vai÷ravaõàyà¤jaliü kçtvà japannàcàmayatyabhyukùati || ## ||] vai÷ravaõàya namaskàraü kçtvà 'stuvànam', 'idaü haviþ' iti såktàbhyàmudakamabhimantrya tamàcàmayati samprokùati ca | vai÷ravaõàya namaskàraü kçtvà 'niþsàlàm' iti såktenodakamabhimantryàcàmayati samprokùati ca vyàdhitam | pi÷àcagraharakùàkàmaþ | vai÷ravaõàya namaskàraü kçtvà 'aràyakùayaõam' iti tisçbhirudakamabhimantryàcàmayati samprokùati ca pi÷àcagçhãtaü puruùam | vai÷ravaõàya namaskàraü kçtvà '÷anno devã' iti såktenodakamabhimantryàcàmayati samprokùati ca | pi÷àcarakùàrtham | vai÷ravaõàya namaskàraü kçtvà 'à pa÷yati' iti såktenodakamabhimantryàcàmayati samprokùati ca vyàdhitaü mànuùam | vai÷ravaõàya namaskàraü kçtvà 'tàntsatyaujàþ', 'tvayà pårvam' iti såktàbhyàmudakamabhimantrya vyàdhitamàcàmayati samprokùati ca | pi÷àcabhaye | vai÷ravaõàyà¤jaliü kçtvà 'purastàdyuktaþ' iti såktenodakamabhimantrya vyàdhitamàcàmayati samprokùati ca | pi÷àcabhaye rakùàkàmaþ | vai÷ravaõàyà¤jaliü kçtvà 'rakùohaõam' ityanuvàkenodakamabhimantryàcàmayati samprokùati ca vyàdhitam | pi÷àcabhaye rakùàkàmaþ | sarvatra karmaõàü vikalpaþ | pi÷àcagçhãtaü manuùyamanvàrabdhe sarvatra homaþ kàryaþ | bhaiùajyakarma ca | gçhe prayogaþ || ràtrikarmàõyucyante - [ni÷yulmuke saïkarùati || ## || svastyàdyaü kurute || ## ||] ràtrau 'stuvànam', 'idaü haviþ' iti såktàbhyàü ulmuke dve abhimantrya parasparaü ghçùyati | tataþ prabhàte 'svastidàþ' (1.21) iti såktena dakùiõena prakràmati padàni dadàti | pi÷àcabhaye | ràtrau 'niþsàlàm' iti såktena ulmuke abhimantrya parasparaü ghçùyati | tataþ prabhàte 'svastidàþ' iti såktena dakùiõena prakràmati | pi÷àcabhaye | ràtrau 'aràyakùayaõam' ityulmuke abhimantrya parasparaü ghçùyati | tataþ prabhàte 'svastidàþ' iti såktena padàni prakràmati | ràtrau '÷anno devã' ityulmuke abhimantrya parasparaü ghçùyati | tataþ prabhàte 'svastidàþ' iti padàni dadàti | ràtrau 'à pa÷yati' ityulmukadvayaü parasparaü sarvatràbhimantraõànte saïghçùyati | tataþ prabhàte 'svastidàþ' iti såktaü japitvà padàni prakràmati | ràtrau 'tàntsatyaujàþ' 'tvayà pårvam' iti såktàbhyàmulmuke abhimantrya saïghçùyati | tataþ prabhàte 'svastidàþ' iti såktena padàni dadàti | pi÷àcarakùàrtham | ràtrau 'purastàdyuktaþ' iti ulmuke abhimantrya saïghçùyati | tataþ prabhàte 'svastidàþ' iti såktaü japitvà padàni prakràmati | sarvabhåtagrahavinà÷anaþ | gatena gaõavikalpena homaþ | brahmaràkùasasyàpi ÷àntiþ | ràtrauþ 'rakùohaõam' ityanuvàkenolmuke abhimantrya parasparaü saïghçùyati | tataþ prabhàte 'svastidàþ' iti såktaü japitvà padàni prakràmati | samàptàni ràtrikarmàõi | pi÷àcaràkùasabhåtàpsaraþpretayakùagandharvà grahà÷ca | ye'nye'pi kùudrabràhmaõajàtikàþ kùatriyavai÷ya÷ådràdayo grahàþ sarve ebhiþ karmabhistuùyanti | ràkùasagrahaprakaraõaü bhåtatantraü samàptam || atha jalodarabhaiùajyamucyate - [ayaü devànàm (1.10) ityekaviü÷atyà darbhapi¤jålãbhirvalãkaiþ sàrdhamadhi÷iro'vasi¤cati || ## ||] 'ayaü devànàm' iti såktena ghañe darbhapi¤julãþ prakùipyekaviü÷atigçhatçõàni ca prakùipya taü ghañamabhimantrya tato vyàdhitaü si¤cati | tato màrjanaü ca | darbhatrayamekatra baddhaü pi¤jålãtyucyate | samàptaü jalodarabhaiùajyam | abhyàsena karmasiddhiþ | dinedine kuryàt jalodaranà÷anàrtham || bhaiùajye prathamà kaõóikà samàptà || ## || ________________________________ atha vàtapitta÷leùmaõi bhaiùajyànyucyante - [jaràyujaþ (1.12) iti medo madhu sarpistailaü pàyayati || ## ||] 'jaràyujaþ' iti såktena màüsabhedo'bhimantrya pàyayati vàtavikàre | 'jaràyujaþ' iti såktena madhvabhimantrya pàyayati ÷leùmavikàre | 'jaràyujaþ' iti såktena ghçtamabhimantrya pàyayati vàtapittasahavikàre | 'jaràyujaþ' iti såktena tailamabhimantrya pàyayati vàta÷leùmavikàre | samàptaü vàtapitta÷leùmabhaiùajyam || atikàse ÷ãrùaktau ÷irovedanàyàü ca karmàõyucyante - [mau¤japra÷nena ÷irasyapihitaþ savyena titauni pålyàni dhàrayamàõo dakùiõenàvakiran vrajati || ## ||] vyàdhita÷iro mau¤javeùñitaü kçtvà vàmena hastena pavanaü làjasahitaü gçhãtvà | dakùiõena hastena tàn làjàn pragçhya 'jaràyujaþ' iti såktena làjàn prakiran vrajati vyàdhide÷aü yàvat | tatraiva mu¤japra÷nalàjàpavanànàü prakùepaþ || [savyena titaupra÷nau dakùiõena jyàü drughnãm || ## || preùakçdagrataþ || ## ||] vàmena hastena pavanaü mau¤jendukaü ca gçhãtvà dakùiõena hastena jyàü drughnãü gçhãtvà vyàdhitamagre kçtvà || [yatrainaü vyàdhirgçhõàti tatra titaupra÷nau nidadhàti || ## ||] yatra vyàdhirutpannastatra sthàne gatvà 'jaràyujaþ' iti såktaü japitvà mau¤japra÷naü pavanaü ca prakùipati vyàdhitaþ || [jyàü ca || ## || àvrajanam || ## ||] tatra sthàne tåùõãü jyàü prakùipati || [ghçtaü nastaþ || ## ||] vàtajvare kañibhaïge ÷irãroge ca vàtagulme vàtavikàre ca sarvaroge dhanurvàte'ïgakampane vàte ÷arãrabhaïge sarvavàtavikàre bhaiùajyam | 'jaràyujaþ' iti såktena ghçtamabhimantrya nàsikànastaü dadàti | ÷iroroge vàtabhaïge || [pa¤caparvaõà lalàñaü saüstabhya japati || ## ||] 'jaràyujaþ' iti såktena pa¤caparvaveõudaõóaü lalàñe saüstabhya japati | ÷iroroge kañibhaïge và vàtagulme và vàtavikàre ca | liïgyupatàpaþ samàptaþ || atha lohite vahati ÷arãramadhye bahi÷ca ÷astraghàte pàùàõalakuñeùñakàdyabhighàte karmàõyucyante - [amåryàþ (1.17) iti pa¤caparvaõà pàüsusikatàbhiþ parikirati || ## ||] pa¤caparvaveõudaõóaü rudhiravahanasthàne dattvà 'amåryàþ' iti såktaü japati | rudhirapravàhe bhaiùajyam | 'amåryàþ' iti såktena rathyàyàþ pàüsån gçhãtvàbhimantrya rudhiravraõe vikirati | 'amåryàþ' iti såktena sikatà abhimantrya vyàdhide÷e kirati || [armakapàlikàü badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'amåryàþ' iti såktenàrmakapàlikàü sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram || [pàyayati || ## ||] 'amåryàþ' iti såktenàrmakapàlikàmabhimantrya pàyayati | armakapàlikà ÷uùkapaïkamçttikà | strãrajaso'tipravartane bhaiùajyaü rudhirapravàhe ca || [caturbhirdårvàgrairdadhipalalaü pàyayati || ## ||] 'amåryàþ' iti såktena catvàri dårvàgràõi piùñvà taiþ saha dadhipalalamàüsàdyàloóya tato'bhimantrya pàyayati | rudhirapravàhe ÷arãramadhye ÷astràdyabhighàte bahi÷ca ÷oõitavahane gudavahane mukhavahane nàsikàrudhiravahane ÷iro'ïgulyàdirudhirapravàhe ca | rudhirapravahane bhaiùajyàni samàptàni. atha hçdroge kàmale ca bhaiùajyànyucyante - [anu såryam (1.22) iti mantroktasya lomami÷ramàcamayati || ## ||] 'anu såryam' iti raktavçùabharomami÷ramudakamabhimantrya pàyayati | kàmale hçdroge ca bhaiùajyam || [pçùñhe cànãya || ## ||] 'anu såryam' iti såktena raktavçùabhapçùñha udakamànãya tato'bhimantryàcàmayati || [÷aïkudhànaü carmaõyàsãnàya dugdhe sampàtavantaü badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'anu såryam' iti såktena go raktacarmachidramaõiü godugdhe dattvà taü sampàtyàbhimantrya badhnàti || [pàyayati || ## ||] dugdhaü ca pàyayati | abhyàtànàdyuttaratantram | kàmale hçdroge ca liïgyupatàpaþ || [haridraudanabhuktamucchiùñànucchiùñenà prapadàt pralipya mantroktànadhastalpe haritasåtreõa savyajaïghàsu baddhvà'vasnàpayati || ## ||] haridraudanaü vyàdhitasya bhojanaü dattvà tasyocchiùñaü cànucchiùñaü caikatra kçtvà tena codvartanaü kçtvà ÷iraþprabhçtyàrabhya yàvatpàdau | tato vyàdhitaü ca khañvàyàmupave÷ya khañvàyà adhastàt | ÷ukaþ kàùñha÷uko gopãtilakà caite trayaþ pakùiõaþ | savyajaïghàyàü haritasåtreõa baddhvà khañvàyà adhastàd badhnàti | tato 'anu såryam' iti såktenodakamabhimantrya vyàdhitaü snàpayati | kàmale hçdroge ca || [prapàdayati || ## ||] 'anu såryam' iti såktena manthamabhimantrya prapàdya prayacchati | sarvatra gçhadvàre'gre vyàdhitaü kçtvà tamagre prave÷ya svayaü pravi÷ya tato bhaktamabhimantrya tato vyàdhitàya prayacchati | sarvatra yatra yatra 'prayacchati' ÷abdastatra tatraivaü boddhavyam || [vadata upasthàpayati || ## ||] 'anu såryam' iti såktena ÷ukaü vadantamabhimantrayet | 'anu såryam' iti såktena kàùñha÷ukaü vadantamabhimantrayet | 'anu såryam' iti såktena gopãtilakàü pakùiõãü yatra kutracid dçùñvà vadantãü tatràbhimantrayed vyàdhitaþ | kàmale ca vyàdhau || [kroóalomàni jatunà sandihya jàtaråpeõàpidhàpya || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'anu såryam' iti såktena vçùabhahçdayalomabhirlàkùàraktaiþ suvarõaveùñitaü maõiü kçtvà sampàtyàbhimantrya vyàdhitàya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | sarvatra yatra bahåni karmàõi vihitàni tatraikaü kuryàd dve và kuryàt sarvàõi và kuryàt | sarvatra karmaõàü vikalpaþ | apasmàravismayahçdrogakàmalakarohiõakàni bhaiùajyàni samàptàni || atha ÷vetakuùñhabhaiùajyànyucyante - [nakta¤jàtà (1.23) suparõo jàtaþ (1.24) iti mantroktaü ÷akçdà lohitaü praghçùyàlimpati || ## ||] ÷vetakuùñhaü gomayena praghçùya yàvallohitaü dçùñvà 'nakta¤jàtà', 'suparõo jàtaþ' iti såktàbhyàü bhçïgaràjaharindrendravàruõã nãlikàpuùpà etàþ pa¤ca piùñvàbhimantrya kuùñhaü pralimpati | tisçõàü và catasçõàü vauùadhãnàü grahaõam || [palitànyàcchidya || ## ||] palitanà÷e tacca | palitàni chittvà ghçùñvàlimpati || atha màrutànyucyante - [màrutànyapihitaþ || ## ||] 'nakta¤jàtà', 'suparõo jàtaþ' iti såktàbhyàü maruto yajate yathà varuõaü pàkayaj¤avidhànena | ÷vetapalite ÷vetakuùñhe ca | abhyàtànàntaü kçtvà 'nakta¤jàtà', 'suparõo jàtaþ' iti dvàbhyàü såktàbhyàü kçùõàyà goràjyaü juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'nakta¤jàtà', 'suparõo jàtaþ' iti såktàbhyàü kàsadividhuvakavetasà oùadhãrekatra kçtvà sampàtyàbhimantrya tata udakamadhye prave÷yàdhomukhaü pàtraü ninayati | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'nakta¤jàtà', 'suparõo jàtaþ' iti såktàbhyàü kàsàdyoùadhãrudake kçtvà sampàtyàbhimantryàplàvayati | tata uttaratantram | 'nakta¤jàtà', 'suparõo jàtaþ' iti såktàbhyàü ÷va÷iro meùa÷iro mànuùake÷arajjvà jaradupànahau ca vaü÷advayàgre prabadhya yodhayati dhàrayatãtyarthaþ | palitanà÷e ÷vetakuùñhe ca bhaiùajyàni | abhyàtànàntaü kçtvà 'nakta¤jàtà', 'suparõo jàtaþ' iti dvàbhyàü såktàbhyàmudakaü sampàtya tenàmapàtraü prasicya tato'÷mànaü nidadhàti | tata àmapàtrama÷mànaü ca tripàde ÷ikye nidadhàti | tato'psu kùipati | tata uttaratantram | màrutàni karmàõi samàptàni | màruteùu karmasu sarvatra màrutakùãraudanaü màruta÷çtaü màrutaiþ paristãrya màrutena sruveõa màrutenàjyeneti bhavati | samàptàni kuùñhabhaiùajyàni | ÷vetapalitanà÷anaü durbhaganà÷anaü ca || atha jvarabhaiùajyamucyate - [yadagniþ (1.25) iti para÷uü japaüstàpayati kvàthayatyavasi¤cati || ## ||] nityajvare velàjvare satatajvare ekàntarajvare càturthakajvare ÷ãtajvare caturjvare ca 'yadagniþ' iti såktena lohakuñhàramabhimantryàgnau tàpayati | tato 'yadagniþ' iti japitvà taü kuñhàramuùõodakamadhye kvàthayati | tato 'yadagniþ' iti såktaü japitvà tenodakena vyàdhitamavasi¤cati | àcamanaü tåùõãü màrjanaü ca | jvarabhaiùajyaü samàptam || athodvegavinà÷abhaiùajyànyucyante - [upa pràgàt (1.28) ityudvijamànasya ÷uklaprasånasya vãriõasya catasçõàmiùãkàõàmubhayataþ pratyuùñaü badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'upa pràgàt' iti såktena ÷uklavãriõeùãkàcatuùñayenobhayataþ pratyuùñamekatra baddhvà maõiü kçtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti puõyàhànte | tata uttaratantram | udvegabhaiùajyam || [trividagdhaü kàõóamaõim || ## ||] tantraü kçtvà 'upa pràgàt' iti såktena trividagdhaü ÷uklavãraõakàõóamaõiü kçtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | udvegabhaiùajyam || [ulmuke svastyàdyam || ## ||] 'upa pràgàt' iti såktenolmukadvayamabhimantrya gharùayet | ràtrau uùàkàle vaitat karma | tataþ prabhàte 'svastidàþ' (1.21) iti såktena dakùiõena pàdena prakràmati iti svastyayanam | vçddhabàlayuvastrãpuruùàõàmakasmàdudvegaþ pralàpo và bhavettadaitat kuryàt | samàptànyudvegabhaiùajyàni || gandharvaràkùasàpsarobhåtagrahàdiùu bhaiùajyànyucyante - [màtçnàmnoþ sarvasurabhicårõànyanvaktàni hutvà ÷eùeõa pralimpati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'divyo gandharvaþ' (2.1) iti såktena ghçtàktàþ sarvauùadhãrjuhoti | homa÷eùeõa vyàdhitaü mrakùayati | uttaratantram | tantraü kçtvà 'imaü me agne' (6.111) iti caturçcenàjyami÷ràþ sarvauùadhãrjuhoti | tata uttaratantram | tantre homa÷eùeõa vyàdhitaü mrakùayati | gandharvagrahàdibhaiùajyam || [catuùpathe ca ÷irasi darbheõóve'ïgàrakapàle'nvaktàni || ## ||] catuùpathe vyàdhitaü kçtvà tasya ÷irasi darbheõóukaü kçtvà tasyopari kapàlamagnipårõaü prajvàlitaü kçtvà tatra prajvàlite'gnau 'divyo gandharvaþ' iti såktena ghçtàktàþ sarvauùadhãrjuhoti | catuùpathe ca ÷irasi darbheõóve'ïgàrakapàle prajvàlite'gnau 'imaü me agne' iti catasçbhiràjyenàktàþ sarvauùadhãrjuhoti pratyçcaü ÷irasi home na tantram || [titauni pratãpaü gàhamàno vapatãtaro'vasi¤cati pa÷càt || ## ||] vyàdhitasya vallaõikàü sarvauùadhisahitàü haste kçtvà nadyudakasammukhaü prave÷ya tato'vagàhayati | 'davyo gndharvaþ' iti såktena sarvauùadhãrudakamadhye vapati kartà | 'divyo gandharvaþ' iti såktena pa÷càt sthito vyàdhitaü si¤cati || [àmapàtra opyàsicya mau¤je tripàde vayonive÷ane prabadhnàti || ## ||] tato mçnmaya àmapàtre homa÷eùaþ sarvauùadhãþ kçtvà pakùiõo yasmin vçkùe vasanti tatra tripàde ÷ikye kçtvà badhnàti | gandharvayakùaràkùasabhaiùajyam | 'imaü me agne' iti såktena nadãmadhye vallaõikàyàü sarvauùadhãrghçtàktà juhoti pratyçcam | tataþ kartà tamavasi¤cati vyàdhitam 'imaü me' iti catasçbhiþ | pa÷càdàmapàtra opyàsicya mau¤je tripàde vayonive÷ane vçkùe badhnàti | rakùograhe yakùagrahe gandharvagrahe'psarograhe ràjase grahe tàmase grahe grahabhaiùajyàni samàptàni || atha laukike ÷àpe vaidike ÷àpe ca strãõàmàkro÷e puruùàõàü ca bhaiùajyamucyate - [aghadviùñà (2.7), ÷aü no devã (2.25), varaõaþ (6.85), pippalã (6.109), vidradhasya (6.127), yà babhravaþ (8.7) iti || ## || upottamena palà÷asya caturaïgulenàlimpati || ## || prathamena mantroktaü badhnàti || ##|| dvitãyena mantroktasya sampàtavatànulimpati || ## || tçtãyena mantroktaü badhnàti || ## || caturthenà÷ayati || ## || pa¤camena varuõagçhãtasya mårdhni sampàtànànayati || ## || uttamena ÷àkalam || ## ||] sarvasmin saühitàvidhikarmaõi pradhànakarmamadhye uttarataþ udakumbhamàsthàpya tenodakena 'hiraõyavarõàþ' (1.33) iti såktenàbhimantritena kàrayitàbhiùecayet sarvatra medhàjananàdikarmasu | tataþ pa÷cànmaõibandhanàdi karma kuryàt | bhaiùajyeùvabhiùekaü na kuryàt | abhyàtànàntaü kçtvà 'aghadviùñà devajàtà' iti såktena yavamaõiü sampàtyàbhimantrya punaþ såktaü japitvà badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | laukika àkro÷e vaidike ca bràhmaõasya ÷àpe kråracakùurdçùñinipàte ca pi÷àcaràkùasàdiùu bhaiùajyaü samàptam || atha rakùograhe bhaiùajyamucyate - àjyatantraü kçtvà '÷aü no devã pç÷niparõã' iti såktena pç÷niparõãü sampàtyàbhimantrya ghçùñvà punaþ såktaü japitvà vyàdhitaü pralimpati | abhyàtànàdyuttaratantram | pàpagçhãte ca strãgarbhastràve ca mçtàpatyàyàü ca kravyàdagçhãte ca pi÷àcagçhãte ca rakùomayabhaiùajyam samàptam || atha ràjayakùmàdibhaiùajyamucyate - tantraü kçtvà 'varaõo vàrayàtà' iti tçcena varaõavçkùakàùñhamaõiü sampàtyàbhimantrya punaþ såktaü japitvà badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | ràjayakùmàdiùågravyàdhiùu ÷vetodumbarakuùñhàdyaùñàda÷ajàtiùu jvaràdisarvarogeùu bhaiùajyaü samàptam || atha vàtavikàre bhaiùajyamucyate - abhyàtànàntaü kçtvà 'pippalã kùiptabheùajã' iti såktena pippaladravyaü sampàtyàbhimantrya punaþ såktaü japitvà÷ayati | abhyàtànàdyuttaratantram | sarvatra | vàtavikàre dhanurvàte vàtagulme vàta÷åle kùiptavàtapradoùe karmakçte vàta utpanne sarvavàtavikàre bhaiùajyaü samàptam || jalodarabhaiùajyamucyate - abhyàtànàntaü kçtvà 'vidradhasya balàsasya' iti tçcena såktena vyàdhitasya mårdhni sampàtànànayati | abhimantraõaü ca | abhyàtànàdyuttaratantram | jalodarabhaiùajyam | sarvavyàdhivisarpaõe hçdayàmaye và jalodare ca eteùàü bhaiùajyaü samàptam || 'vidradhasya' iti såktena pàlà÷a÷akalaü caturaïgulamànaü piùñvàbhimantrya punaþ såktaü japitvà vyàdhitaü limpati | sarvavyàdhivisarpaõe prakope ca balàse càntràdivisarpaõe càkùivisarpaõe ca karõavyàdhivisarpaõe hçdayàmaye càj¤àtaràjayakùmaõi ca | eteùàü bhaiùajyaü samàptam || tantraü kçtvà 'yà babhravaþ' iti såktena da÷avçkùa÷akalàni làkùàhiraõyena veùñitaü maõiü kçtvà sampàtyàbhimantrya punaþ såktaü japitvà badhnàti | sarvavyàdhibhaiùajyam || atha kùetriyavyàdhibhaiùajyamucyate - [udagàtàm (2.8) ityàplàvayati bahiþ || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'udagàtàm' iti såktena udakaghañaü sampàtyàbhimantrya vyàdhitaü gçhàd bahiþ kçtvàplàvayati | abhyàtànàdyuttaratantram | kùetriyo vyàdhirliïgã pitçpàramparyàgataþ kùetriyo rogaþ | kuùñhakùayarogo grahaõãdoùaþ sarva÷arãre visphoñakaraktadoùàdiþ kùetriyaþ || [apeyam (2.8.2) iti vyucchantyàm || ## ||] tantraü kçtvà 'apeyaü ràtrã' ityçcà ghañaü sampàtyàbhimantrya gçhàdbahiràplàvayati | abhyàtànàdyuttaratantram | apararàtra etat karma kuryàt kùetriyavyàdhau || [babhroþ (2.8.3) iti mantroktamàkçtiloùñavalmãkau parilikhya jãvakoùaõyàmutsãvya badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'babhrorarjunakàõóasya' ityçcàrjunakàùñhaü yavabusaü tilapi¤jikàü caikatra trãõi baddhvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | kùetriyavyàdhau | abhyàtànàntaü kçtvà 'babhrorarjuna' ityçcàkçtiloùñaü jãvakoùaõyàü baddhvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'babhrorarjuna' ityçcà valmãkamçttikàü carmajãvakoùaõyàü baddhvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | ekasmin vyàdhau sarvatra karmaõàü vikalpaþ | jãvataþ pa÷o÷carma jãvakoùaõãtyucyate | ajàyà÷carmàvervà÷vàyà và carmagrahaõam | màtçpitçvargàdàyàtaþ kaulaþ kulabhavaþ | sarvatra karmaõàü vikalpaþ || bhaiùajyeùu dvitãyà kaõóikà || ## || ________________________________ [namaste làïgalebhyaþ (2.8.4) iti sãrayogamadhi÷iro'vasi¤cati || ## ||] 'namaste làïgalebhyaþ' ityçcodakaghañamabhimantrya vçùabhayuktasya halasyàdhastàt kçtvà vyàdhitaü tato'bhiùi¤cati | kùetriyasya bhaiùajyam || [namaþ sanisrasàkùebhyaþ (2.8.5) iti ÷ånya÷àlàyàmapsu sampàtànànayati || ## || uttaraü jaratkhàte sa÷àlàtçõe || ## || tasminnàcamayatyàplàvayati || ## ||] tasmin garte vyàdhitamupave÷yàcàmayati | uttaratantram | kùetriyabhaiùajyam | abhyàtànàntaü kçtvà 'namaþ sanisrasàkùebhyaþ' ityçcodakaghañaü sampàtyàbhimantryottarasampàtàn jaradgartaþ ànayati | ÷àlàtçõasahite garte vyàdhitamavasi¤cati | àcamanaü ca | yatra kvacit snànaü tatra sarvatràcamanam | tata uttaratantram | yatra yatra snànaü prokùaõaü ca tatra sarvatra bhaiùajyeùu ÷iraþprabhati màrjanaü kuryàt yàvat pàdau | samàptaü kùetriyasya bhaiùajyam || atha brahmagrahe bhaiùajyamucyate - [da÷avçkùa (2.9) iti ÷àkalaþ || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'da÷avçkùa' iti såktena vçkùavikalpena palà÷àdida÷avçkùa÷akalàni gçhãtvà làkùàhiraõyena veùñitaü maõiü kçtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | brahmagrahe bhaiùajyam || [da÷a suhçdo japanto'bhimç÷anti || ## ||] da÷a bràhmaõà atharvàïgirasaþ suhçdo 'da÷avçkùa' iti såktaü japanto vyàdhita÷arãramabhimç÷anti | sarvagrahe brahmagrahe | grahabhaiùajyaü samàptam || [kùetriyàttvà (2.10) iti catuùpathe kàmpãla÷akalaiþ parvasu baddhvà pi¤jålãbhiràplàvayati || ## ||] catuùpathe gatvàbhyàtànàntaü kçtvà 'kùetriyàttvà' iti såktenodakaghañaü sampàtyàbhimantrya kàmpãla÷akalàni vyàdhitaparvaõi dattvà pi¤jålãrghañe prakùipya tato'bhiùi¤cati | tata àcamanam | uttaratantram | kùetriyagrahe || [avasi¤cati || ## ||] 'kùetriyàttvà' iti såktenodakaghañaü saha pi¤jålãbhirabhimantrya catuùpathe vyàdhitaü kçtvàvasi¤cati | kùetriye grahe kàmpãla÷akalairbandhayitvà | kùetriyabhaiùajyam | samàptàni kùetriyabhaiùajyàni || udakatçùàkràntabhaiùajyamucyate - [pàrthivasya (2.29) ityudyati pçùñhasaühitàvupave÷ayati || ## || pràïmukhaü vyàdhitaü pratyaïmukhamavyàdhitaü ÷àkhàsåpave÷ya vaitase camasa upamanthanãbhyàü tçùõàgçhãtasya ÷irasi manthamupamathyàtçùitàya prayacchati || ## || tasmiüstçùõàü sannayati || ## ||] udita àditye prabhàte pçùñhasaühitàvupave÷ya dvau puruùau | pràïmukhaü vyàdhitaü pratyaïmukhamavyàdhitaü vaitasa÷àkhàsåpave÷ya vaitase camase saktådakaü prakùipya vaitasa÷alàkàbhyàü manthaü nirmathya tçùõàgçhãtasya ÷irasi manthamupamathya 'pàrthivasya' iti såktena camasamabhimantrya tçùitàya prayacchati yasya vyàdhirbhavati || [uddhçtamudakaü pàyayati || ## ||] 'pàrthivasya' iti såktenàpsådakamabhimantryoddhçtya pàyayati | tçùàrte bhaiùajyam || [savàsinau (2.19.6) iti mantroktam || ## ||] 'savàsinau' iti såktena manthamabhimantrya pàyayati | vyàdhitàvyàdhitàvekavastraparihitau santau | tçùàrtabhaiùajyàni samàptàni || aruùodaragaõóulabhaiùajyànyucyante - [indrasya yà mahã (2.31) iti khalvaïgànalàõóån hananàn ghçtami÷rà¤juhoti || ## ||] tantraü kçtvà 'indrasya yà mahã' iti såktena kçùõacaõakàn ghçtami÷rà¤juhoti | tantravikalpaþ || [bàlàn kalmàùe kàõóe savyaü pariveùñya sambhinatti || ## ||] 'indrasya yà mahã' iti såktena govàlàn | citrite ÷are savyaü pariveùñya pàùàõena cårõayati || [pratapati || ## ||] tataþ såktaü japitvàgnau pratapati || [àdadhàti || ## ||] tataþ såktàntenàgnàvàdadhàti || [savyena dakùiõàmukhaþ pàüsånupamathya parikirati || ## ||] 'indrasya yà mahã' iti såktena savye haste pàüsån kçtvà dakùiõena vimçjya dakùiõàmukhaþ sthitaþ såktaü japitvà vyàdhitasyopari kirati | aruùãgaõóulakànàü bhaiùajyam || [sammçdnàti || ## ||] 'indrasya yà mahã' iti såktena pàüsån mardayati hastàbhyàü vyàdhitaþ || [àdadhàti || ## ||] 'indrasya yà mahã' iti såktena pàlà÷audumbaràdyàþ samidha àdadhàti | samàptà udarakçmaya udaragaõóulakà÷ca dçùñakçmaya÷ca teùàü bhaiùajyam || atha gokçmibhaiùajyànyucyante - [udyannàdityaþ (2.32) ityudyati gonàmetyàha asau iti || ## || såktànte te hatàþ iti || ## || darbhairabhyasyati || ## ||] pràtaþ 'udyannàdityaþ' iti såktaü japitvà gonàmoccàrayitvà yasya krimayaþ | 'te hatàþ' iti mantreõa darbhairàhanti krimãõàü mukham || [madhyandine ca || ## ||] etanmadhyandine kuryàt || [pratãcãmaparàhõe || ## ||] àdityasammukho'paràhõe etat | trikàle karmasamàptiþ | gonàmagrahaõam 'asau' iti sthàne || [bàlastukàmàcchidya khalvàdãni || ## ||] 'udyannàdityaþ' iti såktena ghçtami÷ràn kçùõacaõakà¤juhoti | kçmibhaiùajyam | 'udyannàdityaþ' iti såktena kalmàùaü ÷araü govàlaveùñitaü dhàrayati | tataþ pàùàõena cårõayati | tataþ såktena pratapati | tataþ såktena japitvàgnàvàdadhàti juhotãtyarthaþ | kçmibhaiùajyam | 'udyannàdityaþ' iti såktena pàüsånabhimantrya vàme haste kçtvà dakùiõàmukhaþ pàüsunà kçmivraõaü mardayati | 'udyannàdityaþ' iti såktena palà÷avçkùàdisamidha àdadhàti | samàptaü sarvakçmibhaiùajyam manuùyagajahastya÷vàdiyåkàlikùàdiùu kçmibhaiùajyam || sarvavyàdhibhaiùajyamucyate - [akùãbhyàü te (2.33) iti vãbarham || ## || udapàtreõa sampàtavatàvasi¤cati || ## ||] àjyatantraü kçtvà vyàdhitaü parvasu baddhvà 'akùãbhyàü te' iti såktenodapàtraü sampàtya tataþ punaþ såktaü japitvàvasicya vyàdhitasya parvagranthãn vimu¤cati | tata uttaratantram | samàptamakùiroganàsikàkarõamåla÷irojihvàgrãvàràjayakùmàdisarvavyàdhibhaiùajyam | 'akùãbhyàü te' iti såktenàbhimantrayate vyàdhitam | sarvavyàdhibhaiùajyaü samàptam || atha kùetriyavyàdhibhaiùajyànyucyante - [hariõasya (3.7) iti bandhanapàyanàcamana÷aïkudhànajvàlenàvanakùatre'vasi¤cati || ## ||] tantraü kçtvà 'hariõasya' iti såktena hariõa÷çïgamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | kùetriyabhaiùajyam | 'hariõasya' iti såktena hariõa÷çïgeõa sahodakamabhimantrya pàyayatyàcàmayati ca | athoùàkàla etat karma | hariõavarma ÷aïkudhànaü prajvàlyodake prakùipya tato 'hariõasya' ityabhimantrya vyàdhitamavasi¤cati | màrjanamàcamanaü ca | kùetriyabhaiùajyam || [amitamàtràyàþ sakçdgçhãtàn yavànàvapati || ## ||] 'hariõasya' iti såktena yavà¤juhoti pratyçcaü rà÷eraparimitàn madhyàt sakçd gràhyà yavà ityarthaþ | kùetriyabhaiùajyam || [bhaktaü prayacchati || ## ||] 'hariõasya' iti såktena bhaktamabhimantrya bhojane prapàdya prayacchati | samàptaü kùetriyabhaiùajyam | bàlarogagçhãte ca || maithunadoùavyàdhibhaiùajyànyucyante - [mu¤càmi tvà (3.31) iti gràmye påti÷apharãbhirodanam || ## ||] 'mu¤càmi tvà' iti såktena påtigandhamatsyasahitamodanamabhimantrya vyàdhitàya prayacchati bhakùaõàrthaü bhojanakàle || [araõye tila÷aõagomaya÷àntàjvàlenàvanakùatre'vasi¤cati || ## ||] 'mu¤càmi tvà' iti såktenàraõyakatilaiþ prajvàlitamudakaü pàtre prakùipati | tato'bhimantryoùàkàle'vasi¤cati vyàdhitam | maithunaràjayakùmaõi bhaiùajyam | uùàkàla idaü karma | 'mu¤càmi tvà' iti såktenàraõya÷aõenàvajvàlitamudakamabhimantryàvasi¤cati | màrjanamàcamanaü ca | maithunavyàdhibhaiùajyam | 'mu¤càmi tvà' iti såktenàraõyagomayenàvajvàlitamudakamabhimantryàvasi¤catyuùàkàle | màrjanamàcamanaü ca | maithunavyàdhibhaiùajyam | uùàkàle 'mu¤càmi tvà' iti såktena cityàdyàbhiþ prajvàlitamudakamabhimantrya vyàdhitamavasi¤cati | màrjanamàcamanaü ca | kecit tila÷aõàdicaturùu karmasvaraõye'vasekamicchanti | kecidgçhe'vasekamicchanti | vikalpaþ | samàptaü maithunavyàdhibhaiùajyam | 'mu¤càmi tvà' iti såktena vyàdhitamabhimantrayate | sarvavyàdhibhaiùajyam || atha sarvabhaiùajyànyucyante - [mçgàraiþ mu¤ca (1.12.3) ityàplàvayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'à gàvaþ' (4.21-30) iti da÷abhiþ såktairghañamudakapårõaü sampàtyàbhimantrya vyàdhitamàplàvayati | màrjanàcamane smartavye | abhyàtànàdyuttaratantram | sarvavyàdhibhaiùajyam | tantraü kçtvà 'mu¤ca ÷ãrùaktyàþ' ityçcodakaghañaü sampàtyàbhimantryàplàvayati vyàdhitam | abhyàtànàdyuttaratantram | àplavane sarvatra màrjanàcamane ca | sarvavyàdhibhaiùajyaü samàptam || tçtãyà kaõóikà || ## || ________________________________ skandaviùabhaiùajyànyucyante - [bràhmaõo jaj¤e (4.6) iti takùakàyà¤jaliü kçtvà japannàcamayatyabhyukùati || ## ||] takùakadevatàyai namaskàraü kçtvà tato 'bràhmaõo jaj¤e' 'vàridam' (4.7) iti såktàbhyàmudakamabhimantryàcàmayati viùakaram | takùakàya namaskàraü kçtvà 'bràhmaõo jaj¤e' 'vàridam' iti såktàbhyàmudakamabhimantrya samprokùati viùaduùñam | skandaviùabhaiùajya || [kçmuka÷akalaü saïkùudya dår÷ajaradajinàvakarajvàlena || ## ||] 'bràhmaõo jaj¤e' 'vàridam' iti såktàbhyàü kçmukavçkùa÷akalaü sahodakamabhimantrya tata àcàmayati | skandaviùabhaiùajyam | 'bràhmaõo jaj¤e' 'vàridam' iti såktàbhyàü kçmukavçkùa÷akalaü sahodakamabhimantryàbhyukùati | tato màrjanamàcamanaü ca sarvaü tåùõãm | dår÷àvajvàlitamudakamabhimantrya vyàdhitamavasi¤cati | màrjanàcamane ca | sarvaü tåùõãm | 'bràhmaõo jaj¤e' iti såktàbhyàü jãrõahariõacarmàvajvàlitamudake prakùipya tamabhimantrya tato'vasi¤cati | viùabhaiùajyam | 'bràhmaõo jaj¤e' 'vàridam' iti såktàbhyàü sammàrjanikàvakaratçõairavajvàlitamudakamabhimantryàvasi¤cati | skandaviùabhaiùajyam || [sampàtavatyudapàtra årdhvaphalàbhyàü digdhàbhyàü manthamupamathya rayidhàraõàpiõóànanvçcaü prakãrya chardayate || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'bràhmaõo jaj¤e' 'vàridam' iti såktàbhyàmudapàtraü sampàtyàbhimantryàplàvayati viùaduùñam | viùabhaiùajyam | 'bràhmaõo jaj¤e' 'vàridam' iti såktàbhyàü viùaliptàbhyàü phalàbhyàü saktumanthamupamathya tato'bhimantrya pàyayati | viùabhaiùajyam | 'bràhmaõo jaj¤e' 'vàridam' iti såktàbhyàü madanaphalàni pratyçcamabhimantrya bhakùayati | yathà chardayati tathà ca kartavyam | skandaviùabhaiùajyam || [haridràü sarpiùi pàyayati || ## ||] 'bràhmaõo jaj¤e' 'vàridam' iti såktàbhyàü haridràü sarpiùà sahitàmabhimantrya pàyayati | samàptaü skandaviùabhaiùajyam || atha ÷astràdyabhighàte rudhirapravàhe bhaiùajyànyucyante - [rohaõã (4.12) ityavanakùatre'vasi¤cati || ## ||] 'rohaõyasi' iti såktena làkùodakaü kvàthitamabhimantrya vyàdhide÷amavasi¤cati | uùàkàle karma | asthibhaïge rudhirapravàhe daü÷a÷astràbhighàtàdau bhaiùajyam || [pçùàtakaü pàyayatyabhyanakti || ## ||] 'rohaõyasi' iti pçùàtakaü ghçtami÷raü dugdhamabhimantrya pàyayati | 'rohaõyasi' iti såktena kùãraü ghçtami÷raü kçtvà vyàdhide÷aü mrakùati | aïgabhaïge'ïgachede'ïgarudhirapravàhe'ïgàbhighàte'ïgabhagne'ïgamåóhàbhighàte'ïgavçkùàbhighàte muùñiloùñeùñikàpa÷u÷çïgàgni- pàùàõalakuña÷astràdyabhighàte rudhirapravàhe và ÷arãrachedàdau bhaiùajyaü samàptam || atha rakùobhaiùajyamucyate - [à pa÷yati (4.20) iti sadampuùpàmaõiü badhnàti || ## ||] tantraü kçtvà 'à pa÷yati' iti såktena sadampuùpàmaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | sadampuùpà trisandhyà prasiddhà | brahmagrahe kùatriyagrahe vai÷yagrahe ÷ådragrahe vànyeùàü vyantaràõàü pi÷àcànàü rakùasàü ca bhaiùajyaü samàptam || atha sarvavyàdhibhaiùajyamucyate - [bhavà÷arvau (4.28) iti sapta kàmpãlapuñànapàü pårõàn sampàtavataþ kçtvà dakùiõenàvasicya pa÷càdvidhyati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'bhavà÷arvau manve vàm' iti såktena saptarcenaikaikayarcà kàmpãlasaptapuñakànudakapårõàn sampàtyarcarcà tataþ pratyçcamabhimantrya tato vyàdhitamavasi¤cati | tataþ puñaü pa÷càt kùipati | evaü dvitãyamevaü tçtãyam | tata uttaratantram | samàptaü sarvavyàdhibhaiùajyam || sarvabhåtagrahabhaiùajyamucyate - [tvayà pårvam (4.37) iti ko÷ena ÷amãcårõàni bhakte || ## ||] 'tvayà pårvam' iti såktena ÷amãparõacårõaü ÷amãphale kçtvàbhimantrya saktumadhye dadàti bhakùàrtham | rakùograhe bhaiùajyam || [alaïkàre || ## ||] 'tvayà pårvam' iti såktena ÷amãparõacårõaü ÷amãphale kçtvàbhimantryàlaïkàre dadàti vyàdhitasya | sarvagrahabhaiùajyam || [÷àlàü paritanoti || ## ||] 'tvayà pårvam' iti såktena ÷amãcårõaü kçtvàbhimantrya ÷àlàü cårõaiþ parikirati | vyàdhitasya ÷àlàm | rakùograhàpsarograhagandharvagrahasarvagrahabhaiùajyaü samàptam || athàmatigçhãte bhaiùajyamucyate - [utàmçtàsuþ (5.71) ityamatigçhãtasya bhaktaü prayacchati || ## ||] 'utàmçtàsuþ' ityçcà bhojanakàle bhaktamabhimantrya dadàti bhakùaõàrtham praj¤àpranaùñe'j¤ànagçhãte'dharmagçhãte trivarge ca vinaùñe dyåtakrãóàdyatipratte kubuddhibhaiùajyam || ràjayakùmaõi ÷iroroge kuùñhàmaye sarvagàtravedanàyàü bhaiùajyamucyate - [kuùñhaliïgàbhirnavanãtami÷reõàpratãhàraü pralimpati || ## ||] 'yo giriùvajàyathàþ' (5.4) iti såktena 'triþ ÷àmbubhyo aïgirebhyaþ' (19.39.5-8) iti caturçcena kuùñhapiùñaü navanãtami÷raü kçtvàbhimantryàpratãhàraü vyàdhitasya ÷arãraü pralimpati | ràjayakùmaõi ÷iroroge kuùñhàmaye sarvagàtravedanàsu bhaiùajyaü samàptam || atha ÷astràdyabhighàte bhaiùajyamucyate - [làkùàliïgàbhirdugdhe phàõñàn pàyayati || ## ||] 'ràtrã màtà' (5.5) iti såktena dugdhe làkùàü kvàthayitvàbhimantrya pàyayati | ÷astràdyabhighàte pàùàõapatanàbhighàte'gnidàhe sarva÷arãràbhighàte bhaiùajyaü samàptam || såtikà strã ariùñakasya ca bhaiùajyànyucyante - [brahma jaj¤ànam (5.6) iti såtikàriùñakau prapàdayati || ## ||] 'brahma jaj¤ànam' (5.6.1) 'anàptà ye' (5.6.2) 'sahasradhàra eva te' (5.6.3) iti såktena bhaktamabhimantrya dadàti bhakùaõàrtham | pårvaü strã prave÷ya tåùõãü tataþ pa÷càt kartà tåùõãü pravi÷ya såktena bhaktamabhimantrya dadyàt || [manthàcamanopasthànamàdityasya || ## ||] 'brahma jaj¤ànam' 'anàptà ye' 'sahasradhàra eva te' iti såktena saktumanthamabhimantrya pàyayati | tenaiva såktenopasthànamàdityasya | 'brahma jaj¤ànam' iti såktenodakamabhimantryàcàmayati | samàptaü strãprasavadoùe såtikàroge ca bhaiùajyam | adbhutadar÷ane doùanà÷anabhaiùajyaü samàptam || sarvàdbhuteùu bhaktakarma vàcamanakarma và kuryàt | yàni carakàdivaidyakeùvadbhutàni pañhyante'svastha÷àrãraviùaye teùàü sarveùàmiyaü ÷àntirbhaiùajyaü bhavati | yàni càdbhutàni ÷arãraroge jyotiùe pañhyante teùàmapãdaü karma || atha sarvavyàdhibhaiùajyamucyate - [dive svàhà (5.9) imaü yavam (6.91) iti catura udapàtre sampàtànànayati || ## ||] tantraü kçtvà 'dive svàhà' iti såktena catura udapàtre sampàtànànayati || [dvau pçthivyàm || ## || tau pratyàhçtyàplàvayati || ## ||] dvau sampàtau bhåmau dattvà tataþ sampàtitàü bhåmimçttikàü saïgçhya tata udapàtre prakùipya tato'bhimantraõaü kçtvà vyàdhitamàplàvayati | 'dive svàhà' iti tribhiþ svàhàkàrairekaþ sampàtaþ | tribhiþ svàhàkàraistrayaþ sampàtàþ | dvau dvàbhyàmçgbhyàü sampàtau | evaü ùaó bhavanti | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'imaü yavam' iti såktenàrdharcenàrdharcena homaþ | udapàtre sampàtànànãya dvau bhåmau sampàtau | tau gçhãtvodapàtre prakùipya tato'bhimantraõam | tata àplàvayati vyàdhitam | abhyàtànàdyuttaratantram | sarvavyàdhibhaiùajyam || [sayave cottareõa yavaü badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'dive svàhà' iti såktena ùañ sampàtàn karoti yavasahita udapàtre caturaþ sampàtànànayati | dvau sampàtau bhåmau dattvà mçttikàmudapàtre prakùipya tato'bhimantraõamàplàvanaü ca | abhyàtànàdyuttaratantram | 'dive svàhà' iti tribhiþ svàhàkàrairekaþ sampàtaþ | anyat sarvaü yathàrthaü kuryàt | evaü ùañ sarvatra kuryàt | tantraü kçtvà 'imaü yavam' iti såktenàrdharcena ùaó homàn kçtvà catura udapàtre sampàtànànayati | dvau pçthivyàm | tàvudapàtre prakùipya tataþ såktenàbhimantraõam | yavasahita udapàtre sampàtàþ | tato'bhiùecanaü màrjanamàcamanaü ca | abhyàtànàdyuttaratantram | sarvavyàdhibhaiùajyaü samàptam | abhyàtànàntaü kçtvà 'imaü yavam' iti såktena yavamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | ÷ãtajvarakùudrajvarakàmajvara÷leùmajvaragrãùmajvara- varùàjvaradànadravyatyàgapratigrahayàjanàdhyayanàdhyàpanayàjyayàjanabuddhidhvànte akùipañalodvege strãùu puruùeùu pàpalakùaõàpakàmahçdaya- tàpaharùaviùàdàpasmàreùu | sarva÷abdena kathyante | sarvavyàdhibhaiùajyaü yatra ekasmin vyàdhau bahåni karmàõi vihitàni sarvasmin ÷àstre tatra sarvatra karmaõàü vikalpaþ | yatràbhiùeko'vasecanaü tatràcamanaü màrjanaü ca sarvatra || caturthã kaõóikà || ## || ________________________________ sarpaviùabhaiùajyamucyate - [dadirhi (5.13) iti takùakàyetyuktam || ## ||] takùakàya namaskàraü kçtvà 'dadirhi' ityçcodakamabhimantryàcàmayati sarpàdiviùabhaiùajyam | takùakàya namaskàraü kçtvà 'dadirhi' ityçcodakamabhimantryàvasi¤cati viùadaùñam | viùabhaiùajyam | 'dadirhi' ityçcà kçmukavçkùa÷akalaü saïghçùya tata udakaü ca prakùipya tato'bhimantryàvasi¤cati viùadhàritam | 'dadirhi' ityçcodakaü carmàgniprajvàlitamabhimantrya vyàdhitamavasi¤cati | 'dadirhi' ityçcà hariõajãrõacarmàvajvàlitamudakamabhimantryàvasi¤cati | 'dadirhi' ityçcà màrjanikàvakaratçõàvajvàlitodakamabhimantryà- vasi¤cati | jaïgamaviùabhaiùajyam | abhyàtànàntaü kçtvà 'dadirhi' ityçcodapàtraü sampàtya tataþ pàyayati | 'dadirhi' ityçcà saktumanthamårdhvaphalàbhyàü viùaliptàbhyàü mathitvàbhimantrya pàyayati sarpadaùñam | jaïgamaviùabhaiùajyam | 'dadirhi' ityçcà madanaphalamabhimantrya bhakùayati chardanàrtham | jaïgamaviùabhaiùajyam | 'dadirhi' ityçcà haridràü ghçtaü ca sahàbhimantrya pàyayati | jaïgamaviùabhaiùajyam. [dvitãyayà grahaõã || ## || savyaü parikràmati || ## ||] 'yatte apodakam' (5.13.2) ityçcàpradakùiõaü vyàdhitaü parikràmati | viùastambhanabhaiùajyam | viùaü stambhitaü nànyenottàrayituü ÷akyate vana vedamantreõa || [÷ikhàsici stambànudgrathnàti || ## ||] 'yatte apodakam' ityçcaü japitvà ÷ikhàü badhnàti | viùastambhanabhaiùajyam | 'yatte apodakam' ityçcaü japitvà ÷vetavastreõa granthiü badhnàti | viùastambhanabhaiùajyam | 'yatte apodakam' ityekàü japitvà ÷aõastambe granthiü badhnàti | viùaü na visarpati | de÷asthitaü bhavati | ÷arãre na sarpati | viùastambhanaü bhavati || [tçtãyayà prasarjanã || ## ||] 'vçùà me ravaþ' (5.13.3) ityçcà yasmin sthàne daùñaü taü sthànaü pãóayati çcaü japitvà | de÷àdviùamanyatra gacchati | viùanà÷ane bhaiùajyam || [caturthyà dakùiõam apehi (7.88.1) iti daü÷ma tçõaiþ prakarùyàhimabhinirasyati || ## ||] 'cakùuùà te cakùuþ' (5.13.4) ityçcàcàryastataþ pradakùiõaü parikràmati | 'apehyarirasi' ityçcaü japitvà tçõàni prajvàlya tato'herabhimukhaü kùipati || [yato daùñaþ || ## ||] 'apehyarirasi' ityçcaü japitvà yato daùñastato jvalitatçõàni kùipati da÷ane || [pa¤camyà valãkapalalajvàlena || ## ||] 'kairàta pç÷ne' (5.13.5) ityçcodakaü gçhatçõàvajvàlitamabhimantrya vyàdhitaü pàyayati prokùati ca || [ùaùñhyàrtnãjyàpà÷ena || ## ||] 'asitasya' (5.13.6) ityçcàrtnãjyàpà÷aü sampàtyàbhimantrya badhnàtyàjyatantre | viùabhaiùajyam || [dvàbhyàü madhådvàpàn pàyayati || ## ||] 'àligã ca viligã ca' (5.13.7) 'urugalàyàþ' (5.13.8) iti dvàbhyàü madhumakùikàü madhuvçkùamçttikàü càbhimantrya pàyayati || [navamyà ÷vàvitpurãùam || ## ||] 'karõà ÷vàvittadabravãt' (5.13.9) ityçcà ÷ukasàrikç÷ànàü purãùaü ÷vàvitpurãùamityucyate | purãùamabhimantrya pàyayati viùadaùñam || [triþ÷uklayà màüsaü prà÷ayati || ## ||] 'karõà ÷vàvittadabravãt' ityçcà ÷alalãmàüsamabhimantrya prà÷ayati | viùanà÷anabhaiùajyam || [da÷amyàlàbunàcamayati || ## ||] 'tàbuvaü na tàbuvam' (5.13.10) ityçcàlàbumadhya udakaü prakùipya tato'bhimantryàcàmayati | sarpaviùabhaiùajyam || [ekàda÷yà nàbhiü badhnàti || ## ||] 'tastuvaü na tastuvam' (5.13.11) ityçcàlàbuvçntaü sampàtyàbhimantrya badhnàtyàjyatantre | sarpaviùadaùñam | sarvatra karmaõàü prayogo vikalpena na samuccayaþ | ekaü kuryàd dve và trãõi và sarvàõi và | samàptaü sarpaviùabhaiùajyam | ekavyàdhau yatra bahåni karmàõi vihitàni tatraikaü và kuryàt karmabàhulyàd dve và sarvàõi và | 'sarvatra hastahome na tantram' iti vacanàt || atha duùñavaktéõàü mukhabandhanamucyate - [madhulàvçùaliïgàbhiþ khalatulaparõã saïkùudya madhumanthe pàyayati || ## ||] 'ekà ca me' (5.15) 'yadyekavçùo'si' (5.16) iti såktàbhyàü kulapallavàn madhådakaü caitat tritayamekatra kçtvàbhimantrya tato vyàdhita pàyayati | duùñavaktçmukhabandhanabhaiùajyam | duùñapuruùàþ parokùe na vadanti || [uttaràbhirbhuïkte || ## ||] 'yadyekavçùaþ' iti såktena bhojanamabhimantrya bhakùayati | ÷àpabhaiùajyam | akçtavatkçtapàpabhaiùajyam || [dvàraü sçjati || ## ||] 'yadyekavçùaþ' iti såktena gçhadvàraü dadàtyapidadhàtãtyarthaþ | pravi÷atãtyarthaþ | duùñavaktçmukhabandhane bràhmaõa÷àpe ca bhaiùajyam || atha jvarabhaiùajyamucyate - [agnistakmànam (5.22) iti làjàn pàyayati || ## ||] 'agnistakmànam' iti såktena làjàn pàyayati | sarvajvarabhaiùajyam || [dàve lohitapàtreõa mårdhni sampàtànànayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'agnistakmànam' iti såktena tàmrasruveõa mårdhni sampàtànànayati | tata uttaratantram | etasmin tantre dàvàgnipraõayanam | samàptaü jvarabhaiùajyam | sarvajvare kuryàt || atha kçmibhaiùajyamucyate - [ote me (5.23) iti karãramålaü kàõóenaikade÷am || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'ote me' iti såktena karãramålaü sampàtyabhimantrya badhnàti | 'ote me' iti såktena govàlaiþ karãrakàùñhaü veùñayitvà | såktaü japitvà pàùàõena cårõayati | tataþ såktenàgnau pratapati | tataþ såktenàdadhàti | tata uttaratantram | kçmibhaiùajyam || [gràmàt pàüsån || ## ||] 'ote me' iti såktena gràmapàüsånabhimantrya savyena hastena dakùiõàbhimukho bhåtvà pàüsån parikirati | sarvakçmibhaiùajyam | 'ote me' iti såktena pàüsånabhimantrya mathitvà hastena kçmerupari kùipati | 'ote me' iti såktena ÷àntavçkùasamidha àdadhàti | kçmibha¤janam | mukhakçmikarõakçmisarvakçmibhaiùajyam || [pa÷càdagnermàturupasthe musalabudhnena navanãtànvaktena triþ pratãhàraü tàluni tàpayati || ## ||] 'ote me' iti såktena pa÷càdagnermàturutsaïge bàlakaü kçtvà navanãtànvaktena musalabudhnena tàluni tàpayati | triþ såktaprayogaþ | apànakçmiü ÷irasi và tasya | sarvakçmibhaiùajyam || [÷igrubhirnavanãtami÷raiþ pradegdhi || ## ||] 'ote me' iti såktena ÷igrubãjairnavanãtami÷ritairabhimantrya vyàdhide÷aü pralimpati kùatade÷am | kçmibhaiùajyam || [ekaviü÷atimu÷ãràõi bhinadmi (5.23.13) iti mantroktam || ## ||] 'ote me' iti såktenaikaviü÷atyu÷ãramålànyabhimantrya tataþ pàùàõena kuññayati | tataþ såktaü japitvo÷ãràõyagninà dahati || [u÷ãràõi prayacchati || ## ||] 'ote me' iti såktenaikaviü÷atyu÷ãràõyabhimantrya vyàdhitàya samarpayati | kçmibhaiùajyam || [ekaviü÷atyà sahàplàvayati || ## ||] 'ote me' iti såktenodakaghañamekaviü÷atyu÷ãrapi¤jålãsahitaü sampàtyàbhimantrya tato vyàdhitamàplàvayatyàjyatantre | kçmijàtànàmakùikarõamukha÷ironàsikàdantakçmãõàü kçùma÷vetapãtadçùñànàmadçùñànàü ca sarveùàü kçmãõàü bhaiùajyam | samàptaü kçmibhaiùajyam || atha ràkùasabhaiùajyamucyate | tatràha - [à yaü vi÷anti (6.2.2) iti vayonive÷ana÷çtaü kùãraudanama÷nàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'à yaü vi÷anti' ityçcà vayonive÷anakàùñha÷çtaü kùãraudanaü sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaratantram | ràkùasabhaiùajyaü samàptam || atha sarpaviùabhaiùajyamucyate - [pari dyàmiva (6.12) iti madhu÷ãbhaü pàyayati || ## ||] 'pari dyàmiva' iti tçcena såktena madhu÷ãbhamabhimantrya pàyayati | madhukroóamityarthaþ | sarpaviùaliïgyupatàpaþ || [japaü÷ca || ## ||] 'pari dyàmiva' iti såktenodakamabhimantryàcàmayati | viùabhaiùajyam | 'pari dyàmiva' iti såktenodakamabhimantrya samprokùati | viùabhaiùajyam | 'pari dyàmiva' iti såktena dullakàvajvàlitamudakamabhimantryàvasi¤cati vyàdhitam | 'pari dyàmiva' iti såktenàvakaratçõànyavajvàlitamudakamabhimantryàvasi¤cati | tantraü kçtvà 'pari dyàmiva' iti såktenodapàtraü sampàtyàbhimantrya pàyayati | tata uttaratantram | 'pari dyàmiva' iti såktenordhvaphalàbhyàü viùadigdhàbhyàü manthamupamathya tato'bhimantrya pàyayati | 'pari dyàmiva' iti såktena madanaphalànyabhimantrya bhakùayati chardanàrtham | 'pari dyàmiva' iti haridràü sarpiùyabhimantrya pàyayati | samàptaü sarpaviùabhaiùajyam || ÷leùmabhaiùajyamucyate - [asthisraüsam (6.14) iti ÷akalenàpsviñe sampàtavatàvasi¤cati || ## ||] udaka idaü kriyate | apsviñaü kçtvà tatràgniü prajvàlya 'asthisraüsam' iti såktena kàùñha÷akalaü sampàtya tena ÷akalena vyàdhitamavasi¤cati | màrjanamàcamanaü ca | ÷leùmabhaiùajyam | na tantram | pa¤camã kaõóikà || ## || ________________________________ athàkùirogabhaiùajyamucyate - [àbayo (6.16) iti sàrùapaü tailasampàtaü badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'àbayo anàbayo' iti såktena caturçcena sarùapakàõóamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | sarùapatailena sampàtavantaü karoti | tantrakçtenaiva | tato'bhyàtànàdyuttaratantram | akùiroge bhaiùajyam || [kàõóaü pralipya || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'àbayo anàbayoþ' iti såktena sarùapakàõóamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | àjyena pradhànamaïgàni ca | sarùapatailenàbhyajya maõiü tato badhnàti | akùiroge bhaiùajyam || [pçktaü ÷àkaü prayacchati || ## ||] 'àbayo' iti såktena sarùapa÷àkaü sarùapatailenàbhyaktamabhimantrya vyàdhitàya prayacchati | akùiroge || [catvàri ÷àkaphalàni prayacchati || ## ||] 'àbayo' iti såktena catvàri ÷àkavçkùaphalànyabhimantrya prayacchati vyàdhitàya | akùiroge || [kùãralehamàïkte || ## ||] 'àbayo' iti såktena målakùãraü mukhena prà÷ya tato'bhimantryàkùiõã àïkte vyàdhitasya | målakùãraü pàñikàlagnaü taducyate || [a÷nàti || ## ||] tantraü kçtvà 'àbayo' iti såktena målakùãraü sampàtyàbhimantrya bhakùayati | tata uttaratantram | samàptamakùiroge bhaiùajyam || pittajvarabhaiùajyamucyate - [agneriva (6.20) ityuktaü dàve || ## ||] tantraü kçtvà 'agnerivàsya dahata eti ÷uùmiõaþ' iti tçcena tàmrasruveõa mårdhni sampàtànànayati | tata uttaratantram | asmin tantre dàvàgnipraõayanaü kuryàt | samàptaü pittajvarabhaiùajyam || atha ke÷avçddhikaraõe ke÷apatane ca bhaiùajyamucyate - [imà yàstisraþ (6.21) iti vçkùabhåmau jàtàjvàlenàvasi¤cati || ## ||] 'imà yàstisraþ' iti tçcena såktena vçkùabhåmijàtauùadhibhiravajvàlitamudakamabhimantryoùàkàle'vasi¤cati | ke÷avçddhau ke÷apatane ca bhaiùajyam | uùàkàla idaü karma || [÷ãrùaphàõñàkùaiþ || ## ||] 'imà yàstisraþ' iti såktena madhusikthakaü kvàthayitvàbhimantryàvasi¤cati | uùàkàle 'imà yàstisraþ' iti såktena bibhãtakàni kvàthayitvàbhimantrya vyàdhitamavasi¤cati | ke÷abhaiùajyam || [nikañàbhyàm || ## ||] uùàkàle 'imà yàstisraþ' iti dàruharidràharidre ca dvàbhyàü kvàthayitvàbhimantryàvasi¤cati | samàptaü ke÷avardhanàrthaü bhaiùajyaü ke÷apatane ca kùaye ca || atha udaratuõóabhaiùajyamucyate - [kçùõaü niyànam (6.22) ityoùadhyàbhi÷cotayate || ## ||] 'kçùõaü niyànam' 'sasruùãþ' (6.23) iti såktàbhyàü cittyàdyauùadhyà sahitamudakamabhimantrya tato vyàdhitamavasi¤cati | udaratuõóabhaiùajyam || [màrutànàmapyayaþ || ## ||] 'kçùõaü niyànam' 'sasruùãþ' iti såktàbhyàü maruto yajate pàkayaj¤avidhànena yathà varuõam | 'màrutaü kùãraudanaü màruta÷çtaü màrutaiþ paristãya màrutena sruveõa màrutenàjyena varuõàya trijuhoti' (Kau÷S 40.7) | maruto yathà varuõam | 'kçùõaü niyànam' 'sasruùãþ' iti såktàbhyàmàjyaü juhoti | àjyatantre | 'kçùõaü niyànam' 'sasruùãþ' iti såktàbhyàmoùadhãþ sampàtya prave÷yàbhinyubjati | àjyatantre | 'kçùõaü niyànam' 'sasruùãþ' iti såktàbhyàü cittyàdyoùadhãþ sampàtya viplàvayetodakamadhye | jalodare udare ca | 'kçùõaü niyànam' 'sasruùãþ' iti såktàbhyàü ÷va÷iro'bhimantryodake viplàvayati | eóaka÷iro và viplàvayatyabhimantrodake | 'kçùõaü niyànam' 'sasruùãþ' iti såktàbhyàü ke÷ajaradupànahau vaü÷àgre baddhvàbhimantrya yodhayati | 'kçùõaü niyànam' 'sasruùãþ' iti såktàbhyàmudapàtreõa sampàtavatà | samprokùyàmapàtraü tripàde'÷mànamavadhàyàpsu nidadhàti | jalodare nàbhituõóe bçhadudare bhaiùajyàni samàptàni || atha hçdayadàghe jalodare kàmale ca bhaiùajyànyucyante - [himavataþ (6.24) iti syandamànàdanvãpamàhàrya valãkaiþ || ## ||] 'himavataþ' iti såktena nadyudakamanulomamàhàrya tatra valãkatçõàni prakùipya tato'bhimantrya tato vyàdhitamavasi¤cati | màrjanàcamane ca | hçdayadoùe jalodare kàmale ca bhaiùajyaü samàptam || atha gaõóamàlàbhaiùajyànyucyante - [pa¤ca ca yàþ (6.25) iti pa¤capa¤cà÷ataü para÷uparõàna kàùñhairàdãpayati || ## ||] 'pa¤ca ca yàþ' iti såktena gopàü÷ulikànàü pa¤cà÷atpa¤càdhikà agnau prajvàlyàdhastàdayaþ samidha àdadhàti || [kapàle pra÷çtaü kàùñhenàlimpati || ## ||] agnyupari kapàle parõàn dhçtvà ÷rapayati | tataþ såktaü japitvà tenaiva kàùñhena gaõóamàlàü limpati || [kiüstya÷vajàmbãlodakarakùikàma÷akàdibhyàü daü÷ayati || ## ||] 'pa¤ca ca yàþ' iti såktena ÷aïkhaü ghçùñvà tato'bhimantrya gaõóamàlàü pralimpati | 'pa¤ca ca yàþ' iti såktena ÷vànakuvakuralàlàmabhimantrya pralimpati | 'pa¤ca ca yàþ' iti såktena jalaukàmabhimantrya gaõóamàlàyàü saüsarjayati | rudhirapravàhaõàrtham | 'pa¤ca ca yàþ' iti såktena gçhagodhikàdi matsyàdi abhimantrya gaõóamàlàyàü saüsarjayati || [ni÷i ava mà pàpman (6.26) iti titauni pålyànyavasicyàpavidhya || ## || aparedyuþ sahasràkùàyàpsu balãüstrãn puroóà÷asaüvartàü÷catuùpathe'vakùipyàvakirati || ## ||] ùaùñhã kaõóikà || ## || ________________________________ [yaste madaþ (6.30.2) iti ÷amãlånapàpalakùaõayoþ ÷amã÷amyàkenàbhyudya vàpayati || ## || adhi÷iraþ || ## || antardàve (6.32) iti samantamagnaþ karùvàmuùõapårõàyàü japaüstriþ parikramya puroóà÷aü juhoti || ## || pràgnaye (6.34) pretaþ (7.114.2) ityupadadhãta || ## ||] 'pràgnaye vàcam' iti såktena puroóà÷aü juhoti | 'pràgnaye vàcam' iti såktena payo juhoti | 'pràgnaye vàcam' iti såktenodaudanaü juhoti 'pràgnaye' iti såktena pàyasaü juhoti | 'pràgnaye vàcam' iti såktena pa÷uü juhoti | vapàmavadànàni caruü ca va÷àvidhànena | 'pràgnaye' iti såktena vrãhãnàvapati | rakùograhabhaiùajyam | anuvartate vikàraþ | 'pràgnaye vàcam' iti såktena yavà¤juhoti | 'pràgnaye' iti tilà¤juhoti | 'pràgnaye' iti dhànà juhoti | 'pràgnaye' iti dadhisaktå¤juhoti | 'pràgnaye' iti såktena ÷aùkulãrjuhoti | pratyçcaü homaþ | 'prato yantu' ityacàjyaü juhoti tantre | rakùograhabhaiùajyam | 'preto yantu' ityçcà ÷àntavçkùasamidha àdadhàti | 'preto yantu' ityçcà puroóà÷aü juhoti | 'preto yantu' ityçcà pàyasaü juhoti | 'preto yantu' ityçcà pa÷uü juhoti | va÷àvidhànena | 'preto yantu' ityçcà vrãhã¤juhoti | 'preto yantu' ityçcà yavà¤juhoti | tantravikalpaþ | 'preto yantu' ityçcà dadhisaktå¤juhoti | 'preto yantu' ityçcà ÷aùkulãrjuhoti samàptaü ràkùasagrahabhaiùajyam || atha sarvabhaiùajyamucyate - [vai÷vànarãyàbhyàü pàyanàni || ## ||] 'vai÷vànaro na åtaye' (6.35) 'çtàvànaü vai÷vànaram' (6.36) iti såktàbhyàmudapàtramabhimantrya pàyayati | sarvavyàdhibhaiùajyam | vai÷vànarãyàbhyàü såktàbhyàü saktumanthamabhimantrya pàyayati | sarvabhaiùajyam | 'vai÷vànaro na' 'çtàvànam' iti såktàbhyàü haridràü sarpiùyabhimantrya pàyayati | 'vai÷vànaro na' 'çtàvànam' iti såktàbhyàmuddhçtamudakamabhimantrya pàyayati | àjya tantre'pi yat pãyate, tat saü÷çtya pàyayati vai÷vànarãyàbhyàü såktàbhyàm | samàptaü sarvabhaiùajyam || athàpavàdabhaiùajyamucyate - [asthàd dyauþ (6.44) ityapavàtàyàþ svayaüsrastena go÷çïgeõa sampàtavatà japan || ## ||] bahubhàùaõamadharme ca pravartate so'pavàdaþ | abhyàtànàntaü kçtvà 'asthàd dyauþ' iti såktena pårveõa svayampatitaü go÷çïgaü sampàtya tataþ ÷çïga udakaü kçtvàbhimantryàcàmayatyabhyukùati ca | abhyàtànàdyuttaratantram | apavàdabhaiùajyaü samàptam | apavàda÷candragrahàdiùu bahubhàùaõàdi || athodare và hçdaye vàïge và sarvàïge và ÷åla utpanne bhaiùajyamucyate - [yàü te rudraþ (6.90) iti ÷åline ÷ålam || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'yàü te rudraþ' iti såktena ÷ålamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | ÷ålo lohamaõiþ pàùàõo và dàrilabhadramatam | 'yàü te rudraþ' iti såktena vyàdhitamabhimantrayate | rudrabhàùyamatam | ÷ålabhaiùajyaü samàptam || rakùograhabhaiùajyamucyate - [utsåryaþ (6.52) iti ÷amãbimba÷ãrùaparõyàvadhi || ## ||] 'utsåryaþ' iti såktena cittyàdyoùadhibhiþ sahodakaghañamabhimantrya vyàdhitamavasi¤cati | 'utsåryaþ' iti såktena ÷amãmudakena sahàbhimantryàvasi¤cati | 'utsåryaþ' iti såktena ÷amãbimbamudakasahitamabhimantryàvasi¤cati | 'utsåryaþ' iti såktena ÷ãrùaparõãmudakena dattvàbhimantrya vyàdhitamavasi¤cati | samàptaü rakùograhabhaiùajyam || duùñagaõóaviriùñabhaiùajyamucyate - [dyau÷ca me (6.53) ityabhyajyàvamàrùñi || ## ||] 'dyau÷ca me idaü pçthivã' iti tçcena såktena tailamabhimantrya gaõóamabhyajya hastena vyàdhitamavamàrùñi | abhyukùatãtyarthaþ | duùñagaõóabhaiùajyam | 'dyau÷ca me' iti såktaü japan vyàdhide÷aü hastena màrùñi | duùñagaõóe duùñavraõe ca bhaiùajyam || [sthåõàyàü nikarùati || ## ||] 'dyau÷ca me' iti såktena sthåõàyàü vraõaü nikarùati | ghçùyatãtyarthaþ | rudhirakçte duùñavraõe duùñagaõóe bhaiùajyaü samàptam || akùatavraõabhaiùajyamucyate - [idamidvai (6.57) ityakùataü måtraphenenàbhyudya || ## ||] 'idamidvà u bheùajam' iti såktena gomåtramabhimantrya | tena vraõaü mardayati || [prakùipati || ## ||] 'idamidvà u bheùajam' iti såktena måtreõa vraõaü kùipati || [prakùàlayati || ## ||] tenaiva såktena måtreõa vraõaü prakùàlayati | yasya vraõasya mukhaü nàstyakùatavraõamucyate || [dantarajasàvadegdhi || ## ||] 'idamidvà u bheùajam' iti såktena dantamalamabhimantrya pralimpati | akùatavraõabhaiùajyam || [stambarajasà || ## ||] 'idamidvà u bheùajam' iti såktena tçõarajasya phenamabhimantrya vraõa pralimpati | yasya vraõasya rudhiraü na vahati tasya | samàptamakùatavraõabhaiùajyam || gaõóamàlàbhaiùajyamucyate - [apacitaþ (6.83) à susrasaþ (7.76) iti kiüstyàdãni || ## ||] 'apacitaþ pra patata' iti såktena ÷aïkhaü ghçùñvàbhimantrya gaõóamàlàü pralimpati | 'apacitaþ' iti såktena ÷vànalàlàmabhimantrya gaõóamàlàü pralimpati | ÷vànaþ kurkaraþ | gaõóamàlàbhaiùajyam | 'apacitaþ' iti såktena jalaukàmabhimantrya gaõóamàlàyàü saü÷leùayati | yathàkatha¤cid rudhirapravàhaõàrtham | 'apacitaþ' iti såktena gçhagodhikàmabhimantrya gaõóamàlàyàmàsajati | 'à susrasaþ' iti dvàbhyàü ÷aïkhaü ghçùñvàbhimantrya tato gaõóamàlàü pralimpati | 'à susrasaþ' iti dvàbhyàü ÷vànalàlàü kurkaralàlàmabhimantrya gaõóamàlàü pralimpati | gaõóamàlàbhaiùajyam | 'à susrasaþ' iti dvàbhyàü jalaukàmabhimantrya gaõóamàlàyàü saüsarjayati rudhirapravàhaõàrtham | 'à susrasaþ' iti dvàbhyàü gçhagodhikàü ma÷akàdãmabhimantrya gaõóamàlàyàü saüsarjayati rudhirapravàhaõàrtham || [lohitalavaõaü saïkùudyàbhiniùñhãvati || ## ||] 'apacitaþ' iti såktena saindhavalavaõaü cårõayitvàbhimantrya gaõóamàlàyàü upari prakirati | tatastasyopari niùñhãvati | mukhalàlàü prakùipati tåùõãm | 'à susrasaþ' iti dvàbhyàü saindhavalavaõaü cårõayitvàbhimantrya vyàdhyupari prakirati | tataståùõãmupari niùñhãvati | samàptaü gaõóamàlàbhaiùajyam || atha pakùiõo'bhighàte bhaiùajyamucyate - [antarikùeõa (6.80) iti pakùahataü mantroktaü caïkramayà || ## ||] 'antarikùeõa patati' iti såktena ÷vànapadasthànamçttikàmabhimantrya pakùahataü de÷aü pralimpati | pakùahatabhaiùajyam || [kãñena dhåpayati || ## ||] 'antarikùeõa patati' iti såktena ÷uno makùikàmabhimantryàgnau prakùipya tato dhåpayati vyàdhiprade÷am | kàkagçdhrakapota÷yenàdãnàü pakùiõàmabhighàte bhaiùajyaü samàptam || atha gaõóabhaiùajyamucyate - [glauþ (6.83.3) ityakùatena || ## ||] 'glauritaþ pra patiùyati' ityardharcena gomåtramabhimantrya gaõóaü mardayati gaõóabhaiùajyam | 'glauritaþ pra patiùyati' ityardharcena gomåtramabhimantrya gaõóaü prakùàlayati | 'glauritaþ pra patiùyati' ityardharcena dantamalamabhimantrya gaõóaü pralimpati | 'glauritaþ pra patiùyati' ityardharcena tçõarajaphenamabhimantrya gaõóaü pralimpati | samàptaü gaõóabhaiùajyam | gaõóaþ sphoñaka ityarthaþ || gardabha÷vànàdyurugaõóe bhaiùajyamucyate - [vãhi svàm (6.83.4) ityaj¤àtàruþ ÷àntyudakena samprokùya manasà sampàtavatà || ## ||] 'vãhi svàmàhutiü juùàõaþ' iti såktena ÷àntyudakamabhimantrya tataþ kùataü prokùati | tata àjyatantraü kçtvà 'vãhi svàmàhutim' iti såktenàjyaü juhoti | tato manasà saïkalpayati | sampàtàn dadàti | uttaratantram | samàptaü gardabhada÷anakùatagaõóabhaiùajyam || pàpagçhãte jalodare ca bhaiùajyamucyate - [yà oùadhayaþ (6.96) iti mantroktasyauùadhãbhirdhåpayati || ## ||] 'yà oùadhayaþ somaràj¤ãþ' iti såktena tçcena somalatà agnau prakùipya vyàdhitaü dhåpayati || [madhåda÷vitpàyayati || ## ||] 'yà oùadhayaþ' iti tçcena madhu takraü càbhimantrya pàyayati | jalodare pàpe ÷àpe ca bhaiùajyam || [kùãroda÷vit || ## ||] 'yà oùadhayaþ somaràj¤ãþ' iti tçcena kùãraü takreõa mi÷rayitvàbhimantrya pàyayati || [ubhayaü ca || ## ||] 'yà oùadhayaþ' iti såktena madhu takraü kùãraü dadhyetaccatuùñayamekatra kçtvàbhimantrya pàyayati | bràhmaõàkro÷e pàpagçhãte jalodare ca bhaiùajyaü samàptam || viùa upaviùe sthàvare jaïgame ca bhaiùajyamucyate | makùikàyàü ca bhaiùajyam - [devà aduþ (6.100) iti valmãkena bandhanapàyanàcamanapradehanamuùõena || ## ||] 'devà aduþ' iti tçcena valmãkapoññalikàü kçtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | àjyatantram | 'devà aduþ' iti tçcena valmãkamçttikàmudakamadhye prakùipya tato'bhimantrya pàyayati | 'devà aduþ' iti tçcena valmãkamçdamudake prakùipya tato'bhimantryàcàmayati | viùabhaiùajyam | 'devà aduþ' iti tçcena valmãkamçttikàmuùõodake prakùipya tato'bhimantrya pralimpati viùadaùñavraõam | upaviùe viùe ca makùikànàü bhaiùajyam | samàpta viùabhaiùajyam || atha kàse ÷leùmapatane ca bhaiùajyamucyate - [yathà manaþ (6.105) ava divaþ (7.107) ityariùñena || ## ||] 'yathà mano manasketaiþ' iti såktena bhojanamabhimantrya dadàti bhakùaõàrthaü prathamaü prapàdya | 'yathà manaþ' iti saktumanthamabhimantrya bhakùayati | kàsapatane bhaiùajyam | upasthànamàdityasya dviþ såktasya prayogaþ | 'yathà mano manaþ' iti såktenodakamabhimantryàcàmayati | tata upasthànaü càdityasya | dviþ såktàvçttiþ | kàsapatane bhaiùajyam | 'ava divastàrayanti' ityçcà prapàdya gçhe prave÷ya tato bhojanamabhimantrya dadàti bhakùaõàrtham | kàsapatane bhaiùajyam | 'ava divastàrayanti' ityçcà saktumabhimantrya dadàti bhakùaõàrthamupasthànaü ca | 'ava divastàrayanti' ityçcodakamabhimantryàcàmayatyupasthànamàdityasya | sarvatra dviþ såktaprayogaþ | samàptaü kàsa÷leùmapatane bhaiùajyam || ke÷adçóhãkaraõe ke÷avçddhikaraõe ca bhaiùajyamucyate - [devã devyàm (6.136) yàü jamadagniþ (6.137) iti mantroktàphalaü jãvyalàkàbhyàmamàvàsyàyàü kçùõavasanaþ kçùõabhakùaþ purà kàkasampàtàdavanakùatre'vasi¤cati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'devã devyàm' 'yàü jamadagniþ' iti såktàbhyàü kàcamàcãphalamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | 'devã devyàm' 'yàü jamadagniþ' iti såktàbhyàü jãvantãphalamaõiü badhnàti | àjyatantram | 'devã devyàm' 'yàü jamadagniþ' iti såktàbhyàü bhçïgaràjaü sampàtyàbhimantrya badhnàtyàjyatantre | ke÷adçóhãkaraõe ke÷ajanane hrasvake÷eùu vçddhikaraõe bhaiùajyam | amàvàsyàyàmidaü karma kuryàt | kçùõavastraparihito bhåtvà màùatilakçùõamannaü bhaikùayitvà kartà 'devã devyàm' 'yàü jamadagniþ' iti såktàbhyàü kàcamàcãphalabhçïgaràjàbhyàü sahodakamabhimantrya ràtrau bràhme muhårte'vasi¤cati | tenodakena purà kàkasampàtàdavanakùatre'vasi¤cati | samàptaü ke÷avçddhikaraõaü ke÷ajananaü khalatike÷ajananaü ke÷adçóhãkaraõaü palitanà÷anaü bhaiùajyam || saptamã kaõóikà || ## || ________________________________ jambhagçhãte bhaiùajyamucyate - [yaste stanaþ (7.10) iti jambhagçhãtàya stanaü prayacchati || ## ||] 'yaste stanaþ' ityçcà stanamabhimantrya bàlakàya prayacchati pànàrtham patiþ karoti kartà và karoti | jambhagçhãte bhaiùajyam | duþkhanà÷ane bhaiùajyam || [priyaïgutaõóulànabhyavadugdhàn pàyayati || ## ||] 'yaste stanaþ' ityçcà priyaïgutaõóulànabhyavadugdhànabhimantrya pàyayati | bàlakaü màtaraü và pàyayati | yatropari duhyate te'bhyavadugdhàþ | jambhagçhãte duþkhanà÷e ca bhaiùajyam || sarvavyàdhibhaiùajyamucyate - [agnàviùõå (7.29) somàrudrà (7.42) sinãvàli (7.46) vi te mu¤càmi (7.78) ÷umbhanã (7.112) iti mau¤jeþ parvasu baddhvà pi¤jålãbhiràplàvayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'agnàviùõå' iti dvàbhyàü mau¤jeþ pà÷airvyàdhitaü baddhvà ÷arapi¤jålãbhiþ sahodakaghañaü sampàtyàbhimantryàplàvayati | màrjanàcamane ca | tata uttaratantram | sarvavyàdhibhaiùajyam | abhyàtànàntaü kçtvà 'somàrudrà vi vçhatam' iti dvàbhyàmudakaghañaü sampàtyàbhimantrya tato mau¤jeþ parvasu vyàdhita baddhvà darbhapi¤jålãbhiþ sahodakaghañenàplàvayati | tata uttaratantram | sarvabhaiùajyam | abhyàtànàntaü kçtvà 'sinãvàli' iti navabhirçgbhirudakaghañaü sampàtyàbhimantrya mau¤jeþ parvasu baddhvà pi¤jålãbhiràplàvayati | màrjanàcamane ca smartavye sarvatra sarvabhaiùajyam | 'vi te mu¤càmi ra÷anàm' iti dvàbhyàmudakaghañaü sampàtyàbhimantrya mau¤jeþ parvasu baddhvà pi¤jålãbhiràplàvayati | àjyatantram | abhyàtànàntaü kçtvà '÷umbhanã' 'mu¤cantu mà' (7.112.1-2) iti dvàbhyàmudakaghañaü sampàtyàbhimantrya mau¤jeþ pà÷aiþ parvasu baddhvà pi¤jålãbhiràplàvayati | tata uttaratantram || [avasi¤cati || ## ||] 'agnàviùõå' iti dvàbhyàü pi¤jålãbhiþ sahodakamabhimantrya vyàdhitamavasi¤cati | 'somàrudrà' iti dvàbhyàmudakamabhimantrya vyàdhitamavasi¤cati | sarvabhaiùajyam | 'sinãvàli' iti navabhirçgbhirudakamabhimantryàvasi¤cati | 'vi te mu¤càmi' iti dvàbhyàmudakamabhimantryàvasi¤cati | '÷umbhanã' iti dvàbhyàmudakamabhimantryàvasi¤cati | sarvatra mau¤jaiþ pà÷airaïgulãtrayaü baddhvà tat àplàvanamavasevanaü ca sarvatra kuryàt | asminnadhikàre àplàvane'vasecane ca màrjanamàcamanaü ca sarvatra | samàptàni sarvavyàdhibhaiùajyàni || vç÷cikabhaiùajyamucyate - [tira÷ciràjeþ (7.56) iti mantroktam || ## ||] 'tira÷ciràjeþ' ityaùñarcena jyeùñhãmadhu piùñvàbhimantrya pàyayati || [àkçtiloùñavalmãkau parilikhya || ## ||] 'tira÷ciràjeþ' iti såktena kùetramçttikàü jãvakoùaõyàü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tantraü kçtvà 'tira÷ciràjeþ' ityaùñarcena valmãkamçttikàü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | vç÷cikama÷akabhaiùajyam | jãvatpa÷ucarma jãvakoùaõãtyucyate || [pàyanàni || ## ||] 'tira÷ciràjeþ' ityaùñarcenodapàtramabhimantrya pàyayati | vç÷cikabhaiùajyam | 'tira÷ciràjeþ' ityaùñarcena haridràü sarpiùà saha mi÷ritàü kçtvàbhimantrya pàyayati | 'tira÷ciràjeþ' ityaùñarcenodapàtraü sahamadhudugdhacarvabhimantrya pàyayati | 'tira÷ciràjeþ' ityaùñarcena valmãkamçttikàmabhimantrya pàyayati | yàni pàyanànyuktàni tàni 'tira÷ciràjeþ' ityasya såktasya bhavanti | samàptaü vç÷cikapipãlikàma÷akadaü÷a÷arkoñajalåkàbhaiùajyam || atha gaõóamàlàbhaiùajyamucyate - [apacitàm (7.74) iti vaiõavena dàrbhyåùeõa kçùõorõàjyena kàlabundaiþ stukàgrairiti mantroktam || ## ||] 'apacitàü lohinãnàm' (7.74.1-2) iti dve | 'à susrasaþ' ityekà (7.76.1) | etàbhistisçbhirvaü÷adhanuùà kçùõorõàmayãü jyàü kçtvà citritena ÷areõa gaõóamàlàü vidhyati pratyçcam | trayaþ ÷arà bhavanti || [caturthyàbhinidhàyàbhividhyati || ## ||] 'yà graivyà apacitaþ' (7.76.2) iti caturthyà çcà caturthena ÷areõa gaõóamàlàmabhinidhàya vidhyatyàhanti | caturtha÷areõa gaõóamàlàü pra÷leùayati | ÷arasya svaü bhallaü bahirvarjayitvà || [jyàstukàjvàlena || ## ||] 'apacitàm' iti dve 'à susrasaþ' iti tçtãyà 'yà graivyàþ' iti caturthã etàbhi÷catasçbhiþ ÷arakçùõorõàjyàvajvàlitamudakamabhimantryoùàkàle ràtri÷eùe tenodakenàvasi¤cati vyàdhitam | dvividhà gaõóamàlà | samàptaü gaõóamàlàbhaiùajyam | dvayorekaü karma || atha ràjayakùmabhaiùajyamucyate - [yaþ kãkasàþ (7.76.3) iti pi÷ãlàvãõàtantrãü badhnàti || ## ||] àjyatantraü kçtvà 'yaþ kãkasàþ' (7.76.3-4; 77.1) iti tçcena vãõàtantrãkhaõóaü sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | ràjayakùmabhaiùajyam || [tantryà kùitikàm || ## ||] pårvatantraü kçtvà 'yaþ kãkasàþ' iti tçcena vàdyavãõà tasyàþ khaõóaü viùõãvàdyavãõàkaõñhaü ÷aïkhakhaõóaü vãõàtantrãü baddhvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | ràjayakùmabhaiùajyam || [vãriõavadhrãü svayammlànaü triþ samasya || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'yaþ kãkasàþ' iti tçcena svayampatitamlànavãriõakhaõóatrayamekatra baddhvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | ràjayakùmabhaiùajyam | sarvatra yatra bahåni karmàõi vihitàni tatraikaü kuryàt dve và sarvàõi và kuryàt | sarvatra karmaõàü vikalpaþ | sarvatra hastahome tantravikalpaþ | abhyàse và phalaü bhavati | samàptaü ràjayakùmabhaiùajyam || jalodare varuõagçhãte bhaiùajyamucyate - [apsu te (7.83) iti vahantyormadhye vimite pi¤jålãbhiràplàvayati || ## ||] vahantyornadyormadhye maõóapaü kçtvà tatràjyatantraü kçtvà 'apsu te ràjan varuõa' iti caturçcenoùõodakaghañaü sampàtyàbhimantrya pi¤jålãbhiþ saha vyàdhitamàplàvayati | màrjanàcamane ca | tata uttaratantram | jalodare bhaiùajyam || [avasi¤cati || ## ||] nadãdvayorvahantyoþ saïgame maõóapaü kçtvà 'apsu te ràjan' iti caturçcenodakamabhimantrya darbhapi¤jålãbhiþ sahodakaü gçhãtvà vyàdhitamavasi¤cati | màrjanàcamane ca | jalodare bhaiùajyam || [uùõàþ sampàtavatãrasampàtàþ || ## ||] àplavanamuùõodakenàvasecanaü ÷ãtodakena | dvayorekaü karma | samàptaü jalodarabhaiùajyam || atha jvarabhaiùajyamucyate - [namo råràya (7.116-117) iti ÷akunãniveùãkà¤jimaõóåkaü nãlalohitàbhyàü såtràbhyàü sakakùaü baddhvà || ## ||] 'namo råràya' iti såktadvayena khañvàyàü vyàdhitaü kçtvà maõóåkamiùãkà¤ji nãlalohitàbhyàü såtràbhyàü sakakùaü baddhvà | tataþ khañvàyàmadho maõóåkaü kçtvà khañvàyàü vyàdhitamupave÷ya tata udakamabhimantrya vyàdhitamavasi¤cati | vyàdhite sicyamàne yathà maõóåko'vasicyate tathà kuryàt | màrjanàcamane ca sarvatra smartavye | samàptaü jvarabhaiùajyam || atha sarvabhaiùajyamucyate - [÷ãrùaktim (9.8) ityabhimç÷ati || ## ||] '÷ãrùaktiü ÷ãrùàmayam' ityarthasåktena vyàdhita÷arãramabhimç÷ati | abhimantraõaü kuryàdityarthaþ || [uttamàbhyàmàdityamupatiùñhate || ## ||] 'pàdàbhyàü te' (9.8.21-22) iti dvàbhyàmçgbhyàmàdityamupatiùñhate | ÷iroroge karõaroge'ïgaroge ÷åle lohitamåtre lohitapurãùe yakùmaõi mukharoge'kùiroge'ïgabhede'ïgajvare vyàdhisarpaõa uroroge ÷arãràbhyantararoge hçdayaroge kàse ÷leùmaõi guhyàdibhaiùajyam | samàptaü sarvabhaiùajyam || sarvaviùabhaiùajyamucyate - [indrasya prathamaþ (10.4) iti takùakàyetyuktam || ## ||] takùakàya namaskàraü kçtvà 'indrasya prathamaþ' ityarthasåktenodakamabhimantryàcàmayati | viùabhaiùajyam | takùakàya namaskàraü kçtvà 'indrasya prathamaþ' ityarthasåktenodakamabhimantrya vyàdhitamavasi¤cati | màrjanàcamane ca | viùabhaiùajyam | 'indrasya prathamaþ' ityarthasåktenodake kçmukavçkùa÷akalaü saïkùudyàbhimantrya pàyayati | 'indrasya prathamaþ' ityarthasåktena dullaka÷akçdgomayenàva- jvàlitamudakamabhimantryàvasi¤cati | 'indrasya prathamaþ' ityarthasåktena kçùõàjinàvajvàlitamudakamabhimantrya viùadaùñamavasi¤cati | 'indrasya prathamaþ' ityarthasåktena màrjanikàtçõàvajvàlitamudakamabhimantryàcàmayati | viùabhaiùajyam | 'indrasya prathamaþ' ityarthasåktenodapàtraü sampàtyàbhimantrya tataþ pàyayati | àjyatantre | viùabhaiùajyam | 'indrasya prathamaþ' ityarthasåktena saktumanthamardhvaphalakàõóàbhyàmupamathya tato'bhimantrya pàyayati | viùabhaiùajyam | 'indrasya prathamaþ' ityarthasåktena madanaphalànyabhimantrya bhakùayati chardanàrtham | viùabhaiùajyam | 'indrasya prathamaþ' ityarthasåktena haridràü ghçtena sahàbhimantrya vyàdhitaü pàyayati || [paidvaü prakarùya dakùiõenàïguùñhena dakùiõasyàü nastaþ || ## ||] 'indrasya prathamaþ' ityarthasåktena padvaü kãñakaü taliõãti loke prasiddhà taü piùñvàbhimantrya nastaü dadàti | dakùiõenàïguùñhena dakùiõanàsikàpuñe | samàptaü viùabhaiùajyam || atha sarpabhaye bhaiùajyamucyate - [ahibhaye sicyavagåhayati || ## ||] 'indrasya prathamaþ' iti såktena paidvaü ÷vetavastraveùñitamabhimantrya yatra sarpabhayaü tatra nikhanati | paidvaü hiraõyavarõasadç÷aþ kãña÷citrito và sa paidva ityucyate | sarpabhaye bhaiùajyam | badhnàti vopari gçhe sarpadar÷anàdar÷ane và || [aïgàdaïgàt (10.4.25) ityà prapadàt || ## ||] 'aïgàdaïgàtpracyàvaya' ityçcà''prapadàntaü ÷iraþprabhçti hastena màrùñi | ÷aïkàviùabhaiùajyam || [daü÷mottamayà nitàpyàhimabhinirasyati || ## ||] 'àre abhåt' (10.4.26) ityçcàntenolmukaü pratàpyàbhimantrya tato viùavraõaü dçùñvà tatsammukhaü kùipati | sarpaviùabhaiùajyam || [yato daùñaþ || ## ||] sarpàdar÷ane yato daùñastataþ prakùipatyulmukam | samàptaü sarpaviùabhaiùajyam || athànåkteùu kau÷ikãyeùu sarvavyàdhibhaiùajyeùåkteùvanåkteùu và pañhiteùu tatra sarvatra bhaiùajyamucyate | sarvavyàdhibhaiùajyeùu mantràþ || oùadhivanaspatãnàmanåktànyapratiùiddhàni bhaiùajyànàm || ## || aüholiïgàbhiþ || ## || tàni kartavyàni | aüholiïgagaõa ucyate | 'à÷ànàmà÷àpàlàþ' (1.31.2) ityekà | 'agnermanve' (4.23-29) iti sapta såktàni | 'yà oùadhayaþ somaràj¤ãþ' (6.96.1) ityakà | 'vai÷vànaro na àgamat' (6.35.2) ityekà | '÷umbhanã dyàvàpçthivã' (7.117.1) ityekà | 'yadarvàcãnam' (10.5.22) ityekà | 'agniü bråmaþ' (11.6) ityarthasåktam | asmin såkte 'mu¤catu mà' (11.6.7), 'bhavà÷arvàvidam' (11.6.9), 'yà devãþ pa¤ca' (11.6.22) 'yanmàtalã rathakrãtam' (11.6.23) ityetà÷catasro varjayitvà | aüholiïgagaõaþ | yàni ca pa¤capratãkàni såktàni tànyàbhimantraõana sarvavyàdhibhaiùajyàni bhavanti | tànyucyante | 'akùãbhyàü te' (2.33), 'mu¤càmi tva' (3.11), 'uta devàþ' (4.13), 'àvataste' (5.30), '÷ãrùaktiü ÷ãrùàmayam' (9.8) aüholiïgagaõaþ | etaiþ pa¤capratãkaiþ sarvavyàdhãnàmabhimantraõaü kriyate | pa¤capratãkànàmanyatamenaikenàbhimantraõaü kuryàdityarthaþ || athàüholiïgagaõena sarvavyàdhibhaiùajyaü kriyate | aüholiïgagaõenodapàtraü sampàtyàbhimantrya sarvavyàdhiùvàplàvayati | àjyatantram | aüholiïgagaõenodakamabhimantrya vyàdhitamavasi¤cati | aüholiïgagaõena mçttikàmabhimantrya pàyayati sarvavyàdhiùu | aüholiïgagaõena mçttikàmabhimantrya vyàdhitamàlimpati | tathà sambhave vyàdhiùu | aüholiïgagaõena pramehamaõiü badhnàti sarvavyàdhiùu | tantre | aüholiïgagaõenàkhumçttikàmabhimantrya pàyayati sarvavyàdhibhaiùajyeùu | aüholiïgena gaõena påtãkàn piùñvàbhimantrya pàyayati sarvavyàdhiùu | aüholiïgena gaõena pramandaü piùñvàbhimantrya pàyayati sarvavyàdhiùu | aüholiïgena gaõenàvatakùaõàni piùñvàbhimantrya pàyayati | aüholiïgena gaõenaiteùàü dravyàõàmàsthàpayati pàyayati ca | sarvavyàdhibhaiùajyam | aüholiïgena gaõena yànaü sampàtyàbhimantryàrohayati | tantre | sarvavyàdhiùu | atra sarvatreùuü visçjatãti ca yojanãyam | àjyatantramabhyàtànàntaü kçtvàüholiïgena gaõenodapàtraü sampàtavantaü kçtvà tena vyàdhide÷aü sammàrùñi | abhyàtànàdyuttaratantram | sarvavyàdhibhaiùajyam | aüholiïgena gaõena pàlà÷àdayaþ samidha àdadhàti | sarvavyàdhibhaiùajyam | aüholiïgena gaõenàjyaü juhoti | tantre | aüholiïgena gaõena busaü juhoti | tantre | sarvavyàdhibhaiùajyam | aüholiïgena gaõena pàlà÷asamidhaþ somarasàktà àdadhàti | sarvavyàdhibhaiùajyam | abhyàtànàntaü kçtvàüholiïgena gaõenodapàtraü sampàtya tenodakena samprokùati | evaü bandhanaü mocayitvà | abhyàtànàdyuttaratantram | sarvabhaiùajyam | abhyàtànàntaü kçtvàüholiïgena saptabhiþ pratãkairudapàtraü sampàtyàbhimantrya vyàdhitamàplàvayati | abhyàtànàdyuttaratantram | sarvavyàdhibhaiùajyam | abhyàtànàntaü kçtvàüholiïgena gaõena sapta kàmpãlapuñànudakena pårayitvà sampàtyàbhimantrya pratyçcaü vyàdhitamavasi¤cati pa÷càdapavidhyati puñàn | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvàüholiïgena gaõena catura udapàtre sampàtànànayati dvau pçthivyàmàvapati tau pratyàhçtyàplàvayati | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvàüholiïgena gaõenodapàtraü sampàtyàbhimantryàplàvayati | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvàüholiïgena gaõenodapàtre yavàn prakùipya sampàtyàbhimantryàplàvayati pårvavat | abhyàtànàntaü kçtvàüholiïgena gaõenodapàtre sayave caturaþ sampàtànànayati dvau pçthivyàü tau pratyàhçtyàplàvayati | uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà aüholiïgena yavamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | sarvavyàdhibhaiùajyam | aüholiïgena gaõenàkçtiloùñaü pàyayati | sarvavyàdhibhaiùajyam | àkçtiloùñavalmãke uddhçtamudakaü làjà evamàdyabhimantrya pàyayati | sarvavyàdhibhaiùajyam | vai÷vànarãyàbhyàü pàyanakarmàõi bhavanti | abhyàtànàntaü kçtvàüholiïgenodapàtraü sampàtyàbhimantrya pi¤jålãbhiràplàvayati | uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvàüholiïgena gaõenodapàtraü sampàtyàbhimantrya mau¤jaiþ pà÷aiþ parvasu baddhvà pi¤jålãbhiràplàvayatyavasi¤cati | uttaratantram | sarvavyàdhibhaiùajyam | abhyàtànàntaü kçtvàüholiïgagaõena dvàbhyàmudapàtraü sampàtyàbhimantryàplàvayati | uttaratantram | aüholiïgena mau¤jaiþ parvasu baddhvà darbhamaõiü sahodakamabhimantryàvasi¤cati | aüholiïgena gaõenodakamabhimantryàcamayati | aüholiïgena gaõenàlabisolaü phàõñaü pàyayati | aüholiïgena trapusamusalakhadiratàrùñàghànàü samidha àdadhàti | aüholiïgena khàdirànàyasalohàü÷ca ÷aïkånabhimantrya nikhanati | yavàn sakçdgçhãtànanapahatànapratãhàrapiùñànàbhicàrikaü paristãrya juhoti | aüholiïgena medo madhu sarpistailamabhimantrya pàyayati | sarvavyàdhiùu | yathàsambhavaü pànaü kartavyam | aüholiïgena vãriõatålami÷ramiïgióaü prapuñena juhoti | aüholiïgena yavamaõiü varaõamaõiü pç÷niparõãmårdhnisampàta÷àkalamaõimàplàvanaü bahirvisarjanaü kàõóamaõiü yavapalàlamaõiü tilapi¤jikàmaõimàkçtiloùñavalmãka- jãvakoùaõyà veùñitamaõiü badhnàtãtyàdi | àjyatantraü sarvatra yojanãyam | yathàsambhavaü bhaiùajyam || uktavyàdhãnàü parigaõanaü kriyate | jvararoge | atisàraroge | atimåtre | duþkhamåtre | duþkhapurãùe udàvarte ca | nàóyàvahane | aïgabhede | aïgajvare | aïgachede | somavamane | somasya chardanajvare | apsarogandharvayakùaràkùasapi÷àcàsureùu jvareùu | jalodare | vàtapitta÷leùmavikàrarogeùu | ÷irovedanàyàm | aïgavedanàyàm | apasmàre | hçdroge | kàmale | pàparoge | 20 | udvegaroge | jvare ca | ekàntaritajvare ca | kàmajvare | bràhmaõa÷àpe ca | àkro÷e ca | ÷iroroge ca | àkro÷avraõe | ÷atroràkro÷e | putraduhiturasajàtàsagotràõàmàkro÷aroge | cakùurdçùñinipàtaroge | durnàmaroge | garbhasambhavaroge | nirçtikravyàdagçhãtaroge | ràjayakùmaõi | dhanurvàte | vàtagulme ca | vàtabhaïge ca | vàtajvare ca | kàse ca | 20 | utkàse ca | ÷leùmaõi ca | ÷leùmapatane ca | rudhiravahane ca | karõaroge | balàse | vyàdhivisarpaõe | kakùàgandhivisarpaõe | aïge gaõóavisarpaõe | karõavisarpaõe | akùivisarpaõe | hçdayàmaye | kuùñharoge | aùñàda÷ajàtikuùñharoge | ÷arãravisphoñaroge | grahaõãroge | aj¤àte ràjayakùma÷arãra÷oùe | rohiõãroge | aïgaprasarpaõe | nitambaroge | 20 | tãkùõa÷çïgàdyabhighàte | jalodare | kandaviùe | upaviùe | sarpaviùe | kçtyàjvare | gràmajvare | gràmanagarajanapadeùu sahajvare | pàparoge sahotpannaroge | ÷vetakuùñhe | ÷vetàïge | ÷vetake÷eùu | goa÷vapuruùeùu rogeùu saha utpanneùu | gavàü kùayaroge | puruùàõàü kùayaroge | udake anipàte | rucitçùàroge | bubhukùàroge | sva÷arãre kùetriyaroge | udaragaõóulakaroge | udarakçmiroge | ÷arãrapuruùastrãõàü ÷vàjàvihastinàdiùu kçmirogeùu | yåkàlikùàdyapuruùarogeùu | akùiroge | nàsikàroge | karõaroge | ekaroge | antraroge | gudaroge | dhamaniùu roge | udararoge | pàõiroge | hçdayaroge | pàü÷uliroge | aïguliùu roge | nakharoge | ubhåarvãvatã (?) prapada-pàrùõi-bhasada÷roõitam | udvegajvare | jvare ca | ekàntaritajvare | kàmajvare ca | bràhmaõa÷àpe ca | àkro÷aroge | àkro÷avraõe | ÷atroràkro÷e | putraduhiturasajàtàsagotràõàmàkro÷aroge | cakùurdçùñinipàtaroge | durnàmaroge | garbhasambhavaroge | nirçtikravyàdagçhãtaroge | ràjayakùmaõi | dhanurvàte | vàtagulme ca | vàtabhaïge ca | vàtajvare ca | kàse ca | utkàse ca | ÷leùmaõi ca | ÷leùmapatane ca | sada-asthinaja÷vàbàdhamaõipàõimavàtarogeùu | kùetriyaroge | sarvavyàdhiroge | pàparoge | gandharvarakùàgrahavyàdhiroge | amatigçhãtaroge | dharmàrthakàmeùu ÷ånyabuddhiùu trivarga÷ånyeùu puruùeùu roge | ÷iroroge | akùidãrgharoge | 20 | ÷arãraduþkhavyàdhipãóàroge | padàbhighàtaroge | ÷arãràbhighàtaroge | iùñikàloùñàbhighàtaroge | ÷astràdyabhighàte | kàùñhàbhighàte | prathamaprasåtàsåtikàroge | adbhutadar÷ane | rogamadhye vaidyakapañhite | ariùñaroge jyotiùapañhite | grahanakùatravivakùàrthaü bandhahiraõya÷ca tatràriùñàbhighàtaroge | ÷arãravàtasambhavaroge | sannipàte | vàtapitta÷leùmavikàraroge | maithunakçtaroge | karõalohitavahane | karõamåle | visalpake | yakùmaroge | ÷àradaroge | 20 | ÷ãtajvare | kùudrajvare | kàmajvare | ÷leùmajvare | pàmàyàm | grãùmajvare | varùàjvare | dàne dravyatyàge pratigrahe yàjane adhyayane'dhyàpane'yàjyayàjane rogeùåtpanneùu | buddhipradhvaüsane | akùipañalaroge | aïgabhede | udvege | sarpaviùaupaviùakandaviùàdiùu | strãpuruùeùu pàpalakùaõeùu | apakàme hçdaye | hçdayatàpe | ràjayakùmaõi | hariùàkàmatoviùaye | apasmàreùu | 20 | uraseùu gaõóeùu | garbhabhakteùu dvàda÷ajàtiùu | savraõe'vraõe gaõóeùu | kùaye | kuùñhe | sàõóe'ïgasåjane | ati÷oùàyàm | aïge kçmiùåtpanneùu | vç÷cikadaùñe | sarpakçkavàkumayåracakravàkakàkakapota÷yenagçdhrahariõavyàghracitrakatarakùaçkùa- mahiùago÷vamàrjàrasarveùu mçgeùu sarveùu pakùiùvabhighàteùu | udare nàbhyàü kaõñhe grãvàyàü càrugçhãte | sarpadar÷ane | sarpabhaye | sarpadaùñe | mànuùàdidaùñe | ÷vànàdidaùñe | hastàdyabhighàte | yonipravàhe | rudhirapravàhe | sarvavyàdhiùu ke÷apatane | ke÷adçóhãkaraõe | 20 | gaõóamàlàyàm | grãvàmàlàyàm | khalatikaõóåyane | ke÷abandhane ÷atabçhatpravàhe | påtinàsikàyàm | nàbhituõóe | bçhadudare | udaravçddhau | nàbhigrãvànàsikàpàdakarõadantàdivçddhiùu | visphoñakàpàparogakuùñhakùaya÷vitrodumbaràdiùu kuùñheùu | dadravicarcikàvatàü strãsannipàteùu | sadyovàntã | aïgabhede | vàtaroge | dhanurvàte | nàóãvahane | stryàsaktau | bràhmaõàkro÷e | stryàko÷e | dravyanà÷e | 20 | hçdroge | phalamålapatra÷àkàrdramàüsatailaghçtavya¤janamiùñànnabhojaneùu rogeùu | ajãrõe | caturvidheùu sàmànyàjãrõeùu | udara÷åleùu | mastaka÷åleùu | ÷i÷neùu puruùarogeùu | strãrogeùu ca | bàlaroge | taruõavalayotpattiþ | vàlàþ ÷vetakacàþ | aïgachede | ÷astrachede | arugaõóe | pàpe'dharmapravçttau | kçmivyàdhau | sattvarajastamapravçttau | kàmakrodhalobhamohàdiùu | ÷çïgàbhighàte | dantàbhighàte | 20 | nànàbhighàte | janapade càïguùñhaveùñake | arbudaroge | ma÷akànàm | tilakeùu | dubhittake | kulikeùu | vyàdhiprakopeùu sarvavyàdhiprakopeùu | ityuktavyàdhiùu parigaõanaü samàptam || atha bhaiùajyàni pañhitàni tàni sarvàõyaüholiïgena sarvavyàdhiùu kartavyàni | aüholiïgenodapàtrakarma karoti | tantram | abhyàtànàntaü kçtvàüholiïgena gaõenodapàtraü sampàtyodakena valãrvimàrùñi | punastantraü ca | evaü sarvavyàdhiùu | tantraü kçtvàüholiïgena gaõena mu¤ja÷iro rajjvà badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | sarvabhaiùajyam | abhyàtànàntaü kçtvàüholiïgena pramehaõaü badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | athavà taiþ såktaiþ sarvàõi kartavyàni | athavàüholiïgena gaõena kartavyàni sarvàõi | samidha àdadhàti | àjyaü juhotãtyevamàdisarvabhaiùajyam | yànãha karmàõi pañhitàni tàni sarvàõyaüholiïgena kartavyàni | yàni vaidyakeùvajãrõaprabhavàni rogajàtàni carakabàhaóasu÷ruteùu pañhyante teùu tatpañhitàni sarvàõi vyàdhiùvauùadhàni | aüholiïgena gaõena samàmnàtam | ajãrõaprabhavà rogà iti sambhave kàryàõi | bandhanapàyanàcamaneùu badhnàti | dhåpanasnànàbhya¤janamardanapathyabhojana- vilepanavipulà¤janàvasecana÷ayanàdãni tànyaüholiïgena saüskartavyàni | abhimantrya kartavyànãtyarthaþ | abhimantraõaü saüskàraþ sarvatra kartavya ityarthaþ | 'sarvàõyabhimantryàõi' (Kau÷S 7.16) iti vacanàt | bandhane tantram | yàni sva÷àstrapañhitàni tànyaüholiïgena kartavyàni | para÷àstrapañhitàni vaidyakapañhitàni ca tàni sarvàõi kartavyàni | sarvatra tantraü và yathàsambhavaü yojyam | tathà coktaü målakau÷ikagranthe | oùadhibandhanaü pañhitaü tadaüholiïgena gaõena kartavyam | àjyatantramadhye sampàtyàbhimantrya badhnàti | tatraivoktaü khananavidhànena bandhanaü ca sarvatra 'à÷yabandhyàplavanayànabhakùyàõi sampàtavanti' 'sarvàõyabhimantryàõi' (Kau÷S 7.15-16) iti vacanàt | tathà coktam - 'srajenauùadhikhananaü vyàkhyàtam' (Kau÷S 33.16) | oùadhikhananaü vidhànenaiva | bandhanamapi vidhànenaiva | tathà gopatha uktam | vaidyakajyotiùapuràõeùu bandhanapàyanasnànàdiùvaüholiïgaþ sarvatra prayoktavyaþ | adharmasamudbhavatvàdroganàma | hastivaidyakà÷vavaidyakeùåktametadeva bhaiùajyam | mantravi÷eùakçto vi÷eùaþ | anyathà kriyamàõe dçùñàdçùñeùåpakàro nàsti | ÷ådreõaiva jyotiùñome na dçùñaü nàpyadçùñam | dvividhà vyàdhayaþ àhàranimittà adharmanimittà÷ca | àhàreõa vyàdhirutpadyate yastatra vaidyakam | adharmeõotpanne vyàdhau vedoktena vidhànenàdharma÷amanaü bhavati | sarvavyàdhibhaiùajyàni samàptàni | aùñottara÷atavyàdhyapanodanàni vinà÷akàni || atha bhaiùajyàni (Kau÷S 25.1) iti yàni såktàni bhaiùajyàni kànicitpañhitàni tàni sarvàõyupadhàne upasthàne ca viniyojyàni tatra tatra vyàdhau rudrabhàùyamate | upadadhãtetyanàde÷a àjyasamitpuroóà÷apayaudaudanapàyasapa÷uvrãhiyavatiladhànà- karambha÷aùkulya etàni havãüùi jànãyàt | hastahomatvàt tantravikalpaþ | upasthànaü càdityasya | anvàrabdhe yajamàne sarvatra homàbhimantraõam | yathàsambhavaü tantrasambandhaþ | upadhànamupasthànaü ca kartavyam | samàptàni bhaiùajyàni || [strãkarmàõi] atha strãkarmaõàü vidhiü vakùyàmaþ - [pårvasya putrakàmàvatokayorudakànte ÷àntà adhi÷iro'vasi¤cati || ## ||] putrakàmàyai striyai mçtàpatyàyai ca rajonà÷e ca ÷àntirucyate | 'ye triùaptàþ' (1.1) iti såktena ÷àntauùadhiü sahodakamabhimantrya strãmavasi¤cati || [àvrajitàyai puroóà÷apramandàlaïkàràn sampàtavataþ prayacchati || ## ||] tato'bhyàtànàntaü kçtvà 'ye triùaptàþ' iti såktena puroóà÷apramandàlaïkàràn sampàtavataþ kçtvà prayacchati bhakùaõàrthaü krãóanàrthaü bandhanàrtham | paryàyeõa striyaþ karoti | abhyàtànàdyuttaratantram | putrakàmàmçtàpatyayo rajonà÷e ca samàptamidaü karma || aùñamã kaõóikà || ## || ________________________________ atha prasavakàla idaü karma kriyate | yathà sukhenaiva prasavo bhavatãtyarthaþ. atha prasåtikaraõamucyate - [vaùañ te påùan (1.11) iti catura udapàtre sampàtànànãya caturo mu¤jàn mårdhni vivçhati pràcaþ || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'vaùañ te påùan' iti såktenoùõodake caturo'psu sampàtànànayati | trayaþ sampàtàþ pratyçcam | caturthasampàta÷ca tisçbhirçgbhiþ | tataþ sarveõa såktenànumantraõam | caturo mu¤jajàtàniùãkàn garbhiõyà mårdhni tatra pçthak vivçhati | tata udapàtreõa sampàtitenàplàvayati | màrjanàcamane ca | tata uttaratantram || [pratãcãriùãkàþ || ## ||] tataþ pa÷càdevàbhimukha iùãkà niþsàrayati || [chidyamànàsu saü÷ayaþ || ## || uùõenàplàvayati dakùiõàt ke÷astukàt || ## ||] chidyamànàsu mu¤jeùãkàsu garbhasya maraõaü bhavet | ekaü karma || [÷àlàgranthãn vicçtati || ## ||] 'vaùañ te påùan' iti såktaü japitvà ÷àlàgranthãn vicçtati mocayati | dvitãyaü karma || [ubhayataþpà÷aü yoktramàbadhnàti || ## ||] 'vaùañ te påùan' iti såktena yoktramabhimantrya kañiprade÷e badhnàti | tantram | tçtãyaü karma | kecit 'vaùañ te påùan' iti såktena tailamabhimantryàbhya¤janaü kurvanti prasavakàle | caturthã || làïgalãoùadhividhànamucyate - [yadi somasyàsi ràj¤aþ somàttvà ràj¤o'dhi krãõàmi yadi varuõasyàsi ràj¤o varuõàttvà ràj¤o'dhi krãõàmi ityekaviü÷atyà yavaiþ srajaü parikirati || ## ||] 'yadi somasyàsi ràj¤aþ' iti mantreõaikaviü÷atyà yavairoùadhyupari prakirati || [anyà vo anyàmavatvanyànyasyà upàvata | sadhrãcãþ savratà bhåtvàsyà avata vãryam iti sannayati || ## ||] 'anyà vo anyàmava' ityoùadhyà sayavamekatra badhnàti || [mà te riùatkhanità yasmai ca tvà khanàmasi | dvipàccatuùpàdasmàkaü mà riùaddevyoùadhe || srajo nàmàsi | prajàpatiùñvàmakhanadàtmane ÷alyasraüsanam | tàü tvà vayaü khanàmasyamuùmai tvà ÷alyasraüsanam ityastamite chatreõa càntardhàya phàlena khanati || ## ||] oùadhikhananavidhànam | 'mà te riùatkhanità' iti mantreõa lohaphàlena khanati || [atra tava ràdhyatàm ityagramavadadhàti || ## ||] 'atra tava ràdhyatàm' iti mantreõauùadhyagraü tatraiva dadhàti || [iha mama iti målamupayacchati || ##|| ekasare'nupalãóhe kumàraþ || ## ||] 'iha mama ràdhyatàm' iti mantreõa målaü gçhõàti | gçhãtvà 'vaùañ te påùan' iti såktenauùadhãmabhimantrya garbhiõyàþ ÷irasi nidadhàti || [darbheõa pariveùñya ke÷eùåpacçtati || ## ||] darbheõa veùñayitvà ràtràvoùadhikhananaü karoti | chatreõa vàntardhàya khanati || [evaü ha vivçha÷àkavçùe || ## || avapanne jaràyuõyupoddharanti || ## ||] patite garbhe'nyatra sphoñayati | caturthaü karma || [srajenauùadhikhananaü vyàkhyàtam || ## ||] sarvatrauùadhikhananamanena vidhànena kartavyam | yatra kvacidoùadhikhananaü tatra sarvatrànena vidhànena kartavyam | sva÷àstre para÷àstre ca vaidyakàdyeùu sarvatra | 'srajenauùadhikhananaü vyàkhyàtam' iti vacanàt | ÷vetakaõñàrikàmålaü putrakàmà pibati | yathoktena sampàtaþ | sarvakarmaõàü vikalpena prayogaþ | ekaü và dve và sarvàõi và kuryàt | karmabàhulyàt phalabàhulyam | oùadhivat srajamålaü khàtvà 'vaùañ te påùan' ityabhimantrya ÷irasi vicçtati | oùadhivad vrãhimålaü khàtvà 'vaùañ te påùan' ityabhimantrya dadàti | oùadhivat kàkajaïghàmålaü khàtvà 'vaùañ te' ityabhimantrya ÷irasyupari dadàti || [catvàryumàphalàni pàõàvadbhiþ ÷cotayate || ## ||] 'vaùañ te' iti såktena catvàryaudumbaraphalàni haste kçtvà tata udakaü prakùipya tato nirãkùate || [saüvartamàneùu kumàraþ || ## ||] yadi tànyekatra bhavati tadà putro jàyate | vij¤ànakarmedam || [bràhmaõàyano'ïgànyabhimç÷ati || ## ||] 'vaùañ te påùan' iti såktena bràhmaõamabhimantrya tataþ sa garbhiõyà aïgànyabhimç÷ati || [punnàmadheye kumàraþ || ## ||] yadi punnàmadheyaü spç÷ati tadà kumàro jàyate | vij¤ànakarma | samàptàni sukhaprasavakarmàõi | ebhiþ karmabhiþ kçtaiþ garbhiõyàþ sukhena prasavo bhavatãtyarthaþ || navamã kaõóikà || ## || ________________________________ atha vandhyàprajananakaraõamucyate - [idaü janàsaþ (1.32) ityasyai ÷iü÷apà÷àkhàsådakànte ÷àntà adhi÷iro'vasi¤cati || ## ||] 'idaü janàsaþ' iti såktena ÷iü÷apà÷àkhàsåpaviùñàyai ÷àntyauùadhisahitamudakamabhimantrya vandhyàmavasi¤cati || [àvrajitàyai || ## ||] tato gçhe'bhyàtànàntaü kçtvà 'idaü janàsaþ' iti såktena puroóà÷apramandàlaïkàràn sampàtavataþ prayacchati | abhyàtànàdyuttaratantram | samàptaü vandhyà kàkavandhyà ca prajananakarma || atha mçtàpatyàyàþ stryàstasyàþ ÷àntirucyate - [niþsàlàm (2.14) ityavatokàyai kçùõavasanàyai triùu vimiteùu pràgdvàrapratyagdvàreùvapsu sampàtànànayati || ## ||] garbhàstràve jàtamàtre mçte và stryàü và puruùe và bàle và yåni và mçte idaü karma | trãõi maõóapàni pràgdvàràõi kçtvaikasmin maõóape'bhyàtànàntaü kçtvà 'niþsàlàm' iti såktena tataþ strã kçùõaü vàsaþ paridhàya || [palà÷e sãseùåttaràn || ## ||] tata udapàtre sampàtyàbhimantrya palà÷apatre sãsaü kçtvà sãseùåttarasampàtànànayati || [sãsànyadhiùñhàpyàplàvayati || ## ||] sãseùåpari strãmadhiùñhàpya tenodapàtreõàplàvayati || [nidhàya kçùõaü vrajati || ## ||] kçùõavastraü tasmin maõóape nidhàya || [àdãpya brahmà || ## ||] tata uttaratantram kçtvà maõóapamagninà jvàlayati || [evaü pårvayoþ pçthaksambhàrye || ##|| ÷àkhàsåktam || ## ||] tata dvitãyamaõóapa evaü kçtvà ÷vetavastraü paridhànaü kçtvà ÷iü÷apà÷àkhàsåpave÷ya strãü 'niþsàlàm' iti såktena ÷àntauùadhibhistadudakamabhimantryàvasi¤cati snapanaü karoti | tato gçha àgatyàjyatantraü kçtvà 'niþsàlàm' iti såktena puroóà÷apramandàlaïkàràn sampàtavataþ prayacchati | tata uttaratantram | trimaõóapàdyekaü karma || [pa÷càdagnerabhitaþ kàõóe iùãke nidhàyàdhyadhi dhàyine audumbarãràdhàpayati || ## ||] ekaü maõóapaü kçtvà pràkpa÷cimadvàre iùãkàü dvàryopari baddhvà tato 'niþsàlàm' iti såktenaudumbarãþ samidho mçtàpatyàyai àdadhàti | tantravikalpaþ | mantraü kartà bråyàt || [uttamàvrajitàyai || ## ||] tato 'niþsàlàm' iti såktenodakànte ÷àntauùadhisahodakamabhimantryàvasi¤cati | tato gçhe'bhyàtànàntaü kçtvà 'niþsàlàm' iti såktena puroóà÷apramandàlaïkàràn sampàtavataþ prayacchati | mçtàpatyàviùaye dvitãyaü karma | samàptà mçtàpatyà÷àntiþ | garbhapatite bàlamaraõe yuvàne và mçte ekasmin và mçte bahuùu và mçteùu strãõàü ÷àntiþ kartavyà || patilàbhakarmàõyucyante - [pativedanàni || ## || à no agne (2.36) ityàgamakç÷aramà÷ayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'à no agne' iti såktenàgamakç÷araü sampàtyàbhimantryà÷ayati kumàrãm | uttaratantram | patilàbhakarmàrthinàm || [mçgàkharàdvedyàü mantroktàni sampàtavanti dvàre prayacchati || ## ||] mçgàkharamçttikàyà vediü kçtvàbhyàtànàntaü samànam | 'à no agne' iti såktena hiraõyàlaïkàràn guggulamaukùaü ca yathoktàn sampàtya bandhanaü dhåpanaü pralepanaü karoti kumàryàþ | abhyàtànàdyuttaratantram | dravyaü prati såktàvçttiþ | pårvasya saühitàvidhiþ | ÷lokaþ - àvapet surabhirgandhàn kùãre sarpistathodake. etadàyanamityàhuraukùaü tu madhunà saha || [udakaüse vrãhiyavau jàmyai ni÷i hutvà dakùiõena prakràmati || ## ||] 'à no agne' iti såktena kàüsyapàtre udakasahite vrãhiyavau gçhãtvà pratyçcaü juhoti ràtrau | tato dakùiõàmukhãü kumàrãü prakràmati | tantraü và || [pa÷càdagneþ prakùàlya sandhàvya sampàtavatãü bhagasya nàvam (2.36.5) iti mantroktam || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'à no agne' iti såktena nàvaü sampàtyodake kçtvà kumàrãü cañàpayitvà 'bhagasya nàvam' ityçcà uttàrayati | tata uttaratantram || [saptadàmnyàü sampàtavatyàü vatsàn pratyantàn pracçtanto vahanti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'à no agne' iti såktena saptadàmatantryàü sampàtavatyàü vatsàn bandhayitvàbhimantrya kumàrã mocayati svayaü na kartà | uttaratantram | di÷à pativedanaü ca | yadi pradakùiõaü mocayati tadà patilàbhaþ || [ahatena sampàtavatà çùabhamabhyasyati || ## || udardayati yàü di÷am || ## ||] tantraü kçtvà 'à no agne' iti såktenàhatavastreõa veùñitaü vçùabhaü sampàtyàbhimantrya visarjayati | uttaratantram || [jàmyai pra yadete (5.1.4) ityàgamakç÷aram || ## ||] 'pra yadete prataram' ityçcàgamakç÷araü sampàtyàbhimantryà÷ayati | àjyatantre || [imà brahma (5.2.8) iti svasre || ## ||] 'imà brahma' ityçcàgamakç÷araü sampàtyàbhimantryà÷ayati | àjyatantre | bhaginãkam || [ayamà yàti (6.60) iti purà kàkasampàtàdaryamõe juhoti || ## ||] 'ayamà yàti' iti såktenàjyaü juhoti | àjyatantre | purà kàkasampàtàt || [antaþsraktiùu balãn haranti || ## ||] tataþ 'aryamõe' ityardharcena gçhàbhyantare koõe baliharaõaü karoti | ràtràvidaü karma || [àpatanti yataþ || ## ||] yataþ kàka àgacchati tata àgacchati varaþ | samàptàni patilàbhakarmàõi || da÷amã kaõóikà || ## || ________________________________ puüsavanànyucyante - [puüsavanàni || ## || rajaudvàsàyàþ punnakùatre || ## ||] nakùatrakalpa uktàni punnakùatràõi || [yena vehat (3.23) iti bàõaü mårdhni vivçhati badhnàti || ## ||] 'yena vehat' iti såktena bàõamabhimantrya strãmårdhni vivçhati puõyàhànte | tataþ ÷ràddhaü karoti | evaü karma | athavà idaü karma karoti | puüsavanakarmaõi vartate | abhyàtànàntaü kçtvà 'yena vehat' iti såktena ÷aramaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti puõyàhànte | abhyàtànàdyuttaratantram || [phàlacamase saråpavatsàyà dugdhe vrãhiyavàvavadhàya mårchayitvàdhyaõóe bçhatãpalà÷avidaryau và pratinãya paidvamiva || ## ||] 'yena vehat' iti såktena phàlacamase sàråpavatsàyà dugdhe vrãhiyavàvavadhàya mårcchayitvàdhyaõóe bçhatãpalà÷avidaryau và ekatra piùñvàbhimantrya dakùiõenàïguùñhena dakùiõasyàü nàsikàyàü nastaü dadàti | putràrthaü karma puüsavanamityucyate | samàptaü puüsavanam || atha garbhàdhànamucyate - [parvatàddivaþ (5.25) ityàgamakç÷aramà÷ayati || ## || yugatardmanà sampàtavantaü dvitãyam || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'parvatàddivaþ' iti såktenàgamakç÷araü carudvayaü ÷rapayitvaikaü caruü sampàtyàbhimantrya dvitãyaü caruü yugachidreõa sampàtyàbhimantrya tataþ prà÷anam | tata uttaratantram || [khe lånàü÷ca palà÷atsarån nivçtte nighçùyàdhàya ÷i÷ne gràmaü pravi÷ati || ## ||] kelånàü÷ca palà÷atsarån nivçtte nighçùya 'parvatàddivaþ' iti såktenàbhimantrya ÷i÷ne àdhàya | tato maithunaü karoti | samàptaü garbhàdhànam || punaþpuüsavanamucyate - [÷amãma÷vatthaþ (6.11) iti mantrokte'gniü mathitvà puüsyàþ sarpiùi paidvamiva || ## ||] '÷amãma÷vatthaþ' iti såktenàgniü mathitvà tato'gniü sarpiùi nikùipya ghçtamabhimantrya stryà dakùiõanàsikàyàü nastaü dadàti dakùiõenàïguùñhena || [madhumanthe pàyayati || ## ||] tato'gniü mathitvà tato madhumanthe'gniü nikùipya '÷amãma÷vatthaþ' iti såktenàbhimantrya pàyayati strãm || [kçùõorõàbhiþ pariveùñya badhnàti || ## ||] '÷amãma÷vatthaþ' iti såktena ÷amãgarbhà÷vatthasyàgniü kçùõorõayà veùñayitvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | àjyatantre | samàptaü punaþpuüsavanam || atha garbhàdhànamucyate - [yantàsi (6.81) iti mantroktaü badhnàti || ## ||] 'yantàsi' iti såktena hastàvartaü kaïkaõàdikaü sampàtyàbhimantrya badhnàti | àjyatantre | samàptaü garbhàdhànam || atha garbhadçühaõànyucyante - [çdhaïmantraþ (5.1.1) ityekà yatheyaü pçthivã (6.17) acyutà iti garbhadçühaõàni || ## || jambhagçhãtàya prathamàvarjaü jyàü trirudgrathya badhnàti || ## ||] 'çdhaïmantraþ' ityekayà dhanurjyàü trirudgrathya sampàtyàbhimantrya badhnàti | àjyatantram | 'yatheyaü pçthivã' iti såktam | 'acyutà dyauþ' iti såktam | dvàbhyàü dhanurjyàü trirudgrathya sampàtyàbhimantrya badhnàti striyàþ | abhyàtànàdyuttaratantram || [loùñànanvçcaü prà÷ayati || ## ||] 'çdhaïmantraþ' ityekayà kùetraloùñamçttikàmabhimantrya prà÷ayati | 'yatheyaü pçthivã' 'acyutà' iti såktàbhyàü kùetraloùñamçttikàmabhimantrya prà÷ayati garbhiõãü pratyçcam || [÷yàmasikatàbhiþ ÷ayanaü parikirati || ## ||] 'çdhaïmantraþ' ityekayà kçùõasikatà abhimantrya garbhiõyàþ ÷ayanaü parikirati | 'yatheyaü pçthivã' 'acyutà' iti såktàbhyàü ÷yàmasikatà abhimantrya pratyçcaü garbhiõyàþ ÷ayanaü parikirati | jambhagçhãtàya prathamàvarjam | samàptàni garbhadçühaõàni || [yàmicchedvãraü janayediti dhàtarvyàbhirudaramabhimantrayate || ## ||] 'dhàtà dadhàtu' (7.17) iti catasçbhirgarbhiõyà udaramabhimantrayate | bràhmaõakùatriyavai÷ya÷ådràõàü jàtyàdharmasvajàtyàdharmabalavãryàdiyuktàþ putrà bhavanti | vãro jàyate | vãrakarma samàptam || atha prajananakarma - [prajàpatiþ (7.20) iti prajàkàmàyà upasthe juhoti || ## ||] 'prajàpatirjanayatu' iti såktena prajàkàmàyàþ striya utsaïge àjyaü juhoti | prajananakarma || [lohitàjàpi÷itànyà÷ayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'prajàpatirjanayatu' ityçcà raktacchàgamàüsaü sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaratantram || [prapàntàni || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'prajàpatiþ' ityçcodakulijaü sampàtavantaü kçtvà garbhiõãü parihçtya madhye ninayati | uttaratantram | tantre suràkulijaü sampàtya strãü parihçtyàgre ninayati | bhaktaü suràü prapàü sampàtyàbhimantrya prajàkàmàyai prayacchati tantre | samàptaü prajàkarma vandhyàyàþ || atha sãmantakarmocyate - [yau te màtà (8.6) iti mantroktau badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'yau te màtà' ityarthasåktena ÷vetapãtasarùapàn sampàtyàbhimantrya puõyàhànte badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | samàptaü sãmantonnayanam | samàptàni dçühaõàni || atha strãva÷ãkaraõamucyate - [yathedaü bhåmyà adhi (2.30), yathà vçkùam (6.8), và¤cha me (6.9), yathàyaü vàhaþ (6.102) iti saüspçùñayorvçkùalibujayoþ ÷akalàvantareùusthakarà¤janakuùñhamadughareùmamathitatçõamàjyena sannãya saüspç÷ati || ## ||] vçkùatvak ÷arakhaõóaü tagarama¤janaü kuùñhaü jyeùñhãmadhu ÷leùmavàtasaü÷rayagatatçõametàni dravyàõyàjyamadhye peùayitvà 'yathedaü bhåmyàþ' iti såktenàbhimantrya striyà aïgaü samàlabhate | rucyartham | 'yathà vçkùaü libujà' 'và¤cha me tanvam' iti såktàbhyàü vçkùatvak tagarama¤janaü kuùñhaü jyeùñhãmadhu vàtasambhramatçõànyetàni dravyàõyàjyenàloóyàbhimantrya jàyàü pralimpati | 'yathàyaü vàhaþ' ityetàni dravyàõyàloóya ghçtena tato'bhimantrya jàyàü pralimpati | va÷ãkaraõakàmaþ || [uttudastvà (3.25) ityaïgulyopanudati || ## ||] 'uttudastvà' iti såktaü japitvà aïgulyà nudati bhàryàm udare pçùñau rucyarthã || [ekaviü÷atiü pràcãnakaõñakànalaïkçtànanåktànàdadhàti || ## ||] 'uttudastvà' iti såktenaikaviü÷ati badarãkaõñakànàdadhàti | ghçtenàbhyajya || [kådãpràntàni sasåtràõi || ## ||] ekaviü÷atibadarãpràntàni såtreõa veùñayitvà 'uttudastvà' iti såktena sakçt juhoti | rucyarthã || [navanãtànvaktaü kuùñhaü trirahanaþ pratapati triràtre || ## ||] 'uttudastvà' iti såktena kuùñhaü navanãtenàbhyajyàgnau prakùipati pràtarmadhyandine sàyaü ca | ekaràtrau và || [dãrghotpale'vagçhya saüvi÷ati || ## ||] 'uttudastvà' iti såktena khañvàdhomukhapaññikàü gçhãtvà saüvi÷ati svapiti | triràtraü karma || [uùõodakaü tripàde pattaþ prabaddhàïguùñhàbhyàmardaya¤chete || ## ||] 'uttudastvà' iti såktenoùõodakaü tripàde ÷ikye prabaddhàïguùñhàbhyàmardaya¤chete | rucyarthã || [pratikçtimàvalekhanãü dàrbhyåùeõa bhàïgajyena kaõñaka÷alyayolåkapatrayàsitàlakàõóayà hçdaye vidhyati || ## ||] pratikçtimàvalekhanãü dàrbhyaùeõa bhàïgajyena kaõñaka÷alyayolåkapatrayàsitàlakàõóayà 'uttudastvà' iti såktena hçdaye vidhyati | samàptàni saüvananàni va÷ãkaraõàni | kàmaviùaye striyà utsàho bhavati | tathà ca yasya kàmo nàsti tasya kàmo'ti÷ayena kàmakaraõamityarthaþ | anena karmaõà kàmo bhavati || ekàda÷amã kaõóikà || ## || ________________________________ svàpanavighna÷amanam | strãsvàpanakarmocyate - [sahasra÷çïgaþ (4.5) iti svàpanam || ##|| udapàtreõa sampàtavatà ÷àlàü samprokùyàparasmin dvàrapakùe nyubjati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'sahasra÷çïgaþ' iti såktenodapàtraü sampàtya ÷àlàü samprokùati | ÷ayana÷àlàü sarvàü prokùati | abhyantaradvàre ÷eùamudakaü nyubjati | abhyàtànàdyuttaratantram | svàpanakarma || [evaü nagnaþ || ## || ulåkhalamuttaràü sraktiü dakùiõa÷ayanapàdaü tantånabhimantrayate || ## ||] 'sahasra÷çïgaþ' iti såktena nagno bhåtvolåkhalamabhimantrayate | 'sahasra÷çïgaþ' iti såktena gçhasyottaraü koõamabhimantrayate | 'sahasra÷çïgaþ' iti såktena striyàþ khañavàyà dakùiõaü pàdamabhimantrayate | 'sahasra÷çïgaþ' iti såktena khañvàyà rajjumabhimantrayate | karmaõàü vikalpaþ | strãsvàpanam | puruùasya viùaye kàma utpadyate | kàmaviùaye strãsvàpanaü samàptam | lajjàpracchàdanaü na bhavatãtyarthaþ | svàpanaü sarveùàü mànuùàõàü nidràkàmànàü nidrà bhavati | maithunamàcarato vighnaü na bhavati | antaþsvàpanamityucyate | maithunànnidrecchà bhavatãtyarthaþ || atha palàyinyàþ striyo bandhanakarma tantrakrameõa kriyate | rajjuþ kalpate | tadrajjuveùñanamucyate | palàyamànàyà nirodhakaraõaü karmocyate - [asthàd dyauþ (6.77) iti niveùñanam || ## || àveùñanena vaü÷àgramavabadhya madhyamàyàü badhnàti || ## ||] 'asthàd dyauþ' iti såktena dvitãyena rajjuveùñanamabhimantrya vaü÷àgre baddhvà madhyamasthåõe badhnàti || [÷ayanapàdamutpale ca || ## || àkçùñe ca || ## || àkarùeõa tilà¤juhoti || ## ||] 'asthàd dyauþ' iti såktena ÷ayanapàdamabhimantryotpale ca badhnàti | 'asthàd dyauþ' iti såktenàïku÷ena tilà¤juhoti | palàyinyàþ striyà bandhanakarmàõi samàptàni | nirodhakaraõàni || jàyàpatyorakrodhakaraõamucyate - [idaü yatpreõyaþ (6.89) iti ÷iraþkarõamabhimantrayate || ## ||] 'idaü yatpreõyaþ ÷iraþ' iti såktena strã÷iraþkarõaü cànumantrayate | puruùasya ca || [ke÷àn dhàrayati || ## ||] 'idaü yatpreõyaþ ÷iraþ' iti såktena ke÷àn dhàrayati | samàptaü strãpuruùayorakrodhakaraõam || saubhàgyakaraõamucyate - [bhagena mà (6.129) nyastikà (6.139) idaü khanàmi (7.38) iti sauvarcalamoùadhivacchuklaprasånaü ÷irasyupacçtya gràmaü pravi÷ati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'bhagena mà ÷àü÷apena' iti såktena ÷aïkhapuùpãmålamoùadhivat khàtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | 'bhagena mà' iti såktena sauvacalapuùpamabhimantrya yasya saubhàgyamicchati tasya ÷irasi baddhvà sa maithunaü karoti | samàptaü saubhàgyakaraõam || saubhàgyasaüvananamucyate - abhyàtànàntaü kçtvà 'nyastikà rurohitha' iti såktena sauvarcalamålaü sampàtyàbhimantrya badhnàti puùpaü ca ÷irasi dadàti | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'idaü khanàmi' iti såktena sauvarcalamålaü sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | sauvarcalaü såryaveleti prasiddhà | 'idaü khanàmi' iti såktena sauvarcalamålamabhimantrya badhnàti | tantre | ÷irasi striyaþ | samàptaü patirucikaraõam || duùñàstrãva÷ãkaraõamucyate - [rathajitàm (6.130-132) iti màùasmaràn nivapati || ## ||] 'rathajitàm' iti såktaistribhirmàùànabhimantrya striyà àkrameùu vapati | 'rathajitàm' iti tribhiþ såktai÷caõakànabhimantrya striyà àkrameùu vapati | khañvàsthàne và gçhe ÷ayanade÷e và || [÷arabhçùñãràdãptàþ pratidi÷amabhyasyatyarvàcyà àvalekhanyàþ || ## ||] 'rathajitàm' iti tribhiþ såktaiþ ÷arabhçùñãràdãptà abhimantrya pratidi÷amabhyasyati | eùu patiþ pratikçtiü kçtvà 'rathajitàm' iti tribhisåktaiþ hçdaye vidhyati dàrbhyåùeõa bhàïgajyena | samàptàni duùñastrãva÷ãkaraõàni | puruùo và strãõàü dveùaü karoti | anena karmaõà ÷àntirbhavati || atha striyo và puruùasya và daurbhàgyakaraõamucyate - [bhagamasyà varcaþ (1.14) iti màlàniùpramandadantadhàvanake÷amã÷ànahatàyà anustaraõyà và ko÷amulåkhaladaraõe tri÷ile nikhanati || ## ||] striyàþ puùpamàlàniùpramandadantadhàvanake÷àstànekãkçtya | jvarahatagocarmaõàveùñya 'bhagamasyàþ' iti såktenàbhimantryolåkhaladaraõe tri÷ile nikhanati | tata ulåkhale dadàti | daurbhàgyakàmaþ | màlàniùpramandadantadhàvanake÷àstànekãkçtya 'bhagamasyàþ' iti såktenàbhimantrya | dahanaghàtità gauranustaraõãtyucyate | ã÷ànahatà jvarahatetyucyate | tasyà÷carmaõàveùñya tata ulåkhaladaraõe tri÷ile nikhanati | tata ulåkhale dadàti upari | yasya daurbhàgyaü kriyate tasyaitàni gçhõãyàt || [màlàmupamathyànvàha || ## ||] 'bhagamasyà varcaþ' iti såktena strãpuùpamàlàü hastena mathitvà strãü dçùñvànvàha | japatãtyarthaþ | daurbhàgyakàmaþ || [trãõi ke÷amaõóalàni kçùõasåtreõa vigrathya tri÷ile'÷mottaràõi vyatyàsam || ## ||] 'bhagamasyà varcaþ' iti såktena trãõi ke÷amaõóalàni kçùõasåtreõa veùñayitvàbhimantrya tri÷ile'÷mottaràõi vyatyàsama÷mànaü ÷àlàyà upari dadàti | vyatyàsena nikhanati | daurbhàgyakàmaþ | samàptaü daurbhàgyakaraõam || duùñastrã ve÷yàkulañàdi | atha tasyàþ saubhàgyakaraõamucyate - [athàsyai bhagamutkhanati yaü te bhagaü nicakhnustri÷ile yaü catuþ÷ile | idaü tamutkhanàmi prajayà ca dhanena ca iti || ## ||] 'yaü te bhagaü nicakhnuþ' ityçcà ÷ilà utkhanati | utpàñayati | 'bhagamasyàþ' ityanena såktena yatkçtaü tadanayà vina÷yati | samàptaü yasyà daurbhàgyaü kçtaü tasyàþ saubhàgyakaraõam || atha sapatnãjayakarmàõyucyante | bhartrà saha vidveùo bhavatãtyarthaþ - [imàü khanàmi (3.18) iti bàõàparõãü lohitàjàyà drapsena sannãya ÷ayanamanu parikirati || ## ||] 'imàü khanàmi' iti såktena bàõàparõãü raktavarõàyà ajàyà dadhyudakena sannãya tato'bhimantrya sapatnã÷ayane parikirati | sapatnãvidveùaõaü bhartrà saha || [abhi te'dhàm (3.18.6) ityadhastàt palà÷amupacçtati || ## ||] 'abhi te'dhàm' iti pàdena bàõàparõãpatràõyabhimantrya ÷ayanàdhastàt prakùipati | sapatnã÷ayane jayakàmaþ || [upa te'dhàm (3.18.6) ityuparyupàsyati || ## ||] 'upa te'dhàm' iti pàdena bàõàparõã-oùadhipatràõyabhimantrya sapatnã÷ayana upari kùipati | bàõàparõã màsikà loke prasiddhà | samàptàni sapatnãjayakarmàõi | bhartrà saha vidveùo bhavatãtyarthaþ || atha strãviùaye kàma utpanne kàmavinà÷akànyucyante - [kàmaü vineùyamàõo'pàghenàsaïkhyàtàþ ÷arkaràþ parikiran vrajati || ## ||] 'apa naþ ÷o÷ucadagham' (4.33) iti såktenàsaïkhyàtàþ ÷arkarà abhimantrya parikiran vrajati | yasmin de÷e kàma utpannaþ tat sthànaü yàvat | strã và puruùo và || [sammçdna¤japati || ## ||] 'apa naþ ÷o÷ucat' iti såktenàsaïkhyàtàþ ÷arkarà haste gçhãtvà parikiran vrajati | strãgçhaü yàvat kàmotpattide÷am || [asammçdnan || ## ||] 'apa naþ ÷o÷ucat' iti såktenàsaïkhyàtàþ ÷arkarà haste gçhãtvà japati | kàmo vina÷yati | strãkàmaü yàvat | strãõàü puruùàõàü kàmavinà÷akàni samàptàni || strãviùaya ãrùyàvinà÷akànyucyante - [ãrùyàyà dhràjim (6.18) janàdvi÷vajanãnàt (7.45) tvàùñreõàham (7.74.3) iti pratijàpaþ pradànàbhimar÷anàni || ## ||] 'ãrùyàyà dhràjiü prathamàm' iti såktenerùyàluü dçùñvà japati | ãrùyà vina÷yati | 'janàdvi÷vajanãnàt' iti dvyçcamãrùyàluü dçùñvà japati | 'tvàùñreõàham' ityçcerùyàluü dçùñvà japati | ãrùyà vina÷yati | 'ãrùyàyà dhràjim' iti såktena saktumanthamabhimantryerùyàlukàya dadàti | ãrùyàvinà÷akàmaþ | 'janàdvi÷vajanãnàt' ityçcà manthamabhimantryerùyàlukàya dadàti bhakùaõàrtham | 'tvàùñreõàham' ityçcà manthamabhimantryerùyàlukàya dadàti | 'ãrùyàyà dhràjim' iti såktamãrùyàluü spçùñvà japati | 'janàdvi÷vajanãnàt' ityçcerùyàluü spçùñvà japati | 'tvàùñreõàham' ityçcerùyàluü spçùñvà japati || [prathamena vakùaõàsu mantroktam || ## ||] 'ãrùyàyà dhràjim' iti såktena kañiprade÷e vakùaõe khalvàmabhimantrya dhamati | ãrùyàvinà÷anam || [agneriva (7.45.2) iti para÷uphàõñam || ## ||] 'agneriva' ityçcà para÷unà taptena kvàthitamudakamabhimantrya pàyayati | samàptànãrùyàvinà÷akàni | strãviùaye || atha manyuvinà÷akànyucyante strãviùaye puruùasya - [ava jyàmiva (6.42) iti dçùñvà÷mànamàdatte || ## ||] 'ava jyàmiva' iti såktena manyumantaü puruùaü dçùñvà÷mànamabhimantrya hastena gçhõàti | sarvatra kartà karma karoti || [dvitãyayàbhinidadhàti || ## ||] 'sakhàyàviva sacàvahai' (6.42.2) ityekàü japitvà÷mànaü bhåmau nidadhàti || [tçtãyayàbhiniùñhãvati || ## ||] 'abhi tiùñhàmi te manyum' (6.42.3) ityekàü japitvà÷manopari niùñhãvati || [chàyàyàü sajyaü karoti || ## ||] 'ava jyàmiva' iti såktena manyumataþ puruùasya chàyàyàü dhanurabhimantrya sajyaü karoti | cañàpayatãtyarthaþ | strãviùaye puruùasya manyurbhavati | puruùaviùaye strãõàü và | samàptàni strãviùaye manyuvinà÷akàni || atha sarvaviùaye manyuvinà÷akànyucyante - [ayaü darbhaþ (6.43) ityoùadhivat || ## ||] tantraü kçtvà 'ayaü darbhaþ' iti såktena darbhamålamoùadhivat khàtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti manyuke | tata uttaratantram | manyuvinà÷am | strãviùaye manyuvinà÷o bhavati | samàptàni strãmanyuvinà÷akàni || avãrajananamucyate | aputrajananamityarthaþ - [agne jàtàn (7.34) iti na vãraü janayet prànyàn (7.35) iti na vijàyetetya÷vatarãmåtrama÷mamaõóalàbhyàü saïghçùya bhakte'laïkàre || ## || sãmantamanvãkùate || ## ||] 'agne jàtàn' ityacà÷vatarãmåtreõa pàùàõaü nighçùya tato'bhimantrya bhaktena saha dadàti vidveùiõya parastryai | 'agne jàtàn' ityçcà÷vatarãmåtrama÷mamaõóalàbhyàü saïghçùyàbhimantryàlaïkàraü samàlabhate parastryai vidveùiõyai | 'agne jàtàn' ityçcà sãmantamanvãkùate parastryai | duhità và puruùo veti | kçùõo và jàyate | samàptànyavãrajananàni || atha vandhyàkaraõamucyate - 'prànyàntsapatnàn' iti tçcenà÷vatarãmåtrama÷mamaõóalàbhyàü saïghçùyàbhimantrya bhakte dadàti | tadbhaktaü parastryai vidveùiõyai dadàti bhojanàrtham | 'prànyàntsapatnàn' iti tçcenà÷vatarãmåtrama÷mamaõóalàbhyàü saïghçùyàbhimantrya tasyàlaïkàrà;mllepayati | 'prànyàn' iti tçcena sãmantamanvãkùate vidveùiõyai | samàptàni parastrãvandhyàkaraõàni || jàroccàñanamucyate - [api vç÷ca (7.90) iti jàyàyai jàramanvàha || ## ||] 'api vç÷ca' iti såktaü tçcaü jàraü dçùñvà japati || [klãbapade bàdhakaü dhanurvç÷cati || ## ||] 'api vç÷ca' iti såktena jàrapadasthàne bàdhakaü dhanurvç÷cati || [à÷aye'÷mànaü praharati || ## ||] 'api vç÷ca' iti tçcena såktena pàùàõamabhimantrya jàramaithunasthàne prakùipatyuccàñanàrtham | samàptaü jàroccàñanam || puruùasya striyàþ parasparavidveùakaraõànyucyante - [tçùñikaþ (7.133) iti bàõàparõãm || ## ||] 'tçùñikaþ' iti dvyarcena såktena bàõàparõãü lohitàjàyà drapsena sannãyàbhimantrya ÷ayanamanu parikirati | puruùastrã÷ayane ca | samàptaü vidveùaõakaraõaü strãpuruùasyobhayarucivinà÷akaraõam || atha daurbhàgyakaraõamucyate - [à te dade (7.114.1) iti mantroktàni saüspç÷ati || ## || api cànvàhàpi cànvàha || ## ||] 'à te dade' ityekà | hçdayaü mukhaü vàbhimantrayate parastryai | 'à te dade' ityekàü japitvànvàha | daurbhàgyakaraõaü striyo và puruùasya và | samàptàni strãkarmakaraõàni | tatra bhadra÷lokaþ - bhaiùajyakarmàõi proktàni sarvavyàdhyupa÷àntaye. strãkarmàõi tataþ pa÷càccaturthe saühitàvidhau || dvàda÷amã kaõóikà || ## || ________________________________ iti kau÷ike saühitàvidhau caturtho'dhyàyaþ samàptaþ || || caturtho'dhyàyaþ samàptaþ || ____________________________________________________________________________ atha pa¤camo'dhyàyaþ [vij¤ànakarmàõi] atha vij¤ànakarmaõàü vidhiü vakùyàmaþ | làbhàlàbhajayaparàjayasukhaduþkhotkarùàpakarùasubhikùadurbhikùakùemàkùemabhayàbhayarogàroga- tràso'stãti na veti | dhanàdhanadharmàdharmajãvàjãvamaraõàmaraõadhànyaü bhaviùyati na veti | kùetre bhaviùyati na veti | gçhe vàso bhaviùyati neti | dhànyaputrapa÷uhiraõyaratnavastràõi ca | vidyà÷àstràdilàbho bhaviùyati na và | jãvitamaraõe gamanàgamane balàbale sadasadyogàd | vyàdhitasya jãvitamaraõàbhyàm | prasave putrayogàt | putre jàte dharmasaüyogàt | mitràmitrasaüyogàt | gràmo'sti và na veti | puruùasya vivàho'sti và na veti | saüvatsare màse và bhaviùyati | subhagà durbhagà và | gçhaü gràmàdi bhaviùyati na và | adhyayanaü bhavati na veti | ityàdi manasà vàcà và sa¤citya tatkarma kuryàt || atha vidhànamucyate vij¤ànakarmaõàm - [ambayo yanti (1.4) iti kùãraudanotkucastambapàñàvij¤ànàni || ## ||] 'ambayo yanti' iti såktena ràdhyamànaü kùãraudanamabhimantrya tata àsi¤cet | manasà cintayedvàtà cintayet | odanaü ÷çtaü bhaveda÷çtaü và bhavet | yadi yathàcintitaü bhavati yadà tasya kàryasiddhirbhaviùyati jànãyàt | athà÷aüsitaü bhavati na kàryasiddhirbhaviùyatãti vidyàt | abhimantryà÷aüset | yadi pàka÷cintitastadà pàkenàrthasiddhiþ | 'ambayo yanti' iti såktenedhmamupasamàdhàyàbhimantryàyàcet | utkucanenàrthaþ | 'ambayo yanti' iti såktena darbhastambamabhimantryàyàcet | yatra samaviùamabhàvenàrthasiddhiþ | 'ambayo yanti' iti såktena pårvedyuþ pàñhàmabhimantryàyàcet | patràõàü saïkocenàrthasiddhiþ || [sàïgràmikaü vedivij¤ànam || ## ||] 'ambayo yanti' iti såktena saïgràme pårvedyurvediü kçtvàbhimantryàyàcet | dvitãye'hani samaviùamena bhàvena siddhiþ | 'ambayo yanti' iti såktena vyàsakaùñàdayo'bhimantrya kartavyàni | bhoge kevalyàdi laukikànyupa÷rutaye vyàsàùñakà vyàsaþ kaùñàdayaþ | anyàni jyotiþ÷àstrapañhitàni sarvàõi vij¤ànàni ÷àstràõyabhimantrya kartavyàni || [venastat (2.1) iti pa¤caparveùukumbhakamaõóalustambakàmpãla÷àkhàyugedhmàkùeùu pàõyorekaviü÷atyàü ÷arkaràsvãkùate || ## ||] 'venastat' iti såktena pa¤cagranthiveõudaõóamabhimantryàyàcya same dhàrayatyabhãùñadi÷i patanenàrthasiddhiþ | 'venastat' iti såkteneùuü sandhàyàbhimantryàyàcet | cintitaprakùepaõenàrtham | 'venastat' iti såktena kumbha udakapårõaü dugdhaü prakùipyàyàcet | ånàdhikenàrthasiddhiþ | yathàcintitaü tathà siddhiþ | 'venastat' iti såktena kamaõóalumudakapårõaü dugdhamàkùipyàbhimantryàyàcet | ånàdhikenàrthasiddhiþ | 'venastat' iti såktena darbhastambamabhimantryàyàcet | styàyanenàrthasiddhiþ | 'venastat' iti såktena kàmpãla÷àkhàü mårdhnà dhàrayitvàbhimantryàyàcet | iùñadikpatanenàrthaþ | 'venastat' iti såktena yugamabhimantryàyàcet | iùñadikpatanenàrthaþ | 'venastat' iti såktenedhmanyabhimantryàyàcet | agnau prakùipeta | pradakùiõajvalanenàrthaþ | 'venastat' ityakùàvabhimantrya pàtayati | abhiyàtanenàrthaþ | 'venastat' iti såktena hastayoraïgulidvayamabhimantryàyàcet | aj¤àne spar÷anenàrthaþ | 'venastat' iti såktenaikaviü÷atyà ÷arkarà abhimantryàyàcet | samaviùamabhàvena yathàvatàrthaþ || atha naùñadravye parãkùaõe kriyamàõe ca idaü karma - [kumbhamahatena pariveùñyàdhàya ÷ayane vikçte sampàtànatinayati || ## || anatãkà÷amavacchàdyàrajovitte kumàryau yena haretàü tato naùñam || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà kumbhamahatena pariveùñyàdhàya ÷ayane 'venastat' iti såktena kumbhe sampàtànànayati | arajovitte kumàryau yena haretàü tato naùñam | abhyàtànàdyuttaratantram || [evaü sãre sàkùe || ## ||] tantraü kçtvà 'venastat' iti såktenàhatena vastreõa veùñitaü halaü sampàtyàbhimantrya yena haretàü tato naùñam | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'venastat' iti såktenàkùàn kumbhavat kçtvà sampàtya yena haretàü tato naùñam | tata uttaratantram | samàptaü naùñadravye parãkùaõe vij¤ànam || atha kumàrãvij¤ànamucyate - [loùñànàü kumàrãmàha yamicchasi tamàdatsva iti || ## || àkçtiloùñavalmãkau kalyàõam || ## || catuùpathàdbahucàriõã || ## || ÷ma÷ànànna ciraü jãvati || ## || udakà¤jaliü ninaya ityàha || ## || pràcãnamapakùipantyàü kalyàõam || ## ||] àkçtiloùñavalmãkaloùñacatuùpathaloùña÷ma÷ànamçttikàþ | 'venastat' iti såktenàbhimantrya catasro mçttikàþ | tataþ kumàrãü preùyati | tàü mçttikàspar÷anam | 'venastat' iti såktena kumàrãmudakà¤jaliü pårayitvàbhimantryàjànatyai 'ninaya'iti | yadi pràcãü ninayati tadà kalyàõam | àkçtiloùñavalmãka àlabhate kalyàõam | catuùpathe spar÷e bahucàriõã | ÷ma÷àne spar÷e'ciraü bhaviùyatãti jànãyàt | samàptaü kumàrãvivàhakàle j¤ànam | gçhaputradhanadhànyàdisarvakalyàõam | samàptàni vij¤ànàni | sarvatra karmaõàü vikalpaþ || pa¤came'dhyàye prathamà kaõóikà || ## || ________________________________ [naimittikàni] atha naimittikànyucyante - [jaràyujaþ (1.12) iti durdinamàyan pratyuttiùñhati || ## ||] 'jaràyujaþ' iti såktena durdinamabhimukhamupatiùñhate | sarvatra durdinavinà÷akàni || [anvçcamudavajraiþ || ## ||] 'jaràyujaþ' iti såktena pratyçcamudakaü prakùipati || [asyulmukakiùkurånàdàya || ## ||] 'jaràyujaþ' iti såktena khaïgaü gçhãtvopatiùñhate'bhimukham | 'jaràyujaþ' iti såktenolmukaü gçhãtvopatiùñhate såryasyàbhimukhaþ | 'jaràyujaþ' iti såktena lakuñaü gçhãtvopatiùñhate || [nagno lalàñamunmçjànaþ || ## ||] 'jaràyujaþ' iti såktena nagno lalàñamunmçjànaþ arkamukho bhåtvopatiùñhate || [utsàdya bàhyato'ïgàrakapàle ÷igru÷arkarà juhoti || ## ||] 'jaràyujaþ' iti såktenàbhyantare pravi÷yàïgànyudvartya bahirniùkramyàïgàrakapàle'gniü kçtvà ÷igruü juhoti | 'jaràyujaþ' iti såktena kapàle'gniü kçtvà ÷arkaràü juhoti || [keràrkàvàdadhàti || ## ||] 'jaràyujaþ' iti såktena pañerakasamidha àdadhàti sthaõóile | abhyantare pravi÷ya tata udvartya tato homaþ | durdinasya vinà÷akàmaþ | durdinamambhàdi pàü÷uvçùñyàdi | 'jaràyujaþ' iti såktenàrkasamidha àdadhàti | samàptàni durdinakarmàõi | sarvatra karmaõàü vikalpaþ || vçùñinivàraõaü vakùyàmaþ - [varùaparãtaþ pratilomakarùitastriþ parikramya khadàyàmarkaü kùipraü saüvapati || ## ||] 'jaràyujaþ' iti såktena khadàü khàtvà khadàü triùparikramyàrkaü nirlucitaü kçtvà khadàyàü prakùipati såktàntena | tataþ pàü÷unà khadàü pårayati | nàgnim | vçùñinivàraõaü samàptam || a÷aninivàraõaü vakùyàmaþ - [namaste astu (1.13) yaste pçthu stanayitnuþ (7.11) itya÷aniyuktamapàdàya || ## ||] 'namaste astu vidyute' itya÷anyabhimukhamupatiùñhate | 'yaste pçthu stanayitnuþ' ityçcà÷anyabhimukhamupatiùñhate | 'namaste astu vidyute' iti såktena khaïgaü gçhãtvopatiùñhate | 'namaste astu' iti såktena daõóaü gçhãtvopatiùñhate || [prathamasya somadarbhake÷ànãkuùñhalàkùàma¤jiùñhãbadaraharidraü bhårja÷akalena pariveùñya mantha÷irasyurvaràmadhye nikhanati || ## ||] 'namaste astu' iti såktena somadarbhake÷ànãkuùñhalàkùàma¤jiùñhãbadaraharidrametàni dravyàõi bhårje kçtvà mantha÷irasi kçtvàbhimantrya kùetramadhye nikhanati | etatkarma kùetre | a÷aninivàraõam || "ativçùñiranàvçùñiþ ÷alabhà måùakàþ ÷ukàþ. svacakraü paracakraü ca saptaità ãtayaþ smçtàþ ||" samàptànya÷aninivàraõàni || dadhinave nà÷nàtyà saüharaõàt || ## || avadãryamàõe gràme vàvasàne vàgni÷araõe và samajyàyàü và gçhe và pràkàre và yànyavàtarakùàrthaü karma vakùyàmaþ - [à÷àpàlãyaü tçtãyàvarjaü dçühaõàni || ## || bhaumasya dçtikarmàõi || ## || puroóà÷àna÷mottarànantaþsraktiùu nidadhàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'à÷ànàmà÷àpàlebhyaþ' (1.31) iti såktena 'asràmastvà' (1.31.3) ityçcaü varjayitvà catuþpuroóà÷àn sampàtya gçhakoõeùu nikhanati | pàùàõamupari dadhàti | catuþ såktàvçttiþ | abhyàtànàdyuttaratantram || [ubhayàn sampàtavataþ || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'à÷ànàmà÷àpàlebhyaþ' iti tçtãyàvarjena såktena puroóà÷àna÷mana÷cobhayàn sampàtavataþ karoti | såktasyàùñàvàvçttiþ || [sabhàbhàgadhàneùu ca || ## ||] gràmakoõeùu caturùu nikhanati | abhyàtànàdyuttaratantram | 'à÷ànàmà÷àpàlebhyaþ' iti såktaü tçtãyàçgvarjaü japati | ràtràvagni÷araõamupatiùñhati | samàptànyavadãraõe rakùàkarmàõi || pattane rakùàrthànyucyante - [asantàpe jyotiràyatanasyaikato'nyaü ÷ayàno bhaumaü japati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'satyaü bçhat' (12.1) ityanuvàkena puroóà÷àn sampàtyà÷mottaràn kçtvà nikhanati gràmasya koõeùu | catuþ såktàvçttiþ | abhyàtànàntaü kçtvà 'satyaü bçhat' ityanuvàkena puroóà÷àna÷mana÷ca sampàtya gçhakoõeùu nikhanati | aùñàvàvçttiþ | patane rakùà | tata uttaratantram | 'satyaü bçhat' ityanuvàkaü japati ÷ayàno'gni÷araõa upaviùñaþ san | samàptàni dçóhakarmàõi | sarvatra karmaõàü vikalpaþ | gçhapatane gràmapatane kàryàõi dçóhakaraõe'vadãraõarakùàrtham || atha vivàde jayakarmaõàü vidhiü vakùyàmaþ - [iyaü vãrut (1.34) iti madughaü khàdannaparàjitàt pariùadamàvrajati || ## ||] 'iyaü vãrut' iti såktena jyeùñhãmadhumabhimantrya bhakùayati | tataþ sabhàü pravi÷ati | aparàjitàdde÷àt | parùadaü sabhà | jayakarma samàptam || vivàde jayakarmàõyucyante - [necchatruþ (2.27) iti pàñàmålaü pratiprà÷itam || ## ||] 'necchatruþ' iti pàñàmålamabhimantrya mukhe prakùipya khàdannaparàjitàd de÷àdàgacchati || [anvàha || ## ||] 'necchatruþ' iti såktena pàñàmålaü mukhe prakùipyànvàha || [badhnàti || ## ||] àjyatantraü kçtvà 'necchatruþ' iti såktena pàñàmålaü sampàtyàbhimantrya badhnàti | jayàrtham || [màlàü saptapalà÷ãü dhàrayati || ## ||] 'necchatruþ' iti såktena pàñàpuùpamàlàmabhimantrya ÷irasi dhàrayati kecijjàtyàdigandhapuùpàõi | 'necchatruþ' iti såktena pàñàpalà÷ãü saptapalà÷ãü saptaparõãmàlàmabhimantrya dhàrayati | vivàde jayakarmàrtham || pariùadi nivàraõaü karmocyate - [ye bhakùayantaþ (2.35) iti pariùadyekabhaktamanvãkùamàõo bhuïkte || ## ||] 'ye bhakùayantaþ' iti såktena bhaktamabhimantrya bhaktaü ÷àkàdi ca tato bhu¤jati | pariùadi nivàraõaü samàptam || [brahma jaj¤ànam (4.1) ityadhyàyànupàkariùyannabhivyàhàrayati || ## ||] 'brahma jaj¤ànam' iti prathamena kàõóàdinà såktena vedaü và anuvàkaü và såktaü và kalpaü và bràhmaõaü và'dhyayanaü kartumicchati tadà tadà såktaü japitvà tato'dhyayanaü kuryàt | kalaha÷amanaü samàptam || [prà÷amàkhyàsyan || ## ||] 'brahma jaj¤ànam' iti såktaü japati vivàde jayàrtham || [brahmodyaü vadiùyan || ## ||] 'brahma jaj¤ànam' iti såktaü japitvà mãmàüsàvyàkaraõàdi÷àstravàdaü karoti | tadà japitvà karoti | prativàdinaü jayati || vibhàgakarmocyate - [mamàgne varcaþ (5.3) iti vibhuïkùyamàõaþ pramattarajjuü badhnàti || ## ||] 'mamàgne varco vihaveùu' iti såktena càkrikasya rajjumabhimantrya dhàrayati hastena | kalaho na bhavati | iti vivàdakarturvadane kalaho na bhavati || sabhàjayakarmàõyucyante - [sabhà ca mà (7.12) iti bhakùayati || ## ||] sabhàstambhanaü karma jayakarma | tadà sabhàsadadharmàdhikaraõàdi jãyate | àjyatantraü kçtvà 'sabhà ca mà samitiþ' iti pa¤carcena såktena kùãraudanaü sampàtyàbhimantrya bhakùayati | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'sabhà ca mà' iti puroóà÷aü sampàtyàbhimantrya bhakùayati | tata uttaratantram | 'sabhà ca mà' iti pa¤carcena rasàn sampàtyàbhimantrya bhakùayati àjyatantre || [sthåõe gçhõàtyupatiùñhate || ## ||] 'sabhà ca mà' iti pa¤carcaü såktaü japitvà sthåõàü gçhõàti | 'sabhà ca mà' iti sabhàmupatiùñhate | dharmàdhikaraõamapi jãyate | sabhàstambhanam || [yadvadàmi (12.1.58) iti mantroktam || ## ||] 'yadvadàmi' ityçcaü japitvà sabhàü vadet | 'yadvadàmi' ityçcaü japitvà sabhàü nirãkùate | 'yadvadàmi' ityçcaü japitvànvàha | yadvadati tat tathaiva vadati yaccakùuùà pa÷yati tadvadan | vighàto na bhavati || [ahamasmi (12.1.54) ityaparàjitàt pariùadamàvrajati || ## ||] 'ahamasmi sahamànaþ' ityçcaü japitvà'paràjitàt parùadamàvrajati jayakàmaþ | samàptàni vivàdajayakarmàõi | prativàdã jãyate | sarvatra karmaõàü vikalpaþ || pa¤came'dhyàye dvitãyà kaõóikà || ## || ________________________________ [dåùyà dåùirasi (2.11) iti sràktyaü badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'dåùyà dåùirasi' iti såktena tilakamaõiü sampàtyàbhimantrya puõyàhànte badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | àtmarakùàrtho maõiþ | abhicàradoùànmucyate | sarvatrànvàrabdhàyàbhimantraõahomàþ | pratyabhicaraõàrthã ca maõiü badhnàti | strãkçte ÷ådrakçte ràjakçte bràhmaõakçte kapàlikakçte ÷àkinãkçte'ntyajàdikçte'nyeùàü và duþsiddhiþ | ayaü rakùàrtho maõiþ | maõinà rakùà bhavati | abhicàrarakùàmaõiþ || atha kçtyàpratiharaõamucyate | abhyàtànàntaü kçtvà 'dåùyà dåùirasi' iti såktena tilakamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | àtmarakùàrtho maõiþ || [purastàdagneþ pi÷aïgaü gàü kàrayati || ## || pa÷càdagnerlohitàjam || ## || yåùapi÷itàrtham || ## ||] kàrayituþ ÷àntyudakaü karoti | purastàdagneþ pi÷aïgaü gàü dhàrayitvà pa÷càdagnerlohitàjaü dhàrayitvà tataþ ÷àntyudakaü karoti | mahà÷àntyudakaü karoti || [mantroktàþ || ## || và÷àkàmpãlasitãvàrasadampuùpà avadhàya || ## ||] mantroktàþ cittyàdyoùadhãrànayati | darbhà apàmàrgà sahadevã àñaråùakaþ kàmpãlaü sitãvàrasadampuùpà età mantroktàþ bhàjana ànayati ÷àntigaõena || [dåùyà dåùirasi (2.11), ye purastàt (4.40), ã÷ànàü tvà (4.17), samaü jyotiþ (4.18), uto asya bandhuþ (4.19), suparõastvà (5.14), yàü te cakruþ (5.31), ayaü pratisaraþ (8.5), yàü kalpayanti (10.1) iti mahà÷àntimàvapate || ## ||] yanmàtalãvarjaü kçtyàdåùaõagaõam | 'dåùyà dåùirasi' såktaü, 'ye purastàt' iti såktam, 'ã÷ànàü tvà' trãõi såktàni, 'suparõastvà' såktaü, 'yàü te cakruþ' såktam, 'ayaü pratisaraþ' arthasåktaü, 'yàü kalpayanti' ityarthasåktam kçtyàpratiharagaõaþ | tato vàstoùpatyaþ, màtçnàmà, càtana, bçhacchàntigaõa ete pa¤ca gaõàþ ÷àntyudaka àvàpyante | tato màtalãü kçtvà 'sarvà imàþ' ityàdi karoti || [ni÷yavamucyoùõãùyagrataþ prokùan vrajati || ## || yatàyai yatàyai ÷àntàyai ÷àntivàyai bhadràyai bhadràvati syonàyai ÷agmàyai ÷ivàyai sumaïgali prajàvati susãme'haü vàmàbhåþ iti || ## ||] tena ÷àntyudakena prokùan vrajati kçtyànikhananasthànaü ca | ato ràtravidaü karma kriyate | upànahau paridhàyoùõãùaü kçtvà'gre bhåtvà kartà ÷àntyudakena prokùati | 'yatàyai ÷àntàyai' ityanena mantreõa kçtyàsthànaü yàvat | vàlàgamapàtreùu kçtyàdiùu ca sarveùvidaü karma bhavati || [abhàvàdapavidhyàti || ## || kçtyayàmitracakùuùà samãkùan kçtavyadhani (5.14.9) ityavaliptaü kçtyayà vidhyati || ## || uktàvalekhanãm || ## ||] amitracakùuþ | yadi kçtyà duùñà bhavati tadà vakùyamàõaü karma karoti | atha na bhavati tadà na kuryàt | evaü vàlàgamapàtreùu kçtyàdiùu ca sarveùu idaü karma bhavati amitracakùuùà iti | anena mantreõa kçtyàü nirãkùate | kàrayità nirãkùate | 'kçtavyadhani' ityçcà kçtyàmavalepanaü karoti | 'kçtavyadhani' ityçcà kartà kàõóena vidhyati | àïgirasakalpavidhànàt | dhanuùàthavà dàrbhyåùeõa kàryotpannena vidhyavidhinà kàõóena vidhyati || [dåùyà dåùirasi (2.11) iti darvyà triþ sàråpavatsenàpodakena mathitena gulphàn pariùi¤cati || ## ||] 'dåùyà dåùirasi' ityçcà darvyà triþ sàråpavatsasya vinodakena manthena gulphàn pariùi¤cati | sakçnmantraþ || [÷akalenàvasicya yåùapi÷itànyà÷ayati || ## ||] mathitaü ÷akalenàvasicya tàü yåùapi÷itànyà÷ayati || [yaùñibhi÷carma pinahya praiùakçt parikramya bandhànmu¤cati sandaü÷ena || ## ||] màüsàni ÷akale nidhàya kartà lakuñai÷carmaõà baddhvà praiùakçt parikramya bandhànmu¤cati sandaü÷ena || [anyatpàr÷vãü saüve÷ayati || ## ||] pàr÷vãü saüve÷ayati || [÷akalenoktam || ## ||] ÷akalenàvasicya tàü yåùapi÷itànyà÷ayati || [abhyaktà (10.1.25) iti navanãtena mantroktam || ## ||] 'abhyaktàktà svaraïkçtà' ityçcà navanãtenàbhyajyàkùiõã càïkte | kçtyàü sàlaïkàràü badhnàti || [darbharajjvà sannahya uttiùñhaiva (10.1.20) ityutthàpayati || ## ||] 'uttiùñhaiva parehi' ityardharcena darbharajjvà sannahyotthàpayati praùakçt || [savyena dãpaü dakùiõenodakàlàbvàdàya vàgyatàþ || ## ||] savyena hastena dãpaü dhàrayati | dakùiõenàlàbådakapårõamàdàya tato'raõye gacchanti saha kartrà sarve || [praiùakçdagrataþ || ## || anàvçtam || ## || agoùpadam || ## || anudakakhàtam || ## || dakùiõàpravaõe và svayandãrõe và svakçte veriõe'nyà÷àyàü và nidadhàti || ## ||] anàvçte và'goùpadade÷e và'nudakakhàte và dakùiõàpravaõe và svayamavadãrõe và svakçte veriõe'nyà÷àyàü và tatra kçtyàü nidadhàti || [alàbunà dãpamavasicya yathà såryaþ (10.1.32) ityàvçtyàvrajati || ## ||] alàbunà dãpamavasicya tataþ sarve gçhànàgacchanti | 'yathà såryaþ' ityàvçtya vrajati | gçhadvàra idaü karma karoti || [tiùñhaüstiùñhantãü mahà÷àntimuccairabhinigadati || ## ||] abhicaritapuruùasanmukho bhåtvà kartà copadraùñàra÷ca | vàstoùpatyàdaya÷catvàro gaõàþ | uccaiþ pañhanti || [marmàõi samprokùante || ## ||] kartà'bhicaritapuruùasya ÷àntyudakena marmàõi samprokùate | gàrhapatyasabhàmapàtrakåpakukkuña ityàdãni marmàõi samprokùante || [kçùõasãreõa karùati || ## || adhi sãrebhyo da÷a dakùiõà || ## || abhicàrade÷à mantreùu vij¤àyante tàni marmàõi || ## ||] kçtyàsthànaü kçùõavçùabheõa halena karùati | da÷a gàvo dakùiõà vçùabhairyuktaü halaü ca àïgirasakalpe kçtàü kçtyàü ÷amayati | anyàü ca | kùudravidyàkçto'bhicàraþ | sarvàvasthasyàbhicàrasyeyaü cikitsà | ÷àntirityarthaþ | abhicàro yathà''kro÷apàpànmucyate | yena kçto'bhicàrastasyaiva gacchati yataþ pratyabhicàro bhavati | tatastantraü sarvatra | samàptaü kçtyàpratiharaõamabhicàrakçtaü karma || pa¤came'dhyàye tçtãyà kaõóikà || ## || ________________________________ atha nadãpravàhavidhiü vakùyàmaþ - [yadadaþ samprayatãþ (3.13) iti yenecchennadã pratipadyeteti prasi¤can vrajati || ## ||] nadãpravàhaü khàtvà 'yadadaþ samprayatãþ' iti såktena prasi¤can vrajati | udakaü prakùipati vahanikàmadhyapravàhasthàne | anyatraiva vahanaü kàryam | vahanavirodho na bhavati | iti nadãkarma | nadãpravàhaü khàtvà tasmin pravàha idaü karoti || [kà÷adividhuvakavetasànniminoti || ## ||] 'yadadaþ samprayatãþ' iti såktena kà÷amabhimantrya tatra khàte ropayati | 'yadadaþ samprayatãþ' iti såktena divi sevàlaparõãmabhimantrya ropayati nadãpravàhe | 'yadadaþ samprayatãþ' iti såktena dhuvaka pañerakamabhimantrya nadãpravàhe nikhanati | 'yadadaþ samprayatãþ' iti såktena vetasa÷àkhàmabhimantrya ropayati | iti nadãpravàhakarma || [idaü va àpaþ (3.13.7) iti hiraõyamadhidadhàti || ## ||] 'idaü va àpaþ' iti pàdena hiraõyamabhimantrya nadãmàrgakhàte nidadhàti || [ayaü vatsaþ (3.13.7) itãùãkà¤jimaõóåkaü nãlalohitàbhyàü sakakùaü baddhvà || ## ||] 'ayaü vatsaþ' iti pàdeneùãkà¤jimaõóåkaü nãlalohitàbhyàü såtràbhyàü baddhvàbhimantrya nidadhàti khàtapravàhe || [ihettham (3.13.7) ityavakayà pracchàdayati || ## ||] 'ihetthameta' iti pàdenàvakàmabhimantrya maõóåkopari nidadhàti || [yatredam (3.13.7) iti ninayati || ## ||] 'yatredam' iti pàdenodakamabhimantrya maõóåkasyopari ninayati | samàptaü vahanakarma | vahane vighàto na bhavati | pårõapravàho na bhavati || atha navapravàha idaü kuryàt - [màrutaü kùãraudanaü màruta÷çtaü màrutaiþ paristãrya màrutena sruveõa màrutenàjyena varuõàya trirjuhoti || ## ||] varuõadevatàpàkayaj¤avidhànenàjyabhàgàntaü kçtvà 'yadadaþ samprayatãþ' iti såktena trirvibhajya juhoti | tata uttaratantram | kçùõavrãhiþ kçùõàyà goþ payaþ ghçtaü ca vetasakàùñhasruva indhanaü ca vetasapatraiþ staraõaü pañerakena và | asmin tantre sarvaü màrutaü kartavyam | udake pravàha udakapravàhabhaye nadãbhaye gràme nagare và yatrodakanadãbhayaü bhavati tatra sarvatra vàruõo homaþ kartavyaþ | mukhyaü pravàhe karma || [uktamupamanthanam || ## || dadhimanthaü baliü hçtvà samprokùaõãbhyàü prasi¤can vrajati || ## ||] 'yadadaþ samprayatãþ' iti såktena dadhisaktumanthaü baliharaõaü kçtvà vaitase camase vaitasàbhyàmupamanthanãbhyàmupamathya baliü haret | tataþ 'ati dhanvàni' (7.41.1-2) iti dvàbhyàü samprokùaõãbhyàü mantrodakaü nadãpravàhe prasi¤can vrajati | samàptaü nadãdåragamanakarma || yadi na vahati nadã tadà vakùyamàõamidaü karma - [pàõinà vetreõa và prattyàhatyopari nipadyate || ## ||] 'yadadaþ samprayatãþ' iti såktena hastena nadãü vahanti | 'yadadaþ samprayatãþ' iti såktena vetasa÷àkhàmabhimantrya nadãmavasi¤cati | 'yadadaþ samprayatãþ' iti såktaü japitvà svayaü patati | nivartamànàyàü nadãmadhye svapati ni÷cayam | yadi dåraü gatà punarnivartate tadedaü karma | eka àcàryàþ 'yadadaþ samprayatãþ' ityàdi sarvamekaü karma manyante | anye bhinnàni karmàõi manyante | anye prasi¤canakarma hiraõyamaõóåkakarma yogakarma manthanakarma pàõikarmaiteùàü vikalpaü manyante | samuccayo veti dàrilabhadramatam | samàptamanyapravàhe nadãkarma || athàraõisamàropaõakarmocyate - [ayaü te yoniþ (3.20) ityaraõyoragniü samàropayati || ## ||] 'ayaü te yoniþ' ityçcàraõidvayaü pratàpayati || [àtmani và || ## ||] pàõã và pratàpayati | utthàya và gçhõàti | anena vidhànena samàropaõaü kçtvà pathi gacchatàü doùo na bhavati | samàptaü samàropaõam || athàvarohaõamucyate - [upàvaroha jàtavedaþ punardevo devebhyo havyaü vahatu prajànan | ànandino modamànàþ suvãrà indhãmahi tvà ÷aradàü ÷atàni ityupàvarohayati || ## ||] 'upàvaroha' ityçcàraõidvayamabhimantrya tato manthati | athavà laukikàgnimuparyucchvàsaü prakùipya tato'gnikàryaü karoti | laukikàgnau hastau pratàpya tato'gnikàryàõi karoti | ekàgnau và tretàyàü và ÷àntikapauùñikàdau ca sarvatra samàropaõamupàvarohaõaü bhavati | samàptamupàvarohaõam || puruùasya vãryakaraõe vidhiü vakùyàmaþ - [yàü tvà gandharvo akhanat (4.4) vçùaõaste khanitàro vçùà tvamasyoùadhe | vçùàsi vçùõyàvati vçùaõe tvà khanàmasi (PaippS 4.5.2) ityucchuùmàparivyàdhàvàyasena khanati || ## || dugdhe phàõñàvadhijyopastha àdhàya pibati || ## ||] kapikacchumålaü oùadhivat khàtvà 'yàü tvà gandharvo akhanat' iti såktena 'vçùaõaste khanità' iti mantreõa dugdhe ÷rapayitvopaviùñaü dhanurutsaïge kçtvà dugdhe prakùipya tato dugdhaü 'yàü tvà gandharvo akhanat' iti såktena 'vçùaõaste' ityabhimantrya pàyayati | 'yàü tvà gandharvo akhanat' 'vçùaõaste' ityçcà suravàlakamoùadhivat khàtvà dugdhe ÷rapayati | upaviùñaü dhanurutsaïge kçtvà 'yàü tvà gandharvo akhanat' iti såktena 'vçùaõaste khanitàraþ' iti dugdhamabhimantrya pàyayati || [mayåkhe musale vàsãnaþ] 'yàü tvà gandharvo akhanat' iti 'vçùaõaste khanitàraþ' ityçcà kapikacchvoùadhivat khàtvà dugdhe ÷rapayitvà kãlaka upavi÷ya 'yàü tvà' iti dugdhamabhimantrya pibati | 'yàü tvà gandharvo akhanat' iti såktena 'vçùaõaste khanitàraþ' ityçcaibhirmantraiþ suravàlakamoùadhivat khàtvà dugdhe kvàthayitvà mu÷ala upavi÷ya dugdhamabhimantrya 'yàü tvà' iti mantraiþ pibati | yato bàhulyaü bhavati | vãryakaraõaü samàptam || ÷i÷nasya sthålakaraõamucyate - [yathàsitaþ (6.72) ityekàrkasåtramàrkaü badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'yathàsitaþ' iti såktenaika÷àkhàkarmaõiü sampàtyàbhimantryàrkasåtreõa badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | patitasyotthàpanaü ca bhavati || [yàvadaïgãnam (6.72.3) ityasitaskandhamasitavàlena || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'yàvadaïgãnam' ityçcà kçùõamçgacarmamaõiü sampàtyàbhimantrya kçùõavàlena badhnàti | tata uttaratantram | etatsthålakaraõam || [à vçùàyasva (6.10.1) ityubhayamapyeti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'à vçùàyasva' iti såktenaikàrkasåtramàrkaü sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'à vçùàyasva' iti såktena hariõaskandhacarmamaõiü kçtvà kçùõavàlena badhnàti sampàtyàbhimantrya ca | abhyàtànàdyuttaratantram | vãryakaraõamutthàpanaü sthålakaraõaü ca bhavati | retanà÷e ca | samàptàni puruùasya vãryakaraõàni || pa¤came'dhyàye caturthã kaõóikà || ## || ________________________________ atha vçùñikarmavidhiü vakùyàmaþ - [samutpatantu (4.15) pra nabhasva (7.18) iti varùakàmo dvàda÷aràtramanu÷uùyet || ##|| sarvavrata upa÷ràmyati || ## || maruto yajate yathà varuõaü juhoti || ## ||] dvàda÷aràtraü kçcchram | trayoda÷e'hani pàkayaj¤avidhànena vratopàyanàntaü kçtvà tato 'devasya tvà savituþ' ityàdi 'marudbhyo juùñaü nirvapàmi marudbhyastvà juùñaü prokùàmi' ityanena yajuùà tàvatsamànaü yàvadàjyabhàgau | tataþ kùãraudanaü juhoti 'samutpatantu' iti såktena | pa¤cabhirçgbhirekàmàhutim | tataþ pa¤cabhirçgbhirdvitãyàm | ùaóbhistçtãyàmàhutiü juhoti | tataþ pàrvaõàdyuttaratantram | pàkayaj¤iyaü tantramàjyabhàgàntaü kçtvà tataþ kùãraudanaü juhoti | 'pra nabhasva' ityçcaikàmàhutim 'na ghraüstatàpa' (7.18.2) ityçcà dvitãyàmàhutiü yuktàbhyàü tçtãyàmàhutim | pàrvaõàdyuttaratantram | barhirhome 'marudbhyo gacchatu haviþ svàhà' iti | sarveùu vçùñikarmasu kçùõàyà goràjyaü kçùõàyà goþ payaþ | kçùõà vrãhi÷àlayaþ | vetasaþ sruvaþ | vetasã samit indhanaü ca | kà÷àdayo barhiþ kàryam | àjyabhàgàntaü kçtvà 'samutpatantu' iti såktena pratyçcamàjyaü juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'pra nabhasva' iti såktena pratyçcamàjyaü juhoti | tata uttaratantram || [oùadhãþ sampàtavatãþ prave÷yàbhinyubjati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'samutpatantu' iti såktena kà÷adividhuvakavetasànekatra kçtvà sampàtyàbhimantrya tata udakamadhye pàtramadhomukhaü ninayati | tata uttaratantram | àjyabhàgàntamabhyàtànàntaü kçtvà 'pra nabhasva' iti såktena kà÷àdyoùadhãþ pàtre kçtvà sampàtyàbhimantrya pàtramudakamadhye'dhomukhaü ninayati | tata uttaratantram || [viplàvayeta || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'samutpatantu' iti såktena kà÷adividhuvakavetasànekatra kçtvà sampàtyàbhimantryodakamadhye viplàvayati | tata uttaratantram | 'pra nabhasva' iti dvyarcena såktena kà÷àdyekatra kçtvà sampàtyàbhimantryodake viplàvayati | uttaratantram || [÷va÷iraeñaka÷iraþke÷ajaradupànaho vaü÷àgre prabadhya yodhayati || ## ||] 'samutpatantu' iti såktena kukkura÷iramabhimantryodake prakùipati | 'pra nabhasva' iti såktena kukkura÷iramabhimantryodake viplàvayati | 'samutpatantu' iti såktena meùa÷iramabhimantryodake prakùipati | 'pra nabhasva' iti såktena meùa÷iramabhimantryodake prakùipati | 'samutpatantu' iti såktena mànuùake÷ajaradupànahau vaü÷àgre prabadhya yodhayati | 'pra nabhasva' iti såktena ke÷ajaradupànahau vaü÷àgre prabadhya yodhayati japan || [udapàtreõa sampàtavatà samprokùyàmapàtraü tripàde'÷mànamavadhàyàpsu nidadhàti || ## ||] 'samutpatantu' iti såktenodapàtraü sampàtya tenodakena tuùasahitamàmapàtraü tripàde ÷ikye'÷mànamavadhàya såktaü japtvà samprokùyàpsu nidadhàti | tata uttaratantram | 'pra nabhasva' iti såktenodapàtreõa sampàtavatà samprokùyàmapàtraü tripàde'÷mànamavadhàyàpsu nidadhàti | tantraü ca | samàptàni vçùñikarmàõi | ùoóa÷a | vçùñi | samànam | sarvatra karmaõàü vikalpaþ | ekaü và dve và sarvàn và karoti | kramo'pi nàsti || arthotthàpane vighna÷amanavidhiü vakùyàmaþ - [ayaü te yoniþ (3.20) à no bhara (5.7) dhãtã và (7.1) ityarthamutthàsyannupadadhãta || ## ||] 'ayaü te yoniþ' iti såktena haviùàmupadadhãtàjyasamidàdi | tantravikalpo hastahome || [japati || ## ||] 'ayaü te yoniþ' iti såktaü japati | arthakàma udyamaü yadà karoti tadedaü karoti | 'à no bhara' iti såktenàjyasamitpuroóà÷àdi juhoti | 'à no bhara' iti såktaü japati | dravyahastya÷varatnadhanadhànyàdyevaïkàmo yadodyamaü vaõijàdi karoti tadedaü karma karoti | yasminnàrambho gçhàdi na sidhyati tadedaü karma | 'dhãtã và ye' iti dvàbhyàmçgbhyàmàjyàdyupadadhãta | 'dhãtã và' iti dvyarcaü såktaü japati | artha udyamaü kariùyamàõaþ | samàptam arthavighna÷amanaü dravyotthàpanam || atha dyåtajayakarmocyate - [pårvàsvaùàóhàsu gartaü khanati || ## ||] pårvàùàóhànakùatre gartaü khanati tåùõãm || [uttaràsu sa¤cinoti || ## ||] uttaràùàóhànakùatre sa¤cinoti pårayati tåùõãm || [àdevanaü saüstãrya || ## || udbhindantãü sa¤jayantãü (4.38) yathà vçkùama÷aniþ (7.50) idamugràya (7.109) iti vàsitànakùànnivapati || ## ||] tatra dyåtasthànaü kçtvà trayoda÷yàdayastisro dadhimadhuni vàsayitvà akùayati tàn pà÷àn vàkùàn và kapardikàn và | 'udbhindantãü sa¤jayantãm' iti såktenàbhimantrya dyåtakrãóàü kuryàt | pårvàùàóhàsu gartaü khanatyuttaràsu samminoti pårayati | kapardakàn dadhimadhuni vàsayitvà 'yathà vçkùama÷aniþ' iti navarcena såktenàbhimantrya dyåtakrãóàü karoti | jayakàmaþ | dadhimadhuni akùàn vàsayitvà 'idamugràya babhrave' iti saptarcena såktenàbhimantrya dyåtakrãóàü karoti | dyåte jayo bhavati | samàptàni dyåtajayakarmàõi | dyåtakrãóàü karoti tasyàbhimantrya dadàti dyåtakàràya || athàrthotthàpanodyamakaravighna÷amanakarmocyate - [ambayo yanti (1.4) ÷ambhumayobhå hiraõyavarõàþ (1.33) yadadaþ (3.13) punantu mà (6.19) sasruùãþ (6.23) himavataþ pra sravanti (6.24) vàyoþ påtaþ pavitreõa (6.51) ÷aü ca no maya÷ca naþ (6.57.3) anaóudbhyastvaü prathamam (6.59) mahyamàpaþ (6.61) vai÷vànaro ra÷mibhiþ (6.62) ityabhivarùaõàvasecanànàm || ## ||] 'ambayo yanti', 'àpo hi ùñhà' (1.5) '÷aü no devãþ' (1.6) iti tribhiþ såktairmaruto yajate pàkayaj¤avidhànena yathà varuõam | 'màrutaü kùãraudanaü màruta÷çtam' ityàdi bhavati | arthakàmaþ | 'hiraõyavarõàþ' iti maruto yajate yathà varuõam | 'yadadaþ samprayatãþ' iti såktena maruto yajate yathà varuõam | 'punantu mà' iti såktena maruto yajate yathà varuõam | 'sasruùãþ' iti såktena maruto yajate yathà varuõam | 'himavataþ' iti såktena maruto yajate yathà varuõam | 'vàyoþ påtaþ' iti tçcena maruto yajate yathà varuõam | '÷aü ca no maya÷ca naþ' iti maruto yajate yathà varuõam | 'anaóudbhyastvaü prathamam' iti såktena maruto yajate yathà varuõam | 'mahyamàpaþ' iti såktena maruto yajate yathà varuõam | 'vai÷vànaro ra÷mibhiþ' iti såktena maruto yajate yathà varuõam | evamàdyà oùadhãþ sampàtyàbhinyubjanaü viplàvanaü ÷va÷ira eóaka÷iraþ ke÷ajaradupànahayuddha udapàtrakarma etànyabhivarùaõàni karmàõi bhavanti | ekaikasya såktasya | eke àcàryà marutayàgasthàne mantroktàdevatàyàgaü kuryàt yathà varuõam | athauùadhyàdi samànam | varùakarmaõàmarthotthàpanakàmaþ | abhyàtànàntaü kçtvà 'ambayo yanti' iti 'àpo hi ùñhàþ', '÷aü no devãþ' iti tribhiþ såktairudakaghañaü sampàtyàbhimantrya tata àplàvayati | tata uttaratantram | vighnopa÷amanakàmaþ | pårvatantraü kçtvà 'hiraõyavarõàþ' iti såktenodakapårõaü ghañaü sampàtyàbhimantrya tata àplàvayati | tata uttaratantram | arthotthàpanakàmaþ | abhyàtànàntaü kçtvà 'yadadaþ samprayatãþ' iti såktenodapàtraü sampàtyàbhimantryàplàvayati | tata uttaratantram | vighna÷amanakàmaþ | tantraü kçtvà 'punantu mà' iti såktenodapàtraü sampàtyàbhimantryàplàvayati | uttaratantram | arthamutthàpanakàmaþ | tantraü kçtvà 'sasruùãþ', 'himavataþ' iti såktàbhyàmudakaghañaü sampàtyàbhimantryàplàvayati | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'vàyoþ påtaþ' iti såktenodakaghañaü sampàtyàbhimantryàplàvayati | tata uttaratantram | tantraü kçtvà '÷aü ca no maya÷ca naþ' ityçcodapàtraü sampàtyàbhimantryàplàvayati | tata uttaratantram | tantraü kçtvà 'anaóadbhyastvaü prathamam' iti såktanodapàtraü sampàtyàbhimantryàplàvayati | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'mahyamàpaþ' 'vai÷vànaro ra÷mibhiþ' iti såktàbhyàmudapàtraü sampàtyàbhimantryàplàvayati | tata uttaratantram | arthotthàpane vighna÷amanakàmaþ | 'ambayo yanti' 'àpo hi ùñhàþ' '÷aü no devãþ' iti tribhiþ såktairudakaghañamabhimantryàvasi¤cati | 'hiraõyavarõàþ' iti såktenàvasi¤cati | 'yadadaþ samprayatãþ' iti såktenodakaghañamabhimantrya puruùamavasi¤cati | vidyàdhanaviùaye vighnaü na bhavati. 'punantu mà' iti såktenodakamabhimantryàvasi¤cati puruùam | 'sasruùãþ' 'himavataþ' iti såktàbhyàmudakamabhimantryàvasi¤cati | 'vàyoþ påtaþ' ityudakamabhimantryàvasi¤cati | '÷aü ca no maya÷ca naþ' ityçcodakamabhimantryàvasi¤cati | 'anaóudbhyastvaü prathamam' ityudakamabhimantryàvasi¤cati | 'mahyamàpaþ' 'vai÷vànaro ra÷mibhiþ' iti såktàbhyàmudakamabhimantryàvasi¤cati | vighna÷amanakàmaþ | samàptànyabhivarùaõàvasecanàni karmàõi || [uttamena vàcaspatiliïgàbhirudyantamupatiùñhate || ## ||] 'vai÷vànaro ra÷mibhiþ' såktena 'udehi vàjin' (13.1.1-20) iti viü÷atibhirçgbhi÷codyantamupatiùñhate | arthakàmaþ || [snàto'hatavasano niktvàhatamàcchàdayati || ## ||] 'vai÷vànaro ra÷mibhiþ' iti såktena 'udehi vàjin' iti viü÷atibhirçgbhi÷ca snànaü kçtvopatiùñhate | arthamutthàpanakàmaþ | ahatavastraparidhànaü kçtvà 'vai÷vànaro ra÷mibhiþ' iti såktena 'udehi vàjin' iti viü÷atibhirçgbhi÷copatiùñhate | arthasiddhikàmaþ || [dadàti || ## ||] 'vai÷vànaro ra÷mibhiþ' 'udehi vàjin' iti viü÷atibhirçgbhi÷ca vastramabhimantrya paridhàpayati | artho mama sidhyatàm evaïkàmaþ | 'vai÷vànaro ra÷mibhiþ' 'udehi vàjin' iti viü÷atirçgbhi÷ca vastramabhimantrya dadàti | vidràvanàdiviùaye ÷amanakàmaþ | samàptàni vighna÷amanakarmàõi || atha govatsadveùavirodhe sàmmanasyamucyate - [yathà màüsam (6.70) iti vananam || ## || vatsaü sandhàvya gomåtreõàvasicya triþ pariõãyopacçtati || ## ||] 'yathà màüsam' iti såktena vatsaü snànaü kàrayitvà gomåtreõàvasicya tato vatsaü triþ paribhràmayitvà tato'bhimantrya tataþ pànàrthaü mu¤cati || [÷iraþkarõamabhimantrayate || ## ||] 'yathà màüsam' iti såktena goþ ÷iraþ karõaü càbhimantrayate | gavàü vatsena saha virodhe | vatsagovirodhe sàmmanasyaü karma | samàptaü govatsasya virodhe sàmmanasyam | akaraõe gauþ pårvà vina÷yati || a÷vavinà÷e prakàra ucyate | athà÷va÷àntividhiü vakùyàmaþ - [vàtaraühà (6.92) iti snàte'÷ve sampàtànabhyatinayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà a÷vàn snàpayitvà agrekçtya svà÷vaü 'vàtaraühà bhava' iti såktenodapàtraü sampàtyàbhimantrya || [palà÷e cårõeùåttaràn || ## ||] tataþ palà÷apatre sarvauùadhãþ kçtvottarasampàtànauùadhàvànayati || [àcamayati || ## || àplàvayati || ## ||] udapàtreõàcàmayatyàplàvayati ca || [cårõairavakirati || ## || trirekayà ceti || ## ||] sarvauùadhicårõairavakirati triþ | 'ekayà ca da÷abhiþ' (7.4.1) ityçcà snàtàn mardhni parikirati | abhyàtànàdyuttaratantram | a÷va÷àntiþ | a÷vàþ ÷àntàstejasvino nirupadravà vegavanta àrogyavanto bhavanti | a÷va÷àntiþ samàptà || pa¤came'dhyàye pa¤camã kaõóikà || ## || ________________________________ atha pravàsena dravyotthàpanamucyate - [bhadràdadhi (7.8) iti pravatsyannupadadhãta || ## ||] 'bhadràdadhi' ityçcàjyaü juhoti | àjyatantre | 'bhadràdadhi ÷reyaþ' ityçcà samidha àdadhàti ÷àntàþ | vighna÷amanakàmaþ | 'bhadràdadhi ÷reyaþ' ityçcà puroóà÷aü juhoti | tantravikalpaþ | 'bhadràdadhi' ityçcà payo juhoti | tantre | 'bhadràdadhi ÷reyaþ' ityçcodaudanàdi haviùàmupadhànaü kuryàt | sarvatra tantravikalpaþ | pravàse gatvà caurabhayamudakabhayaü gamane vighnaü na bhavati | samàptaü pravàse gacchatàü vighna÷amanam || [japati || ## ||] 'bhadràdadhi' ityçcaü japati | pathi gacchatàü vighnaü na bhavati | iti vighna÷amanam || [yànaü samprokùya vimocayati || ## ||] 'bhadràdadhi' ityçcà yànaü sampàtyàbhimantryàjyatantre gràme gatvà tata udakena samprokùati vimocayati | vighna÷amanakàmaþ | dravyotthàpanaü ca || [dravyaü sampàtavadutthàpayati || ## ||] yadi yànena yàti tadà idaü karma | àjyatantre sampàtyàbhimantryàrohaõaü kuryàt || [nirmujyopayacchati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'bhadràdadhi' ityçcà vaõijadravyaü vastravalayà÷vàdi sarvadravyaü sampàtyàbhimantrya | pratidravyaü mantràvçttiþ | a÷vavastravalayàdi | tata uttaratantram | vastràdidravyaü vikrayàrthaü nayati | yadà dravyaü gçhõàti tadedaü karma | 'bhadràdadhi' ityçcàbhimantrya gçhõàti | samàptaü vaõijalàbhakarma | pathi gçhe'nyatra và vaõijavighàto na bhavati || athàbhyàgatapuruùàõàü sàmmanasyaü kriyate | yadà vi÷iùño gçha àgacchati tadedaü maitrãkarma kriyate | mitraü tveùàü dar÷ane àgatànàü yadà gçha àgacchati tadedaü kuryàt || [ubhà jigyathuþ (7.44) ityàrdrapàdàbhyàü sàmmanasyam || ## ||] àjyatantraü kçtvà 'ubhà jigyathuþ' ityçcà hastyàdi yànaü sampàtyàbhimantrya tata uttaratantram | tasmin yàne yasya sàmmanasyaü kriyate | sarve yànasyoparyupavi÷anti | sarve yànasyopari cañanti || [yànena pratya¤cau gràmàn pratipàdya prayacchati || ## ||] tataþ pa÷cimadigbhàge gatvà punargçha àgacchanti | tata 'ubhà jigyathuþ' ityçcodanamabhimantrya prayacchati bhojanàrtham | manthaü và | sarvaiþ saha bhu¤janti | samàptaü sàmmanasyam | ekasmin yuddhe kriyamàõe sahàyagatasya karma | anyasya ca sàdhàraõamityarthaþ | yo yuddhe sàhàyatvaü karoti tasyedaü karma | prathamaü pàdau prakùàlya tataþ karma ceti | kecit kùatriyayoridaü karma manyante | samàptaü sàmmanasyamarthotthàpanaü vighna÷amanaü yuddhàdi || atha gçhe viruddhe sati sàmmanasyamucyate - [àyàtaþ samidha àdàya årjaü bibhrat (7.60) ityasaïkalpayannetya sakçdàdadhàti || ## ||] kartàraõye gatvà samidho gçhãtvà tåùõãü gçha àgatya tataþ 'årjaü bibhrat' iti såktena tàþ samidhaþ sakçtsarvàþ såktàntenàdadhàti | gçhamànuùàõàü sàmmanasyaü bhavati | kalahanivàraõam | kalaho na bhavatãtyarthaþ | samàptaü gçhasàmmanasyaü vighna÷amanaü ca || mantrabràhmaõayordravyamicchati tasyedaü karma pratigrahàdyucyate - [çcaü sàma (7.54.1-2) ityanupravacanãyasya juhoti || ## || yuktàbhyàü tçtãyàm || ## || ànumatãü caturthãm || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'çcaü sàma' ityçcàjyaü juhoti | 'çcaü sàma yadapràkùam' ityçcàjyaü juhoti | 'çcaü sàma' iti dvàbhyàü tçtãyàmàhutiü juhoti | 'anumataye svàhà' iti caturthãmàhutiü juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram | vedapàñhena ÷àstrapàñhenàrthotthàpanamicchannidaü karoti | samàptaü vedena ÷àstreõa arthotthàpane vighna÷amanam || atha parimokùasamàvartanavidhiü vakùyàmaþ - [samàvartanãyasamàpanãyayo÷caiùejyà || ## || apo divyàþ (7.89) iti paryavetavrata udakànte ÷àntyudakamabhimantrayate || ## || astamite samitpàõiretya tçtãyàvarjaü samidha àdadhàti || ## || idàvatsaràya (Kau÷S 42.17) iti vratavisarjanamàjyaü juhuyàt || ## || samidho'bhyàdadhyàt || ## || idàvatsaràya parivatsaràya saüvatsaràya prativedayàma enat | yadvrateùu duritaü nijagmimo durhàrdaü tena ÷amalenà¤jmaþ || yanme vrataü vratapate lulobhàhoràtre samàdhàtàü ma enat | udyan purastàdbhiùagastu candramàþ såryo ra÷mibhirabhigçõàtvenat || yad vratamatipede cittyà manasà hçdà | àdityà rudràstanmayi vasava÷ca samindhatàm || vratàni vratapataya upàkaromyagnaye | sa me dyumnaü bçhadya÷o dãrghamàyuþ kçõotu me iti vratasamàpanãràdadhàti || ## ||] godànikaü tantramàjyabhàgàntaü kçtvà tataþ ÷àntyudakaü kçtvàbhimantrayate | 'apo divyàþ' iti catasçbhiþ. tato'bhyàtànàdi paridhàpanàntaü kçtvà kecit paridànànte tato'bhyàtànaü hutvà tata 'idàvatsaràya' iti kalpajai÷caturbhirçgbhiràjyaü juhuyàt | punaþ 'idàvatsaràya' iti catasraþ samidha àdadhãta | iti vratavisarjanam | vrata÷ràvaõam | vrataü visarjati | tato'bhyàtànàni juhoti | tata 'çcaü sàma' iti prathamayarcàjyàhutiü hutvà 'çcaü sàma yadapràkùam' iti dvitãyàm | yuktàbhyàü tçtãyàmànumatãü caturthãm || [triràtramarasà÷ã snàtavrataü carati || ## ||] tato'bhyàtànàni juhoti | 'doùo gàya' (6.1) iti såktena bhaktaü sampàtyàbhimantryà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram | iti parimokùaü samàptam | vedavrataü kalpavrataü mçgàravrataü viùàsahivrataü yamavrataü ÷irovratam aïgirovratam ityevamàdiùvabhyàtànàntaü kçtvà 'idàvatsaràya' iti vratavisarjanaü vrata÷ràvaõaü ca karoti | tantravikalpo hastahomatvàt | yatra kvacid vrataü vaidikaü laukikaü ca tatra sarvatra vratàdànaü vratavisarjanaü ca bhavati vidhànena | ÷irovratàdãni nityàni | kçcchracàndràyaõàdãni smçtivihitàni | kçcchracàndràyaõàdãni kàmyàni smçtipuràõa÷àstravedavihitàni ca | tasmàt sarvàõi vrata÷abdavàcyàni | tàni sarvàõyeva vidhànena kartavyàni | yatra vapanaü tatra sarvatra godànikaü kuryàt | parimokùàdanantaraü triràtraü snàtavrataü caret | astamite 'apo divyàþ' iti tisçbhiþ samidha àdadhàti | tçtãyàvarjam | anye ekaràtraü samidàdhànaü kurvanti | iti parimokùaþ samàptaþ || atha pàpalakùaõastrã tasyàþ ÷àntirucyate - [nirlakùmyam (1.18) iti pàpalakùaõàyà mukhamukùatyanvçcaü dakùiõàt ke÷astukàt || ## ||] 'nirlakùmyam' iti såktena sà strã mukhaü pratyçcaü prakùàlayati | tasyà mukhe hastayorma÷aka÷igruvàrakàvasthànatilakaü hrasvake÷àdipàpalakùaõaü sàmudrike strãlakùaõaü vyàkhyàtam | 'nirlakùmyam' iti såktenodakaghañamabhimantrya strãü pàpalakùaõàmabhiùi¤cati dakùiõàt ke÷àdàrabhya yàvaduttaraü pàr÷vam | tataþ pàpalakùaõaü vina÷yati || [palà÷ena phalãkaraõàn hutvà ÷eùaü pratyànayati || ## || phalãkaraõatuùabusàvatakùaõàni savyàyàü pàdapàrùõyàü nidadhàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'nirlakùmyam' iti såktena pàlà÷aparõena kukusà¤juhoti | homa÷eùàn kukusàn savyàyàü pàdapàrùõyàü nidadhàti | tata uttaratantram | 'nirlakùmyam' iti såktena phalãkaraõà¤juhoti | hastahomatvàt tantravikalpaþ | 'nirlakùmyam' iti såktena vrãhituùàn juhoti | homa÷eùàn vrãhituùàn savyàyàü pàdapàrùõyàü nidadhàti | 'nirlakùmyam' iti såktena busaü juhoti | savyàyàü pàdapàrùõyàü nidadhàti | 'nirlakùmyam' iti såktena kàùñhàvatakùaõàni juhoti | savyàyàü pàdapàrùõyàü nidadhàti | anena pàpalakùaõaü na bhavati | iti pàpalakùaõadoùa÷amana÷àntiþ samàptà || atha pàpadar÷ane ÷àntirucyate - [apanodanàpàghàbhyàmanvãkùaü pratijapati || ## ||] 'àre'sau' (1.26) iti 'apa naþ ÷o÷ucadagham' (4.33) iti såktàbhyàmanvãkùaü dçùñvà japet | dar÷anadoùo na bhavati. eko và yadi và trãõi pa¤ca sapta navastathà. puruùasya bhàgyakàle hariõà yànti pradakùiõàþ || apradakùiõeùu hariõeùvayaü japaþ | pakùiùu ca | gràme'pi bahirvàpa÷akune dçùña idaü karoti | ÷vànarudite kàkarudite ÷ivàrudite càyam | kàkamaithune puruùasya maithune ÷yenamaithunadar÷ane nagnàstrãdar÷ane nagnapuruùasya napuüsakasya dar÷ane puü÷calãcandramaõóala÷yàmasya ca | kçttikàrohiõã pañhità apa÷akunàþ | yatra kvacidapa÷akunàþ pañhitàstatra sarvatràyaü japaþ | ÷rutau smçtau và pañhità adçùñavyàsteùàü sarveùàü dar÷ane'dbhutànàü dar÷aneùvayaü japaþ kartavyaþ | loke yadviruddham | anvãkùaü prasiddhamadçùñavyàsteùàmayaü japaþ | apa÷akunajapaþ samàptaþ || atha puruùo strã và kàryakaraõe vighna÷amane ca karmocyate - [dãrghàyutvàya (2.4) iti mantroktaü badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'dãrghàyutvàya' iti såktena jaïgióamaõiü ÷aõasåtreõa baddhvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | kçtyàdåùaõàrthaþ | àpyàyayati | vighna÷amane rakùàkaraõaþ | vighnaþ viskandheyaþ | samàptaü vighna÷amanam || pa¤came'dhyàye ùaùñhã kaõóikà || ## || ________________________________ punarvighna÷amanamucyate - [kar÷aphasya (3.9) iti pi÷aïgasåtramaraludaõóaü yadàyudham || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'kar÷aphasya' iti såktena pi÷aïgavarõasåtre'ralumaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | viskandhavighna÷amano maõiþ | spardhàvinà÷o bhavatãtyarthaþ | spardhamànasya spardhà vina÷yatãtyarthaþ | samàptà vighna÷amane maõi÷àntiþ | abhyàtànàntaü kçtvà 'kar÷aphasya' iti såktena veõudaõóàdãn sampàtya tataþ såktena vimçjya dhàrayati | tata uttaratantram | citradaõóe dhvajadaõóe cihnadaõóe vedayaùñau lakuñàdidaõóaü sarvaü sampàtya yo dhàrayati tasya sarpa÷çïgidaüùñràdi vighnaü na bhavati | aj¤àte j¤àte tejavçddhi÷ca bhavati | abhyàtànàntaü kçtvà 'kar÷aphasya' iti såktenàyudhaü sampàtya vimçjya dhàrayati | tata uttaratantram | sarva÷astrasampàtite màyàdikaü màyàjàlayuddhe nivàraõam | saïgràma indrajàlanivàraõam | yuddhe vighnaü na bhavati | ÷atruhañhaü nivàrayati | ÷atravo gacchanti | spardhamàna÷atruü jayati | hañhaü vinà÷ayati || [phalãkaraõairdhåpayati || ## ||] 'kar÷aphasya' iti såktena phalãkaraõànagnau prakùipya vighnagçhãtaü puruùaü dhåpayati | vighna÷amanaü bhavati | yasyàrambhà na sidhyanti tasyedaü karma bhavati | iti vighna÷amanaü samàptam || atha bhåmi÷uddhiþ | gçhaü kariùyamàõa idaü karoti - [ati dhanvàni (7.41) ityavasànanive÷anànucaraõàni ninayanejyà || ## ||] 'ati dhanvàni' iti dvàbhyàmudapàtramabhimantrya tatra ninayati bhåmau yatra gçhaü kariùyati | tatra vighna÷amanaü bhavati | ÷yenadevatàyai pàkayaj¤avidhànenàjyabhàgàntaü kçtvà 'ati dhanvàni' iti dvàbhyàmçgbhyàü caruü juhoti | pàrvaõàdyuttaratantram | bhåmisthàne yatra gçhaü kariùyati tatra ÷yenayàgaü kçtvà gçhaü kuryàt | athavà nave gçhe ÷yenayàgaþ kartavyaþ | vikalpa iti bhàùyakàraþ | prathamato và ÷yenayàgo nave gçhe || atha gçhaprave÷a ucyate | vàstusaüskàra ucyate - [vàstoùpatãyaiþ kulijakçùñe dakùiõato'gneþ sambhàramàharati || ## || vàstoùpatyàdãni mahà÷àntimàvapate || ## ||] 'ihaiva dhruvàm' ityàdi gaõena bhåmiü halena karùati | tato dakùiõataþ sambhàramàharatyagneþ | tataþ ÷àntyudakaü karoti | màtalãvarjaü kçtvà vàstoùpatyàdãni caturgaõã mahà÷àntiþ | ÷àntyudaka àvapate | tato màtalãü kçtvà tataþ ÷àntyudakaü samàpyate | tena bhåmiü prokùayet | tataþ || madhyame garte darbheùu vrãhiyavamàvapati || ## || nikùipati || ÷àntyudaka÷aùpa÷arkaramanyeùu || ##|| ÷àntyudakaü ÷aùpa÷arkarànanyeùu sthåõàgarteùu pàr÷vasthiteùu prakùipati || [ihaiva dhruvàm (3.12) iti mãyamànàmucchrãyamàõàmanumantrayate || ## ||] 'ihaiva dhruvàm' iti såktena mãyamànàü ÷àlàmanumantrayate | yadà sthåõocchrãyate tadà 'ihaiva dhruvàm' iti såktenànumantrayate || [abhyajya çtena (3.12.6) iti mantroktam || ## ||] sthåõàvaü÷aü ghçtenàbhyajya tåùõãm | tataþ 'çtena sthåõàm' ityçcà vaü÷àn ropayati || [pårõaü nàrã (3.12.8) ityudakumbhamagnimàdàya prapadyante || ## ||] tataþ puõyàhavàcanaü kçtvà 'pårõaü nàrã' ityçcodakumbhasahitàü patnãmabhimantrya bàhyato gçhaü prave÷ayanti | yajamànapuruùo'gniü gçhãtvà | anye pravi÷anti || [dhruvàbhyàü dçühayati || ## ||] 'ihaiva dhruvàm' (3.12.1-2) iti dvàbhyàmçgbhyàü dçóhàü kàrayati ÷àlàbhåmim || [÷ambhumayobhubhyàü viùyandayati || ## ||] 'àpo hi ùñhà' (1.5) '÷aü no devãþ' (1.6) iti dvàbhyàmudakumbhamabhimantrya tena gçhabhåmimàplàvayati || [vàstoùpate prati jànãhyasmàn svàve÷o anamãvo na edhi | yattvemahe prati nastajjuùasva catuùpado dvipada à ve÷ayeha || anamãvo vàstoùpate vi÷và råpàõyàvi÷an | sakhà su÷eva edhi naþ iti vàstoùpataye kùãraudanasya juhoti || ## ||] tataþ pàkayaj¤avidhànena 'vàstoùpataye juùñaü nirvapàmi' iti nirvàpaþ | 'vàstoùpataye tvà juùñaü prokùàmi' iti prokùaõam | 'vàstoùpatiü gacchatu haviþ svàhà' iti barhirhome | vàstoùpatidevatàkaü kùãraudanaü càjyabhàgàntaü kçtvà 'vàstoùpate prati jànãhi' iti dvàbhyàü caruü juhoti | tataþ pàrvaõàdyuttaratantram | kecidasmin tantre'bhyàtànàntaü hutvà | 'yajåüùi yaj¤e' (5.26) iti dvàda÷arcena såktena nava÷àlàyàü sarpirmadhumi÷raü juhvati sakçdekàmàhutim | 'doùo gàyaþ' (6.1) iti dvitãyàmàhutiü juhoti | yuktàbhyàü tçtãyàmàhutiü juhoti | ànumatãü caturthãm | kala÷odakapànãyamàcàryo gçhãtvà ÷àlàmaïgulibhyàü samprokùya yajamànapatnãsahiteùu gçheùu madhya àsàda upavi÷ya kala÷odakaü bhåmau ninayati tåùõãm | àcàryàdyà àdau vàïmaunaü kurvanti | 'ihaiva sta' (7.62.7) ityçcà vàgvisargaþ | abhyàtànàdyuttaratantram || sarvànnàni bràhmaõàn bhojayati || ##|| miùñànnànãtyarthaþ || [maïgalyàni || ## ||] vçddhà striyo gãtamaïgalyàdi kurvanti | bràhmaõàþ puõyàhàni pañhanti | ÷ràddhaü ca kecit pa÷càt kurvanti kecit pårvaü kurvanti | sarvatra bhåmi÷uddhividhànam | gçhakaraõavidhànaü ca | yatra yatra gçhaü maõóapaü và kuñã và citra÷àlà và mañhasthànaü và pràkàràññàlakaü và devagçhaü và'nyadvà tçõamayaü và kàùñhamayaü veùñikàmayaü và pàùàõamayaü và gçhàdikaü karoti | tatrànena vidhànena vàstuyàgaþ kartavyaþ | samàptaü gçhaprave÷akarma | anena vidhinà ÷àlà kçtà ÷àntà | gçhiõo nirupadravàþ sukhinaþ putravanto godhanadhànyapuùñàþ | bhogyà ca ÷àlà bhavati | evaü vàstusukhaü bhavati || atha kravyàdopahatagçhe kùetre vànyatra goùñhe và yatra kvacit tatra ÷àntirucyate - [ye agnayaþ (3.21) iti kravyàdanupahata iti pàlà÷aü badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'ye agnayo apsvantaþ' iti saptarcena pàlà÷avçkùamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram || [juhoti || ## ||] 'ye agnayaþ' iti saptarcenàjyaü juhoti | àjyatantre || [àdadhàti || ## ||] 'ye agnayaþ' iti saptarcena pàlà÷asamidha àdadhàti | tantravikalpaþ | kravyàde praviùñe gçhe kumàrà mriyante vatsà và ki÷orà và anyà vopahatiþ kulakalaho hànirdhananà÷o yatra bhavati tadgçhaü gràmaü nagaraü và kravyàdopahataü jànãyàt || [uda¤canenodapàtryàü yavànadbhirànãyollopam || ## ||] 'ye agnayaþ' iti saptarcena såktena pàlà÷yuda¤canenodakaü juhoti agnau | tantravikalpaþ | 'ye agnayaþ' iti saptarcenodadhànyàstadudakaü codakapàtryàü pàlà÷yàü yavàn prakùipya tataþ pratyçcaü juhotyagnau | hastahome tantravikalpaþ | kule kalahakumàravatsamaraõagomaraõàdi dhanadhànyavinà÷àdi cintitodvegàdi kravyàdacihnàni | kravyàdopahata÷àntiþ samàptà || atha kravyàcchamanavidhànamucyate - [ye agnayaþ (3.21) iti pàlà÷yà darvyà manthamupamathya kàmpãlãbhyàmupamanthanãbhyàm || ## ||] 'ye agnayaþ' iti da÷arcena såktena saktådakaü kàmpãlasamiddvayena manthamàloóya tataþ pàlà÷yà darvyà juhoti pratyçcam | tantravikalpaþ darvihomatvàt | samàptaü kravyàcchamanam | laukike vàgnau gçha àvasathye và ÷àntikapauùñikàrthe manthane và yatra và kravyàdopahatirdç÷yate tatra sarvatra kuryàditi || atha va÷à÷amanavidhànamucyate - [÷amanaü ca || ## ||] 'ye agnayaþ' iti da÷arcena såktena va÷àmabhimantrya tato bràhmaõàya dadàti | yasya gçhe va÷à bhavati jàyate tad gçhaü daivahataü jànãyàt | iti va÷àvidhànena ÷amanaü samàptam || pa¤came'dhyàye saptamã kaõóikà || ## || ________________________________ atha va÷à÷amanavidhànamucyate - [ya àtmadà (4.2) iti va÷à÷amanam || ##|| purastàdagneþ pratãcãü dhàrayanti || ##|| pa÷càdagneþ pràïmukha upavi÷yànvàrabdhàyai ÷àntyudakaü karoti || ## ||] pàkatantramàjyabhàgàntaü kçtvà purastàdagneþ pratãcãü gàü dhàrayitvà pa÷càdagneþ pràïmukha upavi÷ya kartà ÷àntyudakaü karoti | va÷àyà anvàrabdhàyai || [tatraitat såktamanuyojayati || ## ||] kàùñhena tçõena và 'ya àtmadà' iti såktaü ÷àntyudake'nuyojayet || [tenainàmàcàmayati ca samprokùati ca || ## ||] màtalyantena ÷àntyudakenàcàmayati ca samprokùati ca va÷àm || [tiùñhaüstiùñhantãü mahà÷àntimuccairabhinigadati || ## ||] kartordhvasthitaþ | vàstoùpatyàdicaturgaõãmahà÷àntimuccairabhinigadati | va÷àmabhimukhasthitaþ kartà || [ya ã÷e pa÷upatiþ pa÷ånàm (2.34) iti hutvà va÷àmanakti ÷irasi kakude jaghanade÷e || ## ||] 'ya ã÷e pa÷upatiþ' iti såktenàjyaü hutvà tato va÷àyà ÷irasi anakti kakude skandhe jaghanade÷e || [anyataràü svadhitidhàràmanakti || ## ||] churikàyàü pa÷càdanakti || [aktayà vapàmutkhanati || ## || dakùiõe pàr÷ve darbhàbhyàmadhikùipati amuùmai tvà juùñam iti yathàdevatam || ## || niþsàlàm (2.14) ityulmukena triþ prasavyaü pariharatyanabhipariharannàtmànam || ## ||] dakùiõe pàr÷ve darbhàbhyàü dvàbhyàmadhikùipati 'prajàpataye tvàdhikùipàmi' ityanena mantreõa | 'niþsàlàm' iti såktenolmukena triþ pradakùiõaü paribhràmayitvà pa÷uü madhye kçtvàtmànaü hi || [darbhàbhyàmanvàrabhate || ## ||] dvàbhyàü darbhàbhyàü va÷àmanvàlabhya || [pa÷càduttarato'gneþ pratyak÷ãrùãmudakpàdãü nividhyati || ## || samasyai tanvà bhava ityanyataraü darbhamavàsyati || ## ||] pa÷càduttarato'gnerva÷àü nãtvà tata ekaü darbhaü 'samasyai' iti mantreõa bhåmau kçtvà tata upari va÷àü pàtayati pratyak÷ãrùãmudakpàdãü nividhyati || [atha pràõànàsthàpayati prajànantaþ (2.34.5) iti || ## ||] tataþ samidàdhvaryurva÷àmukhaü nirodhayati nirucchvàsaü karoti màrayati 'prajànantaþ' ityçcà || [dakùiõatastiùñhan rakùohaõaü japati || ## ||] dakùiõatastiùñhan 'rakùohaõam' (8.3.4) anuvàkaü japati || [sa¤j¤aptàyàü juhoti yadva÷à màyumakratoro và paóbhiràhata | agnirmà tasmàdenaso vi÷vànmu¤catvaühasaþ iti || ## ||] 'yadva÷à màyum' ityçcà kalpajayàjyaü juhoti sa¤j¤aptàyàm | tataþ patnyudapàtraü gçhãtvà pa÷usamãpaü gacchati || [udapàtreõa patnyabhivrajya mukhàdãni gàtràõi prakùàlayate || ## ||] tataþ pa÷ormukhàdãni gàtràõi prakùàlayati || [mukhaü ÷undhasva devayajyàyai iti || ## || pràõàn iti nàsike || ## || cakùuþ iti cakùuùã || ## || ÷rotram iti karõau || ## || yatte kråraü yadàsthitam iti samantaü rajjudhànam || ## || caritràõi iti pàdàn samàhçtya || ## || nàbhim iti nàbhim || ## || meóhram iti meóhram || ## || pàyum iti pàyum || ## ||] 'mukhaü ÷undhasva devayajyàyai' iti mantraü kartà bråyàt | 'pràõàn ÷undhasva devayajyàyai' iti pràõàn | 'nàsike ÷undhasva' iti nàsike | 'cakùuùã ÷undhasva' iti cakùuùã | '÷rotraü ÷undhasva' iti ÷rotram | 'karõau ÷undhasva' iti karõau | 'yatte kråraü yadàsthitam' iti samantaü rajjudhànam | 'caritràõi' iti mantreõa pàdàn samàharati | 'nàbhiü ÷undhasva devayajyàyai' iti nàbhim | 'meóhraü ÷undhasva' iti meóhram | 'pàyuü ÷undhasva' iti pàyum pratimantraü gàtraprakùàlanam || [yatte kråraü yadàsthitaü tacchundhasva ityava÷iùñàþ pàr÷vade÷e'vasicya yathàrthaü vrajati || ## ||] ÷eùamudakaü pàr÷vade÷e nikùipya 'yatte kråraü yadàsthitaü tacchundhasva' iti mantreõa tato patnã yathàrthaü vrajati || [vapà÷rapaõyàvàjyaü sruvaü svadhitiü darbhamàdàyàbhivrajyottànàü parivartmànulomaü nàbhide÷e darbhamàstçõàti || ## ||] tato vapà÷rapaõyàvàjyaü sruvaü svadhitiü darbhamàdàya pa÷usthàne gacchati | parivartmànulomaü tato nàbhide÷e darbhamàstçõàti || auùadhe tràyasvainaü svadhite mainaü hiüsãþ iti ÷astraü prayacchati || ## || 'oùadhe tràyasvainam' iti churikàü prayacchati || [idamahamàmuùyàyaõasyàmuùyàþ putrasya pràõàpànàvapakçntàmi ityapakçtya || ## ||] 'idamahaü mahumadasya bhåtikarõaputrasya' ityanena mantreõa darbhasahitaü nàbhide÷aü chinatti || [adharapravraskena lohitasyàpahatya || ## || idamahamàmuùyàyaõasyàmuùyàþ putrasya pràõàpànau nikhanàmi ityàsye nikhanati || ## ||] 'idamaham' iti mantreõàvaradarbhakhaõóaü lohitaliptamàsyasthàne'pahanti | nikhanatãtyarthaþ || [vapayà dyàvàpçthivã prorõuvàthàm iti vapà÷rapaõyau vapayà pracchàdya || ## || svadhitinà prakçtyotkçtya || ## || àvraskamabhighàrya || ## ||] 'vapayà dyàvàpçthivã' ityanena vapà÷rapaõyau vapayà pracchàdya svadhitinà prakçtyotkçtya tata÷chedanasthànaü ghçtenàbhighàrya | ÷àntavçkùamayàvekaika÷çïgà dvitãyà dvi÷çïgà || [vàyave stokànàm iti darbhàgraü pràsyati || ## ||] 'vàyave stokànàm' iti darbhàgraü pràsyati kùipati || [pratyuùñaü rakùaþ iti carumaïgàre nidadhàti || ## ||] 'pratyuùñaü rakùaþ' ityanena mantreõàgneþ pa÷càdbhàge nidadhàti || [devastvà savità ÷rapayatu iti ÷rapayati || ## || su÷çtàü karoti || ## ||] 'devastvà' iti mantreõa ÷rapayati | su÷çtàü karoti tataþ || pa¤came'dhyàye'ùñamã kaõóikà || ## || ________________________________ [yadyaùñàpadã syàd garbha¤jalau sahiraõyaü sayavaü và ya àtmadà (4.3) iti khadàyàü tryaratnàvagnau sakçjjuhoti || ## ||] yadyaùñàpadã syàd garbha¤jalau sahiraõyaü sayavaü và 'ya àtmadà' iti såktena khadàyàü tryaratnàvagnau sakçjjuhoti || [vi÷asya samavattànyavadyet || ## || hçdayaü jihvà ÷yena÷ca doùã pàr÷ve ca tàni ùañ | yakçdvçkkau guda÷roõã tànyekàda÷a daivatàni || ## || dakùiõaþ kapilalàñaþ savyà ÷roõirguda÷ca yaþ | etàni trãõi tryaïgàni sviùñakçdbhàga eva || ## || tadavadya praj¤àtàni ÷rapayet || ## ||] avadànàni pa÷orekàda÷a gçhõàti | hçdayam | jihvà | kroóam | vàmabàhuþ | pàr÷ve dve | yakçt kàleyamityucyate | pçùñakau dvau | guda÷ca | pa÷cimadakùiõabàhu÷ca | ekàda÷a gçhãtvà | tataþ sviùñakçdavadànàni gçhõàti | tàni trãõi | dakùiõo bàhuþ | vàmajaïghà ca | antravibhàgam | etàni trãõi gçhãtvà | carumadhye màüsàni nidadhàti | 'pari tvàgne' ityàdi karoti || [hoùyan dvirdvirdevatànàmavadyet || ## || sakçtsakçtsauviùñakçtànàm || ## ||] tato yaddaivatyaþ pa÷ustaddaivatya÷caruþ ÷rapayitavyaþ || [vapàyàþ samiddhaþ (5.12) årdhvà asya (5.27) iti juhoti || ## ||] tato vapàyà÷catvàri khaõóàni karoti | 'samiddho adya' iti såktenaikaü khaõóaü juhoti | 'årdhvà asya' iti såktena dvitãyaü khaõóaü juhoti || [yuktàbhyàü tçtãyàm || ## ||] 'samiddho adya' 'årdhvà asya' iti såktàbhyàü tçtãyaü khaõóaü juhoti || [ànumatãü caturthãm || ## ||] 'anumataye svàhà' iti caturthaü khaõóaü juhoti || [jàtavedo vapayà gaccha devàüstvaü hi hotà prathamo babhåtha | ghçtasyàgne tanvà saü bhava satyàþ santu yajamànasya kàmàþ svàhà || ## ||] tato 'jàtavedo vapayà gaccha devàn' iti mantreõàjyaü juhoti || [årdhvaü nabhasaü màrutaü gacchatam iti vapà÷rapaõyàvanupraharati || ## || pràcãmeka÷çïgàü pratãcãü dvi÷çïgàm || ## ||] 'årdhvaü nabhasaü màrutaü gacchatam' ityanena mantreõa vapà÷rapaõyau dve saha juhoti | pràcãmeka÷çïgàü pratãcãü dvi÷çïgàü kçtvà || [pitryeùu vaha vapàü jàtavedaþ pitçbhyo yatraitàn vettha nihitàn paràke | medasaþ kulyà upa tàn sravantu satyà eùàmà÷iùaþ santu kàmàþ svàhà svadhà iti vapàyàstrirjuhoti || ## || samavattànàm || ## ||] tato'vadànàni juhoti 'ya àtmadà' iti såktena | pratyçcaü juhoti | punaþ 'ya àtmadà' iti såktena caruü juhoti || [sthàlãpàkasya samràóasyadhi÷rayaõaü nàma sakhãnàmabhyahaü vi÷và à÷àþ sàkùãya | kàmo'si kàmàya tvà sarvavãràya sarvapuruùàya sarvagaõàya sarvakàmàya juhomi || anvadya no'numatiþ påùà sarasvatã mahã | yat karomi tadçdhyatàmanumataye svàhà iti juhoti || ## ||] 'samràóasyadhi' iti mantreõàjyaü juhoti | 'sarvavãràya svàhà sarvapuruùàya svàhà sarvagaõàya svàhà sarvakàmàya svàhà' catasra àhutãrjuhoti | 'anvadya no'numatiþ | påùà sarasvatã mahã yatkaromi tadçdhyatàmanumataye svàhà' juhoti | pàrvaõàdi prajàpatiü ca hutvà tataþ sakçnmàüsaü caruü càvadya sviùñakçtaü yajati | 'svàheùñebhyaþ' ityàdyuttaratantram | samàptaü va÷à÷amanavidhànam. daivahataü tasya gçhaü yasya gçhe va÷à jàyate | tasya dhanàdinà÷o bhavati | tasmàcchàntiþ kartavyeti | va÷àyà dve pratipattã | abhimantrya và dadàti ÷amanaü và vidhànena kuryàt | etena vidhànena pa÷avo vyàkhyàtàþ | nitye naimittike kàmye pa÷avo vyàkhyàtàþ | 'dvàda÷aràtre'gniü pa÷unà yajeta' iti nityam | naimittikàkàmyà÷ca dhåmaketuþ pa¤ca pa÷avastàyante | dhàtàraü ca pa÷unà ca purohitapari÷iùñeùu pañhyate | ityevamàdayo naimittikàþ | paiñhãnasinà kàmyàþ pañhitàþ | 'chàgena svahutena trayoda÷amàsàn' ityàdi puùñikarmaõàmupadhànamadhye pa÷uþ pañhitaþ | tasmàt mantroktà devatàþ | kàmyàþ pa÷avaþ | tathà vaitànasåtre aindràgnaþ pa÷uràyuþprajàpa÷ukàmasyetyàdayaþ kàmyàþ pa÷avaþ | teùàü vidhirucyate. pàkayaj¤amàjyabhàgàntaü kçtvà ÷àntyudakàbhivàdanaparyantaü kçtvà 'ya ã÷e pa÷upatiþ pa÷ånàm' ityàdi bhavati | samànaü nitye pa÷au | 'samiddho adya' iti 'årdhvà asya' iti vapàhomaþ | naimittike ca | tathà dvayoþ pradhànakarma homaþ | pradhànasåktenaiva kàmyeùu tathaiva ca. atha pitryeùu kàmyeùu vi÷eùaþ tatra 'vaha vapàm' ityçcà triràvçttiþ | vapàü trirjuhoti | tathà avadànàni | tathà caruü 'vaha vapàm' iti trirjuhoti | ÷eùaü samànam || atha duùñe pratigrahe saumye và kçte yàjane và dakùiõàpratigrahaõe yena karmaõà pàpaü vina÷yati taducyate- [ka idaü kasmà adàt (3.29.7-8) kàmastadagre (19.52) yadannaü (6.71) punarmaintvindriyam (7.68) iti pratigçhõàti || ## || uttamà sarvakarmà || ## || va÷ayà pàkayaj¤à vyàkhyàtàþ || ## ||] 'ka idam' iti dvàbhyàmçgbhyàü pratigrahamabhimantrya gçhõàti | pratigrahadoùo na bhavati | 'yadannam' iti tçcena 'bhåmiùñvà'(3.29.8) ityçcà bhåmipratigrahe vi÷eùaþ | 'kàmastadagre' iti såktena pratigrahamabhimantrya gçhõàti | 'yadannam' iti tçcena såktena pratigrahamabhimantrya gçhõàti | 'punarmaitvindriyam' ityçcà pratigrahamabhimantrya gçhõàti | samàptaü pratigrahadoùanà÷anakarma | sarvàõi karmàõi kçtvà 'punarmaitvindriyam' ityçcà karma samàpya tata àtmànamanumantrayate | sarvakarmasu bhavatãtyàtma÷àntiþ | sandhyàvandana àjyatantre pàkatantre'smin karmaõi nityanaimittikakàmyeùu 'punarmaitvindriyam' ityçcàtmahçdayamanumantrayate || pa¤came'dhyàye navamã kaõóikà || ## || ________________________________ atha akçte pàpe loke pàpavacanamutpadyate tatra ÷àntirucyate - [utàmçtàsuþ (5.1.7) ÷ivàste (8.2.15) ityabhyàkhyàtàya prayacchati || ## ||] 'utàmçtàsuþ' ityçcàbhyàkhyàtamagre kçtvà gçhe pravi÷ya tåùõãü tataþ saktumanthamabhimantryàbhyàkhyàtàya dadàti | pàpaü vina÷yati | prathamamagre kçtvàbhyàkhyàtaü gçhe prave÷ya kartà pa÷càt pravi÷ati | '÷ivàste santvoùadhayaþ' ityçcà saktumanthamabhimantrya tato'bhyàkhàtàya dadàti | loke nindà bhavati | 'utàmçtàsuþ' ityçcà bhaktamabhimantrya dadàti | '÷ivàste santvoùadhayaþ' ityçcà bhaktamabhimantrya dadàti | loke nindà vina÷yati || [drughaõa÷iro rajjvà badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'utàmçtàsuþ' ityçcà drughaõamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | abhi÷asta idaü karma | àjyatantraü kçtvà '÷ivàste santvoùadhayaþ' ityçcà drughaõamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhi÷aste | tata uttaratantram || [pratiråpaü palà÷àyolohahiraõyànàm || ## ||] tantraü kçtvà 'utàmçtàsuþ' ityçcà pàlà÷amaõiü drughaõasadç÷aü kçtvà tataþ sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhi÷aste | uttaratantram | tantraü kçtvà '÷ivàste' ityçcà pàlà÷akàùñhamaõiü drughaõapratiråpaü kçtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhi÷aste | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'utàmçtàsuþ' ityçcà lohamaõiü drughaõasadç÷aü kçtvà sampàtyàbhimantryàbhi÷aste badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | tantraü kçtvà '÷ivàste' ityçcà kçùõalohamaõiü drughaõasadç÷aü kçtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | pàpa÷ravaõe pàpavinà÷o bhavati | tantraü kçtvà 'utàmçtàsuþ' ityçcà tàmramaõiü drughaõasadç÷aü kçtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà '÷ivàste' ityçcà tàmramayadrughaõapratiråpaü maõiü kçtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'utàmçtàsuþ' ityçcà hiraõyamaõiü drughaõapratiråpaü kçtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà '÷ivàste' ityçcà hiraõyamayamaõiü kçtvà drughaõapratiråpaü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | akçte pàpe nindà yasya bhavati tasyedaü karma | kçte và pràya÷cittam | yadi pàpa÷ravaõaü bhavati tadedaü karma | samàptaü loke nindàvighàtakarma | sarvatra kau÷ike karmaõàü vikalpaþ | ekasmin viùaye yatra bahåni karmàõi pañhitàni tatraikaü kuryàd dve và sarvàõi và || atha yàge kriyamàõe yena karmaõà vighna÷amanaü bhavati taducyate - [yena soma (6.7) iti yàjayiùyan sàråpavatsama÷nàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'yena soma' iti såktena sàråpavatsaü pàyasaü sampàtyàbhimantrya çtvijo yajamànaü cà÷ayati | avighnena yaj¤asiddhirbhavati | tata uttaratantram | yàge vighna÷amanaü samàptam || yàgasamàptau vighna÷amanamucyate - [nidhane yajate || ## ||] somadevatyaü caruü pàkayaj¤avidhànenàjyabhàgàntaü kçtvà 'yena soma' iti tçcena caruü juhoti | pàrvaõàdyuttaratantram | samàptaü somayàge yàjanadoùa÷amanaü vighna÷amanaü ca | anena karmaõà ayàjyayàjanadoùànmucyate || atha dhanadhànyàdipratigrahàdiyàcanamicchannidaü karma kçtvà yàcati | vighàto na bhavati || [yaü yàcàmi (5.7.5) yadà÷asà (7.57.1-2) iti yàciùyan || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'yaü yàcàmi' ityçcà sàråpavatsaü pàyasaü ÷rapayitvà sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaratantram | yàcitaü na pratiùedhayati | àjyatantraü kçtvà 'yadà÷asà' iti dvàbhyàmçgbhyàü sàråpavatsaü pàyasaü sampàtyàbhimantryà÷nàti | uttaratantram | samàptaü yàcane pratiùedha÷àntiþ || atha kapota ulåke và gçhe praviùñe'nyatràbhãùñade÷e'pi tatra ÷àntirucyate - [mantroktàni patitebhyo devàþ kapotaþ (6.27) çcà kapotam (6.28) amån hetiþ (6.29) iti mahà÷àntimàvapate || ## ||] ÷àntyudakaü vidhànena kçtvà tato màtalãü na karoti | 'devàþ kapotaþ' 'çcà kapotam' 'amån hetiþ' iti såktatrayaü vàstoùpatyaü càtanaü màtçnàmà ÷àntigaõaþ ete catvàro gaõàþ | ÷àntyudaka àvapati | tato màtalãü kçtvà ÷àntyudakaü samàpayet | ràtrau tena ÷àntyudakena tatsthànaü prokùati 'yatàyai' ityetairmantraiþ | kapotolåkasthànaü yàvat | kàrayituþ samprokùaõamàcamanaü ca kartavyam | gçhàdisthànaü prokùati || [parãme'gnim (6.28.2) ityagniü gàmàdàya ni÷i kàrayamàõastriþ ÷àlàü pariõayati || ## ||] 'parãme'gnim' ityçcà gàmagniü gçhãtvà triþ ÷àlàü pariõayati | kapotasthànaü và paribhràmayet | sakçnmantraþ | kartà sarvaü kuryàt | araõyake pakùiõi praviùña idaü karma kuryàt | kapota ulåke và praviùñe | dvipadacatuùpadavinà÷o vede ÷råyate tasya doùa÷amanam | kapotolåka÷àntiþ | samàptà mahà÷àntiþ | ghçtakambalàdikaü karoti | amçtàü và da÷agaõãü và karoti || atha svapnàdhyàye pañhita ugre svapnadar÷ane ÷àntirucyate | svapnàdhyàyapañhitaü duþsvapnaü rudrabhàùyakàramatena gçhãtavyam | pakvamàüse pretadamane pariùvaïgamarkaña÷akañe dçùñvà tailàbhyaïge nagnapuruùadar÷ane nagnastrãdar÷ane ca kàlasåtretyàdi svapnàdhyàyapañhità aneka÷aþ | iti duþsvapnadar÷ane ÷àntirucyate - [paro'pehi (6.45) yo na jãvaþ (6.46) iti svapnaü dçùñvà mukhaü vimàrùñi || ## || atighoraü dçùñvà mai÷radhànyaü puroóà÷amanyà÷àyàü và nidadhàti || ## ||] 'paro'pehi' 'yo na jãvaþ' iti såktàbhyàü svapnaü kutsitaü dçùñvà mukhaü prakùàlayati | 'paro'pehi' 'yo na jãvaþ' iti såktàbhyàü mai÷radhànyaü puroóà÷aü ÷rapayitvàgnau juhoti | tantravikalpaþ | 'paro'pehi' 'yo na jãvaþ' iti såktàbhyàü dvitãyaü puroóà÷aü ÷rapayitvà'bhimantrya ÷atrukùetre nidadhàti | samàptaü duþsvapnanà÷anam || [paryàvartaþ (7.100) iti paryàvartate || ## ||] 'paryàvartaþ' ityçcaü japitvà paryàvartate || [yatsvapne (7.101) itya÷itvà vãkùate || ## ||] 'yatsvapne' ityçcaü japati | annaü svapne bhakùayati tadedaü karoti || atha punarghoraduþsvapnanà÷anakarmocyate - [vidma te svapna (6.46.2) iti sarveùàmapyayaþ || ## ||] 'vidma te svapna' iti ekena paryàyeõa duþsvapnaü dçùñvà mukhaü vimàrùñi | 'vidma te svapna' iti såktena svapnaü dçùñvà pàr÷veõa dvitãyena bhayate | 'vidma te svapna' iti såktenànnaü svapne dçùñvà nirãkùate | 'vidma te svapna' iti såktena mai÷radhànyaü puroóà÷aü juhoti | tantravikalpaþ | samàptaü duþsvapnanà÷anam || atha àcàrye mçte brahmacàrãdaü karma karoti ÷reyaskàmaþ - [na hi te agne tanvaþ (6.49) iti brahmacàryàcàryasyàdahana upasamàdhàya triþ parikramya puroóà÷aü juhoti || ## || triràtramaparyàvartamànaþ ÷ayãta || ## || nopa÷ayãteti kau÷ikaþ || ## ||] àcàryasya dahane 'agnirbhåmyàm' (12.1.19-23) ityàdi pa¤ca sàmidhenãhutvà tato dahanaü triþ paribhràmya tato 'na hi te agne tanvaþ' iti såktàntena puroóà÷aü juhoti tasmin dahane | triràtraü tasya dahanasamãpe ÷ete'bhimukhasthitaþ | kau÷ikastatra ÷ayanaü na manyate | pretàdibhayàt | tadvighàta÷amanam || [snànãyàbhiþ snàyàt || ## || aparyavetavrataþ pratyupeyàt || ## ||] 'apo divyàþ' (7.94) iti catasçbhirçgbhiþ snànaü kçtvà triràtraü gçha àgatya tataþ ÷ayãteti kau÷ikamatam | mçtaü àcàrya idaü karma | pràya÷cittaü kçtvà tataþ samàvartanaü kuryàt ityarthaþ | anyaü gurumupàsãta | samàptaü brahmacàripràya÷cittam || atha brahmacàrã striyà maithunasaüyoga idaü karoti so'vakãrõãtyucyate | tasya pràya÷cittamidaü karmocyate - [avakãrõine darbha÷ulbamàsajya yatte devã (6.63) ityàvapati || ## || evaü sampàtavatodapàtreõàvasicya || ## || mantroktaü ÷àntyudakena samprokùya || ## ||] brahmacàriõaü darbharajjvà kaõñhe baddhvà 'yatte devã nirçtiþ' iti såktena tilà¤juhoti | brahmacàriõaü darbharajjvà kaõñhe baddhvà tato 'yatte devã nirçtiþ' iti såktena vrãhi¤juhoti | avakãrõinaü darbharajjvà kaõñhe baddhvà abhyàtànàntaü kçtvà 'yatte devã' iti såktenodapàtraü sampàtya tato darbharajjvà samprokùya tato 'yatte devã' iti mu¤cati | tata uttaratantram | darbharajjvàvakãrõinaü kaõñhe baddhvà tataþ ÷àntyudakaü kçtvà tato 'yatte devã' iti såktena prokùya tataþ såktenaiva darbharajjuü mu¤cati | samàptamavakãrõipràya÷cittam | sarvatra karmaõàü vikalpaþ | kramo'pi nàsti sarvatra || atha svayamprajvalite'gnau pràya÷cittamucyate - [saü samid (6.63.4) iti svayamprajvalite'gnau || ## ||] 'saü samid' ityçcà yavà¤juhoti | 'saü samid' ityçcà tilà¤juhoti | yadi jvalati svayamagnistadedaü karma | svayamprajvalite ÷àntiþ || athàgni÷abdakaraõe ÷àntirucyate - [agnã rakùàüsi sedhati (8.3.26) iti sedhantam || ## ||] 'agnã rakùàüsi' ityçcàgnimupatiùñhate'gnisedhane eùà ÷àntiþ || [yadasmçti (7.111) iti sande÷amaparyàpya || ## ||] atha sande÷e vismçte 'yadasmçti' ityçcàgnimupatiùñhate | yadi gràme và gçhe và sande÷aü na kathayati tadà idaü pràya÷cittam || atha pàpanakùatre jàte strã và puruùo và yo jàtastasya ÷àntirucyate - [pratno hi (6.110) iti pàpanakùatre jàtàya målena || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà tasya mu¤jarajjvà kaõñhe ca pàde ca baddhvà tataþ 'pratno hi' iti såktenodakaghañaü sampàtyàbhimantrya darbhapi¤jålã ghañe prakùipya tato'bhiùi¤cati | tato'bhyàtànàdyuttaratantram | grãvàü pà÷aü nadãpheneùu nidadhàti 'nadãnàü phenàn' (6.113.2) ityardharcena kañipà÷amudakamadhye prakùipati | màtçpitçbhràtçùu doùaþ ÷råyate tasmàt pàpanakùatre ÷àntiþ kartavyeti | àrdrà÷leùà maghà citrà svàti vi÷àkhà jyeùñhà målaü ÷atabhiùak bharaõã etàni pàpanakùatràõi | eteùu yo jàyate tasyedaü karma gaõóena sandhau ca | måle nakùatra idaü karma kriyate | yo nakùatrakalpoktaü karma kuryàttaducyate | abhyàtànàntaü kçtvà 'pratno hi' iti såktenàgamakùãraudanaü sampàtyàbhimantryà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram | etasmin tantre samålaü barhi stçõàti samålamidhmamupasamàdhàyaiùa vi÷eùaþ | nakùatrakalpoktaü sarvaü ca | kàle prayogaþ | etannakùatrakalpa uktam | etàni pàpanakùatre jàtasya samàptàni | eùà nakùatrakalpoktà ÷àntiþ | àplàvanàvasecane ca kùãraudanaprà÷anaü caitàni trãõi | athavà 'pratno hi' iti såktenodakamabhimantrya pàpanakùatrajàtamavasi¤cati ÷irasi | etàni trãõi karmàõi bhavanti | samàptà pàpanakùatrajàta÷àntiþ || atha jyeùñhe bhràtari jãvati vivàhamàdhànaü dãkùàü ca karoti tasya ÷àntirucyate - [mà jyeùñham (6.112) trite devàþ (6.113) iti parivittiparivividànàvudakànte mau¤jaiþ parvasu baddhvà pi¤jålãbhiràplàvayati || ## || avasi¤cati || ## || pheneùåttaràn pà÷ànàdhàya nadãnàü phenàn (6.113.2) iti praplàvayati || ## ||] tantraü kçtvà 'mà jyeùñham' 'trite devàþ' iti såktàbhyàmudakaghañaü sampàtyàbhimantrya tato mau¤jaiþ pà÷airbaddhvà tato darbhasahitena ghañenàplàvayati | tata uttaratantram | uttarapà÷aü 'nadãnàü phenàn' ityardharcena nadãphene nidadhàti | adharapà÷àn gçhãtvà nadãmadhye pravi÷ya tåùõãü prakùipati || [sarvai÷ca pravi÷yàpàü såktaiþ || ## ||] 'mà jyeùñham' 'trite devàþ' iti såktàbhyàmudakamabhimantrya tato bandhanaü kçtvà tato'vasi¤cati | pårvavat pà÷otsargaþ | abhyàtànàntaü tantraü kçtvà 'ambayo yanti' ityàdibhiþ sarvairapàü såktairghañaü sampàtyàbhimantryàplàvayati | uttaratantram | parivittiparivettçpràya÷cittam | 'ambayo yanti' ityàdibhiþ sarvairapàü såktairudakamabhimantryàvasi¤cati | samàptaü parivittiparivettçpràya÷cittam | dvayoþ pçthak pçthak bhavati || atha mçte àcàrya idaü karma - [devaheóanena mantroktam || ## || àcàryàya || ## || upadadhãta || ## ||] devaheóanenànuvàkena (6.114-124) sruveõàjyaü juhoti | mçta àcàrya àhitàgnau idaü karma bhavati || atha devapitçvarjitakhadà÷ayahitasyànnasya yàj¤ikena karmaõà bhavati taducyate - [khadà÷ayasyàvapate || ## || vaivasvataü yajate || ## || catuþ÷aràvaü dadàti || ## ||] 'yaddevà devaheóanam' ityanuvàkena khadàyà annàduddhçtya setikàmekàü juhoti | tantravikalpaþ | pratyçcaü yavahomaþ | vaivasvatadevatàkaü pàkayaj¤amàjyabhàgàntaü kçtvà 'yaddevà devaheóanam' ityanuvàkena caruü juhoti | khadà÷ayasya pràya÷cittam | pàrvaõàdyuttaratantram | yaddevà devaheóanamityanuvàkena khadànnaü catuþ÷aràvaparimitamabhimantrya tato bràhmaõàya dadàti | khadà÷ayànnasaüskàra÷àntiþ samàptà || atha mçte dhanika çõikasyarõadàna÷àntirucyate - [uttamarõe mçte tadapatyàya prayacchati || ## ||] 'apamityamapratãttam' (6.117-119) iti tribhiþ såktairdravyamabhimantrya putràya dadàti | ançõo bhavati || [sagotràya || ## ||] 'apamityamapratãttam' iti tribhiþ såktairdravyamabhimantrya gotriõe dadàti | ançõo bhavati || [÷ma÷àne nivapati || ## ||] 'apamityamapratãttam' iti tribhiþ såktaiþ dravyamabhimantrya dhanikasya ÷ma÷àne nikùipati | ançõo bhavati || [catuùpathe ca || ## ||] 'apamityamapratãttam' iti tribhiþ såktairdravyamabhimantrya gràmacatuùpathe nikùipet | ançõo bhavati || [kakùànàdãpayati || ## ||] 'apamityamapratãttam' iti tribhiþ såktairdravyamabhimantryàgnau prajvalite prakùipya tato'nçõo bhavati | çõadàna÷àntiþ samàptà || àkà÷odakena ÷arãràplavane doùo bhavati tasya ÷àntirucyate - [divo nu màm (6.124) iti vãdhrabindån prakùàlayati || ## || mantroktaiþ spç÷ati || ## ||] 'divo nu màü bçhataþ' iti såktenodakamabhimantrya ÷arãraü prakùàlayati | àkà÷abindupatanadoùo na bhavati | 'divo nu màü bçhataþ' iti såktenaikatra tailaü sarvauùadhiþ gandhaü hiraõyaü vàsa etànyabhimantrya ÷arãramudvartayet | tataþ ÷àntirbhavati | àkà÷abindudoùopa÷àntiþ samàptà || atha kumàrasya kumàryà và yasyottamadantau pårvau jàtau tatra màtàpitrormaraõa÷aïkà bhavati tatra ÷àntirucyate - [yasyottamadantau pårvau jàyete yau vyàghrau (6.140) ityàvapati || ## ||] 'yau vyàghrau' iti såktena vrãhi¤juhoti | 'yau vyàghrau' iti såktena yavà¤juhoti | 'yau vyàghrau' iti såktena tilà¤juhoti | tantravikalpaþ | sarvatra kramo nàsti || [mantroktàn daü÷ayati || ## ||] 'yau vyàghrau' iti såktena vrãhiyavatilamàùànekãkçtvàbhimantryottamajàtadantàbhyàü daü÷ayati || [÷àntyudaka÷çtamàdiùñànàmà÷ayati || ## || pitarau ca || ## ||] athàjyabhàgàntaü kçtvà vrãhiyavatilamàùànekãkçtya tataþ ÷àntyudakaü kçtvà sthàlãpàkaü ÷rapayitvà tato'bhyàtànàni hutvà 'yau vyàghrau' iti såktena sthàlãpàkaü sampàtyàbhimantrya tata uttamajàtadantamà÷ayati | màtàpitarau và÷ayataþ | ÷àntyudakena sthàlãpàkasya ÷rapaõam | àjyabhàgànte sarvatra ÷àntyudakakriyà kartavyà | abhyàtànàdyuttaratantram | uttamadantajàtadoùa÷àntiþ samàptà || atha ÷irasi aïge và kàkopaviùñadoùaþ ÷råyate tasya ÷àntirucyate - [idaü yatkçùõaþ (7.64) iti kçùõa÷akuninàdhikùiptaü prakùàlayati || ## ||] 'idaü yatkçùõaþ' iti dvàbhyàmçgbhyàmudakamabhimantrya ÷arãraü prakùàlayati | kàkopaviùñadoùo na bhavati | snànaü và karoti || [upamçùñaü paryagni karoti || ## ||] 'idaü yatkçùõaþ' iti dvàbhyàmçgbhyàmulmukamabhimantrya kàkamukhenopamçùñaü puruùaü paryagni karoti | upari bhràmayitvà dåre nikùipati | kàkopaviùñadoùa÷àntiþ samàptà || atha saüsargadoùa÷àntirucyate - [pratãcãnaphalaþ (7.65) ityapàmàrgedhme'pàmàrgãràdadhàti || ## ||] barhirlavanàdyàjyatantra idhmasthàne'pàmàrgedhmamupasamàdhàya tato'bhyàtànàntaü kçtvà 'pratãcãnaphalaþ' iti tisçbhirçgbhirapàmàrgasamidha àdadhàti | sarvatra pràde÷amàtrãþ samidho bhavati | abhyàtànàdyuttaratantram | athavàpàmàrgakàùñhaprajvalite'gnau 'pratãcãnaphalaþ' iti tisçbhirapàmàrgasamidha àdadhàti | hastahomatvàt tantravikalpaþ | sarveùu rogeùu ÷yàvadatà kunakhinà ùaõóena jvareõàpàmàrgàdi sarveùu rogeùu saüsargeùu sarvadoùànmucyate | saüsarge doùa÷àntiþ samàptà || [yadarvàcãnam (10.5.22) ityàcàmati || ## ||] 'yadarvàcãnam' ityçcodakamabhimantryàcàmayati | ançtamuktvàcamanaü karoti || vaõijyançtaü kçtvàcamanaü karoti | ançtadoùo na bhavati | ançtavacanadoùa÷amana÷àntiþ samàptà || [yatte bhåme (12.1.35) iti vikhanati || ## ||] yatra kvacit khanati tatra sarvatra 'yatte bhåme' ityçcà khanati gçhanidhau và sthåõàgarte và snànàrthaü mçttikàgrahaprakaraõàrthaü sarvatra mçttikàkhananaü vidhànena || [yatta ånam (12.1.61) iti saüvapati || ## ||] 'yatta ånam' ityçcà gçhàdi pårayati sarvatrànena vidhànena påraõam | khanane khananadoùo na bhavati | påraõe påraõadoùo na bhavati | samàptà khananapåraõa÷àntiþ || atha ÷akuna÷àntirucyate - [prehi pra hara iti kàpi¤jalàni svastyayanàni bhavanti || ## || prehi pra hara và dàvàn gçhebhyaþ svastaye | kapi¤jala pradakùiõaü ÷atapatràbhi no vada || bhadraü vada dakùiõato bhadramuttarato vada | bhadraü purastànno vada bhadraü pa÷càt kapi¤jala || ÷unaü vada dakùiõataþ ÷unamuttarato vada | ÷unaü purastànno vada ÷unaü pa÷càt kapi¤jala || bhadraü vada putrairbhadraü vada gçheùu ca | bhadramasmàkaü vada bhadraü no abhayaü vada || àvadaüstvaü ÷akune bhadramà vada tåùõãmàsãnaþ sumatiü cikiddhi naþ | yadutpatan vadasi karkariryathà bçhadvadema vidathe suvãràþ || yauvanàni mahayasi jigyuùàmiva dundubhiþ | kapi¤jala pradakùiõaü ÷atapatràbhi no vada iti kàpi¤jalàni svastyayanàni bhavanti || ## ||] 'prehi pra hara và dàvàn' iti såktena ùaóarcenàpa÷abdaü ÷rutvà japati kapi¤jalavàsitaü ÷rutvà gràme'raõye pakùivàsitaü ÷rutvà và svayaü và kruddhabhàùaõaü kçtvànyasyàsadvacanaü ÷rutvà sàgovàse và ulåkavàsane kapotavàsane pårvato vottarato và loke ninditaþ | yatki¤cillokaviruddhaü dçùñvà ÷rutvà và sarvatra japane svastyayanaü bhavati | 'prehi pra hara' iti såktaü nityaü japati | svastyayanakàmaþ | samàptaü nityajapasvastyayanam | apa÷akunajapastyayana÷àntiþ samàptà || [yo abhyu babhruõàyasi svapantamatsi puruùaü ÷ayànamagatsvalam | ayasmayena brahmaõà÷mamayena varmaõà paryasmàn varuõo dadhat ityabhyavakà÷e saüvi÷atyabhyavakà÷e saüvi÷ati || ## ||] àkà÷e yaddhi svapiti araõye và gçhe và ÷ånye gçhe và parvate và tadà 'yo abhyu babhruõà' ityçcaü japitvà svapiti | ràjasenà àkà÷e svapiti araõye tadedaü karma kuryàt | naimittikànyava÷yaü kartavyàni | akaraõe dhanadhànyapa÷vàdivinà÷aþ | tasmànnityanaimittikàni kàryàõi | 'jaràyuja iti durdinamàyan' (Kau÷S 38.1) ityàdãni | athàdbhutàni varùe yakùaùvàdãni naimittikàni tànyava÷yaü kàryàõi | akaraõe gçhe gràme và nagare và janapade và doùa utpadyate | medhàjanana-gràmasampadà-sarvasampadà-sàmmanasya-varcasya-vijaya-ràjakarma-pauùñika-strãkarma-svastyayanàyuùya-kàmyàdãni ijyàyàþ pravçttiþ | yadi kàmyecchà tadà tadà pravçttiþ | athavà necchà tadà na prayu¤jyàt | nityàni jàtakarmàdãni | nityànàü naimittikànàmakaraõe pratyavàyo bhavati | tathà coktam - nityanaimittike kuryàt pratyavàyajighàüsayà. mantrakrameõa naimittikànyuktàni saühitàvidhau || mantravidhànaü kau÷ike | bràhmaõapàñhatvàt samàptàni naimittikàni. sarvaj¤ànaprabodhàrthaü vij¤ànaü proktavànçùiþ. duùñadoùavinà÷àya naimittikàni pa¤came || da÷amã kaõóikà || ## || iti kau÷ikapaddhatau pa¤camo'dhyàyaþ samàptaþ || ____________________________________________________________________________ atha ùaùñho'dhyàyaþ [abhicàrakarmàõi] atha kramapràpto'tharvavedavihito'bhicàra ucyate | mãmàüsàyàmabhicàro niùiddhaþ | 'codanàlakùaõo'rtho dharmaþ' (jaiså 1.1.2) iti | hiüsàcàraþ pratiùiddhaþ | punarupapàde'bhicàraþ samarthitaþ | manusmçtau ca vihito'bhicàro 'na bràhmaõo vedayità kadàcit' ityàdinà | tasmàt ÷rutiratharvàïgirasã kuryàdabhicàrakam iti | doùa÷ca ÷råyate | 'ùañsvabhicaran patati' iti manuþ | 'pramàõaü smçtiþ' ityuktaü mãmàüsàyàm | tasmàdvihito'bhicàraþ kartavyaþ || ubhayataþ paricchinnaü ÷aramayaü barhiràbhicàrikeùu || ## || dakùiõataþ sambhàramàharatyàïgirasam || ## || àïgirasakalpoktàþ sambhàràþ pratyetavyàþ | dakùiõasyàü di÷i maõóapaü kuryàt | kçttikànakùatre prayogaþ kçùõapakùe và ràtrau nirodhi và. maõóapaü kàrayettatra yathoktavidhinà guruþ. patàkàtoraõairyuktaü dvàraü và dakùiõaü smçtam || [iïgióamàjyam || ## ||] viùami÷ramiïgióamàjyam || savyàniü || ## || dakùiõàpavargàõi || ## || dakùiõàpravaõa ãriõe dakùiõàmukhaþ prayuïkte || ## || sàgnãni || ## || agne yatte tapaþ (2.19-23) iti purastàddhomàþ || ## || [tathà tadagne kçõu jàtavedaþ (5.29.2, 3) ityàjyabhàgau || ## || niramuü nude (6.75) iti saüsthitahomàþ || ## || kçttikàrokàrodhàvàpyeùu || ## ||] 'tathà tadagne' ityàdi smartavyaü sarvatra | abhyàtànàntaü kçtvà 'dåùyà dåùirasi' (2.11) iti såktena tilakamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | kàrayità kartà sadasyà÷ca sarveùàü bandhanamàtmarakùàrtham || adhunà dãkùocyate - [bharadvàjapravraskenàïgirasaü daõóaü vç÷cati || ## ||] ÷uklapakùe trayoda÷yàü pårvàhõe'bhyàtànàntaü kçtvà 'dyàvàpçthivã urvantarikùam' (2.12) iti såktam | 'kanakarajata' iti såktam | dvàbhyàü veõudaõóaü vç÷cati chinatti kartà || [mçtyoraham (6.133.3) iti bàdhakãmàdadhàti || ## ||] 'mçtyoraham' ityçcà bàdhakãràdadhàti samidhaþ || [ya imàm (6.133) ayaü vajraþ (6.134) iti dviguõàmekavãràü sannahya pà÷ànnimuùñitçtãyaü daõóaü sampàtavat || ## || pårvàbhirbadhnãte || ## ||] 'ya imàü devo mekhalàm' iti pa¤carcena såktena mekhalàü sampàtya | 'ayaü vajraþ' iti tçcena såktena daõóaü sampàtya 'ya imàm' iti tçcena mekhalàü badhnàti || [vajro'si sapatnahà tvayàdya vçtraü sàkùãya | tvàmadya vanaspate vçkùàõàmudayuùmahi || sa na indra purohito vi÷vataþ pàhi rakùasaþ | abhi gàvo anåùatàbhi dyumnaü bçhaspate || pràõa pràõaü trayasvàso asave mçóa | nirçte nirçtyà naþ pà÷ebhyo mu¤ca iti daõóamàdatte || ## ||] 'vajro'si sapatnahà' iti tçcena såktena daõóaü gçhõàti | 'namo namaskçdbhyaþ' iti saptarùibhya upasthànaü karoti ÷àlàyà bahiþ | tataþ ÷àlàyàü pravi÷ya tato vratàdànãyàþ samidha àdadhàti ÷àntàþ | vrata÷ràvaõaü tasmin karoti | abhyàtànàdyuttaratantram | dãkùitastriràtramana÷anam | triràtre nivçtte kçùõapakùe pratipadi karma bhaviùyati. 'namo namaskçdbhyaþ sumati prayu¤je na me prasåta taü vadheyaü taü stçùãyànena brahmaõànena karmaõà nayàmenyà' ityupasthànamantraþ. 'agne vratapate vrataü cariùyàmi tacchakeyaü tatsamàpeyaü tasmin me çddhiþ | tasmai namastasmai svàhà' iti | indra | soma | sårya | candra | devà vratapatayaþ | àpo vratapatnyaþ | vratànàü vratapatayaþ | vratàdànãyàþ samidhamantràþ || 'kanakarajatakaredvasopà màrayiùyàmi taü janam | prajàü tasya pa÷åü÷ca ete agne àvç÷càmyahan nyudito jane | gçhàü÷ca tasya vinà÷anakàme kàmavànahaü' ca. anvà vç÷càmi devebhya anvà vç÷càmyagnaye. anvà pçthivyai vç÷càmi anvà vç÷càmi mçtyave || àvçkte asi devebhyo dçùñvà oùadhãùu ca. àvçkta iti dve (dve) | viùõo saü tvà vç÷càmi sarvataþ || 'anvà vç÷càmi devamanuùyebhyo bhåtaye | anvà nirçtyàþ pà÷ebhyo vç÷càmi yathà mçtyo na mocchiùat' | àïgirasadaõóavç÷canasåktam || [bhaktasyàhutena mekhalàyà granthimàlimpati || ## ||] pratidinaü bhaktaü gçhãtvà mekhalàyà granthimàlimpati 'àhutàsyabhihuta' (6.133.2) ityçcà || [ayaü vajraþ (6.134) iti bàhyato daõóamårdhvamavàgagraü tisçbhiranvçcaü nihanti || ## || antarupaspç÷et || ## ||] 'ayaü vajraþ' iti tisçbhirçgbhiþ bàhyato daõóamardhamavàgagraü kçtvànvçcaü nihanti || [yada÷nàmi (6.135) iti mantroktam || ## || yatpàtramàhanti phaóóhato'sau iti || ## || idamahamàmuùyàyaõasyàmuùyàþ putrasya pràõàpànàvapyàyacchàmi ityàyacchati || ## ||] 'yada÷nàmi', 'yad giràmi' iti dvàbhyàmçgbhyàü bhojanaü karoti | 'yatpibàmi' ityçcodakaü pibati | amuùyasthàne ÷atrunàmagrahaõamamuüsthàne ca | 'phaóóhato mahumadaþ' ityetena mantreõa bhojanapàtraü bhinatti | àcamanaü kçtvà | 'idamahaü mahumadasya turaùkasya såtikarõaputrasya pràõàpànàvapyàyacchàmi' ityanena mantreõa mekhalàgranthiü badhnàti gàóhaü karoti | pratyahametat karma || [ye'màvàsyàm (1.16) iti sannahya sãsacårõàni bhakte'laïkàre || ## ||] 'ye'màvàsyàm' iti såktena sãsacårõàni kçtvàbhimantrya bhakte dadàti dveùasya | 'ye'màvàsyàm' iti såktenàlaïkàràn samàlabhate dveùasya || [paràbhåtaveõoryaùñyà bàhumàtryàlaïkçtayàhanti || ## ||] 'ye'màvàsyàm' iti såktena veõuyaùñyàlaïkçtayà ÷atrumàhanti | bàhumàtrà lohitaviùami÷rà svaya¤chinnà yaùñisaüskàraþ || [dyàvàpçthivã uru (2.12) iti para÷upalà÷ena dakùiõà dhàvataþ padaü vç÷cati || ## ||] 'dyàvàpçthivã uru' iti såktena para÷uü vçkùapatraü ca gçhãtvà dakùiõà dhàvataþ ÷atroþ padaü rajaü chinatti || [anvak tristiryak triþ || ## || akùõayà saüsthàpya || ## ||] tira÷cãnaü triþ koõe ekaikam | evamaùñavàràn | såktàvçttiþ || [àvraskàn pàü÷ån palà÷amupanahya bhraùñe'bhyasyati || ## ||] tasmàcchedàt pàüsåü÷ca gçhãtvà badhakapatre baddhvà såktenàbhimantrya bhraùñe'bhyasyati kùipati || [sphoñatsu stçtaþ || ## ||] yadi sphoñati dveùyo mçto jànãyàt | athavà etatsarvaü pratikçteþ kartavyamiti || abhicàratantramucyate - dakùiõàmukhaþ prayuïkte | 'avyasa÷ca' (19.69.1) barhirlavanam, vediþ, uttaravediþ, càõóàlàgnipraõayanam, agnipratiùñhàpanam, 'mamàgne varcaþ' (5.3.1) iti vratagrahaõam, idhmaprokùaõam, idhmopasamàdhànam, brahmàsanaü pa÷cimataþ, brahmasthàpanam, ÷aramayaü barhiþprokùaõam, prasavyaü staraõam, stãrõaprokùaõam prasavyamàtmàsanasaüskàraþ, udapàtrasthàpanam, lohamayasruvagrahaõam, ÷àkapàtreõemàmiïgióaviùami÷ràjyaü saüskçtya grahagrahaõe vi÷eùaþ | 'mahumadasya tvà pràõàya gçhõe' ityàdi pa¤camagrahagrahaõam | 'agne yatte tapaþ' (2.19-23) iti purastàddhomàþ | pa¤ca såktàni | 'tathà tadagne kçõu jàtavedaþ' (5.29.2-3) iti çcàvàjyabhàgau | tato'bhyàtànàntaü pårvatantram | àbhicàrike tantre pårvatantram. athottaratantramucyate-sviùñakçdàdyuttaratantram | sarvatràbhicàrakarmaõi abhyàtànàni hutvà tataþ sviùñakçdàdyuttaratantram | viùõukramà dvàda÷a | 'niramuü nude' (6.75) iti saüsthitahomàþ | udapàtre sampàtà na bhavanti | abhicàratantre sarvatràsmin - pa÷càdagneþ karùvàü kådyupastãrõàyàü dvàda÷aràtramaparyàvartamànaþ ÷ayãta || ## || dvàda÷aràtraü yàvat || tata utthàya trirahna udavajràn praharati || ## || dakùiõàmukhaþ saüve÷anaü karoti | ÷ayyàyà utthàya trirahnaþ pràtarmadhyandine sandhyàyàü codakaü haste kçtvà dakùiõàmukhaþ prakùipati 'dyàvàpçthivã' (2.12) såktena pratyçcam || [nadyà anàmasampannàyà a÷mànaü pràsyati || ## ||] tato nadyà anàmasampannàyà a÷mànaü gçhãtvà dakùiõaprade÷e praharati | 'dyàvàpçthivã uru' iti såktena pratyçcam | a÷mànaü trikàlaü praharati || [uùõe'kùatasaktånanåpamathitànanucchvasan pibati || ## ||] uùõodakamadhye'kùatasaktån prakùipya pibet anàloóitàn ekocchvàsena || [kathaü trãüstrãn kà÷ãüstriràtram || ##|| dvau dvau triràtram || ## || ekaikaü ùaóràtram || ## ||] trãüstrãn muùñãn triràtraü dvau dvau dviràtram | ekaikaü ùaóràtraü bhuïkte 'àhutàsyabhihuta' (6.133.2) ityevamàdi smartavyam || [dvàda÷yàþ pràtaþ kùãraudanaü bhojayitvocchiùñànucchiùñaü bahumatsye prakirati || ## || sandhàvatsu stçtaþ || ## ||] trayoda÷e'hani ÷ayyàyà utthàyottaratantraü kçtvà bràhmaõàn paricàrakàü÷ca kùãraudanaü bhojayitvà pàtrasthamucchiùñamekadhà kçtvà 'dyàvàpçthivã uru' iti såktenàbhimantrayet. taü gçhãtvà bahumatsye garte prakùipet | yadi te dhàvanto dç÷yante tato dveùyo mçto jànãyàt | ekaü karma || àbhicàrikaü pårvatantraü kçtvà "pa÷càdagneþ karùvàü kådyupastãrõàyàü dvàda÷aràtramaparyàvartamànaþ ÷ayati | tata utthàya trirahna" iti vartate || nadyà anàmasampannàyà a÷mànaü pràsyati pratyçcam | 'dyàvàpçthivã uru' iti såktena trikàlam | uùõodakasaktåniti samànam || [lohita÷irasaü kçkalàsam amån hanmi iti hatvà sadyaþ kàryo bhàïge ÷ayane || ## || lohitàlaïkçtaü kçùõavasanamanåktaü dahati || ## ||] 'dyàvàpçthivã' iti såktena lohita÷irasaü kçkalàsaü ÷atrornàmoccàrya màrayitvà pretavat kçtvàbhimantrya dahati || [ekapadàbhiranyo'nutiùñhati || ## ||] tataþ 'agne yatte tapaþ' (2.19-23) iti pa¤cabhiþ såktairupatiùñhate | anyaþ kartà | ekapàdenordhvasthitaþ || [aïga÷aþ sarvahutamanyam || ## ||] àbhicàrikaü tantraü kçtvà 'dyàvàpçthivã' iti såktena kçkalàsamaùñadhà kçtvà pratyçcaü juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram || [pa÷càdagneþ ÷arabhçùñãrnidhàyodagvrajatyà svedajananàt || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà pa÷càdagneþ ÷arabhçùñãrnidhàyodagvrajatyà svedajananàt || [nivçtya svedàlaïkçtà juhoti || ## ||] nivçtya vedyàmupave÷ya 'dyàvàpçthivã' iti såktena svedàktàþ ÷arabhçùñãþ pratyçcaü juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram || [ko÷a uraþ÷iro'vadhàya padàt pàüsån || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà kçkalàsasyoraþ÷iro'vadhàya pa÷càdagnernidhàyodagvrajatyà svedajananàt | nivçtya svedenàlaïkçtya 'dyàvàpçthivã' iti såktena juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram | tantraü kçtvà ÷atrupàdàt pàüsån gçhãtvà pa÷càdagnernidhàyodagvrajatyà svedajananàt | nivçtya svedàlaïkçtàn pàüsån 'dyàvàpçthivã' iti såktena juhoti | uttaratantram || [pa÷càdagnerlavaõamçóãcãstisro'÷ãtãrvikarõãþ ÷arkaràõàm || ## || viùaü ÷irasi || ## || bàdhakenàvàgagreõa praõayannanvàha || ## || pà÷e sa (2.12.2) iti ko÷e granthãnudgrathnàti || ## ||] pa÷càdagnerlavaõamçóãcãstisro'÷ãtãrvikarõãþ ÷arkaràõàü kçkalàsa÷arãre'vadhàya viùaü ÷irasi dattvà bàdhakenàvàgagreõa nãtvà 'dyàvàpçthivã' iti såktenàbhimantrya 'pà÷e saþ' iti pàdena granthãnko÷e badhnàti || àmum (2.12.4) ityàdatte || ## || marmaõi khàdireõa sruveõa gartaü khanati || ## || bàhumàtram [atãva yaþ (2.12.6) iti ÷arairavajvàlayati || ## ||] 'atãva yaþ' ityavajvàlya tatra nidadhàti || [avadhàya sa¤citya loùñaü sruveõa samopya || ## ||] sa¤citya loùñaü mçttikopari nidadhàti | 'dyàvàpçthivã' iti såktena sruveõa juhoti || [amumunnaiùam ityuktàvalekhanãm || ## ||] 'dyàvàpçthivã' iti såktenàvalekhanãü hçdaye vidhyatyasitàlakàõóena || [chàyàü và || ## ||] 'dyàvàpçthivã' iti såktena yaùñinà dveùyasya chàyàmàhanti || [upaninayate || ## ||] 'dyàvàpçthivã' iti såktenodapàtramabhimantrya ninayati || [anvàha || ## ||] 'dyàvàpçthivã' iti såktenànvàha ÷atrumàraõakàmaþ || ùaùñhe'dhyàye prathamà kaõóikà || ## || ________________________________ [bhràtçvyakùayaõam (2.18) ityaraõye sapatnakùayaõãràdadhàti || ## ||] 'bhràtçvyarakùaõam' iti såktena a÷vatthasamidha àdadhàti | 'bhràtçvyakùayaõam' iti såktena bàdhakasamidha àdadhàti | 'bhràtçvyakùayaõam' ityeraõóasamidha àdadhàti | 'bhràtçvyakùayaõam' iti ÷leùmàntakasamidha àdadhàti | 'bhràtçvyakùayaõam' iti khadirasamidha àdadhàti | 'bhràtçvyakùayaõam' iti ÷arasamidha àdadhàti | araõyakarma || [gràmametyàvapati || ## ||] gràmametya | 'bhràtçvyakùayaõam' iti såktena kçùõavrãhãnàvapati | 'bhràtçvyakùayaõam' iti såktena kçùõayavànàvapati | 'bhràtçvyakùayaõam' iti såktena kçùõatilànàvapati | punarapi 'bhràtçvyakùayaõam' iti såktena vrãhãnàvapati | 'bhràtçvyakùayaõam' iti såktena yavànàvapati | 'bhràtçvyakùayaõam' iti såktena tilànàvapati | evaü ùaóàvçttiþ såktasya || [pumàn puüsaþ (3.6) iti mantroktamabhihutàlaïkçtaü badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'pumàn puüsaþ' iti såktenàbhihutàlaïkçtamà÷vatthamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | sruvàgre daõóe bandhanamabhihutaü sampàtitaü bhavati || [yàvantaþ sapatnàstàvataþ pà÷àniïgióàlaïkçtàn sampàtavato'nåktàn sasåtràü÷camvà marmaõi nikhanati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'pumàn puüsaþ' iti såktena yàvantaþ sapatnàstàvataþ pà÷àniïgióàlaïkçtàn sampàtavato'bhimantrya ÷atrumarmaõi nikhanati | abhyàtànàdyuttaratantram || [nàvi praiõàn (3.6.8) nudasva kàma (9.2.4) iti mantroktaü ÷àkhayà praõudati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà yàvantaþ sapatnàstàvataþ pà÷àniïgióàlaïkçtàn sampàtavato'nåktàn sasåtràn saptasu marmasu 'pumàn puüsaþ' iti såktena nikhanati | tato'÷vattha÷àkhayà 'praiõàn nude manasà' ityçcà 'nudasva kàma' ityçcà praõudati | tata uttaratantram || [te'dharà¤caþ (3.6.7) iti praplàvayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà yàvantaþ sapatnàstàvataþ pà÷àniïgióàlaïkçtàn sampàtavato'nåktàn sasåtràn sampàtyàbhimantrya 'pumàn puüsaþ' iti tataþ 'te'dharà¤caþ' ityçcodake plàvayati | abhyàtànàdyuttaratantram || [bçhanneùàm (4.16) ityàyantaü ÷apyamànamanvàha || ## ||] 'bçhanneùàm' iti såktena ÷atruü kro÷antamanvàha | maraõaü bhavati || [vaikaïkatena (5.8) iti mantroktam || ## ||] barhirlavanàdi kçtvà vaikaïkatavçkùasyedhmopasamàdhànam | vaikaïkatasravagrahaõam | abhyàtànàntaü samànam | 'vaikaïkatena' iti såktena juhoti | tata uttaratantram || [dadirhi (5.13) iti sàgnãni || ## ||] 'dadirhi mahyam' iti såktena kçkalàsakarma | ÷arabhçùñikarma | sapatnakùayaõãkarmàõi ùañ | gràmametyàvapanakarmàõi ùañ | maõikarma | pà÷akarmàõi trãõi | vaikaïkatasruvakarma | ekonaviü÷atitantràõi bhavanti | 'dadirhi mahyam' iti såktena pradhànamavyayaü matsyàdibràhmaõatarpaõaparyantaü samànam || [de÷akapañu prakùiõàti || ## ||] 'dadirhi mahyam' iti såktena sarpacchatraü cårayati || [te'vadan (5.17) iti netéõàü padaü vç÷cati || ## ||] 'te'vadan' iti såktena netéõàü padaü vç÷cati | vidhànena såktàvçttiþ || goharaõe'bhicàraþ - [anvàha || ## ||] 'te'vadan' iti såktena caurànanvàha || [brahmagavãbhyàmanvàha || ## ||] 'naitàü te devàþ' 'atimàtram' (5.18, 19) iti såktàbhyàm | '÷rameõa tapasà' (12.5) ityanuvàkaþ | sadà goharaõa - màraõa - vi÷asanadohaneùu kriyamàõeùu brahmagavãü japati || [ceùñàm || ## || vicçtati || ## || åbadhye || ## || ÷ma÷àne || ## ||] 'naitàü te' iti såktàbhyàü ceùñàü vicçtati ÷ma÷àna åbadhye'÷mànamavadhàya tatopari sthitaþ | 'naitàü te' iti såktàbhyàü '÷rameõa tapasà' ityanuvàkaü japati || [triþ amån hanasva ityàha || ## ||] triþ 'amån hanasva' iti vadati || [dvitãyayà÷mànamåbadhye gåhayati || ## || dvàda÷aràtraü sarvavrata upa÷ràmyati || ## || dvirudite stçtaþ || ## || avàgagreõa nivartayati || ## ||] dvàda÷aràtraü yàvat | aharahaþ 'dadirhi' iti såktena | tataþ dadhohani (?) mçto dveùya iti jànãyàt | na sandehaþ | ayaü bhavitavyam || [upa pràgàt (6.37) iti ÷une piõóaü pàõóuü prayacchati || ## ||] 'upa pràgàt sahasràkùaþ' iti ÷vetamçttikàmabhimantrya ÷une prayacchati || [tàrcchaü badhnàti || ## ||] tantraü kçtvà 'upa pràgàt' iti såktena palà÷amaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram || [juhoti || ## ||] tantraü kçtvà 'upa pràgàt' iti såktena iïgióaü juhoti | uttaratantram || [àdadhàti || ## ||] 'upa pràgàt' iti såktena samidha àdadhàti || [idaü tadyuje (6.54) yat kiü càsau manasà (7.70) ityàhitàgniü pratinirvapati || ## || madhyamapalà÷ena phalãkaraõà¤juhoti || ## ||] 'idaü tadyuje' iti såktenàhitàgnau yavàdi nirvapati | àhitàgnerabhicàraþ | 'idaü tadyuje' iti såktena madhyamapalà÷aparõena phalãkaraõà¤juhoti | 'yat kiü càsau manasà' iti pa¤carcena såktenàhitàgnau yavàdi pratinirvapati | 'yat kiü càsau' iti såktena phalãkaraõà¤juhoti || [niramum (6.75) ityaïguùñhena triranuprastçõàti || ## ||] barhirlavanàdi pratiùñhàpanàntaü kçtvà 'niramuü nude' iti såktena tamagnimaïguùñhena trivàraü sphoñayati | punaþ ÷aram | anyamagniü praõayati | 'niramuü nude' iti såktena staraõaü kçtvà punarmantreõa stçõàti || [÷araü kadvindukoùñhairanunirvapati || ## ||] 'niramuü nude' iti såktena kadhviõóakoùñhairanunirvapati || [lohità÷vatthapalà÷ena viùàvadhvastaü juhoti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà lohità÷vatthena sruveõa palà÷ena veïgióamàjyaü juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram || [tvaü vãrudhàm (6.138) iti måtrapurãùaü vatsa÷epyàyàü kakucairapidhàpya sampiùya nikhanati || ## || ÷epyànaóe || ## || ÷epyàyàm || ## ||] 'tvaü vãrudhàm' iti såktena måtrapurãùe bandhavatsakhalvàyàü kçtvà tasya vçùaõairapidhàpya bàdhakena kàùñhena hatvà såktena marma nikhanati || [yathà såryaþ (7.13) ityanvàha || ## ||] 'yathà såryo nakùatràõàm' iti dvyarcaü såktaü ÷atruü dçùñvà japati || [uttarayà yàüstàn pa÷yati || ## ||] 'yàvanto mà sapatnànàm' (7.13.2) ityçcà ÷atruü nirãkùate | cakùuùà || [indrotibhiþ (7.31) agne jàtàn (7.34) yo nastàyaddipsati (7.108) yo naþ ÷apàt (7.59) iti vaidyuddhatãþ || ## ||] 'indrotibhirbahulàbhiþ' ityekayà vidyuddhatavçkùasya samidha àdadhàti | 'agne jàtàn' iti dvyarcena vidyuddhatavçkùasya samidha àdadhàti | 'yo nastàyaddipsati' iti dvàbhyàmçgbhyàü vidyuddhatasamidha àdadhàti | 'yo naþ ÷apàt' ityekayà vidyuddhatavçkùasya samidha àdadhàti || [sàntapanàþ (7.77) ityårdhva÷uùãþ || ## || ghraüsa÷çtaü puroóà÷aü ghraüsavilãnena sarvahutam || ## ||] 'sàntapanàþ' iti tçcenordhva÷uùkavçkùasamidha àdadhàti | 'sàntapanàþ' iti tçcena ghraüsa÷rçtaü puroóà÷aü juhoti | 'sàntapanàþ' iti tçcena ghraüsavilãnamàjyamiïgióaü juhoti | sarvahutam | àjyatantre | tantraü kçtvà || [udasya ÷yàvau (7.95) itãùãkà¤jimaõóåkaü nãlalohitàbhyàü såtràbhyàü sakakùaü baddhvoùõodake vyàdàya pratyàhuti maõóåkamapanudatyabhinyubjati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'udasya ÷yàvau' iti tçcena såktenàjyaü juhotãùãkà¤jimaõóåkaü nãlalohitàbhyàü såtràbhyàü sakakùaü baddhvoùõodake vyàdàya pratyàhuti maõóåkamukhamapanudati | abhyàtànàdyuttaratantram | abhinyubjatyupadhàvantam || [upadhàvantam asadan gàvaþ (7.96) iti kàmpãlaü sannahya kùãrotsikte pàyayati lohitànàü caikka÷am || ## ||] 'asadan gàvaþ' ityçcà kàmpãlaü sannahya kùãrotsikte pàyayati || [a÷i÷iùoþ kùãraudanam || ## ||] 'asadan gàvaþ' ityçcà rakta÷àlikùãraudanaü paktvàbhimantrya dveùyàya prayacchati | bhakùàrtham || [àmapàtramabhyavanenekti || ## ||] 'asadan gàvaþ' ityçcàmapàtrasyopari hastaprakùàlanaü karoti mantreõa || ùaùñhe'dhyàye dvitãyà kaõóikà || ## || ________________________________ [sapatnahanam (9.2) ityçùabhaü sampàtavantamatisçjati || ## ||] 'sapatnahanam' ityarthasåktenarùabhaü sampàtavantaü kçtvà dveùyàbhimukhaü visçjati | vçùotsargavat | yantà | abhyàtànàdyuttaratantram || [à÷vatthãravapannàþ || ## ||] 'sapatnahanam' ityarthasåktenà÷vatthãþ svayampatitàþ samidha àdadhàti || udavajràõàü vidhànamucyate - [svayam indrasyaujaþ (10.5) iti prakùàlayati || ## ||] 'indrasyaujaþ stha' iti pårvàrdharcairghañaü prakùàlayati || [jiùõave yogàya (10.5) ityapo yunakti || ## ||] 'jiùõave yogàya' ityuttaràrdharcaiþ ùaóudakasamãpe ghañaü nidadhàti || [vàtasya raühitasyàmçtasya yoniþ iti pratigçhõàti || ## || uttamàþ pratàpyàdharàþ pradàya enamenànadharàcaþ paràco'vàcastapasastamunnayata devàþ pitçbhiþ saüvidànaþ prajàpatiþ prathamo devatànàm ityatisçjati || ## || idamahaü yo mà pràcyà di÷o'ghàyurabhidàsàdapavàdãdiùåguhaþ tasyemau pràõàpànàvapakràmàmi brahmaõà || ## || dakùiõàyàþ pratãcyà udãcyà dhruvàyà vyadhvàyà årdhvàyàþ || ## || idamahaü yo mà di÷àmantarde÷ebhyaþ iti apakràmàmi iti || ## || evamabhiùñvà || ## || nàpohananiveùñanàni sarvàõi khalu ÷a÷vadbhåtàni || ## || bràhmaõàdvajramudyacchamànàcchaïkante màü haniùyasi màü haniùyasi iti tebhyo'bhayaü vadet ÷amagnaye ÷aü pçthivyai ÷amantarikùàya ÷aü vàyave ÷aü dive ÷aü såryàya ÷aü candràya ÷aü nakùatrebhyaþ ÷aü gandharvàpsarobhyaþ ÷aü sarpetarajanebhyaþ ÷ivaü mahyam iti || ## || yo va àpo'pàm (10.5.15-21), yaü vayam (10.5.42-49) apàmasmai vajram (10.5.50) ityanvçcamudavajràn || ## || viùõoþ kramo'si (10.5.25-35) iti viùõukramàn || ## ||] 'idamahaü yo mà pràcyà di÷aþ' ityaùñarcena kalpajena såktenodakamadhye ghañaü nidadhàti | 'idamaham' iti ghañamudake'dhomukhaü karoti | 'idamaham' iti såktena ghañamudakapårõaü kçtvàpakràmati | 'idamahaü yo mà pràcyà di÷aþ' såktenodakapårõaü ghañaü maõóape sthàpayati | etadabhicàra udakàharaõam. yena vidhànena vajrapraharaõaü kriyate taducyate - 'indrasyaujaþ' (10.5) ityàdi sarvaü kçtvà 'idamaham' iti sthàpanàntaü kçtvà 'agnerbhàgaþ stha' (10.5.8-14) ityaùñàbhirçgbhirdvidhàkaraõam | ardhaü ghañe kçtvàrdhaü bhàjane karoti | bhàjanamagnau tàpayati | ghañamanyasmai puruùàya pradàpayati | 'agnerbhàgaþ' ityaùñau tàpane mantràþ | barhiràsane dakùiõàmukha upavi÷ya bhàjanamagnau kçtvà 'vàtasya raühitasyàmçtasya yoniþ' iti mantreõodakaü gçhãtvà '÷amagnaye' iti såktena kalpajena sarvebhyo bhåtebhyo'bhayaü vadet | 'yo va àpo'pàü bhàgo'psvantaþ' ityçcodavajraprakùepaþ | punarapi 'vàtasya raühitasya' ityudakaü saïgçhya '÷amagnaye' ityabhayaü dattvà 'yo va àpo'pàmårmirapsvantaþ' ityçcà vajraprakùepaþ | punarapi 'vàtasya raühitasya' ityudakaü saïgçhya '÷amagnaye' ityabhayaü dattvà 'yo va àpo'pàü vatso'psvantaþ' iti vajraü prakùipet | 'vàtasya raühitasya' ityudakaü saïgçhya '÷amagnaye' ityabhayaü dattvà 'yo va àpo'pàü vçùabho'psvantaþ' ityçcà vajraü prakùipet | punaþ 'vàtasya raühitasya' ityudakaü gçhãtvà '÷amagnaye' ityabhayaü dattvà 'yo va àpo'pàü hiraõyagarbho'psvantaþ' ityçcà vajraü prakùipet | punaþ 'vàtasya raühitasya' ityudakaü saïgçhya '÷amagnaye' ityabhayaü dattvà 'yo va àpo'pàma÷mà pç÷niþ' ityçcà vajraü prakùipet | punaþ 'vàtasya raühitasyàmçtasya yoniþ' iti mantreõodakaü saïgçhya '÷amagnaye' ityabhayaü dattvà 'yo va àpo'pàmagnayo'psvantaþ' ityçcà vajraü prakùipet | 'enamenànadharàcaþ paràcaþ' iti kalpajayarcà bhàjanasthamudakaü bhåmau ninayati | 'yaü vayam' (10.5.42) iti såktenaivam 'apàmasmai vajram' (10.5.50) ityekayaivameva | 'indrasyaujaþ' ityàdi kartavyam | tatra rudrakçtàþ ÷lokàþ - prakùàlanaü tathà yogo apsu pàtranidhàpanam. apohanamanenaiva taü niveùñya pàtrapåraõam || apakràmastadàyaü tu såktenedamahaü tataþ. nidhàpanàdi tenaiva sarvatrànãya sàdayet || vibhàgadànasantàpà grahaõaü ÷àntaya÷ca yàþ. vajràtisargàvityete sapta vajrasya kevalàþ || grahaõaü prativajraü càbhayadànaü tathaiva ca || ete ÷lokàþ | 'viùõoþ kramo'si' iti dvàda÷abhiþ pratyçcaü viùõukramàn kramate ÷atrorabhimukham || [mamàgne varcaþ (5.3) iti bçhaspati÷irasaü pçùàtakenopasicyàbhimantryopanidadhàti || ## ||] savavidhànena bçhaspati÷irasamodanaü dveùyàya dadàti | 'mamàgne varcaþ' iti såktena taü pçùàtakenopasicya 'tasyaudanasya' ityarthasåktenàbhimantrya dadàti | såktenàbhimç÷ati | såktena sampàtavantaü karoti | tantram | såktaü vàcayati | 'tribhiþ sthànaiþ' ityuktam || pratijànan nànuvyàharet || ## || uttamenopadraùñàram || ## || [udehi vàjin (13.1.1) ityardharcena nàvaü majjatãm || ## ||] 'udehi vàjin' ityardharcena nàvacañitaü dveùyamanvàha || [samiddho'gniþ (13.1.28-32) ya ime dyàvàpçthivã (13.3) ajaiùma (16.6-9) ityadhipà÷ànàdadhàti || ## || padepade pà÷àn vç÷cati || ## || adhipà÷àn bàdhakà¤chaïkåüstàn saïkùudya sannahya bhraùñe'bhyasyati || ## ||] 'samiddho agniþ samidhàno ghçtavçddhaþ' iti pa¤carcena ÷aïkusahitàn pà÷ànabhimantryàraõye nidadhàti | 'samiddho agniþ' iti såktena pa¤carcena pà÷ànabhimantrya dveùyasya padaü vç÷cati vidhànena | 'samiddho agniþ' iti såktena pa¤carcena ÷aïkusahitàn pà÷àn pade'vacchinatti | tàn sannahya bhraùñe'bhyasyati | 'ya ime dyàvàpçthivã' ityanuvàkena ÷aïkusahità¤chatruùu pà÷àn baddhvàbhimantrya vç÷cati padepade | 'ya ime dyàvàpçthivã' ityanuvàkenàdhipà÷àn bàdhakà¤chaïkåüstàn saïkùudya sannahya bhraùñe'bhyasyati | aùñau såktàvçttiþ | 'ajaiùma' iti såktacatuùñayena 'aganma svaþ' (16.9.3-4) ityavasànadvayavarjitena ÷atruùu pà÷àn baddhvàbhimantryàraõye nidadhàti | 'ajaiùma' iti såktacatuùñayenottamàvasànadvayavarjitena pà÷ànabhimantrya pade pade vç÷cati | 'ajaiùma' iti såktacatuùñayena 'aganma svaþ' iti varjitenàdhipà÷àn bàdhakà¤chaïkåüstàn saïkùudya sannahya bhraùñe'bhyasyati || [a÷i÷iùoþ kùãraudanàdãni trãõi || ## ||] 'samiddho agniþ samidhànaþ' iti pa¤carcenàmapàtrasyopari dveùyàya hastaprakùàlanaü dadàti | abhyàtànàntaü kçtvà 'samiddho agniþ' iti pa¤carcena vçùabhaü sampàtyàtisçjati | abhyàtànàdyuttaratantram | 'ya ime dyàvàpçthivã' ityanuvàkena rakta÷àlikùãraudanaü sampàtyàbhimantrya dveùyàya dadàti | 'ya ime dyàvàpçthivã' ityanuvàkenàmapàtrasyopari dveùyàya hastaprakùàlanaü dadàti | tantraü kçtvà 'ya ime dyàvàpçthivã' ityanuvàkena vçùabhaü sampàtavantaü kçtvà ÷atrumabhimukhaü visçjati | uttaratantram | 'ajaiùma' iti caturbhiþ paryàyaiþ 'aganma svaþ' ityavasànadvayavarjyaü rakta÷àlikùãraudanamabhimantrya dadàti | tantre | 'ajaiùma' iti pårvam | àmapàtrasyopari dveùyàya hastaprakùàlanaü dadàti | 'ajaiùma' iti pårvaü vçùabhaü sampàtavantaü kçtvà ÷atrugçhànabhimç÷ati | vçùotsargavat || [gartedhmàvantareõàvalekhanãü sthàõau nibadhya dvàda÷aràtraü sampàtànabhyatininayati || ## ||] prathame divase'bhyàtànàntaü kçtvà ÷atrupratikçtiü ca mçnmayàü kçtvà vedimadhya årdhvaü sthàõau nibadhya 'samiddho agniþ' iti pa¤carcena mårdhni sampàtànànayati | ghçtena pàcayati pradidinam | ekatantraü yàvat | abhyàtànàdyuttaratantram | àbhicàrikaü tantraü kçtvà 'ya ime dyàvàpçthivã' ityanuvàkena ÷atrupratikçtiü mçnmayàü pa÷càdagneþ sthàõau baddhvà tasya mårdhni sampàtànànayati | pratidinaü såktàvçttiþ | dvàda÷ame divase'bhyàtànàdyuttaratantram | abhicàraü tantraü kçtvà 'ajaiùma' iti caturbhiþ såktairgartedhmàvantareõàvalekhanãü sthàõau nibadhya dvàda÷aràtraü sampàtànànayati | abhyàtànàni hutvà | tataþ sviùñakçdàdyuttaratantram || [ùaùñhyodavajràn praharati || ## ||] 'yasmin ùaóurvãþ pa¤ca' (13.3.6) ityudavajràn praharati | uktena vidhànena || [saptamyàcàmati || ## ||] 'yo annàdo'nnapatiþ' (13.3.7) ityçcodakamabhimantrya dveùyaü manasà càdhyàyan sa càcàmati | svayaü kartà | dveùyasya maraõaü bhavati || [ya÷ca gàm (13.1.56) ityanvàha || ## ||] 'ya÷ca gàü padà sphurati' ityardharcena dveùyaü dçùñvànvàha japati | uttaratantram | àbhicàrike tantre vi÷eùaþ | pàrvaõau samçddhiþ sannatirete homà na bhavanti | abhyàtànàni hutvà tataþ sviùñakçdàdyuttaratantraü bhavati | 'niramuü nuda' iti saüsthitahomaþ | 'viùõoþ kramo'si' iti viùõukramàn | dvàda÷a bhavanti | jàïmàyane sampàtà na bhavanti | ÷eùaü samànam | abhyàtànàntaü kçtvà 'idàvatsaràya' iti vratavisarjanamàjyaü juhuyàt | samidho'bhyàdadhyàt (Kau÷S 42.15-16) | vratasamàpanãraùñau samidha àdadhyàt | abhyàtànàdi ÷àntamuttaratantram || [nirdurmaõyaþ (16.2) iti sandhàvyàbhimç÷ati || ## ||] avabhçthaü snàtvà 'nirdurmaõyaþ' iti såktena sarvauùadhiràtmànamabhimç÷ati | spç÷atãtyarthaþ | abhicàraü kçtvà kartemàü ÷àntiü karoti | maraõaü bandhanaü và vyasanaü và praõipàto vonmattatàbhàvo và bhavati | abhicàrapaddhatiþ samàptà || bhadramatena bhàùyakàra tathà dàrilamatena ca. ebhistribhirbhàùyakàraiþ kau÷ikãyo vicàritaþ || tasya tasyaite padàrthà bhavanti | maraõaü và bandhanaü và vyasanaü và praõipàto vonmattatà và daivopahatirvà putradhanàdivinà÷o bhavati | tatra ÷lokàþ - maraõaü vyasanaü caiva bandhanaü ca vi÷eùataþ. praõipàtonmattatà và daivopahatireva ca || putràdidhananà÷a÷ca gçhe doùàn bahånapi. abhicarati puruùa etàni tu vinirdi÷et. trayàõàü bhàùyakàràõàü mataü jagràha kau÷ikã || upàdhyàyakavã÷vareõa nàmato'bhicàraþ kçtaþ turuùkamahumadasyopari kàritaþ || pçthivyàü duùña utpannaþ sarvadà ca vinà÷ayet. adharmasambhavo duùñaþ prajàhiüsanatatparaþ || turuùkanàmnà pàpiùñhà devabràhmaõahiüsakàþ. pçthivyàü ÷rãbhojadevo dharmasaürakùaõàya ca || de÷e màlavaka utpannaþ ÷rãràjagçheùu ca. ÷rãbhojadevo jagadvikhyàto ràj¤àü sarveùàü ca mårdhani || na ca tulyo jagatpatirna bhåto na bhaviùyati. atharvavedavihitànàmanuùñhàtà savakarmaõàm. pratiboddhàra÷àstràõàü svayaü ràjyasya cintakaþ. devabràhmaõabhakta÷ca guru÷u÷råùaõe rataþ || atharvavedavihità mahà÷àntiraneka÷aþ. kàràpità yathoktàstena yathàvihitadakùiõàþ || brahmakùatriyarakùaõàrthà abhicàrà maharùiõà. krameõa såtritàþ ùaùñhe saühitàkramakàraõàt || iti ùaùñhe tçtãyà kaõóikà || ## || iti kau÷ikapaddhatau ùaùñho'dhyàyaþ samàptaþ || ____________________________________________________________________________ atha saptamo'dhyàyaþ [svastyayanakarmàõi] svastyayanakarmaõàü vidhiü vakùyàmaþ - [svastidàþ (1.21) ye te panthànaþ (7.55) ityadhvànaü dakùiõena prakràmati || ## ||] yadà gràme gacchati tadàcamanaü kçtvà 'svastidàþ' iti såktaü japitvà dakùiõena pàdena prakràmatyadhvànam | 'ye te panthàno'va divaþ' ityçcaü japitvàdhvànaü dakùiõena pàdena prakràmati | tato gràmaü gacchati | svastyayanaü bhavati || [vyudasyatyasaïkhyàtàþ ÷arkaràþ || ## ||] 'svastidàþ' iti såktena ÷arkarà abhimantrya gçhe kùetre'nyatra và prakùipati | svastyarthã | idaü karma | sarvàrthakàmaþ | 'ye te panthànaþ' ityekarcena såktenàsaïkhyàtàþ ÷arkarà abhimantrya gçhàdiùu prakùipati | idaü karma sarvàrthasvastyayanakàmaþ | yatra kùipati tatràvinà÷o bhavati | dvipadacatuùpadàdãnàü svastyayanaü bhavatãtyarthaþ || [tçõàni chittvopatiùñhate || ## ||] 'svastidàþ' iti såktena darbhàdãni tçõànyabhimantrya gçhe và kùetre và prakùipati svastyayanakàmaþ | 'ye te panthàno'va divaþ' ityçcà tçõànyabhimantrya prakùipati | gçhe pathi và svastyayanakàmaþ | 'svastidàþ' iti såktena indramupatiùñhate svastyayanakàmaþ | 'ye te panthàno'va divaþ' ityçcendramupatiùñhate svastyayanakàmaþ || [àre (1.26) amåþ pàre (1.27) pàtaü naþ (6.3) ya enaü pariùãdanti (6.76) yadàyudhaü daõóena vyàkhyàtam || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'àre'sau' iti såktena ÷astraü sampàtyàbhimantrya prayacchatyabhyàtànàdyuttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'amåþ pàre' iti såktena khaógàdi÷astraü sampàtya hastena vimçjyàbhimantrya dhàrayati | svastyayanakàmaþ | abhyàtànàntaü kçtvà 'pàtaü naþ' iti såktena churikàdi÷astraü sampàtya vimçjyàbhimantrya ràj¤e prayacchati | sukhaü bhavatãtyarthaþ | tantraü kçtvà 'ya enaü pariùãdanti' iti såktena yasya yacchastraü tat sampàtya vimçjyàbhimantrya yudhi vãràya prayacchati | svastyayanakàmaþ | uttaratantram | ÷astram | churikà | dhanuùam | kaõóa | khaógam | kunta | kaóanala | vajra | gadà | para÷u | kuñhàra | bhiõóamàlà | tràsagaõóà | lohadaõóa | laùñi | pàgànim | ityàdyàyudham || [diùñyà mukhaü vimàya saüvi÷ati || ## ||] 'àre'sau' iti såktaü japitvà diùñyà mukhaü mãtvà svapiti ràtrau svastyayanakàmaþ | madhyamàïgulyaïguùñhàbhyàü pràde÷inyaïguùñhàbhyàü pràde÷ã diùñirityucyate | 'amåþ pàre' iti såktaü japitvà diùñyà mukhaü vimàya svapiti ràtrau svastyayanakàmaþ | 'pàtaü naþ' iti såktena diùñyà mukhaü mãtvà svapiti ràtrau svastyayanakàmaþ | 'ya enaü pariùãdanti' iti såktaü japitvà diùñyà mukhaü vimàya svapiti | svastyayanakàmaþ || [trãõi padàni pramàyottiùñhati || ## ||] 'àre'sau' iti såktena yadottiùñhati tadà såktaü japitvà trãõi padàni prakramya tato gacchati svastyayanakàmaþ | prabhàte nidràü tyaktvà 'amåþ pàre' iti såktaü japitvà trãõi padàni prakramya tato gacchati pràtargràme và | yadà prayojanàrthaü gacchati tadà 'pàtaü naþ' iti såktaü japitvà trãõi padàni prakramya tato gacchati | gacchatàü svastirbhavati | yo mantraü pañhati sa svayaü karoti | anyakartçke dakùiõàdànaü sarvatra | nidràü tyaktvà 'ya enaü pariùãdanti' iti såktaü japitvà trãõi padàni prakramya tato gacchati | svastyayanakàmaþ || [tisro diùñãþ || ## ||] suptotthàya 'àre'sau' iti såktaü japitvà bhåmau tisro diùñãrmãtvà tato gacchati | prayojanàrtham | svastyayanakàmaþ | nidràü tyaktvà 'amåþ pàre' iti såktaü japitvà tisraþ pràde÷ãrbhåmau mãtvotthàya gacchati | svastyayanakàmaþ | yadà prayojanàrthaü gacchati tadà 'pàtaü naþ' iti såktaü japitvà tisro diùñãþ pràde÷ãrmãtvà bhåmau tato gacchati | svastyayanakàmaþ | suptvotthàya 'ya enaü pariùãdanti' iti såktena tisraþ pràde÷ãrbhåmau mãtvà tata uttiùñhan gacchati | prayojanàrtham | gràme và'dhvani và | svastyayanakàmaþ || athàdhvàne gacchatàü karmocyate - [pretaü pàdau (1.27.4) ityava÷asya || ##|| pàyayati || ## ||] pathi gacchantaü sambalaü saktvàdi 'pretaü pàdau' ityçcàbhimantrya bràhmaõàya dadàti | svastyayanakàmaþ || [upasthàste (12.1.62) iti trãõyopyàtikràmati || ## ||] 'upasthàste' ityçcaudanasaktån vañakàdãni trãõi dravyàõyabhimantrya bhåmau nikùipati | trãõi trãõi prasçtãrvà¤jalãrvà muùñãrvà pathi | tato gacchati | svastirbhavati | sarvasyànena vidhànena | etadadhvànakarma samàptam || atha sarvàrthasvastyayanakarmocyate - [svasti màtre (1.31.4) iti ni÷yupatiùñhate || ## ||] 'svasti màtre' ityçcà ni÷yupatiùñhate svastyayanakàmaþ | gçhe vàthavàraõye và bhaye và samupasthite svastyayanaü nityaü và kurvãta || vaõikkarmalàbha ucyate - [indramaham (3.15) iti paõyaü sampàtavadutthàpayati || ## ||] àjyatantramabhyàtànàntaü kçtvà 'indramaham' iti såktena vaõijaü vastraü và pågãphalaü và÷vàn và hastino và ratnàdi sampàtyàbhimantrya tata utthàpayati || [nimçjya digyuktàbhyàü doùo gàya (6.1) pàtaü naþ (6.3-7) iti pa¤ca anaóudbhyaþ (6.59) yamo mçtyuþ (6.93) vi÷vajit (6.107) ÷akadhåmam (6.128) bhavà÷arvau (4.28) ityupadadhãta || ## ||] nimçjya vikrayayogyaü kçtvà | abhyàtànàdyuttaratantram | làbho bhavati svastirbhavati | sarvatràdhikaraõaü dhenurdakùiõà | brahmaõe ca dhenuþ | abhyàtànàntaü kçtvà 'ye'syàm' (3.26) 'pràcã dik' (3.27) iti såktàbhyàmàjyaü juhuyàt | tata uttaratantram | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü pàlà÷asamidha àdadhàti | hastahomatvàt tantravikalpaþ | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàm udumbarasamidha àdadhàti svastyayanakàmaþ | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü jambasamidha àdadhàti svastyayanakàmaþ | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü kàmpãlasamidha àdadhàti svastyayanakàmaþ | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü sraksamidha àdadhàti svastyayanakàmaþ | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü vandakasamidha àdadhàti ÷ubhakàmaþ | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü ÷irãùasamidha àdadhàti svastyayanakàmaþ | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü sraktyasamidha tilakasamidha àdadhàti | sarvatra dhenurdakùiõà. 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü varaõasamidha àdadhàti | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü bilvasamidha àdadhàti | svastyayanakàmo'nuvartate sarvatra | hastahome tantraü và | karmabàhulyàt phalabàhulyam | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü jaïgióasamidha àdadhàti | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü kuñakasamidha àdadhàti svastyayanakàmaþ | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü garhyakasamidha àdadhàti | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü galàbalasamidha àdadhàti | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü vetasasamidha àdadhàti svastyayanakàmaþ | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü ÷àlmalisamidha àdadhàti | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü sivanisamidha àdadhàti | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü syandanakasamidha àdadhàti | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàm araõikasamidha àdadhàti | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàm a÷mantakasamidha àdadhàti | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü tunyakasamidha àdadhàti | svastyayanakàmaþ | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü devadàrusamidha àdadhàti | svastyayanakàmaþ | pàlà÷àdivçkùadvàviü÷atisamidha àdadhàti | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàm | tatra sarvatraite samuccità và vikalpità bhavanti | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü puroóà÷aü juhoti | svastyayanakàmaþ | abhyàtànàntaü kçtvà 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü dugdhaü juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram | svastyayanakàmaþ | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàmudaudanaü juhoti | àjyatantre | tantraü kçtvà 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü pàyasaü juhoti | tantraü samàpayet | svastyayanakàmaþ | pa÷utantraü kçtvà 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü rudradaivatyànyavadànàni sthàlãpàkaü ca juhoti | pa÷utantrottaratantram | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü vrãhãn juhoti | svastyayanakàmaþ | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü yavà¤juhoti | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü tilà¤juhoti | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü dadhidhànà¤juhoti | svastyayanakàmaþ | abhyàtànàntaü kçtvà 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü dadhisaktå¤juhoti | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü ÷aùkulãrjuhoti | tata uttaratantram | sarvatra svastyayanakàmaþ. abhyàtànàntaü kçtvà 'doùo gàya' iti tçcena såktenàjyaü juhoti | uttaratantram | svastyayanakàmaþ | 'doùo gàya' iti tçcena såktena pàlà÷àdayo dvàviü÷ativçkùàõàü samidha àdadhàti | hastahomatvàttantravikalpaþ | svastyayanakàmaþ | abhyàtànàntaü kçtvà 'doùo gàya' iti tçcena såktena puroóà÷aü juhoti | tata uttaratantram | bràhmaõatarpaõàntaü samànam | dugdham | odanam | pàyasam | pa÷utantraü kçtvà 'doùo gàya' iti såktenàtharvavidhànenàtharvaõaü yajate | pa÷vavadànàni juhoti | sthàlãpàkaü ca | svastyayanakàmaþ | 'doùo gàya' iti såktena vrãhãnàvapati | 'doùo gàya' iti såktena yavànàvapati | 'doùo gàya' iti såktena tilànàvapati | svastyayanakàmaþ | 'doùo gàya' iti såktena dhànàn juhoti | 'doùo gàya' iti såktena karambhaü juhoti | àjyatantre | svastyayanakàmaþ | 'doùo gàya' iti såktena tila÷aùkulãrjuhoti | àjyatantre | abhyàtànàntaü kçtvà 'pàtaü naþ' iti pa¤cabhirçgbhiràjyaü juhoti | tata uttaratantram | svastyayanakàmaþ | 'pàtaü naþ' iti pa¤cabhirçgbhiþ pàlà÷àdayaþ samidha àdadhàti vçkùàõàü dvàviü÷atãnàü svastyayanakàmaþ | 'pàtaü naþ' iti payo juhoti àjyatantre | 'pàtaü naþ' iti bhaktaü juhotyàjyatantre | 'pàtaü naþ' iti pàyasaü juhotyàjyatantre | 'pàtaü naþ' iti indraü pa÷unà yajeta | va÷àvidhànena | svastyayanakàmaþ | 'pàtaü naþ' iti vrãhãn juhoti | tantravikalpaþ | 'pàtaü naþ' iti yavànàvapati | svastyayanakàmaþ | 'pàtaü naþ' iti tilànàvapati | 'pàtaü naþ' iti dhànà juhoti | 'pàtaü naþ' iti dadhisaktån juhotyàjyatantre | 'pàtaü naþ' iti ÷aùkulãrjuhoti | ÷aùkulyaþ ÷rãànandapure prasiddhaþ. 'anaóudbhyaþ' ityàjyaü juhoti såktenàjyatantre | svastyayanakàmaþ | 'anaóudbhyaþ' iti tçcena såktena pàlà÷àdayo dvàviü÷ativçkùàõàü samidha àdadhàti | svastyayanakàmaþ | yatra samidha àdadhàti tatra pàlà÷àdidvàviü÷ativçkùàõàü gçhãtavyàþ | ÷àntikapauùñikeùu ca | 'anaóudbhyaþ' iti såktena puroóà÷aü juhotyàjyatantre | 'anaóudbhyaþ' iti såktena dugdhaü juhoti | 'anaóudbhyaþ' iti såktena udaudanaü juhotyàjyatantre | 'anaóudbhyaþ' iti tçcena såktena kùãraudanaü juhotyàjyatantre | 'anaóudbhyaþ' iti tçcena rudràya pàyasaü juhoti pa÷utantre | 'anaóudbhyaþ' iti tçcena vrãhãnàvapati | svastyayanakàmaþ | 'anaóudbhyaþ' iti tçcena yavànàvapati | tantravikalpaþ | 'anaóudbhyaþ' iti tçcena tilànàvapati | hastahome tantravikalpaþ | 'anaóudbhyaþ' iti tçcena dhànà juhoti | svastyayanakàmaþ | 'anaóudbhyaþ' iti tçcena dadhisaktån juhotyàjyatantre | 'anaóudbhyaþ' iti tçcena ÷aùkulãrjuhoti | svastyayanakàmaþ. 'yamo mçtyuþ' iti såktenàjyaü juhotyàjyatantre | 'yamo mçtyuþ' iti såktena samidha àdadhàti pàlà÷àdãnàü dvàviü÷ativçkùàõàü svastyayanakàmaþ | 'yamo mçtyuþ' iti tisçbhiþ çgbhiþ puroóà÷aü juhotyàjyatantre | 'yamo mçtyuþ' iti såktena payo juhoti | 'yamo mçtyuþ' iti såktena udaudanaü juhoti tantre | 'yamo mçtyuþ' iti såktena pàyasaü juhoti tantre | 'yamo mçtyuþ' iti såktena vi÷vebhyo devebhyaþ pa÷uü yajet | pa÷utantre 'yamo mçtyuþ' iti såktena vrãhãnàvapati | 'yamo mçtyuþ' iti såktena yavànàvapati | 'yamo mçtyuþ' iti såktena tilànàvapati | 'yamo mçtyuþ' iti såktena dhànà juhoti | 'yamo mçtyuþ' iti såktena dadhisaktån juhoti | 'yamo mçtyuþ' iti såktena ÷aùkulãrjuhoti | svastyayanakàmaþ. abhyàtànàntaü kçtvà 'vi÷vajit' iti såktenàjyaü juhoti | uttaratantram | svastyayanakàmaþ | 'vi÷vajit' iti såktena pàlà÷àdãnàü samidha àdadhàti | tantravikalpaþ | 'vi÷vajit' iti såktena puroóà÷aü juhoti | àjyatantre | svastyayanakàmaþ | 'vi÷vajit' iti såktena payo juhoti | tantraü kçtvà 'vi÷vajit' iti udaudanaü juhoti | uttaratantram | 'vi÷vajit' iti såktena pàyasaü juhoti tantre | 'vi÷vajit' iti såktena vi÷vajite devatàyai pa÷unà yajet | pa÷utantreõa | 'vi÷vajit' iti såktena vrãhãnàvapati | 'vi÷vajit' iti yavànàvapati | 'vi÷vajit' iti tilànàvapati | 'vi÷vajit' iti dhànà àvapati | 'vi÷vajit' iti karambhaü juhoti | 'vi÷vajit' iti ÷aùkulãrjuhoti | svastyayanakàmaþ. abhyàtànàntaü kçtvà '÷akadhåmam' iti såktenàjyaü juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram | svastyayanakàmaþ | '÷akadhåmam' iti samidhapuroóà÷àdi pårvavat bhavati | ÷akadhamadevatàpa÷um | svastyayanakàmaþ | 'bhavà÷arvau mçóatam' ityarthasåktenàjyàditrayoda÷adravyàõi bhavanti | àjyatantre | anena pàlà÷àdãnàü samidàdhànam | svastyayanakàmaþ | yatra ÷àntikahomastatra sarvatra svastyayanakàmaþ | yathàsambhavaü tantravikalpaþ | sarvatra karmaõàü vikalpaþ | kramo'pi nàsti | dvipade catuùpade gçhe bahirgràme nagare và maõóale và yatra kvacid homastatra sarvatra ÷àntiü karotãtyarthaþ | mahà÷àntiü và sarvatra kàrayed vikalpena | pàkayaj¤avidhànena rudradevatàyai carumàjyabhàgàntaü kçtvà 'bhavà÷arvau mçóatam' ityarthasåktena sarveõa tisra àhutãrjuhoti | pàrvaõàdyuttaratantram | svastyayanakàmaþ | samàptàni svastyayanàni | yatra yatra kvaciddhomastatra tatra svastyayanakàmaþ | kuryàcchàntikapauùñike sarvatra || atha janavidhàte svastyayanam - [uttamena sàråpavatsasya rudràya trirjuhoti || ## ||] rudradevatàkaü pàkayaj¤amàjyabhàgàntaü kçtvà 'bhavà÷arvau mçóatam' ityarthasåktena sàråpavatsasya caruü trirvibhajya tataþ tisra àhutãrjuhoti | pàrvaõàdyuttaratantram | rudrabhåtapretaràkùasalokapàladevagrahamahàdevagaõàdyupahatàbhighàte svastyayanam | samàptaü mahàdevàbhighàte svastyayanam || atha ÷ãghreõa puõyamaïgalakarmakaraõe svastyayanamucyate - [upottamena suhçdo bràhmaõasya ÷akçtpiõóàn parvasvàdhàya ÷akadhåmaü kimadyàhaþ iti pçcchati || ## || bhadraü sumaïgalam iti pratipadyate || ## ||] '÷akadhåmam' iti caturçcena suhçdo bràhmaõasya ÷akçtpiõóàn parvasvàdhàyàgre bhåtvàbhimantrya tataþ ÷akadhåmaü 'kimadyàhaþ' iti pçcchati | sa ca '÷obhanamadyàhaþ' 'maïgalamadyàhaþ' iti bràhmaõo vadati | yadà kartà karma kuryàccaturda÷yàü caturthyàü navamyàü và ÷anidine vyatãpàte viùñàvanyatràpi nindite'hani tata÷candanam | annaprà÷anacåóàkarmanàmakaraõagçhaprave÷avastràyalaïkàradhàraõam | ràjadar÷anà÷vahastyàdiyànarathàrohaõaü puõyakarme nityanaimittikakàmyàdãni karmàõi | yadà ÷ãghre prayojane kàryaü kartumicchatãdaü karma kçtvà tataþ ÷àntikapuõyakarma karoti | samàptà ÷ãghrakarmakaraõe ÷àntiþ || atha sarpàdisvastyayanamucyate - [yuktayoþ mà no devàþ (6.56) yaste sarpaþ (12.1.46) iti ÷ayana÷àlorvaràþ parilikhati || ## ||] sarpavç÷cikadvidaü÷akama÷akabhramarabhåmikãñakakçmaya eteùàü bhayaü na bhavati | 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü sikatàmabhimantrya ÷ayanaü parikirati | 'ye'syàü stha' iti såktena sikatàmabhimantrya ÷àlàü paritaþ kirati | 'ye'syàü stha' iti såktena sikatàmabhimantrya kùetre parikirati | 'pràcã dik' iti såktena ÷àlàü parikirati | 'pràcã dik' iti såktena sikatàmabhimantrya kùetre parikirati | svastyayanakàmaþ | 'mà no devàþ' iti såktena ÷arkaràmabhimantrya ÷ayanaü ÷àlàü và kùetre và parikirati | svastyayanakàmaþ | 'bhavà÷arvo mçóatam' (11.2) iti såktena ÷arkaràmabhimantrya gçhe kùetre và prakirati svastyayanakàmaþ | 'yaste sarpo vç÷cikaþ' ityçcà ÷arkaràmabhimantrya ÷ayane và ÷àlàyàü vorvaràyàü và gçhe và vane và gràme và pattane và tatra parikirati | sarpàdisvastyayanaü bhavati | ÷àntiþ | nirbhayo bhavatãtyarthaþ || [tçõàni yugatardmanà sampàtavanti dvàre pracçtati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'ye'syàü stha pràcyàm' iti såktena tçõamàlàü sampàtyàbhimantrya dvàre badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | svastyayanakàmaþ | mahànavamyàü dãpotsave ca ÷iùñàcàraþ | abhyàtànàntaü kçtvà 'pràcã dik' iti såktena tçõamàlàü yugacchidreõa sampàtyàbhimantrya dvàre pracçtati | tata abhyàtànàdyuttaratantram | mahànavamyàmidaü jayakarma | abhyàtànàntaü kçtvà 'yaste sarpaþ' ityçcà tçõamàlàü yugacchidreõa sampàtyàbhimantrya abhyàtànàntaü kçtvà 'namo devavadhebhyaþ' (6.13) iti tçcena såktena tçõàni yugachidreõa sampàtya dvàre badhnàti | tata uttaratantram | pathi và gçhadvàre và pattanadvàre và pracçtati | abhyàtànàdyuttaratantram | ahibhaye vç÷cikabhaye ma÷akabhaye bhramarasaïghe kçmibhaye idaü karma || [åbadhyaü sambhinatti || ## ||] 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü gomayamabhimantrya gçhe visçjati | 'mà no devàþ' iti såktena gomayamabhimantrya dvàre visçjati | 'yaste sarpaþ' ityçcà gomayamabhimantrya dvàre sambhinatti || [nikhanati || ## ||] 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü gomayamabhimantrya dvàre nikhanati | 'mà no devàþ' iti såktena ÷uùkagomayamabhimantrya gçhe nikhanati | 'yaste sarpaþ' ityçcà gomayamabhimantrya gçhe nikhanati || [àdadhàti || ## ||] 'ye'syàm' 'pràcã dik' iti såktàbhyàü ÷uùkagomayamàdadhàtyagnau | 'mà no devàþ' iti såktena gomayamagnau juhoti | 'yaste sarpaþ' ityçcà gomayamagnau juhoti | gçhe kùetre gràme nagare và svastyayanakàmaþ || [apàmàrgaprasånàn kudrãcã÷aphàn paràcãnamålàn || ## ||] 'ye'syàm' iti såktenàpàmàrgama¤jarãmabhimantrya dvàre sambhinatti | 'ye'syàü stha' iti såktenàpàmàrgama¤jarãmabhimantrya dvàre nikhanati | 'ye'syàü stha' iti såktenàpàmàrgama¤jarãmabhimantryàgnau juhoti | 'pràcã dik' iti såktenàpàmàrgama¤jarãmabhimantrya gçhe stçõàti | 'pràcã dik' iti såktenàpàmàrgaprasånamabhimantrya dvàre nikhanati | 'pràcã dik' iti såktenàpàmàrgama¤jarãü juhoti | 'mà no devàþ' iti såktenàpàmàrgamabhimantrya gçhe stçõàti | 'mà no devàþ' iti såktenàpàmàrgamabhimantrya bhåmau nikhanati svastyayanakàmaþ | 'mà no devàþ' iti såktenàpàmàrgama¤jarãmabhimantrya agnau juhoti | 'yaste sarpaþ' iti apàmàrgama¤jarãmabhimantrya sambhinatti | 'yaste sarpaþ' iti apàmàrgama¤jarãü nikhanati gràmamadhye svastyayanakàmaþ | 'yaste sarpaþ' ityçcàpàmàrgaü juhoti | 'ye'syàü stha' iti såktena guóåcãmabhimantrya nànà karoti | 'ye'syàm' iti såktena guóåcãmabhimantrya nikhanati | 'ye'syàm' iti såktena guóåcãpàdànabhimantryàgnau juhoti | 'pràcã dik' iti guóåcãpàdànabhimantrya gçhe stçõàti | 'pràcã dik' iti guóåcãpàdà ye adhomukhàstànabhimantrya nikhanati | 'pràcã dik' iti guóåcãmagnau juhoti | 'mà no devàþ' iti guóåcãmabhimantrya gràme stçõàti | svastyayanakàmaþ | 'mà no devàþ' iti guóåcãmabhimantrya nikhanati | 'mà no devàþ' iti guóåcãmagnau juhoti | 'yaste sarpaþ' ityçcà guóåcãmabhimantrya stçõàti | 'yaste sarpaþ' ityçcà guóåcãmabhimantrya nikhanati | 'yaste sarpaþ' ityçcà guóåcãmagnau juhoti | ma÷akakãñakasarpavç÷cikàdisvastyayanàni bhavanti | samàptàni ma÷akàdãnàü svastyayanàni || saptame prathamà kaõóikà || ## || ________________________________ atha vyàghracauravçkacarakasiühàraõyakàdãnàü bhaye svastyayanànyucyante- [uditaþ (4.3) iti khàdiraü ÷aïkuü sampàtavantamudgçhõan nikhanan gà anuvrajati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'uditastrayo akraman' iti såktena khadirakãlakaü sampàtya tata uttaratantraü kçtvà kãlakaü nikhanannutpàñayan gçhàdaraõyaü gàü pçùñhato gacchati | vyàghràdisvastyayanakàmaþ || [ninayanaü samuhya càre sàråpavatsasyendràya trirjuhoti || ## ||] 'uditaþ' iti såktenodakaghañamabhimantrya gopracàre ninayati | tataþ pàü÷ukåñaü tatra kçtvàrddhaü dakùiõena hastena vikùipati | indràya pàkayaj¤avidhànenàjyabhàgàntaü kçtvà 'uditaþ' iti såktena saptarcena dvàbhyàü dve àhutã tisçbhirçgbhistçtãyà | pàrvaõàdyuttaratantram || [di÷yàn balãn harati || ## ||] sàråpavatsena dugdhe caru÷rapaõaü havirucchiùñena baliharaõaü kuryàt || [pratidi÷amupatiùñhate || ## || madhye pa¤camamanirdiùñam || ## ||] 'ye'syàü stha' iti såktena pratyçcamupatiùñhate | madhye pa¤ca baliharaõam | pràcã | dakùiõà | pratãcã | udãcã | evaü madhyaü ca | pràcã | dakùiõà | pratãcã | udãcã | evaü copasthànàni || [÷eùaü ninayati || ## ||] anirdiùñaü ÷eùaü havirbhåmau ninayatãti pa¤camam || [brahma jaj¤ànam (5.6) bhavà÷arvau (4.28) ityàsannamaraõye parvataü yajate || ## ||] parvatadevatàyà araõye pàkayaj¤avidhànenàjyabhàgàntaü kçtvà 'brahma jaj¤ànam' 'anàptà ye' (5.6.1-2) iti såktena juhoti | 'himavate juùñaü nirvapàmi | himavate tvà juùñaü prokùàmi | himavantaü gacchatu haviþ svàhà' iti | nikañaparvataü yajate | pàrvaõàdyuttaratantram || [anyasmin bhava÷arvapa÷upatyugrarudramahàdeve÷ànànàü pçthagàhutãþ || ## ||] parvatadevatàyai pàkayaj¤amàjyabhàgàntaü kçtvà 'bhavà÷arvau mçóatam' ityarthasåktena caruü juhoti | pàrvaõàdyuttaratantram | pàkayaj¤atantraü kçtvà 'bhavàya juùñaü nirvapàmi' ityàdi | bhava | ÷arva | pa÷upati | ugra | rudra | mahàdeva | ã÷àna | etàþ sapta devatàþ | devatànirvàpaü kçtvaikasmin bhàõóake ÷rapaõam | 'brahma jaj¤ànam' iti såktasya saptàvçttiþ | pàrvaõàdyuttaratantram | bhavà÷arvàdibhyo devatàbhyo nirvàpaü kçtvà bçhadbhàõóake ÷rapaõam | àjyabhàgàntaü kçtvà 'bharvà÷arvau mçóatam' iti såktasya saptàvçttiþ | pàrvaõàdyuttaratantram | bhavam | ÷arvam | pa÷upatim | ugram | rudram | mahàdevam | ã÷ànaü yajate | ete sapta parvatadevatàþ | vyàghracauravç÷cikahastyàraõyakamahiùàraõyakago-ityàdibhaye svastyayanam || goùñhakarmocyate - [goùñhe ca dvitãyama÷nàti || ## ||] go÷àntiþ | pàkayaj¤atantraü kçtvendradevatàyai 'brahma jaj¤ànam' 'anàptà ye' (5.6.1-3) iti såktena caruü juhoti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà bhavà÷arvàdibhyo nirvàpaü kçtvaikasmin bhàõóe ÷rapaõaü kçtvà tato brahmajaj¤ànena juhoti | såktasya saptàvçttiþ | pàrvaõàdyuttaratantram | parvatadevatàyai pàkayaj¤avidhànamàjyabhàgàntaü kçtvà 'bhavà÷arvau mçóatam' iti såktena caruü juhoti | tata uttaratantram | tantraü kçtvà bhava-÷arva-pa÷upati-ugra-rudra-mahàdeva-ã÷ànàntaü nirvàpaü kçtvaikasmin bhàõóake ÷rapaõaü kçtvà 'bhavà÷arvau' iti såktena juhoti | pratidevataü såktàvçttiþ | tata uttaratantram | rudradevasya carorhavirucchiùñaü yajamàno'÷nàti | yaddhi karmaõi tatra sarvatra || [darbhànàdhàya dhåpayati || ## || bhåtyai vaþ puùñyai vaþ iti |] agnau darbhànàdhàya yajamàno dhåmaü niyacchati | 'bhåtyai vaþ puùñyai vaþ' iti mantreõa | dvitãyacarorhavirucchiùñabhakùaõaü dhåmapànaü ca | iti goùñhakarmàõi samàptàni | iti go÷àntiþ | indrayàgo bhavàdiyàga÷caikaü karma dvitantram || prathamaprasave gavàü ÷àntirucyate- [prathamajayormithunayormukhamanakti || ## ||] 'brahma jaj¤ànam' sahasradhàreõa ghçtamabhimantrya vatsavàtsikàmukhamanakti | evaü 'bhavà÷arvau mçóatam' ityarthasåktena ghçtamabhimantrya vatsasya vatsikàyà và mukhaü mrakùati | svastyayanakàmaþ | goùñhe prathamaprasava etatkarma || [tisro nalada÷àkhà vatsàn pàyayati || ## ||] 'brahma jaj¤ànam' iti såktena tisro nalada÷àkhàþ piùñvàbhimantrya vatsikàü pàyayati | svastyayanakàmaþ | 'bhàvà÷arvau' ityarthasåktena tisro nalada÷àkhà udakena piùñvàbhimantrya vatsikàü pàyayati | svastyayanakàmaþ || [÷àkhayodakadhàrayà gàþ parikràmati || ## ||] gavàü prathamaprasave 'brahma jaj¤ànam' iti mahatkàõóikena såktena ÷àkhàmudakamabhimantrya gobhyo bahirudakadhàràü ninayati | svastyayanakàmaþ | nalado màsikà nalo và | 'bhavà÷arvau' ityarthasåktena ÷àkhàmudakamabhimantrya tata udakadhàràü gorbahirninayati | ÷àkhayà sahàvyavacchinnà dhàrà | samàptà gobhyaþ prathamaprasave ÷àntiþ || atha pattanagràmasya gçhasya ÷àntirucyate- [a÷mavarma me (5.10) iti ùaóa÷manaþ sampàtavataþ sraktiùu paryadhastànnikhanati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'a÷mavarma me' iti ùaóarcena såktena saptamyçcà sarvàsàü dvitãyà kartavyà | 'ye di÷àmantarde÷ebhyaþ' iti ùañsu çkùu dvitãyà | ùañ sampàtàþ | ùaóa÷manaþ sampàtavato'bhimantrya tato gçhakoõeùu nikhanati caturaþ | ekaü gçhamadhya ekaü gçhopari nidadhàti | uttaratantram | gçhagràmanagarapattanànàü sarvatra svastyayanaü samàptam || athànnasvastyayanamucyate- [alasàlà (6.16.4) ityàlabheùajam || ## || trãõi silà¤jàlàgràõyurvaràmadhye nikhanati || ## ||] 'alasàlà' ityçcà tisraþ sasyavallãrabhimantrya kùetramadhye nikhanati | annavyàdhirakùàsvastyayanaü samàptam || atha måùakapataïga÷alabhahariõaroru÷alyàdãni sasyavinà÷akàni teùàü ÷àntirucyate - [hataü tardam (6.50) ityayasà sãsaü karùannurvaràü parikràmati || ## ||] 'hataü tardam' iti såktena sãsaü lohamudgharùan såktaü japitvàbhiprakràmati | måùakàdisthàne || [a÷mano'vakirati || ## ||] 'hataü tardam' iti såktena ÷arkarànabhimantrya yatra måùakàdãni tatra parikirati || [tardamava÷irasaü vadanàt ke÷ena samuhyorvaràmadhye nikhanati || ## ||] måùakàdimukhaü ke÷ena bandhayitvà 'hataü tardam' iti såktenàbhimantrya kùetramadhye nikhanati || [uktaü càre || ## ||] a÷vinadevatàyai pàkayaj¤amàjyabhàgàntaü kçtvà 'hataü tardam' iti såktena sàråpavatsaü caruü juhoti | tata uttaratantram | 'a÷vibhyàü juùñaü nirvapàmi | a÷vibhyàü tvà juùñaü prokùàmi | a÷vinau gacchatu haviþ svàhà' iti. [balãn haratyà÷àyà à÷àpataye'÷vibhyàü kùetrapataye || ## ||] haviþ÷eùeõa baliharaõaü karoti pratidi÷am 'à÷àyai baliü haràmi vaùañ' | 'à÷àpataye' | 'a÷vibhyàm' | 'kùetrapataye' || [yadaitebhyaþ kurvãta vàgyatastiùñhedàstamayàt || ## ||] tasminnahani maunaü kuryàdastamanaü yàvat | tasminnahani pàkayaj¤avidhànaü kriyate | samàptaü måùaka÷alabhapataïgañiññibhakãñakakãñikàhariõaroru÷alyakagodhàsedhàkçmyàdibhaye svastyayanam || saptame dvitãyà kaõóikà || ## || ________________________________ atha de÷àntaragamanasya svastyayanamucyate- [ye panthànaþ (6.55) iti parãtyopadadhãta || ## || prayacchati || ## ||] 'ye panthàno bahavo devayànàþ' iti tçcena såktenàjyaü juhoti | àjyatantre | 'ye panthànaþ' iti samidha àdadhàti | puroóà÷àdi yojyaü sarvatra | 'ye panthànaþ' iti såktena tçcena manthamabhimantrya pathikàya prayacchati svastyayanakàmaþ | 'ye panthànaþ' iti tçcena bhaktamabhimantrya prayacchati bhojanàrtham | samàptà gràmadåràgamanasya ÷àntiþ | anena karmaõà kalahàdi doùo na bhavati || puruùabandhane mocana÷àntirucyate- [yasyàste (6.84) yatte devãü (6.63) viùàõà pà÷àn (6.121) ityunmocanapratiråpaü sampàtavantaü karoti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'yasyàste' iti såktena caturçcena yena baddhaþ tatsadç÷aü sampàtavantaü kçtvà såktasadç÷aü dvitãyaü ca sampàtavantaü karoti | tata uttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'yatte devã nirçtiþ' iti tçcena såktena bandhasadç÷aü nigaóayugaladvayaü ca sampàtavantaü karoti | nàbhimantraõam | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'viùàõà pà÷àn' iti caturçcena nigaóayugaladvayaü sampàtyaikaü muktaü nigaóaü carmamayaü và lohamayaü và yena baddhastanmayaü kçtvà | abhyàtànàdyuttaratantram | samàptaü bandhamocanam || vàcàbandhasya mocanamucyate- [vàcà baddhàya bhåmiparilekham || ## ||] tantraü kçtvà 'yasyàste' iti såktena bhåmilekhàü sampàtya | tata uttaratantram | samàptaü vàcàbandhanam | svastyayanakàmaþ | baddho anena karmaõà kçtena mucyate bandhanàt || agnidàgharakùàrthamucyate- [àyane (6.106) iti ÷amanamantarà hradaü karoti || ## ||] 'àyane te paràyaõe' iti såktenodakamabhimantrya garte prakùipati madhye dàghe | adàghe ca kçtvà udakapåraõaü karoti || [÷àle ca || ## ||] 'àyane te' iti såktena ÷àlàmadhye dvayorudakamabhimantrya garte prakùipati | agnirakùà bhavati || [avakayà ÷àlàü paritanoti || ## ||] 'àyane te' iti såktena avakàmabhimantrya ÷àlàmupari paritanoti dàgharakùàrthã | agnyupasarge etat karma || [÷apyamànàya prayacchati || ## ||] 'àyane te' iti såktena divyamabhimantrya ÷apyamànàya prayacchati | divye ÷udhyati | taptamàùake divye || [nidagdhaü prakùàlayati || ## ||] 'àyane te' iti såktenodakamabhimantrya aïgaü dagdhaü prakùàlayati | aïgamàrogyaü bhavati | aïge agnirakùà | samàptàni agnidàharakùàõi || nàvàpeñakapañikàdisvastyayanàrthodakataraõarakùàrthamucyate- [mahãmå ùu (7.6.2-4) iti taraõànyàlambhayati || ## ||] 'mahãmå ùu' iti tçcena såktena nàvàdyabhimantrya tata÷cañanti | upavi÷anti | na kadàcinmajjati kvacit || [dårànnàvaü sampàtavatãü naumaõiü badhnàti || ## ||] udakarakùàrthe dårade÷agamana abhyàtànàntaü kçtvà 'mahãmå ùu' iti tçcena nàvaü sampàtya tata÷cañanti | uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'mahãmå ùu' iti tçcena naumaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | samàptaü dårade÷agamane etat karma | nàvikebhyo badhnàti | ye nàvaü cañanti teùàü bandhanam | samàptaü nàvàrthaü svastyayanam || atha naùñe dravye làbhakarma ucyate- [prapathe (7.9) iti naùñaiùiõàü prakùàlitàbhyaktapàõipàdànàü dakùiõàn pàõãn nimçjyotthàpayati || ## ||] naùñaiùiõàü prakùàlitàbhyaktapàõipàdànàü 'prapathe pathàm' iti caturçcaü japitvà dakùiõaü pàõimugmçjyotthàpayati | naùñanirokùaõàrthe || [evaü sampàtavataþ || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'prapathe pathàm' iti caturçcena såktena naùñaiùiõàü prakùàlitàbhyaktapàõipàdànàü tataþ pàõã sampàtya vimçjyotthàpayati | tata uttaratantram || [nimçjyaikaviü÷atiü ÷arkarà÷catuùpathe'vakùipyàvakirati || ## ||] 'prapathe pathàm' iti caturçcena såktena ekaviü÷ati÷arkarànabhimantrya catuùpathe prakùipati | samàptaü naùñalàbhakarma || [namaskçtya (7.102.1) iti mantroktam || ## ||] 'namaskçtya dyàvàpçthivãbhyàm' ityekàü japitvà årdhvastiùñhannupatiùñhate || [aüholiïgànàmàpo bhojanahavãüùyabhimar÷anopasthànamàdityasya || ## || svayaü haviùàü bhojanam || ## ||] aüholiïgaþ - 'ya à÷ànàm' (1.31.2) ityekà | 'agnermanve' (4.23-29) iti sapta såktàni | 'yà oùadhayaþ' (6.96.1) ityekà | 'vai÷vànaro na àgamat' (6.35.2) ityekà | '÷umbhanã' (7.117.1) ityekà | 'yadarvàcãnam' (10.5.22) ityekà | 'agniü bråmaþ' (11.6) ityarthasåktam | saptapratãka aüholiïgagaõaþ | ekaikasya pratãkasya trayoda÷ahavirbhiþ homaþ pratyetavyaþ vikalpena. 'ya à÷ànàm' ityekayodakamabhimantrya pàyayati | svastyayanakàmaþ | 'ya à÷ànàm' ityekayà bhojanamabhimantrya bhakùayati | svastyayanakàmaþ | 'ya à÷ànàm' ityekayà havirjuhoti | tantravikalpaþ | svastyayanakàmaþ | pratidinaü kuryàdityarthaþ | havirupadadhãtàjyàdi trayoda÷a | 'agnermanve' iti saptabhiþ såktairudakamabhimantrya pàyayati | 'agnermanve' iti saptabhiþ såktaiþ bhaktamabhimantrya bhakùayati | 'agnermanve' iti saptabhiþ såktaiþ havirjuhoti | tantravikalpaþ | svastyayanakàmaþ | 'yà oùadhayaþ' ityekayodakamabhimantrya pibati | 'yà oùadhayaþ' iti bhaktamabhimantrya bhakùayati | 'yà oùadhayaþ' iti havirjuhoti | svastyayanakàmaþ | àplavanàvasecanàcamanàdãni yathàsambhavaü kartavyàni | pratãkavikalpaþ | bhojane oùadhivad haviùaþ | àjyasamidhàdi | svastyayanakàmaþ | 'vai÷vànaro na àgamat' ityekayodakamabhimantrya pibati | svastyayanakàmaþ | '÷umbhanã dyàvàpçthivã' ityekayà bhaktamabhimantrya bhakùayati | svastyayanakàmaþ | '÷umbhanã dyàvàpçthivã' ityekayàjyàdihavirjuhoti | tantraü và | 'yadarvàcãnam' ityçcà pànabhojanahavirapi etat tritayaü karoti | 'agniü bråmaþ' iti såktenodakamabhimantrya pibati | svastyayanakàmaþ | 'agniü bråmaþ' iti såktena bhaktamabhimantrya bhakùayati | 'agniü bråmaþ' iti såktena haviràjyasamidhàdi juhoti | svastyayanakàmaþ | pàpasaüsarge vyàdhisaüsarge varõasaüsarge anyasmin pàpe svastyayanam | sarvasvastyayanaü samàptam. aüholiïgena vikalpena etena såktena hçdayamàlabhya japaü kçtvà upasthànamàdityasya kuryàt tenaiva såktena | svastyayanakàmaþ | abhimar÷anaü puruùasya anyasya và | hastya÷vavçkùagçhastrãpuruùàdãnàü svastyayanaü kriyate | tasyàbhimar÷anamupasthànaü ca | svastyayanakàmaþ | 'ya à÷ànàm' ityekayà havirabhimantrya bhakùayati | svastyayanakàmaþ | bhakùyaü haviþ | pàkatantre àjyatantre ca sarvatràbhimantraõam | pàkatantrasya và havirucchiùñam | àjyatantrasya và havirucchiùñammabhimantrya tato bhakùaõam | idaü karma svayaü karoti | 'agnermanve' iti saptabhiþ såktairhavirabhimantrya bhakùayati | pàkatantre | àjyatantre nàbhimantraõam | svastyayanakàmaþ | 'yà oùadhayaþ' ityekayà havirabhimantrya bhakùayati | 'vai÷vànaro na àgamat' ityekayà havirabhimantrya bhakùayati | '÷umbhanã dyàvàpçthivã' ityçcà havirabhimantrya bhakùayati | svastyayanakàmaþ | 'agniü bråmaþ' ityarthasåktena havirabhimantrya bhakùayati | pàkatantre và | àjyatantre và | aüholiïgena pratãkena havirhutvà tato'bhimantraõaü karoti | tato bhakùaõaü kuryàt | iti svastyayanaü kriyate | svayamabhimantraõaü karoti | 'svayaü haviùàü bhojanam' (Kau÷S 52.17) iti vacanàt | ÷àntikapauùñikayoryaducchiùñaü tasyàbhimantraõam | ÷àntikapauùñike havirucchiùñe na bhakùaõaü và | aüholiïgena havirucchiùñabhakùaõaü và niyame kuryàt | yatra kvacicchàntiþ kriyate tatra sarvatra svastyayanahomaü kuryàt | gçhe nagare vane và bahirvà pattane và gràme pure và sarvatra svastyayanaü kçtvà sarveùu kàmyeùu svastyayanahomaþ | samàptàni svastyayanàni || [àyuùyakarmàõi] àyuùyakarmaõàü vidhiü vakùyàmaþ- [vi÷ve devà (1.30) ityàyuùyàõi || ## || sthàlãpàke ghçtapiõóàn pratinãyà÷nàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'vi÷ve devà' iti såktena sthàlãpàkaü ÷rapayitvà tatsthàlãpàke ghçtapiõóatrayaü pratinãya sampàtyàbhimantrya ghçtena saha sthàlãpàkama÷nàti | tririti | abhyàtànàdyuttaratantram || [asmin vasu (1.9) yadàbadhnan (1.35) nava pràõàn (5.28) iti yugmakçùõalamàdiùñànàü sthàlãpàka àdhàya badhnàti || ## || à÷ayati || ## ||] 'asmin vasu' iti såktena hiraõyamaõiü yugmakçùõalaü sthàlãpàke sthàpayitvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | sthàlãpàkaü sampàtyàbhimantryà÷nàti | àjyatantre | tata uttaratantram | abhyàtànàntaü kçtvà 'yadàbadhnan' iti såktena hiraõyamaõiü yugmakçùõalaü sampàtyàbhimantrya badhnàti | sthàlãpàkaü sampàtyàbhimantryà÷nàti | tata uttaratantram | àjyatantraü kçtvà 'nava pràõàn' iti såktena hiraõyarajatalohayugmakçùõalamaõiü triguõaü kçtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | catuþsåktàvçttiþ | badhnàti sthàlãpàke sthàpayitvà sthàlãpàkaü cà÷nàti | tata uttaratantram | kecit sthàlãpàke sampàtaü na kurvanti | àyuùkàmaþ || atha krameõa 'yathà dyauþ' (2.15) ityàdi godànamadhye pañhitam | prathamaü vyàkhyàyate | 'yathà dyau÷ca' iti såktena sthàlãpàkaü mahàvrãhimayaü ÷rapayitvà tataþ ÷àntyudakena samprokùya tato'bhimantryà÷nàti | àyuùkàmaþ | 'manase cetase dhiyaþ' (6.41) iti såktena mahàvrãhãõàü sthàlãpàkaü ÷rapayitvà ÷àntyudakena prokùya tamabhimantrya prà÷nàti | àyuùkàmaþ | 'pràõàpànau' 'ojo'si' (2.16-17) iti såktàbhyàm àjyaü juhoti tantre | àyuùkàmaþ | 'pràõàpànau' 'ojo'si' iti såktàbhyàü samidha àdadhàti | tantravikalpaþ | pàlà÷àdayaþ pra÷astàþ | àyuùkàmaþ | 'pràõàpànau' 'ojo'si' iti såktàbhyàü puroóà÷aü juhoti | tantra àyuùkàmaþ | 'pràõàpànau', 'ojo'si' iti såktàbhyàü pàyasaü juhoti | tantre | 'pràõàpànau', 'ojo'si' iti såktàbhyàü pa÷uü juhoti pa÷utantreõa | devatànàmagrahaõam | 'pràõàpànau', 'ojo'si' iti såktàbhyàü vrãhãnàvapati | àyuùkàmaþ | 'pràõàpànau', 'ojo'si' iti såktàbhyàü yavànàvapati | 'pràõàpànau' 'ojo'si' iti såktàbhyàü tilànàvapati | àyuùkàmaþ | 'pràõàpànau', 'ojo'si' iti såktàbhyàü dhànà juhoti | sarvatra tantre và | 'pràõàpànau', 'ojo'si' iti såktàbhyàü karambhaü juhoti | tantre | 'pràõàpànau', 'ojo'si' iti ÷aùkulãrjuhoti | àyuùkàmaþ | 'yathà dyauþ', 'manase cetase dhiyaþ' ityàdi akrameõa vyàkhyàtam || saptame tçtãyà kaõóikà || ## || ________________________________ [godànakarma] atha godànam | saüvatsare godànaü yathàkuladharmeõa và kuryàt | atha godànavidhiü vakùyàmaþ- [àyurdà (2.13) iti godànaü kàrayiùyan sambhàràn sambharati || ## || amamrimojomànãü dårvàmakarõama÷mamaõóalamànaóuha÷akçtpiõóaü ùaó darbhapràntàni kaüsamahate vasane ÷uddhamàjyaü ÷àntà oùadhãrnavamudakumbham || ## || bàhyataþ ÷àntavçkùasyedhmaü prà¤camupasamàdhàya || ## || parisamuhya paryukùya paristãrya barhirudapàtramupasàdya paricaraõenàjyaü paricarya || ## || nityàn purastàddhomàn hutvàjyabhàgau ca || ## || pa÷càdagneþ pràïmukha upavi÷yànvàrabdhàya ÷àntyudakaü karoti || ## ||] 'àyurdà' iti såktena uktasambhàràn sambharati | àjyatantraü kçtvà idhmahomànte 'yadagne tapasà' (7.61.1-2) iti dvàbhyàmçgbhyàmagniü parisamåhati | 'saü mà si¤cantu' (7.33.1) ityçcàgniü triþ paryukùati | godàne vi÷eùaþ | àjyabhàgàntaü kçtvà tataþ ÷àntyudakaü karoti || [tatraitat såktamanuyojayati || ## ||] 'àyurdà' iti såktaü ÷àntyudaka anuyojayet || [trirevàgniü samprokùati triþ paryukùati || ## ||] màtalyantena ÷àntyudakena trirevàgniü samprokùati | triþ paryukùati || [triþ kàrayamàõamàcàmayati ca samprokùati ca || ## ||] màõavakaü triràcàmayati ca samprokùati ca mantreõa | tato'bhyàtànàni hutvà 'àyurdà' iti såktenàjyaü juhvan mårdhi sampàtànànayati || [÷akçtpiõóasya sthàlaråpaü kçtvà suhçde bràhmaõàya prayacchati || ## || tatsuhçddakùiõato'gnerudaïmukha àsãno dhàrayati || ## || athàsmà anvàrabdhàya karoti || ## || àyurdà (2.13) ityanena såktenàjyaü juhvan mårdhni sampàtànànayati || ## || dakùiõe pàõàva÷mamaõóala udapàtra uttarasampàtàn sthàlaråpa ànayati || ## ||] uttarasampàtàn dakùiõataþ suhçdo haste ÷akçtpiõóa ànayati | tato dakùiõàhasta a÷vamaõóala udapàtre ca sampàtànànayati | uttarasampàtàn sthàlaråpa ànayati | catuþ såktàvçttiþ || [amamrimojomànãü codapàtre'vadhàya || ## ||] udapàtre påtudàruü guóåcãü ca prakùipya tata uùõodakaü kçtvà tataþ sampàtaþ | ÷akçtpiõóe dårvàü kçtvà tataþ sampàtaþ || [sthàlaråpe durvàü ÷àntyudakamuùõodakaü caikadhàbhisamàsicya || ## || àyamagansavità kùureõa (6.68) ityudapàtramanumantrayate || ## ||] ÷àntyudakamuùõodakaü caikadhàbhisamàsicya 'àyamagan savità kùureõa' iti tçcenodapàtramanumantrayate || [aditiþ ÷ma÷ru (6.68.1) ityundati || ## ||] 'aditiþ ÷ma÷ru' ityçcà udapàtrodakena ÷irasi ke÷àn kledayet || [yatkùureõa (8.2.1) ityudakpatraü kùuramadbhi ÷cotya triþ pramàrùñi || ## ||] 'yatkùureõa' ityçcà kùuraü màrjayati triþ | sakçnmantraþ || [yenàvapat (6.68.3) iti dakùiõasya ke÷apakùasya darbhapi¤jålyà ke÷ànabhinidhàya pracchidya sthàlaråpe karoti || ## || evameva dvitãyaü karoti || ## || evaü tçtãyam || ## ||] 'yenàvapat' ityçcà darbhapi¤jålãü gçhãtvà dakùiõapàr÷ve ke÷achedanaü pi¤jålyà saha karoti | tataþ sthàlaråpe ke÷àn karoti | 'aditiþ ÷ma÷ru' iti undanam | 'yenàvapat' iti darbhapi¤jålyà saha ke÷achedanam | punaþ undanam | chedanam | saha pi¤jålyà ekasmin pàr÷ve trãõi vapanàni karoti || [evamevottarasya ke÷apakùasya karoti || ## ||] uttare'pi trãõi || saptame'dhyàye caturthã kaõóikà || ## || ________________________________ atra bràhmaõavàcanam | vçddhastrãbhiþ gãtaü ca kàràpayet || [atha nàpitaü samàdi÷ati akùaõvan vapa ke÷a÷ma÷ru roma parivapa nakhàni ca kuru iti || ## ||] atha nàpitàya praiùaü dadàti | 'akùaõvan vapa ke÷a÷ma÷ru roma parivapa nakhàni ca kuru' iti || [punaþ pràõaþ (6.53.1) punarmaitvindriyam (6.67) iti trirnimçjya || ## || tvayi mahimànaü sàdayàmi ityantato yojayet || ## ||] ardhamuõóite 'punaþ pràõaþ', 'punarmaitvindriyam' iti dvàbhyàmçgbhyàü trirnimçjya kùuraü 'somadeva÷armaõi tvayi mahimànaü sàdayàmi' iti kùuraü màrjayitvà nàpitàya prayacchati | punarvapanàrtham || [athainamuptake÷a÷ma÷ruü kçttanakhamàplàvayati || ## || hiraõyavarõàþ (1.33) ityetena såktena gandhapravàdàbhiralaïkçtya || ## ||] tato 'hiraõyavarõàþ' iti såktena ÷àntikala÷amabhimantrya tena kumàramàplàvayati | 'yaste gandhaþ' (12.1.23-25) iti tisçbhiþ çgbhiþ puùpaü kuïkumaü candanàdyabhimantrya kumàramalaïkaroti hiraõyàlaïkàràn || [svàktaü me (7.30.1) ityànakti || ## ||] 'svàktaü me' ityçcà a¤jana abhimantryàkùiõã aïkte || [athainamahatena vasanena paridhàpayati pari dhatta (2.13.2-3) iti dvàbhyàm || ## ||] 'pari dhatta' iti dvàbhyàü vastramabhimantrya prayacchet || [ehya÷mànamà tiùñha (2.13.4) iti dakùiõena pàdenà÷mamaõóalamàsthàpya pradakùiõamagnimanupariõãya || ## ||] 'ehya÷mànamà tiùñha' ityçcà dakùiõena pàdenà÷mamaõóalamàsthàpya vedyupari pradakùiõamagnimanupariõãya || [athàsya vàso nirmuùõàti yasya te vàsaþ (2.13.5) ityetayà || ## ||] 'yasya te vàsaþ' ityçcoparitanaü vastraü gçhõàti kartà || [athainamapareõàhatena vasanenàcchàdayati ayaü vaste garbhaü pçthivyàþ (13.1.16-20) iti pa¤cabhiþ || ## ||] 'ayaü vaste garbhaü pçthivyàþ' iti pa¤cabhirçgbhiþ paridhànavastreõopaparyàcchàdayati màõavakam || [yathà dyauþ (2.15) manase cetase dhiyaþ (6.41) iti mahàvrãhãõàü sthàlãpàkaü ÷rapayitvà ÷àntyudakenopasicyàbhimantrya prà÷ayati || ## || pràõàpànau (2.16) ojo'si (2.17) ityupadadhãta || ## ||] 'yathà dyau÷ca' 'manase cetase dhiyaþ' ityàdi prathamato vyàkhyànaü kçtvà tato godànaü pràrabdham | àyuùyamantrà àyuùyakarmamadhye pañhitàþ | 'pràõàpànau' 'ojo'si' ityevamantaü vyàkhyàtaü prathamataþ | iha na bhavanti paraprakaraõapañhitatvàt | prakçtamucyate || [tubhyameva jariman (2.28) iti kumàraü màtàpitarau triþ samprayacchete || ## ||] 'tubhyameva jariman' iti såktena putraü màtàpitarau triþ samprayacchete | pità mantraü japitvà màtuþ samarpayati | punarmantraü japitvà màtà pituþ samarpayati | evaü trirmantraprayogaþ | piturmantraþ || [ghçtapiõóànà÷ayataþ || ## ||] trãn ghçtapiõóàn kçtvà pratyekaü sampàtyàbhimantrya tataþ kumàraü prà÷ayataþ | màtàpitarau || [cåóàkaraõam] [cåóàkaraõaü ca godànena vyàkhyàtam || ## || paridhàpanà÷mamaõóalavarjam || ##|| ÷ive te stàm (8.2.14-15) iti paridànàntàni || ## || pàrthivasya (2.29.1-2) mà pra gàma (13.1.59-60) iti catasraþ sarvàõyapiyanti || ## ||] '÷ive te stàm' iti dve | 'pàrthivasya' iti dve | 'mà pra gàma' iti dve | etàbhirçgbhiþ vrãhiyava÷amãmabhimantrya kumàrasya mårdhni dadàti | '÷ivau te stàm' (8.2.18) iti dve | 'pàrthivasya' iti dve | 'mà pra gàma' iti dve | etàbhiþ çgbhiþ vrãhiyava÷amãmabhimantrya mårdhni dadàti | 'ahne ca tvà' (8.2.20) ityekà | 'pàrthivasya' iti dve | 'mà pra gàma' iti dve | 'ahoràtràbhyàü paridadàmi' | vrãhyàdi mårdhni dadàti | '÷arade tvà' (8.2.22) ityekà | 'pàrthivasya' dve | 'mà pra gàma' iti dve | 'çtubhyaùñvà paridadàmi' | vrãhyàdi mårdhni dadàti | abhyàtànàdyuttaratantram | godànaü samàptam || atha cåóàkaraõamucyate- [amamrimojomànãü ca dårvàü ca ke÷àü÷ca ÷akçtpiõóaü caikadhàbhisamàhçtya || ##|| ÷àntavçkùasyoparyàdadhàti || ## || adhikaraõaü brahmaõaþ kaüsavasanaü gaurdakùiõà || ## || bràhmaõàn bhaktenopepsanti || ## ||] dvisaüvatsare và godànavat cåóàkaraõaü kàryaü pårvatantraü kçtvà | cåóàkaraõaü ca godànena vyàkhyàtaü paridhàpanà÷mamaõóalavarjam | ÷eùaü godànavat kàryam | ÷àntyudake 'tubhyameva' (2.28) iti såktamanuyojayet | ÷eùaü samànam | tata uttaratantram | iti cåóàkaraõam. tathà ca yàj¤avalkyaþ 'cåóà kàryà yathàkulam' (yàsmç 1.12) | punarupanayane godànavidhànena vapanaü kartavyam | savàn dàsyato godànavat vapanam | agnihotraü kariùyamàõasya godànavidhànena vapanam | yathà brahmacaryaparimokùe godànena vapanam | somayàge godànavidhànena vapanam | dãkùaõãyàpràk evaü bhavati | anyatra yatra vapanaü pañhyate tatra sarvatra godànavidhànena vapanaü kuryàt iti dàrilamatam | punarupanayanàdiùveteùàü tadeva ÷àntyudakamuùõodakaü kçtvodapàtre vi÷eùaþ | ÷eùaü godànavat bhavati || pa¤camã kaõóikà || ## || ________________________________ [upanayanam] athopanayanamucyate- [upanayanam || ## ||] garbhapa¤came garbhàùñame varùe kuryàditi paiñhãnasiþ | vasante bràhmaõamupanayãteti ca mãmàüsàyàm | àjyatantre godànikamàjyabhàgàntaü kçtvà tataþ ÷àntyudake 'à yàtu mitraþ' (3.8) iti såktamanuyojayet | tato'bhyàtànàni | tataþ 'à yàtu mitraþ' iti | 'àyurdà' (2.13) iti kecit | såktena mårdhni sampàtànànayati | dakùiõe pàõau | a÷mamaõóalavarjam | ÷àntyudakamuùõodakaü kçtvà tasminnudapàtre sampàtànànayati | uttarasampàtàn sthàlaråpa ànayati || [àyamagan (6.68.1) iti mantroktam || ## ||] 'àyamagan savità kùureõa' iti pàdenodapàtramanumantrayate || [yatkùureõa (8.2.17) ityuktam || ## ||] 'yatkùureõa' ityçcà kùuraü màrjayati triþ | 'uùõena vàya' iti pàdenodapàtramanumantrayate | 'àdityà rudrà vasavaþ' iti pàdena 'aditiþ ÷ma÷ru' (6.68.2) ityçcà undanaü karoti || [yenàvapat (6.68.3) iti sakçdapi¤jåli || ## ||] 'somasya ràj¤o vapata pracetasaþ' iti pàdena 'yenàvapad' ityçcà vapanaü karoti | sakçt dakùiõe pi¤jålãvarjam | evamuttare ÷iraþpàr÷ve vapanaü sakçt pi¤jålãvarjaü ca || [laukikaü ca samànamà paridhànàt || ##|| upetapårvasya niyataü savàn dàsyato'gnãnàdhàsyamànaþ paryavetavratadãkùiùyamàõànàm || ## ||] laukikaü ca samànaü godànena vyàkhyàtamà paridhànàt | puõyàhavàcanam | vçddhàstrãgãtaü ca kàrayet || [soùõodakaü ÷àntyudakaü pradakùiõamanupariõãya purastàdagneþ pratyaïmukhamavasthàpya || ## ||] tataþ pradakùiõamagnimanupariõãya purastàdagneþ pratyaïmukhamavasthàpya svayaü pràïmukhaþ || [àha bråhi || ## || brahmacaryamàgàmupa mà nayasva iti || ## ||] brahmacàrã bravãti | 'àha bråhi brahmacaryamàgàmupa mà nayasva' iti || [ko nàmàsi kiïgotraþ iti asau iti yathà nàmagotre bhavatastathà prabråhi || ## ||] tata àcàryo bravãti - 'ko nàmàsi kiïgotraþ' iti | punarbrahmacàrã bravãti - 'somadevadatta÷armanàmàham | amukasagotro'ham | yathàsaïkhyapravaro'ham' || [àrùeyaü mà kçtvà bandhumantamupanaya || ## ||] punaþ brahmacàrã vadati - 'àrùeyaü mà kçtvà bandhumantamupanaya' || [àrùeyaü tvà kçtvà bandhumantamupanayàmi iti || ## ||] tataþ punaràcàrya àha - 'àrùeyaü tvà kçtvà bandhumantamupanayàmi' iti || [OMbhårbhuvaþ svarjanadom itya¤jalàvudakamàsi¤cati || ## ||] 'OM bhårbhuvaþsvarjanadom' iti mantreõodakà¤jalimàdityàya dadàti brahmacàrã || [uttaro'sàni brahmacàribhyaþ ityuttamaü pàõimanvàdadhàti || ## ||] 'uttaro'sàni' iti mantreõa dakùiõapàõiü gçhõàtyàcàryaþ || [eùa ma àdityaputrastanme gopàyasva ityàdityena samãkùate || ## ||] 'eùa ma àdityaputraþ' iti mantreõàdityaü nirãkùate || [apakràman pauruùeyàdvçõànaþ (7.105.1) ityenaü bàhugçhãtaü prà¤camavasthàpya dakùiõena pàõinà nàbhide÷e'bhisaüstabhya japati || ## || asmin vasu vasavo dhàrayantu (1.9) vi÷ve devà vasavaþ (1.30) à yàtu mitra (3.8) amutrabhåyàt (7.53) antakàya mçtyave (8.1) à rabhasva (8.2) pràõàya namaþ (11.4) viùàsahim (17.1-5) ityabhimantrayate || ## ||] 'apakràman' ityçcà pa÷càdagneþ pårvàbhimukhaü brahmacàriõamupave÷ya tato dakùiõena pàõinà nàbhide÷aü saüspç÷ya tataþ 'asmin vasu vasavo dhàrayantu' iti gaõaü japatyàcàryaþ || [athàpi paritvaramàõaþ à yàtu mitra (3.8) ityapi khalvetàvataivopanãto bhavati || ## ||] athavà 'à yàtu mitra' iti såktaü japati || [pracchàdya trãn pràõàyàmàn kçtvàvacchàdya vatsatarãmudapàtre samavekùayet || ## ||] brahmacàriõaü vastreõa pracchàdya tatastrãn pràõàyàmàn kçtvà | tata avacchàdya brahmacàriõamudapàtre vatsikàmukhamavekùayet || [samindra naþ (7.97.2) saü varcasà (6.53.3) iti dvàbhyàmçtsçjanti gàm || ## ||] 'samindra naþ' 'saü varcasà' iti dvàbhyàmçgbhyàü gàmutsçjati || saptame ùaùñhã kaõóikà || ## || ________________________________ [÷raddhàyà duhità (6.133.4-5) iti dvàbhyàü bhàdramau¤jãü mekhalàü badhnàti || ## ||] '÷raddhàyà duhità' iti dvàbhyàü mau¤jãü mekhalàü tripravaràü catuþpravaràü vàbhimantrya brahmacàriõaþ kañiprade÷e badhnàti || [mitràvaruõayostvà hastàbhyàü prasåtaþ pra÷iùà prayacchàmi iti pàlà÷aü daõóaü prayacchati || ## || mitràvaruõayostvà hastàbhyàü prasåtaþ pra÷iùà pratigçhõàmi | su÷ravaþ su÷ravasaü mà kurvavakro'vithuro'haü bhåyàsam iti pratigçhõàti || ## || ÷yeno'si (6.48) iti ca || ## ||] tato 'mitràvaruõayostvà hastàbhyàm' iti mantreõa '÷yeno'si' iti ca såktena pàlà÷adaõóamabhimantrya brahmacàriõe prayacchati | 'mitràvaruõayostvà' iti '÷yeno'si' iti ca pañhitvà brahmacàrã daõóaü gçhõàti | 'punarmaitvindriyam' (7.67.1) ityçcà yaj¤opavãtamabhimantrya paridhatte manvàdivihitam | 'ahaü rudrebhiþ' iti såktaü pratyçcaü brahmacàriõaü vàcayati | atha vratagrahaõaü karoti | 'brahmacàrivrataü dvàda÷avàrùikaü ùaóvàrùikaü và trivàrùikaü và yathà÷àstravihitaü yathàsmaryamàõadharmakam' ityàdyuktamàïgirasakalpe vrata÷ràvaõam | agnaye gurave ca brahmacàrã vrataü nivedayet || [athainaü vratàdànãyàþ samidha àdhàpayati || ## || agne vratapate vrataü cariùyàmi tacchakeyaü tatsamàpeyaü tanme ràdhyatàü tanme samçdhyatàü tanme mà vyana÷attena ràdhyàsaü tatte prabravãmi tadupàkaromi agnaye vratapataye svàhà || ## || vàyo vratapate | sårya vratapate | candra vratapate | àpo vratapatnyo | devà vratapatayo | vedà vratapatayo | vratànàü vratapatayo vratamacàriùaü tada÷akaü tatsamàptaü tanme ràddhaü tanme samçddhaü tanme mà vyana÷attena ràddho'smi tadvaþ prabravãmi tadupàkaromi vratebhyo vratapatibhyaþ svàhà iti || ## ||] 'agne vratapate' iti pratyçcaü brahmacàrã aùñau samidha àdadhàti | pàñhayitvà aùñau mantràn || [athainaü baddhamekhalamàhitasamitkaü sàvitrãü vàcayati || ## || pacchaþ prathamam || ## || tato'rdharca÷aþ || ## || tataþ saühitàm || ## ||] tataþ sàvitrãü vàcayati pàdaü pàdaü prathamam | tato'rdhaca÷aþ | tataþ sakalàm || [athainaü saü÷àsti agne÷càsi brahmacàrinmama càpo'÷àna karma kurårdhvastiùñhanmà divà svàpsãþ samidha àdhehi || ## ||] atha àcàrya àcàraü kathayati | 'agne÷càsi brahmacàrin mama' | agnau evaü kuryàt | 'nityaü bhojane apo'÷àna | karma kuru årdhvastiùñhan | mà divà svàpsãþ | samidha àdhehi | mà kåpaü nirãkùayeþ | mà vçkùàrohaõaü kuryàþ | mà yaj¤aü kuru' ityevamàdi àcàràn kathayati || [athainaü bhåtebhyaþ paridadàti agnaye tvà paridadàmi brahmaõe tvà paridadàmyudïkyàya tvà ÷ålvàõàya paridadàmi ÷atru¤jayàya tvà kùàtràõàya paridadàmi màrtyu¤jayàya tvà màrtyavàya paridadàmyaghoràya tvà paridadàmi takùakàya tvà vai÷àleyàya paridadàmi hàhàhåhåbhyàü tvà gandharvàbhyàü paridadàmi yogakùemàbhyàü tvà paridadàmi bhayàya ca tvàbhayàya ca paridadàmi vi÷vebhyastvà devebhyaþ paridadàmi sarvebhyastvà devebhyaþ paridadàmi vi÷vebhyastvà bhåtebhyaþ paridadàmi sarvebhyastvà bhåtebhyaþ paridadàmi saprajàpatikebhyaþ || ## ||] 'athainaü bhåtebhyaþ' ityàdibhirvrãhiyava÷amãmabhimantrya mårdhni dadyàt || [svasti caratàdiha iti mayi ramantàü brahmacàriõaþ ityanugçhõãyàt || ## || nànupraõudet || ## ||] 'mayi ramantàü brahmacàriõaþ' ityetena mantreõa brahmacàriõamanugçhõãyàt || [praõãtãrabhyàvartasva (7.105.1) ityabhyàtmamàvartayati || ## ||] 'praõãtãrabhyàvartasva' ityardharcena brahmacàriõamàtmasammukhaü karoti || [yathàpaþ pravatà yanti màsà aharjaram | evà mà brahmacàriõo dhàtaràyantu sarvadà svàhà ityàcàryaþ samidhamàdadhàti || ## ||] àcàryaþ samidhamàdadhàti | 'yathàpaþ pravatà' ityçcà | tato'bhyàtànàni hutvà 'vàtàjjàta' (4.10) iti såktena ÷aïkhamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram | upanayanaü samàptam || saptame'dhyàye saptamã kaõóikà || ## || ________________________________ [÷ràddhàyà duhità (6.133.4-5) iti dvàbhyàü bhàdramau¤jãü mekhalàü bràhmaõàya badhnàti || ## || maurvã kùatriyàya dhanurjyàü và || ##|| kùaumikãü vai÷yàya || ## || mitràvaruõayostvà hastàbhyàü prasåtaþ pra÷iùà prayacchàmi iti pàlà÷aü daõóaü bràhmaõàya prayacchati || ## || à÷vatthaü kùatriyàya || ## || nyagrodhàvarohaü vai÷yàya || ## || yadyasya daõóo bhajyeta ya çte cidabhi÷riùa (14.2.47) ityetayàlabhyàbhimantrayate || ## || sarvatra ÷ãrõe bhinne naùñe'nyaü kçtvà punarmaitvindriyam (7.67.1) ityàdadhãta || ## || atha vàsàüsi || ## || aiõeyahàriõàni bràhmaõasya || ## || rauravapàrùatàni kùatriyasya || ## || àjàvikàni vai÷yasya || ## || sarveùàü kùauma÷àõakambalavastram || ## || kàùàyàõi || ## || vastraü càpyakàùàyam || ## ||] daõóe bhagne 'punarmaitvindriyam' ityçcà'nyaü daõóamabhimantrya brahmacàriõe dadàti | daõóe bhagne pràya÷cittam || [bhavati bhikùàü dehi iti bràhmaõa÷caret || ## || bhikùàü bhavatã dadàtu iti kùatriyaþ || ## || dehi bhikùàü bhavati iti vai÷yaþ || ##|| sapta kulàni bràhmaõa÷caret trãõi kùatriyo dve vai÷yaþ || ## || sarvaü gràmaü cared bhaikùaü stenapatitavarjam || ## ||] 'OM bhavati bhikùàü dehi' iti bràhmaõa÷caredityàdi såtram || [mayyagre (7.82.2-6) iti pa¤capra÷nena juhoti || ## ||] 'mayyagre' iti pa¤cabhiþ pa¤ca samidha àdadhàti | upanayanàgnau naùña idaü pràya÷cittam | anena vidhinà brahmacàrã punaràdhànaü karoti | iti brahmacàryagniparigrahaþ | dvàda÷aràtraü sàvitrãvratam | sàvitrãvratasya na grahaõaü nodãkùaõaü bhavati | dvàda÷aràtramarasà÷ã bhavati | trayoda÷e'hani vedavrataü dadàti | vratagrahaõam | vratàdànãyàþ bhavanti || sàyampràtaragnikàryamucyate- [saü mà si¤cantu (7.33.1) iti triþ paryukùati || ## ||] 'avyasa÷ca' (19.68.1) ityçcaü japitvà 'saü mà si¤cantu' iti triþ paryukùaõam || [yadagre tapasà tapo'gne tapastapyàmahe (7.61.1-2) iti dvàbhyàü parisamåhayati || ## ||] 'yadagre tapasà' iti dvàbhyàmagniü prajvàlayati || [idamàpaþ pravahata (7.98.3) iti pàõã prakùàlayate || ## ||] 'idamàpaþ pravahata' ityçcà hastau prakùàlayati || [saü mà si¤cantu (7.33.1) iti triþ paryukùati || ## ||] punaþ 'saü mà si¤cantu' iti triþ paryukùati || [agne samidhamàhàrùam (19.64.1-4) ityàdadhàti catasraþ || ## ||] 'agne samidhamàhàrùam' iti catasçbhirçgbhiþ catasraþ samidha àdadhàti || [edho'si (7.89.4) ityåùmabhakùaü bhakùayatyà nidhanàt || ## ||] 'edho'si' ityåùmabhakùaü bhakùayati || [tvaü no medhe (6.108.1-5) ityupatiùñhate || ## ||] 'tvaü no medhe' iti pa¤cabhiçgbhiragnimupatiùñhate || [yadannam (6.71.1-3) iti tisçbhirbhaikùasya juhoti || ## ||] 'yadannam' iti tisçbhirbhaikùaü juhoti | sarvatra haviþprokùaõaü, utpavanaü ca | 'tryàyuùam' iti bhåtinà rakùàü karoti | lalàñe skandhe hçdaye ca | tataþ 'satyaü tvartena' iti paryukùaõam | 'yasmàt ko÷àt' (19.7.2) iti japati || [aharahaþ samidha àhçtyaivaü sàyampràtarabhyàdadhyàt || ## ||] sàyampràtaraharahaþ kuryàt | brahmacàryagnikàryaü samàptam || atha vratàde÷à uttamapañale vyàkhyàtàþ- sàüvatsaraü vedavrataü kalpànàü tu tadardhakam. mçgàre ùaóràtraü syàt triràtraü syàdviùàsahiþ. yàmyànàmapi mantràõàü ùaùñhaü dvàda÷aràtrikam. athavà kau÷ikavratavidhànaü kuryàt. atha kau÷ikoktavratavidhànamucyate | sthaõóile'gnisthàpanam | vapanam | daõóa-mekhalà-yaj¤opavãtaü ca dattvà tato vrata÷ràvaõam | vratàdànãyà aùñau samidhaþ | tato 'yasmàt ko÷àt' iti | sarveùu vrateùu vratàdànaü samàptam || atha vratavisarjanamucyate- àjyatantraü kçtvà 'idàvatsaràya iti vratavisarjanamàjyaü juhuyàt | samidho'bhyàdadhyàt' (Kau÷S | 42.15-16) vrata÷ràvaõaü vratavisarjanaü ca | aùñau samidhaþ | tato'bhyàtànàdyuttaratantram | iti sarvavratavisarjanaü samàptam | kau÷ikoktaü sarvatra bhavati | nityanaimittikakàmyeùu etena vidhànena vratagrahaõaü vratavisarjanaü ca kuryàt | kçcchracàndràyaõàdiùu vratagrahaõaü vratavisarjanaü ca bhavati | sarvatra laukike ca vrate vaidike ca sarvatra | iti vratàde÷aþ || [medhàjanana àyuùyairjuhuyàt || ## || yathàkàmaü dvàda÷aràtramarasà÷ã bhavati || ## ||] atha brahmacàryupanayanànantaraü medhàjananamantraiþ àyuùyamantrai÷càjyaü juhuyàt | 'ye triùaptà' (1.1) 'ahaü rudrebhiþ' (4.30) 'tvaü no medhe' (6.108) 'dyau÷ca me' (7.1.53) ityàjyaü juhuyàt medhàkàmaþ | medhà sampadyate | brahmacàrã idaü karma kuryàt | tantravikalpaþ | brahmacàriõaþ tantre anadhikàraþ | akçtavedàdhyayanatvàt | anyo và brahmacàrã và sarvasya karmaõo'dhikàraþ | medhàjananena àyuùyeõa àjyaü juhuyàt | tantravikalpaþ | brahmacàrã upanayanadivase medhàkàmaþ | 'vi÷ve devà' 'asmin vasu' 'yadàbadhnan' 'nava pràõàn' ityàjyaü juhuyàt | brahmacàrã upanayanànantaram | àyuùkàmaþ | tantravikalpaþ || saptame'dhyàye aùñamã kaõóikà || ## || ________________________________ [bhadràya karõaþ kro÷atu bhadràyàkùi vi vepatàm | parà duþùvapnyaü suva yadbhadraü tanna à suva || akùivepaü duþùvapnyamàrtiü puruùareùiõãm | tadasmada÷vinà yuvamapriye prati mu¤catam || yatpàr÷vàduraso me aïgàdaïgàdavavepate | a÷vinà puùkarasrajà tasmànnaþ pàtamaühasaþ iti karõaü kro÷antamanumantrayate || ## ||] 'bhadràya karõaþ kro÷atu' iti såktena karõaü kro÷antamanumantrayate || [akùi và sphurat || ## ||] akùi sphurantamanumantrayate | duþsvapnadar÷ane svasti | aniùñadar÷ane ca | adbhutadar÷ane ca japati | svayaü japaþ | kartà và anvàrabdhe japati || [àyuùyàõi] [vi devà jarasà (3.31) uta devàþ (4.13) àvataste (5.30) upa priyam (7.32) antakàya mçtyave, à rabhasva (8.1-2) pràõàya namaþ (11.4) viùàsahim (17.1.1-5) ityabhimantrayate || ## ||] 'vi devà jarasà' iti såktena puruùa÷arãramabhimantrayate | àyuùkàmaþ | kartre dakùiõà dhenuþ brahmaõa÷ca dhenuþ sarvatra | 'uta devàþ' iti såktena ÷arãramabhimantrayate | àyuùkàmaþ | 'àvataste' iti såktena puruùasyàïgamanumantrayate | àyuùkàmaþ | 'upa priyam' ityçcàïgamabhimantrayate | 'antakàya', 'à rabhasva' iti såktàbhyàü ÷arãramabhimantrayate | àyuùkàmaþ | 'pràõàya namaþ' ityarthasåktena ÷arãramabhimantrayate | 'viùàsahim' ityabhimantrayate | àyuùkàmaþ | àyuùkàmasyàbhimantraõam || bràhmaõoktamucyate- [bràhmaõoktamçùihasta÷ca || ## ||] sapta bràhmaõàn miùñànnabhojanaü kàràpayitvà | ekaþ pràïmukhaþ | eko dakùiõàmukhaþ | ekaþ pratyaïmukhaþ | catvàro udaïmukhàþ | sarve 'uta devàþ' iti såktenàbhimç÷anti puruùa÷arãram | samàptaü bràhmaõoktamàyuùkàmasya. çùihasta ucyate | 'antakàya mçtyave' iti såktena nàbherårdhvamadhastàdabhimantrayate | dviþ såktàvçttiþ | 'à rabhasva' iti hçdayamabhimantrayate | 'àvataste', 'pràõàya namaþ' iti såktàbhyàü dakùiõaü karõamabhimantrayate | samàptam çùihastaþ || [karmaõe vàü veùàya vàü sukçtàya vàm iti pàõã prakùàlya || ## ||] àyuùkàmasya 'karmaõe vàm' iti hastau prakùàlya 'vi devà' ityàyuùàrthinamabhimantrayate | 'karmaõe vàm' iti hastau prakùàlya 'uta devàþ' ityabhimantrayate | 'karmaõe vàm' iti hastau prakùàlya 'àvataste' ityabhimantrayate | 'karmaõe vàm' iti hastau prakùàlya ÷arãraü 'upa priyam' ityabhimantrayate | 'karmaõe vàm' iti pàõã prakùàlya 'antakàya', 'à rabhasva' iti såktàbhyàmabhimantrayate | 'karmaõe vàm' iti hastau prakùàlya 'pràõàya namaþ' ityabhimantrayate | 'karmaõe vàm' iti pàõã prakùàlya 'viùàsahim' ityabhimantrayate | àyuùkàmaþ | kuïkumacandanasarvauùadhyàdi ÷arãraü samàlabhyàtmànamabhimantrayate || [nirdurarmaõya (16.2) iti sandhàvya || ## ||] 'nirdurarmaõya' iti såktena àyuþkàmaþ || [÷uddhà na àpa (12.1.30) iti niùñhãvya jãvàbhiràcamya || ## ||] '÷uddhà na àpaþ' ityçcà ÷leùmaü tyaktvàtmànamanumantrayate | àyuùkàmaþ | 'jãvà stha' (19.69.1-4) iti såktena àcamyànumantrayate | 'vi devà' iti gaõaþ punarvikalpena | àyuùkàmaþ || [ehi jãvam (4.9) ityà¤janamaõiü badhnàti || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'ehi jãvam' iti såktenà¤janamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | uttaratantram | àyuùkàmaþ | 'ehi jãvam' iti såktenà¤janatucchakamabhimantrya pàyayati | àyuùkàmaþ | yuddhe rakùàrtham | nainaü pràpnoti ÷apatho na kçtyà nàbhi÷ocanam || [vàtàjjàta (4.10) iti kç÷anam || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'vàtàjjàta' iti såktena ÷aïkhamaõiü sampàtyàbhimantrya badhnàti | tata uttaratantram | àyuùkàmaþ rakùàrthã | upanayane nityaü bandhanam || [nava pràõàn (5.28) iti mantroktam || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'nava pràõàn' iti såktena suvarõarajatalohatrãõi ÷akalànyekatra kçtvà nava÷àlàkaü maõiü trivçtaü kçtvà sampàtyàbhimantrya badhnàti | abhyàtànàdyuttaratantram || [ghçtàdulluptam (5.28.14) à tvà cçtatu (5.28.12) çtubhiùñvà (5.28.13) mu¤càmi tvà (3.11) uta devàþ (4.13) àvataste (5.30) upa priyam (7.32) antakàya mçtyave, à rabhasva (8.1-2) pràõàya namaþ (11.4) viùàsahim (17.1.1-5) ityabhimantrayate || ## ||] trayoda÷yàdayastisro dadhimadhumadhyàduddhçtya trivçtamaõiü 'ghçtàdulluptam' ityçcà, 'à tvà cçtatu' ityçcà, 'çtubhiùñvà' ityçcà badhnàti | anyatra sarvatra puõyàhànte bandhanam | àyuùkàmo rakùàkàma÷ca | 'mu¤càmi tvà' iti såktenàbhimantrayate àyuùkàmaþ | ràjayakùmaõi jvare cànyasarvavyàdhau ca | 'uta devàþ' iti såktenàbhimç÷ati dvàbhyàü hastàbhyàm | àyuùkàmaþ | sarvavyàdhibhaiùajyaü rakùàkàmaþ | iti nirodhe ca | 'àvataste' iti ÷arãramabhimantrayate | àyuùkàma àrogyakàmaþ | sarvavyàdhibhaiùajyam | hçdroge ca | aïgabhaïge ca jvare ca | rakùàkàmaþ | 'upa priyam' ityçcà bàla÷arãramabhimantrayate | àyuùkàmaþ | yuvànaü bàlaü ca | 'antakàya' 'à rabhasva' iti såktàbhyàü ÷arãramabhimantrayate | àyuùkàmaþ | mçtyåbhaye ca | 'pràõàya namaþ' iti såktena puruùamabhimantrayate | àyuùkàmaþ | kùubhitvà kàsitvà khàsitvà pãtvà suptvà bhuktvà japati | 'viùàsahim' ityabhimantrayate | àyuùkàmaþ | sumatikàmaþ sakàmajàtiràsàratvakàmaþ || [nirdurarmaõya (16.2) iti sarvasurabhicårõairaraõye'pratãhàraü pralimpati || ## ||] 'nirdurarmaõya' iti såktena sarvauùadhimabhimantrya puruùaü pralimpati puruùasyàraõye | àyuùkàmaþ | ÷rotraü vàk manaþ cakùurdantaþ nàsikà anyacca sarvaü vikalendriyaü dçóhaü bhavati | viùakaü bhavati | yo vikalendriyastasyedaü karma | anulomaü pralimpati | samàptamàyuùyam | punaragre bhaviùyati || [nàmakaraõam] atha nàmakaraõam || ## || ekàda÷e'hani nàma dvàda÷e'hani nàma ÷ataràtrau và puõye nakùatre và yathàkuladharmeõa và | nàmakaraõasyaite kàlàþ smçtivihitàþ || [àrabhasvemàm (8.2) ityavicchinnàmudakadhàràmàlambhayati || ## ||] àjyatantramabhyàtànàntaü kçtvà 'à rabhasvemàm' ityarthasåktena kumàrasya dakùiõe hasta udakadhàràmavicchinnàü ninayati || [påtudàruü badhnàti || ## || pàyayati || ## ||] tata 'à rabhasva' iti såktena devadàrumaõiü sampàtyàbhimantrya puõyàhànte badhnàti | maõiü ghçùya pàyayati badhnàti ca | tataþ pità nàma karoti | atha àcàryo và dakùiõe karõe ÷ràvayati kçttikàdaivataü some÷varadatta÷armà nàma athavà agnidaivataü somadevadatta÷armà nàma nakùatrakalpoktaü nàma dvyakùaraü caturakùaramityàdi || [yatte vàsaþ (8.2.16) ityahatenottarasicà pracchàdayati || ## ||] 'yatte vàsaþ' ityçcà'hatenottarasicà pracchàdayati | '÷ive te stàm' (8.2.14) ityàdi paridànàni siühàvalokananyàyena godànamadhye uktàni | abhyàtànàdyuttaratantram | tataþ ÷ràddham | nàmakaraõaü samàptam || [niùkramaõam] atha nirõayanakarma ucyate- [÷ive te stàm (8.2.14-15) iti kumàraü prathamaü nirõayati || ## ||] caturthe màsi niùkramaõam | '÷ive te stàm' iti dvàbhyàü kumàraü puõyàhànte niùkràmayati tataþ pårvoktàni paridànàni dadàti | tataþ ÷ràddham | samàptaü nirõayanakarma | ÷iùñà ava÷yaü kurvanti || [annaprà÷anam] athànnaprà÷anam- [÷ivau te stàm (8.2.18) iti vrãhiyavau prà÷ayati || ## ||] ùaùñhe màsi prà÷anaü kuryàditi paiñhãnasiþ | sarvasyàü smçtau pa¤came kumàryà iti | prathamaü 'bhåme màtaþ' (12.1.63) ityçcà bhåmyàmupave÷ya tataþ 'udvayaü tamasaspari' (7.53.7) ityàdityaü dar÷ayitvà tato'nnaprà÷anaü kuryàt puõyàhànte | tataþ '÷ivau te stàü vrãhiyavau' iti dvàbhyàmçgbhyàü vrãhiyavau piùñvàbhimantrya kumàraü prà÷ayati | àjyatantre annàni ca sarvàõi | tataþ sruvaü pustakaü dadàti | '÷ive te stàm' (8.2.14-15) iti dvàbhyàü 'pàrthivasya' (2.29.1-2) iti dve 'mà pra gàma' (13.1.59-60) iti dve etàbhiþ çgbhirvrãhyàdi mårdhni dadàti | 'dyàvàpçthivãbhyàü tvà paridadàmi' | '÷ivau te stàm' ityàdi | 'vrãhiyavàbhyàü tvà paridadàmi' || [ahne ca tvà (8.2.20) ityahoràtràbhyàü paridadàti || ## || ÷arade tvà (8.2.22) ityçtubhyaþ || ## ||] 'ahne ca tvà' iti 'ahoràtràbhyàü paridadàmi' | '÷arade tvà' ityàdi 'çtubhyastvà paridadàmi' | godànavat paridànàni dadàti | nàmakaraõe niùkramaõe annaprà÷ane ca godànikàni paridànàni bhavati | tata uttaratantram | ityannaprà÷anaü samàptam || åno vàtirikto và yaþ sva÷àkhodito vidhiþ. tenaiva sarvaü sampårõaü syànna kuryàt pàratantrikam || pa÷càt ÷ràddhaü sarveùu saüskàreùu kuryàt iti dàrilabhàùyakàrasyàbhipràyeõa vyàkhyàta iti | ÷ràddhaü kçtvà pa÷càt karmeti rudrabhadrau | ete bhàùyakàràþ kau÷ikasya | tathà ca manuþ - 'akçtvà màtaraþ ÷ràddhaü na kuryàt karma vaidikam' | vaidikeùu karmasu nityanaimittikakàmyeùu ÷ràddhaü kçtvà tataþ karma kuryàt | sarvatra ÷ràddhaü kçtvà ÷àntikapauùñikàbhicàrakàdbhutàni atharvavedavihitàni kartavyàni | puüsavanàdisaüskàràþ sva÷àkhàvihitàþ kartavyà na kuryàt pàratantrikàþ | punaþ- sva÷àkhàü tu parityajya para÷àkhàmupàsate. sa ÷ådravad bahiþ kàryo havyakavyeùu garhitaþ || [àyuùyàõi] punaràyuùyakarma ucyate- [udasya ketavaþ (13.2) mårdhàhaü (16.3) viùàsahim (17.1.1-5) ityudyantamupatiùñhate || ##|| madhyandine'staü yantaü sakçt paryàyàbhyàm || ## ||] 'udasya ketanaþ' ityanuvàkenàdityamupatiùñhate | àyuùkàmaþ | 'mårdhàhaü', 'nàbhiraham' (16.3-4) iti såktàbhyàmàdityamupatiùñhate | trikàlamàyuùkàmaþ | 'viùàsahim' ityanuvàkena etasmin kàle àdityamupatiùñhate àyuùkàmaþ || [aüholiïgànàmàpo bhojanahavãüùyuktàni || ## ||] aüholiïgànàmàpo bhojanahavãüùi kuryàt | 'à÷ànàm' (1.31) iti såktenodakamabhimantrya pibati | àyuùkàmaþ | 'à÷ànàm' iti såktena bhojanamabhimantrayate | àyuùkàmo nityaü kuryàt | 'à÷ànàm' iti såktenàjyaü juhoti àjyatantre | 'à÷ànàm' iti såktena samidha àdadhàti | àyuùkàmaþ | puroóà÷àdyapyevaü yojanãyam | 'agnermanve' (4.23-29) iti saptabhiþ såktairudakamabhimantrya pibati | àyuùkàmaþ | 'agnermanve' iti saptabhi såktaiþ saktumabhimantrya bhuïkte | àyuùkàmaþ | 'agnermanve' iti saptabhi såktairhavirupadadhãta | yathàsambhavaü tantram | vikalpo và | àyuùkàmaþ | 'yà oùadhayaþ' (6.96) iti bhaktamupadhànàni yojanãyàni | 'vai÷vànaro na àgamat' (6.35.2) ityçcà udakaü bhaktamupadhànaü kuryàt | '÷umbhanã' (7.112) iti dvàbhyàmçgbhyàü tritayaü kuryàt | 'yadarvàcãnam' (10.5.22) ityçcà udakamabhimantrya pibati | àyuùkàmaþ | 'yadarvàcãnam' ityçcà bhaktamabhimantrya bhakùayati | 'yadarvàcãnam' ityçcà upadhànaü kuryàt | sarvatra dakùiõàdànam | svayaïkartçke anyasmai dakùiõàü dadàti ÷ubhaü và bahavo'pi kurvanti | eko'pi karoti | pa÷vàdãnàmàyuùyaü karma bhavati | puruùastrãõàmapi vçddhabàlataruõànàü sarveùàü mànuùapa÷umçgapakùiõa a÷vàdãnàmàyuùyaü karma bhavati | sarvatra dakùiõà dhenuþ | tantre và'tantre và | àyuùkàmaþ || [uttamàsu yanmàtalã rathakrãtam (11.6.23) iti sarvàsàü dvitãyà || ## ||] 'agniü bråmaþ' (11.6) iti såktasya 'yanmàtalã rathakrãtam' iti sarvàsàü dvitãyà | vyatiùaïgeõa yanmàtalã kartavyà | 'agniü bråmaþ' ityasya såktasya pratyçcaü màtalã kàryà | ante ca | abhyàtànànte haviùàmupadadhãta | tata uttaratantram | samàptàni àyuùyàõi | na dakùiõàhãnaü kurvãta | yadà svayaü karoti tadà'nyasmai dakùiõàü dadyàt || saptame'dhyàye navamã kaõóikà || ## || ________________________________ [kàmyàni karmàõi] atha kàmyànàü karmaõàü vidhiü vakùyàmaþ | sambhàralakùaõe maõóapavidhànamuktam | gçhe và kuryàt | nityàni karmàõi gçhe kuryàt | avabhçthaü na và kuryàt | sarvatra kau÷ike karmaõàü vikalpaþ | sarvatràvabhçthaü karmasamàptau | pa¤cànàü kalpànàü kau÷ikoktaü tantraü kuryàdityarthaþ | atha vidhànamucyate- [vi÷ve devà (1.30) iti vi÷vànàyuùkàmo yajate || ## ||] vai÷vadevaü carum | pàkayaj¤atantramàjyabhàgàntaü kçtvà 'vi÷ve devà' iti caruü juhoti | pàrvaõàdyuttaratantram | àyuùkàmaþ | 'vi÷vebhyo devebhyo juùñaü nirvapàmi' | 'vi÷vebhyo devebhyastvà juùñaü prokùàmi' | 'vi÷vàn devàn gacchatu haviþ svàhà' iti vi÷eùaþ | ÷atavarùaparimitamàyurbhavati | nityaü kuryàt || [upatiùñhate || ## ||] athavà 'vi÷ve devà' iti såktenopatiùñhate vi÷vàn devàn || [idaü janàsa (1.32) iti dyàvàpçthivyau puùñikàmaþ || ## ||] pàkayaj¤atantramàjyabhàgàntaü kçtvà 'idaü janàsa' itisåkte na dyàvàpçthivãyaü caruü juhoti | pàrvaõàdyuttaratantram | 'dyàvàpçthivãbhyàü juùñaü nirvapàmi' | 'dyàvàpçthivãbhyàü tvà juùñaü prokùàmi' | 'dyàvàpçthivã gacchatu haviþ svàhà' iti | puùñikàmaþ dravyavçddhikàmaþ || [sampatkàmaþ || ## ||] manobhilaùitakàmaþ ityarthaþ | nityaü kuryàt | 'idaü janàsa' iti såktena upatiùñhate dyàvàpçthivyau | sakçnmantraþ | puùñikàmaþ | sampatkàmaþ | sampacchabda udaya÷abda ucyate | putrakàmaþ dhanakàmaþ pa÷ukàmaþ dhànyakàmaþ hiraõyakàmaþ ratnakàmaþ hastikàmaþ a÷vakàmaþ puùñikàmaþ phalakàmaþ àyuùyakàmaþ va÷ãkaraõakàmaþ cakùuràdãnãndriyàõi vikale sati dçùñikàmaþ patnãkàmaþ gçhakàmaþ saubhàgyakàmaþ parasya daurbhàgyakàmaþ | anyo'pyanuktakàmaþ sampatkàmamadhye j¤àtavyaþ | sarvakàma ityarthaþ | kàmàvçttau karmàvçttiþ | karmàvçttau såktàvçttiþ || [indra juùasva (2.5) itãndraü balakàmaþ || ## ||] pàkatantre 'indra juùasva' iti såktena aindraü caruü juhoti | pàvaõàdyuttaratantram | 'devasya tvà' ityàdi 'indràya juùñaü nirvapàmi' | 'indràya tvà juùñaü prokùàmi' | 'saü barhiþ' ityàdi 'indraü gacchatu haviþ svàhà' iti barhipraharaõe | càturaïgahastia÷vapuruùàdibalakàmo ràjà nityaü kuryàt | 'indra juùasva' iti såktena indramupatiùñhate | nityaü ràjà balakàmaþ || [indramaham (3.15) iti paõyakàmaþ || ## ||] tantramàjyabhàgàntaü kçtvà 'indramaham' iti såktena aindraü caruü juhoti | tata uttaratantram | vaõijàdiartharatnadhànyaputralàbho'sti sarvaü vaõijyotiparimuccairbhavati tataþ kuryàt | 'indramahaü vaõijam' iti såktenendramupatiùñhate | vàõijyakàmaþ | a÷vàdipaõyakàmaþ || [udenamuttaraü naya (6.5) yo'smàn (6.6) indraþ sutràmà (7.91) iti gràmakàmaþ || ## ||] 'udenamuttaraü naya', 'yo'smàn brahmaõaspate' iti såktàbhyàü pàkatantre aindraü caruü juhoti | uttaratantram | gràmakàmaþ | gràmapattanamaõóalapurakàmaþ | gràma÷abda upalakùaõàrthaþ | 'udenamuttaraü naya' 'yo'smàn' iti såktàbhyàmupatiùñhate | gràmakàmaþ | pàkatantre 'indraþ sutràmà' ityçcà carum aindraü juhoti | gràmakàmaþ | 'indraþ sutràmà' ityçcà aindramupatiùñhate | gràmakàmaþ || [gràmasàmpadànàmapyayaþ || ## ||] 'udenamuttaraü naya' iti såktàbhyàm udumbarasamidha àdadhàti | tantravikalpaþ | gràmakàmaþ | 'udenamuttaraü naya' iti såktàbhyàü pàlà÷asamidha àdadhàti | gràmakàmaþ | 'udenamuttaraü naya' 'yo asmàn brahmaõaspate' iti såktàbhyàü karkandhåsamidha àdadhàti | 'udenamuttaraü naya' 'yo asmàn brahmaõaspate' iti såktàbhyàü sabhànàmupastaraõàni juhoti | gràmakàmaþ | evaü 'indraþ sutràmà' iti yojyam | gràmakàmaþ | nàsti nirçtikarma | adhikàre tadbhavati | iha na bhavati || [ya÷asaü mendraþ (6.58) iti ya÷askàmaþ || ## ||] indradaivataü carumàjyabhàgàntaü kçtvà 'ya÷asaü mendraþ' iti såktena indràya caruü juhoti | athavà 'ya÷asaü mendraþ' iti tçcena såktenendramupatiùñhate | ya÷askàmaþ | pratiprakà÷atàdityavat ya÷asvã bhavatãtyarthaþ || [mahyamàpaþ (6.61) iti vyacaskàmaþ || ## ||] 'mahyamàpaþ' iti tçcenendraü yajate | tàvatkåpataóàgavàpãpuùkariõã udakakàmàrthã setubandhàdiudakakàmàrthã vyacaskàmaþ | 'mahyamàpaþ' iti såktenopatiùñhate | vàpãkåpataóàgàdikàmaþ || [àgacchata (6.82) iti jàyàkàmaþ || ## ||] 'àgacchata' iti tçcenendraü yajate pàkatantreõa jàyàkàmaþ | kumàrãkarma ityarthaþ | 'àgacchata' iti tçcenendramupatiùñhate | patnãkàmaþ | nityaü kuryàt || [vçùendrasya (6.86) iti vçùakàmaþ || ## ||] 'vçùendrasya' iti tçcenendraü yajate pàkatantreõa | ràjà vçùakàmaþ | eko'syàü pçthivyàü ràjà bhavati eko'dhipatyakàma ityarthaþ | pradhànakàmaþ | 'vçùendrasya' iti tçcenendramupatiùñhate | pradhànakàmaþ | manuùyàõàü madhye pradhàno bhavati | ÷reùñha ityarthaþ | ÷reùñhatvaü svajàtipakùe | bràhmaõànàü madhye bràhmaõaþ kùatriyàõàü madhye kùatriya ityarthaþ || [à tvàhàrùam (6.87) dhruvà dyauþ (6.88) iti dhrauvyakàmaþ || ## ||] 'à tvàhàrùam' 'dhruvà dyauþ' iti såktàbhyàmindraü yajate pàkayaj¤avidhànena | ràjà dhrauvyakàmaþ | nikhilaü ràjyaü bhavatãtyarthaþ | 'à tvàhàrùam' 'dhruvà dyauþ' iti såktàbhyàmindramupatiùñhate | dhrauvyakàmaþ | ni÷calakàmaþ | sthiratvamityarthaþ || [tyamå ùu (7.85) tràtàram (7.86) à mandraiþ (7.117) iti svastyayanakàmaþ || ## ||] 'tyamå ùu' 'tràtàram' ityçgbhyàmindraü yajate pàkatantreõa | svastyayanakàmaþ | svastãtyavinà÷anàma | dvipadacatuùpadànàmavinà÷amityarthaþ | 'tyamå ùu' 'tràtàram' ityçgbhyàmindramupatiùñhate | svastyayanakàmaþ | nityaü kuryàt | 'à mandraiþ' iti dvàbhyàmçgbhyàmindraü yajate pàkatantreõa svastyayanakàmaþ | ÷àntikàma ityarthaþ | gçhe gràme và sarvatra ÷àntiü kuryàt | niùkàmo và sakàmo và | 'à mandraiþ' iti dvàbhyàmindramupatiùñhate | svastyayanakàmaþ | go÷vàjahastipuruùàdisvastyayanaü bhavati | nityaü kuryàt và || [samàstvàgne (2.6) abhyarcata (7.82) ityagniü sampatkàmaþ || ## ||] 'samàstvà' iti såktena agniü yajate pàkatantreõa | sampatkàmaþ | apårvalàbhaþ | manasà cintitakàmaþ sampadityucyate | 'samàstvàgne' iti såktenàgnimupatiùñhate | sarvakàmaþ | 'abhyarcata' iti såktena ùaóarcenàgniü yajate | sarvakàmaþ | 'abhyarcata' iti såktena ùaóarcenàgnimupatiùñhate | sampatkàmaþ || [pçthivyàm (4.39) iti mantroktam || ## ||] 'pçthivyàmagnaye' iti da÷abhirçgbhiþ | pçthivãm | agnim | antarikùam | vàyum | dyauþ | àdityaþ | di÷aþ | candramàþ | punaþ agnim | età aùñau devatàþ | aùñau caravaþ | pratyçcaü homaþ | nirvapaõàdi yojyaü sannatikarma | pàkatantram | sampatkàmaþ | àyuùkàmaþ | dhanakàmaþ | 'pçthivyàmagnaye' iti da÷arcena pçthivyàdidevatà upatiùñhate | sarvakàmaþ || [tadidàsa (5.2) dhãtã và (7.1) itãndràgnã || ## ||] 'tadidàsa' iti såktenandràgnã yajate và upatiùñhate và | sarvakàmaþ | 'dhãtã và ye' iti dvàbhyàmindràgnã yajate và upatiùñhate và | sarvakàmaþ || [yasyedamà rajaþ (6.33) atharvàõam (7.2) aditirdyauþ (7.6) diteþ putràõàm (7.7) bçhaspate savitaþ (7.16) ityabhyuditaü brahmacàriõaü bodhayati || ## ||] 'yasyedamà rajaþ' iti såktena tçcenendraü yajata upatiùñhate và | sarvakàmaþ | 'atharvàõaü pitaram' ityaùñabhiratharvàõaü yajate và upatiùñhate và | sarvakàmaþ | 'aditirdyauþ' iti catasçbhiraditiü yajata upatiùñhate và | sarvakàmaþ | 'diteþ putràõàm' ityçcà devàn yajata upatiùñhate và | sarvakàmaþ | 'bçhaspate savitaþ' ityekayà bçhaspatiü yajate và upatiùñhate và | sarvakàmaþ | 'bçhaspate savitaþ' ityekayà suptaü brahmacàriõamutthàpayati àditye udite sati | pràya÷cittametat || [dhàtà dadhàtu (7.17) prajàpatirjanayati (7.19) anvadya naþ (7.20) yanna indraþ (7.24) yayorojasà (7.25) viùõornu kam (7.26) agnàviùõå (7.29) somàrudrà (7.42) sinãvàli (7.46) bçhaspatirnaþ (7.51) yatte devà akçõvan (7.79) pårõà pa÷càt (7.80) prajàpate (7.80.3) abhyarcata (7.82) ko asyà naþ (7.103) iti prajàpatim || ## ||] 'dhàtà dadhàtu' iti caturçcena dhàtàraü yajata upatiùñhate và | sarvakàmaþ | nityaü kuryàt | 'prajàpatirjanayati' ityçcà prajàpatiü yajata upatiùñhate và | sarvakàmaþ | 'anvadya no'numatiþ' iti ùaóarcenànumatiü yajata upatiùñhate và | sarvakàmaþ | nityam | varùeõa kàmaþ sampadyate | pàpa÷arãrasya da÷avarùeõa | 'yanna indro akhanat' ityekayà indràdyà nava devatà mantroktà ekacaruõà yajate | indram | agnim | vi÷vàn devàn | marutaþ | arkam | savitàram | satyadharmàõam | prajàpatim | anumatim | età devatàþ | sarvaphalakàmaþ | upatiùñhate và | sarvakàmaþ | 'yayorojasà' iti dvàbhyàmçgbhyàü viùõuü yajata upatiùñhate và | sarvakàmaþ | 'viùõornu kam' ityaùñarcena viùõuü yajata upatiùñhate và | sarvakàmaþ | 'agnàviùõå mahi' iti dvàbhyàmçgbhyàü agnàviùõå yajata upatiùñhate và | sarvakàmaþ | 'somàrudrà vi vçhatam' iti dvàbhyàmçgbhyàü somàrudrau yajata upatiùñhate và | sarvakàmaþ | 'sinãvàli pçthu ùñuke' iti navabhirçgbhiþ sinãvàlã kuhå ràkà devapatnã iti catasro devatàþ yajata upatiùñhate và | eka÷caruþ | sarvakàmaþ | sarvatra paryàyeõa sarvakàmàvàptirbhavati | 'bçhaspatirnaþ' ityçcà bçhaspatiü yajata upatiùñhate và | sarvakàmaþ | 'yatte devà akçõvan' iti catasçbhiramàvàsyàü yajata upatiùñhate và | sarvakàmaþ | 'pårõà pa÷càt' iti tisçbhiþ paurõamàsãü yajata upatiùñhate và | sarvakàmaþ | 'prajàpate na tvat' ityçcà prajàpatiü yajata upatiùñhate và | sarvakàmaþ | 'abhyarcata' iti ùaóbhirçgbhiragniü yajata upatiùñhate và | sarvakàmaþ | 'ko asyà naþ' iti dvàbhyàmçgbhyàü prajàpatiü yajata upatiùñhate và | sarvakàmaþ || [agna indra÷ca (7.110) iti mantroktàn sarvakàmaþ || ## ||] 'agna indra÷ca' iti catasçbhirçgbhiþ agnimindraü yajata upatiùñhate và | sarvakàmaþ | na krameõa kàmotpattiþ | prajàpatikàmaþ | mantràvçttiþ | tathà yogamityadhikaraõe na kramaþ kàmyànàü karmaõàm | aïgavat kratånàmityadhikaraõe || [ya ã÷e (2.34) ye bhakùayantaþ (2.35) itãndràgnã lokakàmaþ || ## ||] 'ya ã÷e', 'ye bhakùayantaþ' iti dvàbhyàü såktàbhyàmindràgnã yajata upatiùñhate và | sarvalokàdhipatyakàmaþ || [annaü dadàti prathamam || ## ||] 'ya ã÷e', 'ye bhakùayantaþ' iti dvàbhyàü såktàbhyàü bhaktàdyannamabhimantrya bhikùukebhyo dadàti | sarvalokàdhipatyakàmaþ || [pa÷åpàkaraõamuttamam || ## ||] 'ya ã÷e pa÷upatiþ' iti såktena pa÷åpàkaraõaü karoti || [savapurastàddhomà yujyante || ## ||] 'ye bhakùayantaþ' iti såktena savapurastàddhomà yujyante || [doùo gàya (6.1) ityatharvàõaü samàvçtyà÷nàti || ## ||] 'doùo gàya' iti tçcena såktena atharvàõaü yajata upatiùñhate và | sarvalokàdhipatyakàmaþ | parimokùaþ | godànikaü tantram | paridhàpanàntaü kçtvà tato'bhyàtànàni 'idàvatsaràya' iti | tato'bhyàtànàni | tataþ 'çcaü sàma' iti | tato'bhyàtànàni hutvà 'doùo gàya' iti såktena bhaktaü sampàtyàbhimantrà÷nàti | abhyàtànàdyuttaratantram | vrataü samàpya vratavisarjanaü karoti || [abhayaü dyàvàpçthivã (6.40) ÷yeno'si (6.48) iti pratidi÷aü saptarùãnabhayakàmaþ || ## ||] 'abhayaü dyàvàpçthivã' iti tçcena såktena pratidi÷aü saptarùãn yajata upatiùñhate và | pratidi÷amabhayakàmaþ | yasya gràmasya nagarasya và'bhayamicchati tasya pratidi÷am | '÷yeno'si' tçcena pratidi÷aü saptarùãn yajata upatiùñhate và | abhayakàmaþ | digabhimukhàni tantràõi kçtvà pratidi÷aü và gràmasya | ekasmin sthàne và sthitaþ | abhayakàmaþ || [uttareõa dãkùitasya và brahmacàriõo và daõóapradànam || ## ||] '÷yeno'si' tçcena såktena brahmacàriõe daõóapradànaü karoti | '÷yeno'si' iti jyotiùñome dãkùitàya daõóapradànaü karoti brahmà || [dyau÷ca me (6.53) iti dyàvàpçthivyau viriùyati || ## ||] 'dyau÷ca ma idaü pçthivã ca' iti tçcena dyàvàpçthivã yajata upatiùñhate và | viriùyati yadi vinà÷opasthitaþ tata idaü karma kuryàt | yadi vinà÷e và vartamàne vinà÷abhaye và tadà idaü karma kuryàt | na kàlavilambena | dravyanà÷e putranà÷e prajànà÷e pa÷unà÷e a÷vanà÷e hastinà÷e vçùabhanà÷e gçhanà÷e samutpanne kuryàt | athavà ÷àntike doùàþ sarve vilayaü yànti iti brahmavido vadanti | 'dyàvàpçthivãbhyàü juùñaü nirvapàmi | dyàvàpçthivãbhyàü tvà juùñaü prokùàmi | dyàvàpçthivã gacchatu haviþ svàhà' iti | ÷eùaü samànam || [yo agnau (7.87) iti rudràn svastyayanakàmaþ svastyayanakàmaþ || ## ||] 'yo agnau' ityçcà rudràn yajata upatiùñhate và | svastyayanakàmaþ | sarvatra yàgaþ dar÷apaurõamàsavidhànena | ÷àntikapauùñikàbhicàreùu noùõãùaü kàrayet | sarvakarmasu | maõóapasyottare pàr÷ve ÷àntikala÷aü sthàpayet sarvakarmasu | ekaràtràdyupavàsaü kuryàdàdau pura÷caraõaü kàrayitvà | çtvijàü sarvakarmasu sàdhàraõam | paurõamàsyamàvàsye puõye nakùatre prayogaþ sarvakarmasu || àyurvçddhirdvaye prokta àyuùyakarmasaïgrahaþ. nànàphalasamàyuktaþ kàmyayàga÷ca saptame || saptame'dhyàye da÷amã kaõóikà || ## || iti kau÷ikapaddhatau saptamo'dhyàyaþ samàptaþ || ____________________________________________________________________________ athàùñamo'dhyàyaþ [savàþ] atha savayaj¤ànàü vidhànaü vyàkhyàsyàmaþ- [sambhçteùu sàvikeùu sambhàreùu bràhmaõamçtvijaü vçõãta || çùimàrùeyaü sudhàtudakùiõamanaimittikam || eùa ha và çùiràrùeyaþ sudhàtudakùiõo yasya tryavaràrdhyàþ pårvapuruùà vidyàcaraõavçtta÷ãlasampannàþ || udagayana ityeke || ## ||] sambhçteùu sàvikeùu sambhàreùu | devayajanamuktam | udagayane | çùãnàrùeyaguõayuktàn çtvijo vçõãte | eùa çtvikkalpa ukto madhuparke || [athàta odanasavànàmupàcàrakalpaü vyàkhyàsyàmaþ || savàn dattvàgnãnàdadhãta || sàrvavaidika ityeke || sarve vedà dvikalpàþ || màsaparàrdhyà dãkùà dvàda÷aràtro và || triràtra ityeke || haviùyabhakùà syurbrahmacàriõaþ || adhaþ ÷ayãran || kartçdàtàràvà samàpanàt kàmaü na bhu¤jãran santatà÷cet syuþ || ahani samàptamityeke || yàtràrthaü dàtàrau và dàtà ke÷a÷ma÷ruromanakhàni vàpayãta || ke÷avarjaü patnã || snàtàvahatavasanau surabhiõau vratavantau karmaõyàvupavasataþ || ## ||] ekàda÷yàü varaõaü kçtvà godànikena vidhànena ke÷a÷ma÷raromanakhàni vàpayitvà || ke÷avarjaü patnã nakhàni kartayet | snàtàvahatavàsasau surabhiõau bhåtvà dàtà | upanayanavad daõóamekhalà | yaj¤opavãtã | triràtraü dãkùàgrahaõaü saha patnyà | agnaye brahmaõe gurave vrata÷ràvaõaü kçtvà tato vratàdànãyà aùñau samidha àdadhàti | tataþ kartà abhyàtànàdyuttaratantram karoti | haviùyabhakùaõàdi kartà kàrayità patnã ca karoti || [÷vo bhåte yaj¤opavãtã ÷àntyudakaü kçtvà yaj¤avàstu ca samprokùya brahmaudanikamagniü mathitvà || yaddevà devaheóanam (6.114) yadvidvàüso yadavidvàüsaþ (6.115) apamityamapratãttam (6.117) ityetaistribhiþ såktairanvàrabdhe dàtari pårõahomaü juhuyàt || ## ||] [atha devayajanam || tadyat samaü samålamavidagdhaü pratiùñhitaü pràgudakpravaõamàkçtiloùñavalmãkenàstãrya darbhai÷ca lomabhiþ pa÷ånàm || ## ||] atha caturda÷yàü pràtaryaj¤opavãtã ÷àntyudakaü kçtvà devayajanaü samprokùya àkçtiloùñavalmãkenàstãrya devayajanaü darbhai÷ca go-a÷va-aja-avilomàni prastãrya | pàlà÷amayyaraõidvayenàgniü manthayet yajamànaþ || [agne jàyasva (11.1.1) iti manthantàvanumantrayate || patnã mantraü sannamayati || yajamànaü ca || ## ||] 'agne jàyasva' ityçcà manthantàvanumantrayate | 'agne jàyasvàraõikà nàthiteyaü brahmaudanaü pacati putrakàmà | agne jàyasva ke÷avadatta÷armà nàthito'yaü brahmaudanaü pacati putrakàmaþ' | evaü patnãnàmayajamànanàmagrahaõaü kçtvà prathame'rdharce || [kçõuta dhåmam (11.1.2) iti dhåmam || ## ||] tataþ 'kçõuta dhåmam' ityçcà dhåmamanumantrayate || [agne'janiùñhà (11.1.3) iti jàtam || ## ||] 'agne'janiùñhà' iti tribhiþ pàdairjàtam | 'asyai rayim' iti pàdena patnãmanumantrayate || [samiddho agne (11.1.4) iti samidhyamànam || ## ||] 'samiddho agne samidhà' iti tribhiþ pàdaiþ samidhyamànamanumantrayate | 'uttamaü nàkam' iti pàdaü dàtàraü vàcayati | evaü brahmaudanikamagniü mathitvà sthaõóile'gniü kçtvà abhyàtànàntaü kçtvà 'yaddevà devaheóanam' (6.114), 'yadvidvàüsaþ' (6.115), 'apamityamapratãttam' (6.117) ityetaistribhiþ såktairanvàrabdhe dàtari pårõahomaü juhuyàt | pårõahomasya vidhànaü ÷àntikalpa uktam || [agnãnàdhàsyamànaþ savàn và dàsyan saüvatsaraü brahmaudanikamagniü dãpayati || ahoràtrau và || yàthàkàmã và || saüvatsaraü tu pra÷astam || savàgnisenàgnã tàdarthikau nirmathyau và bhavataþ || aupàsanau cobhau hi vij¤àyete || tasmin devaheóanenàjyaü juhuyàt || samidho'bhyàdadhyàt || ÷akalàn và || tasmin yathàkàmaü savàn dadàtyekaü dvau sarvàn và || api vaikaikamàtmà÷iùo dàtàraü vàcayati || parà÷iùo'numantraõamanirdiùñà÷iùa÷ca || dàtàrau karmàõi kurutaþ || tau yathàliïgamanumantrayate || ubhayaliïgairubhau puüliïgairdàtàraü strãliïgaiþ patnãm || udahçtsampraiùavarjam || ## ||] tataþ 'yaddevà devaheóanam' (6.114-124) ityanuvàkenàjyaü juhuyàt | samidho'bhyàdadhyàt | ÷akalàn vàdadhyàt | evaü brahmaudanikamagniü mathitvà sthaõóile'gniü kçtvàbhyàtànàntaü kçtvà dãpayati ahoràtraü và yàthàkàmã và | saüvatsaraü tu pra÷astam || [parehi nàri (11.1.13) ityudahçtaü sampreùyatyanuguptàmalaïkçtàm || ## ||] athàmàvàsyàyàü pràtaþ udakàharaõaü karoti | bràhmaõãmalaïkçtvà tàü sàdhuvàdinãmudakaghañaü haste gçhãtàü 'parehi nàri' ityçcodakagatàü preùayati || [emà aguþ (11.1.14) ityàyatãmanumantrayate || ## ||] 'emà aguþ' iti pàdenodakapårõàü nàrãmanumantrayate || [uttiùñha nàri (11.1.14) iti patnãü sampreùyati || ## ||] 'uttiùñha nàri' ityàdi 'à tvàgan yaj¤aþ' ityantena dàtrãü preùayati || [prati kumbhaü gçbhàya (11.1.14) iti pratigçhõàti || ## ||] 'prati kumbhaü gçbhàya' iti pàdàrdhena jalakumbhaü gçhadvàre pratigràhayati dàtrã || [årjo bhàgaþ (11.1.15) iti nidadhàti || ## ||] 'årjo bhàgaþ' iti pàdena bhåmau nidadhàti uttarataþ. avyasa÷ca (19.69.11), barhirlavanam, vedyuttaravedyagnipratiùñhàpanam, anvàdhànam, vratagrahaõam, pavitrakaraõam, pavitreõedhmaprokùaõam, idhmopasamàdhànam, barhiþprokùaõam, brahmàsanam, brahmavaraõam, brahmasthàpanam, staraõam, stãrõaprokùaõam, àtmàsanam, udapàtrasaüskàraþ | tato'hataü vàso dakùiõataþ upasàdayate | tatsahiraõyam | tatra dve udapàtre nihite bhavato vedimadhye agnerdakùiõataþ | ahatavàsàþ sahiraõyàü vastraghañikàü kçtvà stçõàti tadupari dakùiõàrtham | dakùiõato dakùiõataþ udapàtradvayaü sthàpayati || [pårvàhõe bàhyataþ ÷àntavçkùasyedhmaü prà¤camupasamàdhàya || parisamuhya paryukùya paristãrya barhirudapàtramupasàdya paricaraõenàjyaü paricarya || nityàn purastàddhomàn hutvàjyabhàgau ca || ## ||] tataþ prakçtamudapàtraü jàïmàyanaü vedyàü bahirbrahmàgrataþ dakùiõamanyadantaramanyadantaraü yato'dhicariùyan bhavati | bàhyaü jàïmàyanaü kçtvà paricaraõenàjyaü paricarya nityàn purastàddhomàn hutvàjyabhàgau ca hutvà || [pa÷càdagneþ palpålitavihitamaukùaü vànaóuhaü và rohitaü carma pràggrãvamuttaraloma paristãrya || pavitre kurute || darbhàvapracchinnapràntau prakùàlyànulomamanumàrùñi || ## || iyaü mahã (11.1.8) iti carmàstçõàti pràggrãvamuttaraloma || pumàn puüsaþ (12.3.1) iti carmàrohayati || patnã hvayamànam || tçtãyasyàmapatyamanvàhvayati || çùipra÷iùñà (11.1.15) ityudapàtraü carmaõi nidadhàti || ## ||] tataþ pa÷càdagneþ palpålitavihitamaukùaü vànaóuhaü và rohitaü carma prastçõantaü 'iyaü mahã' ityçcà yajamànaü vàcayati | 'çùipra÷iùñà' iti pàdena patnã udakaghañaü carmaõi nidhàpayati || [tadà àpasputràsaþ (12.3.4) iti sàpatyàvanunipadyete || ## || pràcãmpràcãm (12.3.7-10) iti mantroktam || catasçbhirudapàtramanupariyanti || pratidi÷aü dhruveyaü viràñ (12.3.11) ityupatiùñhante || piteva putràn (12.3.12) ityavarohya bhåmiü tenodakàrthàn kurvanti || ## ||] punaþ tåùõãü bhåmau sthàpayati | sarvàõi karmàõi tenodakena kuryàt || [pavitraiþ samprokùante || ## ||] 'punantu mà' (6.19) 'vàyoþ påtaþ' (6.51) 'vai÷vànaro ra÷mibhiþ' (6.62) iti pavitragaõaþ | etena dàtà patnã apatyàni ca pavitreõa samprokùayet || atha nirvàpakaraõam- [darbhàgràbhyàü carmahaviþ samprokùati || ## ||] dàtà muùñiprasçtà¤jalidvayaparimite triguõàn vrãhãü÷carmaõi kçtvà darbhapavitràbhyàü tåùõãü carmahaviþ samprokùati | tataþ carmaõi trãõi vibhàgàni karoti || [àdiùñànàü sànajànatyai prayacchati || ## ||] tato devapitçmanuùyatrayaü patnã anajànatyai prayattaiþ prayacchati | kartà praiùaü dadàti || [tàn tredhà bhàgaþ (11.1.5) iti vrãhirà÷iùu nidadhàti || teùàü yaþ pitéõàü taü ÷ràddhaü karoti || yo manuùyàõàü taü bràhmaõàn bhojayati || yo devànàü tam agne sahasvàn (11.1.6) iti dakùiõaü jànvàcyàparàjitàbhimukhaþ prahvo và muùñiprasçtà¤jalibhiþ kumbhyàü nirvapati || ## ||] vrãhãn vibhàgeùu kartà 'tredhà bhàgo nihitaþ' iti tribhiþ pàdairvibhàgàn devapitçmanuùyasambandhànanumantrayate | 'yo devànàm' iti pàdena patnãmanumantrayate | yaþ pitçbhàgastenàvabhçthànte vçddhi÷ràddhaü karoti | yo manuùyàõàü bhàgastaü bràhmaõàn bhojayati | dvàbhyàü tantràgnau ÷rapaõam | 'yo devànàm' ityetena vakùyamàõaü karma kuryàt || [dakùiõaü jànvàcyàparàjitàbhimukhaþ prahvo và muùñinà prasçtinà¤jalinà yasyàü ÷rapayiùyan syàt tayà caturtham || ÷aràveõa catuþ÷aràvaü devasya tvà savituþ prasava çùibhyastvàrùeyebhyastvaikarùaye tvà juùñaü nirvapàmi || ## ||] tato nirvapati 'devasya tvà savituþ prasave'÷vinorbàhubhyàü påùõo hastàbhyàmçùibhyastvàrùeyebhyastvaikaçùaye tvà juùñaü nirvapàmi' || [vasavastvà gàyatreõa chandasà nirvapantu | årjamakùitamakùãyamàõamupajãvyàsam iti dàtàraü vàcayati || rudràstvà traiùñubhena chandasà | àdityàstvà jàgatena chandasà | vi÷ve tvà devà ànuùñubhena chandasà nirvapantu | årjamakùitamakùãyamàõamupajãvyàsam iti dàtàraü vàcayati || niruptaü såktenàbhimç÷ati || ## ||] 'vasavastvà gàyatreõa chandasà nirvapantu' | 'agne sahasvàn' (11.1.6) ityçcà dàtàramanumantrya 'årjamakùitamakùãyamàõamupajãvyàsam' iti dàtàraü vàcayati || [kumbhyà và catuþ || tàn sapta medhàn (12.3.16) iti sàpatyàvabhimç÷ataþ || gçhõàmi hastam (12.3.17) iti mantroktam || ## ||] evaü caturõàmekaikaü prati nirvàpamanuyojayet | niruptànanyasyàü kumbhyàü kçtvà tasyàü ÷rapaõakumbhyàva÷eùàccaturthaü nirvapati | evaü pratimantraü catvàro nirvàpà bhavanti | athavà ÷rapaõakumbhyàva÷eùàccaturthaü nirvapati | anaóuhi kçtvà niruptaü haviþ savasåktenàbhimç÷ati kartà || [trayo varàþ (11.1.10) iti trãn varàn vçõãùva iti || ## ||] 'trãn varàn vçõãùva' iti dàtçpraiùaü dattvà evaü patnyai dadàti | tau vçõantau 'trayo varàþ' ityardharcena pratipratyanumantrayate || [anena karmaõà dhruvàn iti prathamaü vçõãte || ## ||] dàtà savakarmaõàü samçddhãþ prathamaü vçõãte || [yàvaparau tàveva patnã || ## ||] yàvaparau varau manyeta tau vçõãte | evaü tàveva patnã || [etau gràvàõau (11.1.9) ayaü gràvà (12.3.14) ityulåkhalamusalaü ÷årpaü prakùàlitaü carmaõyàdhàya || ## ||] kartà 'aràtãyoþ' (10.3.1) iti takùati | 'yadyat kçùõaþ' (12.3.13) ityçcolåkhalamusale prakùàlayati | 'yattvà ÷ikvaþ' (10.6.3) ityçcà ÷årpamadhaþ gomayena lepayati | tàni 'etau gràvàõau' iti pàdena dàtà carmaõi nidadhàti || [gçhàõa gràvàõau (11.1.10) ityubhayaü gçhõàti || ## ||] 'gçhàõa gràvàõau' ityardharcenolåkhalamusalaü gràhayati || [sàkaü sajàtaiþ (11.1.7) iti vrãhãnulåkhala àvapati || vanaspatiþ (12.3.15) iti musalamucchrayati || ## ||] 'sàkaü sajàtaiþ' ityardharcena patnã vrãhãnulåkhala àvapati | 'årdhvo nàkasya' ityardharcena musalamucchrayantãmanumantrayate || [nirbhindhyaü÷ån (11.1.9) gràhi pàpmànam (12.3.18) ityavahanti || ## ||] 'nirbhindhyaü÷ån' iti pàdadvayenàvaghnatãmanumantrayate || [iyaü te dhãtiþ (11.1.11) varùavçddham (12.3.19) iti ÷årpaü gçhõàti || ## ||] 'iyaü te dhãtiþ' ityardharcena ÷årpaü gçhõàti || [årdhvaü prajàm (11.1.9) vi÷vavyacàþ (12.3.19) ityudåhantãm || ## ||] 'årdhvaü prajàm' iti pàdena ulåkhalàdudåhantãm || [parà punãhi (11.1.11) tuùaü palàvàn (12.3.19) iti niùpunatãm || ## ||] 'parà punãhi' iti pàdena, niùpunantãm || [pçthag råpàõi (12.3.21) ityavakùiõatãm || ## ||] 'asyai rayim' (11.1.11) iti pàdena avakùiõatãm || [trayo lokàþ (12.3.20) ityavakùãõànabhimç÷ataþ || punaràyantu ÷årpam (12.3.20) ityudvapati || upa÷vase (11.1.12) ityapavevekti || ## ||] 'upa÷vase' iti pàdena udvapatãm | 'upa÷vase' ityardharcenàpavivaktãmanumantrayate | '÷riyà samànàn' ityardharcaü dàtàraü vàcayati || [pçthivãü tvà pçthivyàm (12.3.22) iti kumbhãmàlimpati || ## ||] 'ayaü yaj¤aþ' (11.1.15) ityardharcena kumbhãü mçdàlimpatãmanumantrayate || [agne caruþ (11.1.16) ityadhi÷rayati || ## ||] 'agne caruþ' ityçcà adhi÷rayantam || [agniþ pacan (12.3.24) iti paryàdadhàti || ## ||] 'sahasrapçùñhaþ' (11.1.20) ityçcà agnau kàùñhàni paryàdadhantaü vàcayati || [çùipra÷iùñà (11.1.15) ityudakamapakarùati || ## ||] 'çùipra÷iùñà' iti pàdena udakumbhàt patnãmudakamapakarùatãmanumantrayate || [÷uddhàþ påtàþ (11.1.17) påtàþ pavitraiþ (12.3.25) iti pavitre antardhàya || udakamàsi¤cati || ## || svargabrahmaudanau tantram || sannipàte brahmaudanamitamudakamàsecayodvibhàgam || yàvantastaõóulàþ syurnàvasi¤cenna pratiùi¤cet || yadyavasi¤cet mayi varco atho ya÷aþ (6.69.3) iti brahmà yajamànaü vàcayati || atha pratiùi¤cet || à pyàyasva, saü te payàüsi iti dvàbhyàü pratiùi¤cet || à pyàyasva sametu te vi÷vataþ soma vçùõyam | bhavà vàjasya saïgathe || saü te payàüsi samu yantu vàjàþ saü vçùõyànyabhimàtiùàhaþ | àpyàyamàno amçtàya soma divi ÷ravàüsyuttamàni dhiùva iti || ## ||] '÷uddhàþ påtàþ' iti tribhiþ pàdaiþ kumbhyàü pavitre antardhàyodakamàsi¤cantaü vàcyam | 'paktaudanasya' iti pàdena dàtàramanumantrayate | mitamudakamàsecayedvibhàgam | yàvantastaõóulàþ syurnàvasi¤cenna pratiùi¤cet | yadyavasi¤cet 'mayi varco atho ya÷aþ' iti brahmà yajamànaü vàcayet | atha pratiùi¤cet 'à pyàyasva' 'saü te payàüsi' iti dvàbhyàü pratiùi¤cet || [brahmaõà ÷uddhàþ (11.1.18) saïkhyàtà stokàþ (12.3.28) ityàpastàsu niktvà taõóulànàvapati || ## ||] 'brahmaõà ÷uddhàþ' ityçcà àpastàsu niktvà dàtà taõóulàn kumbhyàü nivapati || [uruþ prathasva (11.1.19) udyodhanti (12.3.29) iti ÷rapayati || ## ||] 'uruþ prathasva' ityardharcena ÷rapayantaü yajamànamanumantrayate | 'pitàmahàþ pitaraþ' ityardharcena dàtàraü vàcayati || [pra yaccha par÷um (12.3.31) iti darbhàhàràya dàtraü prayacchati || ## ||] darbhàhàràya dàtraü prayacchati || [oùadhãrdàntu parvan (12.3.31) ityupari parvaõàü lunàti || navaü barhiþ (12.3.32) iti barhi stçõàti || ## ||] upari parvaõàü låtvà tåùõãmàhçtyottarato'gnerupasàdayati | tadàdàvàstçtasyopari pa÷càdagneþ tåùõãü stçõàti kartà || [udehi vedim (11.1.21) dhartà dhriyasva (12.3.35) ityudvàsayati || ## ||] 'udehi vedim' ityçcà patnyà kumbhãmudvàsyamànàmanumantrayate | 'prajayà vardhayainàm' iti mantreõa patnãmanumantrayate | 'nudasva rakùaþ' iti kumbhãm | 'prataraü dhehyenàm' iti patnãm | '÷riyà samànàn' ityardharcena dàtàraü vàcayati || abhyàvartasva (11.1.22) iti kumbhãü pradakùiõamàvartayati || [vanaspate stãrõam (12.3.33) iti barhiùi pàtrãü nidadhàti || ## ||] 'çtena taùñhà' (11.1.23) ityardharcena nave barhiùi pàtrãü nidadhatãmanumantrayate || [aüsadhrãm (11.1.23) ityupadadhàti || ## ||] 'aüsadhrãü ÷uddhàm' ityardharcena upadadhàti kumbhãm || [upa stçõãhi (12.3.37) ityàjyenopastçõàti || upàstarãþ (12.3.38) ityupastãrõàmanumantrayate || ## ||] dàtàra tåùõãü pàtrãmàjyenopastçõàti || [aditerhastàm (11.1.24), sarvàn samàgàþ (12.3.36) iti mantroktam || ## ||] kartà 'aditerhastàm' ityçcà patnyà darvãü gràhayati || [tata udakamàdàya pàtryàmànayati || darvyà kumbhyàma || darvikçte tatraiva pratyànayati || ## ||] dàtà tåùõãü sruveõa sakçdantaràd udapàtràdudakamàdàya pàtryàmànayati | punaþ darvyàm | odanakumbhyàü ca || [darvyottamamapàdàya tatsuhçddakùiõato'gnerudaïmukha àsãno dhàrayati || athoddharati || ## ||] suhçdàyavanena amuùyodanasya uttamamàdàya dakùiõato'gnerudaïmukha àsãno dhàrayati | tasmin darvãkçte ÷eùamantarodapàtra eva pàtryàü kçtsnamodanamuddharati || [uddhçte yadapàdàya dhàrayati taduttaràrdha àdadhàti || anuttaràdharatàyà odanasya yaduttaraü taduttaramodana evaudanaþ || ùaùñhyàü ÷aratsu (12.3.34) iti pa÷càdagnerupasàdayati || nidhiü nidhipàþ (12.3.42) iti trãõi kàõóàni karoti || yadyajjàyà (12.3.39) iti mantroktam || sà patyàvanvàrabhate || anvàrabdheùvata årdhvaü karoti || agnã rakùaþ (12.3.43) iti paryagni karoti || ## ||] [babhreradhvaryo (11.1.31), idaü pràpam (12.3.45) ityuparyàpànaü karoti || ## ||] 'babhreradhvaryo mukham' ityardharcena dàtrà preùitaþ | 'aditerhastàm' ityçcànumantrayate | 'babhreradhvaryo mukham' ityardharcena dàtrà preùitaþ odanasyopari gartaü karoti || [babhrerbrahman iti bråyàdanadhvaryum || ## || ghçtena gàtrà (11.1.31), à si¤ca sarpiþ (12.3.45) iti sarpiùà viùyandayati || ## ||] 'ghçtena gàtrà' iti pàdena preùitaþ | tenodanaü viùyandayati | 'kçõve panthàm' (11.1.28) iti pàdaü dàtàraü vàcayati | 'babhre rakùaþ' (11.1.32) ityçcodanamanumantrayate || [vasoryà dhàràþ (12.3.41), àdityebhyo aïgirobhyaþ (12.3.44) iti rasairupasi¤cati || priyaü priyàõàm (12.3.49) ityuttarato'gnerdhenvàdãnyanumantrayate || tàm atyàsarat prathamà iti yathoktaü dohayitvopasi¤cati || atyàsarat prathamà dhokùyamàõà sarvàn yaj¤àn bibhratã vai÷vadevã | upa vatsaü sçjata và÷yate gaurvyasçùña sumanà hiïkçõoti | badhàna vatsamabhidhehi bhu¤jatã nijya godhugupa sãda dugdhi | iràmasmà odanaü pinvamànà kãlàlaü ghçtaü madamannabhàgam | sà dhàvatu yamaràj¤aþ savatsà sudughàü pathà prathameha dattà | atårõadattà prathamedamàgan vatsena gàü saü sçja vi÷varåpàm iti || ## ||] 'atyàsaratprathamà dhokùyamàõà' ityardharcena abhisarantãü gàmanumantrayate | 'upa vatsaü sçjata' iti pàdena vatsaü saüsarjayati | 'và÷yate gauþ' iti và÷yàmànàmanumantrayate | 'vyasçùña sumanà hiïkçõoti' iti hiïkurvatãmanumantrayate | 'badhàna vatsamabhi dhehi' iti vatsaü bandhayati | 'bhu¤jatã nijya' iti niyojayati | 'godhugupa sãda' iti bràhmaõaü dohàyopasàdayati | 'dugdhi' ityàdi padasahitenàrdharcena dohayati | 'sà dhàvatu' ityardharcena vimucyamànàü gàmanumantrayate | 'atårõadattà' ityardharcena punaþ vatsena saüsarjayati | evaü dohayitvà dugdhenodanamavasicya || [idaü me jyotiþ (11.1.28) samagnayaþ (12.3.50) iti hiraõyamadhidadàti || ## ||] 'idaü me jyotiþ' iti pàdaü dàtàraü vàcayati | hiraõyamabhinidadhàti || [eùà tvacàm (12.3.51) ityamotaü vàso'grataþ sahiraõyaü nidadhàti || ## ||] dàtà såktena sarvaü sampàtavantaü karoti | '÷ràmyataþ' (11.1.30) itiprabhçtibhirvà dàtçpatnyapatyàni anvàrambhaü karoti || [tatra cedupàdhimàtràyàü nakhena na lavaõasya kuryàt tenaivàsya tadvçthànnaü sampadyate || ahataü vàso dakùiõata upa÷ete || tatsahiraõyam || tatra dve udapàtre nihite bhavataþ || dakùiõamanyadantaramanyat || antaraü yato'dhicariùyan bhavati || bàhyaü jàïmàyanam || tata udakamàdàya pàtryàmànayati || darvyà kumbhyàm || darvikçte tatraiva pratyànayati || darvyottamamapàdàya tatsuhçd dakùiõato'gnerudaïmukha àsãno dhàrayati || athoddharati || uddhçte yadapàdàya dhàrayati taduttaràrdha àdhàya rasairupasicya pratigrahãtre dàtopavahati || ## ||] rasairupasicya pratigrahãtre dàtopavahati | kartà samãpe sarvaü karoti | anvàrabdheùu dàtçpatnyapatyeùu ata årdhvaü karoti || [tasminnanvàrabdhaü dàtàraü vàcayati || ## ||] tasminnanvàrabdhaü dàtàraü kartà såktaü vàcayati || [tantraü såktaü pacchaþ snànena yau te pakùau yadatiùñhaþ || yau te pakùàvajarau patatriõau yàbhyàü rakùàüsyapahaüsyodana | tàbhyàü pathyàsma sukçtasya lokaü yatra çùayaþ prathamajàþ puràõàþ | yadatiùñho divaspçùñhe vyomannadhyodana | anvàyan satyadharmàõo bràhmaõà ràdhasà saha || kramadhvamagninà nàkaü, pçùñhàt pçthivyà ahamantarikùamàruhaü, svaryanto nàpekùante (4.14.2-4) uruþ prathasva mahatà mahimnà (11.1.19) idaü me jyotiþ (11.1.28) satyàya ca (12.3.46-48) iti tisraþ, samagnayaþ (12.3.50) iti sàrdhametayà || ## ||] [yadakùeùu (12.3.52) iti samànavasanau bhavataþ || dvitãyaü tatpàpacailaü bhavati tanmanuùyàdhamàya dadyàdityeke || ## ||] tantraü såktaü pacchaþ snànena sarvaü vàcayati | tataþ pårvatantramucyate - 'yau te pakùau' ityekà, 'yadatiùñhau divaþ' ityekà, 'kramadhvamagninà' ityekà, 'pçùñàtpçthivyàþ' ityekà, 'svaryanto nàpekùante' ityekà, 'uruþ prathasva' ityekà, 'idaü me jyotiþ' ityekà etatsarvaü tantram | tataþ savasåktaü vàcayati | tataþ pradhànaü 'agne jàyasva' (11.1) såktaü vàcayati | athottaratantramucyate | 'satyàya ca' iti tisraþ 'samagnayaþ' ityçcà 'eùà tvacàm' ityardharcaþ | ityuttaratantram. atha pàõitantramucyate-dàtà 'karmaõe vàm' iti pàõã prakùàlya jãvàbhiràcamya 'ahe daidhiùavya' ityàdi 'vimçgvarãm' (12.1.29) ityetayà codaïmukha upavi÷ya antaràdudapàtràt sruveõa karturhastena juhoti || [ye bhakùayantaþ (2.35) iti purastàddhomàþ || agne tvaü no antama uta tràtà ÷ivo bhavà varåthyaþ | taü tvà ÷ociùñha dãdivaþ sumnàya nånamãmahe sakhibhyaþ || gayasphàno amãvahà vasuvit puùñivardhanaþ | sumitraþ sumano bhava ityàjyabhàgau || ## ||] 'ye bhakùayantaþ' iti såktena purastàddhomàn hutvà 'agne tvaü no antamaþ' 'gayasphàno amãvahà' iti dve àjyabhàgau ca || [pàõàvudakamànãyetyuktam || pratimantraõàntam || ## || pàõàvudakamànãya || athàmuùyaudanasyàvadànànàü ca madhyàt pårvàrdhàcca dviravadàyopariùñàdudakenàbhighàrya juhoti somena påto jañhare sãda brahmaõàm (11.1.25) àrùeyeùu ni dadha odana tvà (11.1.33-35) iti || ## ||] svapàõàvudakamànãyàthàmuùyaudanasyàvadànànàü ca madhyàt pårvàrdhàcca dviravadàyopariùñàdudakenàbhighàrya juhoti | hastamadhye 'somena påtaþ' ityardharcena | 'àrùeyeùu ni dadha odana tvà' iti tribhirçgbhirekàmàhutiü hastamadhye juhoti || [atha prà÷nàti || agneùñvàsyena prà÷nàmi bçhaspatermukhena | indrasya tvà jañhare sàdayàmi varuõasyodare | tadyathà hutamiùñaü prà÷nãyàd devàtmà tvà prà÷nàmyàtmàsyàtmannàtmànaü me mà hiüsãþ iti prà÷itamanumantrayate || yo'gnirnçmaõà nàma bràhmaõeùu praviùñaþ | tasmin ma eùa suhuto'stvodanaþ sa mà mà hiüsãt parame vyoman || so asmabhyamastu parame vyoman iti dàtàraü vàcayati || vãkùaõàntaü ÷ataudanàyàþ pràtarjapena vyàkhyàtam || ## ||] tataþ kartà 'agneùñvàsyena' iti dvàbhyàü prà÷nàti | 'yo'gnirnçmaõà' iti prà÷itamanumantrayate | 'so asmabhyamastu parame vyoman' iti pàdaü dàtàraü vàcayati || [vàïma àsan (19.60.1-2) iti mantroktànyabhimantrayate || ## ||] 'vàïma àsan' iti mantroktànyabhimç÷ata indriyàõi || [bçhatà manaþ (5.10.8) dyau÷ca me (6.53) punarmaitvindriyam (7.67) iti pratimantrayate || ## ||] 'bçhatà manaþ' ityçcà, 'dyau÷ca me' iti tçcaü såktaü, 'punarmaitvindriyam' ityçcà etàbhiþ pratimantraõaü kuryàt || [÷çtaü tvà havyam (11.1.25) iti catura àrùeyàn bhçgvaïgirovida upasàdayati || ## ||] atha atharvavedabràhmaõànàm àhvànakàlaþ | dàtà 'soma ràjan' (11.1.26) ityçcà catura àrùeyàn bhçgvaïgirovida àhåya '÷çtaü tvà havyam' ityardharcena tàneva àsanenopave÷ayati || [÷uddhàþ påtàþ (11.1.27) iti mantroktam || pavavaü kùetràt (11.1.28) varùaü vanuùva (12.3.53) ityapakarùati || ## ||] '÷uddhàþ påtà yoùito yaj¤iyà imà brahmaõà hasteùu' ityçcà teùàü hastaprakùàlanaü dattvà 'pakvaü kùetràt' pàdatrayeõa odanapàtraü bràhmaõasamãpe karoti || [pratimantrite vyavadàyà÷nanti || ## || pratimantrite vyavadàyà÷nanti || ## ||] te tasyàü pàtryàü svayamevaudanaü gçhãtvà prà÷nanti | dàtà 'puõyàhaü dãrghamàyurastu' ityevamàdi vàcanam || [eke sahiraõyàü dhenuü dakùiõàm || godakùiõàü và kaurupathiþ || sampàtavato'bhimantryàbhinigadya dadyàd dàtà vàcyamànaþ || ## || ata årdhvaü vàcite hute saüsthite amåü te dadàmi iti nàmagràhamupaspç÷et || sadakùiõaü kàmastat (19.52) ityuktam || ## ||] 'sahiraõyàü dhenuü dakùiõàü brahmaudanaü tubhyamahaü sampradade' iti sarveùu saveùu savanàmagrahaõaü kçtvà dakùiõàü dadàti | kartà 'ka idam' (3.29.7) 'kàmastadagre' (19.52), 'yadannam' (6.71), 'punarmaitvindriyam' (7.67) iti sarvaü sadakùiõaü pratigçhõàti || [eta bhàgaü (6.122) etaü sadhasthàþ (6.123) ulåkhale (10.9.26) iti saüsthitahomàþ || ## ||] dàtà karturhaste 'etaü bhàgam' 'etaü sadhasthàþ' iti dvàbhyàü såktàbhyàü, 'ulåkhale musale' ityçcà etàbhiþ saüsthitahomàn juhoti || [àvapate || anumantraõaü ca || ## ||] kartà 'ulåkhale' ityçcà vrãhãn juhoti || [agnau tuùàn (11.1.29) iti tuùànàvapati || ## ||] 'agnau tuùàn' iti pàdena dàtà tuùànagnau ca juhoti || [paraþ kambåkàn (11.1.29) iti savyena pàdena phalãkaraõànapohati || tanvaü svargaþ (12.3.54) ityanyànàvapati || ## ||] 'paraþ kambåkàn' iti tribhiþ pàdairdàtà savyena pàdena phalãkaraõànudåhati tåùõãm || [agne prehi (4.14.5) samàcinuùva (11.1.36) ityàjyaü juhuyàt || ## ||] dàtà 'agne prehi' ityçcà 'samàcinuùva' ityçcà dve etàbhiràjyaü juhuyàt || [idàvatsaràya iti vratavisarjanamàjyaü juhuyàt || samidho'bhyàdadhyàt || tatra ÷lokau - yajuùà mathite agnau yajuùopasamàhite. savàn dattvà savàgnestu kathamutsarjanaü bhavet || vàcayitvà savàn sarvàn pratigçhya yathàvidhi. hutvà sannatibhistatrotsargaü kau÷iko'bravãt || prà¤co'paràjitàü và di÷amavabhçthàya vrajanti || apàü såktairàplutya pradakùiõamàvçtyàpa upaspç÷yànavekùamàõàþ pratyudàvrajanti || bràhmaõàn bhaktenopepsanti || yathoktà dakùiõà yathoktà dakùiõà || ## ||] atha dàtà vrataü nivedya sàvitravrataü triràtraü yathà÷àstravihitamityàdi vrata÷ràvaõam | 'idàvatsaràya' iti vratavisarjanamàjyaü juhuyàt | samidho'bhyàdadhyàt vratasamàpanã÷ca | kartà sannatibhiràjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | tantraü kçtvà savàgnimutsçjati | prà¤co'paràjitàü và di÷amavabhçthàya vrajanti | 'ambayo yanti' (1.4) 'àpo hi ùñhàþ' (1.5) '÷aü no devãþ' (1.6) 'hiraõyavarõàþ' (1.33) 'yadadaþ' (3.13) 'kçùõaü niyànaü' (6.22) 'sasruùãþ' (6.23) 'himavataþ pra sravanti' (6.24) 'vàyoþ påtaþ' (6.51) 'vai÷vànaro ra÷mibhiþ' (6.62) ityapàü såktairàplutya snàtvà pradakùiõamàvçtyàcamanaü kçtvà'napekùamàõàþ pratyudàvrajanti | bràhmaõàn bhaktenopepsanti | vçddhi÷ràddhaü kuryàditi || [eùa savànàü saüskàraþ || arthaluptàni nivartante || yathàsavaü mantraü sannamayati || liïgaü parihitasyànantaraü karma karmànupårveõa liïgaü parãkùeta || liïgena và || karmotpattyànupårvaü pra÷astam || atathotpatteryathàliïgam || samuccayastulyàrthànàü vikalpo và || athaitayorvibhàgaþ || såktena pårvaü sampàtavantaü karoti || ÷ràmyataþ (11.1.30) itiprabhçtirvà såktenàbhimantryàbhinigadya dadyàd dàtà vàcyamànaþ || anuvàkenottaraü sampàtavantaü karoti || pràcyai tvà di÷e (12.3.55) itiprabhçtibhirvànuvàkenàbhimantryàbhinigadya dadyàd dàtà vàcyamànaþ || yathàsavamanyàn pçthagveti prakçtiþ || sarve yathotpattyàcàryàõàü pa¤caudanavarjam || prayuktànàü punaraprayogam || ## ||] iti brahmaudanaprakçtisarvasavavidhànaü samàptam. yaþ ekaü savayaj¤aü karoti tasyaikakratuphalaü bhavati | yo bahåni savayaj¤àni karoti tasya bahukratuphalaü bhavati | atharvavedavihità yàgà ete | àvasathyàdhàne savayaj¤àn kçtvà tato'gnyàdhànaü kuryàt | brahmaudanaü và kçtvàdhànaü kuryàt | àdhàne nityaü savadànaü kuryàt | athavà phalakàmo'pi savayaj¤aü kuryàt | trividhàþ savayaj¤à nityanaimittikakàmyà bhavanti | mantre trividhà vij¤àyante | samàpto brahmaudanaþ | savayaj¤àþ kàmyà bhavanti | naimittikà bhavanti | trividhà bhavanti | brahmaudanatantreõa và kuryàt | sarveùàü sarve savàþ | svargaudanatantreõa và kuryàt | sarveùàü savànàü brahmaudanatantraü svargaudanatantraü và bhavati | athavà sarve pçthaktantràþ | ekamantro nàsti | sa tåùõãü kartavyaþ | dvàviü÷atiþ savàþ | pa¤caudana-÷ataudana-ajaudaneùu vi÷eùaþ || [à÷ànàm (1.31) iti catuþ÷aràvam || yad ràjànaþ (3.29) ityavekùati || ## ||] savatantra àjyabhàgànte pa÷vàlambhaþ | 'yad ràjànaþ' iti ùaóbhiravimãkùate || [padasnàtasya pçthakpàdeùvapåpàn nidadhàti || ## ||] aveþ pàdaprakùàlanaü karoti tåùõãm | caturùu pàdeùu pçthagapåpàn nidadhàti || [nàbhyàü pa¤camam || ## ||] pa¤camamapåpaü nàbhyàü vasanena bandhanaü karoti || [unnahyan vasanena sahiraõyaü sampàtavantam || ## ||] tataþ 'yad ràjànaþ' iti såktena sahiraõyamaviü sampàtavantaü karoti || [à nayaitam (9.5.1) ityaparàjitàdajamànãyamànamanumantrayate || ## ||] 'à nayaitam' ityçcà avimànãyamànamanumantrayate || [indràya bhàgam (9.5.2) ityagniü pariõãyamànam || ## ||] 'indràya bhàgam' ityardharcenàgniü pariõãyamànamanumantrayate || [ye no dviùanti (9.5.2) iti sa¤j¤apyamànam || ## ||] 'ye no dviùanti' ityardharcena sa¤j¤apyamànamanumantrayate || [pra padaþ (9.5.3) iti padaþ prakùàlayantam || ## ||] tataþ 'pra padaþ' ityçcà pàdaprakùàlanaü karoti || [anu cchya ÷yàmena (9.5.4) iti yathàparu vi÷asantam || ## ||] 'anu cchya ÷yàmena' ityardharcena vi÷asantamanumantrayate || [çcà kumbhãm (9.5.5) ityadhi÷rayantam || ## ||] 'çcà kumbhãm' iti pàdena kumbhãmadhi÷rayaõaü karoti || [à si¤ca (9.5.5) ityàsi¤cantam || ## ||] 'à si¤codakam' ityanena kumbhyàmudakaü si¤cati || [ava dhehi (9.5.5) ityavadadhatam || ## ||] 'ava dhehyenam' ityanena màüsànyavadadhatam || [paryàdhatta (9.5.5) iti paryàdadhatam || ## ||] 'paryàdhatta' iti pàdena paryàdhattaü karoti || [÷çto gacchatu (9.5.5) ityudvàsayantam || ## ||] '÷çto gacchatu' iti pàdenodvàsanaü karoti || [utkràmàtaþ (9.5.6) iti pa÷càdagnerdarbheùåddharantam || ## ||] 'utkràmàtaþ' ityçcà pa÷càdagnerdarbheùåddharantaü karoti || [uddhçtaü ajamanajmi (4.14.6) ityàjyenànakti || ## ||] tadupari 'ajamanajmi' ityçcàjyenànakti | evaü vi÷eùaþ | tataþ 'iyaü mahã' (11.1.8) iti carmàstçõàtãtyàdi odanasavavihitaü bhàgàdi karma karoti | yathaikavàraü sahaodanamàüsànàmudvàsanaü bhavati tathà kàryam | àjyabhàgànte pa÷vàlambhaþ || [pa¤caudanam (4.14.7) iti mantroktam || odanàn pçthakpàdeùu nidadhàti || madhye pa¤camam || dakùiõaü pa÷càrdhaü yåùenopasicya || ÷çtamajam (4.14.9) ityanubaddha÷iraþpàdaü tvetasya carma || ajo hi (4.14) iti såktena sampàtavantaü yathoktam || uttaro'motaü tasyàgrataþ sahiraõyaü nidadhàti || pa¤ca rukmà (9.5.25) iti mantroktam || dhenvàdãnyuttarataþ sopadhànamàstaraõaü vàso hiraõyaü ca || à nayaitam (9.5) iti såktena sampàtavantam || à¤janàntaü ÷ataudanàyàþ pa¤caudanena vyàkhyàtam || ## ||] ÷eùaü såtrapañhitamavagantavyam | kartavyaü ca | savayaj¤ànàü parigaõanaü kriyate | 'agne jàyasva' (11.1) ityarthasåktena brahmaudanaü dadàti | 'pumàn puüsaþ' (12.3) ityanuvàkena svargaudanaü dadàti | 'à÷ànàm' (1.31) iti catuþ÷aràvam | 'yadràjànaþ' (3.29) iti pa¤carcenàvisavam | 'ajo hyagnerajaniùñha' (4.14) iti såktenàjaudanaü savam | 'à nayaitam' (9.5) ityarthasåktena pa¤caudanaü savam || [aghàyatàm (10.9) ityatra mukhamapinahyamànamanumantrayate || sapatneùu vajram (10.9.1) gràvà tvaiùaþ (10.9.2) iti nipatantam || vediùñe (10.9.2) iti mantroktamàstçõàti || viü÷atyodanàsu ÷rayaõãùu ÷atamavadànàni vadhrãsannaddhàni pçthagodaneùåparyàdadhati || madhyamàyàþ prathame randhriõyàmikùàü da÷ame'bhitaþ saptasaptàpåpàn pari÷rayati || pa¤cada÷e puroóà÷au || agne hiraõyam || apo devãþ (10.9.27) ityagrata udakumbhàn || bàlàste (10.9.3) iti såktena sampàtavatãm || pradakùiõamagnimanupariõãyopave÷anaprakùàlanàcamananuktam || ## || ÷ataudanàyàü dvàda÷aü ÷ataü dakùiõàþ | adhikaü dadataþ kàmapraü sampadyate || ## ||] 'aghàyatàm' ityarthasåktena ÷ataudanaü savam || [brahmàsya (4.34) ityodane hradàn pratidi÷aü karoti || uparyàpànam || tadabhita÷catasro di÷yàþ kulyàþ || tà rasaiþ pårayati || pçthivyàü surayàdbhiràõóãkàdivanti mantroktàni pratidi÷aü nidhàya || ## ||] 'brahmàsya ÷ãrùam' iti såktena brahmàsyaudanaü savam || [yamodanam (4.35) ityatimçtyum || ## ||] 'yamodanam' iti såktenàtimçtyuü savam || [anaóvàn (4.11) ityanaóvàham || ## ||] 'anaóvàn dàdhàra' iti såktena anaóvàhaü savam || [såryasya ra÷mãn (4.38.5) iti karkãü sànåbandhyàü dadàti || ## ||] 'såryasya ra÷mãn' iti tisçbhirçgbhiþ karkãü savam || [àyaü gauþ pç÷niþ (6.31) ayaü sahasram (7.22) iti pç÷niü gàm || ## ||] 'àyaü gauþ pç÷niþ' iti tisçbhirçgbhiþ pç÷niü savam | 'ayaü sahasram' iti dvàbhyàü pç÷niü gàü savam || [devà imaü madhunà saüyutaü yavam (6.30.1) iti paunaþ÷ilaü madhumanthaü sahiraõyaü sampàtavantam || ## ||] 'devà imam' ityçcà paunaþ÷ilaü savam || [punantu mà devajanàþ (6.19) iti pavitraü kç÷aram || ## ||] 'punantu mà' iti såktena pavitraü savam || [kaþ pç÷nim (7.104) ityurvaràm || ## ||] 'kaþ pç÷nim' ityçcà urvaràü savam || [sàhasraþ (9.4) ityçùabham || ## ||] 'sàhasrastveùaþ' ityarthasåktena çùabhaü savam || [prajàpati÷ca (9.7) ityanaóvàham || ## ||] 'prajàpati÷ca' iti såktenànaóvàhaü savam || [namaste jàyamànàyai (10.10) dadàmi (12.4) iti va÷àmudapàtreõa sampàtavatà samprokùyàbhimantryàbhinigadya dadyàd dàtà vàcyamànaþ || bhåmiùñvà (3.29.8) ityenàü pratigçhõàti || ## ||] 'namaste jàyamànàyai' ityarthasåktena va÷àü savam | 'dadàmi' ityanuvàkena va÷àü savam || [upamitàm (9.3) iti yacchàlayà saha dàsyan bhavati tadantarbhavatyapihitam || mantroktaü tu pra÷astam || iñasya te vi cçtàmi (9.3.18) iti dvàramavasàrayati || pratãcãü tvà pratãcãnaþ (9.3.22) ityudapàtramagnimàdàya prapadyante || tadantareva såktena sampàtavat karoti || udapàtreõa sampàtavatà ÷àlàü samprokùyàbhimantryàbhinigadya dadyàd dàtà vàcyamànaþ || antarà dyàü ca pçthivãü ca (9.3.15) ityenàü pratigçhõàti || upamitàm (9.3.1) iti mantroktàni pracçtati || mà naþ pà÷am (9.3.24) ityabhimantrya dhàrayati || nàsyàsthãni (9.5.23) iti yathoktam || sarvamenaü samàdàya (9.5.23) ityadbhiþ pårõe garte pravidhya saüvapati || ÷ataudanàü ca || ## ||] 'upamitàm' ityarthasåktena ÷àlàü savam | 'tasyaudanasya' (11.3) ityarthasåktena bçhaspatiü savam | abhicàrakàmasya | dvàviü÷atisavayaj¤àþ saühitàyàü pañhyante | svargaudanatantreõa sarve kartavyàþ | brahmaudanatantreõa và | 'svargabrahmaudanau tantram' (Kau÷S 68.4) iti vacanàt | ÷eùaü samànam || ajaudanapacaudana÷ataudanànàü vi÷eùaü pañhitam || adhyàtmavimukho homàdevàtharvàïgirasapàrage. savàùñame'dhyàye uktà nànàphalapradàþ smçtàþ || iti kau÷ikapaddhatau aùñamo'dhyàyaþ || ____________________________________________________________________________ atha navamo'dhyàyaþ atha kravyàcchamanena sahàvasathyàdhànaü vyàkhyàsyàmaþ - [pitryamagniü ÷amayiùya¤jyeùñhasya càvibhaktina ekàgnimàdhàsyan || ## ||] sàditye araõipradànaü karoti | dakùiõataþ patnã adharàraõiü gçhõàti | uttarato yajamàna uttaràraõim | araõilakùaõe araõiþ uktà tatra manthane yo vidhi÷ca | 'yo a÷vatthaþ' (taibrà 1.2.1) iti dvàbhyàü yajamànaü vàcayati. arcayitvà dahedråpaü candanena samàlabhet. ubhayorvàgyamanaü tàvat pårõàhutivisarjanam || [amàvàsyàyàü pårvasminnupa÷àle gàü dvihàyanãü rohiõãmekaråpàü bandhayati || ## ||] amàvàsyàyàü pårvasminnupa÷àle gàü dvivarùàü bandhayati || [ni÷i ÷àmålaparihito jyeùñho'nvàlabhate || ## ||] kambalaparihito yajamàno gàmanvàlabhate || patnyahatavasanà jyeùñham || ## || patnãmanva¤ca itare || ## || trirmantrajapam || [athainànabhivyàhàrayati adhrigo ÷amãdhvam | su÷ami ÷amãdhvam | ÷amãdhvamadhrigà 3 u iti triþ || ## ||] 'adhrigo ÷amãdhvam' iti kartà mantraü bravãtyuùasi | kartà ÷àntyudakaü ca karoti | ÷àntigaõe 'yanmàtalã' (11.6.23) yàvat || [ayamagniþ satpatiþ (7.62) naóamà roha (12.2) ityanuvàkaü mahà÷àntiü ca ÷àntyudaka àvapate || ## ||] 'ayamagniþ satpatiþ' ityçcà 'naóamà roha' ityanuvàkaþ vàstoùpatyo màtçnàmà càtanaþ ÷àntigaõa÷ca | etàni ÷àntyudaka àvapati | tataþ pa÷càd yanmàtalãü kçtvà ÷àntyudakaü samàpayet | tataþ kartà àcàmayati samprokùati ca | patnãü ca || [agne akravyàd (12.2.42) iti bhraùñràddãpaü dhàrayati || ## ||] 'agne akravyàd' ityçcà ekàvasànà bhràùñràt ambarãùànmahànasàd vàgnimànãyàvasathyà÷àlàyà madhye | yavà yatra sthàpitaü tatsthànaü bhràùñramityucyate | tasmàdagniü visçjya bhåmeþ dãpaü dhàrayati || [bhåme÷copadagdhaü samutkhàya || ## ||] tena dãpena bhåmiü dagdhàü samutkhàya || àkçtiloùñavalmãkenàstãrya || ## || [÷akçtpiõóenàbhilipya || ## ||] sikatàbhiþ prakãryàbhyukùya || ## || lakùaõaü kçtvà || ## || punarabhyukùya || ## || tasyàü vrãhãyavàvopyetyàdi sarvaü bhavati || [pa÷càllakùaõasyàbhimanthanaü nidhàya || ## ||] tataþ pa÷càllakùaõasyàbhimanthanaü nidhàya manthanasthàne || manthanasthànamucyate - [go'÷vàjàvãnàü puüsàü lomabhiràstãrya vrãhiyavai÷ca ÷akçtpiõóamabhivimçjya prà¤cau darbhau nidadhàti || ## ||] vçùabharomàõya÷varomàõyajaromàõi meùaromàõi puruùaromàõi agnipatanasthàna àstãrya vrãhiyavai÷ca ÷uùkagomayàni ca | prà¤cau darbhau nidadhàti || [vçùaõau sthaþ ityabhipràõyàraõyau || ## || tayoruparyadharàraõim || ## || dakùiõatomålàm || ## || pa÷càtprajananàm urva÷yasi iti || ## || àyurasi iti målata uttaràraõimupasandhàya || ## ||] 'vçùaõau sthaþ' ityanena mantreõa tatropari araõã dattvà tasyopari ucchvàsaü dadàti | araõilakùaõa uktaü manthanavidhànam | 'urva÷yasi' iti | 'àyurasi' ityanena mantreõa uttaràraõimålamadharàraõinà saha saüyojyam | patnã pa÷cànmukhã manthaü dhàrayati | pårvàbhimukho yajamàno manthati || [pçtanàjitam (7.63) ityàhåya || ## ||] 'pçtanàjitam' ityçcàgnimàhvayati || [abhidakùiõaü jyeùñhastrirabhimanthati oü bhårgàyatraü chando'nuprajàyasva traiùñubhaü jàgatamànuùñubhamo bhårbhuvaþ svarjanadom iti || ## || ata årdhvaü yathàkàmam || ## ||] tato yajamànaþ pradakùiõaü trirabhimanthati | 'oü bhårgàyatraü chando'nuprajàyasva' ityàdyadhikçto mantraþ | trirmantràvçttiþ | manthanamantràþ || navame'dhyàye prathamà kaõóikà || ## || ________________________________ [manthàmi tvà jàtavedaþ sujàtaü jàtavedasam | sa no jãveùvà bhaja dãrghamàyu÷ca dhehi naþ || jàto'janiùñhà ya÷asà sahàgne prajàü pa÷åüstejo rayimasmàsu dhehi | ànandino modamànàþ suvãrà anàmayàþ sarvamàyurgamema || uddãpyasva jàtavedo'va sediü tuùõàü kùudhaü jahi | apàsmattama uchatvapa hrãtamukho jahyapa durhàrddi÷o jahi || ihaivaidhi dhanasaniriha tvà samidhãmahi | ihaidhi puùñivardhana iha tvà samidhãmahi iti || ## || prathamayà manthati || ## || dvitãyayà jàtamanumantrayate || ## || tçtãyayoddãpayati || ## || caturthyopasamàdadhàti || ## || yattvà kruddhàþ (12.2.5) iti ca oü bhårbhuvaþ svarjanadom iti aïgirasàü tvà devànàmàdityànàü vratenà dadhe | dyaurmahånàsi bhåmirbhåmnà tasyàste devyaditirupasthe'nnàdàyànnapatyàyà dadhat iti || ## ||] 'manthàmi tvà jàtavedaþ' ityçcà manthati | 'jàto'janiùñhàþ' ityçcà jàtamanumantrayate | 'uddãpyasva' ityçcà jvalantamanumantrayate | 'ihaivaidhi dhanasaniþ' ityçcà 'yattvà kruddhàþ' ityçcà ca dvàbhyàmagnau kàùñhànyàdadhàti || [lakùaõe pratiùñhàpyopotthàya || ## || athopatiùñhate || ## || agne gçhapate sugçhapatirahaü tvayàgne gçhapatinà bhåyàsam | sugçhapatistvaü mayàgne gçhapatinà bhåyàþ | asthåri õau gàrhapatyàni dãdihi ÷ataü samàþ iti || ## ||] 'OM bhårbhuvaþ svaþ' ityàdimantreõa lakùaõe pratiùñhàpya tata upatiùñhate | 'satyaü bçhat' (12.1.1-9) iti navabhiþ '÷àntivà' (12.1.59) iti da÷amyà 'udàyuùà' (3.31.10-11) iti dvàbhyàm 'agne gçhapate' ityçcà vaitànàgnimupatiùñhate || [vyàkaromi (12.2.32) iti gàrhapatyakravyàdau samãkùate || ## ||] tataþ kravyàdaü manthanàt pçthakkçtya 'vyàkaromi' ityçcà gàrhapatyakravyàdau ca samãkùate || [÷àntamàjyaü gàrhapatyàyopanidadhàti || ## ||] ÷àntamàjyaü gàrhapatyasamãpe nidadhàti || [màùamanthaü kravyàdam || ## ||] màùamanthaü kravyàtsamãpe nidadhàti || [upa tvà namasà (3.15.7) iti puronuvàkyà || ## ||] tata àjyasaüskàraü kçtvà srucaü ca sammçjya pratapya sravaü sruci grahaõaü kçtvà årdhvasthitaþ samiduttaràü 'upa tvà namasà' ityçcànte oükàraü kçtvà puronuvàkyàü vadet || vi÷vàhà te (3.15.8) iti pårõàhutiü juhoti || ## || asmin kàle puõyàhavàcanaü sàyaühomadànam | da÷a gàþ kartre dadyàt | hiraõyadànaü sadasyebhyo dadàti | bràhmaõabhojanamutsargaþ ÷atàdi yathà÷akti và || [yo no agniþ (12.2.33) iti saha kartrà hçdayànyabhimç÷ante || ## ||] 'yo no agniþ' ityçcà saha kartrà sarve hçdayànyabhimç÷anti || dvitãyà kaõóikà || ## || ________________________________ [aü÷o ràjà vibhajatãmàvagnã vidhàrayan | kravyàdaü nirõudàmasi havyavàóiha tiùñhatu iti vibhàgaü japati || ## ||] 'aü÷o ràjà vibhajati' ityçcà mantreõa kravyàdaü vibhajati || [sugàrhapatyaþ (12.2.45) iti dakùiõena gàrhapatye samidhamàdadhàti || ## ||] 'sugàrhapatyaþ' ityardharcadvayena gàrhapatye ÷àntasamidha àdadhàti || [yaþ kravyàttama÷ã÷amam iti savyena naóamayãü kravyàdi || ## ||] 'yaþ kravyàttama÷ã÷amam' iti yajuùà vàmena hastena naóamayãü samidhamàdadhàti | naóo nalaþ || [apàvçtya (12.2.34-39) iti mantroktaü bàhyato nidhàya || ## ||] 'apàvçtya' iti ùaóbhirçgbhiþ kravyàdaü gçhãtvà ekàgniü pradakùiõaü kçtvà dakùiõasyàü di÷i niùkramya tato gçhadvàre bhåmau nidadhàti kravyàdam || [naóamà roha (12.2.1) samindhate (12.2.11-12) iùãkàü jaratãm (12.2.54) pratya¤camarkam (12.2.55) ityupasamàdadhàti || ## ||] tato 'naóamà roha' ityçcà, 'samindhate' iti dve, 'iùãkàü jaratãm' ityekà, 'pratya¤camarkam' ityekà | etàbhiþ puràõã iùãkà ÷aravãriõatilpi¤jikànalà÷caitàni kàùñhànyàdadhàti sakçdvàmena hastena || [yadyagniþ (12.2.4) yo agniþ (12.2.7) aviþ kçùõà (12.2.53) mà no ruroþ ÷ucadvidaþ ÷ivo no astu bharato raràõaþ | ativyàdhã vyàdho agrabhãùña kravyàdo agnã¤chamayàmi sarvàn iti ÷aktyà màùapiùñàni juhoti || ## ||] 'yadyagniþ' ityekà, 'yo agniþ kravyàd' ityekà, 'aviþ kçùõà' ityekà, 'mà no ruroþ' ityekà etàbhiþ ÷uktyà màùapiùñaü juhoti || [sãsaü darvyàmavadhàyodgrathya manthaü juhva¤chamayet || ## ||] tasmin sãsaü darvidaõóe baddhvà tato màùamanthaü darvyà juhoti || [naóamà roha (12.2.1-4) iti catasraþ agne akravyàd (12.2.42) imaü kravyàd (12.2.43) yo no a÷veùu (12.2.15) anyebhyastvà (12.2.16-18) hiraõyapàõim (3.2.1.8-10) iti ÷amayati || ## ||] 'naóamà roha' iti catasraþ, 'agne kravyàd' ityekà, 'imaü kravyàdà vive÷a' ityekà, 'yo no a÷veùu vãreùu' ityekà, 'anyebhyastvà puruùebhyaþ' iti tisraþ etairmantrairmàùamanthaü juhoti sakçt kravyàdi | 'hiraõyapàõim' iti tisçbhiþ saktumanthaü juhoti | yathà ÷amayati tathà hotavyam || [dakùiõato jaratkoùñhe ÷ãtaü bhasmàbhiviharati || ## || ÷àntyudakena su÷àntaü kçtvàvadagdhaü samutkhàya || ## || paraü mçtyo (12.2.21) ityutthàpayati || ## ||] tataþ jãrõapiñake kravyàdaü bhasma kçtvà tataþ ÷àntyudakena tadbhåmisthànaü su÷àntaü kçtvà dagdhaü khàtvà piñake prakùipya tataþ 'paraü mçtyo' ityçcà piñakaü yajamàna÷irasi dadàti || [kravyàdam (12.2.8-10) iti tisçbhirhrãyamàõamanumantrayate || ## ||] 'kravyàdamagnim' iti tisçbhirhrãyamàõamanumantrayate || [dãpàdyàbhinigadanàt pratiharaõena vyàkhyàtam || ## ||] vàmena hastena dãpaü dhàrayati | dakùiõena hastena alàbu udakapårõaü dhàrayati | ÷irasi kravyàdapiñakamagne sthitvà vàgyatàþ sarve pa÷càd gacchanti || [aviþ kçùõà (12.2.53) iti nidadhàti || ## ||] araõye åùaràdide÷e 'aviþ kçùõà' ityçcà kravyàdapiñakaü nidadhàti | tataþ alàbådakena dãpamavasicya 'yathà sårya' (10.1.32) ityçcà pradakùiõamàvçtya tata àvrajanti sarve || [uttamavarjaü jyeùñhasyà¤jalau sãsàni || ## ||] sãsaü nadãphenaü lohamçttikà etàni trãõi dravyàõi yajamànasyà¤jalau dattvà || [asmin vayam (12.2.13-14) yadripram (12.2.40) sãse mçóóhvam (12.2.19-20) ityabhyavanejayati || ## ||] 'asmin vayaü saïkusuke' iti dve, 'yadripraü ÷amalam' ityekà, 'sãse mçóóhvam' iti dve ityetairmantrairudakasahitena sãsena hastaprakùàlanaü karoti || [kçùõorõayà pàõipàdàn nimçjya || ##|| ime jãvàþ (12.2.22) udãcãnaiþ (12.2.29) iti mantroktam || ## || triþ sapta (12.2.29) iti kådyà padàni yopayitvà nadãbhyaþ || ## ||] kçùõorõayà pàõipàdàn màrjayitvà nijyeùñhàþ 'ime jãvà vi mçtaiþ' ityçcà pràïmukhà àgacchanti | 'udãcãnaiþ' ityardharcena tata udaïmukhà àgacchanti | abhimantrayate | 'triþ sapta kçtvaþ' ityardharcena kådyà padàni lopayitvà à nadãbhyaþ || [mçtyoþ padam (12.2.30) iti dvitãyayà nàvaþ || ## ||] 'mçtyoþ padam' ityardharcena dvitãyayà kådyà padàni lopayati à nàvaþ || [paraü mçtyo (12.2.21) iti pràgdakùiõaü kådãü pravidhya || ## ||] 'paraü mçtyo' ityekayà pràgdakùiõasyàü di÷i kådãü prakùipati || [sapta nadãråpàõi kàrayitvodakena pårayitvà || ## ||] gçhasamãpe gatvà sapta nadãråpàõi kàrayitvodakena pårayitvà sapta nàvaþ kàrayati | tàsu prakùipya sahiraõyàþ sayavàþ sarve bhavanti || [à rohata saviturnàvametàm (12.2.48) sutràmàõam (7.6.3) mahãmå ùu (7.6.2) iti sahiraõyàü sayavàü nàvamàrohayati || ## ||] tataþ sarve nàvamàrohanti | etairmantraiþ kartànumantrayate | sakçnmantraþ | 'à rohata savituþ' ityardharcena 'sutràmàõaü' 'mahãmå ùu' ityekaikà | sakçnmantraþ | sapta nàvànte sarve uttaranti || [a÷manvatã rãyate, uttiùñhatà prataratà sakhàyaþ (12.2.26-27) ityudãcastàrayati || ## ||] 'a÷manvatã rãyate' ityekà 'uttiùñhatà pra taratà sakhàyaþ' ityekà etàbhyàmudaïmukhottaratàmanumantrayate | kecit tasmin nàvàü sahiraõyaü yavàn prakùipya tata uttaranti | navame'dhyàye tçtãyà kaõóikà || ## || ________________________________ [uttarato garta udakprasravaõe'÷mànaü nidadhàtyanta÷chinnam || ## ||] uttarato garta udakprasravaõe kartavyaþ | tasminnakarõama÷mànamudakamadhya nidadhàti || [tiro mçtyum (12.2.23) itya÷mànamatikràmati || ## ||] 'tiro mçtyum' iti pàdenà÷mànaü svapadbhyàmatikràmati kartà || [tà adharàdudãcãþ (19.2.41) ityanumantrayate || ## ||] 'tà adharàdudãcãþ' ityçcànumantrayate || [nissàlàm (2.14) iti ÷àlànive÷anaü samprokùya || ## ||] 'niþsàlàm' iti såktenàgni÷àlàgçhaü ÷àntyudakena samprokùya || [årjaü bibhrat (7.60) iti prapàdayati || ## ||] 'årjaü bibhrat' iti pratipàdayati | sarvatra såktaprayogaþ | etayoþ sarvatra vidhikarma | sarve ÷àlàü pravi÷anti | kecid gçhadvàre mahà÷àntiü caturgaõãmuccairabhinigadanti | kecinna kurvanti | tatra vikalpaþ || [vai÷vadevãm (12.2.28) iti vatsatarãmàlambhayati || ## ||] 'vai÷vadevãm' ityçcà vatsikàmàlambhayati || [imamindram (12.2.47) iti vçùam || ## ||] 'imamindram' ityarddharcatrayeõa vçùabhamabhimantrayate | anaóvàhaü và || [anaóvàham (12.2.48) ahoràtre (12.2.49-52) iti talpamàlambhayati || ## ||] 'ahoràtre anveùi' iti catasçbhiþ ÷ayanamàlambhayati || [à rohatàyuþ (12.2.24-25) ityàrohati || ## ||] 'à rohatàyurjarasam' iti dvàbhyàmçgbhyàü ÷ayane sarve àrohanti || [àsãnàþ (12.2.30) ityàsãnàmanumantrayate || ## ||] 'àsãnà mçtyum' ityarddharcena ÷ayana upavi÷yànumantrayate || [pi¤jålãrà¤janaü sarpiùi paryasya imà nàrãþ (12.2.31) iti strãbhyaþ prayacchati || ## ||] 'imà nàrãravidhavàþ' ityçcà darbhapi¤jålãþ ghçtenàbhyajya tato'bhimantrya strãbhyaþ prayacchati | ekaikàü sarvàbhyaþ kulastrãbhyaþ | trãõi darbhapavitràõyekatra baddhvà pi¤jålãtyucyate | kecid ekaü darbhagranthiü taü pi¤jålãtyucyate || [ime jãvà avidhavàþ sujàmayaþ iti pumbhya ekaikasmai tisrastisrastà adhyadhyudadhànaü paricçtya prayacchati || ## ||] 'ime jãvà avidhavàþ sujàmayaþ' ityanenà¤janena sarpiùà saha udakaü kçtvà pi¤jålãrudakaghañopari bhràmayitvà yajamànàdipuruùebhyaþ prayacchati | ekaikasmai puruùàya tisrastisraþ || [paraü mçtyo (12.2.21) vyàkaromi (12.2.32) à rohata (12.2.24-25) antardhiþ (12.2.44) pratya¤camarkam (12.2.55) ye agnayaþ (3.21) namo devavadhebhyaþ (6.13) agne'bhyàvartin, agne jàtavedaþ, saha rayyà, punarårjà iti || ## || agne'bhyàvartinnabhi na à vavçtsva | àyuùà varcasà sanyà medhayà prajayà dhanena || agne jàtavedaþ ÷ataü te sahasraü ta upàvçtaþ | adhà puùñasye÷ànaþ punarno rayimà kçdhi || saha rayyà ni vartasvàgne pinvasva dhàrayà | vi÷vapsnanyà vi÷vataspari || punarårjà vavçtsva punaragna iùàyuùà | punarnaþ pàhyaühasaþ || ## ||] tataþ abhyàtànàntaü kçtvà 'paraü mçtyo' ityekà, 'vyàkaromi' ityekà, 'à rohatàyuþ' iti dve, 'antarddhirdevànàm' ityekà, 'pratya¤camarkam' ityekà, 'ye agnayaþ' iti saptarcaü, 'namo devavadhebhyaþ' iti tçcaü såktaü, 'agne'bhyàvartin' iti catasra etairmantrairàjyaü juhoti || [÷arkaràn svayamàtçõõà¤chaõarajjubhyàü vibadhya dhàrayati || ## ||] ÷arkaràn svaya¤chidritàn ÷aõarajjubhyàü baddhvàgnerupari nidadhàti || [samayà khena juhoti || ## ||] anyaþ ÷arkaràchidreõa ebhirmantrairàjyaü juhoti || [imaü jãvebhyaþ (12.2.23) iti dvàre nidadhàti || ## ||] 'imaü jãvebhyaþ paridhim' iti tribhiþ pàdaiþ ÷arkaràn gçhadvàre nikhanati | 'imaü jãvebhyaþ' ityçcà ekàmàhutiü juhoti || [juhotyetayarcà àyurdàvà dhanadàvà baladàvà pa÷udàvà puùñidàvà prajàpataye svàhà iti || ## || ùañsampàtaü màtà putrànà÷ayate || ## ||] 'àyurdàvà' ityàdimantreõa ekàmàhutimàjyena juhoti | 'àyurdàvà' ityàdi ùañkçtvaþ bhaktaü sampàtyàbhimantrya tato màtà putràn duhité÷cà÷ayati || [ucchiùñaü jàyàm || ## || saüvatsaramagniü nodvàyànna harennàhareyuþ || ## || dvàda÷aràtra ityeke || ## ||] yajamàno'÷itvà ucchiùñaü jàyàyai dadyàt | tato'bhyàtànàdyuttaratantram | ityàvasathyàdhànaü samàptam || [da÷a dakùiõà || ## ||] àdhàne da÷a gà dakùiõà dadyàt || pa÷càdagnervàgyataþ saüvi÷ati || ## || [aparedyuragniü cendràgnã ca yajeta || ## ||] tataþ dvitãye'hani pratipadi pàkayaj¤avidhànenàgnimindràgnã ca yajati || sthàlãpàkàbhyàm || 'udenamuttaraü naya' (6.5) iti tçcena såktena 'prajàpate na tvad' (7.80.3) ityçcà và àgneyaü caruü juhoti | 'indràgnã rocanà' (Kau÷S | 5.2) iti caturçcena aindràgnaü caruü juhoti | pàrvaõàdyuttaratantram | ityamàvàsyàdhàne vi÷eùaþ || [agniü càgnãùomau ca paurõamàsyàm || ## ||] atha paurõamàsyàdhànam | pàkayaj¤avidhànataþ | agniü càgnãùomau ca paurõamàsyàü yajeta | 'udenamuttaraü naya' (6.5) iti såktena 'prajàpate na tvad' (7.80.3) ityçcà vàgneyaü caruü juhoti | 'asmai kùatramagnãùomau' (6.54.2) ityçcà 'agnãùomà savedasà' (Kau÷S 5.1) iti tçcena agnãùomãyaü caruü juhoti | tataþ pàrvaõàdyuttaratantram. jãvatpitçko và mçtapitçko và kravyàcchamanasahitamevàdhànaü bhavati | na kevalàdhànam | jãvabhràtçko và mçtabhràtçko và kravyàcchamanasahitamevàdhànaü bhavati | yadà punaràdhànaü karoti tadà kevalàdhànameva bhavati || [pràtardvàda÷aràtre'gniü pa÷unà yajeta || ## ||] athàdhànàd dvàda÷aràtràvatãte trayoda÷e'hani àgneyaü pa÷umàlabheta | va÷àvidhànena | 'udenamuttaraü naya' (6.5) iti tçcena såktena ÷àntyudakamanuyojayet | avadànahome sthàlãpàkahome ca triùu sthàneùvapi såktaü bhavati | ÷eùaü samànam || [sthàlãpàkena vobhayorviriùyati || saüvatsaratamyàü ÷àntyudakaü kçtvà || ghçtàhutirno bhavàgne akravyàhutirghçtàhutiü tvà vayamakravyàhutimupaniùadema jàtavedaþ iti catura udapàtre sampàtànànãya || tànullupya || purastàdagneþ pratyaïïàsãno juhoti hute ramasva hutabhàga edhi mçóàsmabhyaü mota hiüsãþ pa÷ånnaþ iti || yadyudvàyàd bhasmanàraõiü saüspç÷ya tåùõãü mathitvoddãpya || pårõahomaü hutvà || sannatibhiràjyaü juhuyàd vyàhçtibhirvà || saüsçùñe caivaü juhuyàt || agnàvanugate jàyamàne || ànaóuhena ÷akçtpiõóenàgnyàyatanàni parilipya || homyamupasàdya || pràõàpànàbhyàü svàhà samànavyànàbhyàü svàhodànaråpàbhyàü svàhà ityàtmanyeva juhuyàt || ## ||] athavàgneyasthàlãpàkamàjyabhàgàntaü kçtvà 'udenamuttaraü naya' (6.5) iti tisçbhiþ 'prajàpate na tvad' (7.80.3) ityçcà sthàlãpàkaü juhoti | pàrvaõàdyuttaratantram | trayoda÷e'hani karma samàptam || atha sàyaühomavidhànamucyate- [sàyampràtarvrãhãnàvaped yavàn và agnaye svàhà prajàpataye svàhà iti || sàyaü såryàya svàhà prajàpataye svàhà iti || ## || atha pràtarutthàyàgniü nirmathya yathàsthànaü praõãya yathàpuramagnihotraü juhuyàt || sàyamà÷apràtarà÷au yaj¤àvçtvijau || ## ||] || ## || ________________________________ [purodayàdastamayàcca pàvakaü prabodhayed gçhiõã ÷uddhahastà. samatãte sandhivarõe'tha hàvayet susamiddhe pàvaka àhutãùahiþ || ## || agnaye ca prajàpataye ca ràtràvàditya÷ca divà prajàpati÷ca. udakaü ca samidha÷ca homehome puro varam || ## || homyaiþ samidbhiþ payasà sthàlãpàkena sarpiùà. sàyampràtarhoma eteùàmekenàpi sidhyati || ## || abhyuddhçto huto'gniþ pramàdàdupa÷àmyati. mathite vyàhçtãrjuhuyàt pårõahomau yathaçtvijau || ## ||] 'avyasa÷ca' (19.69.1) 'viùõormanasà' (Kau÷S 1.37) iti havirutpavanam | 'çtaü tvà satyena' (Kau÷S 3.4) iti triþ paryukùaõam | tatastisraþ samidha àdadhàti | 'agnaye svàhà' 'prajàpataye svàhà' iti vrãhãn juhoti | punastisraþ samidha àdadhàti | 'satyaü tvartena' iti paryukùaõaü ca || [vanaspatibhyo vànaspatyebhya oùadhibhyo vãrudbhyaþ sarvebhyo devebhyo devajanebhyaþ puõyajanebhyaþ iti pràcãnaü tadudakaü ninãyate || ## ||] udakaü pàtre kçtvà 'vanaspatibhyo vànaspatyebhyaþ' iti mantreõa tadudakaü pràcãnaü ninayati || [svadhà prapitàmahebhyaþ svadhà pitàmahebhyaþ svadhà pitçbhyaþ iti dakùiõataþ || ## ||] apasavyaü kçtvà 'svadhà prapitàmahebhyaþ' iti mantreõa dakùiõato ninayati || [tàrkùyàyàriùñanemaye'mçtaü mahyam iti pa÷càt || ## ||] 'tàrkùyàyàriùñanemaye'mçtaü mahyam' iti pa÷cànninayati || [somàya saptarùibhyaþ ityuttarataþ || ## ||] 'somàya saptaçùibhyaþ' iti mantreõa uttarataþ ninayati | 'yasmàt ko÷àt' (19.72) iti | samàptaü sàyaühomavidhànam | atha pràtarhome 'såryàya svàhà' iti vi÷eùaþ | ÷eùaü pårvavat | pràtarhomavidhànaü samàptam || [parimçùñe parilipte ca parvaõi vràtapataü hàvayedannamagnau. bhåyo dattvà svayamalpaü ca bhuktvàparàhõe vratamupaiti yàj¤ikam || ## || ana÷anaü brahmacaryaü ca bhåmau ÷uciragnimupa÷ete sugandhiþ || ## || agnãùomàbhyàü dar÷ana indràgnibhyàmadar÷ane. àgneyaü tu pårvaü nityamanvàhàryaü prajàpateþ || ## || arghàhutistu sauviùñakçtã sarveùàü haviùàü smçtà. ànumatã và bhavati sthàlãpàkeùvatharvaõàm || ## || ubhau ca sandhijau yau vai÷vadevau yathaçtvijau. varjayitvà sabarhiùaþ sàjyà yaj¤àþ sadakùiõàþ || ## || yathà÷akti yathàbalaü || hutàdo'nye ahutàdo'nye. vai÷vadevaü havirubhaye sa¤caranti || ## || te samya¤ca iha màdayantàmiùamårjaü yajamànà yamichata. vi÷ve devà idaü haviràdityàsaþ saparyata. asmin yaj¤e mà vyathiùyamçtàya haviùkçtam || ## || vai÷vadevasya haviùaþ sàyampràtarjuhoti. sàyamà÷apràtarà÷au yaj¤àvetau smçtàvubhau || ## || apratibhuktau ÷ucikàryau ca nityaü vai÷vadevau jànatà yaj¤a÷reùñhau. nà÷rotriyo nànavaniktapàõirnàmantravijjuhuyànnàvipa÷cit || ## || bãbhatsavaþ ÷ucikàmà hi devà nà÷raddadhànasya havirjuùante. bràhmaõena brahmavidà tu hàvayenna strãhutaü ÷ådrahutaü ca devagam || ## || yastu vidyàdàjyabhàgau yaj¤ànmantraparikramàn. devatàj¤ànamàvçta à÷iùa÷ca karma striyà apratiùiddhamàhuþ || ## ||] atha madhyàhne sàyaü ca vai÷vadevavidhànamucyate | 'avyasa÷ca' (19.69.1) iti japitvà prokùaõaü dviþ kçtvà siddhasya pàkasyotpavanaü 'çtaü tvà satyena' iti paryukùaõam | samidàdhànam | 'hutàdo'nye' 'vi÷ve devà idaü haviþ' iti dvàbhyàü havirjuhoti | punaþ samidàdhànaü paryukùaõaü ca || ## || ________________________________ tataþ baliharaõaü kuryàt- [tayorbaliharaõam || ## || agnaya indràgnibhyàü vàstoùpataye prajàpataye'numataye iti hutvà || ## ||] 'agnaye svàhà, indràgnibhyàü svàhà, vàstoùpataye svàhà, prajàpataye svàhà, anumataye svàhà' ityagnau hutvà || [niùkramya bahiþ pràcãnaü brahmaõe vai÷ravaõàya vi÷vebhyo devebhyaþ sarvebhyo devebhyo vi÷vebhyo bhåtebhyaþ sarvebhyo bhåtebhyaþ iti bahu÷o baliü haret || ## ||] niþùkramya bahiþ pràcãnamudakena maõóalaü prokùya tato baliharaõaü karoti | brahmaõe baliü haràmi vaùañ | vai÷ravaõàya baliü haràmi vaùañ | vi÷vebhyo devebhyo baliü haràmi vaùañ | sarvebhyo devebhyo baliü haràmi vaùañ | vi÷vebhyo bhåtebhyo baliü haràmi vaùañ | sarvebhyo bhåtebhyo baliü haràmi vaùañ | bahu÷o baliü haret || [dviþ prokùan pradakùiõamàvçtyàntarupàtãtya dvàre || ## ||] dviþ prokùan pradakùiõamàvçtyàntarupàtãtya tata agnigçhe pravi÷ya madhye dadàti || [dvàryayoþ mçtyave dharmàdharmàbhyàm || ## ||] tato dvàrapàr÷vayoþ dadàti | mçtyave baliü haràmi vaùañ | dharmàya baliü haràmi vaùañ | adharmàya baliü haràmi vaùañ || [udadhàne dhanvantaraye samudràyauùadhivanaspatibhyo dyàvàpçthivãbhyàm iti || ## ||] udakakala÷e dadàti | dhanvantaraye baliü haràmi vaùañ | samudràya baliü haràmi vaùañ | oùadhivanaspatibhyo baliü haràmi vaùañ | dyàvàpçthivãbhyàü baliü haràmi vaùañ || [sthåõàvaü÷ayoþ digbhyo'ntarde÷ebhyaþ iti || ## ||] sthåõàvaü÷e dvayaü dadàti | caturùu koõeùvagre balicatuùñayaü dadàti | digbhyo'ntarde÷ebhyo baliü haràmi vaùañ || [sraktiùu vàsukaye citrasenàya citrarathàya takùopatakùàbhyàm iti || ## ||] pårvàdicaturdikùu balicatuùñayaü dadàti | vàsukaye baliü haràmi vaùañ | citrasenàya baliü haràmi vaùañ | citrarathàya baliü haràmi vaùañ | takùakopatakùàbhyàü baliü haràmi vaùañ || [samantamagneþ à÷àyai ÷raddhàyai meghàyai ÷riyai hriyai vidyàyai iti || ## ||] agnisamãpe pårvàsu dikùu dadàti | à÷àyai baliü haràmi vaùañ | ÷raddhàyai baliü haràmi vaùañ | medhàyai baliü haràmi vaùañ | ÷riyai baliü haràmi vaùañ | hriyai baliü haràmi vaùañ | vidyàyai baliü haràmi vaùañ || [pràcãnamagneþ gçhyàbhyo devajàmibhyaþ iti || ## ||] agneþ pràcãnaü 'gçhyàbhyo devajàmibhyo baliü haràmi vaùañ' | apasavyaü 'svadhà prapitàmahebhyaþ svadhà pitàmahebhyaþ svadhà pitçbhyaþ sapatnãkebhyaþ svadhà' ityanena mantreõa pàtrasthaü sarvaü bhaktaü dakùiõato ninayati | tataþ 'yasmàt ko÷àt' (19.72) iti | iti vai÷vadevaü samàptam | dvau kàlau vai÷vadevasya | sàyaïkàle madhyàhnakàle vai÷vadevaü kuryàt || [bhåyo'bhyuddhçtya bràhmaõàn bhojayet || ## ||] tato hantakàraü manuùyebhyo gavàdikebhya÷ca vàyasebhyo'nnaü dadyàt | bràhmaõàn bhojayet | eko dvau và bahavaþ | yathà÷akti annaü bhikùukebhyo dadàti || [tadapi ÷loko vadati màbràhmaõàgrataþkçtama÷nãyàdviùavadannamannakàmyà. devànàü devo bràhmaõo bhàvo nàmaiùa devateti || ## ||] tatra ÷lokaþ - mà bràhmaõàgrataþkçtama÷nãyàdviùavadannamannakàmyà | devànàü devo bràhmaõo bhàvo nàmaiùa devateti || kevalàdhàna araõipradànàdi màùà÷itavarjyaü pårõàhutyantaü kçtvà tatraitat ùañsampàtaü bhaktama÷anaü ÷àntirbhavati | yasya punaràdhànaü tasya kevalàdhàna adhikàraþ | kravyàcchamanasahitaü vàdhànaü bhavati | na kevalaü punaràdhàne'pi kravyàcchamanavikalpena | athavàcamanaü kçtvà godànikaü vapanam | tataþ pårõàhutyantaü kçtvà ùañsampàtànàü bhavati | ÷eùaü samànam | punaràdhànaü samàptam || athàgrayaõamucyate- [àgrayaõe ÷àntyudakaü kçtvà yathartu taõóulànupasàdya || ## ||] ÷aradvasantayoràgrayaõaü bhavati | 'avyasa÷ca' (19.68) | barhirlavanam, vedyuttaravedyagnipraõayanaü, agnipratiùñhàpanaü, vratagrahaõaü, pavitrakaraõaü, pavitreõedhmopasamàdhànaü, barhiþprokùaõaü, staraõam | nirvàpakàle ete devatà nirvaptavyàþ | pa¤ca caravo bhavanti | agnaye juùñaü nirvapàmi | indràgnibhyàü dyàvàpçthivãbhyàü vi÷vebhyo devebhyo vrãhibhirvà eteùàü nirvàpakàryaü ca | catvàra÷caravaþ | 'somàya' iti pa¤camaü caruü ÷yàmàkena kurvan | vasante yavaiþ pa¤camaü kuryàt | tataþ abhyàtànàntaü kçtvà ÷àntyudakaü karoti uktena vidhànena | àgrayaõe ÷àrade vrãhãn ÷yàmàkà÷cà÷aradi và | ÷àli÷yàmàkàbhàve tatsthàne yavànupasàdya | pa¤ca caravaþ sampadyante || [apsu sthàlãpàkaü ÷rapayitvà payasi và || ## ||] tenodakena caråõàü ÷rapaõaü kuryàt | athavà payasi caru÷rapaõaü kuryàt | '÷uddhàþ påtàþ' (11.1.17) 'brahmaõà ÷uddhàþ' (11.1.18) iti dvàbhyàm | àpasthàne payaþ kuryàt | ÷eùaü samànam | tàvat samànaü yàvadàjyabhàgau hutvà | tataþ pa¤cànàü caråõàü homaþ || [sajårçtubhiþ sajårvidhàbhiþ sajåragnaye svàhà | sajårindràgnibhyàü sajårdyàvàpçthivãbhyàü sajårvi÷vebhyo devebhyaþ sajårçtubhiþ sajårvidhàbhiþ sajåþ somàya svàhà ityekahavirvà syànnànàhavãüùi và || ## ||] 'sajårçtubhiþ' iti pratyçcam | catvàra÷caravaþ || [saumyaü tanvacchyàmàkaü ÷aradi || ## ||] pa¤camaü caruü saumyaü ÷yàmàkaü pa¤camayà çcà juhoti | pàrvaõàdisviùñakçdantaü kçtvà tataþ caruprà÷anaü karoti yajamànaþ | kartà prà÷itraharaõe dviravadànaü caråõàm | sarveùàü pratihaviùàü samuddhçtya prà÷itraharaõe kçtvà yajamànàya prayacchati || [atha yajamànaþ prà÷itraü gçhõãte || ## || prajàpateùñvà grahaü gçhõàmi | mahyaü bhåtyai mahyaü puùñhyai mahyaü ÷riye mahyaü hriyai mahyaü ya÷ase mahyamàyuùe mahyamannàya mahyamannàdyàya mahyaü sahasrapoùàya mahyamaparimitapauùàya iti || ## ||] atha yajamànaþ prà÷itraü gçhõãte 'prajàpateùñvà grahaü gçhõàmi' iti mantreõa || [atha prà÷nàti bhadrànnaþ ÷reyaþ samanaiùña devàstvayàvasena sama÷ãmahi tvà | sa naþ pito madhumà;m à vive÷a ÷ivastokàya tanvo na ehi iti || ## ||] 'bhadrànnaþ ÷reyaþ' iti mantreõa prà÷itraü prà÷nàti | tataþ smçtivihitaü bhakùaõam | dviràcamanaü kçtvà tataþ karma kuryàt || [prà÷itamanumantrayate amo'si pràõa tadçtaü bravãmyamàsi sarvàïasi praviùñaþ | sa me jaràü rogamapanudya ÷arãràdanàmayaidhi mà riùàma indo iti || ## ||] tataþ hçdayamanvàlabhya japati 'amo'si pràõa' iti mantreõa | 'svàheùñebhyaþ' ityàdi uttaratantram || vatsaþ prathamajo grãùme vàsaþ ÷aradi dakùiõà || ## || [÷aktyà và dakùiõàü dadyàt || ## || nàti÷aktirvidhãyate nàti÷aktirvidhãyata iti || ## ||] yathà÷aktyà dakùiõàü dadyàt | àgrayaõaü samàptam | sarvanityanaimittikakàmyeùu yathà÷akti dakùiõàdànam | 'nàti÷aktirvidhãyate' iti vacanàt || pitçbhràtràgnisadanaü navame ko ti kena tvà. ava÷iùñàni kàryàrthamagnyàdheyaü ca kãrtitam || adhyàyasyànte sarve rudrasya ÷lokàþ || ## || iti kau÷ikapaddhatau navamo'dhyàyaþ samàptaþ || ____________________________________________________________________________ atha da÷amo'dhyàyaþ atha vivàha ucyate- [atha vivàhaþ || ## || årdhvaü kàrtikyà à vai÷àkhyàþ || ## || yàthàkàmã và || ## || citràpakùaü tu varjayet || ## || maghàsu hanyante gàvaþ phalgunãùu vyuhyate (14.1.13) iti vij¤àyate maïgalaü ca || ##|| satyenottabhità (14.1.1-16) pårvàparam (14.1.23-24) ityupadadhãta || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'satyenottabhità' iti ùoóa÷abhirçgbhiþ 'pårvàparam' iti dvàbhyàmàjyaü juhoti || [pativedanaü ca || ## ||] 'à no agne' (2.36) iti såktenàgamakç÷araü tilami÷raü sampàtyàbhimantrya kumàrãmà÷ayati || [yuvaü bhagam (14.1.31) iti sambhalaü sànucaraü prahiõoti || ## ||] 'yuvaü bhagam' ityardharcena puruùaü ÷aràvasampuñahastagçhãtaü sànucaraü varaü prati preùayati || [brahmaõaspate (14.1.31) iti brahmàõam || ## || tadvivçhàcchaïkamàno ni÷i kumàrãkulàdvalãkànyàdãpya || ## || devà agne (14.2.32-36) iti pa¤cabhiþ sakçtpålyànyàvàpayati || ## ||] 'brahmaõaspate' ityardharcena bràhmaõaü preùayati || [ançkùarà (14.1.34) iti kumàrãpàlaü prahiõoti || ## ||] 'ançkùarà' ityçcà kumàrãrakùàrthaü pàlaü preùayati || [udàhàrasya pratihiteùuragrato jaghanato brahmà || ## ||] udakaharaõàrthamagrato dhanurdharaþ | madhya udakahàraþ | pçùñhato brahmà || [yo anidhmaþ (14.1.37) ityapsu logaü pravidhyati || ## ||] 'yo anidhmaþ' ityçcàpsu loùñaü prakùipati || [idamaham (14.1.38) ityapohya || ##|| yo bhadraþ (14.1.38) ityanvãpamudacya || ## ||] 'idamaham' ityardharcenàvagàhya 'yo bhadraþ' ityardharcenodakaghañaü pårayati || [àsyai bràhmaõàþ (14.1.39) iti prayachati || ## ||] 'àsyai bràhmaõàþ' ityardharcena ghañamudakahàràya prayacchati | tata àgacchanti || [àvrajatàmagrato brahmà jaghanato'dhijyadhanvà || ## ||] brahmàgrataþ | tata udakahàraþ | pçùñhato dhanurdharaþ || [bàhyataþ plakùodumbarasyottarato'gneþ ÷àkhàyàmàsajati || ## ||] uttarato'gneþ bàhyataþ plakùa÷àkhàyàmupari nidadhàti || tenodakàrthàn kurvanti || ## || [tata÷cànvàsecanamanyena || ## ||] punaþ anvàsecanamanyenodakena || [antarupàtãtya aryamaõam (14.1.17) iti juhoti || ## ||] antarupàtãtya 'aryamaõam' ityçcàjyaü juhoti || [pra tvà mu¤càmi (14.1.19) iti veùñaü vicçtati || ## ||] 'pra tvà mu¤càmi' ityçcà kumàrãke÷àn vicçtati || [u÷atãþ (14.2.52) ityetayà triràdhàpayati || ## ||] 'u÷atãþ' ityçcà triþ samidha àdadhàti kumàrã || [saptabhiruùõàþ sampàtavatãþ karoti || ## ||] 'u÷atãþ' (14.2.52-58) iti saptabhirçgbhiruùõodakaü sampàtya || [yadàsandyàm (14.2.65) iti pårvayoruttarasyàü sraktyàü tiùñhantãmàplàvayati || ## ||] 'yadàsandyàm' ityçcà ã÷ànakoõe kumàrãü snàpayati || [yacca varcaþ (14.1.35) yathà sindhuþ (14.1.43) ityutkràntàmanyenàvasi¤cati || ## ||] 'yacca varcaþ', 'yathà sindhuþ' iti dvàbhyàm anyena ÷ãtodakenotkramamàõàü kumàrãmavasi¤cati || da÷ame'dhyàye prathamà kaõóikà || ## || ________________________________ [yad duùkçtam (14.2.66-67) iti vàsasàïgàni pramçjya kumàrãpàlàya prayachati || ## ||] 'yadduùkçtam' iti dvàbhyàmçgbhyàü vàsasàïgàni pramçjya kumàrãpàlàya prayacchati || [tumbaradaõóena pratipàdya nirvrajet || ## || tadvana àsajati || ## ||] tad vàsaþ tumbaradaõóena gçhãtvà gopàñe prakùipati || [yà akçntan (14.1.45) tvaùñà vàsaþ (14.1.53) ityahatenàchàdayati || ## ||] 'yà akçntan', 'tvaùñà vàsaþ' iti dvàbhyàmahatavastreõàcchàdayati || yaj¤opavãtavad vàdhåyaü vastraü badhnàti || [kçtrimaþ (14.2.68) iti ÷atadataiùãkeõa kaïkatena sakçt pralikhya || ## ||] 'kçtrimaþ' ityçcà ÷atadanteùãkena kaïkatena ke÷àn pratilikhya sakçt || [kçtayàmam ityavasçjati || ## ||] 'kçtayàmam' ityanena mantreõa kaïkatamavasçjati || [à÷àsànà (14.1.42) saü tvà nahyàmi (14.2.70) ityubhayataþpà÷ena yoktrena sannahyati || ## ||] 'à÷àsànà', 'saü tvà nahyàmi' iti dvàbhyàm ubhayataþpà÷aü yoktraü kañiprade÷e badhnàti || [iyaü vãrud (1.34) iti madughamaõiü làkùàraktena såtreõa vigrathyànàmikàyàü badhnàti || ## ||] 'iyaü vãrud' iti såktena jyeùñhãmadhumaõiü sampàtyàbhimantrya raktasåtreõànàmikàyàü badhnàti || [antato ha maõirbhavati bàhyo granthiþ || ## ||] vara àgate sati bràhmaõàn svasti vàcayitvà varàya madhuparkaü dattvà kautukàni kàrayet | kaïkaõabandhanayavamadhåkamàlàdarpaõagrahaõàdi kautukaü ca sarvaü tåùõãü lokàcàràt || [bhagastvetaþ (14.1.20) iti hastegçhya nirõayati || ## ||] upàdhyàyaþ kautukagçhe pravi÷ya kumàrãü haste gçhãtvà nirõayati 'bhagastvetaþ' ityçcà || [÷àkhàyàü yugamàdhàya dakùiõato'nyo dhàrayati || ## ||] anyo dakùiõataþ ÷àkhàyàü yugamàdhàyàgrato dhàrayati || [dakùiõasyàü yugadhuryuttarasmin yugatardmani darbheõa vigrathya ÷aü te (14.1.40-41) iti lalàñe hiraõyaü saüstabhya japati || ## || tardma samayàvasi¤cati || ## ||] lalàñaprade÷e '÷aü te hiraõyam' iti dvàbhyàü yugacchidre hiraõyaü darbheõa baddhvà tata udakaü chidreõàvasi¤cati tåùõãm || [upagçhyottarato'gneþ aïgàdaïgàt (14.2.69) iti ninayati || ## ||] yugacchidrodakaü gçhãtvà 'aïgàdaïgàt' ityçcottarato'gnerninayati || [syonam (14.1.47) iti ÷akçtpiõóe'÷mànaü nidadhàti || ## ||] 'syonaü dhruvam' ityardharcena ÷akçtpiõóe'÷mànaü nidadhàti || [tamà tiùñha (14.1.47) ityàsthàpya || ## ||] 'tamà tiùñha' ityardharcenà÷manopari kumàrãü sthàpayati || [iyaü nàrã (14.2.63) iti dhruvàü tiùñhantãü pålyànyàvàpayati || ## ||] 'iyaü nàrã' ityçcà tiùñhantã kumàrã trãn làjà¤jalãn juhoti || [triravichindatãü caturthã kàmàya || ## ||] triravicchindatãü kàmàya caturthãm | tataþ pità dànakàle nàmagotraü kurute | amukaprapautràya amukapautràya amukaputràya amukaprapautrãü amukapautrãü amukaputrãü amukãü sahiraõyàü savasràlaïkàràü tubhyaü sampradade || [yenàgniþ (14.1.48-52) iti pàõiü gràhayati || ## ||] tataþ 'yenàgniþ' pa¤cabhiþ varaþ pàõigrahaõaü karoti | varaþ mantraü japati | 'à no agne' (2.36) 'satyenottabhità' (14.1) ityanuvàkaü 'vi hi sotorasçkùata' (20.126) iti vçùàkapiü bràhmaõàþ såktaü pañhanti | 'sahçdayam' (3.30) iti kecit || [aryamõaþ (14.1.39) ityagniü triþ pariõayati || ## ||] 'aryamõaþ' ityardharcenàgniü triþ pariõayati | caturthã lokàcàràt | sakçnmantraþ || [sapta maryàdàþ (5.1.6) ityuttarato'gneþ sapta lekhà likhati pràcyaþ || ## ||] tataþ 'sapta maryàdàþ' ityçcottarato'gneþ sapta lekhà likhati pràcyaþ || [tàsu padànyutkràmayati || ## || iùe tvà sumaïgali prajàvati susãme iti prathamam || ## || årje tvà ràyaspoùàya tvà saubhàgyàya tvà sàmràjyàya tvà sampade tvà jãvàtave tvà sumaïgali prajàvati susãme iti saptamaü sakhà saptapadã bhava iti || ## ||] 'iùe tvà sumaïgali' iti saptabhirmantraiþ tàsu lekhàsåpari kumàrã padàni dadàti || [à roha talpam (14.2.31) bhagastatakùa (14.1.60) iti talpa upave÷ayati || ## ||] 'à roha talpam', 'bhagastatakùa' iti dvàbhyàmçgbhyàü talpa upave÷ayati || upaviùñàyàþ suhçt pàdau prakùàlayati || ## || [prakùàlyamànàvanumantrayate imau pàdau subhagau su÷evau saubhàgyàya kçõutàü no aghàya | prakùàlyamànau subhagau supatnyàþ prajàü pa÷ån dãrghamàyu÷ca dhattàm iti || ## ||] prakùàlyamànàvanumantrayate 'imau pàdau' ityçcà || [ahaü vi ùyàmi, pra tvà mu¤càmi (14.1.57-58) iti yoktraü vicçtati || ## ||] 'ahaü vi ùyàmi', 'pra tvà mu¤càmi' iti dvàbhyàü kumàrã kañiveùñitaü yoktraü vicçtati || [aparasmin bhçtyàþ saürabhante || ##|| ye jayanti te balãyàüsa eva manyate || ## || bçhaspatinà (14.2.53-58) iti sarvasurabhicårõànyçcarcà kàmpãlapalà÷ena mårdhnyàvapati || ## ||] tataþ 'bçhaspatinà' iti ùaóbhirçgbhiþ sarvauùadhiü pratyçcaü kàmpãlapalà÷ena mårdhniü àvapati || [udyachadhvam, bhagastatakùa, (14.1.59-60) abhràtçghnãü (14.1.62) ityekaikayotthàpayati || ## ||] 'udyacchadhvaü', 'bhagastatakùa', 'abhràtçghnãü' ityekaikayà çcà utthàpayati kumàrãm || [prati tiùñha (14.2.15) iti pratiùñhàpayati || ## ||] 'prati tiùñha' ityçcà pratiùñhàpayati | abhyàtànàdyuttaratantram | iti vivàhaþ samàptaþ || da÷ame dvitãyà kaõóikà || ## || ________________________________ athodvàha ucyate- [sukiü÷ukam (14.1.61) rukmaprastaraõam (14.2.30) iti yànamàrohayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà 'sukiü÷ukam' 'rukmaprastaraõam' iti dvàbhyàmçgbhyàü yànama÷vàdi sampàtyàbhimantrya tata uttaratantram | tato varavadhå àrohayati || [emaü panthàm (14.2.8) brahmàparam (14.1.64) ityagrato brahmà prapadyate || ## ||] 'emaü panthàm', 'brahmàparam' iti dve çcau japitvà pathi gacchatoþ varavadhvoþ agre kartà vrajati || [mà vidan (14.2.11) ançkùarà (14.1.34) adhvànam ityuktam || ## ||] 'mà vidan' 'ançkùaràþ' iti dvàbhyàmadhvànaü dakùiõena prakràmati kartà || [yedaü pårvà (14.2.74) iti tenànyasyàmåóhàyàü vàdhåyasya da÷àü catuùpathe dakùiõairabhitiùñhati || ## ||] yenaiva yànena sà åóhà tenaiva yadà anyà åóhà bhavati tadà idaü pràya÷cittaü bhavati | 'yedaü pårvà' ityçcà kartà vàdhåyasya da÷àkhaõóaü gçhãtvà catuùpathe dattvà dakùiõena pàdena tiùñhati || sa cedubhayoþ ÷ubhakàmo bhavati såryàyai devebhyaþ (14.2.46) ityetàmçcaü japati || ## || samçchata svapatho'navayantaþ susãmakàmàvubhe viràjàvubhe suprajasau ityatikramayato'ntarà brahmàõam || ## || [ya çte cidabhi÷riùaþ (14.2.47) iti yànaü samprokùya viniùkàrayati || ## ||] tata 'ya çte cidabhi÷riùaþ' ityçcà yànaü yànaü samprokùya viniùkàrayati || [sà mandasànà (14.2.6) iti tãrthe logaü pravidhyati || ## ||] 'sà mandasànà' ityçcà nadyàü loùñaü prakùipya tata uttaranti || [idaü su me (14.2.9) iti mahàvçkùeùu japati || ## ||] 'idaü su me' ityçcà mahàvçkùeùu japati || [sumaïgalãþ (14.2.28) iti vadhvãkùãþ prati japati || ## ||] sumaïgalãþ iti vadhvãkùãþ prati japati || [yà oùadhayaþ (14.2.7) iti mantrokteùu || ## ||] dvaibhede 'yà oùadhayaþ' ityçcaü japati | vrãhiyavàdikùetraü dçùñvà vane vçkùàdi nadyàdikaü ca || [ye pitaraþ (14.2.73) iti ÷ma÷àneùu || ## ||] 'ye pitaraþ' ityçcaü ÷ma÷àneùu japati || [pra budhyasva (14.2.75) iti suptàü prabodhayet || ## ||] 'pra budhyasva' ityçcà suptàü prabodhayet | yadi pathi svapiti || [saü kà÷ayàmi (14.2.12) iti gçhasaïkà÷e japati || ## ||] 'saü kà÷ayàmi' iti svapitçgçhasaïkà÷e samãpe japati || [udva årmiþ (14.2.16) iti yànaü samprokùya vimocayati || ## ||] 'udva årmiþ' ityçcà yànaü samprokùya vimocayati || [uttiùñhetaþ (14.2.19) iti patnã ÷àlàü samprokùati || ## ||] 'uttiùñhetaþ kimicchantã' ityçcà patnã ÷àlàü samprokùati || [syonam (14.1.47) iti dakùiõato valãkànàü ÷akçtpiõóe'÷mànaü nidadhàti || ## ||] 'syonam' ityardharcena dakùiõataþ gçhapàr÷ve valãkànàü ÷akçtpiõóe'÷mànaü nidadhàti || [tasyopari madhyamapalà÷e sarpiùi catvàri dårvàgràõi || ## ||] tasyopari madhyamapalà÷e ghçte catvàri dårvàgràõi mu¤cati || [tamà tiùñha (14.1.47) ityàsthàpya || ## ||] tasyopari vadhåmàsthàpayati 'tamà tiùñha' ityardharcena || [sumaïgalã prataraõã (14.2.26) iha priyam (14.1.21) mà hiüsiùñam, brahmàparam (14.1.63-64) iti pratyçcaü prapàdayati || ## ||] 'sumaïgalã prataraõã' ityçcà, 'iha priyam' ityçcà, 'mà hiüsiùñaü kumàryam' ityçcà, 'brahmàparam' ityçcà etàbhi÷catasçbhiþ vadhåvarau gçhaü prave÷ayati || [suhçt pårõakaüsena pratipàdayati || ## ||] pçùñhataþ suhçt pårõakala÷aü phala-akùatasahitaü haste kçtvà vadhåü prave÷ayati || [aghoracakùuþ (14.2.17-18) ityagniü triþ pariõayati || ## ||] 'aghoracakùuþ' iti dvàbhyàmçgbhyàmagniü prajvàlya tato hastagrahaõaü kçtvà varaþ pariõayati | pitçgçhe | trirmantràvçttiþ | tåùõãü caturtham || [yadà gàrhapatyam (14.2.20) såryàyai devebhyaþ (14.2.46) iti mantroktebhyo namaskurvatãmanumantrayate || ## ||] tato gçhadevatànamaskàràn kurvatãü vadhåmanumantrayate 'yadà gàrhapatyam', 'såryàyai devebhyaþ' iti dvàbhyàmçgbhyàm || da÷ame tçtãyà kaõóikà || ## || ________________________________ [÷arma varma (14.2.21) iti rohitacarmàharantam || ## ||] '÷arma varma' ityçcà rohitacarmànumantrayate || [carma copastçõãthana (14.2.22) ityupastçõantam || ## ||] 'carma copastçõãthana' iti pàdenopastçõantam || [yaü balbajam (14.2.22) iti balbajaü nyasyantam || ## ||] 'yaü balbajam' iti pàdena carmopari balbajaü stçõàti || [upa stçõãhi (14.2.23) ityupastçõantam || ## ||] 'upa stçõãhi balbajam' ityardharcenànumantrayate balbajaü stçõantam || [tadà rohatu (14.2.22) ityàrohayati || ## ||] 'tadà rohatu' ityardharcena balbajastçte carmaõi vadhåmàrohayati || [tatropavi÷ya (14.2.23) ityupave÷ayati || ## ||] 'tatropavi÷ya' ityardharcena tatra carmaõyupave÷ayati || dakùiõottaramupasthaü kurute || ##|| [sujyaiùñhyaþ (14.2.24) iti kalyàõanàmànaü bràhmaõàyanamupastha upave÷ayati || ## ||] 'sujyaiùñhyaþ' iti pàdena bràhmaõàyanaü kumàraü vadhvà upastha upave÷ayati || [vi tiùñhantàm (14.2.25) iti pramadanaü pramàyotthàpayati || ## ||] 'vi tiùñhantàm' ityçcà kumàràya phalaü modakàdi dattvà tata utthàpayati || [tena bhåtena (6.78) tubhyamagre (14.2.1-5) ÷umbhanã (14.2.45) agnirjanavinmahyaü jàyàmimàmadàt somo vasuvinmahyaü jàyàmimàmadàt påùà jàtivinmahyaü jàyàmimàmadàdindraþ sahãyànmahyaü jàyàmimàmadàdagnaye janavide svàhà somàya vasuvide svàhà påùõe jàtivide svàhendràya sahãyase svàhà iti àgachataþ (6.82) savità prasavànàm (5.24) iti || ## || mårdhnoþ sampàtànànayati || ## ||] tato'bhyàtànàntaü kçtvà 'tena bhåtena' iti såktaü, 'tubhyamagre' iti pa¤ca, '÷umbhanã' ityekà, 'agnirjanavinmahyam' ityekàvasànaü pårvaü kalpajaü såktaü, 'àgacchataþ' iti tçcaü såktaü, 'savità prasavànàm' iti såktaü etaiþ såktairàjyaü juhvat varavadhvoþ krameõa mårdhnoþ sampàtànànayati || [udapàtra uttaràn || ## ||] udapàtra uttarasampàtànànayati || [÷umbhanyà¤jalyorninayati || ## ||] tata udapàtraü varavadhvora¤jalyorninayati '÷umbhanã' ityçcà || [tena bhåtena (6.78) iti sama÷anam || ## || rasànà÷ayati sthàlãpàkaü ca || ## ||] 'tena bhåtena haviùà' iti såktena rasaü sampàtyàbhimantrya tataþ sthàlãpàkaü sampàtyàbhimantrya tenaiva såktena tato rasaü sthàlãpàkaü ca jàyàpatã upasarpati | ekasmin bhàjane sahopavi÷ya miùñamannaü sahà÷anaü kuryàt || [yavànàmàjyami÷ràõàü pårõà¤jaliü juhoti || ## ||] 'tena bhåtena' iti såktena yavànàmàjyami÷ràõàü pårvà¤jaliü juhoti | tato'bhyàtànàdyuttaratantram | '÷arma varma' ityàdividhiþ pitçgçhe vivàhàgnau kartavyaþ | caturthikàkarma vidhiùu pitçgçhe kàryam | ityudvàhaþ samàptaþ || caturthã kaõóikà || ## || ________________________________ atha caturthikàkarma ucyate- [sapta maryàdàþ (5.1.6) iti tisçõàü pràtaràvapate || ## ||] 'sapta maryàdàþ' ityçcà varaþ vrãhãn juhoti vivàhàgnau | tantravikalpaþ hastahomatvàt | yavàn veti tilàn veti || [akùyau nau (7.36.1) iti samà¤jàte || ## ||] 'akùyau nau' ityçcà parasparaü varavadhvau akùiõã aïkte | sarvatra mantraü kartà bråyàt || [mahãmå ùu (7.6.2) iti talpamàlambhayati || ## ||] 'mahãmå ùu' ityçcà talpaü khañvàmàlambhayati || [à roha talpam (14.2.31) ityàrohayati || ## ||] 'à roha talpam' ityçcà varavadhå tasmin ÷ayana upave÷ayati || [tatropavi÷ya (14.2.23) ityupave÷ayati || ## ||] 'tatropavi÷ya' ityardharcena upave÷ayati || [devà agre (14.2.32) iti saüve÷ayati || ## ||] 'devà agre' ityçcà varavadhå saüve÷ayati tasmin talpe || [abhi tvà (7.37) ityabhichàdayati || ## ||] 'abhi tvà manujàtena' ityçcà varavadhå vastreõàcchàdayati || [saü pitarau (14.2.37-40) iti samàve÷ayati || ## ||] 'saü pitarau' iti catasçbhirçgbhiþ abhimukhau karoti || [ihemau (14.2.64) iti triþ sannudati || ## ||] 'ihemau' ityçcà varaþ vadhåkaõñhagrahaõaü karoti triþ || [madughamaõimaukùe'panãya iyaü vãrud (1.34) amo'ham (14.2.71-72) iti saüspç÷ataþ || ## ||] 'iyaü vãrud' iti såktam, 'amo'hamasmi' iti dve çcau etairçgbhirabhimantrya madughamaõimaukùe prakùipya parasparaü varavadhvau samàlambhataþ | àha paiñhãnasiþ ÷lokam- àvapet surabhirgandhàn kùãre sarpiùyathodake. etadàyatanamityàhuraukùaü tu madhunà saha || [brahma jaj¤ànam (4.1.1; 5.6.1) ityaïguùñhena vyacaskaroti || ## ||] 'brahma jaj¤ànam' ityçcà varaþ aïguùñhena prajananade÷aü tudati || [syonàdyoneþ (14.2.43) ityutthàpayati || ## ||] 'syonàdyoneþ' ityçcà khañvàyà utthàpayati || [paridhàpanãyàbhyàmahatenàchàdayati || ## ||] ÷aucaü kàrayitvà 'yà akçntan' (14.1.45) 'tvaùñàþ vàsaþ' (14.1.53) iti dvàbhyàmahatavastramabhimantrya paridhàpayati varaþ vadhåm || [bçhaspatiþ (14.1.55-56) iti ÷aùpeõàbhighàrya vrãhiyavàbhyàmabhinidhàya darbhapi¤jålyà sãmantaü vicçtati || ## ||] 'bçhaspatiþ prathamaþ såryàyàþ' iti dvàbhyàü vadhåsãmante ÷aùpaü nidadhàti | tåùõãü vrãhiyavau sãmante nidadhàti | àjyena saha darbhapi¤jålyà sãmantaü vicçtati || [÷aõa÷akalena pariveùñya tisro ràtrãþ prati suptàste || ## ||] ÷aõa÷akalena vadhåke÷àn veùñya tisro ràtrãþ prati suptaþ || [anuvàkàbhyàmanvàrabdhàbhyàmupadadhãta || ## ||] tataþ tantraü kçtvà 'satyenottabhità' (14.1, 2) iti sarveõa kàõóenàjyaü juhoti | tantre | àjyaü và samidho và puroóà÷aü và | vrãhiyavatilàdi juhoti | sarvatra tantravikalpaþ | tantre sarvatra hastahome anvàlambhanam | 'anuvàkàbhyàmanvàrabdhàbhyàmupadadhãta' iti pràya÷cittametat | yadi caturthikàkarmamadhye rajasvalà vadhåþ bhavati tadedaü pràya÷cittam | nityamapi bhavati | caturthikàü nityaü kuryàt || [ihedasàtha (14.1.32) ityetayà ÷ulkamapàkçtya || ## ||] 'ihedasàtha' ityetayà ÷ulkadravyaü pçthak karoti || [dvàbhyàü nivartayati iha mama ràdhyatàmatra tava iti || ## ||] 'ihedasàtha' (14.1.32-33) iti dvàbhyàü nivartayati | 'idaü dravyaü tava idaü mama ràdhyatàm' || [yathà và manyante || ## || parà dehi (14.1.25-30) iti vàdhåyaü dadatamanumantrayate || ## ||] 'parà dehi' iti ùaóbhirçgbhirvàdhåyaü dadatamanumantrayate || [devairdattam (14.2.41-42) iti pratigçhõàti || ## ||] 'devairdattam' iti dvàbhyàü vàdhåyaü kartà pratigçhõàti || [apàsmattamaþ (14.2.48) iti sthàõàvàsajati || ## ||] 'apàsmattamaþ' ityçcà sthåõa àsajati || [yàvatãþ kçtyàþ (14.2.49) iti vrajet || ## ||] tadvastraü gçhãtvà 'yàvatãþ kçtyàþ' ityçcà vastraü visarjayati || [yà me priyatamà (14.2.50) iti vçkùaü pratichàdayati || ## ||] 'yà me priyatamà' ityçcà vçkùaü praticchàdayati kartà || [÷umbhanyàlputya || ## ||] '÷umbhanã' (14.2.45) ityçcà snànaü sarve kurvanti || [ye antàþ (14.2.51) ityàchàdayati || ## ||] tato 'ye antàþ' ityçcà vàdhåyenàcchàdayati || [navaü vasànaþ (14.2.44) ityàvrajati || ## || pårvàparaü yatra nàdhigachet brahmàparam (14.1.64) iti kuryàt || ## || gaurdakùiõà pratãvàhaþ || ## ||] 'navaü vasànaþ' ityçcaü japitvà kartà | sarve gçhamàgacchanti | vedimadhye kartà upavi÷ati | abhyàtànàdyuttaratantram | iti caturthikàkarma | vivàhe udvàhe sati ekà gaurdakùiõà | yadi mantrapramàõaü na jànàti tadà 'brahmàparam' ityçcà sarvaü kartavyam || [jãvaü rudanti (14.1.46) yadãme ke÷inaþ (14.2.59-62) iti juhoti || ## || eùa sauryo vivàhaþ || ## || brahmàparam (14.1.64) iti bràhmyaþ || ## ||] kumàryàü nãyamànàyàü pitçgçhàdyadi rodanaü bhavati tadedaü pràya÷cittam | abhyàtànàntaü kçtvà 'jãvaü rudanti' ityekayà, 'yadãme ke÷inaþ' iti catasçbhiretàbhiràjyaü juhoti | abhyàtànàdyuttaratantram | rudanapràya÷cittam || [àvçtaþ pràjàpatyàþ pràjàpatyàþ || ## ||] àvçtàþ pràjàpatya iti | ÷ådrasya vivàhe sarvaü tåùõãü kàryamàjyàdi | vivàha udvàhàni samàptàni || agnyàdheyaü ca yàtràrthaü dharmaputràrthameva ca. bhàryà saüskàramudvàhaü da÷ame pràha no guruþ || pa¤camã kaõóikà || ## || iti kau÷ikapaddhatau da÷amo'dhyàyaþ || ____________________________________________________________________________ atha ekàda÷o'dhyàyaþ [pitçmedhaþ] [atha pitçmedhaü vyàkhyàsyàmaþ || ## ||] atha anteùñipitçmedhaü vyàkhyàsyàmaþ || [dahananidhànade÷e parivçkùàõi nidhànakàla iti bràhmaõoktam || ## ||] 'vçkùavarjite de÷e dahananidhànaü kartavyam' iti bràhmaõenoktam | àhitàgnerekàgne÷càyaü saüskàraþ || [durbalãbhavantaü ÷àlàtçõeùu darbhànàstãrya syonàsmai bhava (18.2.19-21) ityavarohayati || ## || mantroktàvanumantrayate || ## ||] durbalãbhavantaü mumårùantamagnihotra÷àlàyàmàvasathya÷àlàyàü và ÷àlàtçõànyàstãrya teùåpari darbhàn stçõàti | 'syonàsmai bhava' iti tisçbhirçgbhiþ taü puruùaü darbheùu svàpayati | idaü karma maraõakàle || atha yadi kàkapipãlikàsarpavyàghra÷çïgi÷vàpadàdiùu daüùñràdaü÷adoùànmriyeta tadedaü pràya÷cittamucyate- [yatte kçùõaþ (18.3.55) ityavadãpayati || ## ||] 'yatte kçùõaþ ÷akunaþ' ityçcà tasya daùñavraõamagninà dahati || atha sambhàrà ucyante- [àhitàgnau prete sambhàràn sambharati || ## || àjyaü ca pçùadàjyaü càjaü ca gàü ca || ## || vasanaü pa¤camam || ## || hiraõyaü pçùñham || ## ||] àjyaü ca pçùadàjyaü ca | ajaü ca gàü ca | vasanaü ca | hiraõya÷akalàni sapta || [÷arãraü nànvàlabhate || ## || anyaü ceùñantamanumantrayate || ## ||] gotriõaþ ÷arãraspar÷aü kurvanti | sarvatra kartà bråyàt dårasthaþ | àhitàgnerekàgne÷ca mçte sati gçhe karma ucyate | kecid vanaü nãtvà vakùyamàõaü karma kurvanti || [÷àntyudakaü karotyasakalaü càtanànàü cànvàvapate || ## ||] atha ÷àntyudakaü karoti kartà | na sakalam | pratãkatrayeõa oùadhitrayeõa ca | càtanapratãkatrayaü ÷àntyudaka anuyojayet || [÷àntyudakodakena ke÷a÷ma÷ruromanakhàni saühàrayanti || ## ||] anena ÷àntyudakena udakami÷ritena ke÷a÷ma÷ruromanakhàni saühàrayati || [àplàvayanti || ## ||] àplavanaü ca kàrayati | sarvaü pretasya kuryurgotriõaþ na kartà || [anulimpanti || ## ||] candanàdyanulimpanti || srajo'bhiharanti || ## || [evaü snàtamalaïkçtamahatenàvàgda÷ena vasanena prachàdayati etatte devaþ (18.4.31) etattvà vàsaþ prathamaü nvàgan (18.2.57) iti || ## ||] evaü snàtamalaïkçtamahatenàvàgda÷ena vasanena pàdau pracchàdayati | 'etat te devaþ' ityçcà, 'etat tvà vàsaþ' ityçcà etàbhyàü dvàbhyàü vàsamabhimantrayate | yat lokàþ smaranti tat sarvaü kuryàt || [apemam (18.2.27) ityagniùu juhoti || ## ||] athàgnivihàraü kuryàt | tataþ 'apemam' ityçcà triùvagniùvàjyaü juhoti ekàgnau ca || ukhàþ kurvanti || ## || [tàþ ÷akçdàbhyantaraü limpanti ÷uùkeõa và pårayanti || ## || tàþ pçthagagnibhiþ santàpayantyà ÷akçdàdãpanàt || ## ||] tàþ ÷akçdà''bhyantaraü limpanti | ÷uùkeõa pårayitvà''havanãye gàrhapatye dakùiõàgnau ca pçthagagnibhiþ santàpayatyà ÷akçdàdãpanàt || [teùàü haraõànupårvamàhavanãyaü prathamaü tato dakùiõàgniü tato gàrhapatyam || ## ||] tàþ ukhà evaü nãyante pretena saha rathena puruùairvà agnisahitàþ | agne àhavanãyaü kçtvà tato dakùiõàgniü tato gàrhapatyamevaü haraõànupårvyà nãyante | etat sarvaü gçhe karma || atha de÷àntaramçte àhitàgnerekàgne÷ca karmocyate- [atha vide÷e pretasya à rohata janitrãü jàtavedasaþ (18.4.1) iti pçthagaraõãùvagnãn samàropayanti || ## ||] 'à rohata janitrãü jàtavedasaþ' ityçcà'raõidvayaü pratàpayati triùvagniùu | trirmantràvçttiþ | pratàpena agnisamàropaõam | yojana÷ate'pi samàropaõe nàpanãyante | pretasamãpe pàtràõi ca | manthanaü kçtvà anteùñikarma kuryàt || teùu yathoktaü karoti || ## || vakùyamàõaü karma | atha de÷àntaramçte ÷arãranà÷e và laukikàgnidagdhe và asthãni kçùõàjine kçtvà pàtracayanàdi karma kuryàt | asthinà÷e palà÷avçntatrãõi ÷atàni ùaùñi càïkuràõàü kçùõàjine kçtvà anteùñikarma kuryàt | àhitàgnerekàgne÷ca idaü karma | samàropaõam | athavà mçta÷arãramagnisamãpa ànãyate tatra saüskàraþ | athavà agnayaþ pretasamãpa ànãyante | tatra vidhirucyate | yasmin pakùe samàropaõaü kriyate sa pakùa ucyate | ubhayorapi pakùayoþ samàropaõaü và | agnihotrahavanaü kuryàt || agnihotrahavanavidhànamucyate- [api vànyavatsàyà và sandhinãkùãreõaika÷alàkena và manthenàgnihotraü juhotyà dahanàt || ## ||] api vànyavatsàyàþ sandhinãkùãreõa và agnihotraü juhoti à dahanàt | uktaü homavidhànamàhitàgnerekàgne÷ca | eka÷alàkena và manthenàgnihotraü juhvati || dar÷apårõamàsayorvidhànamucyate- [dar÷apårõamàsayoþ kçùõakataõóulànàü tasyà àjyena nàntaü na bahiþ || ## ||] atha tåùõãü nirvapati | kçùõataõóulànàm | tasyà àjyena nàntarna bahiþ | madhye juhuyàt agneþ || palàlàni barhiþ || ## || [tilpi¤jyà idhmàþ || ## ||] tilpi¤jyànàm idhmagrahaõam || [grahànàjyabhàgau purastàddhomasaüsthitahomànuddhçtya || ## || pràõàpànàvaruddhyai nidhanàbhirjuhuyàt || ## ||] agnihotrahomaü kuryàt | àjyabhàgayoþ purastàddhomasaüsthitahomeùu svàhàkàraü kuryàt sarvatra | svadhàkàraü kuryàdanyatra | bràhmaõà và pràõàpànàvavarudhya nidhanàbhiþ svàhàhomaþ | svàhàkàravaùañkàravarjaü anteùñipitçmedhe sarvatràpi vinà kartavyam | de÷àntaramçtasya darbhàjyàgnihotraü và samàropaõaü samàptam || atha prakçtamucyate- [athobhayoþ uttiùñha (18.3.8) ityutthàpayati || ## ||] ukhàpradãpanànantaraü pretotthàpanakarma ucyate | athobhayoþ ekaü vihitaü karma ucyate | utthàpanam | 'uttiùñha prehi' ityekà, 'prehi prehi' (18.1.54) ityekà, 'pra cyavasva' (18.3.9) ityekà, 'udavantã' (18.2.48-49) iti dve, 'ita eta udàruhan' (18.1.61-2.3) iti catasraþ, 'agnãùomà pathikçtà' (18.2.53-55) iti tisraþ, 'idaü pårvam' (18.4.44) ityekà etàþ trayoda÷a utthàpanãsa¤j¤àþ | utthàpanãbhirçgbhiþ pretamutthàpya ÷akañe karoti ÷ayane và || [pra cyavasva (18.3.9) iti triþ saühàpayatiü yàvatkçtva÷cotthàpayati || ## ||] 'pra cyavasva' ityçcà pretasya gàtràõãta÷ceta÷ca karoti || [evameva kådãü jaghane nibadhya || ## ||] pa÷càtkañiprade÷e rajjvàü baddhvà nibadhya gacchati || [imau yunajmi (18.2.56) iti gàvau yunakti puruùau và || ## ||] 'imau yunajmi' ityçcà vçùabhau abhimantrya ÷akañe yunakti anyaþ ÷ayane puruùàn và anayarcà || [uttiùñha (18.3.8) prehi (18.1.54) pra cyavasva (18.3.9) udanvatã (18.2.48) ita ete (18.1.61) agnãùomà (18.2.53) idaü pårvam (18.4.44) iti hariõãbhirhareyuþ ati drava (18.2.11-18) ityaùñabhiþ || ## ||] atha hariõã ucyate | 'ati drava' ityaùñau çco hariõãtyucyate | dahanade÷e nãyamànaü hariõãbhirabhimantrayet pretaü dårasthaþ kartà || [idaü te (18.3.7) ityagnimagrataþ || ## ||] 'idaü ta ekam' ityçcà agnayaþ pretasyàgre kçtvàbhimantrayate | ekàgniü ca ÷akañe baddhvà | pàtràõyagrataþ kçtvà || [prajànatyaghnye (18.3.4) iti jaghanyaü gàmedhamagniü pariõãya || ## ||] 'prajànatyaghnye jãva' ityçcà gàü laukikàgniü sàrasvatahomàrthaü pariõãya edhamagniü pariõãya dahanade÷e gatvà || [syonàsmai bhava (18.2.19) ityuttarato'gneþ ÷arãraü nidadhàti || ## ||] 'syonàsmai bhava' ityçcà uttarato'gneþ pretasya ÷arãraü nidadhàti adhaþ | pàõiü càgnisamãpe nidadhàti | dahanasthàna idaü karma karoti || adhvaryava iùñiü nirvapanti || ## || [tasyàü yathàdevataü purastàddhomasaüsthitahomànuddhçtya || ## || pràõàpànàvaruddhyai nidhanàbhirjuhuyàt || ## ||] yadi anteùñiþ kçtà bhavati tataþ prayogasamàptiþ asmin sthàne. tatra bhåmau saüskàra ucyate - [athobhayoþ apeta (18.1.55) dadàmi (18.2.37) iti ÷àntyudakaü kçtvà samprokùaõãbhyàü kàmpãla÷àkhayà dahanaü samprokùya || ## ||] 'apeta vãta', 'dadàmyasmai' iti dvàbhyàü kàmpãla÷àkhayà dahanasthànaü samprokùya || [udãratàm (18.1.44) ityuddhçtyàbhyukùya lakùaõaü kçtvà punarabhyukùya pràgdakùiõamedha÷cinvanti || ## ||] 'udãratàm' ityçcà uddhçtyàbhyukùya lakùaõaü kçtvà punarabhyukùya dahanasthànam | pårvadakùiõakoõàbhimukhàni kàùñhàni cinvanti || [iyaü nàrã (18.3.1) iti patnãmupasaüve÷ayati || ## ||] anyaþ 'iyaü nàrã' ityçcà patnãü pretena saha saüve÷ayati sahagamanàrtham | tathà ca puràõe patinà saha maraõe lokànantyamavàpnuyàt. ùaùñivarùasahasràõi svargaloke mahãyate || [udãrùva (18.3.2) ityutthàpayati || ## ||] atha yadi uttiùñhati tadà 'udãrùva' ityçcàbhimantryotthàpayati || [yaddhiraõyaü bibharti taddakùiõe pàõàvàdàyàjyenàbhighàrya jyeùñhena putreõàdàpayati idaü hiraõyam (18.4.56) iti || ## ||] 'idaü hiraõyam' ityardharcena yaddhiraõyaü bibharti tad dakùiõe pàõàvàdàyàjyenàbhighàryàbhimantrya jyeùñhena putreõà''dàpayati || [svargaü yataþ (18.4.56) iti dakùiõaü hastaü nirmàrjayati || ## ||] 'svargaü yataþ' ityardharcena pretahastaü màrjayati putraþ || [daõóaü hastàt (18.2.59) iti mantroktaü bràhmaõasyàdàpayati || ## ||] 'daõóaü hastàt' ityçcà veõuyaùñiü pretahastàd gçhõàti putraþ | mantraü kartà sarvatra || [dhanurhastàt (18.2.60) iti kùatriyasya || ## ||] 'dhanurhastàt' ityçcà kùatriyahastàddhanurgçhõàti || [aùñràm iti vai÷yasya || ## ||] 'àùñraü hastàt' iti mantravikàraü kçtvà saha vi÷à varcasà balena pretàddaõóaü gçhõàti vai÷yaputraþ || [idaü pitçbhyaþ (18.1.46) iti darbhànedhàn stçõàti || ## ||] 'idaü pitçbhyaþ' ityardharcena citopari darbhàn stçõàti || [tatrainamuttànamàdadhãta ãjàna÷cittamàrukùadagniü (18.4.14-15) iti || ## ||] tatra citau pretamuttànamàdadhàti | 'ãjàna÷cittamàrukùadagnim' iti dvàbhyàmçgbhyàü dårasthaþ kartà'numantrayate || [pràcyàü tvà di÷i (18.3.30) iti pratidi÷am || ## ||] pårvadakùiõataþ preta÷iraþ kuryàt | 'pràcyàü tvà di÷i' ityetàbhirçgbhiþ pretamabhimantrayate sthànasthitam || [netyuparibabhravaþ || ## ||] kecit pratidi÷aü ÷iraþ kurvanti | tannetyuparibabhrava àcàryaþ || [anumantrayate || ## ||] anumantraõaü kuryàdityarthaþ || athàsya saptasu pràõeùu sapta hiraõya÷akalànyavàsyati amçtamasyamçtatvàyàmçtasmin dhehi iti || ## || mantreõa saptavàràn mantràvçttiþ | ekàgnerapi yathàsambhavaü yojayitavyam || ekàda÷e'dhyàye prathamà kaõóikà || ## || ________________________________ [athàhitàgnerdarbheùu kçùõàjinamantarlomàstãrya || ## ||] àhitàgneradhikàraþ | cakùuùã ÷rotre nàsike mukhaü ca sapta pràõàþ | àhitàgnerdarbheùu kçùõàjinamantarlomàstãrya || [tatrainamuttànamàdhàya || ## ||] tatra pretamuttànamàdhàya || athàsya yaj¤apàtràõi pçùadàjyena pårayitvànuråpaü nidadhàti || ## || caturgçhãtvà nidadhati pretàïgeùu || pàtracayanamucyate - dakùiõe haste juhåm || ## || savya upabhçtam || ## || [kaõñhe dhruvàü mukhe'gnihotrahavaõãü nàsikayoþ sruvam || ## ||] kaõñhe dhruvàü mukhe'gnihotrahavaõãm | nàsikayoþ agnihotrasruvaü pçùadàjyena pårayitvà nidhàya || [tànyanumantrayate juhårdàdhàra dyàü, dhruva à roha (18.4.5-6) iti || ## ||] 'juhårdàdhàra dyàm' ityekà, 'dhruva à roha' ityekà | etàbhyàü pàtràõyanumantrayate | sakçnmantraþ || lalàñe prà÷itraharaõam || ## || dve tåùõãm || [imamagne camasam (18.3.53-54) iti ÷irasãóàcamasam || ## ||] ióàpàtrãü ÷irasi nidhàya 'imamagne camasam' iti dvàbhyàmanumantrayate || [devà yaj¤am (18.4.2-4) ityurasi puroóà÷am || ## ||] 'devà yaj¤am' iti tisçbhirhçdaye puroóà÷amanumantrayate yadi puroóà÷o bhavati || dakùiõe pàr÷ve sphyaü savya upaveùam || ## || [udare pàtrãm || ## ||] udare piùñapàtrã || [aùñhãvatorulåkhalamusalam || ## ||] aùñhãvato jànuþ prasiddhastatrolåkhalaü musalaü ca || [÷roõyoþ ÷akañam || ## ||] ÷roõiprade÷e ÷akañam || [antareõorå anyàni yaj¤apàtràõi || ## ||] antareõorå anyàni yaj¤apàtràõi jaïghyormadhye anyàni praõãtàcamasa-hotçcamasa-brahmacamasa-yajamànacamasa-antardhànakaña- pårõapàtra-ùaóavattàdãni pçùadàjyena pårayitvà nidadhyàt tåùõãm || pàdayoþ ÷årpam || ## || [apo mçnmayànyupaharanti || ## ||] mçnmayàni apsumadhye nidadhyàt || [ayasmayàni nidadhati || ## ||] lohamayàni bhåmau nikhanati tåùõãm || [amà putrà ca dçùat || ## ||] a÷mamayàni svadhitidàtrapar÷vàdi dçùadupalakaü bhåmau nidadhyàt | ekàgneràhitàgneradhikàraþ || [athobhayoþ apa÷yaü yuvatiü, prajànatyaghnye (18.3.3-4) iti jaghanyàü gàü prasavyaü pariõãyamànàmanumantrayate || ## ||] 'apa÷yaü yuvatim' iti dvàbhyàmçgbhyàü citau pàr÷vataþ apasavyaü gàü pariõãyamànàmanumantrayate || [tàü nairçtena jaghanatàghnanta upave÷ayanti || ## ||] gàü nirçtide÷e jaghanaprade÷e lakuñena ghàtayitvà màrayanti | yathà hanyamànà gauþ upavi÷ati tathà kartavyam | ÷ådrãjàtasya putrasya etat karma | nànyo màrayati || [tasyàþ pçùñhato vçkkàvuddhàrya pàõyorasyàdadhati ati drava ÷vànau (18.2.11-13) iti || ## || dakùiõe dakùiõaü savye savyam || ## ||] goùñhade÷àd vçkkàvuddhàrya pretahastayordadàti dakùiõe dakùiõaü savye savyam | 'ati drava' iti tisçbhiranumantrayate kartà dårasthaþ || [hçdaye hçdayam || ## ||] gohçdayaü pretahçdaye dadàti || [agnervarma (18.2.58) iti vapayà saptachidrayà mukhaü prachàdayanti || ## ||] 'agnervarma' ityçcà vapayà saptachidrayà pretamukhaü chàdayati || yathàgàtraü gàtràõi || ## || dakùiõairdakùiõàni savyaiþ savyàni || ## || [anubaddha÷iraþpàdena go÷àlàü carmaõàvachàdya || ## ||] anubaddha÷iraþpàdena carmaõà pretamavacchàdya || [ajo bhàgaþ (18.2.8-9), uttvà vahantu (18.2.22) iti dakùiõato'jaü badhnàti || ## ||] tataþ 'ajo bhàgaþ' iti dve 'uttvà vahantu' ityekà etàbhistisçbhirdakùiõapàr÷ve citau ajaü pa÷uü badhnàti | yathà dahyate tathà badhnàti | tatrocyate | tathà ca màhakiþ ajo hanyate dahyate || [asmàdvai tvamajàyathà ayaü tvadadhi jàyatàmasau svàhà ityurasi gçhye juhoti || ## ||] ekàgniü pretahçdaye kçtvà 'asmàdvai tvamajàyathà ayaü tvadadhi jàyatàmasau svàhà' ityanena mantreõàjyaü juhoti kartà'spçùñaþ san athavà gotriõaþ || [tathàgniùu juhoti agnaye svàhà kàmàya svàhà lokàya svàhà iti || ## ||] athàhavanãyàdiùu juhoti 'agnaye svàhà kàmàya svàhà lokàya svàhà' iti | 'agnaye svàhà' iti tribhiþ svàhàkàrairàjyaü juhoti | iti tisrastisra àhutãþ || dakùiõàgnàvityeke || ## || khaõóakalpaü manyante | pretaü vedimadhye yathàdikùu agnayaþ || [mainamagne vi dahaþ (18.2.4-7) ÷aü tapa (18.2.36) à rabhasva (18.3.71-73) prajànantaþ (2.34.5) iti kaniùñha àdãpayati || ## ||] atha putro'gniü dadàti | pretasya piõóadànaü kçtvà apradakùiõamudakadhàràü bhràmayitvà karakaiþ prete triþ ÷abdaü kçtvà bhåmau prakùipati tato'gniü dadàti | etairmantrai svayaü pañhitvà na kartà | 'mainamagne' iti catasraþ, '÷aü tapa màtitapa' ityçcà 'à rabhasva jàtavedaþ' iti tribhiþ 'prajànantaþ prati gçhõantu' ityekà, etàbhirçgbhiþ kaniùñhaputro gotriõo và anyo và àdãpayati | tato devaheóanenànuvàkena sruveõàjyaü juhoti || [àdãpte sruveõa yàmàn homà¤juhoti pareyivàsaü pravato mahãþ (18.1.49) iti || ## || yamo no gàtuü prathamo viveda (18.1.50) iti dve prathame || ## || aïgiraso naþ pitaro navagvàþ (18.1.58-61) iti saühitàþ sapta || ## || yo mamàra prathamo martyànàm (18.3.13) ye naþ pituþ pitaro ye pitàmahàþ (18.2.49) ityekàda÷a || ## ||] prajvalite citau kartà àdãpte sati sruveõa khàdireõa yàmyàn homàn juhoti | ekãbhåteùvagniùu | ekàgnerapi | 'pareyivàüsam', 'yamo no gàtum' iti dve iti prathamaþ pakùaþ | 'aïgiraso naþ pitaro navagvàþ' iti saühatàþ sapta iti dvitãyaþ pakùaþ | 'pareyivàüsam' iti dve 'aïgiraso naþ pitaraþ' iti sapta 'ye naþ pituþ pitaro ye pitàmahàþ' iti dve etàþ samastà ekàda÷a tçtãyaþ pakùaþ | etaiþ samuccitairàjyaü juhoti | ekena pakùeõa | atha sapta nava ekàda÷àdi bràhmaõàþ pårvàbhimukhopaviùñàþ 'o cit sakhàyam' (18.1-4) iti kàõóaü sakalaü japanti | vivàhe såryavat || [atha sàrasvatàþ || ## || sarasvatãü devayanto havante, sarasvatãü pitaro havante, sarasvati yà sarathaü yayàtha (18.1.41-43) sarasvati vrateùu te, idaü te havyaü ghçtavat sarasvati (7.68.1-2) indro mà marutvàn (18.3.25) iti || ## || dakùiõato'nyasminnanuùñhàtà juhoti || ## ||] atha sàrasvatàn homàn kartà karoti | 'sarasvatãü devayanto havante' ityekà, 'sarasvatãü pitaro havante' ityekà, 'sarasvati yà saratham' ityekà, 'sarasvati vrateùu te' ityekà, 'idaü te havyam' ityekà, 'indro mà marutvàn' iti pa¤cabhiþ etairàjyaü juhoti citau | ete sàrasvatàþ | dakùiõataþ kaniùñhaputro yàmasàrasvatàn homàn karoti | atha kartà | sarve homàþ pitryupavãtinà kartavyàþ | karma và sàrasvataü yaj¤opavãtinà kartavyam || [sarvairupatiùñhanti trãõi prabhçtibhirvà || ## ||] atha sarve bàndhavàþ 'o citsakhàyam' (18.1-4) iti kàõóenopatiùñhante | athavà 'sahasraõãthàþ kavayaþ' (18.2.18) itiprabhçtaya upatiùñhante | 'trãõi padàni' (18.3.40) ityàdi upatiùñhante dahyamàne gotriõaþ || [api vànuùñhànãbhiþ || ## || età anuùñhànyaþ || ## || mainamagne vi dahaþ (18.2.4) itiprabhçti ava sçja (18.2.10) iti varjayitvà sahasraõãthàþ (18.2.18) ityàtaþ || ## ||] athavà 'mainamagne vi daha' ityàdi 'ava sçja' ityekàü varjayitvà 'sahasraõãthàþ' ityantam | età anuùñhànyaþ | etairupatiùñhante || [à rohata janitrãü jàtavedasaþ (18.4.1-15) iti pa¤cada÷abhiràhitàgnim || ## ||] 'à rohata janitrãü jàtavedasaþ' iti pa¤cada÷abhirçgbhiràhitàgniü citau upatiùñhante | athavà etat karma àhitàgnerekàgnau | atha ubhayoþ karma ucyate || [mitràvaruõà pari màmadhàtàm (18.3.12) iti pàõã prakùàlayate || ## ||] 'mitràvaruõà pari màmadhàtàm' ityçcà sarve pàõã prakùàlayante || [varcasà màm (18.3.10) ityàcàmati || ## ||] 'varcasà màm' ityçcà sarve àcàmayanti || [vivasvànnaþ (18.3.61-62) ityuttarato'nyasminnanuùñhàtà juhoti || ## ||] tataþ kartà 'vivasvànaþ' iti dvàbhyàmuttarataþ anyasminnanuùñhàtà juhoti | samàptaü dahanakarma || dvitãyà kaõóikà || ## || ________________________________ atha prathame divase putragotriõàü ÷àntirucyate - [yavãyaþprathamàni karmàõi pràïmukhànàü yaj¤opavãtinàü dakùiõàvçtàm || ## ||] udakà¤jaliü pretàya dattvà snànaü ca kçtvà tataþ karma kuryàt | gotriõo và laghuputro và | pràïmukhànàü yaj¤opavãtinàü sarveùàü bhavanti || [athaiùàü saptasapta ÷arkaràþ pàõiùvàvapate || ## ||] saptasapta ÷arkaràþ pàõiùvàvapate || [tàsàmekaikàü savyenàvàcãnahastenàvakiranto'navekùamàõà vrajanti || ## ||] striyo và puruùasya ca kaniùñhàdi tàsàmekaikàü savyena và dakùiõena và'vàcãnahastenàvakiranti | tataþ anavekùamàõà vrajanti || [apàghenànumantrayate || ## || sarve'grato brahmaõo vrajanti || ## || mà pra gàma (13.1.59) iti japanta udakànte vyaghàpàghe japanti || ## || pa÷càdavasi¤cati || ## || uduttamam (18.4.69) iti jyeùñhaþ || ## ||] 'apa naþ ÷o÷ucadagham' (4.33) iti såktenànumantrayate kartà | sarve bàndhavà agre vrajantaþ 'mà pra gàma' ityçcaü japantaþ | kartà pa÷càd bàndhavànàm | caturthe'hani ÷ucitvam | kartà dårastho mantraü bråyàt | udakànte vyaghàpàghe japanti | gacchatàmudakasamãpe 'vi devàþ' (3.31) 'apa naþ ÷o÷ucat' iti såktadvayaü brahmà japati | såktadvayaü vyaghàpàghàbhyàm | 'uduttamam' iti bràhmaõàþ sarve svayamavasi¤cati snànaü kurvanti || [payasvatãþ (18.3.56) iti brahmoktàþ pi¤jålãràvapati || ## ||] 'payasvatãroùadhayaþ' ityçcà bràhmaõàþ sarve snànaü kurvanti | tataþ ekaviü÷à darbhapi¤jålãþ nadyàü hrade vàvapati brahmà || [÷àntyudakenàcamyàbhyukùya a÷vàvatãm (18.2.31) iti nadãü tàrayate || ## ||] tatra ÷àntyudakaü karoti | sarveùàmàcamanaü dadàti | abhyukùya 'a÷vàvatãm' ityçcà nadãü tarato'numantrayate || [nakùatraü dçùñvopatiùñhate nakùatràõàü mà saïkà÷a÷ca pratãkà÷a÷càvatàm iti || ## ||] bahiþ sthitvà nakùatraü dçùñvopatiùñhate 'nakùatràõàü mà saïkà÷a÷ca' iti mantreõa || [÷àmyàkãþ samidha àdhàyàgrato brahmà japati || ## || yasya trayà gatamanuprayanti devà manuùyàþ pa÷ava÷ca sarve | taü no devaü mano adhi bravãtu sunãtirno nayatu dviùate mà radhàma iti ÷àntyudakenàcamyàbhyukùya || ## ||] ÷àmyàkãþ samidha àdàya tataþ sarve àgacchanti | tato'gre brahmà bhåtvà 'yasya trayà gatam' iti mantraü japati | tataþ ÷àntyudakenàcamanaü kurvanti gçhasamãpe sarve || [nissàlàm (2.14) iti ÷àlànive÷anaü samprokùya || ## || årjaü bibhrat (7.60.1-6) iti prapàdayati || ## ||] 'niþsàlàm' iti ÷àlàü samprokùya kartà 'årjaü bibhrat' iti ùaóarcena bàndhavàn gçhe prave÷ayati || [nadãmàlambhayati gàmagnima÷mànaü ca || ## ||] tàþ pi¤jålãþ àlambhayati | gàm | agniþ laukikaþ | ekàgnervà | a÷mànaü ca | etànyàlambhayate || [yavo'si yavayàsmadådveùo yavayàràtim iti yavàn || ## ||] 'yavo'si yavaya' iti mantreõa yavànàlambhante sarve || [khalvakàsya iti khalvàn khalakulàü÷ca || ## ||] 'khalvakàsya' iti mantreõa khalvakàn kulatthàü÷càlabhante || [vyaghàpàghàbhyàü ÷àmyàkãràdhàpayati || ## ||] 'vi devàþ' (3.31) 'apa naþ ÷o÷ucadagham' (4.33) iti såktàbhyàü ÷àmyàkãþ samidha àdadhàti kartà laukike và ekàgnau và | gotriõàü caturahama÷ucitvam || [tàsàü dhåmaü bhakùayanti || ## ||] tàsàü dhåmaü bhakùayanti bàndhavàþ | yadi putrasyàgnistadà ekàgnau athavà laukike | prathame'hani etat karma | samàptametatkarma || atha dvitãye'hani karmocyate- [yadyat kravyàd gçhyedyadi kravyàdà nànte'paredyuþ | divo nabhaþ ÷ukraü payo duhànà iùamårjaü pinvamànàþ || apàü yonimapàdhvaü svadhà yà÷cakçùe jãvaüstàste santu madhu÷rutaþ ityagnau sthàlãpàkaü nipçõàti || ## ||] 'divo namaþ' ityçcàgniü prajvàlya sthàlãpàkaü sakçt sarvahutaü karoti dahanasannidhau | na tantram | dahane và sakçt sarvahutaü karoti sthàlãpàkam || [àdahane càpivànyavatsàü dohayitvà tasyàþ pçùñhe juhoti vai÷vànare haviridaü juhomi (18.4.35) iti || ## ||] athavà anyavatsàü gàü dohayitvà tasyàþ pçùñhe juhoti 'vai÷vànare haviþ' ityekayà || tasyàþ payasi || ## || sthàlãpàka ityeke || ## || ÷rapayitvetyeke àcàryà manyante | samàptaü dvitãye'hani karma | tçtãye nàsti karma || caturthe'hani karmocyate- [ye agnayaþ (3.21) iti pàlà÷yà darvyà manthamupamathya kàmpãlãbhyàmupamanthanãbhyàü tçtãyasyàmasthãnyabhijuhoti || ## ||] 'ye agnayaþ' iti da÷arcena såktena pàlà÷yà darvyà manthaü saktumanthamupamathya kàmpãlãbhyàmupamanthanãbhyàü pratyçcam asthãnyupari homaü kuryàt || [upa dyàm (18.3.5-6) ÷aü te nãhàraþ (18.3.60) iti mantroktànyavadàya || ## || kùãrotsiktena bràhmaõasyàvasi¤cati madhåtsiktena kùatriyasyodakena vai÷yasya || ## ||] 'upa dyàmuùa vetasam' iti dve, '÷aü te nãhàraþ' ityekà etàbhirçgbhirmantroktànàmoùadhãnàmudakaü kùãraü caikatra kçtvàbhimantrya bràhmaõasyàsthãni niùi¤cati | mantroktà oùadhaya ucyante | vetasa÷ca | karõa÷ca | nadãphena÷ca | avakà càgaruherukà ca | bçhaddårvà ca | àkà÷aphena÷ca | maõóåkaparõã ca | ÷uktikà ca | età mantroktà oùadhayaþ | madhådakena kùatriyasya tenaiva mantreõa mantroktà÷ca | udakenauùadhisahitena tenaiva mantreõa vai÷yasya || [ava sçja (18.2.10) ityanumantrayate || ## ||] ekàgne÷càhitàgne÷ca dahanam 'ava sçja' ityçcànumantrayate || [mà te manaþ (18.2.24) yatte aïgam (18.2.26) iti sa¤cinoti pacchaþ || ## ||] atha piõóapradànaü sa¤cayana÷ràddhamekoddiùñaü ca kçtvà tataþ sa¤cayanaü karoti | 'mà te manaþ' ityçcà 'yatte aïgam' ityçcà etàbhyàmasthãnyabhimantrya kala÷e nidadhàti | pàlà÷apatreõa và gçhãtvà pacchaþ pàdataþ || prathamaü ÷ãrùakapàlàni || ## || [pa÷càt kala÷e samopya sarvasurabhicårõairavakãryotthàpanãbhirutthàpya hariõãbhirhareyuþ || ## ||] pa÷càt kala÷e nidadhàti | pa÷càt sarvauùadhicårõàni ca kala÷e nidadhàti utthàpanãbhiþ kala÷amutthàpya hariõãbhirhareyuþ | 'uttiùñha' (18.3.8), 'prehi' (18.1.54), 'pracyavasva' (18.3.9), 'udanvatã' (18.2.48-49), 'ita ete' (18.1.61), 'agnãùomà' (18.2.53), 'idaü pårvam' (18.4.44) ityutthàpanãþ | 'ati drava' (18.2.11-18) ityaùñàbhirhariõãbhiþ || [mà tvà vçkùaþ (18.2.25) iti vçkùamåle nidadhàti || ## ||] 'mà tvà vçkùaþ' ityçcàsthikala÷aü måle nikhanati || [syonàsmai bhava (18.2.19) iti bhåmau triràtramarasà÷inaþ karmàõi kurvate || ## ||] athavà 'syonàsmai bhava' ityçcàbhimantrya yadi bhåmau nikhanati tadànayà | samàptaü sa¤cayanaü caturthe'hani | kecit 'yavãyaþprathamàni karmàõi' (Kau÷S 82.1) ityàdi caturthe divase kurvanti | sarvatra ubhayoþ karma | tathà ca màhakiþ - 'àvasathyàgnihotçkayoþ samànaü sarvaü karma bhavati' | caturthe'hani kecid 'yavãyaþprathamàni karmàõi' (Kau÷S 82.1) ityàdi atra kurvanti | ubhayoþ | tathà ca yàj¤avalkyaþ | 'dvàre upavi÷ya nimbapatràõi' ityàdi ÷ucirbhåtvà tataþ karmàdhikàraþ | kecid yathàpañhitaü såtraü tathà sarvameva kurvanti | tataþ prabhçti gotriõàü màïgalyaü kurvanti | yathàkuladharmeõa và | àvasathyàgni÷eùaü gçhe dhàrayitvà araõirvà nidhàyàmàvàsyàyàü kravyàcchamanaü kuryàt putro yadyàhitàgnirbhavati | atha gotriõaþ triràtramarasà÷inaþ karmàõi nityanaimittikakàmyàni kurvanti || [da÷aràtra ityeke || ## || yathàkuladharmaü và || ## ||] da÷aràtra ityeke | yathàkuladharmeõa và || [årdhvaü tçtãyasyà vaivasvataü sthàlãpàkaü ÷rapayitvà vivasvànnaþ (18.3.61-62) iti juhoti || ## ||] caturthe'hani asthisa¤cayanaü kçtvà gçhe àgatya tataþ kartà vaivasvatadevatàkaü sthàlãpàkaü ÷rapayitvàjyabhàgàntaü kçtvà 'vivasvànnaþ' iti dvàbhyàü pratyçcaü dve àhutã juhoti || [yuktàbhyàü tçtãyàm || ## ||] yuktàbhyàü tçtãyàmàhutim || [ànumatãü cutarthãm || ## ||] anumataye svàheti caturthãm || [÷eùaü ÷àntyudakenopasicyàbhimantrya prà÷ayati || ## ||] ÷àntyudakaü kçtvà huta÷eùaü sthàlãpàkaü ÷àntyudakenopasicya 'vivasvànnaþ' iti dvàbhyàmabhimantrya prà÷ayati | samànodakà gotriõaþ da÷apuruùàt saptapuruùàdvà yathà te samànodakàþ || [à pra cyavethàm (18.4.49) iti gàvàvupayacchati || ## ||] atha dakùiõàü dadàti | 'à pra cyavethàm' ityçcà pretavahanavçùabhau abhimantrya gçhõàti kartà | da÷a gàvo dakùiõà | aparimità và dvàviü÷atyà và yathà÷akti || [eyamagan (18.4.50) iti da÷agavàvaràrdhyà dakùiõà || ## ||] 'eyamagan' ityçcà dakùiõà abhimantrya gçhõàti | caturthe'hani idaü karma | ekàda÷e và | samàptaü caturahakarma || atha karturyamavratamucyate- [dvàda÷aràtraü kartà yamavrataü caret || ## ||] yamavrataü kartà caret dvàda÷aràtram || ekacailastricailo và || ## || haviùyabhakùaþ || ## || [sàyampràtarupaspç÷et || ## ||] sàyampràtaþ snànaü kuryàt || [brahmacàrã vratyadhaþ ÷ayãta || ##|| svastyayanàni prayu¤jãta || ## ||] sàyampràtaryaj¤opavãtã bhåtvà karma kuryàt | svastyayanànyucyante | 'vivasvànnaþ' (18.3.61-62) iti dve, 'indra kratuü naþ' (18.3.67) ityekà, 'pràsmat pà÷àn' (18.4.70) ityekà, 'tyamå ùu' (7.85) 'tràtàram' (7.86) 'à mandraiþ' (7.117) iti, 'yo agnau' (7.87) ityçcà, 'pràõàya namaþ' (11.4.1) ityçcà, 'pràõa mà mat' (11.4.26) ityekà, 'namaste ghoùiõãbhyaþ' (11.2.31) ityekà, 'svasti no astvabhayaü naþ' (19.8.7) ityardharcaü, 'pçthivã ÷àntiþ' (19.9.14) etàni svastyayanàni japet | yamakàõóapañhane anteùñipitçmedhakaraõe etasmin prakaraõe sarvatràyaü svastyayanàni | samàptaü sa¤cayanam | anteùñikarma | pàtracayanaü ca | yamavrataü ca || ekàda÷e tçtãyà kaõóikà || ## || ________________________________ atha pitçmedha ucyate | 'pitçmedhaþ saüvatsare kuryàt' iti ÷rutiþ | athavà 'saüvatsaràmadhye kuryàt' iti | màghakàlàdikàlà vakùyante- [pitén nidhàsyan sambhàràn sambharati || ## ||] pitryupavãtã anteùñipitçkarma kuryàt || [ekàda÷a carå¤cakrakçtàn kàrayati || ##|| ÷atàtçõõasahasràtçõõau ca pà÷ãmåùaü sikatàþ ÷aïkhaü ÷àlåkaü sarvasurabhi÷amãcårõakçtaü ÷àntavçkùasya nàvaü tripàdakam || ## ||] mçõmayaü ÷atacchidraü sahasracchidraü ca dvitãyaü mçõmaye dve kuryàt | sukhakiram | sikatàþ | ÷aïkhaþ prasiddhaþ | ÷àlåkàni prasiddhàni | surabhisarvauùadhicårõam | ÷amãpatracårõaü ca | ÷àntavçkùasya nàvam | tripàdaü ÷ivayam || [dve niþ÷ãyamàne nãlalohite såtre savyarajjuü ÷àntavçkùasya caturaþ ÷aïkåü÷caturaþ paridhãn vàraõaü ÷àmãlamaudumbaraü pàlà÷aü vçkùasya ÷àntauùadhãþ || ## ||] niþ÷ãyamàne jãrõavàsasã dve | nãlalohitasåtre prasiddhe | prasavyaü rajjum | ÷àntavçkùasya caturaþ ÷aïkån | caturaþ paridhãn | vàraõaü ÷àmãlamaudumbaraü pàlà÷am eteùàü vçkùàõàü ÷aïkvaþ paridhaya÷ca | ÷àntavçkùàdvà | dve ÷àntapuñikà | ete sambhàrà àhartavyàþ | iti pitçnidhànasambhàràþ || atha pitçnidhànakàla ucyate- [màghe nidadhyàt mà'ghaü bhåt iti || ## ||] pàpaü kule mà bhavat | màghamàse amàvàsyàyàü nidadhyàt || [÷aradi nidadhyàt ÷àmyatvagham iti || ## || nidàghe nidadhyàt nidahyatàmagham iti || ## || amàvàsyàyàü nidaghyàdamà hi pitaro bhavanti || ## ||] athavà ÷aradi nidàghe uùõakàle nidadhyàt | iti kàlà uktà nidhànasya || [athàvasànam || ## ||] asthigçhyamucyate | tat sthànamucyate || [tadyat samaü samålamavidagdhaü pratiùñhitaü pràgudakpravaõam || ## || yatràkaõñakà vçkùà÷cauùadhaya÷ca || ## ||] yatra ÷àntavçkùà oùadhaya÷ca tatra kuryàt | avasànasthànamevaüvidhaü kuryàt | ityavasànasthànam || [unnataü svargakàmasya || ## ||] unnataü svargakàmasya cayanaü kuryàt || atha caturda÷yàmidaü karma vakùyate- [÷vo'màvàsyeti gàü kàrayate || ## ||] ÷vo'màvàsye prabhàte karma kuryàt | caturda÷yàü gàü màrayati | na kartà || [tasyàþ savyaü càpaghanaü prapàkaü ca nidhàya || ## || bhikùàü kàrayati || ## ||] tasyàþ savyasakthijaghanaraktapittaudaramàüsàni varjayitvà ÷eùàõi màüsàni sthàpayitvà va÷àvidhànena | ÷akaþ (?) agre viniyogo bhaviùyati | samàüsaþ piõóapitçyaj¤aþ || [gràme yàmasàrasvatàn homàn hutvà || ## ||] gràmamadhye maõóapaü kçtvà tatraikàgneryàmasàrasvatàn homàn hutvà araõãbhyàmagniü mathitvà | kecid gomàraõakarma varjayanti | tantraü và || [samprokùaõãbhyàü kàmpãla÷àkhayà nive÷anamanucarya || ## ||] samprokùaõãbhyàü kàmpãla÷àkhayà nive÷anasthànaü ÷odhayitvà 'apeta vãta' (18.1.55) 'dadàmyasmai' (18.2.37) iti dvàbhyàü ÷àntyudakaü kçtvà nive÷anaü samprokùati || [pràgdakùiõaü ÷àkhàü pravidhya sãreõa karùayitvà ÷àkhàbhiþ parivàrya || ## ||] pràgdakùiõaü ÷àkhàü pravidhya | tataþ sãreõa karùayitvà ÷àkhàbhiþ parivàrya veùñayitvà | avasànasthànakarma || athàsthikarmocyate- [punardehi (18.3.70) iti vçkùamålàdàdatte || ## ||] 'punardehi vanaspate' ityçcà vçkùamålàdàdatte || [yatte kçùõaþ (18.3.55) iti bhåmervasane samopya sarvasurabhicårõairavakãryotthàpanãbhirutthàpya hariõãbhirhareyuþ || ## ||] yadi bhåmau 'yatte kçùõaþ' ityçcà bhåmeràdatte | asthãni vasane samopya bandhanaü kçtvà sarvasurabhicårõairavakãrya tato granthiü kçtvà tata utthàpanãbhirutthàpya hariõãbhirhareyuþ | tato vakùyamàõaü karma kuryàt || athàsthinà÷e pràya÷cittakarmocyate- [avidanto de÷àt pàüsån || ## ||] asthinà÷e tadde÷àt pàüsuü gçhãtvà vasane samopya tata utthàpanãbhirutthàpya hariõãbhirhareyuþ | 'uttiùñha prehi' (18.3.8), 'pra cyavasva' (18.3.9), 'udanvatã' (18.2.48), 'ita ete' (18.1.61), 'agnãùomà' (18.2.53), 'idaü pårvam' (18.4.44) ityutthàpanãþ | 'ati drava' (18.2.11-18) ityaùñàbhirhariõãþ || [api vodakànte vasanamàstãrya asau iti hvayet || ## ||] athavodakànte vasanamàstãrya 'asau' iti vapet || tatra yo janturnipatet tamutthàpanãbhirutthàpya hariõãbhirhareyuþ || ## || [api và trãõi ùaùñi÷atàni palà÷atsaråõàm || ## ||] athavà trãõi ÷atàni ùaùñi÷ca pàlà÷atsaråõàü taiþ puruùaü kalpayitvà tamutthàpanãbhirutthàpya hariõãbhirhareyuþ | ÷arãradagdhe'sthinà÷e ca etat pràya÷cittaü bhavati | samàptaü de÷àntaramçte'sthinà÷e ca || [gràme dakùiõodgadvàraü vimitaü darbhairàstàrayati || ## ||] gràmamadhye yo maõóapaþ pårvaü kçtaþ tasyottaradvàraü dakùiõadvàraü ca kuryàt | tataþ maõóapaü darbhaiþ saüstàrayati || [uttaraü jãvasa¤caro dakùiõaü pitçsa¤caraþ || ## ||] uttareõa manuùyàþ sa¤caranti | dakùiõena pitrasthãni || [anastamita à yàta (18.4.62) ityàyàpayati || ## ||] tasmin maõóapa anastamita àditya idaü karma kuryàt | 'à yàta pitaraþ' ityçcàsthãni maõóape prave÷ayati dakùiõadvàre || [àcyà jànu (18.1.52) ityupave÷ayati || ## ||] 'àcyà jànu' ityçcà tripàde piñake upave÷ayati asthiputtalakam || [saü vi÷antu (18.2.29) iti saüve÷ayati || ## ||] 'saü vi÷antu' ityçcà saüve÷ayati || [etadvaþ pitaraþ pàtram iti trãõyudakaüsàn ninayati || ## ||] 'etadvaþ pitaraþ pàtram' iti mantreõa trãnudakapårõàn kaüsapàtràn asthyabhimukho ninayet | trirmantràvçttiþ | tasmin maõóape || [trãn snàtànuliptàn bràhmaõàn madhumanthaü pàyayati || ## || brahmaõe madhuparkamàhàrayati || ## || gàü vedayante || ## || kuruta ityàha || ## || tasyà dakùiõamardhaü bràhmaõàn bhojayati savyaü pitén || ## ||] brahmaõe madhuparkamàhàrayati kartà pårvaü govikalpena | yadi gàü karoti tasyà dakùiõamardhaü bràhmaõàn bhojayati | savyaü pitçhomena yojayitavyam | va÷àvidhànena 'pitçbhyaþ svadhà' iti pradhànamantraþ || ekàda÷e caturthã kaõóikà || ## || ________________________________ [vaha vapàü jàtavedaþ pitçbhyo yatraitàn vettha nihitàn paràke | medasaþ kulyà upa tàn sravantu satyà eùàmà÷iùaþ santu kàmàþ svàhà svadhà iti vapàyàstrirjuhoti || ## ||] 'vaha vapàm' iti vapàyàstrirjuhoti || [imaü yama (18.1.60) iti yamàya caturthãm || ## ||] 'imaü yama' ityçcà yamàya caturthãm | samàptaü govadhaü pitçdaivatam || [ekaviü÷atyà yavaiþ kç÷araü randhayati yutamanyat prapàkaü ca || ## ||] tataþ carudvayaü sayavamayavaü ca kartà ÷rapayati | ekaviü÷atyà yavaiþ kç÷araü randhayati | sayavaü caruü ÷rapayati || [sayavasya jãvàþ prà÷nanti || ## ||] sayavasya caroþ svagotrajà bhojanaü kurvanti || [athetarasya piõóaü nipçõàti || ## ||] yathà÷akti prapàkàdi ayavakç÷areõàsthisamãpe piõóadànaü kurvanti | piõóa÷eùamasthikartà bhu¤jate || [yaü te mantham (18.4.42) iti mantroktaü vimite nipçõàti || ## || tadudgatoùmahartàro dàsà bhu¤jate || ## || vãõà vadantu ityàha || ## ||] svadàsà÷ca | tataþ kartà praiùaü dadàti gotriõàn | vãõàü vàdayet | vàdyàni vàdayet || [mahayata pitén iti riktakumbhaü vimitamadhye nidhàya taü jaradupànahàghnanti || ## ||] riktakumbham asthyagre maõóapamadhye nidhàpayet sarve taü drutya jaradupànadbhyàmàghnanti saha kartà || [kasye mçjànàþ (18.3.17) iti triþ prasavyaü prakãrõake÷yaþ pariyanti dakùiõànårånàghnànàþ || ## ||] 'kasye mçjànàþ' ityçcà kartà mantraü bråyàt | trirapasavyaü parikãrõake÷à muktake÷à ityarthaþ | pariyanti bhramantãtyarthaþ | dakùiõànårånàghnànàþ sarve gotriõaþ | trirmantràvçttiþ || evaü madhyaràtre'pararàtre ca || ##|| [purà vivàsàt samàüsaþ piõóapitçyaj¤aþ || ## ||] purà vivàsàt prabhàtàt ityarthaþ | tato màüsena pitçyaj¤aþ kàryaþ | piõóapitçyaj¤avidhànaü laukikakçtamàüsena | iti gràmamadhye maõóape caturda÷yàü ràtryàmetat karma kartavyam || athàmàvàsyàyàü prabhàte karmocyate- [utthàpanãbhirutthàpya hariõãbhirhareyuþ || ## ||] tànyasthãni maõóapàdutthàpya utthàpanãbhiþ hariõãbhirhareyuþ | tataþ tripàde nidhàya || athàvasànamucyate- [athàvasàyeti pa÷càtpårvakçtebhyaþ pårvàõi pårvebhyo'paràõi yavãyasàm || ## ||] pa÷càt pårvakçtebhyaþ pitçbhya÷cayanaü kartavyam | pårvàõi | pårvebhyo'paràõi yavãyakàryàõi || [pràgdakùiõàü di÷amabhyuttaràmaparàü di÷amabhi tiùñhanti || ## ||] ÷ma÷ànàni pràgdakùiõàü di÷amabhimukhànyàrabhyàõi | uttarasyàü di÷i samàpyante | gràmasyàpi dakùiõena kartavyàni || [yathà citiü tathà ÷ma÷ànaü dakùiõàparàü di÷amabhi pravaõam || ## ||] yathà citiü tathà ÷ma÷àne dharmà bhavanti | 'udãratàm' (Kau÷S 80.43) ityàdi | 'samprokùaõãbhyàm' (Kau÷S 80.42) ityuktam | 'ati dhanvànãtyavasà' (Kau÷S 43.3) ityuktam | dakùiõàpravaõade÷e ÷mà÷ànàni kàryàõi || ekàda÷e pa¤camã kaõóikà || ## || ________________________________ atha mànamucyate- [atha mànàni || ## || diùñikudiùñivitastinimuùñyaratnipadaprakramàþ || ## || pràde÷ena dhanuùà ca imàü màtràü mimãmahe (18.2.38-44) iti || ## ||] khàtasya | diùñikudiùñivitastinimuùñyaratnipadaprakramàþ pràde÷ena dhanuùà và | ebhiþ pramàõairmantavyàþ | 'imàü màtràü mimãmahe' iti saptabhirçgbhiþ pratidi÷aü mãyamànamanumantrayate || sapta dakùiõato mimãte saptottarataþ pa¤ca purastàt trãõi pa÷càt || ## || evaüvidhaü maõóapaü mimãte | athavà nava dakùiõato mimãte navottarataþ sapta purastàt pa¤ca pa÷càt || ## || athavà ekàda÷a dakùiõato mimãta ekàda÷ottarato nava purastàt sapta pa÷càt || ## || ete pakùàþ ÷ma÷ànacayanasya bhavanti || [ekàda÷abhirdevadar÷inàm || ## ||] atharva÷àkhànàmekapakùaþ || [ayugmamànàni parimaõóalàni caturasràõi và ÷aunakinàm || ## ||] ayugmamànàni kuryàt | parimaõóalàni vartulàni caturasràõi và ÷ma÷ànàni kàryàõi vikalpena ÷aunakinàm || [tathà hi dç÷yante || ## || yàvàn puruùa årdhvabàhustàvànagni÷citaþ || ## ||] yàvàn puruùaþ årdhvabàhustàvànagnicitaþ årdhvacayanam | dvipuruùaü và årdhvabàhuþ kuryàt || [savyàni dakùiõàdvàràõyayugma÷ilànyayugmeùñikàni ca || ## ||] apasavyaü cetavyam | dakùiõataþ sambhàraharaõam | dakùiõàdvàràõi kartavyàni | ayugma÷ilai÷cetavyam | ayugmeùñikàbhirvà ÷ma÷ànaü kartavyam || [imàü màtràü mimãmahe (18.2.38-44) iti dakùiõataþ savyarajjuü mãtvà || ## || vàrayatàmagham iti vàraõaü paridhiü paridadhàti ÷aïkuü ca nicçtati || ## ||] tasmin bhåmau 'imàü màtràü mimãmahe' iti saptabhirdakùiõataþ savyarajjuü mãtvà 'vàrayatàmagham' iti mantreõa vàraõaü paridhiü paridadhàti | ÷aïkuü ca nicçtati | pratidiïmantràvçttiþ || [purastànmãtvà ÷amebhyo'stvagham iti ÷àmãlaü paridhiü paridadhàti ÷aïkuü ca nicçtati || ## || uttarato mãtvà ÷àmyatvagham ityaudumbaraü paridhiü paridadhàti ÷aïkuü ca nicçtati || ## || pa÷cànmãtvà ÷àntamagham iti pàlà÷aü paridhiü paridadhàti ÷aïkuü ca nicçtati || ## ||] tataþ purastàt | tata uttarataþ | tataþ pa÷càt | ÷aïkvaþ paridhaya÷ca pratidi÷aü kàryàþ | '÷amebhyastvagham' iti ÷àmãlaü purastàt | '÷àmyatvagham' ityuttarataþ | '÷àntamagham' iti pàlà÷aü pa÷càt || [amàsi (18.2.45-47) ityanumantrayate || ## ||] tataþ 'amàsi màtràm' iti tisçbhiþ ÷ma÷ànamanumantrayate || [akùõayà lohitasåtreõa nibadhya || ## || stuhi ÷rutam (18.1.40) iti madhye gartaü khàtvà pà÷isikatoùodumbara÷aïkha÷àlåkasarvasurabhi÷amãcårõàni nivapati || ## ||] tataþ tasmin ÷ma÷àne'kùõayà lohitasåtreõa nibadhya 'stuhi ÷rutam' iti gartaü khanati | tadgarte pà÷isikatàkhukira÷aïkha÷àlåkodumbarasarvasurabhi÷amãcårõàni nivapati || [niþ÷ãyatàmagham iti niþ÷ãyamànamàstçõàti || ## ||] 'niþ÷ãyatàmagham' iti mantreõa niþ÷ãyamànaü jãrõavastraü garte stçõàti || asampratyagham || ## || [vi lumpatàmagham iti paricailaü dår÷aü vilumpati || ## ||] 'vi lumpatàmagham' iti mantreõa dvitãyaü paricailaü tatraiva bahirdhàrayati | dhàrayitvà agre karma bhaviùyati tena vastreõa || ukto homo dakùiõata staraõaü ca || ## || 'indro mà marutvàn' (18.3.25-37) ityetàbhiràjyaü juhuyàt garte | 'idaü pitçbhyaþ' (18.1.46) ityçcà garte darbhàn stçõàti || [etadà roha (18.3.73) dadàmi (18.2.37) iti kaniùñho nivapati || ## ||] 'etadà roha' 'dadàmyasmai' iti dvàbhyàü kaniùñhaputraþ tasmin garte asthãni nivapati nidadhàti | mantraü kartà bråyàt || [edaü barhiþ (18.4.52) iti sthitasånuryathàparu sa¤cinoti || ## ||] 'edaü barhiþ' ityçcà kule jyeùñho'sthãni yathàparu sa¤cinoti | puruùagàtràõivat || [mà te manaþ (18.2.24) yatte aïgam (18.2.26) indro mà (18.3.25) udapåþ (18.3.37) ityàto'numantrayate || ## ||] 'mà te manaþ' 'yatte aïgam' 'indro mà marutvàn' iti 'udapåþ' ityàtaþ etàbhiranumantrayate || [dhànàþ saliïgàbhiràvapati || ## ||] 'yàste dhànàþ' (18.3.69; 18.4.26) iti dve, 'dhànà dhenurabhavat' (18.4.32) ityekà, 'etàste asau dhenavaþ' (18.4.33) ityekà, 'enãrdhànàþ' (18.4.34) ityekà 'yàste dhànà anu' (18.4.43) ityekà etàbhistilami÷rà dhànàþ tasminnasthiùåpari àdadhàti || ùaùñhã kaõóikà || ## || ________________________________ [idaü kasàmbu (18.4.37) iti sajàtànavekùayati || ## ||] 'idaü kasàmbu' ityçcà tànyasthãni gartasthitàni sarve gotriõaþ avekùante | kartà mantraü bråyàt || [ye ca jãvàþ (18.4.57) ye te pårve paràgatàþ (18.3.72) iti sarpirmadhubhyàü caruü pårayitvà ÷ãrùade÷e nidadhàti || ## ||] 'ye ca jãvàþ' ityekà, 'ye te pårve paràgatàþ' ityekà iti dvàbhyàü dvau carå sarpirmadhubhyàü pårayitvàbhimantrya ÷ãrùade÷e nidadhàti asthisamãpe || [apåpavàn (18.4.16-24) iti mantroktaü dikùvaùñamade÷eùu nidadhati || ## || madhye pacantam || ## ||] 'apåpavàn' iti navabhirçgbhiþ pa÷cimadi÷i prabhçti aùñau caravaþ | pratidi÷aü nidadhàti | ekaü madhye nidhàya tato'bhimantrayate | pratimantraü kùãràdipårõàþ mantroktà apåpàpidhànàþ sarve kartavyàþ | prasavyà dàtavyàþ || [sahasradhàram (18.4.36) ÷atadhàram (18.4.29-30) ityadbhirabhiviùyandya || ## ||] 'sahasradhàram' ityekà, '÷atadhàram' iti dve etàbhiþ ÷atacchidre sahasracchidre carupàtramadhye nidhàyopari tata udakamabhimantrya tenodakenàplàvayatyasthãni || [parõo ràjà (18.4.53) iti madhyamapalà÷airabhinidadhàti || ## ||] 'parõo ràjà' ityçcà madhyamapalà÷apatraiþ ÷atacchidrasahasracchidràdi carava÷ca sarvam àcchàdayanti | mantraü kartà bråyàt || [årjo bhàgaþ (18.4.54) itya÷mabhiþ || ## ||] 'årjo bhàgaþ' ityçcà÷mabhiþ pàùàõairvà iùñakàbhirvà àcchàdayati | carava÷ca gçhavat cetavyàþ || [utte stabhnàmi (18.3.52) iti logàn yathàparu || ## ||] 'utte stabhnàmi' ityçcà loùñena ca carumasthãni ca pårayati nidhànakrameõa || [niþ÷ãyatàmagham iti niþ÷ãyamànenàvachàdya darbhairavastãrya || ## ||] 'niþ÷ãyatàmagham' iti mantreõa jãrõavastramàcchàdayati | darbhairavastãrya ÷ma÷ànamasthyupari dvitãyaü vastraü stçõàti || [idamidvà u nà (18.2.50-52) upa sarpa (18.3.49-51) asau hai (18.4.66-67) iti cinvanti || ## ||] 'idamidvà' iti tisraþ, 'upa sarpa' iti tisraþ, 'asau hà iha te' iti dve etàbhirçgbhiþ ÷ma÷ànaü pitçgçhaü ÷ilàbhirviùamàbhiþ iùñakàbhirvà prasavyaü cinvanti | devagçhe ca dakùiõaü dvàraü karoti | kartànumantrayate || [yathà yamàya (18.4.55) iti saü÷ritya || ## ||] 'yathà yamàya' ityçcà ÷ma÷ànaü ghnanti kuñayanti | sarvatra kartà mantram | pitçgçhamuccaiþ kçtvà | 'unnataü svargakàmasya' iti ÷rutiþ || [÷çõàtvagham ityupari ÷arastambamàdadhàti || ## ||] '÷çõàtvagham' iti mantreõa ÷ma÷ànopari ÷arastambamàdadhàti | samålamàrdraü yathà vardhate || pratiùiddhamekeùàm || ## || [akalmàùàõàü kàõóànàmaùñàïgulãü tejanãm antarhitamagham iti gràmade÷àducchrayati || ## ||] tathà vikalpaþ ÷arastambasya | 'antarhitamagham' iti mantreõa kalmàùàõàü kàùñhànàmaùñàïgulàü kañikàmabhimantrya gràma÷ma÷ànayorantardhànaü karoti || [prasavyaü piriùicya kumbhàn bhindanti || ## ||] ku÷ena prasavyaü triþ pariùicya kumbhàn bhindanti | pa÷cimàyàü di÷i sphoñayanti || [sameta (7.21.1) ityaparasyàü ÷ma÷ànasraktyàü dhuvanànyupayachante || ## ||] 'sameta vi÷ve' ityanayà çcà sarve bàndhavàþ aparasyàü ÷ma÷ànasraktyàü dhuvanànyupayacchanti | 'triþ prasavyaü parikãrõake÷àþ pariyanti dakùiõànårånàdhnànàþ' iti dhuvanàni sarve bàndhavàþ kurvanti || [pa÷càduttarato'gneþ varcasà màm (18.3.10-11) vivasvàn (18.3.61) indra kratum (18.3.67) ityàtaþ || ## ||] tataþ 'varcasà màm' iti dve 'vivasvànaþ' ityàdi 'indra kratuü naþ' ityantam etaiþ pa÷càt sthita upatiùñhante kartà gotriõa÷ca || [samindhate (18.4.41-42) iti pa÷càt saïkasukamuddãpayati || ## ||] 'samindhate amartyam' iti dvàbhyàmçgbhyàü gràmamadhye yanmaõóapaü kçtaü tat ànãya ÷ma÷ànapa÷càdde÷e prajvàlayati dahati | saïkasuka÷abdena yàmasàrasvatàn hutvà uttaraü jãva÷arade dakùiõaü yajjunaü tat saïkasuka÷abdenocyate | taü jvàlayati | ÷ma÷ànacityasya karma samàptam | anena vidhànenàsthicayanaü kuryàt | putro và gotriõo và idaü karma kàrayati svargamicchatà || [asmin vayam (12.2.13), yadripraü (12.2.40), sãse mçóóhvaü (12.2.19) ityabhyavanejayati || ## ||] 'asmin vayam', 'yadripram', 'sãse mçóóhvam' ityàdi kravyàcchamanena vyàkhyàtam || kçùõorõayà pàõipàdàn nimçjya || ##|| sarve gotriõaþ || ime jãvàþ (12.2.22) udãcãnaiþ (12.2.29) iti mantroktam || ## || triþ sapta (12.2.29) iti kådyà padàni yopayitvà ÷ma÷ànàt || ## || dahanamapi ÷ma÷ànamucyate || mçtyoþ padam (12.2.30) iti dvitãyayà nàvaþ || ## || paraü mçtyoþ (12.2.21) iti pràgdakùiõaü kådãü pravidhya || ## || sapta nadãråpàõi kàrayitvodakena pårayitvà || ## || àrohata saviturnàvametàm (12.2.48) sutràmàõam (7.6.3) mahãmå ùu (7.6.2) iti sahiraõyàü sayavàü nàvamàrohayati || ## || a÷manvatã rãyate (12.2.26) uttiùñhatà pra taratà sukhàyaþ (12.2.27) ityudãcastàrayati || ## || [÷arkaràdyà samidàdhànàt || ## || vaivasvatàdi samànam || ## ||] uttarato gartaþ iti kravyàcchamanaü ca kçtvà | tato 'yavãyaþprathamàni karmàõi pràïmukhànàü yaj¤opavãtinàü dakùiõàvçtàm' (Kau÷S 82.1) | athaiùàü sapta ÷arkaràþ pàõiùvàvapati ityàdi sarvaü kuryàt | '÷àmyàkãràdadhàti | tàsàü dhåmaü bhakùayanti' (Kau÷S 82.19-20) ityevamantaü sarvaü kurvanti gotriõaþ | 'vaivasvataü sthàlãpàkaü ÷rapayitvà' (Kau÷S 82.36) ityàdi | vçùabhadvayaü da÷agavàvaràrdhyà àcàryadakùiõà | dvàda÷aràtraü kartà yamavratàntaü (Kau÷S 82.42) sarvaü bhavati || [pràpya gçhàn samànaþ piõóapitçyaj¤aþ || ## ||] pràpya gçhàn samàna ekaþ piõóapitçyaj¤aþ kàryaþ sarveùàü gotriõàü vidhànena | tataþ sàmàvàsyàyàü nidhànamamàvàsyàyàü kravyàcchamanaü kuryàditi | kecillaukike'pi piõóapitçyaj¤aü kurvanti | samàptaþ pitçmedhaþ | ekàgnyàhitàgnyorubhayoþ pitçmedha adhikàraþ | anteùñiþ pàtracayanaü de÷àntaravidhànaü pitçmedha÷ca || ekàda÷e saptamã kaõóikà || ## || ________________________________ atha piõóapitçyaj¤aþ || ## || [amàvàsyàyàü sàyaü nyahne'hani vij¤àyate || ## ||] amàvàsyàyàmaparàhõe kuryàt || [mitràvaruõà pari màmadhàtàm (18.3.12) iti pàõã prakùàlayate || ## ||] vai÷vadevaü kçtvà 'avyasa÷ca' (19.68) iti japitvà 'mitràvaruõà pari màmadhàtàm' ityçcà pàõã prakùàlayate || [varcasà màm (18.3.10) ityàcàmati || ## ||] 'varcasà màm' ityçcàcàmayati || [punaþ savyenàcamanàdapasavyaü kçtvà praiùakçtaü samàdi÷ati || ## ||] tataþ tåùõãü punaþ savyenàcamanaü karoti | tataþ pitryupavãtã bhåtvà vakùyamàõaü karma karoti | paricàrakàya praiùaü dadàti || [ulåkhalamusalaü ÷årpaü caruü kaüsaü prakùàlya barhirudakumbhamàhara iti || ## ||] ulåkhalamusalaü ÷årpaü caruü kàüsyapàtramudakumbhaü darbhàn vrãhãn samidhaþ nekùaõàdikamàhareti || [yaj¤opavãtã dakùiõapårvamantarde÷amabhimukhaþ ÷årpa ekapavitràntarhitàn haviùyàn nirvapati || ## || idamagnaye kavyavàhanàya svadhà pitçbhyaþ pçthiviùadbhyaþ iti idaü somàya pitçmate svadhà pitçbhyaþ somavadbhyaþ pitçbhyaþ và antarikùasadbhyaþ iti idaü yamàya pitçmate svadhà pitçbhya÷ca diviùadbhyaþ iti trãnavàcãnakà÷ãn nirvapati || ## ||] tataþ yaj¤opavãtã dakùiõapårvamantarde÷amabhimukhaþ ÷årpa ekapavitraü nidhàya tato nirvapati taõóulamuùñim | 'idamagnaye kavyavàhanàya' ityetairmantraistrãn adhomuùñãn nirvapati | tataþ pitryupavãtã 'idamagnaye kavyavàhanàya' iti triþ samprokùaõam || [ulåkhala opya triravahanti idaü vaþ pitaro haviþ iti || ## || yathà havistathà paricarati || ## || havirhyeva pitçyaj¤aþ || ## ||] tata ulåkhala opya triravahanti 'idaü vaþ pitaro haviþ' iti mantreõa | tataþ ÷årpeõa niùpavanam || [praiùakçtaü samàdi÷ati caruü prakùàlayàdhi÷rayàpa opya taõóulànàvapasva nekùaõena yodhayannàsva mà ÷iro grahãþ || ## ||] tatastaõóulaprakùàlanam | 'caruü prakùàlayàdhi÷raya' iti praiùaþ | caroradhi÷rayaõam | 'apa opya' carorudakàsekaþ | 'taõóulànàvapasva' taõóulàvapanam | 'pari tvàgne' (7.71.1) ityçcà paryagnikaraõam | nekùaõena triùpradakùiõamudàyauti carum | yathotpåtaü bhavati tathà kuryàt || [÷irograhaü paricakùate || ## ||] ÷irograhaõaü na kuryàt || [bàhyenopaniùkramya yaj¤opavãtã dakùiõapårvamantarde÷amabhimukhaþ udãratàm (18.1.44) iti karùåü khanati pràde÷amàtrãü tiryagaïgurim || ## ||] agni÷àlàyà bàhyenopaniùkramya yaj¤opavãtã bhåtvà dakùiõapårvamantarde÷àbhimukha 'udãratàm' ityçcà karùåü khanati pràde÷amàtrãü tiryagaïgurim || avàgaïguriü parvamàtrãmityeke || ##|| [apahatà asurà rakùàüsi ye pitçùadaþ iti pràgdakùiõaü pàüsånudåhati || ## ||] 'apahatà asurà rakùàüsi ye pitçùadaþ' iti yajuùà pràgdakùiõaü pàüsån udåhati || [karùåü ca pàõã ca prakùàlya etad vaþ pitaraþ pàtram iti karùåm udakena pårayitvà || ## ||] karùåü ca pàõã ca prakùàlya tato nirvàpapavitraü gçhãtvà kàüsyodakapàtraü kalpayitvà karùåmadhye ninayati 'etad vaþ pitaraþ pàtram' iti mantreõa || [antarupàtãtya mastunà navanãtena và pratinãya dakùiõà¤camudvàsya || ## ||] tato madhye pravi÷ya mastunà navanãtena và pratinãya carau prakùipet | dakùiõata udvàsayati || [dve kàùñhe gçhãtvà u÷antaþ (18.1.56-57) ityàdãpayati || ## ||] dve kàùñhe gçhãtvà 'u÷antaþ' iti dvàbhyàmçgbhyàmàdãpayati || [àdãptayorekaü pratinidadhàti || ## || ihaivaidhi dhanasaniþ (18.4.38) ityekaü hçtvà || ## ||] ekaü dãptakàùñhaü gçhãtvà 'ihaivaidhi' ityçcà pàüsåpari nidadhàti || [pàüsuùvàdhàyopasamàdadhàti ye nikhàtàþ (18.2.34-35) samindhate (18.4.41) ye tàtçùuþ, ye satyàsaþ (18.3.47-48) iti || ## ||] 'ye nikhàtàþ' iti dve 'samindhate' ityekà, 'ye tàtçùuþ' ityekà, 'ye satyàsaþ' ityekà etaiþ pa¤cabhiþ pa¤ca samidha àdadhàti | tataþ || sambhàrànupasàdayati || ## || [paryukùaõãü barhirudakumbhaü kaüsaü darvimàjyamàyavanaü caruü vàsàüsyà¤janamabhya¤janamiti || ## ||] paryukùaõãü barhiþ udakumbhaü kàüsyabhàjanam | darvim | àjyam | àyavanam | carum | vàsàüsi | à¤janam | abhya¤janam | etàni sarvàõi pàtràõi upasàdya || [yadatropasamàhàryaü bhavati tadupasamàhçtya || ## || ato yaj¤opavãtã pitryupavãtã barhirgçhãtvà vicçtya sannahanaü dakùiõàparamaùñamade÷amabhyavàsyet || ## ||] tataþ pitryupavãtã sakçdàcchinnaü barhirgçhãtvà vicçtya sannahanaü dakùiõàparade÷e nirasyati tåùõãm || [barhirudakena samprokùya barhiùadaþ pitaraþ (18.1.51) upahåtà naþ pitaraþ (18.3.45) agniùvàttàþ pitaraþ (18.3.44) ye naþ pituþ pitaraþ (18.3.46) ye'smàkam (18.4.68) iti prastçõàti || ## ||] barhirudakena samprokùya 'barhiùadaþ pitaraþ' ityçcà, 'upahåtà naþ pitaraþ' ityçcà 'agniùvàttàþ pitaraþ' ityekà, 'ye naþ pituþ pitaraþ' ityekà, 'ye'smàkaü pitaraþ' ityarddharcaþ etàbhirbarhiþ stçõàti | barhiùi àvàhanaü karoti || [àyàpanàdãni trãõi || ## ||] 'à yàta pitaraþ' (18.4.62) ityçcà 'àcyà jànu' (18.1.52) ityçcà 'saü vi÷antu' (18.2.29) ityçcà etaiþ tilàn vikãrya || [udãratàm (18.1.44-46) iti tisçbhirudapàtràõyanvçcaü ninayet || ## ||] 'udãratàm' iti tisçbhirudapàtràõi ekaikayarcà barhiùi ninayati || [ataþ pitryupavãtã yaj¤opavãtã ye dasyavaþ (18.2.28) ityubhayata àdãptamulmukaü triþ prasavyaü parihçtya nirasyati || ## || paryukùya || ## ||] tato yaj¤opavãtã 'ye dasyavaþ' ityubhayata àdãptamulmukaü parihçtya nirasyati | paryukùya || ekàda÷e aùñamã kaõóikà || ## || ________________________________ [ye råpàõi pratimu¤camànà asuràþ santaþ svadhayà caranti | tva tànagne apa sedha dåràn satyà naþ pitéõàü santvà÷iùaþ svàhà svadhà iti hutvà kumbhãpàkamabhighàrayati || ## ||] 'ye råpàõi' ityçcàjyaü sruveõa juhoti | tataþ kumbhãpàkamabhighàrayati tåùõãm || [agnaye kavyavàhanàya iti juhoti || ## ||] tataþ 'agnaye kavyavàhanàya svadhà pitçbhyaþ' iti caruü juhoti || yathàniruptaü dvitãyàm || ## || [yamàya pitçmate svadhà pitçbhyaþ iti tçtãyàm || ## ||] 'yamàya pitçmate svadhà' iti tçtãyàm || [yadvo agniþ (18.4.64) iti sàyavanàüstaõóulàn || ## ||] 'yadvo agniþ' iti sàyavanàüstaõóulàn juhoti || [saü barhiþ (7.98.1) iti sadarbhàüstaõóulàn paryukùya || ## ||] 'saü barhiþ' ityçcà sadarbhàn taõóulàn juhoti | tataþ paryukùaõam || [ato yaj¤opavãtã pitryupavãtã darvyoddharati || ## ||] tataþ pitryupavãtã darvyoddharati bhàjane || [dyaurdarvirakùitàparimitànupadastà sà yathà dyaurdarvirakùitàparimitànupadastaivà pratatàmahasyeyaü darvirakùitàparimitànupadastà || ## || antarikùaü darvirakùitàparimitànupadastà sà yathàntarikùaü darvirakùitàparimitànupadastaivà tatàmahasyeyaü darvirakùitàparimitànupadastà || ## || pçthivã darvirakùitàparimitànupadastà sà yathà pçthivã darvirakùitàparimitànupadastaivà tatasyeyaü darvirakùitàparimitànupadastà iti || ## ||] 'dyaurdarvirakùitàparimità' iti tribhiþ | pratimantramuddharaõam || [uddhçtyàjyena sannãya trãn piõóàn saühatàn nidadhàti etatte pratatàmaha (18.4.75-77) iti || ## ||] tataþ uddhçtyàjyena sannãya 'etatte pratatàmaha' iti tribhirçgbhiþ trãn piõóàn saühitàn nidadhàti barhiùi || dakùiõataþ patnãbhyaþ idaü vaþ patnyaþ iti || ## || [idamà÷aüsånàmidamà÷aüsamànànàü strãõàü puüsàü prakãrõàva÷ãrõànàü yeùàü vayaü dàtàro ye càsmàkamupajãvanti | tebhyaþ sarvebhyaþ sapatnãkebhyaþ svadhàvadakùayyamastu iti triþ prasavyaü taõóulaiþ parikirati || ## ||] 'idamà÷aüsånàm' iti triþ prasavyaü taõóulaiþ parikirati || [pi¤jålãrà¤janaü sarpiùi paryasya aïdhvaü pitaraþ iti nyasyati || ## ||] 'aïdhvaü pitaraþ' iti mantreõa pi¤jålãrà¤janaü ghçtàktaü kçtvà piõóeùu nidadhàti || [vaddhvaü pitaro mà vo'to'nyat pitaro yoyuvata iti såtràõi || ## ||] 'vaddhvaü pitaraþ' iti såtraü nidadhàti || [a¤jate vya¤jate (18.3.18) ityabhya¤janam || ## ||] 'a¤jate vya¤jate' ityçcà ghçtenàbhighàrayati || [àjyenàvichinnaü piõóànabhighàrayati ye ca jãvàþ (18.4.57), ye te pårve paràgatàþ (18.3.72) iti || ## ||] 'ye ca jãvàþ' iti ghçtenàbhighàrayati piõóàn | 'ye te pårve paràgatàþ' ityçcà piõóopari dhàràü ninayati || [atra pitaro màdayadhvaü yathàbhàgaü yathàlokamàvçùàyadhvam iti || ## ||] 'atra pitaraþ' iti pratipiõóaü japati || [atra patnyo màdayadhvaü yathàbhàgaü yathàlokamàvçùàyadhvam iti || ## ||] 'atra patnyaþ' iti patnãpiõóe japati || [yo'sàvantaragnirbhavati taü pradakùiõamavekùya tisrastàmãstàmyati || ## ||] yo'sàvantaragnirbhavati taü pradakùiõamavekùya trãn pràõàyàmàn kuryàt || [pratiparyàvçtya amãmadanta pitaro yathàbhàgaü yathàlokamàvçùàyiùata iti || ## || amãmadanta patnyo yathàbhàgaü yathàlokamàvçùàyiùata iti || ## ||] punaþ 'amãmadanta' iti piõóeùåpatiùñhate || [àpo agnim (18.4.40) ityadbhiragnimavasicya || ## ||] 'àpo agnim' ityçcà adbhiragnimavasicya [putraü pautramabhitarpayantãþ (18.4.39) iti àcàmata mama pratatàmahàstatàmahàstatàþ sapatnãkàstçpyantvàcàmantu iti prasavyaü pariùicya || ## ||] 'putraü pautram' ityçcà 'àcàmata mama pratatàmahàstatàmahàstatàþ sapatnãkàstçpyantvàcàmantu' iti bhàjanaü prakùàlya tena piõóopari savyaü pariùicya || [vãràn me pratatàmahà datta vãràn me tatàmahà datta vãràn me pitaro datta pitén vãràn yàcati || ## ||] 'vãràn me pratatàmahà' iti piõóànupatiùñhate || namo vaþ pitaraþ (18.4.81) ityupatiùñhate || ## || [akùan (18.4.61) ityuttarasicamavadhåya || ## ||] 'akùannamãmadanta' ityçcà uttarasicamavakuryàt. [parà yàta (18.4.63) iti paràyàpayati || ## ||] 'parà yàta' ityçcà pitén visarjayet || [ataþ pitryupavãtã yaj¤opavãtã yanna idaü pitçbhiþ saha mano'bhåt tadupàhvayàmi iti mana upàhvayati || ## ||] tataþ yaj¤opavãtã || ekàda÷e navamã kaõóikà || ## || ________________________________ [mano nvà hvàmahe nàrà÷aüsena stomena | pitéõàü ca manmabhiþ || à na etu manaþ punaþ kratve dakùàya jãvase | jyok ca såryaü dç÷e || punarnaþ pitaro mano dadàtu daivyo janaþ | jãvaü vràtaü sacemahi || vayaü soma vrate tava manastanåùu bibhrataþ | prajàvantaþ sacemahi || ye sajàtàþ sumanaso jãvà jãveùu màmakàþ | teùàü ÷rãrmayi kalpatàmasmin goùñhe ÷ataü samàþ iti || ## ||] 'yanna idam' iti 'mano nvà hvàmahe' iti såktaü hçdayamanvàlabhya japet || yaccarusthàlyàmodanàva÷iùñaü bhavati tasyoùmabhakùaü bhakùayitvà bràhmaõàya dadyàt || ## || yadi bràhmaõo na labhyetàpsvabhyavaharet || ## || nijàya dàsàyetyeke || ## || [madhyamapiõóaü patnyai putrakàmàyai prayachati || ## || à dhatta pitaro garbhaü kumàraü puùkarasrajam | yatheha puruùo'sat || à tvàrukùadvçùabhaþ pç÷niragniyo medhàvinaü pitaro garbhamà dadhuþ | à tvàyaü puruùo gamet puruùaþ puruùàdadhi | sa te ÷raiùñhyàya jàyatàü sa some sàma gàyatu iti || ## ||] 'à dhatta pitaraþ' iti såktena madhyamapiõóaü patnyai putrakàmàyai prayacchati prà÷anàrtham || [yadyanyà dvitãyà bhavatyaparaü tasyai || ## ||] pituþ piõóaü dvitãyàpatnyai prayacchati tenaiva mantreõa || [pràgratamaü ÷rotriyàya || ## ||] pràgratamaü piõóaü ÷rotriyàya dadàti || [atha yasya bhàryà dàsã và pradràviõã bhavati ye'mã taõóulàþ prasavyaü parikãrõà bhavanti tàüstasyai prayachati || ## || arvàcyupasaïkrame mà paràcyupa vastathà | annaü pràõasya bandhanaü tena badhnàmi tvà mayi iti || ## ||] 'arvàcyupasaïkrame' ityçcà pa÷cimataõóulàn dàsyai prayacchati || [paryukùaõãü samidha÷càdàya mà pra gàm (13.1.59-60) ityàvrajya årjaü bibhrat (7.60.1-6) iti gçhànupatiùñhate || ## ||] paryukùaõãü samidha÷càdàya 'mà pra gàma' iti dvàbhyàü japitvà gçhe vrajati | tata 'årjaü bibhrat' iti ùaóbhirgçhànupatiùñhate || [ramadhvaü mà bibhãtanàsmin goùñhe karãùiõaþ | årjaü duhànàþ ÷ucayaþ ÷ucivratà gçhà jãvanta upa vaþ sadema || årjaü me devà adadurårjaü manuùyà uta | årjaü pitçbhya àhàrùamårjasvanto gçhà mama || payo me devà adaduþ payo manuùyà uta | payaþ pitçbhyaþ àhàrùaü payasvanto gçhà mama || vãryaü me devà adadurvãryaü manuùyà uta | vãryaü pitçbhyaþ àhàrùaü vãravanto gçhà mama iti || ## ||] 'ramadhvaü mà bibhãtana' iti såktenopatiùñhate || [antarupàtãtya samidho'bhyàdadhàti | ayaü no agniradhyakùo'yaü no vasuvittamaþ | asyopasadye mà riùàmàyaü rakùatu naþ prajàm || asmin sahasraü puùyàsmaidhamànàþ sve gçhe | imaü samindhiùãmahyàyuùmantaþ suvarcasaþ | tvamagna ãóitaþ (18.3.42) à tvàgna idhãmahi (18.4.88) iti || ## ||] tato'gnihotra÷àlàyàü pravi÷ya dakùiõàgnau samidha àdadhàti pratyçcaü 'ayaü no agniþ' iti dve, 'tvamagne' ityekà 'à tvàgne' ityekà etaiþ samidha àdadhàti || [abhåd dåtaþ (18.4.65) ityagniü pratyànayati || ## ||] 'abhåd dåtaþ' ityçcàgniü pratyànayati || yadi sarvaþ praõãtaþ syàd dakùiõàgnau tvetadàhitàgneþ || ## || [gçhyeùvanàhitàgneþ || ## ||] gçhyeùvanàhitàgnerhomaþ || [idaü cinme kçtamastãdaü cicchaknavàni | pitara÷cinmà vedan iti || ## || yo ha yajate taü devà viduryo dadàti taü manuùyà yaþ ÷ràddhàni kurute taü pitarastaü pitaraþ || ## ||] 'idaü cinme kçtamasti' iti mantreõàgnimupatiùñhate | 'yasmàt ko÷àt' (19.72) iti | piõóapitçyaj¤aþ samàptaþ || pratipattyarthaü ÷arãrasya pitçmedhasya karmaõaþ. vidhirekàda÷e sàrdhaü pitçyaj¤asya kãrtitaþ || ekàda÷e da÷amã kaõóikà || ## || iti kau÷ikapaddhatau ekàda÷o'dhyàyaþ || ____________________________________________________________________________ atha dvàda÷o'dhyàyaþ [madhuparkaþ] atha madhuparka ucyate | àcàrye gahamàgate idaü karma karoti || [madhuparkamàhàrayiùyan darbhànàharati || ## ||] dàtà vadati | madhuparkamàhàrayiùyanniti | tata àcàryo vadati | darbhànàhàrayeti | punardàtà vadati || [atha viùñaràn kàrayati || ## ||] atha viùñaràn kuru | tata àcàryo viùñaràn karoti mantreõa || [sa khalveka÷àkhameva prathamaü pàdyaü dvi÷àkhamàsanaü tri÷àkhaü madhuparkàya || ## ||] eka÷àkhaü dvi÷àkhaü tri÷àkhaü ceti viùñaratrayaü karoti || [sa yàvato manyeta tàvata upàdàya vivicya samparyàpya målàni ca pràntàni ca yathàvistãrõa iva syàdityupotkçùya madhyade÷e'bhisannahyati || ## || çtena tvà satyena tvà tapasà tvà karmaõà tvà iti sannahyati || ## || atha ha sçjati atisçùño dveùñà yo'smàn dveùñi yaü ca vayaü dviùmaþ || ## ||] 'çtena tvà' iti sannahanam | madhyade÷e granthiü karoti | 'atisçùño dveùñà' iti mantreõa viùñaràn karoti | prativiùñaraü mantràvçttiþ || [asya ca dàtuþ iti dàtàramãkùate || ## ||] viùñaràn kçtvà 'asya ca dàtuþ' iti dàtàramãkùate || [athodakamàhàrayati pàdyaü bho iti || ## ||] athodakamànayati | tato dàtà kurute 'pàdyaü bho' iti || [hiraõyavarõàbhiþ pratimantrya dakùiõaü pàdaü prathamaü prakarùati mayi brahma ca tapa÷ca dhàrayàõi iti || ## ||] 'hiraõyavarõàþ' (1.33) iti såktaü japitvà punaþ àcàrya udakamabhimantrayate | 'mayi brahma ca' iti mantreõa svayaü dakùiõaü pàdaü prakùàlayati || [dakùiõe prakùàlite savyaü prakarùati mayi kùatraü ca vi÷a÷ca dhàrayàõi iti || ## ||] 'mayi kùatraü ca' iti savyaü prakùàlayati || [prakùàlitàvanumantrayate imau pàdàvavaniktau bràhmaõaü ya÷asàvatàm | àpaþ pàdàvanejanãrdviùantaü nirdahantu me || ## ||] tataþ svapàdàvabhimantrayate | 'imau pàdàvavaniktau' ityçcà àcàryaþ || asya ca dàtuþ iti dàtàramãkùate || ##|| athàsanamàhàrayati. dàtà vadati- saviùñaramàsanaü bho iti || ## || tasmin pratyaïmukha upavi÷ati || ##|| [vimçgvarãü pçthivãm (12.1.29) ityetayà viùñare pàdau pratiùñhàpya adhiùñhito dveùñà yo'smàn dveùñi yaü ca vayaü dviùmaþ || ## ||] 'vimçgvarãm' iti mantreõa dvi÷àkhaü viùñaramàsane nidadhàti | eka÷àkhaü pàdayornidadhàti | viùñare pàdau pratiùñhàpya 'adhiùñhito dveùñà' iti mantreõa || asya ca dàtuþ iti dàtàramãkùate || ##|| athodakamàhàrayati. dàtà vadati- arghyaü bho iti || ## || [tatpratimantrayate annànàü mukhamasi mukhamahaü ÷reùñhaþ samànànàü bhåyàsam | àpo'mçta sthàmçtaü mà kçõuta dàsàsmàkaü bahavo bhavantva÷vàvadgomanmayyastu puùñamo bhårbhuvaþ svar janad om iti || ## || tåùõãmadhyàtmaü ninayati || ## ||] 'annànàü mukhamasi' iti mantreõa puùpàkùatodapàtramabhimantrya àcàryahaste ninayati tåùõãm || tejo'syamçtamasi iti lalàñamàlabhate || ## || athodakamàhàrayati. dàtà vadati- àcamanãyaü bho iti || ## || [jãvàbhiràcamya || ## ||] tata àcàrya àcamanaü karoti | kàràpayati 'jãvà stha' (19.69) iti såktena || athàsmai madhuparkaü vedayante. tato dàtà vadati- dvyanucaro madhuparko bho iti || ##|| tri÷àkhaü madhuparkàya || dvàbhyàü ÷àkhàbhyàmadhastàdekayopariùñàt sàpidhànam || ## || [madhu vàtà çtàyate ityetàbhirevàbhimantraõam || ## || tathà pratimantraõam || ## ||] dvàda÷e'dhyàye prathamà kaõóikà || ## || ________________________________ [madhu vàtà çtàyate madhu kùaranti sindhavaþ | màdhvãrgàvo bhavantu naþ || madhu naktamutoùaso madhumat pàrthivaü rajaþ | màdhvãrnaþ santvoùadhãþ || madhumànno vanaspatirmadhumà;m astu såryaþ | madhu dyaurastu naþ pità || ## ||] 'madhu vàtà çtàyate' ityetàbhirevàbhimantraõam | tathà pratimantraõam | àcàryaþ pratimantraõaü karoti || [tat såryasya tvà cakùuùà pratãkùe iti pratãkùate || ## ||] 'såryasya tvà' iti mantreõa madhuparkaü pratãkùate || [ayuto'haü, devasya tvà savituþ (19.51.1-2) iti pratigçhya puromukhaü pràgdaõóaü nidadhàti || ## ||] 'ayuto'haü', 'devasya tvà' iti dvàbhyàü pratigçhõàti | sanmukhaü pràgdaõóaü nidadhàti || [pçthivyàstvà nàbhau sàdayàmyadityà upasthe iti bhåmau pratiùñhàpya || ## || dvàbhyàmaïgulibhyàü pradakùiõamàcàlyànàmikayàïgulyàïguùñhena ca saïgçhya prà÷nàti || ## ||] 'pçthivyàstvà' iti mantreõa bhåmau pratiùñhàpya tataþ pårvàbhimukho bhåtvà madhuparkaü prà÷nàti bhojanavat | pràïmukho'nnàni bhu¤jãta | dvàbhyàmaïgulãbhyàü pradakùiõamàcàlyànàmikàïgulyàïguùñhena ca saïgçhya prà÷nàti || [oü bhåstatsaviturvareõyaü bhåþ svàhà iti prathamam || ## || bhargo devasya dhãmahi bhuvaþ svàhà iti dvitãyam || ## || dhiyo yo naþ pracodayàt svaþ svàhà iti tçtãyam || ## || vayaü devasya dhãmahi janat svàhà iti caturtham || ## || turaü devasya bhojanaü vçdhat svàhà iti pa¤camam || ## || karat svàhà iti ùaùñham || ## || ruhat svàhà iti saptamam || ## || mahat svàhà ityaùñamam || ## || tat svàhà iti navamam || ## || ÷aü svàhà iti da÷amam || ## || om ityekàda÷am || ## ||] 'om bhåstatsavituþ' ityekàda÷a mantràþ | pratimantraü prà÷nàti || [tåùõãü dvàda÷am || ## ||] tåùõãü dvàda÷aü prà÷nàti || tasya bhåyomàtramiva bhuktvà bràhmaõàya ÷rotriyàya prayachet || ## || [÷rotriyàlàbhe vçùalàya prayachet || ## || athàpyayaü nigamo bhavati somametat pibata yat kiü cà÷nãta bràhmaõàþ | mà bràhmaõàyochiùñaü dàta màü somaü pàtvasomapaþ iti || ## ||] anyasya và | dvàda÷e'dhyàye dvitãyà kaõóikà || ## || ________________________________ [dadhi ca madhu ca bràhmo madhuparkaþ || ## || pàyasa aindro madhuparkaþ || ## || madhu càjyaü ca saumyo madhuparkaþ || ## || mantha÷càjyaü ca pauùõo madhuparkaþ || ## || kùãraü càjyaü ca sàrasvato madhuparkaþ || ## || surà càjyaü ca mausalo madhuparkaþ || ## || sa khalveùa dvaye bhavati sautràmaõyàü ca ràjasåye ca || ## || udakaü càjyaü ca vàruõo madhuparkaþ || ## || tailaü càjyaü ca ÷ràvaõo madhuparkaþ || ## || taila÷ca piõóa÷ca pàrivràjako madhuparkaþ || ## || iti khalveùa navavidho madhuparko bhavati || ## ||] 'dadhi ca' ityàdi navavidhaü madhuparkaü jànãyàt || athàsmai gàü vedayante. dàtà bråte- gaurbho iti || ## || [tàn pratimantrayate | bhåtamasi bhavadasyannaü pràõo bahurbhava | jyeùñhaü yannàma nàmata oü bhårbhuvaþ svarjanadom iti || ## ||] àcàryo'pi pratimantrayate | 'bhåtamasi bhavadasyannam' iti mantreõa || [atisçjati màtàdityànàü duhità vasånàü svasà rudràõàmamçtasya nàbhiþ | pra õo vocaü cikituùe janàya mà gàmanàgàmaditiü vadhiùña | oü tçõàni gaurattu ityàha || ## ||] gàü visarjayati 'màtàdityànàm' iti mantreõa | àcàryo bråte 'tçõàni gauþ' iti | tçõàni dadàti gave || såyavasàt (7.73.11) iti pratiùñhamànàmanumantrayate || ## || nàlohito madhuparko bhavati || ## || nànuj¤ànamadhãmahe iti kuruta ityeva bråyàt || ## || svadhite mainaü hiüsãþ iti ÷astraü prayachati || ## || pàùmànameva jahi iti ÷astraü kartàramanumantrayate || ## || àgneyãü vapàü kuryuþ || ## || api và bràhmaõa eva prà÷nãyàt | taddevataü hi taddhavirbhavati || ## || athàsmai snànamanulepanaü màlyàbhya¤janamiti || ## || [yadatropasamàhàryaü bhavati tadupasamàhçtya || ## ||] vastràlaïkàràdi sarvaü samàhçtya dadàti || athopàsakàþ pràpya upàsakàþ smo bho iti vedayante || ## || [tàn pratimantrayate bhåyàüso bhåyàsma ye ca no bhåyasaþ kàrùñàpi ca no'nye bhåyàüso jàyantàm || ## ||] bhedakàra àcàryaþ pratimantrayate 'bhåyàüso bhåyàsma' iti mantreõa || asya ca dàtuþ iti dàtàramãkùate || ##|| àcàryaþ || athànnàhàràþ pràpya annàhàràþ smo bho iti vedayante || ## || dàtà vadati || [tàn pratimantrayate annàdà bhåyàsma ye ca no'nnàdàn kàrùñàpi ca no'nye'nnàdà bhåyàüso jàyantàm || ## ||] àcàryo'numantrayate 'annàdà bhåyàsma ye ca naþ' iti mantreõa | kharjakalamakabhaktàdi || asya ca dàtuþ iti dàtàramãkùate || ##|| [àhçteü'nne juhoti yat kàma kàmayamànà ityetayà || ## || yat kàma kàmàyamànà idaü kçõmasi te haviþ | tannaþ sarvaü samçdhyatàmathaitasya haviùo vãhi svàhà iti || ## ||] àhçte'nne sati bhakte juhoti 'yat kàma kàma' ityçcà vivàhe tantràgnau juhoti | anyatra hastahomatvàt tantravikalpaþ || [eùa àcàryakalpa eùa çtvikkalpa eùa saüyuktakalpa eùa vivàhakalpa eùo'tithikalpa eùo'tithikalpaþ || ## ||] abhyàgatàya madhuparko deyaþ | atithaye madhuparko deyaþ | anyebhyaþ svadharmasthitebhya÷ca càturvarõikebhyo dravyàóhyebhya÷caturà÷ramibhya÷ca gçhàgate madhuparko deyaþ | madhuparkaþ samàptaþ | ùaóarghyà madhuparkiõaþ | gurvàdyàgate gçhe madhuparkasåtraü prayojanam || dvàda÷e'dhyàye tçtãyà kaõóikà || ## || iti kau÷ikapaddhatau dvàda÷o'dhyàyaþ || ____________________________________________________________________________ atha trayoda÷o'dhyàyaþ [adbhutàni] athàdbhutakarmaparibhàùà ucyante- athàdbhutàni || ## || lokaviruddhaü dç÷yate tadadbhutamityucyate || varùe || ## || rudhiràdivikçtidoùaþ || yakùeùu || ## || yakùaràkùasapi÷àcàdidar÷ane sati || gomàyuvadane || ## || maõóåkadvayàtivadane || kule kalahini || ## || svakule parakule ca kalahe utpanne || [bhåmicale || ## ||] bhåmicalane bhåmikampe || àdityopalpave || ## || àdityagrahe || candramasa÷ca || ## || candragrahaõe || [auùasyàmanudyatyàm || ## ||] uùàyàmanudyatyàm uùàkàla anudita àditye || samàyàü dàruõàyàm || ## || dàruõasaüvatsare durbhikùe marake và anàvçùñirvà bhaye sati || [upatàraka÷aïkàyàm || ## ||] uùàtàraka÷aïkàyàm | uùàtàrakagrahanakùatràdisamãpe dç÷yate nakùatram || bràhmaõeùvàyudhiùu || ## || àyudhagrahaõe sati || daivateùu nçtyatsu cyotatsu hasatsu gàyatsu || ## || anyàni và råpàõi kurvanti devatàþ || làïgalayoþ saüsarge || ## || làïgale dve saüsarge bhavataþ || [rajjvostantvo÷ca || ## ||] rajjvostantvo rajjurvà såtraü valyamàne dve bhavataþ || agnisaüsarge || ## || laukikàgnidvaye saüsarge || [yamavatsàyàü gavi || ## ||] yamalavatsàyàü gavi || [vaóavàgardabhyormànuùyàü ca || ## ||] yamalajanane vaóavàgardabhyoþ | mànuùãyamalajanane idaü samãkarma || yatra dhenavo lohitaü duhate || ## || lohitadohane go'÷vàjàmahiùãgardabhoùñràdiùu raktadugdhe || anaóuhi dhenuü dhayati || ## || vçùabho gàü dhayati || [dhenau dhenuü dhayantyàm || ## ||] dhenurdhenuü dhayati parasparaü pibati || àkà÷aphene || ## || gaurvà'÷vo và'÷vataro và puruùo và àkà÷aphenaü pibati || pipãlikànàcàre || ## || ÷vetakçùõaraktavarõàdi bahu÷o gçhe santi || [nãlamakùànàcàre || ## ||] nãlamakùà ati÷ayena bahu÷aþ | makùikàþ prasiddhàþ || [madhumakùànàcàre || ## ||] madhujàlaü gçha utpadyate madhumakùà || [anàj¤àte || ## ||] anàj¤àtamadbhutaü dç÷yate | yadadbhute na pañhitaü tadaj¤àtamadbhutam | athavà laukikaü jugupsitaü và'dçùñaü và || avadãrõe || ## || svayaü gçhàdi avadãrõe sati || anudaka udakonmãle || ## || marude÷e udakaü bhavati | athavà sthale sarvatrodakaü sandç÷yate mçgatçùõàvat || tileùu samataileùu || ## || tilàþ samatailà bhavanti || haviþùvabhimçùñeùu || ## || vapàü havãüùi và vayàüsi dvipadacatuùpadaü và gçhãtvà gaccheyuþ || prasavyeùvàvarteùu || ## || kumàrasya kumàryà và dvàvàvartau mårdhanyau bhavataþ savyàvçttau || [yåpe virohati || ## ||] yåpo virohati | yåpa÷abdaþ kàùñhavàcã | yaj¤apràya÷citte yåpagrahaõàt || ulkàyàm || ## || divà ulkàpàtaþ sandhyàyàü ca || [dhåmaketau saptarùãnupadhåpayati || ## ||] dhåmaketuþ saptaçùãnupadhåpayati | ketucàraþ pañhitaþ | ketu÷abdagrahaõena sarvatra dhåmaketurucyate || nakùatreùu patàpateùu || ## || ràtrau nakùatrapàteùu bahu÷aþ || [màüsamukhe nipatati || ## ||] màüsamukhà gçhe patanti màüsaü và patati || anagnàvavabhàse || ## || agnirdç÷yate | gçhàdiùu agnidç÷yà jvàlà dç÷yate || agnau ÷vasati || ## || ucchvàso và ÷abdakaraõaü bhavati và || sarpiùi taile madhuni ca viùyande || ## || yadi ghçtàdi sthãyate syandate và sravati và || [gràmye'gnau ÷àlàü dahati || ## ||] gràmyo'gniþ ÷àlàü dahati gràmanagara÷àlàdidàhye laukikenàgninà || àgantau ca || ## || vidyute và såryaprajvalite và gçhaü dahati àganturvà || [vaü÷e sphoñati || ## ||] vaü÷aþ sphoñayati vaü÷asphoñanaü balaharaõabhaïgadvàrabhaïgakapàñàdibhaïgeùu || kumbhodadhàne vikasatyukhàyàü saktudhànyàü ca || ## || udakumbhe svayaü bhagne udakadhànamali¤jare bhagne ukhàdibhàõóe saktudhànyàü haõóikà || trayoda÷e'dhyàye prathamà kaõóikà || ## || ________________________________ [atha yatraitàni varùàõi varùanti ghçtaü màüsaü madhu ca yad hiraõyaü yàni càpyanyàni ghoràõi varùàõi varùanti tat paràbhavati kulaü và gràmo và janapado và || ## ||] 'atha yatraitàni' ityàdi pratinimitta÷àntiü vakùyàmaþ | athàdbhuta÷àntiryatra na kriyate tatra doùo bhavati | 'tat paràbhavati' ityàdi paribhàùà ucyate | athàdbhutaü yatra bhavati tat paràbhavati vina÷yati | vinà÷àrthe adbhutaü devàþ sçjanti | tathà coktaü sçjanti divyà devàdbhutàni pràgupasargapratibodhanàrtham | vinà÷e samupasthite | kulaü và gràmo và janapado và kule gràme nagare và ràùñre và yatràdbhutaü dç÷yate tatsarvaü vina÷yati || [tatra ràjà bhåmipatirvidvàüsaü brahmàõamichet || ## || eùa ha vai vidvàn yad bhçgvaïgirovit || ## || ete ha và asya sarvasya ÷amayitàraþ pàlayitàro yad bhçgvaïgirasaþ || ## ||] tatra gçhastho và gràmapatirvà ràjà và bhåmipatiþ | yad bhçgvaïgirasa atharvàïgirasa ityarthaþ || sa àha upakalpayadhvam iti || ## || tadupakalpayante kaüsamahate vasane ÷uddhamàjyaü ÷àntà oùadhãrnavamudakumbham || ##|| bàhye tantraprayogaþ || trãõi parvàõi karmaõaþ paurõamàsyamàvàsye puõyaü nakùatram || ## || api cedeva yadà kadàcidàrtàya kuryàt || ## || snàto'hatavasanaþ surabhirvratavàn karmaõya upavasatyekaràtraü triràtraü ùaóràtraü dvàda÷aràtraü và || ## || [dvàda÷yàþ pràtaryatraivàdaþ patitaü bhavati tata uttaramagnimupasamàdhàya || ## || parisamåhya paryukùya paristãrya barhirudapàtramupasàdya paricaraõenàjyaü paricarya || ## || nityàn purastàddhomàn hutvàjyabhàgau || ## ||] tato dvitãye'hani pràtaþ karmaprayogaþ | prathamata ayutahomalakùahomau và ã÷ànayàgagrahayàganakùatrayàganirçtiyàgamaõóapasaüskàravàstusaüskàràdi | uttarataþ sarvakarmaprayogaþ | iti sarvakarmasu paribhàùà samàptà || atha varùàdbhute ÷àntirucyate- [atha juhoti || ## || ghçtasya dhàrà iha yà varùanti pakvaü màüsaü madhu ca yaddhiraõyam | dviùantametà anu yantu vçùñayo'pàü vçùñayo bahulàþ santu mahyam || lohitavarùaü madhupàüsuvarùaü yadvà varùaü ghoramaniùñamanyat | dviùantamete anu yantu sarve parà¤co yantu nivartamànàþ || agnaye svàhà iti hutvà || ## ||] àjyabhàgàntaü kçtvà 'ghçtasya dhàrà' iti dvàbhyàmàjyaü juhuyàt || [divyo gandharvaþ (2.2) iti màtçnàmabhirjuhuyàt || ## ||] 'divyo gandharvaþ' ityàdi màtçnàmnà gaõenàjyaü juhuyàt | sarvatra ÷àntyudakaü yojayet | sarvatra càtanànyanuyojayet | màtçnàmàni cànuyojayet | varàü dhenuü kartre dadyàt | sarvatra kaüsavasanaü gaurdakùiõà | bràhmaõàn bhaktenopepsanti | tataþ pàrvaõàdyuttaratantram || varamanaóvàhaü bràhmaõaþ kartre dadyàt || ## || sãraü vai÷yo'÷vaü pràde÷iko gràmavaraü ràjà || ## || [sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] dhenvàdãni sarvatra kàüsyàdãni ca dakùiõà và | ghçtavarùe | màüsavarùe | madhuvarùe | hiraõyavarùe | pàüsuvarùe | sarpamatsyapakùiõo yadàbhyavarùanti | asthãni rudhiraü vasà majjà pàùàõàstrairvà (?) kãñàni anyà÷cànyaü ca ghoraü varùaõaü dadhi payo tailaü ca pakvànnavikàrà÷ca | anyeùàü ghoràõàü varùaõe idaü karma kuryàt | samàptà vikçtavarùàdbhåta÷àntiþ || dvitãyà kaõóikà || ## || ________________________________ atha yakùàdbhuta÷àntirucyate- [atha yatraitàni yakùàõi dç÷yante tadyathaitanmarkañaþ ÷vàpado vàyasaþ puruùaråpamiti tadevamà÷aïkyameva bhavati || ## || tatra juhuyàt || ## || yanmarkañaþ ÷vàpado vàyaso yadãdaü ràùñraü jàtavedaþ patàti | puruùarakùasamiùiraü yatpatàti dviùantamete anu yantu sarve parà¤co yantu nivartamànàþ || agnaye svàhà iti hutvà || ## || divyo gandharvaþ (2.2) iti màtçnàmabhirjuhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakaü kçtvà kàrayitàcamanaü prokùaõaü kçtvàjyabhàgàntaü kçtvà 'yanmarkañaþ ÷vàpadaþ' ityçcàjyaü juhuyàt | màtçnàmagaõenàjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | yakùa÷abdena sarpa÷vàpadau vàyasaþ puruùaråpà ete dç÷yante | rakùo và hastino và såkaro và kåpe ghañe vàraõye và gçhe và rakùoråpaü dçùñvà vapustatkùaõàdeva na dç÷yate | tatsarvaü yakùa ityucyate | samàptà yakùàdbhuta÷àntiþ || tçtãyà kaõóikà || ## || ________________________________ atha gomàyuvadane ÷àntirucyate- [atha ha gomàyå nàma maõóåkau yatra vadatastadyanmanyante 'màü prati vadato màü prati vadataþ' iti tadevamà÷aïkyameva bhavati || ## || tatra juhuyàt || ## || yad gomàyå vadato jàtavedo'nyayà vàcàbhi ja¤jabhàtaþ | rathantaraü bçhacca sàmaitad dviùantametàvabhi nànadaitàm || rathantareõa tvà bçhacchamayàmi bçhatà tvà rathantaraü ÷amayàmi | indràgnã tvà brahmaõà vàvçdhànàvàyuùmantàvuttamaü tvà karàthaþ || indràgnibhyàü svàhà iti hutvà || ## || divyo gandharvaþ (2.2) iti màtçnàmabhirjuhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakaü kçtvà tata àjyabhàgàntaü kçtvà 'yad gomàyå' iti dvayaü màtçnàmagaõena càjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | maõóukadvayaü và | sate gçhe và bahirvà abhimukhaþ gomàyuþ | adbhuta÷àntiþ samàptà || caturthã kaõóikà || ## || ________________________________ atha kulakalahe adbhuta÷àntirucyate- [atha yatraitat kulaü kalahi bhavati tannirçtigçhãtamityàcakùate || ## || tatra juhuyàt || ## || àràdaràtim (8.2.12-13) iti dve || ## || ayà÷càgne'syanabhi÷asti÷ca satyamittvamayà asi | ayàsà manasà kçto'yàsyaü havyamåhiùe | ayà no dhehi bheùajaü svàhà ityagnau hutvà || ## || tatraivaitàn homà¤juhuyàt || ## || àràdagniü kravyàde niråha¤jãvàtave te paridhiü dadhàmi | indràgnã tvà bràhmaõà vàvçdhànàvàyuùmantàvuttamaü tvà karàthaþ || indràgnibhyàü svàhà iti hutvà || ## || apeta etu nirçtiþ ityetena såktena juhuyàt || ## || apeta etu nirçtirnehàsyà api ki¤cana | apàsyàþ satvanaþ pà÷àn mçtyåneka÷ataü nude || ye te pà÷à eka÷ataü mçtyo martyàya hantave | tàüste yaj¤asya màyayà sarvà;m apa yajàmasi || nirito yantu nairçtyà mçtyava eka÷ataü paraþ | sedhàmaiùàü yattamaþ pràõaü jyoti÷ca dadhmahe || ye te ÷ataü varuõa ye sahasraü yaj¤iyàþ pà÷à vitatà mahàntaþ | tebhyo asmàn varuõaþ soma indro vi÷ve mu¤cantu marutaþ svarkàþ || brahma bhràjadudagàdantarikùaü divaü ca brahmàvàdhåùñàmçtena mçtyum | brahmopadraùñà sukçtasya sàkùàd brahmàsmadapa hantu ÷amalaü tama÷ca || ## || varamanaóvàhamiti samànam || ## ||] ÷àntyudakaü càtanamàtçnàmànyanuyojitaü kçtvà àcamanàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'àràdaràtim' iti dve, 'ayà÷càgne' ityçcà, 'àràdagnim' iti dve, 'apeta etu' iti såktenàjyaü juhuyàt | tata uttaratantram | kulayuddhe ràjakulagràmayuddhe jàtibràhmaõakùatriyavai÷ya÷ådràdiyuddhe strãõàü yuddhe kalahe ca puruùàõàü yuddhe kalahe ca svakule càparasya yuddhe kalahe ca | kalahàdbhuta÷àntiþ || pa¤camã kaõóikà || ## || ________________________________ atha bhåmicalane ÷àntirucyate- [atha yatraitadbhåmicalo bhavati tatra juhuyàt || ## || acyutà dyauracyutamantarikùamacyutà bhåmirdi÷o acyutà imàþ | acyuto'yaü rodhàvarodhàd dhruvo ràùñre prati tiùñhàti jiùõuþ | yathà såryo divi rocate yathàntarikùaü màtari÷vàbhivaste | yathàgniþ pçthivãmà vive÷aivàyaü dhruvo acyuto astu jiùõuþ | yathà devo divi stanayan vi ràjati yathà varùaü varùakàmàya varùati | yathàpaþ pçthivãmà vivi÷urevàyaü dhruvo acyuto astu jiùõuþ | yathà purãùaü nadyaþ samudramahoràtre apramàdaü kùaranti | evà vi÷aþ sammanaso havaü me'pramàdamihopà yantu sarvàþ | dçühatàü devã saha devatàbhirdhruvà dçóhàcyutà me astu bhåmiþ | sarvapàpmànamapanudyàsmadamitrànme dviùato'nu vidhyatu | pçthivyai svàhà iti hutvà || ## || à tvàhàrùam (6.87) dhruvà dyauþ (6.88) satyaü bçhat (12.1) ityetenànuvàkena juhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'acyutà dyauþ' iti såktenàjyaü juhuyàt | 'à tvàhàrùam', 'dhruvà dyauþ', 'satyaü bçhat' ityetenànuvàkena juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | bhåmicalane ÷àntiþ samàptà || ùaùñhã kaõóikà || ## || ________________________________ athàdityagrahe ÷àntirucyate- [atha yatraitadàdityaü tamo gçhõàti tatra juhuyàt || ## || divyaü citramçtåyà kalpayantamçtånàmagraü bhramayannudeti | tadàdityaþ pratarannetu sarvata àpa imàllokànanusa¤caranti | oùadhãbhiþ saüvidàvindràgnã tvàbhi rakùatàm | çtena satyavàkena tena sarvaü tamo jahi || àdityàya svàhà iti hutvà || ## || viùàsahiü sahamànam (17.1) ityetena såktena juhuyàta || ## || rohitairupatiùñhate || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'divyaü citram' iti dvàbhyàmàjyaü juhuyàt | 'viùàsahim' ityanuvàkena và | rohitairupatiùñhate | tataþ pàrvaõàdyuttaratantram | ityàdigrahaõe ÷àntiþ samàptà || saptamã kaõóikà || ## || ________________________________ atha somagrahaõe ÷àntirucyate- [atha yatraitaccandramasamupaplavati tatra juhuyàt || ## || ràhå ràjànaü tsarati svarantamainamiha hanti pårvaþ | sahasramasya tanva iha nà÷yàþ ÷ataü tanvo vi na÷yantu || candràya svàhà iti hutvà || ## || ÷akadhåmaü nakùatràõi (6.128) ityetena såktena juhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakaü kçtvà tata àjyabhàgàntaü kçtvà 'ràhå ràjànam' ityçcà, '÷akadhåmam' iti såktena càjyaü juhuyàt | 'viùàsahiü sahamànam' iti såktena và rohitairupatiùñhate | pàrvaõàdyuttaratantram | samàptà somagrahaõe ÷àntiþ || aùñamã kaõóikà || ## || ________________________________ atha auùasã na bhavati tatra ÷àntirucyate- [atha yatraitadauùasã nodeti tatra juhuyàt || ## || udetu ÷rãruùasaþ kalpayantã pålyàn kçtvà palita etu càraþ | çtån bibhratã bahudhà viråpàn mahyaü bhavyaü viduùã kalpayàti || auùasyai svàhà iti hutvà || ## || divyo gandharvaþ (2.2) iti màtçnàmabhirjuhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'udetu ÷rãruùasaþ' ityçcà màtçnàmagaõenàjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | auùasã dãptirna dç÷yate tadà eùà ÷àntiþ || navamã kaõóikà || ## || ________________________________ atha saüvatsare dàruõe ÷àntirucyate- [atha yatraitat samà dàruõà bhavati tatra juhuyàt || ## || yà samà ru÷atyeti pràjàpatyàn vi dhånute | tçptiü yàü devatà vidustàü tvà saü kalpayàmasi || vyàdhakasya màtaraü hiraõyakukùãü hariõãm | tàü tvà saü kalpayàmasi || yatte ghoraü yatte viùaü tad dviùatsu ni dadhmasyamuùmin iti bråyàt || ## || ÷ivenàsmàkaü same ÷àntyà sahàyuùà samàyai svàhà iti hutvà || ## || samàstvàgne (2.6) ityetena såktena juhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'yà samà ru÷atã' iti tisçbhiþ 'samàstvàgne' iti såktenàjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | saüvatsara ugra makare sampràpte roge và samutpanne pararàùñrabhaye sastene caurabhaye dàruõe saüvatsare ÷àntiþ samàptà || da÷amã kaõóikà || ## || ________________________________ athopatàraka÷àntirucyate- [atha yatraitadupatàrakàþ ÷aïkante tatra juhuyàt || ## || revatãþ ÷ubhrà iùirà madantãstvaco dhåmamanu tàþ saü vi÷antu | pareõàpaþ pçthivãü saü vi÷antvàpa imàllokànanusa¤carantu || adbhyaþ svàhà iti hutvà || ## || samutpatantu (4.15) pra nabhasva (7.18) iti varùãrjuhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'revatãþ ÷ubhràþ' ityçcà, 'samutpatantu' 'pra nabhasva' iti såktàbhyàü càjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | avarùaõe grahanakùatràõàü samàpe (?) kùetre ca dar÷ane ca ÷àntiþ samàptà || ekàda÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ bràhmaõa-àyudhagrahaõe ÷àntirucyate- [atha yatraitad bràhmaõà àyudhino bhavanti tatra juhuyàt || ## || ya àsurà manuùyà àttadhanvaþ puruùamukhà÷caràniha | devà vayaü manuùyàste devàþ pra vi÷àmasi || indro no astu purogavaþ sa no rakùatu sarvataþ | indràya svàhà iti hutvà || ## || mà no vidan (1.19) namo devavadhebhyaþ (6.13) ityetàbhyàü såktàbhyàü juhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakaü kçtvà màtçnàmànuyojanaü kçtvà tataþ vedyàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'ya àsuràþ' iti dvàbhyàü 'mà no vidan' 'namo devavadhebhyaþ' iti dvàbhyàü càjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | bràhmaõa÷astragrahaõe ÷àntiþ samàptà || dvàda÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ devatàdbhuta÷àntirucyate- [atha yatraitad daivatàni nçtyanti cyotanti hasanti gàyanti vànyàni và råpàõi kurvanti ya àsurà manuùyàþ, mà no vidan (1.19) namo devavadhebhyaþ (6.13) ityabhayairjuhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakaü càtanàdi÷ca tata àjyabhàgàntaü kçtvà 'ya àsuràþ' 'mà no vidan', 'namo devavadhebhyaþ' ityàjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | devatà nçtyanti cyotanti hasanti gàyanti prasthijyanti pradhåpayanti unmãlayanti lohitaü sravanti pràdurbhavanti gamanaü kurvanti sarvadevatàpratimàyàü pàùàõaprabhçtirajatahiraõyasphañikaprabhçtiliïgavàsudeva÷aïkarasarasvatãtyàdiprabhçtayaþ anyàni và bahåni vidhànyàni råpàõi kurvanti devatàprabhçtayaþ | devatàdbhuta÷àntiþ samàptà || trayoda÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha làïgalasaüsarge ÷àntirucyate- [atha yatraitallàïgale saüsçjataþ puroóà÷aü ÷rapayitvà || ## || araõyasyàrdhamabhivrajya || ## || pràcãü sãtàü sthàpayitvà || ## || sãtàyà madhye prà¤camidhmamupasamàdhàya || ## || parisamuhya paryukùya paristãrya barhiþ ÷amyàþ paridhãn kçtvà || ## || atha juhoti vittirasi puùñirasi ÷rãrasi pràjàpatyànàü tàü tvàhaü mayi puùñikàmo juhomi svàhà || ## || kumudvatã puùkariõã sãtà sarvàïga÷obhanã | kçùiþ sahasraprakàrà pratyaùñà ÷rãriyaü mayi || urvãü tvàhurmanuùyàþ ÷riyaü tvà manaso viduþ | à÷aye'nnasya no dhehyanamãvasya ÷uùmiõaþ || parjanyapatni hariõyabhijitàsyabhi no vada | kàlanetre haviùo no juùasva tçptiü no dhehi dvipade catuùpade || yàbhirdevà asurànakalpayan yàtån manån gandharvàn ràkùasàü÷ca | tàbhirno adya sumanà upà gahi sahasràpoùaü subhage raràõà || hiraõyasrak puùkariõã ÷yàmà sarvàïga÷obhanã | kçùirhiraõyaprakàrà pratyaùñà ÷rãriyaü mayi || a÷vibhyàü devi saha saüvidànà indreõa ràdhena saha puùñyà na à gahi | vi÷vastvà ràsantàü pradi÷o'nu sarvà ahoràtràrdhamàsamàsà àrtavà çtubhiþ saha || bhartrã devànàmuta martyànàü bhartrã prajànàmuta mànuùàõàm | hastibhiritaràsaiþ kùetrasàrathibhiþ saha | hiraõyaira÷vairà gobhiþ pratyaùñà ÷rãriyaü mayi || ## || atra ÷unàsãràõyanuyojayeta || ## || varamanaóvàhamiti samànam || ## ||] araõye gatvà tatra pràcãü sãtàü sthàpayitvà sãtàyà madhye ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà tataþ ÷amyàþ paridhãn kçtvà tataþ puroóà÷aü juhoti | avadàyàvadàya caturavattahomaþ puroóà÷asya | 'vittirasi puùñirasi' iti såktena | tataþ sarvatra ÷àntyudakaü kçtvà sarvatra càtanànyanuyojayet | màtçnàmàni sarvatra | ÷àntyudake anuyojane vi÷eùaþ | 'sãrà yu¤janti' (3.17) iti såktaü 'yasyedamà rajaþ' (6.33) iti såktaü 'satyaü bçhat' (12.1) ityanuvàkaþ etàni ÷àntyudake anuyojayet | ÷àntyudakena kàrayitu÷ca àcamanaü prokùaõam | sãraü prokùayet | çcà kùetra ca | pàrvaõàdyuttaratantram | tasmin kùetre karmaprayogaþ | sãtàmadhye làïgalasaüsarge pucchasaüsarge ca làïgalàdbhuta÷àntiþ || caturda÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ rajjukartane ÷àntirucyate- [atha yatraitat sçjantyorvà kçntantyorvà nànà tantå saüsçjataþ manàyai tantuü prathamam ityetena såktena juhuyàt || ## || manàyai tantuü prathamaü pa÷yedanyà atanvata | tannàrãþ prabravãmi vaþ sàdhvãrvaþ santårvarãþ || sàdhurvastanturbhavatu sàdhuretu ratho vçtaþ | atho horvarãryåyaü pràtarvoóhave dhàvata || khargalà iva patvarãrapàmugramivàyanam | patantu patvarãrivorvarãþ sàdhunà pathà || avàcyau te totudyete todenà÷vataràviva | pra stomamurvarãõàü ÷a÷ayànàmastàviùam || nàrã pa¤camayåkhaü såtravat kçõute vasu | ariùño asya vastà prendra vàsa utodira || ## || vàsaþ kartre dadyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyaü càgàre kçtvà 'manàyai tantum' ityetena såktenàjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | vàsaþ kartre dadyàt | dhenuü kàüsavasanaü sarvatra dadyàt | ayudvaye nçtyamànabhavati kartyamàne såcakadvayaü yaddvidhà bhavati | samàptà såtre ca dviþsambhave ÷àntiþ || pa¤cada÷ã kaõóikà || ##|| ________________________________ athàgnisaüsarge laukike ÷àntirucyate- [atha yatraitadagninàgniþ saüsçjyate bhavataü naþ samanasau samokasau ityetena såktena juhuyàt || ## || bhavataü naþ samanasau samokasàvarepasau | mà hiüsiùñaü yaj¤apatiü mà yaj¤aü jàtavedasau ÷ivau bhavatamadya naþ || agninàgniþ saüsçjyate kavirbçhaspatiryuvà havyavàó juhvàsyaþ || tvaü hyagne agninà vipro vipreõa sansatà | sakhà sakhyà samidhyase || pàhi no agna ekayà pàhi na uta dvitãyayà | pàhi gãrbhistisçbhirårjàü pate pàhi catasçbhirvaso || samãcã màhanã pàtàmàyuùmatyà çco mà satsi | tanåpàt sàmno vasuvidaü lokamanusa¤caràõi || ## || rukmaü kartre dadyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'bhavataü naþ samanasau' ityetena såktena juhuyàt | rukmaü ca kartre dadyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | dhenuü kàüsavasanaü ca sarvatra | laukikàgnisaüsarge ÷àntiþ samàptà || ùoóa÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha godviyamalajanane ÷àntirucyate- [atha yatraitadayamasåryamau janayati tàü ÷àntyudakenàbhyukùya dohayitvà || ##|| tasyà eva gordugdhe sthàlãpàkaü ÷rapayitvà || ## || prà¤camidhmamupasamàdhàya || ##|| parisamuhya paryukùya paristãrya barhirudapàtramupasàdya || ## || ekaikayaiùà sçùñyà saü babhåva (3.28) ityetena såktenàjyaü juhvan || ## || udapàtre sampàtànànayati || ## || uttamaü sampàtamodane pratyànayati || ## || tato gàü ca prà÷ayati vatsau codapàtràdenànàcàmayati ca samprokùati ca || ## || tàü tasyaiva dadyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà ÷àntyudakena gàü vatsau ca prokùya tataþ gàü dohayitvà tena dugdhena sthàlãpàkaü ÷rapayitvà 'ekaikayaiùà sçùñyà saü babhåva' ityetena såktenàjyaü juhuyàt | udapàtre sampàtànànayati | 'yatrà suhàrdàm' (3.28.6) ityçcà uttamaü sampàtamodane pratyànayati | tata odanaü gàü vatsau ca prà÷ayati | tata udapàtreõàcàmayati ca samprokùati ca | pàrvaõàdyuttaratantram | gàü vatsau ca kartre dadyàt | sarvatra kaüsavasanaü gauþ dakùiõà varàü dhenuü ca | goyamalajanane adbhuta÷àntiþ samàptà || saptada÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ athà÷và và gardabhã và yamalajanane ÷àntirucyate- [atha cedvaóavà và gardabhã và syàdevameva prà¤camidhmamupasamàdhàya || ## || evaü paristãrya || ## || evamupasàdya || ## || etenaiva såktenàjyaü juhvan || ## || udapàtre sampàtànànayati || ## || udapàtràdenànàcàmayati ca samprokùati ca || ## || tàü tasyaiva dadyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'ekaikayaiùà sçùñyà saü babhåva' iti såktenàjyaü juhvannudapàtre sampàtànànayati | udapàtreõà÷vàdi àcàmayati ca samprokùati ca | pàrvaõàdyuttaratantram | a÷và và gardabhã và yamalajanane ÷àntiþ samàptà | kecit pårvaü ÷àntyudakaü kurvanti kecit pa÷càt ÷àntyudakaü kurvanti | tàü tasyaiva dadyàt | sarvatra ÷àntyudake càtanànyanuyojayet màtçnàmàni ca | sarvatra varàü dhenuü kartre dadyàt | sarvatra kaüsavasanaü dakùiõà | sarvatra ÷ràddhaü kuryàt | sarvatra eùà dakùiõà dàtavyà | uktà dakùiõà sàpi taü dàtavyà || aùñàda÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha mànuùãyamalajanane ÷àntirucyate- [atha cenmànuùã syàdevameva prà¤camidhmamupasamàdhàya || ## || evaü paristãrya || ## || evamupasàdya || ## || upasthe jàtakàvàdhàya || ## || etenaiva såktenàjyaü juhvan || ## || amãùàü mårdhni sa màtuþ putrayorityanupårvaü sampàtànànayati || ## || udapàtra uttaràn sampàtàn || ## || udapàtràdenànàcàmayati ca samprokùati ca || ## || tàü tasyaiva dadyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## || tasyà niùkrayo yathàrhaü yathàsampadvà || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'ekaikayaiùà' iti såktenàjyaü juhvan mànuùãputrayormårdhni sampàtànànayati | yathàpårvamudapàtre uttarasampàtànànayati | udapàtreõàcàmayati ca samprokùati ca | pàrvaõàdyuttaratantram | ÷àntyudakàdi kaüsàdãni ca | yamalajananãü striyaü kartre dadyàt | tasyà niùkrayo yathàrhaü yathàsampadvà | mànuùãyamalajanane ÷àntiþ samàptà || ekonaviü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha lohite godugdhe ÷àntirucyate- [atha yatraitad dhenavo lohitaü duhate yaþ pauruùeyeõa kraviùà samaïkte (8.3.15-18) ityetàbhi÷catasçbhirjuhuyàt || ## || varàü dhenuü kartre dadyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'yaþ pauruùeyeõa kraviùà samaïkte' ityetàbhi÷catasçbhiràjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | varamanaóvàhanivçttiþ | anyàü varàü dhenuü kartre dadyàt | kaüsàdãni ca | lohitadugdhe adbhuta÷àntiþ samàptà || viü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ athànaóvàho dhenuü dhayati tatra ÷àntirucyate- [atha yatraitadanaóvàn dhenuü dhayati tatra juhuyàt || ## || anaóvàn dhenumadhayadindro go råpamàvi÷at | sa me bhåtiü ca puùñiü ca dãrghamàyu÷ca dhehi naþ | indràya svàhà iti hutvà || ## || mà no vidan (1.19), namo devavadhebhyaþ (6.13) ityetàbhyàü såktàbhyàü juhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'anaóvàn dhenum' ityçcà 'mà no vidan', 'namo devavadhebhyaþ' ityetàbhyàü såktàbhyàü càjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram || ekaviü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha dhenurdhenuü dhayati ÷àntirucyate- [atha yatraitad dhenurdhenuü dhayati tatra juhuyàt || ## || yogakùemaü dhenuü vàjapatnãmindràgnibhyàü preùite ja¤jabhàne | tasmànmàmagne pari pàhi ghoràt pra no jàyantàü mithunàni råpa÷aþ || indràgnibhyàü svàhà iti hutvà || ## || divyo gandharvaþ (2.2) iti màtçnàmabhirjuhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'yogakùemaü dhenum' iti 'divyo gandharvaþ' iti màtçnàmagaõena càjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | dhenurdhenuü dhayati ÷àntiþ samàptà || dvàviü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha yatraitad gaurvà÷vo và÷vataro và puruùo và àkà÷aphenaü bhakùayati tatra ÷àntirucyate- [atha yatraitad gaurvà÷vo và÷vataro và puruùo vàkà÷aphenamavagandhayati tatra juhuyàt || ## || payo deveùu paya oùadhãùu paya à÷àsu payo'ntarikùe | tanme dhàtà ca savità ca dhattàü vi÷ve taddevà abhisaïgçõantu || payo yadapsu paya usriyàsu paya utseùåta parvateùu | tanme dhàtà ca savità ca dhattàü vi÷ve taddevà abhisaïgçõantu || yanmçgeùu paya àviùñamasti yadejati patati yatpatatriùu | tanme dhàtà ca savità ca dhattàü vi÷ve taddevà abhisaïgçõantu || yàni payàüsi divyàrpitàni yànyantarikùe bahudhà bahåni | teùàmã÷ànaü va÷inã no adya pradattà dyàvàpçthivã ahçõãyamànà ityetena såktena juhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'payo deveùu' såktenàjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | gaurvà÷vo và÷vataro và puruùo vetyàdi phenaü bhakùayati tatràdbhuta÷àntiþ samàptà || trayoviü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha yatraitat pipãlikà anàcàraråpà dç÷yante tatra ÷àntirucyate- [atha yatraitat pipãlikà anàcàraråpà dç÷yante tatra juhuyàt || ## || bhuvàya svàhà bhuvanàya svàhà bhuvanapataye svàhà bhuvàü pataye svàhàvoùàya svàhà vinatàya svàhà || ÷atàruõàya svàhà || ## || yaþ pràcyàü di÷i ÷vetapipãlikànàü ràjà tasmai svàhà || yo dakùiõàyàü di÷i kçùõapipãlikànàü ràjà tasmai svàhà || yaþ pratãcyàü di÷i rajatapipãlikànàü ràjà tasmai svàhà || ya udãcyàü di÷i rohitapipãlikànàü ràjà tasmai svàhà || yo dhruvàyàü di÷i babhrupipãlikànàü ràjà tasmai svàhà || yo vyadhvàyàü di÷i haritapipãlikànàü ràjà tasmai svàhà || ya årdhvàyàü di÷yaruõapipãlikànàü ràjà tasmai svàhà || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'bhuvàya svàhà' iti såktenàjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | raktà kçùõà pãtà và bahu÷aþ pipãlikà bhavanti tatra ÷àntiþ || atha pipãlikàbhicàra ucyate- [tà÷cedetàvatà na ÷àmyeyustata uttaramagnimupasamàdhàya || ## || ÷aramayaü barhirubhayataþ parichinnaü prasavyaü paristãrya || ## || viùàvadhvastamiïgióamàjyaü ÷àkapalà÷enotpåtaü bàdhakena sruveõa juhoti || ## || uttiùñhata nirdravata na va ihàstvitya¤canam | indro vaþ sarvàsàü sàkaü garbhànàõóàni bhetsyati || phaóóhatàþ pipãlikàþ iti || ## || indro vo yamo vo varuõo vo'gnirvo vàyurvaþ såryo va÷candro vaþ prajàpatirva ã÷àno vaþ iti || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà ÷aramayaü barhirubhayataþ paricchinnaü prasavyaü paristaraõaü viùàvadhvastamiïgióamàjyam | ÷àkapalà÷enàjyasya utpavanaü bàdhakena sruveõa homaþ | 'uttiùñhata nirdravatam' iti såktena iïgióaü juhoti | yathàrthamudarkàn yojayet | 'uktànuktasya' iti pa¤capañalikàyàmuktaü punaruktalakùaõam | 'anuùaïgo vàkparisamàptiþ' mãmàüsàyàm | 'yamo vaþ sarvàsàü sàkam' | 'varuõo vaþ sarvàsàm' | 'agnirvaþ sarvàsàm' | 'vàyurvaþ sarvàsàm' | 'såryo vaþ sarvàsàm' | 'candro vaþ sarvàsàm' | 'prajàpatirvaþ sarvàsàm' | 'ã÷àno vaþ sarvàsàm' | 'sàkaü garbhànàõóàni bhetsyati | phaóóhatàþ pipãlikàþ' | pratimantram uccàrayati | pàrvaõàdyuttaratantram | pipãlikàbhicàra÷àntiþ samàptà | anyà yadi pipãlikà dçùñvà vyàdhiü janayati raktakçùõa÷vetapãtanãlà anekavidhàþ pipãlikà gçhe bhavanti | agni÷araõe và kùetre và nagare và gràme và api bahu÷o bhavanti | annamadhye rasamadhye ghçte và àjàtvatà dç÷yante tatràbhicàraþ kriyate || caturviü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha makùikà÷àntirucyate- [atha yatraitannãlamakùà anàcàraråpà dç÷yante tatra juhuyàt || ## || yà matyaiþ sarathaü yànti ghorà mçtyordåtyaþ kravi÷aþ saü babhåvuþ | ÷ivaü cakùuruta ghoùaþ ÷ivànàü ÷aü no astu dvipade ÷aü catuùpade || ÷àntaü cakùuruta vàyasãnàü yà càsàü ghorà manaso visçùñiþ | manasaspate tanvà mà pàhi ghorànmà vi rikùi tanvà mà prajayà mà pa÷ubhirvàyave svàhà iti hutvà || ## || vàta à vàtu bheùajam ityetena såktena juhuyàt || ## || vàta à vàtu bheùajaü ÷ambhu mayobhu no hçde | pra õa àyåüùi tàrùat || uta vàta pitàsi na uta bhràtota naþ sakhà | sa no jãvàtave kçdhi || yadado vàta te gçhe nihitaü bheùajaü guhà | tasya no dhehi jãvase ityetena såktena juhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'yà matyaiþ saratham' iti såktena 'vàta à vàtu bheùajam' iti såktena ca dvàbhyàmàjyaü juhoti | pàrvaõàdyuttaratantram | nãlamakùikà gçhe patati anyavarõà và bhavanti makùikà÷àntiþ samàptà || pa¤caviü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha madhujàlake gçhe lagna ÷àntirucyate- [atha yatraitanmadhumakùikà anàcàraråpà dç÷yante madhu vàtà çtàyate (Kau÷S 91.1) ityetena såktena juhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakamàjyabhàgàntaü kçtvà 'madhu vàtà çtàyate' ityetena såktenàjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | madhujàlake gçhe lagne'bhyantare bahirvà dçùñade÷e và lagne tatra ÷àntiþ samàptà || ùaóviü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha sarvàdbhuteùu ÷àntirucyate- [atha yatraitadanàj¤àtamadbhutaü dç÷yate tatra juhuyàt || ## || yadanàj¤àtamanàmnàtamarthasya karmaõo mithaþ | agne tvaü nastasmàt pàhi sa hi vettha yathàyatham || agnaye svàhà || ## || vàyo, sårya, candra iti ca || ## || puruùasammito'rthaþ karmàrthaþ puruùasammitaþ | vàyurmà tasmàt pàtu sa hi vettha yathàyatham || vàyave svàhà || ## || agnirmà, såryo mà, candro mà iti ca || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'yadàj¤àtam' iti 'puruùasammitaþ' såktàbhyàmàjyaü juhuyàt | 'yathàrthamudarkàn yojayet' (Kau÷S 8.22) ityatraivoktam | 'anuùaïgo vàkyaparisamàptiþ' (jaiså 2.1.48) iti mãmàüsàyàm | 'uktànuktasya' ityuktaü pa¤capañalikàyàm | pàrvaõàdyuttaratantram || anàj¤àte'dbhute yad granthe na pañhyate tat sarvamanàj¤àtamityucyate | yadapi pari÷iùñeùu pañhyate sarve gçhe praviùñe sarvamevàlpakaü dçùñvà sarvasammito vàyuü sambhrame udakapràdurbhàve gamaneùu dhanuþsandhyolkàþ pariveùàþ vidyuddaõóà÷aniparipraparighàrddhe nirghàte rajovarùa-upalavarùadakùimadhughçtavarùamajjàrudhiravarùatihãnagabhastã dve màrge vidyut vittakùaye somasya kùaye pårõapåraõe kùayasyavabhàsà sadyopararàtràdi digdàhopadhåpanagrahavaiùamyamàrohaõamàkramaõaü gandharvanagaramàrutaprakopaþ tithikaraõamuhårtanakùatrayogadhruvakakàni grahàdãnàü samaviyogaþ | pratisrotagàminyo nadyaþ | prasravaõàni ca | pràsàdatoraõàññàladhvajachatre ca vàyasàþ samavàyàd vçka÷akañàrohaõam | vçùadaü÷àbhighàtamajjanam | sulabhamamulåkapratigarjanam | ÷yenà÷ca tàni gçdhràdãnàü dhvajàliïghanam | vikçtà÷ca mànuùo manujà manuùaprabhavàþ striyo và bàlaü và vçddhaü và pralàpàþ yuvànaþ và yuvataraþ pralapati pradãptendriyayaùñipàdabhaïge dravye dvicchàyàpraticchàyàmçjyatamapçktam | ata årdhvaü chàyàm adhachàyàmadhyachàyordhvachàyà akasmàccaityavçkùastambhapatane virohaõàt skandharohe maùñatyachinnaparõa pramà và ÷uùko và ÷uùka÷àkhino dhåmarajataudakapràdurbhàvagamaneùu vanaspatiùu vanataruùu bàhu÷astrabhaïge và indranãlagopuràññàlakàdi dhvajachatràdãnàü bhaïgeùu và bhaïgaþ ucitànyabhyucchedane'nucitànàü pravartane dçóhabhaïge và ÷uùkavirohe gçhe valmãke ÷ayanade÷e garbhàstasyotpattau viparãtau mitraprãtau ca devatàrcanayoþ anayoþ chedane yatra ca ràjà prasçtyàdiùu ca bhavanti | bhavanti càtra ÷lokàþ- yadà tu prakçtiþ somaþ viparãtaü hi dç÷yati. madhye chidramiti dç÷yet maraõaü ràjagocaram || yadà tu pratipatsomaþ prakçtyà vikçto bhavet. anudbhinno vilåne và ràj¤o maraõamàdi÷et || àyudhàkàraråpàõi ÷atavarõàkçtãni ca. pa¤cavarõàni càbhràõi tathà daõóanibhàni ca || yadà candràrkayormadhye kçùõaü bhavati maõóalam. saü ÷aïkuriti vij¤eyo grahaþ paramadàruõaþ || tatra ràjà vadhaü vindyàt sarvabhåtabhayàvaham. tatra kuryànmahà÷àntimamçtàü vi÷vabheùajãm || atha yasminneva janapade gobràhmaõasåtasàüvatsaravaidyànàü parivràjakacàraõavànaprasthabrahmacàriõàü strãõàü vàpyaparaþ pravartante tadbhutaü vidyàt | tat karmasaïkaraü yajanavyavahàrayaj¤asaïkaraü ca bhavataþ | yatra ca dharmo'dharmeõa pãóyate tatra dharmo adharmeùu tadàdbhutaü vidyàt | bràhmaõakùatriyavai÷ya÷ådràdi parasparaü bàdhate eteùu yadi ÷àntiü na kuryàt tadà mahàdbhutàni bhavanti | devatàpràdurbhàvagamaneùu paravante ca ançte gavàü roge pravçtte | durbhikùe ca janapadàdivinà÷e àdityabhedeùu måùikeùu pravçtteùu kãñapataïge matkuõayåkàlikùàpakùiõe pravçtte ràjakulavàde a÷vàstraü ÷astraü và gçhasarvagajavàjivastràlaïkàrapãñhikàvya¤janàni agninà pradaheta ariùñadar÷ane ÷àntibhedaþ | pçthivyàmantarikùe divye ca eùà ÷àntiþ | sevitaü ràjama÷vànàü pakùiõàü mçgàõàü ùaõmukhànàü tathà råpàõi vikçtàni yatràraõyaü ca pathi ca tathà ràjà darvãnàü kçtatritàkùãõàü gràme kule và yadi vàpi de÷e ràjanyamànyeùu tathà dvijeùu bhàvaþ pa÷ånàü vikçtau råpaþ tathà mànuùe ca. atha svanakùatraü ahopahatamulkàbhihataü grastaü nirastamupadhåpitaü và yadasyojjanmanakùatraü karmanakùatramabhiùecanãyaü janapadanakùatraü ràjaùñame candramasaþ sthàne vajre'vasçùñe skambhe vàvasçùñe skandhe vàvasçùñe nànàråpabahuråpe ÷çïgiõi vàdityena kilavati cembudani colkàbhihate kambu dhuvati ùavati hasati hàse bhàse nàde ÷abde vàsate ca vai÷vànaraprajvalite antarikùe ca bhasma asthi aïgàrà gçhe và ÷irasi và patanti vãdhrã cendradhanuùi ràtrau vãdhra eva tu candràrkanakùatragrahatàràdi parikhe kàkakapotagçdhrayakùaràkùasapi÷àca÷vàpadeùu ràtrau vadatsu gàyatsu vàdyatsu vàte pràdurbhàvagamane cakradhvajave÷màvasavaprasàdàgràü và kåpa udadhàne codgirati nadati vidyotati rathayantrapravahaõavàditràõi såktàdayodgàrà dhåmarci và pràdurbhàvaliïgàïgaviliïge ràj¤aþ pràdurbhàve và ràj¤ã ràjà kàkolåkakçkalàsagçhagodhikàvàsenàdhipatite ràjachatre bhagne dhvaje ÷ukrasya bhagne ràj¤e daõóasya bhagne hastinyàü ca mattàyàü gràme ca prasåtàyàü ràjaratha÷ca ràjàdhiråóho bhagnàkùaþ saptaràtrau ràj¤o hanti | purohitavinà÷e và senàpatinà÷e hastinaü mahiùãvinà÷e kumàravinà÷e pa÷umànuùe và vikàraþ | dvi÷ãrùà prati÷ãrùà và pàdahasti tathaiva ca dvinàsikaþ tathà hãnàdhikàïgulivinà÷e taistu jàyate | tathà pàdajaïghayoþ karõanàsikàvinà÷e ÷iracchedastu jàyate || bãjaü yatra praroheta phalamadhye pramàdataþ. madhvàjyadadhidugdheùu bhakùamàõe vilepane. yantravàhanaharmyeùu bhavaneùvàyudheùu ca. kàkolåkakapotànàmadvãrvà dar÷anaü bhavet. anye ca pra÷nànàmagame mçgapakùiõàm. kçùõayugmànàü dar÷anaü gçhe vàmitatejasaþ. sarpàõàü dar÷anaü caiva sarãsçpagaõasya và. vikàrà yatra dç÷yante kùãraudanahaviþùu và. àyurjanànàü puruùasya tathàyuùyasya yu¤janàt. yànti yànànyayuktàni vinà vàtairnçbhistathà. yuktàni và na gacchanti narendràõàü mahadbhayam. bheryo mçdaïgàþ pañahà vàdyante vàpyanàhatàþ. àhatà÷ca na vàdyante acalàni calanti và. araõye tåryanirghoùo yadi ÷råyeta nàbhasaþ. goùñho và nçtyate yatra haste darvã kadàcana. patate musalaü yatra hanyamàne vi÷eùataþ. ulåkhalaü ÷årpaü và dhåyate svayam. pàùàõaþ kåpaü parvatàprasarpaõe. golàïgalànàü saüsarge vikàra÷candrasåryayoþ. nàrã và dhayate nàrãü jàyate taõóulaü bhayam. pratyàhàraü visarpanti stambapàùàõapàdapàþ. ÷akunànàü payasi tathaiva mçgapakùiõàm. amànuùàõàü vyàhàre sthàvaràõàü vyatikrame. yonivyatikare vaidhà màüsa÷oõitavarùaõe. anagnijvalane caiva tathà nàbhravarùaõe. ÷astraprajvalane caiva caitya÷uùkàvarohaõe. liïgàyatanacitràõàü rodane garjane tathà. udadhàne taóàgànàü jvalane garjite'pi và. matsyasarpadvijàtãnàü rasànàü ca pravarùaõe. gãtavàditra÷abdàstu yatra syuranimittataþ. ye cànye ki¤cidutpàtà jàyante vikçtàtmakàþ. teùàü sarveùàmutpàtànàmeùà ÷àntirvidhãyate. candrapràtipadike grahayuddhe grahasaïgrahe ràhucàre ketucàre ràhuketulakùaõe kåmavibhàge maõóaleùu digdàheùu ulkàpataneùu vidyutpataneùu vidyuddar÷aneùu nirghàtapataneùu candrasåryayoþ pariveùe nakùatragrahotpàtalakùaõe utpàtalakùaõe sadyovçùñilakùaõe adbhuta÷àntipañhiteùu svapnàdhyàyapañhiteùu duþsvapneùu sarveùu yadàj¤àtà ÷àntiþ | atharvahçdayeùu adbhuteùu pañhiteùu bhàrgavãyeùu pañhiteùu gàrgyapañhiteùu adbhuteùu bàrhaspatyagrantheùu pañhiteùu u÷anasagrantheùu pañhiteùu mahàdbhuteùu pañhiteùu itihàsapuràõe jyotiþ÷àstre a÷vavaidyake naravaidyakeùu pañhiteùu adbhuteùu sarvàdbhuteùu eùà ÷àntiþ | athavà mahà÷àntiramçtà ghçtakambalaü koñihomaþ sarvàdbhuteùu kau÷ikàpañhiteùu eùà ÷àntiþ mahà÷àntirvà vikalpàt iti bhàùyakàraþ || saptaviü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ agni÷araõe và samajyàyàü vàvadaraõe ÷àntirucyate- [atha yatraitadgràme vàvasàne vàgni÷araõe và samajyàyàü vàvadãryeta catasro dhenava upaklçptà bhavanti ÷vetà kçùõà rohiõã suråpà caturthã || ## || tàsàmetad dvàda÷aràtraü sandugdhaü navanãtaü nidadhàti || ## || dvàda÷yàþ pràtaryatraivàdo'vadãrõaü bhavati tata uttaramagnimupasamàdhàya || ## || parisamuhya paryukùya paristãrya barhiþ ÷vetàyà àjyena sannãya || ## || agnirbhåmyàm (12.1.19-21) iti tisçbhirabhimantryàlabhya || ## || atha juhuyàt || ## || tathà dakùiõàrdhe || ## || tathà pa÷càrdhe || ## || uttaràrdhe saüsthàpya vàstoùpatyairjuhuyàt || ## || avadãrõe sampàtànànãya saüsthàpya homàn || ## || avadãrõaü ÷àntyudakena samprokùya || ## || tà eva bràhmaõo dadyàt || ## || sãraü vai÷yo'÷vaü pràde÷iko gràmavaraü ràjà || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] catasro dhenava upaklçptà bhavanti ÷vetà kçùõà rohiõã suråpà caturthã | tàsàmetad dvàda÷aràtraü sandugdhaü navanãtaü nidadhàti | dvàda÷yàþ pràtaryatraivàdo'vadãrõaü bhavati tata uttarataþ ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà ÷vetàyà àjyena odanaü sannãya tataþ 'agnirbhåmyàm' iti tisçbhiranvàlabhya gçhaü tataþ pårvato juhoti | tathà kçùõàyà dakùiõàrdhe tathà rohiõyà dakùiõàrdhe tathà suråpàyà dakùiõàrdhe tasminnevàgnau odanamàjyena sannãya tato vàstoùpatyena gaõenàjyaü juhvannavadãrõade÷aü sampàtànànayati | pàrvaõàdyuttaratantram | tato'vadãrõaü ÷àntyudakena samprokùya gàü dadàti | sarvatra dhenvàdãni ca | gçhe patite gràme và ÷ma÷àne và agni÷araõe và kùetrabhåmipàtane bhåmicchidradar÷ane bhåmipàte gçhapàte gràmàdipatane eùà ÷àntiþ | athavà caturdikùu catvàri và tantràõi yathàsaïkhyam | ÷vetàkçùõàdi pratidi÷aü juhoti | pårvàrdhe juhoti | pårvatantre dakùiõà dhenuþ sarvatra | tantropave÷anakhim (?) tantre vedyuttaraveditantram | tataþ ÷aïkhàdyàþ sampàtàþ | sarvasmin tantre bhavati dàrilamatam | pårvaü samàpya tantraü tato dakùiõataþ pa÷càduttarataþ | samàpya tantraü ÷àntyudakena samprokùya tà gà bràhmaõo dadyàt | sãraü vai÷yo'÷vaü pràde÷iko gràmavaraü ràjà | varaü dhenvàdi sarvatra dadyàt | gçhagràmajanapade ca ÷àntiþ samàptà | aùñàviü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha yatraitadanudakade÷e udakàti÷ayo bhavati tatra ÷àntirucyate- [atha yatraitadanudaka udakonmãlo bhavati hiraõyavarõàþ (1.33) ityapàü såktairjuhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdyàjyabhàgàntaü kçtvà 'hiraõyavarõàþ' 'yadadaþ' (3.13) ityapàü såktaiþ sarvaiþ àjyaü juhoti | pàrvaõàdyuttaratantram | anudakade÷e yadyati÷ayena udakaü dç÷yate | udakonmãlana÷àntiþ samàptà || ånatriü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha tilàþ samatalà bhavanti tatra ÷àntirucyate- [atha yatraitat tilàþ samatailà bhavanti tatra juhuyàt || ## || anånàya svàhà | akùitàya svàhà | aparimitàya svàhà | paripårõàya svàhà || ## || sa yaü dviùyàt tasyà÷àyàü lohitaü te pra si¤càmi iti dakùiõàmukhaþ prasi¤cet || ## ||] ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'anånàya svàhà' ityetai÷caturbhiràjyaü juhoti | sa yaü dviùyàt iti mantreõa dakùiõàmukho bhåtvà ÷àntyudakena tilàn si¤cet | pàrvaõàdyuttaratantram | yadà tailaü na bhavati tadà ÷àntiþ | tilàþ samatailabhavane ÷àntiþ samàptà || triü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha vapàü và havãüùi và vayàüsi dvipadacatuùpadaü vàbhimç÷yàvagaccheyustatra ÷àntirucyate- [atha yatraitadvapàü và havãüùi và vayàüsi dvipadacatuùpadaü vàbhimç÷yàvagacheyuþ ye agnayaþ (3.21) namo devavadhebhyaþ (6.13) ityetàbhyàü såktàbhyàü juhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdyàjyabhàgàntaü kçtvà 'ye agnayaþ', 'namo devavadhebhyaþ' ityetàbhyàü såktàbhyàmàjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | vapàdi gaccheyuþ ÷àntiþ || ekatriü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha kumàrasya kumàryà và dvàvàvartau mårdhanyau bhavataþ savyàvçdeko de÷àvarte ÷àntirucyate- [atha yatraitat kumàrasya kumàryà và dvàvàvartau mårdhanyau bhavataþ savyàvçdeko de÷àvartastatra juhuyàt || ## || tvaùñà råpàõi bahudhà vikurva¤janayan prajà bahudhà vi÷varåpàþ | sa me karotvaviparãtamasmànanupårvaü kalpayatàmihaiva || tvaùñre svàhà || ## || antargarbheùu bahudhà saü tanoti janayan prajà bahudhà vi÷varåpàþ | sa me karotvaviparãtamasmànanupårvaü kalpayatàmihaiva || tvaùñre svàhà || ## || yadyunmçùñaü yadi vàbhimçùñaü tira÷cãnartha uta marmçjante | ÷ivaü taddevaþ savità kçõotu prajàpatiþ prajàbhiþ saüvidànaþ || tvaùñre svàhà || ## || savyàvçttànyuta yà vi÷varåpà pratyagvçttànyuta yà te paruþùu | tànyasya deva bahudhà bahåni syonàni ÷agmàni ÷ivàni santu || tvaùñre svàhà iti hutvà || ## || tvaùñà me daivyaü vacaþ (6.4) ityetena såktena juhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdyàjyatantraü kçtvà 'tvaùñà råpàõi bahudhà' iti såktenàjyaü juhuyàt | 'tvaùñà me daivyaü vacaþ' ityetena såktena juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram || dvàtriü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha yåpo virohati ÷àntirucyate- [atha yatraitadyåpo virohati tatra juhuyàt || ## || yåpo viroha¤chata÷àkho adhvaraþ samàvçto mohayiùyanyajamànasya lokàn | vedàbhigupto brahmaõà parivçto'tharvabhiþ ÷àntaþ sukçtàmetu lokam || yåpo hyarukùaddviùatàü vadhàya na me yaj¤o yajamàna÷ca riùyàt | saptarùãõàü sukçtàü yatra lokastatremaü yaj¤aü yajamànaü ca dhehi || vanaspataye svàhà iti hutvà || ## || vanaspatiþ saha devairna àgan (12.3.15) iti juhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdyàjyabhàgàntaü kçtvà 'yåpo viroha¤chata÷àkhaþ' ityetenàjyaü juhuyàt | 'vanaspatiþ saha devairna' ityçcà juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram || trayastriü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha divolkà patati tadayogakùemà÷aïkaü bhavatyavçùñyà÷aïkaü và ÷àntirucyate- [atha yatraitad divolkà patati tadayogakùemà÷aïkaü bhavatyavçùñyà÷aïkaü và || ## || tatra] ràjà bhåmipatirvidvàüsaü brahmàõaü vçõãyàt || ## || sa vçto'raõyasyàrdhamabhivrajya tatra dvàda÷aràtramanu÷uùyet || ## || sa khalu pårvaü navaràtramàraõya÷àkamålaphalabhakùa÷càthottaraü triràtraü nànyadudakàt || ## || ÷vo bhåte sapta dhenava upaklçptà bhavanti ÷vetà kçùõà rohiõã nãlã pàñalà suråpà bahuråpà saptamã || ## || tàsàmetad dvàda÷aràtraü sandugdhaü navanãtaü nidadhàti || ## || [dvàda÷yàþ pràtaryatraivàsau patità bhavati tata uttaramagnimupasamàdhàya || ## || parisamuhya paryukùya paristãrya barhiþ || ## || athàmuü navanãtaü sauvarõe pàtre vilàpya sauvarõena sruveõa rakùoghnai÷ca såktaiþ yàmàhustàrakaiùà vike÷ã (5.17.4) ityetena såktenàjyaü juhvan || ## || avapatite sampàtànànãya saüsthàpya homàn || ## ||] dvàda÷yàþ pràtaryatraivàsau patità bhavati tataþ ÷àntyudakàdi àjyabhàgàntaü kçtvà amuü navanãtaü sauvarõe pàtre vilàpya sauvarõena sruveõa homaü kuryàt | 'stuvànam (1.7)', 'idaü haviþ (1.8)' ityàdicàtanagaõena 'yàmàhustàrakaiùà vike÷ã' (5.17.4-18) iti såktena | såktasamàptiü yàvad grahaõam | etairàjyaü juhoti | avapatite sampàtànànãya | ulkàde÷e sampàtàþ | pàrvaõàdyuttaratantram || avapatitaü ÷àntyudakena samprokùya || ## || tà eva bràhmaõo dadyàt || ## || sãraü vai÷yo'÷vaü pràde÷iko gràmavaraü ràjà || ## || [sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] sarvatra dhenvàdãni ca kaüsavasanaü ca | ulkàpàte và mahànakùatrapàte ca divà ahani divà ulkàpàtane ÷àntiþ samàptà || catustriü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha dhåmaketu÷àntirucyate- [atha yatraitad dhåmaketuþ saptarùãnupadhåpayati tadayogakùemà÷aïkamityuktam || ##|| pa¤ca pa÷avastàyante vàruõaþ kçùõo gaurvàjo vàvirvà harirvàyavyo bahuråpo di÷yo màrutã meùyàgneyaþ pràjàpatya÷ca kùãraudano'pàü naptra udraþ || ## || uteyaü bhåmiþ (4.16.3) iti trirvaruõamabhiùñåya || ## || apsu te ràjan (7.83.1-4) iti catasçbhirvàruõasya juhuyàt || ## || vàyavà rundhi no mçgànasmabhyaü mçgayadbhyaþ | sa no nediùñhamà kçdhi vàto hi ra÷anàkçtaþ iti vàyavyasya || ## || à÷ànàm (1.31) iti di÷yasya || ## || prati tyaü càrumadhvaraü gopãthàya pra håyase | marudbhiragna à gahi iti màrutasya || ## || apàmagniþ (4.15.10) ityàgneyasya || ## || prajàpatiþ salilàt (4.15.11) iti pràjàpatyasya || ## || apàü såktairhiraõya÷akalena sahodramapsu prave÷ayet || ## || pra haiva varùati || ## || sarvasvaü tatra dakùiõà || ## || tasya niùkrayo yathàrhaü yathàsampadvà || ## ||] ekatantre và kuryàt pçthaktantre và kuryàt | dvàda÷aràtravrataü ÷àkamålaphalabhakùo navaràtrama÷nanti | evaü dvàda÷aràtrau bhåtvà trayoda÷e'hani karmaprayogaþ | pàkatantramàjyabhàgàntaü kçtvà pa¤ca pa÷avastàyante vàruõaþ kçùõo'jaþ vàyavo harito'jaþ di÷yo bahuråpo'jaþ màrutã meùã apàü naptre udraþ jalaviràlaþ bióàlo và àgneya÷ca pràjàpatya÷ca kùãraudanau | mantramadhye ÷rapaõam | anvàrabdhebhyaþ ÷àntyudakaü karoti | tatraitat såktamanuyojayatãtyuktam | ÷àntyudakasya ca | mahà÷àntimuccairabhinigadantãti sakçt evamàdãni yojayitavyàni | pa÷uvi÷asanàdãni vapàgrahaõaü ca sakçt | sarveùàü samànatantrapakùaþ | pårvaprakçtipakùe àjyatantraü sarvatra vartate | yaddevatyaþ pa÷ustaddevatya÷caruþ ÷rapayitavyaþ | udasya paryagnikaraõàntaü kuryàt | vapàhomànte pa÷vitikartavyatà | tato'vadànàni dadàti | juhotãtyarthaþ | 'uteyaü bhåmiþ' ityçcàgniprayogaþ | varuõaü manasà dhyàyet | 'apsu te ràjan' iti catasçbhiþ vàruõasya pa÷oravadànàni juhuyàt pratyçcaü sthàlãpàkaü ca | tathà 'vàyavà rundhi naþ' iti vàyavyasya | 'à÷ànàm' iti såktena pratyçcaü di÷yasya pa÷oþ sthàlãpàkaü caiva | 'prati tyaü càrumadhvaram' ityçcà màrutasya pa÷oravadànaü caro÷ca | 'apàmagniþ' ityçcàgneyapa÷oràgneyaü kùãraudanaü juhoti | 'prajàpatiþ salilàdà' ityçcà prajàpatikùãraudanaü juhoti dvitãyàm | 'niþsàlàbhityulmukena triþ prasavyaü pariharati' (Kau÷S 44.11) iti | tantraü kçtvà tato'pàü såktaiþ sarvairhiraõya÷akalena sahodramapsu prave÷ayet | pà÷ukaü tantraü samàpayet | yavaiþ sviùñakçtaü dadàti | vyàpakaradàpadàrtho bhedena àràdupakàratantreõa bhavati | evaü mãmàüsà yojayitavyà | ÷eùaü samànam | tantrapakùe atide÷o vi÷eùàtide÷o yojayitavyaþ | åhabàdhàbhyudayatantraü maïgalalakùaõàni yojayitavyàni | samàptà dhåmaketu÷àntiþ | dhåmaketu(cà)re và nànyo dhåmaketurvidyate | tathà ketucàre- utthànaü caiva ketånàü vinà÷àyeti hi smçtam. tasmà(dà)tharvaõairmantraiþ ÷amanaü kàrayed budhaþ || sarvasvaü tatra dakùiõà | tasya niùkrayo yathàrhaü yathàsampadvà | ketu(cà)re pañhità ketu(÷àntiþ) | pa¤catriü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha nakùatràõi patanti tatra ÷àntirucyate- [atha yatraitannakùatràõi patàpatànãva bhavanti tatra juhuyàt || ## || yannakùatraü patati jàtavedaþ somena ràj¤eùiraü purastàt | tasmànmàmagne pari pàhi ghoràt pra õo jàyantàü mithunàni råpa÷aþ || indràgnibhyàü svàhà iti hutvà || ## || somo ràjà savità ca ràjà ityetena såktena juhuyàt || ## || somo ràjà savità ca ràjà bhuvo ràjà bhuvanaü ca ràjà | ÷arvo ràjà ÷arma ca ràjà ta u naþ ÷arma yachantu devàþ || àdityairno bçhaspatirbhagaþ somena naþ saha | vi÷ve devà urvantarikùaü ta u naþ ÷arma yachantu devàþ || ## || utàvidvàn niùkçdayàthosraghnã yathàyatham | mà no vi÷ve devà maruto hetimichata || ## || rukmaü kartre dadyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakàdyàjyabhàgàntaü kçtvà 'yannakùatraü patati jàtavedaþ' ityekà, 'somo ràjà' iti såktenàjyaü juhoti | pàrvaõàdyuttaratantram | rukmaü kartre dadyàt | dhenvàdãni ca | nakùatrapatane uparyuparipatane bahu÷aþpatane ràtrau và divà và sandhyàyàü và nakùatrapatane ÷àntiþ samàptà | sarvatra pårvaü ÷àntyudakaü kçtvà tata uttaravedyàdi karoti | kecit pradhànahomaü kçtvà tataþ ÷àntyudakaü karoti | tata uttaratantram || ùañtriü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha màüsamukho nipatati tatra ÷àntirucyate- [atha yatraitanmàüsamukho nipatati tatra juhuyàt || ## || ghoro vajro devasçùño na àgan yadvà gçhàn ghoramutà jagàma | tannirjagàma haviùà ghçtena ÷aü no astu dvipade ÷aü catuùpade || rudràya svàhà iti hutvà || ## || bhavà÷arvau mçóataü màbhi yàtam (11.2) ityetena såktena juhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] tàsàmetad dvàda÷aràtraü sandugdhaü navanãtaü nidadhàti | trayoda÷e'hani ÷àntyudakàdyàjyabhàgàntaü kçtvà yathàmuü navanãtaü sauvarõasthàlyàü vilàpya sautra÷àntirucyate | ÷àntyudakàdyàjyabhàgàntaü kçtvà 'ghoro vajraþ' ityçcà, 'bhavà÷arvau mçóatam' iti såktena càjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | gçdhràdiùvàhipatati màüsamukhaþ màüsaü càgatagçhe màüsamukhe nipatana÷àntiþ samàptà || gçhe gràme kùetre và nagare ÷irasi aïge và màüsaü patati tatra ÷àntiþ samàptà || saptatriü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha yatra anagnide÷e agnidar÷anaü bhavati tatra ÷àntirucyate- [atha yatraitadanagnàvavabhàso bhavati tatra juhuyàt || ## || yà te'vadãptivaråpà jàtavedo'peto rakùasàü bhàga eùaþ | rakùàüsi tayà daha jàtavedo yà naþ prajàü manuùyàü saü sçjante || agnaye svàhà iti hutvà || ## || agnã rakùàüsi sedhati (8.3.26) iti pràya÷cittiþ || ## ||] 'yà te'vadãptiþ' ityekà 'agnã rakùàüsi' ityekà dvàbhyàü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | ÷àntyudakàdyàjyabhàgàntaü kçtvà | anagnide÷e gçhe gràme kùetre và yadi ÷àlàyàü pradç÷yate agnidar÷anaü ca bhavati | agnidar÷anaü ca ÷àntiþ samàptà || aùñàtriü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ athàgni÷abdakaraõe ÷àntirucyate- [atha yatraitadagniþ ÷vasatãva tatra juhuyàt || ## || ÷vetà kçùõà rohiõã jàtavedo yàste tanåstira÷cãnà nirdahantãþ ÷vasantãþ | rakùàüsi tàbhirdaha jàtavedo yà naþ prajàü manuùyàü saü sçjante || agnaye svàhà iti hutvà || ## || agnã rakùàüsi sedhati (8.3.26) iti pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakamàjyabhàgàntaü kçtvà '÷vetà kçùõà' ityçcà 'agnerivàsya' (7.45.2) iti dvàbhyàmàjyaü juhoti | pàrvaõàdyuttaratantram | agni÷abdakaraõe ÷àntiþ samàptà || ekonacatvàriü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha sarpirvà tailaü và madhu và viùyandate tatra ÷àntirucyate- [atha yatraitat sarpirvà tailaü và madhu và viùyandati yadyàmaü cakrurnikhanantaþ (6.116) ityetena såktena juhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakamàjyabhàgàntaü kçtvà 'yadyàmaü cakrurnikhanantaþ' ityetàbhi÷catasçbhiràjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | sarpistailamadhukùaraõa÷àntiþ samàptà || catvàriü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha laukikàgniþ ÷àlàü dahati tatra ÷àntirucyate- [atha yatraitadgràmyo'gniþ ÷àlàü dahati apamityamapratãttam (6.117-119) ityetaistribhiþ såktairmai÷radhànyasya pårõà¤jaliü hutvà || ## || mamobhà mitràvaruõà, mahyamàpo madhumadarayantàm (6.61) ityetàbhyàü såktàbhyàü juhuyàt || ## || mamobhà mitràvaruõà mamobhendràbçhaspatã | mama tvaùñà ca påùà ca mamaiva savità va÷e || mama viùõu÷ca soma÷ca mamaiva maruto bhavan | sarasvàü÷ca bhaga÷ca vi÷ve devà va÷e mama || mamobhà dyàvàpçthivã antarikùaü svarmama | mamemàþ sarvà oùadhãràpaþ sarvà va÷e mama || mama gàvo mamà÷và mamàjà÷càvaya÷ca mamaiva puruùà bhavan | mamedaü sarvamàtmanvadejat pràõadva÷e mama iti || ## || araõã pratàpya sthaõóilaü parimçjya || ## || athàgniü janayet || ## || ita eva prathamaü jaj¤e agniràbhyo yonibhyo adhi jàtavedàþ | sa gàyatryà triùñubhà jagatyànuùñubhà devo devebhyo havyaü vahatu prajànan iti janayitvà || ## || bhavataü naþ samanasau samokasau (Kau÷S 108.2) ityetena såktena juhuyàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakamàjyabhàgàntaü kçtvà 'apamityamapratãttam' ityetaistribhiþ såktairmai÷radhànyasya pårõà¤jaliü juhuyàt | 'mamobhà' iti kalpajaü såktaü 'mahyamàpaþ' iti såktaü dvàbhyàmàjyaü juhoti | pàrvaõàdyuttaratantram | tata araõã pratàpya sthaõóilaü parimçjya athàgniü manthati | 'ita eva prathamaü jaj¤e' ityçcà manthanam | tata àjyabhàgàntaü kçtvà 'bhavataü naþ samanasau' ityetena såktenàjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | gràmadàghe gçhadàghe agni÷àlà÷àntimaõóapakuñãgo÷àlàdàghe sarvàgnidàghe ÷àntiþ samàptà | ÷àntyudakena sarvatra kàrayitrà vàcamanaprokùaõe bhavataþ | sarvatràdbhutasthànaprokùaõaü gçhagràmàdiprokùaõaü sarvaü kuryàt | sarvatra màtaraü ÷ràddham | 'bràhmaõàn bhaktenopepsanti' (Kau÷S 136.12) iti vacanàt | gràmyo'gnidàgha÷àntiþ | ekacatvàriü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha svayamagnirutthite vidyute và patite ÷àntirucyate- [atha cedàganturdahatyevameva kuryàt || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakamàjyabhàgàntaü kçtvà 'apamityamapratãttam' ityetaistribhiþ såktairmai÷radhànyasya pårõà¤jaliü hutvà 'mamobhà' iti såktaü 'mahyamàpaþ' iti såktaü ca dvàbhyàmàjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | tasminnagnau araõipratàpanam | sthaõóilaü gomayena parilipyàgnimanthanam | 'ita eva prathamaü jaj¤e' ityçcà | tata àjyabhàgàntaü kçtvà 'bhavataü naþ samanasau' ityetena såktenàjyaü juhoti | pàrvaõàdyuttaratantram | vidyute dàghe gçhe svayaü prakçtidàghe ÷àntiþ samàptà || dvicatvàriü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ atha vaü÷abalaharaõabhaïge ÷àntirucyate- [atha yatraitadvaü÷aþ sphoñati kapàle'ïgàrà bhavantyudapàtraü barhiràjyaü tadàdàya || ## || ÷àlàyàþ pçùñhamupasarpati || ## || tatràïgàràn và kapàlaü vopanidadhàtyà santapanàt || ## || prà¤camidhmamupasamàdhàya || ##|| parisamuhya paryukùya paristãrya barhirudapàtramupasàdya || ## || paricaraõenàjyaü paricarya || ## || nityàn purastàddhomàn hutvàjyabhàgau ca || ## || atha juhoti || ## || asau vai nàma te màtàsau vai nàma te pità | asau vai nàma te dåtaþ svavaü÷amadhi tiùñhati || uttamaràtrã õàma mçtyo te màtà tasya te antakaþ pità | samandadhànaste dåtaþ svavaü÷amadhi tiùñhati || bahavo'sya pà÷à vitatàþ pçthivyàmasaïkhyeyà aparyantà anantàþ | yàbhirvaü÷ànabhinidadhàti pràõinàü yàn kàü÷cemàn pràõabhçtàü jighàüsan | sa imaü dåtaü nudatu vaü÷apçùñhàt sa me gachatu dviùato nive÷aü mçtyave svàhà || bçhaspatiràïgiraso brahmaõaþ putro vi÷ve devàþ pradadurvi÷vamejat | sa imaü dåtaü nudatu vaü÷apçùñhàt sa me gachatu nive÷aü bçhaspataya àïgirasàya svàhà || yasya te'nnaü na kùãyate bhåya evopajàyate | yasmai bhåtaü ca bhavyaü ca sarvametat pratiùñhitam | sa imaü dåtaü nudatu vaü÷apçùñhàt sa me gachatu dviùato nive÷amindràya svàhà || mukhaü devànàmiha yo babhåva yo jànàti vayunànàü samãpe | yasmai hutaü devatà bhakùayanti vàyunetraþ supraõãtiþ sunãtiþ | sa imaü dåtaü nudatu vaü÷apçùñhàt sa me gachatu dviùato nive÷amagnaye svàhà || yaþ pçthivyàü cyàvayanneti vçkùàn prabha¤janena rathena saha saüvidànaþ | rasàn gandhàn bhàvayanneti devo màtari÷và bhåtabhavyasya kartà | sa imaü dåtaü nudatu vaü÷apçùñhàt sa me gachatu dviùato nive÷aü vàyave svàhà || brahmacàrã carati brahmacaryamçcaü gàthàü brahma paraü jigàüsan | taü vighnà anupariyanti sarve ye antarikùe ye ca divi ÷ritàsaþ | taü vi÷o anupariyanti sarvàþ karmàõi loke parimohayanti | sa imaü dåtaü nudatu vaü÷apçùñhàt sa me gachatu dviùato nive÷amàdityàya svàhà || yo nakùatraiþ sarathaü yàti devaþ saüsiddhena rathena saha saüvidànaþ | råpaüråpaü kçõvàna÷citrabhànuþ subhànuþ | sa imaü dåtaü nudatu vaü÷apçùñhàt sa me gachatu dviùato nive÷aü candràya svàhà || oùadhayaþ somaràj¤ãrya÷asvinãþ | tà imaü dåtaü nudantu vaü÷apçùñhàt sa me gachatu dviùato nive÷amoùadhãbhyaþ somaràj¤ãbhyaþ svàhà || ##oùadhayo varuõaràj¤ãrya÷asvinãþ | tà imaü dåtaü nudantu vaü÷apçùñhàt sa me gachatu dviùato nive÷amoùadhãbhyo varuõaràj¤ãbhyaþ svàhà || aùñasthåõo da÷apakùo yadçchajo vanaspate | putràü÷caiva pa÷åü÷càbhi rakùa vanaspate || yo vanaspatãnàmupatàpo babhåva yadvà gçhàn ghoramutà jagàma | tannirjagàma haviùà ghçtena ÷aü no astu dvipade ÷aü catuùpade || yo vanaspatãnàmupatàpo na àgadyadvà yaj¤aü ________________________________ no'dbhutamà jagàma | sarve tadagne hutamastu bhàga÷aþ ÷ivàn vayamuttaremàbhi vàjàn || tvaùñre svàhà iti hutvà || ## || tvaùñà me daivyaü vacaþ (6.4) ityatrodapàtraü ninayati || ## || kapàle'gniü càdàyopasarpati || ## || sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] ÷àntyudakaü kçtvà kapàle'gniü kçtvà udapàtraü barhiràjyaü tadàdàya ÷àlàyàmupari gåóhakarma karoti | ÷àlàyàþ pçùñhe gatvà tatra kapàlàni và upanidadhàti à santapanàt | prà¤camidhmamupasamàdhàya parisamuhya paryukùya paristãrya barhirityàdi àjyabhàgàntaü kçtvà 'asau vai nàma te màtà' iti såktenàjyaü juhoti | 'tvaùñà me daivyaü vacaþ' iti såktenàjyaü juhuyàt | pàrvaõàdyuttaratantram | udapàtraü ninayati | kapàle'gniü càdàyopasarpati | gçhavaü÷abhagne gçhavaü÷adàghe ca ÷àntiþ samàptà || tricatvàriü÷ã kaõóikà || ## || ________________________________ [atha yatraitat kumbhodadhànaþ saktudhànã vokhà vàniïgità vikasati tatra juhuyàt || ## || bhåmirbhåmimagànnmàtà màtaramapyagàt | çdhyàsma putraiþ pa÷ubhiryo no dveùñi sa bhidyatàm iti || ## ||] atha kumbhe bhagne udadhàne saktudhànã vokhà và vikasati tatra ÷àntyudakaü kçtvà àjyabhàgàntaü kçtvà 'bhåmirbhåmimagàt' ityçcàjyaü juhuyàt || [sadasi sanme bhåyàt iti saktånàvapet || ## ||] 'sadasi sanme bhåyàt' iti mantreõànyasyàü navataràyàü saktudhànyàü saktånàvapet || [atha cedodanasya annamasyannaü me dehyannaü mà mà hiüsãþ iti triþ prà÷ya || ## || atha yathàkàmaü prà÷nãyàt || ## ||] atha cedodanasya 'annamasyannaü me dehyannaü mà mà hiüsãþ' iti mantreõànyasyàü prakùipyànumantrayate | triþ prà÷ya | atha kartà na và prà÷ayati || [atha cedudadhànaþ syàt samudraü vaþ pra hiõomi (10.5.23-24) ityetàbhyàmabhimantrya || ## || anyaü kçtvà dhruvàbhyàü dçühayitvà || ## || tatra hiraõyavarõàþ (1.33) ityudakamàsecayet || ## ||] atha cedudakakala÷aü bhajyate 'samudraü vaþ pra hiõomi' iti dvàbhyàmçgbhyàmabhimantryànyaü kçtvà udakakala÷aü navaü kuryàt | 'à tvàhàrùam' (6.87) 'dhruvà dyauþ' (6.88) iti såktàbhyàmabhimantrya navamudakakala÷aü 'hiraõyavarõàþ' iti såktena udakamabhimantrya kala÷aü ninayet | athàsmin sthàne kecit ÷àntyudakaü kurvanti | pàrvaõàdyuttaratantram | udakasthàlyàü bhagnàyàü vrãhyàdi pålye udakadhànyàü saktudhànyàü và kumbha ukhàgnihotrasthàlyàdibhàõóe bhinne bhagne udakapårõakala÷e bhagne ÷àntiþ samàptà | ÷àntyudakaü kçtvà vedyàditantraü karoti rudramatam | pradhànahomànantaraü ÷àntyudakaü kuryàditi dàrilamatam | adbhutàni samàptàni || sa khalveteùu karmasu sarvatra ÷àntyudakaü kçtvà sarvatra càtanànyanuyojayanmàtçnàmàni ca || ## || sarvatra varàü dhenuü kartre dadyàt || ## || sarvatra kaüsavasanaü gaurdakùiõà || ## || bràhmaõàn bhaktenopepsanti || ##|| [yathoddiùñaü càdiùñàsviti pràya÷cittiþ pràya÷cittiþ || ## ||] ÷ràddhaü kuryàt | adbhutamanteùu yat patitaü tad 'agnaya indràgnibhyàm àdityàya uùasyai svàhà' iti | 'samàyai svàhà' iti | 'bhadràya svàhà' iti | 'indràya svàhà' iti | 'abhayàyai svàhà' iti | 'kùetre svàhà' iti | vinàyakasnapanaã÷ànayàgàbhipa÷yaite pañhitàþ | tasyàni kartavyàni | grahanakùatràdipakùaþ sarvatra kàryaþ | tatra ÷lokaþ- yàni de÷e kule vàpi adbhutaü yatra dç÷yate. sa vina÷yati jànãyàt tasya ÷àntistrayoda÷e || catu÷catvàriü÷ã kaõóikà || ## || iti kau÷ikapaddhatau trayoda÷o'dhyàyaþ samàptaþ || ____________________________________________________________________________ atha caturda÷o'dhyàyaþ [àjyatantram] [yathàvitànaü yaj¤avàstvadhyavasyet || ## || vediryaj¤asyàgneruttaravediþ || ## || ubhe pràgàyate ki¤cit prathãyasyau pa÷càdudyatatare || ## || apçthusammitàü vediü vidadhyàt || ##|| ùañ÷amãü pràgàyatàü catuþ÷amãü ÷roõyàm || ## || trãn madhye ardhacaturthànagrataþ || ## || trayàõàü purastàduttaravediü vidadhyàt || ## || dviþ÷amãü pràgàyatàmçjvãmadhyardha÷amãü ÷roõyàm || ## ||] yathàvitànaü yaj¤avàstvadhyavasyet | sambhàralakùaõe uktaü yathàvitànaü ca maõóapaü kàrayet || [grãùmaste bhåme (12.1.36) ityupasthàya || ## || vi mimãùva payasvatãm (13.1.27) iti mimànamanumantrayate || ## ||] 'avyasa÷ca' (19.68) iti | barhirlavanaü kçtvà 'grãùmaste bhåme' ityçcà upasthàya 'vi mimãùva' ityçcà ÷àntavçkùakàùñhaü mimànamanumantrayate | ùañ÷amãü pràïàyatàü caturhastàn ÷roõyàü trãn madhye ardhacaturthànagrataþ || [bçhaspate pari gçhàõa vediü sugà vo devàþ sadanàni santu | asyàü barhiþ prathatàü sàdhvantarahiüsrà õaþ pçthivã devyastu iti parigçhõàti || ## ||] 'bçhaspate pari gçhàõa' ityçcà vediü parigçhõàti | trirmantràvçttiþ || [yatte bhåme (12.1.35) iti vikhanati || ## ||] 'yatte bhåme' iti vediü khanati || [yatta ånam (12.1.61) iti saüvapati || ## ||] 'yatta ånam' ityardharcena vediü samãkaroti || [tvamasyàvapanã janànàm (12.1.61) iti tataþ pàüsånanyatodàhàrya || ## ||] 'tvamasyàvapanã janànàm' ityardharcena vediü pàüsunà pårayati | trayàõàü purastàduttaravediü vidadhyàt | dviþ÷amãü pràïàyatàmçjvãmadhyardha÷amãü ÷roõyàm || [bçhaspate pari gçhàõa vedim ityuttaravedimopyamànàü parigçhõàti || ## ||] 'bçhaspate pari gçhàõa' ityuttaravedimopyamànàü parigçhõàti | trirmantràvçttiþ || [asambàdhaü badhyato mànavànàm (12.1.2) iti prathayati || ## ||] 'asambàdhaü badhyato mànavànàm' ityçcà prathayati || yasyà÷catasraþ pradi÷aþ pçthivyàþ (12.1.4) iti caturasràü karoti || ## || [devasya tvà savituþ prasave'÷vinorbàhubhyàü påùõo hastàbhyàmà dade iti lekhanamàdàya yatràgniü nidhàsyan bhavati tatra lakùaõaü karoti || ## ||] 'devasya tvà' iti mantreõa lekhanamàdàya yatràgniü nidhàsyan bhavati tatra lakùaõaü karoti || indraþ sãtàü ni gçhõàtu (3.17.4) iti dakùiõata àrabhyottarata àlikhati || ## || pràcãmàvçtya dakùiõataþ pràcãm || ## || aparàstisro madhye || ## || tasyàü vrãhiyavàvopya || ## || [varùeõa bhåmiþ pçthivã vçtàvçtà (12.1.52) ityadbhiþ samprokùya || ## ||] 'varùeõa bhåmiþ' ityardharcenàdbhiþ samprokùya || [yasyàmannaü vrãhiyavau (12.1.42) iti bhåmiü namaskçtya || ## ||] 'yasyàmannaü vrãhiyavau' ityçcà namaskçtya || [athàgniü praõayet tvàmagne bhçgavo nayantàmaïgirasaþ sadanaü ÷reya ehi | vi÷vakarmà pura etu prajànan dhiùõyaü panthàmanu te di÷àma iti || ## ||] athàgniü praõayet | 'tvàmagne' ityçcà vedyàmagnipraõayanam || [bhadra÷reyaþsvastyà và || ## || agne prehi (4.14.5) iti và || ## ||] athavà bhadra÷reyaþsvastyà và | agne prehi iti và | vedyagnau api nivàveùu | anayorçcà praõayanam || [vi÷vambharà vasudhànã pratiùñhà (12.1.6) iti lakùaõe pratiùñhàpya || ## ||] 'vi÷vambharà vasudhànã pratiùñhà' ityçcà vedyà lakùaõe pratiùñhàpanam || [athedhmamupasamàdadhàti || ## ||] 'mamàgne varcaþ' (5.3.1) ityçcà samidha àdadhàti tisraþ | yatra sthaõóilakarma prayojanàrthaü tatràgnipratiùñhàpanam | hastahomàdi tantram | sarvatra lakùaõam | 'à dade' (Kau÷S 137.18) ityàdyagnipratiùñhàpanàntaü samantrakaü bhavati sarvatra | ayutahome lakùahome koñihome grahayaj¤asamitsu anyatra vrãhiyavatilasamitpuroóà÷àdi tantravikalpàt tatra sarvatràgnipratiùñhàpanamanena vidhànena kartavyam | 'yatràgniü nidhàsyan bhavati tatra lakùaõaü karoti' (Kau÷S 137.18) iti vacanàt | nàsti vacanasyàtibhàraþ pràpayataþ | vratagrahaõam | darbhàvapracchinnapràntau prakùàlya pavitre kurute | 'viùõormanasà påte sthaþ' iti pavitrakaraõam | 'agnaye tvà juùñaü prokùàmi' iti pavitreõedhmaprokùaõam || [agnirbhåmyàmoùadhãùu, agnirdiva à tapati, agnivàsàþ pçthivyasitaj¤åþ (12.1.19-21) etamidhmaü samàhitaü juùàõaþ (10.6.35), asmai kùatràõi dhàrayantamagne (7.78.2) iti pa¤cabhiþ staraõam || ## ||] 'agnirbhåmyàm' iti tisçbhiþ, 'etamidhmaü samàhitaü juùàõaþ', 'asmai kùatràõi dhàrayantamagne' iti dvàbhyàm, etàbhiþ pa¤cabhirçgbhiþ pa¤cedhma àdadhàti | kecid viü÷atisamidha àdadhàne manyante || [ata årdhvaü barhiùaþ || ## || tvaü bhåmimatyeùyojasà (19.33.3) iti darbhàn samprokùya || ## ||] 'tvaü bhåmim' ityçcà barhiþprokùaõam | barhiþ sambhàralakùaõe uktà || çùãõàü prastaro'si iti dakùiõato'gnerbrahmàsanaü nidadhàti || ## || brahmàsthàpanam | 'bhåpate' iti varaõavidhànena varaõam || purastàdagnerudak saüstçõàti || ##|| tathà pratyak || ## || pradakùiõaü barhiùàü målàni chàdayantottarasyà vedi÷roõeþ pårvottarataþ saüsthàpya || ## || staraõam | stãrõaprokùaõam || [ahe daidhiùavyodatastiùñhànyasya sadane sãda yo'smat pàkataraþ iti brahmàsanamanvãkùate || ## || nirastaþ paràgvasuþ saha pàpmanà nirastaþ so'stu yo'smàn dveùñi yaü ca vayaü dviùmaþ iti dakùiõà tçõaü nirasyati || ## || tadanvàlabhya japati idamahamarvàgvasoþ sadane sãdàmyçtasya sadane sãdàmi satyasya sadane sãdàmãùñasya sadane sãdàmi pårtasya sadane sãdàmi màmçùa deva barhiþ svàsasthaü tvàdhyàsadeyamårõamradamanabhi÷okam || ## || vimçgvarãm (12.1.29) ityupavi÷yàsanãyaü brahmajapaü japati bçhaspatirbrahmà brahmasadana àsiùyate bçhaspate yaj¤aü gopàya yadududvata unnivataþ ÷akeyam || ## || pàtaü mà dyàvàpçthivã adyàhnaþ iti dyàvàpçthivyau samãkùate || ## ||] 'ahe daidhiùavya' ityàdyàtmàsanasaüskàraþ || [savità prasavànàm (5.24) iti karmaõikarmaõyabhito'bhyàtànairàjyaü juhuyàt || ## || vyàkhyàtaü sarvapàkayaj¤iyaü tantram || ## ||] udapàtrasthàpanamuktam | àjyasaüskàra uktaþ | sruvagrahaõamuktam | sruvalakùaõe sruva uktaþ | srucaþ pàtralakùaõe uktàþ | grahagrahaõaü pàkayaj¤aü uktam | purastàddhoma àjyabhàgau ca etat sarvaü pàkayaj¤e uktam | sarvatra àjyatantre abhyàtànàni juhoti | yatra kutracit àjyatantreõa prayojanaü tatra sarvatratat pårvatantram | sarvatra abhyàtànàni bhavanti | pàkatantre abhyàtànàni na bhavanti | adbhuteùu na bhavanti | anyatra sarvatra bhavanti | yatra bahåni pradhànakarmàõi ekasmin tatra kriyante tatra antarà antarà abhyàtànàni hutvà kriyante | tantramekameva | pàkatantre'pi àjyatantrasya pradhànaü yadi kriyate ekatantre tadà tasmin tantre pradhànaü kçtvà abhyàtànàni hutvà àjyatantrapradhànaü kuryàditi | yathà à÷yabandhyàplavanàdi | tata abhyàtànàdyuttaratantram | na darvihome na hastahome na pårõahome tantraü kuryàt | athavà kuryàt | yatra àjyaü juhoti tatra tantraü kuryàt etat sarvatra boddhavyam | àjyatantraü samàptam || caturda÷e'dhyàye prathamà kaõóikà || ## || ________________________________ [aùñakà] aùñakàkarma ucyate- [aùñakàyàmaùñakàhomà¤juhuyàt || tasyà havãüùi dhànàþ karambhaþ ÷aùkulyaþ puroóà÷a udaudanaþ kùãraudanastilaudano yathopapàdipa÷uþ || ## ||] màghakçùõàùñakà ekàùñakà iti vacanàt | àjyatantramàjyabhàgàntaü kçtvà pa÷càdagneþ rohitaü carmàstãrya pavitre antardhàya havãüùi nirvapati tåùõãm | dhànàþ karambhaþ ÷aùkulyaþ puroóà÷a udaudanaþ kùãraudanastilaudano yathopapàdipa÷uþ | dakùiõaü bàhuü nirlomaü sacarmaü sukharaü prakùàlyàsàdya devasya tvà prabhçti aùñakàyai juùñaü nirvapàmi | aùñakàyai tvà juùñaü prokùàmi | pçthak pçthak dravyaü nirvapaõam || [sarveùàü haviùàü samuddhçtya || ## ||] dhànàdãni ekatra kçtvà tato'dhi÷rayaõaparyagnikaraõàbhighàraõodvàsanàlaïkaraõotpavanaiþ saüskçtya tataþ ekatra kçtvà viü÷atipiõóàn kçtvà ekaü dviguõaü kçtvàbhyàtànàni juhoti || [darvyà juhuyàt prathamà ha vyuvàsa sà (3.10.1-5) iti pa¤cabhiþ || ## ||] upastãryàbhighàraõam | kartà pratyçcaü piõóakà¤juhoti | srucaþ kàle darvyà grahaõam | tato darvyà juhoti | darvã nekùaõamàplavanaü ca yaj¤apàtralakùaõe uktàni | 'prathamà ha vyuvàsa' iti pa¤cabhiþ || [àyamagan saüvatsara iti catasçbhirvij¤àyate || ## ||] 'àyamagan saüvatsaraþ' (3.10.8-9) iti dve, 'ióayà juhvataþ' (3.10.11-12) iti dve etàbhiþ catasra àhutãþ || [çtubhyastvà (3.10.10) iti vigràhamaùñau || ## ||] çtubhyaùñvà ityaùñau bhavanti | 'çtubhyaùñvà yaje svàhà | àrtavebhyaùñvà yaje svàhà | marudbhyastvà yaje svàhà | saüvatsarebhyastvà yaje svàhà | dhàtre tvà yaje svàhà | vidhàtre tvà yaja svàhà | samçdhe tvà yaje svàhà | bhåtasya pataye tvà yaje svàhà.' etàbhiraùñàbhiraùñau || [indraputre (3.10.13) ityaùñàda÷ãm || ## ||] 'indraputre' ityçcà aùñàda÷ãü piõóikàü juhoti || [ahoràtràbhyàm (6.128.3) ityånaviü÷ãm || ## ||] 'ahoràtràbhyàü tvà yaje svàhà' iti mantreõa ånaviü÷ãmàhutim || [pa÷àvupapadyamàne dakùiõaü bàhuü nirlomaü sacarmaü sakhuraü prakùàlya || ## || ióàyàspadam (3.10.6, 7) iti dvàbhyàü viü÷ãm || ## ||] yadi pa÷ubàhuü sampadyate tadà bàhuü 'ióàyàspadam' ityçcà 'à mà puùñe ca' ityekàvasànà dvàbhyàmçgbhyàü bàhuü viü÷ãmàhutiü juhoti | ekàvasànàt | grahaõamàgrahaõe nyàyàt | pa¤capañalikàyà triyàvasànàt || [anupapadyamàna àjyaü juhuyàt || ## ||] athavà àjyaü juhoti || [haviùàü darviü pårayitvà pårõà darve (3.10.7) iti sadarvãmekaviü÷ãm || ## ||] 'pårõà darve' ityavasànàbhyàü dvàbhyàü sadarvãü pårõàmekaviü÷ãü juhoti || abhyàtànàdyuttaratantram || [ekaviü÷atisaüstho yaj¤o vij¤àyate || ## || sarvà eva yaj¤atanåravarundhe sarvà evàsya yaj¤atanåþ pitaramupajãvanti ya evamaùñakàmupaiti || ## || na darvihome na hastahome na pårõahome tantraü kriyetetyeke || ## || aùñakàyàü kriyetetãùuphàlimàñharau || ## ||] àjyena sviùñakçt pitç÷ràddhaü ca kuryàt | kecid ràtrau aùñakàkarma manyante | samàptamaùñakàkarma | 'na darvihome' ityuktam | hastahomo hastalakùaõavidhàne uktaþ | pårõahome tantraü kriyate ityeke | aùñakàyàü kriyetetãùuphàlimàñharau || caturda÷e'dhyàye dvitãyà kaõóikà || ## || ________________________________ [upàkarma-utsargaþ] athopàkarma ucyate- [abhijiti ÷iùyànupanãya ÷vo bhåte sambhàràn sambharati || ## ||] ÷ràvaõyàü paurõamàsyàü và proùñhapadyàü và abhijiti nakùatre ÷iùyànupanãya àcàryasamãpa àgacchanti || [dadhisaktån pàlà÷aü daõóamahate vasane ÷uddhamàjyaü ÷àntà oùadhãrnavamudakumbham || ## || bàhyataþ ÷àntavçkùasyedhmaü prà¤camupasamàdhàya || ## || parisamuhya paryukùya paristãrya barhirudapàtramupasàdya paricaraõenàjyaü paricarya || ## || nityàn purastàddhomàn hutvàjyabhàgau ca || ## || pa÷càdagnerdadhisaktå¤juhoti agnaye, brahmaprajàpatibhyàü, bhçgvaïgirobhya, u÷anase kàvyàya || ## ||] ÷àntyudakaü kçtvà tato'bhyàtànàntaü kçtvà tataþ pa÷càdagnerdadhisaktån juhoti | catasra àhutayaþ | 'agnaye svàhà, brahmaprajàpatibhyàü svàhà, bhçgvaïgirobhyaþ svàhà | u÷anase kàvyàya svàhà' iti || [tato'bhayairaparàjitairgaõakarmabhirvi÷vakarmabhiràyuùyaiþ svastyayanairàjyaü juhuyàt || ## ||] tata uttarairgaõairàjyaü juhvan dadhisaktuùu sampàtànànayati | 'abhayaü dyàvàpçthivã' (6.40) '÷yeno'si' (6.48) iti abhayagaõaþ | 'vidmà ÷arasya' (1.2) 'mà no vidan' (1.19) 'adàrasçt' (1.20) 'svastidà' (1.21) 'ava manyuþ' (6.65), 'nirhastaþ' (6.66) 'parivartmàni' (6.67) | 'abhibhåþ' (6.97) 'indro jayàti' (6.98) 'abhi tvendra' (6.99) ityaparàjitagaõaþ | 'sahçdayam' (3.30), 'tadå ùu' (5.1.5) 'sa¤jànãdhvam' (6.64) 'eha yàtu' (6.73), 'saü vaþ pçcyantàm' (6.74) 'saü vo manàüsi' (6.94) 'sa¤j¤ànaü naþ' (7.52) iti gaõakarmagaõaþ | 'ye triùaptàþ' (1.1) iti vi÷vakarmagaõaþ | 'asmin vasu vasavo dhàrayantu' (1.9), 'vi÷ve devà vasavaþ' (1.30) 'à yàtu mitraþ' (3.8) 'amutra bhåyàt' (7.53) 'antakàya mçtyave' (8.1) 'à rabhasva' (8.2) 'pràõàya namaþ' (11.4) 'viùàsahim' (17.1.1-5) ityàyuùyagaõaþ | 'tyamå ùu' (7.90) 'tràtàraü' (7.91) 'à mandraiþ' (7.122) iti svastyayanagaõaþ || [mà no devà ahirvadhãt (6.56), arasasya ÷arkoñasya (7.56.5), indrasya prathamo rathaþ (10.4), yaste sarpo vç÷cikastçùñadaü÷mà (12.1.46), namaste astu vidyute (1.13), àre'sàvasmadastu (1.26), yaste pçthu stanayitnuþ (7.11) iti saüsthàpya homàn || ## ||] 'mà no devà ahirvadhãt' 'arasasya ÷arkoñasya', 'indrasya prathamo rathaþ', 'yaste sarpo vç÷cikastçùñadaü÷mà', 'namaste astu vidyute', 'àre'sàvasmadastu', 'yaste pçthu stanayitnuþ' ityupàkarmagaõaþ | etairgaõairàjyaü juhuyàt | dadhisaktuùu sampàtànànayati | tàbhirabhimantraõam | abhyàtànàdyuttaratantram || [pratiùñhàpya sruvaü dadhisaktån prà÷yàcamyodakamupasamàrabhante || ## ||] sruvapratiùñhàpanàntaü kçtvà dadhisaktån prà÷ya upàdhyàyasahitàþ ÷iùyàþ | tata àcamya triràcamanaü vihitaü ÷àntyudakenàcamanam | àjyabhàgànte ÷àntyudakakriyà sarvatra || [avyasa÷ca (19.68) iti japitvà sàvitrãü brahma jaj¤ànam (4.1.1) ityekàü triùaptãyaü ca paccho vàcayet || ## ||] atha 'avyasa÷ca' iti japitvà sàvitrãü 'brahma jaj¤ànam' ityekàü japitvà 'ye triùaptàþ' (1.1) iti såktaü pàdaü pàdaü vàcayati upàdhyàyaþ ÷iùyàn || [÷eùamanuvàkasya japanti || ## ||] 'vidmà ÷arasya' (4.1.2) itiprabhçti ÷eùamanuvàkasya japanti | tataþ tantraü samàpayet || yoyo bhogaþ kartavyo bhavati tantaü kurvate || ## || iti upàkarma samàptam || atha pauùyàü paurõamàsyàmutsarga ucyate- [sa khalvetaü pakùamapakùãyamàõaþ pakùamanadhãyàna upa÷ràmyetà dar÷àt || ## || dçùñe candramasi phalgunãùu dvayàn rasànupasàdayati || ## ||] abhyàtànàntaü kçtvà dvayàn rasànupasàdayati | uttarataþ madhuvarjitàn ÷iùyàõàm || [vi÷ve devàþ (1.30), ahaü rudrebhiþ (4.30), siühe vyàghre (6.38), ya÷o haviþ (6.39), ya÷asaü mendraþ (6.58) giràvaragaràñeùu (6.69), yathà somaþ pràtaþsavane (9.1.11), yacca varco akùeùu, yena mahànaghnyà jaghanam (14.1.35, 36) svàhà ityagnau hutvà || ## || raseùu sampàtànànãya saüsthàpya homàn || ## ||] 'vi÷ve devàþ', 'ahaü rudrebhiþ', 'siühe vyàghre', 'ya÷o haviþ', 'ya÷asaü mendraþ', 'giràvaragaràñeùu', 'yathà somaþ pràtaþsavane', 'yacca varco akùeùu' 'yena mahànaghnyà jaghanaü' ityetena gaõenàjyaü juhvan raseùu sampàtànànayati prathamaü madhusahiteùu tato madhuvarjiteùu | pradhànahomàn saüsthàpya || [tata etàn prà÷ayati rasàn madhughçtà¤chiùyàn || ## ||] 'tve kratum' (5.2.3) ityçcà rasaprà÷anam | abhyàtànàdyuttaratantram || yoyo bhogaþ kartavyo bhavati tantaü kurvate || ## || [nànyata àgatà¤chiùyàn parigçhõãyàt parasandãkùitatvàt || ## || triràtronàü÷caturo màsà¤chiùyebhyaþ prabråyàdardhapa¤camàn và || ## || pàdaü pårvaràtre'dhãyànaþ pàdamapararàtre madhyaràtre svapan || ## || abhuktvà pårvaràtre'dhãyàna ityeke || ## || yathà÷aktyapararàtre duùparimàõo ha pàdaþ || ## || pauùyasyàparapakùe triràtraü nàdhãyãta || ## || tçtãyasyàþ pràtaþ samàsaü sandi÷ya yasmàt ko÷àt (19.72.1) ityantaþ || ## || yasmàt ko÷àdudabharàma vedaü tasminnantarava dadhma enam | adhãtamiùñaü brahmaõo vãryeõa tena mà devàstapasàvateha iti || ## || yoyo bhogaþ kartavyo bhavati tantaü kurvate || ## ||] upàkarma utsargaþ samàptaþ || ye parimokùaü kàmayante te parimucyante || ## || chandasàrùadevatàviniyogo kàrayitvà visargaþ || caturda÷e'dhyàye tçtãyà kaõóikà || ## || ________________________________ [indramahaþ] atha ràj¤àmindramahasyopàcàrakalpaü vyàkhyàsyàmaþ || ## || [proùñhapade ÷uklapakùe'÷vayuje vàùñamyàü prave÷aþ || ## || ÷ravaõenotthàpanam || ## ||] bhàdrapade ÷uklapakùe'÷vayuje và màse indramahaþ kàryaþ | aùñamyàmindragçhe prave÷ya ÷ravaõenotthàpanaü samàpayet || sambhçteùu sambhàreùu brahmà ràjà cobhau snàtàvahatavasanau surabhiõau vratavantau karmaõyàvupavasataþ || ## || uttarataþ || [÷vo bhåte ÷annodevyàþ pàdairardharcàbhyàmçcà ùañkçtvodakamàcàmataþ || ## ||] ÷vo bhåte abhyàtànàntaü kçtvà '÷aü no devãþ' (1.6.1) ityçcaþ tribhiþ pàdaistriràcamanam '÷aü no devãþ' ityardharcena ekamàcamanam | tataþ '÷aü no devãþ' ityçcà dviràcamanam | evaü brahmà ràjà ùaóàcamanaü karoti || [arvà¤camindram (5.3.11) tràtàram (7.86) indraþ sutràmà (7.91) ityàjyaü hutvà || ## ||] 'arvà¤camindram' ityekà, 'tràtàramindram' ityekà 'indraþ sutràmà' ityekà etàbhiràjyaü juhuyàt || [athendramutthàpayanti || ## || à tvàhàrùam (6.87) dhruvà dyauþ (6.88) vi÷astvà sarvà và¤chantu (4.8.4) iti sarvato'pramattà dhàrayeran || ## || adbhutaü hi vimànotthitamupatiùñhante || ## ||] tataþ 'à tvàhàrùam' 'dhruvà dyauþ' iti såktàbhyàü 'vi÷astvà sarvà và¤chantu' ityetairindramutthàpayati | abhimantrya indraü ÷àntakàùñhamayam | mahatkàùñhaü citritaü sa÷iraü sadhvajaü vastraparihitaü dãrghaü indra÷abdenocyate | lokaprasiddho và gràhyaþ | sarvato'pramattà dhàrayeran | anyathàdbhutaü bhavati | tathà gopathabràhmaõe anàj¤àtapràya÷cittaü bhavati | 'yadàj¤àtamanàmnàtam' iti | tataþ abhibhåryaj¤aþ (6.97-99) ityetaistribhiþ såktairanvàrabdhe ràjani pårõahomaü juhuyàt || ## || tato'bhyàtànàdyuttaratantram | saüsthitahomavarjam | pa¤came divase saüsthitahomàþ kàryàþ || [atha pa÷ånàmupàcàram || ## || indradevatàþ syuþ || ## ||] 'abhibhåryaj¤aþ' ityetaistribhiþ såktairva÷àvidhànena pa÷ava àlabdhavyà indradevatyàþ || ye ràj¤o bhçtyàþ syuþ sarve dãkùità brahmacàriõaþ syuþ || ## || [indraü copasadya yajeraüstriràtraü pa¤caràtraü || ## ||] pratidinamindraü pa÷ubhirhavirbhi÷ca yajante | triràtraü pa¤caràtraü và | 'abhibhåryaj¤aþ' iti sarvatra prayogaþ || [trirayanamahnàmupatiùñhante haviùà ca yajante || ## || àvçta indramahamiti || ## ||] tataþ ràjà brahmà ca trikàlaü 'abhibhåryaj¤aþ' ityupatiùñhate | evaü ca pàkayaj¤avidhànena indraü yajante | tata evaü bràhmaõàdãn påjayet || [indra kùatram (7.84.2) iti haviùo hutvà bràhmaõàn paricareyuþ || ## || na saüsthitahomà¤juhuyàdityàhuràcàryàþ || ## || indrasyàvabhçthàdindramavabhçthàya vrajanti || ## ||] tataþ pa¤came divase 'indrakùatram' ityçcà pàkayaj¤avidhànena haviùo hutvà saüsthitahomaü vihitaü ca saüsthàpya tata indraü gçhãtvà avabhçthàya vrajanti || [apàü såktairàplutya pradakùiõamàvçtyàpa upaspç÷yànavekùamàõàþ pratyudàvrajanti || ## ||] nadyàü gatvà indraü tatra saüsthàpya tata apàü såktaiþ snàtvà pradakùiõamàvçtyàpa upaspç÷yànavekùamàõàþ pratyudàvrajanti || bràhmaõàn bhaktenopepsanti || ##|| indramahaþ samàptaþ || [÷vaþ ÷vo'sya ràùñraü jyàyo bhavatyeko'syàü pçthivyàü ràjà bhavati na purà jarasaþ pramãyate ya evaü veda ya÷caivaü vidvànindramaheõa carati || ## ||] indramahaþ prativarùaü yo ràjà karoti tasya phalaü bhavati | eko'syàü pçthivyàü ràjà bhavati | na purà jarasaþ pramãyate ya evaü veda || caturda÷e'dhyàye caturthã kaõóikà || ## || ________________________________ [adhyayanavidhiþ] atha vedasyàdhyayanavidhiü vakùyàmaþ || ## || ÷ràvaõyàü prauùñhapadyàü vopàkçtyàrdhapa¤camàn || ## || evaü chandàüsi || ## || lomnàü cànivartanam || ## || ardhamàsaü copàkçtya kùaperaüstryahamutsçjya | àrambhaþ ÷ràvaõyàmuktaþ pauùyàmutsarga ucyate || ## || pauùyàü vyatãtàyàü yaþ punaþ pañhet kalpàdhyayanaü kuryàt || athànadhyàyàn vakùyàmaþ || ## || brahmajyeùu nivartate || ## || ÷ràddhe || ## || [såtakotthànachardaneùu triùu caraõam || ## || àcàryàstamite và yeùàü ca mànuùã yoniþ || ## || yathà÷ràddhaü tathaiva teùu || ## || sarvaü ca ÷ràddhikaü dravyamada÷àhavyapetaü pratigçhyànadhyàyaþ || ## || pràõi càpràõi ca || ## ||] såtake bhuktvà ahoràtraü nàdhãyãta | utthàne dãkùitànnabhojane pràk somakrayaõànnàdhãyãta | chardane kçte asnàto nàdhãyãta | astamite àditye nàdhãyãta | àcàryàstamite nàdhãyãta | vivàhapuüsavanasãmantonnayanagarbhàdhàneùu gçheùu bhuktvà nàdhãyãta | homaü và nàdhãyãta | såtake ÷ràddhaü bhuktvà ÷eùaü pratigçhãte nàdhãyãta | ekoddiùñe bhuktvà nàdhãyãta | gavà÷vàdipràõipratigrahaü kçtvà nàdhãyãta | ghçtaguóànnahiraõyàdipratigrahaü kçtvà nàdhãyãta | ekaràtramanuvartate sarvatra || ##dantadhàvane || ## || akçte nàdhãyãta || kùurasaüspar÷e || ## || asnàto nàdhãyãta || [pràduùkçteùvagniùu || ## ||] agniùu pràduþkçteùu nàdhãyãta || [vidyutàrdharàtre stanite || ## ||] sandhyàyàü vidyute ràtrau nàdhãyãta | madhyaràtrau garjite ÷eùaü nàdhãyãta || [saptakçtvo varùeõa virata à pràtarà÷am || ## ||] saptakçtvaþ garjite avçùñe ahoràtraü nàdhãyãta || [vçùñe || ## ||] pràtaþprabhçti vçùñe nàdhyayanaü pañhet | ekaràtraü nàdhãyãta | pràtaþprabhçti garjite caikaràtraü nàdhãyãta | sandhyàyàü garjite caikaràtraü nàdhãyãta || [nirghàte || ## ||] nirghàtapatane caikaràtraü nàdhãyãta || bhåmicalane || ## || caikaràtraü nàdhãyãta || [jyotiùopasarjana çtàvapyàkàlam || ## || viùame na pravçttiþ || ## ||] àdityagrahaõe caikaràtraü nàdhãyãta | triràtrameke | ançtàvabhàùaõe tàvatkàlaü nàdhãyãta | çtàvapyativçùñau tàvatkàlaü nàdhãyãta || [atha pramàõaü vakùyàmaþ samànaü vidyudulkayoþ | màrga÷ãrùapauùamàghàparapakùeùu tisro'ùñakàþ || ## || amàvàsyàyàü ca || ## || trãõi cànadhyayanàni || ## ||] ulkàpàte ekaràtraü nàdhãyãta | vidyutpatite ekaràtraü nàdhãyãta | màrga÷ãrùapauùamàghàparapakùeùu tisro'ùñakàþ | aparapakùe bhàdrapade | amàvàsyàyàü paurõamàsyàü ca | phàlgunàùàóhakàrtikeùu càturmàsikam ekaràtramanadhyàyaþ || janane maraõe caiva da÷aràtro vidhãyate | àcàrye da÷aràtraü syàt sarveùu ca svayoniùu || ## || [såtake tveko nàdhãyãta triràtramupàdhyàyaü varjayet || ## || àcàryaputrabhàryà÷ca || ## ||] mçteùu svayonimàtrà gotriõaþ såtake yasya såtakaü sa da÷aràtraü nàdhãyãta | triràtramupàdhyàyaü ca varjayet | àcàryaputraü bhàryàü và || atha ÷iùyaü sahàdhyàyinamapradhànaguruü copasannamahoràtraü varjayet || ## || [tathà sabrahmacàriõaü ràjànaü ca || ## || apartudaivamàkàlam || ## ||] apradhànasevakamannàdyaü và caturùu vedeùu ye upàdhyàyàsteùàü mçte ekaràtraü nàdhãyãta | tathà brahmacàriõaü ca ràjànaü ca nàdhãyãta | ançtau varùe garjite vidyutkçte ekaràtraü nàdhãyãta | çtau upasadi nàdhãyãta | daivopahatau ekaràtraü nàdhãyãta | çtau tu tàvatkàlaü nàdhãyãta || [avi÷eùartukàlena sarve nirghàtàdayaþ smçtàþ | yaccànyaddaivamadbhutaü sarvaü nirghàtavadbhavet || ## || çtàvadhyàyacchàndasaþ kàlpya àpartukaþ smçtaþ | çtàvårdhvaü pràtarà÷àdyastu ka÷cidanadhyàyaþ sandhyàü pràpnoti pa÷cimàm || ## || sarveõa pradoùo lupyate || ## || ni÷i nigadàyàü ca vidyuti ÷iùñaü nàdhãyãta || ## || astamite dvisattàyàü trisattàyàü ca pàñavaþ | atha tàvatkàlaü bhuktvà pradoùa ubhe sandhye || ## || apsu ÷ma÷àne ÷ayyàyàmabhi÷aste khileùu ca | antaþ÷ave rathyàyàü gràme càõóàlasaüyute || ## || durgandhe ÷ådrasaü÷ràve paiïge ÷abde bhaye rute | vaidhçtye nagareùu ca || ## || aniktena ca vàsasà caritaü yena maithunam | ÷ayànaþ prauóhapàdo càgratopasthàntike guroþ || ## || viramya màrute ÷ãghre pratyàrambho vibhàùitaþ | sarveõàpararàtreõa viramya pratyàrambho na vidyate || ## ||] nirghàtabhåmikampa-ulkàketudar÷ananakùatrapàtadigdàhavarùakçtlohitaindradhanuþpratisåryagomàyålåkakalahàdãni adbhuteùu sarveùu triràtraü nàdhãyãta | kalpanàü yathà vedeùu tathà kuryàt | athavàdbhuteùu tàvatkàlaü nàdhãyãta | athavà madhyàhna(kàlà)dàrabhyànadhyàyaþ | ràtrau vidyuddar÷ane anadhyàyaþ | ràtrau garjite ca ràtri÷eùe nàdhãyãta | atha tàvatkàlaü bhuktvà pradoùamadhyaràtre nàdhãyãta | ubhe ca sandhye nàdhãyãta | apsumadhye nàdhãyãta | ÷ma÷àne nàdhãyãta | abhi÷aste pàtakinaþ saüsarge sannidhàne nàdhãyãta | khile åùare nàdhãyãta | gçhe ÷avapatite catuùpàdadvipadeùu patite nàdhãyãta | adhvàyàü gacchannàdhãyãta | gràmamadhye nagaramadhye nàdhãyãta | càõóàlasannidhàne ÷abda÷ravaõe nàdhãyãta | durgandhapurãùàdigandhe nàdhãyãta | yatra bahavaþ ÷ådrà militvà ÷çõvanti tatra nàdhãyãta | paiïga÷abde yatra càturvedyàdiùu ekaràtraü militvà ÷abdaü kurvanti tatra nàdhãyãta | athavà dravyàdinà÷e và vaidhçtyanagaragràmàdicauraràjàdinaràdyupadrave bràhmaõàdyupadrave nàdhãyãta | malinavàsasà parihito nàdhãyãta | yena vastreõa parihitena maithunamàcarati tena vastreõa parihito nàdhãyãta | ÷ayanakhañvàyàmàråóho nàdhãyãta | prauóhapàdau pàdopari pàdaü kçtvà nàdhãyãta | agre guroþ prasàrya pàdaü ÷uktikàü và baddhvà nàdhãyãta | viramya màrute ÷ãghre nàdhãyãta | svàdhyàyaü samàpya punarnàdhãyãta | athavà kàõóaü samàpya nàdhãyãta | ativàte nàdhãyãta | pratyàrambhaü kçtvà nàdhãyãta | eteùu anadhyàyeùu apararàtri viramya nàdhãyãta | prabhàte adhyayanaü kuryàt || [pauùã pramàõamabhreùvàpartu cedadhãyànàm || ## || varùaü vidyutstanayitnurvà vipadyate || ## ||] pauùãpramàõaü prabhçti abhreùu | varùaü vidyutstanayitnurvà nàdhãyãta || [triràtraü sthànàsanaü brahmacaryamarasà÷aü copeyuþ || ## || sà tatra pràya÷cittiþ sà tatra pràya÷cittiþ || ## ||] anadhyàye pañhite idaü pràya÷cittaü kuryàt | triràtraü divà årdhvastiùñhet ràtrau upavi÷edetadeva pràya÷cittam | brahmacàrã rasabhakùaõe etadeva pràya÷cittam | sà tatra pràya÷cittiþ sà tatra pràya÷cittiþ || caturda÷e'dhyàye pa¤camã kaõóikà || ## || caturda÷o'dhyàyaþ samàptaþ || ____________________________________________________________________________ [karmasaïgatiþ] atha kau÷ikasya pramàõàni mãmàüsàvadyojayitavyàni | yathà mãmàüsàyàþ prathame'dhyàye vedasya pramàõamuktam evaü saühitàvidhàvapi àdau prathamasåtraiþ pramàõamuktam | tataþ karmavidhànam | asmin ÷àstre dvàda÷alakùaõà mãmàüsà yojayitavyà | prathame'dhyàye pramàõalakùaõam | dvitãye'dhyàye bhedàbhedalakùaõam | tçtãye'dhyàye pradhànàpradhànalakùaõam | caturthe'dhyàye kratvarthapuruùàrthalakùaõam | pa¤came'dhyàye kramalakùaõam | ùaùñhe'dhyàye vikàralakùaõam | saptame'dhyàye de÷alakùaõam | aùñame'dhyàye vi÷eùàtide÷alakùaõam | navame'dhyàye åhalakùaõam | da÷ame'dhyàye bàdhàbhyuccayalakùaõam | ekàda÷e'dhyàye tantre copalakùaõam | dvàda÷e'dhyàye prasaïgalakùaõam | tathà ca uktam | mantrabràhmaõakalpeùu pari÷iùñeùu ca bhàùyeùu ca dvàda÷alakùaõà mãmàüsà sarvanyàyeùu yojayet. tathà ca mahàbhàùye- "kàni punaþ ÷abdànu÷àsanasya prayojanàni | rakùohàgamaladhvasandehàþ prayojanàni vyàkaraõasya." vyàkaraõenàrtho ni÷cãyate | sarveùu mantrabràhmaõakalpeùu vyàkaraõenàrtho ni÷cãyate | lokeùu ca vedavyàkaraõàdvinà ÷abdo và÷abdo nàsti yataþ | tasmànmãmàüsàvyàkaraõàcca sampradàyo vi÷eùyate | sampradàyena yo arthastat tatheti nànyathà. atha karmasaïgatiþ kriyate | prathamaü pramàõasåtràõi | tataþ sarvakarmàrthà paribhàùà | tato medhàjananàni | tato brahmacàrisàmpadàni | tato gràmasàmpadàni | tataþ sarvasàmpadàni | tataþ sàmmanasyàni | tato ràjakarmàõi | tato nirçtikarmàõi | tataþ pauùñikàni | tato bhaiùajyàni | tataþ strãkarmàõi | tato vij¤ànàni | tato naimittikàni | tato'bhicàràõi | tataþ svastyayanàni | tata àyuùyàõi | tataþ kàmyabhàgàþ | tataþ savayaj¤àþ | tataþ kravyàcchamanasahàvasathyàdhànam | tato vivàham | tato'nteùñiþ | tataþ pitçmedhaþ | tataþ piõóapitçyaj¤aþ | tato madhuparkaþ | tato'dbhutàni | tata àjyatantram | tato'ùñakàkarma | tata upàkarma utsargaþ | tataþ indramahaþ | tataþ adhyayanavidhiþ | tataþ anadhyàyaþ | iti karmasaïgrahaþ. atha saïgatiþ pradç÷yate | prathamaü medhàjananamuktam | prathamaü medhayàdhikàraþ | vidyàdhikàro brahmacàrã | tato brahmacàrisàmpadàni | kramabrahmacaryavidyàgrahaõe kçte tato gràmasàmpadakarmàdhikàraþ | sampannagràmagçhakùetràdi | tataþ sarvasàmpadàdhikàraþ | sarvasàmpadà dravyàdi samàpte sati sàmmanasyàdhikàraþ | saü sàmmanasyeti varjayitvàdhikàraþ | càturvarõyaü càturà÷ramaü ca ràjà vçùñitvà dharmasyeti | evamàdi karmasaïgatiþ || [atharvavedamàhàtmyam] atharvavede bhaveddharmo dharmo rakùati rakùataþ | tathà coktaü pårvabràhmaõeprajàpatiþ prajàþ sçùñvà pàlayasveti tadatharvàbhavaditi. kau÷iko vatsa÷armà ca tasya putro'tha dàrilaþ. ÷àstravij¤ànameùàü hi caturtho nopapadyate || tadayuktaü hi yadvaktuü boddhàraþ santyaneka÷aþ || tathà yadeùàmanvaye kau÷iko j¤àtavàn. vàhasàt ke÷avotpannaþ ke÷avàdananta ucyate || anantàt some÷varo jàtaþ some÷varàt ke÷avastathà. sarve te'tharvavedinaþ sarve'gnihotriõastathà || sarve'gniùñomàdibhiryaj¤airyajamànà yathàvidhi. sarve te savayaj¤ai÷ca yathàvihitadakùiõaiþ || mahà÷àntibhirbahubhiranekàbhi÷ca kàritàþ. sarve ÷rotriyadharmiùñhàþ sarve tapaparàyaõàþ || sarve ÷àpànugrahasamarthàþ sarve ÷àntàþ suhçda÷ca. brahmatvaü tu kçtaü teùàü sva÷àkhàvihitaü tathà || caturõàmapi vedànàmatharvavihitaü tathà. bahuguõe càtra vaü÷e guõàkhyànaü na ÷akyate || trayàõàmapi bhàùyàõàü sàraü jagràha ke÷avaþ. tena ÷iùyàhitàrthàya kçtà kau÷ikapaddhatiþ || sarve vyàkaraõavettàraþ sarve bhaññaprabhàkaràþ. itihàsapuràõaj¤àþ sarve smçtiparàyaõàþ || gaïgàtãre vasanta÷ca bàlatve munivçttayaþ. ahaïkàravinirmuktàþ sarve te dharmapaõóitàþ. apratigrahakàþ sarve japahomaparàyaõàþ || ÷rãmatbhojapure vidvànàsãt some÷varo dvijaþ. tatputrake÷avenaiùà kçtà kau÷ikapaddhatiþ || pårvàcàryaiþ kçtà hyeùà dç÷à dçùñvà'nukalpità. j¤àtvà bhàùyàõàmanusàreõàtharvàïgirasànumate naraþ || såtràcca bhàùyàccàrthaü tu jagàda tu kalpitam. kau÷ikaü tu na budhyanti ÷abdamãmàüsabodhakàþ || upade÷e na budhyanti bàlà alpabuddhayaþ. atharvaõàya kathitaü bhayenàpi katha¤cana || tathopanayanaü kçtvà hitàrthàya kalpayed budhaþ. sarve atharva-àcàrà÷càturvarõà÷ca gotriõaþ || tathà ca àha tanmataü bhaññaprabhàkaravettàraþ. tasyàpi ÷ataü j¤àtvà kçtà paddhatiriyaü tadà || àtharvaõà sarveùàü bhavatu svasti pippalàdagotraü teùàü àmuùyàyaõa sa¤j¤itam | pravaratrayasamàkhyàtaü kà÷yapa-asita-devalabrahmàdi bràhmaõà ànandapure puruùà vi÷uddhàþ | sarve ànandapurasamàkhyàtà ànandapuravini÷rutà ca ànandapuraü vadantyanye kalpagràmaü ca paridhiþ | nagari tu vadantyanye oükàranagaraü tathà. samudramadhye yathà dvãpaü mànuùàõàü tu pàrthivaþ. devànàü tu yathà svarga pçthivyàü nagaraü tathà || dharmeõa satyavàcà ca varõà÷ramaniratà sadà. caturthe'pi varõe'pyasatyaü naiva ca dç÷yate || prativarùaü ca ÷uddhi÷ca patanodvàraidyataþ | àcàreõa smçtidharmeõa yatnato bràhmaõarakùaõam | ànandapuraguõàkhyàtaü varõayituü na ÷akyo'haü kvacit | yaddar÷ane tu dç÷yate maitrãbhàvaparasparam | bràhmaõà såtrapradhànà çgyajuþsàmàtharvaõàþ | àcàrarakùaõàrthàya pauùyàü mahà÷àntiþ kriyate | pure bhojadevasya sthitàtharvaõà bahu÷aþ | kau÷ikaü cintayitvà tu kçtà paddhatistathà || iti kau÷ikapaddhatau caturda÷o'dhyàyaþ samàptaþ || àtharvaõa÷aunaka÷àkhãyànàü saühitàvidhiþ samàptaþ || ÷àntikaü pauùñikaü caivàbhicàrakaü tathaiva ca. paurohityaü brahmatvaü ca ràjavidyà tathaiva ca || tathà càtharvaõavede bràhmaõe çtvijàü ca vinà÷àya ràj¤o janapadasya ca. saüvatsaraviriùñaü tadyatra yaj¤o viriùyate || catuùpàt sakalo yaj¤a ityàdi niùedhaü dar÷ayati | caturùvapi vedeùu atharvavihitaü brahmatvaü tathà paurohityaü ca | tathà gopathabràhmaõe- bahvçco hanti vai ràùñramadhvaryurnà÷ayet sutàn. chandogo dhananà÷àya tasmàdàtharvaõo guruþ || tathà ca yàj¤avalkyaþ- paurohityaü ca kurvãta daivaj¤amuditoditam. daõóanãtyàü ca ku÷alamatharvàïgirase tathà || tathà viùõupuràõe - paurohityaü ÷àntikapauùñikàni ràj¤àmatharvavedena kàrayet brahmatvaü ca || tathà ca brahmàõóapuràõe - atharvàïgirasaü bràhmaõaü ràjapurohite niyujyate | ÷àntyàdãni ca kàrayet || tathà ca matsyapuràõe - atharvamantrapàñhakaü sarva÷arãrapårõayuktaü bràhmaõaü purohitam || tathà ca vàràhapuràõe - purohitalakùaõe atharvamantrabràhmaõapàñhakam || tathà ca paiñhãnasiþ- yastvanyaü bhojayecchràddhe vidyamàne'pyatharvaõe. nirà÷àstasya gacchanti devatàþ pitçbhiþ saha || tathà ca kàmandakiþ- tathà ca daõóanãtyàü ca ku÷alaþ syàt purohitaþ. atharvavihitaü karma kuryàt ÷àntikapauùñikam || tathà càõakye - purohitakarme ÷àntikapauùñikàbhicàrikàdbhuta÷àntyàdãni | catvàro vedà yaj¤e viniyuktàþ || tathà bhàrate - 'paurohityaü pautro atharvavidyàü ÷àntiü kàrayet' iti | indreõa bçhaspatiratharvàïgirasaü su÷ràva svargo me'surairgçhãta iti | sa ÷àntikarmàdãni jayakarmàõi kçtvà punaþ svargo abhavat || tathà bhàrate - drupadena sarvakulakùayàrthamatharvàïgirasau yàjopayàjau dvau bhràtarau staþ | ekasya pàr÷vàt kçtyà kàràpità || tathà ca atharvapari÷iùñe - na haviþ pratigçhõanti devatàþ pitaro dvijàþ. tasya bhåmipateryasya gçhe nàtharvavid guruþ || tathà raghukàvye vasiùñhastutiþ - athàtharvanidhestasya vijitàripurassaraþ. arthyàmarthapatirvàcamàdade vadatàü varaþ || tathà ca manuþ - ÷rutiratharvàïgirasã kuryàdabhicàrakam || tathà paiñhãnasiþ- çgvedaikaguõaü dànaü dviguõaü ca yajurvede. triguõaü sàmavede proktamanantaü syàdatharvaõe || tathà ca vàràhajyotiùe - atharvàïgirasamahà÷àntibhiþ koñihomàccàdbhutànàü ca ÷amanaü bhavati || tathàriputrake ca vàyulakùaõe khaõóakhàdye atharvamahà÷àntiþ pañhitàþ ÷amanàrthàþ | tathà puõyàbhiùekàdyatharvavidoktàni ràjakarmàõi ca. tathà carakavaidyake dvividhà vyàdhayaþ | àhàranimittà a÷ubhanimittà÷ca | a÷ubheùu atharvaveda÷àntyà ÷amanaü bhavati. tathà puràõe - ayutalakùakoñihomàdiùu agnisthàpanaü gçhasthàpanaü pårõàhutivasordhàràdi atharvavede. tathà ca gautamaþ - ÷àntikapauùñikàbhicàrakava÷ãkaraõàdikarmàõi kàrayet. tathà mãmàüsàyàü bhaññaþ - ÷àntipuùñyabhicàrà ekabrahmartvigà÷rayàþ kriyà atharvavede kriyante || tathà màrkaõóeyapuràõe - atharvamantrairabhiùikastu pçthivãü bhuïkte sasàgaràm || tathà ca pari÷iùñe - yasya ràj¤o janapade atharvà ÷àntipàragaþ. nivasatyapi tad ràùñraü vardhate nirupadravam || tasmàd ràjà vi÷eùeõa atharvàõaü jitendriyam. dànasanmànasaüskàrairnityaü samabhipåjayet || nityaü ca kàrayecchàntiü grahaçkùàõi påjayet. tathà mãmàüsàyàü ùaùñhe'dhyàye purohitàdhikaraõe ekavacanam atharvavede ÷råyate | ekaü purohitam || tathà puràõe - bràhmaõàni dànàni và'tharvavedavihitàni kàrayet || etai÷cànekai÷ca vàkyairvihitamatharvaveda÷àntikam | sarveùàü matena savivaraõaþ sarva÷àstreùu samastakeùu | tathà gçhyañãkàyàm - mahà÷àntyà sarvaràùñravçddhirbhavati | vçddhi÷ca. tathà vàyupuràõe - catvàro vedà vyàsena vibhajya hotradhvaryurudgàtraü brahmatvamiti | ÷àntiü ca brahmatvaü ca atharvavedavihitam. tathà aùñàda÷apuràõeùu - brahmatvaü ca ÷àntim atharvavede | tathà aùñàda÷apuràõeùu ràjà atharvavedena sarvakarmàõi kàrayet | ràj¤o'tharvaveda÷àntibhirjayo bhavati | ràùñravçddhi÷ca bhavati. tathà bràhmaõe - 'atharvàõa÷ca ha và àïgirasa÷ca' ityàdi yaj¤e ÷ràddhàdi karmasu | etasya vàci tçptàyàmagnistçpyati | pràõe tçpte vàyustçpyatyàdi pra÷aüsavidhiþ atharvavedasya || tathà bhàrate - bhçgvaïgireõa vi÷vàmitro ràjà bràhmaõaþ kçtaþ. tathà bhàrate - bhçguõà pratardano ràjà bràhmaõaþ kçtaþ. tathàïgirasena kà÷iràjasya naùñaràjyasya putra÷àntiü kçtvà pçthivãü bhuïkte | indramarutvatãye àkhyàne marutve varte purohitaü kçtvà indrapratimo bhavasyàhave indreõa tasya vajraü prakùiptam | atharvàïgirasena nivàritam | tathà bhçgåõàü ÷àpena nahuùo ràjà sarpo ajagaro bhavati | tathà bhàrgaveõa çcãkena sukanyàvivàhaü kçtvà a÷vinãkumàràbhyàü vedàbhyàsaþ yuvà kçtaþ tena tau devamadhyasthàpitau yaj¤abhàgaü ca pràpitau | tathà janamejayasya ràj¤aþ purohitena bhàrgaveõa ÷aunakena sarpasatraü pràrabdham | tatra bhàrgavo hotà | pradhànakartà | sarpà nipàtitàþ | tathà ràkùasa÷astreõa bhàrgaveõa vasiùñhapautreõa pàrà÷areõa ràkùasà nipàtitàþ | ÷eùà bhàrgavapulastyavacane rakùitàþ. tathà pårvabràhmaõe - tasmàdya eva sarvavit syàt taü brahmàõaü kurvãta | eùa ha vai vidvàn sarvavid brahmà yad bhçgvaïgirovit | ete ha và asya sarvasya ÷amayitàraþ pàlayitàra iti. tathà saühitàvidhau - "tatra ràjà bhåmipatirvidvàüsaü bràhmaõamicchedeùa ha vai vidvàn yad bhçgvaïgirovidete ha và asya sarvasya ÷amayitàraþ pàlayitàro yad bhçgvaïgirasaþ" (Kau÷S 94.2-4) iti. tathà svastyayaneùu '÷akadhåma kimadyàhaþ' iti pçcchati | bhadraü sumaïgalamiti pratipadyate | prasthànàditi. tathà ca nakùatrakalpe - kariùyamàõasaïgràmaü pratipadyate tena kùatriyaþ atharvàïgirasaü purohitamicched vidvàüsaü ÷àstravittamam. tathà atharvàïgiraso bràhmaõo và ahoràtrayoþ puõyàhaü pçcchet | kenàjiteti | sa ced bråyàt kartavyamiti | tathà kuryàt | puõyàhaü bhavati puõyàha eva kurute prasthàne | anyatra và vyàso bhàrgavaþ màrkaõóeyo bhàrgavo durvàsà bhàrgavaþ ÷ukrabçhaspatibhçgvaïgiraþ. tathà yajurvede pratij¤à nàma pari÷iùñam - 'hasti÷alyàü a÷valakùaõaü àyudhàyurvedavidyà dàtavyàntarikùabhåmautpàtapra÷amanaþ ÷àntisvastyayanamaïgalàrthàþ paràbhicàroccàñanava÷ãkaraõasammohanàrthà÷ca yàvantaþ sarve te atharvavedasyopavedàþ' (35.1) || atha mahàbhàùye prathame pàde ÷råyate - çgvedo yajurvedaþ sàmavedo atharvaveda iti catvàro vedàþ | çgveda ekaviü÷ati÷àkhàþ | tathà 'catvàri ÷aïgà iti catvàro vedà iti vyàkhyàtam' || tathà mahàbhàùye dvitãye pàde vibhàùà chandasãti såtre '÷aü no devãþ', 'agnimãΩe' 'iùe tvà' 'agna à yàhi' iti | àdau atharvavedastato'nye vedàþ. tathà nirukte catvàri ÷çïgà iti vyàkhyàtam. tathà atharvavede bràhmaõe catvàri ÷çïgà ityçcà catvàro vedàþ iti vyàkhyàtam. tathà mãmàüsàyàü prathamapàde vedàdhikaraõe atharvavedasya ÷àkhàdvayamudàhçtaü paippalàdaü maudakamiti | akçtakà nityàþ pramàõaü vedà iti sthàpitam || tathà mãmàüsàyàü dvitãye'dhyàye sarva÷àkhàdhikaraõe paippalàdaü maudakamiti atharvavedasya ÷àkhàdvayamudàhçtya sarva÷àkhàpratyayakrame sthàpitam || tathà tçtãye'dhyàye pravargyàdhikaraõe caturùvapi vedeùu na prathamayaj¤o nàma yaj¤o'sti caturvedagrahaõaü kçtam | caturõàü vedànàü yaj¤àrthamuktam | bhàùyakàreõa tathà atharvavedàdhikaraõe catvàri ÷çïgeti catvàro hotrakàþ prativedamiti vyàkhyàtam. tathà nyàyama¤jaryàü - catvàro vedàþ | prathamo atharvaveda iti. pårvabràhmaõe - atharvavedena trayo vedàþ kçtàþ | atho lokà vedàdaya÷ca | tathà atharvavede bràhmaõe - atha ha prajàpatiþ somena yakùyamàõo vedànuvàcakaü và hotàraü vçõãyàt | kamadhvaryuü kamudgàtàraü kaü bràhmaõamiti | ta åcurçgvidameva hotàraü vçõãùva yajurvidamadhvaryuü sàmavidamudgàtàramatharvàïgirovidaü brahmàõam | tathà hàsya yaj¤a÷caturùu lokeùu caturùu deveùu caturùu vedeùu catasràsu hotràsu catuùpàdyaj¤aþ pratitiùñhati | pratitiùñhati prajayà pa÷ubhirya evaü veda | tathànucaràpi tadvido bhavanti | caturùvapi vedeùu || tathà uttare bràhmaõe - catuùpàta sakalo yaj¤a÷càtuhautravinirmitaþ. caturvidhaiþ sthito mantrairçtvigbhirvedapàragaiþ || bhàrate sabhàparvaõi brahmasabhàyàü catvàro vai brahmapàr÷ve tiùñhanti mårtimantàþ || pårvabràhmaõe triviùñapaü tridivaü nàkamuttamaü tametayà trayyà vidyayeti | ata uttare brahmalokà mahànto'tharvaõàmaïgirasàü ca sà gatiratharvaõàmaïgirasa ca sà gatiriti bràhmaõam || iti kau÷ikapaddhatiþ samàptà ||