MANDUKYA-UPANISAD Input by Jeff Samuels, University of Colorado ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for ³ ³ WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes ³ ³ BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 195 ³ ³ long A ù 249 ³ ³ long i Å 197 ³ ³ long I ý 253 ³ ³ long u Æ 198 ³ ³ long U ô 244 ³ ³ vocalic r ­ 173 ³ ³ vocalic R ã 227 ³ ³ long vocalic r Ì 204 ³ ³ vocalic l Ê 202 ³ ³ long vocalic l Ë 203 ³ ³ velar n Ç 199 ³ ³ velar N § 167 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t  194 ³ ³ retroflex T è 232 ³ ³ retroflex d ¬ 172 ³ ³ retroflex D Ö 214 ³ ³ retroflex n ï 239 ³ ³ retroflex N × 215 ³ ³ palatal s Ó 211 ³ ³ palatal S Á 193 ³ ³ retroflex s « 171 ³ ³ retroflex S å 229 ³ ³ anusvara æ 230 ³ ³ capital anusvara õ 245 ³ ³ visarga ÷ 247 ³ ³ capital visarga ê 234 ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ ÁÃntipÃÂa÷ oæ bhadraæ karïebhi÷ Ó­ïuyÃma devÃ÷ bhadraæ paÓyemÃk«abhiryajatrÃ÷ | sthirairaÇgaistu«ÂuvÃæ sastanÆbhir vyaÓema devahitaæ yadÃyu÷ || svasti na indro v­ddhaÓravÃ÷ svasti na÷ pÆ«Ã viÓvavedÃ÷ | svasti nastÃrk«yo ari«Âanemi÷ svasti no b­haspatir dadhÃtu || oæ ÓÃnti÷ | ÓÃnti÷ | ÓÃnti÷ || oæ pÆrïamada÷ pÆrïamidaæ pÆrïÃt pÆrïamudacyate | pÆrïasya pÆrïamÃdÃya pÆrïamevÃvaÓi«yate || oæ ÓÃnti÷ | ÓÃnti÷ | ÓÃnti÷ || MÃï¬Ækya Upani«ad Verse 1 omityetadak«aramidaæ sarvaæ tasyopavyÃkhyÃnaæ bhÆtaæ bhavadbhavi«yaditi sarvamoÇkÃra eva | yaccÃnyattrikÃlÃtÅtaæ tadapyoÇkÃra eva || Verse 2 sarvaæ hyetad brahmÃyamÃtmà brahma so 'yamÃtmà catu«pÃt || Verse 3 jÃgaritasthÃno bahi÷ praj¤a÷ saptÃÇga÷ ekonaviæÓatimukha÷ sthÆlabhugvaiÓvÃnara÷ prathama÷ pÃda÷ || Verse 4 svapnasthÃno 'nta÷ praj¤a÷ saptÃÇga ekonaviæÓatimukha÷ praviviktabhuktaijaso dvitÅya÷ pÃda÷ || Verse 5 yatra supto na ka¤cana kÃmaæ kÃmayate na ka¤cana svapnaæ paÓyati tatsu«uptam | su«uptasthÃna ekÅbhÆta÷ praj¤Ãnaghana evÃnandamayo hyÃnandabhukcetomukha÷ prÃj¤ast­tÅya÷ pÃdah || Verse 6 e«a sarveÓvara e«a sarvaj¤a e«o 'ntaryÃmye«a yoni÷ sarvasya prabhavÃpyayau hi bhÆtÃnÃm MÃï¬Ækya KÃrikà Verse 1 bahi÷ praj¤o vibhurviÓvo hyanta÷ praj¤astu taijasa÷ | ghanapraj¤astathà prÃj¤a eka eva tridhà sm­ta÷ || Verse 2 dak«iïÃk«imukhe viÓvo manasyantastu taijasa÷ | ÃkÃÓe ca hydi prÃj¤astridhà dehe vyavasthita÷ || Verse 3 viÓvo hi sthÆlabhuÇnityaæ taijasa÷ praviviktabhuk | Ãnandabhuk tathà prÃj¤astridhà bhogaæ nibodhata || Verse 4 sthÆlaæ tarpayate viÓvaæ praviviktaæ tu taijasam | ÃnandaÓca tathà prÃj¤aæ tridhà t­ptiæ nibodhata || Verse 5 tri«u dhÃmasu yadbhojyaæ bhoktà yaÓca prakÅrtita÷ | vedaitadubhayaæ yastu sa bhu¤jÃno na lipyate || Verse 6 prabhava÷ sarvabhÃvÃnÃæ satÃmiti viniÓcaya÷ | sarvaæ janayati prÃïaÓcetoæ 'ÓÆnpuru«a÷ p­thak || Verse 7 vibhÆtiæ prasavaæ tvanye manyante s­«ÂicintakÃ÷ | svapnamÃyÃsarÆpeti s­«Âiranyairvikalpità || Verse 8 icchÃmÃtraæ prabho÷ s­«Âiriti s­«Âau viniÓcitÃ÷ | kÃlÃtprasÆtiæ bhÆtÃnÃæ manyante kÃlacintakÃ÷ || Verse 9 bhogÃrthaæ s­«Âirityanye krŬÃrthamiti cÃpare | devasyai«a svÃbhÃvo 'yamÃptakÃmasya kà sp­hà || MÃï¬Ækya Upani«ad Verse 7 nÃnta÷ praj¤aæ na bahi÷ praj¤aæ nobhayata÷ praj¤aæ na praj¤Ãnaghanaæ na praj¤aæ nÃpraj¤am | ad­ÓyamavyavahÃryamagrÃhyamalak«aïamacintyamavyapa deÓyamekÃtmapratyayasÃraæ prapa¤copaÓamaæ ÓÃntaæ Óivamadvaitaæ caturthaæ manyante sa Ãtmà sa vij¤eya÷ || MÃï¬Ækya KÃrikà Verse 10 niv­tte÷ sarvadu÷khÃnÃmÅÓÃna÷ prabhuravyaya÷ | advaita÷ sarvabhÃvÃnÃæ devasturyo vibhu÷ sm­ta÷ || Verse 11 kÃryakÃraïabaddhau tÃvi«yete viÓvataijasau | prÃj¤a÷ kÃraïabaddhastu dvau tau turye na siddhyta÷ || Verse 12 nÃtmÃnaæ na paraæ caiva na satyaæ nÃpi cÃn­tam | prÃj¤a÷ ki¤cana saævetti turyaæ tatsarvad­ksadà || Verse 13 dvaitasyÃgrahaïaæ tulyamubhayo÷ prÃj¤aturyayo÷ | bÅjanidrÃyuta÷ prÃj¤a÷ sà ca turye na vidyate || Verse 14 svapnanidrÃyutÃvÃdyau prÃj¤astvasvapnanidrayà | na nidrÃæ naiva ca svapnaæ turye paÓyanti niÓcitÃ÷ || Verse 15 anyathà g­hïata÷ svapno nidrà tattvamajÃnata÷ | viparyÃse tayo÷ k«Åïe turÅyaæ padamaÓnute || Verse 16 anÃdimÃyayà supto yadà jÅva÷ prabudhyate | ajamanidramasvapnamadvaitaæ budhyate tadà || Verse 17 prapa¤co yadi vidyeta nivarteta na saæÓaya÷ | mÃyÃmÃtramidaæ dvaitamadvaitaæ paramÃrthata÷ || Verse 18 vikalpo vinivarteta kalpito yadi kenacit | upadeÓÃdayaæ vÃdo j¤Ãte dvaitaæ na vidyate || MÃï¬Ækya Upani«ad Verse 8 so 'yamÃtmÃdhyak«aramoÇkÃro 'dhimÃtraæ pÃdà mÃtrà mÃtrÃÓca pÃdà akÃra ukÃro makÃra iti || Verse 9 jÃgaritasthÃno vaiÓvÃnaro 'kÃra÷ prathamà mÃtrÃpterÃdimattvÃdvÃpnoti ha vai sarvÃn kÃmÃnÃdiÓca bhavati ya evaæ veda || Verse 10 svapnasthÃnastaijasa ukÃro dvitÅyà mÃtrotkar«Ãd ubhayatvÃdvotkar«ati ha vai j¤Ãnasantatiæ samÃnaÓca bhavati nÃsyÃbrahmavitkule bhavati ya evaæ veda || Verse 11 su«uptasthÃna÷ prÃj¤o makÃrast­tÅyà mÃtrà miterapÅtervà minoti ha và idaæ sarvamapÅtiÓca bhavati ya evaæ veda || MÃï¬Ækya KÃrikà Verse 19 viÓvasyÃtvavivak«ÃyÃmÃdisÃmÃnyamutkaÂam | mÃtrÃsaæpratipattau syÃdÃptisÃmÃnyameva ca || Verse 20 taijasasyotvavij¤Ãna utkar«o d­Óyate sphuÂam | mÃtrÃsaæpratipattau syÃdubhayatvaæ tathÃvidham || Verse 21 makÃrabhÃve prÃj¤asya mÃnasÃmÃnyamutkaÂam | mÃtrÃsaæpratipattau tu layasÃmÃnyameva ca || Verse 22 tri«u dhÃmasu yastulyaæ sÃmÃnyaæ vetti niÓcita÷ | sa pÆjya÷ sarvabhÆtÃnÃæ vandyaÓcaiva mahÃmuni÷ || Verse 23 akÃro nayate viÓvamukÃraÓcÃpi taijasam | makÃraÓca puna÷ prÃj¤aæ nÃmÃtre vidyate gati÷ || MÃï¬Ækya Upani«ad Verse 12 amÃtraÓcaturtho 'vyavahÃrya÷ prapa¤copaÓama÷ Óivo 'dvaita evamoÇkÃra Ãtmaiva saæviÓatyÃtmanÃtmÃnaæ ya evaæ veda | ya evaæ veda || MÃï¬Ækya KÃrikà Verse 24 oÇkÃraæ pÃdaÓo vidyÃtpÃdà mÃtrà na saæÓaya÷ | oÇkÃraæ pÃdaÓo j¤Ãtvà na ki¤cidapi cintayet || Verse 25 yu¤jÅta praïave ceta÷ praïavo brahma nirbhayam | praïave nityayuktasya na bhayaæ vidyate kvacit || Verse 26 praïavo hyaparaæ brahma praïavaÓca para÷ sm­ta÷ | apÆrvo 'nantaro 'bÃhyo 'napara÷ praïavo 'vyaya÷ || Verse 27 sarvasya praïavo hyÃdirmadhyamantastathaiva ca | evaæ hi praïavaæ j¤Ãtvà vyaÓnute tadanantaram || Verse 28 praïavaæ hÅÓvaraæ vidyÃtsarvasya h­di saæsthitam | sarvavyÃpinamoÇkÃraæ matvà dhÅro na Óocati || Verse 29 amÃtro 'nantamÃtraÓca dvaitasyopaÓama÷ Óiva÷ | oÇkÃro vidito yena sa munirnetaro jana÷ ||