Brhadaranyaka-Upanisad (Brhadaranyakopanisad), Kanva recension
with the commentary ascribed to Samkara


ADHYAYA 5


Input by members of the Sansknet project
(formerly: www.sansknet.org)


This GRETIL version has been converted from a custom Devanagari encoding.
Therefore, word boundaries are usually not marked by blanks.
These and other irregularities cannot be standardized at present.

The mula text has been checked against the ed. by V.P. Limaye and R.D. Vadekar
(Eighteen Principal Upanisads, vol. 1, Poona 1958), and the electronic version
available on TITUS. In cases of divergence, preference has usually been given
to the printed edition.

The text of the commentary is not proofread!


REFERENCE SYSTEM:
BrhUp_n,n.n = mula text
BrhUPBh_n,n.n = Samkara's Bhasya
#<...># = BOLD



___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!   
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. 
                                       
Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding:
                                       
description             character  =ASCII   
                                       
long a                  à             224   
long A                  â             226   
long i                  ã             227   
long I                  ä             228   
long u                  å             229   
long U                  æ             230   
vocalic r               ç             231   
vocalic R               è             232   
long vocalic r          é             233   
vocalic l               ë             235   
long vocalic l          í             237   
velar n                 ï             239   
velar N                 ð             240   
palatal n               ¤             164   
palatal N               ¥             165   
retroflex t             ñ             241   
retroflex T             ò             242   
retroflex d             ó             243   
retroflex D             ô             244   
retroflex n             õ             245   
retroflex N             ö             246   
palatal s               ÷             247   
palatal S               ø             248   
retroflex s             ù             249   
retroflex S             ú             250   
anusvara                ü             252   
capital anusvara        ý             253   
visarga                 þ             254   

long e                  ¹             185   
long o                  º             186   
l underbar              ×             215   
r underbar              Ÿ             159   
n underbar              ­             173   
k underbar              É             201   
t underbar              Â             194   
                                       
Other characters of the CSX encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings 
and formats see:
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf
and
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf
___________________________________________________________________




#<oü atha pa¤camo 'dhyàyaþ>#
#<atha pa¤camàdhyàyasya prathamaü bràhmaõam>#



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,1.1

#<pårõam adaþ pårõam idaü pårõàt pårõam udacyate |
pårõasya pårõam àdàya pårõam evàva÷iùyate |
khaü brahma |
khaü puràõam |
vàyuraü kham |
iti ha smàha kauravyàyaõãputraþ |
vedo 'yaü bràhmaõà viduþ |
vedainena yad veditavyam || BrhUp_5,1.1 ||>#


__________


BrhUpBh_5,1.1 pårõamadaþ pårõaü na kuta÷cid vyàvçttaü vyàpãtyetat /
niùñhà ca kartari draùñavyà /
ada iti parokùàbhidhàyi sarvanàma, tatparaü brahmetyarthaþ /
tat sampårõamàkà÷avad vyàpi nirantaraü nirupàdhikaü ca tadevedaü sopàdhikaü nàmaråpasthaüvyavahàràpannaü pårõaü svena råpeõa paramàtmanà vyàpyeva nopàdhiparicchinnena vi÷eùàtmanà /
tadidaü vi÷eùàpannaü kàryàtmakaü brahma pårõàt kàraõàtmana udacyata udricyata udgacchatãtyetat /
yadyapi kàryàtmanodricyate tathàpi yat svaråpaü pårõatvaü paramàtmabhàvaü tanna jàhàti pårõamevodricyate /
pårõasya kàryàtmano brahmaõaþ pårõa pårõatvamàdàya gçhãtvà àtmasvaråpaikarasatvamàpadya, vidyayà avidyàkçtaü bhåtamàtropàdhisaüsargajamanyatvàvabhàsaü tiraskçtya pårõamevànantaramavàhyaü praj¤ànaghanaikarasasvabhàvaü kevalaü brahmàva÷iùyate /
yaduktaü brahma và idamagra àsãttadàtmànamevàvettasmàttatsarvamabhavadityeùo 'sya mantrasyàrthaþ /
tatra brahmetyasyàrthaþ pårõamada iti /
idaü pårõamiti brahma và idamagra àsãdityasyàrthaþ /
tathà ca ÷rutyantaram-"yadeveha tadamutrayadamutra tadanviha"iti /
ato 'daþ÷abdavàcyaü pårõaü brahma tadevedaü pårõaü kàryasthaü nàmaråpopàdhisaüyuktamavidyayodriktam /
tasmàdeva paramàrthasvaråpàdanyadiva pratyavabhàsamànam /
tadyadàtmànameva paraü pårõaü brahma viditvàhamadaþ pårõaü brahmàsmãtyevaü pårõamàdàya tiraskçtyàpårõasvaråpatàmavidyàkçtàü nàmaråpopàdhisaüparkajàmetayà brahmavidyayà pårõameva kevalamava÷iùyate /
tathà coktam"tasmàttatsarvamabhavat"iti /
yaþ sarvopaniùadartho brahma sa eùo 'nena mantreõànådyata uttarasambandhàrtham /
brahmavidyàsàdhanatvena hi vakùyamàõàni sàdhanànyoïkàradamadànadayàkhyàni vidhitsitàni khilaprakaraõasambandhàtsarvopàsanàïgabhåtàni ca /
atraike varõayanti-pårõàtkàraõàtpårõaü kàryamudricyate /
udriktaü kàryaü vartamànakàle 'pi pårõameva paramàrthavastubhåtaü dvaitaråpeõa /
punaþ pralayakàle pårõasya kàryasya pårõatàmàdàyà'tmani dhitvà pårõamevàva÷iùyate kàraõaråpam /
evamutpattisthitipralayeùu triùvapi kàleùu kàryakàraõayoþ pårõataiva /
sà caikaiva pårõatà kàryakàraõayorbhedena vyapadi÷yate /
evaü ca dvaitàdvaitàtmakamekaü brahma /
yathà kila samudro jalataraïgaphenabudbudàdyàtmaka eva /
yathà ca jalaü satyaü tadudbhavà÷ca taraïgaphelabudbudàdayaþ samudràtmabhåtà evà'virbhàvatirobhàvadharmiõaþ paramàrthasatyà eva /
evaü sarvamidaü dvaitaü paramàrthasatyameva jalataraïgàdisthànãyaü samudrajalasthànãyaü tu paraü brahma /
evaü ca kila dvaitasya satyatve karmakàõóasya pràmàõyaü yadà punardvaitaü dvaitamivàvidyàkçtaü mçgatçùõikàvadançtamadvaitameva paramàrthatastadà kila karmakàõóaü viùayàbhàvàdapramàõaü bhavati /
tathà ca virodha eva syàt /
vedaikade÷abhåtopaniùatpramàõaü paramàrthàdvaitavastupratipàdakatvàdapramàõaü karmakàõóamasaddvaitaviùayatvàt /
tadvirodhaparijihãrùayà ÷rutyaitaduktaü kàryakàraõayoþ satyatvaü samudravatpårõamada ityàdineti /
tadasat /
vi÷iùñaviùayàpavàdavikalpayorasambhavàt /
na hãyaü suvivakùità kalpanà /
kasmàt /
yathà kriyàviùaya utsargapràptasyaikade÷e 'pavàdaþ kriyate /
yathàhiüsansarvabhåtànyanyatra tãrthebhya iti hiüsà sarvabhåtaviùayotsargeõa nivàrità tãrthe vi÷iùñaviùaye jyotiùñomàdàvanuj¤àyate /
na ca tathà vastuviùaya ihàdvaitaü brahmotsargeõa pratipàdya punastadekade÷e 'pavadituü ÷akyate /
brahmaõo 'dvaitatvàdevaikade÷ànupapatteþ /
tathà vikalpànupapatte÷ca /
yathàtiràtre ùoóa÷inaü gçhõàti nàtiràtre ùoóa÷inaü gçhõàtãti grahaõàgrahaõayoþ puruùàdhãnatvàdvikalpo bhavati /
na tviha tathà vastuviùaye dvaitaü và syàdadvaitaü veti vikalpaþ sambhavatyapuruùatantratvàdàtmavastunaþ /
virodhàcca dvaitàdvaitatvayorekasya /
tasmànna suvivakùiteyaü kalpanà /
÷rutinyàyavirodhàcca /
saindhavaghanavatpraj¤ànaikarasaghanaü nirantaraü pårvàparabàhyàbhyantarabhedavivarjitaü sabàhyàbhyantaramajaü neti netyasthålamanaõvajamajaramabhayamamçtamityevamàdyàþ ÷rutayo ni÷citàrthàþ saü÷ayaviparyàsà÷aïkàrahitàþ sarvàþ samudre prakùiptàþ syuraki¤citkaratvàt /
tathà nyàyavirodho 'pi sàvayavasyànekàtmakasya kriyàvato nityatvànupapatteþ /
nityatvaü cà'tmanaþ smçtyàdidar÷anàdanumãyate /
tadvirodha÷ca pràpnotyanityatve /
bhavatkalpanànarthakyaü ca /
sphuñameva càsminpakùe karmakàõóànarthakyam /
akçtàbhyàgamakçtavipraõà÷aprasaïgàt /
nanu brahmaõo dvaitàdvaitàtmakatve samudràdidçùñàntà vidyante kathamucyate bhavataikasya dvaitàdvaitatvaü viruddhamiti /
na /
anyaviùayatvàt /
nityàniravayavavastuviùayaü hi viruddhatvamavocàma dvaitàdvaitatvasya na kàryaviùaye sàvayave /
tasmàcchrutismatinyàyavirodhàdanupapanneyaü kalpanà /
asyàþ kalpanàyà varamupaniùatparityàga eva /
adhyeyatvàcca na sàstràrtheyaü kalpanà /
na hi jananamaraõàdyanartha÷atasahasrabhedasamàkulaü samudravanàdivatsàvayavamanekarasaü brahma dhyeyatvena vij¤eyatvena và ÷rutyopadi÷yate /
praj¤ànaghanatàü copadi÷ati /
ekadhaivànudraùñavyamiti ca /
anekadhàdar÷anàpavàdàcca"mçtyoþ sa mçtyumàpnoti ya iha nàneva pa÷yati"iti /
yacca ÷rutyà ninditaü tanna kartavyam /
yacca na kriyate na sa ÷àsràrthaþ /
brahmaõo 'nekarasatvamanekadhàtvaü ca dvaitaråpaü ninditatvànna draùñavyam /
ato na ÷àsràrthaþ /
yattvekarasatvaü brahmaõastaddraùñavyatvàtpra÷astaü pra÷astatvàcca ÷àstràrtho bhavitumarhati /
yattåktaü vedaikade÷asyàpràmàõyaü karmaviùaye dvaitàbhàvàdadvaite ca pràmàõyamiti /
tanna /
yathàpràptopade÷àrthatvàt /
na hi dvaitamadvaitaü và vastu jàtamàtrameva puruùaü j¤àpayitvà pa÷càtkarma và brahmavidyàü vopadi÷ati ÷àsram /
na copade÷àrhaü dvaitaü jàtamàtrapràõibuddhigamyatvàt /
na ca dvaitasyànçtatvabuddhiþ prathamameva kasyàcitsyàt /
yena dvaitasya satyatvamupadi÷ya pa÷càdàtmanaþ pràmàõyaü pratipàdayecchàsram /
nàpi pàùaõóibhirapi prasthàpitàþ ÷àsrasya pràmàõyaü na gçhõãyuþ /
tasmàdyathàpràptameva dvaitamavidyàkçtaü svàbhàvikamupàdàya svàbhàvikyaivàvidyayà yuktàya ràgadveùàdidoùavate yathàbhimatapuruùàrthasàdhanaü karmopadi÷atyagre pa÷càtprasiddhakriyàkàrakaphalasvaråpadoùadar÷anavate tadbiparãtaudàsãnyasvaråpàvasthànaphalàrthine tadupàyabhåtàmàtmaikatvadar÷anàtmikàü brahmavidyàmupadi÷ati /
athaivaü sati tadaudàsãnyasvaråpàvasthàne phale pràpte ÷àsrasya pràmàõyaü pratyarthitvaü nivartate /
tadabhàvàcchàsrasyàpi ÷àsratvaü taü prati nivartata eva /
tathà pratipuruùaü parisamàptaü ÷àsramiti na ÷àsravirodhagandho 'pyasti /
advaitaj¤ànàvasànatvàcchàsra÷iùya÷àsanàdidvaitabhedasya /
anyatamàvasthàne hi virodhaþ syàdavasthitasyetaretaràpekùatvàttu ÷àsra÷iùya÷àsanànàü nànyatamo 'pyavatiùñhate /
sarvasamàptau tu kasya viredha à÷aïkyetàdvaite kevale ÷ive siddhe /
nàpyavirodhatàta eva /
athàpyabhyupagamya bråmaþ-dvaitàdvaitàtmakatve 'pi ÷àsravirodhasya tulyatvàt /
yadàpi samudràdivaddvaitàtmakamekameva brahma nànyadastãti virudhyate /
yasmindvaitaviùaye 'nyonyopade÷aþ so 'nyo dvaitaü cànyadeveti samudradçùñànto viruddhaþ /
na ca samudrodakaikatvavadvij¤ànaikatve brahmaõo 'nyatropade÷agrahaõàdikalpanà sambhavati /
na hi hastàdidvaitàdvaitàtmake devadatte vàkkarõayordevadattaikade÷abhåtayorvàgupadeùñrã karõaþ kevala upade÷asya grahãtà devadattastu nopadeùñà nàpyupade÷asya grahãteti kalpayituü ÷akyate /
samudraikodakàtmatvavadekavij¤ànavatvàddevadattasya /
tasmàcchratinyàyavirodha÷càbhipretàrthàsiddhi÷caivaïkalpanàyàü syàt /
tasmàdyathàvyàkhyàta evàsmàbhiþ pårõamada ityasya mantrasyàrthaþ /
oü khaü brahmeti mantro 'yaü cànyatràviniyukta iha bràhmaõena dhyànakarmaõi viniyujyate /
atra ca brahmeti vi÷eùyàbhidhànaü khamiti vi÷eùaõam /
vi÷eùaõavi÷eùyayo÷ca sàmànàdhikaraõyena nirde÷o nãlotpalavat khaü brahmeti /
brahma÷abdo bçhadvastumàtràspado 'vi÷eùito 'to vi÷eùyate khaü brahmeti /
yattatkhaü brahma tadoü÷abdavàcyamoü÷abdasvaråpamevavobhayathàpi sàmànàdhikaraõyamaviruddham /
iha ca brahmopàsanasàdhanatvàrthamoü÷abdaþ prayuktaþ /
tathà ca ÷rutyantaràt"etadàlambanaü ÷reùñhametadàlambanaü param" "omityàtmànaü yu¤jãta" "omityetenaivàkùareõa paraü puruùamabhidhyàyãta""omityevaü dhyàyatha àtmànam"ityàdeþ /
anyàrthàsaübhavàccopade÷asya /
yathà'nyatromiti ÷aüsatyomityudgàyatãtyevamàdau svàdhyàyàrambhàpavargayo÷coïkàraprayogo viniyogàdavagamyate na ca tathàr'thàntaramihàvagamyate /
tasmàddhyànasàdhanatvenaivehoïkàra÷abdasyopade÷aþ /
yadyapi brahmàtmàdi÷abdà brahmaõo vàcakàstathàpi ÷rutipràmàõyàdbrahmaõo nediùñhamabhidhànamoïkàraþ /
ata eva brahmapratipattàvidaü paraü sàdhanam /
tacca dviprakàreõa pratãkatvenàbhidhànatvena ca /
pratãkatvena yathà viùõvàdipratimàbhedena, evamoïkàro brahmeti pratipattavyaþ /
tathà hyoïkàràlambanasya brahma prasãdati /
"etadàlambanaü ÷reùñhametadàlambanaü param /
etadàlambanaü j¤àtvà brahmaloke mahãyate"iti ÷ruteþ /
tatra khamiti bhautike khe pratãtirmà bhådityàha-khaü puràõaü ciratanaü khaü paramàtmàkà÷amityarthaþ /
yattatparamàtmàkà÷aü puràõaü khaü taccakùuràdyaviùayatvànniràlambanama÷akyaü grahãtumiti ÷raddhàbhaktibhyàü bhàvavi÷eùeõa coïkàra àve÷ayati /
yathà viùõvaïgàïkitàyàü ÷ilàdipratimàyàü viùõuü loka evam /
vàyuraü khaü vàyurasminvidyata iti vàyuraü khaü khamàtraü khamityucyate na puràõaü khamityevamàha sma /
ko 'sau /
kauravyàyaõãputraþ /
vàyure hi khe mukhyaþ sva÷abdavyavahàrastasmànmukhe saüpratyayo yukta iti manyate /
tatra yadi puràõaü khaü brahma niråpàdhisvaråpaü yadi và vàyuraü khaü sopàdhikaü brahma sarvathàpyoïkàraþ pratãkatvenaiva pratimàvatsàdhanatvaü pratipadyate /
etadvai satyakàma paraü càparaü ca brahma yadoïkàraþ iti ÷rutyantaràt /
kevalaü sva÷abdàrthe vipratipattiþ /
vedo 'yamoïkàro veda vijànàtyanena yadveditavyam /
tasmàdveda oïkàro vàcako 'bhidhànam /
tenàbhidhànena yadveditavyaü brahma prakà÷yamànamabhidhãyamànaü veda sàdhako vijànàtyupalabhate /
tasmàdvedo 'yamiti bràhmaõà viduþ /
tasmàdbràhyaõànàmabhidhànatvena sàdhanatvamabhipretamoïkàrasya /
athavà vedo 'yamityàdyarthavàdaþ /
kathamoïkàro brahmaõaþ pratãkatvena vihitaþ /
oü khaü brahmeti sàmànàdhikaraõyàttasya stutiridànãü vedatvena /
sarvo hyayaü veda oïkàra eva /
etatprabhava etadàtmakaþ sarvaü çgyajuþsàmàdibhedabhinna eva oïkàraþ tadyathà ÷aïkunà sarvàõi parõàni ityàdi÷rutyantaràt /
ita÷càyaü veda oïkàro yadveditavyaü tatsarvaü veditavyamoïkàro vedaþ /
itarasyàpi vedasya vedatvamata eva /
tasmàdvi÷iùño 'yamoïkàraþ sàdhanatvena pratipattavya iti /
athavà vedaþ saþ /
ko 'sau /
yaü bràhmaõà viduroïkàràt /
bràhmaõànàü hyasau praõavodgothàdivikalpairvij¤eyaþ /
tasminhi prayujyamàne sàdhanatvena sarvo vedaþ prayukto bhavatãti //1//

#<iti ÷rãbçhadàraõyakopaniùadbhàùye pa¤camàdhyàyasya prathamaü bràhmaõam //1//>#



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,2.1

#<trayàþ pràjàpatyàþ prajàpatau pitari brahmacaryam åùuþ |
devà manuùyà asuràþ |
uùitvà brahmacaryaü devà åcur bravãtu no bhavàn iti |
tebhyo haitad akùaram uvàca da iti |
vyaj¤àsiùñà3 iti |
vyaj¤àsiùmeti hocuþ |
dàmyateti na àttheti |
om iti hovàca vyaj¤àsiùñeti || BrhUp_5,2.1 ||>#


__________


BrhUpBh_5,2.1 adhunà damàdisàdhanatrayavidhànàrthoü'yamàrambhaþ - trayàstrisaükhyàkàþ prajàpatyàþ prajàpaterapatyàni pràjàpatyàste kiü prajàpattau pitari brahmacaryaü ÷iùyatvavçtterbrahmacaryasya pràdhànyàcchiùyàþ santo brahmacaryamåùuruùitavanta ityarthaþ /
ke te /
vi÷eùato devà manuùyà asurà÷ca /
te coùitvà brahmacaryaü kimakurvannityucyate - teùàü devà åcuþ pitaraü prajàpatim /
kimiti /
bravãtu kathayatu no 'smabhyaü yadanu÷àsanaü bhavàniti /
tebhya evamarthibhyo haitadakùaraü varõamàtramuvàca da iti /
uktvà ca tànpapraccha pità kiü vyaj¤àsiùñà3iti /
mayopade÷àrthamabhihitasyàkùarasyàrthaü vij¤àtavanta àhosvinneti /
devà åcurvyaj¤àsiùmeti vij¤àtavanto vayam /
yadyevamucyatàü kiü mayoktamiti /
devà åcurdàbhyatàdàntà yåyaü svabhàvato 'to dàntà bhavateti no 'smànàttha kathayati /
itara àhomiti samyagvyaj¤àsiùñeti //1//



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,2.2

#<atha hainaü manuùyà åcur bravãtu no bhavàn iti |
tebhyo haitad evàkùaram uvàca da iti |
vyaj¤àsiùñà3 iti |
vyaj¤àsiùmeti hocuþ |
datteti na àttheti |
om iti hovàca vyaj¤àsiùñeti || BrhUp_5,2.2 ||>#


__________


BrhUpBh_5,2.2 samànamanyat /
svabhàvato lubdhà yåyamato yathà÷akti saüvibhajata datteti no 'smànàttha kimanyadbråyànno hitamiti manuùyàþ //2//



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,2.3

#<atha hainam asurà åcur bravãtu no bhavàn iti |
tebhyo haitad evàkùaram uvàca da iti |
vyaj¤àsiùñà3 iti |
vyaj¤àsiùmeti hocuþ |
dayadhvam iti na àttheti |
om iti hovàca vyaj¤àsiùñeti |
tad etad evaiùà daivã vàg anuvadati stanayitnur da da da iti |
damyata datta dayadhvam iti |
tad etat trayaü ÷ikùed damam dànam dayàm iti || BrhUp_5,2.3 ||>#


__________


BrhUpBh_5,2.3 tathàsurà dayadhvamiti /
krårà yåyaü hiüsàdiparà ato dayadhvaü pràõiùu dayàü kuruteti /
tadetatprajàpateranu÷àsanamadyàpyanuvartata eva /
yaþ pårvaü prajàpatirdevàdãnanu÷a÷àsa so 'dyàpyanu÷àstyeva daivyà stanayitnulakùaõayà vàcà kathameùà ÷råyate daivo vàk /
kàsau stanayitnurda da da iti dàmyata datta dayadhvamityeùàü vàkyànàmupalakùaõàya trirdakàra uccàryate 'nukçtirna tu stanayitnu÷abdastrireva saükhyàniyamasya loko 'prasiddhatvàt /
yasmàdadyàpi prajàpatirdàmyata datta dayadhvamityanu÷àstyeva tasmàtkàraõàdetattrayam /
kiü tat trayamityucyate damaü dànaü dayàmiti ÷ikùedupàdadyàtprajàpateranu÷àsanamasmàbhiþ kartavyamityevaü kartavyamityevaü matiü kuryàt /
tathà ca smçtiþ -  trividhaü narakasyedaü dvàraü nà÷atamàtmanaþ /
kàmaþ krodhastathà lobhastasmàdetat trayaü tyajet iti /
asya hi vidheþ ÷eùaþ pårvaþ /
tathàpi devàdãnuddi÷ya kimarthaü dakàratrayamuccàritavànprajàpatiþ pçthaganu÷àsanàrthibhyaþ /
te và kathaü vivekena pratipannàþ prajàpatermanogataü samànenaiva dakàravarõamàtreõeti paràbhipràyaj¤à vikalpayanti /
atraika àhuradàntatvàdànàtvàdayàsutvairaparàdhitvamàtmano manyamànàþ ÷aïkità eva prajàpatàvåùuþ kiü no vakùyatãti /
teùàü ca dakàra÷ravaõamàtràdevà'tmà÷aïkàva÷ena tadarthapratipattirabhåt /
loke 'pi hi prasiddhaü putràþ ÷iùyà÷cànu÷àsyàþ santo doùànnivartayitavyà iti /
ato yuktaü prajàpaterdakàramàtroccàraõam /
damàditraye ca dakàrànvayàdàtmano doùànuråpyeõa devàdãnàü vivekena pratipattuü ceti /
phalaü tvetadàtmadoùaj¤àne sati doùànnivartayituü ÷akyate 'lpenàpyupade÷ena dakàramàtreõeti /
nanvetat trayàõàü devàdãnàmanu÷àsanaü devàdibhirapyekaikamevopàdeyamadyatve 'pi na tu trayaü manuùyaiþ ÷ikùitavyamiti /
atrocyate - pårvairdaivàdibhirapyekaikamevopàdeyamadyatve 'pi na tu trayaü manuùyaiþ ÷ikùitavyamiti /
athavà na devà asurà vànye kecana vidyante manuùyebhyaþ /
manuùyàõàmevàdàntà ye 'nyairuttamairguõaiþ saüpannàste devà lobhapradhànà manuùyàstathà hiüsàparàþ krårà asuràsta eva manuùyà adàntatvàdidoùakùatrayamapekùya devàdivi÷abdabhàjo bhavantãtaràü÷ca guõànsattvarajastamàüsyapekùya /
ato manuùyaireva ÷ikùitavyametat trayamiti tadapekùayaiva prajàpatinopadiùñatvàt /
tathà hi manuùyaþ adàntà lubdhàþ krårà÷ca dç÷yante /
tathà ca smçtiþ kàmaþ krodhastathà lobhastasmàdetat trayaü tyajet iti //3//

#<iti bçhadàraõyakopaniùadbhàùye pa¤camàdhyàyasya dvitãyaü bràhmaõam //2//>#



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,3.1

#<eùa prajàpatir yad dhçdayam |
etad brahma |
etat sarvam |
tad etat tryakùaraü hçdayam iti |
hç ity ekam akùaram |
abhiharanty asmai svà÷ cànye ca ya evaü veda |
da ity ekam akùaram |
dadaty asmai svà÷ cànye ca ya evaü veda |
yam ity ekam akùaram |
eti svargaü lokaü ya evaü veda || BrhUp_5,3.1 ||>#


__________


BrhUpBh_5,3.1 damàdisàdhanatrayaü sarvopàsana÷eùaü vihitam /
dànto 'lubdho dayàluþ sansarvopàsaneùvadhikriyate /
tatra nirupàdhikasya brahmaõo dar÷anamatikràntamathàdhunà sopàdhikasya tasyaivàbhyudayaphalàni vaktavyànãtyevamartho 'yamàrambhaþ eùa prajàpatiryaddhç÷yaü prajàpatiranu÷àstãtyanantaramevàbhihitam /
kaþ punarasàvanu÷àstà prajàpatiriti /
ucyate - eùa prajàpatiþ /
ko 'sau yathçdayaü hçdayamiti hçdayasthà buddhirucyate /
yasmi¤÷àkalyabràhmaõànte nàmaråpakarmaõàmupasaühàra ukto digvibhàgadvàreõa tadetatsarvabhåtapratiùñhaü sarvabhåtàtmabhåtaü hçdayaü prajàpatiþ prajànàü sraùñà /
etadbrahma bçhattvàtsarvàtmatvàcca brahma /
etat sarvam /
uktama pa¤camàdhyàye hçdayasya sarvatvam /
tatsarvaü yasmàttasmàdupàsyaü hçdayaü brahma /
tatra hçdayanàmàkùaraviùayameva tàvadupàsanamucyate /
tadetaddhçdayamiti nàma tryakùaraü trãõyakùaràõyasyeti tryakùaram /
kàni punastàni trãõyakùaràõyucyante /
hç ityekamakùaram /
abhiharanti hçteràhçtikarmaõo hç ityetadråpamiti yo veda yasmàddhçdayàya brahmaõe svà÷cendriyàõyanye ca viùayàþ ÷abdàdayaþ svaü svaü kàryamabhiharantihçdayaü ca bhoktrarthamabhiharati /
ato hçdayanàmno hç ityetadakùaramiti yo vedàsmai viduùe 'bhiharanti svà÷ca j¤àtayo 'nye càsaübaddhàþ /
balimiti vàkya÷eùaþ /
vij¤ànànuråpyeõaitatphalam /
tathà da ityetadapyekàkùarametadapi dànàrthasya dadàterda ityetadråpaü hçdayanàmàkùaratvena nibaddham /
atràpi hçdayàya brahmaõo svà÷ca karaõànyanye ca viùayàþ svaü svaü vãryaü dadati hçdayaü ca bhoktre dadàti svaü vãryamato dakàra ityevaü yo vedàsmai dadati svà÷cànye ca /
tathà yamityetadapyekamakùaram /
iõo gatyarthasya yamityetadråpamasminnàmni nibaddhamiti yo veda sa svargaü lokameti /
evaü nàmàkùaràdapãdç÷aü vi÷iùñaü phalaü pràpnoti kimu vaktavyaü hçdayasvaråpo pàsanàditi hçdayastutaye nàmàkùaropanyàsaþ //1//

#<iti ÷rãmadbçhadàraõyakopaniùadbhàùye pa¤camàdhyàyasya tçtãyaü bràhmaõam //3//>#



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,4.1

#<tad vai tad etad eva tad àsa |
satyam eva |
sa yo haitaü mahad yakùaü prathamajaü veda satyaü brahmeti jayatãmàül lokàn -- jita in nv asàv asat -- ya evam etan mahad yakùaü prathamajaü veda satyaü brahmeti |
satyaü hy eva brahma || BrhUp_5,4.1 ||>#


__________


BrhUpBh_5,4.1 tasyaiva hçdayàkhyasya brahmaõaþ satyamityupàsanaü vidhitsannàha-tattaditi hçdayaü brahma paràmçùñam /
và iti smaraõàrtham /
tadyaddhçdayaü brahma smaryata ityekastacchabdaþ /
tadetaducyate prakàràntaremeti dvitãyastacchabdaþ /
kiü punastatprakàràntaram /
etadeva tadityetacchabdena saübadhyate tçtãyastacchabdaþ /
etaditi vakùyamàõaü buddhau saünidhãkçtyà'ha /
àsa babhåva /
kiü punaretadevà'sa yaduktaü hçdayaü brahmeti taditi tçtãyastacchabdo viniyuktaþ /
kiü taditi vi÷eùato nirdi÷ati satyameva sacca tyacca mårtaü càmårtaü ca satyaü brahma pa¤cabhåtàtmakamityetat /
sa yaþ ka÷citsatyàtmànametaü mahanmahattvàdyakùaü påjyaü prathamajaü prathamajàtaü sarvasmàtsaüsàriõa etadevàgre jàtaü brahmàtaþ prathamajaü veda vijànàti satyaü brahmeti /
tasyedaü phalamucyate-yathà satyena brahmaõeme lokà àtmasàtkçtà jità evaü satyàtmànaü brahma mahadyakùaü prathamajaü veda sa jayatãmàllokàn /
ki¤ca jito va÷ãkçta innvitthaü yathà brahmaõàsau ÷atruriti vàkya÷eùaþ /
asaccàsadbhavedasau ÷atrurjito bhavedityarthaþ /
kasyaitatphalamiti punarnigamayati-ya evametanmahadyakùaü prathamajaü veda satyaü brahmeti /
ato vidyànuråpaü phalaü yuktam /
satyaü hyeva yasmàdbrahma //1//

#<iti ÷rãmadbçhadàraõyakopaniùadbhàùye pa¤camàdhyàyasya caturthaü bràhmaõam //4//>#



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,5.1

#<àpa evedam agra àsuþ |
tà àpaþ satyam asçjanta |
satyaü brahma |
brahma prajàpatim |
prajàpatir devàn |
te devàþ satyam evopàsate |
tad etat tryakùaraü sa-ti-yam iti sa ity ekam akùaram |
tãty ekam akùaram |
yam ity ekam akùaram |
prathamottame akùare satyam madhyato 'nçtam |
tad etad ançtam ubhayataþ satyena parigçhãtam |
satyabhåyam eva bhavati |
naivaüvidvàüsam ançtaü hinasti || BrhUp_5,5.1 ||>#


__________


BrhUpBh_5,5.1 satyasya brahmaõaþ stutyarthamidamàha /
mahadyakùaü prathamajamityuktaü tatkathaü prathamajatvamiti /
ucyate-àpa evedamagra àsuþ /
àpa iti karmasamavàyinyo 'gnihotràdyàhutayaþ /
agnihotràdyàhiterdravàtmakatvàdaptvam /
tà÷cà'po 'gni hotràdikarmàpavargottarakàlaü kenaciddçùñena såkùmeõà'tmanà karmasamavàyitvamaparityajantya itarabhåtasahità eva na kevalàþ /
karmasamavàyitvàttu pràdhànyamapàmiti /
sarvàõyeva bhåtàni pràgutpatteravyàkçtàvasthàni kartçsahitàni nirdi÷yanta àpa iti /
tà àpo bãjabhåtà jagato 'vyàkçtàtmanàvasthitàstà evedaü sarvaü nàmaråpavikçtaü jagadagra àsurnànyatki¤cidvikàrajàtamàsãt /
tàþ punaràpaþ satyamasçjanta /
tasmàtsatyaü brahma prathamajam /
tadetaddhiraõyagarbhasya såtràtmano janma yadavyàkçtasya jagato vyàkaraõam /
tatsatyaü brahma kutaþ /
mahattvàt /
kathaü mahattvamityàha /
yasmàtsarvasya sraùñña /
katham /
yatsatyaü brahma tat prajàpatiü prajànàü patiü viràjaü såryàdikaraõamasçjatetyanuùaïgaþ /
prajàpatirdevànsa viràñprajàpatirdeva nasçjata /
yasmàtsarvamevaü krameõa satyàdbrahmaõo jàtaü tasmànmahatsatyaü brahma /
kathaü punaryakùamiti /
ucyate-ta evaü sçùñà devàþ pitaramapi viràjamatãtya tadeva satyaü brahmopàmate /
ata etatprathamajaü mahadyakùam /
tasmàtsarvàtmanopàsyaü tattasyàpi satyasya brahmaõo nàma satyamiti tadetattryakùaram /
kàni tànyakùaràõãtyàha-sa ityekamakùaram /
tãtyekamakùaram /
tãtãkàrànubandho nirde÷àrthaþ /
yamityekamakùaram /
tatra teùàü prathamottame akùare sakàrayakàrau satyam /
mçtyuråpàbhàvàt /
madhyato madhye 'nçtam /
ançtaü hi mçtyuþ /
mçtyvançtayostakàrasàmànyàt /
tadetadançtaü takàràkùaraü mçtyuråpamubhayataþ satyena sakàrayakàralakùaõena parigçhotaüvyàptamantarbhàvitaü satyaråpàbhyàmato 'ki¤citkaraü tatsatyabhåyameva satyabàhulyameva bhavati /
evaü satyabàhulyaü sarvasya mçtyorançtasyàki¤citkaratvaü ca yo vidvàüstamevaü vidvàüsamançtaü kadàcitpramàdoktaü na hinasti //1//



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,5.2

#<tad yat tat satyam asau sa àdityaþ |
ya eùa etasmin maõóale puruùo ya÷ càyaü dakùiõe 'kùan puruùas tàv etàv anyo 'nyasmin pratiùñhitau |
ra÷mibhir eùo 'smin pratiùñhitaþ pràõair ayam amuùmin |
sa yadotkramiùyan bhavati ÷uddham evaitan maõóalaü pa÷yati |
nainam ete ra÷mayaþ pratyàyanti || BrhUp_5,5.2 ||>#


__________


BrhUpBh_5,5.2 asyàdhunà satyasya brahmaõaþ saüsthànavi÷eùa upàsanamucyate-tadyat /
kiü tatsatyaü brahma prathamajaü kimasau saþ /
ko 'sàvàdityaþ kaþ punarasàvàdityo ya eùa ka eùa ya etasminnàdityamaõóale puruùo 'bhimànã so 'sau satyaü brahma /
ya÷càyamadhyàtmaü yo 'yaü dakùiõe 'kùannakùaõi puruùaþ /
ca÷abdàtsa ca satyaü brahmeti saübandhaþ /
tàvetàvàdityàkùisthau puruùàvekasya satyasya brahmaõaþ saüsthànavi÷eùau yasmàttasmàdanyonyasminnitaretarasminnàditya÷càkùuùe càkùuùa÷cà'ditye pratiùñhitau /
adhyàtmàdhidaivatayoranyonyopakàryopakàrakatvàt /
kathaü pratiùñhitàvityucyate ra÷mibhiþ prakà÷enànugrahaü kurvanneùa àdityo 'smiü÷càkùuùe 'dhyàtme pratiùñhitaþ /
ayaü ca càkùuùaþ pràõairàdityamanugçhõannamuùminnàditye 'dhidaive pratiùñhitaþ /
so 'smi¤charãre vij¤ànamayo bhoktà yadà yasminkàla utkramiùyanbhavati tadàsau càkùuùa àdityapuruùo ra÷mãnupasaühçtya kevalenaudàsãnyena råpeõa vyavatiùñhate /
tadàyaü vij¤ànamayaþ pa÷yati ÷uddhameva kevalaü vira÷myetanmaõóalaü candramaõóalamiva /
tadetadariùñadar÷anaü pràsahgikaü pradar÷ayate /
kathaü nàma puruùaþ karaõãye yatnavànsyàditi /
nainaü càkùuùaü puruùamurarãkçtya taü pratyanugrahàyaite ra÷mayaþ svàmikartavyava÷àtpårvamàgacchanto 'pi punastatkarmakùayamanurudhyamànà iva nopayanti na pratyàgacchantyenam /
ato 'vagamyate parasparopakàryopakàrakabhàvàtsatyasyaivaikasyà'tmanoü'÷à vetàviti //2//



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,5.3

#<ya eùa etasmin maõóale puruùas tasya bhår iti ÷iraþ |
ekaü ÷ira ekam etad akùaram |
bhuva iti bàhå |
dvau bàhå dve ete akùare |
svar iti pratiùñhà |
dve pratiùñhe dve ete akùare |
tasyopaniùad ahar iti |
hanti pàpmànaü jahàti ca ya evaü veda || BrhUp_5,5.3 ||>#


__________


BrhUpBh_5,5.3  tatra yo 'sau ko ya eùa etasminmaõóale puruùaþ satyanàmà tasya vyàhçtayo 'vayavàþ /
katham /
bhåriti yeyaü vyàhçtiþ sà tasya ÷iraþ /
pràthamyàt /
tatra sàmànyaü svayamevàha ÷ruti-ekamekasaükhyàyiktaü ÷irastathaitadakùaramekaü bhåriti /
bhuva iti bàhå dvitvasàmànyàddvau bàhå dve ete akùare /
tathà svariti pratiùñhà dve pratiùñhe dve ete akùare /
pratiùñhe pàdau pratitiùñhatyàbhyàmiti /
tasyàsya vyàhçtyavayavasya satyasya brahmaõa upaniùadrahasyamabhidhànam /
yenàbhidhànenàbhidhãyamànaü tadbrahmàbhimukho bhavati lokavat /
kàsàvityàha - ahariti ahariti caitadråpaü hanterjahàte÷ceti yo veda sa hanti jahàti ca pàpmànaü ya evaü veda //3//



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,5.4

#<yo 'yaü dakùiõe 'kùan puruùas tasya bhår iti ÷iraþ |
ekaü ÷ira ekam etad akùaram |
bhuva iti bàhå |
dvau bàhå dve ete akùare |
svar iti pratiùñhà |
dve pratiùñhe dve ete akùare |
tasyopaniùad aham iti |
hanti pàpmànaü jahàti ca ya evaü veda || BrhUp_5,5.4 ||>#


__________


BrhUpBh_5,5.4 evaü yo 'yaü dakùiõe 'kùanpuruùastasya bhåriti ÷ira ityàdi sarvaü samànam /
tasyopaniùadahamiti /
pratyagàtmabhåtatvàt /
pårvavaddhànterjahàte÷ceti //4//

#<iti ÷rãmadbçhadàraõyakopaniùadbhàùye pa¤camàdhyàyasya pa¤camaü bràhmaõam //5//>#



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,6.1

#<manomayo 'yaü puruùo bhàþsatyaþ |
tasminn antar hçdaye yathà vrãhir và yavo và |
sa eùa sarvasye÷ànaþ sarvasyàdhipatiþ sarvam idaü pra÷àsti yad idaü ki¤ca || BrhUp_5,6.1 ||>#


__________


BrhUpBh_5,6.1 upàdhãnàmanekatvàdanekavi÷eùaõatvàcca tasyaiva prakçtasya brahmaõo manaupàdhivi÷iùñasyopàsanaü vidhitsannàhamanomayo manaþpràyo manasyupalabhyamànatvàt /
manasà copalabhata iti manomayo 'yaü puruùo bhàþ satyo bhà eva satyaü sadbhàvaþ svaråpaü yasya so 'yaü bhàþ satyo bhàsvara ityetat /
manasaþ sarvàrthàvabhàsamatvànmanomayatvàccàsya bhàsvaratvàt /
tasminnantarhçdaye hçdayasyàntastasminnityetat /
yathà vrãhirvà yavo và pariõamata evaü parimàõastasminnantarhçdaye yogibhirdç÷yata ityarthaþ /
sa eùa sarvasye÷ànaþ sarvasya svabhedajàtasye÷ànaþ svàmã /
svàmitve 'pi sati ka÷cidamàtyàditantro 'yaü tu na tathà kiü tarhyadhipatiradhiùñhàya pàlayità /
sarvamidaü pra÷àsti yadidaü ki¤ca yatki¤ccitsarvaü jagattatsarvaü pra÷àsti /
eü manomayasyopàsanàttathàråpàpattireva phalam /
taü tathà yathepàsate tadeva bhavatãti bràhmaõam //1//

#<iti ÷rãmadbçhadàraõyakopaniùadbhàùye pa¤camàdhyàyasya ùaùñhaü bràhmaõam //6//>#



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,7.1
#<vidyud brahmety àhuþ |
vidànàd vidyut |
vidyaty enaü pàpmano ya evaü veda vidyud brahmeti |
vidyud dhy eva brahma || BrhUp_5,7.1 ||>#


__________


BrhUpBh_5,7.1 tathaivopàsanàntaraü satyasya brahmaõo vi÷iùñaphalamàrabhyate - vidyudbrahmetyàhuþ /
vidyuto brahmaõo nirvacanamucyate - vidànàdavakhaõóanàttamaso medhàndhakàraü vidàrya hyavabhàsate 'to vidyut /
evaü guõaü vidyudbrahmeti yo vedàsai vidyatyavakhaõóayati vinà÷ayati pàpmana enamàtmànaü prati pratikålabhåtàþ pàpmàno ye tànsarvànpàpmano 'khaõóayatãtyarthaþ /
ya evaü veda vidyudbrahmeti tasyànuråpaü phalam /
vidyuddhi yasmàdbrahma //1//

iti ÷rãmadbçhadàraõyakopaniùadbhàùye pa¤camàdhyàyasya saptamaü bràhmaõam //7//



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,8.1

#<vàcaü dhenum upàsãta |
tasyà÷ catvàraþ stanàþ |
svàhàkàro vaùañkàro hantakàraþ svadhàkàraþ |
tasyai dvau stanau devà upajãvanti |
svàhàkàraü ca vaùañkàraü ca |
hantakàraü manuùyàþ |
svadhàkàraü pitaraþ |
tasyàþ pràõa çùabho mano vatsaþ || BrhUp_5,8.1 ||>#


__________


BrhUpBh_5,8.1 punarupàsanàntaraü tasyaiva brahmaõo vàgvai brahmeti vàgiti ÷abdasrayã tàü vàcaü dhenuü dhenuriva dhenuryathà dhenu÷caturbhiþ stanaiþ stanyaü payaþ kùarati vatsàyaivaü vàgdhenurvakùyamàõaiþ stanaiþ paya ivànnaü kùarati devàdibhyaþ /
ke punaste stanà ye và te yebhyaþ kùarati /
tasyà etasyà vàco dhenvà dvau stanau devà upajãvanti vatsasthànãyàþ /
kau tau /
svàhàkàraü ca vaùañkàraü ca /
àbhyàü hi havirdãyate devebhyaþ /
hantakàraü manuùyàþ /
hanteti manuùyebhyo 'nnaü prayacchanti /
svadhàkàraü ca vaùañkàraü ca /
àbhyàü hi havirdãyate devebhyaþ /
hantakàraü manuùyàþ /
hanteti manuùyebhyo 'nnaü prayacchanti svadhàkàraü ca vaùañkàraü ca /
àbhyàü hi havirdãyate devebhyaþ /
hantakàraü manuùyàþ /
hanteti manuùyebhyo 'nnaü prayacchanti /
svadhàkàraü pitaraþ /
svadhàkàreõa hi pitçbhyaþ svadhàü prayacchanti /
tasyà dhenvà vàcaþ pràõa çùabhaþ /
pràõena hi vàkprasåyate /
mano vatsaþ /
manasà hi prasràvyate /
manasà hyàlocite viùaye vàkpravartate /
tasmànmano vatsasthànãyam /
evaü vàgdhenåpàsakastàdbhàvyameva pratipadyate //1//

#<iti ÷rãmadbçhadàraõyakopaniùadbhàùye pa¤camàdhyàyasyàùñamaü bràhmaõam //8//>#



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,9.1

#<ayam agnir vai÷vànaro yo 'yam antaþ puruùe |
yenedam annaü pacyate |
yad idam adyate |
tasyaiùa ghoùo bhavati |
yam etat karõàv apidhàya ÷çõoti |
sa yadotkramiùyan bhavati nainaü ghoùaü ÷çõoti || BrhUp_5,9.1 ||>#

__________


BrhUpBh_5,9.1 ayamagnirvai÷vànanaraþ pårvavadupàsanàntaramayamagnirvai÷vànaraþ /
ko 'yamagnirityàha-yo 'yamantaþpuruùe /
kiü ÷arãràrambhako netyucyate-yenàgninà vai÷vànaràkhyenedamannaü pacyate /
kiü tadannam /
yadidamadyate bhujyate 'nnaü prajàbhijañhiro 'gnirityarthaþ /
tasya sàkùàdupalakùaõàrthamidamàha-tasyàgnerannaü pacato jàñharasyaiùa ghoùo bhavati /
ko 'sau /
yaü ghoùametaditi kriyàvi÷eùaõaü karõàvapidhàyàïgulãbhyàmapidhànaü kçtvà ÷çõoti taü prajàpatimupàsãta vai÷vànaramagnim /
atràpi tàdbhàvyaü phalam /
tatra pràsaïgikamidamariùñalakùaõamucyate-so 'tra ÷arãre bhoktà yadotkramiùyanbhavati nainaü ghoùaü ÷çõoti //1//

#<iti ÷rãmadbçhadàraõyakopaniùadbhàùye pa¤camàdhyàyasya navamaü bràhmaõam //9//>#



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,10.1

#<yadà vai puruùo 'smàl lokàt praiti sa vàyum àgacchati |
tasmai sa tatra vijihãte yathà rathacakrasya kham |
tena sa årdhva àkramate |
sa àdityam àgacchati |
tasmai sa tatra vijihãte |
yathà lambarasya kham |
tena sa årdhva àkramate |
sa candramasam àgacchati |
tasmai sa tatra vijihãte |
yathà dundubheþ kham |
tena sa årdhva àkramate |
sa lokam àgacchaty a÷okam ahimam |
tasmin vasati ÷à÷vatãþ samàþ || BrhUp_5,10.1 ||>#


__________

BrhUpBh_5,10.1 sarveùàmasminprakaraõa upàsanànàü gatiriyaü phalaü cocyate-yadà vai puruùo vidvànasmàllokàtpraiti ÷arãraü parityajati sa tadà vàyumàgacchatyantarikùe tiryagbhåto vàyuþ stimito 'bhedyastiùñhati /
sa vàyustatra svàtmani tasmai sampràptàya vijihote svàtmàvayavànvigamayati cchidrãkarotyàtmànamityarthaþ /
kiüparimàmaü chidramiti /
ucyate-yathà ratha vakrasya khaü chidraü prasiddhaparimàõam /
tena chidreõa sa vidvànårdhva àkramata årdhvaþ sangacchati sa àdityamàgacchati /
àdityo brahmalokaü jigamiùormàrganirodhaü kçtvà sthitaþ so 'pyevaüvida upàsakàya dvàraü prayacchati /
tasmai sa tatra vijihote /
yathà lambarasya khaü vàditravi÷eùasya cchidraparimàmaü tena sa årdhva àkramate sa candramasamàgacchati /
so 'pi tasmai tatra vijihãte /
yathà dundubheþ khaü prasiddhaü tena sa årdhva àkramate sa lokaü prajàpatilokamàgacchati /
kiüvi÷iùñam /
a÷okaü mànasena duþkhena vivarjitamityetat /
ahimaü himavarjitaü ÷àrãraduþkhavarjitamityarthaþ /
taü pràpya tasminvasati ÷à÷vatãrnityàþ samàþ saüvatsarànityarthaþ /
brahmaõo bahånkalpànvasatãtyetat //1//

#<iti ÷rãmadbçhadàraõyakopaniùadbhàùye pa¤camàdhyàyasya da÷amaü bràhmaõam //10//>#



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,11.1

#<etad vai paramaü tapo yad vyàhitas tapyate |
paramaü haiva lokaü jayati ya evaü veda |
etad vai paramaü tapo yaü pretam araõyaü haranti |
paramaü haiva lokaü jayati ya evaü veda |
etad vai paramaü tapo yaü pretam agnàv abhyàdadhati |
paramaü haiva lokaü jayati ya evaü veda || BrhUp_5,11.1 ||>#


__________


BrhUpBh_5,11.1 etadvai paramaü tapaþ /
kiü tat /
yadyàhito vyàdhito jvaràdiparigçhãtaþ sanyattapyate tadetatparamaü tapa ityevaü cintayet /
duþkhasàmànyàt /
tasyaivaü cintayato viduùaþ karmakùayahetustadeva tapo bhavatyanindato 'viùãdataþ /
sa eva ca tena vij¤ànatapasà dagdhakilbaùaþ paramaü haiva lokaü jayati ya evaü veda /
tathaitadvai paramaü tapo yaü pretamagnàvabhyàdadhati /
agniprave÷asàmànyàt /
paramaü haiva lokaü jayati ya evaü veda //1//

#<iti ÷rãmadbçhadàraõyakopaniùadbhàùye pa¤camàdhyàyasyaikàda÷aü bràhmaõam //11//>#



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,12.1

#<annaü brahmety eka àhuþ |
tan na tathà |
påyati và annam çte pràõàt |
pràõo brahmety eka àhuþ |
tan na tathà |
÷uùyati vai praõa çte 'nnàt |
ete ha tv eva devate ekadhàbhåyaü bhåtvà paramatàü gacchataþ |
tad dha smàha pràtçdaþ pitaram |
kiü svid evaivaü viduùe sàdhu kuryàü kim evàsmà asàdhu kuryàm iti |
sa ha smàha pàõinà mà pràtçda |
kas tv enayor ekadhàbhåyaü bhåtvà paramatàü gacchatãti |
tasmà u haitad uvàca vãti |
annaü vai vi |
anne hãmàni sarvàõi bhåtàni viùñàni |
ram iti |
pràõo vai ram |
pràõe hãmàni sarvàõi bhåtàni ramante |
sarvàõi ha và asmin bhåtàni vi÷anti |
sarvàõi bhåtàni ramante ya evaü veda || BrhUp_5,12.1 ||>#


__________

BrhUpBh_5,12.1 annaü brahmeti /
tathaitadupàsanàntaraü vidhitsannàha-annaü brahmànnamadyate yattadbrahmetyeka àcàryà àhustanna tathà grahãtavyamannaü brahmeti /
anye cà'huþ pràõo brahmeti tacca tathà na grahãtavyam /
kimarthaü punarannaü brahmeti na gràhyam /
yasmàtpåyati klidyate påtibhàvamàpadyata çte pràõàttatkathaü brahma bhavitumarhati /
brahma hi nàma tadyadavinà÷i /
astu tarhi pràõo brahma /
naiva /
yasmàcchuùyati vai pràõa çte 'nnàt /
attà hi pràõaþ /
ato 'nnenà'dyena vinà na ÷aknotyàtmànaü dhàrayitum /
tasmàcchruùyati vai pràõa çte 'nnàt /
ata ekaikasya brahmatà nopapadyate yasmàttasmàdete ha tvevànnapràõadevate ekadhàbhåyamekadhàbàvaü bhåtvà gatvà paramatàü paramatvaü gacchato brahmatvaü pràpnutaþ /
tadetadevamadhyavasya ha smà'ha sma pràtçdo nàma pitaràtmanaþ kiüsviditisviditi vitarke /
yathà mayà brahma parikalpitamevaü viduùe kiüsvitsàdhu kuryàü sàdhu ÷obhanaü påjàü kàü tvasmai kuryàmityabhipràyaþ /
kinevàsmai viduùe 'sàdhu kuryàü kçtakçtyo 'sàvityabhipràyaþ /
annapràõau sahabhåto brahmeti vidvànnàsàvasàdhukaramena khaõóito bhavati /
nàpi sàdhukaraõena mahãkçtaþ /
tadevaüvàdinaü sa pità ha smà'ha pàõinà hastena nivàrayanmà pràtçda maivaü vocaþ /
kastvenayorannapràõayorekadhàbhåyaü bhåtvà paramatàü kastu gacchati na ka÷cidapi vidvànanena brahmadar÷anena paramatàü gacchati /
tasmànnaivaü vaktumarhasi kçtakçtyo 'sàviti /
yadyevaü bravãtu bhavànkathaü paramatàü gacchatãti /
tasmà u haitadvakùyamàõaü vaca uvàca /
kiü tat /
vãti /
kiü tadvãti /
ucyate-annaü vai vi /
anne hi yasmàdimàni sarvàõi bhåtàni viùñànyà÷ritànyato 'nnaü vãtyucyate /
ki¤ca ramiti /
ramiti coktavànpità /
kiü punastadram /
pràõo vai ram /
kuta ityàha /
pràõe hi ka÷cidanàyatano nirà÷rayo ramate /
nàpi satyapyàyatane 'pràõo durbalo ramate /
yadà tvàyatanavànpràõã balavàü÷ca tadà kçtàrthamàtmànaü manyamàno ramate lokaþ /
"yuvà syàtsàdhuyuvàdhyàyakaþ"ityàdi÷ruteþ /
idànãmevaüvidaþ phalamàha - sarvàõi ha và asminbhåtàni vi÷antyannaguõaj¤ànàtsarvàõi bhåtàni ramante pràõaguõaj¤ànàdya evaü veda //1//

#<iti ÷rãmadbçhadàraõyakopaniùadbhàùye pa¤camàdhyàyasya dvàda÷aü bràhmaõam //12//>#



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,13.1

#<uktham |
pràõo và uktham |
pràõo hãdaü sarvam utthàpayati |
ud dhasmàd ukthavid vãras tiùñhati |
ukthasya sàyujyaü salokatàü jayati ya evaü veda || BrhUp_5,13.1 ||>#


__________


BrhUpBh_5,13.1 uktham /
tathopàsanàntaramukthaü ÷asram /
taddhi pradhànaü mahàvrate kratau /
kiü punastaduktham /
pràõo và uktham /
pràõa÷ca pradhàna indriyàõàmukthaü ca ÷asràõàmata ukthamityupàsãta /
kathaü pràõa ukthamityàha-pràõo hi yasmàdidaü sarvamutthàpayati /
utthàpanàduktha pràõaþ /
na hyapràõaþ ka÷ciduttiùñhati /
tadupàsanaphalamàha-uddhàsmàdevaüvida ukthavitpràõavidvãraþ putra uttiùñhati ha dçùñametatphalam /
adçùñaü tåkthasya sàyujyaü salokatàü jayati ya evaü veda //1//



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,13.2

#<yajuþ |
pràõo vai yajuþ |
pràõe hãmàni sarvàõi bhåtàni yujyante |
yujyante hàsmai sarvàõi bhåtàni ÷raiùñhyàya |
yajuùaþ sàyujyaü salokatàü jayati ya evaü veda || BrhUp_5,13.2 ||>#


__________


BrhUpBh_5,13.2 yajuriti copàsãta pràõam /
pràõau vai yajuþ /
kathaü yujaþ pràõaþ /
pràõe hi yasmàtsarvàõi bhåtàni yujyante /
na hyasati pràõe kenacitkasyacidyogasàmarthyam /
ato yunaktãti pràõo yajuþ /
evaüvidaþ phalamàha-yujyanta udyacchanta ityarthaþ /
hàsmà evaüvide sarvàõi bhåtàni ÷raiùñhyaü ÷reùñhabhàvastasmai ÷raiùñhyàya ÷reùñhabhàvàya naþ ÷reùñho bhavediti /
yajuùaþ pràõasya sàyujyamityàdi sarva samànam //2 // //



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,13.3

#<sàma |
pràõo vai sàma |
pràõe hãmàni sarvàõi bhåtàni samya¤ci |
samya¤ci hàsmai sarvàõi bhåtàni ÷raiùñhyàya kalpante |
sàmnaþ sàyujyaü salokatàü jayati ya evaü veda || BrhUp_5,13.3 ||>#


__________


BrhUpBh_5,13.3 sàmeti copàsãta pràõam /
pràõo vai sàma /
kathaü pràõaþ sàma /
pràõe hi yasmàtsarvàõi bhåtàni samya¤ci saügacchante saügamanàtsàmyàpattihetutvàtsàma pràõaþ /
samya¤ci saügacchante hàsmai sarvàõi bhåtàni /
na kevalaü saügacchanta eva ÷reùñhabhàvàya càsmai kalpante samarthyante /
sàmnaþ sàyujyamityàdi purvavat //3//



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,13.4

#<kùatram |
pràõo vai kùatram |
pràõo hi vai kùatram |

tràyate hainaü pràõaþ kùaõitoþ |
pra kùatram atram àpnoti |
kùatrasya sàyujyaü salokatàü jayati ya evaü veda || BrhUp_5,13.4 ||>#


__________


BrhUpBh_5,13.4 taü pràõaü kùattramityupàsãta /
pràõau vai kùattraü prasiddhametatpràõo hi vai kùattram /
kathaü prasiddhametatpràõo hi vai kùattram /
kathaü prasiddhatetyàha-tràyate pàlayatyenaü piõóaü dehaü pràõaþ kùaõitoþ ÷asràdihiüsitàtpunarmàüsenà'pårayati yasmàttasmàtkùatatràõàtprasiddhaü kùattratvaü pràõasya /
vidvatphalamàha-pra kùattramatraü na tràyate 'nyena kenacidityatraü kùattraü pràõaü pràpnotãtyarthaþ /
÷àkhàntare và pàñhàtkùattramàtraü pràõo bhavatãtyarthaþ /
kùattrasya sàyujyaü salokatàü jayati ya evaü veda //4//

#<iti ÷rãmadbçhadàraõyakopaniùadbhàùye pa¤camàdhyàyasya trayoda÷aü bràhmaõam //13//>#



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,14.1

#<bhåmir antarikùaü dyaur ity aùñàv akùaràõi |
aùñàkùaraü ha và ekaü gàyatryai padam |
etad u haivàsyà etat |
sa yàvad eùu triùu lokeùu tàvad dha jayati yo 'syà etad evaü padaü veda || BrhUp_5,14.1 ||>#


__________


BrhUpBh_5,14.1 brahmaõo hçdayàdyanekopàdhivi÷iùñasyopàsanamuktamathedànãü gàyatryupàdhivi÷iùñasyopàsanaü vaktavyamityàrabhyate /
sarvacchandasàü hi gàyatrãcchandaþ pradhànabhåtam /
tatprayoktçgayatràõàdgàyatrãti vakùyati /
na cànyeùàü chandasàü prayoktçpràõatràõasàmarthyam /
pràõàtmabhåtà ca sà sarvacchandasàü cà'tmà pràõaþ /
pràõa÷ca kùatatràõàtkùattramityuktam /
pràõa÷ca gàyatrã /
tasmàttadupàsanameva vidhitsyate /
dvijottamajanmahetutvàcca /
gàyatryà bràhmaõamasçjata triùñubhà ràjanyaü jagatyà vai÷yamati dvijottamasya dvitãyaü janma gàyatrãnimittam /
tasmàtpradhànà gàyatrã bràhmaõà vyutthàya bràhmaõà abhivadanti sa bràhmaõo vipàpo virajo 'vicikitso bràhmaõo bhavatãtyuttamapuruùàrthasaübandhaü bràhmaõasya dar÷ayati /
tacca bràhmaõatvaü gàyatrãjanmamålamato vaktavyaü gàyatryàþ satattvam /
gàyatryà hi yaþ sçùño dvijottamo niraïku÷a evottamapuruùàrthasàdhane 'dhikriyate 'tastanmålaþ paramapuruùàrthasaübandhaþ /
tasmàttadupàsanavidhànàyà'ha-bhåmirantarikùaü dyaurityetànyaùñàvakùaràõi /
aùñàkùaramaùñàvakùaràõi yasya tadidamaùñàkùaram /
ha vai prasiddhàvadyotakau /
ekaü prathamaü gàyatryai gàyatryàþ padam /
yakàreõaivàùñatvapåraõam /
etadu haivaitadevàsyà gàyatryàþ padaü pàdaþ prathamo bhåmyàdilakùaõasrailokyàtmà /
aùñàkùaratvasàmànyàt /
evametattrailokyàtmakaü gàyatryàþ prathamaü padaü yo vedatasyaitatphalam-sa vidvànyàvatki¤cideùu triùu jetavyaü tàvatsarvaü ha jayati yo 'syà etadevaü padaü veda //1//



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,14.2
#<çco yajåùi sàmànãty aùñàv akùaràõi |
aùñàkùaraü ha và ekaü gàyatryai padam |
etad u haivàsyà etat |
sa yàvatãyaü trayã vidyà tàvad dha jayati yo 'syà etad evaü padaü veda || BrhUp_5,14.2 ||>#


__________


BrhUpBh_5,14.2 tadarco yajåüsi sàmànãti trayãvidyànàmàkùaràõyetànyapyaùñàveva tathaivàùñàkùaraü ha và ekaü gàyatryai padaü dvitãyametadu haivàsyà etadçgyajuþsàmalakùaõamaùñàkùaratvasàmànyàdeva /
sa yàvatãyaü trayã vidyà trayyà vidyayà yàvatphalajàtamàpyate tàvaddha jayati yo 'syà etadgàyatryàsraividyalakùaõaü padaü veda //2//



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,14.3

#<pràõo 'pàno vyàna ity aùñàv akùaràõi |
aùñàkùaraü ha và ekaü gàyatryai padam |
etad u haivàsyà etat |
sa yàvad idaü pràõi tàvad dha jayati yo 'syà etad evaü padaü veda |
athàsyà etad eva turãyaü dar÷ataü padaü parorajà ya eùa tapati |
yad vai caturthaü tat turãyam |
dar÷ataü padam iti dadç÷a iva hy eùaþ |
parorajà iti sarvam u hy evaiùa raja upary upari tapati |
evaü haiva ÷riyà ya÷asà tapati yo 'syà etad evaü padaü veda || BrhUp_5,14.3 ||>#


__________


BrhUpBh_5,14.3 tathà pràõo 'pàno vyàna etànyapi pràõàdyabhidhànàkùaràõyaùñau /
tacca gàyatryàstçtãyaü padaü yàvadidaü pràõijàtaü tàvaddha jayati yo 'syà etadevaü gàyatryàstçtãyaü padaü veda /
athànantaraü gàyatryàsripadàyàþ ÷abdàtmikàyàsturãyaü padamucyate 'bhidheyabhåtamasyàþ prakçtàyà gàyatryà etadeva vakùyamàmaü turãyaü dar÷ataü padaü parorajà ya eùa tapati /
turãyamityàdivàkyapadàrthaü svameva vyàcaùñe ÷rutiþ-yadvai caturthaü prasiddhaü loke tadidaü turãya÷abdenàbhidhãyate /
dar÷ataü padamityasya kor'tha ityucyate-dadç÷a iva dç÷yata iva hyeùa maõóalasthaþ puruùo rajo rajojàtaü samastaü lokamityarthaþ /
uparyuparyàdhipatyabhàvena sarvaü lokaü rajojàtaü tapati /
uparyuparãti vãpsà sarvalokàdhipatyakhyàpanàrthà /
nanu sarva÷abdenaiva siddhatvàdvãpsànarthikà /
naiùa doùaþ /
yeùàmupariùñàtsavità dç÷yate tadviùaya eva sarva÷abdaþ syàdityà÷aïkànivçttyarthà vãpsà /
"ye càmuùmàtparà¤co lokàsteùàü ceùñe devakànàü ca"iti ÷rutyanràt /
tasmàtsarvàvarodhàrthà vãpsà /
yathàsau savità sarvàdhipatyalakùaõayà ÷riyà ya÷asà ca khyàtyà tapatyevaü haiva ÷riyà ya÷asà ca tapati yo 'syà etadevaü turãyaü dar÷ataü padaü veda //3//



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,14.4

#<saiùà gàyatry etasmiüs turãye dar÷ate pade parorajasi pratiùñhità |
tad vai tat satye pratiùñhitam |
cakùur vai satyam |
cakùur hi vai satyam |
tasmàd yad idànãü dvau vivadamànàv eyàtam aham adar÷am aham a÷rauùam iti |
ya evaü bråyàd aham adar÷am iti |
tasmà eva ÷raddadhyàma |
tad vai tat satyaü bale pratiùñhitam |
pràõo vai balam |
tat pràõe pratiùñhitam |
tasmàd àhur balaü satyàd ogãya iti |
evaü v eùà gàyatry adhyàtmaü pratiùñhità |
sà haiùà gayàüs tatre |
pràõà vai gayàþ |
tat pràõàs tatre |
tad yad gayàüs tatre tasmàd gàyatrã nàma |
sa yàm evàmåü sàvitrãm anvàhaiùaiva sà |
sa yasmà anvàha tasya pràõàüs tràyate || BrhUp_5,14.4 ||>#


__________


BrhUpBh_5,14.4 saiùà tripadoktà yà trailokyatraividyapràõalakùaõà gàyatryetasmiü÷caturthe turãye dar÷ate pade parorajasi pratiùñhità /
mårtàmårtarasatvàdàdityasya /
rasàpàye hi vastu nãrasamapratiùñhitaü bhavati /
yathà kàùñhàdi dagdhasàraü tadvat /
tathà mårtàmårtarasatvàdàdityasya /
rasàpàye hi vastu nãrasamapratiùñhitaü bhavati /
yathà kàùñhàdi dagdhasàraü tadvat /
tathà mårtàmårtàtmakaü jagattripadà gàyatryàditye pratiùñhità tadrasatvàtsaha tribhiþ pàdaiþ /
tadvai turãyaü padaü satye pratiùñhitam /
kiü punastatsatyamityucyate-cakùurvai satyam /
kathaü cakùuþ satyamityàha-prasiddhametaccakùurhi vai satyam /
kathaü prasiddhatetyàha-tasmàdyadidànãmeva dvau vivadamànau viruddhaü vadamànàveyàtàmàgaccheyàtàmahamadar÷aü dçùñavànanasmãtyanya àhàhama÷rauùaü tvayà dçùñaü na tathà tadvastviti tayorya evaü bråyàdahamadràkùamiti tasmà eva ÷raddadhyàma napunaryo bråyàdahama÷rauùamiti /
÷roturmçùà ÷ravaõamapi saübhavati na tu cakùuùo mçùà dar÷anam /
tasmànnà÷rauùamityuktavate ÷raddadhyàma /
tasmàtsatyapratipattihetutvàtsatyaü cakùustasminsatye cakùuùi saha tribhiritaraiþ pàdaisturãyaü padaü pratiùñhitamityarthaþ /
uktaü ca sa àdityaþ kasminpratiùñhita iti cakùuùãti /
tadvai turãyapadà÷rayaü satyaü bale pratiùñhitam /
kiü punastadbalamityàha-pràõo vai balaü tasminpràõe bale pratiùñhitaü satyam /
tathà coktaü såtre tadotaü ca protaü ceti /
yasmàdbale satyaü pratiùñhitaü tasmàdàhurbalaü satyàdogãya ojãya ojastaramityarthaþ /
loke 'pi yasminhi yadà÷ritaü bhavati tasmàdà÷ritàdà÷rayasya balavattaratvaü prasiddham /
na hi durbalaü balavataþ kvacidà÷rayabhåtaü dçùñam /
evamuktanyàyena u eùà gàyatryadhyàtmamadhyàtme pràõe pratiùñhità /
saiùà gàyatrã pràõaþ /
ato gàyatryàü jagatpratiùñhitam /
yasminpràõe sarve devà ekaü bhavanti /
sarvaü vedàþ karmàõi phalaü ca saivaü gàyatrã pràõaråpà satã jagata àtmà /
sà haiùà gayàüstatre tràtavatã /
ke punargayàþ pràõà vàgàdayo vai gayàþ /
÷abdakaramàt /
tàüstatre saiùà gàyatrã /
tattatra yadyasmàdgayàüstatre tasmàdgàyatrã nàma /
gàyatràõàdgàyatrãti prathità /
sa àcàrya upanãya màõavakamaùñavarùaü yàmevàmåü gàyatrãü sàvitrãü savitçdevatàkàmanvàha pacchordharca÷aþ samastàü ca /
eùaiva sà sàkùàtpràõo jagata àtmà màõavakàya samarpitehedànãü vyàkhyàtà nànyà sa àcàryo yasmai màõavakàyànvàhànuvakti tasya màõavakasya gayànpràõàüsràyate narakàdipatanàt //4//



_______________________________________________________________________
START BrhUp 5,14.5

#<tàü haitàm eke sàvitrãm anuùñubham anvàhuþ |
vàg anuùñup |
etad vàcam anubråma iti |
na tathà kuryàt |
gàyatrãm eva sàvitrãm ànubråyàt |
yadi ha và apy evaüvid bahv iva pratigçhõàti na haiva tad gàyatryà ekaü cana padaü prati || BrhUp_5,14.5 ||>#


__________


BrhUpBh_5,14.5 tàmetàü sàvitrãü haike ÷àkhino 'nuùñupchandaskàmanvàhurupanãtàya /
tadabhipràyamàha-vàganuùñup /
vàkca ÷arãre sarasvatã tàmeva hi vàcaü sarasvatãü màõavakàyànubråma ityetadvadantaþ /
na tathà kuryànna tathà vidyàdyatta àhurmçùaiva tat /
kiü tarhi gàyatrãmeva sàvitrãmanubråyàt /
kasmàt /
yasmàtpràõo gàyatrãtyuktam /
pràõa ukte vàkca sarasvatã cànye ta pràõàþ sarvaü màõavakàya samarpitaü bhavati /
ki¤cedaü pràsaïgikamuktvà gàyatrãvidaü stauti-yadi ha và apyevaüvidbahviva na hi tasya sarvàtmano bahu nàmàsti kicitsarvàtmakatvàdviduùaþ pratigçhõàti na haiva tatpratigrahajàtaü gàyatryà eka¤canaikamapi padaü prati paryàptam //5//



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,14.6

#<sa ya imàüs trãül lokàn pårõàn pratigçhõãyàt so 'syà etat prathamaü padam àpnuyàt |
atha yàvatãyaü trayã vidyà yas tàvat pratigçhõãyàt so 'syà etad dvitãyaü padam àpnuyàt |
atha yàvad idaü pràõi yas tàvat pratigçhõãyàt so 'syà etat tçtãyaü padam àpnuyàt |
athàsyà etad eva turãyaü dar÷ataü padaü parorajà ya eùa tapati |
naiva kena canàpyam |
kuta u etàvat pratigçhõãyàt || BrhUp_5,14.6 ||>#


__________

BrhUpBh_5,14.6 sa ya imàüsrãnsa yo gàyatrãvidimànbhåràdãüsrãngo '÷vàdidhanapårõàüllokànpratigçhõãyàtsa pratigraho 'syà gàyatryà etatprathamaü padaü yadvyàkhyàtamàpnuyàtprathamapadavij¤ànaphalaü tena bhuktaü syànna tvadhikadoùotpàdakaþ sa pratigrahaþ /
atha punaryàvatãyaü trayã vidyà yastàvatpratigçhõãyàtso 'syà etattçtãyaü padamàpnuyàt /
tena tçtãyapadavij¤ànaphalaü bhuktaü syàt /
kalpayitvedamicyate /
pàdatrayasamamapi yadi ka÷citpratigçhõãyàttatpàdatrayavij¤ànaphalasyaiva kùayakàraõaü na tvanyasya doùasya kartçtve kùamam /
na caivaü dàtà pratigrahãtà và /
gàyatrãvij¤ànastutaye kalpyate /
dàtà pratigrahãtà ca yadyapyevaü saübhàvyate nàsau pratigraho 'paràdhakùamaþ /
kasmàdyato 'bhyadhikamapi puruùàrthavij¤ànamava÷iùñameva caturthapàdaviùayaü gàyatryàstaddar÷ayati /
athàsyà etadeva turãyaü dar÷ataü padaü parorajà ya eùa tapati /
yaccaitannaiva kenacana kenacidapi pratigraheõà'pyaü naiva pràpyamityarthaþ /
yathà pårvoktàni trãõi padàni /
etànyapi naivà'pyàni kenacitkalpayitvaivamuktaü paramàrthataþ kuta u etàvatpratigçhõoyàttrailokyàdisamam /
tasmàdgàyatryevaüprakàropàsyetyarthaþ //6//



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,14.7

#<tasyà upasthànam |
gàyatry asy ekapadã dvipadã tripadã catuùpadi |
apad asi |
na hi padyase |
namas te turãyàya dar÷atàya padàya parorajase |
asàv ado mà pràpad iti |
yaü dviùyàd asàv asmai kàmo mà samardhãti và |
na haivàsmai sa kàmaþ samçdhyate yasmà evam upatiùñhate |
aham adaþ pràpam iti và || BrhUp_5,14.7 ||>#


__________


BrhUpBh_5,14.7 tasyà upasthànaü tasyà gàyatryà upasthànamupetya sthànaü namaskaraõamanena mantreõa /
kau'sau mantra ityàha-he gàyatryasi bhavasi trailokyapàdenaikapadã trayãvidyàråpeõa dvitãyena dvipadã /
pràõàdinà tçtãyena tripadyasi /
caturthena turãyeõa catuùpadyasi /
evaü caturbhiþ pàdairupàsakaiþ padyase j¤àyase 'taþ paraü pareõa nirupàdhikena svenà'tmanàpadasi /
avidyamànaü padaü yasyàstava yena padyase sà tvamapadasi yasmànnahi padyase neti netyàtmatvàt /
ato vyavahàraviùayàya namabhte turãyàya dar÷atàya padàya poradase /
asau ÷atruþ pàpmà tvatpràptivighnakaro 'dastadàtmanaþ kàryaü yattvatpràptivighnakartçtvaü mà pràpanmaiva pràpnotu /
iti÷abdo mantraparisamàptyarthaþ /
yaü dviùyàdyaü prati dveùaü kuryàtsvayaü vidvàüstaü pratyanenopasthànamasau ÷atruramukanàmeti nàma gçhõãyàdasmai yaj¤adattàyàbhipretaþ kàmo mà samçddhi samçddhiü mà pràpnotviti vopatiùñhate /
na haivàsmai devadattàya sa kàmaþ samçdhyate /
kasmai /
yasmà evamupatiùñhate /
ahamado devadattàbhipretaü pràpamiti vopatiùñhate /
asàvado mà pràpadityàditrayàõàü mantrapadànàü yathàkàmaü vikalpaþ //7//



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,14.8

#<etad dha vai taj janako vaideho buóilam à÷vatarà÷vim uvàca -- yan nu ho tad gàyatrãvid abråthàþ |
atha kathaü hastãbhåto vahasãti |
mukhaü hy asyàþ samràõ na vidàü cakareti hovàca |
tasyà agnir eva mukham |
yadi ha và api bahv ivàgnàv abhyàdadhati sarvam eva tat saüdahati |
evaü haivaivaüvid yady api bahv iva pàpaü kurute sarvam eva tat saüpsàya ÷uddhaþ påto 'jaro 'mçtaþ saübhavati || BrhUp_5,14.8 ||>#


__________


BrhUpBh_5,14.8 gàyatryà mukhavidhànàyàrthavàda ucyate-etaddha kila vai smaryate /
tattatra gàyatrãvij¤ànaviùaye janako vaideho buóilo nàmato '÷vatarà÷vasyàpatyamà÷vatarà÷vistaü kiloktavàn /
yannu iti vitarke ho aho ityetattadyattvaü gàyatrãvidbråthà gàyatrãvidasmãti yadabråthàþ kimidaü tasya vacaso 'nanuråpam /
atha kathaü yadi gàyatrãvitpratigrahadoùeõa hastobhåto vahasãti /
sa pratyàha ràj¤à smàrito mukhaü gàyatryà hi yasmàdasyà he samràõna vidà¤cakàra na vij¤àtavànasmãti hovàca /
ekàhgavikalatvàdgàyatrãvij¤ànaü mamàphalaü jàtam /
÷çõu tarhi tasyà gàyatryà agnireva mukham /
yadi ha và api bahvivendhanamagnàvabhyàdadhati laukikàþ sarvameva tatsaüdahatyevendhanamagnirevaü haivaivaüvidgàyatryà agnirmukhamityevaü vettãtyevaüvitsyàtsvayaü gàyatryàtmàgnimukhaþ san /
yadyapi bahviva pàpaü kurute pratigrahàdidoùaü tatsarvaü pàpajàtaü saüpsàya bhakùayitvà ÷uddho 'gnivatpåta÷ca tasmàtpratigrahadoùàdgàyatryàtmàjaro 'mçta÷ca saübhavati //8//

#<iti ÷rãmadbçhadàraõyakopaniùadbhàùye pa¤camàdhyàyasya caturda÷aü bràhmaõam //14//>#



_______________________________________________________________________

START BrhUp 5,15.1

#<hiraõmayena pàtreõa satyasyàpihitaü mukham |
tat tvam påùann apàvçõu satyadharmàya dçùñaye |
påùann ekarùe yama sårya pràjàpatya vyåha ra÷mãn samåha tejaþ |
yat te råpaü kalyàõatamam tat te pa÷yàmi yo 'sàv asau puruùaþ so 'ham asmi |
vàyur anilam amçtam athedaü bhasmàntaü ÷arãram |
oü krato smara kçtaü smara krato smara kçtaü smara |
agne naya supathà ràye 'smàn vi÷vàni deva vayunàni vidvàn |
yuyodhy asmaj juhuràõam eno bhåyiùñhàü te namauktiü vidhema || BrhUp_5,15.1 ||>#


__________


BrhUpBh_5,15.1 yo j¤ànakarmasamuccayakàrã so 'ntakàla àdityaü pràrthayati /
asti ca prasaïgo gàyatryàsturãyaþ pàdo hi saþ /
tadupasthànaü prakçtamataþ sa eva pràrthyate /
hiraõyamayena jyotirmayena pàtreõa yathà pàtreõeùñaü vastvapidhãyata evamidaü satyàkhyaü brahma jyotirmayena maõóalenàpihitamivàsamàhitacetasàmadç÷yatvàttaducyate /
satyasyàpihitaü mukhaü mukhyaü svaråpaü tadapidhànaü pàtramapidhànamiva dar÷anapratibandhakàraõaü tattvaü he påùa¤jagataþ poùaõatpåùà savitàpàvçõvapàvçtaü kuru dar÷anapratibandhakàraõamapanayetyarthaþ /
satyadharmàya satyaü dharmo 'sya mama so 'haü satyadharmà tasmai tvadàtmabhåtàyetyarthaþ /
dçùñaye dar÷anàya /
påùannityàdãni nàmànyàmantraõàrthani savituþ /
ekarùa eka÷càsàvçùi÷caikarùirdar÷anàdçùiþ /
sa hi sarvasya jagata àtmà cakùu÷ca sansarvaü pa÷yatyeko và gacchatãtyekarùiþ"sårya ekàkã carati"iti mantravarõàt /
yama sarvaü hi jagataþ saüyamanaü tvatkçtam /
sårya suùñhu vãrayate rasànra÷mãnpràõàndhiyo và jagata iti /
pràjàpatya prajàpaterã÷varasyàpatyaü hiraõyagarbhasya và he pràjàpatya vyåha vigamaya ra÷mãn /
samåha saükùipà'tmanastejo yenàhaü ÷aknuyàü tvatsvaråpama¤jasà draùñam /
vidyotana iva råpàõàmata upasaühara tejaþ /
yatte tava råpaü sarvakalyàõànàmati÷ayena kalyàõaü kalyàõatamaü tatte pa÷yàmi /
pa÷yàmo vayaü vacanavyatyayena /
yo 'sau bhårbhuvaþsvarvyàhçtyavayavaþ puruùaþ puruùàkçtitvàtpuruùaþ so 'hamasmi bhavàmi /
aharamiti copaniùada uktatvàdàdityacàkùuùayostadevedaü paràmç÷yate so 'hamasmyamçtamiti saübandhaþ /
mamàmçtasya satyasya ÷arãrapàte ÷arãrastho yaþ pràõo vàyuþ so 'nilaü bàhyaü vàyumeva pratigacchatu /
tathànyà devatàþ svàü svàü prakçtiü gacchantu /
athedamapi bhasmàntaü satpçthivãü yàtu ÷arãram /
athedànãmàtmanaþ saükalpabhåtàü manasi vyavasthitàmagnidevatàü pràrthayate-oü krato /
oümiti krato iti ca saübodhanàrthaveva /
oïkàrapratãkatvàdom /
manomayatvàcca kratuþ /
he oü he krato smara smartavyamantakàle hi tvatsmaraõava÷àdiùñà gatiþ pràpyate 'taþ pràrthyate yanmayà kçtaü tatsmara punaruktiràdaràrthà /
ki¤ca he 'gne naya pràpaya supathà ÷obhanena màrgeõa ràye dhanàya karmaphalapràptaya ityarthaþ /
na dakùiõena kçùõena punaràvçttiyuktena kiü tarhi ÷uklenaiva supathàsmànvi÷vàni sarvàõi he deva vayunàni praj¤ànàni sarvapràõinàü vidvàn /
ki¤ca yuyodhyapanaya viyojayàsmadasmatto juhuràõaü kuñilamenaþ pàpaü pàpajàtaü sarvam /
tena pàpena viyuktà vayameùyàma uttareõa pathà tvatprasàdàt /
kintu vayaü tubhyaü paricaryàü kartuü na ÷aknumo bhåyiùñhàü bahutamàü te tubhyaü namauktiü namaskàravacanaü vidhema namaskàroktyà paricaremetyarthaþ /
anyatkartuma÷aktàþ santa iti //1 // //

iti ÷rãmadbçhadàraõyakopaniùadi pa¤camàdhyàyasya pa¤cada÷aü bràhmaõam //15 // //
#<
iti bçhadàraõyakopaniùadi pa¤camodhyàyaþ //5//>#