SATAPATHA-BRAHMANA 13 Data input by H.S. Ananthanarayana and W. P. Lehman. Bracketted numbering added mechanically. ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Classical Sanskrit Extended ³ ³ (CSX) encoding: ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 224 ³ ³ long A â 226 ³ ³ long i ã 227 ³ ³ long I ä 228 ³ ³ long u å 229 ³ ³ long U æ 230 ³ ³ vocalic r ç 231 ³ ³ vocalic R è 232 ³ ³ long vocalic r é 233 ³ ³ vocalic l ë 235 ³ ³ long vocalic l í 237 ³ ³ velar n ï 239 ³ ³ velar N ð 240 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t ñ 241 ³ ³ retroflex T ò 242 ³ ³ retroflex d ó 243 ³ ³ retroflex D ô 244 ³ ³ retroflex n õ 245 ³ ³ retroflex N ö 246 ³ ³ palatal s ÷ 247 ³ ³ palatal S ø 248 ³ ³ retroflex s ù 249 ³ ³ retroflex S ú 250 ³ ³ anusvara ü 252 ³ ³ anusvara (overdot) § 167 ³ ³ capital anusvara ý 253 ³ ³ visarga þ 254 ³ ³ (capital visarga 255) ³ ³ ³ ³ Other characters of the CSX encoding table are ³ ³ not included. Accents have been dropped in order ³ ³ to facilitate word search. ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ 13.1.1.[1] brahmaudanam pacati reta eva taddhatte yadàjyamuciùyate tena ra÷anàmabhyajyàdatte tejo và àjyam pràjàpatyo'÷vaþ prajàpatimeva tejasà samardhayatyapåto và eùo'medhyo yada÷vaþ 13.1.1.[2] darbhamayã ra÷anà bhavati pavitraü vai darbhàþ punàtyevainam påtamevainam medhyamàlabhate 13.1.1.[3] a÷vasya và àlabdhasya reta udakràmattatsuvarõaü hiraõyamabhavadyatsuvarõaü hiraõyaü dadàtya÷vameva retasà samardhayati 13.1.1.[4] prajàpatiryaj¤amasçjata tasya mahimàpàkràmatsa mahartvijaþ pràvi÷attam mahartvigbhiranvaicattam mahartvigbhiranvavindadyanmahartvijo brahmaudanam prà÷nanti mahimànameva tadyaj¤asya yajamàno'varunddhe brahmaudane suvarõaü hiraõyaü dadàti reto và odano reto hiraõyaü retasaivàsmiüstadreto dadhàti ÷atamànam bhavati ÷atàyurvai puruùaþ ÷atendriya àyurevendriyaü vãryamàtmandhatte catuùñayãrapo vasatãvarãrmadhyamàyàhne gçhõàti tà digbhyaþ samàhçtà bhavanti dikùu và annamannamàpo'nnenaivàsmà annamavarunddhe 13.1.2.[1] vyçddhamu và etadyaj¤asya yadayajuùkeõa kriyata imàmagçbhõanra÷anàmçtasyetya÷vàbhidhànãmàdatte yajuùkçtyai yaj¤asya samçddhyai dvàda÷àratnirbhavati dvàda÷a màsàþ saüvatsaraþ saüvatsarameva yaj¤amàpnoti 13.1.2.[2] tadàhuþ dvàda÷àratnã ra÷anà kàryà3 trayoda÷àratnã3rityçùabho và eùa çtånàü yatsaüvatsarastasya trayoda÷o màso viùñapamçùabha eùa yaj¤ànàü yada÷vamedho yathà và çùabhasya viùñapamevametasya viùñapaü trayoda÷amaratniü ra÷anàyàmupàdadhyàttadyatha çùabhasya viùñapaü saüstriyate tàdçktat 13.1.2.[3] abhidhà asãti tasmàda÷vamedhayàjã sarvà di÷o'bhijayati bhuvanamasãti bhuvanaü tajjayati yantàsi dharteti yantàramevainaü dhartàraü karoti sa tvamagniü vai÷vànaramityagnimevainaü vai÷vànaraü gamayati saprathasaü gaceti prajayaivainam pa÷ubhiþ prathayati svàhàkçta iti vaùañkàra evàsyaiùa svagà tvà devebhya iti devebhya evainaü svagà karoti prajàpataya iti pràjàpatyo'÷vaþ svayaivainaü devatayà samardhayati 13.1.2.[4] ã÷varo và eùaþ àrtimàrtoryo brahmaõe devebhyo'pratiprocyà÷vaü badhnàti brahmanna÷vam bhantsyàmi devebhyaþ prajàpataye tena ràdhyàsamiti brahmàõamàmantrayate brahmaõa evainam pratiprocya badhnàti nàrtimàrcati taü badhàna devebhyaþ prajàpataye tena ràdhnuhãti brahmà prasauti svayaivainaü devatayà samardhayatyatha prokùatyasàveva bandhuþ 13.1.2.[5] sa prokùati prajàpataye tvà juùñam prokùàmãti prajàpatirvai devànàü vãryavattamo vãryamevàsmindadhàti tasmàda÷vaþ pa÷ånàü vãryavattamaþ 13.1.2.[6] indràgnibhyàü tvà juùñam prokùàmãti indràgnã vai devànàmojasvitamà oja evàsmindadhàti tasmàda÷vaþ pa÷ånàmojasvitamaþ 13.1.2.[7] vàyave tvà juùñam prokùàmãti vàyurvai devànàmà÷iùñho javamevàsmindadhàti tasmàda÷vaþ pa÷ånàmà÷iùñhaþ 13.1.2.[8] vi÷vebhyastvà devebhyo juùñam prokùàmãti vi÷ve vai devà devànàü ya÷asvitamà ya÷a evàsmindadhàti tasmàda÷vaþ pa÷ånàü ya÷asvitamaþ sarvebhyastvà devebhyo juùñam prokùàmãti 13.1.2.[9] tadàhuþ yatpràjàpatyo'÷vo'tha kathàpyanyàbhyo devatàbhyaþ prokùatãti sarvà vai devatà a÷vamedhe'nvàyattà yadàha sarvebhyastvà devebhyaþ prokùàmãti sarvà evàsmindevatà anvàyàtayati tasmàda÷vamedhe sarvà devatà anvàyattàþ pàpmà và etam bhràtçvya ãpsati yo'÷vamedhena yajeta vajro'÷vaþ paro martaþ paraþ ÷veti ÷vànaü caturakùaü hatvàdhaspadama÷vasyopaplàvayati vajreõaivainamavakràmati nainam pàpmà bhràtçvya àpnoti 13.1.3.[1] yathà vai haviùo'hutasya skandet evametatpa÷o skandati yaü niktamanàlabdhamutsçjanti yatstokãyà juhoti sarvahutamevainaü juhotyaskandàyàskannaü hi tadyaddhutasya skandati sahasraü juhoti sahasrasammito vai svargo lokaþ svargasya lokasyàbhijityai 13.1.3.[2] tadàhuþ yanmità juhuyàtparimitamavarundhãtetyamità juhotyaparimitasyaivàvaruddhyà uvàca ha prajàpati stokãyàsu và ahama÷vamedhaü saüsthàpayàmi tena saüsthitenaivàta årdhvaü caràmãti 13.1.3.[3] agnaye svàheti agnaya evainaü juhoti somàya svàheti somàyaivainaü juhotyapàm modàya svàhetyadbhya evainaü juhoti savitre svàheti savitra evainaü juhoti vàyave svàheti vàyava evainaü juhoti viùõave svàheti viùõava evainaü juhotãndràya svàhetãndràyaivainaü juhoti bçhaspataye svàheti bçhaspataya evainaü juhoti mitràya svàheti mitràyaivainaü juhoti varuõàya svàheti varuõàyaivainaü juhotyetàvanto vai sarve devàstebhya evainaü juhoti paràcãrjuhoti paràïiva vai svargo lokaþ svargasya lokasyàbhijityai 13.1.3.[4] ã÷varo và eùaþ paràï pradaghoryaþ paràcãràhutãrjuhoti punaràvartate'sminneva loke pratitiùñhatyetàü ha vàva sa yaj¤asya saüsthitimuvàcàskandàyàskannaü hi tadyaddhutasya skandati 13.1.3.[5] yathà vai haviùo'hutasya skandet evametatpa÷o skandati yam prokùitamanàlabdhamutsçjanti yadråpàõi juhoti sarvahutamevainaü juhotyaskandàyàskannaü hi tadyaddhutasya skandati hiïkàràya svàhà hiïkçtàya svàhetyetàni và a÷vasya råpàõi tànyevàvarunddhe 13.1.3.[6] tadàhuþ anàhutirvai råpàõi naità hotavyà ityatho khalvàhuratra và a÷vamedhaþ saütiùñhate yadråpàõi juhoti hotavyà eveti bahirdhà và etamàyatanàtkaroti bhràtçvyamasmai janayati yasyànàyatane'nyatràgneràhutãrjuhoti 13.1.3.[7] sàvitryà eveùñeþ purastàdanudrutya sakçdeva råpàõyàhavanãye juhotyàyatana evàhutãrjuhoti nàsmai bhràtçvyaü janayati yaj¤amukhe-yaj¤amukhe juhoti yaj¤asya saütatyà avyavacedàya 13.1.3.[8] tadàhuþ yadyaj¤amukhe-yaj¤amukhe juhuyàtpa÷ubhirvyçdhyeta pàpoyàntsyàtsakçdeva hotavyà na pa÷ubhirvyçdhyate na pàpãyànbhavatyaùñàcatvàriü÷ataü juhotyaùñàcatvàriü÷adakùarà jagatã jàgatàþ pa÷avo jagatyaivàsmai pa÷ånavarunddha ekamatiriktaü juhoti tasmàdekaþ prajàsvardhukaþ 13.1.4.[1] prajàpatira÷vamedhamasçjata so'smàtsçùñaþ paràïaitsa di÷o'nupràvi÷attaü devàþ praiùamaicaüstamiùñibhiranupràyu¤jata tamiùñibhiranvaicaüstamiùñibhiranvavindanyadiùñibhiryajate'÷vameva tanmedhyaü yajamàno'nvicati 13.1.4.[2] sàvitryo bhavanti iyaü vai savità yo và asyàü nilayate yo'nyatraityasyàü vàva tamanuvindanti na và imàü ka÷cana tiryaïnordhvo'tyetumarhati yatsàvitryo bhavantya÷vasyaivànuvittyai 13.1.4.[3] tadàhuþ pra và etada÷vo mãyate yatparàïeti na hyenam pratyàvartayantãti yatsàyaü dhçtãrjuhoti kùemo vai dhçtiþ kùemo ràtriþ kùemeõaivainaü dàdhàra tasmàtsàyam manuùyà÷ca pa÷ava÷ca kùemyà bhavantyatha yatpràtariùñibhiryajata icatyevainaü tattasmàddivà naùñaiùa eti yadveva sàyaü dhçtãrjuhoti pràtariùñibhiryajate yogakùemameva tadyajamànaþ kalpayate tasmàdyatraitena yaj¤ena yajante kLptaþ prajànàü yogakùemo bhavati 13.1.5.[1] apa và etasmàt ÷rã ràùñraü kràmati yo'÷vamedhena yajate yadà vai puruùaþ ÷riyaü gacati vãõàsmai vàdyate bràhmaõau vãõàgàthinau saüvatsaraü gàyataþ ÷riyai và etadråpaü yadvãõà ÷riyamevàsmiüstaddhattaþ 13.1.5.[2] tadàhuþ yadubhau bràhmaõau gàyetàmapàsmàtkùatraü kràmedbrahmaõo và etadråpaü yadbràhmaõo na vai brahmaõi kùatraü ramata iti 13.1.5.[3] yadubhau ràjanyau apàsmàdbrahmavarcasaü kràmetkùatrasya và etadråpaü yadràjanyo na vai kùatre brahmavarcasaü ramata iti bràhmaõo'nyo gàyati ràjanyo'nyo brahma vai bràhmaõaþ kùatraü ràjanyastadasya brahmaõà ca kùatreõa cobhayataþ ÷rãþ parigçhãtà bhavati 13.1.5.[4] tadàhuþ yadubhau divà gàyetàm prabhraü÷ukàsmàcrãþ syàdbrahmaõo và etadråpaü yadaharyadà vai ràjà kàmayate'tha bràhmaõaü jinàti pàpãyàüstu bhavati 13.1.5.[5] yadubhau naktam apàsmàdbrahmavarcasaü kràmetkùatrasya và etadråpaü yadràtrirna vai kùatre brahmavarcasaü ramata iti divà bràhmaõo gàyati naktaü ràjanyastatho hàsya brahmaõà ca kùatreõa cobhayataþ ÷rãþ parigçhãtà bhavatãti 13.1.5.[6] ayajatetyadadàditi bràhmaõo gàyatãùñàpårtaü vai bràhmaõasyeùñàpårtenaivainaü sa samardhayatãtyayudhyatetyamuü saügràmamajayaditi ràjanyo yuddhaü vai ràjanyasya vãryaü vãryeõaivainaü sa samardhayati tisro'nyo gàthà gàyati tisro'nyaþ ùañ sampadyante ùaóçtavaþ saüvatsara çtuùveva saüvatsare pratitiùñhati tàbhyàü ÷ataü dadàti ÷atàyurvai puruùaþ ÷atendriya àyurevendriyaü vãryamàtmandhatte 13.1.6.[1] vibhårmàtrà prabhåþ pitreti iyaü vai màtàsau pitàbhyàmevainam paridadàtya÷vo'si hayo'sãti ÷àstyevainaü tattasmàciùñàþ prajà jàyante'tyo'si mayo'sãtyatyevainaü nayati tasmàda÷vaþ pa÷ånàü ÷raiùñhyaü gacatyarvàsi saptirasi vàjyasãti yathàyajurevaitadvçùàsi nçmaõà asãti mithunatvàya yayurnàmàsi ÷i÷urnàmàsãtyetadvà a÷vasya priyaü nàmadheyam priyeõaivainaü nàmnàbhivadati tasmàdapyàmitrau saügatya nàmnà cedabhivadato'nyo'nyaü sameva jànàte 13.1.6.[2] àdityànàm patvànvihãti àdityànevainaü gamayati devà à÷àpàlà etaü devebhyo'÷vam medhàya prokùitaü rakùateti ÷ataü vai talpyà ràjaputrà à÷àpàlàstebhya evainam paridadàtãha rantiriha ramatàmiha dhçtiriha svadhçtiþ svàheti saüvatsaramàhutãrjuhoti ùoóa÷a navatãretà và a÷vasya bandhanaü tàbhirevainam badhnàti tasmàda÷vaþ pramukto bandhanamàgacati ùoóa÷a navatãretà và a÷vasya bandhanaü tàbhirevainam badhnàti tasmàda÷vaþ pramukto bandhanaü na jahàti 13.1.6.[3] ràùñraü và a÷vamedhaþ ràùñra ete vyàyacante ye'÷vaü rakùanti teùàü ya udçcaü gacanti ràùñreõaiva te ràùñram bhavantyatha ye nodçcaü gacanti ràùñràtte vyavacidyante tasmàdràùñrya÷vamedhena yajeta parà và eùa sicyate yo'balo'÷vamedhena yajate yadyamitrà a÷vaü vinderanyaj¤o'sya vicidyeta pàpãyàntsyàcataü kavacino rakùanti yaj¤asya saütatyà avyavacedàya na pàpãyànbhavatyathànyamànãya prokùeyuþ saiva tatra pràya÷cittiþ 13.1.7.[1] prajàpatirakàmayata a÷vamedhena yajeyeti so'÷ràmyatsa tapo'tapyata tasya ÷ràntasya taptasya saptadhàtmano devatà apàkràmantsà dãkùàbhavatsa etàni vai÷vadevànyapa÷yattànyajuhottairvai sa dãkùàmavàrunddha yadvai÷vadevàni juhoti dãkùàmeva tairyajamàno'varunddhe'nvahaü juhotyanvahameva dãkùàmavarunddhe sapta juhoti sapta vai tà devatà apàkràmaüstàbhirevàsmai dãkùàmavarunddhe 13.1.7.[2] apa và etebhyaþ pràõàþ kràmanti ye dãkùàmatirecayanti saptàham pracaranti sapta vai ÷ãrùaõyàþ pràõàþ pràõà dãkùà pràõairevàsmai pràõàndãkùàmavarunddhe tredhà vibhajya devatàü juhoti tryàvçto vai devàstryàvçta ime lokà çddhyàmeva vãrya eùu lokeùu pratitiùñhati 13.1.7.[3] ekaviü÷atiþ sampadyante dvàda÷a màsàþ pa¤cartavastraya ime lokà asàvàditya ekaviü÷astaddaivaü kùatraü sà ÷rãstadàdhipatyaü tadbradhnasya viùñapaü tatsvàràjyama÷nute 13.1.7.[4] triü÷atamaudgrabhaõàni juhoti triü÷adakùarà viràóviràóu kçtsnamannaü kçtsnasyaivànnàdyasyàvaruddhyai catvàryaudgrabhaõàni juhoti trãõi vai÷vadevàni sapta sampadyante sapta vai ÷ãrùaõyàþ pràõàþ pràõà pràõairevàsmai pràõàndãkùàmavarunddhe pårõàhutimuttamàü juhoti pratyuttabdhyai sayuktvàya 13.1.8.[1] prajàpatira÷vamedhamasçjata sa sçùñaþ prarcamavlãnàtpra sàma taü vai÷vadevànyudayacanyadvai÷vadevàni juhotya÷vamedhasyaivodyatyai 13.1.8.[2] kàya svàhà kasmai svàhà katamasmai svàheti pràjàpatyam mukhyaü karoti prajàpatimukhàbhirevainaü devatàbhirudyacati 13.1.8.[3] svàhàdhimàdhãtàya svàhà manaþ prajàpataye svàhà cittaü vij¤àtàyeti yadeva pårvàsàm bràhmaõaü tadatra 13.1.8.[4] adityai svàhà adityai mahyai svàhàdityai sumçóãkàyai svàhetãyaü và aditiranayaivainamudyacati 13.1.8.[5] sarasvatyai svàhà sarasvatyai pàvakàyai svàhà sarasvatyai bçhatyai svàheti vàgvai sarasvatã vàcaivainamudyacati 13.1.8.[6] påùõe svàhà påùõe prapathyàya svàhà påùõe naraüdhiùàya svàheti pa÷avo vai påùà pa÷ubhirevainamudyacati 13.1.8.[7] tvaùñre svàhà tvaùñre turãpàya svàhà tvaùñre pururåpàya svàheti tvaùñà vai pa÷ånàm mithunànàü råpakçdråpairevainamudyacati 13.1.8.[8] viùõave svàhà viùõave nibhåyapàya svàhà viùõave ÷ipiviùñàya svàheti yaj¤o vai viùõuryaj¤enaivainamudyacati vi÷vo devasya neturiti pårõàhutimuttamàü juhotãyaü vai pårõàhutirasyàmevàntataþ pratitiùñhati 13.1.9.[1] à brahman bràhmaõo brahmavarcasã jàyatàmiti bràhmaõa eva brahmavarcasaü dadhàti tasmàtpurà bràhmaõo brahmavarcasã jaj¤e 13.1.9.[2] à ràùñre ràjanyaþ ÷åra iùavyo'tivyàdhã mahàratho jàyatàmiti ràjanya eva ÷auryam mahimànaü dadhàti tasmàtpurà ràjanyaþ ÷åra iùavyo'tivyàdhã mahàratho jaj¤e 13.1.9.[3] dogdhrã dhenuriti dhenvàmeva payo dadhàti tasmàtpurà dhenurdogdhrã jaj¤e 13.1.9.[4] voóhànaóvàniti anaóuhyeva balaü dadhàti tasmàtpurànaóvànvoóhà jaj¤e 13.1.9.[5] à÷uþ saptiriti a÷va eva javaü dadhàti tasmàtpurà÷vaþ sartà jaj¤e 13.1.9.[6] puraüdhiryeùeti yoùityeva råpaü dadhàti tasmàdråpiõã yuvatiþ priyà bhàvukà 13.1.9.[7] jiùõå ratheùñhà iti ràjanya eva jaitram mahimànaü dadhàti tasmàtpurà ràjanyo jiùõurjaj¤e 13.1.9.[8] sabheyo yuveti eùa vai sabheyo yuvà yaþ prathamavayasã tasmàtprathamavayasã strãõàm priyo bhàvukaþ 13.1.9.[9] àsya yajamànasya vãro jàyatàmiti yajamànasyaiva prajàyàü vãryaü dadhàti tasmàtpurejànasya vãro jaj¤e 13.1.9.[10] nikàme naþ parjanyo varùatviti nikàmenikàme vai tatra parjanyo varùati yatraitena yaj¤ena yajante phalavatyo na oùadhayaþ pacyantàmiti phalavatyo vai tatrauùadhayaþ pacyante yatraitena yaj¤ena yajante yogakùemo naþ kalpatàmiti yogakùemo vai tatra kalpate yatraitena yaj¤ena yajante tasmàdyatraitena yaj¤ena yajante kLptaþ prajànàü yogakùemo bhavati 13.2.1.[1] prajàpatirdevebhyo yaj¤ànvyàdi÷at sa àtmanna÷vamedhamadhatta te devàþ prajàpatimabruvanneùa vai yaj¤o yada÷vamedho'pi no'tràstu bhaga iti tebhya etànannahomànkalpayadyadannahomànjuhoti devàneva tatprãõàti 13.2.1.[2] àjyena juhoti tejo và àjyaü tejasaivàsmiüstattejo dadhàtyàjyena juhotyetadvai devànàm priyaü dhàma yadàjyam priyeõaivainàndhàmnà samardhayati 13.2.1.[3] saktubhirjuhoti devànàü và etadråpaü yatsaktavo devàneva tatprãõàti 13.2.1.[4] dhànàbhirjuhoti ahoràtràõàü và etadråpaü yaddhànàü ahoràtràõyeva tatprãõàti 13.2.1.[5] làjairjuhoti nakùatràõàü và etadråpaü yallajà nakùatràõyeva tatprãõàti pràõàya svàhàpànàya svàheti nàmagràhaü juhoti nàmagràhamevainàüstatprãõàtyekasmai svàhà dvàbhyàü svàhà ÷atàya svàhaika÷atàya svàhetyanupårvaü juhotyanupårvamevainàüstatprãõàtyekottarà juhotyekavçdvai svargo loka ekadhaivainaü svargaü lokaü gamayati paràcãrjuhoti paràïiva vai svargo lokaþ svargasya lokasyàbhijityai 13.2.1.[6] ã÷varo và eùaþ paràï pradaghoryaþ paràcãràhutirjuhoti naika÷atamatyeti yadeka÷atamatãyàdàyuùà yajamànaü vyardhayedeka÷ataü juhoti ÷atàyurvai puruùa àtmaika÷ata àyuùyevàtmanpratitiùñhati vyuùñyai svàhà svargàya svàhetyuttame àhutã juhoti ràtrirvai vyuùñirahaþ svargo'horàtre eva tatprãõàti 13.2.1.[7] tadàhuþ yadubhe divà và naktaü và juhuyàdahoràtre mohayedvyuùñyai svàhetyanudita àditye juhoti svargàya svàhetyudite'horàtrayoravyatimohàya 13.2.2.[1] ràjà và eùa yaj¤ànàü yada÷vamedhaþ yajamàno và a÷dyaj¤amàrabhatevamedho yajamàno yaj¤o yada÷ve pa÷ånniyunakti yaj¤a eva ta 13.2.2.[2] a÷vaü tåparaü gomçgamiti tànmadhyame yåpa àlabhate senàmukhamevàsyaitena saü÷yati tasmàdràj¤aþ senàmukham bhãùmam bhàvukam 13.2.2.[3] kçùõagrãvamàgneyaü raràñe purastàt pårvàgnimeva taü kurute tasmàdràj¤aþ pårvàgnirbhàvukaþ 13.2.2.[4] sàrasvatãm meùãmadhastàddhanvoþ strãreva tadanugàþ kurute tasmàtstriyaþ puüso'nuvartmàno bhàvukàþ 13.2.2.[5] à÷vinàvadhoràmau bàhvoþ bàhvoreva balaü dhatte tasmàdràjà bàhubalã bhàvukaþ 13.2.2.[6] saumàpauùõaü ÷yàmaü nàbhyàm pratiùñhàmeva tàü kuruta iyaü vai påùàsyàmeva pratitiùñhati 13.2.2.[7] sauryayàmau ÷vetaü ca kçùõaü ca pàr÷vayoþ kavace eva te kurute tasmàdràjà saünaddho vãryaü karoti 13.2.2.[8] tvàùñro loma÷asakthau sakthyoþ årvoreva balaü dhatte tasmàdràjorubalã bhàvukaþ 13.2.2.[9] vàyavyaü ÷vetam puce utsedhameva taü kurute tasmàdutsedham praj:! bhaye'bhisaü÷rayantãndràya svapasyàya vehatam yaj¤asya sendratàyai vaiùõavo vàmano yaj¤o vai viùõuryaj¤a evàntataþ pratitiùñhati 13.2.2.[10] te và ete pa¤cada÷a paryaïgyàþ pa÷avo bhavanti pa¤cada÷o vai vajro vãryaü vajro vajreõaivaitadvãryeõa yajamànaþ purastàtpàpmànamapahate 13.2.2.[11] pa¤cada÷a pa¤cada÷o evetareùu pa¤cada÷o vai vajro vãryaü vajro vajreõavaitadvãryeõa yajamàno'bhitaþ pàpmànamapahate 13.2.2.[12] tadàhuþ apàhaivaitaiþ pàpmànaü hatà ityakçtsnaü ca tvai prajàpatiü saüskaroti na cedaü sarvamavarunddhe 13.2.2.[13] saptada÷aiva pa÷ånmadhyame yåpa àlabheta saptada÷o vai prajàpatim prajàpatira÷vamedho'÷vamedhasyaivàptyai ùoóa÷a ùoóa÷etareùu ùoóa÷akalaü và idaü sarvaü tadidaü sarva mavarunddhe 13.2.2.[14] tànkathamàprãõãyàdityàhuþ samiddho a¤jankçdaram matãnàmiti bàrhadukthãbhiràprãõãyàdbçhaduktho ha vai vàmadevyo'÷vo và sàmudrira÷vasyàprãrdadar÷a tà etàstàbhirevainametadàprãõãma iti vadanto na tathà kuryàjjàmadagnãbhirevàprãõãyàtprajàpatirvai jamadagniþ so'÷vamedhaþ svayaivainaü devatayà samardhayati tasmàjjàmadagnãbhirevàprãõãyàt 13.2.2.[15] taddhaike eteùàm paryaïgyàõàü nànà yàjyàpuro'nuvàkyàþ kurvanti vindàma eteùàmavittyetareùàü na kurma iti na tathà kuryàtkùatraü và a÷vo vióitare pa÷avaþ pratipratinãü ha te pratyudyàminãü kùatràya vi÷aü kurvantyatho àyuùà yajamànaü vyardhayanti ye tathà kurvanti tasmàtpràjàpatya evà÷vo devadevatyà itare kùatràyaiva tadvi÷aü kçtà?ukaràmanuvartmànaü karotyatho àyuùaiva yajamànaü samardhayati 13.2.2.[16] hiraõmayo'÷vasya ÷àso bhavati lohamayàþ paryaïgyàõàmàyasà itareùàü jyotirvai hiraõyaü ràùñrama÷vamedho jyotireva tadràùñre dadhàtyatho hiraõyajyotiùaiva yajamànaþ svargaü lokametyatho anåkà÷ameva taü kurute svargasya lokasya samaùñyai 13.2.2.[17] atho kùatraü và a÷vaþ kùatrasyaitadråpaü yaddhiraõyaü kùatrameva tatkùatreõa samardhayati 13.2.2.[18] atha yallohamayàþ paryaïgyàõàm yathà vai ràj¤o ràjàno ràjakçtaþ såtagràmaõya evaü và ete'÷vasya yatparyaïgyà evamu và etaddhiraõyasya yallohaü svenaivainàüstadråpeõa samardhayati 13.2.2.[19] atha yadàyasà itareùàm vióvà itare pa÷avo vi÷a etadråpaü yadayo vi÷ameva tadvi÷à samardhayati vaitasa iñasåna uttarato'÷vasyàvadyantyànuùñubho và a÷va ànuùñubhaiùà dikùvàyàmevainaü taddi÷i dadhàtyatha yadvaitasa iñasåne'psuyonirvà a÷vo'psujà vetasaþ svayaivainaü yonyà samardhayati 13.2.3.[1] devà và a÷vamedhe pavamànaü svargaü lokaü na pràjànaüstama÷vaþ pràjànàdyada÷vamedhe'÷vena pavamànàya sarpanti svargasya lokasya praj¤àtyai pucamanvàrabhante svargasyaiva lokasya samaùñyai na vai manuùyaþ svargaü lokama¤jasà vedà÷vo vai svargaü lokama¤jasà veda 13.2.3.[2] yadudgàtodgàyet yathàkùetraj¤o'nyena pathà nayettàdçktadatha yadudgàtàramavarudhyà÷vamudgãthàya vçõãte yathà kùetraj¤o'¤jasà nayedevamevaitadyajamànama÷vaþ svargaü lokama¤jasà nayati hiïkaroti sàmaiva taddhiïkarotyudgãtha eva sa vaóavà uparundhanti saü÷i¤jate yathopagàtàra upagàyanti tàdçktaddhiraõyaü dakùiõà suvarõaü ÷atamànaü tasyoktam bràhmaõam 13.2.4.[1] prajàpatirakàmayata ubhau lokàvabhijayeyaü devalokaü ca manuùyalokaü ceti sa etànpa÷ånapa÷yadgràmyàü÷ca tànàlabhata tairimau lokàvavàrunddha gràmyaireva pa÷ubhirimaü lokamavàrunddhàraõyairamumayaü vai loko manuùyaloko'thàsau devaloko yadgràmyànpa÷ånàlabhata imameva tairlokaü yajamàno'varunddhe yadàraõyànamuü taiþ 13.2.4.[2] sa yadgràmyaiþ saüsthàpayet samadhvànaþ kràmeyuþ samantikaü gràmayorgràmàntau syàtàü narkùãkàþ puruùavyàghràþ parimoùiõa àvyàdhinyastaskarà araõyeùvàjàyeranyadàraõyairvyadhvànaþ kràmeyurvidåraü gràmayorgràmàntau syàtàmçkùãkàþ puruùavyàghràþ parimoùiõa àvyàdhinyastaskarà araõyeùvàjàyeran 13.2.4.[3] tadàhuþ apa÷urvà eùa yadàraõyo naitasya hotavyaü yajjuhuyàtkùipraü yajamànamaraõyam mçtaü hareyuraraõyabhàgà hyàraõyàþ pa÷avo yanna juhuyàdyaj¤ave÷asaü syàditi paryagnikçtànevotsçjanti tannaiva hutaü nàhutaü na yajamànamaraõyam mçtaü haranti na yaj¤ave÷asam bhavati 13.2.4.[4] gràmyaiþ saüsthàpayati vi pitàputràvavasyataþ samadhvànaþ kràmanti samantikaü gràmayorgràmàntau bhavato narkùãkàþ puruùavyàghràþ parimoùiõa àvyàdhinyastaskarà araõyeùvàjàyante 13.2.5.[1] prajàpatira÷vamedhamasçjata so'smàtsçùñaþ paràïaitsa païktirbhåtvà saüvatsaram pràvi÷atte'rdhamàsà abhavaüstam pa¤cada÷ibhiranupràyuïkta tamàpnottamàptvà pa¤cada÷ibhiravàrunddhàrdhamàsànàü và eùà pratimà yatpa¤cada÷ino yatpa¤cada÷ina àlabhate'rdhamàsàneva tairyajamàno'varunddhe 13.2.5.[2] tadàhuþ anavaruddho và etasya saüvatsaro bhavati yo'nyatra càturmàsyebhyaþ saüvatsaraü tanuta ityeùa vai sàkùàtsaüvatsaro yaccàturmàsyàni yaccàturmàsyànpa÷ånàlabhate sàkùàdeva tatsaüvatsaramavarunddhe vi và eùa prajayà pa÷ubhirçdhyate'pa svargaü lokaü ràdhnoti yo'nyatraikàda÷inebhyaþ saüvatsaraü tanuta ityaiùa vai samprati svargo loko yadekàda÷inã prajà vai pa÷ava ekàda÷inã yadaikàda÷inànpa÷ånàlabhate na svargaü lokamaparàdhnoti na prajayà pa÷ubhirvyçdyate 13.2.5.[3] prajàpatirviràjamasçjata sàsmàtsçùñà paràcyetsà÷vam medhyam pràvi÷attàü da÷ibhiranupràyuïkta tàmàpnottàmàptvà da÷ibhiravàrunddha yadda÷ina àlabhate viràjameva tairyajamàno'varunddhe ÷atamàlabhate ÷atàyurvai puruùaþ ÷atendriya àyurevendriyaü vãryamàtmandhatte 13.2.5.[4] ekàda÷a da÷ata àlabhate ekàda÷àkùarà vai triùñubindriyamu vai vãryaü triùñubindriyasyaiva vãryasyàvaruddhyà ekàda÷a da÷ata àlabhate da÷a vai pa÷oþ pràõà àtmaikàda÷aþ pràõaireva pa÷åntsamardhayati vai÷vadevà bhavanti vai÷vadevo và a÷vo'÷vasyaiva sarvatvàya bahuråpà bhavanti tasmàdbahuråpàþ pa÷avo nànàråpà bhavanti tasmànnànàråpàþ pa÷avaþ 13.2.6.[1] yu¤janti bradhnamaruùaü carantamiti asau và àdityo bradhno'ruùo'mumevàsmà àdityaü yunakti svargasya lokasya samaùñyai 13.2.6.[2] tadàhuþ paràïvà etasmàdyaj¤a eti yasya pa÷urupàkçto'nyatra vederetãtyetaü stotaranena pathà punara÷vamàvartayàsi na iti vàyurvai stotà tamevàsmà etatparastàddadhàti tathà nàtyeti 13.2.6.[3] apa và etasmàt teja indriyam pa÷avaþ ÷rãþ kràmanti yo'÷vamedhena yajate 13.2.6.[4] vasavastvà¤jantu gàyatreõa candaseti mahiùyabhyanakti tejo và àjyaü tejo gàyatrã tejasã evàsmintsamãcã dadhàti 13.2.6.[5] rudràstvà¤jantu traiùñubhena candaseti vàvàtà tejo và àjyamindriyaü triùñupteja÷caivàsminnindriyaü ca samãcã dadhàti 13.2.6.[6] àdityàstvà¤jantu jàgatena candaseti parivçktà tejo và àjyam pa÷avo jagatã teja÷caivàsminpa÷åü÷ca samãcã dadhàti 13.2.6.[7] patnyo'bhya¤janti ÷riyai và etadråpaü yatpatnyaþ ÷riyamevàsmiüstaddadhati nàsmàtteja indriyam pa÷avaþ ÷rãrapakràmanti 13.2.6.[8] yathà vai haviùo'hutasya skandet evametatpa÷o skandati yasya niktasya lomàni ÷ãyante yatkàcànàvayanti lomànyevàsya sambharanti hiraõmayà bhavanti tasyoktaü bràhmaõameka÷a tameka÷ataü kàcànàvayanti ÷atàyurvai puruùa àtmaika÷ata àyuùyevàtmanpratitiùñhati bhårbhuvaþ svariti pràjàpatyàbhiràvayanti pràjàpatyo'÷vaþ svayaivainaü devatayà samardhayanti làjã3¤càcã3nyavye gavya ityatiriktamannama÷vàyopàvaharati prajàmevànnàdãü kuruta etadannamatta devà etadannamaddhi prajàpata iti prajàmevànnàdyena samardhayati 13.2.6.[9] apa và etasmàt tejo brahmavarcasaü kràmati yo'÷vamedhena yajate hotà ca brahmà ca brahmodyaü vadata àgneyo vai hotà bàrhaspatyo brahmà brahma bçhaspatisteja÷caivàsminbrahmavarcasaü ca samãcã dhatto yåpamabhito vadato yajamàno vai yåpo yajamànamevaitattejasà ca brahmavarcasena cobhayataþ paridhattaþ 13.2.6.[10] kaþ svidekàkã caratãti asau và àditya ekàkã caratyeùa brahmavarcasam brahmavarcasamevàsmiüstaddhattaþ 13.2.6.[11] ka u svijjàyate punariti candramà vai jàyate punaràyurevàsmiüstaddhattaþ 13.2.6.[12] kiü sviddhimasya bheùajamiti agnirvai himasya bheùajaü teja evàsmiüstaddhattaþ 13.2.6.[13] kimvàvapanam mahaditi ayaü vai lokaü àvapanam mahadasminneva loke pratitiùñhati 13.2.6.[14] kà svidàsãtpårvacittiriti dyaurvai vçùñiþ pårvacittirdivameva vçùñimavarunddhe 13.2.6.[15] kiü svidàsãdbçhadvaya iti a÷vo vai bçhadvaya àyurevàvarunddhe 13.2.6.[16] kà svidàsãtpilippileti ÷rãrvai pilippilà ÷riyamevàvarunddhe 13.2.6.[17] kà svidàsãtpi÷aügileti ahoràtre vai pi÷aügile ahoràtrayoreva pratitiùñhati 13.2.7.[1] niyukteùu pa÷uùu prokùaõãradhvaryuràdatte'÷vam prokùiùyannanvàrabdhe yajamàna àdhvarikaü yajuranudrutyà÷vamedhikaü yajuþ pratipadyate 13.2.7.[2] vàyuùñvà pacatairavatviti vàyurevainam pacatyasitagrãva÷càgairityagnirvà asitagrãvo'gnirevainaü càgaiþ pacati 13.2.7.[3] nyagrodha÷camasairiti yatra vai devà yaj¤enàyajanta ta etàü÷camasànnyaubjaüste nya¤co nyagrodhà rohanti 13.2.7.[4] ÷almalirvçddhyeti ÷almalau vçddhiü dadhàti tasmàcalmalirvanaspatãnàü varùiùthaü vardhate 13.2.7.[5] eùa sya ràthyo vçùeti a÷venaiva rathaü sampàdayati tasmàda÷vo nànyadrathàdvahati 13.2.7.[6] ùaóbhi÷caturbhiredaganniti tasmàda÷vastribhistiùñhaüstiùñhatyatha yuktaþ sarvaiþ padbhiþ samamàyute 13.2.7.[7] brahmàkçùõa÷ca no'vatviti candramà vai brahmàkçùõa÷candramasa evainam paridadàti namo'gnaya ityagnaya eva namaskaroti 13.2.7.[8] saü÷ito ra÷minà ratha iti ra÷minaiva rathaü sampàdayati tasmàdrathaþ paryuto dar÷anãyatamo bhavati 13.2.7.[9] saü÷ito ra÷minà haya iti ra÷minaivà÷vaü sampàdayati tasmàda÷vo ra÷minà pratihçto bhåyiùñhaü rocate 13.2.7.[10] saü÷ito apsvapsujà iti apsuyonirvà a÷vaþ svayaivainaü yonyà samardhayati brahmà somapurogava iti somapurogavamevainaü svargaü lokaü gamayati 13.2.7.[11] svayaü vàjiüstanvaü kalpayasveti svayaü råpaü kuruùva yàdç÷amicasãtyevainaü tadàha svayaü yajasveti svàràjyamevàsmindadhàti svayaü juùasveti svayaü lokaü rocayasva yàvantamicasãtyevainaü tadàha mahimà te'nyena na saüna÷a itya÷vameva mahimnà samardhayati 13.2.7.[12] na và u etanmriyase na riùyasãti pra÷vàsayatyevainaü taddevàü ideùi pathibhiþ sugebhiriti devayànànevainam patho dar÷ayati yatràsate sukçto yatra te yayuriti sukçdbhirevainaü salokaü karoti tatra tvà devaþ savità dadhàtviti savitaivainaü svarge loke dadhàti prajàpataye tvà juùñam prokùàmãtyupàü÷vathopagçhõàti 13.2.7.[13] agniþ pa÷uràsãt tenàyajanta sa etaü lokamajayadyasminnagniþ sa te loko bhaviùyati taü jeùyasi pibaità apa iti yàvànagnervijayo yàvàüloko yàvadai÷varyaü tàvàüste vijayastàvàülokastàvadai÷varyam bhaviùyatãtyevainaü tadàha 13.2.7.[14] vàyuþ pa÷uràsãt tenàyajanta sa etaü lokamajayadyasminvàyuþ sa te loko bhaviùyati taü jeùyasi pibaità apa iti yàvànvàyorvijayo yàvàüloko 13.2.7.[15] såryaþ pa÷uràsãt tenàyajanta sa etaü lokamajayadyasmintsåryaþ sa te loko bhaviùyati taü jeùyasi pibaità apa iti yàvàntsåryasya vijayo yàvàüloko yàvadai÷varyaü tàvàüste vijayastàvàülokastàvadai÷varyam bhaviùyatãtyevainaü tadàha tarpayitvà÷vam punaþ saüskçtya prokùaõãritarànpa÷ånprokùati tasyàtaþ 13.2.8.[1] devà và uda¤caþ svargaü lokaü na pràjànaüstama÷vaþ pràjànàdyada÷venoda¤co yanti svargasya lokasya praj¤àtyai vàso'dhivàsaü hiraõyamitya÷vàyopastçõanti yathà nànyasmai pa÷ave tasminnenamadhi saüj¤apayantyanyairevainaü tatpa÷ubhirvyàkurvanti 13.2.8.[2] ghnanti và etatpa÷um yadenaü saüj¤apayanti pràõàya svàhàpànàya svàhà vyànàya svàheti saüj¤apyamàna àhutãrjuhoti pràõànevàsminnetaddadhàti tatho hàsyaitena jãvataiva pa÷uneùñaü bhavati 13.2.8.[3] ambe ambike'mbàlike na mà nayati ka÷caneti patnãrudànayatyahvataivainà etadatho medhyà evainàþ karoti 13.2.8.[4] gaõànàü tvà gaõapatiü havàmaha iti patnyaþ pariyantyapahnuvata evàsmà etadato nyevàsmai hnuvate'tho dhruvata evainaü triþ pariyanti trayo và ime lokà ebhirevainaü lokairdhuvate triþ punaþ pariyanti ùañ sampadyante ùaóvà çtava çtubhirevainaü dhuvate 13.2.8.[5] apa và etebhyaþ pràõàþ kràmanti ye yaj¤e dhuvanaü tanvate nava kçtvaþ pariyanti nava vai pràõàþ pràõànevàtmandadhate naibhyaþ pràõà apakràmantyàhamajàni garbhadhamà tvamajàsi garbhadhamiti prajà vai pa÷avo garbhaþ prajàmeva pa÷ånàtmandhatte tà ubhau caturaþ padaþ samprasàrayàveti mithunasyàvaruddhyai svarge loke prorõuvàthàmityeùa vai svargo loko yatra pa÷uü saüj¤apayanti tasmàdevamàha vçùà vàjã retodhà reto dadhàtviti mithunasyaivàvaruddhyai 13.2.9.[1] apa và etasmàt ÷rã ràùñraü kràmati yo'÷vamedhena yajate 13.2.9.[2] årdhvàmenàmucràpayeti ÷rãrvai ràùñrama÷vamedhaþ ÷riyamevàsmai ràùñramårdhvamucrayati 13.2.9.[3] girau bhàraü haranniveti ÷rãrvai ràùñrasya bhàraþ ÷riyamevàsmai ràùñraü saünahyatyatho ÷riyamevàsminràùñramadhinidadhàti 13.2.9.[4] athàsyai madhyamedhatàmiti ÷rãrvai ràùñrasya madhyaü ÷riyameva ràùñre madhyato'nnàdyaü dadhàti 13.2.9.[5] ÷ãte vàte punanniveti kùemo vai ràùñrasya ÷ãtaü kùemamevàsmai karoti 13.2.9.[6] yakàsakau ÷akuntiketi vióvai ÷akuntikàhalagiti va¤catãti vi÷o vai ràùñràya va¤cantyàhanti gabhe paso nigalgalãti dhàraketi vióvai gabho ràùñram paso ràùñrameva vi÷yàhanti tasmàdràùñro vi÷aü ghàtukaþ 13.2.9.[7] màtà ca te pità ca ta iti iyaü vai màtàsau pitàbhyàmevainaü svargaü lokaü gamayatyagraü vçkùasya rohata iti ÷rãrvai ràùñrasyàgraü ÷riyamevainaü ràùñrasyàgraü gamayati pratilàmãti te pità gabhe muùñimataüsayaditi vióvai gabho ràùñram muùñã ràùñrameva vi÷yàhanti tasmàdràùñrã viùaü ghàtukaþ 13.2.9.[8] yaddhariõo yavamattãti vióvai yavo ràùñraü hariõo vi÷ameva ràùñràyàdyàü karoti tasmàdràùñro vi÷amatti na puùñam pa÷u manyata iti tasmàdràjà pa÷ånna puùyati ÷ådrà yadaryajàrà na poùàya na dhanàyatãti tasmàdvai÷ãputraü nàbhiùi¤cati 13.2.9.[9] apa và etebhyaþ pràõàþ kràmanti ye yaj¤e'påtàü vàcaü vadanti dadhikràvõo akàriùamiti surabhimatãmçcamantato'nvàhurvàcameva punate naibhyaþ pràõà apakràmanti 13.2.10.[1] yadasipathànkalpayanti setumeva taü saükramaõaü yajamànaþ kurute svargasya lokasya samaùñyai 13.2.10.[2] såcãbhiþ kalpayanti vi÷o vai såcyo ràùñrama÷vamedho vi÷aü caivàsminràùñraü ca samãcã dadhati hiraõyamayyo bhavanti tasyoktam bràhmaõam 13.2.10.[3] trayyaþ såcyo bhavanti lohamayyo rajatà hariõyo di÷o vai lohamayyo'vàntaradi÷o rajatà årdhvà hariõyastàbhirevainaü kalpayanti tira÷cãbhiùcordhvàbhi÷ca bahuråpà bhavanti tasmàdbahuråpà di÷o nànàråpà bhavanti tasmànnànàråpà di÷aþ 13.2.11.[1] prajàpatirakàmayata mahànbhåyàntsyàmiti sa etàva÷vamedhe mahimànau grahàvapa÷yattàvajuhottato vai sa mahànbhåyànabhavatsa yaþ kàmayeta mahànbhåyàntsyàmiti sa etàva÷vamedhe mahimànau grahau juhuyànmahànhaiva bhåyànbhavati 13.2.11.[2] vapàmabhito juhoti yajamàno và a÷vamedho ràjà mahimà ràjyenaivainamubhayataþ parigçhõàti purastàtsvàhàkçtayo và anye devà upariùñàtsvàhàkçtayo'nye tànevaitatprãõàti svàhà devebhyo devebhyaþ svàheti ràj¤à vapàm parijayati ye caivàsmiüloke devà ya u càmuùmiüstànevaitatprãõàti ta enamubhaye devàþ prãtàþ svargaü lokamabhivahanti 13.3.1.[1] prajàpaterakùya÷vayat tatparàpatattato'÷vaþ samabhavadyada÷vayattada÷vasyà÷vatvaü taddevà a÷vamedhenaiva pratyadadhureùa ha vai prajàpatiü sarvaü karoti yo'÷vamedhena yajate sarva eva bhavati sarvasya và eùà pràya÷cittiþ sarvasya bheùajaü sarvaü và etena pàpmànaü devà atarannapi và etena brahmahatyàmataraüstarati sarvam pàpmànaü tarati brahmahatyàü yo'÷vamedhena yajate 13.3.1.[2] uttaraü vai tatprajàpaterakùya÷vayat tasmàduttarato'÷vasyàvadyanti dakùiõato'nyeùàm pa÷ånàm 13.3.1.[3] vaitasaþ kaño bhavati apsuyonirvà a÷vo'psujà vetasaþ svayaivainaü yonyà samardhayati 13.3.1.[4] catuùñoma stomo bhavati saraóvà a÷vasya sakthyàbçhattaddevà÷catuùñomenaiva stomena pratyadadhuryaccatuùñoma stomo bhavatya÷vasyaiva sarvatvàya sarvastomo'tiràtra uttamamaharbhavati sarvaü vai sarvastomo'tiràtraþ sarvama÷vamedhaþ sarvasyàptyai sarvasyàvaruddhyai 13.3.2.[1] parameõa và eùa stomena jitvà catuùñomena kçtenàyànàmuttare'hannekaviü÷e pratiùñhàyàm pratitiùñhatyekaviü÷àtpratiùñhàyà uttaramaharçtånanvàrohatyçtavo vai pçùñhànyçtavaþ saüvatsara çtuùveva saüvatsare pratitiùñhati 13.3.2.[2] ÷akvaryaþ pçùñham bhavanti anyadanyaccando'nye'nye và atra pa÷ava àlabhyanta uteva gràmyà utevàraõyà yacakvaryaþ pçùñham bhavantya÷vasyaiva sarvatvàyànye pa÷ava àlabhyante'nye'nye hi stomàþ kriyante 13.3.2.[3] tadàhuþ naite sarve pa÷avo yadajàvaya÷càraõyà÷caite vai sarve pa÷avo yadgavyà iti gavyà uttame'hannàlabhata ete vai sarve pa÷avo yadgavyàþ sarvàneva pa÷ånàlabhate vai÷vadevà bhavanti vai÷vadevo và a÷vo'÷vasyaiva sarvatvàya bahuråpà bhavanti tasmàdbahuråpàþ pa÷avo nànàråpà bhavanti tasmànnànàråpàþ pa÷avaþ 13.3.3.[1] yattisro'nuùñubho bhavanti tasmàda÷vastribhistiùñhaüstiùñhati yaccatasro gàyatryastasmàda÷vaþ sarvaiþ padbhiþ pratidadhatpalàyate paramaü và etaccando yadanuùñupparamo'÷vaþ pa÷ånàm parama÷catuùñoma stomànàm parameõaivainam paramatàü gamayati 13.3.3.[2] ÷akvaryaþ pçùñham bhavanti anyadanyaccando'nye'nye hi stomàþ kriyante yacakvaryaþ pçùñham bhavantya÷vasyaiva sarvatvàya 13.3.3.[3] ekaviü÷am madhyamamaharbhavati asau và àditya ekaviü÷aþ so '÷vamedhaþ svenaivainaü stomena svàyàü devatàyàm pratiùñhàpayati 13.3.3.[4] vàmadevyam maitràvaruõasàma bhavati prajàpatirvai vàmadevyam pràjàpatyo'÷vaþ svayaivainaü devatayà samardhayati 13.3.3.[5] pàrthura÷mam brahmasàma bhavati ra÷minà và a÷vo yata ã÷varo và a÷vo'yato'dhçto pratiùñhitaþ paràm paràvataü gantoryatpàrthura÷mam brahmasàma bhavatya÷vasyaiva dhçtyai 13.3.3.[6] saükçtyacàvàkasàma bhavati utsannayaj¤a iva và eùa yada÷vamedhaþ kiü và hyetasya kriyate kiü và na yatsaükçtyacàvàkasàma bhavatya÷vasyaiva sarvatvàya sarvastomo'tiràtra uttamamaharbhavati sarvaü vai sarvastomo'tiràtraþ sarvama÷vamedhaþ sarvasyàptyai sarvasyàvaruddhyai 13.3.3.[7] ekaviü÷o'gnirbhavati ekaviü÷a stoma ekaviü÷atiryåpà yathà và çùabhà và vçùàõo và saüsphurerannevamete stomàþ samçcante yadekaviü÷àstànyatsamarpayedàrtimàrcedyajamàno hanyetàsya yaj¤aþ 13.3.3.[8] dvàda÷a evàgniþ syàt ekàda÷a yåpà yaddvàda÷o'gnirbhavati dvàda÷a màsàþ saüvatsaraþ saüvatsarameva yaj¤amàpnoti yadekàda÷a yåpà viràóvà eùà sammãyate yadekàda÷inã tasyai ya ekàda÷a stana evàsyai sa duha evainàü tena 13.3.3.[9] tadàhuþ yaddvàda÷o'gniþ syàdekàda÷a yåpà yathà sthåriõà yàyàttàdçktadityekaviü÷a evàgnirbhavatyekaviü÷a stoma ekaviü÷atiryåpàstadyathà praùñibhiryàyàttàdçktat 13.3.3.[10] ÷iro và etadyaj¤asya yadekaviü÷aþ yo và a÷vamedhe trãõi ÷ãrùàõi veda ÷iro ha ràj¤àm bhavatyekaviü÷o'gnirbhavatyekaviü÷a stoma ekaviü÷atiryåpà etàni và a÷vamedhe trãõi ÷ãrùàõi tàni ya evaü veda ÷iro ha ràj¤àm bhavati yo và a÷vamedhe tisraþ kakudo veda kakuddha ràj¤àm bhavatyekaviü÷o'gnirbhavatyekaviü÷a stoma ekaviü÷atiryåpà età a÷vamedhe tisraþ kakudastà ya evaü veda kakuddha ràj¤àm bhavati 13.3.4.[1] sarvàbhyo vai devatàbhyo'÷va àlabhyate yatpràjàpatyaü kuryàdyà devatà apibhàgàstà bhàgadheyena vyardhayecàdaü dadbhiravakàü dantamålairityàjyamavadànà kçtvà pratyàkhyàyaü devatàbhya àhutãrjuhoti yà eva devatà apibhàgàstà bhàgadheyena samardhayatyaraõye'nåcyànhutvà dyàvàpçthivyàmuttamàmàhutiü juhoti dyàvàpçthivyorvai sarvà devatàþ pratiùñhitàstà evaitatprãõàti devàsuràþ saüyattà àsan 13.3.4.[2] te'bruvan agnayaþ sviùñakçto'÷vasya vayamuddhàramuddharàmahai tenàsurànabhibhaviùyàma iti te lohitamudaharanta bhràtçvyàbhibhåtyai yatsviùñakçdbhyo lohitaü juhoti bhràtçvyàbhibhåtyai bhavatyàtmanà paràsya dviùanbhràtçvyo bhavati ya evaü veda 13.3.4.[3] gomçgakaõñhena prathamàmàhutiü juhoti pa÷avo vai gomçgà rudraþ sviùñakçtpa÷åneva rudràdantardadhàti tasmàdyatraiùà÷vamedha àhutirhåyate na tatra rudraþ pa÷ånabhimanyate 13.3.4.[4] a÷va÷aphena dvitãyàmàhutiü juhoti pa÷avo và eka÷aphà rudraþ sviùñakçtpa÷å> 13.3.4.[5] ayasmayena caruõà tçtãyàmàhutiü juhoti àyasyo vai prajà rudraþ sviùñakçtprajà eva rudràdantardadhàti tasmàdyatraiùà÷vamedha àhutirhåyate na tatra rudraþ prajà abhimanyate 13.3.5.[1] sarveùu vai lokeùu mçtyavo'nvàyattàstebhyo yadàhutãrna juhuyàlloke-loka enam mçtyurvindedyanmçtyubhya àhutãrjuhoti loke-loka eva mçtyumapajayati 13.3.5.[2] tadàhuþ yadamuùmai svàhàmuùmai svàheti juhvatsaücakùãta bahum mçtyumamitraü kurvãta mçtyava àtmànamapidadhyàditi mçtyave svàhetyekasmà evaikàmàhutiü juhotyeko ha và amuùmiüloke mçtyura÷anàyaiva tamevàmuùmiüloke'pajayati 13.3.5.[3] brahmahatyàyai svàheti dvitãyàmàhutiü juhoti amçtyurha và anyo brahmahatyàyai mçtyureùa ha vai sàkùànmçtyuryadbrahmahatyà sàkùàdeva mçtyumapajayati 13.3.5.[4] etàü ha vai muõóibha audanyaþ brahmahatyàyai pràya÷cittiü vidàü cakàra yadbrahmaihatyàyà àhutiü juhoti mçtyumevàhutyà tarpayitvà paripàõaü kçtvà brahmaghne bheùajaü karoti tasmàdyasyaiùà÷vamedha àhutirhåyate'pi yo'syàparãùu prajàyàm bràhmaiõaü hanti tasmai bheùajaü karoti 13.3.6.[1] a÷vasya và àlabdhasya medha udakràmattada÷vastomãyamabhavadyada÷vastomãyaü juhotya÷vameva medhasà samardhayati 13.3.6.[2] àjyena juhoti medho và àjyam medho'÷vastomãyam medhasaivàsmiüstanmedho dadhàtyàjyena juhotyetadvai devànàm priyaü dhàma yadàjyam priyeõaivainàndhàmnà samardhayati 13.3.6.[3] a÷vastomãyaü hutvà dvipadà juhoti a÷vo và a÷vastomãyam puruùo dvipadà dvipàdvai puruùo dvipratiùñhastadenam pratiùñhayà samardhayati 13.3.6.[4] tadàhuþ a÷vastomãyam pårvaü hotavyàü3 dvipadà3 iti pa÷avo và a÷vastomãyam puruùo dvipadà yada÷vastomãyaü hutvà dvipadà juhoti tasmàtpuruùa upariùñàtpa÷ånadhitiùñhati 13.3.6.[5] ùoóa÷à÷vastomãyà juhoti ùoóa÷akalà vai pa÷avaþ sà pa÷ånàm màtrà pa÷ånena màtrayà samardhayati yatkanãyasãrvà bhåyasãrvà juhuyàtpa÷ånmàtrayà vyardhayetùoóa÷a juhoti ùoóa÷akalà vai pa÷avaþ sà pa÷ånàm màtrà pa÷åneva màtrayà samardhayati nànyàmuttamàmàhutiü juhoti yadanyàmuttamàmàhutiü juhuyàtpratiùñhàyai cyaveta dvipadà uttamà juhoti pratiùñhà vai dvipadàþ pratyeva tiùñhati jumbakàya svàhetyavabhçtha uttamàmàhutiü juhoti varuõo vai jumbakaþ sàkùàdeva varuõamavayajate ÷uklasya khalaterviklidhasya piïgàkùasya mårdhani juhotyetadvai varuõasya råpaü råpeõaiva varuõamavayajate 13.3.6.[6] dvàda÷a brahmaudanànutthàya nirvapati dvàda÷abhirveùñibhiryajate tadàhuryaj¤asya và etadråpaü yadiùñayo yadiùñibhiryajetopanàmuka enaü yaj¤aþ syàtpàpãyàüstu syàdyàtayàmàni và etadãjànasya candàüsi bhavanti tàni kimetàvadà÷u prayu¤jãta sarvà vai saüsthite yaj¤e vàgàpyate sàtràptà yàtayàmnã bhavati krårãkçteva hi bhavatyaruùkçtà vàgvai yaj¤astasmànna prayu¤jãteti 13.3.6.[7] dvàda÷aiva brahmaudanànutthàya nirvapet prajàpatirvà odanaþ prajàpatiþ saüvatsaraþ prajàpatiryaj¤aþ saüvatsarameva yaj¤amàpnotyupanàmuka enaü yaj¤o bhavati na pàpãyànbhavati 13.3.7.[1] eùa vai prabhårnàma yaj¤aþ yatraitena yaj¤ena yajante sarvameva prabhåtam bhavati 13.3.7.[2] eùa vai vibhårnàma yaj¤aþ yatraitena yaj¤ena yajante sarvameva vibhåtam bhavati 13.3.7.[3] eùa vai vyaùñirnàma yaj¤aþ yatraitena yaj¤ena yajante sarvameva vyaùñam bhavati 13.3.7.[4] eùa vai vidhçtirnàma yaj¤aþ yatraitena yajante sarvameva vidhçtam bhavati 13.3.7.[5] eùa vai vyàvçttirnàma yaj¤aþ yatraitena yaj¤ena yajante sarvameva vyàvçttam bhavati 13.3.7.[6] eùa và årjasvànnàma yaj¤aþ yatraitena yaj¤ena yajante sarvamevorjasvadbhavati 13.3.7.[7] eùa vai payasvànnàma yaj¤aþ yatraitena yaj¤ena yajante sarvameva payasvadbhavati 13.3.7.[8] eùa vai brahmavarcasã nàma yaj¤aþ yatraitena yaj¤ena yajanta à bràhmaõo brahmavarcasã jàyate 13.3.7.[9] eùa và ativyàdhã nàma yaj¤aþ yatraitena yaj¤ena yajanta à ràjanyo'tivyàdhã jàyate 13.3.7.[10] eùa vai dãrgho nàma yaj¤aþ yatraitena yaj¤ena yajanta à dãrghàraõyaü jàyate 13.3.7.[11] eùa vai kLptirnàma yaj¤aþ yatraitena yaj¤ena yajante sarvameva kLptam bhavati 13.3.7.[12] eùa vai pratiùñhà nàma yaj¤aþ yatraitena yaj¤ena yajante sarvameva pratiùñhitam bhavati 13.3.8.[1] athàtaþ pràya÷cittãnàm yadya÷vo vaóavàü skandedvàyavyam payo'nunirvapedvàyurvai retasàü vikartà pràõo vai vàyuþ pràõo hi retasàü vikartà retasaivàsmiüstadreto dadhàti 13.3.8.[2] atha yadi sràmo vindet pauùõaü carumanunirvapetpåùà vai pa÷ånàmãùñe sa yasyaiva pa÷avo yaþ pa÷ånàmãùñe tamevaitatprãõàtyagado haiva bhavati 13.3.8.[3] atha yadyakùatàmayo vindet vai÷vànaraü dvàda÷akapàlam bhåmikapàlam puroóà÷amanunirvapediyaü vai vai÷vànara imàmevaitatprãõàtyagado haiva bhavati 13.3.8.[4] atha yadyakùyàmayo vindet sauryaü carumanunirvapetsåryo vai prajànàü cakùuryadà hyevaiùa udetyathedaü sarvaü carati cakùuùaivàsmiüstaccakùurdadhàti sa yaccarurbhavati cakùuùà hyayamàtmà carati 13.3.8.[5] atha yadyudake mriyeta vàruõaü yavamayaü carumanunirvapedvaruõo và etaü gçhõàti yo'psu mriyate sà yaivainaü devatà gçhõàti tàmevaitatprãõàti sàsmai prãtànyamàlambhàyànumanyate tayànumatamàlabhate sa yadyavamayo bhavati varuõyà hi yavàþ 13.3.8.[6] atha yadi na÷yet trihaviùamiùñimanunirvapeddyàvàpçthivyamekakapàlam puroóà÷aü vàyavyam payaþ sauryaü caruü yadvai kiü ca na÷yatyantaraiva taddyàvàpçthivã na÷yati tadvàyurupavàtyàdityo'bhitapati naitàbhyo devatàbhya çte kiü cana na÷yati saiùà pçthageva naùñavedanã sa yadyasyàpyanyanna÷yedetayaiva yajetànu haivainadvindatyatha yadyamitrà a÷vaü vinderanyadi và mriyeta yadi vàpsvanyamànãya prokùeyuþ saiva tatra pràya÷cittiþ 13.4.1.[1] prajàpatirakàmayata sarvànkàmànàpnuyàü sarvà vyaùñãrvya÷nuvãyeti sa etama÷vamedhaü triràtraü yaj¤akratumapa÷yattamàharattenàyajata teneùñvà sarvànkàmànàpnotsarvà vyaùñãrvyà÷nuta sarvànha vai kàmànàpnoti sarvà vyaùñãrvya÷nute yo'÷vamedhena yajate 13.4.1.[2] tadàhuþ kasminnçtàvabhyàrambha iti grãùme'bhyàrabhetetyu haika àhurgrãùmo vai kùatriyasyartuþ kùatriyayaj¤a u và eùa yada÷vamedha iti 13.4.1.[3] tadvai vasanta evàbhyàrabheta vasanto vai brahmaõasyarturya u vai ka÷ca yajate bràhmaõãbhåyevaiva yajate tasmàdvasanta evàbhyàrabheta 13.4.1.[4] sà yàsau phàlgunã paurõamàsã bhavati tasyai purastàtùaóahe và saptàhe vartvija upasamàyantyadhvaryu÷ca hotà ca brahmà codgàtà caitànvà anvanya çtvijaþ 13.4.1.[5] tebhyo'dhvaryu÷càtuùprà÷yam brahmaudanaü nirvapati tasyoktam bràhmaõaü caturaþ pàtràü÷caturo'¤jalãü÷caturaþ prasçtàndvàda÷avidhaü dvàda÷a màsàþ saüvatsaraþ sarvaü saüvatsaraþ sarvama÷vamedhaþ sarvasyàptyai sarvasyàvaruddhyai 13.4.1.[6] tamete catvàra çtvijaþ prà÷nanti teùàmuktam bràhmaõaü tebhya÷catvàri sahasràõi dadàti sarvaü vai sahasraü sarvama÷vamedhaþ sarvasyàptyai sarvasyàvaruddhyai catvàri ca suvarõàni ÷atamànàni hiraõyàni tasyo evoktam 13.4.1.[7] athàsmà adhvaryurniùkam pratimu¤canvàcayati tejo'si ÷ukramamçtamiti tejo vai ÷ukramamçtaü hiraõyaü teja evàsmi¤cukramamçtaü dadhàtyàyuùpà àyurme pàhãtyàyurevàsmindadhàtyathainamàha vàcaü yaceti vàgvai yaj¤o yaj¤asyaivàbhyàrambhàya 13.4.1.[8] catasro jàyà upakLptà bhavanti mahiùã vàvàtà parivçktà pàlàgalã sarvà niùkinyo'laïkçtà mithunasyaiva sarvatvàya tàbhiþ sahàgnyagàram prapadyate pårvayà dvàrà yajamàno dakùiõayà patnyaþ 13.4.1.[9] sàyamàhutyàü hutàyàm jaghanena gàrhapatyamudaïvàvàtayà saha saüvi÷ati tadevàpãtaràþ saüvi÷anti so'ntarorå asaüvartamànaþ ÷ete'nena tapasà svasti saüvatsarasyodçcaü sama÷navà iti 13.4.1.[10] pràtaràhutyàü hutàyàü adhvaryuþ pårõàhutiü juhoti sarvaü vai pårõaü sarvama÷vamedhaþ sarvasyàptyai sarvasyàvaruddhyai tasyàü vareõa vàcaü visçjate varaü dadàmi brahmaõa iti sarvaü vai varaþ sarvama÷vamedhaþ sarvasyàptyai sarvasyàvaruddhyai 13.4.1.[11] atha yo'sya niùkaþ pratimukto bhavati tamadhvaryave dadàtyadhvaryave dadadamçtamàyuràtmandhatte'mçtaü hyàyurhiraõyam 13.4.1.[12] athàgneyãmiùñiü nirvapati patha÷ca kàmàya yaj¤amukhasya càcambañkàràyàtho agnimukhà u vai sarvà devatàþ sarve kàmà a÷vamedhe mukhataþ sarvàndevànprãtvà sarvànkàmànàpnavànãti 13.4.1.[13] tasyai pa¤cada÷a sàmidhenyo bhavanti pa¤cada÷o vai vajro vãryaü vajro vajreõaivaitadvãryeõa yajamànaþ purastàtpàpmànamapahate vàrtraghnàvàjyabhàgau pàpmà vai vçtraþ pàpmano'pahatyà agnirmårdhà divaþ kakudbhuvo yaj¤asya rajasa÷ca netetyupàü÷u haviùo yàjyànuvàkye mårdhanvatyanyà bhavati sadvatyanyaiùa vai mårdhà ya eùa tapatyetasyaivàvaruddhyà atha yatsadvatã sadevàvarunddhe viràjau saüyàjye sarvadevatyaü và etaccando yadviràñ sarve kàmà a÷vamedhe sarvàndevànprãtvà sarvànkàmànàpnavànãti hiraõyaü dakùiõà suvarõaü ÷atamànaü tasyoktam bràhmaõam 13.4.1.[14] atha pauùõãü nirvapati påùà vai pathãnàmadhipatira÷vàyaivaitatsvastyayanaü karotyatho iyaü vai påùemàmevàsmà etadgoptrãü karoti tasya hi nàrtirasti na hvalà yamiyamadhvangopàyatãmàmevàsmà etadgoptrãü karoti 13.4.1.[15] tasyai saptada÷a sàmidhenyo bhavanti saptada÷o vai prajàpatiþ prajàpatira÷vamedho'÷vamedhasyaivàptyai vçdhanvantàvàjyabhàgau yajamànasyaiva vçddhyai påùaüstava vrate vayam pathaspathaþ paripatiü vacasyetyupàü÷u haviùo yàjyànuvàkye vratavatyanyà bhavati pathanvatyanyà vãryaü vai vrataü vãryasyàptyai vãryasyàvaruddhyà atha yatpathanvatya÷vàyaivaitatsvastyayanaü karotyanuùñubhau saüyàjye vàgvà anuùñubvàgvai prajàpatiþ prajàpatira÷vamedho'÷vamedhasyaivàptyai vàsaþ÷ataü dakùiõà råpaü và etatpuruùasya yadvàsastasmàdyameva kaü ca suvàsasamàhuþ ko nvayamiti råpasamçddho hi bhavati råpeõaivainaü samardhayati ÷atam bhavati ÷atàyurvai puruùaþ ÷atendriya àyurevendriyaü vãryamàtmandhatte 13.4.2.[1] etasyàü tàyamànàyàm a÷vaü niktvodànayanti yasmintsarvàõi råpàõi bhavanti yo và javasamçddhaþ sahasràrham pårvyaü yo dakùiõàyàü dhuryapratidhuraþ 13.4.2.[2] tadyatsarvaråpo bhavati sarvaü vai råpaü sarvama÷vamedhaþ sarvasyàptyai sarvasyàvaruddhyà atha yajjavasamçddho vãryaü vai javo vãryasyàptyai vãryasyàvaruddhyà atha yatsahasràrhaþ sarvaü vai sahasraü sarvama÷vamedhaþ sarvasyàptyai sarvasyàvaruddhyà atha yatpårvya eùa và aparimitaü vãryamabhivardhate yatpårvyo'parimitasyaiva vãryasyàvaruddhyà atha yaddakùiõàyàü dhuryapartidhura eùa và eùa ya eùa tapati na và etaü ka÷cana pratipratiretasyaivàvaruddhyai 13.4.2.[3] tadu hovàca bhàllabeyo dviråpa evaiùo'÷vaþ syàtkçùõasàraügaþ prajàpatervà eùo'kùõaþ samabhavaddviråpaü và idaü cakùuþ ÷uklaü caiva kçùõaü ca tadenaü svena råpeõa samardhayatãti 13.4.2.[4] atha hovàca sàtyayaj¤iþ triråpa evaiùo'÷vaþ syàttasya kçùõaþ pårvàrdhaþ ÷uklo'paràrdhaþ kçttikà¤jiþ purastàttadyatkçùõaþ pårvàrdho bhavati yadevedaü kçùõamakùõastadasya tadatha yacuklo'paràrdho yadevedaü ÷uklamakùõastadasya tadatha yatkçttikà¤jiþ purastàtsà kanãnakà sa eva råpasamçddho'to yatamo'syopakalpeta bahuråpo và dviråpo và triråpo và kçttikà¤jistamàlabheta javena tveva samçddhaþ syàt 13.4.2.[5] tasyaite purastàdrakùitàra upakLptà bhavanti ràjaputràþ kavacinaþ ÷ataü ràjanyà niùaïgiõaþ ÷ataü såtagràmaõyàm putrà iùuparùiõaþ ÷ataü kùàttrasaügrahãtéõàm putrà daõóinaþ ÷atama÷va÷ataü niraùñaü niramaõaü yasminnenamapisçjya rakùanti 13.4.2.[6] atha sàvitrãmiùñiü nirvapati savitre prasavitre dvàda÷akapàlam puroóà÷aü savità vai prasavità savità ma imaü yaj¤am prasuvàditi 13.4.2.[7] tasyai pa¤cada÷a sàmidhenyo bhavanti vàrtraghnàvàjyabhàgau ya imà vi÷và jàtànyà devo yàtu savità suratna ityupàü÷u haviùo yàjyànuvàkye viràjau saüyàjye hiraõyaü dakùiõà suvarõaü ÷atamànaü tasyoktam bràhmaõam 13.4.2.[8] tasyai prayàjeùu tàyamàneùu bràhmaõo vãõàgàthã dakùiõata uttaramandràmudàghnaüstisraþ svayaüsambhçtà gàthà gàyatãtyayajatetyadadàditi tasyoktam bràhmaõam 13.4.2.[9] atha dvitãyàü nirvapati savitra àsavitre dvàda÷akapàlam puroóà÷aü savità và àsavità savità ma imaü yaj¤amàsuvàditi 13.4.2.[10] tasyai saptada÷a sàmidhenyo bhavanti sadvantàvàjyabhàgau sadevàvarunddhe vi÷vàni deva savitaþ sa ghà no devaþ savità sahàvetyupàü÷u haviùo yàjyànuvàkye anuùñubhau saüyàjye rajataü hiraõyaü dakùiõà nànàråpatàyà atho utkramàyànapakramàya ÷atamànam bhavati ÷atàyurvai puruùaþ ÷atendriya àyurevendriyaü vãryamàtmandhatte 13.4.2.[11] tasyai prayàjeùu tàyamàneùu bràhmaõo vãõà> 13.4.2.[12] atha tçtãyàü nirvapati savitre satyaprasavàya dvàda÷akapàlam puroóà÷ameùa ha vai satyaþ prasavo yaþ savituþ satyena me prasavenemaü yaj¤am prasuvàditi 13.4.2.[13] tasyai saptada÷aiva sàmidhenyo bhavanti rayimantàvàjyabhàgau vãryaü vai rayivãryasyàptyai vãryasyàvaruddhyà à vi÷vadevaü satpatiü na pramiye saviturdaivyasya tadityupàü÷u haviùo yàjyànuvàkye nitye saüyàjye nedyaj¤apathàdayànãti kLpta eva yaj¤e'ntataþ pratitiùñhati triùñubhau bhavata indre vai vãryaü triùñubindriyasyaiva vãryasyàvaruddhyai hiraõyaü dakùiõà suvarõaü ÷atamànaü tasyoktam bràhmaõam 13.4.2.[14] tasyai prayàjeùu tàyamàneùu bràhmaõo vãõà> 13.4.2.[15] etasyàü saüsthitàyàm upotthàyàdhvaryu÷ca yajamàna÷cà÷vasya dakùiõe karõa àjapato vibhårmàtrà prabhåþ pitreti tasyoktam bràhmaõamathainamuda¤cam prà¤cam prasçjata eùà hobhayeùàü devamanuùyàõàü digyadudãcã pràcã svàyàmevainaü taddiùi dhatto na vai sva àyatane pratiùñhito riùyatyariùñyai 13.4.2.[16] sa àha devà à÷àpàlàþ etaü devebhyo'÷vam medhàya prokùitaü rakùatetyuktà mànuùà à÷àpàlà athaite daivà àpyàþ sàdhyà anvàdhyà marutastameta ubhaye devamanuùyàþ saüvidànà apratyàvartayantaþ saüvatsaraü rakùanti tadyaü na pratyàvartayantyeùa và eùa tapati ka u hyetamarhati pratyà !vayituü yadyenam pratyàvartayeyuþ paràgevedaü sarvaü syàttasmàdapratyàvartayanto rakùanti 13.4.2.[17] sa àhà÷àpàlàþ ye và etasyodçcaü gamiùyanti ràùñraü te bhaviùyanti ràjàno bhaviùyantyabhiùecanãyà atha ya etasyodçcaü na gamiùyantyaràùñraü te bhaviùyantyaràjàno bhaviùyanti ràjanyà vi÷o'nabhiùecanãyàstasmànmà pramadata snàtvàccaivainamudakànnirundhãdhvaü vaóavàbhya÷ca te yadyadbràhmaõajàtamupanigaceta tattatpçceta bràhmaõàþ kiyadyåyama÷vamedhasya vittheti te ye na vidyurjinãyàta tàntsarvaü và a÷vamedhaþ sarvasyaiùa na veda yo bràhmaõaþ sanna÷vamedhasya na veda so'bràhmaõo jyeya eva sa pànaü karavàtha khàdaü nivapàthàtha yatkiü ca janapade kçtànnaü sarvaü vastatsutaü teùàü rathakàrakula eva vo vasatistaddhya÷vasyàyatanamiti 13.4.3.[1] pramucyà÷vaü dakùiõena vediü hiraõmayaü ka÷ipåpastçõàti tasminhotopavi÷ati dakùiõena hotàraü hiraõmaye kårce yajamàno dakùiõato brahmà codgàtà ca hiraõmayyoþ ka÷ipunoþ purastàtpratyaïïadhvaryurhiraõmaye và kårce hiraõmaye và phalake 13.4.3.[2] samupaviùñeùvadhvaryuþ sampreùyati hotarbhåtànyàcakùva bhåteùvimaü yajamànamadhyåheti sampraiùito hotàdhvaryumàmantrayate pàriplavamàkhyànamàkhyàsyannadhvaryaviti havai hotarityadhvaryuþ 13.4.3.[3] manurvaivasvato ràjetyàha tasya manuùyà vi÷asta ima àsata itya÷rotriyà gçhamedhina upasametà bhavanti tànupadi=\atyçco vedaþ so'yamityçcàü såktaü vyàcakùàõa ivànudravedvãõàgaõagina upasametà bhavanti tànadhvaryuþ sampreùyati vãõàgaõagina ityàha puràõairimaü yajamànaü ràjabhiþ sàdhukçdbhiþ saügàyateti taü te tathà saügàyanti tadyadenamevaü saügàyanti puràõairevainaü tadràjabhiþ sàdhukçdbhiþ salokaü kurvanti 13.4.3.[4] sampraiùyàdhvaryuþ prakramànjuhoti anvàhàryapacane và÷vasya và padam parilikhya yatarathàsya tatràvçdbhavati pårvà tveva sthitiþ 13.4.3.[5] sàvitryà eveùñeþ purastàdanudrutya sakçdeva råpàõyàhavanãye juhotyatha sàyaü dhçtiùu håyamànàsu ràjanyo vãõàgàthã dakùiõata uttaramandràmudàghnaüstisraþ svayaüsambhçtà gàthà gàyatãtyayudhyatetyamuü saügràmamajayaditi tasyoktam bràhmaõam 13.4.3.[6] atha ÷vo bhåte dvitãye'han evamevaitàsu sàvitrãùviùñiùu saüsthitàsveùaivàvçdadhvaryaviti havai hotarityevàdhvaryuryamo vaivasvato ràjetyàha tasya pitaro vi÷asta ima àsata iti sthavirà upasametà bhavanti tànupadi÷ati yajåüùi vedaþ so'yamiti yajuùàmanuvàkaü vyàcakùàõa ivànudravedevamevàdhvaryuþ sampreùyati na prakramànjuhoti 13.4.3.[7] atha tçtãye'han evamevaitàsviùñiùu saüsthitàsveùaivàvçdadhvaryaviti havai hotarityevàdhvaryurvaruõa àdityo ràjetyàha tasya gandharvà vi÷asta ima àsata iti yuvànaþ ÷obhanà upasametà bhavanti tànupadi÷atyatharvàõo vedaþ so'yamityatharvaõàmekam parva vyàcakùàõa ivànudravedevamevàdhvaryuþ sampreùyati na prakramànjuhoti 13.4.3.[8] atha caturthe'han evamevaitàsviùñiùu saüsthitàsveùaivàvçdadhvaryaviti havai hotarityevàdhvaryuþ somo vaiùõavo ràjetyàha tasyàpsaraso vi÷astà imà àsata iti yuvatayaþ ÷obhanàþ upasametà bhavanti tà upadi÷atyaïgiraso vedaþ so yamityaïgirasàmekam parva vyàcakùàõa ivànudra> 13.4.3.[9] atha pa¤came'han evamevaitàsviùñiùu saüsthitàsveùaivàvçdadhvaryaviti havai hotarityevàdhvaryurarbudaþ kàdraveyo ràjetyàha tasya sarpà vi÷asta ima àsata iti sarpà÷ca sarvavida÷copasametà bhavanti tànupadi÷ati sarpavidyà vedaþ so'yamiti sarpavidyàyà ekam parva vyàcakùàõa ivànudra> 13.4.3.[10] atha ùaùñhe'han evamevaitàsviùñiùu saüsthitàsveùaivàvçdadhvaryaviti havai hotarityevàdhvaryuþ kubero vai÷ravaõo ràjetyàha tasya rakùàüsi vi÷astànãmànyàsata iti selagàþ pàdakçta upasametà bhavanti tànupadi÷ati devajanavidyà vedaþ so'yamiti devajanavidyàyà ekam parva vyàcakùàõa ivànudra> 13.4.3.[11] atha saptame'han evamevaitàsviùñiùu saüsthitàsveùaivàvçdadhvaryaviti havai hotarityevàdhvaryurasito dhànvo ràjetyàha tasyàsurà vi÷asta ima àsata iti kusãdina upasametà bhavanti tànupadi÷ati màyà vedaþ so'yamiti kàücinmàyàü kuryàdevamevàdhvaryuþ sampreùyati na prakramànjuhoti 13.4.3.[12] athàùñame'han evamevaitàsviùñiùu saüsthitàsveùaivàvçdadhvaryaviti havai hotarityevàdhvaryurmatsyaþ sàmmado ràjetyàha tasyodakecarà vi÷asta ima àsata iti matsyà÷ca matsyahana÷copasametà bhavanti tànupadi÷atãtihàso vedaþ so'yamiti kaüciditihàsamàcakùãtaivamevàdhvaryuþ sampreùyati na prakramànjuhoti 13.4.3.[13] atha navame'han evamevaitàsviùñiùu saüsthitàsveùaivàvçdadhvaryaviti havai hotarityevàdhvaryustàrkùyo vaipa÷yato ràjetyàha tasya vayàüsi vi÷astànãmànyàsata iti vayàüsi ca vàyovidyikà÷copasametà bhavanti tànupadi÷ati puràõaü vedaþ so'yamiti kiücitpuràõamàcakùãtaivamevàdhvaryuþ sampreùyati na prakramànjuhoti 13.4.3.[14] atha da÷ame'han evamevaitàsviùñiùu saüsthitàsveùaivàvçdadhvaryaviti havai hotarityevàdhvaryurdharma indro ràjetyàha tasya devà vi÷asta ima àsata iti ÷rotriyà apratigràhakà upasametà bhavanti tànupadi÷ati sàmàni vedaþ so'yamiti sàmnàü da÷atam bråyàdevamevàdhvaryuþ sampreùyati na prakramànjuhotãti 13.4.3.[15] etatpàriplavam sarvàõi ràjyànyàcaùñe sarvà vi÷aþ sarvànvedàntsarvàndevàntsarvàõi bhåtàni sarveùàü ha vai sa eteùàü ràjyànàü sàyujyaü salokatàma÷nute sarvàsàü vi÷àmai÷varyamàdhipatyaü gacati sarvànvedànavarunddhe sarvàndevànprãtvà sarveùu bhåteùvantataþ pratitiùñhati yasyaivaüvidetaddhotà pàriplavamàkhyànamàcaùñe yo vaitadevaü vedaitadeva samànamàkhyànam punaþ punaþ saüvatsaram pariplavate tadyatpunaþ punaþ pariplavate tasmàtpàriplavaü ùañtriü÷ataü da÷àhànàcaùñe ùañtriü÷adakùarà bçhatã bàrhatàþ pa÷avo bçhatyaivàsmai pa÷ånavarunddhe 13.4.4.[1] saüvatsare paryavete dãkùà pràjàpatyamàlabhyotsãdantãùñayaþ purohitasyàgniùu yajetetyu haika àhuþ kimu dãkùito yajeta dvàda÷a dãkùà dvàda÷opasadastisraþ sutyàstattriõavamabhisampadyate vajro vai triõavaþ kùatrama÷vaþ kùatraü ràjanyo vajreõa khalu vai kùatraü spçtaü tadvajreõaiva kùatraü spçõoti 13.4.4.[2] dãkùaõãyàyàü saüsthitàyàm sàyaü vàci visçùñàyàü vãõàgaõagina upasametà bhavanti tànadhvaryuþ sampreùyati vãõàgaõagina ityàha devairimaü yajamànaü saügàyateti taü te tathà saügàyanti 13.4.4.[3] aharaharvàci visçùñàyàm agnãùomãyàõàmantataþ saüsthàyàm parihçtàsu vasatãvarãùu tadyadenaü devaiþ saügàyanti devairevainaü tatsalokaü kurvanti 13.4.4.[4] prajàpatinà sutyàsu evamevàharahaþ parihçtàsveva vasatãvarãùådavasànãyàyàmantataþ saüsthitàyàü tadyadenam prajàpatinà saügàyanti prajàpatinaivainam tadantataþ salokaü kurvanti 13.4.4.[5] ekaviü÷atiryåpàþ sarva ekaviü÷atyaratnayo ràjjudàlo'gniùñho bhavati paitudàravàvabhitaþ ùaóbailvàstraya itthàttraya itthàtùañ khàdiràstraya evetthàttraya itthàtùañ pàlà÷àstraya evetthàttraya itthàt 13.4.4.[6] tadyadeta evaü yåpà bhavanti prajàpateþ pràõeùåtkrànteùu ÷arãraü ÷vayitumadhriyata tasya yaþ ÷leùmàsãtsa sàrdhaü samavadrutya madhyato nasta udabhinatsa eùa vanaspatirabhavadrajjudàlastasmàtsa ÷leùmaõàþ ÷leùmaõo hi samabhavattenaivainaü tadråpeõa samardhayati tadyatso'gniùñho bhavati madhyaü và etadyåpànàü yadagniùñho madhyametatpràõànàü yannàsike sva evainaü tadàyatane dadhàti 13.4.4.[7] atha yadàpomayaü teja àsãt yo gandhaþ sa sàrdhaü samavadrutya cakùuùña udabhinatsa eùa vanaspatirabhavatpotudàrustasmàtsa surabhirgandhàddhi samabhavattasmàdu jvalanastejaso hi samabhavattenaivainaü tadråpeõa samardhayati tadyattàvabhito'gniùñham bhavatastasmàdime abhito nàsikàü cakùuùã sva evainau tadàyatane dadhàti 13.4.4.[8] atha yatkuntàpamàsãt yo majjà sa sàrdhaü samavadrutya ÷rotrata udabhinatsa eùa vanaspatirabhavadbilvastasmàttasyàntarataþ sarvameva phalamàdyam bhavati tasmàdu hàridra iva bhavati hàridra iva hi majjà tenaivainaü tadråpeõa samardhayatyantare paitudàruvau bhavato bàhye bailvà antare hi cakùuùã bàhye ÷rotre sva evainàüstadàyatane dadhàti 13.4.4.[9] asthibhya evàsya khadiraþ samabhavat tasmàtsa dàruõo bahusàro dàruõamiva hyasthi tenaivainaü tadråpeõa samardhayatyantare bailvà bhavanti bàhye khàdirà antare hi majjàno bàhyànyasthãni sva evainàüstadàyatane dadhàti 13.4.4.[10] màüsebhya evàsya palà÷aþ samabhavat tasmàtsa bahuraso lohitaraso lohitamiva hi màüsaü tenaivainaü tadråpeõa samardhayatyantare khàdirà bhavanti bàhye pàlà÷a antaràõi hyasthãni bàhyàni màüsàni sva evainàüstadàyatane dadhàti 13.4.4.[11] atha yadekaviü÷atirbhavanti ekaviü÷atyaratnaya ekaviü÷o và eùa tapati dvàda÷a màsàþ pa¤cartavastraya ime lokà asàvàditya ekaviü÷aþ so'÷vamedha eùa prajàpatirevametam prajàpatiü yaj¤aü kçtsnaü saüskçtya tasminnekaviü÷atimagnãùomãyànpa÷ånàlabhate teùàü samànaü karmetyetatpårvedyuþ karma 13.5.1.[1] atha pràtargotamasya caturuttara stomo bhavati tasya catasçùu bahiùpavamànamaùñàsvaùñàsvàjyàni dvàda÷asu màdhyandinaþ pavamànaþ ùoóa÷asu pçùñhàni viü÷atyàmàrbhavaþ pavamàna÷caturviü÷atyàmagniùñomasàma 13.5.1.[2] tasya haike agniùñomasàma catuþsàma kurvanti nàgniùñomo nokthya iti vadantastadyadi tathà kuryuþ sàrdhaü stotriyaü ÷astvà sàrdhamanuråpaü ÷aüsedrathantaram pçùñhaü ràthantaraü ÷astramagniùñomo yaj¤astenemaü lokamçdhnoti 13.5.1.[3] ekaviü÷atiþ savanãyàþ pa÷avaþ sarva àgneyàsteùàü samànaü karmetyu haika àhurdve tvevaite ekàda÷inyàvàlabheta ya evaikàda÷ineùu kàmastasya kàmasyàptyai 13.5.1.[4] saüsthite'gniùñome parihçtàsu vasatãvarãùvadhvaryurannahomànjuhoti teùàmuktam bràhmaõaü pràõàya svàhàpànàya svàheti dvàda÷abhiranuvàkairdvàda÷a màsàþ saüvatsaraþ sarvaü saüvatsaraþ sarvama÷vamedhaþ sarvasyàptyai sarvasyàvaruddhyai 13.5.1.[5] ekaviü÷am madhyamamaharbhavati asau và àditya ekaviü÷aþ so'÷vamedhaþ svenaivainaü stomena svàyàü devatàyàm pratiùñhàpayati tasmàdekaviü÷am 13.5.1.[6] yadvevaikaviü÷am ekaviü÷o vai puruùo da÷a hastyà aïgulayo da÷a pàdyà àtmaikaviü÷astadanenaikaviü÷enàtmanaitasminnekaviü÷e pratiùñhàyàm pratitiùñhati tasmàdekaviü÷am 13.5.1.[7] yadvevaikaviü÷am ekaviü÷o vai stomànàm pratiùñhà bahu khalu và etadetasminnahanyuccàvacamiva karma kriyate tadyadetadetasminnahanyuccàvacam bahu karma kriyate tadetasminnekaviü÷e pratiùñhàyàm pratiùñhitaü kriyàtà iti tasmàdvevaitadekaviü÷amahaþ 13.5.1.[8] tasya pràtaþsavanam agniü tam manye yo vasuriti hotà pàïktamàjyaü ÷astvaikàhikamupasaü÷aüsati bàrhataü ca praugam màdhucandasaü ca trica÷a ubhe saü÷aüsati ya÷ca bàrhate prauge kàmo ya u ca màdhucandase tayorubhayoþ kàmayoràptyai kLptam pràtaþsavanam 13.5.1.[9] athàto màdhyandinaü savanaü aticandàþ pratipanmarutvatãyasya trikadrukeùu mahiùo yavà÷iramityatiùñhà và eùà candasàü yadaticandà atiùñhà a÷vamedho yaj¤ànàma÷vamedhasyaivàptyai saiùaiva triþ ÷astà tricaþ sampadyate teno taü kàmamàpnoti yastrica idaü vaso sutamandha ityanucara eùa eva nitya ekàhàtàna itthà hi soma inmade'vitàsi sunvato vçktabarhiùa iti païktã÷ca ùañpadà÷ca ÷astvaikàhike nividaü dadhàtãti marutvatãyam 13.5.1.[10] athàto niùkevalyam mahànàmnyaþ pçùñham bhavanti sànuråpàþ sapragàthàþ ÷aüsati sarve vai kàmà mahànàmnãùu sarve kàmà a÷vamedhe sarveùàü kàmànàmàptyàindro madàya vàvçdhe predam brahma vçtratåryeùvàvithe ti païktã÷ca ùa+\padà÷ca ÷astvaikàhike nividaü dadhàti kLptam màdhyandinaü savanam 13.5.1.[11] athàtastçtãyasavanam aticandà eva pratipadvai÷vadevasyàbhityaü devaü savitàramoõyoriti tasyà etadeva bràhmaõaü yatpårvasyà abhitvà deva savitarityanucaro'bhivànbhibhåtyai råpamudu ùya devaþ savità damånà iti sàvitraü ÷astvaikàhike nividaü dadhàti mahã dyàvàpçthivãiha jyeùthe iti caturçcaü dyàvàpçthivãyaü ÷astvaikàhike nividaü dadhàtyçbhurvibhvà vàja indro no acetyàrbhavaü ÷astvaikàhike nividaü dadhàti ko nu vàm mitràvaruõàvçtàyanniti vai÷vadevaü ÷astvaikàhike nividaü dadhàtãti vai÷vadevam 13.5.1.[12] athàta àgnimàrutam mårdhànaü divo aratim pçthivyà iti vai÷vànarãyaü ÷astvaikàhike nividaü dadhàtyà rudràsa indravantaþ sajoùasa iti màrutaü ÷astvaikàhike nividaü dadhàtãmamåùu vo atithimuùarbudhamiti navarcaü jàtavedasãyaü ÷astvaikàhike nividaü dadhàti tadyadaikàhikàni nividdhànàni bhavanti pratiùñhà vai jyotiùtomaþ pratiùñhàyà apracyutyai 13.5.1.[13] tasyaite pa÷avo bhavanti a÷vaståparo gomçga iti pa¤cada÷a paryaïgyàsteùàmuktam bràhmaõamathaita àraõyà vasantàya kapi¤jalànàlabhate grãùmàya kalaviïkànvarùàbhyastittirãniti teùàmvevoktam 13.5.1.[14] athaitànekaviü÷ataye càturmàsyadevatàbhya ekviü÷atimekaviü÷atim pa÷ånàlabhata etàvanto vai sarve devà yàvatya÷càturmàsyadevatàþ sarve kàmà a÷vamedhe sarvàndevànprãtvà sarvànkàmànàpnavànãti na tathà kuryàt 13.5.1.[15] saptada÷aiva pa÷ånmadhyame yåpa àlabhet prajàpatiþ saptada÷aþ sarvaü saptada÷aþ sarvama÷vamedhaþ sarvasyàptai sarvasyàvarudhyai ùoóa÷a ùoóa÷etareùu ùoóa÷kalam và idaü sarvaü sarvama÷vamedhaþ sarvasyàptai sarvasyàvarudhyai trayoda÷a trayoda÷àraõyànàkà÷eùvàlabhate trayoda÷a màsàþ samvatsaraþ sarvaü samvatsaraþ sarvama÷vamedhaþ sarvasyàptai sarvasyàvarudhyai 13.5.1.[16] atha purà bahiùpavamànàt a÷vaü niktvodànayanti tena pàvamànàya sarpanti tasyoktam bràhmaõaü stute bahiùpavamàne'÷vamàstàvamàkramayanti sa yadyava và jighredvi và vartet samçddho me yaj¤a iti ha vidyàttamupàkçtyàdhvaryuràha hotarabhiùñuhãti tamekàda÷abhirhotàbhiùñauti 13.5.1.[17] yadakrandaþ prathamaü jàyamàna iti triþ prathamayà triruttamayà tàþ pa¤cada÷a sampadyante pa¤cada÷o vai vajro vãryam vajro vajreõaivaitadvãryeõa yajamànaþ purastàtpàpmàm vajro vajreõaivaitadvãryeõa yajamànaþ purastàtpàpmànamapahate tadvai yajamànàyaiva vajraþ pradãyate yo'sya stçtyastaü startava upa pràgàcasanam vàjyarvopa pràgàtparamaüyatsadhasthamiti 13.5.1.[18] ete uddhçtya mà no mitro varuõo aryamàyurityetatsåktamadhrigàvàvapati catustriü÷advàjino devabandhorityu haika etàm vaïkrãõàm purastàddadhati nedanàyatane praõavaü dadhàmetyatho nedekavacanena bahuvacanam vyavàyàmeti na tathà kuryàtsàrdhameùa såktamàvapedupa pràgàcasanam vàjyarvopa pràgàtparamaüyatsadhasthamiti 13.5.2.[1] eteuktvà yadadhrigoþ pari÷iùñam bhavati tadàha vàso'dhivàsaü hiraõyamitya÷vàyopastçõanti tasminnenamadhi sa¤j¤apayanti sa¤j¤apteùu pa÷uùu patnyaþ pànnejanairudàyanti catasra÷ca jàyàþ kumàrã pa¤camã catvàri ca ÷atànyanucarãõàm 13.5.2.[2] niùth\iteùu pànnejaneùu mahiùãma÷vàyopanipàdayantyathainàvadhivàsena samprorõuvanti svargeloke prorõuvathàmityeùa vai svargo loko yatra pa÷uü sa¤j¤apayanti niràyatyà÷vasya ÷i÷nam mahiùyupasthe nidhatte vçùà vàjã retodhà reto dadhàtviti mithunasyaiva sarvatvàya 13.5.2.[3] tayoþ ÷ayànayoþ a÷vaü yajamàno'bhimethatyutsakthyà ava gudaü dhehãti taü na ka÷cana pratyabhimethati nedyajamànam pratipratiþ ka÷cidasaditi 13.5.2.[4] athàdhvaryuþ kumàrãmabhimethati kumàri haye-haye kumàri yakàsakau ÷akuntiketi taü kumàrã pratyabhimethatyadhvaryo haye-haye'dhvaryo yako'sakau ÷akuntaka iti 13.5.2.[5] atha brahmà mahiùãmabhimethati mahiùi haye-haye mahiùi màtà ca te pità ca te'gram vçkùasya rohata iti tasyai ÷ataü ràjaputryo'nucaryo bhavanti tà brahmàõam pratyabhimethanti brahmanhaye-haye brahmanmàtà ca te pità ca te'gre vçkùasya krãóata iti 13.5.2.[6] athodgàtà vàvàtàmabhimethati vàvàte haye-haye vàvàta årdhvàmenàmucràpayeti t!syai ÷ataü ràjanyà anucaryo bhavanti tà udgàtàram pratyabhimethantyudgàtarhaye-haya udgàtarådhvarmenamucrayatàditi 13.5.2.[7] atha hotà parivçktàmabhimethati parivçkte haye-haye parivçkte yadasyà aühubhedyà iti tasyai ÷ataü såtagràmaõyàü duhitaro'nucaryo bhavanti tà hotàram pratyabhimethanti hotarhaye-haye hotaryaddevàso lalàmagumiti 13.5.2.[8] atha kùattà pàlàgalãmabhimethati pàlàgali haye-haye pàlàgali yaddhariõo yavamatti na puùñam pa÷u manyata iti tasyai ÷ataü kùàtrasaïgrahãtéõàü duhitaro'nucaryo bhavanti tàþ kùattàram pratyabhimethanti kùattarhaye-haye kùattaryaddhariõo yavamatti na puùñam bahu manyata iti 13.5.2.[9] sarvàptirvàeùà vàcaþ yadabhimethikàþ sarve kàmà a÷vamedhe sarvayà vàcà sarvànkàmànàpnavàmetyutthàpayanti mahiùãü tatastà yathetam pratip!ràyantyathetare surabhimatãmçcamantato'nvàhurdadhikràvõoakàriùamiti 13.5.2.[10] apa và etebhya àyurdevatàþ kràmanti ye yaj¤epåtàm và cam vadanti vàcamevaitatpunate devayajyàyai devatànàmanapakramàya yà ca gomçge vapà bhavati yà càjetåpare te a÷ve pratyavadhàyàharanti nà÷vasya vapàstãti vadanto na tathà kuryàda÷vasyaiva pratyakùam meda àharetpraj¤àtà itaràþ 13.5.2.[11] ÷çtàsu vapàsu svàhàkçtibhi÷caritvà pratya¤caþ pratiparetya sadasi brahmodyam vadanti pårvayà dvàrà prapadya yathàdhiùõyam vyupavi÷anti 13.5.2.[12] sa hotàdhvaryum pçcati kaþ svidekàkã caratãti tam pratyàha sårya ekàkã caratãti 13.5.2.[13] athàdhvaryurhotàram pçcati kiü svitsåryasamaü jyotiriti tam pratyàha brahma såryasamaü jyotiriti 13.5.2.[14] atha brahmodgàtàram pçcati pçcàmi tvà citaye devasakheti tam pratyàhàpi teùu triùu padeùvasmãti 13.5.2.[15] athodgàtà brahmàõam pçcati keùvantaþ puruùa àvive÷eti tam pratyàha pa¤casvantaþ puruùa àvive÷eti 13.5.2.[16] etasyàmuktàyàmutthàya s!daso'dhi prà¤co yajamànamabhyàyantyagreõa havirdhàne àsãnametya yathàyatanam paryupavi÷anti 13.5.2.[17] sa hotàdhvaryum pçcati kà svidàsãtpårvacittiriti tam pratyàha dyauràsãtpårvacittiriti 13.5.2.[18] athàdhvaryurhotàram pçcati ka ãmare pi÷aïgileti tam pratyàhàjàre pi÷a¤gileti 13.5.2.[19] atha brahmodgàtàram pçcati katyasya viùñhàþ katyakùaràõãti tam pratyàha ùaóasya viùth\àþ ÷atamakùaràõãti 13.5.2.[20] athodgàtà brahmàõam pçcati ko asya veda bhuvanasya nàbhimiti tam pratyàha vedàhamasya bhuvanasya nàbhimiti 13.5.2.[21] athàdhvaryuü yajamànaþ pçcati pçcàmi tvà paramantam pçthivyà iti tam pratyàheyam vediþ paro antaþ pçthivyà iti 13.5.2.[22] sarvàptirvà eùà vàcaþ yadbrahmodyaü sarve kàmà a÷vamedhe sarvayà vàcà sarvànkàmànàpnavàmeti 13.5.2.[23] udite brahmodye prapadyàdhvaryurhiraõmayene pàtreõa pràjàpatyam mahimànaü grahaü gçhõàti tasya purorugghiraõyagarbhaþ samavartatàgra ityathàsya puro'nuvàkyà subhåþ svayambhåþ prathama iti hotà yakùatprajàpatimiti praiùaþ prajàpate na tvadetànyanya iti hotà yajati vaùañkçte juhoti yaste'hantsamvatsare mahimà sambabhåveti nànuvaùañkaroti sarvahutaü hi juhoti 3050101athàto vapànàü homaþ nànaiva careyurà vai÷vadevasya vapàyai vai÷vadevasya vapàyàü hutàyàü tadanvitaràjuhuyuriti ha smàha satyakàmo jàbàlo vi÷ve vai sarve devàstadenànyathàdevatam prãõàtãti 13.5.3.[1] aindràgnasya vadàyàü hutàyàm tadanvitarà juhuyuriti ha smàhatuþ saumàpau mànutantavyàvindràgnã vai sarve devàstadevainànyathàdevatam prãõàtãti 13.5.3.[2] kàyasya vapàyàü hutàyàm tadanvitarà juhuyuriti ha smàha inànyathàdevatam prãõàtãti ÷ailàliþ prajàpatirvai kaþ prajàpatimu và anu sarve devàstadevainànyathàdevatam prãõàtãti 13.5.3.[3] ekaviü÷atiü càturmàsyadevatà anuhutya ekviü÷atidhà kçtvà pracareyuriti ha smàha bhàllabeya etàvanto vai sarve devàyàvatya÷càturmàsyadevatàstadevainànyathàdevatam prãõàtãti 13.5.3.[4] nànaiva careyuþ itãndrotaþ ÷aunakaþ kimuta tvareraüstadevainànyathàdevatam prãõàtãtyetadaha teùàm vaco'nyà tvevàta sthitiþ 13.5.3.[5] atha hovàca yàj¤avalkyaþ sakçdeva pràjàpatyàbhiþ pracareyuþ sakçddevadevatyàbhistadevainànyathàdevatam prãõàtya¤jasà yaj¤asya saüsthàmupaiti na hvalatãti 13.5.3.[6] hutàsu vapàsu prapadyàdhvaryå rajatena pàtreõa pràjàpatyam mahimànamuttaraü grahaü gçhõàti tasya purorugyaþ pràõato nimiùato mahitveti viparyaste yàjyànuvàkye ayàtayàmatàyà eùa eva praiùo vaùañkçte juhoti yaste ràtrau samvatsare mahimà sambabhåveti nànuvaùañkaroti tasyoktam bràhmaõam 13.5.3.[7] nànyeùàm pa÷ånàm tedanyà avadyanti avadyantya÷vasya dakùiõato'nyeùàm pa÷ånàmavadyantyuttarato'÷vasya plakùa÷àkhàsvanyeùàm pa÷ånàmavadyanti vetasa÷àkhàsva÷vasya 13.5.3.[8] tadu hovàca sàtyayaj¤iþ itarathaiva kuryuþ patha eva nàpodityamiti pårvà tveva sthitirukthyo yaj¤astenàntarikùalokamçdhnoti sarvastomo'tiràtra uttamamaharbhavati sarvam vai sarvastomo'tiràtraþ sarvama÷vamedhaþ sarvasyàptai sarvasyàvaruddhyai 13.5.3.[9] tasya trivçdbahiùpavamànam pa¤cada÷ànyàjyàni saptada÷o màdhyandinaþ pavamàna ekaviü÷àni pçùth\àni triõavastçtãyaþ pavamànastrayastriü÷amagniùñomasàmaikaviü÷ànyukthànyekaviü÷aþ ùoóa÷ã pa¤cada÷ã ràtristrivçtsandhiryaddvitãyasyàhnaþ pçùth\yasya ùaóahasya tacastramatiràtro yaj¤astenàmuü lokamçdhnoti 13.5.3.[10] ekaviü÷atiþ savanãyàþ pa÷avaþ sarva àgneyàsteùàü samànaükarmetyu haika àhu÷caturviü÷atim tvevaitàngavyànàlabhet dvàda÷abhyo devatàbhyo dvàda÷a màsàþ samvatsaraþ sarvaü samvatsaraþ sarvama÷vamedhaþ sarvasyàptai sarvasyàvaruddhyai 13.5.4.[1] etena hendroto daivàpaþ ÷aunakaþ janamejayam pàrikùitaü yàjayàm cakàra teneùñvà sarvàm pàpakçtyàü sarvàm brahmahatyàmapajaghàna sarvàü ha vai pàpakçtyàü sarvàm brahmahatyàmapahanti yo'÷vamedhena yajate 13.5.4.[2] tadetadgàthayàbhigãtam àsandãvati dhànyàdaü rukmiõaü haritasrajam abadhnàda÷vaü sàraïgaü devebhyo janamejaya iti 13.5.4.[3] ete eva pårve ahanã jyotiratiràtrastena bhãmasenamete eva pårve ahanã gauratiràtrastenograsenamete eva pårve ahanã àyuratiràtrastena ÷rutasenamityete pàrikùitãyàstadetadgàthayàbhigãtam pàrikùità yajamànà a÷vamedhaiþ paro'varam ajahuþ karma pàpakam puõyàþ puõyena karmaõeti 13.5.4.[4] ete eva pårve ahanã abhijidatiràtrastena ha para àñõàra ãje kausalyo ràjà tadetadgàthayàbhigãtamañõàrasya paraþ putro'÷vam medhyamabandhayat hairaõyanàbhaþ kausalyo di÷aþ pårõà amaühateti 13.5.4.[5] ete eva pårve ahanã vi÷vajidatiràtrastena ha purukutso daurgaheõeja aikùvàko ràjà tasmàdetadçùiõàbhyanåktamasmàkamatra pitarasta àsantsapta çùayo daurgahe badhyamàna iti 13.5.4.[6] ete eva pårve ahanã mahàvratamatiràtrastena ha marutta àvikùita ãja àyogavo ràjà tasya ha tato marutaþ pariveùñàro'gniþ kùattà vi÷ve devàþ sabhàsado babhåvustadetadgàthayàbhigãtam marutaþ pariveùñàro maruttasyàvasangçhe àvikùitasyàgniþ kùattà vi÷ve devàþ sabhàsada iti maruto ha vai tasya pariveùñàro'gniþ kùattà vi÷ve devàþ sabhàsado bhavanti yo'÷vamedhena yajate 13.5.4.[7] ete eva pårve ahanã aptoryàmo'tiràtrastena haitena kraivyaãje pà¤càlo ràjà krivaya iti ha vai purà pa¤càlànàcakùate tadetadgàthayàbhigãtam a÷vam medhyamàlabhata krivãõàmatipåruùaþ pà¤càlaþ parivakràyàü sahasra÷atadakùiõamiti 13.5.4.[8] atha dvitãyayà sahasramàsannayutà ÷atà ca pa¤caviü÷atiþ dikto-diktaþ pa¤càlànàm bràhmaõà yà vibhejira iti 13.5.4.[9] trivçdagniùñomaþ pa¤cada÷a ukthyaþ saptada÷aü tçtãyamahaþ sokthakamekaviü÷aþ ùoóa÷ã pa¤c=da÷ã ràtristrivçtsandhirityeùo'nuùñupsampannastena haitena dhvasà dvaitavanaãje màtsyo ràjà yatraitaddvaitavanaü sarastadetadgàthayàbhigãtaü caturda÷a dvaitavano ràjà saïgràmajiddhayàn indràya vçtraghne'badhnàttasmàddvaitavanaü sara iti 13.5.4.[10] caturviü÷àþ pavamànàþ trivçdabhyàvartaü catu÷catvàriü÷àþ pavamànà ekaviü÷amabhyàvartamaùñàcatvàriü÷àþ pavamànàstrayastriü÷amabhyàvartamàgniùñomasàmàddyàtriü÷ànyukthànyekaviü÷aþ ùoóa÷ã pa¤cada÷ã ràtristrivçtsandhiriti 13.5.4.[11] etadviùõoþ kràntam tena haitena bharato dauþùantirãje teneùñvemàm vyaùñim vyàna÷e yeyam bharatànàü tadetadgàthayàbhigãtamaùñàsaptatim bharato dauùantiryamunàmanu gaïgàyàm vçtraghne'badhnàtpa¤capa¤cà÷ataü hayàniti 13.5.4.[12] atha dvitãyayà trayastriü÷aü ÷ataü ràjà÷vànbaddhvàya medhyàn saudyumniratyaùñhàdanyànamàyànmàyavattara iti 13.5.4.[13] atha tçtãyayà ÷akuntalà nàóapityapsarà bharatam dadhe paraþsahasrànindràyà÷vànmedhànya àharadvijitya pçthivãü sarvàmiti 13.5.4.[14] atha caturthyà mahadadya bharatasya na pårve nàpare janàþ divam martya-iva bàhubhyàü nodàpuþ pa¤ca mànavà iti 13.5.4.[15] ekaviü÷astomena çùabho yàj¤atura ãje ÷viknànàü ràjà tadetadgàthayàbhigãtaü yàj¤ature yajamàne brahmàõa çùabhe janà a÷vamedhe dhanam labdhvà vibhajante sma dakùiõà iti 13.5.4.[16] trayastriü÷astomena ÷oõaþ sàtràsàha ãje pà¤càlo ràjà tadetadgàthayàbhigãtaü sàtràsahe yajamàne'÷vamedhena taurva÷àþ udãrate trayastriü÷àþ ùañ sahasràõi varmiõàmiti 13.5.4.[17] atha dvitãyayà ùañùañ ùaógà sahasràõi yaj¤e kokapitustava udãrate trayastriü÷àþ ùañ sahasràõi varmiõàmiti 13.5.4.[18] atha tçtãyayà sàtràsahe yajamàne pà¤càle ràj¤i susraji amàdyadindraþ somenàtçpyanbràhmaõà dhanairiti 13.5.4.[19] govinatena ÷atànãkaþ sàtràjita ãje kà÷yasyà÷vamàdàya tato haitardavàkkà÷ayo'gnãnnàdadhata àttasomapãthàþ sma iti vadantaþ 13.5.4.[20] tasya vidhà caturviü÷àþ pavamànàþ trivçdabhyàvartam catu÷catvàriü÷àþ pavamànà ekviü÷ànyàjyàni triõavànyukthànyekaviü÷àni pçùñhàni ùañtriü÷àþ pavamànàstrayastriü÷amabhyàvartamàgniùñomasàmàdekaviü÷ànyukthànyekaviü÷aþ ùoóa÷ã pa¤cada÷ã ràtristrivçtsandhiþ 13.5.4.[21] tadetadgàthayàbhigãtam ÷atànãkaþ samantàsu medhyaü sàtràjito hayam àdatta yaj¤aü kà÷ãnàm bharataþ satvatàmiveti 13.5.4.[22] atha dvitãyayà ÷vetaü samantàsu va÷aü carantaü ÷atànãko dhrçtaràùñrasya medhyam àdàya sahvà da÷amàsyama÷vaü ÷atànãko govinatena heja iti 13.5.4.[23] atha caturthyà mahadadya bharatànàü na pårve nàpare janàþ divam martya-iva pakùàbhyàü nodàpuþ saptamà navà iti 13.5.4.[24] athàto dakùiõànàm madhyam prati ràùñrasya yadanyadbhåme÷ca puruùebhya÷ca bràhmaõasya ca vittàtpràcã digghoturdakùiõà brahmaõaþ pratãcyadhvaryorudãcyudgàtustadeva hotçkà anvàbhaktàþ 13.5.4.[25] udayanãyàyàü samsthitàyàm ekaviü÷atim va÷à anåbandhyà àlabhate maitràvaruõãrvai÷vadevãrbàrhaspatyà etàsàü devatànàmàptyai tadyadbàrhaspatyàntyà bhavanti brahma vai bçhaspatistadu brahmaõyevàntataþ pratitiùñhati 13.5.4.[26] atha yadekaviü÷atirbhavanti ekaviü÷o và eùa ya eùa tapati dvàda÷a màsàþ pa¤cartavastraya ime lokà asàvàditya ekaviü÷a etàmabhisampadam 13.5.4.[27] udavasànãyàyàü saüsthitàyàm catasra÷ca jàyàþ kumàrãm pa¤camãü catvàri ca ÷atànyanucarãõàü yathàsamuditam dakùiõàm dadati 13.5.4.[28] athottaraü samvatsaramçtupa÷ubhiryajate ùaóbhiràgneyairvasante ùaóbhiraindrairgrãùme ùaóbhiþ pàrjanyairvà màrutairvà varùàsu ùaóbhirmaitràvaruõaiþ ÷aradi ùaóbhiraindràvaiùõavairhemante ùaóbhiraindràbàrhaspatyaiþ ÷i÷ire ùaóçtavaþ samvatsaraþ çtuùveva samvatsare pratitiùñhati ùañtriü÷adete pa÷avo bhavanti ùañtriü÷adakùarà bçhatã bçhatyàmadhi svargo lokaþ pratiùñhitastadvantato bçhatyaiva candasà svarge loke pratitiùñhati 13.6.1.[1] puruùo ha nàràyaõo'kàmayata atitiùñheyaü sarvàõi bhåtànyahamevedaü sarvaü syàmiti sa etam puruùamedham pa¤caràtram yaj¤akratumapa÷yattamàharattenàyajata teneùñvàtyatiùñhatsarvàõi bhåtànãdaü sarvamabhavadatitiùñhati sarvàõi bhåtànãdaü sarvam bhavati ya evam vidvànpuruùamedhena yajate yo vaitadevam veda 13.6.1.[2] tasya trayoviü÷atirdãkùàþ dvàda÷opasadaþ pa¤ca sutyàþ sa eùa catvàriü÷adràtraþ sadãkùopasatka÷catvàriü÷adakùarà viràñtadviràjamabhisampadyate tato viràóajàyata viràjo adhi påruùa ityeùà vai sà viràóetasyà evaitadviràjo yaj¤am puruùaü janayati 13.6.1.[3] tà và etàþ catasro da÷ato bhavanti tadyadetà÷catasro da÷ato bhavantyeùàü caiva lokànàmàptye di÷àü cemameva lokam prathamayà da÷atàpnuvannantarikùaü dvitãyayà divaü tçtãyayà di÷a÷caturthyà tathaivaitadyajamàna imameva lokam prathamayà da÷atàpnotyantarikùaü dvitãyayà divaü tçtãyayà di÷a÷caturthyaitàvadvà idaü sarvaü yàvàdime ca lokà di÷a÷ca sarvam puruùamedhaþ sarvasyàptyai s!rvasyàvaruddhyai 13.6.1.[4] ekàda÷àgniùomãyàþ pa÷ava upavasathe teùàü samànaü karmaikàda÷a yåpà ekàda÷àkùarà triùñubvajrastriùñubvãryaü triùñubvajreõaivaitadvãryeõa yajamànaþ purastàtpàpmànamapahate 13.6.1.[5] ekàda÷inàþ sutyàsu pa÷avo bhavanti ekàda÷àkùarà triùñubvajrastriùñubvãryaü triùñubvajreõaivaitadvãryeõa yajamànaþ purastàtpàpmànamapahate 13.6.1.[6] yadvevaikàda÷inà bhavanti ekàda÷inã và idaü sarvam prajàpatirhyekàda÷inã sarvaü hi prajàpatiþ sarvam puruùamedhaþ sarvasyàptyai sarvasyàvaruddhyai 13.6.1.[7] sa và eùa puruùamedhaþ pa¤caràtro yaj¤akraturbhavati pàïkto yaj¤aþ pàïktaþ pa÷uþ pa¤cartavaþ samvatsaro yatkiü ca pa¤cavidhamadhidevatamadhyàtmaü tadenena sarvamàpnoti 13.6.1.[8] tasyàgniùñomaþ prathamamaharbhavati athokthyo'thàtiràtro'thokthyo'thàgniùñomaþ sa và eùa ubhayatojyotirubhayataukthyaþ 13.6.1.[9] yavamadhyaþ pa¤caràtro bhavati ime vai lokàþ puruùamedha ubhayatojyotiùo và ime lokà agnineta àdityenàmutastasmàdubhayatojyotirannamukthya àtmàtiràtrastadyadetà ukthyàvatiràtramabhito bhavatastasmàdayamàtmànnena parivçóho'tha yadeùa varùiùño'tiràtro'hnàü sa madhye tasmàdyavamadhyo yute ha vai dviùantam bhràtrçvyamayamevàsti nàsya dviùanbhràtçvya ityàhurya evam veda 13.6.1.[10] tasyàsyameva lokaþ prathamamahaþ ayamasya loko vasanta çturyadårdhvamasmàllokàdarvàcãnamantarikùàttaddvitãyamahastadvasyàgrãùma çturantarikùamevàsya madhyamamaharantarikùamasya varùà÷aradàvçtå yadårdhvamntarikùàdarvàcãnaü divastaccaturthamahastadvasya hemanta çturdyaurevàsya pa¤camamahardyaurasya ÷i÷ira çturityadhidevatam 13.6.1.[11] athàdhyàtmam pratiùthaivàsya prathamamahaþ pratiùñho asya vasanta çturyadårdhvam pratiùñhàyà avàcãnam maddhyàttaddvitãyamahastadvasya grãùma çturmadhyamevàsya madhyamamaharmadhyamasya varùà÷aradàvçtå yadårdhvam madhyàdavàcãnam ÷ãrùõastaccaturthamahastadvasya hemanta çtuþ ÷ira evàsya pa¤camamahaþ ÷iro'sya ÷i÷ira çturevamime ca lokà samvatsara÷càtmà ca puruùamedhamabhisampadyante sarvam và ime lokàþ sarvaü samvatsaraþ sarvamàtmà sarvam puruùamedhaþ sarvasyàptyai sarvasyàvaruddhyai 13.6.2.[1] atha yasmàtpuruùamedho nàma ime vai lokàþ pårayameva puruùo yo'yam pavate so'syàm puri ÷ete tasmàtpuruùastasya yadeùu lokeùvannaü tadasyànnam medhastadyadasyaitadannam medhastasmàtpuruùamedho'tho yadasminmedhyànpuruùànàlabhate tasmàdveva puruùamedhaþ 13.6.2.[2] tànvai madhyame'hannàlabhate antarikùam vai madhyamamaharantarikùamu vai sarveùàm bhåtànàmàyatanamatho annam và ete pa÷ava udaram madhyamamaharudare tadannaü dadhàti 13.6.2.[3] tànvai da÷a-da÷àlabhate da÷àkùarà viràóviràóu kçtsnamannaü kçtsnasyaivànnàdyasyàvaruddhyai 13.6.2.[4] ekàda÷a da÷ata àlabhate ekàda÷àkùarà triùñubvajrastriùñubvãryaü triùñubvajreõaivaitadvãryeõa yajamàno madhyataþ pàpmànamapahate 13.6.2.[5] aùñàcatvàriü÷atam madhyame yåpa àlabhate aùñàcatvàriü÷adakùarà jagatã jàgatàþ pa÷avo jagatyaivàsmai pa÷ånavarunddhe 13.6.2.[6] ekàda÷aikàda÷etareùu ekàda÷àkùarà triùñubvajrastriùñubvãryaü triùñubvajreõaivaitadvãryeõa yajamàno'bhitaþ pàpmànamapahate 13.6.2.[7] aùñà uttamànàlabhate aùñàkùarà gàyatrã brahma gàyatrã tadbrahmaivaitadasya sarvasyottamaü karoti tasmàdbrahmàsya sarvasyottamamityàhuþ 13.6.2.[8] te vai pràjàpatyà bhavanti brahma vai prajàpatirbràhmo hi prajàpatistasmàtpràjàpatyà bhavanti 13.6.2.[9] sa vai pa÷ånupàkariùyan etàstisraþ sàvitrãràhutãrjuhoti deva savitastatsaviturvareõyam vi÷vàni deva savitariti savitàram prãõàti so'smai prãta etànpuruùànprasauti tena prasåtànàlabhate 13.6.2.[10] brahmaõe bràhmaõamàlabhate brahma vai bràhmaõo brahmeva tadbrahmaõà samardhayati kùatràya ràjanyaü kùatram vai ràjanyaþ kùatrameva tatkùatreõa samardhayati marudbhyo vai÷yamm vi÷o vai maruto vi÷ameva tadvi÷à samardhayati tapase ÷ådram tapo vai ÷ådrastapa eva tattapasà samardhayatyevametà devatà yathàråpam pa÷ubhiþ samardhayati tà enaü samçddhàþ samardhayanti sarvaiþ kàmaiþ 13.6.2.[11] àjyena juhoti tejo và àjyam tejasaivàsmiüstattejo dadhàtyàjyena juhotyetadvai devànàm priyaü dhàma yadàjyam priyeõaivainàndhàmnà samardhayati ta enaü samçddhàþ samardhayanti sarvaiþ kàmaiþ 13.6.2.[12] niyuktànpuruùàn brahmà dakùiõataþ puruùeõa nàràyaõenàbhiùñauti sahasra÷ãrùà puruùaþ sahasràkùaþ sahasrapàdityetena ùoóa÷arcena ùoóa÷akalam và idaü sarvaü sarvam puruùamedhaþ sarvasyàptyai sarvasyàvaruddhyà itthamasãtthamasãtyupastautyevainametanmahayatyevàtho yathaiùa tathainametadàha tatparyagnikçtàþ pa÷avo babhåvurasa¤j¤aptàþ 13.6.2.[13] atha hainam vàgabhyuvàda puruùa mà santiùñhipo yadi saüsthàpayiùyasi puruùa eva puruùamatsyatãti tànparyagnikçtànevodasçjattaddevatyà àhutãrajuhottàbhistà devatà aprãõàttà enam prãtà aprãõantsarvaiþ kàmaiþ 13.6.2.[14] àjyena juhoti tejo và àjyaü tejasaivàsmiüstattejo dadhàti 13.6.2.[15] ekàda÷inaiþ saüsthàpayati ekàda÷àkùarà triùñubvajrastriùñubvãryaü triùñubvajreõaivaitadvãryeõa yajamàno madhyataþ pàpmànamapahate 13.6.2.[16] udayanãyàyàü saüsthitàyàm ekàda÷a va÷à anåbandhyà àlabhate maitràvaruõãrvai÷vadevãrbàrhaspatyà etàsàü dev atànàmàptyai tadyadbàrhaspatyà antyà bhavanti brahma vai bçhaspatistadu brahmaõyevàntataþ pratitiùñhati 13.6.2.[17] atha vadekàda÷a bhavanti ekàda÷àkùarà triùñubvajrastriùñubvãryaü triùñubvajreõaivaitadvãryeõa yajamàno madhyataþ pàpmànamapahate traidhàtavyudavasànãyàsàveva bandhuþ 13.6.2.[18] athàto dakùiõànàm madhyam prati ràùñrasya yadanyadbhåme÷ca bràhmaõasya ca vittàtsatpuruùam pràcã digghortudakùiõà brahmaõaþ pratãcyadhvaryorudãcyudgàtustadeva hotçkà anvàbhaktàþ 13.6.2.[19] atha yadi bràhmaõo yajet sarvavedasaü dadyàtsarvam vai bràhmaõaþ sarvaü sarvavedasaü sarvam puruùamedhaþ sarvasyàptyai sarvasyàvaruddhyai 13.6.2.[20] athàtmannagnã samàrohya uttaranàràyaõenàdityamudasthàyànapekùamàõo'raõyamabhipreyàttadeva manuùyebhyastiro bhavati yadyu gràme vivatsedaraõyoragnã samàrohyottaranàràyaõenaivàdityamupasthàya gçheùu pratyavasyedatha tànyaj¤akratånàhareta yànabhyàpnuyàtsa và eùa na sarvasmà anuvaktavyaþ sarvaü hi puruùamedho netsarvasmà'iva sarvam bravàõãti yo nveva j¤àtastasmai bråyàdatha yo'nåcàno'tha yo'sya priyaþ syànnaittveva sarvasmà iva 13.7.1.[1] brahma vai svayambhu tapo'tapyata tadaikùata na vai tapasyànantyamasti hantàham bhåteùvàtmànaü juhavàni bhåtàni càttmanãti tatsarveùu bhåteùvàtmànaü hutvà bhåtàni càtmani sarveùàm bhåtànàü ÷raiùñhyaü svàràjyamàdhipatyam paryaittathaivaitadyajamànaþ sarvamedhe sarvànmedhànhutvà sarvàõi bhåtàni ÷raiùñhyaü svàràjyamàdhipatyam paryeti 13.7.1.[2] sa và eùa sarvamedho da÷aràtro yaj¤akraturbhavati da÷àkùarà viràóviràóu kçtsnamannaü kçtsnasyaivànnàdyasyàvaruddhyai tasminnagnim paràrdhyaü cinoti paramo và eùa yaj¤akratånàü yatsarvamedhaþ parameõaivainam paramatàü gamayati 13.7.1.[3] tasyàgniùñudagniùñomaþ prathamamaharbhavati agnirvà agniùñudagniùñomo'gnimukhà u vai sarve devàþ sarveùàü devànàmàptyai tasyàgneyà grahà bhavantyagniyyaþ purorucaþ sarvamàgneyamasaditi 13.7.1.[4] indrastudukthyo dvitãyamaharbhavati indro vai sarve devàþ sarveùàü devànàmàptyai tasyaindrà grahà bhavantyaindryaþ purorucaþ sarvamaindramasaditi 13.7.1.[5] såryastudukthyastçtãyamaharbhavati såryo vai sarve devàþ sarveùàm devànàmàptyai sauryà grahà bhavanti sauryyaþ purorucaþ sarvaü sauryamasaditi 13.7.1.[6] vai÷vadeva÷caturthamaharbhavati vi÷ve vai sarve devàþ sarveùàü devànàmàptyai vai÷vadevà grahà bhavanti vai÷vadevyaþ parorucaþ sarvam vai÷vadevamasaditi 13.7.1.[7] à÷vamedhikam madhyamam pa¤camamaharbhavati tasminna÷vam medhyamàlabhate'÷vamedhasyaivàptyai 13.7.1.[8] pauruùamedhikam madhyamaü ùaùñhamaharbhavati tasminmedhyànpuruùànàlabhate puruùamedhasyaivàptyai 13.7.1.[9] aptoryàmaþ saptamamaharbhavati sarveùàm yaj¤akratånàmàptyai tasmintsarvànmedhyànàlabhate yacca pràõi yaccàpràõam vapà vapàvataü juhoti tvaca utkartamavapàkànàü samvra÷camoùadhivanaspatãnàm prakiranti ÷uùkàõàü càrdràõàm cànnamannaü juhotyannasyànnasyàptyai sarvam juhoti sarvasmai juhoti sarvasyàptyaj sarvasyàvaruddhyai pràtaþsavane hutàsu vapàsvevameva tçtãyasavane huteùu haviþùu 13.7.1.[10] triõavamaùñamamaharbhavati vajro vai triõavo vajreõa khalu vai kùatraü spçtaü tadvajreõaiva kùatraü spçõoti 13.7.1.[11] trayastriü÷aü navamamaharbhavati pratiùñhà vai travastriü÷aþ pratiùñhityai 13.7.1.[12] vi÷vajitsarvapçùñho'tiràtro da÷amamaharbhavati sarvam vai vi÷vajitsarvapçùñho'tiràtraþ sarvaü sarvamedhaþ sarvasyàptyai sarvasyàvaruddhyai 13.7.1.[13] athàto dakùiõànàm madhyam prati ràùñrasya yadanyadbràhmaõasya vittàtsabhåmi sapuruùam pràcã digghoturdakùiõà brahmaõaþ pratãcyadhvaryorudãcyudgàtustadeva hotçkà anvàbhaktàþ 13.7.1.[14] tena haitena vi÷vakarmà bhauvana ãje teneùñvàtyatiùñhatsarvàõi bhåtànãdaü sarvamabhavadatitiùñhati sarvàõi bhåtànãdaü sarvam bhavati ya evam vidvàntsarvamedhena yajate yo vaitadevam veda 13.7.1.[15] taü ha ka÷yapo yàjayàü cakàra tadapi bhåmiþ ÷lokaü jagau na mà martyaþ ka÷cana dàtumarhati vi÷vakarmanbhauvana manda àsitha upama¤ghyati syà salilasya madhye mçùaiùa te saïgaraþ ka÷yapàyeti 13.8.1.[1] athàsmai kalyàõaü kurvanti athàsmai ÷ma÷ànam kurvanti gçhànvà praj¤ànam và yo vai ka÷ca mriyate sa ÷avastasmà etadannaü karoti tasmàcavànnam ÷avànnam ha vai tacma÷ànamityàcakùate parokùaü ÷ma÷à u haiva nàma pitéõàmattàraste hàmuùmiüloke'kçta÷ma÷ànasya sàdhukçtyàmupadambhayanti tebhya etadannaü karoti tasmàcma÷ànnaü ÷ma÷ànnam ha vai tacma÷ànamityàcakùate paro'kùam 13.8.1.[2] tadvai na kùipraü kuryàt nennavamaghaü karavàõãti cira eva kuryàdaghameva tattiraþ karoti yatra samànànu cana smareyura÷rutimeva tadaghaü gamayati yadyanusmareyuþ 13.8.1.[3] ayuïgeùu samvatsareùu kuryàt ayuïgaü hi pitéõàmekanakùatra ekanakùatraü hi pitéõàmamàvàsyàyàmamàvàsyà và ekanakùatrameko hi yadvetàü ràtriü sarvàõi bhåtàni samvasanti teno taü kàmamàpnoti yaþ sarveùu nakùatreùu 13.8.1.[4] ÷aradi kuryàt svadhà vai ÷aratsvadho vai pitéõàmannaü tadenamanne svadhàyàü dadhàti màghe và mà no'gham bhåditi nidàghe và ni no'ghaü dhãyàtà iti 13.8.1.[5] catuþsrakti devà÷càsurà÷cobhaye pràjàpatyà dikùvaspardhanta te devàasuràntsapatnànbhràtçvyàndigbhyo'nudanta te'dikkàþ paràbhavaüstasmàdyà daivyaþ prajà÷catuþsraktãni tàþ ÷ma÷ànàni kurvate'tha yà àsuryaþ pràcyàstvadye tvatparimaõóalàni te'nudanta hyenàndigbhya ubhe di÷àvantareõa vidadhàti pràcãü ca dakùiõàü caitasyàü ha di÷i pitçlokasya dvàraü dvàraivainam pitçlokam prapàdayati sraktibhirdikùu pratitiùñhatãtareõàtmanàvantaradikùu tadenaü sarvàsu dikùu pratiùñhàpayati 13.8.1.[6] athàto bhåmijoùaõasya udãcãnapravaõe karotyudãcã vai manuùyàõàm diktadenam manuùyaloka àbhajatyetaddha vai pitaro manuùyaloka àbhaktà bhavanti yadeùàm prajà bhavati prajà hàssya ÷reyasã bhavati 13.8.1.[7] dakùiõàpravaõe kuryàdityàhuþ dakùiõàpravaõo vai pitçlokastadenam pitçloka àbhajatãti na tathà kuryàdàmãvaddha nàma tacma÷ànakaraõaü kùipre haiùàmaparo'nupraiti 13.8.1.[8] dakùiõàpravaõasya pratyarùe kuryàdityu haika àhuþ tatpratyucritamagham bhavatãti no eva t!thà kuryàdyadvà udãcãnapravaõe karoti tadeva pratyucritamagham bhavati 13.8.1.[9] yasyaiva samasya sataþ dakùiõatah purastàdàpa etya saüsthàyàpraghnatya etàü di÷amabhiniùpadyàkùayyà apo'pipadyeraüstatkuryàdannam và'àpo'nnàdyamevàsmà'etatpurastàtpratyagdadhàtyamçtamu và àpa eùo ha jãvànàm digantareõa saptarùãõàü codayanamàdityasyacàstamayanamamçtameva tajjãveùu dadhàti taddhaitatpratimãvannàma ÷ma÷ànakaraõam jãvebhyo hitaü yadvàva jãvebhyo hitam tatpitçbhyaþ 13.8.1.[10] kamvati kuryàt kam me'sadityatho ÷amvati ÷am me'saditi nàdhipathaü kuryànnàkà÷e nedàviraghaü karavàõãti 13.8.1.[11] guhà sadavatàpi syàt tadyadguhà bhavatyaghameva tadguhà karotyatha yadavatàpyasau và àdityaþ pàpmano'pahantà sa evàsmàtpàpmànamapahantyatho àdityajyotiùamevainaü karoti 13.8.1.[12] na tasminkuryàt yasyetthàdanåkà÷aþ syàdyàcamànaü ha nàma tatkùipre haiùàmaparo'nupraiti 13.8.1.[13] citram pa÷càtsyàt prajà vai citraü citraü hàsya prajà bhavati yadi citram na syàdàpaþ pa÷càdvottarato và syuràpohyeva citr!ü haivàsya prajà bhavati 13.8.1.[14] åùare karoti reto và åùàþ prajananaü tadenam prajanana àbhajatyetaddha vai pitaraþ prajanana àbhaktà bhavanti yadeùàm prajà bhavati prajà hàsya ÷reyasã bhavati 13.8.1.[15] samåle samålaü hi pitéõàm vãriõami÷rametaddhàsyàþ pitryamanatiriktamatho aghameva tadbaddhç karoti 13.8.1.[16] na bhåmipà÷amabhividadhyàt na ÷araü nà÷magandhàü nàdhyàõóàü na pç÷niparõã nà÷vatthasyàntikaü kuryànna vibhãtakasya na tilvakasya na sphårjakasya na haridrorna nyagrodhasya ye cànye pàpanàmàno maïgalopepsayà nàmnàmeva parihàràya 13.8.1.[17] athàta àvçdeva agnividhayàgnicitaþ ÷ma÷ànaü karoti yadvai yajamàno'gniü cinute'muùmai tallokàya yaj¤enàtmànaü saüskuruta etadu ha yaj¤iyaü karmàsaüsthitamà ÷ma÷ànakaraõàttadyadagnividhayàgnicitaþ ÷ma÷ànaü karotyagnicityàmeva tatsaüsthàpayati 13.8.1.[18] tadvai na mahatjuryàt nenmahadagham karavàõãti yàvànapakùapuco'gnistàvatjuryàdityu haika àhuþ samàno hyasyaiùa àtmà yathaivàgnestatheti 13.8.1.[19] puruùamàtraü tveva kuryàt tathàparasmà avakà÷aü na karoti pa÷càdvarãyaþ prajà vai pa÷càtprajàmeva tadvarãyasãü kuruta uttarato varùãyaþ prajà và uttarà prajàmeva tadvarùãyasãü kurute tadvidhàyàpasalavisçùñàbhi spandyàbhiþ paryàtanotyapasalavi pitryaü hi karma 13.8.1.[20] athoddhantavà àha sa yàvatyeva nivapsyantsyàttàvaduddhanyàtpuruùamàtraü tvevoddhanyàttathàparasmà avakà÷aü na karotyatho oùadhiloko vai pitavra oùadhãnàü ha målànyupasarpantyatho nedasyà antarhito'saditi 13.8.2.[1] antardhàvo haike nivapanti devà÷càsurà÷cobhaye pràjàpatyà asmiüloke'spardhanta te devà asuràntsapatnànbhràtçvyànasmàllokàdanudanta tasmàdyà daivyaþ prajà anantarhitàni tàþ ÷ma÷ànàni kurvate'tha yà àsuryaþ pràcyàstvadye tvadantarhitàni te camvàü tvadyasmiüstvat 13.8.2.[2] athainatpari÷ridbhiþ pari÷ravati yà evàmåþ pari÷ritastà età yajuùà tàþ pari÷rayati tåùõãmimà daivaü tatpitryam ca vyàkarotyaparimitàbhiraparimito hyasau lokaþ 13.8.2.[3] athainatpalà÷a÷àkhayà vyudåhati yadevàdo vyudåhanaü tadetadapeto yantu paõayo'sumnà devapãyava iti paõãnevaitadasumnàndevapãyånasurarakùasànyasmàllokàdapahantyasya lokaþ sutàvata iti sutavànhi ya ãjànodyubhirahobhiraktubhirvyaktamiti tadenamçtubhi÷càhoràtrai÷ca salokaü karoti 13.8.2.[4] yamo dadàtvavasànamasmà iti yamo ha và asyàmavasànasyeùñe tamevàsmà asyàmavasànaü yàcati tàü dakùiõodasyatyudagitaràü daivaü caiva tatpitryaü ca vyàkaroti 13.8.2.[5] atha dakùiõataþ sãram yunakti uttarata ityu haika àhuþ sa yathà kàmayeta tathà kuryàdyuïkteti sampreùyàbhimantrayate savità te ÷arãrebhyaþ pçthivyàü lokamicatviti savitaivàsyaitacarãrebhyaþ pçthivyàü lokamicati tasmai yujyantàmusriyà ityetasmà u hi karmaõa usriyà yujyante 13.8.2.[6] ùaïgavam bhavati ùaóçtavaþ samvatsara çtuùvevainametatsamvatvare pratiùñhàyàm pratiùñhàpayati tadapasalavi paryàhçtyottarataþ pratãcãm prathamàü sãtàm kçùati vàyuþ punàtviti jaghanàrdhena dakùiõàgnerbhràjaseti dakùiõàrdhena pràcãü såryasya varcasetyagreõodãcãm 13.8.2.[7] catasraþ sãtà yajuùà kçùati tadyaccatasçùu dikùvannaü tasminnevainametatpratiùñhàpayati tadvai yajuùàddhà vai tadyadyajuraddho tadyadimà di÷aþ 13.8.2.[8] athàtmànam vikçùati tadyadeva samvatsare'nnaü tasminnevainametatpratiùñhàpayati tåùõãmaparimitàbhiraparimitohyasau lokaþ 13.8.2.[9] athainadvimu¤cati kçtvà tatkarma yasmai karmaõa enadyuïkte vimucyantàmusriyà ityetasmà u hi karmaõa usriyà yujyante taddakùiõodasyatyudagitaraddaivaü caiva tatpitryam ca vyàkaroti 13.8.3.[1] atha sarvauùadham vapati yadevàdaþ sarvauùadhaü tadetadbahvãbhistadvapatyekayedaü daivaü caiva tatpitryaü ca vyàkarotya÷vatthe vo niùadanam parõe vo vasatiùkçteti jyogjãvàtumevaibhya etadà÷àste tatho haiùàmekaiko'paro jarasànupraiti 13.8.3.[2] athainannivapati iyam vai pçthivã pratiùñhàsyàmevainametatpratiùñhàyàm pratiùñhàpayati puràdityasyodayàttira-iva vai pitarastira-iva ràtristira eva tatkaroti yathà kurvato'bhyudiyàttadenamubhayorahoràtrayoþ pratiùñhàpayati 13.8.3.[3] savità te ÷arãràõi màturupastha àvapatviti savitaivàsyaitacarãràõyasyai pçthivyai màturupastha àvapati tasyai pçthivi ÷ambhaveti yathaivàsmà iyaü ÷aü syàdevametadàha prajàpatau tvà devatàyàmupodake loke nidadhàmyasàviti nàma gçhõàtyayam vai loka upodakastadenam prajàpatau devatàyàmupodake loke nidadhàti 13.8.3.[4] atha ka¤cidàha etàm di÷amanavànantsçtvà kumbham prakùãyàõaprekùamàõa ehãti tatra japati param mçtyo anu parehi panthàü yaste anya itaro devayànàt cakùuùmate ÷çõvate te bravãmi mà naþ prajàü rãriùo mota vãràniti jyogjãvàtumevaibhya etadà÷àste tatho haiùàmekaiko'paro jarasànupraiti 13.8.3.[5] athainaü yathàïgaü kalpayati ÷am vàtaþ ÷am hi te ghçõiþ ÷am te bhavantviùñakàþ ÷am te bhavantvagnayaþ pàrthivàso mà tvàbhi÷å÷ucan kalpantàü te di÷astubhyamàpaþ ÷ivatamàstubhyam bhavantu sindhavaþ antarikùaü ÷ivam tubhyaü kalpantàü te di÷aþ sarvà ityetadevàsmai sarvaü kalpayatyetadasmai ÷ivaü karoti 13.8.3.[6] atha trayoda÷a pàdamàtrya iùñakà alakùaõàþ kçtà bhavanti yà evàmåragnàviùñakàstà età yajuùà tà upadadhàti tåùõãmimà daivaü caiva tatpitryaü ca vyàkaroti 13.8.3.[7] trayoda÷a bhavanti trayoda÷a màsàþ samvatsara çtuùvevainametatsamvatsare pratiùñhàyàm pratiùñhàpayati 13.8.3.[8] pàdamàtryo bhavanti pratiùñhà vai pàdaþ pratiùñhàmevàsmai karotyalakùaõà bhavanti tira-iva vai pitarastira-iva tadyadalakùaõaü tira eva tattiraþ karoti 13.8.3.[9] tàsàmekàm madhye pràcãmupadadhàti sa àtmà tisraþ purastànmårdhasa+hitàstacirastisro dakùiõataþ sa dakùiõaþ pakùastisra uttarataþ sa uttaraþ pakùastisraþ pa÷càttatpucaü so'syaiùa pakùapucavànàtmà yathaivàgnestathà 13.8.3.[10] atha pradaràtpurãùamàhartavà àha etaddhàsyàþ pitryamanatiriktamatho aghameva tadbaddhç karotyasminnu haike'vàntarade÷e karùåü khàtvà tato'bhyàhàraü kurvanti parikçùantyu haike dakùiõataþ pa÷càduttaratastato'bhyàhàraü kurvanti sa yathà kàmayeta tathà kuryàt 13.8.3.[11] tadvai na mahatkuryàt nenmahadagham karavàõãti yàvànudbàhuþ puruùastàvatkùatriyasya kuryànmukhadaghnam bràhmaõasyopasthadaghnaü striyà årudaghnam vai÷yasyàùñhãvaddaghnaü ÷ådrasyaivamvãryà hyeta iti 13.8.3.[12] adhojànu tveva kuryàt tathàparasmà avakà÷aü na karoti tasya kriyamàõasya tejanãmuttarato dhàrayanti prajà ha sà prajàmeva taduttarato dhàrayanti tàü na nyasyeddhçtvà vainàmåóhvà và gçheùåcrayetprajàmeva tadgçheùåcrayati 13.8.3.[13] kçtvà yavànvapati agham me yavayànityavakàbhiþ pracàdayati kam me'saditi darbhaiþ pracàdayatyaråkùatàyai 13.8.4.[1] athainacaïkubhiþ pariõihanti pàlà÷am purastàdbrahma vai palà÷o brahmapurogavamevainaü svargaü lokaü gamayati ÷amãmayamuttarataþ ÷am me'saditi vàraõam pa÷càdagham me vàrayàtà iti vçtra÷aïkuü dakùiõato'ghasyaivànatyayàya 13.8.4.[2] atha dakùiõataþ parivakre khananti te kùãreõa codakena ca pårayanti te hainamamuùmiülokeçkùite kulye upadhàvataþ saptottarastà udakena pårayanti na ha vai sapta sravantãraghamatyetumarhatyaghasyaivànatyayàya 13.8.4.[3] a÷manastrãüstrãnprakiranti tà abhyuttarantya÷manvatã rãyate saürabhadhvamuttiùñhata pratarata sakhàyaþ atrà jahãmo'÷ivà ye asa¤civànvayamuttaremàbhi vàjàniti yathaiva yajustathà bandhuþ 13.8.4.[4] apàmàrgairapamçjate aghameva tadapamçjate'pàghamapa kilviùamapa kçtyàmapo rapaþ apàmàrga tvamasmadapa duþùvapnyaü suveti yathaiva yajustathà bandhuþ 13.8.4.[5] yatrodakam bhavati tatsnànti sumitriyà na àpa oùadhayaþ santvitya¤jalinàpa upàcati vajro và àpo vajreõaivaitanmitradheyaü kurute durmitriyàstasmai santu yo'smàndveùñi yaü caparàsi¤cettenaiva tam paràbhàvayati 13.8.4.[6] sa y!di sthàvarà àpo bhavanti sthàpayantyeùàm pàpmànamatha yadi vahanti vahantyevaiùàm pàdmànaü snàtvàhatàni vàsàüsi paridhàyànaóuhaþ pucamanvàrabhyàyantyàsneyo và anaóvànagnimukhà eva tatpitçlokàjjãvalokamabhyàyantyatho agnirvai patho'tivoóà sa enànativahati 13.8.4.[7] udvayaü tamasasparãti etàmçcaü japanto yanti tattamasaþ pitçlokàdàdityaü jyotirabhyàyanti tebhya àgatebhya à¤janàbhya¤jane prayacantyeùa ha mànuùo'laïkàrastenaiva tam mçtyumantardadhate 13.8.4.[8] atha gçheùvagniü samàdhàya vàraõànparidhãnparidhàya vàraõena sruveõàgnaya àyuùmata àhutiü juhotyagnirvà à àyuùmànàyuùa ãùñe tamevaibhya àyuryàcatyagna àyåüùi pavasa iti puro'nuvàkyàbhàjanam 13.8.4.[9] atha juhoti àyuùmànagne haviùà vçdhàno ghçtapratãko ghçtayoniredhi gçtam pãtvà madhu càru gavyam piteva putramabhirakùatàdimàntsvàheti yathaivainànabhirakùedyathàbhigopàyedevametadàha 13.8.4.[10] tasya puràõo'naóvàndakùiõà puràõà yavàþ puràõyàsandã sopabarhaõaiùà nvàdiùñà dakùiõà kàmaü yathà÷raddham bhåyasãrdadyàditi nvagnicitaþ 13.8.4.[11] athànagnicitaþ etadeva bhåmijoùaõametatsamànam karma yadanyadagnikarmaõaþ kurvàdàhitàgneþ ÷arkarà ityu haika àhuryà evàmåragnyàdheya÷arkaràstà età iti na kuryàdityeka ã÷varo haità anagnicitaü santaptoriti sa yathà kàmayeta tathà kuryàt 13.8.4.[12] maryàdàyà eva loùñamàhçtya antareõa nidadhàtãmaü jãvebhyaþ paridhiü dadhàmi maiùàü nu gàdaparo arthametam ÷ataü jãvantu ÷aradaþ puråcãrantarmçtyuü dadhatàm parvateneti jãvebhya÷caivaitàm pitçbhya÷ca maryàdàü karotyasambhedàya tasmàdu haitajjãvà÷ca pitara÷ca na sandç÷yante