SATAPATHA-BRAHMANA 5 Data input by H.S. Ananthanarayana and W. P. Lehman. Bracketted numbering added mechanically. ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Classical Sanskrit Extended ³ ³ (CSX) encoding: ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 224 ³ ³ long A â 226 ³ ³ long i ã 227 ³ ³ long I ä 228 ³ ³ long u å 229 ³ ³ long U æ 230 ³ ³ vocalic r ç 231 ³ ³ vocalic R è 232 ³ ³ long vocalic r é 233 ³ ³ vocalic l ë 235 ³ ³ long vocalic l í 237 ³ ³ velar n ï 239 ³ ³ velar N ð 240 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t ñ 241 ³ ³ retroflex T ò 242 ³ ³ retroflex d ó 243 ³ ³ retroflex D ô 244 ³ ³ retroflex n õ 245 ³ ³ retroflex N ö 246 ³ ³ palatal s ÷ 247 ³ ³ palatal S ø 248 ³ ³ retroflex s ù 249 ³ ³ retroflex S ú 250 ³ ³ anusvara ü 252 ³ ³ anusvara (overdot) § 167 ³ ³ capital anusvara ý 253 ³ ³ visarga þ 254 ³ ³ (capital visarga 255) ³ ³ ³ ³ Other characters of the CSX encoding table are ³ ³ not included. Accents have been dropped in order ³ ³ to facilitate word search. ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ 5.1.1.[1] devà÷ca và asurà÷ca | ubhaye pràjàpatyàþ paspçdhire tato 'surà atimànenaiva kasminnu vayaü juhuyàmeti sveùvevàsyeùu juhvata÷ceruste 'timànenaiva paràbabhåvustasmànnàtimanyeta paràbhavasya haitanmukhaü yadatimànaþ 5.1.1.[2] atha devàþ | anyo 'nyasminneva juhvata÷cerustebhyaþ prajàpatiràtmànam pradadau yaj¤o haiùàmàsa yaj¤o hi devànàmannam 5.1.1.[3] te hocuþ | kasya na idam bhaviùyatãti te mama mametyeva na sampàdayàü cakruste hàsampàdyocuràjimevàsminnajàmahai sa yo na ujjeùyati tasya na idam bhaviùyatãti tatheti tasminnàjimàjanta 5.1.1.[4] sa bçhaspatiþ | savitàrameva prasavàyopàdhàvatsavità vai devànàm prasavitedam me prasuva tvatprasåta idamujjayànãti tadasmai savità prasavità pràsuvattatsavitçprasåta udajayatsa idaü sarvamabhavatsa idaü sarvamudajayatprajàpatiü hyudajayatsarvamu hyevedam prajàpatisteneùñvaitàmevordhvàü di÷amudakràmattasmàdya÷ca veda ya÷ca naiùordhvà bçhaspaterdigityevàhuþ 5.1.1.[5] tadye ha sma purà vàjapeyena yajante | etàü ha smaivordhvà di÷amutkràmanti tata aupàvinaiva jàna÷ruteyena pratyavaråóhaü tato 'rvàcãnam pratyavarohanti 5.1.1.[6] tenendro 'yajata | sa idaü sarvamabhavatsa idaü sarvamudajayatprajàpatiü hyudajayatsarvamu hyevedam prajàpatisteneùñvaitàmevordhvàü di÷amudakràmat 5.1.1.[7] tadye ha sma purà vàjapeyena yajante | etàü ha smaivordhvàü di÷amutkràmanti tata aupàvinaiva jàna÷ruteyena pratyavaråóhaü tato 'rvàcãnam pratyavarohanti 5.1.1.[8] sa yo vàjapeyena yajate | sa idaü sarvam bhavati sa idaü sarvamujjayati prajàpatiü hyujjayati sarvamu hyevedam prajàpatiþ 5.1.1.[9] tadàhuþ | na vàjapeyena yajeta sarvaü và eùa idamujjayati yo vàjapeyena yajate prajàpatiü hyujjayati sarvamu hyevedam prajàpatiþ sa iha na kiü cana pari÷inaùñi tasye÷varaþ prajà pàpãyasã bhavitoriti 5.1.1.[10] tadu vai yajetaiva | ya evametaü yaj¤aü kLptaü vidyurçkto yajuùñaþ sàmato ye prajaj¤ayasta enaü yàjayeyureùà ha tvetasya yaj¤asya samçddhiryadenaü vidvàüso yàjayanti tasmàdu yajetaiva 5.1.1.[11] sa và eùa bràhmaõasyaiva yaj¤aþ | yadenena bçhaspatirayajata brahma hi bçhaspatirbrahma hi bràhmaõo 'tho ràjanyasya yadenenendro 'yajata kùatraü hãndraü kùatraü ràjanyaþ 5.1.1.[12] ràj¤a eva ràjasåyam | ràjà vai ràjasåyeneùñvà bhavati na vai bràhmaõo ràjyàyàlamavaraü vai ràjasåyam paraü vàjapeyam 5.1.1.[13] ràjà vai ràjasåyeneùñvà bhavati | samràïvàjapeyenàvaraü hi ràjyam paraü sàmràjyaü kàmayeta vai ràjà samràó bhavitumavaraü hi ràjyam paraü sàmràjyaü na samràñkàmayeta ràjà bhavitumavaraü hi ràjyam paraü sàmràjyam 5.1.1.[14] sa yo vàjapeyeneùñvà samràó bhavati | sa idaü sarvaü saüvçïkte sa karmaõaþ-karmaõaþ purastàdetàü sàvitrãmàhutiü juhoti deva savitaþ prasuva yaj¤am prasuva yaj¤apatim bhagàyeti 5.1.1.[15] tadyathaivàdo bçhaspatiþ | savitàram prasavàyopàdhàvatsavità vai devànàm prasavitedam me prasuva tvatprasåta idamujjayànãti tadasmai savità prasavità pràsuvattatsavitçprasåta udajayadevamevaiùa etatsavitàrameva prasavàyopadhàvati savità vai devànàm prasavitedam me prasuva tvatprasåta idamujjayànãti tadasmai savità prasavità prasauti tatsavitçprasåta ujjayati 5.1.1.[16] tasmàdàha | deva savitaþ prasuva yaj¤am prasuva yaj¤apatim bhagàya divyo gandharvaþ ketapåþ ketaü naþ punàtu vàcaspatirvàjaü naþ svadatu svàheti prajàpatirvai vàcaspatirannaü vàjaþ prajàpatirna idamadyànnaü svadatvityevaitadàha sa etàmevàhutiü juhotyà ÷vaþsutyàyà etaddhyasyaitatkarmàrabdham bhavati prasanna etaü yaj¤am bhavati 5.1.2.[1] aü÷uü gçhõàti | sarvatvàyaiva tasmàdvà aü÷uü gçhõàtyathaitànpraj¤àtànevàgniùñomikàngrahàngçhõàtyàgrayaõàt 5.1.2.[2] atha pçùñhyàngçhõàti | tadyadevaitairdevà udajayaüstadevaiùa etairujjayati 5.1.2.[3] atha ùoóa÷inaü gçhõàti | tadyadevaitenendra udajayattadevaiùa etenojjayati 5.1.2.[4] athaitànpa¤ca vàjapeyagrahàngçhõàti | dhruvasadaü tvà nçùadam manaþsadamupayàmagçhãto 'sãndràya tvà juùñaü gçhõàmyeùa te yonirindràya tvà juùñatamamiti sàdayatyeùàü vai lokànàmayameva dhruva iyam pçthivãmamevaitena lokamujjayati 5.1.2.[5] apsuùadam tvà ghçtasadaü vyomasadamupayàmagçhãto 'sãndràya tvà juùñaü gçhõàmyeùa te yonirindràya tvà juùñatamamiti sàdayatyeùàü vai lokànàmayameva vyomedamantarikùamantarikùalokamevaitenojjayati 5.1.2.[6] pçthivisadaü tvàntarikùasadaü divisadaü devasadaü nàkasadamupayàmagçhãto 'sãndràya tvà juùñaü gçhõàmyeùa te yonirindràya tvà juùñatamamiti sàdayatyeùa vai devasannàkasadeùa eva devaloko devalokamevaitenojjayati 5.1.2.[7] apàü rasamudvayasaü sårye santaü samàhitamapàü rasasya yo rasastaü vo gçhõàmyuttamamupayàmagçhãto 'sãndràya tvà juùñaü gçhõàmyeùa te yonirindràya tvà juùñatamamiti sàdayatyeùa và apàü raso yo 'yam pavate sa eùa sårye samàhitaþ såryàtpavata etamevaitena rasamujjayati 5.1.2.[8] grahà årjàhutayaþ | vyanto vipràya matiü teùàü vi÷ipriyàõàü vo 'hamiùamårjaü samagrabhamupayàmagçhãto 'sãndràya tvà juùñameùa te yonirindràya tvà juùñatamamiti sàdayatyårgvai raso rasamevaitenojjayati 5.1.2.[9] tànvà etàn | pa¤ca vàjapeyagrahàngçhõàti prajàpatiü và eùa ujjayati yo vàjapeyena yajate saüvatsaro vai prajàpatiþ pa¤ca và çtavaþ saüvatsarasya tatprajàpatimujjayati tasmàtpa¤ca vàjapeyagrahàngçhõàti 5.1.2.[10] atha saptada÷a somagrahàngçhõàti | saptada÷a suràgrahànprajàpatervà ete andhasã yatsoma÷ca surà ca tataþ satyaü ÷rãrjyotiþ somo 'nçtam pàpmà tamaþ suraite evaitadubhe andhasã ujjayati sarvaü và eùa idamujjayati yo vàjapeyena yajate prajàpatiü hyujjayati sarvamu hyevedam prajàpatiþ 5.1.2.[11] sa yatsaptada÷a | somagrahàngçhõàti saptada÷o vai prajàpatiþ prajàpatiryaj¤aþ sa yàvàneva yaj¤o yàvatyasya màtrà tàvataivàsyaitatsatyaü ÷riyaü jyotirujjayati 5.1.2.[12] atha yatsaptada÷a | suràgrahàngçhõàti saptada÷o vai prajàpatiþ prajàpatiryaj¤aþ sa yàvàneva yaj¤o yàvatyasya màtrà tàvataivàsyaitadançtam pàpmànaü tama ujjayati 5.1.2.[13] ta ubhaye catustriü÷adgrahàþ sampadyante | trayastriü÷advai devàþ prajàpati÷catustriü÷astatprajàpatimujjayati 5.1.2.[14] atha yatra ràjànaü krãõàti | taddakùiõataþ prative÷ataþ ke÷avàtpuruùàtsãsena parisrutaü krãõàti na và eùa strã na pumànyatke÷avaþ puruùo yadaha pumàüstena na strã yadu ke÷avastena na pumànnaitadayo na hiraõyaü yatsãsaü naiùa somo na surà yatparisruttasmàtke÷avàtpuruùàtsãsena parisrutaü krãõàti 5.1.2.[15] atha pårvedyuþ | dvau kharau kurvanti puro 'kùamevànyam pa÷càdakùamanyaü netsomagrahàü÷ca suràgrahàü÷ca saha sàdayàmeti tasmàtpårvedyurdvau kharau kurvanti puro 'kùamevànyam pa÷càdakùamanyam 5.1.2.[16] atha yatra pårvayà dvàrà | vasatãvarãþ prapàdayanti tadaparayà dvàrà neùñà parisrutam prapàdayati dakùiõataþ pàtràõyabhyavaharanti puro 'kùameva pratyaïïàsãno 'dhvaryuþ somagrahàngçhõàti pa÷càdakùam pràïàsãno neùñà suràgrahàntsomagrahamevàdhvaryurgçhõàti suràgrahaü neùñà somagrahamevàdhvaryurgçhõàti suràgrahaü neùñvevamevainànvyatyàsaü gçhõãtaþ 5.1.2.[17] na pratya¤camakùamadhvaryuþ | somagrahamatiharati na prà¤camakùaü neùñà suràgrahaü nejjyoti÷ca tama÷ca saüsçjàveti 5.1.2.[18] uparyuparyevàkùamadhvaryuþ | somagrahaü dhàrayatyadho 'dho 'kùaü neùñà suràgrahaü sampçcau sthaþ sam mà bhadreõa pçïktamiti netpàpamiti bravàveti tau punarviharato vipçcau stho vi mà pàpmanà pçïktamiti tadyatheùãkàm mu¤jàdvivçhedevamenaü sarvasmàtpàpmano vivçhatastasminna tàvaccanaino bhavati yàvattçõasyàgraü tau sàdayataþ 5.1.2.[19] athàdhvaryuþ | hiraõyapàtreõa madhugrahaü gçhõàti tam madhye somagrahàõàü sàdayatyathokthyaü gçhõàtyatha dhruvamathaitàntsomagrahànuttame stotra çtvijàü camaseùu vyavanãya juhvati tànbhakùayantyatha màdhyandine savane madhugrahasya ca suràgrahàõàü codyate tasyàtaþ 5.1.3.[1] àgneyamagniùñoma àlabhate | agnirvà agniùñomo 'gniùñomamevaitenojjayatyaindràgnamukthebhya àlabhata aindràgnàni và ukthyànyukthànyevaitenojjayatyaindraü ùoóa÷ina àlabhata indro vai ùoóa÷ã ùoóa÷inamevaitenojjayati 5.1.3.[2] sàrasvataü saptada÷àya stotràyàlabhate | tadetadanatiràtre sati ràtre råpaü kriyate prajàpatiü và eùa ujjayati yo vàjapeyena yajate saüvatsaro vai prajàpatistadetena sàrasvatena ràtrimujjayati tasmàdetadanatiràtre sati ràtre råpaü kriyate 5.1.3.[3] atha marudbhya ujjeùebhyaþ | va÷àm pç÷nimàlabhata iyaü vai va÷à pç÷niryadidamasyàm måli càmålaü cànnàdyam pratiùñitaü teneyaü va÷à pç÷nirannaü và eùa ujjayati yo vàjapeyena yajate 'nnapeyaü ha vai nàmaitadyadvàjapeyaü vi÷o vai maruto 'nnaü vai vi÷a ujjeùebhya ityujjityà eva durvede ujjeùavatyau yàjyànuvàkye yadyujjeùavatyau na vindedapi ye eva ke ca màrutyau syàtàü durvedo eva va÷à pç÷niryadi va÷àm pç÷ni na vindedapi yaiva kà ca va÷à syàt 5.1.3.[4] tasyà àvçt | yatra hotà màhendraü grahamanu÷aüsati tadasyai vapayà pracareyureùa và indrasya niùkevalyo graho yanmàhendro 'pyasyaitanniùkevalyameva stotraü niùkevalyaü ÷astramindro vai yajamànastanmadhyata evaitadyajamàne vãryaü dadhàti tasmàdasyà atra vapayà pracareyuþ 5.1.3.[5] dvedhàvadànàni ÷rapayanti | tato 'rdhànàü juhvàmupastãrya dvirdviravadyati sakçdabhighàrayati pratyanaktyavadànànyathopabhçti sakçtsakçdavadyati dvirabhighàrayati na pratyanaktyavadànàni tadyadardhànàü dvirdviravadyati tathaiùà kçtsnàm bhavatyatha yadetaiþ pracarati tena daivãü vi÷amujjayatyathàrdhàni mànuùyai vi÷a upaharati teno mànuùãü vi÷amujjayati 5.1.3.[6] tadu tathà na kuryàt | hvalati và eùa yo yaj¤apathàdetyeti và eùa yaj¤apathàdya evaü karoti tasmàdyatraivaitareùàm pa÷ånàü vapàbhiþ pracaranti tadevaitasyai vapayà pracareyurekadhàvadànàni ÷rapayanti na mànuùyai vi÷a upaharanti 5.1.3.[7] atha saptada÷a pràjàpatyànpa÷ånàlabhate | te vai sarve tåparà bhavanti sarve ÷yàmàþ sarve muùkaràþ prajàpatiü và eùa ujjayati yo vàjapeyena yajate 'nnaü vai prajàpatiþ pa÷urvà annaü tatprajàpatimujjayati somo vai prajàpatiþ pa÷urvai pratyakùaü somastatpratyakùam prajàpatimujjayati saptada÷a bhavanti saptada÷o vai prajàpatistatprajàpatimujjayati 5.1.3.[8] te vai sarve tåparà bhavanti | puruùo vai prajàpaternediùñhaü so 'yaü tåparo 'viùàõaståparo và aviùàõaþ prajàpatiþ pràjàpatyà ete tasmàtsarve tåparà bhavanti 5.1.3.[9] sarve ÷yàmàþ | dve vai ÷yàmasya råpe ÷uklaü caiva loma kçùõaü ca dvandvaü vai mithunam prajananam prajananam prajàpatiþ pràjàpatyà ete tasmàtsarve ÷yàmà bhavanti 5.1.3.[10] sarve muùkaràþ | prajananaü vai muùkaraþ prajananam prajàpatiþ pràjàpatyà ete tasmàtsarve muùkarà bhavanti durvedà evaüsamçddhàþ pa÷avo yadyevaüsamçddhànna vindedapi katipayà evaivaüsamçddhàþ syuþ sarvamu hyevedam prajàpatiþ 5.1.3.[11] taddhaike | vàca uttamamàlabhante yadi vai prajàpateþ paramasti vàgeva tadetadvàcamujjayàma iti vadantastadu tathà na kuryàtsarvaü và idam prajàpatiryadime lokà yadidaü kiü ca sà yadevaiùu lokeùu vàgvadati tadvàcamujjayati tasmàdu tannàdriyeta 5.1.3.[12] teùàmàvçt | yatra maitràvaruõo vàmadevyamanu÷aüsati tadeùàü vapàbhiþ pracareyuþ prajananaü vai vàmadevyam prajananam prajàpatiþ pràjàpatyà ete tasmàdeùàü vapàbhiratra pracareyuþ 5.1.3.[13] atheùñà anuyàjà bhavanti | avyåóhe srucàvathaiùàü havirbhiþ pracaranti so 'nto 'nto vai prajàpatistadantata evaitatprajàpatimujjayatyatha yatpurà pracaredyathà yamadhvànameùyantsyàttaü gatvà sa kva tataþ syàdevaü tattasmàdeùàmatra havirbhiþ pracaranti 5.1.3.[14] tadu tathà na kuryàt | hvalati và eùa yo yaj¤apathàdetyeti và eùa yaj¤apathàdya evaü karoti tasmàdyatraivetareùàm pa÷ånàü vapàbhiþ pracaranti tadevaiteùàü vapàbhiþ pracareyuryavetareùàm pa÷ånàü havirbhiþ pracaranti tadevaiteùàü haviùà pracareyurekànuvàkyà ekà yàjyaikadevatyà hi prajàpataya ityupàü÷åktvà càgànàü haviùo 'nubråhãti prajàpataya ityupàü÷åktvà càgànàü haviþ prasthitam preùyeti vaùañkçte juhoti 5.1.4.[1] taü vai màdhyandine savane 'bhiùi¤cati | màdhyandine savana àjiü dhàvantyeùa vai prajàpatirya eùa yaj¤astàyate yasmàdimàþ prajàþ prajàtà etamvevàpyetarhyanu prajàyante tanmadhyata evaitatprajàpatimujjayati 5.1.4.[2] agçhãte màhendre | eùa và indrasya niùkevalyo graho yanmàhendro 'pyasyaitanniùkevalyameva stotraü niùkevalyaü ÷astramindro vai yajamànastadenaü sva evàyatane 'bhiùi¤cati tasmàdagçhãte màhendre 5.1.4.[3] atha rathamupàvaharati | indrasya vajro 'sãti vajro vai ratha indro vai yajamànastasmàdàhendrasya vajro 'sãti vàjasà iti vàjasà hi rathastvayàyaü vàjaü sedityannaü vai vàjastvayàyamannamujjayatvityevaitadàha 5.1.4.[4] taü dhårgçhãtamantarvedyabhyavavartayati | vàjasya nu prasave màtaram mahãmityannaü vai vàjo 'nnasya nu prasave màtaram mahãmityevaitadàhàditiü nàma vacasà karàmahà itãyaü vai pçthivyaditistasmàdàhàditiü nàma vacasà karàmaha iti yasyàmidaü vi÷vam bhuvanamàvive÷etyasyàü hãdaü sarvam bhuvanamàviùñaü tasyàü no devaþ savità dharma sàviùaditi tasyàü no devaþ savità yajamànaü savatàmityevaitadàha 5.1.4.[5] athà÷vànadbhirabhyukùati | snapanàyàbhyavanãyamànàntsnapitànvodànãtànadbhyo ha và agre '÷vaþ sambabhåva so 'dbhyaþ sambhavannasarvaþ samabhavadasarvo hi vai samabhavattasmànna sarvaiþ padbhiþ pratitiùñhatyekaikameva pàdamudacya tiùñhati tadyadevàsyàtràpsvahãyata tenaivainametatsamardhayati kçtsnaü karoti tasmàda÷vànadbhirabhyukùati snapanàyàbhyavanãyamànàntsnapitànvodànãtàn 5.1.4.[6] so 'bhyukùati | apsvantaramçtamapsu bheùajamapàmuta pra÷astiùva÷và bhavata vàjina ityanenàpi devãràpo yo va årmiþ pratårtiþ kakunmànvàjasàstenàyaü vàjaü sedityannaü vai vàjastenàyamannamujjayatvityevaitadàha 5.1.4.[7] atha rathaü yunakti | sa dakùiõàyugyamevàgre yunakti savyàyugyaü và agre mànuùe 'thaivaü devatrà 5.1.4.[8] sa yunakti | vàto và mano veti na vai vàtàtkim canà÷ãyo 'sti na manasaþ kiü canà÷ãyo 'sti tasmàdàha vàto và mano veti gandharvàþ saptaviü÷atiste 'gre '÷vamayu¤janniti gandharvà ha và agre '÷vaü yuyujustadye 'gre '÷vamayu¤jaüste tvà yu¤jantvityevaitadàha te asminjavamàdadhuriti tadye 'sminjavamàdadhuste tvayi javamàdadhatvityevaitadàha 5.1.4.[9] atha savyàyugyaü yunakti | vàtaraühà bhavavàjinyujyamàna iti vàtajavo bhava vàjinyujyamàna ityevaitadàhendrasyeva dakùiõaþ ÷riyaidhãti yathendrasya dakùiõaþ ÷riyaivaü yajamànasya ÷riyaidhãtyevaitadàha yu¤jantu tvà maruto vi÷vavedasa iti yu¤jantu tvà devà ityevaitadàha te tvaùñà patsu javaü dadhàtviti nàtra tirohitamivàstyatha dakùiõàpraùñiü yunakti savyàpraùñiü và agre mànuùe 'thaivaü devatrà 5.1.4.[10] sa yunakti | javo yaste vàjinnihito guhà yaþ ÷yene parãtto acaracca vàta iti javo yaste bàjinnapyanyatràùanihitastena na imaü yaj¤am prajàpatimujjayetyevaitadàha tena no vàjinbalavànbalena vàjajicca bhava samane ca pàrayiùõurityannaü vai vàjo 'nnajicca na edhyasmiü÷ca no yaj¤e devasamana imaü yaj¤am prajàpatimujjayetyevaitadàha 5.1.4.[11] te và eta eva trayo yuktà bhavanti | trivçddhi devànàü taddhi devatràdhipraùñiyuga eva caturtho 'nveti mànuùà hi sa taü yatra dàsyanbhavati taccaturthamupayujya dadàti tasmàdapãtarasminyaj¤a eta eva trayo yuktà bhavanti trivçddhi devànàü taddhi devatràdhipraùñiyuga eva caturtho 'nveti mànuùo hi sa taü yatra dàsyanbhavati taccaturthamupayujya dadàti 5.1.4.[12] atha bhàrhaspatyaü carum naivàraü saptada÷a÷aràvaü nirvapati annaü và eùa ujjayati yo vàjapeyena yajate 'nnapeyaü ha vai nàmaitadyadvàjapeyaü tadyadevaitadannamudajaiùãttadevàsmà etatkaroti 5.1.4.[13] atha yadbàrhaspatyo bhavati | bçhaspatirhyetamagra udajayattasmàdbàrhaspatyo bhavati 5.1.4.[14] atha yannaivàro bhavati | brahma vai bçhaspatirete vai brahmaõà pacyante yannãvàràstasmànnaivàro bhavati saptada÷a÷aràvo bhavati saptada÷o vai prajàpatistatprajàpatimujjayati 5.1.4.[15] tama÷vànavaghràpayati | vàjina iti vàjino hya÷vàstasmàdàha vàjina iti vàjajita ityannaü vai vàjo 'nnajita ityevaitadàha vàjaü sariùyanta ityàjiü hi sariùyanto bhavanti bçhaspaterbhàgamavajighrateti bçhaspaterhyeùa bhàgo bhavati tasmàdàha bçhaspaterbhàgamavajighrateti tadyada÷vànavaghràpayatãmamujjayànãti tasmàdvà a÷vànavaghràpayati 5.1.5.tadyadàjiü dhàvanti | imamevaitena lokamujjayatyatha yadbrahmà rathacakre sàma gàyati nàbhidaghna uddhite 'ntarikùalokamevaitenojjayatyatha yadyåpaü rohati devalokamevaitenojjayati tasmàdvà etattrayaü kriyate 5.1.5.[1] sa brahmà rathacakramadhirohati | nàbhidaghna uddhitaü devasyàhaü savituþ save satyasavaso bçhaspateruttamaü nàkaü ruheyamiti yadi bràhmaõo yajate brahma hi bçhaspatirbrahma hi bràhmaõaþ 5.1.5.[2] atha yadi ràjanyo yajate | devasyàhaü savituþ save satyasavasa indrasyottamaü nàkaü ruheyamiti kùatraü hãndraü kùatraü ràjanyaþ 5.1.5.[3] triþ sàmàbhigàyati | trirabhigãyàvarohati devasyàhaü savituþ save satyaprasavaso bçhaspateruttamaü nàkamaruhamiti yadi bràhmaõo yajate brahma hi bçhaspatirbrahma hi bràhmaõaþ 5.1.5.[4] atha yadi ràjanyo yajate | devasyàhaü savituþ save satyaprasavasa indrasyottamaü nàkamaruhamiti kùatraü hãndraþ kùatraü ràjanyaþ 5.1.5.[5] atha saptada÷a dundubhãnanuvedyantaü samminvanti | pratãca àgnãdhràtprajàpatiü và eùa ujjayati yo vàjapeyena yajate vàgvai prajàpatireùà vai paramà vàgyà saptada÷ànàü dundubhãnàm paramàmevaitadvàca paramam prajàpatimujjayati saptada÷a bhavanti saptada÷o vai prajàpatistatprajàpatimujjayati 5.1.5.[6] athaiteùàü dundubhãnàm | ekaü yajuùàhanti tatsarve yajuùàhatà bhavanti 5.1.5.[7] sa àhanti | bçhaspate vàjaü jaya bçhaspataye vàcaü vadata bçhaspatiü vàjaü jàpayateti yadi bràhmaõo yajate brahma hi bçhaspatirbrahma hi bràhmaõaþ 5.1.5.[8] atha yadi ràjanyo yajate | indra vàjaü jayendràya vàcaü vadatendraü vàjaü jàpayateti kùatraü hãndraþ kùatraü ràjanyaþ 5.1.5.[9] athaiteùvàjisçtsu ratheùu | punaràsçteùveteùàü dundubhãnàmekaü yajuùopàvaharati tatsarve yajuùopàvahçtà bhavanti 5.1.5.[10] sa upàvaharati | eùà vaþ sà satyà saüvàgabhådyayà bçhaspatiü vàjamajãjapatàjãjapata bçhaspatiü vàjaü vanaspatayo vimucyadhvamiti yadi bràhmaõo yajate brahma hi bçhaspatirbrahma hi bràhmaõaþ 5.1.5.[11] atha yadi ràjanyo yajate | eùà vaþ sà satyà saüvàgabhådyayendraü vàjamajãjapatàjãjapatendraü vàjaü vanaspatayo vimucyadhvamiti kùatraü hãndraþ kùatraü ràjanyaþ 5.1.5.[12] atha vedyantàt | ràjanya udaï saptada÷a pravyàdhànpravidhyati yàvànvà ekaþ pravyàdhastàvàüstiryaï prajàpatiratha yàvatsaptada÷a pravyàdhàstàvànanvaï prajàpatiþ 5.1.5.[13] tadyadràjanyaþ pravidhyati | eùa vai prajàpateþ pratyakùatamàü yadràjanyastasmàdekaþ sanbahånàmãùñe yadveva caturakùaraþ prajàpati÷caturakùaro ràjanyastasmàdràjanyaþ pravidhyati saptada÷a pravyàdhànpravidhyati saptada÷o vai prajàpatistatprajàpatimujjayati 5.1.5.[14] atha yaü yajuùà yunakti | taü yajamàna àtiùñhati devasyàhaü savituþ save satyaprasavaso bçhaspatervàjajito vàjaü jeùamiti 5.1.5.[15] tadyathaivàdo bçhaspatiþ | savitàram prasavàyopàdhàvatsavità vai devànàm prasavitedam me prasuva tvatprasåta idamujjayànãti tadasmai savità prasavità pràsuvatatsavitçprasåta udajayadevamevaiùa etatsavitàrameva prasavàyopadhàvati savità vai devànàm prasavitedam me prasuva tvatprasåta idamujjayànãti tadasmai savità prasavità prasauti tatsavitçprasåta ujjayati 5.1.5.[16] atha yadyadhvaryoþ | antevàsã và brahmacàrã vaitadyajuradhãyàtso 'nvàsthàya vàcayati vàjina iti vàjino hya÷vàstasmàdàha vàjina iti vàjajita ityannaü vai vàjo 'nnajita ityevaitadàhàdhvana skabhnuvanta ityadhvano hi skabhnuvanto dhàvanti yojanà mimànà iti yojana÷o hi mimànà adhvànaü dhàvanti kàùñhàü gacateti yathainànantarà nàùñrà rakùàüsi na hiüsyurevametadàha dhàvantyàjimàghnanti dundubhãnabhi sàma gàyati 5.1.5.[17] athaitàbhyàü jagatãbhyàm | juhoti vànu và mantrayate yadi juhoti yadyanumantrayate samàna eva bandhuþ 5.1.5.[18] sa juhoti | eùa sya vàjã kùipaõiü turaõyati grãvàyàm baddho apikakùa àsani kratuü dadhikrà anu saüsaniùyadatpathàmaïkàüsyanvàpanãphaõatsvàhà 5.1.5.[19] uta sma | asya dravatasturaõyataþ parõaü na veranuvàti pragardhinaþ ÷yenasyeva dhrajato aïkasam pari dadhikràvõaþ sahorjà taritrataþ svàheti 5.1.5.[20] athottareõa tricena | juhoti vànu và mantrayate dvayaü tadyasmàjjuhoti vànu và mantrayate yadi juhoti yadyanumantrayate samàna eva bandhuretànevaitada÷vàndhàvata upavàjayatyeteùu vãryaü dadhàti tisro và imàþ pçthivya iyamahaikà dve asyàþ pare tà evaitadujjayati 5.1.5.[21] so 'numantrayate | ÷aü no bhavantu vàjino haveùu devatàtà mitadravaþ svarkàþ jambhayanto 'hiü vçkaü rakùàüsi sanemyasmadyuyavannamãvàþ 5.1.5.[22] te no arvantaþ | havana÷ruto havaü vi÷ve ÷çõvantu vàjino mitadravaþ sahasrasà meghasàtà saniùyavo maho ye dhanaü samitheùu jabhrire 5.1.5.[23] vàje-vàje 'vata | vàjino no dhaneùu viprà amçtà çtaj¤àþ asya madhvaþ pibata màdayadhvaü tçptà yàta pathibhirdevayànairiti 5.1.5.[24] atha bàrhaspatyena caruõà pratyupatiùñhate | tamupaspç÷atyannaü và eùa ujjayati yo vàjapeyena yajate 'nnapeyaü ha vai nàmaitadyadvàjapeyaü tadyadevaitadannamudajaiùãttenaivaitadetàü gatiü gatvà saüspç÷ate tadàtmankurute 5.1.5.[25] sa upaspç÷ati | à mà vàjasya prasavo jagamyàdityannaü vai vàja à mànnasya prasavo jagamyàdityevaitadàheme dyàvàpçthivã vi÷varåpe iti dyàvàpçthivã hi prajàpatirà mà gantàm pitaràmàtarà ceti màteva ca hi piteva ca prajàpatirà mà somo amçtatvena gamyàditi somo hi prajàpatiþ 5.1.5.[26] tama÷vànavaghràpayati | vàjina iti vàjino hya÷vàstasmàdàha vàjina iti vàjajita ityannaü vai vàjo 'nnajita ityevaitadàha vàjaü savçvàüsaü iti sariùyanta iti và agra àha sariùyanta iva hi tarhi bhavantyathàtra sasçvàüsa iti savçvàüsa iva hyatra bhavanti tasmàdàha sasçvàüsa iti bçhaspaterbhàgamavajighrateti bçhaspaterhyeùa bhàgo bhavati tasmàdàha bçhaspaterbhàgamavajighrateti nimçjànà iti tadyajamàne vãryaü dadhàti tadyada÷vànavaghràpayatãmamujjayànãti và agre 'vaghràpayatyathàtremamudajaiùamiti tasmàdvà a÷vànavaghràpayati 5.1.5.[27] athaiteùàmàji÷ritàü rathànàm | ekasminvai÷yo và ràjanyo vopàsthito bhavati sa vederuttaràyàü ÷roõà upavi÷atyathàdhvaryu÷ca yajamàna÷ca pårvayà dvàrà madhugrahamàdàya niùkràmatastaü vai÷yasya và ràjanyasya và pràõàvàdhatto 'tha neùñàparayà dvàrà suràgrahànàdàya niùkràmati sa jaghanena ÷àlàm paryetyaikaü vai÷yasya và ràjanyasya và pràõàvàdadhadàhànena ta imaü niùkrãõàmãti satyaü vai ÷rãrjyotiþ somo 'nçtam pàpmà tamaþ surà satyamevaitacriyaü jyotiryajamàne dadhàtyançtena pàpmanà tamasà vai÷yaü vidhyati taiþ sa yam bhogaü kàmayate taü kurute 'thaitaü sahiraõyapàtrameva madhugraham brahmaõe dadàti tam brahmaõe dadadamçtamàyur àtmandhatte 'mçtaü hyàyurhiraõyaü tena sa yam bhogaü kàmayate taü kurute 5.2.1.[1] atha sruvaü càjyavilàpanãü càdàya | àhavanãyamabhyaiti sa età dvàda÷àptãrjuhoti và vàcayati và yadi juhoti yadi vàcayati samàna eva bandhuþ 5.2.1.[2] sa juhoti | àpaye svàhà svàpaye svàhàpijàyaü svàhà kratave svàhà vasave svàhàharpataye svàhàhne mugdhàya svàhà mugdhàya vainaü÷inàya svàhà vinaü÷ina àntyàyanàya svàhàntyàya bhauvanàya svàhà bhuvanasya pataye svàhàdhipataye svàhetyetà dvàda÷àptãrjuhoti dvàda÷a vai màsàþ saüvatsarasya saüvatsaraþ prajàpatiþ prajàpatiryaj¤astadyaivàsyàptiryà sampattàmevaitadujjayati tàmàtmankurute 5.2.1.[3] atha ùañ kL!ptãþ | juhoti và vàcayati và yadi juhoti yadi vàcayati samàna eva bandhuþ 5.2.1.[4] sa vàcayati | àyuryaj¤ena kalpatàm pràõo yaj¤ena kalpatàü cakùuryaj¤ena kalpatàü ÷rotraü yaj¤ena kalpatàm pçùñhaü yaj¤ena kalpatàü yaj¤o yaj¤ena kalpatàmityetàþ ùañkL!ptãrvàcayati ùaóvà çtavaþ saüvatsarasya saüvatsaraþ prajàpatiþ prajàpatiryaj¤astadyaivàsya kL!ptiryà sampattàmevaitadujjayati tàmàtmankurute 5.2.1.[5] aùñà÷riryåpo bhavati | aùñàkùarà vai gàyatrã gàyatramagne÷cando devalokamevaitenojjayati saptada÷abhirvàsobhiryåpo veùñito và vigrathito và bhavati saptada÷o vai prajàpatistatprajàpatimujjayati 5.2.1.[6] gaudhåmaü caùàlam bhavati | puruùo vai prajàpaternediùñhaü so 'yamatvagete vai puruùasyauùadhãnàü nediùñhatamàü yadgodhåmàsteùàü na tvagasti manuùyalokamevaitenojjayati 5.2.1.[7] gartanvànyåpo 'tãkùõàgro bhavati | pitçdevatyo vai gartaþ pitçlokamevai saptada÷àratnirbhavati saptada÷o vai prajàpatistatprajàpatimujjayati 5.2.1.[8] atha neùñà patnãmudàneùyan | kau÷aü vàsaþ paridhàpayati kau÷aü và caõóàtakamantaraü dãkùitavasanàjjaghanàrdho và eùa yaj¤asya yatpatnã tàmetatpràcãü yaj¤am prasàdayiùyanbhavatyasti vai patnyà amedhyaü yadavàcãnaü nàbhermedhyà vai darbhàstadyadevàsyà amedhyaü tadevàsyà etaddarbhairmedhyaü kçtvàthainàm pràcãü yaj¤am prasàdayati tasmànneùñà patnãmudànesyankau÷aü vàsaþ paridhàpayati kaus=aü và caõóàtakamantaraü dãkùitavasanàt 5.2.1.[9] atha ni÷rayaõo ni÷rayati | sa dakùiõata udaï roheduttarato và dakùiõà dakùiõatastvevodaï rohettathà hyudagbhavati 5.2.1.[10] sa rokùyanjàyàmàmantrayate | jàya ehi svo rohàveti rohàvetyàha jàyà tadyajjàyàmàmantrayate 'rdho ha và eùa àtmano yajjàyà tasmàdyàvajjàyàü na vindate naiva tàvatprajàyate 'sarvo hi tàvadbhavatyatha yadaiva jàyàü vindate 'tha prajàyate tarhi hi sarvo bhavati sarva etàü gatiü gacànãti tasmàjjàyàmàmantrayate 5.2.1.[11] sa rohati | prajàpateþ prajà abhåmeti prajàpaterhyeùa prajà bhavati yo vàjapeyena yajate 5.2.1.[12] atha godhåmànupaspç÷ati | svardevà aganmeti svarhyeùa gacati yo vàjapeyena yajate 5.2.1.[13] tadyadgodhåmànupaspç÷ati | annaü vai godhåmà annaü và eùa ujjayati yo vàjapeyena yajate 'nnapeyaü ha vai nàmaitadyadvàjapeyaü tadyadevaitadannamudajaiùãttenaivaitadetàü gatiü gatvà saüspç÷ate tadàtmankurute tasmàdgodhåmànupaspç÷ati 5.2.1.[14] atha ÷ãrùõà yåpamatyujjihãte | amçtà abhåmeti devalokamevaitenojjayati 5.2.1.[15] atha di÷o 'nuvãkùamàõo japati | asme vo astvindriyamasme nçmõamuta kraturasme varcàüsi santu va iti sarvaü và eùa idamujjayati yo vàjapeyena yajate prajàpatiü hyujjayati sarvamu hyevedam prajàpatiþ so 'sya sarvasya ya÷a indriyaü vãryaü saüvçjya tadàtmandhatte tadàtmankurute tasmàddi÷o 'nuvãkùamàõo japati 5.2.1.[16] athainamåùapuñairanådasyanti | pa÷avo và åùà annaü vai pa÷avo 'nnaü và eùa ujjayati yo vàjapeyena yajate 'nnapeyaü ha vai nàmaitadyadvàjapeyaü tadyadevaitadannamudajaiùãttenaivaitadetàü gatiü gatvà saüspç÷ate tadàtmankurute tasmàdenamåùapuñairanådasyanti 5.2.1.[17] à÷vattheùu palà÷eùåpanaddhà bhavanti | sa yadevàdo '÷vatthe tiùñhata indro maruta upàmantrayata tasmàdà÷vattheùu palà÷eùåpanaddhà bhavanti vi÷o 'nådasyanti vi÷o vai maruto 'nnaü vi÷astasmàdvi÷o 'nådasyanti saptada÷a bhavanti saptada÷o vai prajàpatistatprajàpatimujjayati 5.2.1.[18] athemàmupàvekùamàõo japati | namo màtre pçthivyai namo màtre pçthivyà iti bçhaspaterha và abhiùiùicànàtpçthivã bibhayàü cakàra mahadvà ayamabhådyo 'bhyaùeci yadvai màyaü nàvadçõãyàditi bçhaspatirha pçthivyai bibhayàü cakàra yadvai meyaü nàvadhånvãteti tadanayaivaitanmitradheyamakuruta na hi màtà putraü hinasti na putro màtaram 5.2.1.[19] bçhaspatisavo và eùa yadvàjapeyam | pçthivyu haitasmàdbibheti mahadvà ayamabhådyo 'bhyaùeci yadvai màyaü nàvadçõãyàdityeùa u hàsyai bibheti yadvai meyaü nàvadhånvãteti tadanayaivaitanmitradheyaü kurute na hi màtà putraü hinasti na putro màtaram 5.2.1.[20] atha hiraõyamabhyavarohati | amçtamàyurhiraõyaü tadamçta àyuùi pratitiùñhati 5.2.1.[21] athàjarùabhasyàjinamupastçõàti | tadupariùñàdrukmaü nidadhàti tamabhyavarohatãmàü vaiva 5.2.1.[22] athàsmà àsandãmàharanti | uparisadyaü và eùa jayati yo jayatyantarikùasadyaü tadenamuparyàsãnamadhastàdimàþ prajà upàsate tasmàdasmà àsandãmàharanti 5.2.1.[23] audumbarã bhavati | annaü và årgudumbara årjo 'nnàdyasyàvaruddhyai tasmàdaudumbarã bhavati tàmagreõa havirdhàne jaghanenàhavanãyaü nidadhàti 5.2.1.[24] athàjarùabhasyàjinamàstçõàti | prajàpatirvà eùa yadajarùabha età vai prajàpateþ pratyakùatamàü yadajàstasmàdetàstriþ saüvatsarasya vijàyamànà dvau trãniti janayanti tatprajàpatimevaitatkaroti tasmàdajarùabasyàjinamàstçõàti 5.2.1.[25] sa àstçõàti | iyaü te ràóiti ràjyamevàsminnetaddadhàtyathainamàsàdayati yantàsi yamana iti yantàramevainametadyamanamàsàm prajànàü karoti dhruvo 'si dharuõa iti dhruvamevainametaddharuõamasmiüloke karoti kçùyai tvà kùemàya tvà rayyai tvà poùàya tveti sàdhave tvetyevaitadàha 5.2.2.[1] bàrhaspatyena caruõà pracarati | tasyàniùña eva sviùñakçdbhavatyathàsmà annaü sambharatyannaü và eùa ujjayati yo vàjapeyena yajate 'nnapeyaü ha vai nàmaitadyadvàjapeyaü tadyadevaitadannamudajaiùãttadevàsmà etatsambharati 5.2.2.[2] audumbare pàtre | annaü và årgudumbara årjo 'nnàdyasyàvaruddhyai tasmàdaudumbare pàtre so 'pa eva prathamàþ sambharatyatha payo 'tha yathopasmàramannàni 5.2.2.[3] taddhaike | saptada÷ànnàni sambharanti saptada÷aþ prajàpatiriti vadantastadu tathà na kuryàtprajàpaternveva sarvamannamanavaruddhaü ka u tasmai manuùyo yaþ sarvamannamavarundhãta tasmàdu sarvamevànnaü yathopasmàraü sambharannekamannaü na sambharet 5.2.2.[4] sa yanna sambharati | tasyodbruvãta tasya nà÷nãyàdyàvajjãvaü tathà nàntameti tathà jyogjãvati sa etasya sarvasyànnàdyasya sambhçtasya sruveõopaghàtaü vàjaprasavãyàni juhoti tadyàbhya evaitaddevatàbhyo juhoti tà asmai prasuvanti tàbhiþ prasåta ujjayati tasmàdvàjaprasavãyàni juhoti 5.2.2.[5] sa juhoti | vàjasyemam prasavaþ suùuve 'gre somaü ràjànamoùadhãùvapsu tà asmabhyam madhumatãrbhavantu vayaü ràùñre jàgçyàma purohitàþ svàhà 5.2.2.[6] vàjasyemàm | prasavaþ ÷i÷riye divamimà ca vi÷và bhuvanàni samràñ aditsantaü dàpayati prajànantsa no rayiü sarvavãraü niyacatu svàhà 5.2.2.[7] vàjasya nu | prasava àbabhåvemà ca vi÷và bhuvanàni sarvataþ sanemi ràjà pariyàti vidvànprajàm puùñiü vardhayamàno asme svàhà 5.2.2.[8] somaü ràjànam avase 'gnimanvàrabhàmahe | àdityànviùõuü såryam brahmàõaü ca bçhaspatiü svàhà 5.2.2.[9] aryamaõam bçhaspatim | indraü dànàya codàya vàcaü viùõuü sarasvatãü savitàraü ca vàjinaü svàhà 5.2.2.[10] agne acà | vadeha naþ prati naþ sumanà bhava pra no yaca sahasrajittvaü hi dhanadà asi svàhà 5.2.2.[11] pra naþ | yacatvaryamà pra påùà pra bçhaspatiþ pra vàgdevã dadàtu naþ svàheti 5.2.2.[12] athainam pari÷iùñenàbhiùi¤cati | annàdyenaivainametadabhiùi¤catyannàdyamevàsminnetaddadhàti tasmàdenam pari÷iùñenàbhiùi¤cati 5.2.2.[13] so 'bhiùi¤cati | devasya tvà savituþ prasave '÷vinorbàhubhyàm påùõo hastàbhyàmiti devahastairevainametadabhiùi¤cati sarasvatyai vàco yanturyantriye dadhàmãti vàgvai sarasvatã tadenaü vàca eva yanturyantriye dadhàti 5.2.2.[14] tadu haika àhuþ | vi÷veùàü tvà devànàü yanturyantriye dadhàmãti sarvaü vai vi÷ve devàstadenaü sarvasyaiva yanturyantriye dadhàti tadu tathà na bråyàtsarasvatyai tvà vàco yanturyantriye dadhàmãtyeva bråyàdvàgvai sarasvatã tadenaü vàca eva yanturyantriye dadhàti bçhaspateùñvà sàmràjyenàbhiùi¤càmyasàviti nàma gçhõàti tadbçhaspaterevainametatsàyujyaü salokatàü gamayati 5.2.2.[15] athàha | samràóayamasau samràóayamasàviti niveditamevainametatsantaü devebhyo nivedayatyayam mahàvãryo yo 'bhyaùecãtyayaü yuùmàkaiko 'bhåttaü gopàyatetyevaitadàha triùkçtva àha trivçddhi yaj¤aþ 5.2.2.[16] athojjitãþ | juhoti và vàcayati và yadi juhoti yadi vàcayati samàna eva bandhuþ 5.2.2.[17] sa vàcayati | agnirekàkùareõa pràõamudajayattamujjeùam prajàpatiþ saptada÷àkùareõa saptada÷aü stomamudajayattamujjeùamiti tadyadevaitàbhiretà devatà udajayaüstadevaiùa etàbhirujjayati saptada÷a bhavanti saptada÷o vai prajàpatistatprajàpatimujjayati 5.2.2.[18] athàhàgnaye sviùñakçte 'nubråhãti | tadyadantareõàhutã etatkarma kriyata eùa vai prajàpatirya eùa yaj¤astàyate yasmàdimàþ prajàþ prajàtà etamvevàpyetarhyanu prajàyante tanmadhyata evaitatprajàpatimujjayati tasmàdantareõàhutã etatkarma kriyata à÷ràvyàhàgniü sviùñakçtaü yajeti vaùañkçte juhoti 5.2.2.[19] atheóàmàdadhàti | upahåtàyàmióàyàmapa upaspç÷ya màhendraü grahaü gçhõàti màhendraü grahaü gçhãtvà stotramupàkaroti taü stotràya pramãvati sa upàvarohati so 'nte stotrasya bhavatyante ÷astrasya 5.2.2.[20] taddhaike | etatkçtvàthaitatkurvanti tadu tathà na kuryàdàtmà vai stotram prajà ÷astrametasmàddha sa yajamànam praõà÷ayati sa jihma eti sa hvalati tasmàdetadeva kçtvàthaitatkuryàt 5.2.2.[21] atheóàmàdadhàti | upahåtàyàmióàyàmapa upaspç÷ya màhendraü grahaü gçhõàti màhendraü grahaü gçhãtvà stotramupàkaroti taü stotràya pramãvati sa upàvarohati so 'nte stotrasya bhavatyante ÷astrasya 5.2.3.[1] pårõàhutiü juhoti | sarvaü vai pårõaü sarvam parigçhya såyà iti tasyàü varaü dadàti sarvaü vai varaþ sarvam parigçhya såyà iti sa yadi kàmayeta juhuyàdetàü yadyu kàmayetàpi nàdriyeta 5.2.3.[2] atha ÷vo bhåte | anumatyai haviraùñàkapàlam puroóà÷aü nirvapati sa ye jaghanena ÷amyàm piùyamàõànàmava÷ãyante piùñàni và taõóulà và tàntsruve sàrdhaü saüvapatyanvàhàryapacanàdulmukamàdadate tena dakùiõà yanti sa yatra svakçtaü veriõaü vindati ÷vabhrapradaraü và 5.2.3.[3] tadagniü samàdhàya juhoti | eùa te nirçte bhàgastaü juùasvasvàhetãyaü vai nirçtiþ sà yam pàpmanà gçhõàti taü nirçtyà gçhõàti tadyadevàsyà atra nairçtaü råpaü tadevaitacamayati tatho hainaü såyamànaü nirçtirna gçhõàtyatha yatsvakçte veriõe juhoti ÷vabhrapradare vaitadu hyasyai nirçtigçhãtam 5.2.3.[4] athàpratãkùam punaràyanti | athànumatyà aùñàkapàlena puroóà÷ena pracaratãyaü và anumatiþ sa yastatkarma ÷aknoti kartuü yaccikãrùatãyaü hàsmai tadanumanyate tadimàmevaitatprãõàtyanayànumatyànumataþ såyà iti 5.2.3.[5] atha yadaùñàkapàlo bhavati | aùñàkùarà vai gàyatrã gàyatrã và iyam pçthivyatha yatsamànasya haviùa ubhayatra juhotyeùà hyevaitadubhayaü tasya vàso dakùiõà yadvai savàsà araõyaü nodà÷aüsate nidhàya vai tadvàso 'timucyate tatho hainaü såyamànamàsaïgo na vindati 5.2.3.[6] atha ÷vo bhåte | àgnàvaiùõavamekàda÷akapàlam puroóà÷aü nirvapati tena yatheùñyaivaü yajate tadyadevàdaþ prajàtamàgnàvaiùõavaü dãkùaõãyaü havistadevaitadagnirvai sarvà devatà agnau hi sarvàbhyo devatàbhyo juhvatyagnirvai yaj¤asyàvaràrdhyo viùõuþ paràrdhyastatsarvà÷caivaitaddevatàþ parigçhya sarvaü ca yaj¤am parigçhya såyà iti tasmàdàgnàvaiùõava ekàda÷akapàlaþ puroóà÷o bhavati tasya hiraõyaü dakùiõàgneyo và eùa yaj¤o bhavatyagne reto hiraõyaü yo vai viùõuþ sa yaj¤o 'gniru vai yaj¤a eva tadu tadàgneyameva tasmàddhiraõyaü dakùiõà 5.2.3.[7] atha ÷vo bhåte | agnãùomãyamekàda÷akapàlam puroóà÷aü nirvapati tena yatheùñyaivaü yajata etena và indro vçtramahanneteno eva vyajayata yàsyeyaü vijitistàü tatho evaiùa etena pàpmànaü dviùantam bhràtçvyaü hanti tatho eva vijayate vijite 'bhaye 'nàùñre såyà iti tasmàdagnãùomãya ekàda÷akapàlaþ puroóà÷o bhavati tasyotsçùño gaurdakùiõotsarjaü và amuü candramasaü ghnanti paurõamàsenàha ghnantyàmàvàsyenotsçjanti tasmàdutsçùño gaurdakùiõà 5.2.3.[8] atha ÷vo bhåte | aindràgnaü dvàda÷akapàlam puroóà÷aü nirvapati tena yatheùñyaivaü yajate yatra và indro vçtramahaüstadasya bhãtasyendriyaü vãryamapacakràma sa etena haviùendriyaü vãryam punaràtmannadhatta tatho evaiùa etena haviùendriyaü vãryamàtmandhatte tejo và agnirindriyaü vãryamindra ubhe vãrye parigçhya såyà iti tasmàdaindràgno dvàda÷akapàlaþ puroóà÷o bhavati tasyarùabho 'naóvàndakùiõà sa hi vahenàgneya àõóàbhyàmaindrastasmàdçùabho 'naóvàndakùiõà 5.2.3.[9] athàgrayaõeùñyà yajate | sarvànvà eùa yaj¤akratånavarunddhe sarvà iùñãrapi darvihomànyo ràjasåyena yajate devasçùño và eùeùñiryadàgrayaõeùñiranayà me pãùñamasadanayàpi såyà iti tasmàdàgrayaõeùñyà yajata oùadhãrvà eùa såyamàno 'bhi såyate tadoùadhãrevaitadanamãvà akilviùàþ kurute 'namãvà akilviùà oùadhãrabhi såyà iti tasya gaurdakùiõà 5.2.3.[10] atha càturmàsyairyajate | sarvànvà eùa yaj¤akratånavarunddhe sarvà iùñãrapi darvihomànyo ràjasåyena yajate devasçùño và eùa yaj¤akraturyaccàturmàsyànyebhirme 'pãùñamasadebhirapi såyà iti tasmàccàturmàsyairyajate 5.2.4.[1] vai÷vadevena yajate | vai÷vadevena vai prajàpatirbhåmànam prajàþ sasçje bhåmànam prajàþ sçùñvà såyà iti tatho evaiùa etadvai÷vadevenaiva bhåmànam prajàþ sçjate bhåmànam prajàþ sçùñvà såyà iti 5.2.4.[2] atha varuõapraghàsairyajate | varuõapraghàsairvai prajàpatiþ prajà varuõapà÷àtpràmu¤cattà asyànamãvà akilviùàþ prajà pràjàyantànamãvà akilviùàþ prajà abhi såyà iti tatho evaiùa etadvaruõapraghàsaireva prajà varuõapà÷àtpramu¤cati tà asyànamãvà akilviùàþ prajàþ prajàyante 'namãva akilviùàþ prajà abhi såyà iti 5.2.4.[3] atha sàkamedhairyajate | sàkamedhairvai devà vçtramaghnaüstairveva vyajayanta yeyameùàü vijitistàü tatho evaiùa etaiþ pàpmànaü dviùantam bhràtçvyaü hanti tatho eva vijayate vijite 'bhaye 'nàùñre såyà iti 5.2.4.[4] atha ÷unàsãryeõa yajate | ubhau rasau parigçhya såyà ityatha pa¤cavãtãyaü sa pa¤cadhàhavanãyaü vyuhya sruveõo paghàtaü juhoti 5.2.4.[5] sa pårvàrdhye juhoti | agninetrebhyo devebhyaþ puraþsadbhyaþ svàhetyatha dakùiõàrdhye juhoti yamanetrebhyo devebhyo dakùiõàsadbhyaþ svàhetyatha pa÷càrdhye juhoti vi÷vadevanetrebhyo devebhyaþ pa÷càtsadbhyaþ svàhetyathottaràrdhye juhoti mitràvaruõanetrebhyo và marunnetrebhyo và devebhyo uttaràsadbhyaþ svàhetyatha madhye juhoti somanetrebhyo devebhya uparisadbhyo duvasvadbhyaþ svàheti 5.2.4.[6] atha sàrdhaü samuhya juhoti | ye devà agninetràþ puraþsadastebhyaþ svàhà ye devà yamanetrà dakùiõàsadastebhyaþ svàhà ye devà vi÷vadevanetràþ pa÷càtsadastebhyaþ svàhà ye devà mitràvaruõanetrà và marunnetrà vottaràsadastebhyaþ svàhà ye devàþ somanetrà uparisado duvasvantastebhyaþ svàheti tadyadevaü juhoti 5.2.4.[7] yatra vai devàþ | sàkamedhairvyajayanta yeyameùàü vijitistàü taddhocurutpibante và imàni dikùu nàùñrà rakùàüsi hantaibhyo vajram praharàmeti vajro và àjyaü ta etena vajreõàjyena dikùu nàùñrà rakùàüsyavàghnaüste vyajayanta yeyameùàü vijitistàü tatho evaiùa etena vajreõàjyena dikùu nàùñrà rakùàüsyavahanti tatho eva vijayate vijite 'bhaye 'nàùñre såyà iti 5.2.4.[8] atha yadetà aparàþ pa¤càhutãrjuhoti | kùaõvanti và etadagnervivçhanti yatpa¤cadhàhavanãyaü vyåhanti tadevàsyaitena saüdadhàti tasmàdetà aparàþ pa¤càhutãrjuhoti 5.2.4.[9] tasya praùñivàhano '÷varatho dakùiõà | trayo '÷và dvau savyaùñhçsàrathã te pa¤ca pràõà yo vai pràõaþ sa vàtastadyadetasya karmaõa eùà dakùiõà tasmàtpa¤cavàtãyaü nàma 5.2.4.[10] sa haitenàpi bhiùajyet | ayaü vai pràõo yo 'yam pavate yo vai pràõaþ sa àyuþ so 'yameka ivaiva pavate so 'yam puruùe 'ntaþ praviùño da÷adhà vihito da÷a và età àhutãrjuhoti tadasminda÷a pràõànkçtsnameva sarvamàyurdadhàti sa yadihàpi gatàsuriva bavatyà haivainena harati 5.2.4.[11] athendraturãyam | àgneyo 'ùñàkapàlaþ puroóà÷o bhavati vàruõo yavamaya÷carå raudro gàvedhuka÷caruranaóuhyai vahalàyà aindraü dadhi tenendraturãyeõa yajata indràgnã u haivaitatsamådàte utpibante và imàni dikùu nàùñrà rakùàüsi hantaibhyo vajram praharàveti 5.2.4.[12] sa hàgniruvàca | trayo mama bhàgàþ santvekastaveti tatheti tàvetena haviùà dikùu nàùñrà rakùàüsyavàhatàü tau vyajayetàü yainayoriyaü vijitistàü tatho evaiùa etena haviùà dikùu nàùñrà rakùàüsyavahanti tatho eva vijayate vijite 'bhaye nàùñre såyà iti 5.2.4.[13] sa ya eùa àgneyo 'ùñàkapàlaþ puroóà÷o bhavati | so 'gnereko bhàgo 'tha yadvàruõo yavamaya÷carurbhavati yo vai varuõaþ so 'gniþ so 'gnerdvitãyo bhàgo 'tha yadraudro gàvedhuka÷carurbhavati yo vai rudraþ so 'gniþ so 'gnestçtãyo bhàgo 'tha yadgàvedhuko bhavati vàstavyo và eùa devo vàstavyà gavedhukàstasmàdgàvedhuko bhavatyatha yadanaóuhyai vahalàyà aindraü dadhi bhavati sa indrasya caturtho bhàgo yadvai caturthaü tatturãyaü tasmàdindraturãyaü nàma tasyaiùaivànaóuhã vahalà dakùiõà sà hi vahenàgneyyagnidagdhamiva hyasyai vaham bhavatyatha yatstrã satã vahatyadharmeõa tadasyai vàruõaü råpamatha yadgaustena raudryatha yadasyà aindraü dadhi tenaindryeùà hi và etatsarvaü vya÷nute tasmàdeùaivànaóuhã vahalà dakùiõà 5.2.4.[14] athàpàmàrgahomaü juhoti | apàmàrgairvai devà dikùu nàùñrà rakùàüsyapàmçjata te vyajayanta yeyameùàü vijitistàü tatho evaiùa etadapàmàrgaireva dikùu nàùñrà rakùàüsyapamçùñe tatho eva vijayate vijite 'bhaye 'nàùñre såyà iti 5.2.4.[15] sa pàlà÷e và sruve vaikaïkate và | apàmàrgataõóulànàdatte 'nvàhàryapacanàdulmukamàdadate tena prà¤co voda¤co và yanti tadagniü samàdhàya juhoti 5.2.4.[16] sa ulmukamàdatte | agne sahasva pçtanà iti yudho vai pçtanà yudhaþ sahasvetyevaitadàhàbhimàtãrapàsyeti sapatno và abhimàtiþ sapatnamapajahãtyevaitadàha duùñarastarannaràtãriti dustaro hyeùa rakùobhirnàùñràbhistarannaràtãriti sarvaü hyeùa pàpmànaü tarati tasmàdàha tarannaràtãriti varco dhà yaj¤avàhasãti sàdhu yajamànaü dadhadityevaitadàha 5.2.4.[17] tadagniü samàdhàya juhoti | devasya tvà savituþ prasave '÷vinorbàhubhyàm påùõo hastàbhyàmupàü÷orvãryeõa juhomãti yaj¤amukhaü và upàü÷uryaj¤amukhenaivaitannàùñrà rakùàüsi hanti hataü rakùaþ svàheti tannàùñrà rakùàüsi hanti 5.2.4.[18] sa yadi pàlà÷aþ sruvo bhavati | brahma vai palà÷o brahmaõaivaitannàùñrà rakùàüsi hanti yadyu vaikaïkato vajro va vikaïkato vajreõaivaitannàùñrà rakùàüsi hanti rakùasàü tvà badhàyeti tannàùñrà rakùàüsi hanti 5.2.4.[19] sa yadi pràïitvà juhoti | prà¤caü sruvamasyati yadyudaïïitvà juhotyuda¤caü sruvamasyatyabadhiùma rakùa iti tannàùñrà rakùàüsi hanti 5.2.4.[20] athàpratãkùam punaràyanti | sa haitenàpi pratisaraü kurvãta sa yasyàü tato di÷i bhavati tatpratãtya juhoti pratãcãnaphalo và apàmàrgaþ sa yo hàsmai tatra kiücitkaroti tameva tatpratyagdhårvati tasya nàmàdi÷edabadhiùmàmumasau hata iti tannàùñrà rakùàüsi hanti 5.2.5.[1] àgnàvaiùõavamekàda÷akapàlam puroóà÷aü nirvapati | aindràvaiùõavaü caruü vaiùõavaü trikapàlaü và puroóà÷aü caruü và tena triùaüyuktena yajate puruùànetaddevà upàyaüstatho evaiùa etatpuruùànevopaiti 5.2.5.[2] sa yadàgnàvaiùõavaþ | ekàda÷akapàlaþ puroóà÷o bhavatyagnirvai dàtà vaiùõavàþ puruùàstadasmà agnirdàtà puruùàndadàti 5.2.5.[3] atha yadaindràvaiùõavaþ | carurbhavatãndro vai yajamàno vaiùõavàþ puruùàstadasmà agnirdàtà puruùàndadàti tairevaitatsaüspç÷ate tànàtmankurute 5.2.5.[4] atha yadvaiùõavaþ | trikapàlo và puroóà÷o bhavati carurvà yànevàsmà agnirdàtà puruùàndadàti teùvevaitadantataþ pratitiùñhati yadvai puruùavànkarma cikãrùati ÷aknoti vai tatkartuü tatpuruùànevaitadupaiti puruùavàntsåyà iti tasya vàmano gaurdakùiõà sa hi vaiùõavo yadvàmanaþ 5.2.5.[5] athàpareõa triùaüyuktena yajate | sa àgnàpauùõamekàda÷akapàlam puroóà÷aü nirvapatyaindràpauùõaü carum pauùõaü caruü tena triùaüyuktena yajate pa÷åneva taddevà upàyaüstatho evaiùa etatpa÷ånevopaiti 5.2.5.[6] sa yadàgnàpauùõaþ | ekàda÷akapàlaþ puroóà÷o bhavatyagnirvai dàtà pauùõàþ pa÷avastadasmà agnireva dàtà pa÷åndadàti 5.2.5.[7] atha yadaindràpauùõaþ | carurbhavatãndro vai yajamànaþ pauùõàþ pa÷avaþ sa yànevàsmà agnirdàtà pa÷åndadàti tairevaitatsaüspç÷ate tànàtmankurute 5.2.5.[8] atha yatpauùõaþ | carurbhavati yànevàsmà agnirdàtà pa÷åndadàti teùvevaitadantataþ pratitiùñhati yadvai pa÷umànkarma cikãrùati ÷aknoti vai tatkartuü tatpa÷ånevaitadupaiti pa÷umàntsåyà iti tasya ÷yàmo gaurdakùiõà sa hi pauùõo yacyàmo dve vai ÷yàmasya råpe ÷uklaü caiva loma kçùõaü ca dvandvaü vai mithunam prajananaü vai påùà pa÷avo hi påùà pa÷avo hi prajananam mithunamevaitatprajananaü kriyate tasmàcyàmo gaurdakùiõà 5.2.5.[9] athàpareõa triùaüyuktena yajate | so 'gnãùomãyamekàda÷akapàlam puroóà÷aü nirvapatyaindràsaumyaü caruü saumyaü caruü tena triùaüyuktena yajate varca eva taddevà upàyaüstatho evaiùa etadvarca evopaiti 5.2.5.[10] sa yadagnãùomãyaþ | ekàda÷akapàlaþ puroóà÷o bhavatyagnirvai dàtà varcaþ somastadasmà agnireva dàtà varco dadàti 5.2.5.[11] atha yadaindràsaumyaþ | carurbhavatãndro vai yajamàno varcaþ somaþ sa yadevàsmà agnirdàtà varco dadàti tenaivaitatsaüspç÷ate tadànmankurute 5.2.5.[12] atha yatsaumyaþ | carurbhavati yadevàsmà agnirdàtà varco dadàti tasminnevaitadantataþ pratitiùñhati yadvai varcasvã karma cikãrùati ÷aknoti vai tatkartuü tadvarca evaitadupaiti varcasvã såyà iti no hyavarcaso vyàptyà canàrtho 'sti tasya babhrurgaurdakùiõà sa hi saumyo yadbabhruþ 5.2.5.[13] atha ÷vo bhåte | vai÷vànaraü dvàda÷akapàlam puroóà÷aü nirvapati vàruõa yavamayaü caruü tàbhyàmanåcãnàhaü veùñibhyàü yajate samànabarhirbhyàü và 5.2.5.[14] sa yadvai÷vànaro bhavati | saüvatsaro vai vai÷vànaraþ saüvatsaraþ prajàpatiþ prajàpatireva tadbhåmànam prajàþ sasçje bhåmànam prajàþ sçùñvà såyà iti tatho evaiùa etadbhåmànam prajàþ sçjate bhåmànam prajàþ sçùñvà såyà iti 5.2.5.[15] atha yaddvàda÷akapàlo bhavati | dvàda÷a vai màsàþ saüvatsarasya saüvatsaro vai÷vànarastasmàddvàda÷akapàlo bhavati 5.2.5.[16] atha yadvàruõo yavamaya÷carurbhavati | tatsarvasmàdevaitadvaruõapà÷àtsarvasmàdvaruõyàtprajàþ pramu¤cati tà asyànamãvà akilviùàþ prajàþ prajàyante 'namãvà akilviùàþ prajà abhi såyà iti 5.2.5.[17] çùabho vai÷vànarasya dakùiõà | saüvatsaro vai vai÷vànaraþ saüvatsaraþ prajàpatirçùabho vai pa÷ånàm prajàpatistasmàdçùabho vai÷vànarasya dakùiõà kçùõaü vàso vàruõasya taddhi vàruõaü yatkçùõaü yadi kçùõaü na vindedapi yadeva kiü ca vàsaþ syàdgranthibhirhi vàso vàruõaü varuõyo hi granthiþ 5.3.1.[1] araõyoragnã samàrohya | senànyo gçhànparetyàgnaye 'nãkavate 'ùñhàkapàlam puroóà÷aü nirvapatyagnirvai devatànàmanãkaü senàyà vai senànãranãkaü tasmàdagnaye 'nãkavata etadvà asyaikaü ratnaü yatsenànãstasmà evaitena såyate taü svamanapakramiõaü kurute tasya hiraõyaü dakùiõàgneyo và eùa yaj¤o bhavatyagne reto hiraõyaü tasmàddhiraõyaü dakùiõà 5.3.1.[2] atha ÷vo bhåte | purohitasya gçhànparetya bàrhaspatyaü caruü nirvapati bçhaspatirvai devànàü purohita eùa và etasya purohito bhavati tasmàdbàrhaspatyo bhavatyetadvà asyaikaü ratnaü yatpurohitastasmà evaitena såyate taü svamanapakramiõaü kurute tasya ÷itipçùñho gaurdakùiõaiùà và årdhvà bçhaspaterdiktadeùa upariùñàdaryamõaþ panthàstasmàcitipçùñho bàrhaspatyasya dakùiõà 5.3.1.[3] atha ÷vo bhåte | såyamànasya gçha aindramekàda÷akapàlam puroóà÷aü nirvapati kùatraü và indraþ kùatraü såyamànastasmàdaindro bhavati tasyarùabho dakùiõà sa hyaindro yadçùabhaþ 5.3.1.[4] atha ÷vo bhåte | mahiùyai gçhànparetya àdityaü caruü nirvapatãyaü vai pçthivyaditiþ seyaü devànàm patnyeùà và etasya patnã bhavati tasmàdàdityo bhavatyetadvà asyaikaü ratnaü yanmahiùã tasyà evaitena såyate tàü svàmanapakramiõãü kurute tasyai dhenurdakùiõà dhenuriva và iyam manuùyebhyaþ sarvànkàmànduhe màtà dhenurmàteva và iyam manuùyànbibharti tasmàddhenurdakùiõà 5.3.1.[5] atha ÷vo bhåte | såtasya gçhànparetya vàruõaü yavamayaü caruü nirvapati savo vai såtaþ savo vai devànàü varuõastasmàdvàruõo bhavatyetadvà asyaikaü ratnaü yatsåtastasmà evaitena såyate taü svamanapakramiõaü kurute tasyà÷vo dakùiõà sa hi vàruõo yada÷vaþ 5.3.1.[6] atha ÷vo bhåte | gràmaõyo gçhànparetya màrutaü saptakapàlam puroóà÷aü nirvapati vi÷o vai maruto vai÷yo vai gràmaõãstasmànmàruto bhavatyetadvà asyaikaü ratnaü yadgràmaõãstasmà evaitena såyate taü svamanapakramiõaü kurute tasya pçùangaurdakùiõà bhåmà và etadråpàõàü yatpçùato gorvi÷o vai maruto bhåmo vai viñtasmàtpçùangaurdakùiõà 5.3.1.[7] atha ÷vo bhåte | kùatturgçhànparetya sàvitraü dvàda÷akapàlaü vàùñàkapàlaü và puroóà÷aü nirvapati savità vai devànàm prasavità prasavità vai kùattà tasmàtsàvitro bhavatyetadvà asyaikaü ratnaü yatkùattà tasmà evaitena såyate taü svamanapakramiõaü kurute tasya ÷yeto 'naóvàndakùiõaiùa vai savità ya eùa tapatyeti và eùa etyanaóvànyuktastadyacyeto bhavati ÷yeta iva hyeùa udyaü÷càstaü ca yanbhavati tasmàcyeto 'naóvàndakùiõà 5.3.1.[8] atha ÷vo bhåte | saügrahãturgçhànparetyà÷vinaü dvikapàlam puroóà÷aü nirvapati sayonã và a÷vinau sayonã savyaùñhçsàrathã samànaü hi rathamadhitiùñhatastasmàdà÷vino bhavatyetadvà asyaikaü ratnaü yatsaügrahãtà tasmà evaitena såyate taü svamanapakramiõaü kurute tasya yamau gàvau dakùiõà tau hi sayonã yadyamau yadi yamau na vindedapyanåcãnagarbhàveva gàvau dakùiõà syàtàü tà u hyapi samànayonã 5.3.1.[9] atha ÷vo bhåte | bhàgadughasya gçhànparetya pauùõaü caruü nirvapati påùà vai devànàm bhàgadugha eùa và etasya bhàgadugho bhavati tasmàtpauùõo bhavatyetadvà asyaikaü ratnaü yadbhàgadughastasmà evaitena såyate taü svamanapakramiõaü kurute tasya ÷yàmo gaurdakùiõà tasyàsàveva bandhuryo 'sau triùaüyukteùu 5.3.1.[10] atha ÷vo bhåte | akùàvàpasya ca gçhebhyo govikartasya ca gavedhukàþ sambhçtya såyamànasya gçhe raudraü gàvedhukh!ü caruü nirvapati te và ete dve satã ratne ekaü karoti sampadaþ kàmàya tadyadetena yajate yàü và imàü sabhàyàü ghnanti rudro haitàmabhimanyate 'gnirvai rudro 'dhidevanaü và agnistasyaite 'ïgàrà yadakùàstamevaitena prãõàti tasya ha và eùànumatà gçheùu hanyate yo và ràjasåyena yajate yo vaitadevaü vedaitadvà asyaikaü ratnaü yadakùàvàpa÷ca govikarta÷ca tàbhyàmevaitena såyate tau svàvanapakramiõau kurute tasya dviråpo gaurdakùiõà ÷itibàhurvà ÷itivàlo vàsirnakharo vàladàmnàkùàvapanam prabaddhametadu hi tayorbhavati 5.3.1.[11] atha ÷vo bhåte | pàlàgalasya gçhànparetya caturgçhãtamàjyaü gçhãtvàdhvana àjyaü juhoti juùàõo 'dhvàjyasya vetu svàheti praheyo vai pàlàgalo 'dhvànaü vai prahita eti tasmàdadhvana àjyaü juhotyetadvà asyaikaü ratnaü yatpàlàgalastasmà evaitena såyate taü svamanapakramiõaü kurute tasya dakùiõà pyukùõaveùñitaü dhanu÷carmamayà vàõavanto lohita uùõãùa etadu hi tasya bhavati 5.3.1.[12] tàni và etàni | ekàda÷a ratnàni sampàdayatyekàda÷àkùarà vai triùñubvãryaü triùñubvãryamevaitadratnànyabhisampàdayati tadyadratninàü havirbhiryajata eteùàü vai ràjà bhavati tebhya evaitena såyate tàntsvànanapakramiõaþ kurute 5.3.1.[13] atha ÷vo bhåte | parivçtyai gçhànparetya nairçtaü caruü nirvapati yà và aputrà patnã sà parivçttã sa kçùõànàü vrãhãõàü nakhairnirbhidya taõóulànnairçtaü caruü ÷rapayati sa juhotyeùa te nirçte bhàgastaü juùasva svàheti yà và aputrà patnã sà nirçtigçhãtà tadyadevàsya atra nairçtaü råpaü tadevaitacamayati tatho hainaü såyamànaü nirçtirna gçhõàti tasya dakùiõà kçùõà gauþ parimårõã paryàriõã sà hyapi nirçtigçhãtà tàmàha mà me 'dye÷àyàü vàtsãditi tatpàpmànamapàdatte 5.3.2.[1] upariùñàdratnànàü saumàraudreõa yajate | sa ÷vetàyai ÷vetavatsàyai payasi ÷çto bhavati tadyadupariùñàdratnànàü saumàraudreõa yajate 5.3.2.[2] svarbhànurha và àsuraþ | såryaü tamasà vivyàdha sa tamasà viddho na vyarocata tasya somàrudràvevaitattamo 'pàhatàü sa eùo 'pahatapàpmà tapati tatho evaiùa etattamaþ pravi÷atyetaü và tamaþ pravi÷ati yadayaj¤iyànyaj¤ena prasajatyayaj¤iyànvà etadyaj¤ena prasajati ÷ådràüstvadyàüstvattasya somàrudràvevaitattamo 'pahataþ so 'pahatapàpmaiva dãkùate tadyacvetàyai ÷vetavatsàyai payasi ÷çto bhavati kçùõaü vai tamastattamo 'pahanti tasyaiùaiva ÷vetà ÷vetavatsà dakùiõà 5.3.2.[3] sa haitenàpi yajeta | yo 'laü ya÷ase sanna ya÷o bhavati yo và anåcànaþ so 'laü ya÷ase sanna ya÷o bhavati yo na ya÷o bhavati sa tamasà vai sa tatpràvçto bhavati tasya somàrudràvevaitattamo 'pahataþ so 'pahatapàpmà jyotireva ÷riyà ya÷asà bhavati 5.3.2.[4] atha maitràbàrhaspatyaü caruü nirvapati | hvalati và eùa yo yaj¤apathàdetyeti và eùa yaj¤apathàdyadayaj¤iyànyaj¤ena prasajatyayaj¤iyànvà etadyaj¤ena prasajati ÷ådràüstvadyàüstvanmitràbçhaspatã vai yaj¤apatho brahma hi mitro brahma hi yaj¤o brahma hi bçhaspatirbrahma hi yaj¤astatpunaryaj¤apathamapipadyate so 'pipadyaiva yaj¤apathaü dãkùate tasmànmaitràbàrhaspatyaü caruü nirvapati 5.3.2.[5] tasyàvçt | yà svayampra÷ãrõà÷vatthã ÷àkhà pràcã vodãcã và bhavati tasyai maitram pàtraü karoti varuõyà và eùà yà para÷uvçkõàthaiùà maitrã yà svayampra÷ãrõà tasmàtsvayampra÷ãrõàyai ÷àkhàyai maitram pàtraü karoti 5.3.2.[6] athàtacya dadhi | vinàña àsicya rathaü yuktvàbadhya dedãyitavà àha tadyatsvayamuditaü navanãtaü tadàjyam bhavati varuõyaü và etadyanmathitamathaitanmaitraü yatsvayamuditaü tasmàtsvayamuditamàjyam bhavati 5.3.2.[7] dvedhà taõóulànkurvanti | sa ye 'õãyàüsaþ paribhinnàste bàrhaspatyà atha ye sthavãyàüso 'paribhinnàste maitrà na vai mitraþ kaü cana hinasti na mitraü ka÷cana hinasti nainaü ku÷o na kaõñako vibhinatti nàsya vraõa÷canàsti sarvasya hyeva mitro mitram 5.3.2.[8] atha bàrhaspatyaü carumadhi÷rayati | tam maitreõa pàtreõàpidadhàti tadàjyamànayati tattaõóulànàvapati sa eùa åùmaõaiva ÷rapyate varuõyo và eùa yo 'gninà ÷çto 'thaiùa maitro ya åùmaõà ÷çtastasmàdåùmaõà ÷çto bhavati tayorubhayoravadyannàha mitràbçhaspatibhyàmanubråhãtyà÷ràvyàha mitràbçhaspatã yajeti vaùañkçte juhoti 5.3.3.[1] sa vai dãkùate | sa upavasathe 'gnãùomãyam pa÷umàlabhate tasya vapayà pracaryàgnãsomãyamekàda÷akapàlam puroóà÷am nirvapati tadanu devasvàü havãüùi nirupyante 5.3.3.[2] savitre satyaprasavàya | dvàda÷akapàlaü vàùñàkapàlaü và puroóà÷aü nirvapati plà÷ukànàü vrãhãõàü savità và devànàm prasavità savitçprasåtaþ såyà ityatha yatplà÷ukànàü vrãhãõàü kùipre mà prasuvàniti 5.3.3.[3] athàgnaye gçhapataye | aùñàkapàlam puroóà÷aü nirvapatyà÷ånàü ÷rãrvai gàrhapataü yàvato-yàvata ãùñe tadenamagnireva gçhapatirgàrhapatamabhi pariõayatyatha yadà÷ånàü kùipre mà pariõayàniti 5.3.3.[4] atha somàya vanaspataye | ÷yàmàkaü carum nirvapati tadenaü soma eva vanaspatiroùadhibhyaþ suvatyatha yacyàmàko bhavatyete vai somasyauùadhãnàü pratyakùatamàü yacyàmàkàstasmàcyàmàko bhavati 5.3.3.[5] atha bçhaspataye vàce | naivàraü caruü nirvapati tadenam bçhaspatireva vàce suvatyatha yannaivàro bhavati brahma vai bçhaspatirete vai brahmaõà pacyante yannãvàràstasmànnaivàro bhavati 5.3.3.[6] athendràya jyeùñhàya | hàyanànàü caruü nirvapati tadenamindra eva jyeùñho jyaiùñhyamabhi pariõayatyatha yaddhàyanànàm bhavatyatiùñhà và età oùadhayo yaddhàyanà atiùñho và indrastasmàddhàyanànàm bhavati 5.3.3.[7] atha rudràya pa÷upataye | raudraü gàvedhukaü caruü nirvapati tadenaü rudra eva pa÷upatiþ pa÷ubhyaþ suvatyatha yadgàvedhuko bhavati vàstavyo và eùa devo vàstavyà gavedhukàstasmàdgàvedhuko bhavati 5.3.3.[8] atha mitràya satyàya | nàmbànàü caruü nirvapati tadenam mitra eva satyo brahmaõe suvatyatha yannàmbànàm bhavati varuõyà và età oùadhayo yàþ kçùñe jàyante 'thaite maitrà yannàmbàstasmànnàmbànàm bhavati 5.3.3.[9] atha varuõàya dharmapataye | vàruõaü yavamayaü caruü nirvapati tadenaü varuõa eva dharmapatirdharmasya patiü karoti paramatà vai sà yo dharmasya patirasadyo hi paramatàü gacati taü hi dharma upayanti tasmàdvaruõàya dharmapataye 5.3.3.[10] athàgnãùomãyena puroóà÷ena pracarati | tasyàniùña eva sviùñakçdbhavatyathaitairhavirbhiþ pracarati yadaitairhavirbhiþ pracarati 5.3.3.[11] athainaü dakùiõe bàhàvabhipadya japati | savità tvà savànàü suvatàmagnirgçhapatãnàü somo vanaspatãnàm bçhaspatirvàca indro jyaiùñhyàya rudraþ pa÷ubhyo mitraþ satyo varuõo dharmapatãnàm 5.3.3.[12] imaü devàþ | asapatnaü suvadhvamitãmaü devà abhràtçvyaü suvadhvamityevaitadàha mahate kùatràya mahate jyaiùñhyàyeti nàtra tirohitamivàsti mahate jànaràjyàyeti mahate janànàü ràjyàyetyevaitadàhendrasyendriyàyeti vãryàyetyevaitadàha yadàhendrasyendriyàyetãmamamuùyai putramamuùyai putramiti tadyadevàsya janma tata evaitadàhàsyai vi÷a iti yasyai vi÷o ràjà bhavatyeùa vo 'mã ràjà somo 'smàkam bràhmaõànàü ràjeti tadasmà idaü sarvamàdyaü karoti bràhmaõamevàpoddharati tasmàdbràhmaõo 'nàdyaþ somaràjà hi bhavati 5.3.3.[13] età ha vai devàþ savasye÷ate | tasmàddevasvo nàma tadenametà eva devatàþ suvate tàbhiþ såtaþ ÷vaþ såyate 5.3.3.[14] tà vai dvinàmnyo bhavanti | dvandvaü vai vãryaü vãryavatyaþ suvàntà iti tasmàddvinàmnyo bhavanti 5.3.3.[15] athàhàgnaye sviùñakçte 'nubråhãti | tadyadantareõàhutã etatkarma kriyata eùa vai prajàpatirya eùa yaj¤astàyate yasmàdimàþ prajàþ prajàtà etamvevàpyetarhyanu prajàyantetadenam madhyata evaitasya prajàpaterdadhàti madhyataþ suvati tasmàdantareõàhutã etatkarma kriyata à÷ràvyàhàgnaye sviùñakçte preùyeti vaùañkçte juhoti 5.3.4.[1] sa và apaþ sambharati | tadyadapaþ sambharati vãryaü và àpo vãryamevaitadrasamapàü sambharati 5.3.4.[2] audumbare pàtre | annaü và årgudumbara årjo 'nnàdyasyàvaruddhyai tasmàdaudumbare pàtre 5.3.4.[3] sa sàrasvatãreva prathamà gçhõàti | apo devà madhumatãragçbhõannityapo devà rasavatãragçhõannityevaitadàhorjasvatã ràjasva÷citànà iti rasavatãrityevaitadàha yadàhorjasvatãriti ràjasva÷citànà iti yàþ praj¤àtà ràjasva ityevaitadàha yàbhirmitràvaruõàvabhyaùi¤cannityetàbhirhi mitràvaruõàvabhyaùi¤canyàbhirindramanayannatyaràtãrityetàbhirhãndraü nàùñrà rakùàüsyatyanayaüstàbhirabhiùin=cati vàgvai sarasvatã vàcaivainametadabhiùi¤catyetà và ekà àpastà evaitatsambharati 5.3.4.[4] athàdhvaryuþ | caturgçhãtamàjyaü gçhãtvàpo 'bhyavaiti tadyà årmã vyardataþ pa÷au và puruùe vàbhyavete tau gçhõàti 5.3.4.[5] sa yaþ pràïgudardati | taü gçhõàti vçùõa årmirasi ràùñradà me dehi svàhà vçùõa årmirasi ràùñradà ràùñramamuùmai dehãti 5.3.4.[6] atha yaþ pratyaïïudardati | taü gçhõàti vçùaseno 'si ràùñradà ràùñram me dehi svàhà vçùaseno 'si ràùñradà ràùñramamuùmai dehãti tàbhirabhiùi¤cati vãryaü và etadapàmudardati pa÷au và puruùe vàbhyavete vãryeõaivainametadabhiùi¤catyetà và ekà àpastà evaitatsambharati 5.3.4.[7] atha syandamànà gçhõàti | artheta stha ràùñradà ràùñram me datta svàhàrtheta stha ràùñradà ràùñramamuùmai datteti tàbhirabhiùi¤cati vãryeõa và etàþ syandante tasmàdenàþ syandamànà na kiücana pratidhàrayate vãryeõaivainametadabhiùi¤catyetà và ekà àpastà evaitatsambharati 5.3.4.[8] atha yàþ syandamànànàm pratãpaü syandante | tà gçhõàtyojasvatã stha ràùñradà ràùñram me datta svàhaujasvatã stha ràùñradà ràùñramamuùmai datteti tàbhirabhiùi¤cati vãryeõa và etàþ syandamànànàm pratãpaü syandante vãryeõaivainametadabhiùi¤catyetà và ekà àpastà evaitatsambharati 5.3.4.[9] athàpayatãrgçhõàti | àpaþ parivàhiõã stha ràùñradà ràùñramamuùmai datteti tàbhirabhiùi¤catyetasyai và eùàpacidyaiùaiva punarbhavatyapi ha và asyànyaràùñrãyo ràùñre bhavatyapyanyaràùñrãyamavaharate tathàsminbhåmànaü dadhàti bhåmnaivainametadabhiùi¤catyetà và ekà àpastà evaitatsambharati 5.3.4.[10] atha nadãpatiü gçhõàti | apàm patirasi ràùñradà ràùñram me dehi svàhàpàm patirasi ràùñradà ràùñramamuùmai dehãti tàbhirabhiùi¤catyapàü và eùa patiryannadãpatirvi÷àmevainametatpatiü karotyetà và ekà àpastà evaitatsambharati 5.3.4.[11] atha niveùyaü gçhõàti | apàü garbho 'si ràùñradà ràùñram me dehi svàhàpàü garbho 'si ràùñradà ràùñramamuùmai dehãti tàbhirabhiùi¤cati garbhaü và etadàpa upaniveùñante vi÷àmevainametadgarbhaü karotyetà và ekà àpastà evaitatsambharati 5.3.4.[12] atha yaþ syandamànànàü sthàvaro hrado bhavati | pratyàtàpe tà gçhõàti såryatvacasa stha ràùñradà ràùñram me datta svàhà såryatvacasa stha ràùñradà ràùñramamuùmai datteti tàbhirabhiùi¤cati varcasaivainametadabhiùi¤cati såryatvacasamevainametatkaroti varuõyà và età àpo bhavanti yàþ syandamànànàü na syandante varuõasavo và eùa yadràjasåyaü tasmàdetàbhirabhiùi¤catyetà và ekà àpastà evaitatsambharati 5.3.4.[13] atha yà àtapati varùanti | tà gçhõàti såryavarcasa stha ràùñradà ràùñram me datta svàhà såryavarcasa stha ràùñradà ràùñramamuùmai datteti tàbhirabhiùi¤cati varcasaivainametadabhiùi¤cati såryavarcasamevainametatkaroti medhyà và età àpo bhavanti yà àtapati varùantyapràptà hãmàm bhavantyathainà gçhõàti medhyamevainametatkarotyetà và ekà àpastà evaitatsambharati 5.3.4.[14] atha vai÷antãrgçhõàti | màndà stha ràùñradà ràùñram me datta svàhà màndà stha ràùñradà ràùñramamuùmai datteti tàbhirabhiùi¤cati vi÷amevàsmà etatsthàvaràmanapakramiõãü karotyetà và ekà àpastà evaitatsambharati 5.3.4.[15] atha kåpyà gçhõàti | vrajakùita stha ràùñradà ràùñram me datta svàhà vrajakùita stha ràùñradà ràùñramamuùmai datteti tàbhirabhiùi¤cati tadyà imàm pareõàpastà evaitatsambharatyapàmu caiva sarvatvàya tasmàdetàbhirabhi÷catyetà và ekà àpastà evaitatsambharati 5.3.4.[16] atha pruùvà gçhõàti | và÷à stha ràùñradà ràùñram me datta svàhà và÷à stha ràùñradà ràùñramamuùmai datteti tàbhirabhiùi¤catyannàdyenaivainametadabhiùi¤catyannàdyamevàsminnetaddadhàtãd aü và asàvàditya udyanneva yathàyamagnirnirdahedevamoùadhãrannàdyaü nirdahati tadetà àpo 'bhyavayatyaþ ÷amayanti na ha và ihànnàdyaü pari÷iùyate yadetà àpo nàbhyaveyurannàdyenaivainametadabhiùi¤catyetà và ekà àpastà evaitatsambharati 5.3.4.[17] atha madhu gçhõàti | ÷aviùñà stha ràùñradà ràùñram me datta svàhà ÷aviùñhà stha ràùñradà ràùñramamuùmai datteti tàbhirabhiùi¤catyapàü caivainametadoùadhãnàü ca rasenàbhiùi¤catyetà và ekà àpastà evaitatsambharati 5.3.4.[18] atha gorvijàyamànàyà ulbyà gçhõàti | ÷akvaro stha ràùñradà ràùñram me datta svàhà ÷akvarã stha ràùñradà ràùñramamuùmai datteti tàbhirabhiùi¤cati pa÷ubhirevainametadabhiùi¤catyetà và ekà àpastà evaitatsambharati 5.3.4.[19] atha payo gçhõàti | janabhçta stha ràùñradà ràùñram me datta svàhà janabhçta stha ràùñradà ràùñramamuùmai datteti tàbhirabhiùi¤cati pa÷ubhirevainametadabhiùi¤catyetà và ekà àpastà evaitatsambharati 5.3.4.[20] atha ghçtaü gçhõàti | vi÷vabhçta stha ràùñradà ràùñram me datta svàhà vi÷vabhçta stha ràùñradà ràùñramamuùmai datteti tàbhirabhiùi¤cati pa÷ånàmevainametadrasenàbhiùi¤catyetà và ekà àpastà evaitatsambharati 5.3.4.[21] atha marãcãþ | a¤jalinà saügçhyàpisçjatyàpaþ svaràja stha ràùñradà ràùñramamuùmai dattetyetà và àpaþ svaràjo yanmarãcayastà yatsyandanta ivànyo 'nyasyà evaitacriyà atiùñhamànà uttaràdharà iva bhavantyo yanti svàràjyamevàsminnetaddadhàtyetà và ekà àpastà evaitatsambharati 5.3.4.[22] tà và etàþ | saptada÷àpaþ sambharati saptada÷o vai prajàpatiþ prajàpatiryaj¤astasmàtsaptada÷àpaþ sambharati 5.3.4.[23] ùoóa÷a tà àpo yà abhijuhoti | ùoóa÷àhutãrjuhoti tà dvàtriü÷addvayãùu na juhoti sàrasvatãùu ca marãciùu ca tà÷catustriü÷attrayastriü÷advai devàþ prajàpati÷catustriü÷astadenam prajàpatiü karoti 5.3.4.[24] atha yaddhutvà-hutvà gçhõàti | vajro và àjyaü vajreõaivaitadàjyena spçtvà-spçtvà svãkçtya gçhõàti 5.3.4.[25] atha yatsàrasvatãùu na juhoti | vàgvai sarasvatã vajra àjyaü nedvajreõàjyena vàcaü hinasànãti tasmàtsàrasvatãùu na juhoti 5.3.4.[26] atha yanmarãciùu na juhoti | nedanaddhevaitàmàhutiü juhavànãti tasmànmarãciùu na juhoti 5.3.4.[27] tàþ sàrdhamaudumbare pàtre samavanayati | madhumatãrmadhumatãbhiþ pçcyantàmiti rasavatã rasavatãbhiþ pçcyantàmityevaitadàha mahi kùatraü kùatriyàya vanvànà iti tatparo 'kùaü yajamànàyà÷iùamà÷àste yadàha mahi kùatraü kùatriyàya vanvànà iti 5.3.4.[28] tà agreõa maitràvaruõasya dhiùõyaü sàdayati | anàdhçùñàþ sãdata sahaujasa ityanàdhçùñàþ sãdata rakùobhirityevaitadàha sahaujasa iti savãryà ityevaitadàha mahi kùatraü kùatriyàya dadhatãriti tatpratyakùaü kùatraü yajamànàyà÷iùamà÷àste yadàha mahi kùatraü kùatriyàya dadhatãriti 5.3.5.[1] taü vai màdhyadine savane 'bhiùi¤cati | eùa vai prajàpatirya eùa yaj¤astàyate yasmàdimàþ prajàþ prajàtà etamvevàpyetarhyanu prajàyante tadenam madhyata evaitasya prajàpaterdadhàti madhyataþ suvati 5.3.5.[2] agçhãte màhendre | eùa và indrasya niùkevalyo graho yanmàhendro 'pyasyaitanniùkevalyameva stotraü niùkevalyaü ÷astramindro vai yajamànastadenaü sva evàyatane 'bhiùi¤cati tasmàdagçhãte màhendre 5.3.5.[3] agreõa maitràvaruõasya dhiùõyam | ÷àrdålacarmopastçõàti somasya tviùirasãti yatra vai soma indramatyapavata sa yattataþ ÷àrdålaþ samabhavattena somasya tviùistasmàdàha somasya tviùirasãti taveva me tviùirbhåyàditi ÷àrdålatviùi mevàsminnetaddadhàti tasmàdàha taveva me tviùirbhåyàditi 5.3.5.[4] atha pàrthàni juhoti | pçthà ha vai vainyo manuùyàõàm prathamo 'bhiùiùice so 'kàmayata sarvamannàdyamavarundhãyeti tasmà etànyajuhavuþ sa idaü sarvamannàdyamavarurudhe 'pi ha smàsmà àraõyànpa÷ånabhihvayantyasàvehi ràjà tvà pakùyata iti tathedaü tarvamannàdyamavarurudhe sarvaü ha và annàdyamavarunddhe yasyaivaü viduùa etàni håyante 5.3.5.[5] tàni vai dvàda÷a bhavanti | dvàda÷a vai màsàþ saüvatsarasya tasmàddvàda÷a bhavanti 5.3.5.[6] ùañ purastàdabhiùekasya juhoti | ùaóupariùñàttadenam madhyata evaitasya prajàpaterdadhàti madhyataþ suvati 5.3.5.[7] sa yàni purastàdabhiùekasya juhoti | bçhaspatisteùàmuttamo bhavatyatha yànyupariùñàdabhiùekasya juhotãndrasteùàm prathamo bhavati brahma vai bçhaspatirindriyaü vãryamindra etàbhyàmevainametadvãryàbhyàmubhayataþ paribçühati 5.3.5.[8] sa juhoti | yàni purastàdabhiùekasya juhotyagnaye svàheti tejo và agnistejasaivainametadabhiùi¤cati somàya svàheti kùatraü vai somaþ kùatreõaivainametadabhiùi¤cati savitre svàheti savità vai devànàm prasavità savitçprasåta evainametadabhiùi¤cati sarasvatyai svàheti vàgvai sarasvatã vàcaivainametadabhiùi¤cati påùõe svàheti pa÷avo vai påùà pa÷ubhirevainametadabhiùi¤cati bçhaspataye svàheti brahma vai bçhaspatirbrahmaõaivainametadabhiùi¤catyetàni purastàdabhiùekasya juhoti tànyetànyagninàmànãtyàcakùate 5.3.5.[9] atha juhoti | yànyupariùñàdabhiùekasya juhotãndràya svàheti vãrya và indro vãryeõaivainametadabhiùi¤cati ghoùàya svàheti vãryaü vai ghoùo vãryeõaivainametadabhiùi¤cati ÷lokàya svàheti vãryaü vai ÷loko vãryeõaivainametadabhiùi¤catyaü÷àya svàheti vãryaü và aü÷o vãryeõaivainametadabhiùi¤cati bhagàya svàheti vãryaü vai bhàgo vãryeõaivainametadabhiùi¤catyaryamõe svàheti tadenamasya sarvasyàryamaõaü karotyetànyupariùñàdabhiùekasya juhoti tànyetànyàdityanàmànãtyàcakùate 5.3.5.[10] agreõa maitràvaruõasya dhiùõyam | abhiùecanãyàni pàtràõi bhavanti yatraità àpo 'bhiùecanãyà bhavanti 5.3.5.[11] pàlà÷am bhavati | tena bràhmaõo 'bhiùi¤cati brahma vai palà÷o brahmaõaivainametadabhiùi¤cati 5.3.5.[12] audumbaram bhavati | tena svo 'bhiùi¤catyannaü và årgudumbara årgvai svaü yàvadvai puruùasya svam bhavati naiva tàvada÷anàyati tenorkùvaü tasmàdaudumbareõa svo 'bhiùi¤cati 5.3.5.[13] naiyagrodhapàdam bhavati | tena mitryo ràjanyo 'bhiùi¤cati padbhirvai nyagrodhaþ pratiùñhito mitreõa vai ràjanyaþ pratiùñhitastasmànnaiyagrodhapàdena mitryo ràjanyo 'bhiùi¤cati 5.3.5.[14] à÷vattham bhavati | tena vai÷yo 'bhiùi¤cati sa yadevàdo '÷vatthe tiùñhata indro maruta upàmantrayata tasmàdà÷vatthena vai÷yo 'bhiùi¤catyetànyabhiùecanãyàni pàtràõi bhavanti 5.3.5.[15] atha pavitre karoti | pavitre stho vaiùõavyàviti so 'sàveva bandhustayorhiraõyam pravayati tàbhyàmetà abhiùecanãyà apa utpunàti tadyaddhiraõyam pravayatyamçtamàyurhiraõyaü tadà svamçtamàyurdadhàti tasmàddhiraõyam pravayati 5.3.5.[16] sa utpunàti | saviturvaþ prasava utpunàmyacidreõa pavitreõa såryasya ra÷mibhiriti so 'sàveva bandhuranibhçùñamasi vàco bandhustapojà ityanàdhçùñà stha rakùobhirityevaitadàha yadàhànibhçùñamasãti vàco bandhuriti yàvadvai pràõeùvàpo bhavanti tàvadvàcà vadati tasmàdàha vàco bandhuriti 5.3.5.[17] tapojà iti | agnirvai dhåmo jàyate dhåmàdabhramabhràdvçùñiragnervà età jàyante tasmàdàha tapojà iti 5.3.5.[18] somasya dàtramasãti | yadà và enametàbhirabhiùuõvantyathàhutirbhavati tasmàdàha somasya dàtramasãti svàhà ràjasva iti tadenàþ svàhàkàreõaivotpunàti 5.3.5.[19] tà eteùu pàtreùu vyànayati | sadhamàdo dyumninãràpa età ityanatimàninya ityevaitadàha yadàha sadhamàda iti dyumninãràpa età iti vãryavatya ityevaitadàhànàdhçùñà apasyo vasànà ityanàdhçùñà stha rakùobhirityevaitadàha yadàhànàdhçùñà apasyo vasànà iti pastyàsu cakre varuõaþ sadhasthamiti vi÷o vai pastyà vikùu cakre varuõaþ pratiùñhàmityevaitadàhàpàü ÷i÷urmàtçtamàsvantariti 5.3.5.[20] athainaü vàsàüsi paridhàpayati | tattàrpyamiti vàso bhavati tasmintsarvàõi yaj¤aråpàõi niùyåtàni bhavanti tadenam paridhàpayati kùatrasyolbamasãti tadyadeva kùatrasyolbaü tata evainametajjanayati 5.3.5.[21] athainam pàõóvam paridhàpayati | kùatrasya jaràyvasãti tadyadeva kùatrasya jaràyu tata evainametajjanayati 5.3.5.[22] athàdhãvàsam pratimu¤cati | kùatrasya yonirasãti tadyaiva kùatrasya yonistasyà evainametajjanayati 5.3.5.[23] athoùõãùaü saühçtya | purastàdavagåhati kùatrasya nàbhirasãti tadyaiva kùatrasya nàbhistàmevàsminnetaddadhàti 5.3.5.[24] taddhaike | samantam pariveùñayanti nàbhirvà asyaiùà samantaü và iyaü nàbhiþ paryetãti vadantastadu tathàna kuryàtpurastàdevàvagåhetpurastàddhãyaü nàbhistadyadenaü vàsàüsi paridhàpayati janayatyevainametajjàtamabhiùi¤cànãti tasmàdenaü vàsàüsi paridhàpayati 5.3.5.[25] taddhaike | nidadhatyetàni vàsàüsyathainam punardãkùitavasanam paridhàpayanti tadu tathà na kuryàdaïgàni và asya janårvàsàüsyaïgairhainaü sajanvà tanvà vyardhayanti varuõyaü dãkùitavasanaü sa eteùàmevaikaü vàsasàm paridadhãta tadenamaïgairjanvà tanvà samardhayati varuõyaü dãkùitavasanaü tadenaü varuõyàddãkùitavasanàtpramu¤cati 5.3.5.[26] sa yatràvabhçthamabhyavaiti | tadetadabhyavaharanti tatsaloma kriyate sa eteùàmevaikaü vàsasàm paridhàyodaiti tàni va÷àyai và vapàyàü hutàyàü dadyàdudavasànãyàyàü veùñau 5.3.5.[27] atha dhanuradhitanoti | indrasya vàrtraghnamasãti vàrtraghnaü vai dhanurindro vai yajamàno dvayena và eùa indro bhavati yacca kùatriyo yadu ca yajamànastasmàdàhendrasya vàrtraghnamasãti 5.3.5.[28] atha bàhå vimàrùñi | mitrasyàsi varuõasyàsãti bàhvorvai dhanurbàhubhyàü vai ràjanyo maitràvaruõastasmàdàha mitrasyàsi varuõasyàsãti tadasmai prayacati tvayàyaü vçtram badhediti tvayàyaü dviùantam bhràtçvyam badhedityevaitadàha 5.3.5.[29] athàsmai tisra iùåþ prayacati | sa yayà prathamayà samarpaõena paràbhinatti saikà seyam pçthivã saiùà dçbà nàmàtha yayà viddhaþ ÷ayitvà jãvati và mriyate và sà dvitãyà tadidamantarikùaü saiùà rujà nàmàtha yayàpaiva ràdhnoti sà tçtãyà sàsau dyauþ saiùà kùumà nàmaità hi vai tisra iùavastasmàdasmai tisra iùåþ prayacati 5.3.5.[30] tàþ prayacati | pàtainam prà¤cam pàtainam pratya¤cam pàtainaü tirya¤caü digbhyaþ pàteti tadasmai sarvà eva di÷o '÷aravyàþ karoti tadyadasmai dhanuþ prayacati vãryaü và etadràjanyasya yaddhanurvãryavantamabhiùi¤cànãti tasmàdvà asmà àyudham prayacati 5.3.5.[31] athainamàvido vàcayati | àvirmaryà ityaniruktam prajàpatirvà aniruktastadenam prajàpataya àvedayati so 'smai savamanumanyate tenànumataþ såyate 5.3.5.[32] àvitto agnirgçhapatiriti | brahma agnistadenam brahmaõa àvedayati tadasmai savamanumanyate tenànumataþ såyate 5.3.5.[33] àvitto indro vçddha÷ravà iti | kùatraü và indrastadenaü kùatràyàvedayati tadasmai savamanumanyate tenànumataþ såyate 5.3.5.[34] àvittau mitràvaruõau dhçtavratàviti | pràõodànau vai mitràvaruõau tadenam pràõodànàbhyàmàvedayati tàvasmai savamanumanyete tàbhyàmanumataþ såyate 5.3.5.[35] àvittaþ påùà vi÷vavedà iti | pa÷avo vai påùà tadenam pa÷ubhya àvedayati te 'smai savamanumanyante tairanumataþ så 5.3.5.[36] àvitte dyàvàpçthivã vi÷va÷ambhuvàviti | tadenamàbhyàü dyàvàpçthivãbhyàmàvedayati te asmai savamanumanyete tàbhyàmanumataþ såyate 5.3.5.[37] àvittàditiruru÷armeti | iyaü vai pçthivyaditistadenamasmai pçthivyà àvedayati sàsmai savamanumanyate tayànumataþ såyate tadyàbhya evainametaddevatàbhya àvedayati tà asmai savamanumanyante tàbhiranumataþ såyate 5.4.1.[1] ke÷avasya puruùasya | lohàyasamàsya àvidhyatyaveùñà danda÷åkà iti sarvànvà eùa mçtyånatimucyate sarvànbadhànyo ràjasåyena yajate tasya jaraiva mçtyurbhavati tadyo mçtyuryo badhastamevaitadatinayati yaddanda÷åkàn 5.4.1.[2] atha yatke÷avasya puruùasya | na và eùa strã na pumànyatke÷avaþ puruùo yadaha pumàstena na strã yadu ke÷avasteno na pumànnaitadayo na hiraõyaü yallohàyasaü naite krimayo nàkrimayo yaddanda÷åkà atha yallohàyasam bhavati lohità iva hi danda÷åkàstasmàtke÷avasya puruùasya 5.4.1.[3] athainaü di÷aþ samàrohayati | pràcãmàroha gàyatrã tvàvatu rathantaraü sàma trivçtstomo vasanta çturbrahma draviõam 5.4.1.[4] dakùiõàmàroha | triùñuptvàvatu bçhatsàma pa¤cada÷a stomo grãùma çtuþ kùatraü draviõam 5.4.1.[5] pratãcãmàroha | jagatã tvàvatu vairåpaü sàma saptada÷a stomo varùà çturvió draviõam 5.4.1.[6] udãcãmàroha | anuùñuptvàvatu vairàjaü sàmaikaviü÷a stomaþ ÷aradçtuþ phalaü draviõàm 5.4.1.[7] årdhvàmàroha | païktistvàvatu ÷àkvararaivate sàmanã triõavatrayastriü÷au stomau hemanta÷i÷iràvçtå varco draviõamiti 5.4.1.[8] tadyadenaü di÷aþ samàrohayati | çtånàmevaitadråpamçtånevainametatsaüvatsaraü samàrohayati sa çtåntsaüvatsaraü samàruhya sarvamevedamuparyupari bhavatyarvàgaivàsmàdidaü sarvam bhavati 5.4.1.[9] ÷àrdålacarmaõo jaghanàrdhe | sãsaü nihitam bhavati tatpadà pratyasyati pratyastaü namuceþ ÷ira iti namucirha vai nàmàsura àsa tamindro nivivyàdha tasya padà ÷iro 'bhitaùñhau sa yadabhiùñhita udabàdhata sa ucvaïkastasya padà ÷iraþ praciceda tato rakùaþ samabhavattaddha smainamanubhàùate kva gamiùyasi kva me mokùyasa iti 5.4.1.[10] tatsãsenàpajaghàna | tasmàtsãsam mçdu sçtajavaü hi sarveõa hi vãryeõàpajaghàna tasmàddhiraõyaråpaü sanna kiyaccanàrhati sçtajavaü hi sarveõa hi vãryeõàpajaghàna tadvai sa tannàùñrà rakùàüsyapajaghàna tatho evaiùa etannàùñrà rakùàüsyato 'pahanti 5.4.1.[11] athainaü ÷àrdålacarmàrohayati | somasya tviùirasãti yatra vai soma indramatyapavata sa yattataþ ÷àrdålaþ samabhavattena somasya tviùistasmàdàha somasya tviùirasãti taveva me tviùirbhåyàditi ÷àrdålatviùimevàsminnetaddadhàti tasmàdàha taveva me tviùirbhåyàditi 5.4.1.[12] atha rukmamadhastàdupàsyati | mçtyoþ pàhãtyamçtamàyurhiraõyaü tadamçta àyuùi pratitiùñhati 5.4.1.[13] atha rukmaþ ÷atavitçõo và bhavati | navavitçõo và sa yadi ÷atavitçõaþ ÷atàyurvà ayam puruùaþ ÷atatejàþ ÷atavãryastasmàcatavitçõo yadyu navavitçõo naveme puruùe pràõàstasmànnavavitçõaþ 5.4.1.[14] tamupariùñàcãrùõo nidadhàti | ojo 'si saho syamçtamasãtyamçtamàyurhiraõyaü tadasminnamçtamàyurdadhàti tadyadrukmà ubhayato bhavato 'mçtamàyurhiraõyaü tadamçtenaivainametadàyuùobhayataþ paribçühati tasmàdrukmà ubhayato bhavataþ 5.4.1.[15] atha bàhå udgçhõàti | hiraõyaråpà uùaso viroka ubhàvindro udithaþ sårya÷ca àrohataü varuõa mitra gartaü tata÷cakùàthàmaditiü ditiü ceti bàhå vai mitràvaruõau gartastasmàdàhàrohataü varuõa mitra gartamiti tata÷cakùàthàmaditiü ditiü ceti tataþ pa÷yataü svaü càraõaü cetyevaitadàha 5.4.1.[16] naitenodgçhõãyàt | mitro 'si varuõo 'sãtyevodgçhõãyàdbàhå vai mitràvaruõau bàhubhyàü vai ràjanyo maitràvaruõastasmànmitro 'si varuõo 'sãtyevodgçhõãyàt 5.4.1.[17] tadyadenamårdhvabàhumabhiùi¤cati | vãryaü và etadràjanyasya yadbàhå vãryaü và etadapàü rasaþ sambhçto bhavati yenainametadabhiùi¤cati nenma idaü vãryaü vãryamapàü rasaþ sambhçto bàhåvlinàditi tasmàdenamårdhvabàhumabhiùi¤cati 5.4.2.[1] taü vai prà¤caü tiùñhantamabhiùi¤cati | purastàdbràhmaõo 'bhiùi¤catyadhvaryurvà yo vàsya purohito bhavati pa÷càditare 5.4.2.[2] somasya tvà dyumnenàbhiùi¤càmãti | vãryeõaitadàhàgnerbhràjaseti vãryeõaivaitadàha såryasya varcaseti vãryeõaivaitadàhendrasyendriyeõeti vãryeõaivaitadàha kùatràõàü kùatrapatiredhãti ràj¤àmadhiràja edhãtyevaitadàhàti didyånpàhãtãùavo vai didyava iùubadhamevainametadatinayati tasmàdàhàti didyånpàhãti 5.4.2.[3] imaü devàþ | asapatnaü suvadhvamitãmaü devà abhràtçvyaü suvadhvamityevaitadàha mahate kùatràya mahate jyaiùñhyàyeti nàtra tirohitamivàsti mahate jànaràjyàyeti mahate janànàm ràjyàyetyevaitadàhendrasyendriyàyeti vãryàyetyevaitadàha yadàhendrasyendriyàyetãmamamuùya putramamuùyai putramiti tadyadevàsya janma tata evaitadàhàsyai vi÷a iti yasyai vi÷o ràjà bhavatyeùa vo 'mã ràjà somo 'smàkam bràhman\ànàü ràjeti tadasmà idaü sarvamàdya karoti bràhmaõamevàpoddharati tasmàdbràhmaõo 'nàdyaþ somaràjà hi bhavati 5.4.2.[4] athaitamabhiùekam | kçùõaviùàõayànuvimçùñe vãryaü và etadapàü rasaþ sambhçto bhavati yenainametadabhiùi¤catãdam me vãryaü sarvamàtmànamupaspç÷àditi tasmàdvà anuvimçùñe 5.4.2.[5] so 'nuvimçùñe | pra parvatasya vçùabhasya pçùñhàditi yathàyam parvato 'tiùñhàvà yatharùabhaþ pa÷ånatiùñhàvaivaü và eùa idaü sarvamatitiùñhatyarvàgevàsmàdidaü sarvam bhavati yo ràjasåyena yajate tasmàdàha pra parvatasya vçùabhasya pçùñhànnàva÷caranti svasica iyànàþ tà àvavçtrannadharàgudaktà ahim budhnyamanu rãyamàõà iti 5.4.2.[6] athainamantareva ÷àrdålacarmaõi viùõukramànkramayati | viùõorvikramaõamasi viùõorvikràntamasi viùõoþ kràntamasãtãme vai lokà viùõorvikramaõaü viùõorvikràntaü viùõoþ kràntaü tadimàneva lokàntsamàruhya sarvamevedamuparyupari bhavatyarvàgevàsmàdidaü sarvam bhavati 5.4.2.[7] atha bràhmaõasya pàtre | saüsravàntsamavanayati tadbràhmaõaü ràjànamanu ya÷aþ karoti tasmàdbràhmaõo ràjànamanu ya÷aþ 5.4.2.[8] tadyo 'sya putraþ priyatamo bhavati | tasmà etatpàtram prayacatãdam me 'yaü vãryam putro 'nusaütanavaditi 5.4.2.[9] atha pratiparetya gàrhapatyamanvàrabdhe juhoti | prajàpate na tvadetànyanyo vi÷và råpàõi pari tà babhåva yatkàmàste juhumastanno astvayamamuùya piteti tadyaþ putrastam pitaraü karoti yaþ pità tam putraü tadenayorvãrye vyatiùajatyasàvasya piteti tadyaþ pità tam pitaraü karoti yaþ putrastam putraü tadenayorvãrye vyatiùajya punareva yathàyathaü karoti vayaü syàma patayo rayãõàü svàhetyà÷ãrevaiùaitasya karmaõa à÷iùamevaitadà÷àste 5.4.2.[10] atha ya eùa saüsravo 'tirikto bhavati tamàgnãdhrãye juhotyatirikto và eùa saüsravo bhavatyatirikta àgnãdhrãyo gàrhapatye havãüùi ÷rapayantyàhavanãye juhvatyathaiùo 'tiriktaütadatirikta evaitadatiriktaü dadhàtyuttaràrdhe juhotyeùa hyetasya devasya diktasmàduttaràrdhe juhoti sa juhoti rudra yatte krivi paraü nàma tasminhutamasyameùñamasi svàheti 5.4.3.[1] tadyo 'sya svo bhavati | tasya ÷ataü và paraþ÷atà và gà uttareõàhavanãyaü sthàpayati tadyadevaü karoti 5.4.3.[2] varuõàddha và abhiùiùicànàt | indriyaü vãryamapacakràma ÷a÷vadya eùo 'pàü rasaþ sambhçto bhavati yenainametadabhiùi¤cati so 'syendriyaü vãryaü nirjaghàna tatpa÷uùvanvavindattasmàtpa÷avo ya÷o yadeùvanvavindattatpa÷uùvanuvidyendriyaü vãryam punaràtmannadhatta tatho evaiùa etannàhaivàsmànnvindriyaü vãryamapakràmati varuõasavo và eùa yadràjasåyamiti varuõo karoditi tvevaiùa etatkaroti 5.4.3.[3] atha rathamupàvaharati | yadvai ràjanyàtparàgbhavati rathena vai tadanuyuïkte tasmàdrathamupàvaharati 5.4.3.[4] sa upàvaharati | indrasya vajro 'sãti vajro vai ratha indro vai yajamàno dvayena và eùa indro bhavati yacca kùatriyo yadu ca yajamànastasmàdàhendrasya vajro 'sãti 5.4.3.[5] tamantarvedyabhyavavartya yunakti | mitràvaruõayostvà pra÷àstroþ pra÷iùà yunajmãti bàhå vai mitràvaruõau bàhubhyàü vai ràjanyo maitràvaruõastasmàdàha mitràvaruõayostvà pra÷àstroþ pra÷iùà yunajmãti 5.4.3.[6] taü caturyujaü yunakti | sa jaghanena sado 'greõa ÷àlàü yenaiva dakùiõà yanti tena pratipadyate taü jaghanena càtvàlamagreõàgnãdhramudyacati 5.4.3.[7] tamàtiùñhati | avyathàyai tvà svadhàyai tvetyanàrtyai tvetyevaitadàha yadàhàvyathàyai tveti svadhàyai tveti rasàya tvetyevaitadàhàriùñho arjuna ityarjuno ha vai nàmendro yadasya gahyaü nàma dvayena và eùa indro bhavati yacca kùatriyo yadu ca yajamànastasmàdàhàriùño arjuna iti 5.4.3.[8] atha dakùiõàyugyamupàrùati | marutàm prasavena jayeti vi÷o vai maruto vi÷à vai tatkùatriyo jayati yajjigãùati tasmàdàha marutàm prasavena jayeti 5.4.3.[9] atha madhye gavàmudyacati | àpàma manaseti manasà và idaü sarvamàptaü tanmanasaivaitatsarvamàpnoti tasmàdàhàpàma manaseti 5.4.3.[10] atha dhanuràrtnyà gàmupaspç÷ati | samindriyeõetãndriyaü vai vãryaü gàva indriyamevaitadvãryamàtmandhatte 'thàha jinàmãmàþ kurva imà iti 5.4.3.[11] tadyatsvasya goùådyacati | yadvai puruùàtparàgbhavati ya÷o và kiücidvà svaü haivàsya tatpratamàmivàbhyapakràmati tatsvàdevaitadindriyaü vãryam punaràtmandhatte tasmàtsvasya goùådyacati 5.4.3.[12] tasmai tàvanmàtrãrvà bhåyasãrvà pratidadàti | na và eùa krårakarmaõe bhavati yadyajamànaþ kråramiva và etatkaroti yadàha jinàmãmàþ kurva imà iti tatho hàsyaitadakråraü kçtam bhavati tasmàttàvanmàtrãrvà bhåyasãrvà pratidadàti 5.4.3.[13] atha dakùiõànàyacati | so 'greõa yåpaü dakùiõena vediü yenaiva dakùiõà yanti tena pratipadyate taü jaghanena sado 'greõa ÷àlàmudyacati 5.4.3.[14] mà na indra te vayaü turàùàñ | ayuktàso abrahmatà vidasàma tiùñhà rathamadhi yaü vajrahastà ra÷mãndeva yamase sva÷vànityudyacatyevaitayàbhã÷avo vai ra÷mayastasmàdàhà ra÷mãndeva yamase sva÷vànityatha rathavimocanãyàni juhoti prãto ratho vimucyàtà iti tasmàdrathavimocanãyàni juhoti 5.4.3.[15] sa juhoti | agnaye gçhapataye svàheti sa yadevàgneyaü rathasya tadevaitena prãõàti vahà và àgneyà rathasya vahànevaitena prãõàti ÷rãrvai gàrhapataü yàvato-yàvata ãùñe tacriyamevàsyaitadgàrhapataü ràjyamabhivimucyate 5.4.3.[16] somàya vanaspataye svàheti | dvayàni vai vànaspatyàni cakràõi rathyàni cànasàni ca tebhyo nvevaitadubhayebhyo 'riùñiü kurute somo vai vanaspatiþ sa yadeva vànaspatyaü rathasya tadevaitena prãõàti dàråõi vai vànaspatyàni rathasya dàråõyevaitena prãõàti kùatraü vai somaþ kùatramevàsyaitadràjyamabhivimucyate 5.4.3.[17] marutàmojase svàheti | sa yadeva màrutaü rathasya tadevaitena prãõàti catvàro '÷và rathaþ pa¤camo dvau savyaùñhçsàrathã te sapta sapta-sapta va màruto gaõaþ sarvamevaitena ratham prãõàti vi÷o vai maruto vi÷amevàsyaitadràjyamabhivimucyate 5.4.3.[18] indrasyendriyàya svàheti | sa yadevaindraü rathasya tadevaitena prãõàti savyaùñhà và aindro rathasya savyaùñhàramevaitena prãõàtãndriyaü vai vãryamindra indriyamevàsyaitadvãryaü ràjyamabhivimucyate 5.4.3.[19] atha vàràhyà upànahà upamu¤cate | agnau ha vai devà ghçtakumbham prave÷ayàü cakrustato varàhaþ sambabhåva tasmàdvaràho meduro ghçtàddhi sambhåtastasmàdvaràhe gàvaþ saüjànate svamevaitadrasamabhisaüjànate tatpa÷ånàmevaitadrase pratitiùñhati tasmàdvàràhyà upànahà upamu¤cate 5.4.3.[20] athemàm pratyavekùamàõo japati | pçthivi màtarmà mà hiüsãrmo ahaü tvàmiti varuõàddha và abhiùiùicànàtpçthivã bibhayàü cakàra mahadvà ayamabhådyo 'bhyaùeci yadvai màyaü nàvadçõãyàditi varuõa u ha pçthivyai bibhayàü cakàra yadvai meyaü nàvadhånvãteti tadanayaivaitanmitradheyamakuruta na hi màtà putraü hinasti na putro màtaram 5.4.3.[21] varuõasavo và eùa yadràjasåyam | pçthivyu haitasmàdbibheti mahadvà ayamabhådyo 'bhyaùeci yadvai màyaü nàvadçõãyàdityeùa u hàsyai bibheti yadvai meyaü nàvadhånvãteti tadanayaivaitanmitradheyaü kurute na hi màtà putraü hinasti na putro màtaraü tasmàdevaü japati 5.4.3.[22] so 'vatiùñhati | haüsaþ ÷uciùadvasurantarikùasaddhotà vediùadatithirduroõasat | nçùadvarasadçtasadvyomasadabjà gojà çtajà adrijà çtam bçhadityetàmaticandasaü japanneùà vai sarvàõi candàüsi yadaticandàstathainam pàpmà nànvavatiùñhati 5.4.3.[23] taü na saügrahãtànvavatiùñhet | nettaü lokamanvavatiùñhàdyaü suùuvàõo 'nvavàsthàditi taü sarathameva rathavàhana àdadhati tato 'vàïapapravate tathà taü lokaü nànvavatiùñhati yaü suùuvàõo 'nvavàsthàt 5.4.3.[24] uttareõàhavanãyam pårvàgnirudvçto bhavati | sa rathavàhanasya dakùiõamanvanuùyandaü ÷atamànau pravçttàvàbadhnàti 5.4.3.[25] audumbarãü ÷àkhàmupagåhati | tayoranyataramupaspç÷atãyadasyàyurasyàyurmayi dhehi yuïïasi varco mayi dhehãti tadàyurvarca àtmandhatte 5.4.3.[26] athaudumbarãü ÷àkhàmupaspç÷ati | årgasyårjam mayi dhehãti tadårjamàtmandhatte tasyaitasya karmaõa etàveva ÷atamànau pravçttau dakùiõà tau brahmaõe dadàti brahmà hi yaj¤aü dakùiõato 'bhigopàyati tasmàttau brahmaõe dadàti 5.4.3.[27] agreõa maitràvaruõasya dhiùõyam | maitràvaruõã payasyà nihità bhavati tàmasya bàhå abhyupàvaharatãndrasya vàü vãryakçto bàhå abhyupàvaharàmãti pa÷ånàü và eùa raso yatpayasyà tatpa÷ånàmevàsyaitadrasam bàhå abhyupàvaharati tadyanmaitràvaruõã bhavati mitràvaruõà u hi bàhå tasmànmaitràvaruõã bhavati 5.4.4.[1] maitràvaruõyà payasyayà pracarati | tasyà aniùña eva sviùñakçdbhavatyathàsmà àsandãmàharantyuparisadyaü và eùa jayati yo jayatyantarikùasadyaü tadenamuparyàsãnamadhastàdimàþ prajà upàsate tasmàdasmà àsandãmàharanti saiùà khàdirã vitçõà bhavati yeyaü vardhravyutà bharatànàm 5.4.4.[2] tàmagreõa | maitràvaruõasya dhiùõyaü nidadhàti syonàsi suùadàsãti ÷ivàmevaitacagmàü karoti 5.4.4.[3] athàdhãvàsamàstçõàti | kùatrasya yonirasãti tadyaiva kùatrasya yonistàmevaitatkaroti 5.4.4.[4] athainamàsàdayati | syonàmàsãda suùadàmàsãdeti ÷ivàü ÷agmàmàsãdetyevaitadàha kùatrasya yonimàsãdeti tadyaiva kùatrasya yonistasyàmevainametaddadhàti 5.4.4.[5] athàntaràüse 'bhimç÷ya japati | niùasàda ghçtavrata iti ghçtavrato vai ràjà na và eùa sarvasmà iva vadanàya na sarvasmà iva karmaõe yadeva sàdhu vadedyatsàdhu kuryàttasmai và eùa ca ÷rotriya÷caitau ha vai dvau manuùyeùu ghçtavratau tasmàdàha niùasàda ghçtavrata iti varuõaþ pastyàsveti vi÷o vai pastyà vikùvetyevaitadàha sàmràjyàya sukraturiti ràjyàyetyevaitadàha yadàha sàmràjyàya sukraturiti 5.4.4.[6] athàsmai pa¤càkùànpàõàvàvapati abhibhårasyetàste pa¤ca di÷aþ kalpantàmityeùa và ayànabhibhåryatkalireùa hi sarvànayànabhibhavati tasmàdàhàbhibhårasãtyetàsta pa¤ca di÷aþ kalpantàmiti pa¤ca vai di÷astadasmai sarvà eva di÷aþ kalpayati 5.4.4.[7] athainam pçùñhataståùõãmeva daõóairghnanti | taü daõóairghnanto daõóabadhamatinayanti tasmàdràjàdaõóyo yadenaü daõóabadhamatinayanti 5.4.4.[8] atha varaü vçõãte | yaü ha vai kaü ca suùuvàõo varaü vçõãte so 'smai sarvaþ samçdhyate tasmàdvaraü vçõãte 5.4.4.[9] sa brahmannityeva prathamamàmantrayate | brahma prathamamabhivyàharàõi brahmaprasåtàü vàcaü vadànãti tasmàdbrahmannityeva prathamamàmantrayate tvam brahmàsãtãtaraþ pratyàha savitàsi satyaprasava iti vãryamevàsminnetaddadhàti savitàrameva satyaprasavaü karoti 5.4.4.[10] brahmannityeva dvitãyamàmantrayate | tvam brahmàsãtãtaraþ pratyàha varuõo 'si satyaujà iti vãryamevàsminnetaddadhàti varuõameva satyaujasaü karoti 5.4.4.[11] brahmannityeva tçtãyamàmantrayate | tvam brahmàsãtãtaraþ pratyàhendro 'si vi÷aujà iti vãryamevàsminnetaddadhàtãndrameva vi÷aujasaü karoti 5.4.4.[12] brahmannityeva caturthamàmantrayate | tvam brahmàsãtãtaraþ pratyàha rudro 'si su÷eva iti tadvãryàõyevàsminnetatpårvàõi dadhàtyathainametacamayatyeva tasmàdeùa sarvasye÷àno mçóayati yadenaü ÷amayati 5.4.4.[13] brahmannityeva pa¤camamàmantrayate | tvam brahmàsãtãtaro 'niruktam pratyàha parimitaü vai niruktaü tatparimitamevàsminnetatpårvaü vãryaü dadhàtyathàtràniruktam pratyàhàparimitaü và aniruktaü tadaparimitamevàsminnetatsarvaü vãryaü dadhàti tasmàdatràniruktam pratyàha 5.4.4.[14] atha sumaïgalanàmànaü hvayati | bahukàra ÷reyaskara bhåyaskareti ya evaünàmà bhavati kalyàõamevaitanmànuùyai vàco vadati 5.4.4.[15] athàsmai bràhmaõa sphyam prayacati | adhvaryurvà yo vàsya purohito bhavatãndrasya vajro 'si tena me radhyeti vajro vai sphyaþ sa etena vajreõa bràhmaõo ràjànamàtmano 'balãyàüsaü kurute yo vai ràjà bràhmaõàdabalãyànamitrebhyo vai sa balãyànbhavati tadamitrebhya evainametadbalãyàüsaü karoti 5.4.4.[16] taü ràjà ràjabhràtre prayacati | indrasya vajro 'si tena me radhyeti tena ràjà ràjabhràtaramàtmano 'balãyàüsaü kurute 5.4.4.[17] taü ràjabhràtà såtàya và sthapataye và prayacati | indrasya vajro 'si tena me radhyeti tena ràjabhràtà såtaü và sthapatiü vàtmano 'balãyàüsaü kurute 5.4.4.[18] taü såto và sthapatirvà gràmaõye prayacati | indrasya vajro 'si tena me radhyeti tena såto và sthapatirvà gràmaõyamàtmano 'balãyàüsaü kurute 5.4.4.[19] taü gràmaõãþ sajàtàya prayacati | indrasya vajro 'si tena me radhyeti tena gràmaõãþ sajàtamàtmano 'balãyàüsaü kurute tadyadevaü samprayacante netpàpavasyasamasadyathàpårvamasaditi tasmàdevaü samprayacante 5.4.4.[20] atha sajàta÷ca pratiprasthàtà ca | etena saphyena pårvàgnau ÷ukrasya purorucàdhidevanaü kuruto 'ttà vai ÷ukro 'ttàramevaitatkurutaþ 5.4.4.[21] atha manthinaþ purorucà vimitaü viminutaþ | àdyo vai manthã tadattàramevaitatkçtvàthàsmà etadàdyaü janayatastasmànmanthinaþ purorucà vimitaü viminutaþ 5.4.4.[22] athàdhvaryuþ | caturgçhãtamàjyaü gçhãtvàdhidevane hiraõyaü nidhàya juhotyagniþ pçthurdharmaõaspatirjuùàõo agniþ pçthurdharmaõaspatiràjyasya vetu svàheti 5.4.4.[23] athàkùànnivapati | svàhàkçtàþ såryasya ra÷mibhiryatadhvaü sajàtànàm madhyameùñhyàyetyeùa và agniþ pçthuryadadhidevanaü tasyaite 'ïgàrà yadakùàstamevaitena prãõàti tasya ha và eùànumatà gçheùu hanyate yo và ràjasåyena yajate yo vaitadevaü vedaiteùvakùeùvàha gàü dãvyadhvamiti pårvàgnivàhau dakùiõà 5.4.4.[24] athàhàgnaye sviùñakçte 'nubråhãti | tadyadantareõàhutã etatkarma kriyata eùa vai prajàpatirya eùa yaj¤astàyate yasmàdimàþ prajàþ prajàtà etamvevàpyetarhyanu prajàyante tadenam madhyata evaitasya prajàpaterdadhàti madhyataþ suvati tasmàdantareõàhutã etatkarma kriyata à÷ràvyàhàgniü sviùñakçtaü yajeti vaùañkçte juhoti 5.4.4.[25] atheóàmàdadhàti | upahåtàyàmióàyàmapa upaspç÷ya màhendraü grahaü gçhõàti màhendraü grahaü gçhãtvà stotramupàkaroti taü stotràya pramãvati sa upàvarohati so 'nte stotrasya bhavatyante ÷astrasya 5.4.5.[1] varuõàddha và abhiùiùicànàdbhargo 'pacakràma | vãryaü vai bharga eùa viùõuryaj¤aþ so 'smàdapacakràma ÷a÷vadya eùo 'pàü rasaþ sambhçto bhavati yenainametadabhiùi¤cati so 'sya bhargaü nirjaghàna 5.4.5.[2] tametàbhirdevatàbhiranusamasarpat | savitrà prasavitrà sarasvatyà vàcà tvaùñrà råpaiþ påùõaþ pa÷ubhirindreõàsme bçhaspatinà brahmaõà varuõenaujasàgninà tejasà somena ràj¤à viùõunaiva da÷amyà devatayànvavindat 5.4.5.[3] tadyadenametàbhirdevatàbhiranusamasarpat | tasmàtsaüsçpo nàmàtha yadda÷ame 'hanprasuto bhavati tasmàdda÷apeyo 'tho yadda÷a da÷aikaikaü camasamanuprasçptà bhavanti tasmàdveva da÷apeyaþ 5.4.5.[4] tadàhuþ | da÷a pitàmahàntsomapàntsakhyàya prasarpettatho hàsya somapãthama÷nute da÷apeyo hãti tadvai jyà dvau trãnityeva pitàmahàntsomapànvindanti tasmàdetà eva devatàþ saükhyàya prasarpet 5.4.5.[5] etàbhirvai devatàbhirvaruõa etasya somapãthamà÷nuta | tatho evaiùa etàbhireva devatàbhiretasya somapãthama÷nute tasmàdetà eva devatàþ saükhyàya prasarpedatha yadaivaiùodavasànãyeùñiþ saütiùñhata etasyàbhiùecanãyasya 5.4.5.[6] athaitàni havãüùi nirvapati | sàvitraü dvàda÷akapàlaü vàùñàkapàlaü và puroóà÷aü savità vai devànàm prasavità savitçprasåta eva tadvaruõo 'nusamasarpattatho evaiùa etatsavitçprasåta evànusaüsarpati tatraikam puõóarãkam prayacati 5.4.5.[7] atha sàrasvataü caruü nirvapati | vàgvai sarasvatã vàcaiva tadvaruõo 'nusamasarpattatho evaiùa etadvàcaivànusaüsarpati tatraikam puõóarãkam prayacati 5.4.5.[8] atha tvàùñraü da÷akapàlam puroóà÷aü nirvapati | tvaùñà vai råpàõàmãùñe tvaùñraiva tadråpairvaruõo 'nusamasarpattatho evaiùa etattvaùñraiva råpairanusaüsarpati tatraikam puõóarãkam prayacati 5.4.5.[9] atha pauùõaü caruü nirvapati | pa÷avo vai påùà pa÷ubhireva tadvaruõo 'nusamasarpattatho evaiùa etatpa÷ubhirevànusaüsarpati tatraikam puõóarãkam prayacati 5.4.5.[10] athaindramekàda÷akapàlam puroóà÷aü nirvapati | indriyaü vai vãryamindra indriyeõaiva tadvãryeõa varuõo 'nusamasarpattatho evaiùa etadindriyeõaiva vãryeõànusaüsarpati tatraikam puõóarãkam prayacati 5.4.5.[11] atha bàrhaspatyaü caruü nirvapati | brahma vai bçhaspatirbrahmaõaiva tadvaruõo 'nusamasarpattatho evaiùa etadbrahmaõaivànusaüsarpati tatraikam puõóarãkam prayacati 5.4.5.[12] atha vàruõaü yavamayaü caruü nirvapati | sa yenaivaujasemàþ prajà varuõo 'gçhõàttenaiva tadojasà varuõo 'nusamasarpatteno evaiùa tadojasànusaüsarpati tatraikam puõóarãkam prayacati 5.4.5.[13] upasado da÷amyo devatàþ | tatra pa¤ca puõóarãkàõyupaprayacati tàü dvàda÷apuõóarãkàü sraja pratimu¤cate sà dãkùà tayà dãkùayà dãkùate 5.4.5.[14] atha yaddvàda÷a bhavanti | dvàda÷a vai màsàþ saüvatsarasya sarvaü vai saüvatsaraþ sarveõaivainametaddãkùayati yàni puõóarãkàõi tàni divo råpaü tàni nakùatràõàü råpaü ye vadhakàste 'ntarikùasya råpaü yàni bisàni tànyasyai tadenameùu lokeùvadhi dãkùayati 5.4.5.[15] atha ràjànaü krãtvà | dvedhopanahya parivahanti tato 'rdhamàsandyàmàsàdya pracaratyatha ya eùo 'rdho brahmaõo gçhe nihito bhavati tamàsandyàmàsàdyàtithyena pracarati yadàtithyena pracaratyathopasadbhiþ pracarati yadopasadbhiþ pracarati 5.4.5.[16] athaitàni havãüùi nirvapati | àgneyamaùñàkapàlam puroóà÷aü saumyaü caruü vaiùõavaü trikapàlaü và puroóà÷aü caruü và tena yatheùñyaivaü yajate 5.4.5.[17] tadu tathà na kuryàt | hvalati và eùa yo yaj¤apathàdetyeti và eùa yaj¤apathàdya upasatpathàdeti tasmàdupasatpathàdeva neyàt 5.4.5.[18] sa yadagniü yajati | agninaivaitattejasànusaüsarpatyatha yatsomaü yajati somenaivaitadràj¤ànusaüsarpatyatha yadviùõuü yajati yaj¤o vai viùõustadyaj¤am pratyakùamàpnoti tam pratyakùamàptvàtmankurute 5.4.5.[19] sa eùa saptada÷o 'gniùñomo bhavati | saptada÷o vai prajàpatiþ prajàpatiryaj¤astadyaj¤am pratyakùamàpnoti tam pratyakùamàptvàtmankurute 5.4.5.[20] tasya dvàda÷a prathamagarbhàþ paùñhauhyo dakùiõà | dvàda÷a vai màsàþ saüvatsarasya saüvatsaraþ prajàpatiþ prajàpatiryaj¤astadyaj¤am pratyakùamàpnoti tam pratyakùamàptvàtmankurute 5.4.5.[21] tàsàü dvàda÷a garbhàþ | tà÷caturviü÷ati÷caturviü÷atirvai saüvatsarasyàrdhamàsàþ saüvatsaraþ prajàpatiþ prajàpatiryaj¤astadyaj¤am pratyakùamàpnoti tam pratyakùamàptvàtmankurute 5.4.5.[22] tà brahmaõe dadàti | brahmà hi yaj¤aü dakùiõato 'bhigopàyati tasmàttà brahmaõe dadàti hiraõmayãü srajamudgàtre rukmaü hotre hiraõmayau pràkà÷àvadhvaryubhyàma÷vam prastotre va÷àm maitràvaruõàyarùabham bràhmaõàcaüsine vàsasã neùñàpotçbhyàmanyataratoyuktaü yavàcitamacàvàkàya gàmagnãdhe 5.4.5.[23] tà và etàþ | dvàda÷a và trayoda÷a và dakùiõà bhavanti dvàda÷a và vai trayoda÷a và saüvatsarasya màsàþ saüvatsaraþ prajàpatiþ prajàpatiryaj¤astadyaj¤am pratyakùamàpnoti tam pratyakùamàptvàtmankurute 5.5.1.[1] àgneyo 'ùñàkapàlaþ puroóà÷o bhavati | tam pårvàrdha àsàdayatyaindra ekàda÷akapàlaþ puroóà÷o bhavati saumyo và carustaü dakùiõàrdha àsàdayati vai÷vadeva÷carurbhavati tam pa÷càrdha àsàdayati maitràvaruõã payasyà bhavati tàmuttaràrdha àsàdayati bàrhaspatya÷carurbhavati tam madhya àsàdayatyeùa caruþ pa¤cabilastadyatpa¤ca havãüùi bhavanti teùàm pa¤ca bilàni tasmàccaruþ pa¤cabilo nàma 5.5.1.[2] tadyadetena ràjasåyayàjã yajate | yadevainaü di÷aþ samàrohayati yadçtånyatstomànyaccandàüsi tasmàdevainametena niùkrãõàti sa yaddhaitena ràjasåyayàjã na yajetodvà ha màdyetpra và patettasmàdvà etena ràjasåyayàjã yajate 5.5.1.[3] sa yadàgneyenàùñàkapàlena puroóà÷ena pracarati | yadevainam pràcãü di÷aü samàrohayati yadçtånyatstomànyaccandàüsi tasmàdevainametena niùkrãõàti saüsravam bàrhaspatye caràvavanayati 5.5.1.[4] atha yadaindreõaikàda÷akapàlena puroóà÷ena pracarati | saumyena và caruõà yadevainaü dakùiõàü di÷aü samàrohayati yadçtånyatstomànyaccandàüsi tasmàdevainametena niùkrãõàti saüsravam bàrhaspatye caràvavanayati 5.5.1.[5] atha yadvai÷vadevena caruõà pracarati | yadevainam pratãcãü di÷aü samàrohayati yadçtånyatstomànyaccandàüsi tasmàdevainametena niùkrãõàti saüsravam bàrhaspatye caràvavanayati 5.5.1.[6] atha yanmaitràvaruõyà payasyàyà pracarati | yadevainamudãcãü di÷aü samàrohayati yadçtånyatstomànyaccandàüsi tasmàdevainametena niùkrãõàti saüsravam bàrhaspatye caràvavanayati tadyatsaüsravànbàrhaspatye caràvavanayati sarvata evàsminnetadannàdyaü dadhàti tasmàdu di÷o-di÷a eva ràj¤e 'nnàdyamabhihriyate 5.5.1.[7] atha yadbàrhaspatyena caruõà pracarati | yadevainamårdhvàü di÷aü samàrohayati yadçtånyatstomànyaccandàüsi tasmàdevainametena niùkrãõàti 5.5.1.[8] sa ya eùa àgneyo 'ùñàkapàlaþ påroóà÷o bhavati | tasya hiraõyaü dakùiõàgneyo và eùa yaj¤o bhavatyagne reto hiraõyaü tasmàddhiraõyaü dakùiõà tadagnãdhe dadàtyagnirvà eùa nidànena yadàgnãdhrastasmàttadagnãdhe dadàti 5.5.1.[9] atha ya eùa aindra ekàda÷akapàlaþ puroóà÷o bhavati | tasyarùabho dakùiõà sa haindro yadçùabho yadyu saumya÷carurbhavati tasya babhrurgaurdakùiõà sa hi saumyo yadbabhrustam brahmaõe dadàti brahmà hi yaj¤aü dakùiõato 'bhigopàyati tasmàttam brahmaõe dadàti 5.5.1.[10] atha ya eùa vai÷vadeva÷carurbhavati | tasya pçùangaurdakùiõà bhåmà và etadråpàõàü yatpçùato gorvi÷o vai vi÷ve devà bhåmà vai viñtasmàtpçùangaurdakùiõà taü hotre dadàti hotà hi bhåmà tasmàttaü hotre dadàti 5.5.1.[11] atha yaiùà maitràvaruõã payasyà bhavati | tasyai va÷à dakùiõà sà hi maitràvaruõã yadva÷à yadi va÷àü na vindedapi yaiva kà càpravãtà syàtsarvà hyeva va÷àpravãtà tàmadhvaryubhyàü dadàti pràõodànau và adhvaryå pràõodànau mitràvaruõau tasmàttàmadhvaryubhyàü dadàti 5.5.1.[12] atha ya eùa bàrhaspatya÷carurbhavati | tasya ÷itipçùñho gaurdakùiõaiùà và årdhvà bçhaspaterdiktadeùa upariùñàdaryamõaþ panthàstasmàcitipçùñho bàrhaspatyasya dakùiõà tam brahmaõe dadàti bçhaspatirvai devànàm brahmaiùa và etasya brahmà bhavati tasmàttam brahmaõe dadàti sa haitenàpi viùñhàvràjyannàdyakàmo yajeta tadasmintsarvato 'nnàdyaü dadhàti sa hànnàda eva bhavati 5.5.2.[1] sa vai prayujàü havirbhiryajate | tadyatprayujàü havirbhiryajata çtånvà etatsuùuvàõo yuïkte ta enamçtavo yuktà vahantyçtånvà prayuktànanucarati tasmàtprayujàü havirbhiryajate 5.5.2.[2] tàni vai dvàda÷a bhavanti | dvàda÷a vai màsàþ saüvatsarasya tasmàddvàda÷a bhavanti màsi-màsi yajetetyàhuþ ko veda manuùyasya tasmànna màsi-màsi yajeta ÷amyàparàvyàdhe ÷amyàparàvyàdha eva ùaóbhiryajate pràï yànatha punaràvçttaþ ÷amyàparàvyàdhe ÷amyàparàvyàdha eva ùaóbhiryajate 5.5.2.[3] tadu tathà na kuryàt | ùaóevaitàni pårvàõi havãüùi nirvapati samànabarhãüùi tàsàü devatànàü råpaü yathà ÷i÷ire yuktvà prà¤ca àpràvçùaü yàyustatùaóçtånyåïkte ta enaü ùaóçtavo yuktàþ prà¤ca àpravçùaü vahanti ùaóvartånprayuktànàpràvçùamanucarati pårvàgnivàhàü dvau dakùiõà 5.5.2.[4] ùaóevottaràõi havãüùi nirvapati | samànabarhãüùi tàsàü devatànàü råpaü yathà punaràvarteranvàrùikamabhi tatùaóçtånyuïkte ta enaü ùaóçtavo yuktà vàrùikamabhi vahanti ùaóvartånprayuktànvàrùikamanucarati pårvàgnivàhàü dvau dakùiõà tadyatpårvàgnivàho dakùiõa 'rtånvà etatsuùavàõo yuïkte vahanti và anaóvàhastasmàtpårvàgnivàho dakùiõà 5.5.2.[5] taddha smaitatpurà kurupa¤càlà àhuþ | çtavo và asmànyuktà vahantyçtånvà prayuktànanucaràma iti yadeùàü ràjàno ràjasåyayàjina àsustaddha sma tadabhyàhuþ 5.5.2.[6] àgneyo 'ùñàkapàlaþ puroóà÷o bhavati | saumya÷caruþ sàvitro dvàda÷akapàlo vàùñàkapàlo và puroóà÷o bàrhaspatya÷carustvàùñro da÷akapàlaþ puroóà÷o vai÷vànaro dvàda÷akapàla etàni ùañ pårvàõi havãüùi bhavanti 5.5.2.[7] ùaóevottare caravaþ | sàrasvata÷caruþ pauùõa÷carurmaitra÷caruþ kùaitrapatya÷carurvàruõa÷caruràditya÷carureta u ùaóuttare caravaþ 5.5.2.[8] atha ÷yenãü vicitragarbhàmadityà àlabhate | tasyà eùaivàvçdyàùñàpadyai va÷àyà iyaü và aditirasyà evainametadgarbhaü karoti tasyà etàdç÷yeva ÷yenã vicitragarbhà dakùiõà 5.5.2.[9] atha pçùatãü vicitracarbhàm marudbhya àlabhate | tasyà eùaivàvçdvi÷o vai maruto vi÷àmevainametadgarbhaü karoti tasyàü etàdç÷yeva pçùatã vicitragarbhà dakùiõà 5.5.2.[10] etau pa÷ubandhau | tadetàveva santàvanyathevàlabhante yàmadityà àlabhanta àdityebhyastàmàlabhante sarvaü và àdityàþ sarvasyaivainametadgarbhaü karoti yàm marudbhya àlabhante vi÷vebhyastàü devebhya àlabhante sarvaü vai vi÷ve devàþ sarvasyaivainametadgarbhaü karoti 5.5.3.[1] abhiùecanãyeneùñvà | ke÷ànna vapate tadyatke÷ànna vapate vãryaü và etadapàü rasaþ sambhçto bhavati yenainametadabhiùi¤cati tasyàbhiùiktasya ke÷ànprathamànpràpnoti sa yatke÷ànvapetaitàü ÷riyam jihmàü vinà÷ayedvyuduhyàttasmàtke÷ànna vapate 5.5.3.[2] saüvatsaraü na vapate | saüvatsarasammità vai vratacaryà tasmàtsaüvatsaraü na vapate sa eùa vratavisarjanãyopayogo nàma stomo bhavati ke÷avapanãyaþ 5.5.3.[3] tasyaikaviü÷am pràtaþsavanam | saptada÷am màdhyandinaü savanam pa¤cada÷aü tçtãyasavanaü sahokthaiþ saha ùoóa÷inà saha ràtryà 5.5.3.[4] trivçdràthantaraþ saüdhirbhavati | eùa evaikaviü÷o ya eùa tapati sa etasmàdekaviü÷àdapayuïkte sa saptada÷amabhipratyavaiti saptada÷àtpa¤cada÷am pa¤cada÷àdasyàmeva trivçti pratiùñhàyàm pratitiùñhati 5.5.3.[5] tasya rathantaram pçùñham bhavati | iyaü vai rathantaramasyàmevaitatpratiùñhàyàm pratitiùñhatyatiràtro bhavati pratiùñhà và atiràtrastasmàdatiràtro bhavati 5.5.3.[6] sa vai nyeva vartayate ke÷ànna vapate vãryaü và etadapàü rasaþ sambhçto bhavati yenainametadabhiùi¤cati tasyàbhiùiktasya ke÷ànprathamànpràpnoti sa yatke÷ànvapetaitàü ÷riyaü jihmàü vinà÷ayedvyuhyàdatha yannivartayate tadàtmanyevaitàü ÷riyaü niyunakti tasmànnyeva vartayate ke÷ànna vapate tasyaiùaiva vratacaryà bhavati yàvajjãvaü nàsyàm pratitiùñhati 5.5.3.[7] àsandyà upànahà upamu¤cate | upànaóbhyàmadhi yadasya yànam bhavati ratho và kiücidvà sarvaü và eùa idamuparyupari bhavatyarvàgevàsmàdidaü sarvam bhavati yo ràjasåyena yajate tasmàdasyaiùaiva vratacaryà bhavati yàvajjãvaü nàsyàm pratitiùñhati 5.5.4.[1] ÷yeta à÷vino bhavati | ÷yetàviva hya÷vinàvavirmalhà sàrasvatã bhavatyçùabhamindràya sçtràmõa àlabhate durvedà evaüsamçddhàþ pa÷avo yadyevaüsamçddhànna vindedapyajànevàlabheraüste hi su÷rapatarà bhavanti sa yadyajànàlabheraülohita à÷vino bhavati tadyadetayà yajate 5.5.4.[2] tvaùñurha vai putraþ | triùãrùà ùaóakùa àsa tasya trãõyeva mukhànyàsustadyadevaüråpa àsa tasmàdvi÷varåpo nàma 5.5.4.[3] tasya somapànamevaikam mukhamàsa | suràpàõamekamanyasmà a÷anàyaikaü tamindro didveùa tasya tàni ÷ãrùàõi praciceda 5.5.4.[4] sa yatsomapànamàsa | tataþ kapi¤jalaþ samabhavattasmàtsa babhruka iva babhruriva hi somo ràjà 5.5.4.[5] atha yatsuràpàõamàsa | tataþ kalaviïkaþ samabhavattasmàtso 'bhimàdyatka iva vadatyabhimàdyanniva hi suràm pãtvà vadati 5.5.4.[6] atha yadatyasmà a÷anàyàsa | tatastittiriþ samabhavattasmàtsa vi÷varåpatama iva santyeva ghçtastokà iva tvanmadhustokà iva tvatparõeùvà÷cutità evaüråpamiva hi sa tenà÷anamàvayat 5.5.4.[7] sa tvaùñà cukrodha | kuvinme putramabadhãditi so 'pendrameva somamàjahre sa yathàyaü somaþ prasuta evamapendra evàsa 5.5.4.[8] indro ha và ãkùàü cakre | idaü vai mà somàdantaryantãti sa yathà balãyànabalãyasa evamanupahåta eva yo droõakala÷e ÷ukra àsa tam bhakùayàü cakàra sa hainaü jihiüsa so 'sya viùvaïïeva pràõebhyo dudràva mukhàddhaivàsya na dudràva tasmàtpràya÷cittiràsa sa yaddhàpi mukhàdadroùyanna haiva pràya÷cittirabhaviùyat 5.5.4.[9] catvàro vai varõàþ | bràhmaõo ràjanyo vai÷yaþ ÷ådro na haiteùàmeka÷cana bhavati yaþ somaü vamati sa yaddhaiteùàmeka÷citsyà tasyàddhaiva pràya÷cittiþ 5.5.4.[10] sa yannasto 'dravat | tataþ siühaþ samabhavadatha yatkarõàbhyàmadravattato kçkaþ samabhavadatha yadavàcaþ pràõàdadravattataþ ÷àrdålajyeùñhàþ ÷vàpadàþ samabhavannatha yaduttaràtpràõàdadravatsà parisrudatha trirniraùñhãvattataþ kuvalaü karkandhu badaramiti samabhavatsa sarveõaiva vyàrdhyata sarvaü hi somaþ 5.5.4.[11] sa somàtipåto maïkuriva cacàra | tametayà÷vinàvabhiùajyatàü taü sarveõaiva samàrdhayatàü sarvaü hi somaþ sa vasãyàneveùñvàbhavat 5.5.4.[12] te devà abruvan | sutràtam batainamatràsatàmiti tasmàtsautràmaõã nàma 5.5.4.[13] sa haitayàpi somàtipåtam bhiùajyet | sarveõa và eùa vyçdhyate yaü somo 'tipavate sarvaü hi somastaü sarveõaiva samardhayati sarvaü hi somaþ sa vasãyàneveùñvà bhavati tasmàdu haitayàpi somàtipåtam bhiùajyeta 5.5.4.[14] tadyadetayà ràjasåyayàjã yajate | savànvà eùa yaj¤akratånavarunddhe sarvà iùñãrapi darvihomànyo ràjasåyena yajate devasçùñà và eùeùñiryatsautràmaõyanayà me 'pãùñamasadanayàpi såyà iti tasmàdvà etayà ràjasåyayàjã yajate 5.5.4.[15] atha yadà÷vino bhavati | a÷vinau và enamabhiùajyatàü tatho evainameùa etada÷vibhyàmeva bhiùajyati tasmàdà÷vino bhavati 5.5.4.[16] atha yatsàrasvato bhavati | vàgvai sarasvatã vàcà và enama÷vinàvabhiùajyatàü tatho evainameùa etadvàcaiva bhiùajyati tasmàtsàrasvato bhavati 5.5.4.[17] atha yadaindro bhavati indro vai yaj¤asya devatà tayaivainametadbhiùajyati tasmàdaindro bhavati 5.5.4.[18] eteùu pa÷uùu | siühalomàni vçkalomàni ÷àrdålalomànãtyàvapatyetadvai tataþ samabhavadyadenaü somo 'tyapavata tenaivainametatsamardhayati kçtsnaü karoti tasmàdetànyàvapati 5.5.4.[19] tadu tathà na kuryàt | ulkayà ha sa nakhinyà pa÷ånanuùuvati ya etàni pa÷uùvàvapati tasmàdu parisrutyevàvapettathà holkayà nakhinyà pa÷ånnànuùuvati tatho evainaü samardhayati kçtsnaü karoti tasmàdu parisrutyevàvapeta 5.5.4.[20] atha pårvedyuþ | parisrutaü saüdadhàtyà÷vibhyàm pacyasva sarasvatyai pacyasvendràya sutràmõe pacyasveti sà yadà parisrudbhavatyathainayà pracarati 5.5.4.[21] dvàvagnã uddharanti | uttaravedàvevottaramuddhate dakùiõaü netsomàhutã÷ca suràhutã÷ca saha juhavàmeti tasmàddvàvagnã uddharantyuttaravedàvevottaramuddhate dakùiõamatha yadà vapàbhiþ pracaratyathaitayà parisrutà pracarati 5.5.4.[22] tàü darbhaiþ pàvayati | påtàsaditi vàyuþ påtaþ pavitreõa pratyaï somo atisrutaþ indrasya yujyaþ sakheti tatkuvalasaktånkarkandhusaktånbadarasaktånityàvapatyetadvai tataþ samabhavadyattrirniraùñhãvattenaivainametatsamardhayati kçtsnaü karoti tasmàdetànàvapati 5.5.4.[23] atha grahàngçhõàti | ekaü và trãnvaikastveva grahãtavya ekà hi purorugbhavatyekànuvàkyaikà yàjyà tasmàdekà eva grahãtavyaþ 5.5.4.[24] sa gçhõàti | kuvidaïga yavamanto yavaü cidyathà dàntyanupårvaü viyåya ihehaiùàü kçõuhi bhojanàni ye barhiùo namauktiü yajanti upayàmagçhãto 'sya÷vibhyàü tvà sarasvatyai tvendràya tvà sutràmõa iti yadyu trãngçhõãyàdetayaiva gçhõãyàdupayàmaistu tarhi nànà gçhõãyàdathàhà÷vibhyàm sarasvatyà indràya sutràmõe 'nubråhãti 5.5.4.[25] so 'nvàha | yuvaü suràmama÷vinà namucàvàsure sacà vipipànà subhaspatã indraü karmasvàvatamityà÷ràvyàhà÷vinau sarasvatãmindraü sutràmàõaü yajeti 5.5.4.[26] sa yajati | putramiva pitaràva÷vinobhendràvathuþ kàvyairdaüsanàbhiþ yatsuràmaü vyapibaþ ÷acãbhiþ sarasvatã tvà maghavannabhiùõagiti dvirhotà vaùañkaroti dviradhvaryurjuhotyàharati bhakùaü yadyu trãngçhõãyàdetasyaivànu homamitarau håyete 5.5.4.[27] atha kumbhaþ | ÷atavitçõo và bhavati navavitçõo và sa yadi ÷atavitçõaþ ÷atàyurvà ayam puruùaþ ÷atatejàþ ÷atavãryastasmàcatavitçõo yadyu navavitçõo naveme puruùe pràõàstasmànnavavitçõaþ 5.5.4.[28] taü ÷ikyodutam | uparyuparyàhavanãyaü dhàrayanti sà yà pari÷iùñà parisrudbhavati tàmàsi¤cati tàü vikùarantãmupatiùñhate pitéõàü somavatàü tisçbhirçgbhiþ pitéõàm barhiùadàü tisçbhirçgbhiþ pitéõàmagniùvàttànàü tisçbhirçgbhistadyadevamupatiùñhate yatra vai soma indramatyapavata sa yatpiténagacattrayà vai pitarastenaivainametatsamardhayati kçtsnaü karoti tasmàdevamupatiùñhate 5.5.4.[29] athaitàni havãüùi nirvapati | sàvitraü dvàda÷akapàlaü vàùñàkapàlaü và puroóà÷aü vàruõaü yavamayaü carumaindramekàda÷akapàlam puroóà÷am 5.5.4.[30] sa yatsàvitro bhavati | savità vai devànàm prasavità savitçprasåta evaitadbhiùajyati tasmàtsàvitro bhavati 5.5.4.[31] atha yadvàruõo bhavati | varuõo và àrpayità tadya evàrpayità tenaivaitadbhiùajyati tasmàdvàruõo bhavati 5.5.4.[32] atha yadaindro bhavati | indro vai yaj¤asya devatà sà yaiva yaj¤asya devatà tayaivaitadbhiùajyati tasmàdaindro bhavati 5.5.4.[33] sa yadi haitayàpi somàtipåtam bhiùajyet | iùñà anuyàjà bhavantyavyåóhe srucàvathaitairhavirbhiþ pracarati pa÷càdvai somo 'tipavate pa÷càdevainametena medhenàpidadhàtyà÷vinamu tarhi dvikapàlam puroóà÷aü nirvapedatha yadà vapàbhiþ pracaratyathaitenà÷vinena dvikapàlena puroóà÷ena pracarati 5.5.4.[34] tadu tathà na kuryàt | hvalati và eùa yo yaj¤apathàdetyeti và eùa yaj¤apathàdya evaü karoti tasmàdyatraivaiteùàm pa÷ånàü vapàbhiþ pracaranti tadevaitairhavirbhiþ pracareyurno tarhyà÷vinaü dvikapàlam puroóà÷aü nirvapet 5.5.4.[35] tasya napuüsako gaurdakùiõà | na và eùa strã na pumànyannapuüsako gauryadaha pumàüstena na strã yadu strã teno na pumàüstasmànnapuüsako gaurdakùiõà÷và và rathavàhã sà hi na strã na pumànyada÷và rathavàhã yadaha rathaü vahati tena na strã yadu strã teno na pumàüstasmàda÷và rathavàhã dakùiõà 5.5.5.[1] aindravaiùõavaü dvàda÷akapàlam puroóà÷aü nirvapati | tadyadetayà yajate vçtre ha và idamagre sarvanàma yadçco yadyajåüùi yatsàmàni tasmà indro vajram pràjihãrùat 5.5.5.[2] sa ha viùõumuvàca | vçtràya vai vajram prahariùyàmyanu mà tiùñhasveti tatheti ha viùõuruvàcànu tvà sthàsye prahareti tasmà indro vajramudyayàma sa udyatàdvajràdvçtro bibhayàü cakàra 5.5.5.[3] sa hovàca | asti và idaü vãryaü tannu te prayacàni mà tu me prahàrùãriti tasmai yajåüùi pràyacattasmai dvitãyamudyayàma 5.5.5.[4] sa hovàca | asti và idaü vãryaü tannu te prayacàni mà tu me prahàrùãriti tasmà çcaþ pràyacattasmai tçtãyamudyayàma 5.5.5.[5] asti và idaü vãryaü tannu te prayacàni mà tu me prahàùãriti tasmai sàmàni pràyacattasmàdapyetarhyevamevairvedairyaj¤aü tanvate yajurbhirevàgre 'thargbhiratha sàmabhirevaü hyasmà etatpràyacat 5.5.5.[6] tasya yo yonirà÷aya àsa | tamanuparàmç÷ya saülupyàcinatsaiùeùñirabhavattadyadetasminnà÷aye tridhàturivaiùà vidyà÷eta tasmàttraidhàtavã nàma 5.5.5.[7] atha yadaindràvaiùõavaü havirbhavati | indro hi vajramudayacadviùõuranvatiùñhata 5.5.5.[8] atha yaddvàda÷akapàlo bhavati | dvàda÷a vai màsàþ saüvatsarasya saüvatsarasammitaiùeùñistasmàddvàda÷akapàlo bhavati 5.5.5.[9] tamubhayeùàü vrãhiyavàõàü gçhõàti | vrãhimayamevàgre piõóamadhi÷rayati tadyajuùàü råpamatha yavamayaü tadçcàü råpamatha vrãhimayaü tatsàmnàü råpa tadetattrayyai vidyàyai råpaü kriyate saiùà ràjasåyayàjina udavasànãyeùñirbhavati 5.5.5.[10] sarvànvà eùa yaj¤akratånavarunddhe | sarvà iùñãrapi darvihomànyo ràjasåyena yajate tasya yàtayàmeva yaj¤o bhavati so 'smàtparàïiva bhavatyetàvànvai sarvo yaj¤o yàvàneùa trayo vedastasyaitadråpaü kriyata eùa yonirà÷ayastadetena trayeõa vedena punaryaj¤amàrabhate tathàsyàyàtayàmà yaj¤o bhavati tatho asmànna paràï bhavati 5.5.5.[11] sarvànvà eùa yaj¤akratånavarunddhe | sarvà iùñãrapi darvihomànyo ràjasåyena yajate devasçùño và eùeùñiryattraidhàtavyanayà me 'pãùñamasadanayàpi såyà iti tasmàdvà eùà ràjasåyayàjina udavasànãyeùñhirbhavati 5.5.5.[12] atho yaþ sahasraü và bhåyo và dadyàt | tasya hàpyudavasànãyà syàdriricàna iva và eùa bhavati yaþ sahasraü và bhåyo và dadàtyetadvai sahasraü vàcaþ prajàtaü yadeùa trayo vedastatsahasreõa riricànam punaràpyàyayati tasmàdu ha tasyàpyudavasànãyà syàt 5.5.5.[13] atho ye dãrghasattramàsãran | saüvatsaraü và bhåyo và teùàü hàpyudavasànãya syàtsarvaü vai teùàmàptam bhavati sarvaü jitaü ye dãrghasattramàsate saüvatsaraü và bhåyo và sarvameùà tasmàdu ha teùàmapyudavasànãyà syàt 5.5.5.[14] atho hainayàpyabhicaret | etayà vai bhadrasenamàjàta÷atravamàruõirabhicacàra kùipraü kilàstçõuteti ha smàha yàj¤avalkyo 'pi ha và enayendro vçtrasyàsthànamacinadapi ha và enayàsthànaü cinatti ya enayàbhicarati tasmàdu hainayàpyabhicaret 5.5.5.[15] atho hainayàpi bhiùajyet | yaü nvevaikayarcà bhiùajyedekena yajuùaikena sàmnà taü nvevàgadaü kuryàtkimu yaü trayeõa vedena tasmàdu hainayàpi bhiùajyet 5.5.5.[16] tasyai trãõi ÷atamànàni hiraõyàni dakùiõà | tàni brahmaõe dadàti na vai brahmà pracarati na stute na ÷aüsatyatha sa ya÷o na vai hiraõyena kiü cana kurvantyatha tadya÷astasmàttrãõi ÷atamànàni brahmaõe dadàti 5.5.5.[17] tisro dhenårhotre | bhåmà vai tisro dhenavo bhåmà hotà tasmàttisro dhenårhotre 5.5.5.[18] trãõi vàsàüsyadhvaryave | tanute và adhvaryuryaj¤aü tanvate vàsàüsi tasmàttrãõi vàsàüsyadhvaryave gàmagnãdhe 5.5.5.[19] tà và etàþ | dvàda÷a và trayoda÷a và dakùiõà bhavanti dvàda÷a và vai trayoda÷a và saüvatsarasya màsàþ saüvatsarasammitaiùeùñistasmàddvàda÷a và trayoda÷a và dakùiõà bhavanti