Gopatha-Brahmana 1,1.1 - 1,3.6 Based on the edition by RÃjendralÃla Mitra; Harachandra VidyÃbhÆ«aïa Calcutta: GaïeÓa Press, 1872 (Bibliotheca Indica ; 69) Input by Oliver Hellwig ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ GopathabrÃhmaïa, PÆrvabhÃga, Prathama÷ prapÃÂhaka÷ oæ brahma ha và idam agra ÃsÅt svayaæ tv ekam eva tad aik«ata mahad vai yak«aæ tad ekam evÃsmi hantÃhaæ mad eva manmÃtraæ dvitÅyaæ devaæ nirmama iti tad abhyaÓrÃmyad abhyatapat samatapat tasya ÓrÃntasya taptasya saætaptasya lalÃÂe sneho yad Ãrdryam ÃjÃyata tenÃnandat tam abravÅt mahad vai yak«aæ suvedam avidÃmaha iti / tad yad abravÅt mahad vai yak«aæ suvedam avidÃmaha iti tasmÃt suvedo 'bhavattaæ và etaæ suvedaæ santaæ sveda ity Ãcak«ate / parok«eïa parok«apriyà iva hi devà bhavanti pratyak«advi«a÷ || GpBr_1,1.1 || sa bhÆyo 'ÓrÃmyad bhÆyo 'tapyat bhÆya ÃtmÃnaæ samatapat tasya ÓrÃntasya taptasya saætaptasya sarvebhyo romagartebhya÷ p­thak svedadhÃrÃ÷ prÃsyandanta / tÃbhir anandat tad abravÅd Ãbhir và aham idaæ sarvaæ dhÃrayi«yÃmi yad idaæ kiæcÃbhir và aham idaæ sarvaæ janayi«yÃmi yad idaæ kiæcÃbhir và aham idaæ sarvam ÃpsyÃmi yad idaæ kiæceti / tad yad abravÅd Ãbhir và aham idaæ sarvaæ dhÃrayi«yÃmi yad idaæ kiæceti tasmÃt dhÃrà abhavaæs taddhÃrÃïÃæ dhÃrÃtvaæ yac cÃsu dhriyate / tad yad abravÅd Ãbhir và aham idaæ sarvaæ janayi«yÃmi yad idaæ kiæceti tasmÃj jÃyà abhavaæs tajjÃyÃnÃæ jÃyÃtvaæ yac cÃsu puru«o jÃyate yac ca putra÷ punnÃmanarakam anekaÓatatÃraæ tasmÃt trÃti putras tat putrasya putratvam / tad yad abravÅd Ãbhir và aham idaæ sarvam ÃpsyÃmi yad idaæ kiæceti tasmÃd Ãpo 'bhavaæs tad apÃm aptvam Ãpnoti vai sa sarvÃn kÃmÃn yÃn kÃmayate // GpBr_1,1.2 // tà apa÷ s­«ÂvÃnvaik«ata tÃsu svÃæ chÃyÃm apaÓyat tÃm asyek«amÃïasya svayaæ reto 'skandat tad apsu pratyati«Âhat tÃs tatraivÃbhyaÓrÃmyad abhyatapat samatapat tÃ÷ ÓrÃntÃs taptÃ÷ saætaptÃ÷ sÃrdham eva retasà dvaidham abhavaæs tÃsÃm anyà anyatarà atilavaïà apeyà asvÃdvyas tà aÓÃntà reta÷ samudraæ v­tvÃti«Âhann athetarÃ÷ peyÃ÷ svÃdvya÷ ÓÃntÃs tÃs tatraivÃbhyaÓrÃmyad abhyatapat samatapat tÃbhya÷ ÓrÃntÃbhyas taptÃbhya÷ saætaptÃbhyo yad reta ÃsÅt tad abh­jjyata yad abh­jjyata tasmÃd bh­gu÷ samabhavat tad bh­gor bh­gutvaæ bh­gur iva vai sa sarve«u loke«u bhÃti ya evaæ veda // GpBr_1,1.3 // sa bh­guæ s­«ÂvÃntaradhÅyata sa bh­gu÷ s­«Âa÷ prÃÇ ejatataæ vÃg anvavadad vÃyo vÃyo iti saænyavartata sa dak«iïÃæ diÓam ejatataæ vÃg anvavadat mÃtariÓvan mÃtariÓvann iti sa nyavartata sa pratÅcÅæ diÓam ejatataæ vÃg anvavadat pavamÃna÷ pavamÃna iti sa nyavartata sa udÅcÅæ diÓam ejatataæ vÃg anvavadad vÃta vÃteti tam abravÅn nanv avidÃmaha iti na hÅty athÃrvÃÇ enam etÃsv evÃpsv anviccheti tad yad abravÅd athÃrvÃÇ enam etÃsv evÃpsv anviccheti tad atharvÃbhavat tad atharvaïo 'tharvatvam / tasya ha và etasya bhagavato 'tharvaïa ­«er yatheva brahmaïÅ lomÃni yathÃÇgÃni yathà prÃïa evam evÃsya sarva Ãtmà samabhavat tam atharvÃïaæ brahmÃbravÅt prajÃpate÷ prajÃ÷ s­«Âvà pÃlayasveti / tad yad abravÅt prajÃpate÷ prajà s­«Âvà pÃlayasveti tasmÃt prajÃpatir abhavat tat prajÃpate÷ prajÃpatitvam atharvà vai prajÃpati÷ prajÃpatir iva vai sa sarve«u loke«u bhÃti ya evaæ veda // GpBr_1,1.4 // tam atharvÃïam ­«im abhyaÓrÃmyad abhyatapat samatapat tasmÃc chrÃntÃt taptÃt saætaptÃt daÓatayÃn atharvaïa ­«Ån niramimataikarcÃn dvy­cÃæs t­cÃæÓ catur­cÃn pa¤carcÃn «a¬arcÃn saptarcÃn a«ÂarcÃn navarcÃn daÓarcÃn iti / tÃn atharvaïa ­«Ån abhyaÓrÃmyad abhyatapat samatapat tebhya÷ ÓrÃntebhyas taptebhya÷ saætaptebhya÷ daÓatayÃn ÃtharvaïÃn Ãr«eyÃn niramimataikÃdaÓÃn dvÃdaÓÃæs trayodaÓÃæÓ caturdaÓÃn pa¤cadaÓÃn «o¬aÓÃn saptadaÓÃn a«ÂÃdaÓÃn navadaÓÃn viæÓÃn iti / tÃn atharvaïa ­«Ån ÃtharvaïÃæÓ cÃr«eyÃn abhyaÓrÃmyad abhyatapat samatapat tebhya÷ ÓrÃntebhyas taptebhya÷ saætaptebhyo yÃn mantrÃn apaÓyat sa Ãtharvaïo vedo 'bhavat tam Ãtharvaïaæ vedam abhyaÓrÃmyad abhyatapat samatapat tasmÃc chrÃntÃt taptÃt saætaptÃd om iti mana evordhvam ak«aram udakrÃmat sa ya icchet sarvair etair atharvabhiÓ cÃtharvaïÅ kurvÅyety etayaiva taæ mahÃvyÃh­tyà kurvÅta / sarvair ha và asyaitair atharvabhiÓ cÃtharvaïaiÓ ca k­taæ bhavati ya evaæ veda yaÓ caivaæ vidvÃn evam etayà mahÃvyÃh­tyà kurute // GpBr_1,1.5 // sa bhÆyo 'ÓrÃmyad bhÆyo 'tapyad bhÆya ÃtmÃnaæ samatapat sa Ãtmata eva trÅæl lokÃn niramimata p­thivÅm antarik«aæ divam iti / sa khalu pÃdÃbhyÃm eva p­thivÅæ niramimatodarÃd antarik«am mÆrdhno divam / sa tÃæs trÅn lokÃn abhyaÓrÃmyad abhyatapat samatapat tebhya÷ ÓrÃntebhyas taptebhya÷ saætaptebhyas trÅn devÃn niramimatÃgniæ vÃyum Ãdityam iti / sa khalu p­thivyà evÃgniæ niramimatÃntarik«Ãd vÃyuæ diva Ãdityam / sa tÃæs trÅn devÃn abhyaÓrÃmyad abhyatapat samatapat tebhya÷ ÓrÃntebhyas taptebhya÷ saætaptebhyas trÅn vedÃn niramimata ­gvedaæ yajurvedaæ sÃmavedam iti agne ­gvedaæ vÃyor yajurvedam ÃdityÃt sÃmavedam / sa tÃæs trÅn vedÃn abhyaÓrÃmyad abhyatapat samatapat tebhya÷ ÓrÃntebhyas taptebhya÷ saætaptebhyas tisro mahÃvyÃh­tÅr niramimata bhÆr bhuva÷ svar iti / bhÆr ity ­gvedÃt bhuva iti yajurvedÃt svar iti sÃmavedÃt / sa ya icchet sarvair etais tribhir vedai÷ kurvÅyety etÃbhir eva taæ mahÃvyÃh­tibhi÷ kurvÅta sarvair ha và asyaitais tribhir vedai÷ k­taæ bhavati ya evaæ veda yaÓ caivaæ vidvÃn evam etÃbhir mahÃvyÃh­tibhi÷ kurute // GpBr_1,1.6 // tà yà amÆ reta÷ samudraæ v­tvÃti«Âhaæs tÃ÷ prÃcyo dak«iïÃcya÷ pratÅcya udÅcya÷ samavadravanta / tad yat samavadravanta tasmÃt samudra ucyate / tà bhÅtà abruvan bhagavantam eva vayaæ rÃjÃnaæ v­ïÅmaha iti / yac ca v­tvÃti«Âhaæs tadvaraïo 'bhavat taæ và etaæ varaïaæ santaæ varuïa ity Ãcak«ate / parok«eïa parok«apriyà iva hi devà bhavanti pratyak«advi«a÷ / sa samudrÃd amucyata sa mucyur abhavat taæ và etaæ mucyuæ santaæ m­tyur ity Ãcak«ate / parok«eïa parok«apriyà iva hi devà bhavanti pratyak«advi«a÷ / taæ varuïaæ m­tyum abhyaÓrÃmyad abhyatapat samatapat tasya ÓrÃntasya taptasya saætaptasya sarvebhyo 'Çgebhyo raso 'k«arat so 'Çgaraso 'bhavat taæ và etam aÇgarasaæ santam aÇgirà ity Ãcak«ate / parok«eïa parok«apriyà iva hi devà bhavanti pratyak«advi«a÷ // GpBr_1,1.7 // tam aÇgirasam ­«im abhyaÓrÃmyad abhyatapat samatapat tasmÃc chrÃntÃt taptÃt saætaptÃd viæÓino 'Çgirasa ­«Ån niramimata tÃn viæÓino 'Çgirasa ­«Ån abhyaÓrÃmyad abhyatapat samatapat tebhya÷ ÓrÃntebhyas taptebhya÷ saætaptebhyo daÓatayÃn ÃÇgirasÃn Ãr«eyÃn niramimata «o¬aÓino '«ÂÃdaÓino dvÃdaÓina ekarcÃæs t­cÃæÓ catur­cÃn pa¤carcÃn «a¬arcÃn dvy­cÃn saptarcÃn iti / tÃn aÇgirasa ­«Ån ÃÇgirasÃæÓ cÃr«eyÃn abhyaÓrÃmyad abhyatapat samatapat tebhya÷ ÓrÃntebhyas taptebhya÷ saætaptebhyo yÃn mantrÃn apaÓyatsa ÃÇgiraso vedo 'bhavat tam ÃÇgirasaæ vedam abhyaÓrÃmyad abhyatapat samatapat tasmÃc chrÃntÃt taptÃt saætaptÃj janad iti dvaitam ak«araæ vyabhavat / sa ya icchet sarvair etair aÇgirobhiÓ cÃÇgirasaiÓ ca kurvÅyety etayaiva taæ mahÃvyÃh­tyà kurvÅta sarvair ha và asyaitair aÇgirobhiÓ cÃÇgirasaiÓ ca k­taæ bhavati ya eva veda yaÓ caiva vidvÃn evam etayà mahÃvyÃh­tyà kurute // GpBr_1,1.8 // sa Ærdhvo 'ti«Âhat sa imÃæl lokÃn vya«ÂabhnÃt tasmÃd aÇgiraso 'dhÅyÃna Ærdhvas ti«Âhati tad vrataæ sa manasà dhyÃyed yad và ahaæ kiæcana manasà dhyÃsyÃmi tathaiva tad bhavi«yati taddha sma tathaiva bhavati / tad apy etad ­coktam / Óre«Âho ha vedas tapaso 'dhijÃto brahmajyÃnÃæ k«itaye saæbabhÆva ­jyad bhÆtaæ yad as­jyatedaæ niveÓanam an­ïaæ dÆram asyeti / tà và età aÇgirasÃæ yÃmayo yan menaya÷ karoti menibhir vÅryaæ ya eva veda // GpBr_1,1.9 // sa diÓau 'nvaik«ata prÃcÅæ dak«iïÃæ pratÅcÅm udÅcÅæ dhruvÃm ÆrdhvÃm iti / tÃs tatraivÃbhyaÓrÃmyad abhyatapat samatapat tÃbhya÷ ÓrÃntÃbhyas taptÃbhya÷ saætaptÃbhya÷ pa¤ca vedÃn niramimata sarpavedaæ piÓÃcavedam asuravedam itihÃsavedaæ purÃïavedam iti / sa khalu prÃcyà eva diÓa÷ sarpavedaæ niramimata dak«iïasyÃ÷ piÓÃcavedaæ pratÅcyà asuravedam udÅcyà itihÃsavedaæ dhruvÃyÃÓ cordhvÃyÃÓ ca purÃïavedam / sa tÃn pa¤ca vedÃn abhyaÓrÃmyad abhyatapat samatapat tebhya÷ ÓrÃntebhyas taptebhya÷ saætaptebhya÷ pa¤ca mahÃvyÃh­tÅr niramimata v­dhat karad guhan mahat tad iti / v­dhad iti sarpavedÃt karad iti piÓÃcavedÃt guhad ity asuravedÃt mahad itÅtihÃsavedÃt tad iti purÃïavedÃt sa ya icchet sarvair etai÷ pa¤cabhir vedai÷ kurvÅyety etÃbhir eva taæ mahÃvyÃh­tibhi÷ kurvÅta sarvair ha và asyaitai÷ pa¤cabhir vedai÷ k­taæ bhavati ya evaæ veda yaÓ caivaæ vidvÃn evam etÃbhir mahÃvyÃh­tibhi÷ kurute // GpBr_1,1.10 // sa ÃvataÓ ca parÃvataÓ cÃnvaik«ata tÃs tatraivÃbhyaÓrÃmyad abhyatapat samatapat tÃbhya÷ ÓrÃntÃbhyas taptÃbhya÷ saætaptÃbhya÷ Óam ity Ærdhvam ak«aram udakrÃmat / sa ya icchet sarvÃbhir etÃbhir ÃvadbhiÓ ca parÃvadbhiÓ ca kurvÅyety etayaiva taæ mahÃvyÃh­tyà kurvÅta sarvÃbhir ha và asyaitÃbhir ÃvadbhiÓ ca parÃvadbhiÓ ca k­taæ bhavati ya evaæ veda yaÓ caivaæ vidvÃn evam etayà mahÃvyÃh­tyà kurute // GpBr_1,1.11 // sa bhÆyo 'ÓrÃmyat bhÆyo 'tapyat bhÆya ÃtmÃnaæ samatapat sa manasa eva candramasaæ niramimata nakhebhyo nak«atrÃïi lomabhya o«adhivanaspatÅn k«udrebhya÷ prÃïebhyo 'nyÃn bahÆn devÃn / sa bhÆyo 'ÓrÃmyad bhÆyo 'tapyat bhÆya ÃtmÃnaæ samatapat sa etaæ triv­taæ saptatantum ekaviæÓatisaæsthaæ yaj¤am apaÓyat / tad apy etad ­coktam / agnir yaj¤aæ triv­taæ saptatantum iti / athÃpy e«a prÃkrŬita÷ Óloka÷ pratyabhivadati sapta sutyÃ÷ sapta ca pÃkayaj¤Ã iti // GpBr_1,1.12 // tam Ãharat yenÃyajata tasyÃgnir hotÃsÅt vÃyur adhvaryu÷ sÆrya udgÃtà candramà brahmà parjanya÷ sadasya o«adhivanaspatayaÓ camasà adhvaryavo viÓvedevà hotrakà atharvÃÇgiraso goptÃras taæ ha smaitam evaæ vidvÃæsa÷ pÆrve Órotriyà yaj¤aæ tataæ sÃvasÃya ha smÃhety abhivrajanti mà no 'yaæ gharma udyata÷ pramattÃnÃm am­tÃ÷ prajÃ÷ prasÃk«Åd iti tÃn vÃyetÃn parirak«akÃn sada÷prasarpakÃn ity Ãcak«ate dak«iïÃsam­ddhÃæs tad u ha smÃha prajÃpatir yad vai yaj¤e 'kuÓalà ­tvijo bhavanty acaritino brahmacaryam aparÃgyà và tad vai yaj¤asya viri«Âam ity Ãcak«ate / yaj¤asya viri«Âam anuyajamÃno viri«yate yajamÃnasya viri«Âam anv­tvijo viri«yanta ­tvijÃæ viri«Âam anudak«iïà viri«yante dak«iïÃnÃæ viri«Âam anuyajamÃna÷ putrapaÓubhir viri«yate putrapaÓÆnÃæ viri«Âam anuyajamÃna÷ svarge lokena viri«yate svargasya lokasya viri«Âam anu tasyÃrdhasya yogak«emo viri«yate yasminn ardhe yajanta iti brÃhmaïam // GpBr_1,1.13 // taæ ha smaitam evaæ vidvÃæsaæ brahmÃïaæ yaj¤aviri«Âo và yaj¤aviri«Âino vety upÃdhÃveran namas te astu bhagavan yaj¤asya no viri«Âaæ saædhehÅti tad yatraiva viri«Âaæ syÃt tatrÃgnÅn upasamÃdhÃya ÓÃntyudakaæ k­tvà p­thivyai ÓrotrÃyeti trir evÃgnÅn samprok«ati tri÷ paryuk«ati tri÷ kÃrayamÃïam ÃcÃmayati ca samprok«ati ca yaj¤avÃstu ca samprok«aty athÃpi vedÃnÃæ rasena yaj¤asya viri«Âaæ saædhÅyate tad yathà lavaïena suvarïaæ saædadhyÃt suvarïena rajataæ rajatena lohaæ lohena sÅsaæ sÅsena e«v evam evÃsya yaj¤asya viri«Âaæ saædhÅyate yaj¤asya saædhitim anu yajamÃna÷ saædhÅyate yajamÃnasya saædhitim anv ­tvija÷ saædhÅyanta ­tvijÃæ saædhitim anu dak«iïÃ÷ saædhÅyante dak«iïÃnÃæ saædhitim anu yajamÃna÷ putrapaÓubhi÷ saædhÅyate putrapaÓÆnÃæ saædhitim anu yajamÃna÷ svargeïa lokena saædhÅyate svargasya lokasya saædhitim anu tasyÃrdhasya yogak«ema÷ saædhÅyate yasminn ardhe yajanta iti brÃhmaïam // GpBr_1,1.14 // tad u ha smÃhÃtharvà devo vijÃnan yaj¤aviri«ÂÃnandÃnÅtpupaÓamayeran yaj¤e prÃyaÓcitti÷ kriyate 'pi ca yad u bahv iva yaj¤e viloma÷ kriyate na caivÃsya kÃcanÃrtir bhavati na ca yaj¤avi«kandham upayÃty apahanti punar m­tyum apÃtyeti punar ÃjÃtiæ kÃmacÃro 'sya sarve«u loke«u bhÃti ya evaæ veda yaÓ caivaæ vidvÃn brahmà bhavati yasya caiva vidvÃn brahmà dak«iïata÷ sado 'dhyÃste yasya caiva vidvÃn brahmà dak«iïata udaÇmukha ÃsÅno yaj¤a ÃjyÃhutÅr juhotÅti brÃhmaïam // GpBr_1,1.15 // brahma ha vai brahmÃïaæ pu«kare sas­je sa khalu brahmà s­«ÂaÓ cintÃm Ãpede kenÃham ekenÃk«areïa sarvÃæÓ ca kÃmÃn sarvÃæÓ ca lokÃn sarvÃæÓ ca devÃn sarvÃæÓ ca vedÃn sarvÃæÓ ca yaj¤Ãn sarvÃæÓ ca ÓabdÃn sarvÃÓ ca vyu«ÂÅ÷ sarvÃïi ca bhÆtÃni sthÃvarajaÇgamÃny anubhaveyam iti sa brahmacaryam acarat sa oæ ity etad ak«aram apaÓyad dvivarïaæ caturmÃtraæ sarvavyÃpi sarvavibhvayÃtayÃmabrahma brÃhmÅæ vyÃh­tiæ brahmadaivataæ tayà sarvÃæÓ ca kÃmÃn sarvÃæÓ ca lokÃn sarvÃæÓ ca devÃn sarvÃæÓ ca vedÃn sarvÃæÓ ca yaj¤Ãn sarvÃæÓ ca ÓabdÃn sarvÃÓ ca vyu«ÂÅ÷ sarvÃïi ca bhÆtÃni sthÃvarajaÇgamÃny anvabhavat tasya prathamena varïenÃpasnehaÓ cÃnvabhavat tasya dvitÅyena varïena tejo jyotÅæ«y anvabhavat // GpBr_1,1.16 // tasya prathamayà svaramÃtrayà p­thivÅm agnim o«adhivanaspatÅn ­gvedaæ bhÆr iti vyÃh­tir gÃyatraæ chandas triv­taæ stomaæ prÃcÅæ diÓaæ vasantam ­tuæ vÃcam adhyÃtmaæ jihvÃæ rasam itÅndriyÃïy anvabhavat // GpBr_1,1.17 // tasya dvitÅyayà svaramÃtrayÃntarik«aæ vÃyuæ yajurvedaæ bhuva iti vyÃh­tis trai«Âubhaæ chanda÷ pa¤cadaÓaæ stomaæ pratÅcÅæ diÓaæ grÅ«mam ­tuæ prÃïam adhyÃtmanÃsike gandhaghrÃïam itÅndriyÃïy anvabhavat // GpBr_1,1.18 // tasya t­tÅyayà svaramÃtrayà divam Ãdityaæ sÃmavedaæ svar iti vyÃh­tir jÃgataæ chanda÷ saptadaÓaæ stomam udÅcÅæ diÓaæ var«Ã­tuæ jyotir adhyÃtmaæ cak«u«Å darÓanam itÅndriyÃïy anvabhavat // GpBr_1,1.19 // tasya vakÃramÃtrayÃpaÓ candramasam atharvavedanak«atrÃïy o3m iti svam ÃtmÃnaæ janad ity aÇgirasÃm Ãnu«Âubhaæ chanda ekaviæÓaæ stomaæ dak«iïÃæ diÓaæ Óaradam ­tuæ mano'dhyÃtmaæ j¤Ãnaæ j¤eyam itÅndriyÃïy anvabhavat // GpBr_1,1.20 // tasya makÃraÓrutyetihÃsapurÃïaæ vÃko vÃkyagÃthÃnÃrÃÓaæsÅr upani«ado 'nuÓÃsanÃnÃm iti v­dhat karadguhan mahat tac cham o3m iti vyÃh­tÅ÷ svaraÓamyanÃnÃtantrÅ÷ svaran­tyagÅtavÃditrÃïy anvabhavac caitrarathaæ daivataæ vaidyutaæ jyotir vÃr hataæ chandas t­ïavat trayastriæÓau stomau dhruvÃm ÆrdhvÃæ diÓaæ hemantaÓiÓirÃv ­tÆ Órotram adhyÃtmaæ ÓabdaÓravaïam itÅndriyÃïy anvabhavat // GpBr_1,1.21 // sai«aivÃk«ara ­g brahmaïas tapaso 'gre prÃdurbabhÆva brahma vedasyÃtharvaïaæ Óukram ata eva mantrÃ÷ prÃdurbabhÆvu÷ sa tu khalu mantrÃïÃm atapasÃÓuÓrÆ«ÃnadhyÃyÃdhyayanena yad Ænaæ ca viri«Âaæ ca yÃtayÃmaæ ca karoti tadatharvaïÃæ tejasà pratyÃpyÃyayen mantrÃÓ ca mÃm abhimukhÅbhaveyur garbhà iva mÃtaram abhijighÃæsu÷ purastÃd oækÃraæ prayuÇkta etayaiva tad ­cà pratyÃpyÃyayed e«aiva yaj¤asya purastÃd yujyata e«Ã paÓcÃt sarvata etayà yaj¤as tÃyate / tad apy etad ­coktam / yà purastÃd yujyata ­co 'k«are parame vyomann iti / tad etad ak«araæ brÃhmaïo yaæ kÃmam icchet trirÃtropo«ita÷ prÃÇmukho vÃgyato barhi«y upaviÓya sahasrak­tvà Ãvartayet siddhanty asyÃrthÃ÷ sarvakarmÃïi ceti brÃhmaïam // GpBr_1,1.22 // vasorddhÃrÃïÃm aindranagarantadasurarÃ÷ paryavÃrayanta te devà bhÅtà Ãsan ka imÃn asurÃn apahani«yatÅti ta oækÃraæ brahmaïa÷ putraæ jye«Âhaæ dad­Óus te tam abruvan bhavatà mukhenemÃn asurÃn jayemeti / sa hovÃca kiæ me pratÅvÃho bhavi«yatÅti varaæ v­ïÅ«yeti v­ïà iti sa varam av­ïÅta na mÃm anÅrayitvà brÃhmaïà brahma vadeyur yadi vadeyur abrahma tat syÃd iti tatheti te devà devayajanasyottarÃrdhe 'surai÷ saæyatà Ãsaæs tÃn oækÃreïÃgnÅdhrÅyÃd devà asurÃn parÃbhÃvayanta tad yat parÃbhÃvayanta tasmÃd oækÃra÷ pÆrva ucyate / yo ha và etam oækÃraæ na vedÃvaÓa÷ syÃd ity atha ya eva veda brahma vaÓa÷ syÃd iti tasmÃd oækÃra ­gy ­g bhavati yaju«i yaju÷ sÃmni sÃma sÆtre sÆtraæ brÃhmaïe brÃhmaïaæ Óloke Óloka÷ praïave praïava iti brÃhmaïam // GpBr_1,1.23 // oækÃraæ p­cchÃma÷ ko dhÃtu÷ kiæ prÃtipadikaæ kiæ nÃmÃkhyÃtaæ kiæ liÇgaæ kiæ vacanaæ kà vibhakti÷ ka÷ pratyaya÷ ka÷ svara upasargo nipÃta÷ kiæ vai vyÃkaraïaæ ko vikÃra÷ ko vikÃrÅ katimÃtra÷ kativarïa÷ katyak«ara÷ katipada÷ ka÷ saæyoga÷ kiæ sthÃnÃnupradÃnakaraïaæ Óik«ukÃ÷ kim uccÃrayanti kiæ chanda÷ ko varïa iti pÆrve praÓnà athottare mantra÷ kalpo brÃhmaïam ­gyaju÷ sÃma kasmÃd brahmavÃdina oækÃram Ãdita÷ kurvanti kiæ devataæ kiæ jyoti«aæ kiæ niruktaæ kiæ sthÃnaæ kà prak­ti÷ kim adhyÃtmam iti «aÂtriæÓat praÓnÃ÷ pÆrvottarÃïÃæ trayo vargà dvÃdaÓakà etair oækÃraæ vyÃkhyÃsyÃma÷ // GpBr_1,1.24 // indra÷ prajÃpatim ap­cchad bhagavann abhisÆya p­cchÃmÅti p­ccha vatsety abravÅt kim ayam oækÃra÷ kasya putra÷ kiæ caitac chanda÷ kiæ caitadvarïa÷ kiæcaitad brahmà brahma sampadyate tasmÃd vai tadbhadram oækÃraæ pÆrvam Ãlebhe svaritodÃtta ekÃk«ara oækÃra ­gvede traisvaryodÃtta ekÃk«ara oækÃro yajurvede dÅrghaplutodÃtta ekÃk«ara oækÃra÷ sÃmavede hrasvodÃtta ekÃk«ara oækÃro 'tharvaveda udÃttodÃttadvipada a u ity ardhacatasro mÃtrà makÃre vya¤janam ity Ãhur yà sà prathamà mÃtrà brahmadevatyà raktà varïena yas tÃæ dhyÃyate nityaæ sa gacched brÃhmyaæ padaæ yà sà dvitÅyà mÃtrà vi«ïudevatyà k­«ïà varïena yas tÃæ dhyÃyate nityaæ sa gacched vai«ïavaæ padaæ yà sà t­tÅyà mÃtraiÓÃnadevatyà kapilà varïena yas tÃæ dhyÃyate nityaæ sa gacched aiÓÃnaæ padaæ yà sÃrdhacaturthÅ mÃtrà sarvadevatyà vyaktÅbhÆtà khaæ vicarati ÓuddhasphaÂikasaænibhà varïena yas tÃæ dhyÃyate nityaæ sa gacchet padam anÃmakam oækÃrasya cotpattir vipro yo na jÃnÃti tat punar upanayanaæ tasmÃd brÃhmaïavacanam Ãdartavyaæ yathà lÃtavyo gotro brahmaïa÷ putro gÃyatraæ chanda÷ Óuklo varïa÷ puæso vatso rudro devatà oækÃro vedÃnÃm // GpBr_1,1.25 // ko dhÃtur ity Ãp­r dhÃtur avatim apy eke rÆpasÃmÃnyÃd arthasÃmÃnyanedÅyas tasmÃd Ãper oækÃra÷ sarvam ÃpnotÅty artha÷ k­dantam arthavat prÃtipadikam adarÓanaæ pratyayasya nÃma sampadyate nipÃte«u cainaæ vaiyÃkaraïà udÃttaæ samÃmananti tad avyayÅbhÆtam anvarthavÃcÅ Óabdo na vyeti kadÃcaneti / sad­Óaæ tri«u liÇge«u sarvÃsu ca vibhakti«u / vacane«u ca sarve«u yan na vyeti tad avyayam / ko vikÃrÅ cyavate prasÃraïam ÃptotirÃva à pakÃrÅ vikÃryÃvÃdita oækÃro vikriyate dvitÅyo makÃra eva dvivarïa ekÃk«ara oæ ity oækÃro nirv­ta÷ // GpBr_1,1.26 // katimÃtra ityÃdes tisro mÃtrà abhyÃdÃne hi plavate makÃraÓ caturthÅæ kiæ sthÃnam ity ubhÃv o«Âhau sthÃnaæ nÃdÃnupradÃnakaraïau ca dvayasthÃnaæ saædhyak«aram avarïaleÓa÷ kaïÂhyo yathoktaÓe«a÷ pÆrvo viv­takaraïasthitaÓ ca dvitÅyasp­«ÂakaraïasthitaÓ ca na saæyogo vidyÆta ÃkhyÃtopasargÃnudÃttasvaritaliÇgavibhaktivacanÃni ca saæsthÃnÃdhyÃyina ÃcÃryÃ÷ pÆrve babhÆvu÷ ÓravaïÃd eva pratipadyante nakÃraïaæ p­cchanty athÃparapak«ÅyÃïÃæ kavi÷ pa¤cÃlacaï¬a÷ parip­cchako babhÆvÃæ vu p­thag udgÅthado«Ãn bhavanto bruvantv iti tad vÃpy upalak«ayed varïÃk«arapadÃÇkaÓo vibhaktyÃm ­«ini«evitÃm iti vÃcaæ stuvanti tasmÃt kÃraïaæ brÆmo varïÃnÃm ayam idaæ bhavi«yatÅti «a¬aÇgavidas tat tathÃdhÅmahe / kiæ chanda iti gÃyatraæ hi chando gÃyatrÅ vai devÃnÃm ekÃk«arà Óvetavarïà ca vyÃkhyÃtà dvau dvÃdaÓakau vargÃv etad vai vyÃkaraïaæ dhÃtvarthavacanaæ Óaik«yaæ chandovacanaæ cÃthottarau dvau dvÃdaÓakau vargau vedarahasikÅ vyÃkhyÃtà mantra÷ kalpo brÃhmaïam ­g yaju÷ sÃmÃtharvÃïy e«Ã vyÃh­tiÓ caturïÃæ vedÃnÃm ÃnupÆrveïoæ bhÆr bhuvasvar iti vyÃh­taya÷ // GpBr_1,1.27 // asamÅk«apravahlitÃni ÓrÆyante dvÃparÃdÃv ­«ÅïÃm ekadeÓo do«apatir iha cintÃm Ãpede tribhi÷ soma÷ pÃtavya÷ samÃptam iva bhavati tasmÃd ­gyaju÷sÃmÃny apakrÃntatejÃæsy Ãsaæs tatra mahar«aya÷ paridevayÃæcakrire mahac chokabhayaæ prÃptÃsmo na caitat sarvai÷ samabhihitaæ te vayaæ bhagavantam evopadhÃvÃma sarve«Ãm eva Óarma bhavÃnÅti te tathety uktvà tÆ«ïÅm ati«Âhan nÃnupasannebhya ity upopasÅdÃmÅti nÅcair babhÆvu÷ / sa ebhya upanÅya provÃca mÃmikÃm eva vyÃh­tim Ãdita÷ Ãdita÷ k­ïudhvam ity evaæ mÃmakà ÃdhÅyante / narte bh­gvaÇgirovidbhya÷ soma÷ pÃtavya ­tvija÷ parÃbhavanti yajamÃno rajasÃpadhyasyati ÓrutiÓ cÃpadhyastà ti«ÂhatÅty evam evottarottarÃd yogÃt tokaæ tokam praÓÃdhvam ity evaæ pratÃpo na parÃbhavi«yatÅti tathÃha tathÃha bhagavann iti pratipedira ÃpyÃyayaæs te tathà vÅtaÓokabhayà babhÆvu÷ / tasmÃd brahmavÃdina oækÃram Ãdita÷ kurvanti // GpBr_1,1.28 // kiædevatam ity ­cÃm agnir devataæ tad eva jyotir gÃyatraæ chanda÷ p­thivÅ sthÃnam / agnim Ŭe purohitaæ yaj¤asya devam ­tvijam / hotÃraæ ratnadhÃtamam ity evam Ãdiæ k­tvà ­gvedam adhÅyate / yaju«Ãæ vÃyur devataæ tad eva jyoti÷ trai«Âubhaæ chando 'ntarik«aæ sthÃnam / ikhe tv orje tvà vÃyava stha devo va÷ savità prÃrpayatu / Óre«ÂhatamÃya karmaïa ity evam Ãdiæ k­tvà yajurvedam adhÅyate / sÃmnÃm Ãdityo devataæ tad eva jyotir jÃgataæ chando dyau sthÃnam / agna ÃyÃhi vÅtaye g­ïÃno havyadÃtaye / nihotà satsi barhi«Åty evam Ãdiæ k­tvà sÃmavedam adhÅyate / atharvaïÃæ candramà devataæ tad eva jyoti÷ sarvÃïi chandÃæsy Ãpa÷ sthÃnam / Óanno deve rabhi«Âa ya ity evam Ãdiæ k­tvà atharvavedam adhÅyate / adbhya÷ sthÃvarajaÇgamo bhÆtagrÃma÷ sambhavati tasmÃt sarvam Ãpomayaæ bhÆtaæ sarvaæ bh­gvaÇgiromayam / antaraite trayo vedà bh­gÆn aÇgirasa÷ Órità ity ab iti prak­tir apÃm oækÃreïa caitasmÃd vyÃsa÷ purovÃca bh­gvaÇgirovidà saæsk­to 'nyÃn vedÃn adhÅyÅta nÃnyatra saæsk­to bh­gvaÇgiraso 'dhÅyÅta atha sÃmavede khilaÓruti÷ brahmacaryeïa caitasmÃd atharvÃÇgiraso ha yo veda÷ sa veda sarvam iti brÃhmaïam // GpBr_1,1.29 // adhyÃtmam Ãtmabhai«ajyam Ãtmakaivalyam oækÃra ÃtmÃnaæ nirudhya saÇgam amÃtrÅæ bhÆtÃrthacintÃæ cintayed atikramya vedebhya÷ sarvaparamÃdhyÃtmaphalaæ prÃpnotÅty artha÷ savitarkaæ j¤Ãnam ayam ity etai÷ praÓnai÷ prativacanaiÓ ca yathÃrthaæ padam anuvicintya prakaraïaj¤o hi prabalo vi«ayÅ syÃt sarvasmin vÃko vÃkya iti brÃhmaïam // GpBr_1,1.30 // etaddha smaitad vidvÃæsam ekÃdaÓÃk«am maudgalyaæ glÃvo maitre yo 'bhyÃjagÃma sa tasmin brahmacaryaæ vasato vij¤ÃyovÃca kiæ svinmaryà ayaæ taæ maudgalyo 'dhyeti yad asmin brahmacarye vasatÅti taddhi maudgalyasyÃntevÃsÅ ÓuÓrÃva sa÷ ÃcÃryÃyÃvrajyÃcaca«Âe duradhÅyÃnaæ và ayaæ bhavantam avocad yo 'yam adyÃtithir bhavati kiæ saumya vidvÃn iti / trÅn vedÃn brÆte bho 3 iti tasya saumya yo vispa«Âo vijigÅ«o 'ntevÃsÅ tan me hvayeti tam ÃjuhÃva tam abhyuvÃcÃsÃv iti bho 3 iti kiæ saumya ta ÃcÃryo 'dhyetÅti trÅn vedÃn brÆte bho 3 iti yan nu khalu saumyÃsmÃbhi÷ sarve vedà mukhato g­hÅtÃ÷ kathaæ ta evam ÃcÃryo bhëate kathaæ nu Ói«ÂÃ÷ Ói«Âebhya evaæ bhëeran yaæ hy enam ahaæ praÓnaæ pracchÃmi na taæ vivak«yati na hy enam adhyetÅti / sa ha maudgalya÷ svam antevÃsinam uvÃca parehi saumya glÃvaæ maitreyam upasÅdÃdhÅhi bho sÃvitrÅæ gÃyatrÅæ caturviæÓatiyoniæ dvÃdaÓamithunÃæ yasyà bh­gvaÇgirasaÓ cak«ur yasyÃæ sarvam idaæ Óritaæ tÃæ bhavÃn prabravÅtv iti sa cet saumya duradhÅyÃno bhavi«yaty ÃcÃryovÃca brahmacÃrÅ brahmacÃriïe sÃvitrÅæ prÃheti vak«yati tattvaæ brÆyÃt duradhÅyÃnaæ taæ vai bhavÃn maudgalyam avocat sa tvà yaæ praÓnam aprÃk«Ån na taæ vyavoca÷ purà saævatsarÃd Ãrtim Ãk­«yasÅti // GpBr_1,1.31 // sa tatrÃjagÃma yatretaro babhÆva taæ ha papraccha sa ha na pratipede taæ hovÃca duradhÅyÃnaæ taæ vai bhavÃn maudgalyam avocat sa tvà yaæ praÓnam aprÃk«Ån na taæ vyavoca÷ purà saævatsarÃd Ãrtim Ãk­«yasÅti / sa ha maitreya÷ svÃn antevÃsina uvÃca yathÃrthaæ bhavanto yathÃg­haæ yathÃmano vipras­jyantÃæ duradhÅyÃnaæ và ahaæ maudgalyam avocaæ sa mà yaæ praÓnam aprÃk«Ån na taæ vyavocaæ tam upe«yÃmi ÓÃntiæ kari«yÃmÅti / saha maitreya÷ prÃta÷ samitpÃïir maudgalyam upasasÃdÃsÃv Ãgrahaæ bho maitreya÷ kim artham iti duradhÅyÃnaæ và ahaæ bhavantam avocaæ tvaæ mà yam praÓnam aprÃk«År na taæ vyavocaæ tvÃm upe«yÃmi ÓÃntiæ kari«yÃmÅti sa hovÃcÃtra và upetaæ ca sarvaæ ca k­taæ pÃpakena tvà yÃnena carantam Ãhvaratho 'yaæ mama kalyÃïas taæ te dadÃmi tena yÃhÅti / sa hovÃcaitad evÃtrÃtvi«aæ cÃn­Óaæsyaæ ca yathà bhavÃn ÃhopÃyÃm ity eva bhavantam iti taæ hopeyÃya taæ hopetya papraccha kiæ svid Ãhur bho÷ savitur vareïyaæ bhargo devasya kavaya÷ kim Ãhur dhiyo vicak«va yadi tÃ÷ praveptya pracodayÃæt savità yÃbhir etÅti / tasmà etat provÃca vedÃÓ chandÃæsi savitur vareïyaæ bhargo devasya kavayo 'nnam Ãhu÷ / karmÃïi dhiyas tad u te bravÅmi pracodayÃæt savità yÃbhir etÅti / tam upasaæg­hya papracchÃdhÅhi bho÷ ka÷ savità kà sÃvitrÅ // GpBr_1,1.32 // mana eva savità vÃk sÃvitrÅ yatra hy eva manas tad vÃk yatra vai vÃk tan mana ity ete dve yonÅ ekaæ mithunam agnir eva savità p­thivÅ sÃvitrÅ yatra hy evÃgnis tat p­thivÅ yatra vai p­thivÅ tad agnir ity ete dve yonÅ ekaæ mithunaæ vÃyur eva savitÃntarik«aæ sÃvitrÅ yatra hy eva vÃyus tad antarik«aæ yatra và antarik«aæ tad vÃyur ity ete dve yonÅ ekaæ mithunam Ãditya eva savità dyau÷ sÃvitrÅ yatra hy evÃdityas tad dyaur yatra vai dyaus tad Ãditya ity ete dve yonÅ ekaæ mithunaæ candramà eva savità nak«atrÃïi sÃvitrÅ yatra hy eva candramÃs tan nak«atrÃïi yatra vai nak«atrÃïi tac candramà ity ete dve yonÅ ekaæ mithunam ahar eva savità rÃtri÷ sÃvitrÅ yatra hy evÃhas tad rÃtrir yatra vai rÃtris tad ahar ity ete dve yonÅ ekaæ mithunam u«ïam eva savità ÓÅtaæ sÃvitrÅ yatra hy evo«ïaæ tac chÅtaæ yatra vai ÓÅtaæ tad u«ïam ity ete dve yonÅ ekaæ mithunam abhram eva savità var«aæ sÃvitrÅ yatra hy evÃbhraæ tad var«aæ yatra vai var«aæ tad abhram ity ete dve yonÅ ekaæ mithunaæ vidyud eva savità stanayitnu÷ sÃvitrÅ yatra hy eva vidyut tat stanayitnu÷ yatra vai stanayitnus tad vidyud ity ete dve yonÅ ekaæ mithunaæ prÃïa eva savità annaæ sÃvitrÅ yatra hy eva prÃïas tad annaæ yatra và annaæ tat prÃïa ity ete dve yonÅ ekaæ mithunaæ vedà eva savità chandÃæsi sÃvitrÅ yatra hy eva vedÃs tac chandÃæsi yatra vai chandÃæsi tad vedà ity ete dve yonÅ ekaæ mithunaæ yaj¤a eva savità dak«iïà sÃvitrÅ yatra hy eva yaj¤as tat dak«iïà yatra vai dak«iïÃs tad yaj¤a ity ete dve yonÅ ekaæ mithunam etaddha smaitad vidvÃæsam opÃkÃrimÃsastur brahmacÃrÅ te saæsthita ity athaita ÃsasturÃcita iva cito babhÆvÃthoptyÃya prÃvrÃjÅd ity etad vÃhaæ veda naitÃsu yoni«v ita etebhyo và mithunebhya÷ sambhÆto brahmacÃrÅ mama purÃyu«a÷ preyÃd iti // GpBr_1,1.33 // brahma hedaæ Óriyaæ prati«ÂhÃm Ãyatanam aik«ata tat tapasva yadi tad vrate dhriyeta tat satye pratyati«Âhat sa savità sÃvitryà brÃhmaïaæ s­«Âvà tat sÃvitrÅæ paryadadhÃt tat savitur vareïyam iti sÃvitryÃ÷ prathama÷ pÃda÷ p­thivyarcaæ samadadhÃd ­cÃgnim agninà Óriyaæ Óriyà striyaæ striyà mithunaæ mithunena prajÃæ prajayà karma karmaïà tapas tapasà satyaæ satyena brahma brahmaïà brÃhmaïaæ brÃhmaïena vrataæ vratena vai brÃhmaïa÷ saæÓito bhavaty aÓÆnyo bhavaty avicchinno bhavaty avicchinno 'sya tantur avicchinnaæ jÅvanaæ bhavanaæ bhavati ya evaæ veda yaÓ caivaæ vidvÃn evam etaæ sÃvitryà prathamaæ pÃdaæ vyÃca«Âe // GpBr_1,1.34 // bhargo devasya dhÅmahÅti sÃvitryà dvitÅya÷ pÃdo 'ntarik«eïa yaju÷ samadadhÃt yaju«Ã vÃyuæ vÃyunÃbhram abhreïa var«aæ var«eïau«adhivanaspatÅn o«adhivanaspatibhi÷ paÓÆn paÓubhi÷ karma karmaïà tapas tapasà satyaæ satyena brahma brahmaïà brÃhmaïaæ brÃhmaïena vrataæ vratena vai brÃhmaïa÷ saæÓito bhavaty aÓÆnyo bhavaty avicchinno bhavaty avicchinno 'sya tantur avicchinnaæ jÅvanaæ bhavati ya evaæ veda yaÓ caivaæ vidvÃn evam etaæ sÃvitryà dvitÅyaæ pÃdaæ vyÃca«Âe // GpBr_1,1.35 // dhiyo yo na÷ pracodayÃd iti sÃvitryÃs t­tÅya÷ pÃdo divà sÃma samadadhÃt sÃmnÃdityam Ãdityena raÓmÅn raÓmibhir var«aæ var«eïau«adhivanaspatÅn o«adhivanaspatibhi÷ paÓÆn paÓubhi÷ karma karmaïà tapas tapasà satyaæ satyena brahma brahmaïà brÃhmaïaæ brÃhmaïena vrataæ vratena vai brÃhmaïa÷ saæÓito bhavaty aÓÆnyo bhavaty avicchinno bhavaty avicchinno 'sya tantur avicchinnaæ jÅvanaæ bhavati ya evaæ veda yaÓ caivaæ vidvÃn evam etaæ sÃvitryÃs t­tÅyaæ pÃdaæ vyÃca«Âe // GpBr_1,1.36 // tena ha và evaæ vidu«Ã brÃhmaïena brahmÃbhipannaæ grasitaæ parÃm­«Âaæ brahmaïÃkÃÓam abhipannaæ grasitaæ parÃm­«Âam ÃkÃÓena vÃyur abhipanno grasita÷ parÃm­«Âo vÃyunà jyotir abhipannaæ grasitaæ parÃm­«Âaæ jyoti«Ãpo 'bhipannà grasitÃ÷ parÃm­«Âà adbhir bhÆmir abhipannà grasità parÃm­«Âà bhÆmyÃnnam abhipannaæ grasitaæ parÃm­«Âam annena prÃïo 'bhipanno grasita÷ parÃm­«Âa÷ prÃïena mano 'bhipannaæ grasitaæ parÃm­«Âaæ manasà vÃg abhipannà grasità parÃm­«Âà vÃcà vedà abhipannà grasitÃ÷ parÃm­«Âà vedair yaj¤o 'bhipanno grasita÷ parÃm­«Âas tÃni ha và etÃni dvÃdaÓamahÃbhÆtÃny evaæ vidhiprati«ÂhitÃni te«Ãæ yaj¤a eva parÃrdhya÷ // GpBr_1,1.37 // te ha smaitam evaæ vidvÃæso manyante vidmainam iti yÃthÃtathyam avidvÃæso 'yaæ yaj¤o vede«u prati«Âhito vedà vÃci prati«Âhità vÃÇ manasi prati«Âhità mana÷ prÃïe prati«Âhitaæ prÃïo 'nne prati«Âhito 'nnaæ bhÆmau prati«Âhitaæ bhÆmir apsu prati«Âhità Ãpo jyoti«i prati«Âhità jyotir vÃyau prati«Âhitaæ vÃyur ÃkÃÓe prati«Âhita ÃkÃÓaæ brahmaïi prati«Âhitaæ brahma brÃhmaïe brahmavidi prati«Âhitaæ yo ha và evaæ vit sa brahmavit puïyÃæ ca kÅrtiæ labhate surabhÅæÓ ca gandhÃn so 'pahatapÃpmÃnantyaÓriyam aÓnute ya evaæ veda yaÓ caivaæ vidvÃn evam etÃæ vedÃnÃæ mÃtaraæ sÃvitrÅsampadam upani«adam upÃsta iti brÃhmaïam // GpBr_1,1.38 // Ãpo garbhaæ janayantÅr ity apÃÇgarbha÷ puru«a÷ sa yaj¤o 'dbhir yaj¤a÷ praïÅyamÃna÷ prÃÇïÃyate tasmÃd ÃcamanÅyaæ pÆrvam ÃhÃrayati sa yadÃcÃmati trir ÃcÃmati dvi÷ pariÓumbhaty Ãyur avaruhya pÃpmÃnaæ nirïudaty upasÃdya yaju«oddh­tya mantrÃn prayujyÃvasÃya prÃcÅ÷ ÓÃkhÃ÷ saædhÃyonir aÇgu«Âhe pÃïÃv am­tam asya m­topastaraïam asya m­tÃya tvopast­ïÃmÅti pÃïÃv udakam ÃnÅya jÅvÃstheti sÆktena trir ÃcÃmati / sa yat pÆrvam ÃcÃmati sapta prÃïÃæs tÃn etenÃsminn ÃpyÃyayati yà hy emà vÃhyÃ÷ ÓarÅrÃn mÃtrÃs tad yathaitad agniæ vÃyum Ãdityaæ candramasam apa÷ paÓÆn anyÃæÓ ca prajÃs tÃn etenÃsminn ÃpyÃyayaty Ãpo 'm­tam / sa yad dvitÅyam ÃcÃmati saptÃpÃnÃæs tÃn etenÃsmin ÃpyÃyayati yà hy emà vÃhyÃ÷ ÓarÅrÃn mÃtrÃs tad yathaitat paurïamÃsÅm a«ÂakÃm amÃvÃsyÃæ ÓraddhÃæ dÅk«Ãæ yaj¤aæ dak«iïÃs tÃn etenÃsminn ÃpyÃyayaty Ãpo 'm­tam / sa yat t­tÅyam ÃcÃmati sapta vyÃnÃæs tÃn etenÃsminn ÃpyÃyayati yà hy emà vÃhyÃ÷ ÓarÅrÃn mÃtrÃs tad yathaitat p­thivÅm antarÅk«aæ divannak«atrÃey­tÆnÃrtavÃn saævatsarÃæs tÃn etenÃsminn ÃpyÃyayaty Ãpo 'm­taæ puru«o brahmÃthÃpriyanigamo bhavati tasmÃd vai vidvÃn puru«am idaæ puï¬arÅkam iti prÃïa e«a sa puri Óete saæpuriÓaæta iti / puriÓayaæ santaæ prÃïaæ puru«a ity Ãcak«ate / parok«eïa parok«apriyà iva hi devà bhavanti pratyak«advi«a÷ / sa yat pÆrvam ÃcÃmati purastÃddhomÃæs tenÃsminn avarundhe sa yad dvitÅyam ÃcÃmaty ÃjyabhÃgau tenÃsminn avarundhe sa yat t­tÅyam ÃcÃmati saæsthitahomÃæs tenÃsminn avarundhe sa yad dvi÷ pariÓumbhati tat samitsaæbarhi÷ sa yat sarvÃïi khÃni sarvaæ deham ÃpyÃyayati yac cÃnyad ÃtÃraæ mantrakÃryaæ yaj¤e skandati sarvaæ tenÃsminn avarundhe sa yad oæpÆrvÃn mantrÃn prayuÇkta ÃsarvamedhÃd ete kratava eta evÃsya sarve«u loke«u sarve«u deve«u sarve«u vede«u sarve«u bhÆte«u sarve«u sattve«u kÃmacÃra÷ kÃmavimocanaæ bhavaty ardhe ca na pramÅyate ya evaæ veda / tad apy etad ­coktam / Ãpo bh­gvaÇgirorÆpam Ãpo bh­gvaÇgiromayam / sarvam Ãpomayaæ bhÆtaæ sarvaæ bh­gvaÇgiromayam / antaraite trayo vedà bh­gÆn aÇgiraso 'nugÃ÷ / apÃæ pu«paæ mÆrtir ÃkÃÓaæ pavitram uttamam ity ÃcamyÃbhyuk«yÃtmÃnam anumantrayata indra jÅveti brÃhmaïam // GpBr_1,1.39 // ************************************************************************************** GopathabrÃhmaïa, PÆrvabhÃga, DvitÅya÷ prapÃÂhaka÷ oæ brahmacÃrÅ«ïaæÓ carati rodasÅ ubhe ity ÃcÃryam Ãha / tasmin devÃ÷ sammanaso bhavantÅti vÃyum Ãha sa sadya eti pÆrvasmÃd uttaraæ samudram ity Ãdityam Ãha dÅk«ito dÅrghaÓmaÓrur e«a dÅk«ita e«a dÅrghaÓmaÓrur e«a evÃcÃryasthÃne ti«Âhann ÃcÃrya iti stÆyate vaidyutasthÃne ti«Âhan vÃyur iti stÆyate dyausthÃne ti«Âhann Ãditya iti stÆyate / tad apy etad ­coktaæ brahmacÃrÅ«ïann iti brÃhmaïam // GpBr_1,2.1 // jÃyamÃno ha vai brÃhmaïa÷ saptendriyÃïy abhijÃyante brahmavarcasaæ ca yaÓaÓ ca svapnaæ ca krodhaæ ca ÓlÃghÃæ ca rÆpaæ ca puïyam eva gandhaæ saptamam / tÃni ha và asyaitÃni brahmacaryam upetopakrÃmanti m­gÃn asya brahmavarcasaæ gacchaty ÃcÃryaæ yaÓo 'jagaraæ svapno varÃhaæ krodhopaÓlÃghaæ kumÃrÅæ rÆpam o«adhivanaspatÅn puïyo gandha÷ sa yan m­gÃjinÃni vaste tena tad brahmavarcasam avarundhe yad asya m­ge«u bhavati saha snÃto brahmavarcasÅ bhavati sa yad aharahar ÃcÃryÃya karmakarÅti tena tad yaÓo 'varundhe yad asyÃcÃrye bhavati saha snÃto yaÓasvÅ bhavati sa yat su«upsur nidrÃnninayati tena taæ svapnam avarundhe yo 'syÃjagare bhavati taæ ha snÃtasvapantam Ãhu÷ svapitum ainaæ bobudhatheti sa kruddho vÃcà na kaæcana hinasti puru«Ãt puru«Ãt pÃpÅyÃn iva manyamÃnas tena taæ krodham avarundhe yo 'sya varÃhe bhavati tasya ha snÃtasya krodhÃÓlÃghÅyasaæ viÓante 'thÃdbhi÷ ÓlÃghyamÃno na snÃyÃt tena taæ ÓlÃghÃm avarundhe yÃsyÃpsu bhavati saha snÃta÷ ÓlÃghÅyo 'nnebhya÷ ÓlÃghyo 'thaitad brahmacÃriïo rÆpaæ yat kumÃryÃs tÃn nagnÃn nÅdÅk«edetiveti mukhaæ viparidhÃpayet tena tad rÆpam avarundhe yad asya kumÃryÃæ bhavati taæ ha snÃtaæ kumÃrÅm iva nirÅk«ante 'thaid brahmacÃriïa÷ puïyo gandho ya o«adhivanaspatÅnÃæ tÃsÃæ puïyaæ gandhaæ pracchidya nopajighret tena taæ puïyaæ gandham avarundhe yo 'syau«adhivanaspatÅ«u bhavati sa ha snÃta÷ puïyagandhir bhavati // GpBr_1,2.2 // sa và e«a upayaæÓ caturdhopaity agniæ pÃdenÃcÃryaæ pÃdena grÃmaæ pÃdena m­tyuæ pÃdena sa yad aharaha÷ samidha Ãh­tya sÃyaæ prÃtar agniæ paricaret tena taæ pÃdam avarundhe yo 'syÃgnau bhavati / sa yad aharahar ÃcÃryÃya karma karoti tena taæ pÃdam avarundhe yo 'sya ÃcÃrye bhavati / sa yad aharahar grÃmaæ praviÓya bhik«Ãm eva parÅpsati na maithunaæ tena taæ pÃdam avarundhe yo 'sya grÃme bhavati sa yat kruddho vÃcà na kaæcana hinasti puru«Ãt puru«Ãt pÃpÅyÃni manyamÃnas tenaiva taæ pÃdam avarundhe yo 'sya m­tyau bhavati // GpBr_1,2.3 // pa¤ca ha và ete brahmacÃriïy agnayo dhÅyante dvau p­thagghastayor mukhe h­daya upastha eva pa¤cama÷ / sa yad dak«iïena pÃïinà striyaæ na sp­Óati tenÃharahar yÃjinÃæ lokam avarundhe yat savyena tena pravrÃjinÃæ yan mukhena tenÃgnipraskandinÃæ yaddh­dayena tena ÓÆrÃïÃæ yad upasthena tena g­hamedhinÃæ taiÓ cet striyaæ parÃharaty anagnir iva Ói«yate / sa yad aharahar ÃcÃryÃya kule 'nuti«Âhate so 'nu«ÂhÃya brÆyÃd dharmagupto mà gopÃyeti dharmo hainaæ gupto gopÃyeti tasya ha prajà Óva÷ Óva÷ ÓreyasÅ ÓreyasÅ ha bhavati dhÃyyaiva pratidhÅyate svarge loke pitÌn nidadhÃti tÃntavaæ na vasÅta yas tÃntavaæ vaste k«atraæ vardhate na brahma tasmÃt tÃntavaæ na vasÅta brahma vardhatÃæ mà k«atram iti nopary ÃsÅta yad upary Ãste prÃïam eva tadÃtmane 'dharaæ kurute yad vÃto vahati adha evÃsÅta adha÷ ÓayÅta adhas ti«Âhed adho vrajed evaæ ha sma vaitat pÆrve brÃhmaïà brahmacaryaæ caranti taæ ha sma tatputraæ bhrÃtaraæ vopatÃpinam Ãhur upanayetainam ity ÃsamiddhÃrÃt svare«yanto 'nnam adyÃd athÃha jaghanam Ãhu÷ snÃpayetainam ity ÃsamiddhÃrÃn na hy etÃni vratÃni bhavanti taæ cecchayÃnam ÃcÃryo 'bhivadet sa pratisaæhÃya pratiÓ­ïuyÃt taæ cecchayÃnam upytÃya taæ ced utthitam abhiprakramya taæ ced abhiprakrÃntam abhipalÃyamÃnam evaæ ha sma vaitat pÆrve brÃhmaïà brahmacaryaæ caranti te«Ãæ ha sma vai«Ã puïyà kÅrtir gacchaty Ãha và ayaæ so 'dya gami«yatÅti // GpBr_1,2.4 // janamejayo ha vai pÃrÅk«ito m­gayÃæ cari«yan haæsÃbhyÃm aÓik«ann upÃvatastha iti tÃv Æcatur janamejayaæ pÃrÅk«itam abhyÃjagÃma sa hovÃca namo vÃæ bhagavantau kau nu bhagavantÃv iti tÃv Æcatur dak«iïÃgniÓ cÃhavanÅyaÓ ceti sa hovÃca namo vÃæ bhagavantau tadÃkÅyatÃm iti hopÃrÃmam ity api kila devà na ramante na hi devà na ramante 'pi caikopÃrÃmÃd devà ÃrÃmam upasaækrÃmantÅti sa hovÃca namo vÃæ bhagavantau kiæ puïyam iti brahmacaryam iti kiæ laukyam iti brahmacaryam eveti tat ko veda iti dantÃvalo dhaumro 'tha khalu dantÃvalo dhaumro yÃvati tÃvati kÃle pÃrÅk«itaæ janamejayam abhyÃjagÃma tasmà uptyÃya svayam eva vi«Âaraæ nidadhau tam upasaæg­hya papracchÃdhÅhi bho kiæ puïyam iti brahmacaryam iti kiæ laukyam iti brahmacaryam eveti tasmà etat provÃcëÂÃcatvÃriæÓad var«aæ sarvavedabrahmacaryaæ tac caturdhà vede«u vyÆhya dvÃdaÓavar«aæ brahmacaryaæ dvÃdaÓavar«Ãïy avarÃrdham api stÃyaæÓ cared yathÃÓakty aparam / tasmà uhasy ­«abhau sahasraæ dadÃv apy apikÅrtitam ÃcÃryo brahmacÃrÅty eka Ãhur ÃkÃÓam adhidaivatam athÃdhyÃtmaæ brÃhmaïo vratavÃæÓ caraïavÃn brahmacÃrÅ // GpBr_1,2.5 // brahma ha vai prajà m­tyave samprayacchat brahmacÃriïam eva na sampradadau sa hovÃcÃsyÃm asminn iti kim iti yÃæ rÃtrÅæ samidham anÃh­tya vaset tÃm Ãyu«o 'varundhÅyeti tasmÃd brahmacÃry aharaha÷ samidha Ãh­tya sÃyaæ prÃtar agniæ paricaret nopary upasÃdayet atha prati«ÂhÃpayet yad upary upasÃdayej jÅmÆtavar«Å tad aha÷ parjanyo bhavati te devà abruvan brÃhmaïo và ayaæ brahmacaryaæ cari«yati brÆtÃsmai bhik«Ã iti g­hapatir brÆta bahucÃrÅ g­hapatnyà iti kim asyà v­¤jotÃdadatyà iti i«ÂÃpÆrtasuk­tadraviïam avarundhyÃd iti tasmÃd brahmacÃriïe 'harahar bhik«Ãæ dadyÃd g­hiïÅm Ãmeyur i«ÂÃpÆrtasuk­tadraviïam avarundhyÃd iti / saptamÅæ nÃtinayet saptamÅm atinayan na brahmacÃrÅ bhavati samidbhaik«e saptarÃtram acaritavÃn brahmacÃrÅ punar upaneyo bhavati // GpBr_1,2.6 // nopari ÓÃyÅ syÃn na gÃyano na nartano na saraïo na ni«ÂhÅvet yad upari ÓÃyÅ bhavaty abhÅk«ïaæ nivÃsà jÃyante yad gÃyano bhavaty abhÅk«ïaÓa ÃkrandÃn dhÃvante yan nartano bhavaty abhÅk«ïaÓa÷ pretÃn nirharante yat saraïo bhavaty abhÅk«ïaÓa÷ prajÃ÷ saæviÓante yan ni«ÂhÅvati madhya eva tadÃtmano ni«ÂhÅvati sa cen ni«ÂhÅved divo nu mÃæ yad atrÃpi madhor ahaæ yad atrÃpi rasasya ma ity ÃtmÃnam anumantrayate / yad atrÃpi madhor ahaæ niri«Âavi«amasm­taæ / agniÓ ca tat savità ca punar me jaÂhare dhattÃm / yad atrÃpi rasasya me parÃpapÃtÃsma tam / tad ihopahvayÃmahe tan ma ÃpyÃyatÃæ punar iti / na ÓmaÓÃnam Ãti«Âhet sa ced abhiti«Âhed udakaæ haste k­tvà yadÅdam ­tukÃmyety abhimantrya japaæt samprok«ya parikrÃmet samayÃyopari vrajet yadÅdam ­tukÃmyÃghaæ ripram upeyima andha÷ Óloïa iva hÅyatÃm / mà no 'nvÃgÃd aghaæ yata iti / atha haitad devÃnÃæ pari«Ætaæ yad brahmacÃrÅ / tad apy etad ­coktam / devÃnÃm etat pari«Ætam anabhyÃrƬhaæ carati rocamÃnaæ tasmin sarve paÓavas tatra yaj¤Ãs tasminn annaæ saha devatÃbhir iti brÃhmaïam // GpBr_1,2.7 // prÃïÃpÃnau janayann iti ÓaÇkhasya mÆle maha­«er vasi«Âhasya putra÷ etÃæ vÃcaæ sas­je ÓÅto«ïÃv ihotsau prÃdurbhaveyÃtÃm iti tathà tac chaÓvad anuvartate atha khalu vipÃïmadhye vasi«ÂhaÓilà nÃma prathama ÃÓramo dvitÅya÷ k­«ïaÓilÃs tasmin vasi«Âha÷ samatapad viÓvÃmitrajamadagnÅ jÃmadagne tapata÷ gautamabharadvÃjau siæhau prabhave tapata÷ guÇgur gugur vÃse tapaty ­«ir ­«idroïe 'bhyatapad agastyo 'gastyatÅrthe tapati divy atrir ha tapati svayambhÆ÷ kaÓyapa÷ kaÓyapatuÇge 'bhyatapad ulav­kark«utarak«u÷ Óvà varÃhacilvaÂibabhrukÃ÷ sarpadaæ«Ârana÷ saæhanuk­ïvÃnÃ÷ kaÓyapatuÇgadarÓanÃt saraïavÃÂÃt siddhir bhavati brÃhmyaæ var«asahasram ­«ivane brahmacÃry ekapÃdenÃti«Âhad dvitÅyaæ var«asahasraæ mÆrdhany evÃm­tasya dhÃrÃm adhÃrayad brÃhmÃïy a«ÂÃcatvÃriæÓataæ var«asahasrÃïi salilasya p­«Âhe Óivo 'bhyatapat tasmÃt taptÃt tapaso bhÆya evÃbhyatapat / tad apyetà ­co 'bhivadanti prÃïÃpÃnau janayann iti brÃhmaïam // GpBr_1,2.8 // ekapÃd dvipada iti vÃyur ekapÃt tasyÃkÃÓaæ pÃdaÓ candramà dvipÃt tasya pÆrvapak«Ãparapak«au pÃdÃv Ãdityas tripÃt tasyeme lokÃ÷ pÃdà agni÷ «aÂpÃdas tasya p­thivyantarik«aæ dyaur Ãpa o«adhivanaspataya imÃni bhÆtÃni pÃdÃs te«Ãæ sarve«Ãæ vedà gatir Ãtmà prati«ÂhitÃÓ catasro brahmaïa÷ ÓÃkhà atho Ãhu÷ «a¬ iti mÆrtir ÃkÃÓaÓ cety ­cà mÆrtir yÃju«Å gati÷ sÃmamayaæ tejo bh­gvaÇgirasÃm Ãpaitad brahmaiva yaj¤aÓ catu«pÃd dvi÷ saæsthita iti / tasya bh­gvaÇgirasa÷ saæsthe atho Ãhur ekasaæsthita iti yaddhotarcÃæ maï¬alai÷ karoti p­thivÅæ te nÃpyÃyayati etasyÃæ hy agniÓ carati / tad apy etad ­coktam / agnivÃsÃ÷ p­thivy asi tanyÆr iti / yad adhvaryur yaju«Ã karoty antarik«aæ tenÃpyÃyayati tasmin vÃyur na niviÓate katamac ca nÃha iti / tad apy etad ­coktam / antarik«e pathibhir hrÅyamÃïo na niviÓate katamac ca nÃha÷ / apÃæ yoni÷ prathamajà ­tasya kva svijjÃta÷ kuta ÃbabhÆveti / yad udgÃtà sÃmnà karoti divaæ tenÃpyÃyayati tatra hy Ãditya÷ ÓukraÓ carati / tad apy etad ­coktam / uccÃyataæ tam aruïaæ suparïam iti / yad brahmarcÃæ kÃï¬ai÷ karoty apas tenÃpyÃyayati candramà hy apsu carati / tad apy etad ­coktam / candramà apsantar iti / tÃsÃm o«adhivanaspataya÷ kÃï¬Ãni tato mÆlakÃï¬aparïapu«paphalapraroharasagandhair yaj¤o vartate 'dbhi÷ karmÃïi pravartante 'dbhi÷ somo vi«Æyate tad yad brahmÃïaæ karmaïi karmaïy Ãmantrayaty apas tenÃnujÃnÃty e«o hy asya bhÃgas tad yathà bhok«yamÃïo 'pa eva prathamam ÃcÃmayed apa upari«ÂÃd evaæ yaj¤o 'dbhir eva pravartate 'psu saæsthÃpyate tasmÃd brahmà purastÃddhomasaæsthitahomair yaj¤o vartate 'ntarà hi purastÃddhomasaæsthitahomair yaj¤a parig­hïÃty antarà hi bh­gvaÇgirasa÷ vedÃnoduhya bh­gvaÇgirasa÷ somapÃnaæ manyante somÃtmako hy ayaæ veda / tad apy etad ­coktam / somaæ manyate papivÃn iti / tad yathemÃæ p­thivÅm udÅrïÃæ jyoti«Ã dhÆmÃyamÃnÃæ var«aæ Óamayaty evam brahmà bh­gvaÇgirobhir vyÃh­tibhir yaj¤asya viri«Âaæ Óamayaty agnir ÃdityÃya ma ity ete 'Çgirasa eta idaæ sarvaæ samÃpnuvanti vÃyur ÃpaÓ candramà ity ete bh­gava eta idaæ sarvaæ samÃpyÃyayanty ekam eva saæsthaæ bhavatÅti brÃhmaïam // GpBr_1,2.9 // vicÃrÅ ha vai kÃvandhi÷ kabandhasyÃtharvaïasya putro medhÃvÅ mÅmÃæsako 'nÆcÃna Ãsa sa ha svenÃtimÃnena mÃnu«aæ vittaæ neyÃya taæ mÃtovÃca ta evaitad annam avocaæs ta imam e«u kurupa¤cÃle«v aÇgamagadhe«u kÃÓikausalye«u ÓÃlvamatsye«u ÓavasauÓÅnare«ÆdÅcye«v annam adantÅty atha vayaæ tavaivÃtimÃne nÃnÃdyÃsmo vatsa vÃhanam anviccheti sa mÃndhÃtur yauvanÃÓvasya sÃrvabhaumasya rÃj¤a÷ somaæ prasÆtam ÃjagÃma sa sado 'nupraviÓyartvijaÓ ca yajamÃnaæ cÃmantrayÃmÃsa tad yÃ÷ prÃcyo nadyo vahanti yÃÓ ca dak«iïÃcyo yÃÓ ca pratÅcyo yÃÓ ca udÅcyas tÃ÷ sarvÃ÷ p­thaÇ nÃma dheyor ity Ãcak«ate tÃsÃæ samudram abhipadyamÃnÃnÃæ chidyate nÃmadheyaæ samudra ity Ãcak«ate evam ime sarve vedà nirmitÃ÷ sakalpÃ÷ sarahasyÃ÷ sabrÃhmaïÃ÷ sopani«atkÃ÷ setihÃsÃ÷ sÃnvÃkhyÃtÃ÷ sapurÃïÃ÷ sasvarÃ÷ sasaæskÃrÃ÷ saniruktÃ÷ sÃnuÓÃsanÃ÷ sÃnumÃrjanÃ÷ savÃkovÃkyÃs te«Ãæ yaj¤am abhipadyamÃnÃnÃæ chidyate nÃmadheyaæ yaj¤a ity evÃcak«ate // GpBr_1,2.10 // bhÆmir ha vai etad vicchinnaæ devayajanaæ yad aprÃk pravaïaæ yad anudak pravaïaæ yat k­trimaæ yat samavi«amam idaæ ha tv eva devayajanaæ yat samaæ samÆlam avidagdhaæ prati«Âhitaæ prÃg udak pravaïaæ samaæ samÃstÅrïam iva bhavati yatra brÃhmaïasya brÃhmaïatÃæ vidyÃd brahmà brahmatvaæ karotÅti voce chandas tan na vindÃmo yenottaram emahÅti / tÃn ha papraccha kiæ vidvÃn hotà hautraæ karoti kiæ vidvÃn adhvaryur Ãdhvaryavaæ karoti kiæ vidvÃn udgÃtaudgÃtraæ karoti kiæ vidvÃn brahmà brahmatvaæ karotÅti voce chandas tan na vindÃmo yenottaram emahÅti / te brÆmo vÃg eva hotà hautraæ karoti vÃco hi stomÃÓ ca va«aÂkÃrÃÓ cÃbhisaæpadyante te brÆmo vÃg eva hotà vÃg brahma vÃk deva iti / prÃïÃpÃnÃbhyÃm evÃdhvaryur Ãdhvaryavaæ karoti prÃïa÷ praïÅtÃni ha bhÆtÃni prÃïa÷ praïÅtà praïÅtÃs te brÆma÷ prÃïÃpÃnÃv evÃdhvaryÆ prÃïÃpÃnau brahma prÃïÃpÃnau deva iti / cak«u«aivodgÃtà audgÃtraæ karoti cak«u«Ã hÅmÃni bhÆtÃni paÓyanty atho cak«ur evodgÃtà cak«ur brahma cak«ur deva iti / manasaiva brahmà brahmatvaæ karoti manasà hi tiryak ca diÓa Ærdhvaæ ca yac ca kiæca manasaiva karoti tad brahma te brÆmo mana eva brahmà mano brahma mano deva iti // GpBr_1,2.11 // tad yathà ha và idaæ yajamÃnaÓ ca yÃjayitÃraÓ ca divaæ brÆyu÷ p­thivÅti p­thivÅæ vÃk dyaur iti brÆyus tad anyo nÃnujÃnÃty etÃm evaæ nÃnujÃnÃti yad etad brÆyÃd atha nu katham iti hotety eva hotÃraæ brÆyÃd vÃg iti vÃcaæ brahmeti brahma deva iti devam adhvaryur ity evÃdhvaryuæ brÆyÃt prÃïÃpÃnÃv iti prÃïÃpÃnau brahmeti brahma deva iti devam udgÃtety evodgÃtÃraæ brÆyÃc cak«ur iti cak«ur brahmeti brahma deva iti devaæ brahmety eva brahmÃïaæ brÆyÃn mana iti mano brahmeti brahma deva iti devam // GpBr_1,2.12 // nÃnà pravacanÃni ha và etÃni bhÆtÃni bhavanti ye caivÃsomapaæ yÃjayanti ye ca surÃpaæ ye ca brÃhmaïaæ vicchinnaæ somayÃjinaæ taæ prÃta÷ samitpÃïaya upodeyur upÃyÃmo bhavantam iti kim artham iti yÃn eva no bhavÃæs tÃæ hy apraÓnÃn ap­cchad yÃn eva no bhavÃn vyÃcak«Åyeti tatheti tebhya etÃn praÓnÃn vyÃcaca«Âe tad yena ha và idaæ vidyamÃnaæ cÃvidyamÃnaæ cÃbhinidadhÃti tad brahma tad yo veda sa brÃhmaïo 'dhÅyÃno 'dhÅtyÃcak«ata iti brÃhmaïam // GpBr_1,2.13 // athÃto devayajanÃny Ãtmà devayajanaæ Óraddhà devayajanam ­tvijo devayajanaæ bhaumaæ devayajanaæ tad và etad Ãtmà devayajanaæ yad upavyÃyacchamÃno vÃnupavyÃyacchamÃno và ÓarÅram adhivasaty e«a yaj¤a e«a yajata etaæ yajanta etad devayajanam athaitat Óraddhà devayajanaæ yadaiva kadÃcid ÃdadyÃt Óraddhà tv evainaæ nÃtÅyÃt tad devayajanam athaitad ­tvijo devayajanaæ yatra kvacid brÃhmaïo vidyÃvÃn mantreïa karoti tad devayajanam athaitad bhaumaæ devayajanaæ yatrÃpas ti«Âhanti yatra syandanti pra tad vahanty udvahanti tad devayajanaæ yat samaæ samÆlam avidagdhaæ prati«Âhitaæ prÃg udak pravaïaæ samaæ samÃstÅrïam iva bhavati yasya ÓvabhrakÆrmo v­k«a÷ parvato nadÅ panthà và purastÃt syÃn na devayajanamÃtraæ purastÃt paryavaÓi«yen nottarato 'gne÷ paryupasÅderann iti brÃhmaïam // GpBr_1,2.14 // aditir vai prajÃkÃmaudanam apacat tata ucchi«Âam aÓnÃt so garbham adhatta tata Ãdityà ajÃyanta ya e«a odana÷ pacyata Ãrambhaïam evaitat kriyate Ãkramaïam eva prÃdeÓamÃtrÅ÷ samidho bhavanty etÃvÃæ hy Ãtmà prajÃpatinà saæmito 'gner vai yà yaj¤iyà tanÆr aÓvatthe tayà samagacchata e«Ã svadh­tyà tanÆr yad gh­taæ yad gh­tena samidho 'nakti tÃbhyÃm evainaæ taæ tanÆbhyÃæ samardhayati yan nirmÃrgasyÃdadhÃty avakÆtyà vai vÅryaæ kriyate yan nirmÃrgasyÃdadhÃty avakÆtyà eva saævatsaro vai prajananam agni÷ prajananam etat prajananaæ yat saævatsara ­cÃgnau samidham ÃdadhÃti prajananÃd evainaæ tat prajanayità prajanayaty avaty attur vai puru«o na hi tad veda yad attum abhijÃyate yan nak«atraæ tad Ãpnoti ya e«a odana÷ pacyate yonir evai«Ã kriyate yat samidha ÃdhÅyante retas tat dhrÅyate saævatsaro vai reto hitaæ prajÃyate ye saævatsare pary ete 'gnim Ãdhatte prajÃpatir evainam Ãdhatte dvÃdaÓasu rÃtrÅ«u purà saævatsarasyÃdheyÃt tà hi saævatsarasya pratimà atho tis­«v atho dvayor atho pÆrvedyur ÃdheyÃt te và agnim ÃdadhÃnenÃdityà và ita uttaram e«a me 'mu«miæl loka Ãyaæs te pathi rak«anta iyan tad u yak«yamÃïaæ pratinudanta ucche«aïabhÃjà và Ãdityà yad ucchi«Âaæ yad ucchi«Âena samidho 'nakti tebhya eva provÃca tebhya eva procya svargaæ lokaæ yanti // GpBr_1,2.15 // prajÃpatir atharvà deva÷ sa tapas taptvaitaæ cÃtu«prÃÓyaæ brahmaudanaæ niramimata caturlokaæ caturdevaæ caturvedaæ catur hautram iti catvÃro và ime lokÃ÷ p­thivy antarik«aæ dyaur Ãpa iti catvÃro và ime devà agnir vÃyur ÃdityaÓ candramÃ÷ catvÃro và ime vedà ­gvedo yajurveda÷ sÃmavedo brahmaveda iti catasro và ime hotrà hautram Ãdhvaryavam audgÃtraæ brahmatvam iti / tad apy etad ­coktam / catvÃri Ó­ÇgÃs trayo 'sya pÃdà dve ÓÅr«e sapta hastÃso asya / tridhà baddho v­«abho roravÅti mahodevo martyÃm ÃviveÓa iti / catvÃri Ó­Çgeti vedà và eta uktÃ÷ trayo 'sya pÃdà iti savanÃny eva dve ÓÅr«a iti brahmaudanapravargyÃv eva sapta hastÃso asyeti chandÃæsy eva tridhà baddha iti mantra÷ kalpo brÃhmaïaæ v­«abho roravÅty e«a ha vai v­«abha e«a tad roravÅti yad yaj¤e«u ÓastrÃïi Óaæsaty ­gbhir yajurbhi÷ sÃmabhir brahmabhir iti mahodevo martyÃm ÃviveÓety e«a ha vai mahÃn devo yad yaj¤a e«u martyÃm ÃviveÓa / yo vidyÃt sapta pravata iti prÃïÃn Ãha sapta vidyÃt parÃvata ity apÃnÃn Ãha / Óiro yaj¤asya yo vidyÃd ity etad vai yaj¤asya Óiro yan mantravÃn brahmaudano yo ha và etam amantravantaæ brahmaudanam upeyÃd apaÓirasà ha và asya yaj¤am upeto bhavati tasmÃn mantravantam eva brahmaudanam upeyÃn nÃmantravantam iti brÃhmaïam // GpBr_1,2.16 // kim upayaj¤a Ãtreyo bhavatÅty Ãdityaæ hi tamo jagrÃha tad atrir apanunoda tad atrir anvapaÓyat / tad apy etad ­coktam / stutÃdyam atrir divam unninÃya divitvÃtrir adhÃrayat sÆryÃm ÃsÃya kartava iti / taæ hovÃca varaæ v­ïÅ«veti sa hovÃca dak«iïÅyà me prajà syÃd iti tasmÃd ÃtreyÃya prathamadak«iïà yaj¤e dÅyanta iti brÃhmaïam // GpBr_1,2.17 // prajÃpatir vedÃn uvÃca agnÅn ÃdadhÅyeti tÃn vÃg abhyuvÃcÃÓvo vai sambhÃrÃïÃm iti taæ ghorÃt krÆrÃt salilÃt sarasa udÃninyus tÃn vÃg abhyuvÃcÃÓva÷ Óamyeteti tatheti tam ­gveda etyovÃcÃham aÓvaæ Óameyam iti tasmà avis­ptÃya mahad bhayaæ sas­je sa etÃæ prÃcÅæ diÓam bheje sa hovÃcÃÓÃnto nv ayam aÓva iti / taæ yajurveda etyovÃcÃham aÓvaæ Óameyam iti tasmà avis­ptÃya mahad bhayaæ sas­je sà etÃæ pratÅcÅæ diÓaæ bheje sa hovÃcÃÓÃnto nv ayam aÓva iti / taæ sÃmaveda etyovÃcÃham aÓvaæ Óameyam iti kena nu tvaæ Óamayi«yasÅti rathaætaraæ nÃma me sÃmÃghoraæ cÃkrÆraæ ca tenÃÓvam abhi«ÂÆyate tasmà atha vis­ptÃya tad eva mahad bhayaæ sas­je sa etÃm udÅcÅæ diÓam bheje sa hovÃcÃÓÃnto nv ayam aÓva iti / tÃn vÃg abhyuvÃca Óaæyum Ãtharvaïaæ gacchatheti te Óaæyum Ãtharvaïam ÃsÅnaæ prÃpyocur namas te astu bhagavann aÓva Óamyeteti / tatheti sa khalu kabandhasyÃtharvaïasya putram ÃmantrayÃmÃsa vicÃrinn iti bhaga iti hÃsmai pratiÓrutaæ pratiÓuÓrÃvÃÓvaæ Óamyeteti tatheti sa khalu ÓÃntyudakaæ cakÃrÃtharvaïobhiÓ cÃÇgirasobhiÓ cÃtanair mÃt­nÃmabhir vÃsto«patyair iti Óamayati tasya ha snÃtasyÃÓvasyÃbhyuk«itasya sarvebhyo romaÓamarebhyo 'ÇgÃrà ÃÓÅryanta so 'Óvas tu«Âo namaskÃraæ cakÃra nama÷ Óaæyum ÃtharvaïÃya yo mà yaj¤am acÅk­pad iti bhavi«yanti ha và ato 'nye brÃhmaïà laghusambhÃratamÃsta Ãdityasya pada ÃdhÃsyanty ana¬uho vatsasyÃjasya Óravaïasya brahmacÃriïo và etad và Ãdityasya padaæ yad bhÆmis tayaiva pada Ãhitaæ bhavi«yatÅti so 'gnau praïÅyamÃne 'Óve 'nvÃrabdhaæ brahmà yajamÃnaæ vÃcayati yad akranda÷ prathamaæ jÃyamÃna iti pa¤ca taæ brÃhmaïà upavahanti tad brahmopÃkurute e«a ha vai vidvÃæt sarvavid brahmà yad bh­gvaÇgirovid iti brÃhmaïam // GpBr_1,2.18 // devÃÓ ca ha và asurÃÓ cÃspardhanta te devà indram abruvann imaæ nas tÃvad yaj¤aæ gopÃya yÃvad asurai÷ saæyatÃmahà iti sa vai nas tena rÆpeïa gopÃya yena no rÆpeïa bhÆyi«Âhaæ chÃdayasi yena Óak«yasi goptum iti sa ­gvedo bhÆtvà purastÃt parÅtyopÃti«Âhantaæ devà abruvann anyat tad rÆpaæ kuru«va naitena no rÆpeïa bhÆyi«Âhaæ chÃdayasi naitena Óak«yasi goptum iti sa yajurvedo bhÆtvà paÓcÃt parÅtyopÃti«Âhat taæ devà abruvann anyat tad rÆpaæ kuru«va naitena no rÆpeïa bhÆyi«Âhaæ chÃdayasi naitena Óak«yasi goptum iti sa sÃmavedo bhÆtvà uttarata÷ parÅtyopÃti«Âhat taæ devà abruvann anyad eva tad rÆpaæ kuru«va naitena no rÆpeïa bhÆyi«Âhaæ chÃdayasi naitena Óak«yasi goptum iti sa indra u«ïÅ«Å brahmavedo bhÆtvà dak«iïata÷ parÅtyopÃti«Âhat taæ devà abruvann etat tad rÆpaæ kuru«vaitena no rÆpeïa bhÆyi«Âhaæ chÃdayasy etena Óak«yasi goptum iti tad yad indra u«ïÅ«Å brahmavedo bhÆtvà dak«iïata÷ parÅtyopÃti«Âhat tad brahmÃbhavat tad brahmaïo brahmatvaæ tad và etad atharvaïo rÆpaæ yad u«ïÅ«Å brahmà taæ dak«iïato viÓvedevà upÃsÅraæs taæ yad dak«iïato viÓvedevà upÃsÅraæs tat sadasyo 'bhavat tat sadasyasya sadasyatvaæ baler ha và etad balam upajÃyate yat sadasya Ãmayato vai vrajasya bahulataraæ vrajaæ vinvanti ghorà và e«Ã dig dak«iïà ÓÃntà itarÃs tad yÃni stutÃni brahmÃnumantrayate manasaiva tÃni sadasyo janad ity etÃæ vyÃh­tiæ japaæ cetyÃtmÃnaæ janayati na jityÃtmÃnam apitve dadhÃti taæ devà abruvan varaæ v­ïÅ«veti v­ïà 3 iti sa varam av­ïÅtÃsyÃm eva mÃæ hotrÃyÃm indrabhÆtaæ punantastuvanta÷ Óaæsanta÷ ti«Âheyur iti taæ tasyÃm eva hotrÃyÃm indrabhÆtaæ punantastuvanta÷ Óaæsanto 'ti«Âhaæs taæ yat tasyÃm eva hotrÃyÃm indrabhÆtaæ punantastuvanta÷ Óaæsantas ti«Âhaæs tad brÃhmaïÃc chaæsy abhavat tad brÃhmaïÃc chaæsinÅ brÃhmaïÃc chaæsitvaæ sai«aindrÅ hotrà yad brÃhmaïÃc chaæsÅyà dvitÅyaæ varaæ v­ïÅ«veti v­ïà 3 iti sa varam av­ïÅtÃsyÃm eva mÃæ hotrÃyÃæ vÃyubhÆtaæ punantastuvanta÷ Óaæsantas ti«Âheyur iti taæ tasyÃm eva hotrÃyÃæ vÃyubhÆtaæ punantastuvanta÷ Óaæsanto 'ti«Âhaæs taæ yat tasyÃm eva hotrÃyÃæ vÃyubhÆtaæ punantastuvanta÷ Óaæsantas ti«Âhaæs tat potÃbhavat tat potu÷ pot­tvaæ sai«Ã vÃyavyà hotrà yat potriyà t­tÅyaæ varaæ v­ïÅ«veti v­ïà 3 iti sa varam av­ïÅtÃsyÃm eva mÃæ hotrÃyÃm agnibhÆtam indhÃnÃ÷ punantastuvanta÷ Óaæsantas ti«Âheyur iti taæ tasyÃm eva hotrÃyÃm agnibhÆtam indhÃnÃ÷ punantastuvanta÷ Óaæsanto 'ti«Âhaæs taæ yat tasyÃm eva hotrÃyÃm agnibhÆtam indhÃnÃ÷ punantastuvanta÷ Óaæsantas ti«Âhaæs tad ÃgnÅdhro 'bhavat tad ÃgnÅdhrasyÃgnÅdhratvaæ sai«ÃgneyÅ hotrà yad ÃgnÅdhrÅyeti brÃhmaïam // GpBr_1,2.19 // brÃhmaïo ha và imam agniæ vaiÓvÃnaraæ babhÃra / so 'yam agnir vaiÓvÃnaro brÃhmaïena bhriyamÃïa imÃæl lokÃn janayate 'thÃyam Åk«ate 'gnir jÃtavedà brÃhmaïadvitÅyo ha và ayam idam agnir vaiÓvÃnaro jvalati hantÃhaæ yan mayi teja indriyaæ vÅryaæ tad darÓayÃmy uta vai mà bibhriyÃd iti sa ÃtmÃnam ÃpyÃyayet taæ payo 'dhok tam imaæ brÃhmaïaæ darÓayitvÃtmany ajuhot sa dvitÅyam ÃtmÃnam ÃpyÃyayet taæ gh­tam adhok tam imaæ brÃhmaïaæ darÓayitvÃtmany ajuhot sa t­tÅyam ÃtmÃnam ÃpyÃyayet tad idaæ viÓvaæ vik­tam annÃdyam adhok tam imaæ brÃhmaïaæ darÓayitvÃtmany ajuhot sa caturtham ÃtmÃnam ÃpyÃyayet tena brÃhmaïasya jÃyÃæ virÃjam apaÓyat tÃm asmai prÃyacchat sa Ãtmà apitvam abhavat tata imam agniæ vaiÓvÃnaraæ parÃsyur brÃhmaïo 'gniæ jÃtavedasam adhatta so 'yam abravÅt agne jÃtavedo 'bhinidhehi mehÅti tasya dvaitaæ nÃmÃdhattÃghoraæ cÃkrÆraæ ca so 'Óvo 'bhavat tasmÃd aÓvo vaheta rathaæ na bhavati p­«Âhena sÃdinaæ sa devÃn Ãgacchat sa devebhyo 'nvÃti«Âhat tasmÃd devà abibhayus taæ brahmaïe prÃyacchat tam etayarcÃÓamayat // GpBr_1,2.20 // agniæ tv Ãhur vaiÓvÃnaraæ sadanÃn pradahanvagÃ÷ / sa no devatrÃdhibrÆhi mÃri«Ãm à vayaæ taveti / tam etÃbhi÷ pa¤cabhir ­gbhir upÃkurute yad akranda÷ prathamaæ jÃyamÃna iti / so 'ÓÃmyat tasmÃd aÓva÷ paÓÆnÃæ jighatsur atamo bhavati vaiÓvÃnaro hy e«a tasmÃd agni÷ padam aÓvaæ brahmaïe dadÃti brahmaïe hi prattaæ tasya rasam apŬayat sa raso 'bhavad raso ha và e«a taæ và etaæ rasaæ santaæ ratha ity Ãcak«ate parok«eïa parok«apriyà iva hi devà bhavanti pratyak«advi«a÷ / sa devÃn Ãgacchat sa devebhyo 'nvÃti«Âhat tasmÃd devà abibhayus taæ brahmaïe prÃyacchat tam etayarcÃjyÃhutyÃbhyajuhod indrasyaujo marutÃm anÅkam iti / ratham abhihutvà tÃm etayarcÃti«Âhad vanaspate vŬvaÇgo hi bhÆyà iti / tasmÃd ÃgnyÃdheyikaæ rathaæ brahmaïe dadÃti brahmaïe hi prattaæ tasya tak«Ãïas tanÆjye«ÂhÃæ dak«iïÃæ niramimata / tÃæ pa¤casv apaÓyad ­ci yaju«i sÃmni ÓÃnte 'tha ghore / tÃsÃæ dve brahmaïe prÃyacchad vÃcaæ ca jyotiÓ ca vÃg vai dhenur jyotir hiraïyaæ tasmÃd ÃgnyÃdheyikÃæ cÃtu«prÃÓyÃæ dhenuæ brahmaïe dadÃti brahmaïe hi prattà paÓu«u ÓÃmyamÃne«u cak«ur hÃpayanti cak«ur eva tadÃtmani dhatte yad vai cak«us taddhiraïyaæ tasmÃd ÃgnyÃdheyikaæ hiraïyaæ brahmaïe dadÃti brahmaïe hi prattaæ tasyÃtmann adhatta tena prÃjvalayad yan nÃdhatta tad ÃglÃbhavat tad Ãglà bhÆtvà sà samudraæ prÃviÓat sà samudram adahat tasmÃt samudro durgir api vaiÓvÃnareïa hi dagdha÷ sà p­thivÅm udait sà p­thivÅæ vyadahat sà devÃn Ãgacchat sà devÃn ahi¬at te devà brahmÃïam upÃdhÃvan sa naivÃgÃyan nÃn­tyat sai«Ãglai«Ã kÃruvidà nÃma taæ và etam ÃglÃhataæ santam ÃglÃg­dha ity Ãcak«ate parok«eïa parok«apriyà iva hi devà bhavanti pratyak«advi«a÷ / ya e«a brÃhmaïo gÃyano và nartano và bhavati tam ÃglÃg­dha ity Ãcak«ate tasmÃd brÃhmaïo naiva gÃyen nÃn­tyen mÃglÃg­dha÷ syÃt tasmÃd brÃhmyaæ pÆrvaæ havir aparaæ prÃjÃpatyaæ prÃjÃpatyÃt brÃhmaïam evottamam iti brÃhmaïam // GpBr_1,2.21 // atharvÃïaÓ ca ha và ÃÇgirasaÓ ca bh­gucak«u«Å tad brahmÃbhivyapaÓyaæs tad ajÃnan vayaæ và idaæ sarvaæ yad bh­gvaÇgirasa iti / te devà brÃhmyaæ havir yat sÃætapane 'gnÃv ajuhavur etad vai brÃhmyaæ havir yat sÃætapane 'gnau hÆyate e«a ha vai sÃætapano 'gnir yad brÃhmaïas tasyorjayorjÃæ devà abhajanta sumanasa eva svadhÃæ pitara÷ Óraddhayà svargaæ lokaæ brÃhmaïÃs tena sunvanty ­«ayo 'ntata÷ striya÷ kevala Ãtmany avÃrundhata vÃhyà ubhayena sunvanti yad vai yaj¤e brÃhmyaæ havir na nirÆpyetÃn­java÷ prÃjÃpatyahavi«o manu«yà jÃyerann asau yÃæl lokÃn Ó­ïv iti pità hy e«a ÃhavanÅyasya gÃrhapatyasya dak«iïÃgner yo 'gnihotraæ juhotÅti và priye dhÃmani madanti te«Ãm e«o 'gni÷ sÃætapanaÓre«Âho bhavaty etasya vÃci t­ptÃyÃm agnis t­pyati prÃïe t­pte vÃyus t­pyati cak«u«Å t­pta Ãdityas t­pyati manasi t­pte candramÃs t­pyati Órotre t­pte diÓaÓ cÃntardeÓÃÓ ca t­pyanti snehe«u t­pte«v Ãpas t­pyanti lome«u t­pte«v o«adhivanaspatayas t­pyanti ÓarÅre t­pte p­thivÅ t­pyaty evam e«o 'gni÷ sÃætapana÷ Óre«Âhas t­pta÷ sarvÃs t­ptÃs tarpayatÅti brÃhmaïam // GpBr_1,2.22 // sÃætapanà idaæ havir ity e«a ha vai sÃætapano 'gnir yad brÃhmaïo yasya garbhÃdhÃnapuæsavanasÅmantonnayanajÃtakarmanÃmakaraïani«kramaïÃnnaprÃÓanagodÃnacƬÃkaraïopanayanÃplavanÃgnihotravratacaryÃdÅnik­tÃni bhavanti sa sÃætapano 'tha yo 'yam anagnika÷ sa kumbhe tad yathà kumbhe lo«Âa÷ prak«ipto naiva ÓaucÃrthÃya kalpate naiva Óasyaæ nirvartayaty evam evÃyaæ brÃhmo 'nagnikas tasya brÃhmaïasyÃnagnikasya naiva daivaæ dadyÃn na pitryaæ na cÃsya svÃdhyÃyÃÓi«o na yaj¤a ÃÓi«a÷ svargaægamà bhavanti / tad apy etad ­coktam / agniæ dÆtaæ v­ïÅmahe hotÃraæ viÓvavedasam / asya yaj¤asya sukratum iti brÃhmaïam // GpBr_1,2.23 // atha ha prajÃpati÷ somena yak«yamÃïo vedÃn uvÃca kaæ vo hotÃraæ v­ïÅyÃæ kam adhvaryuæ kam udgÃtÃraæ kaæ brahmÃïam iti / ta Æcur ­gvidam eva hotÃraæ v­ïÅ«va yajurvidam adhvaryuæ sÃmavidam udgÃtaram atharvÃÇgirovidaæ brahmÃïaæ tathà hÃsya yaj¤aÓ catur«u loke«u catur«u deve«u catur«u vede«u catas­«u hotrÃsu catu«pÃd yaj¤a÷ prati«Âhati pratiti«Âhati prajayà paÓubhir ya evaæ veda tasmÃd ­gvidam eva hotÃraæ v­ïÅ«va sa hi hautraæ vedÃgnir vai hotà p­thivÅ và ­cÃm Ãyatanam agnir devatà gÃyatraæ chanda÷ bhÆr iti Óukraæ tasmÃt tam eva hotÃraæ v­ïÅ«vety etasya lokasya jitaya etasya lokasya vijitaya etasya lokasya saæjitaya etasya lokasyÃvaruddhaya etasya lokasya v­ddhaya etasya lokasya sam­ddhaya etasya lokasyodÃttaya etasya lokasya vyÃptaya etasya lokasya paryÃptaya etasya lokasya samÃptaye atha cen naivaævidaæ hotÃraæ v­ïute purastÃd evai«Ãæ yaj¤o ricyate / yajurvidam evÃdhvaryuæ v­ïÅ«va sa hy Ãdhvaryavaæ veda vÃyur và adhvaryur antarik«aæ vai yaju«Ãm Ãyatanaæ vÃyur devatà trai«Âubhaæ chando bhuva iti Óukraæ tasmÃt tam evÃdhvaryuæ v­ïÅ«vety etasya lokasyety evÃtha cen naivaævidam adhvaryuæ v­ïute paÓcÃd evai«Ãæ yaj¤o ricyate / sÃmavidam evodgÃtÃraæ v­ïÅ«va sa hy audgÃtraæ vedÃdityo và udgÃtà dyaur vai sÃmnÃm Ãyatanam Ãdityo devatà jÃgataæ chanda÷ svar iti Óukraæ tasmÃt tam evodgÃtÃraæ v­ïÅ«vety etasya lokasyety evÃtha cen naivaævidam udgÃtÃraæ v­ïute uttara evai«Ãæ yaj¤o ricyate / atharvÃÇgirovidam eva brahmÃïaæ v­ïÅ«va sa hi brahmatvaæ veda candramà vai brahmà Ãpo vai bh­gvaÇgirasÃm Ãyatanaæ candramà devatà vaidyutaÓ co«ïikkÃkubhe chandasÅ oæ ity atharvaïÃæ Óukraæ janad ity aÇgirasÃæ tasmÃt tam eva brahmÃïaæ v­ïÅ«vety etasya lokasya jitaya etasya lokasya vijitaya etasya lokasya saæjitaya etasya lokasyÃvaruddhaya etasya lokasya v­ddhaya etasya lokasya sam­ddhaya etasya lokasyodÃttaya etasya lokasya vyÃptaya etasya lokasya paryÃptaya etasya lokasya samÃptaye 'tha cen naivaævidaæ brahmÃïaæ v­ïute dak«iïata evai«Ãæ yaj¤o ricyate dak«iïata evai«Ãæ yaj¤o ricyate // GpBr_1,2.24 // ************************************************************************************** GopathabrÃhmaïa, PÆrvabhÃga, T­tÅya÷ prapÃÂhaka÷ oæ dak«iïÃpravaïà bhÆmir dak«iïata Ãpo vahanti tasmÃd yaj¤Ãs tadbhÆmer unnatataram iva bhavati yatra bh­gvaÇgiraso vi«ÂhÃs tad yathà Ãpa imÃæl lokÃn abhivahanty evam eva bh­gvaÇgirasa÷ sarvÃn devÃn abhivahanty evam evai«Ã vyÃh­ti÷ sarvÃn vedÃn abhivahanty oæ iti harcÃm oæ iti yaju«Ãm oæ iti sÃmnÃm oæ iti sarvasyÃhÃbhivÃdas taæ ha smaitad uttaraæ yaj¤e vidvÃæsa÷ kurvanti devà brahmÃïa Ãgacchata Ãgacchatety ete vai devà brahmÃïo yad bh­gvaÇgirasas tÃn evaitad g­ïÃnÃæs tÃn v­ïÃnÃæ hvayanto manyante nÃnyo bh­gvaÇgirovid v­to yaj¤am Ãgacchan yaj¤asya tejasà teja Ãpnoty ÆrjayorjÃæ yaÓasà yaÓo nÃnyo bh­gvaÇgirovid av­to yaj¤am Ãgacchen ned yaj¤aæ parimu«ïÅyÃd iti tad yathÃpÆrvaæ vatso 'dhÅtya gÃæ dhayed evaæ brahmà bh­gvaÇgirovid av­to yaj¤am Ãgacchen ned yaj¤aæ parimu«ïÅyÃd iti tad yathà gaur vÃÓvo vÃÓvataro vaikapÃt dvipÃt tripÃd iti syÃt kim abhivahet kim abhyaÓnuyÃd iti tasmÃd ­gvidam eva hotÃraæ v­ïÅ«va yajurvidam adhvaryuæ sÃmavidam udgÃtÃram atharvÃÇgirovidaæ brahmÃïaæ tathà hÃsya yaj¤aÓ catur«u loke«u catur«u deve«u catur«u vede«u catas­«u hotrÃsu catu«pÃd yaj¤a÷ prati«Âhati pratiti«Âhati prajayà paÓubhir ya evaæ veda yaÓ caivam ­tvijÃm Ãrtvijyaæ veda yaÓ ca yaj¤e yajanÅyaæ vedeti brÃhmaïam // GpBr_1,3.1 // prajÃpatir yaj¤am atanuta sa ­caiva hautram akarot yaju«Ãdhvaryavaæ sÃmnaudgÃtram atharvÃÇgirobhir brahmatvaæ taæ và etaæ mahÃvÃdyaæ kurute yad ­caiva hautram akarod yaju«Ãdhvaryavaæ sÃmnaudgÃtram atharvÃÇgirobhir brahmatvaæ sa và e«a tribhir vedair yaj¤asyÃnyatara÷ pak«a÷ saæskriyate manasaiva brahmà yaj¤asyÃnyataraæ pak«aæ saæskaroty ayam u vai ya÷ pavate sa yaj¤as tasya manaÓ ca vÃk ca vartanir manasà caiva hi vÃcà ca yaj¤e vahaty ata eva mana iyam eva vÃk sa yad vadan nÃsti vidyÃd ardhaæ me 'sya yaj¤asyÃntaragÃd iti tad yathaikapÃt puru«o yann ekacakro và ratho vartamÃno bhre«aæ nyety evam evÃsya yaj¤o bhre«aæ nyeti yaj¤asya bhre«am anu yajamÃno bhre«aæ nyeti yajamÃnasya bhre«am anv ­tvijo bhre«aæ niyanti ­tvijÃæ bhre«am anu dak«iïà bhre«aæ niyanti dak«iïÃnÃæ bhre«am anu yajamÃna÷ putrapaÓubhir bhre«aæ nyeti putrapaÓÆnÃæ bhre«am anu yajamÃna÷ svargeïa lokena bhre«aæ nyeti svargasya lokasya bhre«am anu tasyÃrdhasya yogak«emo bhre«aæ nyeti yasminn ardhe yajanta iti brÃhmaïam // GpBr_1,3.2 // tad u ha smÃha Óvetaketur Ãruïeyo brahmÃïaæ d­«Âvà bhëamÃïam ardhaæ me 'sya yaj¤asyÃntaragÃd iti tasmÃd brahmà stute bahi÷ pavamÃne vÃcoyamyam upÃæÓvantaryÃmÃbhyÃm atha ye pavamÃna udÆcus te«v atha yÃni ca stotrÃïi ca ÓastrÃïy à va«aÂkÃrÃt te«u sa yad ­kto bhre«aæ niyacched oæ bhÆr janad iti gÃrhapatye juhuyÃt yadi yaju«Âa oæ bhuvo janad iti dak«iïÃgnau juhuyÃt yadi sÃmata oæ svar janad ity ÃhavanÅye juhuyÃt yady anÃj¤Ãtà brahmatà oæ bhÆr bhuva÷ svar janad oæ ity ÃhavanÅya eva juhuyÃt tadvÃkovÃkyasyarcÃæ yaju«Ãæ sÃmnÃm atharvÃÇgirasÃm athopa vedÃnÃæ rasena yaj¤asya viri«Âaæ saædhÅyate tad yathà lavaïenety uktaæ tad yathà ubhayapÃt puru«o yann ubhayacakro và ratho vartamÃno 'bhre«aæ nyety evam evÃsya yaj¤o 'bhre«aæ nyeti yaj¤asyÃbhre«am anu yajamÃno 'bhre«aæ nyeti yajamÃnasyÃbhre«am anv ­tvijo 'bhre«aæ niyanti ­tvijÃm abhre«am anu dak«iïà abhre«aæ niyanti dak«iïÃnÃm abhre«am anu yajamÃna÷ putrapaÓubhir abhre«aæ nyeti putrapaÓÆnÃm abhre«am anu yajamÃna÷ svargeïa lokenÃbhre«aæ nyeti svargasya lokasyÃbhre«am anu tasyÃrdhasya yogak«emo 'bhre«aæ nyeti yasminn ardhe yajanta iti brÃhmaïam // GpBr_1,3.3 // tad yad audumbaryÃn ma Ãsi«Âa hiÇk­ïot me prÃstÃvÅn ma udake ÃsÅt me subrahmaïyÃm ÃhvÃsÅd ity udgÃtre dak«iïà nÅyante grahÃn me 'grahÅt prÃcÃrÅn me 'ÓuÓruvan me samanasaskÃr«Åd ayÃk«Ån me 'ÓÃæsÅn me 'va«aÂkÃr«Ån ma ity adhvaryave hot­«adana Ãsi«Âa ayÃk«Ån me 'ÓÃæsÅn me 'va«aÂkÃr«Ån ma iti hotre devayajanaæ me 'cÅk­pad brahmà sÃdaæ me 'sÅs­pad brahmajapÃn me 'japÅt purastÃddhomasaæsthitahomÃn me 'hau«Åd ayÃk«Ån me 'ÓÃæsÅn me 'va«aÂkÃr«Ån ma iti brahmaïe bhÆyi«Âhena mà brahmaïÃkÃr«Åd ity etad vai bhÆyi«Âhaæ brahma yad bh­gvaÇgirasa÷ ye 'Çgiraso ye 'Çgirasa÷ sa rasa÷ ye 'tharvÃïà ye 'tharvÃïas tad bhe«ajaæ yad bhe«ajaæ tad am­taæ yad am­taæ tad brahma sa và e«a pÆrve«Ãm ­tvijÃm ardhabhÃgasyÃrdham itare«Ãm ardhaæ brahmaïa iti brÃhmaïam // GpBr_1,3.4 // devÃÓ ca ha và asurÃÓ ca saægrÃmaæ samayatanta tatraitÃs tistro hotrakà jihmaæ pratipedire tÃsÃm indra ucchÃni sÃmÃni lulopa tÃni hotre prÃyacchad Ãjyaæ ha vai hotur babhÆva praugaæ potur vaiÓvadevaæ ha vai hotur babhÆva ni«kevalyaæ ne«Âur marutvatÅyaæ ha vai hotur babhÆva ÃgnimÃrutam ÃgnÅdhrasya tasmÃd etad abhyastataram iva Óasyate yad ÃgnimÃrutaæ yasmÃd ete saæÓaæsukà iva bhavanti yaddhotà potà ne«ÂÃgnÅdhro mumohe vasÅta tad brahmeyasÃm ivÃsa tÃsÃm ardhaæ pratilulopa prathamÃrhaïaæ ca prathamapadaæ caitad dak«iïÃæ caitat pariÓi«eded iti brÃhmaïam // GpBr_1,3.5 // uddÃlako ha và Ãruïir udÅcyÃn v­to dhÃvayÃæcakÃra tasya ha ni«ka upÃhito babhÆva upavÃdÃd bibhyato yo mà brÃhmaïo 'nÆcÃna upavadi«yati tasmà etaæ pradÃsyÃmÅti taddhodÅcyÃn brÃhmaïÃn bhayaæ bibheda uddÃlako ha và ayam ÃyÃti kaurupäcÃlÅ brahmà brahmaputra÷ sa Ærdhvaæ v­to na paryÃdadhÅta kenemaæ vÅreïa prati saæyatÃmahà iti taæ yata eva prapannaæ dadhre tata evam anupratipedire taæ ha svaidÃyanaæ Óaunakam Æcu÷ svaidÃyana tvaæ vai no brahmi«Âho 'sÅti tvayemaæ vÅreïa pratisayatÃmahà iti taæ yata eva prapannaæ dadhre tata evam anupratipedire taæ ha svaidÃyanà ity ÃmantrayÃmÃsa sa ho gotamasya putretÅti hÃsmà asÆyÃt pratiÓrutaæ pratiÓuÓrÃva sa vai gautamasya putra Ærdhvaæ v­to 'dhÃvÅt // GpBr_1,3.6 //