Gopatha-Brahmana 1,1.1 - 1,3.6 Based on the edition by Ràjendralàla Mitra; Harachandra Vidyàbhåùaõa Calcutta: Gaõe÷a Press, 1872 (Bibliotheca Indica ; 69) Input by Oliver Hellwig ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ Gopathabràhmaõa, Pårvabhàga, Prathamaþ prapàñhakaþ oü brahma ha và idam agra àsãt svayaü tv ekam eva tad aikùata mahad vai yakùaü tad ekam evàsmi hantàhaü mad eva manmàtraü dvitãyaü devaü nirmama iti tad abhya÷ràmyad abhyatapat samatapat tasya ÷ràntasya taptasya saütaptasya lalàñe sneho yad àrdryam àjàyata tenànandat tam abravãt mahad vai yakùaü suvedam avidàmaha iti / tad yad abravãt mahad vai yakùaü suvedam avidàmaha iti tasmàt suvedo 'bhavattaü và etaü suvedaü santaü sveda ity àcakùate / parokùeõa parokùapriyà iva hi devà bhavanti pratyakùadviùaþ || GpBr_1,1.1 || sa bhåyo '÷ràmyad bhåyo 'tapyat bhåya àtmànaü samatapat tasya ÷ràntasya taptasya saütaptasya sarvebhyo romagartebhyaþ pçthak svedadhàràþ pràsyandanta / tàbhir anandat tad abravãd àbhir và aham idaü sarvaü dhàrayiùyàmi yad idaü kiücàbhir và aham idaü sarvaü janayiùyàmi yad idaü kiücàbhir và aham idaü sarvam àpsyàmi yad idaü kiüceti / tad yad abravãd àbhir và aham idaü sarvaü dhàrayiùyàmi yad idaü kiüceti tasmàt dhàrà abhavaüs taddhàràõàü dhàràtvaü yac càsu dhriyate / tad yad abravãd àbhir và aham idaü sarvaü janayiùyàmi yad idaü kiüceti tasmàj jàyà abhavaüs tajjàyànàü jàyàtvaü yac càsu puruùo jàyate yac ca putraþ punnàmanarakam aneka÷atatàraü tasmàt tràti putras tat putrasya putratvam / tad yad abravãd àbhir và aham idaü sarvam àpsyàmi yad idaü kiüceti tasmàd àpo 'bhavaüs tad apàm aptvam àpnoti vai sa sarvàn kàmàn yàn kàmayate // GpBr_1,1.2 // tà apaþ sçùñvànvaikùata tàsu svàü chàyàm apa÷yat tàm asyekùamàõasya svayaü reto 'skandat tad apsu pratyatiùñhat tàs tatraivàbhya÷ràmyad abhyatapat samatapat tàþ ÷ràntàs taptàþ saütaptàþ sàrdham eva retasà dvaidham abhavaüs tàsàm anyà anyatarà atilavaõà apeyà asvàdvyas tà a÷àntà retaþ samudraü vçtvàtiùñhann athetaràþ peyàþ svàdvyaþ ÷àntàs tàs tatraivàbhya÷ràmyad abhyatapat samatapat tàbhyaþ ÷ràntàbhyas taptàbhyaþ saütaptàbhyo yad reta àsãt tad abhçjjyata yad abhçjjyata tasmàd bhçguþ samabhavat tad bhçgor bhçgutvaü bhçgur iva vai sa sarveùu lokeùu bhàti ya evaü veda // GpBr_1,1.3 // sa bhçguü sçùñvàntaradhãyata sa bhçguþ sçùñaþ pràï ejatataü vàg anvavadad vàyo vàyo iti saünyavartata sa dakùiõàü di÷am ejatataü vàg anvavadat màtari÷van màtari÷vann iti sa nyavartata sa pratãcãü di÷am ejatataü vàg anvavadat pavamànaþ pavamàna iti sa nyavartata sa udãcãü di÷am ejatataü vàg anvavadad vàta vàteti tam abravãn nanv avidàmaha iti na hãty athàrvàï enam etàsv evàpsv anviccheti tad yad abravãd athàrvàï enam etàsv evàpsv anviccheti tad atharvàbhavat tad atharvaõo 'tharvatvam / tasya ha và etasya bhagavato 'tharvaõa çùer yatheva brahmaõã lomàni yathàïgàni yathà pràõa evam evàsya sarva àtmà samabhavat tam atharvàõaü brahmàbravãt prajàpateþ prajàþ sçùñvà pàlayasveti / tad yad abravãt prajàpateþ prajà sçùñvà pàlayasveti tasmàt prajàpatir abhavat tat prajàpateþ prajàpatitvam atharvà vai prajàpatiþ prajàpatir iva vai sa sarveùu lokeùu bhàti ya evaü veda // GpBr_1,1.4 // tam atharvàõam çùim abhya÷ràmyad abhyatapat samatapat tasmàc chràntàt taptàt saütaptàt da÷atayàn atharvaõa çùãn niramimataikarcàn dvyçcàüs tçcàü÷ caturçcàn pa¤carcàn ùaóarcàn saptarcàn aùñarcàn navarcàn da÷arcàn iti / tàn atharvaõa çùãn abhya÷ràmyad abhyatapat samatapat tebhyaþ ÷ràntebhyas taptebhyaþ saütaptebhyaþ da÷atayàn àtharvaõàn àrùeyàn niramimataikàda÷àn dvàda÷àüs trayoda÷àü÷ caturda÷àn pa¤cada÷àn ùoóa÷àn saptada÷àn aùñàda÷àn navada÷àn viü÷àn iti / tàn atharvaõa çùãn àtharvaõàü÷ càrùeyàn abhya÷ràmyad abhyatapat samatapat tebhyaþ ÷ràntebhyas taptebhyaþ saütaptebhyo yàn mantràn apa÷yat sa àtharvaõo vedo 'bhavat tam àtharvaõaü vedam abhya÷ràmyad abhyatapat samatapat tasmàc chràntàt taptàt saütaptàd om iti mana evordhvam akùaram udakràmat sa ya icchet sarvair etair atharvabhi÷ càtharvaõã kurvãyety etayaiva taü mahàvyàhçtyà kurvãta / sarvair ha và asyaitair atharvabhi÷ càtharvaõai÷ ca kçtaü bhavati ya evaü veda ya÷ caivaü vidvàn evam etayà mahàvyàhçtyà kurute // GpBr_1,1.5 // sa bhåyo '÷ràmyad bhåyo 'tapyad bhåya àtmànaü samatapat sa àtmata eva trãül lokàn niramimata pçthivãm antarikùaü divam iti / sa khalu pàdàbhyàm eva pçthivãü niramimatodaràd antarikùam mårdhno divam / sa tàüs trãn lokàn abhya÷ràmyad abhyatapat samatapat tebhyaþ ÷ràntebhyas taptebhyaþ saütaptebhyas trãn devàn niramimatàgniü vàyum àdityam iti / sa khalu pçthivyà evàgniü niramimatàntarikùàd vàyuü diva àdityam / sa tàüs trãn devàn abhya÷ràmyad abhyatapat samatapat tebhyaþ ÷ràntebhyas taptebhyaþ saütaptebhyas trãn vedàn niramimata çgvedaü yajurvedaü sàmavedam iti agne çgvedaü vàyor yajurvedam àdityàt sàmavedam / sa tàüs trãn vedàn abhya÷ràmyad abhyatapat samatapat tebhyaþ ÷ràntebhyas taptebhyaþ saütaptebhyas tisro mahàvyàhçtãr niramimata bhår bhuvaþ svar iti / bhår ity çgvedàt bhuva iti yajurvedàt svar iti sàmavedàt / sa ya icchet sarvair etais tribhir vedaiþ kurvãyety etàbhir eva taü mahàvyàhçtibhiþ kurvãta sarvair ha và asyaitais tribhir vedaiþ kçtaü bhavati ya evaü veda ya÷ caivaü vidvàn evam etàbhir mahàvyàhçtibhiþ kurute // GpBr_1,1.6 // tà yà amå retaþ samudraü vçtvàtiùñhaüs tàþ pràcyo dakùiõàcyaþ pratãcya udãcyaþ samavadravanta / tad yat samavadravanta tasmàt samudra ucyate / tà bhãtà abruvan bhagavantam eva vayaü ràjànaü vçõãmaha iti / yac ca vçtvàtiùñhaüs tadvaraõo 'bhavat taü và etaü varaõaü santaü varuõa ity àcakùate / parokùeõa parokùapriyà iva hi devà bhavanti pratyakùadviùaþ / sa samudràd amucyata sa mucyur abhavat taü và etaü mucyuü santaü mçtyur ity àcakùate / parokùeõa parokùapriyà iva hi devà bhavanti pratyakùadviùaþ / taü varuõaü mçtyum abhya÷ràmyad abhyatapat samatapat tasya ÷ràntasya taptasya saütaptasya sarvebhyo 'ïgebhyo raso 'kùarat so 'ïgaraso 'bhavat taü và etam aïgarasaü santam aïgirà ity àcakùate / parokùeõa parokùapriyà iva hi devà bhavanti pratyakùadviùaþ // GpBr_1,1.7 // tam aïgirasam çùim abhya÷ràmyad abhyatapat samatapat tasmàc chràntàt taptàt saütaptàd viü÷ino 'ïgirasa çùãn niramimata tàn viü÷ino 'ïgirasa çùãn abhya÷ràmyad abhyatapat samatapat tebhyaþ ÷ràntebhyas taptebhyaþ saütaptebhyo da÷atayàn àïgirasàn àrùeyàn niramimata ùoóa÷ino 'ùñàda÷ino dvàda÷ina ekarcàüs tçcàü÷ caturçcàn pa¤carcàn ùaóarcàn dvyçcàn saptarcàn iti / tàn aïgirasa çùãn àïgirasàü÷ càrùeyàn abhya÷ràmyad abhyatapat samatapat tebhyaþ ÷ràntebhyas taptebhyaþ saütaptebhyo yàn mantràn apa÷yatsa àïgiraso vedo 'bhavat tam àïgirasaü vedam abhya÷ràmyad abhyatapat samatapat tasmàc chràntàt taptàt saütaptàj janad iti dvaitam akùaraü vyabhavat / sa ya icchet sarvair etair aïgirobhi÷ càïgirasai÷ ca kurvãyety etayaiva taü mahàvyàhçtyà kurvãta sarvair ha và asyaitair aïgirobhi÷ càïgirasai÷ ca kçtaü bhavati ya eva veda ya÷ caiva vidvàn evam etayà mahàvyàhçtyà kurute // GpBr_1,1.8 // sa årdhvo 'tiùñhat sa imàül lokàn vyaùñabhnàt tasmàd aïgiraso 'dhãyàna årdhvas tiùñhati tad vrataü sa manasà dhyàyed yad và ahaü kiücana manasà dhyàsyàmi tathaiva tad bhaviùyati taddha sma tathaiva bhavati / tad apy etad çcoktam / ÷reùñho ha vedas tapaso 'dhijàto brahmajyànàü kùitaye saübabhåva çjyad bhåtaü yad asçjyatedaü nive÷anam ançõaü dåram asyeti / tà và età aïgirasàü yàmayo yan menayaþ karoti menibhir vãryaü ya eva veda // GpBr_1,1.9 // sa di÷au 'nvaikùata pràcãü dakùiõàü pratãcãm udãcãü dhruvàm årdhvàm iti / tàs tatraivàbhya÷ràmyad abhyatapat samatapat tàbhyaþ ÷ràntàbhyas taptàbhyaþ saütaptàbhyaþ pa¤ca vedàn niramimata sarpavedaü pi÷àcavedam asuravedam itihàsavedaü puràõavedam iti / sa khalu pràcyà eva di÷aþ sarpavedaü niramimata dakùiõasyàþ pi÷àcavedaü pratãcyà asuravedam udãcyà itihàsavedaü dhruvàyà÷ cordhvàyà÷ ca puràõavedam / sa tàn pa¤ca vedàn abhya÷ràmyad abhyatapat samatapat tebhyaþ ÷ràntebhyas taptebhyaþ saütaptebhyaþ pa¤ca mahàvyàhçtãr niramimata vçdhat karad guhan mahat tad iti / vçdhad iti sarpavedàt karad iti pi÷àcavedàt guhad ity asuravedàt mahad itãtihàsavedàt tad iti puràõavedàt sa ya icchet sarvair etaiþ pa¤cabhir vedaiþ kurvãyety etàbhir eva taü mahàvyàhçtibhiþ kurvãta sarvair ha và asyaitaiþ pa¤cabhir vedaiþ kçtaü bhavati ya evaü veda ya÷ caivaü vidvàn evam etàbhir mahàvyàhçtibhiþ kurute // GpBr_1,1.10 // sa àvata÷ ca paràvata÷ cànvaikùata tàs tatraivàbhya÷ràmyad abhyatapat samatapat tàbhyaþ ÷ràntàbhyas taptàbhyaþ saütaptàbhyaþ ÷am ity årdhvam akùaram udakràmat / sa ya icchet sarvàbhir etàbhir àvadbhi÷ ca paràvadbhi÷ ca kurvãyety etayaiva taü mahàvyàhçtyà kurvãta sarvàbhir ha và asyaitàbhir àvadbhi÷ ca paràvadbhi÷ ca kçtaü bhavati ya evaü veda ya÷ caivaü vidvàn evam etayà mahàvyàhçtyà kurute // GpBr_1,1.11 // sa bhåyo '÷ràmyat bhåyo 'tapyat bhåya àtmànaü samatapat sa manasa eva candramasaü niramimata nakhebhyo nakùatràõi lomabhya oùadhivanaspatãn kùudrebhyaþ pràõebhyo 'nyàn bahån devàn / sa bhåyo '÷ràmyad bhåyo 'tapyat bhåya àtmànaü samatapat sa etaü trivçtaü saptatantum ekaviü÷atisaüsthaü yaj¤am apa÷yat / tad apy etad çcoktam / agnir yaj¤aü trivçtaü saptatantum iti / athàpy eùa pràkrãóitaþ ÷lokaþ pratyabhivadati sapta sutyàþ sapta ca pàkayaj¤à iti // GpBr_1,1.12 // tam àharat yenàyajata tasyàgnir hotàsãt vàyur adhvaryuþ sårya udgàtà candramà brahmà parjanyaþ sadasya oùadhivanaspataya÷ camasà adhvaryavo vi÷vedevà hotrakà atharvàïgiraso goptàras taü ha smaitam evaü vidvàüsaþ pårve ÷rotriyà yaj¤aü tataü sàvasàya ha smàhety abhivrajanti mà no 'yaü gharma udyataþ pramattànàm amçtàþ prajàþ prasàkùãd iti tàn vàyetàn parirakùakàn sadaþprasarpakàn ity àcakùate dakùiõàsamçddhàüs tad u ha smàha prajàpatir yad vai yaj¤e 'ku÷alà çtvijo bhavanty acaritino brahmacaryam aparàgyà và tad vai yaj¤asya viriùñam ity àcakùate / yaj¤asya viriùñam anuyajamàno viriùyate yajamànasya viriùñam anvçtvijo viriùyanta çtvijàü viriùñam anudakùiõà viriùyante dakùiõànàü viriùñam anuyajamànaþ putrapa÷ubhir viriùyate putrapa÷ånàü viriùñam anuyajamànaþ svarge lokena viriùyate svargasya lokasya viriùñam anu tasyàrdhasya yogakùemo viriùyate yasminn ardhe yajanta iti bràhmaõam // GpBr_1,1.13 // taü ha smaitam evaü vidvàüsaü brahmàõaü yaj¤aviriùño và yaj¤aviriùñino vety upàdhàveran namas te astu bhagavan yaj¤asya no viriùñaü saüdhehãti tad yatraiva viriùñaü syàt tatràgnãn upasamàdhàya ÷àntyudakaü kçtvà pçthivyai ÷rotràyeti trir evàgnãn samprokùati triþ paryukùati triþ kàrayamàõam àcàmayati ca samprokùati ca yaj¤avàstu ca samprokùaty athàpi vedànàü rasena yaj¤asya viriùñaü saüdhãyate tad yathà lavaõena suvarõaü saüdadhyàt suvarõena rajataü rajatena lohaü lohena sãsaü sãsena eùv evam evàsya yaj¤asya viriùñaü saüdhãyate yaj¤asya saüdhitim anu yajamànaþ saüdhãyate yajamànasya saüdhitim anv çtvijaþ saüdhãyanta çtvijàü saüdhitim anu dakùiõàþ saüdhãyante dakùiõànàü saüdhitim anu yajamànaþ putrapa÷ubhiþ saüdhãyate putrapa÷ånàü saüdhitim anu yajamànaþ svargeõa lokena saüdhãyate svargasya lokasya saüdhitim anu tasyàrdhasya yogakùemaþ saüdhãyate yasminn ardhe yajanta iti bràhmaõam // GpBr_1,1.14 // tad u ha smàhàtharvà devo vijànan yaj¤aviriùñànandànãtpupa÷amayeran yaj¤e pràya÷cittiþ kriyate 'pi ca yad u bahv iva yaj¤e vilomaþ kriyate na caivàsya kàcanàrtir bhavati na ca yaj¤aviùkandham upayàty apahanti punar mçtyum apàtyeti punar àjàtiü kàmacàro 'sya sarveùu lokeùu bhàti ya evaü veda ya÷ caivaü vidvàn brahmà bhavati yasya caiva vidvàn brahmà dakùiõataþ sado 'dhyàste yasya caiva vidvàn brahmà dakùiõata udaïmukha àsãno yaj¤a àjyàhutãr juhotãti bràhmaõam // GpBr_1,1.15 // brahma ha vai brahmàõaü puùkare sasçje sa khalu brahmà sçùña÷ cintàm àpede kenàham ekenàkùareõa sarvàü÷ ca kàmàn sarvàü÷ ca lokàn sarvàü÷ ca devàn sarvàü÷ ca vedàn sarvàü÷ ca yaj¤àn sarvàü÷ ca ÷abdàn sarvà÷ ca vyuùñãþ sarvàõi ca bhåtàni sthàvarajaïgamàny anubhaveyam iti sa brahmacaryam acarat sa oü ity etad akùaram apa÷yad dvivarõaü caturmàtraü sarvavyàpi sarvavibhvayàtayàmabrahma bràhmãü vyàhçtiü brahmadaivataü tayà sarvàü÷ ca kàmàn sarvàü÷ ca lokàn sarvàü÷ ca devàn sarvàü÷ ca vedàn sarvàü÷ ca yaj¤àn sarvàü÷ ca ÷abdàn sarvà÷ ca vyuùñãþ sarvàõi ca bhåtàni sthàvarajaïgamàny anvabhavat tasya prathamena varõenàpasneha÷ cànvabhavat tasya dvitãyena varõena tejo jyotãüùy anvabhavat // GpBr_1,1.16 // tasya prathamayà svaramàtrayà pçthivãm agnim oùadhivanaspatãn çgvedaü bhår iti vyàhçtir gàyatraü chandas trivçtaü stomaü pràcãü di÷aü vasantam çtuü vàcam adhyàtmaü jihvàü rasam itãndriyàõy anvabhavat // GpBr_1,1.17 // tasya dvitãyayà svaramàtrayàntarikùaü vàyuü yajurvedaü bhuva iti vyàhçtis traiùñubhaü chandaþ pa¤cada÷aü stomaü pratãcãü di÷aü grãùmam çtuü pràõam adhyàtmanàsike gandhaghràõam itãndriyàõy anvabhavat // GpBr_1,1.18 // tasya tçtãyayà svaramàtrayà divam àdityaü sàmavedaü svar iti vyàhçtir jàgataü chandaþ saptada÷aü stomam udãcãü di÷aü varùàçtuü jyotir adhyàtmaü cakùuùã dar÷anam itãndriyàõy anvabhavat // GpBr_1,1.19 // tasya vakàramàtrayàpa÷ candramasam atharvavedanakùatràõy o3m iti svam àtmànaü janad ity aïgirasàm ànuùñubhaü chanda ekaviü÷aü stomaü dakùiõàü di÷aü ÷aradam çtuü mano'dhyàtmaü j¤ànaü j¤eyam itãndriyàõy anvabhavat // GpBr_1,1.20 // tasya makàra÷rutyetihàsapuràõaü vàko vàkyagàthànàrà÷aüsãr upaniùado 'nu÷àsanànàm iti vçdhat karadguhan mahat tac cham o3m iti vyàhçtãþ svara÷amyanànàtantrãþ svarançtyagãtavàditràõy anvabhavac caitrarathaü daivataü vaidyutaü jyotir vàr hataü chandas tçõavat trayastriü÷au stomau dhruvàm årdhvàü di÷aü hemanta÷i÷iràv çtå ÷rotram adhyàtmaü ÷abda÷ravaõam itãndriyàõy anvabhavat // GpBr_1,1.21 // saiùaivàkùara çg brahmaõas tapaso 'gre pràdurbabhåva brahma vedasyàtharvaõaü ÷ukram ata eva mantràþ pràdurbabhåvuþ sa tu khalu mantràõàm atapasà÷u÷råùànadhyàyàdhyayanena yad ånaü ca viriùñaü ca yàtayàmaü ca karoti tadatharvaõàü tejasà pratyàpyàyayen mantrà÷ ca màm abhimukhãbhaveyur garbhà iva màtaram abhijighàüsuþ purastàd oükàraü prayuïkta etayaiva tad çcà pratyàpyàyayed eùaiva yaj¤asya purastàd yujyata eùà pa÷càt sarvata etayà yaj¤as tàyate / tad apy etad çcoktam / yà purastàd yujyata çco 'kùare parame vyomann iti / tad etad akùaraü bràhmaõo yaü kàmam icchet triràtropoùitaþ pràïmukho vàgyato barhiùy upavi÷ya sahasrakçtvà àvartayet siddhanty asyàrthàþ sarvakarmàõi ceti bràhmaõam // GpBr_1,1.22 // vasorddhàràõàm aindranagarantadasuraràþ paryavàrayanta te devà bhãtà àsan ka imàn asuràn apahaniùyatãti ta oükàraü brahmaõaþ putraü jyeùñhaü dadç÷us te tam abruvan bhavatà mukhenemàn asuràn jayemeti / sa hovàca kiü me pratãvàho bhaviùyatãti varaü vçõãùyeti vçõà iti sa varam avçõãta na màm anãrayitvà bràhmaõà brahma vadeyur yadi vadeyur abrahma tat syàd iti tatheti te devà devayajanasyottaràrdhe 'suraiþ saüyatà àsaüs tàn oükàreõàgnãdhrãyàd devà asuràn paràbhàvayanta tad yat paràbhàvayanta tasmàd oükàraþ pårva ucyate / yo ha và etam oükàraü na vedàva÷aþ syàd ity atha ya eva veda brahma va÷aþ syàd iti tasmàd oükàra çgy çg bhavati yajuùi yajuþ sàmni sàma såtre såtraü bràhmaõe bràhmaõaü ÷loke ÷lokaþ praõave praõava iti bràhmaõam // GpBr_1,1.23 // oükàraü pçcchàmaþ ko dhàtuþ kiü pràtipadikaü kiü nàmàkhyàtaü kiü liïgaü kiü vacanaü kà vibhaktiþ kaþ pratyayaþ kaþ svara upasargo nipàtaþ kiü vai vyàkaraõaü ko vikàraþ ko vikàrã katimàtraþ kativarõaþ katyakùaraþ katipadaþ kaþ saüyogaþ kiü sthànànupradànakaraõaü ÷ikùukàþ kim uccàrayanti kiü chandaþ ko varõa iti pårve pra÷nà athottare mantraþ kalpo bràhmaõam çgyajuþ sàma kasmàd brahmavàdina oükàram àditaþ kurvanti kiü devataü kiü jyotiùaü kiü niruktaü kiü sthànaü kà prakçtiþ kim adhyàtmam iti ùañtriü÷at pra÷nàþ pårvottaràõàü trayo vargà dvàda÷akà etair oükàraü vyàkhyàsyàmaþ // GpBr_1,1.24 // indraþ prajàpatim apçcchad bhagavann abhisåya pçcchàmãti pçccha vatsety abravãt kim ayam oükàraþ kasya putraþ kiü caitac chandaþ kiü caitadvarõaþ kiücaitad brahmà brahma sampadyate tasmàd vai tadbhadram oükàraü pårvam àlebhe svaritodàtta ekàkùara oükàra çgvede traisvaryodàtta ekàkùara oükàro yajurvede dãrghaplutodàtta ekàkùara oükàraþ sàmavede hrasvodàtta ekàkùara oükàro 'tharvaveda udàttodàttadvipada a u ity ardhacatasro màtrà makàre vya¤janam ity àhur yà sà prathamà màtrà brahmadevatyà raktà varõena yas tàü dhyàyate nityaü sa gacched bràhmyaü padaü yà sà dvitãyà màtrà viùõudevatyà kçùõà varõena yas tàü dhyàyate nityaü sa gacched vaiùõavaü padaü yà sà tçtãyà màtrai÷ànadevatyà kapilà varõena yas tàü dhyàyate nityaü sa gacched ai÷ànaü padaü yà sàrdhacaturthã màtrà sarvadevatyà vyaktãbhåtà khaü vicarati ÷uddhasphañikasaünibhà varõena yas tàü dhyàyate nityaü sa gacchet padam anàmakam oükàrasya cotpattir vipro yo na jànàti tat punar upanayanaü tasmàd bràhmaõavacanam àdartavyaü yathà làtavyo gotro brahmaõaþ putro gàyatraü chandaþ ÷uklo varõaþ puüso vatso rudro devatà oükàro vedànàm // GpBr_1,1.25 // ko dhàtur ity àpçr dhàtur avatim apy eke råpasàmànyàd arthasàmànyanedãyas tasmàd àper oükàraþ sarvam àpnotãty arthaþ kçdantam arthavat pràtipadikam adar÷anaü pratyayasya nàma sampadyate nipàteùu cainaü vaiyàkaraõà udàttaü samàmananti tad avyayãbhåtam anvarthavàcã ÷abdo na vyeti kadàcaneti / sadç÷aü triùu liïgeùu sarvàsu ca vibhaktiùu / vacaneùu ca sarveùu yan na vyeti tad avyayam / ko vikàrã cyavate prasàraõam àptotiràva à pakàrã vikàryàvàdita oükàro vikriyate dvitãyo makàra eva dvivarõa ekàkùara oü ity oükàro nirvçtaþ // GpBr_1,1.26 // katimàtra ityàdes tisro màtrà abhyàdàne hi plavate makàra÷ caturthãü kiü sthànam ity ubhàv oùñhau sthànaü nàdànupradànakaraõau ca dvayasthànaü saüdhyakùaram avarõale÷aþ kaõñhyo yathokta÷eùaþ pårvo vivçtakaraõasthita÷ ca dvitãyaspçùñakaraõasthita÷ ca na saüyogo vidyåta àkhyàtopasargànudàttasvaritaliïgavibhaktivacanàni ca saüsthànàdhyàyina àcàryàþ pårve babhåvuþ ÷ravaõàd eva pratipadyante nakàraõaü pçcchanty athàparapakùãyàõàü kaviþ pa¤càlacaõóaþ paripçcchako babhåvàü vu pçthag udgãthadoùàn bhavanto bruvantv iti tad vàpy upalakùayed varõàkùarapadàïka÷o vibhaktyàm çùiniùevitàm iti vàcaü stuvanti tasmàt kàraõaü bråmo varõànàm ayam idaü bhaviùyatãti ùaóaïgavidas tat tathàdhãmahe / kiü chanda iti gàyatraü hi chando gàyatrã vai devànàm ekàkùarà ÷vetavarõà ca vyàkhyàtà dvau dvàda÷akau vargàv etad vai vyàkaraõaü dhàtvarthavacanaü ÷aikùyaü chandovacanaü càthottarau dvau dvàda÷akau vargau vedarahasikã vyàkhyàtà mantraþ kalpo bràhmaõam çg yajuþ sàmàtharvàõy eùà vyàhçti÷ caturõàü vedànàm ànupårveõoü bhår bhuvasvar iti vyàhçtayaþ // GpBr_1,1.27 // asamãkùapravahlitàni ÷råyante dvàparàdàv çùãõàm ekade÷o doùapatir iha cintàm àpede tribhiþ somaþ pàtavyaþ samàptam iva bhavati tasmàd çgyajuþsàmàny apakràntatejàüsy àsaüs tatra maharùayaþ paridevayàücakrire mahac chokabhayaü pràptàsmo na caitat sarvaiþ samabhihitaü te vayaü bhagavantam evopadhàvàma sarveùàm eva ÷arma bhavànãti te tathety uktvà tåùõãm atiùñhan nànupasannebhya ity upopasãdàmãti nãcair babhåvuþ / sa ebhya upanãya provàca màmikàm eva vyàhçtim àditaþ àditaþ kçõudhvam ity evaü màmakà àdhãyante / narte bhçgvaïgirovidbhyaþ somaþ pàtavya çtvijaþ paràbhavanti yajamàno rajasàpadhyasyati ÷ruti÷ càpadhyastà tiùñhatãty evam evottarottaràd yogàt tokaü tokam pra÷àdhvam ity evaü pratàpo na paràbhaviùyatãti tathàha tathàha bhagavann iti pratipedira àpyàyayaüs te tathà vãta÷okabhayà babhåvuþ / tasmàd brahmavàdina oükàram àditaþ kurvanti // GpBr_1,1.28 // kiüdevatam ity çcàm agnir devataü tad eva jyotir gàyatraü chandaþ pçthivã sthànam / agnim ãóe purohitaü yaj¤asya devam çtvijam / hotàraü ratnadhàtamam ity evam àdiü kçtvà çgvedam adhãyate / yajuùàü vàyur devataü tad eva jyotiþ traiùñubhaü chando 'ntarikùaü sthànam / ikhe tv orje tvà vàyava stha devo vaþ savità pràrpayatu / ÷reùñhatamàya karmaõa ity evam àdiü kçtvà yajurvedam adhãyate / sàmnàm àdityo devataü tad eva jyotir jàgataü chando dyau sthànam / agna àyàhi vãtaye gçõàno havyadàtaye / nihotà satsi barhiùãty evam àdiü kçtvà sàmavedam adhãyate / atharvaõàü candramà devataü tad eva jyotiþ sarvàõi chandàüsy àpaþ sthànam / ÷anno deve rabhiùña ya ity evam àdiü kçtvà atharvavedam adhãyate / adbhyaþ sthàvarajaïgamo bhåtagràmaþ sambhavati tasmàt sarvam àpomayaü bhåtaü sarvaü bhçgvaïgiromayam / antaraite trayo vedà bhçgån aïgirasaþ ÷rità ity ab iti prakçtir apàm oükàreõa caitasmàd vyàsaþ purovàca bhçgvaïgirovidà saüskçto 'nyàn vedàn adhãyãta nànyatra saüskçto bhçgvaïgiraso 'dhãyãta atha sàmavede khila÷rutiþ brahmacaryeõa caitasmàd atharvàïgiraso ha yo vedaþ sa veda sarvam iti bràhmaõam // GpBr_1,1.29 // adhyàtmam àtmabhaiùajyam àtmakaivalyam oükàra àtmànaü nirudhya saïgam amàtrãü bhåtàrthacintàü cintayed atikramya vedebhyaþ sarvaparamàdhyàtmaphalaü pràpnotãty arthaþ savitarkaü j¤ànam ayam ity etaiþ pra÷naiþ prativacanai÷ ca yathàrthaü padam anuvicintya prakaraõaj¤o hi prabalo viùayã syàt sarvasmin vàko vàkya iti bràhmaõam // GpBr_1,1.30 // etaddha smaitad vidvàüsam ekàda÷àkùam maudgalyaü glàvo maitre yo 'bhyàjagàma sa tasmin brahmacaryaü vasato vij¤àyovàca kiü svinmaryà ayaü taü maudgalyo 'dhyeti yad asmin brahmacarye vasatãti taddhi maudgalyasyàntevàsã ÷u÷ràva saþ àcàryàyàvrajyàcacaùñe duradhãyànaü và ayaü bhavantam avocad yo 'yam adyàtithir bhavati kiü saumya vidvàn iti / trãn vedàn bråte bho 3 iti tasya saumya yo vispaùño vijigãùo 'ntevàsã tan me hvayeti tam àjuhàva tam abhyuvàcàsàv iti bho 3 iti kiü saumya ta àcàryo 'dhyetãti trãn vedàn bråte bho 3 iti yan nu khalu saumyàsmàbhiþ sarve vedà mukhato gçhãtàþ kathaü ta evam àcàryo bhàùate kathaü nu ÷iùñàþ ÷iùñebhya evaü bhàùeran yaü hy enam ahaü pra÷naü pracchàmi na taü vivakùyati na hy enam adhyetãti / sa ha maudgalyaþ svam antevàsinam uvàca parehi saumya glàvaü maitreyam upasãdàdhãhi bho sàvitrãü gàyatrãü caturviü÷atiyoniü dvàda÷amithunàü yasyà bhçgvaïgirasa÷ cakùur yasyàü sarvam idaü ÷ritaü tàü bhavàn prabravãtv iti sa cet saumya duradhãyàno bhaviùyaty àcàryovàca brahmacàrã brahmacàriõe sàvitrãü pràheti vakùyati tattvaü bråyàt duradhãyànaü taü vai bhavàn maudgalyam avocat sa tvà yaü pra÷nam apràkùãn na taü vyavocaþ purà saüvatsaràd àrtim àkçùyasãti // GpBr_1,1.31 // sa tatràjagàma yatretaro babhåva taü ha papraccha sa ha na pratipede taü hovàca duradhãyànaü taü vai bhavàn maudgalyam avocat sa tvà yaü pra÷nam apràkùãn na taü vyavocaþ purà saüvatsaràd àrtim àkçùyasãti / sa ha maitreyaþ svàn antevàsina uvàca yathàrthaü bhavanto yathàgçhaü yathàmano viprasçjyantàü duradhãyànaü và ahaü maudgalyam avocaü sa mà yaü pra÷nam apràkùãn na taü vyavocaü tam upeùyàmi ÷àntiü kariùyàmãti / saha maitreyaþ pràtaþ samitpàõir maudgalyam upasasàdàsàv àgrahaü bho maitreyaþ kim artham iti duradhãyànaü và ahaü bhavantam avocaü tvaü mà yam pra÷nam apràkùãr na taü vyavocaü tvàm upeùyàmi ÷àntiü kariùyàmãti sa hovàcàtra và upetaü ca sarvaü ca kçtaü pàpakena tvà yànena carantam àhvaratho 'yaü mama kalyàõas taü te dadàmi tena yàhãti / sa hovàcaitad evàtràtviùaü cànç÷aüsyaü ca yathà bhavàn àhopàyàm ity eva bhavantam iti taü hopeyàya taü hopetya papraccha kiü svid àhur bhoþ savitur vareõyaü bhargo devasya kavayaþ kim àhur dhiyo vicakùva yadi tàþ praveptya pracodayàüt savità yàbhir etãti / tasmà etat provàca vedà÷ chandàüsi savitur vareõyaü bhargo devasya kavayo 'nnam àhuþ / karmàõi dhiyas tad u te bravãmi pracodayàüt savità yàbhir etãti / tam upasaügçhya papracchàdhãhi bhoþ kaþ savità kà sàvitrã // GpBr_1,1.32 // mana eva savità vàk sàvitrã yatra hy eva manas tad vàk yatra vai vàk tan mana ity ete dve yonã ekaü mithunam agnir eva savità pçthivã sàvitrã yatra hy evàgnis tat pçthivã yatra vai pçthivã tad agnir ity ete dve yonã ekaü mithunaü vàyur eva savitàntarikùaü sàvitrã yatra hy eva vàyus tad antarikùaü yatra và antarikùaü tad vàyur ity ete dve yonã ekaü mithunam àditya eva savità dyauþ sàvitrã yatra hy evàdityas tad dyaur yatra vai dyaus tad àditya ity ete dve yonã ekaü mithunaü candramà eva savità nakùatràõi sàvitrã yatra hy eva candramàs tan nakùatràõi yatra vai nakùatràõi tac candramà ity ete dve yonã ekaü mithunam ahar eva savità ràtriþ sàvitrã yatra hy evàhas tad ràtrir yatra vai ràtris tad ahar ity ete dve yonã ekaü mithunam uùõam eva savità ÷ãtaü sàvitrã yatra hy evoùõaü tac chãtaü yatra vai ÷ãtaü tad uùõam ity ete dve yonã ekaü mithunam abhram eva savità varùaü sàvitrã yatra hy evàbhraü tad varùaü yatra vai varùaü tad abhram ity ete dve yonã ekaü mithunaü vidyud eva savità stanayitnuþ sàvitrã yatra hy eva vidyut tat stanayitnuþ yatra vai stanayitnus tad vidyud ity ete dve yonã ekaü mithunaü pràõa eva savità annaü sàvitrã yatra hy eva pràõas tad annaü yatra và annaü tat pràõa ity ete dve yonã ekaü mithunaü vedà eva savità chandàüsi sàvitrã yatra hy eva vedàs tac chandàüsi yatra vai chandàüsi tad vedà ity ete dve yonã ekaü mithunaü yaj¤a eva savità dakùiõà sàvitrã yatra hy eva yaj¤as tat dakùiõà yatra vai dakùiõàs tad yaj¤a ity ete dve yonã ekaü mithunam etaddha smaitad vidvàüsam opàkàrimàsastur brahmacàrã te saüsthita ity athaita àsasturàcita iva cito babhåvàthoptyàya pràvràjãd ity etad vàhaü veda naitàsu yoniùv ita etebhyo và mithunebhyaþ sambhåto brahmacàrã mama puràyuùaþ preyàd iti // GpBr_1,1.33 // brahma hedaü ÷riyaü pratiùñhàm àyatanam aikùata tat tapasva yadi tad vrate dhriyeta tat satye pratyatiùñhat sa savità sàvitryà bràhmaõaü sçùñvà tat sàvitrãü paryadadhàt tat savitur vareõyam iti sàvitryàþ prathamaþ pàdaþ pçthivyarcaü samadadhàd çcàgnim agninà ÷riyaü ÷riyà striyaü striyà mithunaü mithunena prajàü prajayà karma karmaõà tapas tapasà satyaü satyena brahma brahmaõà bràhmaõaü bràhmaõena vrataü vratena vai bràhmaõaþ saü÷ito bhavaty a÷ånyo bhavaty avicchinno bhavaty avicchinno 'sya tantur avicchinnaü jãvanaü bhavanaü bhavati ya evaü veda ya÷ caivaü vidvàn evam etaü sàvitryà prathamaü pàdaü vyàcaùñe // GpBr_1,1.34 // bhargo devasya dhãmahãti sàvitryà dvitãyaþ pàdo 'ntarikùeõa yajuþ samadadhàt yajuùà vàyuü vàyunàbhram abhreõa varùaü varùeõauùadhivanaspatãn oùadhivanaspatibhiþ pa÷ån pa÷ubhiþ karma karmaõà tapas tapasà satyaü satyena brahma brahmaõà bràhmaõaü bràhmaõena vrataü vratena vai bràhmaõaþ saü÷ito bhavaty a÷ånyo bhavaty avicchinno bhavaty avicchinno 'sya tantur avicchinnaü jãvanaü bhavati ya evaü veda ya÷ caivaü vidvàn evam etaü sàvitryà dvitãyaü pàdaü vyàcaùñe // GpBr_1,1.35 // dhiyo yo naþ pracodayàd iti sàvitryàs tçtãyaþ pàdo divà sàma samadadhàt sàmnàdityam àdityena ra÷mãn ra÷mibhir varùaü varùeõauùadhivanaspatãn oùadhivanaspatibhiþ pa÷ån pa÷ubhiþ karma karmaõà tapas tapasà satyaü satyena brahma brahmaõà bràhmaõaü bràhmaõena vrataü vratena vai bràhmaõaþ saü÷ito bhavaty a÷ånyo bhavaty avicchinno bhavaty avicchinno 'sya tantur avicchinnaü jãvanaü bhavati ya evaü veda ya÷ caivaü vidvàn evam etaü sàvitryàs tçtãyaü pàdaü vyàcaùñe // GpBr_1,1.36 // tena ha và evaü viduùà bràhmaõena brahmàbhipannaü grasitaü paràmçùñaü brahmaõàkà÷am abhipannaü grasitaü paràmçùñam àkà÷ena vàyur abhipanno grasitaþ paràmçùño vàyunà jyotir abhipannaü grasitaü paràmçùñaü jyotiùàpo 'bhipannà grasitàþ paràmçùñà adbhir bhåmir abhipannà grasità paràmçùñà bhåmyànnam abhipannaü grasitaü paràmçùñam annena pràõo 'bhipanno grasitaþ paràmçùñaþ pràõena mano 'bhipannaü grasitaü paràmçùñaü manasà vàg abhipannà grasità paràmçùñà vàcà vedà abhipannà grasitàþ paràmçùñà vedair yaj¤o 'bhipanno grasitaþ paràmçùñas tàni ha và etàni dvàda÷amahàbhåtàny evaü vidhipratiùñhitàni teùàü yaj¤a eva paràrdhyaþ // GpBr_1,1.37 // te ha smaitam evaü vidvàüso manyante vidmainam iti yàthàtathyam avidvàüso 'yaü yaj¤o vedeùu pratiùñhito vedà vàci pratiùñhità vàï manasi pratiùñhità manaþ pràõe pratiùñhitaü pràõo 'nne pratiùñhito 'nnaü bhåmau pratiùñhitaü bhåmir apsu pratiùñhità àpo jyotiùi pratiùñhità jyotir vàyau pratiùñhitaü vàyur àkà÷e pratiùñhita àkà÷aü brahmaõi pratiùñhitaü brahma bràhmaõe brahmavidi pratiùñhitaü yo ha và evaü vit sa brahmavit puõyàü ca kãrtiü labhate surabhãü÷ ca gandhàn so 'pahatapàpmànantya÷riyam a÷nute ya evaü veda ya÷ caivaü vidvàn evam etàü vedànàü màtaraü sàvitrãsampadam upaniùadam upàsta iti bràhmaõam // GpBr_1,1.38 // àpo garbhaü janayantãr ity apàïgarbhaþ puruùaþ sa yaj¤o 'dbhir yaj¤aþ praõãyamànaþ pràïõàyate tasmàd àcamanãyaü pårvam àhàrayati sa yadàcàmati trir àcàmati dviþ pari÷umbhaty àyur avaruhya pàpmànaü nirõudaty upasàdya yajuùoddhçtya mantràn prayujyàvasàya pràcãþ ÷àkhàþ saüdhàyonir aïguùñhe pàõàv amçtam asya mçtopastaraõam asya mçtàya tvopastçõàmãti pàõàv udakam ànãya jãvàstheti såktena trir àcàmati / sa yat pårvam àcàmati sapta pràõàüs tàn etenàsminn àpyàyayati yà hy emà vàhyàþ ÷arãràn màtràs tad yathaitad agniü vàyum àdityaü candramasam apaþ pa÷ån anyàü÷ ca prajàs tàn etenàsminn àpyàyayaty àpo 'mçtam / sa yad dvitãyam àcàmati saptàpànàüs tàn etenàsmin àpyàyayati yà hy emà vàhyàþ ÷arãràn màtràs tad yathaitat paurõamàsãm aùñakàm amàvàsyàü ÷raddhàü dãkùàü yaj¤aü dakùiõàs tàn etenàsminn àpyàyayaty àpo 'mçtam / sa yat tçtãyam àcàmati sapta vyànàüs tàn etenàsminn àpyàyayati yà hy emà vàhyàþ ÷arãràn màtràs tad yathaitat pçthivãm antarãkùaü divannakùatràeyçtånàrtavàn saüvatsaràüs tàn etenàsminn àpyàyayaty àpo 'mçtaü puruùo brahmàthàpriyanigamo bhavati tasmàd vai vidvàn puruùam idaü puõóarãkam iti pràõa eùa sa puri ÷ete saüpuri÷aüta iti / puri÷ayaü santaü pràõaü puruùa ity àcakùate / parokùeõa parokùapriyà iva hi devà bhavanti pratyakùadviùaþ / sa yat pårvam àcàmati purastàddhomàüs tenàsminn avarundhe sa yad dvitãyam àcàmaty àjyabhàgau tenàsminn avarundhe sa yat tçtãyam àcàmati saüsthitahomàüs tenàsminn avarundhe sa yad dviþ pari÷umbhati tat samitsaübarhiþ sa yat sarvàõi khàni sarvaü deham àpyàyayati yac cànyad àtàraü mantrakàryaü yaj¤e skandati sarvaü tenàsminn avarundhe sa yad oüpårvàn mantràn prayuïkta àsarvamedhàd ete kratava eta evàsya sarveùu lokeùu sarveùu deveùu sarveùu vedeùu sarveùu bhåteùu sarveùu sattveùu kàmacàraþ kàmavimocanaü bhavaty ardhe ca na pramãyate ya evaü veda / tad apy etad çcoktam / àpo bhçgvaïgiroråpam àpo bhçgvaïgiromayam / sarvam àpomayaü bhåtaü sarvaü bhçgvaïgiromayam / antaraite trayo vedà bhçgån aïgiraso 'nugàþ / apàü puùpaü mårtir àkà÷aü pavitram uttamam ity àcamyàbhyukùyàtmànam anumantrayata indra jãveti bràhmaõam // GpBr_1,1.39 // ************************************************************************************** Gopathabràhmaõa, Pårvabhàga, Dvitãyaþ prapàñhakaþ oü brahmacàrãùõaü÷ carati rodasã ubhe ity àcàryam àha / tasmin devàþ sammanaso bhavantãti vàyum àha sa sadya eti pårvasmàd uttaraü samudram ity àdityam àha dãkùito dãrgha÷ma÷rur eùa dãkùita eùa dãrgha÷ma÷rur eùa evàcàryasthàne tiùñhann àcàrya iti ståyate vaidyutasthàne tiùñhan vàyur iti ståyate dyausthàne tiùñhann àditya iti ståyate / tad apy etad çcoktaü brahmacàrãùõann iti bràhmaõam // GpBr_1,2.1 // jàyamàno ha vai bràhmaõaþ saptendriyàõy abhijàyante brahmavarcasaü ca ya÷a÷ ca svapnaü ca krodhaü ca ÷làghàü ca råpaü ca puõyam eva gandhaü saptamam / tàni ha và asyaitàni brahmacaryam upetopakràmanti mçgàn asya brahmavarcasaü gacchaty àcàryaü ya÷o 'jagaraü svapno varàhaü krodhopa÷làghaü kumàrãü råpam oùadhivanaspatãn puõyo gandhaþ sa yan mçgàjinàni vaste tena tad brahmavarcasam avarundhe yad asya mçgeùu bhavati saha snàto brahmavarcasã bhavati sa yad aharahar àcàryàya karmakarãti tena tad ya÷o 'varundhe yad asyàcàrye bhavati saha snàto ya÷asvã bhavati sa yat suùupsur nidrànninayati tena taü svapnam avarundhe yo 'syàjagare bhavati taü ha snàtasvapantam àhuþ svapitum ainaü bobudhatheti sa kruddho vàcà na kaücana hinasti puruùàt puruùàt pàpãyàn iva manyamànas tena taü krodham avarundhe yo 'sya varàhe bhavati tasya ha snàtasya krodhà÷làghãyasaü vi÷ante 'thàdbhiþ ÷làghyamàno na snàyàt tena taü ÷làghàm avarundhe yàsyàpsu bhavati saha snàtaþ ÷làghãyo 'nnebhyaþ ÷làghyo 'thaitad brahmacàriõo råpaü yat kumàryàs tàn nagnàn nãdãkùedetiveti mukhaü viparidhàpayet tena tad råpam avarundhe yad asya kumàryàü bhavati taü ha snàtaü kumàrãm iva nirãkùante 'thaid brahmacàriõaþ puõyo gandho ya oùadhivanaspatãnàü tàsàü puõyaü gandhaü pracchidya nopajighret tena taü puõyaü gandham avarundhe yo 'syauùadhivanaspatãùu bhavati sa ha snàtaþ puõyagandhir bhavati // GpBr_1,2.2 // sa và eùa upayaü÷ caturdhopaity agniü pàdenàcàryaü pàdena gràmaü pàdena mçtyuü pàdena sa yad aharahaþ samidha àhçtya sàyaü pràtar agniü paricaret tena taü pàdam avarundhe yo 'syàgnau bhavati / sa yad aharahar àcàryàya karma karoti tena taü pàdam avarundhe yo 'sya àcàrye bhavati / sa yad aharahar gràmaü pravi÷ya bhikùàm eva parãpsati na maithunaü tena taü pàdam avarundhe yo 'sya gràme bhavati sa yat kruddho vàcà na kaücana hinasti puruùàt puruùàt pàpãyàni manyamànas tenaiva taü pàdam avarundhe yo 'sya mçtyau bhavati // GpBr_1,2.3 // pa¤ca ha và ete brahmacàriõy agnayo dhãyante dvau pçthagghastayor mukhe hçdaya upastha eva pa¤camaþ / sa yad dakùiõena pàõinà striyaü na spç÷ati tenàharahar yàjinàü lokam avarundhe yat savyena tena pravràjinàü yan mukhena tenàgnipraskandinàü yaddhçdayena tena ÷åràõàü yad upasthena tena gçhamedhinàü tai÷ cet striyaü paràharaty anagnir iva ÷iùyate / sa yad aharahar àcàryàya kule 'nutiùñhate so 'nuùñhàya bråyàd dharmagupto mà gopàyeti dharmo hainaü gupto gopàyeti tasya ha prajà ÷vaþ ÷vaþ ÷reyasã ÷reyasã ha bhavati dhàyyaiva pratidhãyate svarge loke pitén nidadhàti tàntavaü na vasãta yas tàntavaü vaste kùatraü vardhate na brahma tasmàt tàntavaü na vasãta brahma vardhatàü mà kùatram iti nopary àsãta yad upary àste pràõam eva tadàtmane 'dharaü kurute yad vàto vahati adha evàsãta adhaþ ÷ayãta adhas tiùñhed adho vrajed evaü ha sma vaitat pårve bràhmaõà brahmacaryaü caranti taü ha sma tatputraü bhràtaraü vopatàpinam àhur upanayetainam ity àsamiddhàràt svareùyanto 'nnam adyàd athàha jaghanam àhuþ snàpayetainam ity àsamiddhàràn na hy etàni vratàni bhavanti taü cecchayànam àcàryo 'bhivadet sa pratisaühàya prati÷çõuyàt taü cecchayànam upytàya taü ced utthitam abhiprakramya taü ced abhiprakràntam abhipalàyamànam evaü ha sma vaitat pårve bràhmaõà brahmacaryaü caranti teùàü ha sma vaiùà puõyà kãrtir gacchaty àha và ayaü so 'dya gamiùyatãti // GpBr_1,2.4 // janamejayo ha vai pàrãkùito mçgayàü cariùyan haüsàbhyàm a÷ikùann upàvatastha iti tàv åcatur janamejayaü pàrãkùitam abhyàjagàma sa hovàca namo vàü bhagavantau kau nu bhagavantàv iti tàv åcatur dakùiõàgni÷ càhavanãya÷ ceti sa hovàca namo vàü bhagavantau tadàkãyatàm iti hopàràmam ity api kila devà na ramante na hi devà na ramante 'pi caikopàràmàd devà àràmam upasaükràmantãti sa hovàca namo vàü bhagavantau kiü puõyam iti brahmacaryam iti kiü laukyam iti brahmacaryam eveti tat ko veda iti dantàvalo dhaumro 'tha khalu dantàvalo dhaumro yàvati tàvati kàle pàrãkùitaü janamejayam abhyàjagàma tasmà uptyàya svayam eva viùñaraü nidadhau tam upasaügçhya papracchàdhãhi bho kiü puõyam iti brahmacaryam iti kiü laukyam iti brahmacaryam eveti tasmà etat provàcàùñàcatvàriü÷ad varùaü sarvavedabrahmacaryaü tac caturdhà vedeùu vyåhya dvàda÷avarùaü brahmacaryaü dvàda÷avarùàõy avaràrdham api stàyaü÷ cared yathà÷akty aparam / tasmà uhasy çùabhau sahasraü dadàv apy apikãrtitam àcàryo brahmacàrãty eka àhur àkà÷am adhidaivatam athàdhyàtmaü bràhmaõo vratavàü÷ caraõavàn brahmacàrã // GpBr_1,2.5 // brahma ha vai prajà mçtyave samprayacchat brahmacàriõam eva na sampradadau sa hovàcàsyàm asminn iti kim iti yàü ràtrãü samidham anàhçtya vaset tàm àyuùo 'varundhãyeti tasmàd brahmacàry aharahaþ samidha àhçtya sàyaü pràtar agniü paricaret nopary upasàdayet atha pratiùñhàpayet yad upary upasàdayej jãmåtavarùã tad ahaþ parjanyo bhavati te devà abruvan bràhmaõo và ayaü brahmacaryaü cariùyati bråtàsmai bhikùà iti gçhapatir bråta bahucàrã gçhapatnyà iti kim asyà vç¤jotàdadatyà iti iùñàpårtasukçtadraviõam avarundhyàd iti tasmàd brahmacàriõe 'harahar bhikùàü dadyàd gçhiõãm àmeyur iùñàpårtasukçtadraviõam avarundhyàd iti / saptamãü nàtinayet saptamãm atinayan na brahmacàrã bhavati samidbhaikùe saptaràtram acaritavàn brahmacàrã punar upaneyo bhavati // GpBr_1,2.6 // nopari ÷àyã syàn na gàyano na nartano na saraõo na niùñhãvet yad upari ÷àyã bhavaty abhãkùõaü nivàsà jàyante yad gàyano bhavaty abhãkùõa÷a àkrandàn dhàvante yan nartano bhavaty abhãkùõa÷aþ pretàn nirharante yat saraõo bhavaty abhãkùõa÷aþ prajàþ saüvi÷ante yan niùñhãvati madhya eva tadàtmano niùñhãvati sa cen niùñhãved divo nu màü yad atràpi madhor ahaü yad atràpi rasasya ma ity àtmànam anumantrayate / yad atràpi madhor ahaü niriùñaviùamasmçtaü / agni÷ ca tat savità ca punar me jañhare dhattàm / yad atràpi rasasya me paràpapàtàsma tam / tad ihopahvayàmahe tan ma àpyàyatàü punar iti / na ÷ma÷ànam àtiùñhet sa ced abhitiùñhed udakaü haste kçtvà yadãdam çtukàmyety abhimantrya japaüt samprokùya parikràmet samayàyopari vrajet yadãdam çtukàmyàghaü ripram upeyima andhaþ ÷loõa iva hãyatàm / mà no 'nvàgàd aghaü yata iti / atha haitad devànàü pariùåtaü yad brahmacàrã / tad apy etad çcoktam / devànàm etat pariùåtam anabhyàråóhaü carati rocamànaü tasmin sarve pa÷avas tatra yaj¤às tasminn annaü saha devatàbhir iti bràhmaõam // GpBr_1,2.7 // pràõàpànau janayann iti ÷aïkhasya måle mahaçùer vasiùñhasya putraþ etàü vàcaü sasçje ÷ãtoùõàv ihotsau pràdurbhaveyàtàm iti tathà tac cha÷vad anuvartate atha khalu vipàõmadhye vasiùñha÷ilà nàma prathama à÷ramo dvitãyaþ kçùõa÷ilàs tasmin vasiùñhaþ samatapad vi÷vàmitrajamadagnã jàmadagne tapataþ gautamabharadvàjau siühau prabhave tapataþ guïgur gugur vàse tapaty çùir çùidroõe 'bhyatapad agastyo 'gastyatãrthe tapati divy atrir ha tapati svayambhåþ ka÷yapaþ ka÷yapatuïge 'bhyatapad ulavçkarkùutarakùuþ ÷và varàhacilvañibabhrukàþ sarpadaüùñranaþ saühanukçõvànàþ ka÷yapatuïgadar÷anàt saraõavàñàt siddhir bhavati bràhmyaü varùasahasram çùivane brahmacàry ekapàdenàtiùñhad dvitãyaü varùasahasraü mårdhany evàmçtasya dhàràm adhàrayad bràhmàõy aùñàcatvàriü÷ataü varùasahasràõi salilasya pçùñhe ÷ivo 'bhyatapat tasmàt taptàt tapaso bhåya evàbhyatapat / tad apyetà çco 'bhivadanti pràõàpànau janayann iti bràhmaõam // GpBr_1,2.8 // ekapàd dvipada iti vàyur ekapàt tasyàkà÷aü pàda÷ candramà dvipàt tasya pårvapakùàparapakùau pàdàv àdityas tripàt tasyeme lokàþ pàdà agniþ ùañpàdas tasya pçthivyantarikùaü dyaur àpa oùadhivanaspataya imàni bhåtàni pàdàs teùàü sarveùàü vedà gatir àtmà pratiùñhità÷ catasro brahmaõaþ ÷àkhà atho àhuþ ùaó iti mårtir àkà÷a÷ cety çcà mårtir yàjuùã gatiþ sàmamayaü tejo bhçgvaïgirasàm àpaitad brahmaiva yaj¤a÷ catuùpàd dviþ saüsthita iti / tasya bhçgvaïgirasaþ saüsthe atho àhur ekasaüsthita iti yaddhotarcàü maõóalaiþ karoti pçthivãü te nàpyàyayati etasyàü hy agni÷ carati / tad apy etad çcoktam / agnivàsàþ pçthivy asi tanyår iti / yad adhvaryur yajuùà karoty antarikùaü tenàpyàyayati tasmin vàyur na nivi÷ate katamac ca nàha iti / tad apy etad çcoktam / antarikùe pathibhir hrãyamàõo na nivi÷ate katamac ca nàhaþ / apàü yoniþ prathamajà çtasya kva svijjàtaþ kuta àbabhåveti / yad udgàtà sàmnà karoti divaü tenàpyàyayati tatra hy àdityaþ ÷ukra÷ carati / tad apy etad çcoktam / uccàyataü tam aruõaü suparõam iti / yad brahmarcàü kàõóaiþ karoty apas tenàpyàyayati candramà hy apsu carati / tad apy etad çcoktam / candramà apsantar iti / tàsàm oùadhivanaspatayaþ kàõóàni tato målakàõóaparõapuùpaphalapraroharasagandhair yaj¤o vartate 'dbhiþ karmàõi pravartante 'dbhiþ somo viùåyate tad yad brahmàõaü karmaõi karmaõy àmantrayaty apas tenànujànàty eùo hy asya bhàgas tad yathà bhokùyamàõo 'pa eva prathamam àcàmayed apa upariùñàd evaü yaj¤o 'dbhir eva pravartate 'psu saüsthàpyate tasmàd brahmà purastàddhomasaüsthitahomair yaj¤o vartate 'ntarà hi purastàddhomasaüsthitahomair yaj¤a parigçhõàty antarà hi bhçgvaïgirasaþ vedànoduhya bhçgvaïgirasaþ somapànaü manyante somàtmako hy ayaü veda / tad apy etad çcoktam / somaü manyate papivàn iti / tad yathemàü pçthivãm udãrõàü jyotiùà dhåmàyamànàü varùaü ÷amayaty evam brahmà bhçgvaïgirobhir vyàhçtibhir yaj¤asya viriùñaü ÷amayaty agnir àdityàya ma ity ete 'ïgirasa eta idaü sarvaü samàpnuvanti vàyur àpa÷ candramà ity ete bhçgava eta idaü sarvaü samàpyàyayanty ekam eva saüsthaü bhavatãti bràhmaõam // GpBr_1,2.9 // vicàrã ha vai kàvandhiþ kabandhasyàtharvaõasya putro medhàvã mãmàüsako 'nåcàna àsa sa ha svenàtimànena mànuùaü vittaü neyàya taü màtovàca ta evaitad annam avocaüs ta imam eùu kurupa¤càleùv aïgamagadheùu kà÷ikausalyeùu ÷àlvamatsyeùu ÷avasau÷ãnareùådãcyeùv annam adantãty atha vayaü tavaivàtimàne nànàdyàsmo vatsa vàhanam anviccheti sa màndhàtur yauvanà÷vasya sàrvabhaumasya ràj¤aþ somaü prasåtam àjagàma sa sado 'nupravi÷yartvija÷ ca yajamànaü càmantrayàmàsa tad yàþ pràcyo nadyo vahanti yà÷ ca dakùiõàcyo yà÷ ca pratãcyo yà÷ ca udãcyas tàþ sarvàþ pçthaï nàma dheyor ity àcakùate tàsàü samudram abhipadyamànànàü chidyate nàmadheyaü samudra ity àcakùate evam ime sarve vedà nirmitàþ sakalpàþ sarahasyàþ sabràhmaõàþ sopaniùatkàþ setihàsàþ sànvàkhyàtàþ sapuràõàþ sasvaràþ sasaüskàràþ saniruktàþ sànu÷àsanàþ sànumàrjanàþ savàkovàkyàs teùàü yaj¤am abhipadyamànànàü chidyate nàmadheyaü yaj¤a ity evàcakùate // GpBr_1,2.10 // bhåmir ha vai etad vicchinnaü devayajanaü yad apràk pravaõaü yad anudak pravaõaü yat kçtrimaü yat samaviùamam idaü ha tv eva devayajanaü yat samaü samålam avidagdhaü pratiùñhitaü pràg udak pravaõaü samaü samàstãrõam iva bhavati yatra bràhmaõasya bràhmaõatàü vidyàd brahmà brahmatvaü karotãti voce chandas tan na vindàmo yenottaram emahãti / tàn ha papraccha kiü vidvàn hotà hautraü karoti kiü vidvàn adhvaryur àdhvaryavaü karoti kiü vidvàn udgàtaudgàtraü karoti kiü vidvàn brahmà brahmatvaü karotãti voce chandas tan na vindàmo yenottaram emahãti / te bråmo vàg eva hotà hautraü karoti vàco hi stomà÷ ca vaùañkàrà÷ càbhisaüpadyante te bråmo vàg eva hotà vàg brahma vàk deva iti / pràõàpànàbhyàm evàdhvaryur àdhvaryavaü karoti pràõaþ praõãtàni ha bhåtàni pràõaþ praõãtà praõãtàs te bråmaþ pràõàpànàv evàdhvaryå pràõàpànau brahma pràõàpànau deva iti / cakùuùaivodgàtà audgàtraü karoti cakùuùà hãmàni bhåtàni pa÷yanty atho cakùur evodgàtà cakùur brahma cakùur deva iti / manasaiva brahmà brahmatvaü karoti manasà hi tiryak ca di÷a årdhvaü ca yac ca kiüca manasaiva karoti tad brahma te bråmo mana eva brahmà mano brahma mano deva iti // GpBr_1,2.11 // tad yathà ha và idaü yajamàna÷ ca yàjayitàra÷ ca divaü bråyuþ pçthivãti pçthivãü vàk dyaur iti bråyus tad anyo nànujànàty etàm evaü nànujànàti yad etad bråyàd atha nu katham iti hotety eva hotàraü bråyàd vàg iti vàcaü brahmeti brahma deva iti devam adhvaryur ity evàdhvaryuü bråyàt pràõàpànàv iti pràõàpànau brahmeti brahma deva iti devam udgàtety evodgàtàraü bråyàc cakùur iti cakùur brahmeti brahma deva iti devaü brahmety eva brahmàõaü bråyàn mana iti mano brahmeti brahma deva iti devam // GpBr_1,2.12 // nànà pravacanàni ha và etàni bhåtàni bhavanti ye caivàsomapaü yàjayanti ye ca suràpaü ye ca bràhmaõaü vicchinnaü somayàjinaü taü pràtaþ samitpàõaya upodeyur upàyàmo bhavantam iti kim artham iti yàn eva no bhavàüs tàü hy apra÷nàn apçcchad yàn eva no bhavàn vyàcakùãyeti tatheti tebhya etàn pra÷nàn vyàcacaùñe tad yena ha và idaü vidyamànaü càvidyamànaü càbhinidadhàti tad brahma tad yo veda sa bràhmaõo 'dhãyàno 'dhãtyàcakùata iti bràhmaõam // GpBr_1,2.13 // athàto devayajanàny àtmà devayajanaü ÷raddhà devayajanam çtvijo devayajanaü bhaumaü devayajanaü tad và etad àtmà devayajanaü yad upavyàyacchamàno vànupavyàyacchamàno và ÷arãram adhivasaty eùa yaj¤a eùa yajata etaü yajanta etad devayajanam athaitat ÷raddhà devayajanaü yadaiva kadàcid àdadyàt ÷raddhà tv evainaü nàtãyàt tad devayajanam athaitad çtvijo devayajanaü yatra kvacid bràhmaõo vidyàvàn mantreõa karoti tad devayajanam athaitad bhaumaü devayajanaü yatràpas tiùñhanti yatra syandanti pra tad vahanty udvahanti tad devayajanaü yat samaü samålam avidagdhaü pratiùñhitaü pràg udak pravaõaü samaü samàstãrõam iva bhavati yasya ÷vabhrakårmo vçkùaþ parvato nadã panthà và purastàt syàn na devayajanamàtraü purastàt paryava÷iùyen nottarato 'gneþ paryupasãderann iti bràhmaõam // GpBr_1,2.14 // aditir vai prajàkàmaudanam apacat tata ucchiùñam a÷nàt so garbham adhatta tata àdityà ajàyanta ya eùa odanaþ pacyata àrambhaõam evaitat kriyate àkramaõam eva pràde÷amàtrãþ samidho bhavanty etàvàü hy àtmà prajàpatinà saümito 'gner vai yà yaj¤iyà tanår a÷vatthe tayà samagacchata eùà svadhçtyà tanår yad ghçtaü yad ghçtena samidho 'nakti tàbhyàm evainaü taü tanåbhyàü samardhayati yan nirmàrgasyàdadhàty avakåtyà vai vãryaü kriyate yan nirmàrgasyàdadhàty avakåtyà eva saüvatsaro vai prajananam agniþ prajananam etat prajananaü yat saüvatsara çcàgnau samidham àdadhàti prajananàd evainaü tat prajanayità prajanayaty avaty attur vai puruùo na hi tad veda yad attum abhijàyate yan nakùatraü tad àpnoti ya eùa odanaþ pacyate yonir evaiùà kriyate yat samidha àdhãyante retas tat dhrãyate saüvatsaro vai reto hitaü prajàyate ye saüvatsare pary ete 'gnim àdhatte prajàpatir evainam àdhatte dvàda÷asu ràtrãùu purà saüvatsarasyàdheyàt tà hi saüvatsarasya pratimà atho tisçùv atho dvayor atho pårvedyur àdheyàt te và agnim àdadhànenàdityà và ita uttaram eùa me 'muùmiül loka àyaüs te pathi rakùanta iyan tad u yakùyamàõaü pratinudanta uccheùaõabhàjà và àdityà yad ucchiùñaü yad ucchiùñena samidho 'nakti tebhya eva provàca tebhya eva procya svargaü lokaü yanti // GpBr_1,2.15 // prajàpatir atharvà devaþ sa tapas taptvaitaü càtuùprà÷yaü brahmaudanaü niramimata caturlokaü caturdevaü caturvedaü catur hautram iti catvàro và ime lokàþ pçthivy antarikùaü dyaur àpa iti catvàro và ime devà agnir vàyur àditya÷ candramàþ catvàro và ime vedà çgvedo yajurvedaþ sàmavedo brahmaveda iti catasro và ime hotrà hautram àdhvaryavam audgàtraü brahmatvam iti / tad apy etad çcoktam / catvàri ÷çïgàs trayo 'sya pàdà dve ÷ãrùe sapta hastàso asya / tridhà baddho vçùabho roravãti mahodevo martyàm àvive÷a iti / catvàri ÷çïgeti vedà và eta uktàþ trayo 'sya pàdà iti savanàny eva dve ÷ãrùa iti brahmaudanapravargyàv eva sapta hastàso asyeti chandàüsy eva tridhà baddha iti mantraþ kalpo bràhmaõaü vçùabho roravãty eùa ha vai vçùabha eùa tad roravãti yad yaj¤eùu ÷astràõi ÷aüsaty çgbhir yajurbhiþ sàmabhir brahmabhir iti mahodevo martyàm àvive÷ety eùa ha vai mahàn devo yad yaj¤a eùu martyàm àvive÷a / yo vidyàt sapta pravata iti pràõàn àha sapta vidyàt paràvata ity apànàn àha / ÷iro yaj¤asya yo vidyàd ity etad vai yaj¤asya ÷iro yan mantravàn brahmaudano yo ha và etam amantravantaü brahmaudanam upeyàd apa÷irasà ha và asya yaj¤am upeto bhavati tasmàn mantravantam eva brahmaudanam upeyàn nàmantravantam iti bràhmaõam // GpBr_1,2.16 // kim upayaj¤a àtreyo bhavatãty àdityaü hi tamo jagràha tad atrir apanunoda tad atrir anvapa÷yat / tad apy etad çcoktam / stutàdyam atrir divam unninàya divitvàtrir adhàrayat såryàm àsàya kartava iti / taü hovàca varaü vçõãùveti sa hovàca dakùiõãyà me prajà syàd iti tasmàd àtreyàya prathamadakùiõà yaj¤e dãyanta iti bràhmaõam // GpBr_1,2.17 // prajàpatir vedàn uvàca agnãn àdadhãyeti tàn vàg abhyuvàcà÷vo vai sambhàràõàm iti taü ghoràt kråràt salilàt sarasa udàninyus tàn vàg abhyuvàcà÷vaþ ÷amyeteti tatheti tam çgveda etyovàcàham a÷vaü ÷ameyam iti tasmà avisçptàya mahad bhayaü sasçje sa etàü pràcãü di÷am bheje sa hovàcà÷ànto nv ayam a÷va iti / taü yajurveda etyovàcàham a÷vaü ÷ameyam iti tasmà avisçptàya mahad bhayaü sasçje sà etàü pratãcãü di÷aü bheje sa hovàcà÷ànto nv ayam a÷va iti / taü sàmaveda etyovàcàham a÷vaü ÷ameyam iti kena nu tvaü ÷amayiùyasãti rathaütaraü nàma me sàmàghoraü càkråraü ca tenà÷vam abhiùñåyate tasmà atha visçptàya tad eva mahad bhayaü sasçje sa etàm udãcãü di÷am bheje sa hovàcà÷ànto nv ayam a÷va iti / tàn vàg abhyuvàca ÷aüyum àtharvaõaü gacchatheti te ÷aüyum àtharvaõam àsãnaü pràpyocur namas te astu bhagavann a÷va ÷amyeteti / tatheti sa khalu kabandhasyàtharvaõasya putram àmantrayàmàsa vicàrinn iti bhaga iti hàsmai prati÷rutaü prati÷u÷ràvà÷vaü ÷amyeteti tatheti sa khalu ÷àntyudakaü cakàràtharvaõobhi÷ càïgirasobhi÷ càtanair màtçnàmabhir vàstoùpatyair iti ÷amayati tasya ha snàtasyà÷vasyàbhyukùitasya sarvebhyo roma÷amarebhyo 'ïgàrà à÷ãryanta so '÷vas tuùño namaskàraü cakàra namaþ ÷aüyum àtharvaõàya yo mà yaj¤am acãkçpad iti bhaviùyanti ha và ato 'nye bràhmaõà laghusambhàratamàsta àdityasya pada àdhàsyanty anaóuho vatsasyàjasya ÷ravaõasya brahmacàriõo và etad và àdityasya padaü yad bhåmis tayaiva pada àhitaü bhaviùyatãti so 'gnau praõãyamàne '÷ve 'nvàrabdhaü brahmà yajamànaü vàcayati yad akrandaþ prathamaü jàyamàna iti pa¤ca taü bràhmaõà upavahanti tad brahmopàkurute eùa ha vai vidvàüt sarvavid brahmà yad bhçgvaïgirovid iti bràhmaõam // GpBr_1,2.18 // devà÷ ca ha và asurà÷ càspardhanta te devà indram abruvann imaü nas tàvad yaj¤aü gopàya yàvad asuraiþ saüyatàmahà iti sa vai nas tena råpeõa gopàya yena no råpeõa bhåyiùñhaü chàdayasi yena ÷akùyasi goptum iti sa çgvedo bhåtvà purastàt parãtyopàtiùñhantaü devà abruvann anyat tad råpaü kuruùva naitena no råpeõa bhåyiùñhaü chàdayasi naitena ÷akùyasi goptum iti sa yajurvedo bhåtvà pa÷càt parãtyopàtiùñhat taü devà abruvann anyat tad råpaü kuruùva naitena no råpeõa bhåyiùñhaü chàdayasi naitena ÷akùyasi goptum iti sa sàmavedo bhåtvà uttarataþ parãtyopàtiùñhat taü devà abruvann anyad eva tad råpaü kuruùva naitena no råpeõa bhåyiùñhaü chàdayasi naitena ÷akùyasi goptum iti sa indra uùõãùã brahmavedo bhåtvà dakùiõataþ parãtyopàtiùñhat taü devà abruvann etat tad råpaü kuruùvaitena no råpeõa bhåyiùñhaü chàdayasy etena ÷akùyasi goptum iti tad yad indra uùõãùã brahmavedo bhåtvà dakùiõataþ parãtyopàtiùñhat tad brahmàbhavat tad brahmaõo brahmatvaü tad và etad atharvaõo råpaü yad uùõãùã brahmà taü dakùiõato vi÷vedevà upàsãraüs taü yad dakùiõato vi÷vedevà upàsãraüs tat sadasyo 'bhavat tat sadasyasya sadasyatvaü baler ha và etad balam upajàyate yat sadasya àmayato vai vrajasya bahulataraü vrajaü vinvanti ghorà và eùà dig dakùiõà ÷àntà itaràs tad yàni stutàni brahmànumantrayate manasaiva tàni sadasyo janad ity etàü vyàhçtiü japaü cetyàtmànaü janayati na jityàtmànam apitve dadhàti taü devà abruvan varaü vçõãùveti vçõà 3 iti sa varam avçõãtàsyàm eva màü hotràyàm indrabhåtaü punantastuvantaþ ÷aüsantaþ tiùñheyur iti taü tasyàm eva hotràyàm indrabhåtaü punantastuvantaþ ÷aüsanto 'tiùñhaüs taü yat tasyàm eva hotràyàm indrabhåtaü punantastuvantaþ ÷aüsantas tiùñhaüs tad bràhmaõàc chaüsy abhavat tad bràhmaõàc chaüsinã bràhmaõàc chaüsitvaü saiùaindrã hotrà yad bràhmaõàc chaüsãyà dvitãyaü varaü vçõãùveti vçõà 3 iti sa varam avçõãtàsyàm eva màü hotràyàü vàyubhåtaü punantastuvantaþ ÷aüsantas tiùñheyur iti taü tasyàm eva hotràyàü vàyubhåtaü punantastuvantaþ ÷aüsanto 'tiùñhaüs taü yat tasyàm eva hotràyàü vàyubhåtaü punantastuvantaþ ÷aüsantas tiùñhaüs tat potàbhavat tat potuþ potçtvaü saiùà vàyavyà hotrà yat potriyà tçtãyaü varaü vçõãùveti vçõà 3 iti sa varam avçõãtàsyàm eva màü hotràyàm agnibhåtam indhànàþ punantastuvantaþ ÷aüsantas tiùñheyur iti taü tasyàm eva hotràyàm agnibhåtam indhànàþ punantastuvantaþ ÷aüsanto 'tiùñhaüs taü yat tasyàm eva hotràyàm agnibhåtam indhànàþ punantastuvantaþ ÷aüsantas tiùñhaüs tad àgnãdhro 'bhavat tad àgnãdhrasyàgnãdhratvaü saiùàgneyã hotrà yad àgnãdhrãyeti bràhmaõam // GpBr_1,2.19 // bràhmaõo ha và imam agniü vai÷vànaraü babhàra / so 'yam agnir vai÷vànaro bràhmaõena bhriyamàõa imàül lokàn janayate 'thàyam ãkùate 'gnir jàtavedà bràhmaõadvitãyo ha và ayam idam agnir vai÷vànaro jvalati hantàhaü yan mayi teja indriyaü vãryaü tad dar÷ayàmy uta vai mà bibhriyàd iti sa àtmànam àpyàyayet taü payo 'dhok tam imaü bràhmaõaü dar÷ayitvàtmany ajuhot sa dvitãyam àtmànam àpyàyayet taü ghçtam adhok tam imaü bràhmaõaü dar÷ayitvàtmany ajuhot sa tçtãyam àtmànam àpyàyayet tad idaü vi÷vaü vikçtam annàdyam adhok tam imaü bràhmaõaü dar÷ayitvàtmany ajuhot sa caturtham àtmànam àpyàyayet tena bràhmaõasya jàyàü viràjam apa÷yat tàm asmai pràyacchat sa àtmà apitvam abhavat tata imam agniü vai÷vànaraü paràsyur bràhmaõo 'gniü jàtavedasam adhatta so 'yam abravãt agne jàtavedo 'bhinidhehi mehãti tasya dvaitaü nàmàdhattàghoraü càkråraü ca so '÷vo 'bhavat tasmàd a÷vo vaheta rathaü na bhavati pçùñhena sàdinaü sa devàn àgacchat sa devebhyo 'nvàtiùñhat tasmàd devà abibhayus taü brahmaõe pràyacchat tam etayarcà÷amayat // GpBr_1,2.20 // agniü tv àhur vai÷vànaraü sadanàn pradahanvagàþ / sa no devatràdhibråhi màriùàm à vayaü taveti / tam etàbhiþ pa¤cabhir çgbhir upàkurute yad akrandaþ prathamaü jàyamàna iti / so '÷àmyat tasmàd a÷vaþ pa÷ånàü jighatsur atamo bhavati vai÷vànaro hy eùa tasmàd agniþ padam a÷vaü brahmaõe dadàti brahmaõe hi prattaü tasya rasam apãóayat sa raso 'bhavad raso ha và eùa taü và etaü rasaü santaü ratha ity àcakùate parokùeõa parokùapriyà iva hi devà bhavanti pratyakùadviùaþ / sa devàn àgacchat sa devebhyo 'nvàtiùñhat tasmàd devà abibhayus taü brahmaõe pràyacchat tam etayarcàjyàhutyàbhyajuhod indrasyaujo marutàm anãkam iti / ratham abhihutvà tàm etayarcàtiùñhad vanaspate vãóvaïgo hi bhåyà iti / tasmàd àgnyàdheyikaü rathaü brahmaõe dadàti brahmaõe hi prattaü tasya takùàõas tanåjyeùñhàü dakùiõàü niramimata / tàü pa¤casv apa÷yad çci yajuùi sàmni ÷ànte 'tha ghore / tàsàü dve brahmaõe pràyacchad vàcaü ca jyoti÷ ca vàg vai dhenur jyotir hiraõyaü tasmàd àgnyàdheyikàü càtuùprà÷yàü dhenuü brahmaõe dadàti brahmaõe hi prattà pa÷uùu ÷àmyamàneùu cakùur hàpayanti cakùur eva tadàtmani dhatte yad vai cakùus taddhiraõyaü tasmàd àgnyàdheyikaü hiraõyaü brahmaõe dadàti brahmaõe hi prattaü tasyàtmann adhatta tena pràjvalayad yan nàdhatta tad àglàbhavat tad àglà bhåtvà sà samudraü pràvi÷at sà samudram adahat tasmàt samudro durgir api vai÷vànareõa hi dagdhaþ sà pçthivãm udait sà pçthivãü vyadahat sà devàn àgacchat sà devàn ahióat te devà brahmàõam upàdhàvan sa naivàgàyan nànçtyat saiùàglaiùà kàruvidà nàma taü và etam àglàhataü santam àglàgçdha ity àcakùate parokùeõa parokùapriyà iva hi devà bhavanti pratyakùadviùaþ / ya eùa bràhmaõo gàyano và nartano và bhavati tam àglàgçdha ity àcakùate tasmàd bràhmaõo naiva gàyen nànçtyen màglàgçdhaþ syàt tasmàd bràhmyaü pårvaü havir aparaü pràjàpatyaü pràjàpatyàt bràhmaõam evottamam iti bràhmaõam // GpBr_1,2.21 // atharvàõa÷ ca ha và àïgirasa÷ ca bhçgucakùuùã tad brahmàbhivyapa÷yaüs tad ajànan vayaü và idaü sarvaü yad bhçgvaïgirasa iti / te devà bràhmyaü havir yat sàütapane 'gnàv ajuhavur etad vai bràhmyaü havir yat sàütapane 'gnau håyate eùa ha vai sàütapano 'gnir yad bràhmaõas tasyorjayorjàü devà abhajanta sumanasa eva svadhàü pitaraþ ÷raddhayà svargaü lokaü bràhmaõàs tena sunvanty çùayo 'ntataþ striyaþ kevala àtmany avàrundhata vàhyà ubhayena sunvanti yad vai yaj¤e bràhmyaü havir na niråpyetànçjavaþ pràjàpatyahaviùo manuùyà jàyerann asau yàül lokàn ÷çõv iti pità hy eùa àhavanãyasya gàrhapatyasya dakùiõàgner yo 'gnihotraü juhotãti và priye dhàmani madanti teùàm eùo 'gniþ sàütapana÷reùñho bhavaty etasya vàci tçptàyàm agnis tçpyati pràõe tçpte vàyus tçpyati cakùuùã tçpta àdityas tçpyati manasi tçpte candramàs tçpyati ÷rotre tçpte di÷a÷ càntarde÷à÷ ca tçpyanti sneheùu tçpteùv àpas tçpyanti lomeùu tçpteùv oùadhivanaspatayas tçpyanti ÷arãre tçpte pçthivã tçpyaty evam eùo 'gniþ sàütapanaþ ÷reùñhas tçptaþ sarvàs tçptàs tarpayatãti bràhmaõam // GpBr_1,2.22 // sàütapanà idaü havir ity eùa ha vai sàütapano 'gnir yad bràhmaõo yasya garbhàdhànapuüsavanasãmantonnayanajàtakarmanàmakaraõaniùkramaõànnaprà÷anagodànacåóàkaraõopanayanàplavanàgnihotravratacaryàdãnikçtàni bhavanti sa sàütapano 'tha yo 'yam anagnikaþ sa kumbhe tad yathà kumbhe loùñaþ prakùipto naiva ÷aucàrthàya kalpate naiva ÷asyaü nirvartayaty evam evàyaü bràhmo 'nagnikas tasya bràhmaõasyànagnikasya naiva daivaü dadyàn na pitryaü na càsya svàdhyàyà÷iùo na yaj¤a à÷iùaþ svargaügamà bhavanti / tad apy etad çcoktam / agniü dåtaü vçõãmahe hotàraü vi÷vavedasam / asya yaj¤asya sukratum iti bràhmaõam // GpBr_1,2.23 // atha ha prajàpatiþ somena yakùyamàõo vedàn uvàca kaü vo hotàraü vçõãyàü kam adhvaryuü kam udgàtàraü kaü brahmàõam iti / ta åcur çgvidam eva hotàraü vçõãùva yajurvidam adhvaryuü sàmavidam udgàtaram atharvàïgirovidaü brahmàõaü tathà hàsya yaj¤a÷ caturùu lokeùu caturùu deveùu caturùu vedeùu catasçùu hotràsu catuùpàd yaj¤aþ pratiùñhati pratitiùñhati prajayà pa÷ubhir ya evaü veda tasmàd çgvidam eva hotàraü vçõãùva sa hi hautraü vedàgnir vai hotà pçthivã và çcàm àyatanam agnir devatà gàyatraü chandaþ bhår iti ÷ukraü tasmàt tam eva hotàraü vçõãùvety etasya lokasya jitaya etasya lokasya vijitaya etasya lokasya saüjitaya etasya lokasyàvaruddhaya etasya lokasya vçddhaya etasya lokasya samçddhaya etasya lokasyodàttaya etasya lokasya vyàptaya etasya lokasya paryàptaya etasya lokasya samàptaye atha cen naivaüvidaü hotàraü vçõute purastàd evaiùàü yaj¤o ricyate / yajurvidam evàdhvaryuü vçõãùva sa hy àdhvaryavaü veda vàyur và adhvaryur antarikùaü vai yajuùàm àyatanaü vàyur devatà traiùñubhaü chando bhuva iti ÷ukraü tasmàt tam evàdhvaryuü vçõãùvety etasya lokasyety evàtha cen naivaüvidam adhvaryuü vçõute pa÷càd evaiùàü yaj¤o ricyate / sàmavidam evodgàtàraü vçõãùva sa hy audgàtraü vedàdityo và udgàtà dyaur vai sàmnàm àyatanam àdityo devatà jàgataü chandaþ svar iti ÷ukraü tasmàt tam evodgàtàraü vçõãùvety etasya lokasyety evàtha cen naivaüvidam udgàtàraü vçõute uttara evaiùàü yaj¤o ricyate / atharvàïgirovidam eva brahmàõaü vçõãùva sa hi brahmatvaü veda candramà vai brahmà àpo vai bhçgvaïgirasàm àyatanaü candramà devatà vaidyuta÷ coùõikkàkubhe chandasã oü ity atharvaõàü ÷ukraü janad ity aïgirasàü tasmàt tam eva brahmàõaü vçõãùvety etasya lokasya jitaya etasya lokasya vijitaya etasya lokasya saüjitaya etasya lokasyàvaruddhaya etasya lokasya vçddhaya etasya lokasya samçddhaya etasya lokasyodàttaya etasya lokasya vyàptaya etasya lokasya paryàptaya etasya lokasya samàptaye 'tha cen naivaüvidaü brahmàõaü vçõute dakùiõata evaiùàü yaj¤o ricyate dakùiõata evaiùàü yaj¤o ricyate // GpBr_1,2.24 // ************************************************************************************** Gopathabràhmaõa, Pårvabhàga, Tçtãyaþ prapàñhakaþ oü dakùiõàpravaõà bhåmir dakùiõata àpo vahanti tasmàd yaj¤às tadbhåmer unnatataram iva bhavati yatra bhçgvaïgiraso viùñhàs tad yathà àpa imàül lokàn abhivahanty evam eva bhçgvaïgirasaþ sarvàn devàn abhivahanty evam evaiùà vyàhçtiþ sarvàn vedàn abhivahanty oü iti harcàm oü iti yajuùàm oü iti sàmnàm oü iti sarvasyàhàbhivàdas taü ha smaitad uttaraü yaj¤e vidvàüsaþ kurvanti devà brahmàõa àgacchata àgacchatety ete vai devà brahmàõo yad bhçgvaïgirasas tàn evaitad gçõànàüs tàn vçõànàü hvayanto manyante nànyo bhçgvaïgirovid vçto yaj¤am àgacchan yaj¤asya tejasà teja àpnoty årjayorjàü ya÷asà ya÷o nànyo bhçgvaïgirovid avçto yaj¤am àgacchen ned yaj¤aü parimuùõãyàd iti tad yathàpårvaü vatso 'dhãtya gàü dhayed evaü brahmà bhçgvaïgirovid avçto yaj¤am àgacchen ned yaj¤aü parimuùõãyàd iti tad yathà gaur và÷vo và÷vataro vaikapàt dvipàt tripàd iti syàt kim abhivahet kim abhya÷nuyàd iti tasmàd çgvidam eva hotàraü vçõãùva yajurvidam adhvaryuü sàmavidam udgàtàram atharvàïgirovidaü brahmàõaü tathà hàsya yaj¤a÷ caturùu lokeùu caturùu deveùu caturùu vedeùu catasçùu hotràsu catuùpàd yaj¤aþ pratiùñhati pratitiùñhati prajayà pa÷ubhir ya evaü veda ya÷ caivam çtvijàm àrtvijyaü veda ya÷ ca yaj¤e yajanãyaü vedeti bràhmaõam // GpBr_1,3.1 // prajàpatir yaj¤am atanuta sa çcaiva hautram akarot yajuùàdhvaryavaü sàmnaudgàtram atharvàïgirobhir brahmatvaü taü và etaü mahàvàdyaü kurute yad çcaiva hautram akarod yajuùàdhvaryavaü sàmnaudgàtram atharvàïgirobhir brahmatvaü sa và eùa tribhir vedair yaj¤asyànyataraþ pakùaþ saüskriyate manasaiva brahmà yaj¤asyànyataraü pakùaü saüskaroty ayam u vai yaþ pavate sa yaj¤as tasya mana÷ ca vàk ca vartanir manasà caiva hi vàcà ca yaj¤e vahaty ata eva mana iyam eva vàk sa yad vadan nàsti vidyàd ardhaü me 'sya yaj¤asyàntaragàd iti tad yathaikapàt puruùo yann ekacakro và ratho vartamàno bhreùaü nyety evam evàsya yaj¤o bhreùaü nyeti yaj¤asya bhreùam anu yajamàno bhreùaü nyeti yajamànasya bhreùam anv çtvijo bhreùaü niyanti çtvijàü bhreùam anu dakùiõà bhreùaü niyanti dakùiõànàü bhreùam anu yajamànaþ putrapa÷ubhir bhreùaü nyeti putrapa÷ånàü bhreùam anu yajamànaþ svargeõa lokena bhreùaü nyeti svargasya lokasya bhreùam anu tasyàrdhasya yogakùemo bhreùaü nyeti yasminn ardhe yajanta iti bràhmaõam // GpBr_1,3.2 // tad u ha smàha ÷vetaketur àruõeyo brahmàõaü dçùñvà bhàùamàõam ardhaü me 'sya yaj¤asyàntaragàd iti tasmàd brahmà stute bahiþ pavamàne vàcoyamyam upàü÷vantaryàmàbhyàm atha ye pavamàna udåcus teùv atha yàni ca stotràõi ca ÷astràõy à vaùañkàràt teùu sa yad çkto bhreùaü niyacched oü bhår janad iti gàrhapatye juhuyàt yadi yajuùña oü bhuvo janad iti dakùiõàgnau juhuyàt yadi sàmata oü svar janad ity àhavanãye juhuyàt yady anàj¤àtà brahmatà oü bhår bhuvaþ svar janad oü ity àhavanãya eva juhuyàt tadvàkovàkyasyarcàü yajuùàü sàmnàm atharvàïgirasàm athopa vedànàü rasena yaj¤asya viriùñaü saüdhãyate tad yathà lavaõenety uktaü tad yathà ubhayapàt puruùo yann ubhayacakro và ratho vartamàno 'bhreùaü nyety evam evàsya yaj¤o 'bhreùaü nyeti yaj¤asyàbhreùam anu yajamàno 'bhreùaü nyeti yajamànasyàbhreùam anv çtvijo 'bhreùaü niyanti çtvijàm abhreùam anu dakùiõà abhreùaü niyanti dakùiõànàm abhreùam anu yajamànaþ putrapa÷ubhir abhreùaü nyeti putrapa÷ånàm abhreùam anu yajamànaþ svargeõa lokenàbhreùaü nyeti svargasya lokasyàbhreùam anu tasyàrdhasya yogakùemo 'bhreùaü nyeti yasminn ardhe yajanta iti bràhmaõam // GpBr_1,3.3 // tad yad audumbaryàn ma àsiùña hiïkçõot me pràstàvãn ma udake àsãt me subrahmaõyàm àhvàsãd ity udgàtre dakùiõà nãyante grahàn me 'grahãt pràcàrãn me '÷u÷ruvan me samanasaskàrùãd ayàkùãn me '÷àüsãn me 'vaùañkàrùãn ma ity adhvaryave hotçùadana àsiùña ayàkùãn me '÷àüsãn me 'vaùañkàrùãn ma iti hotre devayajanaü me 'cãkçpad brahmà sàdaü me 'sãsçpad brahmajapàn me 'japãt purastàddhomasaüsthitahomàn me 'hauùãd ayàkùãn me '÷àüsãn me 'vaùañkàrùãn ma iti brahmaõe bhåyiùñhena mà brahmaõàkàrùãd ity etad vai bhåyiùñhaü brahma yad bhçgvaïgirasaþ ye 'ïgiraso ye 'ïgirasaþ sa rasaþ ye 'tharvàõà ye 'tharvàõas tad bheùajaü yad bheùajaü tad amçtaü yad amçtaü tad brahma sa và eùa pårveùàm çtvijàm ardhabhàgasyàrdham itareùàm ardhaü brahmaõa iti bràhmaõam // GpBr_1,3.4 // devà÷ ca ha và asurà÷ ca saügràmaü samayatanta tatraitàs tistro hotrakà jihmaü pratipedire tàsàm indra ucchàni sàmàni lulopa tàni hotre pràyacchad àjyaü ha vai hotur babhåva praugaü potur vai÷vadevaü ha vai hotur babhåva niùkevalyaü neùñur marutvatãyaü ha vai hotur babhåva àgnimàrutam àgnãdhrasya tasmàd etad abhyastataram iva ÷asyate yad àgnimàrutaü yasmàd ete saü÷aüsukà iva bhavanti yaddhotà potà neùñàgnãdhro mumohe vasãta tad brahmeyasàm ivàsa tàsàm ardhaü pratilulopa prathamàrhaõaü ca prathamapadaü caitad dakùiõàü caitat pari÷iùeded iti bràhmaõam // GpBr_1,3.5 // uddàlako ha và àruõir udãcyàn vçto dhàvayàücakàra tasya ha niùka upàhito babhåva upavàdàd bibhyato yo mà bràhmaõo 'nåcàna upavadiùyati tasmà etaü pradàsyàmãti taddhodãcyàn bràhmaõàn bhayaü bibheda uddàlako ha và ayam àyàti kaurupà¤càlã brahmà brahmaputraþ sa årdhvaü vçto na paryàdadhãta kenemaü vãreõa prati saüyatàmahà iti taü yata eva prapannaü dadhre tata evam anupratipedire taü ha svaidàyanaü ÷aunakam åcuþ svaidàyana tvaü vai no brahmiùñho 'sãti tvayemaü vãreõa pratisayatàmahà iti taü yata eva prapannaü dadhre tata evam anupratipedire taü ha svaidàyanà ity àmantrayàmàsa sa ho gotamasya putretãti hàsmà asåyàt prati÷rutaü prati÷u÷ràva sa vai gautamasya putra årdhvaü vçto 'dhàvãt // GpBr_1,3.6 //